Bai Cam xuc mua thu

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.57 MB, 25 trang )

<b>-Bµi ca nhà tranh bị gió thu phá</b>

(

<i>Mao ốc vị thu phong sở phá ca</i>

)

( Đỗ Phủ )(

<i><b>Ngữ văn 7 tập 1, trang 132-133)</b></i>

Tháng tám , thu cao, giã thÐt giµ,
Cn mÊt ba líp tranh nhµ ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn từng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào m ơng sa.

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè tr ớc mặt xô c ớp giật,

Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre

Môi khô miệng cháy gào chẳng đ ợc ,
Quay về, chèng gËy lßng Êm øc !



Giây lát, gió lặng , mây tối mực ,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lút nỏt

Đầu gi ờng nhà giột chẳng chừa đâu
Dày hạt m a, m a, m a chẳng dứt đâu.
Từ trải loạn ít ngủ mê nghê

Đêm dài ớt át sao cho trót ?

ớc đ ợc nhà rộng muôn ngàn gian,

Che khắp thiên hạ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió m a chẳng núng , vững vàng nh thạch bàn !
Than ôi ! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng tr ớc mắt
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng đ ợc

!

(

<i> )</i>

(

Đỗ Phủ, Kh ơng Hữu Dụng <i>dịch</i>, trong

<i>Thơ Đỗ Phủ</i> , NXB Văn học, Hà Nội,

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4></div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

I.Tìmưhiểuưchungư:

<b>1.</b>

<b>t</b>

<b>ác giả :</b>

- Là

<b>nhà thơ hiện thực</b>

đời Đ ờng lớn nhất Trung Quốc .

- Sèng trong nghÌo khỉ, chÕt trong bƯnh tËt trªn mét chiÕc thun

- Đ ợc mệnh danh là thi thánh (

ông thánh làm thơ

)

-

Giọng thơ của ông th ờng nghẹn ngào, trầm uất thể hiện sự đồng

cảm nỗi của nhân dân trong thời loạn li,chứa chan tình nhân đạo.

<i>Bèi c¶nh lịch sử</i> : Ông bắt đầu làm thơ khi nhà Đ ờng còn phồn
vinh, song chủ yếu sáng tác trong vµ sau cuéc binh biÕn An Léc

Sơn-Sử T Minh (755-763 ), lúc đất n ớc Trung Quốc chìm ngập

liên miên trong cảnh loạn li.Nội chiến phong kiến đã làm cho
cuộc sống nhân dân vô cùng điêu đứng(…).Trong 11 năm cuối
đời , ĐP đ a gia đình đi lánh nạn khắp các tỉnh phía tây nam TQ (
Cam Túc, Tứ Xuyên, Hồ Bắc , Hồ Nam ).

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

2.T¸c phÈm :

a.Hoàn cảnh sáng tác :

- Năm 766, lúc ông sống l u lạc ở Quỳ Châu

-

ô

ng sáng tác chùm thơ thu hứng gồm 8 bài, đây là bài số 1.

b.Thể thơ vµ bè cơc :

- Thể thơ : Thất ngôn bát cú Đ ờng luËt .

- Bè côc : 2 phÇn :

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8></div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Tứ xuyên</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10></div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

II.c-hiuchitit:

<b>1.Bốn câu đầu :</b>

Câu 1+ 2:

<i>Ngọc lộ điêu th ơng phong thụ lâm</i>

<i>Vu Sơn, Vu Giáp khí tiêu sâm</i>

( Lỏc đác rừng phong hạt móc sa,

Ngàn non hiu hắt, khí thu lồ )

- Cảnh mùa thu ở Quỳ Châu .

- Cảnh thu hiện lên bí hiểm , âm u.

Liên hƯ th¬ thu ViƯt Nam :

-“ Rặng liễu điu đứng chịu tang”
-“ Với áo mơ phai dệt lá vàng”

- “ §· nghe rÐt m ít ln trong gió

( <i>Đây mùa thu tới</i> Xuân Diệu )

Lá thu rơi xào xạc

Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng rơi

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12></div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Suốt cả vùng Tam giáp:

Vu Giáp,

Từ Đ ờng giáp,

Tây Lăng giáp dài bẩy

trăm dặm,

núi liên tiếp đôi

bờ tuyệt đối không có một

chỗ trống .

Vách đá địêp

trùng

che khuất cả bầu ttời,

chẳng bao giờ thấy ánh

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Câu 1 : Cảnh rừng phong xơ xác , tiêu điều vì s
ơng móc trăng xoá.

Câu 2 : Những dẫy núi mờ mịt trong s ơng cảnh
càng thêm hiu quạnh.

Câu 3+ 4 :

<i>Giang gian ba lãng kiêm thiên dũng</i>
<i>Tái th ợng phong vân tiếp địa âm </i>

( L ng trời sóng <i><b>rợn</b></i> lòng sông thẳm

Mặt đất mây <i><b>đùn</b></i> cửa ải xa )

+ <b>Sóng</b> : vọt tận trời > < mây : sa sầm mặt đất

 <sub>NT đối + động từ mạnh tô đậm sự hùng vĩ, </sub>

dữ dội của thiên nhiên, các sự vật nh muốn
hoán đổi , đảo lộn thiên nhiên .

 H×nh bãng cđa cc sèng , hiện thực của xÃ

hội.

Cảnh thu đ ợc nhìn từ xa, ẩn chứa

cảm xúc , tâm tr¹ng .

<i>Rừng phong thu đã nhuốm màu quan </i>
<i>san </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

-Đứng ở tầm xa nhìn cảnh, vậy mà tr ớc mắt Đỗ Phủ tất cả đều hiu

quạnh.

Nhà thơ kín đáo bày tỏ cảm xúc, tâm trạng của mình tr ớc nỗi khổ

của nhân dân .



<sub>Bằng những nét vẽ đơn sơ, Đỗ Phủ đã vẽ nên bức tranh mùa thu </sub>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>2.Bèn c©u sau</b>

:

( Khóm cúc <i>tuôn</i> thêm dòng lệ cị

Con thun <i>bc</i> chỈt mối tình nhà)

- <sub>Câu 5+ 6:</sub>

Chuyển tầm nhìn xa gần.

Nhìn không gian rộng bát ngát sự vật cụ thể ,

gần gũi xung quanh mình .

-Hình ảnh khóm cúc :

+ 2 lần nở hoa : thời gian xa quê đã 2 năm .

Hai lần rơi n ớc mắt khi nh×n thÊy

hoa në.

 Khóc cho đất n ớc điêu tàn,…

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

- <sub>Hình ảnh con thuyền :</sub>

+ Hin thc v con thuyn ch c gia ỡnh

Đỗ Phủ đi lánh nạn.

+ Cuc sng lờnh đênh, chìm nổi trơi dạt

của nhà thơ nơi đất khách,…

Nghệ thụât đối :( <i><b>đối ý, đối từ, đối thanh</b></i> )
+ Khóm cúc > < Con thuyền

+ Cái tĩnh > < cái động

+ Cụ thể > < trừu t ng

+ Khái niệm <i>thời gian</i> đ ợc <i>không gian</i> thay

thế.

+ Nội tâm đ ợc ngoại cảnh khắc họa,

Nhõn hoỏ : ng nht <i>ngoi cnh</i> v <i>tõm </i>

nhà thơ .

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Hàn y xứ xứ thôi đao xích,

Bạch Đế thành cao cấp mộ châm

(Lạnh lùng giục kẻ <i>tay dao th íc</i>

Thµnh Bạch , <i><b>chày vang</b></i> bóng ác tà.)

- <sub>Tả âm thanh rộn ràng tiếng dao th ớc cắt </sub>

may áo rét, tiếng chày đập vải vang lên
dồn dập bên bờ sông .

Đặc tr ng cho cuộc sống sinh hoạt khi thu
về .

( hình ảnh và âm thanh đan xen )

nhớ ng ời thân da diết .

<i>Hàn y xứ xứ thôi đao xích</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Tr ớc cảnh thu thực tại, Đỗ Phủ có

tâm trạng buồn đau , u hoài tr ớc thời

thế, thể hiện nỗi nhớ quê h ơng da diết

, nỗi nhớ ng ời thân và thầm ngậm

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

Cutvnngcabith(Shoỏ)

Điểm nhìn bên
ngoài :
Câu 1, 2, 3,4

( Đề-Thực )

Điểm nhìn bên
trong : Câu 5, 6

( Luận )

Điểm nhìn bên
ngoài : câu 7,8

( Kết )

(Hiện tại) (Quá khứ ) <sub>(Hiện tại, t ơng lai )</sub>

Thiênưnhiên :

Rừng phong, núi
Vu, dòng sông, cửa
ải

Thiưnhân :

Rơi n ớc mắt, nhớ
nơi v ờn cũ.

X ưhộiư:<b>Ã</b>

Ting dao th ớc may áo
rét, tiếng chày đập áo
Việc di chuyển điểm nhìn (theo sơ đồ ) chứng tỏ sự cách tân độc đáo của Đỗ Phủ



<b>Tâm trạng vừa hồi cổ vừa thế sự, chứa chan tình đời, tình ng i </b>

<b>sâu sắc</b>

Điểm nhìn bên
ngoài: Câu 7+8

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

ưIII.Tổngưkếtư:

1.NghÖ thuËt :

- Bài thơ Đ ờng luật hàm súc ngơn từ, hình ảnh .

- Luật vần, đối , ẩn dụ, t ợng tr ng ,

…

2.Néi dung :

-

<i><b>Cảm xúc mùa thu</b></i>

– là sự tâm sự riêng của Đỗ Phủ nơi đất

khách quê ng ời .

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

Cảm xúc mùa thu

Đỗ Phủ

IV.ưLuyệnưtập:

Câu 1:

Có ý kiến cho rằng: "Bài thơ tuy không miêu tả

trực tiếp tình h×nh x· héi nh ng vÉn cã ý nghÜa

hiƯn thực rộng lớn" nêu ý kiến của anh (chị).

Câu 2:

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25></div>