<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
1
Trớch
Sau phút chia li
Đoàn Thị Điểm (?)
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
2
I. Tìm hiểu chung văn bản
Em hÃy giới thiệu vài nét về
tác giả
Đặng Trần Côn
và
dịch giả
Đoàn Thị Điểm
?
<b>1. Tác giả - dịch giả.</b>
<b>a/ Tác giả: </b>
Đặng Trần Côn (? - ?)
<b>- Quê làng Nhân Mục Thanh Trì - Hà Nội</b><i><b></b></i>
-<b><sub>Đỗ H ơng cống, làm chức quan Huấn Đạo, Tri hun, ci </sub></b>
<b>đời làm chức Ngự sử</b>
<b>- Cã nhiỊu t¸c phẩm, nổi tiếng là Chinh phụ ngâm.</b>
<b>b/ Dịch giả: </b>
Đoàn Thị Điểm
<i><b>(1705 - 1748) </b></i>
-<b><sub>Hiệu là Hồng Hà,</sub></b> <b><sub>quê huyện Văn Giang tỉnh H ng Yên.</sub></b>
<b>- Là ng ời phụ nữ nhan sắc, tài hoa nh ng tính cách lại </b>
<b>không theo khuôn phép XHPK, từng dạy học.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
4
<b>Chinh phụ ngâm khúc</b>
<b> </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
5
I. Tìm hiểu chung văn bản
<b>1. Tác giả - dịch giả.</b>
<b>Trang bìa sách</b> <b><sub>Trang 2 sách</sub></b>
<b>Nguyên văn</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
6
I. Tìm hiểu chung văn bản
<b>1. Tác giả - dịch giả.</b>
<b>2. Đoạn trích Sau phút chia li</b>
Đoạn trích đ ợc trích từ văn bản nào?
<b>a/ Xut xứ: TrÝch tõ </b>
<b>“</b>
Chinh phơ ng©m khóc
<b>”</b>
<b> Phần 2 tõ c©u 53 </b><b> 64</b>
<b>b/ Hồn cảnh ra đời:</b> <b>1741 - 1742</b>
Tác phẩm ra đời vào
Tác phẩm thuộc
thể loi
thi gian
no?
no?
<b>c/ Thể loại: Ngâm khúc</b>
<b>Phngthcbiut</b>
ca on trích là gì?
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
7
Chàng thì đi cõi xa m a gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đối trơng theo đã cách ngn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.
Chốn Hàm D ơng chàng còn ngảnh lại
Bến Tiêu T ơng thiếp hÃy trông sang
Bến Tiêu T ơng cách Hàm D ơng
Cây Hàm D ơng cách Tiêu T ơng mấy trùng.
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?...
Sau phút chia li
<b>7 chữ </b> <b>song thÊt</b>
<b> 6 ch÷ </b> <b>lơc</b>
<b> 8 ch÷ </b> <b>bát</b>
thấy
dâu
màu
sầu
mấy
<b> Vần trắc</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
8
I. Tìm hiểu chung văn bản
<b>1. Tác giả - dịch giả.</b>
<b>2. Đoạn trích Sau phót chia li”</b>
<b>a/ Xuất xứ: TrÝch tõ </b>
<b>“</b>
Chinh phơ ng©m khóc
<b>”</b>
<b> Phần 2 tõ c©u 53 </b><b> 64</b>
<b>b/ Hồn cnh ra i:</b> <b>1741 - 1742</b>
<b>c/ Thể loại: Ngâm khúc</b>
<b>d/ PTBĐ: Biểu cảm</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
9
Chàng thì đi cõi xa m a gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đối trơng theo đã cách ngn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.
Chốn Hàm D ơng chàng còn ngảnh lại
Bến Tiêu T ơng thiếp hÃy trông sang
Bến Tiêu T ơng cách Hàm D ơng
Cây Hàm D ơng cách Tiêu T ơng mấy trùng.
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?...
Sau phút chia li
Theo
em,
văn
bản có
bố cục
mấy
phần?
Nội
dung
t ơng
ứng
<b>?</b>
<b>Nỗi trống trải </b>
<b>của lòng ng ời </b>
<b>tr ớc cuộc chia </b>
<b>li phũ phàng</b>
<b>Nỗi xót xa </b>
<b>vì cách </b>
<b>trở núi </b>
<b>sông</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
10
<b> Chàng thì ®i </b>
<b>/</b>
<b> câi xa m a giã</b>
<b> Thiếp thì về </b>
<b>/</b>
<b> buồng cũ chiếu chăn</b>
<b> Đối trơng theo </b>
<b>/ </b>
<b>đã cách ngăn</b>
<b>Tuôn màu mây biếc,</b>
<b> /</b>
<b> trải ngàn núi xanh.</b>
<b> Chốn Hàm D ơng</b>
<b> / </b>
<b>chàng còn ngảnh lại</b>
<b> Bến Tiêu T ơng</b>
<b> /</b>
<b> thiÕp h·y tr«ng sang</b>
<b> Bến Tiêu T ơng </b>
<b>/</b>
<b> cách Hàm D ơng</b>
<b>Cây Hàm D ơng </b>
<b>/</b>
<b> cách Tiêu T ơng mấy trùng.</b>
<b> Cùng trông lại </b>
<b>/</b>
<b> mà cùng ch¼ng thÊy</b>
<b> ThÊy xanh xanh </b>
<b>/</b>
<b> những mấy ngàn dâu</b>
<b> Ngàn dâu </b>
<b>/</b>
<b> xanh ngắt một màu</b>
<b>Lòng chàng ý thiếp</b>
<b> /</b>
<b> ai sầu hơn ai?...</b>
Sau phút chia li
Cỏch c:
-
<b><sub> Chậm,</sub></b>
<b>nhẹ nhàng,</b>
<b>bun,</b>
<b>ngt </b>
<b>nhp ỳng</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
11
I
<sub>. Tìm hiểu chung văn bản</sub>
II
<sub>. Tìm hiểu chi tiết văn bản</sub>
Theo em, đây là tâm trạng
của ai? Vì sao nhân vật trữ tình
lại có tâm trạng ấy?
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
12
Chàng thì đi cõi xa m a gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đối trơng theo đã cỏch ngn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.
Thiếp
Chàng
<b>- X ng hô:</b> <b>chàng thiếp</b>
cõi xa m a gió
buồng cũ chiếu chăn
Nhân vật trữ tình trong đoạn trích x ng hô nh thế nào?
<b>tỡnh cm đằm thắm, hạnh phúc.</b>
-<b><sub> Hình ảnh đối lập:</sub></b>
Chàng thì i
Cõi xa m a gió
(lạnh lẽo)
<b>><</b>
<b> </b>
thiếp thì về
><
buồng cũ chiếu chăn
(Êm ¸p)
<b>Về tổ ấm hạnh </b>
<b>phúc cơ đơn</b>
?
?
Cách x ng hô biểu hiện điều gì trong tình cảm
của đơi vợ chồng?
ở
2 câu thơ đầu, tác giả đã sử dụng một số hình ảnh
đối lập. Em hãy chỉ ra những hình ảnh ấy?
?
H×nh ¶nh Èn dơ íc lƯ t ỵng tr ng
cõi xa m a gió
và
buồng cũ chiếu chăn
ngầm chỉ điều gì?
<b>Ra nơi chiến tr ờng </b>
<b>nguy hiểm</b>
Ngh thut đối lập ở đây có tác dụng gì trong việc
gợi tả nỗi buồn của ng ời thiếu phụ?
NhÊn m¹nh:
HiƯn thùc chia li
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
13
Chàng thì đi cõi xa m a gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đối trơng theo đã cỏch ngn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.
Thiếp
Chàng
<b>- X ng hô:</b> <b>chàng thiếp</b><i><b></b></i>
cõi xa m a gió
buồng cũ chiếu chăn
-<b><sub> Hỡnh nh i lp:</sub></b>
-<b><sub> Hình ảnh</sub></b><sub>: </sub><i><b><sub>mây biÕc, nói xanh</sub></b></i><sub>: </sub><sub>t ỵng tr ng cho sù xa c¸ch.</sub>
đẩy khơng gian rộng ra vơ tận:
ng ời va chia cỏch ó
nh biệt vô âm tín.
Tuôn mây biếc trải núi xanh
Trong phỳt chia li, con mt nhớ th ơng của ng ời vợ
vẫn đăm đắm trụng theo. Nng ch nhỡn thy gỡ?
Hình ảnh
mây biếc, núi xanh,
kết hợp với
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
14
I
<sub>. Tìm hiểu chung văn bản</sub>
II
<sub>. Tìm hiểu chi tiết văn bản</sub>
</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>
15
Chốn Hàm D ơng chàng còn ngảnh lại
Bến Tiêu T ơng thiếp hÃy trông sang
Bến Tiêu T ơng cách Hàm D ơng
Cây Hàm D ơng cách Tiêu T ơng mấy trïng.
Nh ng <b>ữ</b> <b>đị</b>a danh n o <b>à</b>
c nh c n?
<b>đượ</b> <b>ắ đế</b>
Em có nhận xét gì
về cỏc a danh y?<b></b>
Hàm D ơng
Tiêu T ơng
Ti sao tả cuộc chia
li ở đất Việt mà tác
giả lại sử dụng
nhiều địa danh ở
Trung Quèc?
<b>Hµm D ¬ng</b>
<b>Tiªu T ¬ng</b>
<b>T ợng tr ng cho 2 vị trí xa </b>
<b>cỏch ca ụi v chng</b>
Hình ảnh
bến,
cây
gi liờn t ng n
khụng gian no?
Bn
Cây
Bến
: sông n ớc
Cây
: núi rừng
<b>Không gian cách trở, </b>
<b>không dễ gặp lại</b>
Nghệ thuật nào
</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>
16
Chốn Hàm D ơng chàng còn ngảnh lại
Bến Tiêu T ơng thiếp hÃy trông sang
Bến Tiêu T ơng cách Hàm D ơng
Cây Hàm D ơng cách Tiêu T ơng mấy trùng.
Hàm D ơng
Tiêu T ơng
Bến
Cây
<b>Nghệưthuật:</b>
- Đối
:
<b>ưNgảnh lại >< trông sang</b>
<sub></sub><b>ư<sub>Gợi tâm trạng l u luyÕn</sub></b>
- Điệp ngữ, đảo ngữ: <b>2 địa danh</b>
<b> </b><b> Thể hiện tâm trạng buồn triền miên, </b>
<b>không gian xa cách của ng ời đi kẻ ở.</b>
ngảnh lại
trông sang
Hàm D ơng
Tiêu T ơng
Tiêu T ơng
Hàm D ơng
<b>Ngh thut ú cú ý </b>
<b>ngha gỡ trong vic gi </b>
<b>tả nỗi sầu chia li?</b>
<sub> Nỗi sầu chia li trong độ tăng tiến, nỗi </sub>
</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>
17
I
<sub>. Tìm hiểu chung văn bản</sub>
II
<sub>. Tìm hiểu chi tiết văn bản</sub>
</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>
18
<b>Cùng trông lại </b>
<b>/</b>
<b> mà cùng chẳng thấy</b>
<b>Thấy xanh xanh </b>
<b>/</b>
<b> những mấy ngàn dâu</b>
<b> Ngàn dâu </b>
<b>/</b>
<b> xanh ngắt một màu</b>
<b>Lòng chàng ý thiếp</b>
<b> /</b>
<b> ai sầu hơn ai?...</b>
<b>Từ ngữ trong khổ</b>
<b>thơ này có gì</b>
<b>c bit?</b>
<b>Cựng</b>
<b>cựng</b>
<b>xanh xanh</b>
<b>Ngn dõu</b>
<b>ngn dõu</b>
<b>Thy</b>
<b>thy</b>
-
<b><sub> Điệp từ vòng tròn</sub></b>
<b> </b>
<b>Từ láy</b>
Không gian li biệt đ ợc mở ra
nh thế nào qua các chi tiết
nghệ thuật ấy?
<b>Không gian rộng lớn, trải dài một </b>
<b>mu xanh n iu.</b>
Không gian
xanh
của mấy ngàn dâu
gợi tâm trạng gì
của ng ời thiếu phụ?
<b> Buồn, vô vọng</b>
Câu hỏi Ai sầu hơn ai? có
ý nghĩa gì? Em cảm nhận đ
ợc những nỗi sầu nào ở đây?
<b>- Cõu hi tu t, động từ trạng thái</b>
<b>: sầu </b>
<b> nỗi buồn li </b>
<b>biệt đúc kết thành khối sầu, núi sầu, nặng trĩu tâm </b>
<b>hồn ng ời chinh phụ.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>
19
I
<sub>. T×m hiĨu chung văn bản</sub>
II
<sub>. Tìm hiểu chi tiết văn bản</sub>
IIi
<sub>. Tổng kết Ghi nhớ: </sub>
SGK
Đoạn khúc ngâm này cho ta
thấy
tâm trạng gì
của ng ời thiếu phụ?
Nghệ thuật nổi bật
trong việc
diễn tả tâm trạng của
ng ời chinh phụ là gì?
1.Nội dung:
Đoạn ngâm khúc cho ta thấy:
-
<b><sub> Nỗi sầu chia li của ng ời chinh phơ sau lóc tiƠn ® </sub></b>
<b>a chång ra trËn</b>
<b>tè c¸o chiÕn tranh phi nghÜa,</b>
<b>thể hiện khao khát hạnh phúc lứa đơi của ng ời </b>
<b>phụ nữ. </b>
2. NghƯ thuật:
<b>Thơ giàu nhạc điệu, nhiều biện </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>
20
IV
<sub>. Lun tËp</sub>
<b>HSưhoạtưđộngưnhóm.</b>
a/
<b>Ghi đủ các từ chỉ màu xanh: </b>
b/
Phân biệt sự khác nhau trong các màu xanh
.
</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>
21
IV
<sub>. Luyện tập</sub>
<b>a/ Các từ</b> : <b>mây biếc, núi xanh, xanh xanh, xanh ngắt.</b>
<b>b/ Phân biệt:</b>
+ Xanh của mây, núi, ngàn dâu.
+ Xanh nhàn nhạt, xa xa, bao trùm cả cảnh vật (xanh xanh).
<b>c/ Tác dụng:</b>
<b>Mây biếc, núi xanh:</b> màu xanh ở trên cao, xa mờ diễn tả nỗi
sầu h ớng vỊ ph ¬ng xa,n¬i chinh chiÕn.
</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>
22
-
<b><sub>Häc thuộc đoạn thơ.</sub></b>
-
<b><sub>Soạn bài:</sub></b>
Qua ốo Ngang
Bµ hun Thanh Quan
VỊ nhµ
</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23></div>
<!--links-->
Ngành đào tạo ngữ văn (ban hành kèm QĐ 559/QĐ ngày 05/4/2011)