Tải bản đầy đủ (.docx) (11 trang)

Tải Top 8 mẫu cảm nhận của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ siêu hay - HoaTieu.vn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (124.88 KB, 11 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1. Dàn ý cảm nhận bài thơ Mùa xuân nho nhỏ</b>
<b>I. Mở bài</b>


- Giới thiệu tác giả Thanh Hải và bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ".
- Cảm nhận chung về bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ".


<b>II. Thân bài</b>


1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên


- Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp trong tưởng tượng của tác giả:


Các hình ảnh đặc trưng của mùa xn: hoa tím, sông xanh, bầu trời cao rộng
Âm thanh tiếng chim chiền chiện.


Giọt long lanh: hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác độc đáo.


=> Tác giả say đắm trong mùa xuân của thiên nhiên đất trời với tâm thế đón nhận trân trọng
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước


- Hình ảnh lộc xuân trên “nương mạ”: cuộc sống lao động xây dựng đất nước của lực lượng
sản xuất.


- Hình ảnh người cầm súng: niềm tin vào ngày mai hòa bình.


- Từ láy “hối hả” và “xơn xao”: thể hiện nhịp sống lao động khẩn trương vội vã nhưng nhộn
nhịp, vui vẻ kết hợp hài hòa với nhau.


- Đất nước được so sánh với những hình ảnh đẹp đẽ, kì vĩ.


- Nhắc nhở mọi người nhớ về những tháng ngày gian khổ trong chiến đấu, cách mạng



- Phụ từ “cứ” kết hợp với động từ “đi lên” thể hiện quyết tâm cao độ, hiên ngang tiến lên phía
trước dù khó khăn gian khổ.


=> Sự lạc quan tin tưởng của nhà thơ ca ngợi sức sống, sự vươn lên mạnh mẽ của đất nước,
dân tộc cho dù trước mắt trải qua nhiều khó khăn, gian khổ


3. Mong ước được cống hiến của nhân vật trữ tình


- Điệp ngữ “ta” kết hợp với các hình ảnh “con chim hót, một nhành hoa, nhập vào hòa ca”:
hòa nhập giữa cái riêng và cái chung.


- Hình ảnh ẩn dụ “mùa xuân nho nhỏ”: thể hiện khát vọng được cống hiến và sống ý nghĩa
được thể hiện một cách thiết tha.


- Điệp ngữ “dù” kết hợp với “tuổi hai mươi” - cịn trẻ, “khi tóc bạc” - già dặn: khát vọng
được cống hiện trọn đời.


- Khát vọng sống với tình yêu quê hương, đất nước: xin được hát câu Nam ai, Nam bình để
đón mùa xuân, ca ngợi mảnh đất Huế mộng mơ.


<b>III. Kết bài</b>


- Đánh giá về bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”.


<b>2. Cảm nhận của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - mẫu 1</b>


“Mùa xuân nho nhỏ” là một trong những bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Thanh Hải. Tác phẩm
đã diễn tả được lòng yêu thiên nhiên, đất nước cũng như khát vọng cống hiến chân thành của
nhà thơ.



</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>“Mọc giữa dịng sơng xanh</i>
<i>Một bơng hoa tím biếc</i>
<i>Ơi con chim chiền chiện</i>


<i>Hót chi mà vang trời</i>
<i>Từng giọt long lanh rơi</i>


<i>Tôi đưa tay tôi hứng”</i>


Bức tranh được mở ra với khơng gian thật thống đãng của dịng sơng, bầu trời và tiếng chim
chiền chiện. Dịng sơng xanh - một dịng sơng thơ mộng hịa với đó là sắc tím của lồi hoa.
Tiếng chim chiền chiện đang ca lên bài ca mùa xuân bằng tiếng hót trong trẻo của mình. Đây
là lồi chim báo hiệu khi mùa xn về với khát khao hy vọng về một tương lai ấm no, hạnh
phúc cho con người. Những câu thơ đọc lên gợi ra một bức tranh mùa xuân dịu dàng, say
đắm. Hai tiếng “hót chi” vốn là giọng điệu quen thuộc của người dân xứ Huế. Khi được nhà
thơ đưa vào trong trang thơ để diễn tả lên cảm xúc thiết tha, yêu đời của người với cảnh vật.
Chỉ với một vài hình ảnh đơn giản cũng đủ để chúng ta cảm nhận được hơi thở của mùa xuân.
Tiếp đến là những cảm nhận về mùa xuân của đất nước:


<i>“Mùa xuân người cầm súng</i>
<i>Lộc giắt đầy quanh lưng</i>
<i>Mùa xuân người ra đồng</i>
<i>Lộc trải dài nương mạ</i>


<i>Tất cả như hối hả</i>
<i>Tất cả như xôn xao”</i>


“Người ra đồng” và “người cầm súng” là hai lực lượng chính để bảo vệ và xây dựng đất nước
- những người chiến sĩ chiến đấu bảo vệ nền hịa bình và những người nơng dân lao động


phục vụ chiến đấu. Mùa xuân ở đây đã bắt đầu gắn với ý thức và tinh thần bảo vệ dân tộc
cùng với trách nhiệm của mỗi người đối với việc giữ gìn mùa xn hồ bình cho dân tộc và
đất nước. Máu, mồ hôi và nước mắt của nhân dân Việt Nam đã góp phần xây dựng và bảo vệ
những mùa xuân tươi đẹp mãi cho dân tộc. Nhiều mùa xuân đã trôi qua, máu và mồ hôi đã đổ
xuống thì đất nước mới có được nền độc lập như ngày hơm nay:


<i>“Ðất nước bốn nghìn năm</i>
<i>Vất vả và gian lao</i>
<i>Ðất nước như vì sao</i>
<i>Cứ đi lên phía trước”</i>


Hình ảnh đất nước bốn nghìn năm - gợi ra chiều dài lịch sử lâu đời của dân tộc. Trong suốt
bốn nghìn năm đó, đất nước đã phải trải rất nhiều “vất vả” và “gian lao” để dựng nước và giữ
nước. Đất nước lúc này đã giống như “vì sao” ngày càng phát triển mạnh mẽ. Cách dùng từ
“cứ” thể hiện sự quyết tâm vươn về phía trước, khơng chịu đầu hàng khuất phục trước mọi
khó khăn. Những vất vả khi trước đã được đến đáp bằng những mùa xuân tươi đẹp của hiện
tại.


Cuối cùng, nhà thơ bộc lộ ước nguyện chân thành của mình:
<i>“Ta làm con chim hót</i>


<i>Ta làm một cành hoa</i>
<i>Ta nhập vào hoà ca</i>
<i>Một nốt trầm xao xuyến”</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

tinh thần hào sảng, đầy hứng khởi và cảm xúc đang hịa mình vào cuộc sống tươi đẹp của mọi
người trong tiết trời xuân đầy ấm áp, hạnh phúc.


<i>“Một mùa xuân nho nhỏ</i>
<i>Lặng lẽ dâng cho đời</i>



<i>Dù là tuổi hai mươi</i>
<i>Dù là khi tóc bạc”</i>


Một người cống hiến một “mùa xuân nho nhỏ” sẽ tạo thành một mùa xuân lớn, vĩ đại, đầy đủ
và trọn vẹn. “Mùa xuân nho nhỏ” ở đây là một ẩn dụ rất thông minh và sâu sắc. Nhà thơ
muốn nhắc nhở mỗi chúng ta hãy khiêm tốn, chân thành, hãy biết cách sống cho tất cả, sống
cho tình thân ái bao la và sống để cống hiến cho đất nước, đó là lẽ sống đẹp và lẽ sống cao cả.
Kết thúc bài thơ là tiếng hát đầy yêu thương:


<i>“Mùa xuân - ta xin hát</i>
<i>Câu Nam ai, Nam bình</i>
<i>Nước non ngàn dặm mình</i>


<i>Nước non ngàn dặm tình</i>
<i>Nhịp phách tiền đất Huế”</i>


Như vậy, “Mùa xuân nho nhỏ” đã cho người đọc cảm nhận được tiếng lòng đầy tha thiết yêu
mến và gắn bó với đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành từ tận đáy lòng của nhà thơ.
<b>3. Cảm nhận của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - mẫu 2</b>


Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ ” được Thanh Hải sáng tác năm 1980 khi nhà thơ đang nằm trên
giường bệnh. Khi đọc bài thơ, người đọc có thể cảm nhận được một tiếng thơ đầy thiết tha
mong muốn được cống hiến cho đất nước.


Mở đầu là bức tranh mùa xuân của thiên nhiên được phác hoạ bằng vài nét chấm phá:
<i>“Mọc giữa dòng sơng xanh</i>


<i>Một bơng hoa tím biếc,</i>
<i>Ơi! con chim chiền chiện</i>



<i>Hót chi mà vang trời”</i>


Chỉ bằng vài nét vẽ đơn giản và những hình ảnh thật thân quen, bình dị, nhà thơ đã vẽ lên bức
tranh xuân thơ mộng, đậm phong vị xứ Huế. Bức tranh có sự kết hợp của khơng gian thống
đãng, sắc màu tươi tắn, hài hồ và âm thanh rộn rã tươi vui của tiếng chim chiền chiện. Cách
lựa chọn hình ảnh “dịng sơng xanh”, “bơng hoa tím” kết hợp với cách sử dụng các từ ngữ
“ơi” , “chi” đi liền sau động từ “hót” khiến người đọc liên tưởng đến quê hương xứ Huế và cả
tâm trạng say đắm hân hoan của tác giả. Dường như thấp thống đâu đó trong câu thơ là màu
xanh của dòng Hương Giang mềm mại và những tà áo dài tím biếc của những cơ gái Huế
mộng mơ. Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân còn được miêu tả ở chi tiết rất tạo hình:


<i>“Từng giọt long lanh rơi</i>
<i>Tơi đưa tay tơi hứng”</i>


Hình ảnh ẩn dụ “giọt long lanh” hay chính là giọt âm thanh của tiếng chim thật trong, thật
trịn, vang ngân giữa khơng gian, đọng lại thành từng giọt hữu hình long lanh như hạt ngọc,
nhà thơ đưa tay hứng với tất cả sự trân trọng, đắm say. Sự chuyển đổi cảm giác khiến hình
ảnh thơ trở nên lung linh, đa nghĩa góp phần diễn tả trọn vẹn hơn niềm say sưa, ngây ngất của
tác giả trước vẻ đẹp của thiên nhiên, trời đất vào xuân.


</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i>“Mùa xuân người cầm súng</i>
<i>Lộc dắt đầy trên lưng</i>
<i>Mùa xuân người ra đồng</i>


<i>Lộc trải dài nương mạ”</i>


Hình ảnh “Lộc” theo bước chân người cầm súng ra trận, theo bàn tay người lao động ra đồng
và gieo mùa xuân đến khắp mọi miền đất nước. Khơng khí lao động khẩn trương rộn ràng,
say mê.



<i>“Tất cả như hối hả</i>
<i>Tất cả như xôn xao”</i>


Điệp từ “tất cả” ,từ láy “hối hả”, “xôn xao ” tạo nên nhịp điệu mùa xuân hối hả, hào hùng, mở
ra những cảm nhận chan chứa tự hào về đất nước:


<i>“Đất nước bốn ngàn năm</i>
<i>Vất vả và gian lao</i>
<i>Đất nước như vì sao</i>
<i>Cứ đi lên phía trước”</i>


Hình ảnh so sánh đẹp “đất nước như vì sao” gợi cho ta về hình ảnh đất nước toả sáng, ln
vận động và phát triển không ngừng.


Trước mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, nhà thơ bộc lộ niềm khát vọng hiến dâng của
mình:


<i>“Ta làm con chim hót</i>
<i>Ta làm một cành hoa</i>


<i>Ta nhập vào hoà ca</i>
<i>Một nốt trầm xao xuyến”</i>


Nếu ở đầu bài thơ tác giả miêu tả những hình ảnh làm đẹp thêm, tô điểm thêm cho mùa xuân
là âm thanh náo nức vang trời của tiếng chim chiền chiện và sắc màu tím biếc dịu dàng của
cánh lục bình nhỏ trên sơng thì ở đây tứ thơ được lặp lại, tạo ra sự đối ứng chặt chẽ. Tác giả
mong muốn được làm bông hoa tỏa ngát hương, con chim mang tiếng hót và nốt trầm xao
xuyến để hiến dâng nhưng không làm mất đi nét riêng của mỗi người. Đó thực sự là lời tâm
niệm chân thành, tha thiết, khiêm nhường và khát khao được cống hiến phần tinh túy nhất của


mình làm đẹp thêm mùa xuân của quê hương, xứ sở mà không bị giới hạn bởi thời gian, tuổi
tác:


<i>“Một mùa xuân nho nhỏ</i>
<i>Lặng lẽ dâng cho đời</i>


<i>Dù là tuổi hai mươi</i>
<i>Dù là khi tóc bạc”</i>


“Mùa xuân nho nhỏ” là một sáng tạo bất ngờ, độc đáo mà tự nhiên, hợp lý của nhà thơ, bởi
mùa xuân vốn là một khái niệm chỉ thời gian thế mà ở đây “mùa xn” lại có khối, có hình,
một hình hài nho nhỏ thật xinh xắn. Mùa xuân đã trở thành một ẩn dụ nói về khát vọng, một
lẽ sống cao đẹp, một ý thức khiêm nhường góp sức mình làm đẹp thêm mùa xuân của thiên
nhiên, đất nước. Điệp từ “dù là” đặt ở đầu hai câu thơ liên tiếp có ý nghĩa khẳng định cho
khát vọng dâng hiến miệt mài, không mệt mỏi của tác giả.


Khi đọc xong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, người đọc đã cảm nhận được tình yêu mùa xuân
của tác giả gắn liền với tình yêu quê hương đất nước, cũng như khát khao dâng hiến cho cuộc
đời.


</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

“Mùa xuân nho nhỏ” đã cho người đọc cảm nhận được tiếng lòng đầy tha thiết yêu mến và
gắn bó với đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành từ tận đáy lòng của Thanh Hải.


Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh đặc trưng của mùa xuân, chỉ có mùa xuân mới có cảnh vật
ngạt ngào như thế:


<i>“Mọc giữa dịng sơng xanh</i>
<i>Một bơng hoa tím biếc”</i>


Dịng sơng xanh thanh bình n ả - đó là tín hiệu của mùa xn đã về. Giữa dịng sơng xanh


đó là màu tím biếc của bơng hoa. Mùa xuân ở đây thật hào phóng nên sẵn sàng trao tặng cho
ai biết trải rộng lịng mình:


<i>“Ơi con chim chiền chiện</i>
<i>Hót chi mà vang trời</i>
<i>Từng giọt long lanh rơi</i>


<i>Tơi đưa tay tôi hứng”</i>


Tiếng gọi “ơi” nghe sôi nổi và tha thiết biết bao. Nhà thơ đã đón nhận mùa xuân với tất cả sự
thăng hoa của tâm hồn, điêu luyện trong ngịi bút. Câu thơ cứ như câu nói tự nhiên không
trau chuốt từ ngữ nhưng vẫn mang âm hưởng thi ca. Câu hỏi tu từ hót “Hót chi mà vang trời”
gợi ra tiếng chim hót trong trẻo, vang lừng xa như gần lại rõ ràng, tròn trịa kết thành những
giọt sương óng ánh sắc màu đọng lại thành giọt long lanh rơi, rơi mãi. Nhà thơ đã tưởng
tượng bằng tất cả rung động của tâm hồn “tôi đưa tay tơi hứng” - người đang hứng tiếng hót
hay là hạt mưa rơi.


Kế tiếp mùa xuân của thiên nhiên, là mùa xuân của đất nước:
<i>“Mùa xuân người cầm súng</i>


<i>Lộc giắt đầy quanh lưng</i>
<i>Mùa xuân người ra đồng</i>
<i>Lộc trải dài nương mạ</i>


<i>Tất cả như hối hả</i>
<i>Tất cả như xơn xao”</i>


Hình ảnh “người cầm súng” - những người chiến sĩ chiến đấu bảo vệ nền hịa bình và “người
ra đồng” - những người nông dân lao động phục vụ chiến đấu. Mùa xuân được khắc họa ở
đây đã gắn với ý thức và tinh thần bảo vệ dân tộc cùng với trách nhiệm của mỗi người đối với


việc giữ gìn mùa xn hồ bình cho dân tộc và đất nước. Cùng với đó là hình ảnh “lộc giắt
đầy trên lưng”, “lộc trải dài nương mạ” cho thấy sức sống của mùa xuân đang căng tràn khắp
mọi nơi. Tất cả đều đang “hối hả” và “xơn xao” để bừng nở.


<i>“Ðất nước bốn nghìn năm</i>
<i>Vất vả và gian lao</i>
<i>Ðất nước như vì sao</i>
<i>Cứ đi lên phía trước”</i>


“Đất nước bốn nghìn năm” gơi lịch sử lâu đời của dân tộc. Trong suốt bốn nghìn năm đó, đất
nước đã phải trải rất nhiều “vất vả” và “gian lao” để dựng nước và giữ nước. Nhờ có bốn
nghìn năm vất vả đó, mà ngày hơm nay đất nước giống như “vì sao” tỏa sáng giữa bầu trời
rộng lớn. Từ “cứ” thể hiện sự quyết tâm vươn về phía trước, khơng chịu đầu hàng khuất phục
trước mọi khó khăn.


Cuối cùng là những lời bộc lộ chân thành về khát vọng dâng hiến cuộc đời cho tổ quốc thân
yêu:


</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i>Ta nhập vào hòa ca</i>
<i>Một nốt trầm xao xuyến”</i>


Đến đây, nhà thơ khơng cịn cầm bút nữa mà đang ôm đàn, gõ phách hát bài ca mùa xuân, bài
ca cuộc sống. Nhà thơ muốn hóa thân vào mn lồi vạn vật làm tươi đẹp rộn ràng cho cuộc
sống. Đó là “một tiếng chim hót” trong buổi sáng mai bắt đầu một ngày mới. Đó là “một
nhành hoa” tơ điểm cho vườn hoa cuộc đời. Và đó là “một nốt trầm” làm xao xuyến vạn trái
tim, nhập vào cái chung để cùng nhau cống hiến. Tất cả đã thể hiện niềm khát khao sống,
khát khao hiến dâng đến khôn cùng của tác giả. Đặc biệt hơn khi đặt vào hoàn cảnh sáng tác
bài thơ, đó là lúc nhà thơ đang nằm trên giường bệnh. Trước khoảnh khắc phải đối mặt với
bệnh tật, cái chết, nhưng Thanh Hải vẫn giữ được một niềm lạc quan, yêu đời với mong
muốn được cống hiến mãnh liệt.



Với “Mùa xuân nho nhỏ”, người đọc nhận ra được một hồn thơ đầy yêu đời của Thanh Hải.
Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc ấn tượng sâu sắc về “một mùa xuân nho nhỏ”.


<b>5. Cảm nhận khổ 4 5 bài Mùa xuân nho nhỏ</b>


Thanh Hải là nhà thơ xứ Huế. Vùng đất hữu tình với con sơng Hương thơ mộng và núi Ngự
Bình trang nghiêm vun đắp cho hồn thơ Thanh Hải bay cao. Vốn trưởng thành trong hai cuộc
kháng chiến, Thanh Hải là người có cơng đầu trong việc xây dựng nền văn học cách mạng ở
miền Nam thời chống Mỹ. Những tác phẩm của ông được bao thế hệ bạn đọc nhắc mãi như “
Mồ anh hoa nở”, “Những đồng chí trung kiên”.


Nhưng nhắc đến thơ Thanh Hải, người ta thường nghĩ ngay đến bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”.
Tác phẩm được nhà thơ sáng tác trong khi nằm trên giường bệnh, trước khi mất ít lâu. Đó là
tiếng lịng của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, nhịp sống của đất nước vào xuân. Đặc
biệt hơn nữa, nhà thơ bày tỏ ước vọng được hòa nhập hiến dâng cho cuộc đời, cho mùa xuân
chung của dân tộc. Khát vọng ấy được Thanh Hải thể hiện rõ qua hai khổ bốn và năm của bài
thơ:


<i>“Ta làm con chim hót</i>
<i>Ta làm một cành hoa</i>


<i>Ta nhập vào hòa ca</i>
<i>Một nốt trầm xao xuyến.</i>


<i>Một mùa xuân nho nhỏ</i>
<i>Lặng lẽ dâng cho đời</i>


<i>Dù là tuổi hai mươi</i>
<i>Dù là khi tóc bạc…”</i>



Trong khí thế bừng bừng của đất nước vào xuân, tác giả đã cảm nhận được một mùa xn trỗi
dậy từ tâm hồn mình. Đó là mùa xuân của lòng người, mùa xuân của sức sống tươi trẻ, mùa
xuân của cống hiến và hoà nhập.


Tác giả không mơ một giấc mơ vĩ đại, không ước vọng lớn lao, chỉ là những mong muốn đơn
sơ bình dị:


<i>“Ta làm con chim hót</i>
<i>Ta làm một cành hoa</i>


<i>Ta nhập vào hòa ca</i>
<i>Một nốt trầm xao xuyến.”</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

sự chiếu ứng của hình ảnh “bơng hoa tím biếc”và âm thanh tiếng chim chiền chiện ở khổ thơ
thứ nhất. Đọc từng câu thơ, ta thấy nhịp thơ hối hả, gấp rút như nhịp sống quê hương, như
ước mong cháy bỏng mà khiêm tốn của nhà thơ được dâng hiến cho đời.


Tâm hồn của tác giả hoà vào mùa xuân đất nước, thôi thúc mạnh mẽ nhưng cũng rất âm
thầm:


<i>“Một mùa xuân nho nhỏ</i>
<i>Lặng lẽ dâng cho đời”</i>


Lời thơ như tâm tình thiết tha. Một sự sáng tạo độc đáo của nhà thơ khi phát hiện ra được
hình ảnh “ mùa xuân nho nhỏ”. Mỗi con người, mỗi sự cống hiến được ví như một mùa xn
nhỏ hồ vào mùa xn chung của đất trời, của Tổ quốc. Đó cũng là nguyện ước nhỏ bé của
nhà thơ, muốn được mãi mãi làm việc, hi sinh, cống hiến một cách âm thầm lặng lẽ cho quê
hương đất nước bất chấp sự thử thách của thời gian, tuổi tác



<i>“Dù là tuổi hai mươi</i>
<i>Dù là khi tóc bạc”</i>


Lời thơ rắn rỏi, điệp ngữ "dù là" khẳng định thái độ tự tin trước những khó khăn trở ngại của
đời người. Tuổi trẻ cống hiến hi sinh, tuổi già cũng tiếp tục âm thầm cống hiến. Ý thức về
trách nhiệm đối với quê hương đất nước, khát vọng được sống được cống hiến trở thành lẽ
sống trong cuộc đời tác giả. Lời thơ không chỉ là ước nguyện của riêng một nhà thơ mà còn là
lời kêu gọi mọi người hãy chung vai gắng sức xây dựng một cuộc đời tươi đẹp trong tương
lai. Tâm nguyện này, ta bắt gặp đâu đó trong những vần thơ của Tố Hữu:


<i>“Nếu là con chim, chiếc lá</i>
<i>Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh</i>


<i>Lẽ nào vay mà khơng có trả</i>
<i>Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình”</i>


Sự hi sinh âm thầm, lặng lẽ hiến dâng tài năng, sức lực, tuổi trẻ cho cuộc đời nào phải chỉ có
trong thơ Tố Hữu, nhà văn Nguyễn Thành Long trong truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa ” cũng đã
khắc họa nên bức chân dung nhân vật anh thanh niên cùng nhiều nhân vật khác. Họ chính là
minh chứng sinh động nhất của hình ảnh “ mùa xuân nho nhỏ ” mà Thanh Hải gửi gắm đến
chúng ta qua bài thơ cuối đời của ơng.


Tóm lại, hai khổ thơ bốn và năm trong bài “Mùa xuân nho nhỏ ” đã làm lay động tâm hồn
người đọc, không chỉ bởi chất nhạc vấn vương, không chỉ bởi giai điệu vừa thiết tha vừa hào
hùng thơi thúc mà cịn bởi nguyện ước chân thành và khiêm tốn của nhà thơ. Nguyện ước ấy
đâu còn của riêng Thanh Hải. Đọc những vần thơ của ông, ta tự nhủ phải làm gì để khơng hổ
thẹn với những người đi trước , hổ thẹn vì đã chối bỏ trách nhiệm đối với đất nước quê hương
? Tất cả được thể hiện bằng những việc làm cụ thể ở hôm nay.


<b>6. Cảm nhận khổ 4 5 bài Mùa xuân nho nhỏ - mẫu 2</b>



Thanh Hải là nhà thơ đi qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ. Ông dành cả cuộc
đời cho cuộc chiến đấu giải phóng dân tộc. Ngay đến cả những tháng ngày cuối cùng của
cuộc đời, Thanh Hải vẫn khát khao được gắn kết với mạch nguồn cuộc sống, với trái tim lớn
dân tộc, cống hiến sức lực nhỏ bé của mình trong cơng cuộc dựng xây đất nước. Ý nguyện
cao đẹp ấy được trình bày trong khổ 4 và 5 bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, tác phẩm cuối cùng
mà nhà thơ gửi lại cho đời.


</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Trước mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước, sự đi lên của cuộc sống, tác giả
khát khao được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước. Chưa bao giờ đất nước đẹp tươi hơn
thế. Chặng đường lịch sử đã qua với bao gian lao, vất vả. Bốn nghìn năm lập quốc tỏa sáng
nền văn hiến Đại Việt, sức mạnh dân tộc được khẳng định, đất nước vẫn trường tồn và đi lên.
Đất nước như vì sao là sự so sánh đầy ý nghĩa. Sao là nguồn sáng vô tận, là vẻ đẹp của vũ trụ,
vẻ đẹp vĩnh hằng trong không gian và thời gian. Đây là niềm tự hào về đất nước Việt Nam
anh hùng, bất diệt.


Đất nước ấy luôn lớn mạnh, đi lên từng ngày. Hành trình đi tới tương lai của đất nước vẫn
không ngừng, cứ đi lên là sự thể hiện chí khí, quyết tâm của dân tộc Việt Nam. Hân hoan, tự
hào và trách nhiệm, nhà thơ muốn hóa thành một phần vẻ đẹp ấy:


“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa .
Ta nhập vào hịa ca
Một nốt trầm xao xuyến”.


Điều tâm niệm của nhà thơ là khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước, cống
hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước. Điều tâm niệm ấy
được thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. Đẹp và tự
nhiên vì nhà thơ đã dùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của
mình. Con chim hót, một cành hoa là những hình ảnh đẹp của thiên nhiên. Một nốt trầm trong


dàn hợp xướng là âm thanh mà mọi người đều thích nghe. Tác giả muốn làm việc, muốn cống
hiến cho cuộc đời, cống hiến cho đất nước. Điệp từ một trong đoạn thơ diễn tả sự ít ỏi, khiêm
tốn nhưng hình ảnh con chim, cành hoa, nốt trầm cuối cùng dã dồn vào hình ảnh thật đặc sắc:
“Một mùa xuân nho nhỏ


Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”.


Bao trùm tất cả, ơng ước nguyện hố thành “một mùa xuân nho nhỏ”, lặng lẽ, âm thầm dâng
hiến toàn bộ tâm hồn, trí tuệ, sức lực và cả sự sống của mình góp cùng mọi người. Khát vọng
của tác giả tuy ẩn chứa sự khiêm nhường qua hình ảnh nho nhỏ, lặng lẽ nhưng thể hiện một
tiếng lòng cao cả, thể hiện một nhân sinh quan cao đẹp: phải cống hiến cho đất nước, dù là
nhỏ bé, và phải không ngừng cống hiến cho cuộc đời. Mỗi con người hãy là một mùa xuân
nho nhỏ để làm nên mùa xuân bất diệt của đất nước. Một xã hội tốt đẹp thì mỗi con người
phải tốt đẹp. Đây là điều tâm niệm và khát vọng của nhà thơ trước lúc đi xa vĩnh biệt cuộc
đời.


“Dù là tuổi hai mươi.
Dù là khi tóc bạc”


Những hình ảnh bơng hoa, tiếng chim hót được tác giả phác hoạ ở phần đầu bài thơ giờ đây
lại trở lại trong khổ thơ này trong giọng thơ êm ái, ngọt ngào. Cách cấu tứ lặp lại như vậy tạo
ra sự đối ứng chặt chẽ và mang một ý nghĩa mới: Niềm mong muốn được sống có ích,cống
hiến cho đời là một lẽ tự nhiên như con chim mang đến tiếng hót, bơng hoa toả hương sắc
cho đời. Trong bài “một khúc ca xuân” Tố Hữu cũng có những suy ngẫm tương tự:


“Nếu là con chim, chiếc lá


Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh


Lẽ nào vay mà khơng có trả


Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình?”


</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

trở thành cái “ta” chung của nhiều người, khát vọng của nhiều người. Điệp ngữ “dù là” như
một lời tự khẳng định, tự nhủ với lương tâm -> sự kiên trì, thử thách với thời gian, tuổi già,
bệnh tật để mãi làm một mùa xuân nho nhỏ trong mùa xuân rộng lớn của quê hương, đất
nước. Giọng thơ nhỏ nhẹ, chân tình nhưng mang sức khái quát lớn.


“Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là một bài thơ đặc sắc. Với thể thơ năm chữ, giọng thơ
lúc mạnh mẽ, lúc tha thiết ngân vang, âm hưởng nhẹ nhàng xuyên khổ thơ, tác giả đã bộc lộ
cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn được dâng hiến
cho cuộc đời trước lúc đi xa. Ước nguyện của nhà thơ cho ta hiểu mỗi người phải biết sống,
cống hiến cho cuộc đời. Thế nhưng dâng hiến, hoà nhập mà vẫn giữ được nét riêng mỗi
người. Khổ 4 và 5 bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là kết tinh rực rỡ của sức sống mãnh liệt và
tình yêu thiết tha của người nghệ sĩ một lịng sống vì nhân dân, vì đất nước.


<b>7. Cảm nhận về khổ thơ đầu tiên của bài Mùa xuân nho nhỏ</b>


Thanh Hải là nhà thơ trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Sông Hương Núi Ngự đã nuôi dưỡng tâm hồn nhà thơ trong trẻo mà đằm thắm, suốt đời gắn
bó với cách mạng với quê hương đất nước tới hơi thở cuối cùng. Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ"
là tác phẩm nổi bật của ông. Đọc bài thơ người đọc rất ấn tượng với khổ thơ đầu của bài thơ:


<i>"Mọc giữa dịng sơng xanh</i>
<i>Một bơng hoa tím biếc</i>
<i>Ơi con chim chiền chiện</i>


<i>Hót chi mà vang trời</i>
<i>Từng giọt long lanh rơi</i>



<i>Tôi đưa tay tôi hứng"</i>


Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" được ra đời trong hoàn cảnh rất đặc biệt trước khi nhà thơ sắp
vĩnh biệt cuộc đời. Vậy mà bài thơ vẫn rất trẻ trung và đầy khát vọng cống hiến. Bài thơ được
cấu tạo theo mạch cảm xúc dạt dào của tác giả. Bằng sự quan sát tinh tế các giác quan nhạy
cảm nhưng hơn thế là cả một tấm lòng yêu quê hương Thanh Hải đã vẽ bức tranh xuân thật
nhẹ nhàng đằm thắm giản dị nhưng hết sức thơ mộng:


<i>"Mọc giữa dịng sơng xanh</i>
<i>Một bơng hoa tím biếc</i>
<i>Ơi con chim chiền chiện</i>


<i>Hót chi mà vang trời"</i>


Tín hiệu mùa xn đã về được nhà thơ cảm nhận bằng thị giác: trên dòng sơng xanh của q
hương mọc lên một bơng hoa tím biếc. Màu xanh của sông làm nền tô điểm cho màu hoa tím
biếc. Động từ "mọc" nằm ở đầu câu thơ gợi tả sự ngạc nhiên vui thú là niềm vui hân hoan
đón chào mùa xn đến. Bơng hoa tím biếc mang đặc trưng của xứ Huế thâm trầm, mang đặc
trưng của chiếc áo dài Huế. Bơng hoa ấy có thể là hoa lục bình hoặc hoa súng mà ta vẫn
thường gặp và được cảm nhận qua sự say mê ngắm nhìn của Lê Anh Xn:


<i>"Hoa lục bình tím cả bờ sông"</i>
<i>Trở về quê nội</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Không gian của mùa xuân được mở rộng theo chiều cao, nhà thơ vui sướng lắng tai nghe
tiếng chim chiền chiện hót trên bầu trời trong trẻo. Từ "ơi" nằm ở đầu dòng thơ là tiếng gọi
ngọt ngào xúc động biểu lộ niềm vui ngây ngất khi nghe âm thanh của tiếng chim. Tiếng
chim chiền chiện hót gọi xn về hay tiếng lịng náo nức của người dân xứ Huế của người
dân đất Việt trước xuân sang. Tiếng chim ngân vang rung động đất trời đem niềm vui hân


hoan trong lòng người.


Ngắm dòng sơng ngắm bơng hoa đẹp nghe tiếng chim hót nhà thơ bồi hồi sung sướng bất
giác đưa tay ra hứng từng giọt âm thanh từng giọt sương sớm hay từng giọt mưa xuân long
lanh:


<i>"Từng giọt long lanh rơi</i>
<i>Tôi đưa tay tơi hứng"</i>


Cử chỉ của nhà thơ bình dị mà trân trọng là cử chỉ thể hiện sự xúc động sâu xa. Đó là sự liên
tưởng đầy chất thơ qua nghệ thuật chuyển đổi cảm giác thính giác thị giác xúc giác đã được
huy động để cảm nhận những hình khối thẩm mỹ của âm thanh.


Huế đẹp thơ mộng đã đi vào lịng người đã đi vào thơ ca mn thuở, mùa xuân xứ Huế đã là
đề tài để thi sĩ Hàn Mặc Tử viết nên "mùa xuân chín" cách bài thơ mùa xuân nho nhỏ gần nửa
thế kỉ:


<i>"Trong làn nắng ửng khói mơ tan</i>
<i>Đơi mái nhà tranh lấm tấm vàng</i>


<i>Sột soạt gió trưa tà áo biếc</i>
<i>Trên giàn thiên lí bóng xuân sang"</i>


Như vậy, qua khổ thơ đầu của bài thơ Thanh Hải đã gợi lên trước mắt người đọc bức tranh
thiên nhiên xứ Huế vào mùa xuân. Bức tranh ấy có bơng hoa màu tím, có tiếng chim hát vang
trời. Đưa đến cho người đọc cảm nhận tinh tế về mùa xuân xứ Huế.


<b>8. Cảm nhận khổ 2 3 bài Mùa xn nho nhỏ</b>


<i>Mọc giữa dịng sơng xanh</i>


<i>Một bơng hoa tím biếc</i>
<i>Ơi con chim chiền chiện</i>


<i>Hót chi mà vang trời</i>
<i>Từng giọt long lanh rơi</i>


<i>Tơi đưa tay tơi hứng.</i>


Đó là màu tím biếc của bơng hoa dân dã soi bóng dưới dịng sơng trong xanh. Đặc biệt là
tiếng chim chiền chiện trong trẻo, lồi chim cất tiếng hót báo hiệu tin vui, đem lại cuộc sống
ấm no, hạnh phúc cho con người. Từ “ơi” cảm thán biểu lộ niềm vui ngây ngất trước đất trời
xuân. Tất cả gợi cho ta cảm giác một không gian bận bịu và chắt chiu. Hai tiếng “hót chi” là
giọng điệu thân thương của người dân Huế được tác giả đưa vào diễn tả cảm xúc thiết tha
giữa người với tạo vật. Ngắm dịng sơng, nhìn bơng hoa đẹp, nghe chim hót, nhà thơ bồi hồi
sung sướng:


<i>Từng giọt long lanh rơi</i>
<i>Tôi đưa tay tôi hứng.</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

tấm lòng thiết tha yêu mến cuộc sống tươi đẹp này. “Đưa tay… hứng” là một cử chỉ bình dị
mà trân trọng, thể hiện sự xúc động sâu xa.. Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp
tươi và đáng u vơ cùng. Đó là vẻ đẹp và sức sống mặn mà của đất nước vào xuân.


Từ mùa xuân của thiên nhiên, đất trời, dẫn đến cảm nhận về mùa xuân của đất nước. Sự
chuyển mạch ấy là tự nhiên và hợp lí. Bởi mùa xuân là “lộc” đất trời của chung mọi người.


<i>Mùa xuân người cầm súng</i>
<i>Lộc giắt đầy trên lưng</i>
<i>Mùa xuân người ra đồng</i>



<i>Lộc trải dài nương mạ</i>


“Lộc” ở đây có thể hiểu là sức mạnh dân tộc, “lộc trải dài nương mạ” là sự hối hả xôn xao
cho một mùa màng mới, cho đồng ruộng vẫn mãi mãi bạt ngàn một màu xanh. “Người cầm
súng và “người ra đồng” là hai lực lượng chính dựng xây Tổ quốc. Đây là mùa xuân trách
nhiệm gắn với ý thức bảo vệ dân tộc. Câu thơ mang một ý nghĩa sâu sắc: Người ra trận phải
đổ máu, người ra đồng phải đổ mồ hôi nước mắt. Máu, mồ hơi, nước mắt của nhân dân ta đã
góp phần giữ lấy mùa xuân mãi mãi của dân tộc.


<i>Đất nước bốn ngàn năm</i>
<i>Vất vả và gian lao</i>
<i>Đất nước như vì sao</i>
<i>Cứ đi lên phía trước.</i>


</div>

<!--links-->

×