Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (875.4 KB, 23 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH</b>
<b>1. KHÁI NIỆM</b>
<b>2. NGUYÊN NHÂN</b>
<b>3. ĐẶC ĐIỂM</b>
<b>4. HẬU QUẢ</b>
Tố là hiện tượng gió tăng tốc đột ngột, hướng cũng thay
đổi bất chợt, nhiệt độ khơng khí giảm mạnh, ẩm độ tăng
nhanh thường kèm theo dông, mưa rào hoặc mưa đá.
Đôi khi có những đám mây kỳ lạ bỗng xuất hiện. Chân
mây tối thẫm, bề ngoài tơi tả, mây bay rất thấp và hình thay
đổi mau. Đó là những đám mây báo trước gió mạnh đột
ngột, thường là Tố. Tố xảy ra khi khơng khí lạnh tràn vào
vùng nóng và nâng khơng khí nóng lên đột ngột. Tố thường
xảy ra trong một thời gian ngắn chừng vài phút. Vùng Tố là
một dải dài và hẹp chuyển dịch với tốc độ khá lớn, tới cấp
10. Tố rất nguy hiểm và xảy ra đột ngột chưa dự đoán trước
được.
Lốc là những xoáy trong đó gió trong hồn lưu nhỏ cỡ
hàng chục, hàng trăm mét. Lốc xoáy là những xoáy nhỏ
cuốn lên, có trục thẳng đứng, thường xảy ra khi khí quyển
có sự nhiễu loạn và về cơ bản là không thể dự báo được.
Hai hiện tượng tố, lốc thường xảy ra nhanh, không lan
rộng. Về định nghĩa chuyên ngành thì đây là hai hiện tượng
khác nhau, nhưng khi thu thập số liệu từ nhiều nguồn khác
nhau thì hai hiện tượng này thường được thống kê đan xen
lẫn lộn. Do vậy hai hiện tượng này tạm ghép thành một hiện
tượng (tố lốc).
Trong đám mây vũ tích đang rầm rộ phát triển, khơng
khí bị nhiễu động ghê gớm do sự chênh lệch rất lớn về nhiệt
độ, độ ẩm, hướng gió và tốc độ gió gây ra. Như tốc độ dòng
khí lưu đi xuống ln ln đạt tới cấp 8 thì dòng khí đi lên
chỉ ở cấp 3 và cấp 4. sự nhiễu động khơng khí trong lòng
đám mây vũ tích làm sinh ra tác dụng xoáy ốc. Và khi tác
dụng này đạt tới mức độ nhất định thì sẽ xuất hiện vòi rồng.
Hoặc cũng có thể do sự chênhh lệch về nhiệt độ.
Đường kính của lốc xốy có thể thay đổi từ vài chục mét
cho tới vài kilômét. Nhưng đa số các lốc xốy có đường kính
vào khoảng 50 m.
Trên đường di chuyển nó có thể cuốn theo (rồi ném
xuống ở một khoảng cách sau đó) hoặc phá huỷ mọi thứ, kể
cả những nhà gạch xây kiên cố, nên lốc xốy cũng là hiện
tượng khí tượng đặc biệt nguy hiểm. Nhìn từ xa lốc xốy có
biển lên cao tạo thành các cây nước <i>(waterspouts)</i>.
Vòi rồng là một hiện tượng vơ cùng nguy hiểm, tốc độ
gió trong vòi rồng luôn luôn cao, từ vài chục đến trăm m/s.
Ta biết rằng gió bão khủng khiếp cấp 12 cũng chỉ đạt tốc độ
33 m/s, dủ thây sức phá hoại ghê gớm của vòi rồng. Trên
mặt đất, nó dễ dàng nhấc bổng người, đồ vật lên cao rồi
quẳng ra xa... còn trên biển, vòi rồng dư sức lật chìm tàu
thuyền, hút lên trời cả cột nước khổng lồ...
Phạm vi của vòi rồng không vượt q 1km. Đường kính
của nó cũng chỉ từ 25 – 100m khi ở trên biển và 100 –
Hậu quả do lốc xoáy gây ra là rất nghiêm trọng cho địa
phương nơi nó đi qua. Càng xảy ra nhiều lốc xoáy và nhất là
lốc xoáy cấp mạnh thì thiệt hại về người cũng như về cơ sở
hạ tầng là càng lớn.
Các con số thống kê cho thấy Hoa Kỳ là quốc gia chịu
nhiều trận lốc xốy nhất trong một năm. Con số trung bình
là hơn 800 cơn lốc xoáy hoạt động trong một năm, làm cho
ít nhất 50 người chết. Và số lốc xoáy cấp F5 chiếm 0,1%
tổng số.
Australia xếp thứ hai. Một số nước khác cũng thường có như
Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Anh và Đức.
Do di chuyển với tốc độ rất nhanh, cùng với gió xốy, lốc xốy
dường như phá hủy hết mọi thứ trên đường đi của nó. Với những lốc
xốy nhỏ thì sẽ phá hủy các biển hiệu giao thơng, những nhà có kiến
trúc khơng vững. Những trận mạnh thì có thể cuốn bay cả những chiếc
ô tô, những căn nhà kiên cố, phá hủy những cây cầu... và cuốn theo cả
con người, con vật trên đường đi.
• * <i><b>Những lốc xoáy gây hậu quả lớn trong lịch sử</b></i>
Trận lốc xoáy lốc xoáy tồi tệ nhất ở Mỹ xảy ra ngày 18 tháng 3 năm
1925. Cùng một lúc 7 lốc xoáy đã xuất hiện ở 3 bang Illinois, Misrousi,
Indiana làm 740 người thiệt mạng và phá huỷ nhiều cấu trúc hạ tầng. Một
thảm hoạ lốc xoáy khác cũng đáng nhớ không kém xảy ra vào ngày 3
tháng 4 năm 1974, nó là tập hợp của 148 lốc xoáy nhỏ, giết chết 315 người
từ bắc Alabama đến bang Ohio.
- Ngày 12 tháng 6 năm 1899 St. Croix County, Wisconsin, Mỹ làm 117
người chết.
- Ngày 5 tháng 4 năm 1936 tại Tupelo, Mississippi, Mỹ làm 216 người
chết.
Nói chung đối với lốc xốy, nhất là loại có tốc độ lớn
việc phòng tránh là rất khó khăn.
Trong thời gian diễn ra lốc xốy, mọi người phải ngay
lập tức tìm nơi trú ẩn trong một tầng hầm hay nơi kín đáo
rộng như thính phòng, hay siêu thị là những nơi dễ bị sụp đổ.
Nếu đang ở ngoài đường, bạn nên chui xuống một cái rãnh
hay mương sâu và che đầu cẩn thận để khỏi bị thương do đất
đá rơi xuống.
Nói chung, nước ta vòi rồng không phải là hiện tượng
phổ biến nhưng thỉnh thoảng cũng có gặp trong mùa xuân
và hè. ở Bắc Bộ thường xảy ra vào các giai đoạn chuyển tiếp
từ mùa đông sang hè, mỗi khi có một đợt khơng khí lạnh
ảnh hưởng tới. ở Nam Bộ, số lần xảy ra vòi rồng ít hơn ở
Bắc Bộ và Trung Bộ, nhưng thường vào các tháng 5 tháng 6
năm nào cũng có vòi rồng hoạt động ở nơi này hoặc nơi
khác.
Cơn lốc đi qua nhiều tuyến đường lớn trong thành phố
Lào Cai. Nó đã đánh gục nhiều cây bên đường. Tuy không
gây thiệt hại về người nhưng nó gây nguy hiểm cho người đi
đường và khiến tắc đường cục bộ.