Chapter 10 immediate care of the new born

1

Sản khoa

IMMEDIATE CARE OF THE NEWBORN
INITIAL CARE OF THE WELL NEWBORN
Hệ thống cho điểm Ballard
- Hệ thống cho điểm Ballard để khám lâm sàng để đánh giá khả năng trưởng
thành của thần kinh cơ và có thể ước tính tuổi thai

1

Aureus


2

Sản khoa

Hệ thống cho điểm Apgar
Thường được sử dụng, để đánh giá mức độ hô hấp của trẻ dựa vào 5 yếu tố, đánh
giá tại thời điểm 1 phút và 5 phút, và 10p, 15p, 20p (nếu ban đầu Apgar < 7). Trong
đó điểm Apgar:
1. Điểm Apgar từ 7 – 10: bình thường
2. Điểm Apgar từ 4 – 6 : suy hô hấp nhẹ đến rung bình
3. Điểm Apgar < 4: suy hô hấp nặng
Điểm Apgar không nên được sử dụng để đánh giá sự khó thở của trẻ, điều này
được xác định bằng khí máu động mạch cuống rốn.

Điểm Apgar tại 1 phút không có giá trị tiên lượng, có giá trị để tăng độ tập
trung. Điểm Apgar 5 phút có giá trị đánh giá hiệu quả hồi sức để xem cần hồi sức

tiếp hay không. Không nên dùng Apgar để đánh giá thần kinh của bé.

2

Aureus


3

Sản khoa

Chăm sóc thường quy
Là điều cần thiết chăm sóc trẻ sơ sinh, bất kề có cần hồi sức hay không. Kẹp dây
rốn muộn sau 30s đối với cả trẻ sinh đủ tháng và sinh non. Với trẻ đủ tháng, kẹp
dây rốn muộn làm giảm chảy máu trong thất, tăng huyết áp và thể tích máu, giảm tỉ
lệ truyền máu, và ít viêm ruột hoại tử hơn; adr là tăng mức bilirubin ở trẻ → nên cần
chiếu xạ nhiều hơn.
Làm ấm
Đầu tiên sau khi lau khô trẻ cần làm ấm: chăn ấm, hoặc đặt áp lên mẹ, hoặc
chiếu xạ làm ấm: với trẻ khỏe, đủ tháng → nên tiếp xúc gia vớimẹ, và cho ăn trong
giờ đầu tiên sinh ra. Cần kiểm soát nhiệt độ trẻ cẩn thận không được để quá nóng,
hay quá lạnh → nhiệt độ nách là 36.5℃.
Làm rốn
Sau khi dây rốn được kẹp và cắt thì được để ngoài không khí → để tự khô và
tách ra, các thuốc diệt khuẩn tại chỗ được sử dụng mặc dù không có giá trị igảm
omphalitis ở nươc phá ttriển.
Dây rốn mất màu bluish-white sau 24h, và sau vài ngày sẽ đen, khô lại và tự
tách ra. Nếu có yêu cầu về tế bào gốc → làm ngay sau khi sinh
Dấu hiệu sinh tồn
Các chỉ số: nhiệt độ, nhịp tim, nhịp thở, màu sắc trung tâm và ngoại vi, mức

độ tỉnh táo, trương lực và hoạt động được đánh giá mỗi 30 phút đến khi các chỉ số
này ổn định duy trì ít nhất 2 giờ
Cho ăn
Người mẹ cần được tập huấn cách cho trẻ bú sữa, WHO có khuyến cáo về 10
bước, và skin – to – skin care sẽ tăng thời gian cho bú lên 42 ngày
Chăm sóc chuyển tiếp
- Ở trong giai đoạn chuyển tiếp 6-12h để xác định các vấn đề có thể xuất hiện:
thay đổi nhiệt độ, thay đổi hoạt động, không bú, màu xác gia bất thường, hoạt
động hô hấp và tim mạch khác, bụng trướng, nôn dịch mật, ngủ quá dài, phân
xu bất thường,
Tất cả các trẻ sinh được tiêm 1 liều vitamin K1: (phytonadione: 0,5-1mg).
Vàng da
Để tránh nguy cơ bilirubin máu quá cao → cần đo bilirubin huyết thanh toàn
phần của máu và các yếu tố lâm sàng dự báo tăng bilirubin máu nghiêm trọng.
Với vàng da nhân (BIND – bilirubin induced neurologic dysfunction) thường đi
kèm vàng mắt, với bilirubin máu > 30 mg/dL. Vàng da > 2 tuần cần phải được điều
trị. Cần đo tổng lượng bilirubin trước khi quyết định phương pháp điều trị kể cả
chiếu xạ, hay trao đổi huyết tương

3

Aureus


4

Sản khoa

CHĂM SÓC TRẺ SƠ SINH ỚM
Hời sức sơ sinh

Nếu trẻ khó thở, cần ép tim, dùng epinephrine theo protocol. Nếu trẻ sinh ra
xanh sao và có HR < 100bpm → cần phải thông khí chủ động

4

Aureus


5

Sản khoa

5

Aureus


6

Sản khoa

Suy hô hấp có thể ở trẻ sinh non, hoặc maternal narcotic trong khi chuyển dạ
→ Không kk sử dụng naloxone trừ khi tình trạng rất cấp tính
Khí máu dây rốn
- Tốt nhất dùng khí máu dây rốn. Cần nhớ rằng máu giàu oxy từ nhau thai theo
tĩnh mạch rốn → trẻ; máu nghèo oxy từ thai → nhau qua động mạch rốn →
cần phân tích khí máu động mạch rốn. Nếu có thể thì phân tích cả khí máu
động – tĩnh mạch rốn.

6

Aureus


7

Sản khoa

- Acidmáu khi pH máu thấp, pH < 7.2
- Khó thở được định nghĩa là mất khả nnăg trao đổi khí dẫn tới hạ oxy máu và
tăng CO2 máu BE ≥ -12 mmol
Ngân hàng tế bào gốc dây rốn
Để lưu giữ tế bào gốc, và nên thông báo thông tinh về đơn vị tế bào dây rốn
của đứa trẻ dùng cho nó hoặc thành viên gia đình.
Cắt bao quy đầu
- Cắt bào quy đầu là loại bỏ đoạn da bao phủ cuối của dương vật, tiến hành
trong vòng 2 ngày đầu tiên, gây tê tại chỗ.

Việc cắt bao quy đầu cho trẻ sơ sinh có nhiều lợi ích hơn là nguy cơ, tuy nhiên đây
là can thiệp rất sớm nên bố mẹ cần hiểu rõ các biến chứng cũng như các tranh luận
về lợi ích toàn bộ.
Tầm soát trẻ sơ sinh
Cần tầm soát các biến chứng: chuyển hóa, bệnh nội tiết, bệnh hemoglobin,
điêchs, cystic fibrosis. Mẫu được lấy lý tưởng nhất là 24-48h sau sinh; và lấy lại vào

7

Aureus

8

Sản khoa

ngày thứ 10-14 sau sinh đeẻ giảm khản năng bị phenylketo niệu và các biến chứng
chuyển háo khác.

8

Aureus