Người kể chuyện đa tầng trong một anh hùng thời đại của M. J. Lermontov

JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE
Social Sci., 2014, Vol. 59, No. 10, pp. 70-75
This paper is available online at

NGƯỜI KỂ CHUYỆN ĐA TẦNG
TRONG MỘT ANH HÙNG THỜI ĐẠI CỦA M.J.LERMONTOV
Trần Thúy Hồn

Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Giang
Tóm tắt. Trong Một anh hùng thời đại, Lermontov đã sáng tạo được hình tượng người kể
chuyện đa tầng. Đây là bằng chứng thú vị về hình thức “truyện lồng trong truyện” với tầng
bậc người kể chuyện không hề giản đơn, mà khá phức tạp. Tác phẩm có tới năm “cái tơi”,
năm người kể chuyện xưng “tôi”, tạo thành bốn bậc trần thuật. Với hình tượng người kể
chuyện đa tầng, nhà văn sẽ gia tăng điểm nhìn trong tác phẩm, do vậy sẽ khám phá được
nhiều phương diện đời sống con người, nhất là đời sống tâm hồn của nhân vật. Sáng tạo
nghệ thuật này làm nên tính hiện đại và sức hấp dẫn của Một anh hùng thời đại.
Từ khóa: Một anh hùng thời đại, Lermontov, người kể chuyện đa tầng.

1.

Mở đầu

Mikhain Iurevich Lermontov (1814 - 1841) là một đại diện của văn học Nga thế kỉ XIX.
Kế thừa Pushkin, cùng với Gogol, Tolstoy, Dostoievsky, Chekhov... Lermontov đã góp phần tạo
dựng những trang huy hồng cho văn xi Nga thế kỉ XIX [1, 3]. Những đóng góp trên nhiều lĩnh
vực thơ, trường ca, kịch, văn xuôi đã đưa tên tuổi ông vào hàng những tác giả lớn của nền văn học
cổ điển Nga. Tiểu thuyết Một anh hùng thời đại của Lermontov là kiệt tác của văn học Nga thế
kỉ XIX, tác phẩm đặt nền móng vững chắc cho văn xi Nga non trẻ sẽ phát triển rực rỡ ở những
chặng sau [2]. Tác phẩm thể hiện tài năng của nhà văn trên nhiều phương diện nghệ thuật. Một
trong những thành công nổi bật của Lermontov ở phương diện tổ chức trần thuật là sáng tạo được
hình tượng người kể chuyện đa tầng.

2.

Nội dung nghiên cứu

“Vấn đề người kể chuyện là một trong những vấn đề trung tâm của thi pháp văn xuôi hiện
đại [4;116].
Trong tác phẩm tự sự, người kể chuyện có nhiều chức năng, được phân thành nhiều loại dựa
trên những tiêu chí khác nhau. Người kể chuyện lộ diện hay ẩn tàng; rõ ràng hay tiềm ẩn; đáng tin
cậy hay không đáng tin cậy; người kể chuyện kể từ ngôi thứ nhất hay ngôi thứ ba... là những cách
định danh hình tượng người kể chuyện trong tác phẩm. Trong một tác phẩm có thể có một, hay hơn
một người kể chuyện; người kể chuyện có thể đứng ngồi hoặc thâm nhập vào câu chuyện được
Ngày nhận bài 11/1/2014. Ngày nhận đăng 25/05/2014.
Liên lạc Trần Thúy Hoàn, e-mail:

70


Người kể chuyện đa tầng trong Một anh hùng thời đại của M.J.Lermontov

kể, có thể là một nhân vật giấu mình tồn tri, hoặc là một nhân vật tham gia vào truyện kể và bị
giới hạn bởi trường nhìn của nhân vật; và truyện có thể được kể từ một hay nhiều điểm nhìn, điểm
nhìn cố định hay điểm nhìn dịch chuyển. Nói tóm lại, hình tượng người kể chuyện đem lại cho tác
phẩm một cái nhìn, một sự đánh giá, làm cho sự trình bày, tái tạo con người và đời sống trong tác
phẩm thêm sâu sắc. Hình tượng người kể chuyện là một nhân vật đặc biệt trong tác phẩm tự sự,
vừa đóng vai trị tổ chức tác phẩm, dẫn dắt câu chuyện được kể, miêu tả, bình luận, vừa trình bày
những quan điểm của nhà văn về thế giới.
Sau một thời gian sáng tác thơ và trường ca, Lermontov bắt đầu đến với những thử nghiệm
văn xuôi, nghiên cứu những vấn đề xã hội lớn lao, tìm cách diễn tả đầy đủ, chi tiết về hiện thực xã
hội Nga đương thời. Chặng đường mười năm văn xuôi của Lermontov từ khoảng 1832 đến 1841

thường được các nhà nghiên cứu xác định mở đầu với tác phẩm Vadim (1833-1834), tiếp sau đó là
Cơng tước phu nhân Ligovskaya (1836) và Một anh hùng thời đại (1838-1839). Nhưng trong các
tài liệu để lại của Lermontov, các nhà nghiên cứu còn tìm thấy một số tác phẩm và phác thảo chưa
hồn thành như Ashik Kerib (1837, truyện dân gian), Người Caucuses (1841, bút kí), Tơi muốn
kể cho bạn... (1836, truyện), Stoss (1841, truyện) và bài văn Phong cảnh Moscow (1834) cùng rất
nhiều kế hoạch, cốt truyện, phác thảo dự kiến. Nhưng chỉ với bấy nhiêu thôi Lermontov cũng đủ
được giới phê bình Nga đánh giá là văn hào vĩ đại, “có đóng góp lớn lao cho văn xi Nga thế kỉ
XIX [1;113], thậm chí Lermontov – nhà văn xi sẽ cao hơn Lermontov – nhà thơ như nhận định
của Gogol.
Văn xuôi của Lermontov khơng nhiều, và hầu hết chưa được hồn thành, chỉ có bốn tác
phẩm trọn vẹn kết cấu. Dù được viết với những hình thức thể loại khác nhau (bút kí, truyện, tiểu
thuyết), nhưng bất cứ tác phẩm nào cũng phải có một nhân vật làm nhiệm vụ kể lại câu chuyện. Từ
góc độ ngơi kể, văn xi Lermontov có hai dạng thức người kể chuyện: người kể chuyện từ ngôi
thứ nhất và ngôi thứ ba. Bảy trong số tám tác phẩm văn xuôi của Lermontov (ngoại trừ Một anh
hùng thời đại) đều xuất hiện một người kể chuyện đóng vai trị dẫn truyện, tổ chức mạch truyện
và thay nhà văn phát biểu quan điểm của mình. Dễ nhận thấy điều ấy bởi người kể chuyện trong
văn xuôi Lermontov thường xưng “tơi”, đối diện trực tiếp, trị chuyện với bạn đọc. Có những tác
phẩm tưởng như được kể từ ngơi thứ ba, nhưng chúng tơi cũng nhận thấy có lúc người kể chuyện
xuất hiện trực tiếp trò chuyện với bạn đọc, hướng lời nói tới bạn đọc (Vadim, Cơng tước phu nhân
Ligovskaya, Ashik Kerib, Stoss). Chúng tơi gọi đó là “người kể chuyện truyền thống”, tức là người
kể chuyện có xu hướng hướng tới bạn đọc, hay hình tượng người kể chuyện lộ diện (để phân biệt
với người kể chuyện ẩn tàng) nhưng không tham gia trực tiếp vào sự kiện được kể. Trong những
trường hợp này, người kể chuyện đóng vai trị trần thuật, dẫn dắt câu chuyện, tạo dựng không gian
cuộc sống, con người và đôi khi phát biểu những suy nghĩ, quan điểm của nhà văn. Sự xuất hiện
hình tượng người kể chuyện này trong văn xuôi Lermontov khiến tất cả các câu chuyện đều được
kể từ ngôi thứ nhất. Nhưng đến Một anh hùng thời đại, Lermontov đã thể hiện sự độc đáo trong tổ
chức truyện kể và người kể chuyện. Ở đây, không chỉ có một, mà có nhiều người kể chuyện theo
tầng bậc trần thuật khác nhau, chúng tôi gọi là “người kể chuyện đa tầng”.
Một anh hùng thời đại được bố cục thành hai phần với năm truyện: Phần thứ nhất gồm ba
truyện Bela, Maxim Maximyt và Taman - phần đầu Nhật kí của Pechorin (kèm theo Lời nói đầu

của nhật kí). Phần thứ hai là phần cuối Nhật kí của Pechorin gồm hai truyện Công tước tiểu thư
Meri và Người theo thuyết định mệnh. Trong tiểu thuyết xuất hiện nhiều người kể chuyện được tác
giả tổ chức theo từng tầng bậc trần thuật gắn với hệ thống sự kiện được tổ chức lớp lang rất chặt
chẽ. Trong phần thứ nhất của tiểu thuyết, có một người kể chuyện xưng “tơi”, đồng thời là người
71


Trần Thúy Hoàn

tham gia vào truyện, thành một nhân vật trong truyện, đóng vai trị trần thuật chính. Mở đầu Bela:
“Tôi tới Tiphliz bằng xe trạm” [2;11]; mở đầu Maxim Maximyt: “Sau khi từ giã Maxim Maximyt,
tôi vui vẻ phi ngựa qua những ải đạo Terech và Darian, tôi ăn cơm sáng ở Kazobech” [2;77]...
Người kể chuyện vô danh này đồng hành cùng Maxim Maximyt trong suốt quãng đường qua xứ
Gruzi, nhà văn cố ý giấu tên và lai lịch của anh ta, nhưng qua cách quan sát, mô tả núi non và
những độc thoại nội tâm: “Tôi thầm nghĩ: và cả mi, kẻ tha phương khóc thương miền thảo nguyên
bao la, rộng lớn. Đấy là nơi mi tự do tung cánh lạnh lùng, còn ở đây, mi cảm thấy chật chội, ngột
ngạt như con đại bàng hét vang đập đầu vào song sắt giam cầm” [2;55], hay qua lời trị chuyện với
độc giả: “các bạn có muốn biết đoạn cuối câu chuyện về Bela? Trước hết, tôi không viết truyện mà
viết bút kí” [2;52]; và hành lí mang theo của anh ta là một chiếc va li “phần nửa là những tập bút
kí hành trình qua xứ Gruzi đại” [2;9] chúng ta có thể phỏng đốn người kể chuyện ở đây là một
nhà du hành, rất có thể là một nhà thơ, nhà văn, một người hứng thú viết bút kí, đi qua vùng núi
phương Nam, say mê cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ và khao khát cuộc sống tự do. Người kể chuyện
– nhà du hành còn xuất hiện trực tiếp một lần nữa ở phần thứ hai, trong Lời nói đầu của Nhật kí
của Pechorin, nói lí do vì sao cho xuất bản những trang nhật kí: “Gần đây tôi được biết Pechorin
đã qua đời khi ở Ba Tư về. Tin này làm cho tôi rất vui: tơi được quyền cơng bố những trang kí
này, và lợi dụng cái chết ấy để kí tên mình vào một tác phẩm không phải của tôi” [2;95]. Nhân vật
người kể chuyện này có lúc xuất hiện như người trong cuộc, người chứng kiến câu chuyện, có lúc
lại đứng ở đường viền của cốt truyện; lại có lúc xuất hiện như người trò chuyện, đối thoại với bạn
đọc và chú giải từ vị thế của người xuất bản. Bởi, điều đáng lưu ý là, người kể chuyện này đã công
bố nhật kí của Pechorin như những trang tạp chí (trong nguyên bản tiếng Nga, Lermontov dùng

chữ “zurnal” - tạp chí, mà khơng phải “zapick” - nhật kí). Điều đó có ý nghĩa là tác giả này đã có
ý thức sắp xếp lại những trang nhật kí của Pechorin theo dụng ý của mình: “Tơi chỉ đưa vào cuốn
sách này cái phần liên quan đến Pechorin lúc anh ta ở Caucues” [2;97]. Việc viết thêm Lời nói
đầu nhật kí Pechorin, người kể chuyện tác giả - nhà du hành này dường như mong muốn được nói,
được thể hiện quan điểm của mình với cuộc đời.
Nhưng trong Bela, người kể chuyện – nhà du hành này lại khéo chuyển vai kể chuyện sang
Maxim Maximyt. Toàn bộ câu chuyện về Bela và Pechorin (sự kiện xảy ra cách đây khoảng năm
năm) hiện lên qua lời kể của Maxim Maximyt, được ngắt thành hai nhịp kể giữa hai cơn bão tuyết.
Và trong câu chuyện của Maxim Maximyt lại xuất hiện một người kể chuyện phụ nữa là Kazbich
khi hắn ta kể về con ngựa quý của mình cho Adamat nghe, làm thành một bậc trần thuật nữa. Và dĩ
nhiên, trong Nhật kí của Pechorin, người kể chuyện chính là Pechorin. Lúc này cả người kể chuyện
– nhà du hành và Maxim Maximyt đều rút lui để bạn đọc tiếp xúc trực tiếp với nhân vật, lắng nghe
anh ta phơi lộ nỗi lòng trên những trang nhật kí. Đúng như nhà phê bình Eikhenbaum cho rằng,
Một anh hùng thời đại đặt ra vấn đề trần thuật, một vấn đề trung tâm của văn chương những năm
1830. Trong tiểu thuyết, tác giả vẫn dùng hình thức người kể chuyện truyền thống, nhưng đã đưa
vào truyện những người kể chuyện khác, đặc biệt nhấn mạnh lập trường của người kể chuyện tác
giả, như là một văn sĩ lãng du, một kiểu người kể chuyện đặc biệt, như là nhân chứng riêng của
sự kiện. Và “bằng cách ấy chúng ta có tới ba cái tơi” [5;153]: người kể chuyện – văn sĩ lãng du,
Maxim Maximyt và Pechorin; và tác phẩm sẽ có ba tầng trần thuật ứng với ba người kể chuyện.
Tuy nhiên, có một điểm mà các nhà nghiên cứu chưa chú ý, theo chúng tơi cịn một tầng
bậc trần thuật và một người kể chuyện nữa xuất hiện như là người kể chuyện bậc một: tác giả Lời
nói đầu của tiểu thuyết. Điểm thú vị rất đáng lưu ý là Lời nói đầu này được viết sau khi tác phẩm
đã ra đời, nó xuất hiện trong bản in lần hai năm 1841 với mục đích giải thích ý đồ tác giả và trả lời
72


Người kể chuyện đa tầng trong Một anh hùng thời đại của M.J.Lermontov

ý kiến của một số nhà phê bình đương thời: “Mới gần đây, cuốn sách này cũng đã từng nếm trải
sự cả tin khốn khổ của một số độc giả và thậm chí của một số báo chí, chỉ tin vào nghĩa đen của

câu chữ... bất bình ghê gớm” [2;8]. Lí giải dụng ý của mình, tác giả viết: “Một anh hùng thời đại
chúng ta, thưa các ngài kính mến của tơi, quả là một bức chân dung, nhưng khơng phải của một
người: đó là bức chân dung phức hợp những thói hư tật xấu của một thế hệ chúng ta đang ở độ
phát triển nhất” [2;9]; và “bấy lâu người ta nuôi sống người bằng bánh kẹo, nên dạ dày họ đâm hư;
bây giờ thì phải có những bài thuốc đắng, những sự thật cay nghiệt” [2;9]. Theo chúng tơi, tác giả
của Lời nói đầu này sẽ gần hơn cả với nhà văn Lermontov. Nhưng chúng tôi quan niệm vai trò đối
thoại của “tác giả” ở đây với các nhà phê bình đương thời khơng hồn tồn trùng khớp với vai trò
của người sáng tác. “Tác giả” ở đây được hiểu theo nghĩa “tác giả” của toàn bộ tác phẩm, đứng ở
đằng sau tác phẩm chứ không xuất hiện trên bề mặt văn bản tác phẩm, là hình tượng tác giả được
chiết xuất từ người đọc và toàn bộ tác phẩm. Hiển hiện trên bề mặt tác phẩm chỉ là “hình tượng
tác giả”, hay “tác giả trừu tượng”. “Hình tượng tác giả” này xuất hiện khơng phải đóng vai trị kể
chuyện, mà để đối thoại với bạn đọc. Hình tượng người kể chuyện này cịn xuất hiện để chú giải
cho những chú thích tác phẩm (ba lần tr.14, 23, 32), dù các bản in đều ghi chú rõ: “chú thích của
Lermontov”, nhưng chúng tơi vẫn cho rằng đó là kiểu tác giả trừu tượng, là “hình tượng tác giả”.
Như vậy, “hình tượng tác giả này tuy ra đời sau (trong bản in lần hai), nhưng thực chất đã xuất
hiện trước trong tác phẩm (trong các chú thích). Và như vậy, tiểu thuyết sẽ có khơng phải một, mà
là hai Lời nói đầu (Lời nói đầu của tiểu thuyết và Lời nói đầu của Nhật kí Pechorin) và được viết
bởi hai “tác giả”. Đây là bằng chứng thú vị về hình thức “truyện lồng trong truyện” với tầng bậc
người kể chuyện không hề giản đơn, mà khá phức tạp, thú vị. Bởi vậy, theo chúng tơi, khơng phải
có ba “cái tơi”, như Eikhenbaum đã phát hiện, mà có tới năm “cái tôi”, năm người kể chuyện xưng
“tôi”, tạo thành bốn bậc trần thuật như sau:
Người kể chuyện bậc 1: tác giả của Lời nói đầu và những chú thích, chúng tơi gọi là “hình
tượng tác giả”, hay “tác giả trừu tượng”.
Người kể chuyện bậc 2: tác giả câu chuyện (kể hành trình qua xứ Gruzi gặp Maxim Maximyt
và Pechorin), chúng tôi gọi là “người kể chuyện – nhà du hành”.
Người kể chuyện bậc 3: có hai người kể chuyện:
Một, là Maxim Maximyt (kể câu chuyện về Pechorin và Bela).
Hai, là Pechorin (kể câu chuyện về chính mình qua nhật kí).
Người kể chuyện bậc 4: Kazbich (kể về con ngựa quý).
Như vậy, kết nối các vị thế người kể chuyện bậc 1, bậc 2, bậc 3, bậc 4 lại chúng ta được

cấu trúc trần thuật đa tầng. Và sự chuyển đổi mạch truyện từ người kể chuyện này sang người kể
chuyện khác tạo ra sự linh hoạt cho mạch kể, và nhìn từ kết cấu tác phẩm, nó thể hiện khuynh
hướng đi từ bên ngoài vào bên trong. Chúng tơi gọi cách thức tổ chức người kể chuyện đó là tạo
được hình tượng người kể chuyện đa tầng.
Có thể quan sát tầng bậc trần thuật và người kể chuyện trong Một anh hùng thời đại qua sơ
đồ sau:
Nhưng điểm khác biệt của Một anh hùng thời đại so với những tác phẩm văn xuôi khác của
Lermontov là đã xuất hiện người kể chuyện được nhân vật hóa, nghĩa là vừa là người dẫn chuyện,
vừa là nhân vật tham gia trực tiếp vào câu chuyện. Năm phần của tiểu thuyết thực chất là năm
câu chuyện đều được kể từ ngôi thứ nhất, bởi ba người kể chuyện chính: người kể chuyện - nhà
du hành, Maxim Maximyt và Pechorin. Và như vậy đến Một anh hùng thời đại Lermontov đã đi
73


Trần Thúy Hồn

Hình 1. Người kể chuyện đa tầng trong Một anh hùng thời đại
từ hình thức người kể chuyện truyền thống, có xu hướng hướng tới bạn đọc, trị chuyện trực tiếp
đến lựa chọn một hình thức người kể chuyện phức tạp hơn: có tầng bậc kể chuyện với nhiều người
kể chuyện. Nói cách khác, nhà văn đã đi từ hình thức người kể chuyện truyền thống đến người kể
chuyện đa tầng. Điều đó cũng có nghĩa là nhà văn sẽ đặt nhân vật dưới nhiều điểm nhìn khác nhau,
gia tăng điểm nhìn trong tác phẩm, và do vậy sẽ khám phá được nhiều phương diện đời sống con
người, nhất là con người bên trong, phần đời sống tâm hồn của nhân vật.
Có thể hình dung tổ chức điểm nhìn trong Một anh hùng thời đại như sau:

Hình 2. Tổ chức điểm nhìn trong Một anh hùng thời đại
Trong Một anh hùng thời đại, nhân vật trung tâm Pechorin được đặt dưới nhiều điểm nhìn
khác nhau. Bela được kể từ điểm nhìn của người kể chuyện – nhà du hành. Nhưng khi tác giả
chuyển vai kể sang Maxim Maximyt thì hình tượng Pechorin vẫn hiện lên gián tiếp, gián cách với
người đọc qua người kể chuyện Maxim Maximyt. Trong truyện Maxim Maximyt, người kể chuyện

– nhà du hành được gặp và làm quen với Pechorin trong vài phút, kịp quan sát và cảm nhận ngoại
hình anh ta. Nhưng, dù Pechorin được quan sát trực tiếp từ cái nhìn của người kể chuyện – nhà du
hành hay qua lời kể của Maxim Maximyt thì đó cũng chỉ là cái nhìn từ bên ngồi, điểm nhìn từ
người khác, chân dung tâm hồn anh ta chưa hiện lên thật sâu sắc. Phải sang Nhật kí của Pechorin,
74


Người kể chuyện đa tầng trong Một anh hùng thời đại của M.J.Lermontov

người kể chuyện – nhà du hành và Maxim Maximyt đều rút lui để nhường vai người kể chuyện cho
chính Pechorin, anh ta tự tổng kết cuộc đời mình qua những dịng nhật kí. Taman, Cơng tước tiểu
thư Meri, Người theo thuyết định mệnh là những đoạn đời của Pechorin được tái hiện qua điểm
nhìn của chính Pechorin. Ở đây Pechorin đã dũng cảm, trung thực bóc trần con người thật của
mình với những bản tính tốt và cả những khuyết điểm, những thói hư tật xấu của mình, cũng là của
cả một thế hệ thanh niên Nga đương thời. Ở đây, Lermontov đã biết kết hợp nhiều điểm nhìn trong
khám phá một tính cách; nhân vật được soi chiếu từ nhiều góc độ: từ bên ngồi – người khác và từ
bên trong – chính mình. Nói cách khác, điểm nhìn của người kể chuyện có sự di chuyển và kết hợp
giữa điểm nhìn bên ngồi và điểm nhìn bên trong. Bằng cách này nhà văn sẽ khám phá được chiều
sâu thế giới tâm hồn nhân vật với những vận động nội tâm tinh tế và đầy phức tạp; chân dung con
người thời đại hiện lên vừa khách quan, trung thực vừa mới mẻ, hấp dẫn.

3.

Kết luận

Một anh hùng thời đại đã thể hiện những cách tân nghệ thuật của nhà văn trong tổ chức
trần thuật, đặc biệt là những sáng tạo trong xây dựng hình tượng người kể chuyện và tổ chức điểm
nhìn của người kể chuyện. Hành trình văn xi của Lermontov từ Vadim, Cơng tước phu nhân
Ligovskaya đến Một anh hùng thời đại đã thể hiện sự vận động trong tổ chức hình tượng người kể
chuyện: từ người kể chuyện truyền thống đến người kể chuyện đa tầng. Sáng tạo nghệ thuật này là

một trong những nguyên nhân làm nên tính hiện đại và sức hấp dẫn của Một anh hùng thời đại cho
tới hôm nay.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Đỗ Hồng Chung, Nguyễn Kim Đính, Nguyễn Hải Hà, Hoàng Ngọc Hiến, Nguyễn Trường
Lịch, Huy Liên, 2006. Lịch sử văn học Nga. Nxb Giáo dục; Hà Nội.
[2] M.J.Lermontov, 2000. Một anh hùng thời đại (tái bản lần 3), Anh Trúc dịch. Nxb Văn học; Hà
Nội.
[3] Lermontov MY, 1981. Tổng tập. Prose, ed. Len. N (bản tiếng Nga).
[4] Trần Đình Sử (chủ biên), 2004. Tự sự học - Một số vấn đề lí luận và lịch sử. Nxb Đại học Sư
phạm, Hà Nội.
[5] Eichenbaum, BM, 1924. Lermontov: Kinh nghiệm đánh giá lịch sử và văn học. L,. Nhà nước,
Izdat (bản tiếng Nga).
ABSTRACT
The multi-layered narrator in A Hero of Our Time by M.J. Lermontov
With A Hero of Our Time, Lermontov has written one of the greatest masterpieces of
Russian literature. In A Hero of Our Time, the multi-layered narrator is successfully employed
by Lermontov, creating ‘a story within a story’ with complex levels of narration. In the novel,
there are five ‘I’ corresponding to five narrators to make up four narrative levels. It is the
iconic multi-layered narrator that enabled the writer to reach the flexibility of describing angles,
presenting the narrators’ points of view, which allows the inner world, especially emotions, to be
expressed by the writer.

75