ngu van

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (507.93 KB, 17 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Kiểm tra bài cũ

Câu hỏi:Thế nào là liệt kê? Tác dụng của liệt kê?

Các kiểu liệt kê?

Trả lời:

1. Lit kờ l sp xp ni tip hng loạt từ hay cụm từ cùng

loại để diễn tả đ ợc đầy đủ hơn,sâu sắc hơn những khía

cạnh khác nhau của thực tế hay của t t ởng tình cảm.

2. Xét theo cấu tạo có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng

cặp với kiểu liệt kê không theo từng cặp.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

A. Lý thuyÕt

I.

DÊu chÊm lưng

1. Ng÷ liƯu( SGK)

2. Ph©n tÝch.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

? Trong các câu sau, dấu chấm lửng đ ợc dùng để làm gì ?

a. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ

vang thời đại Bà Tr ng, Bà Triệu , Trần H ng Đạo, lê

Lợi, Quang Trung,

…

-

BiĨu thÞ các phần liệt kê t ơng tự không viết ra

b. Thèt nhiên một ng ời nhà quê mình mẩy lấm láp quần

áo ớt đầm, tất tả chạy xông vào thở không ra lời :

-Bẩm

…

quan lớn

…

đê vỡ mất rồi !

-

BiĨu thi t©m trạng lo lắng, hoảng sợ của ng ời nói

c. Cuèn tiÓu thuyết đ ợc viết trên

b u thiếp.

-

BiĨu thÞ sù bÊt ngờ của thông báo

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tiết 119: Dấu chấm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

A. Lý thuyÕt

I.

D

Êu chÊm löng

1. Ngữ liệu( SGK)

2. Phân tích.

3. NhËn xÐt

Dấu chấm lửng dùng để :

+ Rút gọn phần liệt kê

+ Nhấn mạnh tâm trạng của ng ời nói.

+Làm giÃn nhịp điệu câu văn chuẩn bị cho sự xuất hiện của mét

tõ ngữ biểu thị một nội dung bất ngờ hoặc hài h íc ch©m biÕm.

4. Ghi nhí (SGK)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

A. Lý thuyÕt

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

?Trong các cau sau, dấu chấm phẩy dùng để làm gì ? 
 Có thể thay nó bằng dấu phẩy đ ợc khơng ? Vỡ sao ?

a. Cốm không phải thức quà của ng ời vội ; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm 
nghĩ.

- Đánh dấu danh giới giữa hai vế của mét c©u ghÐp.

- Có thể thay đổi đ ợc nội dung của câu mà nội dung không bị thay đổi

b. Những tiêu chuẩn đạo đức của con ng ời mới phải chăng có thể nêu lên nh sau: yêu n ớc, 
yêu nhân dân ; trung thành với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thực 
hiện xây dựng thống nhất n ớc nhà ; ghét bóc lột, ăn bám và l ời biếng ; yêu lao động, coi 
lao động là nghĩa vụ thiêng liêng của mình ; có tinh thần làm chủ tập thể, có ý thức hợp 
tác, giúp nhau ; chân thành và khiêm tốn ; q trọng của cơng và có ý thức bảo vệ của 
cơng ; u văn hố, khoa học và nghệ thuật ; có tinh thần quốc tế vơ sản

-Ngăn câch các bộ phận liệt kê có nhiều tầng ý nghĩa phức tạp.
 - Không thể thay đổi đ ợc vì

+ Các phần liệt kê sau dấu chấm phẩy bình đẳng với nhau

+ Các bộ phận liệt kê sau dấu phẩy khơng thể bình đẳng với các phần nêu trên .

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

b. Những tiêu chuẩn đạo đức của con ng ời mới phải chăng có thể nêu lên nh sau: 
yêu n ớc, yêu nhân dân ; trung thành với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và 
đấu tranh thực hiện xây dựng thống nhất n ớc nhà ; ghét bóc lột, ăn bám và l ời 
biếng ; yêu lao động, coi lao động là nghĩa vụ thiêng liêng của mình ; có tinh 
thần làm chủ tập thể, có ý thức hợp tác, giúp nhau ; chân thành và khiêm tốn ;

quÝ träng cña công và có ý thức bảo vệ của công ; yêu văn hoá, khoa học và nghệ 
thuật ; có tinh thần quốc tế vô sản

Trong một liệt kê phức tạp nh trên tác giả đã tổng kết những tiêu chuẩn đạo 
đức con ng ời mới trong chín mối quan hệ và dùng dấu chấm phẩy đánh dấu 
các mối quan hệ này. Sau đó mới dùng dấu phảy để ngăn cách các thành phần 
đồng chức giúp ng ời đọc hiểu rõ các tầng bậc ý liệt kê tránh sự hiểu lầm có thể 
xảy ra .

Nếu viết: Những tiêu chuẩn đạo đức của con ng ời mới phải chăng có thể nêu lên 
nh sau: yêu n ớc, yêu nhân dân, trung thành với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã 
hội và đấu tranh thực hiện xây dựng thống nhất n ớc nhà, ghét bóc lột, ăn bám và 
l ời biếng

thì ng ời đọc sẽ có thể hiểu ăn bám và l ời biếng cũng là một trong những đặc 
điểm của con ng ời mới.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

A. Lý thuyÕt

I.

DÊu chÊm lưng

II. DÊu chÊm phÈy

1. Ng÷ liƯu (SGK)

2. Ph©n tÝch

3. NhËn xÐt

Dấu chấm phẩy dùng để :

- Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp

-Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê cã nhiỊu tÇng ý
 nghÜa phøc t¹p

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

*

Bµi tËp øng dơng

Trong các câu sau dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy dùng để làm gì?

a. Thể điệu ca Huế có sơi nổi, t ơi vui, có buồn thảm, bâng khuâng, có

tiếc th ơng ai oán

…

- Biểu thị phần liệt kê t ơng tự không viết ra

b. Vừa lúc đó thì tiếng ng ời kêu rầm rĩ, càng nghe càng lớn. Lại có

tiếng ào ào nh thác chảy xiết ; rồi lại có tiếng gà, chó, trâu, bị kêu

vang tứ phía.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

A. Lý thuyÕt

I.

DÊu chÊm löng

II. DÊu chÊm phÈy

III. Ghi nhớ ( 1,2 TR 122 )

1. Dấu chấm lửng đ ợc dùng để:

- Tá ý cßn nhiều sự vật hiện t ợng t ơng tự ch a liƯt kª hÕt 
 - Thể hiện chỗ lời nói bỏ giở hay ngập ngừng ngắt quÃng

- Làm giÃn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị 
nội dung bất ngờ hay hài h ớc châm biếm

2. Dấu chấm phẩy đ ợc dùng để:

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

B. Lun tËp

1. Bài tập 1. Trong mỗi câu có dấu chấm lửng d ới đây dấu chấm lửng

đ ợc dùng để làm gì ?

a. Lính đâu ? Sao bay dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây nh

vậy? Khơng cịn phép tắc gì nữa à ?

- D¹, bÈm

…

- §i cỉ nã ra !

b. Ơ hay, có điều gì bố con trong nhà bảo nhau chứ sao lại

…

c. Cơm, áo, vợ, con, gia đình

…

bó buộc y.

*

Đáp án

Câu a: Biểu thị sự sợ hÃi lúng túng

Câu b: Biểu thị câu nói bÞ bá dë

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

B. Lun tập

2. Bài tập 2. Nêu rõ công dụng của dấu chấm phẩy trong mỗi câu d ới

đây:

a. D ới ánh trăng này, dòng thác n ớc sẽ đổ xuống làm chạy máy phát điện ; ở giữa
biển rộng, cờ đỏ sao vàng phấp phới bay trên những con tàu lớn.

b. Con sông Thái bình quanh năm vỗ sóng òm ọp vào s ên b·i vµ ngµy ngµy vÉn

mang phï sa bồi cho bÃi thêm rộng ; nh ng mỗi năm vào mùa n ớc, cũng con sông
Thái Bình mang n ớc lũ về làm ngập hết cả bÃi soi.

c. Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trơng
mới đẹp ; từ khi có ng ời lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh,

tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.

* Đáp án :

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tiết 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

B. LuyÖn tËp :

3. Bài tập 3 : Viết một đoạn văn về ca Huế trên sông H ơng trong đó:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

H íng dẫn về nhà

1. Học thuộc ghi nhớ.

2. Viết đoạn văn cã sư dơng dÊu

chÊm lưng vµ dÊu chÊm phÈy.

chØ râ c«ng dơng .

3. đọc kỹ và chuẩn bị bài

“dấu gạch

ngang”

vµo vở bài tập.

-Nắm rõ công dụng và phân biệt

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>

ngu van

Kiểm tra bài cũ

<b>Câu hỏi:Thế nào là liệt kê? Tác dụng của liệt kê? </b>

<b>Các kiểu liệt kê?</b>

<b>Trả lời:</b>

<i><b>1. Lit kờ l sp xp ni tip hng loạt từ hay cụm từ cùng </b></i>

<i><b> loại để diễn tả đ ợc đầy đủ hơn,sâu sắc hơn những khía </b></i>

<i><b>cạnh khác nhau của thực tế hay của t t ởng tình cảm.</b></i>

<i><b> 2. Xét theo cấu tạo có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng</b></i>

<i><b> cặp với kiểu liệt kê không theo từng cặp.</b></i>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

<b>A. Lý thuyÕt</b>

<b>I.</b>

<b> DÊu chÊm lưng</b>

<b> 1. Ng÷ liƯu( SGK)</b>

<b> 2. Ph©n tÝch.</b>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

<b>? Trong các câu sau, dấu chấm lửng đ ợc dùng để làm gì ?</b>

<b> a. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ</b>

<b> vang thời đại Bà Tr ng, Bà Triệu , Trần H ng Đạo, lê </b>

<b> Lợi, Quang Trung,</b>

<b>…</b>

<b> - </b>

<b>BiĨu thÞ các phần liệt kê t ơng tự không viết ra</b>

<b> b. Thèt nhiên một ng ời nhà quê mình mẩy lấm láp quần</b>

<b> áo ớt đầm, tất tả chạy xông vào thở không ra lời :</b>

<b> -Bẩm</b>

<b>…</b>

<b>quan lớn</b>

<b>…</b>

<b>đê vỡ mất rồi !</b>

<b> -</b>

<b>BiĨu thi t©m trạng lo lắng, hoảng sợ của ng ời nói</b>

<b> c. Cuèn tiÓu thuyết đ ợc viết trên </b>

<b></b>

<b> b u thiếp.</b>

<b> - </b>

<b>BiĨu thÞ sù bÊt ngờ của thông báo</b>

Tiết 119: Dấu chấm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

<b>A. Lý thuyÕt</b>

<b>I.</b>

D

<b>Êu chÊm löng</b>

<b> 1. Ngữ liệu( SGK)</b>

<b> 2. Phân tích.</b>

<b> 3. NhËn xÐt</b>

<b> Dấu chấm lửng dùng để :</b>

<b> + Rút gọn phần liệt kê</b>

<b> + Nhấn mạnh tâm trạng của ng ời nói.</b>

<b> +Làm giÃn nhịp điệu câu văn chuẩn bị cho sự xuất hiện của mét</b>

<b> tõ ngữ biểu thị một nội dung bất ngờ hoặc hài h íc ch©m biÕm.</b>

<b> 4. Ghi nhí (SGK)</b>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

<b>A. Lý thuyÕt</b>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

<b>A. Lý thuyÕt</b>

<b>I.</b>

<b>DÊu chÊm lưng</b>

<b>II. DÊu chÊm phÈy</b>

<b> 1. Ng÷ liƯu (SGK)</b>

<b> 2. Ph©n tÝch</b>

<b> 3. NhËn xÐt</b>

<b> </b>

TiÕt 119: DÊu chÊm lưng vµ

dÊu chÊm phÈy

*

Bµi tËp øng dơng

Trong các câu sau dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy dùng để làm gì?

a. Thể điệu ca Huế có sơi nổi, t ơi vui, có buồn thảm, bâng khuâng, có

tiếc th ơng ai oán

…