Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng

Dàn ý Phân tích hai khổ thơ đầu bài thơ Sóng
Dàn ý 1
I. Mở bài
● Những nét chính về bài thơ Sóng cũng như nữ sĩ Xuân Quỳnh.
● Đi từ chủ đề tình yêu trong văn học – là ngọn nguồn cảm hứng cho nhiều thi
nhân.
● Tóm tắt những nét chính về giá trị nội dung và ý nghĩa của tác phẩm Sóng.
II. Thân bài
● Những cảm thức của nhà thơ về hình tượng Sóng.
● Tâm trạng người con gái trong tình yêu trong bài thơ.
● Ước vọng lý giải trong tình u qua hình tượng Sóng.

III. Kết bài
● Tóm tắt lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
● Nêu cảm nghĩ của bản thân về hình tượng sóng, về khát vọng của nhân vật trữ
tình.
Dàn ý 2
1. Mở bài
Giới thiệu tác phẩm: Bằng tâm hồn nhạy cảm, nữ tính Xuân Quỳnh đã mang đến hơi
thở đầy mới mẻ cho thơ tình Việt Nam, đặc sắc nhất trong những sáng tác của bà có
thể kể đến bài thơ “Sóng”.
2. Thân bài
– Thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói đằm thắm, nữ tính của tâm hồn người phụ nữ đầy
nhạy cảm, tinh tế.

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
– Mượn hình ảnh con sóng ngồi tự nhiên, Xuân Quỳnh đã gợi ra biểu tượng tuyệt đẹp
của tình yêu, những trạng thái của sóng đã trở thành những ẩn dụ về cảm xúc, tâm
trạng và những khát khao của người con gái trong tình yêu.
– Trong hai khổ thơ đầu, tác giả Xuân Quỳnh không chỉ thể hiện được những trạng
thái đối lập của cảm xúc trong tình yêu mà còn là những khát khao vươn tới những
điều vĩ đại, cao cả.
– Nữ sĩ sử dụng liên từ “và” để thể hiện quan hệ cộng hưởng, nối tiếp của những trạng

thái đối lập trong tình yêu để tạo nên chỉnh thể thống nhất về cảm xúc.
– Khi yêu, người phụ nữ khơng chỉ có những giây phút nồng nhiệt, sơi nổi mà cịn có
những lúc bình lặng, lắng sâu.
– Trong tình yêu, trái tim của chủ thể trữ tình thường có xu hướng tìm đến thế giới
rộng lớn, nơi tình u có thể bộc lộ trọn vẹn những nồng nhiệt cũng như lắng sâu mà
khơng chịu bó hẹp trong phạm vi nhỏ hẹp, tù túng.
– “Hiểu nổi mình” là khát vọng muôn đời của con người, để hiểu được mình thì cần
đặt bản thân trong phạm vi rộng lớn của cuộc đời
– Tác giả khẳng định sự tồn tại bất biến của tình yêu trong cuộc đời
– Tác giả đã khái quát về quy luật của tình cảm, tình yêu là thứ tình cảm thiêng liêng,
cháy bỏng, là nỗi khát vọng muôn đời trong trái tim những con người trẻ tuổi, trẻ lịng.
3. Kết bài

Bằng hình tượng sóng đầy đặc sắc, Xuân Quỳnh đã mang đến hơi thở đầy mới mẻ cho
thơ tình Việt Nam, tình cảm nhẹ nhàng đầy nữ tính trong sóng cũng như bơng hoa dọc
chiến hào có thể làm dịu đi cái khốc liệt của chiến tranh, làm đắm say độc giả bao thế
hệ.
Phân tích 2 khổ thơ đầu bài Sóng đầy đủ
Bài văn mẫu 1
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
Tình u - một đề tài từng làm rung động trái tim biết bao người và ngân lên thành
biết bao lời thơ nhân loại. Mỗi một nhà thơ tìm đến 1 cách biểu hiện khác nhau:một

tình yêu mang yếu tố triết lí trong thơ Tago, một tình u nồng nàn đắm say trong thơ
Puskin, một tình yêu rạo rực tràn đầy cảm xúc trong thơ Xuân Diệu và đến với bài thơ
Sóng của Xuân Quỳnh ta bắt gặp 1 cảm xúc tình yêu đầy trăn trở, khát khao của tâm
hồn người phụ nữ trong khát vọng hạnh phúc đời thường: Và đây là 1 trong những
đoạn thơ tiêu biểu:
Dữ dội và dịu êm
...
Bồi hồi trong ngực trẻ
Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của tâm hồn người phụ nữ nhiều trắc ẩn, vần thơ của
bà vừa chân thành đằm thắm, vừa nồng nàn mãnh liệt và hơn hết luôn bật lên khát
vọng da diết về hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ “Sóng” ra đời năm 1967 trong
chuyến đi thực tế của nhà thơ về vùng biển Diêm Điền tỉnh Thái Bình và lúc này thì

bản thân nhà thơ cũng vừa trải qua một sự đổ vỡ trong tình yêu. Bài thơ được in trong
tập “Hoa dọc chiến hào” năm 1968. Tình u là điều bí ẩn nên ngàn đời vẫn cuốn hút
con người, tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh chính là những bơng hoa dọc chiến hào
làm dịu đi sự khốc liệt của chiến tranh.
Trong bài thơ “Sóng”, nhà thơ sử dụng thể thơ năm chữ, đây là thể thơ có nhịp điệu
nhanh, mạnh, dồn dập. Thể thơ này thường dùng để diễn tả những dòng cảm xúc ào ạt,
hối hả, mãnh liệt . Bài thơ sử dụng cách hiệp vần giãn cách, hiệp vần chân ở những
tiếng cuối của các câu chẵn. Hơn nữa bài thơ có sự luân phiên về thanh điệu ở các
tiếng cuối của các câu thơ. Như vậy những thủ pháp nghệ thuật sáng tạo đã tạo nên âm
hưởng nhịp nhàng, uyển chuyển cho cả bài thơ. Âm hưởng của bài thơ là âm hưởng
dạt dào của những con sóng mà mỗi câu thơ là một con sóng, chúng gối lên nhau chạy
đều, chạy đều đến cuối bài thơ. Những con sóng là sự trào dâng mãnh liệt của dòng

cảm xúc ào ạt trong lịng nữ sĩ. Có lẽ vì thế mà ấn tượng về con sóng trong bài thơ
khơng chỉ là của sóng biển mà cịn là của sóng tình. Đây cũng chính là hai hình tượng

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
nghệ thuật mà tác giả đã tập trung xây dựng trong bài thơ. Sóng biển và sóng tình có
lúc tồn tại song song để soi chiếu, tôn vinh vẻ đẹp cho nhau, có lúc lại hịa làm một,
trong sóng biển có sóng tình, trong sóng tình ta lại thấy nhịp dào dạt của sóng biển.
Suy cho cùng sóng biển và sóng tình là hai hình tượng nghệ thuật để biểu đạt cho cái
tơi trữ tình của nhà thơ.

Qua hai khổ thơ đầu nữ sĩ đã cho chúng ta cảm nhận được đặc điểm của những con
sóng biển và những con sóng tình u, những con sóng ln chứa đựng những trạng
thái đối lập và ln có những khát khao vươn tới những sự vĩ đại, bao la. Mở đầu, nhà
thơ viết:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”
Trong hai câu thơ mở đầu tác giả đã sử dụng tới hai cặp tính từ trái nghĩa để miêu tả
đặc điểm của sóng biển: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”. Thơng thường đứng
giữa những cặp tính từ trái nghĩa là quan hệ từ biểu đạt sự tương phản “tuy – nhưng”,
thế nhưng ở đây nhà thơ nữ Xuân Quỳnh lại sử dụng quan hệ từ “và” vốn biểu đạt
quan hệ cộng hưởng, cộng thêm, nối tiếp. Như vậy những đặc điểm tưởng như đối lập
lại thống nhất với nhau và luôn tồn tại trong một chỉnh thể là sóng. Trong cái dữ dội

có cái dịu êm, trong sự ồn ào lại chứa đựng sự lặng lẽ.Những trạng thái đối lập của
sóng cũng chính là những trạng thái đối lập trong tâm hồn người phụ nữ khi u.
Trong tình u, tâm hồn người phụ nữ khơng hề bình lặng mà đầy biến động: có khi
sơi nổi cuồng nhiệt, cũng có khi e lệ, kín đáo, có lúc đằm thắm, lúc hờn ghen…
Tác giả tiếp tục sử dụng biện pháp nhân hóa trong hai câu thơ tiếp theo, con sóng
được nhân hóa qua động từ “tìm” trong hành trình từ sơng ra tới biển:
“Sơng khơng hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Tác giả đã khéo léo sử dụng động từ “tìm” trong việc nhân hóa con sóng đã cho ta
thấy được sự chủ động của con sóng, con sóng chủ động chối bỏ những phạm vi chật
Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
hẹp “sơng” để vươn tới những phạm vi rộng lớn bao la “bể”. Như vậy trong bốn câu
thơ đầu nhà thơ đã giúp ta nhìn lại hai đặc điểm tự nhiên, vốn có của những con sóng
và chính tác giả cũng đã phải sử dụng tới hai câu thơ để khẳng định sự hiển nhiên, vốn
có này:
“Ơi con sóng ngày xưa
và ngày sau vẫn thế”
Nữ sĩ đã khẳng định đặc điểm ngàn đời vốn có của sóng, từ quá khứ “ngày xưa” cho
đến tương lai “ngày sau” con sóng vẫn luôn chứa đựng những trạng thái đối lập, vẫn
luôn vận động theo quy luật trăm sông đều đổ về với biển. Trạng từ khẳng định “vẫn
thế” một lần nữa biểu đạt một chân lí khơng bao giờ đổi thay.

Thơ ca, nghệ thuật là những sự sáng tạo mang đến cho người đọc những cảm xúc mới,
đem đến cho tâm hồn con người những sự trải nghiệm phong phú. Ta tự hỏi vì sao
trong sáu câu thơ đầu tác giả chỉ cho chúng ta hai đặc điểm tự nhiên, vốn có của con
sóng? Để giải đáp cho điều này nữ sĩ viết tiếp hai câu thơ:
“Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Đến đây ta đã cảm nhận được sự xuất hiện của một con sóng nữa đó là con sóng của
tâm hồn, là con sóng của tình u, mà lại là tình yêu của tuổi trẻ đang bồi hồi, đang
thổn thức trong trái tim, trong lồng ngực. Khát vọng tình yêu cháy bỏng mãnh liệt
đang trào dâng trong lòng nữ sĩ. Như vậy đứng trước biển, trước những con sóng ào ạt
ạt vỗ bờ dịng cảm xúc trong lịng nữ sĩ cũng trào dâng. Những con sóng biển ở sáu
câu thơ đầu đã gọi những con sóng tình trong lịng nhà thơ. Sóng biển đã gọi sóng tình

hay sóng biển chính là yếu tố khơi nguồn cảm xúc trong lịng thi sĩ.
Vì sao sóng biển lại gọi được sóng tình, lại có sức khơi gợi cảm xúc mãnh liệt như vậy?
Có lẽ giữa sóng biển và sóng tình có sự tương đồng, nếu sóng biển biển chứa đựng
những trạng thái đối lập thì tâm trạng người con gái đang yêu cũng có những lúc giận
dỗi, hờn ghen, có những lúc yêu thương dịu dàng đằm thắm:
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
“Em bảo anh đi đi
Sao anh khơng đứng lại?
Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay?”
Con gái khi yêu luôn là như thế, luôn mâu thuẫn, đối lập trong lời nói và hành động.
Nếu yêu một người con gái mà khơng biết nhìn thẳng vào mắt người đó thì chắc chắn
một điều rằng anh chàng sẽ khó lịng hiểu và u thương cơ gái trọn vẹn.Hành trình
của sóng chính là hành trình của tình u. Nếu con sóng ln ln chủ động chối bỏ
những chật chội hẹp hịi để vươn tới những điều rộng lớn thì người con gái đang u
cũng ln ln có khát khao như thế .Họ dũng cảm từ bỏ những ích kỉ, nhỏ nhen để
vươn tới tình yêu bao dung . Việt Nam là một nước có lịch sử ơn một nghìn năm
phong kiến và chế độ phong kiến đã đè nặng tư tưởng phụ nữ Việt. Thời kì những
năm 1967 ảnh hưởng của tư tưởng hệ phong kiến chắc chắn còn, mà thậm chí cịn rơi
rớt đến một số thế hệ trẻ hiện nay thế nhưng ở Xuân Quỳnh ta bắt gặp một con người
hiện đại, thông minh và sắc sảo,luôn khát khao hướng tới một tình yêu vĩ đại.

Bài văn mẫu 2
tình yêu là chủ đề muôn thuở của thi ca nhạc họa. Đứng trước tình u, con người
ln có những khát khao thấu hiểu và lý giải. Chính khát khao ấy đi vào văn học đã
chuyển hóa thành những thi phẩm tình ca xuất sắc. Một trong những mối duyên tình
đẹp của thơ ca Việt Nam chính là cuộc tình đẹp nhiều dở dang của Lưu Quang Vũ và
Xuân Quỳnh. Bằng trái tim rạo rực của tình yêu, Xuân Quỳnh đã bộc lộ những nét
tính cách của người con gái khi đang yêu vừa táo bạo lại vừa dịu dàng e ấp. Điều ấy
được thể hiện rõ nét qua bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh, đặc biệt là hai khổ đầu là khắc
họa rõ nét người phụ nữ trong tình yêu.
Thơ Xn Quỳnh là tiếng lịng của người phụ nữ ln da diết trong tình yêu và khát
vọng hạnh phúc đời thường. Đó cũng là tiếng lịng của biết bao người con gái khát
trong tình u. Sóng được sáng tác vào năm 1967 trong chuyến đi vùng biển Diêm

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
Điền, là bài thơ xuất sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân
Quỳnh được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”.
Ý nghĩa hình tượng “Sóng” khi cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng được thể hiện qua
cảm thức của nữ sĩ – qua tâm trạng của người con gái đang yêu. Khi cảm nhận 2 khổ
thơ đầu bài sóng, ta sẽ thấy rất rõ điều này.
Từ xa xưa, người con trai đã mượn “sóng” để nói lên lời vàng đá:
“Bao giờ cho sóng bỏ gành
Cù lao bỏ bể anh mới đành bỏ em”

(Ca dao)
Trong phong trào Thơ mới, thi sĩ Xuân Diệu cũng đã từng mượn chuyện của sóng,
biển và bờ để giãi bày tình u của mình:
“Anh xin làm sóng biếc
Hơn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hồn êm đềm mãi mãi”
(Biển – Xn Diệu)
Trước Xn Quỳnh, hình ảnh “sóng” thường tượng trưng cho tình yêu của người con
trai mạnh mẽ, nồng nàn, quyết liệt… Trong bài thơ “Sóng”, hình tượng bao trùm,
xun suốt bài thơ chính là “sóng”. Ở lớp nghĩa thực, sóng được miêu tả cụ thế, sinh
động là những con sóng ngồi biển khơi bao la với nhiều trạng thái mâu thuẫn, trái

ngược nhau. Ở lớp nghĩa biểu tượng, sóng là tình cảm trong tâm hồn người con gái
với trái tim rạo rực khao khát yêu thương.
Hai hình tượng “sóng” và “em” sánh đơi với nhau như hai nhân vật trữ tình, tuy hai
mà một, hỗ trợ, bổ sung cho nhau, cùng khắc họa những trạng thái xúc cảm, những
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
khao khát mãnh liệt của tác giả. Đây chính là cái nhìn mới mẻ của Xuân Quỳnh: người
con gái trực tiếp giãi bày khát vọng tình yêu của mình một cách tự nhiên, táo bạo mà
cũng rất chân tình và thiết tha.
Khổ thơ đầu diễn tả trạng thái tâm lý đặc biệt của tâm hồn người con gái đang yêu:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”
Bằng hình thức đối lập và cách ngắt nhịp 2/1/2 đều đặn tả nhịp điệu con sóng khi trào
lên lúc lắng xuống nhịp nhàng. Xuân Quỳnh đã phát hiện ra những đặc tính đối cực
của sóng trên biển lúc phong ba cả. Hai từ “dữ dội”, “ồn ào” miêu tả cảnh “sóng” lúc
phong ba bão tố: “sóng” dữ dằn khơng ngừng uốn lượn, phóng lên cao và liên tục gầm
gào tạo ra những bọt tung trắng xóa.
Hai hình ảnh “dịu êm”, “lặng lẽ” là cảnh “sóng” lúc trời trong, gió thoảng: “sóng”
nhấp nhô dịu dàng, nhẹ nhàng, êm ả vỗ vào bờ cát như thầm lặng một nỗi niềm. Khi
cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng, ta thấy khi ngồi trước biển khơi rộng lớn bao la,
Xuân Quỳnh có những phát hiện thật tinh tế, sắc về sóng cũng là về vẻ đẹp của biển cả,
của thiên nhiên mênh mông, dào dạt.

Cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng, ta thấy sóng là ẩn dụ cho tâm hồn người con gái
đang yêu nên khi nhà thơ phát hiện những đặc điểm đối cực của sóng thì đó cũng
chính là phát hiện về bản tính thất thường đầy mâu thuẫn trong tâm hồn người con gái
đang yêu. Khi yêu người con gái cũng có lúc khát khao cháy bỏng khơng kìm nén
được cảm xúc của mình nên bộc lộ ra bên ngồi bằng sự cuồng nhiệt, sôi nổi, “dữ dội”
đến “ồn ào”. Nhưng cũng có lúc cảm xúc ấy lắng sâu vào bên trong bằng sự “dịu êm”,
“lặng lẽ”, nồng nàn của nhớ thương.
Và đơi khi tình cảm ấy ở người con gái cũng có sự đảo ngược. “Dịu êm”, “lặng lẽ”
bình tĩnh đến phớt lờ ở bên ngoài và cháy bùng ngọn lửa yêu thương đang khao khát
“dữ dội” đến “ồn ào” ở bên trong. Những cung bậc tình cảm đó của người con gái đã

Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
được Puskin – nhà thơ Nga thế kỉ XIX đề cập đến trong bài thơ “Sao mà anh ngốc
thế”:
“Em bảo anh đi đi
Sao anh không đứng lại
Em bảo anh đừng đợi
Sao anh vội về ngay?
Lời nói gió thoảng bay
Đơi mắt huyền đẫm lễ
Sao mà anh ngốc thế

Chẳng nhìn vào mắt em!”
Bản chất người con gái khi yêu là vậy, ln mâu thuẫn, đối lập với chính mình Hai
câu thơ là lời tự thú táo bạo mà êm đềm của Xuân Quỳnh khi phát hiện trong trạng
thái phong phú, phức tạp đầy biến động trong trái tim người phụ nữ đang u.
“Sơng khơng hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Khi cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng, ta thấy những hình ảnh “sơng”, “sóng”, “bể”
miêu tả hành trình, quy luật của sóng đi từ sơng ra biển cả. Biện pháp nhân hóa “sơng
khơng hiểu” và “sóng tìm ra” cho thấy sóng khát khao mạnh mẽ được vẫy vùng trong
một không gian dào dạt, mênh mông. “Sông” tượng trưng cho sự bé nhỏ, chật chội,
“bể” là hình ảnh của sự rộng lớn, không cùng. “Sông” dẫu dài, rộng đến đâu cũng
chưa thể là nơi để “sóng” thỏa sức vẫy vùng. Với đặc tính “dữ dội”, “ồn ào” và “dịu

êm”, “lặng lẽ” thì “sóng” chỉ có “tìm ra tận bể” bao la để hiểu rõ mình hơn.
Phân tích 2 khổ thơ đầu bài sóng, người đọc cũng nhận ra bằng những hình ảnh ấy, tác
giả đã gắn vào sóng nhưng mạnh mẽ, chín chắn của người phụ nữ trong tình u. Như
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
sóng, người con gái khơng dễ dàng chấp nhận tình yêu trong giới hạn của sự bình
thường hay tầm thường mà khao khát vươn tới những cái rộng lớn bao la để tự khám
phá và nhận thức.
Trong xã hội phong kiến, với những định kiến của Nho giáo như “cha mẹ đặt đâu con
ngồi đấy”, cùng với đạo tam tòng: “Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng

tử”, mà phụ nữ phải cất lên lời than thân trách phận cho cuộc đời mình:
“Thân em như tấm lụa đào;
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”.
(Ca dao)
Nhưng Xuân Quỳnh đã đại diện cho tiếng nói của người phụ nữ hiện đại. Người con
gái trong tình u khơng còn cam chịu, nhẫn nhục nữa mà đã minh bạch, quyết liệt rời
xa tình yêu vị kỷ, bé nhỏ để đến với tình yêu cao thượng, vị tha, bao dung, Pascal năm
xưa và Xuân Quỳnh ngày nay đều cảm nhận: “Tình u nâng cao con người thốt khỏi
sự tầm thường”.
Khổ thứ hai, nhà thơ đã phát hiện ra quy luật của sóng cũng là quy luật của tình u
con người
“Ơi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Ngồi trước biển khơi rộng lớn bao la, nữ sĩ phát hiện mối tình bất tử giữa sóng và bờ.
Thán từ “ơi” cùng những từ chỉ thời gian như “ngày xưa”, “ngày sau”, “vẫn thế” đã
thể hiện niềm sung sướng của nữ sĩ khi phát hiện quy luật của “sóng” là quy luật của
sự vĩnh hằng: Con song ngày xưa, ngày nay, sau vẫn thế – nghĩa là sóng ngàn năm
vẫn vỗ mãi vào bờ thể hiện niềm khát khao bờ trong mối tình thủy chung, bất diệt.
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng

Sóng mn đời khơng thay đổi thì tình u sẽ mãi mãi song hành cùng với con người
và khát vọng tình u cũng sẽ là khát vọng mn đời mà thể hiện rõ nhất là tuổi trẻ.
Những từ “khát vọng”, “bồi hồi” và hình ảnh “trong ngực trẻ” đã diễn tả thật mãnh
liệt một trái tim với những nhịp đập dồn dập vì khát khao, một tâm hồn đang rạo rực
niềm đam mê tình yêu của tuổi trẻ. Khi cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng của Xuân
Quỳnh, ta thấy thật ra, con người có thể yêu ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng tuổi trẻ là độ
tuổi khát khao tình yêu cháy bỏng nhất. Với Xuân Quỳnh, cịn tuổi trẻ là cịn khát
vọng của tình u bồi hồi…
Trong ca dao, trai gái ngày xưa cũng đã từng khao khát như thế:
“Thấy anh như thấy mặt trời;
Chói chang khó ngó, trao lời khó trao”.
(Ca dao)

Trong văn học trung đại, nhân vật Thúy Kiều của Nguyễn Du cũng vì tiếng sét ái tình
mà đã vượt lên lễ giáo phong kiến, dù đêm hôm nhưng vẫn “Xăm xăm băng lối vườn
khuya một mình” để đến tình tự cùng Kim Trọng. Cịn ơng hồng tình u Xn Diệu
– đại diện cho tiếng nói của Phong trào Thơ mới – cũng đã từng da diết cháy bỏng
trong tình yêu: “Làm sao sống được mà không yêu; Không nhớ, không thương một kẻ
nào”. Bốn câu thơ cho thấy nữ sĩ Xuân Quỳnh đã diễn tả đúng tâm trạng của những
người khi bắt gặp vầng sáng chói lóa của tình u.
Phân tích 2 khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh, ta thấy hai hình tượng “sóng” và
“em” vừa tương đồng vừa bổ sung soi chiếu vào nhau để làm rõ tình cảm, khát vọng
của nhân vật trữ tình. Sóng hiển hiện khơng chỉ bởi hình ảnh mà cịn hiển hiện qua âm
điệu. Âm điệu của bài thơ “Sóng” là âm điệu của những con sóng trên biển cả, là nhịp
của những con sóng lịng trong trái tim thi sĩ. Âm điệu đó được tạo nên bởi hai yếu tố

chính: thể thơ năm chữ và cách tổ chức ngơn từ, hình ảnh thể hiện tâm trạng bùng
cháy ngọn lửa mãnh liệt của người con gái trong tình u.Giọng điệu ấy cũng chính là
giọng điệu tâm hồn của thi nhân.

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
Kết bài: Qua hình tượng sóng và trên cơ sở khám phá sự tương đồng giữa “sóng” và
“em”, lần đầu tiên trong văn học Việt Nam, một nhà thơ nữ đã lấy sóng để bộc lộ
thẳng thắn, mạnh mẽ tình yêu của người con gái và chủ động bày tỏ những rung động,
rạo rực trong tâm hồn, trực tiếp nói lên niềm thương nỗi nhớ. Tâm hồn đó ln khát

vọng được sống trọn vẹn cho tình yêu. Đây cũng chính là vẻ đẹp thủy chung, thuần
hậu trong tình u của người phụ nữ Việt Na
Phân tích hai khổ thơ đầu bài thơ Sóng ngắn gọn
Bài văn mẫu 1
Trong nền thơ ca Việt Nam nếu người ta thường nhắc Xuân Diệu trong danh xưng là
ơng hồng thơ tình thì Xn Quỳnh chính là bà hồng thơ tình. Ở Xn Quỳnh ln
đem đến cho độc giả những cái nhìn sâu sắc về tình yêu, nhà thơ thổn thức những lời
thơ chân thành, có chút hồn nhiên, da diết của một trái tim khao khát u đương. Bài
thơ Sóng khơng chỉ thành cơng trong cách truyền đạt ngơn ngữ mà cịn ở việc nhà thơ
tạo nên nhịp điệu riêng để thơ đi vào lòng người đọc một cách thú vị. Một người phụ
nữ luôn da diết yêu và được yêu được nhà thơ mượn hình tượng sóng cùng nhịp điệu
của sóng để nói về tiếng lịng mình. Vì thế mà bao trùm tồn bộ bài thơ là hình ảnh ẩn

dụ độc đáo “Sóng”:
“Dữ dội và dịu êm
…
Sóng tìm ra tận bể”
Nhà thơ đã nhìn thấy chính lịng mình hiện tại trước đại dương bao la với những con
sóng có lúc nổi lúc lại lặng yên kia. Đã bao lần chúng ta tìm về biển xanh để nói hết
nỗi niềm, suy nghĩ trong bản thân, để khi đứng trước sự mênh mông, lớn lao kia, đợt
sóng lần lượt va vào nhau dội lại mới thấy được trong nhà thơ những rung cảm đến
thế. Biển mang khúc ca hát lên câu chuyện về con người, cuộc đời trong suy nghĩ của
nhà thơ qua trái tim đa sầu đa cảm của thi sĩ. Với từ ngữ ngắn gọn ở khổ thơ đầu tiên
nhưng lại khá lạ, tạo nên nét đặc biệt cho thơ Xuân Quỳnh. Nghệ thuật đối lập sử dụng
Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
linh hoạt ở các cặp từ: “Dữ dội – dịu êm”, “Ồn ào – lặng lẽ” đấy chính là những trạng
thái trái ngược của con sóng biển hay chính là con sóng lịng. Đại dương, biển cả sẽ có
lúc này lúc kia, khi hiền hịa thì ta sẽ thấy những đợt sóng nhẹ nhàng, thướt tha từng
đợt nhưng một khi bão đến, biến động biển cả thì con sóng ấy bỗng nổi cơn hùng vĩ,
va đập vào nhau. Nhìn thấy trạng thái của sóng như thế nhà thơ thấy lịng mình trước
tình u cũng có những lúc đối cực như vậy. Trái tim có lúc reo vui, bình n nhưng
không tránh khỏi những ngày buồn bã, rạo rực, đấu tranh bão tố. Trong tình u
khơng phải lúc nào cũng êm ả niềm vui, hạnh phúc, tiếng cười mà sẽ có lúc dỗi hờn,
giận dữ, trách móc, buồn phiền… và chính con sóng lúc êm đềm và dữ dội nói thay

những cảm xúc đa dạng của người phụ nữ trong tình u. Bởi “Vì tình u mn thuở/
Có bao giờ đứng n”.
Hình ảnh của dịng sơng, bể chúng ta có thể mường tượng là biển và đaị dương. Dù
chảy thể nào, trơi về đâu thì đích cuối cùng suối sẽ trở về sông, trăm sông lại timg đến
biển lớn, đặc biệt con sóng kia khơng chịu những ràng buột, giới hạn nhỏ bé nên nó
tìm về nơi thuộc về đó là biển lớn, đại dương. Nối liền mạch thơ ở đây chính là trái
tim của người con gái khi yêu ln mong muốn có được một điểm tựa vững chắc, hứa
hẹn sẽ làm , đích đến đúng nghĩa chứ khơng phải những lời hoa mỹ tầm thường rồi để
đó. Xuân Quỳnh cho thấy nét hiện đại trong suy nghĩ và viết thơ của mình, một quan
điểm táo bạo, hướng ngoại mới mẻ về người phụ nữ hiện đại luôn mãnh liệt chủ động,
sống hết mình, vượt qua tất cả để có được tình u cho mình.
Khổ thơ thứ hai khơng dừng lại trong khn khổ về trạng thái của sóng nữa, lúc này

nhà thơ đặt cả lịng mình nương nhờ con sóng nói lên tất cả mọi điều:
“Ơi con sóng… trong ngực trẻ”
Trong con sóng ngồi kia tình u chứa đựng là những khát khao yêu và được yêu,
cảm giác trong tình u của lứa đơi. Thán từ “ơi” ở ngay câu đầu của đoạn thơ đủ cho
ta thấy được xúc cảm dâng trào nổi trội trong lòng nhà thơ. Rồi tiếp đến cặp từ “ngày
xưa” – “ngày sau” tiếp tục đưa lối người đọc khám phá trạng thái đối lập để khẳng
định thời gian mn đời của con sóng từ quá khứ đến tương lai và dù thế nào thì sóng
vẫn vận hành theo quy luật của chính nó. Trạng từ “vẫn thế” theo cùng để một lần nữa
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng

khẳng định chắc nịch hơn chân lí đó mãi khơng đổi thay. Ở những dịng thơ trên nhà
thơ muốn diễn tả những đặc điểm tự nhiên của con sóng chỉ để đến đây nhằm nói đến
con sóng tâm hồn chứ khơng chỉ là sóng biển, sóng lịng nữa. Trái tim khát khao tình
yêu nơi tác giả lúc này trào dâng đến đỉnh điểm, nó ln thường trực, chất chứa trong
trái tim tuổi trẻ.
Câu chuyện tình u sẽ khơng là của riêng một ai, trong trái tim chúng ta đều tồn tại
một tình u có lúc bình lặng rồi sẽ có lúc trào dâng mạnh mẽ, ln muốn u và
được yêu. Hai khổ thơ đầu bài Sóng cho thấy rõ hơn về phong cách thơ của Xuân
Quỳnh và nét hiện đại của thi sĩ trước tình u nồng nàn, sơi nổi, chủ động.
Bài văn mẫu 2
Xuân Quỳnh vẫn qua từng câu thơ, từng điệu hồn mà khát mong được đồng cảm,
đồng điệu với tâm hồn của người đọc muôn thế hệ, và Sóng dường như là tiếng thơ

tha thiết nhất chị gửi lại trước khi rời xa, là tiếng thơ mang đậm dấu ấn tâm hồn chị,
và hai khổ thơ đầu bài thơ Sóng chính là những khát khao cháy bỏng, chảy tràn tự
nhiên từ hồn thơ của nữ sĩ về khát vọng được khám phá, được thấu hiểu bản thể, và
đồng thời bày tỏ chân lí về quy luật bất tử của tình yêu của tâm hồn trẻ tuổi.
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”.
Đoạn thơ mở đầu bằng những thái cực, bằng những sắc thái đối lập, giữa dữ dội và dịu
êm, giữa ồn ào và lặng lẽ. Đó là hai vẻ đẹp đối chọi mà hịa điệu của con sóng biển
khơi, hay chăng nó cũng đồng thời là vẻ đẹp trong tâm hồn người phụ nữ, vừa mang
nét dịu dàng đằm thắm, vừa mang những khát khao cháy bỏng mãnh liệt. Nhưng có

một điều, nếu thực sự chú ý ta mới nhận ra sự tinh tế trong cách đặt từ của Xuân
Quỳnh, đó là dù ở hai thế cực đối lập nhau, nhưng chốt hạ ở cuối mỗi câu thơ đều là
những gì rất đỗi dịu êm, lắng sâu. Phải chăng đó cũng là mong muốn của sóng với bến
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
bờ của mình, ln ln hi vọng khao khát được nương mình vào điểm tựa bình n,
Và đó, có lẽ cũng là lúc ta nhận ra nét đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh, rằng chị hay
bao nhiêu người phụ nữ khác, dẫu vinh quang tột cùng với ánh đèn, sân khấu hay con
chữ, thì niềm khao khát mãnh liệt nhất, bình dị nhất vẫn là khao khát tìm được bến đỗ
bình yên, bến đỗ hạnh phúc ấm êm. Đó cũng là lâu đài mà bất kể người phụ nữ nào

đều vun vén, đắp xây.
Nhưng người con gái ấy, khơng phải chỉ vì khát khao hạnh phúc ấm êm mãnh liệt, mà
chấp nhận đánh mất mình, trái lại, nếu sơng khơng hiểu nổi mình, sóng chủ động tìm
ra tận bể. Không phải đợi, chờ một ai đến để dẫn dắt, để quyết định, Sóng chủ động
hịa mình để kiếm tìm, chinh phục, và đặc biệt là để thấu hiểu, để khám phá chính bản
thể thẳm sâu của mình. Từ đó, giúp người đọc nhận ra, hóa ra tình u khơng chỉ cần
cảm giác bình n của một điểm tựa, mà còn cần sự thấu hiểu rất nhiều và rất sâu từ
cả hai phía, có như vậy mới đạt đến sự vĩnh cửu của một tình u chân chính.
“Ơi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Mượn sự vĩnh hằng, bất tử và bất biến của con sóng biển khơi để nói về nỗi khát khao
tình yêu cháy bỏng trong lồng ngực trẻ, cịn sự ví von nào giàu xúc cảm và giàu sức
gợi đến thế. Trái tim ngực trẻ vẫn mãi một tình yêu, vẫn mãi một niềm rong ruổi bất
tận cho hạnh phúc của đời mình, bởi như Xuân Diệu cũng từng nói, tuổi trẻ là mùa
xuân của đời người, và tình yêu làm mùa xuân ấy trở nên thắm sắc đượm hương hơn.
Có thể thấy trong ý thơ của Xuân Quỳnh, cũng có sự gặp gỡ, đồng điệu với những gì
Xn Diệu từng gợi nhắc, nhưng chính hình tượng sóng đã giúp cách diễn đạt trở nên
mới mẻ, giàu chất thơ hơn.

Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
Hai khổ thơ đầu giống như khúc nhạc dạo đầu, đã mở ra toàn bộ mạch cảm xúc của
bài thơ Sóng, đồng thời gợi cho người đọc những cảm nhận mới lạ bởi cách diễn đạt
trẻ trung, mà vô cùng sâu sắc, đậm chất thơ Xuân Quỳnh.
Bài văn mẫu 3
Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ trẻ xuất sắc trưởng thành từ kháng chiến
chống Mỹ và là một trong số ít những nhà thơ nữ viết rất nhiều và rất thành cơng về
đề tài tình u. Một trong những thành công xuất sắc về đề tài này của nữ sĩ là bài thơ
“Sóng”, hai khổ thơ đầu bài thơ nữ thi sĩ viết:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sơng khơng hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ơi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của tâm hồn người phụ nữ nhiều trắc ẩn, vần thơ của
bà vừa chân thành đằm thắm, vừa nồng nàn mãnh liệt và hơn hết luôn bật lên khát
vọng da diết về hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ “Sóng” ra đời năm 1967 trong
chuyến đi thực tế của nhà thơ về vùng biển Diêm Điền tỉnh Thái Bình và lúc này thì
bản thân nhà thơ cũng vừa trải qua một sự đổ vỡ trong tình yêu. Bài thơ được in trong
tập “Hoa dọc chiến hào” năm 1968. Tình u là điều bí ẩn nên ngàn đời vẫn cuốn hút

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
con người, tình u trong thơ Xn Quỳnh chính là những bông hoa dọc chiến hào
làm dịu đi sự khốc liệt của chiến tranh.
Trong bài thơ “Sóng”, nhà thơ sử dụng thể thơ năm chữ, đây là thể thơ có nhịp điệu
nhanh, mạnh, dồn dập. Thể thơ này thường dùng để diễn tả những dòng cảm xúc ào ạt,
hối hả, mãnh liệt . Bài thơ sử dụng cách hiệp vần giãn cách, hiệp vần chân ở những
tiếng cuối của các câu chẵn. Hơn nữa bài thơ có sự luân phiên về thanh điệu ở các
tiếng cuối của các câu thơ. Như vậy những thủ pháp nghệ thuật sáng tạo đã tạo nên âm

hưởng nhịp nhàng, uyển chuyển cho cả bài thơ. Âm hưởng của bài thơ là âm hưởng
dạt dào của những con sóng mà mỗi câu thơ là một con sóng, chúng gối lên nhau chạy
đều, chạy đều đến cuối bài thơ. Những con sóng là sự trào dâng mãnh liệt của dòng
cảm xúc ào ạt trong lòng nữ sĩ. Có lẽ vì thế mà ấn tượng về con sóng trong bài thơ
khơng chỉ là của sóng biển mà cịn là của sóng tình. Đây cũng chính là hai hình tượng
nghệ thuật mà tác giả đã tập trung xây dựng trong bài thơ. Sóng biển và sóng tình có
lúc tồn tại song song để soi chiếu, tơn vinh vẻ đẹp cho nhau, có lúc lại hịa làm một,
trong sóng biển có sóng tình, trong sóng tình ta lại thấy nhịp dào dạt của sóng biển.
Suy cho cùng sóng biển và sóng tình là hai hình tượng nghệ thuật để biểu đạt cho cái
tơi trữ tình của nhà thơ.
Qua hai khổ thơ đầu nữ sĩ đã cho chúng ta cảm nhận được đặc điểm của những con
sóng biển và những con sóng tình u, những con sóng ln chứa đựng những trạng

thái đối lập và ln có những khát khao vươn tới những sự vĩ đại, bao la. Mở đầu, nhà
thơ viết:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”
Trong hai câu thơ mở đầu tác giả đã sử dụng tới hai cặp tính từ trái nghĩa để miêu tả
đặc điểm của sóng biển: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”. Thông thường đứng
giữa những cặp tính từ trái nghĩa là quan hệ từ biểu đạt sự tương phản “tuy – nhưng”,
thế nhưng ở đây nhà thơ nữ Xuân Quỳnh lại sử dụng quan hệ từ “và” vốn biểu đạt
quan hệ cộng hưởng, cộng thêm, nối tiếp. Như vậy những đặc điểm tưởng như đối lập

Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
lại thống nhất với nhau và ln tồn tại trong một chỉnh thể là sóng. Trong cái dữ dội
có cái dịu êm, trong sự ồn ào lại chứa đựng sự lặng lẽ.Những trạng thái đối lập của
sóng cũng chính là những trạng thái đối lập trong tâm hồn người phụ nữ khi yêu.
Trong tình yêu, tâm hồn người phụ nữ khơng hề bình lặng mà đầy biến động: có khi
sơi nổi cuồng nhiệt, cũng có khi e lệ, kín đáo, có lúc đằm thắm, lúc hờn ghen.
Tác giả tiếp tục sử dụng biện pháp nhân hóa trong hai câu thơ tiếp theo, con sóng
được nhân hóa qua động từ “tìm” trong hành trình từ sơng ra tới biển:
“Sơng khơng hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Tác giả đã khéo léo sử dụng động từ “tìm” trong việc nhân hóa con sóng đã cho ta

thấy được sự chủ động của con sóng, con sóng chủ động chối bỏ những phạm vi chật
hẹp “sông” để vươn tới những phạm vi rộng lớn bao la “bể”. Như vậy trong bốn câu
thơ đầu nhà thơ đã giúp ta nhìn lại hai đặc điểm tự nhiên, vốn có của những con sóng
và chính tác giả cũng đã phải sử dụng tới hai câu thơ để khẳng định sự hiển nhiên, vốn
có này:
“Ơi con sóng ngày xưa
và ngày sau vẫn thế”
Nữ sĩ đã khẳng định đặc điểm ngàn đời vốn có của sóng, từ quá khứ “ngày xưa” cho
đến tương lai “ngày sau” con sóng vẫn luôn chứa đựng những trạng thái đối lập, vẫn
luôn vận động theo quy luật trăm sông đều đổ về với biển. Trạng từ khẳng định “vẫn
thế” một lần nữa biểu đạt một chân lí khơng bao giờ đổi thay.
Thơ ca, nghệ thuật là những sự sáng tạo mang đến cho người đọc những cảm xúc mới,

đem đến cho tâm hồn con người những sự trải nghiệm phong phú. Ta tự hỏi vì sao
trong sáu câu thơ đầu tác giả chỉ cho chúng ta hai đặc điểm tự nhiên, vốn có của con
sóng? Để giải đáp cho điều này nữ sĩ viết tiếp hai câu thơ:
“Nỗi khát vọng tình yêu
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Đến đây ta đã cảm nhận được sự xuất hiện của một con sóng nữa đó là con sóng của
tâm hồn, là con sóng của tình yêu, mà lại là tình yêu của tuổi trẻ đang bồi hồi, đang
thổn thức trong trái tim, trong lồng ngực. Khát vọng tình yêu cháy bỏng mãnh liệt

đang trào dâng trong lòng nữ sĩ. Như vậy đứng trước biển, trước những con sóng ào ạt
ạt vỗ bờ dịng cảm xúc trong lòng nữ sĩ cũng trào dâng. Những con sóng biển ở sáu
câu thơ đầu đã gọi những con sóng tình trong lịng nhà thơ. Sóng biển đã gọi sóng tình
hay sóng biển chính là yếu tố khơi nguồn cảm xúc trong lịng thi sĩ.
Vì sao sóng biển lại gọi được sóng tình, lại có sức khơi gợi cảm xúc mãnh liệt như vậy?
Có lẽ giữa sóng biển và sóng tình có sự tương đồng, nếu sóng biển biển chứa đựng
những trạng thái đối lập thì tâm trạng người con gái đang yêu cũng có những lúc giận
dỗi, hờn ghen, có những lúc yêu thương dịu dàng đằm thắm:
“Em bảo anh đi đi
Sao anh không đứng lại?
Em bảo anh đừng đợi
Sao anh vội về ngay?”

Con gái khi yêu luôn là như thế, luôn mâu thuẫn, đối lập trong lời nói và hành động.
Nếu yêu một người con gái mà khơng biết nhìn thẳng vào mắt người đó thì chắc chắn
một điều rằng anh chàng sẽ khó lịng hiểu và u thương cơ gái trọn vẹn.Hành trình
của sóng chính là hành trình của tình u. Nếu con sóng ln ln chủ động chối bỏ
những chật chội hẹp hòi để vươn tới những điều rộng lớn thì người con gái đang u
cũng ln ln có khát khao như thế. Họ dũng cảm từ bỏ những ích kỉ, nhỏ nhen để
vươn tới tình u bao dung. Việt Nam là một nước có lịch sử ơn một nghìn năm
phong kiến và chế độ phong kiến đã đè nặng tư tưởng phụ nữ Việt. Thời kì những
năm 1967 ảnh hưởng của tư tưởng hệ phong kiến chắc chắn cịn, mà thậm chí cịn rơi
rớt đến một số thế hệ trẻ hiện nay thế nhưng ở Xuân Quỳnh ta bắt gặp một con người
hiện đại, thông minh và sắc sảo,luôn khát khao hướng tới một tình yêu vĩ đại.
Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
Bài văn mẫu 4
Đã có biết bao nhiêu thi nhân lựa chọn hình ảnh sóng làm hình tượng chính trong
những tác phẩm của mình, bởi một lẽ đây là hình tượng động, cũng giống như: “Tình
u mn thuở/Có bao giờ đứng n.” Nếu như ơng hồng thơ tình Việt Nam – Xn
Diệu lựa chọn hình ảnh sóng để biểu hiện cho tình yêu của anh dành cho em, một tình
u nồng nàn, mãnh liệt, muốn ơm trọn em vào lịng, muốn hơn lấy em.. thì Xn
Quỳnh, lại lựa chọn hình tượng này, viết về sóng để gửi gắm tình yêu của trái tim
người phụ nữ.
Với những khao khát trong tình yêu, với những cung bậc cảm xúc nhiều khi biến động,

hai hình tượng “sóng và em” khi song hành, khi tách biệt, khi hịa nhập để em soi
mình vào trong sóng nhìn ra những tình cảm của riêng mình. Xuân Quỳnh đã bắt đầu
thi phẩm này một cách vô cùng tinh tế:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sơng khơng hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Tơi đã nhìn thấy những con sóng ngồi đại dương rồi! Tơi cũng đã từng tìm về biển
với những mong mỏi được trải lịng và tơi cũng hiểu tại sao, khi đứng trước đại dương
bao la, trước mn trùng con sóng vỗ bạc đầu, người nghệ sĩ lại có trong mình nhiều
rung cảm đến vậy, để cho tới tận bây giờ, biển vẫn hát khúc ca của đại dương, và
chúng tôi, độc giả của những năm tháng này, vẫn ru hoài giấc mơ qua những thi phẩm

khởi nguồn từ con sóng.
Trong khổ thơ đầu tiên, nghệ thuật đối đã được sử dụng một cách rất tinh tế. Các cặp
từ đối lập: “Dự dội – dịu êm”, “Ồn ào – lặng lẽ” là biểu hiện rõ ràng nhất cho những
trạng thái đối cực của con sóng ngồi đại dương. Khi đại dương hiền hịa, những con
sóng thật nhẹ nhàng, êm dịu, khi có bão đi ngang biển động sóng mạnh mang theo bao
bão tố, phong ba. Những trạng thái đối cực của sóng cũng chính là những trạng thái
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
đối cực của tình u, có những khi rất bình n, nhưng cũng có những ngày bão tố. Ta
cũng có thể hiểu 2 câu thơ này theo một trường nghĩa khác, với trạng thái đối cực của

trái tim người phụ nữ khi yêu, một người phụ nữ khao khát tình yêu. Khi vui, khi buồn,
khi giận hờn, khi trách móc, khi hạnh phúc, khi tổn thương những cung bậc cảm xúc
của tình yêu quả thật rất diệu kỳ bởi một lẽ:
“Vì tình u mn thuở
Có bao giờ đứng n”
Chuyển đến hai câu thơ tiếp theo, ta nhìn thấy sự mới lạ trong tứ thơ của Xuân Quỳnh:
“Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Những hình ảnh xuất hiện liên tiếp, hình ảnh của dịng sơng, của con sóng và của “bể”,
ở đây có thể hiểu là biển, là đại dương. Trăm suối đổ về một sông, trăm sông đổ về
biển lớn, sóng khơng chấp nhận giới hạn nhỏ bé tầm thường, sóng chuyển mình ra
biển lớn, tìm về đại dương, tìm đến nơi thuộc về. Ở hai câu thơ này, mạch sóng như

bứt phá ra khỏi một khơng gian chật hẹp để tìm đến những điều lớn lao.
Cũng giống như trái tim tình yêu của những người phụ nữ, vượt qua những giới hạn
nhỏ bé tầm thường, để tìm đến với tình u đích thực của cuộc đời mình. Có thể thấy
rằng, đây cũng chính là một trong những nét hiện đại trong thơ Xuân Quỳnh, cũng là
góc nhìn, một quan niệm mới mẻ về người phụ nữ hiện đại, dám đấu tranh vì tình yêu,
vượt qua những thứ lễ giáo phong kiến để đến với hạnh phúc đích thực của cuộc đời
mình. Ở khổ thơ đầu của mình, Xuân Quỳnh đã rất tinh tế khi gửi gắm tới bạn đọc
một thông điệp mới mẻ trong thời đại lúc bấy giờ: “Người phụ nữ chủ động tìm đến
với tình u để được sống với chính mình”.
Xn Quỳnh viết “Sóng”, chị đang hát những khúc hát về tình u để đến bây giờ,
biết bao nhiêu thập kỷ trôi qua rồi, những độc giả vẫn dành biết bao nhiêu tình yêu
của mình cho một mảnh “tình thơ” đã cũ. Và tình u trong “Sóng” – mãi mãi là khát

vọng của tuổi trẻ, của lứa đôi:
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
“Ơi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình u
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Thán từ “ơi” được sử dụng, bộc lộ mạnh mẽ những trạng thái cảm xúc đang trào lên
trong lòng. Cặp từ đối “ngày xưa” – “ngày sau” khiến cho người đọc có biết bao nhiêu
liên tưởng khi đọc đoạn thơ này. Trải qua hàng ngàn hàng vạn năm, từ khi đại dương

xuất hiện, những con sóng cũng ra đời.
Và dẫu cho thời gian mãi là một dịng tuyến tính khơng bao giờ quay trở lại thì sóng
vẫn cứ mãi hát khúc ca của đại dương bất diệt, vẫn cứ là mình, vẫn “dữ dội, dịu êm,
ồn ào, lặng lẽ”.Cũng giống như tình yêu,những khát khao về tình u ln ln là
những hồi bão đang đập nhanh trong trái tim của những người trẻ. Câu chuyện tình
u là câu chuyện của tơi, của bạn, của chúng ta, của quá khứ, hiện tại và muôn đời
sau sẽ cịn nhắc mãi, nhắc hồi. Cịn đại dương là cịn sóng, cịn những trái tim đang
đập trong lồng ngực là cịn tình u.
Bài văn mẫu 5
“u là chết trong lịng một ít
Vì mấy khi u mà chẳng được u”
Tình u ln là những cung bậc cảm xúc rất khó định hình, khó diễn tả. Tình u cho

người ta cảm nhận rõ nhất những hỉ, nộ, ái, ố ở đời. Yêu là vui vẻ, đắm say, yêu là cả
buồn đau, tủi hờn. Tiếng lịng tình u đã được nữ thi sĩ Xuân Quỳnh khắc họa rõ nét
qua bài thơ Sóng, đặc biệt là trong hai khổ thơ đầu của bài thơ.
Đặt tên cho tác phẩm bài thơ là Sóng. Tuy đơn giản về mặt chữ nghĩa nhưng lại có ý
nghĩa vơ cùng lớn. Xun suốt bài thơ là hình tượng con sóng, đây là hình ảnh ẩn dụ
cho cái tơi trữ tình và thi nhân của Xn Quỳnh. Sóng và em tuy hai mà một, khi tách
rời khi lại hòa nhập cộng hưởng trầm bổng tạo ra những rung động mãnh liệt trong
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
tình u. Sóng và em ln quấn qt đan hịa tơ vẽ nên tâm hồn người phụ nữ trong

tình u.
Mở đầu bài thơ tác giả soi mình vào sóng để thấy được những nét tương đồng:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”
Xuân quỳnh đã rất tinh tế khi quan sát các tính chất của thực thể sóng: dữ dội; dịu êm;
ồn ào; lặng lẽ. Hai cặp tính từ mang sắc thái tương phản được đặt liền kề cho thấy
trong bản thân thực thể luôn tồn tại nhiều đối cực khác nhau; khi hiền hòa dịu êm, khi
lại mạnh mẽ, ồn ào. Mượn hình ảnh sóng nhà thơ muốn nói lên nỗi niềm, tính khí thất
thường của người phụ nữ trong tình yêu: khi nhiệt huyết đắm say khi lại giận hờn,
thầm lặng. Tình u là thế, ln chứa đựng biết bao cung bậc những xúc cảm thật khó
lí giải. Tình u khiến cho bản tính con người vì thế cũng có sự giao hịa đan xen khác
lạ.

Để rồi khi đến những câu thơ thứ hai, khơng kìm nén được cảm xúc người phụ nữ đã
xé tan mọi rào cản để vươn mình đến với cánh cửa của tình u đích thực:
“Sơng khơng hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Ở đây ta thấy xuất hiện hai phạm trù khơng gian là sơng và bể. Bể chính là thế giới
rộng lớn, khoáng đạt, là khát vọng lớn lao, chân trời mơ ước của biết trăm ngàn con
sóng; chỉ có bể mới có thể chứa đựng được tính khí thất thường của sóng. Cịn sơng,
trong tương quan với bể, sơng ở vị trí nhỏ hẹp hơn, sơng có giới hạn, chật chội. Sơng
khơng thể hiểu hết tâm tư tình cảm khơng thể đồng cảm, chứa đựng với tính khí thất
thường của sóng nên sóng phải buộc lịng tìm ra bể để được an ủi, sẻ chia, để được
đắm say. Sóng là em, tình u của sóng cũng chính là tình u của em. Sóng tìm ra bể
chính là hiện thân cho khát khao của em, khát khao được vươn ra biển lớn, kiếm tìm

một bến bờ tình yêu chân thành, thấu hiểu. Từ “tận” mang sắc thái biểu trưng cho xa
xơi, khó khăn. Soi chiếu đối sánh với sóng ta thấy được hành trình gian nan, xa xơi,
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
trắc trở của người phụ nữ khi kiếm tìm tình u đích thực của cuộc đời mình. Thế
nhưng câu thơ mang sắc thái mạnh mẽ thể hiện được sự kì cơng, quyết liệt của người
phụ nữ trong tình u. Dám khát khao, dám mơ ước và dám hành động để đi tìm hạnh
phúc cho cuộc đời mình. Con sóng trong thơ Xuân quỳnh thật phi thường có bản lĩnh
và đầy cá tính. Đây là nét độc đáo của người phụ nữ hiện đại, vô cùng chủ động, táo
bạo và đầy dũng cảm.

Lúc này trong tâm hồn và trái tim người phụ nữ đang chan chứa biết bao hạnh phúc,
bao ước niệm tươi đẹp về tình yêu.
Bài văn mẫu 6
Đại văn hào Mác-két đã từng nói rất hay về tình yêu: “Con bướm phải mất 180 triệu
năm mới cất cánh bay lên được. Con người phải mất bằng ấy năm mới biết khóc, biết
cười và biết chết cho tình u”. Tình u là món q vơ giá mà tạo hóa ban tặng cho
lồi người. Đó cũng là nguồn cảm hứng không bao giờ vơi cạn đối với các văn nghệ sĩ.
Nói đến thơ tình Việt Nam hiện đại, người đọc khơng thể khơng nhắc đến nữ hồng
tình u Xn Quỳnh – người đã đem đến cho làng thơ Việt Nam một tình yêu nồng
nhiệt, táo bạo mà thiết tha, dịu dàng, hồn nhiên, giàu tự cảm mà lắng sâu những trải
nghiệm suy tư. “Sóng” là một trong áng tình ca hay nhất của Xuân Quỳnh
Với cấu trúc bài thơ đặc biệt, sóng và em song song tồn tại, hịa hợp vào nhau. Mỗi

khổ thơ là khám phá thù vị về sóng cũng là một phát hiện mới mẻ của Xuân Quỳnh về
tình u. Sóng là tiếng lịng u thương nồng cháy cất lên từ sâu thẳm đại dương của
trái tim yêu.
Hồn nhiên, giản dị mà duyên dáng đằm thắm là vẻ đẹp độc đáo tạo nên sức quyến rũ
của thơ Xuân Quỳnh. Những câu thơ mở đầu cũng không nằm ngoài vẻ đẹp ấy:
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Giữa lịng biền khơi, sóng khơng bao giờ n định mà luôn tồn tại ở những trạng thái
đối nghịch. Lúc biển động giơng tố, sóng tung bọt trắng xóa, dữ dội, cuồng nộ. Ấy là
Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng
lúc sóng sống cuộc đời sơi nổi ồn ào của mình. Khi trời n biển lặng, sóng dịu dàng
ca hát bên hành dương xanh biếc. Ấy là lúc sóng chìm vào cõi dịu êm, n lặng. Cũng
như sóng, tâm hồn của người con gái khi yêu luôn xôn xao đầy biến động. Lúc dịu
dàng, tha thiết, lúc mạnh mẽ, quyết liệt. Khi hiền hòa, yêu thương, khi hờn ghen, giận
dữ. Bề ngoài yếu mềm nhưng bên trong kiên định. Giận hờn, dữ dội nhưng lại sẵn
lòng bao dung, tha thứ, hi sinh, dâng hiến tất cả cuộc đời cho người mình yêu. Ngỡ
ngàng trước thái cực trái ngược của trái tim con gái khi yêu. Trong “Thuyền và biển”,
một lần nữa Xuân Quỳnh chia sẻ:
Những đêm trăng hiền từ
Biển như cơ gái nhỏ
Thì thầm gửi tâm tư

Quanh mạn thuyền sóng vỗ
Cũng có khi vơ cớ
Biển ào ạt xơ thuyền
Bởi tình u mn thuở
Có bao giờ đứng n
Trái tim người con gái đang yêu bên cạnh vẻ dịu dàng lặng lẽ là cái dữ dội, ồn ào. Và
cái dữ dội, ồn ào được thể hiện rõ nét trong những khát khao tình u.
Sơng khơng hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Xuân Quỳnh đã khéo vận dụng nghệ thuật ẩn dụ để từ quy luật muôn sông đổ ra bể
mà gợi dậy hành trình đi tìm tình u đích thực của trái tim phụ nữ. Vì sơng khơng
hiểu nổi sóng nên sóng dứt khốt từ bỏ sơng mà tìm ra biển lớn bao la để được thấu

hiểu, để được vỗ về, chở che. Những người con gái khi yêu cũng vậy, ln cháy bỏng
những khát khao táo bạo: đó là khát khao đồng điệu, thấu hiểu, khát khao về một tình
Tổng hợp: Download.vn