GIỚI THIỆU INTERNET
Internet - cũng được biết với tên gọi Net - là mạng máy tính lớn nhất thế giới, hoặc chính
xác hơn là mạng của các mạng, tức bao gồm nhiều mạng máy tính được nối lại với nhau.
Một số mạng máy tính bao gồm một máy tính trung tâm (còn gọi là máy chủ hay máy phục
vụ) và nhiều máy khác (còn gọi là máy khách hàng hay trạm làm việc) nối vào nó. Các
mạng khác, kể cả Internet, có quy mô lớn hơn, bao gồm nhiều máy chủ và cho phép bất kỳ
một máy tính nào trong mạng có thể kết nối với bất kỳ máy nào khác để trao đổi thông tin
thoải mái với nhau. Một khi đã được kết nối vào Internet, máy tính của bạn sẽ là một trong
số hàng chục triệu thành viên của mạng khổng lồ này.
Mạng của các trường đại học và viện nghiên cứu là những thành viên lâu đời của Internet.
Sự bùng nổ Internet trong vòng hai năm trở lại đây cũng giống như khi TV xuất hiện vào
đầu những năm 50. Số người dùng gia nhập Internet tăng với tốc độ rất nhanh. Theo ước
tính, con số này sẽ là 16 triệu vào cuối năm nay.
Có thể làm được gì với Net?
Về thực chất, Internet là công nghệ thông tin liên lạc mới, nó tác động sâu sắc vào xã hội,
cuộc sống của chúng ta, là một phương tiện cần thiết như điện thoại hay TV, nhưng ở một
mức độ bao quát hơn nhiều. Chẳng hạn, điện thoại chỉ cho phép bạn trao đổi thông tin qua
âm thanh, giọng nói. Với TV thì thông tin bạn nhận được sẽ trực quan hơn. Còn Internet lại
hơi khác. Nó đưa bạn vào một thế giới có tầm nhìn rộng hơn và bạn có thể làm mọi thứ: viết
thư, đọc báo, xem bản tin, giải trí, tra cứu và thậm chí còn có thể thực hiện những phi vụ
làm ăn.
Ngày nay, khi nói về Internet, mọi người thường đề cập đến việc họ có thể làm gì và đã gặp
ai. Khả năng của Internet rất lớn, và chỉ có thể tóm lược một số điểm chính sau đây.
Thư điện tử (E-mail)
Đây là dịch vụ của Internet được sử dụng nhiều nhất. Bạn có thể trao đổi thư (e-mail) với
hàng triệu người khắp thế giới. Người ta sử dụng e-mail vào bất cứ việc gì mà họ có thể
làm với giấy hay điện thoại: bàn công việc, tán gẫu, hỏi thăm, tỏ tình... và cả những chuyện
phi pháp nữa. Danh sách thư điện tử (mailing list) cho phép bạn gia nhập vào những cuộc
bàn luận theo nhóm người có cùng mối quan tâm và gặp gỡ thông qua mạng. Dịch vụ thư
tín (Mail Servers) giúp bạn truy cập những thông tin cần thiết.
World Wide Web
Đây là khái niệm mà người dùng Internet quan tâm nhiều nhất hiện nay. Người ta viết tắt là
WWW hay gọi ngắn gọn là Web. Web là một công cụ, hay đúng hơn là dịch vụ của Internet.
Khác với các dịch vụ trước đây của Net, Web chứa thông tin bao gồm văn bản, hình ảnh,
âm thanh và thậm chí cả video được kết hợp với nhau. Web cho phép bạn có thể chui vào
mọi ngõ ngách trên Net, là những điểm chứa CSDL gọi là Web site. Nhờ có Web, nên dù
không phải là một chuyên gia, bạn vẫn có thể sử dụng Internet. Phần mềm sử dụng để định
hướng Web gọi là bộ duyệt (browser). Hiện nay, bộ duyệt thông dụng nhất là Navigator của
Netscape, tiếp đó là Internet Explorer của Microsoft (kèm theo HĐH Windows 95).
Truy xuất dữ liệu
Nhiều máy tính (server) trên Internet chứa các tập tin mà bạn có thể truy xuất tự do. Đây là
những thư viện catalog, sách, tạp chí, hình ảnh số hoá và vô số phần mềm máy tính, từ trò
chơi đến HĐH. Nói chung, Internet là cả một kho thông tin khổng lồ mà chỉ cần ngồi một
chỗ, bạn có thể với tới.
Nhưng cần lưu ý một điều: thông tin trên Net bạn có thể lấy thoải mái không mất tiền, nhưng
chắc chắn khi nhận được phiếu thanh toán cước điện thoại sau đó, bạn sẽ rút ra được một
điều là ít khi người ta cho không cái gì! Không tin? bạn hãy tiếp tục đọc những phần tiếp
theo.
Nguồn gốc của Internet
Nếu không thích chuyện của quá khứ, bạn hãy bỏ qua mục này.
Tiền thân của Internet là ARPANET, mạng máy tính được xây dựng bởi Bộ Quốc Phòng Mỹ
(DOD) vào năm 1969 vừa để thử nghiệm độ tin cậy của mạng và vừa nhằm kết nối những
cơ sở nghiên cứu với mục đích quân sự, bao gồm một số lượng lớn các trường đại học,
viện nghiên cứu. ARPANET khởi đầu với quy mô nhỏ, nhưng đã nhanh chóng bành trướng
ra khắp nước Mỹ.
Một phần của độ tin cậy mạng thuộc về vấn đề định hướng động (dynamic routing). Nếu
một trong số nhiều liên kết của mạng bị gián đoạn do tấn công từ bên ngoài, lưu thông trên
đoạn đó phải được tự động chuyển sang liên kết khác. Thật may mắn, chưa có sự tấn công
nào xảy ra cả ....
Thành công của ARPANET được nhân lên gấp bội, tất cả các trường đại học đều đăng ký
gia nhập. Tuy nhiên, quy mô lớn của mạng đã gây khó khăn trong vấn đề quản lý. Từ đó,
ARPANET được chia làm hai phần: MILNET là hệ thống mạng dành cho quân sự và
ARPANET mới nhỏ hơn, không thuộc DOD. Tuy nhiên hai mạng vẫn liên kết với nhau nhờ
giải pháp kỹ thuật gọi là IP (Internet Protocol), cho phép thông tin truyền từ mạng này sang
mạng khác khi cần thiết. Tất cả các mạng được nối vào Internet đều sử dụng IP.
Tuy chỉ có hai mạng lúc bấy giờ nhưng IP được thiết kế cho hàng chục nghìn mạng. Một
điều khác thường trong thiết kế của IP là bất kỳ một máy nào trong IP đều có thể liên lạc
được với một máy khác bất kỳ. Điều này có vẻ như là hiển nhiên nhưng bạn nên biết rằng
vào thời điểm đó, trong phần lớn những mạng máy tính, máy đầu cuối (terminal) chỉ có thể
kết nối với máy trung tâm, mà không thể với máy đầu cuối khác.
World Wide Web xuất hiện bởi nhu cầu của các viện và trường đại học và mặc dù các cơ
sở khoa học này vẫn đóng vai trò chủ đạo nhưng Web đã biến thành nơi chứa thông tin
multimedia, giải trí và liên lạc. Tốc độ phát triển của Web nhanh hơn bất kỳ phương tiện nào
có từ trước tới nay.
Internet có thể chống lại sự tấn công
Trong cuộc chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, quân đội Mỹ đã không thành công trong việc phá
hủy hệ thống chỉ huy của quân đội Iraq. Sau đó, mới vỡ lẽ ra là Iraq đã sử dụng các bộ định
hướng (router) mạng có trên thị trường với công nghệ khôi phục và định hướng chuẩn của
Internet. Điều này cho thấy định hướng động thực sự có tác dụng.
• World Wide Web xuất hiện bởi nhu cầu của các viện và trường đại học và mặc dù các cơ
sở khoa học này vẫn đóng vai trò chủ đạo nhưng Web đã biến thành nơi chứa thông tin
multimedia, giải trí và liên lạc. Tốc độ phát triển của Web nhanh hơn bất cứ phương tiện
nào có từ trước tới nay.
• Với người dùng Internet, Web có sức hấp dẫn bởi vài lý do. Trước hết, nó cho phép hiển
thị thông tin bạn truy tìm theo chế độ đồ hoạ, hơn hẳn những dòng text buồn tẻ của
Internet "trước đây".
• Web cũng là chỗ của nơi buôn bán. Tiếp thị vẫn còn là từ không mấy dễ chịu trong một
số nơi trên Net, nhưng nó lại là động lực chủ đạo của Web. Người ta mua bán đủ thứ
trên Web, từ phần mềm cho đến cà phê, đồ chơi trẻ em.
• World Wide Web được coi như một xa lộ thông tin tốt nhất. Với những công nghệ tiên
tiến đang được triển khai, chúng ta sẽ có được âm thanh, hình ảnh chất lượng cao từ
Web.
• Tuy nhiên, điều đáng nói nhất khi đề cập về Web là khả năng bao trùm rộng lớn của nó.
Chẳng hạn nếu điều kiện tài chính hạn hẹp không cho phép bạn thực hiện một ấn phẩm
mang tính toàn cầu, ví dụ như tạp chí Time, thì Web là giải pháp tốt nhất cho bạn. Trên
Web, thông tin của bạn có thể đến với tất cả mọi người.
• Web server là máy chủ trong đó có chứa thông tin dưới dạng trang Web. Các Web
server được nối với nhau trên Internet, mỗi server có địa chỉ riêng, bắt đầu bằng:
• http://...
Web server còn có tên gọi là Web site - vị trí Web.
• Nào, còn điều gì bạn muốn nói? bạn có thể cho cả thế giới biết.
INTERNET CÓ TỪ ĐÂU VÀ KHI NÀO...?
Những cột mốc quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển Internet
Thập niên 1950
1957
* Liên Xô phóng vệ tinh nhân tạo đầu tiên Sputnik. Hoa Kỳ đáp lại bằng cách thành lập Cơ
quan Dự án Nghiên cứu Cao cấp (Advanced Research Projects Agency - ARPA) thuộc Bộ
quốc phòng Mỹ (DOD) nhằm đưa khoa học và kỹ thuật vào quân đội.
Thập niên 1960
1962
* Paul Baran, RAND: "Mạng truyền thông phân tán" - Mạng chuyển mạch gói (Packet-
switching - PS); không còn một điểm dừng duy nhất nữa.
1965
* ARPA tài trợ nghiên cứu về mạng cộng tác gồm các máy tính chia sẻ theo thời gian. - TX-
2 của MIT Lincoln Lab và Q-32 của hãng System Development Corporation (Santa Monica,
California) được nối trực tiếp với nhau (không dùng chuyển mạch gói).
1967
* Hội nghị ACM về những Nguyên lý Hoạt động - Kế hoạch giới thiệu mạng chuyển mạch
gói. - Tài liệu đầu tiên về ARPANET do Lawrence G. Roberts xuất bản.
* Phòng thí nghiệm Vật lý Quốc gia (NPL) ở Midlesex, Anh phát triển mạng dữ liệu NPL
Data Network do D. W. Davies phụ trách.
1968
* Mạng PS được giới thiệu cho ARPA.
1969
* DOD ủy nhiệm ARPANET nghiên cứu lĩnh vực mạng.
- Nút đầu tiên tại UCLA [Network Measurements Center - SDS SIGMA 7:SEX] và không lâu
sau đó tại [legend = function - system:os]
Viện nghiên cứu Stanford Research Institute (SRI) [NIC-SDS940/Genie]
UCSB [Culler-Fried Interactive Mathematics - IBM 360/75:OS/MVT]
U của Utah [Graphics-DEC PDP-10:Tenex]
-Dùng bộ xử lý thông điệp thông tin (Information Message Processors - IMP) [minicomputer
Honeywell 516 với bộ nhớ 12K) do công ty Bolt Beranek và Newman (BBN) phát triển.
* Request for Comment (RFC) đầu tiên: "Host Software" của Steve Crocker
Thập niên 1970
1970
* Mạng Store-and-Forward
• Dùng công nghệ thư điện tử và mở rộng nó vào hội nghị
• ALOHAnet do Norman Abrahamson, U of Hawaii (:sk2:) phát triển
• Kết nối với ARPANET vào năm 1972
* Các máy chủ ARPANET bắt đầu dùng giao thức Network Control Protocol (NCP)
1971
* 15 nút (23 máy chủ): UCLA, SRI, UCSB, U of Utah, BBN, MIT, RAND, SDC, Harvard,
Lincoln Lab, Stanford, UIU (C), CWRU, CMU, NASA/Ames
1972
* Hội nghị quốc tế về Truyền thông máy tính với sự trình diễn của mạng ARPANET giữa 40
máy và Terminal Interface Processor (TIP) do Bob Kahn tổ chức.
* InterNetworking Working Group (INWG) ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu thiết lập giao thức
bắt tay (agreed-upon). Chủ tịch: Vinton Cerf.
* Ray Tomlinson của BBN phát minh chương trình e-mail để gửi thông điệp trên mạng phân
tán (:amk:) Chi tiết kỹ thuật Telnet (RFC 318)
1973
* Kết nối quốc tế đầu tiên vào ARPANET: University College of London (Anh) và Royal
Radar Establishment (Na Uy).
* Luận văn tiến sĩ đại học Harvard của Bob Metcalfe phác họa ý tưởng cho Ethernet (:amk:)
* Bob Kahn đưa ra vấn đề Internet, khởi đầu chương trình nghiên cứu liên mạng tại ARPA.
Vào tháng 3, Vinton Cerf phác thảo cấu trúc gateway trên mặt sau phong bì tại phòng chờ
của một khách sạn ở San Francisco (:vgc:).
* Cerf và Kahn trình bày những ý tưởng cơ bản của Internet tại INWG vào tháng 9 ở U of
Sussex, Brighton, Vương Quốc Anh (:vgc:).
* Chi tiết kỹ thuật File Transfer (RFC 454).
1974
* Vint Cerf và Bob Kahn xuất bản quyển A Protocol for Packet Network Intercommunication,
trình bày thiết kế chi tiết Transmission Control Program (TCP) [IEEE Trans Comm] (:amk:).
*BBN mở dịch vụ truyền dữ liệu Telenet đầu tiên (phiên bản thương mại của ARPANET)
(:sk2:).
1975
* Điều hành hoạt động Internet được chuyển cho DCA (hiện nay là DISA)
* Phiên bản "Jargon File" đầu tiên của Raphael Finkel tại SAIL
1976
* Nữ hoàng Anh Elizabeth đệ nhất gửi thông điệp bằng e-mail (các mạng khác có e-mail từ
1971 đến 1978, nhưng e-mail 1976 là trịnh trọng nhất và được in ra).
* UUCP (Unix-to-Unix-CoPy) phát triển tại AT&T Bell Labs và được phát hành cùng với
UNIX một năm sau.
1977
* Larry Landweber cho ra đời mạng THEORYNET tại U - Wisconsin cung cấp dịch vụ thư
điện tử cho hơn 100 nhà nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học máy tính (dùng hệ thống thư
điện tử cục bộ và TELENET để truy xuất đến server)
* Chi tiết kỹ thuật về Mail (RFC 733)
* Tymshare đưa ra mạng Tymnet
* 7/1977, lần đầu tiên trình diễn về ARPANET/Packet Radio Net/SATNET trên hoạt động
của các giao thức Internet với những gateway do BBN cung cấp (:vgc:)
1979
* Họp mặt giữa U - Wiscosin, DARPA, NSF và các nhà khoa học máy tính của nhiều trường
đại học khác để thành lập khoa Khoa học Máy tính (Computer Science Department) chuyên
nghiên cứu mạng máy tính (do Larry Landweber tổ chức).
* Mạng USENET do Tom Truscott và Steve Bellovin thành lập dùng giao thức uucp giữa
Duke và U của đại học Bắc California.
* Richard Bartle và Roy Trubshaw ở U - Essex thành lập MUD và MUD1 đầu tiên.
* ARPA thành lập Ban Điều khiển Cấu hình Internet (Internet Configuration Control Board -
ICCB)
* Bắt đầu thử nghiệm mạng Packet Radio Network (PRNET) nhờ ngân sách của DARPA.
* ARPANET nối qua SRI
Thập niên 1980
1981
* Mạng BITNET (Because It's Time Network)
- Được khởi đầu như một mạng cộng tác tại đại học City University ở New York, kết nối đầu
tiên với đại học Yale. (:feg:)
-
Nếu thay từ Time trong tên BITNET bằng từ There thì đó là tên giao thức NJE miễn phí
của IBM.
-
Cung cấp dịch vụ thư điện tử và máy chủ cho phép phân phối thông tin cũng như truyền
file.
* Mạng CSNET (Computer Science NETwork) do nhiều nhà khoa học máy tính phối hợp với
các trường đại học University of Delaware, Purdue, University of Wisconsin, công ty RAND
và BBN lập nên nhờ tài trợ của NSF. CSNET cung cấp các dịch vụ về mạng cho các khoa
học gia ở trường đại học mà không cần truy xuất vào mạng ARPANET. CSNET sau này
được xem như mạng phục vụ cho khoa học và máy tính (Computer and Science Network)
(:amk,lhl:)
1982
* Giao thức TCP (Transmission Control Protocol) và IP (Internet Protocol) được DAC và
ARPA xây dựng cho ARPANET, gọi chung là bộ giao thức TCP/IP (:vgc:)
- Điều này dẫn đến một trong những định nghĩa đầu tiên về Internet như là một tập hợp các
mạng nối với nhau, và đặc biệt là các mạng này đều dùng giao thức TCP/IP. Như vậy,
Internet được xem như hình thành từ những mạng dùng giao thức TCP/IP kết nối với nhau.
-
DOD tuyên bố bộ TCP/IP là giao thức chuẩn cho DOD (:vgc:).
* Mạng EUnet (European UNIX Network) do EUUG thiết lập nhằm cung cấp dịch vụ thư
điện tử và các dịch vụ USENET khác. (:glg:)
- Nối kết trực tiếp giữa các nước Hà Lan, Đan Mạch, Thụỵ Điển và Anh quốc
* Chi tiết kỹ thuật cho giao thức gateway mở rộng (External Gateway Protocol - EGP). EGP
được dùng cho các gateway giữa các mạng.
1983
* Server Name được phát triển tại trường đại học Wisconsin, không cần người dùng phải
nhớ chính xác các đường dẫn đến những hệ thống khác .
* Mạng FidoNet do Tom Jennings xây dựng.
* Chuyển từ giao thức NCP sang giao thức TCP/IP.
* Gateway CSNET/ARPANET được cài đặt .
* ARPANET được tách ra thành ARPANET và MILNET. MILNET tích hợp cùng với Mạng
dữ liệu quốc phòng (Defense Data Network) .
* Ban hoạt động Internet (Internet Activities Board - IAB) ra đời thay thế cho ICCB.
* Các phiên bản Berkeley 4.2BSD kết hợp với giao thức TCP/IP.
* EARN (European Academic and Research Network) được thành lập, Rất giống cách vận
hành của BITNET với một gateway do IBM tài trợ.
1984
* Giới thiệu Domain Name Server (DNS) . Số lượng máy chủ vượt qua con số 1000 l Thiết
lập mạng JUNET (Japan Unix Network) dùng UUCP .
* Thiết lập mạng JANET (Joint Academic Network) tại Anh dùng giao thức Coloured Book .
* William Gibson xuất bản quyển Neuromancer.
1985
* Bắt đầu kết nối Whole Earth'Lectronic Link (WELL) .
1986
* Thiết lập mạng NSFNET (tốc độ của backbone là 56 Kbps).
- NSF thành lập 5 trung tâm siêu tính toán cung cấp những khả năng tính toán cao cấp cho
các nơi:
JVNC@Princeton ...
- Bùng nổ kết nối, đặc biệc là ở trường đại học.
* Mạng Freenet đầu tiên (tại Cleveland) ra mắt vào ngày 16 tháng 7 dưới sự bảo trợ của
công ty SoPAC (Society for Public Access Computing). Vào năm 1989, chương trình quản
lý Freenet được National Public Telecomputing Network (NPTN) đảm nhận (:sk2,rab:).
* Thiết kế giao thức Network News Transfer Protocol (NNTP) nhằm mở rộng khả năng khai
thác thông tin trên Usenet thông qua giao thức TCP/IP.
* Mail Exchanger (MX) do Craig Partridge phát triển, cho phép những chủ không dùng giao
thức IP có địa chỉ khu vực (domain address).
* Xây dựng mạng BARRNET (Bay Area Regional Research Network) với những kết nối tốc
độ cao.
1987
* Số lượng máy chủ vượt quá 10.000
* Số lượng máy chủ BITNET vượt quá 1.000 .
1988
* 1 tháng 11, virus Internet "đào bới" làm ảnh hưởng gần 6.000 trong số 60.000 máy chủ
của Internet
* CERT (Computer Emergency Response Team) được DARPA thành lập đáp lại sự xuất
hiện của virus làm ảnh hưởng đến mạng.
* DOD chấp nhận OSI, xem việc sử dụng giao thức TCP/IP như là một thời kỳ quá độ .
* Mạng CERFnet (California Education and Research Federation network) được Susan
Estrada sáng lập.
* Một số vùng ở Canada nối vào NSFNET đầu tiên: Onet qua Cornell, RISQ qua Princeton,
BCnet qua trường đại học ở Washington .
* FidoNet nối với Net, cho phép trao đổi thư điện tử và tin tức.
* Canada, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Na Uy, Thụy Điển nối vào NSFNET.
1989
* Số lượng máy chủ vượt quá 100.000 l RIPE (Réseaux IP Européens) ra đời, đảm bảo sự
hợp tác kỹ thuật và quản trị cần thiết cho hoạt động của mạng toàn châu Âu
* Những truyền tải đầu tiên giữa e-mail thương mại và Internet: MCI Mail và CompuServer
* CREN (Corporation for Research and Education Networking) được thành lập do phối hợp
của CSNET vào BITNET.
* úc, Đức, Israel, ý, Nhật, Mexico, Hà Lan, New Zealand, Puerto Rico, U. K. nối vào
NSFNET.
Thập niên 1990
1990
* Máy tính hoạt động từ xa đầu tiên: Internet Toaster được nối thành công vào Internet
* ARPANET ngừng hoạt động
* Tổ chức EFF (Electronic Frontier Foundation) do Mitch Karop sáng lập.
* Archie được đưa ra
* Hytelnet ra đời
* World - nhà cung cấp dịch vụ truy cập Internet qua điện thoại đầu tiên
* CA*net do 10 mạng khu vực khác nhau hình thành, có vai trò như một backbone quốc gia
của Canada, nối trực tiếp vào NSFNET.
* Argentina, áo, Bỉ, Brazil, Chi Lê, ấn Độ, Ireland, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ nối vào
NSFNET.
1991
* Thinking Machines Corporation công bố Wide Area Information Servers (WAIS) do
Brewster Kahle phát minh.
* Paul Lindner và Mark P. McCahill ở đại học Minnesota đưa ra Gopher
* World Wide Web (WWW) ra đời, được CERN công bố, do Tim Berners-Lee phát triển.
* NSFNET backbone được nâng cấp, đạt tốc độ 44736 Mbps
* NSFNET truyền 1 tỷ tỷ byte/tháng và 10 tỷ gói tin/tháng
* Croatia, CH Séc, Hồng Kông, Hungary, Bồ Đào Nha, Singapore, Nam Phi, Đài Loan,
Tunisia nối vào NSFNET.
1992
* Internet Society bước vào hoạt động Số lượng máy chủ vượt quá con số một triệu
* IAB tiếp tục vai trò Internet Architecture Board và trở thành một phần của Internet Society.
* Cameroon, Cyprus, Ecuador, Estonia, Kuwait, Latvia, Luxembourg, Malaysia, Slovakia,
Slovenia, Thailand, Venezuela nối vào NSFNET
1993
* NSF cho ra đời InterNIC, cung cấp các dịch vụ Internet như:
- Dịch vụ về cơ sở dữ liệu và thư mục (AT&T).
-
Dịch vụ đăng ký (Network Solution Inc.).
- Dịch vụ thông tin (General Atomics/CERFnet).
* Liên hiệp quốc trực tuyến (UN) l Bungari, Costa Rica, v.v. nối vào mạng NSFNET.
1994
* Kỷ niệm sinh nhật thứ 25 ARPANET/Internet.
* NIST (The National Institute for Standards and Technology) đề nghị thống nhất TCP/IP và
giảm bớt yêu cầu chỉ dùng chuẩn OSI.
* NSFNET chuyển tải 10 tỷ tỷ byte hàng tháng.
* WWW trở thành dịch vụ phổ biến thứ nhì sau dịch vụ FTP, căn cứ trên phần trăm số gói
dữ liệu và byte truyền trên mạng NSFNET.
* TERENA (Trans-European Research and Education Network Association) thành lập bằng
việc sát nhập hai tổ chức RARE và EARN, đại diện cho 38 quốc gia cũng như cho cả CERN
và ECMWF. Mục đích của TERENA là "thúc đẩy và tham gia vào việc phát triển cơ sở hạ
tầng viễn thông và thông tin quốc tế chất lượng cao phục vụ cho lợi ích của nghiên cứu và
giáo dục"
1995
* NSFNET thu lại thành một mạng nghiên cứu
* Trong tháng 3, WWW vượt trội hơn FTP trở thành một dịch vụ có sự lưu thông lớn nhất
căn cứ trên số lượng gói tin truyền, và trong tháng 4 căn cứ trên số byte truyền.
* Các hệ thống quay số trực tuyến truyền thống như CompuServe, American Online,
Prodigy bắt đầu cung cấp khả năng tiếp cận Internet.
* Việc đăng ký tên khu vực không còn miễn phí nữa. Bắt đầu từ ngày 14 tháng 9, lệ phí
hằng năm là 50 USD, trước đây được bao cấp bởi NSF. NSF vẫn tiếp tục trả chi phí cho
những đăng ký thuộc lĩnh vực giáo dục.
* Kỹ thuật trong năm: WWW, các công cụ tìm kiếm
* Những kỹ thuật nổi bật: mobile code (Java, Javascript), virtual environments (VRML),
những công cụ cộng tác
1996
* Triển lãm Internet 1996 World Exposition là triển lãm thế giới đầu tiên trên Internet .
Nguồn tin từ PCworld
INTERNET - CHẲNG CÓ GÌ LÀ CAO SIÊU
Công Nghệ Thông Tin (CNTT) sẽ chẳng là gì nếu không trở thành rất quen thuộc như cái
cuốc trong xã hội nông nghiệp, cái công tắc điện trong xã hội công nghiệp...
Với chuyên mục này, chúng tôi sẽ làm cho những vấn đề như Internet, Browser, Windows,
Object... trong CNTT trở thành "dễ cầm" như cái cuốc, "dễ bật" như cái công tắc điện...
Nếu có hai máy tính được nối với nhau để có thể trao đổi thông tin cho nhau thì đó là mạng
máy tính. Mạng máy tính là nhiều máy tính (không hạn chế số lượng) được kết nối với
nhau, tương tự mạng có nhiều điện thoại liên lạc với nhau. Mục đích của việc kết nối là trao
đổi thông tin giữa các máy, chia sẻ tài nguyên (đĩa cứng, máy in) của các máy trong mạng
với nhau, và hơn nữa là quản lý được toàn bộ hoạt động của các máy được kết nối.
Có thể nối hai hoặc nhiều mạng máy tính thành một mạng lớn hơn. Một máy tính trong
mạng nhỏ này có thể gửi thông tin đến cho một máy tính khác nằm trong mạng nhỏ thứ hai
nếu hai mạng nhỏ trên được nối với nhau.
Có thể đặt ra câu hỏi: "các máy tính được nối với nhau như thế nào, bằng phương tiện gì?".
Câu trả lời là các máy tính nối với nhau có thể là hữu tuyến, và cũng có thể là vô tuyến. Kết
nối hữu tuyến là kết nối bằng các loại dây cáp, kể cả dây điện thoại, cáp quang. Còn kết nối
vô tuyến thông qua sóng vô tuyến, hồng ngoại...
Từ đây, bắt đầu xuất hiện khái niệm Internet. Internet là mạng máy tính bao gồm nhiều
mạng của các tổ chức, quốc gia trên toàn thế giới. Internet là mạng máy tính lớn nhất thế
giới, hay hiểu đơn giản Internet là mạng của các mạng.
Như trên đã nói, khi đã được nối với Internet, từ bất kỳ một máy tính nào cũng có thể gửi
thông tin đến một địa chỉ xác định. Ví dụ, bạn cần gửi thư điện tử (e-mail) cho một người
đang ở Mỹ. Đầu tiên, bức thư từ máy tính của bạn được chuyển đến nơi bạn đăng ký dịch
vụ thư điện tử - thường gọi là nhà cung cấp dịch vụ Internet (tiếng Anh là ISP, các ISP tại
Việt Nam hiện nay là VDC, FPT, Sài Gòn Postel, Viện Khoa Học Công Nghệ) thường là
theo đường điện thoại. Tiếp theo đó, ISP này thông qua một tổ chức khác gọi là IAP, tức là
nơi quản lý cổng vào Internet (hiện nay chỉ có VDC - thuộc Tổng Công Ty Bưu Chính Viễn
Thông VN - đảm trách công việc này) để gửi bức thư của bạn lên Internet. Sau khi đã lên
Internet, thư của bạn sẽ đi đến địa chỉ mà bạn đã chỉ ra khi gửi - thường là một server thư
tín của ISP đang cung cấp dịch vụ cho người mà bạn gửi thư. Bức thư được lưu vào
hộp thư riêng của người nhận nằm trên máy chủ của ISP. Người nhận thư sau đó sẽ
truy cập vào hộp thư của mình (tất nhiên cũng bằng máy tính) để lấy bức thư đó. Toàn bộ
quá trình trên được thực hiện tự động và chỉ xảy ra trong thời gian vài phút, tùy thuộc vào
lưu lượng giao dịch trên Internet (xem hình minh họa).
Qua ví dụ trên, ta thấy Internet đóng vai trò của một đường truyền tải thông tin khổng lồ,
trong đó IAP, ISP như là các trạm trung chuyển để kết nối và cung cấp dịch vụ. Như vậy, có
thể hình dung Internet như một con đường cao tốc kết nối các quốc gia, các tổ chức lại với
nhau. Bởi vậy khái niệm xa lộ thông tin cũng là một khía cạnh của Internet.
Internet tồn tại như là sự kết nối của rất nhiều mạng thông qua các phương tiện viễn thông
trên toàn thế giới như vệ tinh viễn thông, cáp quang, đường điện thoại... Khả năng truyền tải
của những phương tiện này rất lớn, có thể chứa được nhiều loại thông tin như dữ liệu, hình
ảnh, tiếng nói, hình ảnh động...
Ta hay nói lấy tin từ Internet. Những thông tin mà ta gọi là lấy từ Internet là do các
nhà cung cấp thông tin lên Internet mà ra. Ví dụ, công ty A muốn giới thiệu trên Internet các
loại sản phẩm mới của mình. Trước tiên công ty A tổ chức và đưa thông tin sản phẩm lên
một máy chủ. Máy chủ này phải nối với một ISP nào đó và có địa chỉ được đặt theo nguyên
tắc xác định chung. ISP thông qua IAP để kết nối với Internet. Người dùng Internet có thể
truy cập trực tiếp vào máy chủ của công ty A để xem thông tin (xem hình minh họa). Số máy
chủ chứa dữ liệu như trên được nối với Internet lên tới hàng triệu. Từ đó có thể thấy lượng
thông tin có trên Internet nhiều tới mức nào.
Đứng từ góc độ người dùng, Internet không có gì là cao siêu, khó hiểu. Tại nhiều nước phát
triển, người dân bình thường có máy tính trong gia đình đã sử dụng Internet như một
phương tiện truyền thông hữu ích. Vấn đề mà chúng ta quan tâm hiện nay là sử dụng và
quản lý Internet như thế nào để việc "nối mạch" diễn ra trôi chảy và giá cước ngày càng rẻ.
Để đạt được sự "trôi chảy" khi nối mạng điện thoại quốc tế ta cũng phải mất nhiều năm. Còn
giá cước hợp lý thì nhiều năm nay vẫn chưa đạt được.
*Chi phí bao nhiêu để có thể sử dụng Internet
Muốn trở thành người dùng Internet, điều trước tiên là bạn phải có máy tính với cấu hình tối
thiểu:
o Bộ xử lý 486 DX2-66MHz
o 8MB RAM
o 20 MB đĩa cứng trống
o Hệ điều hành Windows 3.1, hay Windows 95
o Và cho rằng bạn đã lắp đặt điện thoại.
Tiếp theo đây là những chi phí bổ sung để sử dụng Internet
o Modem tốc độ 14,4 kbps (loại lắp trong) 450.000 ĐVN
o Đăng ký truy nhập Internet với ISP (lắp đặt thuê bao) 450.000 ĐVN
o Cước sử dụng 400 ĐVN/phút
Như vậy, chi phí ban đầu để sử dụng Internet là 900.000 ĐVN
Với mức sử dụng Internet 1 tiếng/ngày, bạn sẽ phải trả 60 x 400 = 24.000 ĐVN mỗi ngày,
và 26 x 24.000 = 624.000 ĐVN mỗi tháng.
*Intranet - một Internet thu nhỏ
Nói đến Internet, tức là ta đã nói đến một mạng máy tính rất lớn với quy mô toàn cầu, trong
đó các máy tính được nối với nhau và truyền thông tin cho nhau, tuân theo những quy cách
chung để đảm bảo sự nhất quán trong toàn hệ thống.
Hãy hình dung, nếu ta thu nhỏ mô hình mạng máy tính kiểu Internet vào trong một cơ quan,
xí nghiệp có nhiều mạng nhỏ nằm ở những vị trí khác nhau, và cũng sử dụng những cách
thức, phương tiện kỹ thuật như trong Internet để trao đổi thông tin, thì đó chính là mạng
intranet.
Trong intranet, bạn cũng dùng bộ duyệt Web để xem thông tin được lưu trữ trên các máy
chủ (còn gọi là Web server) trong phạm vi cơ quan, xí nghiệp của mình.
Mạng intranet có thể nối với Internet. Và để bảo vệ intranet khỏi sự truy cập không hợp
pháp từ bên ngoài, người ta phải sử dụng những phương tiện kiểm soát luồng thông tin ra
vào intranet, gọi là bức tường lửa.
WORLD WIDE WEB, LINH HỒN CỦA INTERNET, LẠI CÀNG ĐƠN GIẢN
Người ta nói rằng Internet chỉ trở nên thực sự hấp dẫn khi World Wide Web xuất hiện.
World Wide Web - viết tắt là WWW, hay gọi ngắn gọn là Web - là công cụ, phương tiện hay
đúng hơn là một dịch vụ của Internet. Hiểu thế nào là dịch vụ Internet? Đó là những phương
tiện, cách thức được sử dụng trên Internet nhằm giúp cho việc trao đổi thông tin trở nên
thuận tiện và dễ dàng.
Không giống với những dịch vụ khác của Internet, Web cung cấp thông
tin rất đa dạng, bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh, video, nghĩa là những gì chúng ta có
thể cảm nhận được. Thông tin được biểu diễn bằng trang Web theo đúng nghĩa của một
trang mà chúng ta có thể nhìn thấy trên màn hình máy tính. Mọi
thông tin đều có thể biểu thị trên trang Web đó, kể cả âm thanh, hình ảnh động.
Nhưng nếu chỉ có như vậy thì cũng chẳng có gì phải bàn nhiều về Web.
Vấn đề lý thú nhất của Web nằm ở khía cạnh khác.
Trang Web bạn nhìn thấy trên màn hình máy tính có khả năng liên kết với những trang Web
khác, dẫn ta đến những nguồn thông tin khác. Chẳng hạn trên một trang thông tin bạn đọc
thấy câu thơ của Tố Hữu:
Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan
...
Người thiết lập trang Web có thể cho phép bạn khi đó "nhấn chuột" vào chữ tuyết tan và lập
tức bạn được xem một đoạn phim về tuyết tan được lưu trữ ở một máy chủ nằm đâu đó tận
Moscow hay Warzava.
Khả năng này của Web có được nhờ thông qua các siêu liên kết (hyperlink). Siêu liên
kết dẫn ta từ trang Web (có đoạn thơ Tố Hữu) ở Việt Nam tới trang Web khác (phim về
tuyết tan) ở tận Nga. Như vậy, siêu liên kết về bản chất là địa chỉ trỏ tới nguồn thông tin
(trang Web) nằm đâu đó trên Internet. Bằng những siêu liên kết này, các trang Web có thể
liên kết với nhau thành một mạng chằng chịt (bản thân Web theo tiếng Anh là mạng nhện),
trang này chỉ tới trang khác, cho phép ta chu du trên biển cả thông tin (người ta vẫn hay gọi
là lướt trên Web là vậy).
Để có thể xem được trang Web, người ta phải sử dụng những chương trình đặc biệt gọi là
Web Browser. Hiện tại có hai Web browser thông dụng nhất là Navigator của Netscape và
Internet Explorer của Microsoft.
Nguồn tin từ PCworld
TỪ INTERNET VÀ WORLD WIDE WEB ĐẾN INTRANET
Intranet: Internet thu nhỏ trong cộng đồng
Là một người dùng Internet, và theo thói quen cố hữu của người làm toán, tôi thử tìm một
số định nghĩa cho Intranet và thấy rằng các tài liệu có cách viết khác nhau nhưng chung quy
là Intranet "na ná" như Internet thật, nhất là với trình độ tiếng Anh "miền núi" như tôi thì
nghe người Mỹ họ phát âm hai từ ấy cũng chẳng thấy khác nhau. Intranet cũng dùng thủ tục
truyền TCP/IP như Internet và công nghệ duyệt tin World Wide Web. Internet không có chủ
sử hữu, chỉ có những trang WEB là có chủ, nhưng mạng Intranet thì luôn có người chủ thực
sự của mình. Intranet thực chất là sự kết hợp công nghệ Internet và WEB trong nội bộ một
công ty, một cơ quan hay một quốc gia - ta tạm gọi là một cộng đồng - với một bức tường
lửa (firewall) giúp cho người dùng được đăng ký trong mạng có thể truy nhập thông tin trong
Intranet và ra ngoài Internet thoải mái. Người dùng Internet có thể truy nhập vào Intranet để
lấy được những thông tin lọc bởi bức tường lửa.
Intranet: Giải pháp mới cho vấn đề cũ
Ta cứ thử tưởng tượng một công ty đa quốc gia với khoảng chục ngàn nhân viên, có hàng
trăm văn phòng, trụ sở trên khắp thế giới nếu muốn thiết lập một mạng toàn cầu riêng sẽ
tốn kém biết bao nhiêu. Họ cần lưu trữ một số lượng lớn thông tin về văn phòng, nguồn
nhân lực, vật lực, giá cả hàng hóa hay danh bạ điện thoại... Theo ông Dennis Tsu, giám đốc
tiếp thị về các sản phẩm phần mềm Internet của công ty Sun Microsystems thì hàng năm,
chi phí cho in ấn, phân phát tài liệu cho một nhân viên công ty từ 50 đến 100 USD. Giả sử
công ty có độ 200 nhân viên thì chi phí trên trong một năm có thể mua được nửa tá Web
server và mỗi phân ban chỉ cần chịu trách nhiệm cập nhật thông tin thường xuyên trên máy
chủ thay vì in ấn và phân phát thì rất có thể sau 12 tháng, vốn đầu tư hàng năm cho từng
nhân viên trên sẽ trở về két bạc của công ty.
Ngoài ra, các công ty đa quốc gia có thể được thành lập từ những công ty con khác nhau
thuộc nhiều quốc gia nên một điều dễ xảy ra là họ có các hệ thống máy tính khác nhau về
kiến trúc. Đó có thể là IBM PC, Macintosh, máy tính mini hay siêu máy tính và chạy trên hệ
điều hành Unix, DOS, Windows... Chỉ có TCP/IP là ngôn ngữ giúp các máy tính khác biệt về
kiến trúc "nói chuyện" được với nhau, trong khi công nghệ Web giúp người sử dụng không
biết nhiều về máy tính có thể xem từ tài liệu trên siêu máy tính Cray đến văn bản Word,
Excel trên PC hay Macintosh một cách dễ dàng. Chính điều này có thể giúp họ nhanh
chóng hòa mạng trong nội bộ công ty và tiếp cận với thế giới Internet bên ngoài.
Công nghệ Web từ khi ra đời đã tỏ ra rất hiệu quả vì khả năng thiết lập nhanh với giá thành
rẻ. Cấu hình cơ bản chỉ cần một Web server và phần mềm đi kèm. Vì mạng Internet đã có
sẵn chỉ cần nối Web server vào một gateway gần nhất và trả tiền thuê bao trên đoạn đường
truyền đó là có thể nối mạng với bất kỳ điểm nào trên thế giới. Trên mỗi máy lẻ của người
dùng đầu cuối chỉ cần cài một phần mềm duyệt tin (browser) và nếu dùng sản phẩm của
Microsoft thì có thể sao chép miễn phí bộ duyệt Internet Explorer trên Internet. Tính hiệu
quả kinh tế có lẽ không cần bàn cãi ở đây.
Một nhân tố quan trọng nữa thúc đẩy sự phát triển rất nhanh của Intranet trên thế giới là
công nghệ Web rất trực quan và dễ đọc, không cần đầu tư lớn cho huấn luyện và đào tạo.
Sự liên kết siêu văn bản giúp người sử dụng đầu cuối đi từ văn bản này đến văn bản khác
cho dù đó là bài phát biểu được ghi âm, một băng video hay đoạn phim, thậm chí có thể là
các bức ảnh hay đồ thị minh họa. Tất cả các loại siêu văn bản đó được tổ chức dễ dàng
trong một trang gốc (home page) đặt trên một máy chủ. Một họa sĩ với đôi chút hiểu biết về
Web sẽ thiết kế các trang Web đẹp và trang nhã dễ hơn là họ vẽ trên vải. Các công ty
thường tốn nhiều tiền để in ấn các hướng dẫn, giới thiệu về công ty, các báo cáo hàng năm,
danh sách giá các loại mặt hàng... nhưng khi đến tay người dùng thì thông tin đã lỗi thời.
Nếu được cập nhật bằng Web thì thông tin sẽ là mới nhất. Giá thành đưa sản phẩm tới thị
trường sẽ thấp đi rất nhiều và thời gian cũng sẽ giảm đi tối thiểu. Intranet giúp công ty nâng
cấp phần mềm, hướng dẫn tiếp thị và bán hàng. Các tài liệu về huấn luyện và đào tạo, trợ
giúp trực tuyến trên Web giúp cho các nhân viên dù xa nhau về khoảng cách địa lý vẫn liên
lạc với nhau nhanh chóng và hiệu quả.
Điều tiện lợi cuối cùng, Intranet sẽ giúp những người lãnh đạo cao cấp nắm được thông tin
thông suốt từ trên xuống. Họ sẽ không còn sợ con "ngoáo ộp" vi tính đe dọa nữa vì giờ đây
dùng máy vi tính cũng tựa ta dùng tivi trong gia đình vậy. Họ chỉ cần biết di chuột trên màn
hình và nhấn vào tiêu đề của văn bản cần xem mà không cần biết thế nào là hệ điều hành
DOS, thế nào là tập tin hay phải sao chép trên đĩa ra sao. Intranet đã lựa chọn những ưu
điểm của Internet để sử dụng hiệu quả trong một cộng đồng.
Intranet: Sự lựa chọn cho thành công
Nếu cho rằng năm 1995 là năm Internet thì 1996 thuộc về Intranet. Chỉ riêng năm 1995, số
lượng Web server dùng cho Intranet đã chiếm 55% so với 45% của Internet. Theo dự đoán
của IDC thì tới năm 2000, tỷ số này sẽ là 10:1 nghiêng về Intranet. Riêng trong năm 1996,
theo thống kê của Forrester sau khi phỏng vấn 50 trong số 500 công ty thành đạt nhất thế
giới thì hiện có 16% đang dùng Intranet, 26% sẽ cài đặt, 24% đang xem xét, còn 34% trả lời
là chưa có kế hoạch cụ thể.
Nói đến sự thành công huyền thoại trên Intranet phải kể đến công ty FedEx, chuyên vận
chuyển hàng trên khắp thế giới. Mỗi ngày công ty vận chuyển khoảng 2,4 triệu kiện hàng đi
khắp năm châu. Họ đã lắp đặt Web server từ tháng 11 năm 1994 và hàng ngày cho phép
khoảng 12.000 khách hàng có thể theo dõi trực tiếp từng giờ xem kiện hàng của mình được
luân chuyển như thế nào tới địa chỉ của người nhận thông qua vài thao thác trên máy vi
tính. Người gửi và nhận không phải mất thời gian và tiền bạc để hỏi qua điện thoại hay fax
xem kiện hàng đã tới nơi chưa. FedEx đã tiết kiệm 2 triệu USD mỗi năm vì có mạng
Intranet. Công ty FedEx có khoảng 60 trang gốc với hàng trăm ngàn trang Web nhằm cung
cấp thông tin cho khoảng 30.000 nhân viên trên toàn thế giới.
Hãng ô tô Ford dùng Intranet để nối các trung tâm thiết kế từ châu á sang châu Mỹ và châu
Âu. Từ hãng AT&T đến hãng quần jean Levi Strauss đều đặt cược cho Intranet để kinh
doanh. Silicon Graphics với 7200 nhân viên tạo ra 114.000 trang Web được lưu trên 800
trang Web gốc dùng trong nội bộ công ty. Họ có Intranet từ thuở Mosaic và WWW mới
được sinh ra. Ngân hàng Thế giới (The World Bank) cũng trang bị một Intranet cho khoảng
10.000 nhân viên, giúp họ trao đổi thông tin và đó chính là một trong những yếu tố tạo cho
hoạt động của Ngân hàng Thế giới trẻ nên hiệu quả hơn. Ngồi tại văn phòng ở Hà Nội hay
Washington có thể xem chi tiết tình hình giải ngân của từng dự án đang thực hiện tại Việt
Nam hay bất kỳ.
Năm 1996, tổng giá trị các phần mềm Intranet được bán ra trên thế giới khoảng 467 triệu
USD. Theo dự đoán có thể lên tới 4 tỷ trong năm 1997 và đạt 8 tỷ trong năm 1998, gấp 4
lần so với Internet. Đó là chưa kể đến các ứng dụng, công cụ lập trình cho Intranet. Đây là
dịp làm ăn lớn của các công ty chuyên sản xuất phần mềm cho Intranet như Netcape, Sun,
Microsoft, IBM, Oracle, Computer Associates... Cuộc chiến thực sự giữa các công ty khổng
lồ đã bắt đầu nhằm chiếm lĩnh thị trường Intranet. Họ đưa ra các chuẩn khác nhau, kể cả
phần cứng và phần mềm nhằm thu hút khách hàng đi theo công nghệ của mình. Nhưng
như người ta thường nói: "Hãy để cho trăm hoa đua nở, ta sẽ ngắt những bông nào đẹp
nhất".
Intranet: Những thách thức và giải pháp
Khi tôi viết những dòng trên và đọc lại thấy Intranet quả là dễ "ăn". Chỉ cần mua server và
phần mềm về cài đặt thế là xong. Nhưng sự đời đâu có dễ như ta tưởng. Nếu anh dễ dàng
truy nhập tin thì chắc tôi cũng khá nhanh tìm được bí mật của công ty anh trên mạng. Vì
vậy, độ an toàn của thông tin trên mạng Intranet được đặt ra hàng dầu khi các nhà quản lý
đồng ý chi tiền cho Intranet. Những bí mật tế nhị như tiền lương, lý lịch từng người, doanh
số bán ra, thu nhập của công ty, xa hơn nữa là bí mật quốc gia... không thể cung cấp cho
mọi người cùng biết. Intranet phải đảm bảo người sử dụng truy nhập vào thông tin mà họ
cần và điều quan trọng là quyền truy nhập của họ đến đâu.
Giải pháp firewall sẽ giúp người quản lý mạng thiết lập các quyền truy nhập của người sử
dụng một cách dễ dàng. Những dữ liệu truyền trên mạng xuyên quốc gia, hay lục địa phải
được mã hóa sao cho trên đường đi không thể có ai có khả năng đọc được những dữ liệu
đó. Hệ thống bảo mật thông tin ngày nay đã phát triển tới mức mà muốn giải mã một đoạn
tin được mã hóa bằng phương pháp hiện đại người ta phải mất hàng nghìn năm mới có cơ
may tìm ra.
Ngay tại Việt Nam, bạn đọc có thể tìm tới nhóm phát triển phần mềm "Bảo mật thông tin"
dười sự hướng dẫn của Giáo sư Phan Đình Diệu tại Hà Nội để xem một hệ thống bảo mật
thông tin an toàn tuyệt đối và Giáo sư có thể chứng minh bằng phương pháp toán học chặt
chẽ. Sự bí mật của công ty cũng cần được đặt ra nghiêm chỉnh khi cài Intranet. Nếu không
thì mọi thư từ bí mật của cá nhân, của cơ quan bị người khác nhòm trộm không thương tiếc
và đó là nguy cơ phá sản. Và điều thách thức cuối cùng là tính hiện thời của trang Web.
Nếu các thông tin không được cập nhật thường xuyên thì những trang Web trở nên vô ích
vì thông tin quá lỗi thời. Nhưng với một vài người luôn lo nội dung của các trang Web thì
việc cập nhật định kỳ không phải là vấn đề khó.
Đôi lời kết
Năm 1945, ông Vannevar Bush, cố vấn khoa học của Tổng thống Mỹ Frank Roosevelt trong
Thế chiến thứ hai đã tưởng tượng ra một thế giới mới cho các nhà khoa học cần chinh
phục. Một trong những ý tưởng đó là ông tưởng tượng ra một thiết bị có tên là Mermex
(nguồn gốc từ tiếng Anh Memory Mimic nghĩa là bắt chước cách suy nghĩ của bộ não
người) giúp người ta có thể truy nhập thông tin như cách người ta thường tư duy: đi từ
thông tin này sang thông tin khác như là đi từ ý nghĩ này sang ý nghĩ khác một cách thoải
mái và thông tin lại được lưu trữ lại như ý tưởng được lưu trong bộ não người để sau này
có thể lục lại dễ dàng. Memex giúp người ta liên kết các văn bản lại với nhau. Thời đó,
người ta cho Memex là điều không tưởng và điên rồ. Nhưng đến hôm nay, đã trải qua nửa
thế kỷ, cái Web "rối rắm" của ông V.Bush tưởng tượng đã thành hiện thực. Công nghệ
Internet và Web đã sinh ra Intranet và giúp con người trong một cộng đồng liên kết với
nhau, cùng chia sẻ thông tin và lao động có hiệu quả. Intranet sẽ là chìa khóa của sự thành
công cho các cộng đồng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin.
Khi bài viết tới tay bạn đọc thì có thể đất nước đã sang xuân 1997 - chỉ còn ba năm nữa sẽ
tới thế kỷ 21. Hy vọng những chuyên gia hàng đầu về mạng từ các công ty tin học trẻ và
năng động như ONE, hùng mạnh như FPT, 3C hay thâm trầm như Lạc Việt... sẽ thiết lập và
đưa vào ứng dụng thành công mạng Intranet tại Việt Nam giúp nền công nghệ thông tin tiên
tiến thêm một bước mới.
Intranet: Những công ty nên tìm đến
Dưới đây là danh sách một số công ty cung cấp các dịch vụ kể cả phần cứng và mềm cho
Intranet mà tôi sưu tầm được theo quan điểm của tạp chí Fortune.
• Internet/Intranet/Web Software:
• Adobe Systems, Attachmate, Clarify, Hyperion, Software, Lotus, Microsoft, Servlets,
Software.com, Vantine.
• Network Operating Software: Novell, Sun Microsystems
• Security: Information Resource Engineering
• Database: Informix
• Fast LAN Technologies: Cabletron
• Internetworking: Cascade Communications, Cisco Systems, U.S. Robotics
• Servers: Apple Computer
• Content Providers: DataTimes
Nguồn tin từ PCworld
INTERNET THẾ HỆ MỚI
Mạng tương lai, đang được các nhà nghiên cứu và hàn lâm xây dựng, sẽ sử dụng những
backbones mới, các giao thức mới, và triển khai các ứng dụng mới.
Internet ngày nay, tuy tốc độ nhanh hơn trước đây và đang tăng trưởng hàng tháng, vẫn
còn quá chậm và không đáp ứng nhu cầu người sử dụng. Chính vì vậy mà đang có cả
"đoàn quân" chuyên gia dồn hết tâm sức xây dựng mạng Internet thế hệ mới.
Mặc dù những đường trục chính (backbone) có băng thông rộng trong khoảng OC-12 (622
Mbps), thông lượng giữa các đầu cuối trên mạng Internet công cộng được đo giữa các trạm
làm việc của mạng LAN và chỉ cỡ 40 Kbps – tương đương với tốc độ liên lạc giữa hai
modem và hơi chậm hơn của mạng ARPANET gốc, trục chính tiền-Internet chạy ở tốc độ
56 Kbps.
Đối với những nhà nghiên cứu, băng thông này và khả năng bất ổn của nó không đủ để hỗ
trợ nhiều ứng dụng mới mà họ muốn và cần. Trong nhiều trường hợp, nếu không có được
hệ thống mạng thích hợp, họ buộc phải mua các thiết bị đắt tiền, thay vì có thể dùng chung
(chẳng hạn như kính hiển vi điện tử). Hoặc họ phải đi xa để xem trình diễn trực tiếp dữ liệu
cần thiết từ các dự án liên quan.
Vấn đề không chỉ đơn giản là yêu cầu "làm ơn cho thêm băng thông". Internet ngày nay
không hỗ trợ nhiều tính năng khác, những tính năng quan trọng đối với thế hệ phần mềm
ứng dụng sắp tới cần có tốc độ cao hơn.
Internet hiện thời cung cấp cái được gọi là "dịch vụ cố gắng nhất". Phiên bản 4 của TCP/IP,
đang chạy trên Internet hôm nay, không dự phòng được khả năng xác định hay bảo đảm
yêu cầu chất lượng dịch vụ (quality-of-service – QoS) và các mức độ khả dĩ của những yêu
cầu này. IPv4 cũng không thể dự phòng băng thông, không bảo đảm hiệu năng mạng tối đa,
không cung cấp đủ tính năng an toàn cần thiết.
Các trường đại học và các viện nghiên cứu hiện nay đang cần đến những tính năng này.
Còn giới các công ty và người dùng thông thường cũng bắt đầu cần đến và nhận thức được
giá trị của các tính năng đó trong Internet thương mại.
Để đạt đến Internet thế hệ tiếp theo cần có phần cứng (ví dụ như các bộ chuyển mạch, bộ
dẫn đường) và các dịch vụ truyền tải, viễn thông thế hệ mới. Nó còn đòi hỏi những giao
thức mới, những công cụ điều hành mạng mới, và sự hiểu biết sâu sắc hơn về nhu cầu
mạng đối với các ứng dụng tốc độ cao. Cũng cần có kế hoạch quản lý dự án và chương
trình trọng yếu để có thể triển khai và điều phối những thay đổi này mà không làm hỏng dịch
vụ Internet đang tồn tại. Cần có cách thức làm cho những tính năng này trở nên khả dụng
đối với người dùng và các ứng dụng của họ, theo dạng đơn giản, dễ-đặc-tả-và-dễ-sử-dụng
– cộng với việc giáo dục và đào tạo các nhà phát triển và người dùng.
Một điều dễ làm nản chí là quy mô của nó vượt khỏi tầm của bất kỳ một nhà sản xuất, một
trường đại học, hay tổ chức chính quyền nào. Nhưng nó lại nằm trong khả năng của nhiều
đơn vị này kết hợp thành đội ngũ cùng làm việc - đó là điều đang diễn ra hiện nay.
Bước dọn đường
Các cộng đồng giáo dục Hoa Kỳ đã hợp tác hơn một thập niên để xác định được nhu cầu
mạng của họ. Một số khởi xướng có liên quan với nhau đang được thực hiện và dọn đường
cho những bước phát triển Internet thế hệ mới; đó là:
• Sáng kiến Internet thế hệ mới (Next-Generation Internet - NGI) của Nhà Trắng.
• Dịch vụ mạng băng thông cực cao (VBNS) của National Science Foundation.
• Internet2, một cố gắng của nhóm các trường đại học đang làm việc với các công ty
và đối tác nhà nước.
• IPng, giao thức Internet thế hệ mới – IPv6.
Những sáng kiến này đang thúc đẩy tạo ra những giao thức mới, phần cứng, phần mềm
mới, kiến thức mới, và các mẫu thử nghiệm mạng mới trình diễn những ứng dụng thể hiện
tính năng mới.
NGI
NGI là sáng kiến tập thể của Nhà Trắng, công bố từ tháng 10/1996. Được phát triển từ sáng
kiến tính toán và truyền thông tốc độ cao, hiện giờ NGI trở thành một phần của dự án tính
toán mạng qui mô lớn (Large-Scale Networking) của chính quyền Hoa Kỳ. Mùa thu năm
trước, các nhà nghiên cứu đã trình diễn năm "ứng dụng tiền thân" cho Internet thế hệ mới.
NGI nghiên cứu các giao thức, phát triển và khai thác các mẫu thử nghiệm đầu cuối, cộng
thêm các ứng dụng minh họa. Một số mục đích tương tự cũng được đưa ra trong Internet2
và VBNS.
Trong tất cả các sáng kiến thì NGI là cấp tiến nhất, đặc biệt là loại mạng Class 1 của nó, ở
đó các công nghệ mạng được kiểm nghiệm thích đáng. Một số trong những mạng này
không liên quan gì đến TCP/IP. Chúng bao gồm:
• Collaborative Advanced Interagency Research Network (CAIRN) cung cấp bộ
Ascend Gigarouters cho các nhà nghiên cứu trong phạm vi toàn quốc để thí nghiệm
với RSVP, multicast (kỹ thuật cho phép gửi lên mạng chỉ một bản, khi cần thiết sẽ
tự động nhân bản để gửi đến nơi yêu cầu), và các giao thức IPv6 khác.
• National Transparent Optical Network Consortium (NTONC) có kế hoạch xây dựng
mạng mẫu trị giá 40 triệu USD ở California để làm mô hình thử nghiệm và đánh giá
hiệu năng của các thành phần truyền thông quang học cao cấp. Người ta hy vọng
rằng những tiến bộ kỹ thuật này giúp xây dựng được mạng có khả năng truyền dữ
liệu 10-100 Tbps - dung lượng vượt xa những gì đang dự định hiện giờ.
• Mạng Multiwavelength Optical Network (MONET), trải từ Washington D.C. đến New
Jersey, giúp định hình được cách xây dựng mạng quang học quốc gia hỗ trợ nhiều
độ dài sóng.
• Advanced Technology Demonstration Network (ATDNet) khởi đầu là mạng ở vùng
Washington D.C. có băng thông cỡ OC-48 (2,4 Gbps). Nó được tạo ra để giúp các
cơ quan liên bang triển khai việc sát nhập các công nghệ chế độ truyền dẫn không
đồng bộ (ATM) và mạng quang học đồng bộ (Synchronous Optical Network -
SONET).
• Advanced Communi-cations Technology Satellite ATM Internetwork liên kết một vài
trung tâm tính toán tốc độ cao (một phần được biết dưới mô hình thử nghiệm có tên
gọi Defence Research and Engineering Network [DREN]) và các mô hình thử
nghiệm Multi-dimensional Applications Gigabit Internetworking Consortium (MAGIC)
và ATDNet tốc độ cỡ gigabit. Những đề tài nghiên cứu bao gồm kỹ thuật tín hiệu
trên mạng, quản lý vấn đề tắc nghẽn, ATM và IP multicast, và cổng (gateway) cho
các mạng LAN phi ATM.
Mục đích chủ yếu của NGI là phát triển và trình diễn hai mô hình thử nghiệm nhanh hơn
100 và 1000 lần so với Internet ngày nay nếu tính về hiệu năng liên lạc giữa các đầu cuối
(end-to-end) – tức là khoảng 100 Mbps và 1 Gbps. Những dịch vụ mạng mà NGI sẽ làm
việc bao gồm những lĩnh vực như an toàn tác vụ và quản trị mạng. Đang có nhiều cố gắng
làm cho NGI dễ sử dụng đối với những công ty làm việc với nó. Mùa thu năm ngoái có hơn
150 công ty ở Silicon Valley đã tham gia với vai trò đối tác.
VBNS
Trước NGI, trước Internet2, NSF đã hoạt động để cung cấp những dịch vụ mà Internet
thương mại chưa làm được. NSF bắt đầu bằng mạng chuyên dùng VBNS với mục đích
cung cấp dịch vụ mạng thế hệ mới cho các nhà nghiên cứu cao cấp và người dùng trong
giới khoa học.
Vào mùa xuân 1995, NSF ký kết hợp đồng hợp tác 5-năm thực hiện VBNS trị giá 50 triệu
USD với hãng MCI. Mạng này, hoạt động từ tháng 4/1995, nối 5 trung tâm máy siêu tính
của NSF, ở những nơi như Cornell Theory Center và National Center for Supercomputing
Applications (NCSA). Mạng này sẽ mở rộng đến khoảng 100 viện nghiên cứu.
Đến mùa thu năm trước, "VBNS có khoảng 23.500 Km liên kết OC-12, và chúng tôi cũng
cung cấp các kênh ảo chuyển mạch (switched virtual circuits – SVC)", Charles Lee, Giám
đốc Chương trình VBNS của MCI Telecommunications, phát biểu. "Hai trạm có thể gửi tín
hiệu trực tiếp đến các bộ chuyển mạch ATM của MCI và đi xuyên qua mạng MCI bằng tầng
Layer 2 từ đầu này đến đầu kia mà không cần đến bất kỳ bộ dẫn đường (router) nào".
"Đó là lồng ấp dành cho việc phát triển những ứng dụng thế hệ mới", Lee nói. "Bạn cần phải
phá vỡ nghịch lý trứng-và-gà - không ai phát triển các ứng dụng cho một mạng không tồn
tại, và ngược lại. VBNS là bàn đạp tiến đến công nghệ thế hệ mới".
MCI đang cố gắng mang IPv6 vào VBNS trong tháng Ba này, nhưng điều này có thể bị kéo
dài do vấn đề phần mềm hỗ trợ IPv6.
Đến tháng sáu, MCI hy vọng sẽ đưa ra được những dịch vụ hỗ trợ băng thông dự phòng
(reserved-bandwidth services). "Dịch vụ khởi đầu của chúng tôi sẽ bổ sung dịch vụ băng
thông dự phòng cho kỹ thuật chuyển tiếp IP-datagram truyền thống", Lee nói. "Tính năng
này dành cho những ứng dụng cần băng thông cao để bảo đảm độ trễ và mất mát rất thấp.
Nó thiết lập, trên cơ sở từng ứng dụng, một đường dẫn đặc biệt qua Internet bằng cách gởi
tín hiệu từ hệ thống đầu cuối sử dụng RSVP, và một trong nhưng bộ dẫn đường của chúng
tôi sẽ chuyển nó thành kênh ảo ATM".
Băng thông dự phòng rất quan trọng, Lee nhấn mạnh, "những khi mà các dịch vụ thương
mại không thể hỗ trợ nó cho các trạm cuối". Tương tự, việc sử dụng kỹ thuật Protocol-
Independent Multicast (PIM) hiện đang cho phép thực hiện một số hoạt động mà trước đây
không thể làm được, chẳng hạn như kết nối đến mạng CAnet – một mạng nghiên cứu lớn
của Canada, để cung cấp tính năng IP-multicasting.
Mặc dù bạn có thể sử dụng Multicast Backbone (Mbone) cho tiếng nói và video, "nói chung
là được thực hiện bằng cách dùng các bộ dẫn đường hay các trạm làm việc đặc biệt để làm
các IP đường ngầm", Lee nói.
Đến cuối năm này, MCI có kế hoạch tiếp tục nâng cấp cho VBNS thêm kỹ thuật dẫn đường
theo nguồn, với hơn 100 đường liên lạc quốc nội và khoảng 20 đường liên lạc quốc tế. Đến
năm 2000, tốc độ đường trục chính sẽ đạt đến OC-48.
"Chúng ta có thể thực hiện kỹ thuật dồn kênh phân sóng (wave division multiplexing –
WDM) tốc độ rất cao và nhận được băng thông rất rộng", Rick Wilder – Giám đốc Công
nghệ Internet ở MCI – phát biểu. "Chúng tôi có một số chặng 40-Gbps, và ở phòng thí
nghiệm Reston, Virgina, của chúng tôi có các bộ dẫn đường Cisco 12,000 được thiết lập
phù hợp với OC-48. Nhưng bạn cần có khả năng cắm nó vào chỗ nào đó, và hiện tại OC-12
là thứ mới nhất mà bạn có thể mua trong các bộ dẫn đường địa chỉ IP hay các bộ chuyển
mạch ATM đáng tin cậy."
(WDM kéo theo việc đóng gói nhiều chuỗi truyền dẫn quang học vào trong một sợi quang
bằng cách gửi mỗi chuỗi trên một kênh màu khác nhau.)
Trong khi đó, hoạt động liên quan VBNS đã đơm hoa kết quả. MCI đã phát triển, và đang
dùng chung thông tin trên đó, khả năng quan sát cho phép họ theo dõi thông lượng IP bên
trong các chuỗi tế bào khi chúng truyền qua với tốc độ cao. Đây là chuyển giao công nghệ
đầu tiên mà MCI có thể đưa ra từ những cố gắng thực hiện dự án VBNS.
VBNS cũng sẽ là một phần của dự án NGI, nó cung cấp chỗ để thử nghiệm những ứng
dụng mới và triển khai các công nghệ mạng tiên tiến nhất.
Internet2: Bến đỗ tiếp theo của Academia
Sau khi VBNS cất cánh, các trường đại học thỏa thuận đưa tài nguyên của mình lên một
mức nối liên mạng mới. Kết quả là một dự án "mù mờ" ra đời, Internet2. Dự án này lầm lẫn
theo nghĩa là mặc dù vẫn theo đuổi công nghệ Internet thế hệ mới, nó lại không có ý định
thay thế Internet đang có, cũng không xây dựng một mạng mới cho người dùng tổng quát.
UCAID (University Corporation for Advanced Internet Development) được thành lập vào
tháng 9/1997 để quản lý Internet2 và trợ giúp các liên đoàn khác, chẳng hạn như một
Gigabit Point of Presence (GigaPOP) của North Carolina. Các GigaPOP sẽ giúp đỡ kết hợp
thông lượng từ các trường đại học, tránh nhiều vấn đề nảy sinh do kiến trúc của các
Network Access Point (NAP) của Internet hiện nay.
Chín công ty thành viên của UCAID – Advanced Network and Service, Bay Networks, Cisco
System, Fore Systems, IBM, Newbridge Networks, Nortel, Starburst Communi-cations, và
3Com – đã liên kết ở cấp độ đối tác. Điều đó có nghĩa là họ đã cam kết mỗi bên đóng góp
hơn 1 triệu USD cho Internet2 trong 3 đến 5 năm tới.
Internet2, VBNS, và NGI cũng có quan hệ tương hỗ,dù rằng Internet2 và VBNS tự thân
chúng cũng có sứ mạng riêng, độc lập với NGI và độc lập với nhau. Hiện tại, VBNS cung
cấp dịch vụ mạng trục chính cho Internet2. Internet2 và UCAID cũng có tham gia phần nào
trong dự án NGI thông qua khối đào tạo cao cấp. Thật vậy, Internet dường như đã đạt được
mục đích đầu tiên của chương trình NGI khi nó nối kết 100 trường đại học hàng đầu và phát
triển những chương trình ứng dụng trên mạng thế hệ mới.
Các kế hoạch của Internet2 dự định sẽ tiến hành thử nghiệm hoạt động vào mùa thu năm
nay, dù rằng khi sử dụng VBNS một số ứng dụng đã được trình diễn, trong đó có một số
ứng dụng trình diễn ở các buổi hội thảo ở Washington D.C. vào mùa thu trước. Các ứng
dụng Internet2 bao gồm nhiều ngành nghiên cứu, giáo dục khác nhau. Một số sẽ là môi
trường cộng tác, một số khác sẽ là các thư viện số. Một số sẽ hỗ trợ nghiên cứu, và một số
khác sẽ cho phép dạy học từ xa.
Internet2 cũng là nơi thử nghiệm nhiều vấn đề mang tính chính sách, chẳng hạn như làm
thế nào để định giá và tính phí đối với kỹ thuật dự phòng băng thông. Nó cũng là chỗ để thí
nghiệm các biện pháp thúc đẩy các GigaPOP, chẳng hạn với cache cục bộ và các server
nhân bản, và với các đường liên lạc vệ tinh lên và xuống để cải tiến hiệu quả mạng.
Bên cạnh những công cụ từ xa được nhắc đến ở trên, các môi trường cộng tác sẽ cho phép
các cuộc hội đàm dùng audio, video, text, và "bảng trắng" thực hiện được theo thời gian
thực. Các ứng dụng khác hỗ trợ những hình thức cộng tác mới thông qua kỹ thuật trình diễn
ảo 3 chiều. Cuối cùng, telemedicine, bao gồm chẩn đoán và theo dõi từ xa, sẽ được đẩy
mạnh nhờ Internet2.
Loại ứng dụng sử dụng tối đa khả năng đồ họa/multimedia cũng là những ứng cử viên
chính đối với NGI nhằm phục vụ cho cho khả năng trực quan hóa các kết quả khoa học,
thực tại ảo (Virtual Reality – VR) cộng tác, môi trường 3-chiều, chẳng hạn như môi trường
ảo hỗ trợ bởi máy tính (CAVE – computer-assisted virtual environment); mạng nghiên cứu
CAVE (CAVERN);ImmersaDesk; Narrative, Immersive, Contructivist/Collaborative
Environment (NICE); và Tele-Immersion (tổ hợp VR và video nối mạng).
Mặc dù những nhà tổ chức Internet2 ban đầu nghĩ rằng có ít hơn hai nhóm trường học có
thể cần phần nào đó của mạng mới này, khi sự việc lan rộng ra đã có đến 114 viện đại học
Hoa Kỳ muốn tham gia. Để tham gia, mỗi trường đại học phải cam kết bỏ ra nửa triệu USD
để nâng cấp mạng WAN của chính họ, để trả chi phí điều phối hàng năm 25,000 USD cho
nhóm trung tâm, và để tạo ra ít nhất là một ứng dụng.
Tốc độ cỡ Terabits đã là hiện thực
Không có gì ngạc nhiên khi cộng đồng nghiên cứu tiếp tục tìm kiếm những mạng nhanh hơn
nữa để đưa vào sử dụng. Ông Roberts của Educom nói rằng đã có những cuộc thảo luận
về mạng OC-192 (gần 10 Gbps) dành cho các nhà nghiên cứu cao cấp (khoảng từ 50 đến
100 người).
"Những nhà triển khai ứng dụng tiên tiến nhất đang sẵn sàng cung cấp 40-60 Gbps trong
một sợi quang … và giới hạn lý thuyết của một sợi quang là 100 Tbps", Craig Partridge của
BBN/GTE nói – 2000 lần lớn hơn khả năng phân phối hiện thời và hơn 100 lần so với giới
hạn của phòng thí nghiệm.
"Điều đó có thể cần đến một thập niên nữa tùy thuộc vào mọi chuyện như thế nào … và tất
nhiên, chúng ta cũng sẽ đặt nhiều sợi quang hơn", Partridge nói.
Những công nghệ cần thiết cho Internet thế hệ mới
Internet ngày nay đang muốn vỡ tung từ những chỗ chắp vá. Thiết kế ban đầu không ngờ
được kích thước và tính phổ dụng như hiện nay. Xét theo nhiều tiêu chuẩn, nó hoàn toàn
không đáp ứng được nhu cầu liên mạng hiện đại. Các kiến trúc sư mạng Internet chưa bao
giờ ngờ đến những yêu cầu an toàn dữ liệu và quy mô phát triển quá nhanh.
Quy mô Mạng: Khả năng đánh địa chỉ 128-bit cho mạng mở rộng
Thay đổi hiển nhiên nhất đối với các giao thức Internet sẽ là tăng cường khả năng đánh địa
chỉ rộng hơn nhiều so với hiện nay đang hỗ trợ. IPv6 sẽ sử dụng 128 bit - đủ để gán 665
triệu tỉ tỉ (665x1024) địa chỉ trên một mét vuông diện tích bề mặt trái đất.
Khả năng này cung cấp thừa rất nhiều chỗ so với nhu cầu trong tương lai gần. Trong thực
tế, với 128 bit này người ta chỉ dành cho vài trăm triệu địa chỉ trên một mét vuông, phần
không gian còn lại sẽ được dùng cho kỹ thuật dẫn đường và cho các mục đích quản lý
khác. Dù sao đi nữa thì sự mở rộng không gian này vượt quá nhu cầu thực sự của chúng
ta.
Kỹ thuật Multicasting: Làm cho việc truyền thông tin đến nhiều người nhận hiệu quả hơn
Thay đổi tiếp theo cho các giao thức sẽ là việc hỗ trợ kỹ thuật data-multicasting. Đây là
phương tiện cho phép người sản sinh thông tin chỉ cần gửi một bản sao lên mạng, bất kể có
bao nhiêu người nhận. Mạng sẽ tự động sao lại bản này khi cần thiết, dẫn nó đến những
máy chủ yêu cầu nó.
Kỹ thuật Multicasting hiện đang được thực hiện trên Internet thông qua phân mạng ảo
(virtual subnet) – Multicast Backbone (Mbone). Tuy nhiên, trong khuôn khổ IPv4 và tốc độ
tương đối hạn chế của Internet, nó chỉ đóng vai trò "gợi ý" là có thể và sẽ làm được gì với
kỹ thuật multicasting trong môi trường Internet thế hệ mới.
An toàn: Định danh nguồn gốc thông điệp và che chắn nội dung
An toàn mạng và dữ liệu là những vấn đề tối quan trọng của Internet thế hệ mới. Chúng ta
đã và đang chứng kiến những khe hở trong kỹ thuật an toàn bị lợi dụng trong thực tế sử
dụng, chẳng hạn như việc dùng giả địa chỉ IP và lạm dụng e-mail cũng như Usenet. Các
giao thức IPng sẽ có hai tính năng được thiết kế nhằm cung cấp an toàn liên lạc ở mức cao
hơn: một đầu tin chứng thực (authentication header) và một đầu tin bao bọc an toàn
(encapsulating security header). Đầu tin chứng thực sẽ bảo đảm rằng thông điệp có nguồn
gốc rõ ràng, xác thực, và một khi đang ở trên mạng, bạn có thể lần theo thông điệp này để
truy ngược đến nguồn gốc gửi nó. Nói cách khác, đầu tin chứng thực sẽ định danh được cả
nguồn gửi thông điệp lẫn sự kiện rằng nguồn này là đã biết và xác thực. Đặc tính này chỉ
biết về nguồn gửi chứ không biết gì về nội dung.
Đầu tin bao bọc an toàn cung cấp công cụ bảo đảm cho các thông điệp được truyền đi
nguyên vẹn một cách kín đáo, tránh được ánh mắt tò mò của những kẻ phá hoại. Định
nghĩa của đầu tin này hỗ trợ nhiều dạng thức và thuật toán khả dĩ. Đây có thể là một công
cụ linh động bảo đảm tính an toàn và thống nhất, sao cho khi có các biện pháp an toàn mới
bạn có thể dễ dàng sát nhập chúng vào hệ thống hiện hành.
Chất lượng Dịch vụ: ở phần lõi và cả bên ngoài
Cho đến gần đây, Internet chưa bao giờ cho phép chọn lựa các mức độ, điều kiện về Chất
lượng Dịch vụ (Quality of Service – QoS) có thể có được từ các nhà cung cấp, người dùng
cũng không thể yêu cầu, và trả tiền tương ứng, sử dụng dịch vụ theo từng ứng dụng, từng
phiên làm việc, theo thời gian, hay từng phần. Ví dụ, trên màn hình chưa bao giờ thấy biểu
tượng với hàng chữ "Cho tôi dịch vụ tốt hơn, và cứ tính thêm phí", cũng như chưa bao giờ
thấy "Hãy bảo đảm chất lượng cho các dịch vụ cuộc gọi video từ người cố vấn đề tài cho
tôi, nhưng chỉ cần chất lượng thấp và rẻ đối với các cuộc gọi từ bạn bè nếu như họ không
tự thanh toán phí". Các ISP riêng lẻ như Uunet và BBN/GTE bắt đầu cung cấp một số loại
hình dịch vụ bảo đảm, nhưng vẫn còn hàng lô dịch vụ chưa thực hiện được trong khuôn khổ
các giao thức hiện nay.
Nhiều loại ứng dụng khác nhau và nhiều tình huống khác nhau có độ ưu tiên khác nhau
theo cấp độ QoS. Lấy ví dụ, tiếng nói thời gian thực có thể chấp nhận mất tín hiệu chứ
không được trễ, trong khi dữ liệu thời gian thực có thể chịu độ trễ ở mức độ nào đó và
thường cần độ chính xác 100%.
Khi các gói thông tin truyền đến đích, một số đặc tính cần được bảo đảm và được kiểm
soát, chẳng hạn như:
- Dung lượng – Nếu ứng dụng yêu cầu 10Mbps giữa các điểm liên lạc, nó cần có khả năng
khai thác dự trữ mạng nhằm hỗ trợ nhu cầu của nó.
- Quản lý mất mát gói thông tin – nếu sự mất mát gói thông tin là không thể tránh khỏi thì
mức độ mất chừng nào là chấp nhận được?
- Thời điểm truyền, nhận gói thông tin – Vào thời điểm nào gói thông tin cần cho ứng dụng?
Hạn chế về chính xác thời điểm đến chừng nào là chấp nhận được?
- Tương tự, khi các gói thông tin đạt đến đích, những đặc tính nào cần được kiểm soát?
- Kiểm soát điểm vào – Những gói thông tin nào được phép vào chỗ nhận? Đối với những
tầng nào thì đây là vấn đề cần xét.
- Phân biệt các gói thông tin – Có những gói thông tin nào quan trọng hơn các gói khác?
Chúng ta có thể dẫn các gói thông tin đến nơi nhận dựa trên nội dung của chúng hay
không?
- Kế toán và thanh toán – Ai sẽ phải trả phí cho việc truyền gói thông tin, và chúng ta sẽ
theo dõi việc thanh toán bằng cách nào?
Giao thức Internet thế hệ mới - IPng
Tổ chức Internet Engineering Task Force (IETF) đang phát triển giao thức IPng. IETF là một
liên minh các nhà nghiên cứu máy tính và những thành phần quan tâm khác, và là nguồn
tạo ra tất cả các chuẩn Internet chính thức. Nó sẽ triển khai IPng,ở dạng này hay dạng
khác, vào lúc nào đó sau năm 1999. Những vấn đề mà tổ chức này đặt ra không phải là
nhỏ.
Mẫu thử nghiệm lớn nhất cho các giao thức IPng là mạng các trạm nghiên cứu và thương
mại trong 29 nước, gọi là 6-Bone. Trong phạm vi nước Mỹ, IPng cũng đang chạy VBNS.
Nguồn tin từ PCworld
GIAO THỨC INTERNET PHIÊN BẢN 6 (IPV6)
Định nghĩa: Là tập những đặc tả về nâng cấp IP phiên bản 4. IP phiên bản 6 (IPv6) đang
được ủy Ban Chuyên Trách Internet Engineering Task Force (IETF) Standars Committee
xem xét; nó còn được coi là giao thức Internet thế hệ mới và được thiết kế để những gói
thông tin được định dạng cho IP4 hay IP6 đều có thể làm việc được. Những giới hạn về
dung lượng địa chỉ và tốc độ tìm đường thấp đã thúc đẩy việc phát triển IPv6; với dung
lượng 128 bit và cách định địa chỉ đơn giản hơn, giao thức mới sẽ giải quyết phần nào
những vấn đề đau đầu trên. Các tính năng được tăng cường khác là mã hóa 64 bit và tự
động cấu hình được thiết kế sẵn của địa chỉ IP.
Tranh luận về sự khẩn thiết của việc nâng cấp IP
Khi đường xương sống của Internet chuyển sang chuẩn mới có tên là IP Version 6 (IPv6),
các mạng cộng tác cũng sẽ phải chuyển đổi để có thể bắt kịp trào lưu. Tuy nhiên, theo ý
kiến thống nhất của giới quan sát viên thì đây là quá trình lâu dài và gian khó.
Nguyên nhân của việc chuyển đổi từ IPv4 sang IPv6 một phần là do sự thiếu hụt số lượng
địa chỉ IP. Số lượng địa chỉ này trở nên bị hạn chế khi có quá nhiều máy tính và thiết bị khác
nối vào Internet. Những ưu điểm của giao thức mới về sự đơn giản trong việc triển khai các
thiết bị IP cũng như khả năng bảo mật được tăng cường sẽ trợ giúp cho người dùng cộng
tác.
Những công ty lớn nhất cần phải bắt đầu quá trình chuyển đổi này sớm nhất. Theo khuyến
cáo của một công ty nghiên cứu, công ty nào có trên 1000 địa chỉ IP thì phải có kế hoạch
ngay từ bây giờ. Quá trình chuyển đổi này cũng đặc biệt quan trọng đối với những khách
hàng phụ thuộc vào Internet để hoạch định tài nguyên xí nghiệp, trao đổi dữ liệu điện tử và
thương mại điện tử. Những ứng dụng này thường là loại đòi hỏi nhiều băng thông cho xử lý
giao dịch, môi trường tương tác hay các ứng dụng "phát tin" và tiếng nói qua IP.
Bây giờ hay tương lai?
Vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất là nên làm gì và vào thời điểm nào. Một số người cho rằng
giao thức này sẽ có mặt trước khi các mạng diện rộng cần được chuyển đổi từ 3-5 năm
nhưng một số khác thì lại nói sự chuyển đổi này cần được chú ý sớm hơn và đòi hỏi của nó
là không nhỏ. Phần cứng, phần mềm và các ứng dụng mạng cần được nâng cấp để làm
việc với những trường địa chỉ mới, dài hơn. Các cơ sở IP lớn phải có sẵn Network Address
Translation (NAT) và Dynamic Host Control Protocol (DHCP) để giải quyết những vấn đề khi
gán địa chỉ mới và gia tăng tính năng của việc định danh địa chỉ này. Hiện thời, trong vòng
hai năm tới, những nhà quản trị mạng vẫn còn nhiều vấn đề lớn hơn cần giải quyết là năm
2000 và chuyển sang cộng đồng chung châu Âu.
Ban chuyên trách công nghệ Internet (IETF) chịu trách nhiệm thúc đẩy và hiện thực IPv6; tổ
chức này cũng đã có kế hoạch hiện thực và môi trường thử nghiệm gọi là 6bone, đặt tại úc
và hiện liên kết những thiết bị IPv6 trên 32 quốc gia.
Thách thức mà IETF phải giải quyết là hoàn tất việc chuyển đổi sang IPv6 trước khi IPv4 đổ
vỡ; họ cũng đã có kế hoạch thực hiện từng bước quá trình chuyển đổi này. Sẽ có giai đoạn
mà cả hai giao thức cùng tồn tại trên Internet công cộng. Các chuyên gia ước tính quá trình
chuyển đổi này mất khoảng từ 4-10 năm.
Tính năng tăng cường trong IPv6 so với IPv4
Mở rộng địa chỉ và tính năng dẫn đường: kích thước địa chỉ IP lên đến 128 bảo đảm rằng
IPv6 sẽ là giao thức Internet lâu dài. Khả năng mở rộng của việc định tuyến một-nhiều được cải
tiến để truyền một cách hiệu quả các ứng dụng băng thông cao như video và audio.
Tốc độ mạng: những thay đổi thực hiện trong định dạng địa chỉ giúp giảm yêu cầu về băng
thông và cho phép tăng tính hiệu quả và linh hoạt của việc định tuyến và phát tiếp thông tin.
Khả năng bảo mật thiết kế sẵn: những mở rộng để hỗ trợ khả năng kiểm tra tính hợp lệ, tích
hợp và bảo mật dữ liệu là một phần của IPv6.
Khả năng để gán các mức ưu tiên cho các gói thông tin: các gói thông tin có thể được gắn
nhãn để được thao tác đặc biệt, chẳng hạn "độ ưu tiên". Gói thông tin về hội đàm video có thể có
độ ưu tiên cao hơn gói về mail thông thường.
Từ vựng về IPv6
6bone: nền thử nghiệm IPv6 dựa trên giao thức IPv4; dùng cơ chế đường ống và chồng kép.
Anycast: một loại gói thông tin IPv6, cho phép cập nhật hiệu quả nhất bảng dẫn đường cho một
trong các nhóm máy chủ.
Dual stacking: cơ chế truyền IPv6 "Transition Mechanics for IPv6 Hosts and Routers"; đặc tả cơ
chế chồng kép như một phương pháp chuyển đổi từ IPv4 sang IPv6 và hỗ trợ cho cả IPv4 cũng
như IPv6 trong các máy chủ và bộ dẫn đường.
Dynamic Host Control Protocol (DHCP): chiến lược để giảm những vấn đề thường gặp do
thiếu địa chỉ IP; cho phép định vị địa chỉ IP một cách tự động.
Internet Engineering Task Force (IETF): chịu sự giám sát của Ban Kiến Trúc Internet (IAB)
thuộc Hiệp Hội Internet (IA); chịu trách nhiệm phát triển và triển khai các giao thức Internet.
Địa chỉ IP (địa chỉ Internet): xác định thông tin người gửi và người nhận trên các gói thông tin.
Để có mặt trên Internet, một tổ chức cần có địa chỉ mạng. Địa chỉ trong phiên bản IPv4 là 32 bit;
trong phiên bản IPv6 là 128 bit, gia tăng theo cấp số mũ số địa chỉ có thể có.
Multicast: cho phép truyền thông giữa một người gửi và nhiều người nhận. Trong IPv6, cho
phép nhận dữ liệu băng thông cao như video và âm thanh.
Network Address Translation (NAT): chiến lược để giảm những vấn đề thường đi kèm với
thiếu địa chỉ IP; cho phép truy cập đến những địa chỉ IP riêng, không đăng ký.
Nguồn tin từ PCworld
NHỮNG ĐIỀU TRÔNG ĐỢI Ở INTERNET
Internet đang sụp đổ rồi chăng? Điều đó phụ thuộc vào việc bạn nói chuyện với ai, và đối
với họ Internet là gì. Nhưng có điều không thể chối cãi được là quan điểm chung của người
sử dụng cho rằng Internet - hay ít nhất là World Wide Web - dường như đang bị sa lầy.
Các nhà quản lý hệ thống thông tin có thể thực hiện một số bước để đảm bảo chất lượng
truy cập Internet cho người sử dụng trong nội bộ, cũng như hiệu quả tốc độ cho các Web
server được truy cập bởi người sử dụng bên ngoài. Song vấn đề là Internet đã không được
thiết kế để hỗ trợ cho số lượng người sử dụng cũng như các kiểu ứng dụng và dữ liệu hiện
đang lưu thông trong Internet mà người sử dụng kỳ vọng có thể đáp ứng lập tức như ở các
CD-ROM hoặc các ứng dụng trên máy tính để bàn của mình.
Ngày càng nhiều đoàn thể và cá nhân tham gia vào Internet thì hố sâu ngăn cách giữa
những điều trông mong của họ và thực tại giới hạn của Internet cũng ngày càng rộng lớn
thêm. Một số người sử dụng nói rằng Internet chậm và không đáng tin cậy. Nhưng khi bạn
hỏi những người đã xây dựng Internet họ sẽ cho bạn con số phát triển lên trong suốt hai
năm qua, và bạn phải sửng sốt về khả năng của nó.
Internet sẽ phải đáp ứng như thế nào? Cho dù có cải tiến tốc độ truyền và phần cứng đến
đâu đi nữa, cho dù có bao nhiêu nghi thức linh hoạt cho 'net được đưa ra, thì chất lượng
phục vụ sẽ vẫn là dưới mức kỳ vọng của người sử dụng. Còn có một nhu cầu cấp thiết đối
với một phương thức phân phối dữ liệu mới (tương tự như vấn đề của Usenet) có thể đưa
ra những nội dung gần với người dùng trước khi yêu cầu.
Khi các công ty và cá nhân bắt đầu đặt niềm tin vào Internet và Web thì họ đều mong chờ ở
nó một dịch vụ có chất lượng cao.
Mọi người trông đợi rằng nó phải luôn luôn hiệu quả, bất kể họ đang làm gì, đang cố gắng
chuyển e-mail cho ai, hay họ đang xem xét trang Web nào! Netscape FTP đã chuyển tải
hàng triệu bản sao chép một giờ và thường là quá tải. Như vậy nó hoạt động có hiệu quả
hay không thì cũng đã rõ.
Chờ đợi kết nối
Câu chuyện về sự thoái vị sắp tới của Internet là một chủ đề mà nhiều người đã nói bóng
gió trong vài năm nay. Trong mục thư tín "Com-priv" trên Internet, người ta đặt câu hỏi rằng
có phải Internet không phân phối được một cách thỏa đáng, và nếu vậy phải làm gì đây?
(Mục thư tín Com-priv là nơi các nhà phát triển Internet, các nhà cung cấp dịch vụ Internet
(ISPs= Internet service providers) và những người quan tâm khác thảo luận các vấn đề liên
quan đến Internet thương mại)
Đối với người sử dụng cá nhân, việc dùng Internet thường mất thời gian chờ đợi để được
kết nối tới một địa chỉ hay thực hiện truy tìm vì nó chậm chạp và luôn bận rộn.
Đó thực sự không phải là lỗi của Internet. Các chủ sở hữu cơ sở Web đã không cung cấp
đủ năng lực theo đòi hỏi của người dùng. Họ có thể quyết định tăng sức mạnh cho server,
nhưng đó là điều không chắc xảy ra trong phút chốc. Các nhà cung cấp địa chỉ Web chủ
yếu như BBN Planet Corp., Digital Express Group Inc., và The Internet Co. theo dõi mức độ
máy server một cách thận trọng, và nếu như một server không thể đáp ứng được đòi hỏi
của người dùng, các công ty này sẽ khuyến cáo chủ nhân của nó nên mua máy mạnh hơn.
Vấn đề đối với phương án tiếp cận này là có lẽ nó đáp ứng không kịp thời. Nếu một khách
hàng đến với bạn và phải bỏ đi, hoặc buộc phải chờ đợi quá lâu, họ có thể sẽ không bao
giờ quay trở lại.
Khi các ISP và các nhà quản lý địa chỉ (site administrator) đáp ứng được nhu cầu ngày càng
tăng thì nhiều người sẽ phải kinh ngạc về khả năng của Internet - một ngành công nghiệp
phát triển qua 7 - 8 năm, từ chỗ không có gì lên đến 2.000 công ty cung cấp dịch vụ, và phải
chăng nó vẫn đang hoạt động tốt? Đó là một điều kỳ diệu về sự lớn mạnh của Internet.