Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 9 cấp huyện năm 2020-2021 có đáp án - Phòng GD&ĐT Ứng Hòa

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI HỌC SINH GIỎI
HUYỆN ỨNG HỊA
CÁC MƠN VĂN HĨA LỚP 9 ĐỢT II NĂM HỌC 2020 - 2021

ĐỀ CHÍNH THỨC

ĐỀ THI MƠN: LỊCH SỬ
(Thời gian làm bài: 120 phút không kể thời gian giao đề)

(Đề thi gồm 01 trang)

Câu 1. (6,0 điểm).
a. Hoàn thành bảng so sánh phong trào Cần Vương với cuộc khởi nghĩa Yên Thế theo
mẫu:
Nội dung so sánh
Thời gian

Phong trào Cần Vương

Khởi nghĩa Yên Thế

Mục tiêu đấu tranh
Thành phần lãnh đạo
Lực lượng tham gia
b. Kể tên những phong trào yêu nước tiêu biểu từ đầu thế kỉ XX đến trước Chiến tranh
thế giới thứ nhất và cho biết khuynh hướng đấu tranh của những phong trào này.
Câu 2. (4,5 điểm).
Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc - thực dân về cơ bản đã bị sụp đổ trong giai
đoạn nào? Bằng kiến thức đã học hãy làm rõ những thắng lợi của phong trào giải phóng dân
tộc ở châu Á, châu Phi và khu vực Mĩ La-tinh trong các năm 1945, 1959, 1960, 1993.

Câu 3. (6,5 điểm).
“Sau gần năm thập kỷ tồn tại và phát triển với nhiều thăng trầm, ASEAN đã chuyển
hóa căn bản về chất và chính thức trở thành Cộng đồng chung vào ngày 31-12-2015, dựa trên
ba trụ cột: chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội”.
(Trích dẫn báo điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam ngày 01-01-2016)
a. Trình bày hồn cảnh ra đời, mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của Hiệp hội các
quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Sự kiện nào đánh dấu sự khởi sắc, bắt đầu phát triển của tổ
chức ASEAN?
b. Năm 2020, Việt Nam đảm nhiệm vai trị gì trong tổ chức ASEAN? Trong bối cảnh
quốc tế hiện nay, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á cần làm gì để bảo đảm hịa bình, an
ninh và ổn định ở khu vực?
Câu 4. (3,0 điểm).
a. Nêu sự kiện nhà Nguyễn thành lập tỉnh Hà Nội? Kể tên một số danh nhân gắn liền
với mảnh đất Thăng Long - Hà Nội từ năm 1802 đến năm 1884.
b. Nhân dân Hà Nội kháng chiến chống thực dân Pháp lần thứ nhất và lần thứ hai đã
lập nên hai trận thắng tiêu biểu ở cùng một địa danh. Đó là địa danh nào? Nêu hiểu biết của
em về một trong hai trận thắng đó.
Họ và tên thí sinh : ................................................Số báo danh:.........................


PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
HUYỆN ỨNG HỊA
CÁC MƠN VĂN HĨA LỚP 9 ĐỢT II NĂM HỌC 2020– 2021

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN LỊCH SỬ
I. Hướng dẫn chung
1. Hướng dẫn chấm chỉ nêu các ý cơ bản, thí sinh làm bài theo cách riêng mà đảm bảo
các yêu cầu cơ bản thì vẫn cho đủ cơ số điểm. Giám khảo cần vận dụng linh hoạt hướng
dẫn chấm này.

2. Ở từng ý, giám khảo chỉ cho điểm tối đa khi:
- Ý trả lời đúng, rõ ràng, có dẫn giải cụ thể.
- Lời văn diễn đạt trôi chảy, chữ viết rõ ràng, đúng chính tả.
3. Cho điểm lẻ tồn bài tới 0,25 điểm, khơng làm trịn tổng điểm.
II. Hướng dẫn chi tiết và thang điểm chấm
Câu
1.a

Nội dung
Điểm
Hoàn thành bảng so sánh phong trào Cần vương với cuộc khởi nghĩa
4,0
Yên Thế theo mẫu:
Nội dung
so sánh
Thời gian

Phong trào Cần vương

Khởi nghĩa Yên Thế

1885 – 1896
1884 – 1913
Đánh đuổi thực dân Pháp, Chống cuộc bình định quân
giành độc lập dân tộc, khôi sự của Pháp, bảo vệ cuộc
Mục tiêu
phục chế độ phong kiến sống…
đấu tranh
chuyên chế.
Nông dân

Thành phần Văn thân, sĩ phu yêu nước
lãnh đạo
Nhân dân
Nông dân
Lực lượng
tham gia
1.b

2

Kể tên những phong trào yêu nước tiêu biểu từ đầu thế kỉ XX đến trước
Chiến tranh thế giới thứ nhất và cho biết khuynh hướng đấu tranh của
những phong trào này.
*. Những phong trào tiêu biểu...
- Phong trào Đông du (1905 - 1909)
- Đông Kinh nghĩa thục (1907)
- Cuộc vận động Duy tân và phong trào chống thuế ở Trung Kì (1908)
*. Các phong trào đấu tranh này đều đi theo khuynh hướng dân chủ tư
sản.
Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc - thực dân về cơ bản đã bị
sụp đổ trong giai đoạn nào? Bằng kiến thức đã học hãy làm rõ những
thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và khu
vực Mĩ La-tinh trong các năm 1945, 1959, 1960, 1993.

(8 ý x
0,5)

2,0
1,5
0,5

0,5
0,5
0,5

4,5


3.a

*. Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc - thực dân về cơ bản đã bị
sụp đổ trong giai đoạn: từ năm 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX.
*. Những thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới trong
các năm 1945, 1959, 1960, 1993
- Tháng 8 - 1945, ngay sau khi được tin phát xít Nhật đầu hàng, nhân dân
nhiều nước Đơng Nam Á đã nhanh chóng nổi dậy, tiến hành khởi nghĩa vũ
trang giành chính quyền, lần lượt tuyên bố độc lập như: In-đô-nê-xi-a (17 8 - 1945), Việt Nam (2 - 9 - 1945), Lào (12 - 10 - 1945). Đông Nam Á là
khu vực khởi đầu của phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới sau Chiến
tranh thế giới thứ hai….
- Tháng 3 - 1952, chế độ độc tài Ba-ti-xta được thiết lập ở Cu-ba. Nhân dân
Cu-ba đã đứng lên đấu tranh lật đổ chế độ độc tài Ba-ti-xta, mở đầu là cuộc
tấn công vào pháo đài Môn-ca-đa (26 - 7 - 1953). Ngày 01 - 01 - 1959, chế
độ độc tài Ba-ti-xta bị lật đổ. Cuộc cách mạng nhân dân ở Cu-ba giành
thắng lợi... Thắng lợi này có tác động to lớn, Cu-ba trở thành lá cờ đầu của
phong trào đấu tranh ở khu vực Mĩ La-tinh....
- Năm 1960 được gọi là “Năm châu Phi” với sự kiện 17 nước ở châu lục này
tuyên bố độc lập. Thắng lợi của nhân dân châu Phi trong cuộc đấu tranh
giành độc lập dân tộc đã góp phần làm hệ thống thuộc địa của các nước đế
quốc lần lượt tan rã, các dân tộc châu Phi giành lại được độc lập và chủ
quyền.
- Năm 1993, trước cuộc đấu tranh ngoan cường của người da đen, chính

quyền người da trắng ở Nam Phi đã tuyên bố xóa bỏ chế độ phân biệt chủng
tộc (gọi là A-pác-thai) sau hơn ba thế kỉ tồn tại.
Trình bày hồn cảnh ra đời, mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của Hiệp
hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Sự kiện nào đánh dấu sự khởi
sắc, bắt đầu phát triển của tổ chức ASEAN?
*. Hoàn cảnh ra đời...
- Sau khi giành được độc lập và đứng trước yêu cầu phát triển kinh tế, xã
hội, nhiều nước Đông Nam Á chủ trương thành lập một tổ chức liên minh
khu vực nhằm cùng nhau hợp tác phát triển, đồng thời hạn chế ảnh hưởng
của các cường quốc bên ngoài vào khu vực....
- Ngày 8 - 8 - 1967, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (viết tắt theo tiếng
Anh là ASEAN) đã được thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) với sự tham gia
của 5 nước: In-đơ-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Xin-ga-po, Thái Lan và Phi-líp-pin.
*. Mục tiêu của ASEAN: phát triển kinh tế và văn hóa thơng qua những nỗ
lực hợp tác chung giữa các nước thành viên, trên tinh thần duy trì hịa bình
và ổn định khu vực.
*. Nguyên tắc hoạt động....
- Cùng nhau tôn trọng chủ quyền, tồn vẹn lãnh thổ.
- Khơng can thiệp vào cơng việc nội bộ của nhau.
- Giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hịa bình.
- Hợp tác phát triển có kết quả...
*. Sự kiện đánh dấu sự khởi sắc, bắt đầu phát triển của tổ chức ASEAN:

0,5
4,0

1,0

1,0

1,0

1,0

5,0
2,0
1,0

1,0

0,5
2,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5


3.b

4.a

4.b

Tháng 2 - 1976, các nước ASEAN đã kí Hiệp ước thân thiện và hợp tác ở
Đông Nam Á tại Ba-li (In-đơ-nê-xi-a).
Năm 2020, Việt Nam đảm nhiệm vai trị gì trong tổ chức ASEAN?
Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, Hiệp hội các quốc gia Đơng Nam Á
cần làm gì để bảo đảm hịa bình, an ninh và ổn định ở khu vực?

*. Năm 2020, Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch tổ chức ASEAN.
*. Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
cần làm gì để bảo đảm hịa bình, an ninh và ổn định ở khu vực? (Thí sinh
có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau nhưng phải lập luận chặt chẽ)
(có thể dựa vào những gợi ý sau)
- Đồn kết và thể hiện trách nhiệm chung đối với các vấn đề liên quan đến
hịa bình, an ninh và phát triển khu vực.
- Lên án mạnh mẽ hành động bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông,
yêu cầu Trung Quốc tơn trọng luật pháp quốc tế,...
Hãy trình bày sự kiện nhà Nguyễn thành lập tỉnh Hà Nội? Kể tên một
số danh nhân gắn liền với mảnh đất Thăng Long - Hà Nội từ năm 1802
đến năm 1884.
- Năm 1831, Minh Mạng bỏ các trấn, thành lập tỉnh Hà Nội, gồm thành
Thăng Long cũ và huyện Từ Liêm của trấn Sơn Tây cùng ba phủ Ứng Hịa,
Thường Tín, Lý Nhân của trấn Sơn Nam.
- Một số danh nhân…: Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu, bà Huyện Thanh
Quan, Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu.. (Lưu ý HS trình bày đúng 2 danh
nhân trở lên thì cho điểm tối đa)
Nhân dân Hà Nội kháng chiến chống thực dân Pháp lần thứ nhất và lần
thứ hai đã lập nên hai trận thắng tiêu biểu ở cùng một địa danh. Đó là
địa danh nào? Nêu hiểu biết của em về một trong hai trận thắng đó.
- Nhân dân Hà Nội lập nên hai trận thắng tiêu biểu tại Cầu Giấy.
- HS nêu hiểu biết về một trong hai chiến thắng Cầu Giấy:
+ Trận thắng Cầu Giấy lần thứ nhất ngày 21 - 12 - 1973…giết được Gác-niê…
+ Trận thắng Cầu Giấy lần thứ hai ngày 19 - 5 - 1883…Ri-vi-e tử trận và
quân Pháp thất bại thảm hại…

1,5
0,5
1,0

0,5
0,5
1,5

1,0

0,5

1,5
0,75

0,75