Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (134.44 KB, 5 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>CHỦ ĐỀ: </b>XỬ LÝ VẤN ĐỀ HỌ NGHIỆM CỦA
+ Nghiệm của phương trình là một họ kết hợp.
+ Đối chiếu một họ nghiệm với điều kiện ban đầu.
<i>Chúng tôi viết chủ đề này nhằm giúp các em xử lý các vấn đề trên.</i>
<b>I) NỘI DUNG PHƯƠNG PHÁP:</b>
Có 2 phương pháp chính để xử lý như sau:
<b>Phương pháp 1:</b>
*<b>Bước 1:</b> Biểu diễn các ngọn cung nghiệm của họ phương trình.
Lưu ý: Với họ nghiệm <i>x</i> <i>k</i> <i>n</i>
có 2n ngọn cung nghiệm.
<b> *Bước 2:</b> Lấy các ngọn cung nghiệm chung và viết họ nghiệm
tương ứng với các ngọn cung nghiệm này.
<i><b>VD1:</b></i> Họ nghiệm là
4 <sub>( ; '</sub> <sub>)</sub>
'
2
<i>x k</i>
<i>k k</i> <i>Z</i>
<i>x</i> <i>k</i>
<sub> </sub>
* Họ nghiệm <i>x k</i> 4
có 8 ngọn cung nghiệm.
* Họ nghiệm <i>x</i> 2 <i>k</i>'
có 2 ngọn cung nghiệm như hình vẽ.
Dựa vào hình vẽ, kết luận nghiệm chung là: <i>x</i> 2 <i>l</i> ,(<i>l Z</i>)
<i><b>VD2:</b></i> Họ nghiệm là:
3 <sub>( ; '</sub> <sub>)</sub>
2
'
3 3
<i>x k</i>
<i>k k</i> <i>Z</i>
<i>x</i> <i>k</i>
Tương tự, dựa vào hình vẽ, nghiệm chung là:
2
;( )
3 3
<i>x</i> <i>k</i> <i>k Z</i>
<b>Phương pháp 2</b>
<i>c by</i>
<i>ax by c a b</i> <i>ax c by</i> <i>x</i>
<i>a</i>
<i>c by</i>
<i>x Z</i> <i>Z</i>
<i>a</i>
<i><b>VD1:</b></i>
40 10
24 6
<i>x</i> <i>k</i>
<i>x</i> <i>m</i>
<sub> </sub><sub>Ta có: </sub>40 <i>k</i>10 24 <i>m</i> 6 3<i>k</i> 2 5<i>m</i>
5 2 1
3 5 2 2 1
3 3
<i>m</i> <i>m</i>
<i>k</i> <i>m</i> <i>k</i> <i>m</i>
Do
1
1 3 2(3 1) 1 5 1
3
<i>m</i>
<i>k Z</i> <i>Z</i> <i>m</i> <i>t</i> <i>k</i> <i>t</i> <i>t</i>
Thế lại: <i>x</i> 40 (5<i>t</i> 1)10 40 10 <i>t</i> 2 8 <i>t</i> 2
<i>x</i> 24 (3 1)<i>t</i> 6 6 24 <i>t</i> 2 8 <i>t</i> 2
Vậy nghiệm chung là:<i>x</i> 8 <i>t</i> 2
; <i>t Z</i>
<i><b>VD2: </b></i>
6 <sub>(2</sub> <sub>1)</sub> <sub>6</sub> <sub>3 10</sub>
6 20
(2 1)
20
<i>x k</i>
<i>k</i> <i>n</i> <i>n</i> <i>k</i>
<i>x</i> <i>n</i>
<sub> (*)</sub>
Ta thấy VT(*): Lẽ; VP(*): Chẵn. Do đó hệ trên vơ nghiệm.
<i><b>VD3: </b></i>
2
8 2
8 2 1 4 5
5 5
5 5
2
5 1 1
4 5 1
4 4
* 1 4 1 4 5 1
<i>x</i> <i>k</i>
<i>k</i> <i>n</i> <i>k</i> <i>n</i>
<i>x</i> <i>n</i>
<i>n</i> <i>n</i>
<i>k</i> <i>n</i> <i>k</i> <i>n</i>
<i>k</i> <i>n</i> <i>t</i> <i>k</i> <i>t t</i> <i>t</i>
<i>x</i>=(2<i>k</i>+1)<i>π</i>
2
¿
<i>x</i>=<i>−π</i>
6+2<i>n</i>
<i>π</i>
3
<i>⇔</i>(2<i>k</i>+1)<i>π</i>
2=<i>−</i>
<i>π</i>
6+2<i>n</i>
<i>π</i>
3<i>⇔</i>6<i>k</i>+4=4<i>n</i>
¿
¿<i>n</i>=6<i>k</i>+4
4 =
3<i>k</i>+2
2 =<i>k</i>+1+
<i>k</i>
2
{
¿
¿ ¿
¿
Vậy nghiệm chung là: <i>x</i>=(4<i>t</i>+1)<i>π</i>
2=
<i>π</i>
2+<i>t</i>2<i>π ,</i>(<i>t∈Z</i>)
<i><b>VD5: </b></i>
¿
<i>x</i>=<i>π</i>
6+<i>kπ</i>
<i>x</i>=<i>π</i>
6+<i>n</i>
<i>π</i>
2
<i>⇒π</i>
6+<i>kπ</i>=
<i>π</i>
6+<i>n</i>
<i>π</i>
2<i>⇔n</i>=2<i>k</i>
¿{
¿
Vậy nghiệm chung là: <i>x</i>=<i>π</i>
6+<i>nπ ,</i>(<i>n∈Z</i>)
<i><b>VD6: </b></i>
Gỉa sử điều kiện ban đầu:
¿
<i>x ≠π</i>
2+<i>kπ</i>(1)
<i>x ≠</i> <i>π</i>
10+<i>m</i>
<i>π</i>
5(2)
¿{
¿
và nghiệm là: <i>x</i>= <i>π</i>
12+<i>l</i>
<i>π</i>
6 (*)
So sánh với ĐK(1): <sub>12</sub><i>π</i> +<i>lπ</i>
6=
<i>π</i>
2+<i>kπ⇔</i>1+2<i>l</i>=6+12<i>k</i> (VT: Lẽ,VP:
chẵn) Vậy (*) thỏa (1)
So sánh với ĐK(2): <sub>12</sub><i>π</i> +<i>lπ</i>
6=
<i>π</i>
10+<i>m</i>
<i>π</i>
15 <i>⇔</i>5+10<i>l</i>=6+12<i>l</i> (VT: Lẽ,VP:
chẵn) Vậy (*) thỏa (2)
Vậy nghiệm là: <i>x</i>= <i>π</i>
12+<i>l</i>
<i>π</i>
6
¿
<i>x</i>=<i>π</i>
6+<i>k</i>
2<i>π</i>
3
<i>x</i>=<i>π</i>
4+<i>l</i>2<i>π</i>
<i>⇒π</i>
6+<i>k</i>
2<i>π</i>
3 =
<i>π</i>
4+<i>l</i>2<i>π⇔</i>2+4<i>k</i>=3+2<i>l</i>
¿{
¿
(VT: Lẽ,VP: chẵn) Vậy hệ vô
nghiệm.
<i><b>VD8:</b></i>
<i>x</i>=<i>kπ</i>
¿
<i>x</i>=<i>m</i>8<i>π</i>
3
<i>⇒kπ</i>=<i>m</i>8<i>π</i>
3 <i>⇔</i>3<i>k</i>=8<i>m⇔k</i>=
8<i>m</i>
3 =3<i>m −</i>
<i>m</i>
3
¿
¿{
¿
¿ ¿
¿
Vậy nghiệm: <i>x</i>=8<i>tπ</i>
* <i><b>Nội dung phương pháp:</b></i>
Cho hai tập nghiệm <i>E</i><sub>1</sub><i>;E</i><sub>2</sub> <sub>. Yêu cầu xác định: </sub> <i>E</i>=<i>E</i><sub>1</sub><i>∪E</i><sub>2</sub> <sub>.</sub>
TH1: + Nếu <i>E</i><sub>1</sub><i>⊂E</i><sub>2</sub><i>⇒E</i><sub>1</sub><i>∪E</i><sub>2</sub>=<i>E</i><sub>2</sub><i>⇒E</i>=<i>E</i><sub>2</sub>
+ Nếu <i>E</i><sub>2</sub><i>⊂E</i><sub>1</sub><i>⇒E</i><sub>1</sub><i>∪E</i><sub>2</sub>=<i>E</i><sub>1</sub><i>⇒E</i>=<i>E</i><sub>1</sub>
TH2: + Nếu <i>E</i>1<i>∩ E</i>2=∅<i>⇒E</i>=<i>E</i>1<i>∪E</i>2
+ Nếu <i>E</i>1<i>∩ E</i>2=<i>E '⇒E</i>=<i>E</i>1<i>∪</i>(<i>E</i>2/<i>E '</i>)
<i><b>VD1:</b></i>
<i>E</i><sub>1</sub>=
¿
<i>E</i><sub>2</sub>=
¿
¿
¿
¿
Chọn <i>k</i>=5<i>m, n</i>=2<i>m</i> thì: <i>x</i>1=<i>x</i>2=<i>mπ</i> . Như vậy, <i>E</i>1<i>;E</i>2 có phần
chung là <i>E '</i>=
Ta có: <i>E</i><sub>2</sub>/<i>E '</i>=
2/<i>n ≠</i>2<i>m</i>
<i>π</i>
2
Vậy nghiệm chung: <i>x</i>=<i>k</i> <i>π</i>
5 <i>; x</i>=(2<i>l</i>+1)
<i>π</i>
2
¿
sin<i>x</i>=1
2sin
2
3<i>x</i>
1
4sin
2<sub>6</sub><i><sub>x</sub></i>
¿{
¿
Ta có: sin 6<i>x</i>=0<i>⇔x</i>=<i>k</i> <i>π</i>
6
Chọn <i>k∈Z</i> sao cho:
¿
0<i>;k</i>=2<i>m</i>
1
2<i>;k</i>=2<i>m</i>+1
¿sin<i>kπ</i>
6 =
1
2sin
2
(3<i>kπ</i>
6 )=
1
2
(<i>kπ</i>
2 )={
¿
+ <i>k</i>=2<i>m⇒</i>sin<i>mπ</i>
6 =0<i>⇔k</i>=6<i>n</i>
+
<i>k</i>=2<i>m</i>+1<i>⇒</i>sin(2<i>m</i>+1)<i>π</i>
6=
1
2<i>⇔</i>
<i>k</i>=1+12<i>n</i>
¿
<i>k</i>=5+12<i>n</i>
¿
¿
¿
Vậy <i>x</i>=<i>kπ</i>