Ngữ văn 6 - Tiết 98: Đêm nay Bác không ngủ

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG </b>

<b>CÁC THẦY CÔ GIÁO </b>

<b>ĐẾN DỰ GIỜ </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Tiết 98: Văn bản</b>

<b>ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ </b>

<b> </b>

<b> </b>

-Minh

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ</b>

<b>Nhiệm vụ chung:</b>

-Đọc và soạn bài theo hướng dẫn.

<b>Nhiệm vụ riêng:</b>

-

<b>_{Nhóm 1:}</b>

Tìm hiểu về tác giả Minh Huệ

-

<b>_{Nhóm 2,3}</b>

Tìm hiểu chung về tác phẩm «Đêm nay Bác

khơng ngủ»

-

<b>_{Nhóm 4:}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>Tiết 98: Văn bản </b>

<b>ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ </b>

<b> </b>

<b> </b>

-Minh

<b>Hueä-I.Đọc – tìm hiểu chung</b>

<b> 1. Tác giả</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

(

<i><b>Minh Huệ)</b></i>

<b>I. Đọc – tìm hiểu chung.</b>

<b>1. Tác giả: Minh Huệ ( 1927 – 2003)</b>

- Tên thật

: Nguyễn Đức Thái.

-

Quê ông

ở Bến Thủy, Thành phố Vinh,

Nghệ An.

- Thơ ơng bình dị, mộc mạc, lời thơ thủ

thỉ, tâm tình.

- Bút danh

: Minh Huệ, Mai Quốc Minh,

Nguyễn Thái.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

<i><b> (</b></i>

<i><b>Minh Huệ)</b></i>

<b>I. Tìm hiểu chung</b>

<b>1.Tác giả: Minh Huệ (1927 – 2003)</b>

<b> Các tác tiêu biểu:</b>

<i>* Tiếng hát quê hương</i>

*

<i>Đất chiến hào</i>

*

<i>Mùa xanh đến</i>

*

<i>Đêm nay Bác không ngủ</i>

*

<i>Rừng xưa rừng nay</i>

*

<i>Ngọn cờ Bến Thủy</i>

(truyện ký)

*

<i>Người mẹ và mùa xuân</i>

(truyện ký)

*

<i>Phút bi kịch cuối cùng</i>

*

<i>Thưởng thức thơ viết về Bác Hồ</i>

*

<i>Dịng máu Việt Hoa</i>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác khơng ngủ</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

<i><b> (</b></i>

<i><b>Minh Huệ)</b></i>

<b>2. Tác phẩm</b>

<b>a. Hoàn cảnh sáng tác</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

<i><b> (</b></i>

<i><b>Minh Huệ)</b></i>

<b>b.Thể thơ:</b>

Bài thơ thuộc thể thơ năm chữ,

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

<i><b> (</b></i>

<i><b>Minh Huệ)</b></i>

<b>c. Phương thức biểu đạt: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Hãy nối những từ ngữ ở cột A với phần giải thích nghĩa ở </b>

<b>cột B sao cho phù hợp.</b>

<b>a</b>

<b>1. Trầm ngâm</b>

<b>2. Mơ màng</b>

<b>3. Thổn thức</b>

<b>4. Bồn chồn</b>

<b>5. Bề bộn</b>

<b>a. </b>

<b>Trạng thái chập chờn, nửa tỉnh, nửa ngủ.</b>

<b>b. Tình cảm xao xuyến, khơng kìm nén được.</b>

<b>c. Có dáng vẻ lặng lẽ, suy nghĩ về một điều gì đó.</b>

<b>d. (một mực) địi xin cho kì được</b>

<b>e. Trạng thái tình cảm nôn nao, thấp thỏm.</b>

<b>g. Nhiều và lộn xộn (tâm trạng có nhiều điều </b>

<b>lo lắng khơng n).</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

<i><b> (</b></i>

<i><b>Minh Huệ)</b></i>

<b>g. Bố cục: </b>

Bài thơ được chia làm 2 phần.

- Phần 1: Từ đầu ->“Anh thức ln cùng

Bác”.

-> Hình ảnh Bác Hồ và tâm trạng của anh

đội viên.

- Phần 2: Còn lại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Tiết 98: Văn bản: </b>

<b>ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ </b>

<b> </b>

<b>Minh Hu </b>

<b>ệ</b>

<b>II. Đọc – tìm hiểu chi tiết.</b>

<b>1. Hình tượng Bác Hồ.</b>

<b>* Hồn cảnh: </b>

Trên đường hành quân đi chiến dịch.

- Thời gian:

Đêm khuya.

<b>- </b>

Không gian

<b>: </b>

<i>Thời tiết</i>

: Mưa lâm thâm, giá lạnh

<i>Địa điểm</i>

: Mái lều tranh xơ xác

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>THẢO LUẬN NHĨM </b>

(Thời gian : 3 phút)

<b>Hình thức : </b>

Chia lớp làm 6 nhóm, 8 HS/nhóm

<b>Cách thức thảo luận: </b>

1 phút đầu HS tìm các chi tiết khắc

họa hình ảnh Bác và các biện pháp nghệ thuật. 2 phút sau tất

cả học sinh trong nhóm cùng thống nhất đưa ra kết luận về

hình ảnh Bác.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

-Chú cứ việc ngủ ngon

Ngày mai đi đánh giặc

-

Bác ngủ khơng an lịng

-Bác thương đồn dân

cơng

<b>LỜI NĨI</b>

<b>CỬ CHỈ, HÀNH ĐỘNG</b>

<b>HÌNH DÁNG, TƯ THẾ</b>

<i><b>-> Tõ l¸y, Èn dơ, so s¸nh</b></i>

<b>-> Bác vừa gần gũi vừa </b>

<b>vĩ đại, ln lao. </b>

<i><b>-> </b></i>

<i><b>ng t, ip ng, </b></i>

<i><b>hình </b></i>

<i><b>ảnh cụ thể, giàu sức gợi tả, </b></i>

<i><b>gợi cảm.</b></i>

<b>-> Bỏc õn cn, dịu dàng, tỉ </b>

<b>mỉ -> Yêu th ơng bộ đội </b>

<b>ư</b>

<b>sâu sắc.</b>

<b>-> </b>

<b>Tình yêu thương, </b>

<b>quan tâm lo lắng.</b>

<b>=> Hình ảnh Bác vừa giản dị, gần gũi, vừa chân thực mà lớn lao. Bác </b>

<b>ln giành tình u thương sõu nng cho chin s, ng bo.</b>

* Lần đầu: Ngồi lặng yên,vẻ
mặt trầm ngâm

* Lần th 3: Ngồi đinh ninh,
chòm râu im phăng phắc, mái
tóc bạc

<b>ã</b>_{Đốt lửa}_{, s}_{ởi ấm}

<b>ã</b> _{Dém chăn}_{cho từng}

ng ời

<b>ã</b> _{Nhón chân}_nhẹ

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<i>Minh Huệ</i>

I.Đọc và tìm hiểu chung
II. Đọc và tìm hiểu chi tiết

1. Hình t ợng Bác Hồ

Anh i viờn thc dy
Thy tri khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác khơng ngủ

LỈng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm

Ngoài trời m a lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác
... Lần thứ ba thức dậy

Anh hốt hoảng giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh

Chòm râu im phăng phắc
+ Hình dáng

Anh i viờn nhỡn Bỏc

Càng nhìn lại càng th ơng

Ng ời Cha mái tóc bạc
Đốt lưa cho anh n»m.

....

Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn cả la hng

ã Lần đầu : Ngồi lặng yên ,vẻ mặt trầm ngâm

-> dỏng v lng l bờn bp la bp bùng cháy, suy nghĩ về những

khó khăn của chiến dch.

ã Lần 3 : Ngồi đinh ninh, chòm râu im phăng phắc

-> dỏng v trm ngõm suy ngh, khc ha trạng thái bất động của

bác, lo lắng cho sự thnh bi ca chin dch, cho dõn, cho nc.

<b>ã</b> _{Các từ láy}_{: Trầm ngâm, đinh ninh, phăng phắc}

<b>ã</b> _{Hình ảnh ẩn dụ : Ng}_{ời cha mái tóc bạc} _{chỉ Bác Hồ}

-> Tỡnh yờu thng, s chm lo của bác giống như những người cha
•Hình ảnh so sánh: «Bóng Bác... ngọn lửa hồng»

-> Bác như ngọn lửa sưởi ấm cho chiến sĩ, tiếp thêm sức mnh.

_{Hình ảnh Bác thân th}_{ơng gần gũi với nét ngoại hình thể}

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<i>Minh Huệ</i>

I.Đọc và tìm hiểu chung
II. Đọc và tìm hiểu chi tiết

1. Hình t ợng Bác Hồ

+ Hình dáng

+ C ch hnh ng Rồi Bác đi dém chăn

Tõng ng êi tõng ng êi một
Sợ cháu mình giật thột

Bỏc nhún chõn nh nhng.
Anh i viờn nhỡn Bỏc

Càng nhìn lại càng th ơng
Ng ời cha mái tóc bạc

Đốt lửa cho anh nằm.

Đốt lửa

<b>ã</b> _{Đốt lửa}_{, s ởi ấm}

<b>ã</b> _{Dém chăn}_{cho từng ng}_ời
<b>ã</b> _{Nhón chân}_{nhẹ nhàng}

_{Cỏc cm ng t + ip ng " Tng ng i"}

_{Thể hiện tình yêu th ơng sâu sắc sự chăm sóc}

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<i>Minh Huệ</i>

I.Đọc và tìm hiểu chung
II. Đọc và tìm hiểu chi tiết

1. Hình t ợng Bác Hồ

+ Hình dáng :

+ C ch hành động
+ Lời nói

- Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai i ỏnh gic

Bác thức thì mặc Bác

Bác ngủ không an lòng
Bác th

ơng đoàn dân công

Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu

Manh áo phủ làm chăn
Trời thì m a lâm thâm
Làm sao cho khỏi ớt !

Càng th ơng càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau

- Chỳ c vic ng ngon
Ngy mai i ỏnh gic

Vâng lời anh nhắm mắt
Nh ng bụng vẫn bồn chồn

<b>ã</b>_{Lần đầu Bác nói :}_{Chó cø viƯc ngđ ngon .Ngµy}

mai đi đánh gic

<b>ã</b>_{Lần sau Bác bộc lộ nỗi lòng lo l ng cho}_ắ _các

chiến sĩ, bộ đội dân công : Bác ngủ không an
lòng .Bác th ơng đoàn dân công

_{ip t "}_cng_{" + cỏc}_{động từ}_{: th}_ư_{ơng, mong}<b>_…</b>

=>Tình yêu thư ơng thiết tha, nồng ấm đến độ quên
mình của Bác dành cho đồn dân cơng nói

riêng,

ng

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

*

<b>Hình ảnh Bác ở khổ thơ cuối:</b>

- Điệp ngữ «đêm nay»

- Hình ảnh Bác khơng ngủ được hình tượng hóa -> Thành

tượng đài trong lịng chiến sĩ, nhân dân.

- Bác khơng ngủ vì lo cho dân, cho nước -> lẽ thường tình

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<b>Đêm nay Bác khơng ngủ</b>
<b>(Phù điêu nhơm của Hà Trí Dũng)</b>

- L i th gi n d , ch©n thành
nhi u từ láy gợi hình, g i c m.ề ợ ả

- Sử dụng phép so sánh, ẩn dụ
-Th th n m ch cã nhi u v n ể ơ ă ữ ề ầ

li n thÝchề h p v i l i k chuy n Hình ảnh Bác hiện lên thật
giản dị , gần gũi, chân

thcm ht sc ln lao v
i

Nội dung

Nghệ thuật

I.Đọc và tìm hiểu chung
II. Đọc và tìm hiểu chi tiết

<b> Hình tượng B¸c Hå</b>

TiĨu kÕt

<b>Tiết 98.Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ</b>

<i><b> (</b></i>

<i><b>Minh Huệ)</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

<b>1</b>
<b>2</b>
<b>3</b>
<b>4</b>
<b>5</b>
<b>Câu 1</b>

<b>Câu 1</b>

<b>Câu 2</b>

<b>Câu 2</b>

<b>Câu 3Câu 3: Tác giả bài thơ “ Đêm nay Bác không ngủ” là của ai ? : Từ láy nào miêu tả cách đi của Bác thể hiện sự chăm sóc ân cần cho các anh chiến </b>

<b> :</b>

<b> Bác Hồ hiện lên trong bài thơ qua cách cảm và miêu tả của nhân vật nào ?</b>
<b>sĩ ? Câu 4</b>

<b>Câu 4_{Câu 5}_{Câu 5} :Hình ảnh nào của Bác được nhà thơ so sánh “ Ấm hơn ngọn lửa hồng” ?_{: Trong đêm đó Bác “ngủ khơng an lịng” vì Bác thương cho ai?}</b>

Ơ

H

A

B

C

<b>B</b>

<b>B</b>

<b>Á</b>

<b>Á</b>

<b>C</b>

<b>C</b>

<b>H</b>

<b>H</b>

<b>Ồ</b>

<b>Ồ</b>

<b>Từ khóa</b>
<b>Từ khóa</b>

<b>Ơ CHỮ BÍ MẬT</b>

<b>Ơ CHỮ BÍ MẬT</b>

       

       

       

       

       

M

I

N

<b>H</b>

<b>H</b>

H

U

Ệ

A

N

H

Đ

<b>Ộ</b>

<b>Ộ</b>

I

V

I

Ê

N

N H

Ẹ

N H

<b>À</b>

<b>À</b>

N

G

<b>B</b>

<b>B</b>

Ó

N

G

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

<b>KỂ CHUYỆN BÁC HỒ</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26></div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28></div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29></div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30></div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31></div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

Hướngưdẫnưvềư

nhàư

Hướngưdẫnưvềư

nhàư

- Dựa theo bài thơ, em hãy viết

một đoạn văn ngắn khoảng 10 câu
nêu cảm nghĩ của em về hình
tượng Bác Hồ trong bài th.

- Chuẩn bị : Đêm nay Bác
không ngủ tiết 2

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div>

<!--links-->