BTDA on phan song coam hoc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (220.64 KB, 11 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

ƠN TÂP PHẦN SĨNG CƠ VÀ SĨNG ÂM

Phần lí thuyết

SĨNG CƠ VÀ SỰ TRUYỀN SĨNG CƠ
I. sóng cơ :

1. sóng cơ : Dao động lan truyền trong một mơi trường

2. Sóng ngang : Phương dao động vng góc với phương truyền sóng
sóng ngang truyền được trong chất rắn và bề mặt chất lỏng

3. Sóng dọc : Phương dao động trùng với phương truyền sóng
sóng dọc truyền trong chất khí, chất lỏng và chất rắn

II. Các đặc trưng của một sóng hình sin :

a. Biên độ sóng : Biên độ dao động của một phần tử của mơi trường có sóng truyền qua.

b. Chu kỳ sóng ( khơng phụ thuộc vào mơi trường): Chu kỳ dao động của một phần tử của mơi trường
có sóng truyền qua.

Số lần nhô lên trên mặt nước là N trong khoảng thời gian t giây thì T= t
N −1

c. Tốc độ truyền sóng (phụ thuộc vào mơi trường): Tốc độ lan truyền dao động trong mơi trường.
d. Bước sóng : Qng đường mà sóng truyền được trong một chu kỳ. λ=vT=v

f
Hai phần tử cách nhau một bước sóng thì dao động cùng pha.

Khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên phương truyền sóng dao động cùng pha.

e. Năng lượng sóng : Năng lượng dao động của một phần tử của mơi trường có sóng truyền qua.
-Sóng truyền trên 1 phương(sợi dây) thì W bằng nhau tại mọi điểm

-Sóng truyền trên mặt thì W tỉ lệ nghịch với r(r là khoảng cách từ điểm ta xét tới nguồn)
- Sóng truyền trong khơng gian thì W tỉ lệ nghịch với r2

Chú ý: Dao động cơ học trong các môi trường vật chất đàn hồi là các dao động cưỡng bức (dao động sóng,
dao động âm)

III. Phương trình sóng :

Phương trình sóng tại gốc tọa độ : u0 = acoswt=a cos2 pt/T
Phương trình sóng tại M cách gốc tọa độ d :

Sóng truyền theo chiều dương : uM=acos(2π t
T−2π

d
λ)
Nếu sóng truyền ngược chiều dương : uM=acos(2π t

T+2π
d
λ)
Phương trình sóng là hàm tuần hồn của thời gian và không gian
Độ lệch pha giữa hai điểm trên phương truyền sóng Δϕ=2πd2−d1

λ .

+ Nếu Δϕ=2nπ → d2− d1=nλ : hai điểm dao động cùng pha. Hai điểm gần nhau nhất n = 1.
+ Nếu Δϕ=(2n+1)π → d2− d1=(2n+1)

λ

2 : Hai điểm dao động ngược pha. Hai điểm gần nhau nhất n = 0.
+ Nếu Δϕ=(2n+1)π

2 →d2−d1=(2n+1)4λ : Hai điểm dao động vuông pha. Hai điểm gần nhau nhất n = 0.
B. GIAO THOA SÓNG

I. Hiện tượng giao thoa của hai sóng trên mặt nước ( xét 2 nguồn cùng pha)
1. Định nghĩa : Hiện tượng 2 sóng gặp nhau tạo nên các gợn sóng ổn định.

2. Giải thích :

- Những điểm đứng yên : 2 sóng gặp nhau triệt tiêu

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1. Phương trình giao thoa: x=2acosπ

(

d2−d1

)

λ cos

(

ωt − π
d1+d2

λ

)

2. Dao động của một điểm trong vùng giao thoa :

AM=2a

|

cos

π(d2− d1)

λ

|

3. Vị trí cực đại và cực tiểu giao thoa :

a. Vị trí các cực đại giao thoa : d2 – d1 = kl

Những điểm tại đó dao động có biên độ cực đại là những điểm mà hiệu đường đi của 2 sóng từ nguồn
truyền tới bằng một số ngun lần bước sóng l

b. Vị trí các cực tiểu giao thoa : d2− d1=(k+1
2)λ

Những điểm tại đó dao động có biên độ triệt tiêu là những điểm mà hiệu đường đi của 2 sóng từ nguồn
truyền tới bằng một số nữa nguyên lần bước sóng l

III. Điều kiện giao thoa. Sóng kết hợp :

Điều kiện để có giao thoa : 2 nguồn sóng là 2 nguồn kết hợp
Dao động cùng phương, cùng chu kỳ

Có hiệu số pha không đổi theo thời gian

Hiện tượng giao thoa là hiện tượng đặc trưng của sóng.
Các dạng bài tập:

1.Tìm số diểm dao động cực đại và khơng dao động giữa 2 nguồn:

a. Hai nguồn dao động cùng pha (1 2 0)

* Điểm dao động cực đại: d1 – d2 = kl (kỴZ)

Số đường hoặc số điểm (khơng tính hai nguồn): |k|<AB
λ (2
nguồn không bao giờ là 2 điểm dao đơng cực đại nên bt khơng có
dấu =)

* Điểm dao động cực tiểu (không dao động): d1 – d2 = (2k+1) 2
l
(kỴZ)

Số đường hoặc số điểm (khơng tính hai nguồn): −AB
λ −

1
2<k<

AB
λ −

2 ( nếu kể 2 nguồn thì biểu thức
có thêm dấu =)

b. Hai nguồn dao động ngược pha:(  1 2 p )(vân trung tâm
là vân cực tiểu)

* Điểm dao động cực đại: d1 – d2 = (2k+1)2
l

(kỴZ)
Số đường hoặc số điểm (khơng tính hai nguồn):

−AB
λ −

1
2<k<

AB
λ −

2 ( nếu kể 2 nguồn thì biểu thức có thêm dấu
=)

S1 S2

k = 0
-1

-2 2

1

Hình ảnh giao thoa sóng 
cùng pha

k’=0
k’=-1

k’=1
k’=-2

S1 S2

k = 0
-1

-2 2

1

Hình ảnh giao thoa sóng 
ngược pha

k’=-2

k’=0
k’=-1

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

* Điểm dao động cực tiểu (không dao động): d1 – d2 = kl (kỴZ)

Số đường hoặc số điểm (khơng tính hai nguồn): −AB
λ <k<

AB
λ

( nếu kể 2 nguồn thì biểu thức có thêm dấu =)

Chú ý: Với bài tốn tìm số đường dao động cực đại và không dao động giữa hai điểm M, N cách hai nguồn 
lần lượt là d1M, d2M, d1N, d2N.

Đặt dM = d1M - d2M ; dN = d1N - d2N và giả sử dM < dN.
+ Hai nguồn dao động cùng pha:

Cực đại: dM < kl < dN Cực tiểu: dM < (k+0,5)l < dN

+ Hai nguồn dao động ngược pha: Cực đại:dM < (k+0,5)l < dN Cực tiểu: dM < kl < dN
Số giá trị nguyên của k thoả mãn các biểu thức trên là số đường cần tìm.

Phương trình giao thoa tổng quát :

x=2a

[

cosπ

(

d2− d1

)

λ −(

α2− α1

2 )

]

cos

(

ωt − π
d1+d2

λ +(
α2+α1

2 )

)

Δϕ=2π

λ

(

d2− d1

)

(

α1− α2

)

C. SÓNG DỪNG

I. Sự phản xạ của sóng :

- Khi phản xạ trên vật cản cố định, sóng phản xạ ln ln ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ
- Khi phản xạ trên vật cản tự do, sóng phản xạ ln ln cùng pha với sóng tới ở điểm phản xạ
-Với đầu A là nguồn dao động dao động nhỏ có thể xem là nút sóng

*Phương trình sóng dừng tại M cách B một khoảng d (đầu B cố định ) : u=2acos(2πd
λ +

π

2)cos(ωt −
π
2)

*Phương trình sóng dừng tại M cách B một khoảng d (đầu B tự do) : M 2 os(2 ) os(2 )

d

u Ac p c p ft

l


II. Sóng dừng :

1. Định nghĩa : Sóng truyền trên sợi dây trong trường hợp xuất hiện các nút và các bụng gọi là

sóng dừng.

Khoảng cách giữa 2 nút liên tiếp hoặc 2 bụng liên tiếp bằng nữa bước sóng
2. Sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định : l=n λ

Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định là chiều dài của sợi dây phải bằng một số
nguyên lần nữa bước sóng.

Số bó sóng = số bụng sóng = n ; số nút sóng = n + 1

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định, một đầu tự do là chiều dài của sợi dây phải
bằng một số lẻ lần

λ

¿❑

❑
Số bụng = số nút = n + 1

Lưu ý

*Nguồn được nuối bằng dịng điện có tần số 50hz thì tạo ra tần số dao động trên dây là 100hz
* Đầu cố định hoặc đầu dao động nhỏ là nút sóng.

* Đầu tự do là bụng sóng

* Hai điểm đối xứng với nhau qua nút sóng ln dao động ngược pha.
* Hai điểm đối xứng với nhau qua bụng sóng ln dao động cùng pha.

* Các điểm trên dây đều dao động với biên độ khơng đổi Þ năng lượng không truyền đi
* Khoảng thời gian giữa hai lần sợi dây căng ngang (các phần tử đi qua VTCB) là nửa chu kỳ.
* Khoảng thời gian giữa hai lần sợi dây duỗi thẳng T/2

---D. ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM

I. Âm. Nguồn âm :

1. Âm là gì : Sóng cơ truyền trong các mơi trường khí, lỏng, rắn
2. Nguồn âm : Một vật dao động phát ra âm là một nguồn âm.

Chú ý: Dao động âm là dao động cưỡng bức có tần số bằng tần số của nguồn phát.
3. Âm nghe được, hạ âm, siêu âm :

- Âm nghe được( sóng âm) tần số từ : 16Hz đến 20.000Hz
- Hạ âm : Tần số < 16Hz

- Siêu âm : Tần số > 20.000Hz
4. Sự truyền âm :

a. Môi trường truyền âm : Âm truyền được qua các chất răn, lỏng và khí
b. Vận tốc truyền âm:

Vận tốc truyền âm trong môi trường rắn lớn hơn môi trường lỏng, môi trường lỏng lớn hơn mơi trường khí.
Vận tốc truyền âm phụ thuộc vào tính đàn hồi và mật độ của mơi trường.

Trong một môi trường, vận tốc truyền âm phụ thuộc vào nhiệt độ và khối lượng riêng của môi trường đó.
II. Những đặc trưng vật lý của âm :

1. Tần số âm : Đặc trưng vật lý quan trọng của âm
2. Cường độ âm và mức cường độ âm :

a. Cường độ âm I : Đại lượng đo bằng lượng năng lượng mà sóng âm tải qua một đơn vị diện tích
vng góc với phương truyền âm trong một đơn vị thời gian. Đơn vị W/m2

Cường độ âm:

W P
I= =

St S Với W (J), P (W) là năng lượng, công suất phát âm của nguồn

S (m2) là diện tích mặt vng góc với phương truyền âm (với sóng cầu thì S là diện tích mặt cầu S=4πR2)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

*Cường độ âm tại A, B cách nguồn N có tỷ lệ IA
IB

=NB

NA2 ⇒LA− LB=20 lg
SB
SA
b. Mức cường độ âm : L(dB)=10 lg I

I0
* Âm chuẩn có f = 1000Hz và I0 = 10-12W/m2
* Tai người cảm thụ được âm : 0dB đến 130dB

Chú ý: Khi I tăng lên 10n lần thì L tăng thêm 10n (dB)
3. Âm cơ bản và họa âm :

- Khi một nhạc cụ phát ra một âm có tần số f0 ( âm cơ bản ) thì đồng thời cũng phát ra các âm có tần
số 2f0, 3f0, 4f0…( các họa âm) tập hợp các họa âm tạo thành phổ của nhạc âm.

- Tổng hợp đồ thị dao động của tất cả các họa âm ta có đồ thị dao động của nhạc âm là đặc trưng vật
lý của âm

* Dành cho chương trình nâng cao:Tần số do đàn phát ra (hai đầu dây cố định Þ hai đầu là nút sóng)
( k N*)

v

f k

l

 Ỵ

Ứng với k = 1 Þ âm phát ra âm cơ bản có tần số 1 2

v

f

l



k = 2,3,4… có các hoạ âm bậc 2 (tần số 2f1), bậc 3 (tần số 3f1)…

* Tần số do ống sáo phát ra (một đầu bịt kín, một đầu để hở Þ một đầu là nút sóng, một đầu là bụng sóng)
(2 1) ( k N)

v

f k

l

  Ỵ

Ứng với k = 0 Þ âm phát ra âm cơ bản có tần số 1 4

v
f

l



k = 1,2,3… có các hoạ âm bậc 3 (tần số 3f1), bậc 5 (tần số 5f1)III.

ĐẶC TRƯNG SINH LÍ CỦA ÂMI. Độ cao : Đặc trưng sinh lí của âm gắn liền với tần số.

Tần số lớn : Âm cao Tần số nhỏ : Âm trầm
Hai âm có cùng độ cao thì có cùng tần số.

II. Độ to : Đặc trưng sinh lí của âm gắn liền với mức cường độ âm.(ngoài ra còn phụ thuộc tần số)
Cường độ càng lớn : Nghe càng to

III. Âm sắc : Đặc trưng sinh lí của âm giúp ta phân biệt âm do các nguồn âm khác nhau phát ra.
Âm sắc liên quan mật thiết với đồ thị dao động âm.

Âm do các nguồn âm khác nhau phát ra thì khác nhau về âm sắc.
Hiệu ứng Doppler: (Dành cho chương trình nâng cao)

a. Tần số âm khi tiến lại gần người quan sát:

:
;
:
s
s
s s

f tần số nguồn phát

v v

f f

v v v vận tốc của nguồn phaùt




  

 

b. Tần số âm khi tiến ra xa người quan sát:

:
;
:
s
s
s s

f tần số nguồn phát

v v

f f

v v v vận tốc của nguồn phát




  

 

c. Tần số âm khi người quan sát tiến lại gần:

:
;
:
s
n n
s
n

f tần số nguồn phát

v v v v

f f

v v vận tốc của người

l

  
  




d. Tần số âm khi người quan sát tiến ra xa:

:
;
:
s
n n
s
n

f tần số nguồn phaùt
v v v v

f f

v v vận tốc của người

l

  
  



</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tổng quát:









 
 



( ) :
( ) :
( ) :

( ) :
:
' ; : ;
:
s
M
s s
s
M

Máy thu lại gần

Với vM Máy thu ra xa

Nguồn thu lại gần

Với vS Nguo

f tần số nguồn phát
v v

f f v vận tốc của nguồn phát

v v

v vận tốc của máy thu










 àn thu ra xa

c. Cộng hưởng âm:

2
2
ch
l k
v nv
f
l
l
l






  



Chú ý: Dao động cơ học trong các môi trường vật chất đàn hồi là các dao động cưỡng bức (dao động sóng,
dao động âm)

- C©u hái và bài tập

1. Sóng cơ là gì?

A. S truyn chuyn động cơ trong khơng khí.

B. Những dao động cơ học lan truyền trong môi trường vật chất.
C. Chuyển động tương đối của vật này so với vật khác.

D. Sù co dÃn tuần hoàn giữa các phần tử môi trờng.
2. Bớc sóng là gì?

A. L quóng ng m mi phn t của môi trường đi được trong 1 giây.
B. Là khoảng cách giữa hai phần tử của sóng dao động ngược pha.

C. Là khoảng cách giữa hai phần tử sóng gần nhau nhất dao động cùng pha.
D. Là khoảng cách giữa hai vị trí xa nhau nhất của mỗi phần tử sóng.

3. Một sóng cơ có tần số 1000Hz truyền đi với tốc độ 330 m/s thì bước sóng của nó có giá trị nào sau đây?

A. 330 000 m. B. 0,3 m-1. C. 0,33 m/s. D. 0,33 m.

.4. Sãng ngang lµ sãng:

A. lan truyền theo phương nằm ngang. B. trong đó các phần tử sóng dao động theo phương nằm ngang.
C. trong đó các phần tử sóng dao động theo phương vng góc với phương truyền sóng.

D. trong đó các phần tử sóng dao động theo cùng một phương với phương truyền sóng.
5 Bước sóng là:

A. quãng đường sóng truyền đi trong 1s; B. khoảng cách giữa hai bụng sóng sóng gần nhất.
C. khoảng cách giữa hai điểm của sóng có li độ bằng khơng ở cùng một thời điểm.

D. khoảng cách giữa hai điểm của sóng gần nhất trờn phương truyền súng có cùng pha dao động.
6. Phương trình sóng có dạng nào trong các dạng dới đây:

A. x = Acos(wt + ); B. u=Acosω(t −x

λ) ;

C. u=Acosπ( t
T −

x

λ) ; D. u=Acosω(
t

T+ϕ) .

7. Một sóng cơ học có tần số f lan truyền trong môi trường vật chất đàn hồi với tốc độ v, khi đó bước sóng
được tính theo cơng thức

A. λ = v.f; B. λ = 2v/f; C. λ = 2v.f; D. λ = v/f

8. Phát biểu nào sau đây khơng đúng với sóng cơ học? Sóng cơ học có thể lan truyền được trong mơi trường
A. chất rắn. B. chân không. C. chất khí. D. chất lỏng

9. Phát biểu nào sau đây về sóng cơ học là khơng đúng?

A. Sóng cơ học là quá trình lan truyền dao động cơ học trong một mơi trường liên tục.
B. Sóng ngang là sóng có các phần tử dao động theo phương ngang.

C. Sóng dọc là sóng có các phần tử dao động theo phương trùng với phương truyền sóng.
D. Bước sóng là quãng đờng sóng truyền đi đợc trong một chu kỳ.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

11. Sóng cơ học lan truyền trong mơi trường đàn hồi với tốc độ v không đổi, khi tăng tần số sóng lên 2 lần thì
bước sóng

A. tăng 4 lần. B. tăng 2 lần. C. không đổi. D. giảm 2 lần.

12. VËn tèc trun sãng phơ thc vµo

A. năng lượng sóng. B. tần số dao động.

C. m«i trưêng trun sãng. D. bưíc sãng

13. Một người quan sát một chiếc phao trên mặt biển thấy nó nhơ lên cao 10 lần trong 18s, khoảng cách giữa
hai ngọn sóng kề nhau là 2m. Tốc độ truyền sóng trên mặt biển là

A. v = 1m/s. B. v = 2m/s. C. v = 4m/s. D. v = 8m/s.

14. Một người quan sát một chiếc phao trên mặt hồ thấy nó nhơ lên cao 10 lần trong 36s, khoảng cách giữa 3
đỉnh sóng lân cận là 24m. Tốc độ truyền sóng trên mặt hồ là

A. v = 2,0m/s. B. v = 2,2m/s. C. v = 3,0m/s. D. v = 6,7m/s.

15. Tại điểm M cách tâm sóng một khoảng x có phương trình dao động uM=4 cos(200πt −2πxλ )cm . Tần

sè cđa sãng lµ

A. f = 200Hz. B. f = 100Hz. C. f = 100s. D. f = 0,01s.

16. Cho mét sóng ngang có phơng trình sóng là u=8 cos 2π( t
0,1−

x

50)mm , trong đó x tính bằng cm, t

tính bằng giây. Chu kỳ của sóng là

A. T = 0,1s. B. T = 50s. C. T = 8s. D. T = 1s.

17. Cho một sóng ngang có phơng trình sãng lµ u=8 cos 2π( t
0,1−

x

50)mm , trong đó x tính bằng cm, t

tÝnh b»ng gi©y. Bưíc sãng lµ

A. λ = 0,1m. B. λ = 50cm. C. λ = 8mm. D. λ = 1m.

18. Cho một sóng ngang có phương trình sóng là u=4 cos 2π(t+−x5)mm , trong đó x tính bằng cm, t tính
bằng giây. Tốc độ truyền sóng là

A. v = 5m/s. B. v = - 5m/s. C. v = 5cm/s. D. v = - 5cm/s.

19. Một sóng truyền trên sợi dây đàn hồi rất dài với tần số 500Hz, ngời ta thấy khoảng cách giữa hai điểm gần
nhau nhất dao động cùng pha là 80cm. Tốc độ truyền sóng trên dây là

A. v = 400cm/s. B. v = 16m/s. C. v = 6,25m/s. D. v = 400m/s.

20. Cho mét sãng ngang cã phư¬ng trình sóng là u=5 cos( t
0,1

x

2)mm ,trong ú x tính bằng cm, t tính

bằng giây. Vị trí của phần tử sóng M cách gốc toạ độ 3m ở thời điểm t = 2s là
A. uM = 5mm. B. uM = 0mm. C. uM =5cm. D. uM =2,5cm.

21. Một sóng cơ học lan truyền với vận tốc 320m/s, bước sóng 3,2m. Chu kỳ của sóng đó là

A. T = 0,01s. B. T = 0,1s. C. T = 50s. D. T = 100s.

22. Ta quan sát thấy hiện tợng gì khi trên dây có sóng dừng?

A. Tt c phn t dây đều đứng yên. B. Trên dây có những bụng sóng xen kẽ với nút sóng.
C. Tất cả các điểm trên dây đều dao động với biên độ cực đại.

D. Tất cả các điểm trên dây đều chuyển động với cùng tốc độ.

23. Sóng truyền trên một sợi dây hai đầu cố định có bước sóng l. Muốn có sóng dừng trên dây thì chiều dài L
của dây phải thoả mãn điều kiện nào?

A. L = l. B. L = l/2. C. L = 2l. D. L =l2.

24. Khi có sóng dừng trên sợi dây đàn hồi thì:

A. tất cả các điểm của dây đều dừng dao động. B. nguồn phát sóng dừng dao động.
C. trên dây có những điểm dao động với biên độ cực đại xen kẽ với những điểm đứng n.
D. trên dây chỉ cịn sóng phản xạ, cịn sóng tới thì dừng lại.

25. Sóng dừng xảy ra trên dây đàn hồi cố định khi:

A. Chiều dài của dây bằng một phần tư bước sóng. B. Chiều dài bước sóng gấp đơi chiều dài của dây.
C. Chiều dài của dây bằng ba phần tư bước sóng. D. Chiều dài bước sóng bằng một số lẻ chiều dài của dây.
26. Phát biểu nào sau đây là đúng? Khi có sóng dừng trên dây đàn hồi thì :

A. tất cả các điểm trên dây đều dừng lại khơng dao động.

B. nguồn phát sóng ngừng dao động còn các điểm trên dây vẫn dao động.
C. trên dây có các điểm dao động mạnh xen kẽ với các điểm đứng yên.
D. trên dây chỉ còn sóng phản xạ, cịn sóng tới bị triệt tiêu.

27. Hiện tượng sóng dừng trên dây đàn hồi, khoảng cách giữa hai nút sóng liên tiếp bằng bao nhiêu?

A. b»ng hai lÇn bưíc sãng. B. b»ng mét bưíc sãng.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

28. Một dây đàn dài 40cm, căng ở hai đầu cố định, khi dây dao động với tần số 600Hz ta quan sát trên dây có
sóng dừng với hai bụng sóng. Bước sóng trên dây là

A. λ = 13,3cm. B. λ = 20cm. C. λ = 40cm. D. λ = 80cm.

29. Một dây đàn dài 40cm, căng ở hai đầu cố định, khi dây dao động với tần số 600Hz ta quan sát trên dây có
sóng dừng với hai bụng sóng. Tốc độ sóng trên dây là

A. v = 79,8m/s. B. v = 120m/s. C. v = 240m/s. D. v = 480m/s.

30. Dây AB căng nằm ngang dài 2m, hai đầu A và B cố định, tạo một sóng dừng trên dây với tần số 50Hz,
trên đoạn AB thấy có 5 nút sóng. Tốc độ truyền sóng trên dây là

A. v = 100m/s. B. v = 50m/s. C. v = 25cm/s. D. v = 12,5cm/s.

31. Một ống sáo dài 80cm, hở hai đầu, tạo ra một sóng đứng trong ống sáo với âm là cực đại ở hai đầu ống,
trong khoảng giữa ống sáo có hai nút sóng. Bước sóng của âm là

A. λ = 20cm. B. λ = 40cm. C. λ = 80cm. D. λ = 160cm.

32. Một sợi dây đàn hồi dài 60cm, đợc rung với tần số 50Hz, trên dây tạo thành một sóng dừng ổn định với 4
bụng sóng, hai đầu là hai nút sóng. Tốc độ sóng trên dây là

A. v = 60cm/s. B. v = 75cm/s. C. v = 12m/s. D. v = 15m/s.

33. §iỊu kiƯn cã giao thoa sóng là gì?

A. Cú hai súng chuyn ng ngc chiu giao nhau. B. Có hai sóng cùng tần số và có độ lệch pha khơng đổi.
C. Có hai sóng cùng bước sóng giao nhau. D. Có hai sóng cùng biên độ, cùng tốc độ giao nhau.
34. Thế nào là 2 sóng kết hợp?

A. Hai sóng chuyển động cùng chiều và cùng tốc độ. B. Hai sóng ln đi kèm với nhau.
C. Hai sóng có cùng tần số và có độ lệch pha khơng đổi theo thời gian.

D. Hai sóng có cùng bước sóng và có độ lệch pha biến thiờn tun hon.

35. Có hiện tợng gì xảy ra khi một sóng mặt nớc gặp một khe chắn hẹp có kÝch thíc nhá h¬n bưíc sãng?
A. Sãng vÉn tiÕp tơc trun th¼ng qua khe. B. Sóng gặp khe phản xạ trở lại.

C. Sóng truyền qua khe giống nh một tâm phát sóng mới. D. Sãng gỈp khe råi dừng lại.
36. Hiện tợng giao thoa xảy ra khi có:

A. hai sóng chuyển động ngược chiều nhau. B. hai dao động cùng chiều, cùng pha gặp nhau.
C. hai sóng xuất phát từ hai nguồn dao động cùng pha, cùng biên độ gặp nhau.

D. hai sóng xuất phát từ hai tâm dao động cùng pha, cùng pha gặp nhau.

37. Phát biểu nào sau đây là không đúng? Hiện tượng giao thoa sóng chỉ xảy ra khi hai sóng được tạo ra từ
hai tâm sóng có các đặc điểm sau:

A. cïng tÇn sè, cïng pha. B. cùng tần số, ngợc pha.

C. cựng tn s, lch pha nhau một góc khơng đổi. D. cùng biên độ, cùng pha.
38. Phát biểu nào sau đây là đúng? Hiện tượng giao thoa sóng xảy ra khi có:

A. hai sóng chuyển động ngược chiều nhau. B. hai dao động cùng chiều, cùng pha gặp nhau.

C. hai sóng xuất phát từ hai nguồn dao động cùng pha, cùng biên độ.

D. hai sóng xuất phát từ hai tâm dao động cùng tần số, cùng pha.

39. Phát biểu nào sau đây là không đúng? Khi xảy ra hiện tượng giao thoa sóng trên mặt chất lỏng,

A. tồn tại các điểm dao động với biên độ cực đại. B. các điểm không dao động tạo thành các vân cực tiểu.
C. tồn tại các điểm không dao động. D. các điểm dao động mạnh tạo thành các đường thẳng cực đại.
40. Trong hiện tượng giao thoa sóng trên mặt nước, khoảng cách giữa hai cực đại liên tiếp nằm trên đường nối
hai tâm sóng bằng bao nhiêu?

A. b»ng hai lÇn bưíc sãng. B. b»ng mét bưíc sãng.

C. b»ng mét nưa bưíc sãng. D. b»ng mét phÇn tư bưíc sãng.

41. Trong thí nghiệm tạo vân giao thoa sóng trên mặt nước, người ta dùng nguồn dao động có tần số 50Hz và
đo được khoảng cách giữa hai vân tối liên tiếp nằm trên đường nối hai tâm dao động là 2mm. Bước sóng của
sóng trên mặt nước là bao nhiêu?

A. λ = 1mm. B. λ = 2mm. C. λ = 4mm. D. λ = 8mm.

42. Trong thí nghiệm tạo vân giao thoa sóng trên mặt nước, người ta dùng nguồn dao động có tần số 100Hz
và đo được khoảng cách giữa hai vân tối liên tiếp nằm trên đường nối hai tâm dao động là 4mm. Tốc độ sóng
trên mặt nước là bao nhiêu?

A. v = 0,2m/s. B. v = 0,4m/s. C. v = 0,6m/s. D. v = 0,8m/s.

43. Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp A, B dao động với tần số 20Hz, tại một
điểm M cách A và B lần lượt là 16cm và 20cm, sóng có biên độ cực đại, giữa M và đường trung trực của AB
có 3 dãy cực đại khác. Tốc độ truyền sóng trên mặt nớc là bao nhiêu?

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

.44. Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp A, B dao động với tần số f = 16Hz. Tại
một điểm M cách các nguồn A, B những khoảng d1 = 30cm, d2 = 25,5cm, sóng có biên độ cực đại. Giữa M và

đường trung trực có 2 dãy cực đại khác. Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là bao nhiêu?

A. v = 24m/s. B. v = 24cm/s. C. v = 36m/s. D. v = 36cm/s.

.45. Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp A, B dao động với tần số f = 13Hz. Tại
một điểm M cách các nguồn A, B những khoảng d1 = 19cm, d2 = 21cm, sóng có biên độ cực đại. Giữa M và

đường trung trực khơng có dãy cực đại khác. Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là bao nhiêu?

A. v = 26m/s. B. v = 26cm/s. C. v = 52m/s. D. v = 52cm/s.

46. Âm thoa điện mang một nhánh chĩa hai dao động với tần số 100Hz, chạm mặt nước tại hai điểm S1, S2.

Khoảng cách S1S2 = 9,6cm. Tốc độ truyền sóng nước là 1,2m/s.Có bao nhiêu gợn sóng trong khoảng giữa S1

vµ S2?

A. 8 gỵn sãng. B. 14 gỵn sãng. C. 15 gỵn sãng. D. 17 gợn sóng.

47. Cảm giác về âm phụ thuộc những yếu tố nào?

A. Nguồn âm và môi trờng truyền âm. B. Nguồn âm và tai ngời nghe.

C. Môi trờng truyền âm và tai ngời nghe. D. Tai ngời nghe và giây thần kinh thị giác.
48. Độ cao của ©m phơ thc vµo u tè nµo cđa ©m?

A. Độ đàn hồi của nguồn âm. B. Biên độ dao động của nguồn âm.

C. Tần số của nguồn âm. D. Đồ thị dao động của nguồn âm.

49. Tai con người có thể nghe được những âm có mức cường độ âm trong khoảng nào?

A. Từ 0 dB đến 1000 dB. B. Từ 10 dB đến 100 dB.

C. Từ -10 dB đến 100dB. D. Từ 0 dB đến 130 dB.

50. Âm cơ bản và hoạ âm bậc 2 do cùng một dây đàn phát ra có mối liên hệ với nhau nh thế nào?

A. Hoạ âm có cường độ lớn hơn cường độ âm cơ bản. B. Tần số hoạ âm bậc 2 lớn gấp đôi tần số âm cơ bản.
C. Tần số âm cơ bản lớn gấp đôi tần số hoạ âm bậc 2. D. Tốc độ âm cơ bản lớn gấp đôi tốc độ hoạ âm bậc 2.
51. Trong các nhạc cụ, hộp đàn có tác dụng gì?

A. Làm tăng độ cao và độ to của âm; B. Giữ cho âm phát ra có tần số ổn định.
C. Vừa khuyếch đại âm, vừa tạo ra âm sắc riêng của âm do đàn phát ra.

D. Tránh được tạp âm và tiếng ồn, làm cho tiếng đàn trong trẻo.

52 Tốc độ truyền âm trong khơng khí là 340m/s, khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng một
phương truyền sóng dao động ngược pha nhau là 0,85m. Tần số của âm là

A. f = 85Hz. B. f = 170Hz. C. f = 200Hz. D. f = 255Hz.

53. Một sóng cơ học có tần số f = 1000Hz lan truyền trong khơng khí. Sóng đó được gọi là

A. sóng siêu âm. B. sóng âm. C. sóng hạ âm. D. chưa đủ điều kiện để kết luận.

54. Sóng cơ học lan truyền trong khơng khí với cường độ đủ lớn, tai ta có thể cảm thụ được sóng cơ học nào
sau đây?

A. Sãng cơ học có tần số 10Hz. B. Sóng cơ học có tần số 30kHz.

C. Sóng cơ học có chu kỳ 2,0μs. D. Sãng c¬ häc cã chu kú 2,0ms.

55. Phát biểu nào sau đây là khơng đúng?

A. Sóng âm là sóng cơ học có tần số nằm trong khoảng từ 16Hz đến 20kHz.
B. Sóng hạ âm là sóng cơ học có tần số nhỏ hơn 16Hz.

C. Sóng siêu âm là sóng cơ học có tần số lớn hơn 20kHz.
D. Sóng âm thanh bao gồm cả sóng âm, hạ âm và siêu âm.
.56. Tốc độ âm trong môi trường nào sau đây là lớn nhất?

A. M«i trưêng kh«ng khÝ lo·ng. B. Môi trờng không khí.

C. Môi trờng nớc nguyên chất. D. Môi trờng chất rắn.

57. Mt súng õm 450Hz lan truyn với tốc độ 360m/s trong khơng khí. Độ lệch pha giữa hai điểm cách nhau
1m trên một phương truyền sóng là

A. Δφ = 0,5π(rad). B. Δφ = 1,5π(rad). C. Δφ = 2,5π(rad). D. Δφ = 3,5π(rad).
58. Phát biểu nào sau đây là không đúng?

A. Nhạc âm là do nhiều nhạc cụ phát ra. B. Tạp âm là các âm có tần số khơng xác định.
C. Độ cao của âm là một đặc tính của âm. D. Âm sắc là một đặc tính của âm.

59. Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Âm có cường độ lớn thì tai ta có cảm giác âm đó “to”
B. Âm có cường độ nhỏ thì tai ta có cảm giác âm đó “bé”.
C. Âm có tần số lớn thì tai ta có cảm giác âm đó “to”.

D. Âm “to” hay “nhỏ” phụ thuộc vào mức cường độ âm và tần số âm.

60. Nhận xét nào sau đây là không đúng? Một nguồn âm phát ra một âm có tần số khơng đổi, tần số âm mà
máy thu, thu được:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

C. tăng lên khi máy thu chuyển động lại gần nguồn âm.

D. không thay đổi khi máy thu và nguồn âm cùng chuyển động hướng lại gần nhau.

61. Một ống trụ có chiều dài 1m. ở một đầu ống có một píttơng để có thể điều chỉnh chiều dài cột khí trong
ống. Đặt một âm thoa dao động với tần số 660Hz ở gần đầu hở của ống. Tốc độ âm trong khơng khí là
330m/s. Để có cộng hưởng âm trong ống ta phải điều chỉnh ống đến độ dài

A. l = 0,75m. B. l = 0,50m. C. l = 25,0cm. D. l = 12,5cm.

62. HiÖu øng Đốple gây ra hiện tợng gì?

A. Thay i cng âm khi nguồn âm chuyển động so với người nghe.
B. Thay đổi độ cao của âm khi nguồn âm của so với người nghe.

C. Thay đổi âm sắc của âm khi người nghe chuyển động lại gần nguồn âm.
D. Thay đổi cả độ cao và cường độ âm khi nguồn âm chuyển động.

63. trong trường hợp nào dới đây thì âm do máy thu ghi nhận đợc có tần số lớn hơn tần số của âm do nguồn
phát ra?

A. Nguồn âm chuyển động ra xa máy thu đứng yên. B. Máy thu chuyển động ra xa nguồn âm đứng yên.
C. Máy thu chuyển động lại gần nguồn âm đứng yên.

D. Máy thu chuyển động cùng chiều, cùng tốc độ với nguồn âm.

64. Nhận xét nào sau đây là không đúng? Một nguồn âm phát ra một âm có tần số khơng đổi, tần số âm mà
máy thu thu được

A. tăng lên khi nguồn âm chuyển động lại gần máy thu. B. giảm đi khi nguồn âm chuyển động ra xa máy thu.
C. tăng lên khi máy thu chuyển động lại gần nguồn âm.

D. không thay đổi khi máy thu và nguồn âm cùng chuyển động hướng lại gần nhau.

65. Khi nguồn phát âm chuyển động lại gần người nghe đang đứng yên thì người này sẽ nghe thấy một âm:
A. có bước sóng dài hơn so với khi nguồn âm đứng yên.

B. có cường độ âm lớn hơn so với khi nguồn õm ng yờn.

66. Ting cịi có tần số 1000Hz phát ra từ một ơtơ đang chuyển động tiến lại gần bạn với tốc độ 10m/s, tốc độ
âm trong khơng khí là 330m/s. Khi đó bạn nghe được âm có tần số là

A. f = 969,69Hz. B. f = 970,59Hz. C. f = 1030,30Hz. D. f = 1031,25Hz.

.67. Tiếng cịi có tần số 1000Hz phát ra từ một ôtô đang chuyển động tiến ra xa bạn với tốc độ 10m/s, tốc độ
âm trong khơng khí là 330m/s. Khi đó bạn nghe được âm có tần số là

A. f = 969,69Hz. B. f = 970,59Hz. C. f = 1030,30Hz. D. f = 1031,25Hz.

68. Một sóng cơ học lan truyền trên sợi dây đàn hồi, trong khoảng thời gian 6s sóng truyền được 6m. Tốc độ
truyền sóng trên dây là bao nhiêu?

A. v = 1m. B. v = 6m. C. v = 100cm/s. D. v = 200cm/s.

69. Một sóng ngang lan truyền trên một dây đàn hồi rất dài, đầu 0 của sợi dây dao động theo phương trình
u = 3,6cos(πt)cm, vận tốc sóng bằng 1m/s. Phương trình dao động của một điểm M trên dây cách 0 một đoạn
2m là

A. uM = 3,6cos(πt)cm. B. uM = 3,6cos(πt - 2)cm.

C. uM = 3,6cosπ(t - 2)cm. D. uM = 3,6scos(πt + 2π)cm.

70. Đầu 0 của một sợi dây đàn hồi nằm ngang dao động điều hoà theo phương thẳng đứng với biên độ 3cm
với tần số 2Hz. Sau 2s sóng truyền được 2m. Chọn gốc thời gian là lúc điểm 0 đi qua VTCB theo chiều
dương. Li độ của điểm M cách 0 một khoảng 2m tại thời điểm 2s là

A. xM = 0cm. B. xM = 3cm. C. xM = - 3cm. D. xM = 1,5 cm.

71. Trong một thí nghiệm về giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn sóng kết hợp S1 và S2 dao động với tần

số 15Hz. Tốc độ truyền sóng trên mặt nớc là 30cm/s. Với điểm M có những khoảng d1, d2 nào dưới đây sẽ

dao động với biên độ cực đại?

A. d1 = 25cm vµ d2 = 20cm. B. d1 = 25cm vµ d2 = 21cm.

C. d1 = 25cm vµ d2 = 22cm. D. d1 = 20cm vµ d2 = 25cm.

72. Dùng một âm thoa có tần số rung f = 100Hz để tạo ra tại 2 điểm O1 và O2 trên mặt nước hai nguồn sóng

cùng biên độ, cùng pha. Biết O1O2 = 3cm. Một hệ gợn lồi xuất hiện gồm một gợn thẳng và 14 gợn hypebol

mỗi bên. Khoảng cách giữa hai gợn ngoài cùng đo dọc theo O1O2 là 2,8cm. Tốc độ truyền sóng trên mặt nước

lµ bao nhiªu?

A. v = 0,1m/s. B. v = 0,2m/s. C. v = 0,4m/s. D. v = 0,8m/s.

73. Tại một điểm A nằm cách nguồn âm N (nguồn điểm) một khoảng NA = 1m, có mức chuyển động âm là
LA = 90dB. Biết ngưỡng nghe của âm đó là I0 = 0,1nW/m2. Cường độ của âm đó tại A là

A. IA = 0,1nW/m2. B. IA = 0,1mW/m2. C. IA = 0,1W/m2. D. IA = 0,1GW/m2.

74. Tại một điểm A nằm cách nguồn âm N (nguồn điểm) một khoảng NA = 1m, có mức chuyển động âm là
LA = 90dB. Biết ngưỡng nghe của âm đó là I0 = 0,1nW/m2. Mức cường độ của âm đó tại điểm B cách N một

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

A. LB = 7B. B. LB = 7dB. C. LB = 80dB. D. LB = 90dB.

75. Một sợi dây đàn hồi AB được căng theo phương ngang, đầu A cố định, đầu B được rung nhờ một dụng cụ
để tạo thành sóng dừng trên dây. Tần số rung là 100Hz và khoảng cách giữa hai nút sóng liên tiếp là l = 1m.
Tốc độ truyền sóng trên dây là:

A. 100cm/s; B. 200cm/s; C. 75cm/s; D. 150cm/s.

Phiếu trả lời

Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ĐA

Câu 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

ĐA

Câu 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

ĐA

Câu 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75

Đáp án

Cõu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ĐA B C D C D B D B B C D C A C B A B C D A