sang kien kinh nghiem mon tap doc lop 5
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (207.14 KB, 21 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>A. PHẦN MỞ ĐẦU</b>
<b>I. LÍ DO CHON ĐỀ TÀI:</b>
<i><b> 1. Cơ sở lí luận:</b></i>
Trong chương trình Tiểu học mục tiêu của môn Tiếng Việt ở Tiểu học
được xác định là:
- Hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt, ( nghe,
nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các mội trường hoạt động của lứa tuổi.
- Thông qua việc dạy và học Tiếng việt góp phần rèn luyện thao tác tư duy.
- Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu
biết sơ giản về xã hội, tự nhiên, con người, về văn hóa van học Việt Nam và nước
ngồi.
- Bồi dưỡng tình u Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng
và giàu đẹp của Tiếng Việt hình thành nhân cách con người xã hội chủ nghĩa.
- Phân môn Tập đọc trong Tiếng Việt là một trong những phân môn quan trọng
bởi có đọc tốt thì mới học tốt Tiếng Việt. Đọc tốt ở phân môn Tập đọc là các em
được củng cố khắc them những tri thức, kĩ năng học tốt các môn khác của Tiếng
Việt và các môn học khác. Chức năng của phân môn Tập đọclà luyện đọc: rèn cho
học sinh đọc đúng, đọc trôi chảy, tiến tới đọc hay (đọc diễn cảm). Thông qua đọc
đúng, đọc hayhọc sinh cảm thụ được cái hay cái đẹp của bài văn, bài thơ…Nó là
chìa khóa đưa các em vào kho tàng văn hóa, khoa học, giáp các em nhận ra những
tinh hoa của dân tộc đang được tàng trữ trong sách vở. Mỗi bài tập đọc là một văn
bản là một bức tranh thu nhỏ về hiện thực về cảnh đẹp đất nước, con người, xã
hội… Mặt khác, thể hiện được tâm hồn của tác giả khơng chỉ có nội dung hấp dẫn
của bài văn bài thơ mà còn phụ thuộc vào người đọc tác phẩm đó. Trước hết người
đọc phải đọc đúng, đọc cính xác, đọc trơi chảy, tiến tới đọc diễn cảm, đọc theo vai
thí mới diển tả cảm xúc, tình cảm, thái độ của tác giả bộc lộ qua từng nhân vật trong
tác phẩm.
Bởi vậy nâng cao năng lực đọc học sinh nhất là đọc đúng, đọc diễn cảm là hết
sức cần thiết đối với giáo viên cuối bậc tiểu học.
Cũng từ lí do đó tơi nhận thấy mình cần phải rèn đọc cho học sinh và tơi đã
tìm ra “một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh thông qua tiết Tập đọc” vì
tơi cho rằng học sinh muốn đạt kết quả tốt trong học tập thì bản thân phải đọc thông
viết thạo.
<i><b>2. Cơ sở thực tiễn:</b></i>
Qua nhiều năm nhà trường phân công giảng dạy lớp 5 và qua dự giờ trao đổi
học tập lẫn nhau trong đồng nghiệp và được hội giảng cấp trường. Còn bộc lộ nhiều
tồn tại:
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
trình độ học sinh khơng đồng đều, chưa nghiêng cứu kĩ nội dung bài chưa cảm nhận
được cái hay của bài tập đọc.
+ Mặt khác, địa bàn của trường cịn bị ảnh hưởng của ngơn ngữ đia phương nên
học sinh phần lớn còn đọc sai, phát âm nhằm lẫn ch/tr ; s/x ; d/gi/v ; dấu hỏi dấu
ngã. Trong các giờ dạy tập đọc, việc rèn đọc cho học sinh còn hạn chế giáo viên
chưa chú ý rèn đọckhi học sinh phát âm sai, khi ngắt nghỉ chưa đúng. Trong việc rèn
đọc diễn cảm mang tính chất hính thức, nhiều giáo viên cịn lúng túng trong việc
hướng dẫn học sinh rèn đọc: đọc thành tiếng, đọc thầm. Ngước lại, trong giớ tập đọc
có giáo viên chỉ chú trọng đến việc tìm hiểu nội dung bài, số lượng học sinh đọc
trong lớp cịn ít, chưa biết len giọng, hạ giọng khi nào, nhấm giọng ở những từ ngữ
nào. Nhất là khi đọc lời các nhân vật chưa thể hiện được tính cách của các nhân vật,
qua giờ dạy chưa đạt được mục tiêu tiết học.
Trước tình hình như vậy bản thân tơi suy nghĩ rất nhiều là người giáo viên
truyền thụ kiến thức cho học sinh. Qua tìm hiểu cách đọc của học sinh sau đó nghiên
cứu kĩ tính chất và nhiệm vụ của phân mơn tập đọc, tơi thấy rằng mỗi bài đều có
cách đọc riêng, một cách đọc diễn cảm khác nhau cần khai thác triệt để , để từ đó
giúp các em từng bước kịp thời sửa chữa và đi đến đọc đúng, đọc trôi chảy, đọc diễn
cảm đồng thời cảm thụ tốt bài tập đọc .
Muốn vậy trước tiên với bản thân tôi phải cố gắng trau dồi nghiệp vụ chuyên
môn ở các bạn dồng nghiệp dự giờ, thao giảng, nghiên cứu sách giáo khoa, sách
tham khảo về phạm vi môn tiếng việt và sự chỉ đạo của cấp trên tạo cho bản thân
nhiều phương pháp dạy tốt
Đối với học sinh phải tạo được cảm xúc cho các em trước mỗi bài tập đọc, phải
tạo được một lớp học một khơng khí thoải mái, tránh gị bó, để học sinh dễ dàng trực
cảm với bài văn, tất cả đều hướng về tiết học, có tâm trạng chờ đợi và chú ý khi
thầy- bạn đọc bài.
Mức độ đọc diễn cảm có thể tiến hành rèn luyện từ thấp đến cao như:
+ Đọc diễn cảm đúng theo ngữ điệu từng loại câu,biết hạ giọng hoặc cao giọng
theo câu hỏi , câu kể, câu cảm, câu cầu khiến.
+ Biết nhấn mạnh các từ ngữ quan trọng câu, nhấn mạnh các tiếng gieo vần
trong thơ ( thường là các từ gợi tả, gợi cảm, từ dùng để hỏi ...). Làm nổi bật ý nghĩa
của câu văn ,câu thơ.
+ Biết ngắt nhịp đúng các vế ( ở giữa câu và nhịp thơ).
+ Biết diễn tả đúng tình cảm của từng đoạn văn , khổ thơ ( giọng vui,
buồn,phấn khởi,hào hứng hoặc trang nghiêm).
+ Biết thay đổi giọng đọc văn đối thoại theo tính cách của từng nhân vật
+ Biết đọc phân biệt lời của tác giả ( thường là giọng kể ) với lời nhân vật.
+ Phân biệt và phát âm chính xác các phụ âm đầu, vần, thanh.
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
- Việc giúp học sinh đọc tốt cũng góp phần giúp các em cảm thụ tốt bài văn, vì
khi đọc bài học sinh đã ít nhiều cảm thụ ; các em đọc diễn cảm ngày càng hay thì
mức độ cảm thụ bài văn của các em càng sâu sắc và phong phú . Do đó với mỗi bài
tập đọc cũng như từng đối tượng học sinh mà tôi luôn rèn luyện cho học sinh để
các em kịp thời sữa chữa và đọc tốt hơn.
<b>II. MỤC ĐÍCH , ĐỐI TƯỢNG VÀ PHUONG PHÁP NGHIÊN CỨU:</b>
<i><b>1. Mục đích nghiên cứu:</b></i>
Nghiêng cứu đề tài này, tơi nhằm tìm hiểu thực trạng học tập đọc của học
sinh lớp 5 mà tôi đang chủ nhiệm. Cũng như những nguyên nhân dẫn đến việc đọc
yếu của các em từ đó đề ra các giải pháp khắc phục góp phần giáo dục tồn diện cho
các em, và nâng cao chất lượng giáo dục cho nhà trừơng.
<i><b>2. Đối tượng nghiên cứu</b></i>
Trong đề tài này, vấn đề tôi nghiên cứu ở đậy“ Một số biện pháp khắc phục
tình trạng học sinh học yếu mơn tập đọc” và chỉ nghiên cứu trên những học sinh lớp
5A3<sub> trường tiểu học Mỹ Phước A mà tôi đã chủ nhiệm có những khó khăn về đọc.</sub>
Nhằm tìm ra những phương pháp hạ chế tối đa tình trạng học sinh đọc yếu trong
môn Tập đọc.
<i><b>3. Phương pháp nghiên cứu:</b></i>
<i> 3. 1. Phương pháp quan sát và đàm thoại : Từ những giờ dạy cụ thể trên</i>
lớp tôi đã quan sát, ghi nhận những biểu hiện về kĩ năng đọc của các em. Bên cạnh
đó tơi cịn trực tiếp phỏng vấn, nói chuyện với một các em học sinh trong những giờ
sinh hoạt lớp hay sinh hoạt ngoài giờ lên lớp . Qua đó nắm bắt thêm những biểu hiện
– kĩ năng đọc của các em .
<i><b>3.2 . Phương pháp điều tra : Tôi dùng một số câu hỏi để hỏi trực tiếp ,các em</b></i>
trả lời miệng những câu hỏi tôi đã nêu. Từ đó tơi thu thập, ghi nhận những gì đã tìm
hiểu được .
<i><b>3.3 . Phương pháp thu thập tài liệu, phân tích tổng hợp:</b></i>
- Cho các em đọc một đoạn văn khoảng 40 tiếng để theo dõi nhận xét ,đánh
giá và kết luận .
- Cho các em viết bài chính tả khoảng 40 chữ/ 15 phút rồi thu lại để nghiên
cứu, đánh giá và kết luận.
<i><b>3.4. Phương pháp thống kê: Thống kê là phương pháp giúp chúng ta nắm</b></i>
được khả năng đọc được tốt một bài văn, bài thơ trong chương trình thơng quan các
bài tập đọc .<b> Từ đó có kế hoạch bồi dưỡng và có phương pháp hướng dẫn thích</b>
<b>hợp cho từng đối tượng học sinh .</b>
<i><b>3. 5 . Phương pháp đọc sách và tài liệu .</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<b> - </b>Đọc sách và tài liệu nhằm giúp bản thân trau dồi thêm kiến thức và kinh
nghiệm cho bản thân.
- Đối với học sinh các em thường xuyên đọc và tham khảo để các em có khả
năng đọc nhuần nhuyễn và xác định được ngữ điệu, giọng đọc cho phù hợp.
<i><b>3.6. Phương pháp trò chuyện:</b></i><b> </b>Phương pháp trị chuyện đem lại nhiều thơng
tin bổ ích như tìm hiểu hồn cảnh gia đình của học sinh, trao đổi việc học tập của
các em qua tiếp xúc với phụ huynh học sinh. Trò chuyện với các em để biết những
khó khăn của học sinh đối với tiết Tập đọc<b>. Từ đó tơi sẽ rút kinh nghiệm và tìm ra</b>
những phương pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng chất lượng đọc cho học
sinh lớp tôi.
<b> III. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TAØI :</b>
Phạm vi tôi nghiên cứu và áp dung sáng kiến này ở lớp 5A3<sub> trường tiểu học</sub>
Mỹ Phước A trong năm học 2010 – 2011.
Môn : Tập đọc
Phần : Rèn kĩ năng đọc cho học sinh.
<b>IV. CÁC GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU:</b>
Nếu học sinh lớp 5A3 <sub>trang bị tốt kĩ năng đọc ở mơn Tập đọc</sub><sub>. </sub><sub>Đó cũng là một</sub>
tiền đề cho các em học tốt các môn học cịn lại. Bởi vì khơng chỉ có mơn Tập đọc
học sinh mới thể hiện được kỹ năng đọc của học sinh mà hầu như tất cả các môn .
Thông qua việc đọc tốt giúp cho các em hiểu được nội dung yêu cầu cần thực hiện
cần làm.
Nếu các lớp áp dụng đồng bộ các kinh nghiệm mà đề tài đã nêu ra thì kĩ năng
đọc của học sinh sẽ đạt được kết cao trong các tiết Tập đọc tới. <b>V. KẾ HOẠCH</b>
<b>THỰC HIỆN:</b>
Tháng 8/2010: Đăng kí sáng kiến, sưu tầm tài liệu.
Tháng 9/2010: Điều tra thực trạng, thu thập và xử lí các số liệu .
Tháng 10 / 2010: Lập đề cương.
Thaùng 11/ 2010: Viết sáng kiến và báo cáo sơ bộ.
Thaùng 12/ 2010: Chỉnh sửa sáng kiến kinh nghiệm.
Tháng 01/ 2010: Hồn thiện đề tài và nộp về trường.
<b>B. PHẦN NỘI DUNG:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
Trong quá trình giảng dạy ở lớp 5 và qua các tiết dự giờ của đồng nghiệp trong
khối, tôi nhận thấy chất lượng đọc của học sinh còn rất thấp chỉ khoảng 30% (số học
sinh lớp) đọc tốt, đúng yêu cầu và thường là học sinh khá, giỏi còn lại khoảng 70% (
số học sinh lớp) đọc chưa tốt chưa đúng yêu cầu của bài tập đọc.
Ví dụ như:
+ Đọc còn chậm so với qui định.
+ Đọc sai từ.
+ Đọc thêm từ, bớt từ.
+ Ngắt nghỉ không đúng chỗ.
+ Đọc đánh vần.
- Nhìn chung đây là vấn đề chung mà tất cả các lớp học ở tiểu học nói chung và
trường Tiểu Học Mỹ Phước A nói riêng đều mắc phải.
- Vì vậy lớp 5A3<sub> do tơi chủ nhiệm cũng khơng ngoại lệ.</sub>
- Năm học: 2010-2011 lớp 5A3<sub> do tôi chủ nhiệm có tổng số học sinh là: 21/9.</sub>
- Qua khảo sát chất lượng đầu năm tôi đã thống kê được chất lượng đọc của lớp
như sau:
TS
HS dự KT
21/9
Giỏi Khá Trung Bình Yếu
SL % SL % SL % SL %
3/2 14,24 4/1 19,04 6/4 28,57 8/1 38,09
Với chất lượng học sinh như thế, tôi luôn trăn trở và suy nghỉ “tại sao chất
lượng đọc của học sinh lớp tôi lại thấp như thế ? Đến cuối năm chất lượng sẽ ra
sao?. Từ những trăn trở trên, tơi đã ra sức tìm hiểu, tơi đã xác định được những
nguyên nhân dẫn đến việc đọc yếu của học sinh lớp tơi như sau:
<b>1. Về phía giáo viên:</b>
- Chưa thường xuyên rèn đọc, rèn phát âm, những phụ âm sai. Chưa đầu tư quỹ
thời gian và chưa rèn dứt điểm dẫn đến ảnh hưởng tới học sinh. Nhiều giáo viên đọc
chưa hay, chưa đúng nhất là ở bậc mẫu giáo làm ảnh hưởng khơng ít tới việc đọc
của học sinh khi học 29 chữ cái.
- Hơn nữa trong giờ tập đọccó giáo viên chưa chú ý đến học sinh đọc sai, chỉ
chú ý đến học sinh đọc đúng, đọc hay. Các em này đọc làm việc liên tục trong giờ
dạy do vậy các em đọc tốt càng đọc tốt hơn, em đọc yếu vẫn hoàn yếu.
- Giáo viên còn nặng về phương pháp truyền thống, nặng thuyết trình khơng
chú ý năng lực chủ động của học sinh. Gọi học sinh đọc ít, kể cả khâu rèn đọc và
đọc giảng. Nhất là khi đọc diễn cảm giáo viên chỉ gọi một em khá đọc mang tính
chất hình thức.Chưa chú ý đến việc rèn đọc cho học sinh, nhận xét bạn đọc đúng hay
sai để sửa cho bạn và điều chỉnh mình khi đọc sai. Khi học sinh đọc sai đọc lại thì
chưa rèn dứt điểm những phụ âm đầu hay sai.
- Chưa chú ý đến đọc nhóm đôi nối tiếp, đọc cho bạn nghe và ngược lại.
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
+ Chưa đổi mới cách kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
+ Môi trường học tập chưa được thân thiện cho học sinh.
<b>2. Về phía học sinh</b>
- Ham chơi, lười học, lười đọc sách báo, không chú ý cách hướng dẫn đọc của
thầy, không nghe nghe những bạn đọc đúng để mình học tập.
- Việc chuẩ bị bài ở nhà chưa kĩ, không luyện đọc nhiều lần trước khi đến lớp.
- Hỏng kiến thức từ những lớp trước.
- Hồn cảnh gia đình nghèo, thiếu sự quan tâm của cha mẹ.
- Đi học khơng đều.
<b>3. Về phía gia đình.</b>
Chưa xác định được tầm quan trọng của việc học, nên còn xem nhẹ việc học
của con em mình.
Chưa có sự kết học chặt chẽ với nhà trường và giáo viên chủ nhiệm. Đồng thời
còn giao phó cho giáo viên . Một phần do một số gia đình khó khăn phụ huynh các
em phải đi làm mướn nên khơng có thời gian nên khơng có thời gian quan tâm đến
việc học của con em mình. Bên cạnh đó cịn có một số phụ huynh khơng biết chữ
nên gặp khó trong q trình dạy con em họ học.
<b>II. CÁC BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:</b>
Từ thực trạng và những nguyên nhân dẫn đến việc học chưa tốt môn tập đọc
của học sinh, để giải quyết được mục đích yêu cầu của tiết tập đọc và khắc phục
những nguyên nhân tối đa trên tôi đã tiến các biện pháp, giải pháp những nội dung
cụ thể sau:
<b>1. Một số công việc chuẩn bị của giáo viên và học sinh:</b>
<i><b> a. Đối với giáo viên:</b></i>
- Trước hết muốn cho học sinh đọc thành tiếng đúng thí giáo viên phải đọc hay
( đọc diễn càm). Để đạt được yêu cầu trên thì giáo viên phải rèn luyện bản thân mình
đọc đúng, đọc hay . Khơng cho phép giáo viên dạy đọc mà đọc chưa chuẩn. trước
khi đọc bài thì giáo viên phải đọc bài nhiều lần, đọc thể hiện được cảm xú của tác
giả khi viết bài văn đó. Dành quỹ thời gian cho việc soạn bài và thiết kế các hoạt
động cụ thể của thầy tró ở từng đoạn của bài. Thầy phải chú ý đến khâu rèn đọc cho
học sinh, chú ý đến đối tượng học sinh đọc kém. Giáo viên phải nên sửa, rèn dứt
điểm cho học sinh phát âm sai ở từng cặp phụ âm đầu mà em đó hay phát âm sai
hoặc đọc chưa đúng.
- Tham khảo nội dung sách hướng dẫn giảng dạy để lựa chọn nội dung, phương
pháp, hình thức học tập cho phù hợp với đối tượng của lớp mình.
- Sưu tầm đồ dùng dạy học, tranh minh họa phục vụ cho bài day5d9e63 học
sinh hướng thú tiếp thu bài sâu hơn.
- Chú ý đến yêu cầu của phân môn tập đọc: Dó là rèn đọc, rèn đọc càng nhiều
càng tốt.
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
Khi thu thập đầy đủ thông tin của từng học sinh, tôi liền phân chia lớp thành
những đối tượng sau:
+ Nhóm giỏi, khá.
+ Nhóm trung bình.
+ Nhóm yếu.
+ Nhóm học sinh đi học đều.
+ Nhóm học sinh đi học khơng đều.
+Nhóm học sinh đi học thụ động, ít phát biểu.
- Sau khi phân chia lớp thành các nhóm đói tượng xong tơi tiếp tục điều tra về
hồn cảnh sống của từng học sinh thông qua các bạn cùng lớp ở gần nhà và trực tiếp
đến thăm nhà các em theo thứ tự ưu tiên sau:
+ Nhóm học sinh yếu.
+ Nhóm học sinh thường xun nghỉ học.
+ Nhóm học sinh ít phát biểu.
+ Nhóm học sinh trung bình.
+ Nhóm học sinh khá giỏi.
- Lúc này, tôi tiếp tục bổ sung vào bảng thống kê của tơi thêm các nhóm
đối tượng sau:
+ Nhóm học sinh cịn nghèo.
+ Nhóm học sinh mồ cơi.
+ Nhóm học sinh thiếu sự quan tâmcủa gia đình.
- Khi đã có đầy đủ các thông tin cá nhân về học sinh,tôi tổng hợp và ghi lại
vào “ sổ thông tin về học sinh”. Cách ghi như sau:
Ví dụ:
+ Em Lê Chí Khương: cha mẹ ly dị ở với ông bà ngoại thiếu sự quan tâm
đã dẫn đến việc học yếu, thụ động…
+Các Nguyễn Trung Nhân, Nguyễn Thái Âu, Nguyễn Thị Cẩm Tú,
Nguyễn Thị Kim Ngân cha mẹ khơng biết chữ, gia đình nghèo nên không hướng
dẫn dạy cho học sinh phần học ở gia đình.
<i><b>b. Đối với các em học sinh:</b></i>
- Yêu cầu học sinh đọc bài kĩ trước ở nhà, có đọc bài trước ở nhà học sinh mới
biết được từ nào khó đọc, hay sai để đến lớp nghe giáo viên hướng dẫn sửa chữa.
- Học sinh thường xuyên rèn đọc đúng bất kì một văn bản nào nói chung hay
các tiết tập đọc nói riêng.
- Cần có sự ham thích đọc, có ý thức tự đọc. Sưu tầm những loại sách, báo,
truyện tranh để đọc.
- Với cách làm trên sẽ giúp ít cho học sinh rất nhiều trong việc lựa chọn,sử
dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học,góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục. vì có câu “ Biết người biết ta trăm trận trăm thắng”.
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
- Căn cứ vào đặc điểm của học sinh, tôi sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh theo
hướng một em khá, giỏi kèm một em yếu hoặc một em đọc tốt kèm một em đọc yếu,
để các em có điều kiện hỗ trợ lẫn nhau cùng tiến bộ.
- Ngoài cách sắp xếp trên tơi cịn thường xun tổ chức phụ đạo thêm giờ như:
15 phút đầu giờ, ra chơi, thêm buổi chiều vào ngày thứ tư và thứ sáu. Tôi thường
cho các em đọc thêm các bài tập đọc, mượn truyện tranh của đội và thư viện những
em học sinh đọc yếu nhất đọc cho tôi nghe.
<b>3. Đẩy mạnh vai trò của ban đại diện cha mẹ học sinh.</b>
Sau khi khảo sát chất lượng đầu năm xong, tôi liền mở cuộc họp phụ huynh học
sinh. Mục đích của cuộc họp nhằm:
- Thông báo kết quả học tập của con em đễ phụ huynh nắm.
- Tuyên truyền với phụ huynh về phần quan trọng của việc học đối với phụ
huynh.
- Cùng phụ huynh xây đựng thời gian biểu học ở nhà cho học sinh.
- Thông báo thời gian phụ đạo, yêu cầu phụ huynh phối hợp, nhắc nhỡ, dạy
kèm thêm ở nhà và mua sắm đầy đủ những dụng cụ phục vụ cho việc học tập của
học sinh.
- Lắng nghe ý kiến đóng góp và đề xuất cùa phụ huynh về hoạt động của nhà
trường
- Vận động học sinh thành lập quỹ hỗ trợ học sinh nghèo đễ các em đều được
đến lớp góp phần làm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học giữ chừng và nâng cao chất lượng
học tập của học sinh.
<i><b>4. Gây sự hứng thú tích cực học tập cho học sinh trong các tiết học.</b></i>
Để làm được điều này, giáo viên cần phải thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Đổi mới phương pháp dạy học: là dạy học lấy học sinh làm trung tâm, học
sinh đóng vài trị chủ đạo, giáo viên làm người hướng dẫn, phát huy tối đa tính năng
động sáng tạo của học sinh.
- Sử dụng tối đa các thiết bị, đồ dùng dạy học trong các giờ dạy ( tuyệt đối
không được dạy chai).
- Kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp dạy học trong một giờ, một tiết dạy:
Ví dụ như:
+ Phương pháp đàm thoại.
+ Phương pháp trực quan.
+ Phương pháp thảo luận nhóm.
+ Phương pháp đóng vai.
+ Phương pháp trắc nghiệm.
+ Phương pháp trò chơi.
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
- Tạo điều kiện để học sinh được giao tiếp với nhau, thường xuyên nhằm
khắc phục rào cản giữa học sinh yếu và học sinh trung bình, khá, giỏi. giữa học sinh
con nhà nghèo và con nhà giàu.
- Đổi mới phương pháp nhận xét đánh giá và đảm bảo sự công bằng.
+ Khi nhận xét sản phẩm của học sinh, giáo viên không nên đem những sản
phẩm chưa tốt ra phê bình trước lớp. Vì làm như vậy sẽ tạo cho học sinh sự mặt cảm
đối với bạn bè trong lớp. Giáo viên nên chọn những sản phẩm tốt nhất để tuyên
dương trước lớp nhằm tạo sự hưng phấn cho học sinh. Còn những học sinh học chưa
tốt sẽ tự điều chỉnh chỗ sai của mình mà khơng bị thầy (cô) chê trước lớp.
+ Khi đánh giá, giáo viên nêu rõ cho học sinh biết vì sao các em được đánh giá
như vậy để định hướng cho các em khắc phục.
- Dạy theo đối tượng học sinh.
Do áp lực về thời gian của mỗi tiết dạy và sợ trễ chương trình nên buổi dạy giáo
viên chỉ tập trung vào việc thực hiện mục tiêu của bài dạy đặt ra. Chính vì vậy khi
dạy tập đọc, giáo viên vừa đưa ra yêu cầu chung cho cả lớp còn những học sinh yếu
thì ít được quan tâm đến vì sợ các em làm mất thời gian của mình. Do đó kĩ năng
đọc của các em rất chậm phát triển. chính vì vậy dạy theo đối tượng học sinh là hết
sức cần thiết.
VD: Khi dạy luyện đọc cho học sinh, tôi cũng luyện đọc cho học sinh theo thứ
tự: luyện đọc từ câu - đọc đoạn - đọc bài.
Như ở phần luyện đọc từ khó ngồi các từ được gợi ý trong sách giáo viên tơi
cịn cho học sinh tự tìm. Khi các em nêu, tôi ghi lên bảng lớp sau đó cho học sinh
yếu luyện đọc cá nhân, tổ, lớp.
Ở phần luyện đọc câu thì tơi tập trung vào học sinh yếu và học sinh trung bình.
Cịn phần luyện đọc đoạn và bài tơi tập trung từ trung bình trở lên.
<b>* Để thực hiện mục đích, yêu cầu rèn đọc, luyện tập cụ thể cho học sinh</b>
<b>trong giờ Tập đọc. tôi chú ý đến các khâu sau:</b>
1. Luyện đọc đúng:
-Đọc đúng là sự tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác, khơng
có lỗi. Đọc đúng là khơng đọc thừa, khơng đọc thiếu từng âm, vần và tiếng. Đọc
đúng còn bao gồm đọc đúng các âm thanh, ngắt nghỉ hơi đúng chỗ.
<b>Biện pháp:</b>
Từ đầu năm, tôi đã phân loại học sinh, nắm được mức độ đọc của từng em.
Từ đó có kế hoạch luyện đọc cho từng em. Trước khi dạy mỗi bài tập đọc, tơi dự
tính các lỗi học sinh dễ mắc phải, những từ, câu khó học sinh chưa đọc tốt để luyện.
Trong quá trình rèn đọc tôi giúp học sinh hiểu rằng, các em không chỉ đọc cho
thầy và bản thân nghe mà phải đọc to, rõ cho cả lớp nghe. Có như vậy thì các bạn
trong lớp mới nhận xét và cho chúng ta ý kiến hay như: đọc hay, chưa hay, sai từ,
thừa,thiếu…. từ đó các em sẽ sữa chữa và phát huy tốt.
- Phát âm sai tiéng có phụ âm đầu s/x
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
HS phát âm sai từ “ con sếu, Xa-da-cô Xa-da-ki, Hi-rô-si-ma, xúc động” do
cách phát âm sai của phương ngữ địa phương.
+ Tôi đọc lại từ học sinh đọc sai gọi vài học sinh đọc lại (học sinh sai).
+ Nếu cách phát âm theo không được tơi sẽ dùng cách mơ tả. vì âm “s” là âm
mũi khi phát âm nó các em sờ tay vào mũi thấy rung thì đọc mới đúng. Sau đó tơi
cho các em phát âm mâ “s”(vài lần) khi học sinh đọc âm đúng tôi mới cho phát âm
lại từ sai.
<i><b>Ví dụ : Bài Thái sư Trần Thủ Độ</b></i>
- Luyện đọc đúng các âm đầu: Suy nghĩ, quở trách, vượt qua, ví như,….
<b>- Phát âm sai âm chính:</b>
VD: dạy bài: “ Đất Cà Mau” ( Tiếng Việt 4 tập 1).
Có từ “ Cà Mau”
Đọc “Cà Mau” không đọc “Cà Mâu”.
- Luyện đọc đúng các âm, vần khó: Chuyên quyền, quân hiệu, tâu xằng, kiệu,…
<b>- Phát âm các từ phiên âm nước ngồi.</b>
Với các bài có nhiều tên riêng nước ngoài như: “A-lếch-xây”, “ Mo- ri-xơn”, “
Nen-xơn Man-đê-la”, “Vin-hem ten”, “A-ri-ôn”... tôi đều viết lên bảng, đọc trước
mới cho học sinh đọc sau.
* Với phương pháp trên và tôi đã áp dụng ngay từ đầu năm nên học sinh tôi
phát triển khả năng đọc rất nhanh.
<i><b>2. Luyện cách ngắt,nghỉ hơi.</b></i>
Bên cạnh việc hướng dẫn cho học sinh đọc đúng các tiếng, từ khó tơi hướng
dẫn các em đọc đúng ngữ diệu câu ( ngắt,nghỉ hơi ) đúng chỗ. Tôi hướng dẫn cách
đọc như sau:
+ Ngắt sau dấu phẩy: là dấu được đặt vào khi câu văn chưa hồn chỉnh sẽ cịn
ý tiếp nối theo sau. Sau dấu phẩy ta nghỉ ngắn và lên giọng một chút.
+ Ngắt sau dấu chấm: là dấu báo hiệu ý trọn vẹn vì vậy nghỉ hơi dài hơn dấu
phẩy, bằng một nữa so với dấu chấm xuống dòng và hạ thấp giọng.
+ Ngắt hơi sau dấu hai chấm: là dấu báo hiệu điều sẽ được trình bày, giải thích
thuyết minh vấn đề vừa nêu, khi đọc ngừng lại một chút và hơi hạ giọng.
+ Đặt biệt với câu có dấu chấm lửng, khi đọc học sinh cịn lúng túng kông biết
đọc như thế nào, tôi hướng dẫn các em đọc kéo dài chỗ có dấu chấm lửng.
VD: Trong bài: “ Tiếng rao đêm” Tiếng Việt 5 tập II.Có câu “ Bánh…giị…ị…
ị…!”
- Hoặc với câu chỉ nói ngập ngừng, chưa nói hết thì khi đọc cần nghỉ hơi một
quãng bằng thời gian phát âm một tiếng và đọc với ngữ điệu yếu.
Ngồi ra, đọc đúng cịn bao gồm đọc đúng cả tiết tấu, ngắt hơi, nghỉ hơi, ngữ
điệu câu.
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
dung bài đọc. muốn hướng dẫn học sinh đọc những câu dài tơi đã tìm hiểu, soạn
trước câu văn dài, xác lập chỗ cần ngắt giọng.
Đối với những bài văn xi, khi đọc ngồi việc tìm những dấu câu đặc biệt
( câu hỏi, câu cảm, câu khiến,…) để hướng dẫn học sinh đọc đúng, giáo viên còn
phải chú trọng đến việc ngắt hơi ở những chỗ khơng có dấu câu nhưng là những chỗ
tách ý, tôi đã dựa vào nghĩa và quan hệ ngữ pháp để xác định đúng cách ngắt nhịp
đúng các câu.
<i><b>Ví dụ: “ Dãy Tam Đảo như bức tường xanh /sừng sững chắn ngang bên phải /</b></i>
đỡ lấy mây trời cuồn cuộn ”
( Bài Phong cảnh đền Hùng )
“ Có cây đa/phải hỏi cây đa, có cây sung / phải hỏi cây sung, có mẹ cha / phải
hỏi mẹ cha. Đi rừng lấy củi / mà không hỏi cha, đi suối lấy nước / mà chẳng nói với
mẹ; bán cái này, mua cái nọ / mà không hỏi ông già bà cả là sai; phải đưa ra xét xử.”
( Bài Luật tục xưa của người Ê- đê)
Đối với những bài thơ cần ngắt nghỉ hơi đúng nhịp thơ .
<i><b>Ví dụ: </b></i>
“ Gió hun hút / lạnh lùng
Trong đêm khuya / phố vắng,
Súng trong tay im lặng.
Chú đi tuần / đêm nay.
Hải Phòng / yên giấc ngủ say
Cây / rung theo gió, lá / bay xuống đường.”
( Bài Chú đi tuần )
Với bài thơ lục bát “Hành trình của bầy ong”, nhịp thơ phổ biến là 2/4, 4/2, 3/5, 2/6,
“ Chắt trong vị ngọt / mùi hương
Lặng thầm thay / những con đường ong bay
Trải qua mưa nắng vơi đầy
Men trời đất đủ làm say đất trời
Bầy ong giữ hộ cho người
Những mùa hoa / đã tàn phai tháng ngày ”
Đối với những học sinh đọc quá nhanh nên dẫn đến đọc sai từ, thêm hoặc bớt
từ, tơi tập cho các em tính cẩn thận hơn, bình tĩnh hơn khi đọc bài, nhìn kĩ từ ngữ
khi đọc cho chính xác hơn.
Trong các tiết học Tập đọc, tôi luôn cố gắng tạo điều kiện cho tất cả học sinh
đều được tham gia đọc thành tiếng với nhiều hình thức như: đọc tiếp nối đoạn, đọc
trong nhóm 2, nhóm 4, đọc phân vai, đọc trước lớp,…
3. Luyện đọc lưu loát:
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
với tộc độ của lời nói ( ở lớp 5: 120 tiếng/phút ). Khi đọc thầm ,tốc độ sẽ nhanh hơn
nhiều.
Biện pháp :
Muốn cho học sinh đọc nhanh, đúng tốc độ cần có sự chuẩn bị bài tốt, học
sinh phải đọc trước nhiều lần. Đối với những em đọc chậm tôi tổ chức cho các em
luyện đọc thêm sau giờ học. Trên lớp, tôi hướng dẫn cho học sinh làm chủ tốc độ
bằng cách đọc mẫu cho học sinh đọc thầm theo. Ngồi ra, tơi còn kết hợp các biện
pháp như: đọc tiếp nối đoạn trên lớp, đọc thành tiếng trong nhóm, đọc thầm có sự
kiểm tra của giáo viên, của bạn để điều chỉnh tốc độ.
<b> Ví dụ: Khi một học sinh đọc cá nhân, tôi cho cả lớp đọc thầm theo. Ngồi ra,</b>
tơi cịn gây hứng thú cho học sinh bằng những trò chơi cuối giờ như: Thi đọc tiếp
sức, Đọc thơ truyền điện, Thả thơ,… Kết thúc trò chơi cho học sinh nhận xét và
tuyên dương nhóm đọc hay nhất, nhanh nhất và rút kinh nghiệm cho những lần chơi
sau.
<b> 4. Luyện đọc có ý thức: ( đọc hiểu )</b>
Để giúp học <b>sinh đọc cảm nhận văn bản thì trong dạy Tập đọc phải chú ý rèn</b>
luyện khả năng đọc hiểu cho học sinh. Đây là vấn đề cần thiết quan trọng đối với
học sinh lớp 5. Có hiểu được nội dung bài văn, bài thơ thì mới có cách đọc đúng ,
đọc hay và diễn cảm được. Việc luyện đọc hiểu thường được thực hiện trong bước
đọc thầm. Đọc thầm có ưu thế hơn đọc thành tiếng vì nhanh hơn 1,5 đến 2 lần. Nó
có ưu thế hơn hẳn để tiếp nhận, thông hiểu nội dung văn bản vì người ta khơng
phải chú ý đến việc phát âm mà chỉ tập trung hiểu nội dung điều mình đọc. Hiệu quả
của đọc thầm được đo bằng khả năng thông hiểu nội dung văn bản vừa đọc . Do đó
, dạy đọc thầm chính là dạy đọc có ý thức, đọc hiểu. Kết quả dọc thầm giúp học
sinh hiểu nghĩa của từ, cụm từ, câu, đoạn, bài. Tức là toàn bộ những gì đọc được.
<b>Biện pháp:Trong dạy Tập đọc, tơi kết hợp chặt chẽ việc tìm hiểu bài với</b>
luyện đọc. Một giờ tập đọc tôi cho học sinh đọc thầm nhiều lần. Đồng thời tôi giao
nhiệm vụ cho học sinh trong khi đọc thầm để kiểm tra kĩ năng đọc hiểu.
<i><b>Ví dụ: Khi dạy bài “Nghĩa thầy trò ”</b></i>
+ Đọc thầm lần 1: Sau khi giới thiệu bài , 1 học sinh khá đọc bài , cả lớp đọc
thầm theo bạn để nắm nội dung bài .
+ Đọc thầm lần 2: Trong khi các bạn đọc nối tiếp đoạn ( 3 lượt ), cả lớp cũng
đọc thầm theo ( 3 lượt ) để luyện phát âm và hiểu thêm về các từ ngữ trong bài.
+ Đọc thầm lần 3: Trước khi tìm hiểu nội dung câu hỏi 1 ( hoặc nội dung
đoạn 1 ) cho học sinh đọc thầm đoạn 1.
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
+ Đọc thầm lần 5: Trước khi tìm hiểu nội dung câu hỏi 3 ( hoặc nội dung
đoạn 3 ) cho học sinh đọc thầm đoạn 3.
+ Đọc thầm lần 6: Trước khi luyện đọc diễn cảm bài, cho học sinh đọc thầm để
tìm ra giọng đọc của bài.
Như vậy, học sinh đã được đọc thầm nhiều lần trước khi phân tích nội dung
bài kết hợp với đọc cá nhân thành tiếng để học sinh nắm đươc nội dung văn bản và
từ đó có cách đọc đúng. Việc đọc thành tiếng và đọc thầm đã được kết hợp chặt
chẽ, nhuần nhuyễn với nhau. Để giúp học sinh đọc hiểu tốt , tôi còn chuẩn bị hệ
thống câu hỏi để học sinh nêu nội dung, nghệ thuật, cách đọc bài, chú ý các câu hỏi
giúp học sinh tìm hiểu nghĩa của từ, đặt câu để làm rõ nghĩa của từ, tìm các từ gần
nghĩa, cùng nghĩa, trái nghĩa,…
<i><b>Ví dụ: Tìm hiểu phần II của bài “Người công dân số Một” ( SGK Tiếng Việt 5</b></i>
tập Hai trang 10, 11) có câu hỏi 3:
-Người công dân số Một trong đoạn kịch là ai ?
Tôi đặt câu hỏi để giải nghĩa từ “ cơng dân ”
- Em hiểu “cơng dân” nghĩa là gì ? ( Công dân là người sống trong một đất
nước có chủ quyền, là người có nghĩa vụ, quyền lợi đối với đất nước. )
-Đặt câu với từ “ công dân ”. ( Mỗi chúng ta là một công dân nước Việt. )
Sau đó, tơi cho học sinh tìm hiểu cách đọc đoạn này sau khi đã tìm hiểu nội
dung bài, giúp các em thấy được vẻ đẹp của ngơn từ, vẻ đẹp của cách nói văn
chương, hướng dẫn các em phát hiện những tín hiệu nghệ thuật và đánh giá được
giá trị của chúng trong việc diễn đạt nội dung. Tất cả những việc như : yêu cầu học
sinh tìm dàn ý bài , nắm ý chính của đoạn , bài , hiểu được nội dung, nghệ thuật
bài đều nhằm giúp cho học sinh có cách đọc đúng, đọc diễn cảm.
<i><b>Ví dụ: Bài “Cửa sơng" ( SGK Tiếng Việt 5 tập Hai, trang 74 )</b></i>
Từ “ Cửa ” được dùng theo nghĩa mới, khơng dùng để chỉ mọi cái cửa bình
thường mà bằng biện pháp nghệ thuật chơi chữ độc đáo, tác gia nói “ Cửa sơng ”
giống như một cái cửa của dịng sơng mở ra để sông đi vào biển lớn.
Nếu khơng chỉ ra được biện pháp nhân hóa ở khổ thơ cuối bài giúp tác giả
nói lên được “ tấm lịng ” của cửa sơng là khơng quên cội nguồn mà chỉ khai thác
về địa điểm đặc biệt của cửa sơng như thế nào… thì chưa làm nổi bật sắc vẻ riêng
của “cửa sông” theo đúng ý đồ của tác giả. Yêu cầu học sinh nắm ý chính của đoạn,
của bài, hiểu được giá trị nghệ thuật của bài thơ . Tất cả việc phân tích trên nhằm
giúp cho học sinh hiểu được nội dung nghệ thụât của bài thơ để có cách đọc đúng,
đọc diễn cảm.
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
<b> Đọc diễn cảm là một yêu cầu đặt ra khi đọc những văn bản văn chương hoặ</b>
c có yếu tố của ngơn ngữ nghệ thuật. Đó là việc đọc thể hiện ở kĩ năng làm chủ ngữ
điệu, chỗ ngừng giọng , cường độ giọng đọc,…để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình
cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc, đồng thời biểu hiện được sự thông hiểu,
cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm. Đọc diễn cảm thể hiện năng lực đọc ở
mức độ cao và chỉ thực hiện được trên cơ sở đọc đúng, đọc lưu lốt.
<i><b>* Tìm đúng và đọc đúng giọng</b></i>
- Trong bài thì đoạn nào thể hiện sự vui, buồn, giận, nghiêm trang…phù hợp
với nội dung bài đọc, phù hợp với kiểu câu, thể loại, đọc có cảm xúc cao.
<b> Biện pháp: Nội dung của bài đọc qui định ngữ điệu của bài đọc nên tôi</b>
không bao giờ áp đặt sẵn giọng đọc bài mà để học sinh tự nêu cách đọc và đọc trên
cơ sở đã hiểu từ, hiểu nghĩa. Tôi chỉ là người lắng nghe, sửa cách đọc cho từng học
sinh. Tơi cũng ln kích thích, động viên học sinh cố gắng đọc diễn cảm<b>. </b>
<i><b>* Với bài tập đọc thể loại miêu tả: tôi hướng dẫn các em biết nhấn giọng ở các</b></i>
từ ngữ biểu cảm, gợi cảm tính chất có tác dụng làm nổi bậc ý nghĩa của đoạn văn.
<b>Ví dụ: Bài “Phong cảnh đền Hùng”. Tiếng Việt 5 tập 2.</b>
Lăng các vua Hùng nằm kề bên đền Thượng, ẩn trong rừng cây xanh xanh.
Đứng ở đây, nhìn ra xa, phong cảnh thật là đẹp. Bên phải / là đỉnh Ba Vì vịi vọi,
nơi Mị Nương – con gái vua Hùng Vương thứ 18 – theo son Tinh về trấn <b>giữ núi</b>
cao. Dãy Tam Đảo nhu bức tường xanh / sừng sửng trấn ngang bên trái / đỡ lấy
mây trời cuồn cuộn. Phía xa xa là núi Sóc Sơn, nơi <b>in dấu chân ngựa sắt Phù Đổng,</b>
người có cơng giúp vua Hùng Vương đánh thắng giặc Ân xâm lược. Trước mặt / là
Ngã Ba Hạc, nơi gặp gỡ giữa ba dòng sông lớn / tháng năm mãi miết đắp bồi phù xa
cho đồng bằng xanh mát.
<b>* Với bài tập đọc thể loại truyện kể:</b>
- Với thể loại này tôi hướng dẫn các em đọc đúng lời nhân vật, lời người dẫn
truyện và chuyển giọng linh hoạt cho phù hợp với từng nhân vật để làm rõ tính cách
của nhân vật đó.
<b>Ví dụ:</b>
-Bài “ Lập làng giữ biển ” được đọc với giọng kể chuyện, thể hiện giọng đọc
lúc trầm lắng, lúc hào hứng, sôi nổi của bố Nhụ kiên quyết rời xa mảnh đất quê
hương quen thuộc tới lập làng mới ở một hòn đảo ngoài biển khơi để xây dựng cuộc
sống mới.
- Đoạn 1: Nhấn mạnh ở các câu nói thể hiện thái độ điềm tĩnh, dứt khoát của bố
Nhụ như: “Con sẽ đưa thằng Nhụ ra trước. Rồi nhà con cũng ra. Ông cũng sẽ ra”
“ Ngay cả chết, cũng cần ông chết ở đấy”.
</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>
- Để rèn kĩ năng đọc đúng giọng các nhân vật,tơi tổ chức cho các em đọc
phân vai theo nhóm, thi đua, bình chọn bạn,nhóm đọc hay nhất.
<i><b>* Nhấn giọng vào điệp ngữ:</b></i>
VD:Bài; Tre Việt Nam (Tếng Việt 4 Tập 1)
VD:Bài; Bài ca về trái đất (Tếng Việt 5 Tập 1)
- Trên cơ sở học sinh đã hiểu những câu thơ ở phần kết thúc bài (khổ 3): khẳng
định hành tinh mãi mãi của thiếu nhi trên thế giới là miền tự hào của các bạn nhò
năm châu nói đến một truyền thống đồn kết của các dân tộc.tôi hướng dẫn học sinh
cách nhấn giọng vào điệp ngữ “là của chúng ta”.
Hành tinh này/ là của chúng ta !
Hành tinh này/ là của chúng ta !
<i><b>* Nhấn giọng vào hình ảnh so sánh:</b></i>
<i><b>Ví dụ: Bài “ Cao Bằng” Tiếng việt 5 tập 1.</b></i>
Ông lành như hạt gạo
Bà hiền như suối trong.
<i><b>* Nhấn giọng nhữ từ ngữ mà tác giả dùng biện pháp nhân hóa:</b></i>
VD: Bài: Cửa sơng ( Tiếng Việt 5-Tập 2).
- Nhà thơ đã nhân hóa cửa sơng một cách trìu mếm đầy tình cảm như gọi 1 con
người. nên chúng ta nhấn giọng từ “tiển”.
“ Cửa sông tiễn người ra biển”
- Tình cảm cửa sơng chẳng khác nào tình cảm của người ở lại nhớ nhung
người ra đi. Vì vậy khi đọc cần nhấn giọng những từ ngữ gợi tả.
Sau đó tổ chức cho học sinh luyện đọc diễn cảm theo nhóm, cá nhân,…từng
đoạn mình thích hoặc cả bài. Ngồi ra, tơi tổ chức cho học sinh tham gia các hình
thức thi đọc diễn cảm, đọc phân vai, đóng kịch,…Vì vậy, trong giờ tập đọc các em
rất thích tham gia đọc diễn cảm. Đọc diễn cảm chỉ có được trên cơ sở hiểu thấu đáo
bài học. Đọc diễn cảm yêu cầu đọc đúng giọng vui, buồn, giận dữ, trang nghiêm,…
phù hợp với từng ý cơ bản của bài đọc, phù hợp với kiểu câu, thể loại, đọc có nhấn
giọng ở những từ ngữ gợi cảm, gợi tả, phân biệt được lời nhân vật, lời tác giả. Để
đọc diễn cảm, người đọc phải làm chủ được chỗ ngắt giọng ( kĩ thuật ngắt giọng
biểu cảm ), làm chủ được tốc độ đọc ( độ nhanh, chậm , chỗ ngân hay dãn nhịp
đọc), làm chủ cường độ đọc ( đọc to hay nhỏ, nhấn giọng hay không ) và làm chủ
ngữ điệu ( độ cao của giọng đọc, lên giọng hay hạ giọng ). Để đọc diễn cảm hay, tôi
luôn đàm thoại cho học sinh hiểu ý đồ của tác giả , thảo luận vì sao lại đọc như vậy ?
Ngoài ra, khi học sinh luyện đọc, giáo viên phải tạo được một khơng khí lớp học
thoải mái để học sinh dễ cảm xúc với bài văn, có tâm trạng chờ đợi và chú ý nghe
giáo viên đọc và cũng từ đó các em có thể học tập và bắt chước gíáo viên.
</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>
+ Những học sinh rụt rè, nhút nhát tôi thường xuyên động viên. Khuyến
khích, khơng làm cho các em luống cuống.
+ Đối với những học sinh nghịch ngợm, không tập trung , hay phân tán tư
tưởng, tôi thường chú ý để chỉ định các em đọc tiếp.
<b>+ Đối với những em đọc diễn cảm chưa tốt, tổ chức cho các em luyện đọc</b>
diễn cảm theo nhóm để các em kèm cặp, giúp đỡ lẫn nhau.
<b> </b>Sau mỗi giờ tập đọc, tôi thường kiểm tra chất lượng đọc của học sinh thông
qua đọc thành tiếng ( ở cả 3 đối tượng ) xem các em đã đọc diễn cảm chưa.
6. Rèn kĩ năng đọc cho học sinh ngoài giờ lên lớp.
Ngoài biện pháp “ gây sự hứng thú,tích cực học tập” cho học sinh thì rèn kĩ
năng “ đọc” cũng không kém phần quan trọng đối với học sinh lớp 5 nhất là đối với
học sinh yếu.
Theo quan điểm của tơi thì muốn đọc tốt phải thường xun luyện đọc và
đọc thật nhiều.
- Vì vậy vào các giờ ra chơi, tơi thường xun động viên và khuyến khích học
sinh dành thời gian khoảng 5 đến 10 phút đễ ngồi lại lớp đọc sách, báo (nhất là đối
với học sinh yếu). Nhưng để đảm bảo mỗi học sinh đều đọc sách, khơng lười thì tơi
cũng phải ngồi lại quan sát và nhắc nhỡ các em. Đến giờ vào học giáo viên dành lại
5 phút kiểm tra các em bằng hệ thống câu hỏi như:
+ Em đọc chuyện gì ? Nội dung như thế nào ? Trong câu chuyện em vừa đọc
em thích nhất nhan vật nào ? Vì sao?....
- Riêng ngày dạy phụ đạo tôi dành nữa thời gian của buổi là phụ đạo tốn, cịn
nữa thời gian cịn lại là cho học sinh đọc và viết chính tả. khi học sinh đọc tơi chia ra
thành 4 nhóm (mỗi nhóm là 1 học sinh giỏi kèm 3 học sinh đọc yếu) tơi chỉ có
nhiệm vụ quan sát và sau đó kiểm tra.
- Cịn ở nhà tơi mượn sách cho các em về nhà đọc. riêng các bài tập đọc tôi
dặn các em đọc trước ở nhà 2, 3 lần và dùng bút chì gạch dưới câu trả lời của các
câu hỏi, 15 phút đầu giờ ban cán sự lớp đi kiểm tra.
- Còn ở các giờ sinh hoạt tập thể,tôi thường biểu dương những học sinh đọc
nhiều sách, báo nhất trong tuần hoặc tuyên dương những học sinh có nhiều tiến bộ
trong học tập (dù là tiến bộ nhỏ). Việc này tôi thực hiện thường xuyên ở lớp và nhân
rộng ra ở các giờ sinh hoạt dưới cờ
7. Đọc mẫu của giáo viên:
<i><b> Việc đọc mẫu của giáo viên cũng góp phần khơng nhỏ trong việc luyện đọc</b></i>
cho học sinh. Vì vậy, trước mỗi giờ dạy, tơi phải nghiên cứu nội dung bài dạy, tìm
cách đọc hay nhất và tập đọc nhiều lần. Trên lớp, tôi chú ý đọc mẫu thật tốt để học
sinh cảm thụ được bài học hiệu quả nhất. Có nhiều cách đọc mẫu như:
</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>
+ Đọc mẫu toàn bài .
+ Đọc mẫu từ , cụm từ, câu, đoạn.
Vì vậy, tùy theo từng bài, từng nội dung mà giáo viên lựa chọn cách đọc mẫu
phù hợp.
<i><b>Ví dụ 1: Với các bài tập đọc có độ khó không cao lắm như : Nhà tài trợ đặc</b></i>
biệt của Cách mạng , Tiếng rao đêm , Luật tục xưa của người Ê- đê,…. giáo viên
đọc mẫu toàn bài trước khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài sau khi cho học sinh
luyện đọc đúng.
Với các bài như : Người công dân số Một ( kịch ), Thái sư Trần Thủ Độ,
….giáo viên cần đọc mẫu sau khi giới thiệu bài rồi mới hướng dẫn học sinh luyện
đọc đúng.
<i><b>Ví dụ 2: Bài “ Hộp thư mật ” </b></i>
-Câu đầu – giọng đọc náo nức, thể hiện sự sốt sắng của Hai Long.
-Đoạn từ “ Người đặt hộp thư …. đã đáp lại .” – đọc với giọng chậm rãi, nhẹ
nhàng , trải dài thiết tha, trìu mến ở hai câu : Đó là tên Tổ quốc Việt Nam, là lời
chào chiến thắng. Đôi lúc Hai Long đã đáp lại.
-Đoạn từ “ Anh dừng xe…. trả hộp thuốc về chỗ cũ.” – đọc nhịp nhanh hơn,
phù hợp với việc diễn tả các tình tiết bất ngờ, thú vị nhưng vẫn thể hiện phong thái
bình tĩnh, tự tin, đĩnh đạc của nhân vật.
-Đoạn cuối – giọng chậm rãi, vui tươi.
“ Hai Long phóng xe về phía Phú Lâm tìm hộp thư mật.
Người đặt hộp thư lần nào cũng tạo cho anh sự bất ngờ. Bao giờ / hộp thư
cũng đặt tại một nơi dễ tìm / mà lại ít bị chú ý nhất. Nhiều lúc, người liên lạc còn
gửi gắm vào đây một chút tình cảm của mình, thường bằng những vật gợi ra hình
chữ V mà chỉ anh mới nhận thấy. Đó là tên Tổ quốc Việt Nam, là lời chào
chiến thắng. Đôi lúc, Hai Long đã đáp lại.”
(đoạn 1 , bài Hộp thư mật )
<i><b> Ví dụ 3: Với bài thơ “Đất nước” toàn bài đọc với giọng trầm lắng, cảm hứng</b></i>
ca ngợi, tự hào về đất nước.Giọng đọc phù hợp với cảm xúc được thể hiện ở từng
khổ thơ .
<i><b>Khổ thơ 1 và 2: Giọng tha thiết bâng khuâng.</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>
Tôi đứng vui nghe / giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre / phấp phới
Trời thu / thay áo mới
Trong biếc/ nói cười thiết tha
Trời xanh đây / là của chúng ta
Núi rừng đây / là của chúng ta
Những cánh đồng / thơm mát
Những ngả đường / bát ngát
Những dịng sơng / đỏ nặng phù sa.”
( khổ thơ 3 và 4 bài Đất nước )
<i><b>Ví dụ 4 :Với vở kịch “Lịng dân ” khi đọc chú ý đọc phân biệt tên nhân vật với</b></i>
lời nói của các nhân vật và lời chú thích về thái độ , hành động của nhân vật.
Cai: ( xẵng giọng ) // Chồng chị à ?
<i><b>Dì Năm: - Dạ, chồng tui.</b></i>
<i><b>Cai: - Để coi. ( Quay sang lính) // Trói nó lại cho tao// ( chỉ dì Năm). Cứ trói đi.</b></i>
Tao ra lịnh mà// ( lính trói dì Năm lại)
Với hầu hết các bài tập đọc trong chương trình, giáo viên chọn ra đoạn văn cần
luyện đọc diễn cảm, rồi đọc mẫu sau khi cho học sinh trao đổi tìm ra giọng đọc thích
hợp nhất của bài.
<b> III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC :</b>
<b> 1. Kết quả:</b>
Trong thời gian từ đầu năm học 2010-2011 này, nhờ kiên trì thực hiện các giải
pháp rèn đọc nêu trên mà chất lượng đọc của học sinh đã có nhiều chuyển biến rõ
rệt. Tơi đã tiến hành khảo sát và có số liệu như sau :
Tổng số học sinh : 21<b> em</b>
TSHS
dự KT
21/9
Giỏi Khá Trung Bình Yếu
SL % SL % SL % SL %
6/3 28.57 6/3 28.57 7/2 33.33 2/1 9.52
</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>
<i><b>2. Phạm vi, vi mô áp dụng:</b></i>
Sau khi được tổ khối 5 và Ban Giám Hiệu trường thống nhất với các biện
pháp mà tôi đã đưa ra trong đề tài. Được sự cho phép của Ban Giám Hiệu trường
nên đề tài tơi được áp dụng trong tồn khối 5, nhằm để nâng cao chất lượng kĩ năng
đọc cho học sinh trường tiểu học Mỹ Phước A.
<b>C. KẾT LUẬN</b>
<b> I. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI ĐỐI VỚI CÔNG TÁC DẠY VÀ HỌC:</b>
Trong quá trình giảng dạy học sinh cũng như thông qua kết quả đã đạt được
từ áp dụng sáng kiến tôi nhận thấy để học sinh tiến bộ và khắc phục được những
thiếu sót của bản thân người giáo viên khơng những phải nhiệt tình mà diều quan
trọng là cần tỉm ra những biện pháp cụ thể phù hợp với từng đối tượng học sinh.
Từ đặc điểm của Tiếng Việt là nói sao đọc vậy , đọc sao viết vậy. Nói sai thì
đọc sai và đọc sai sẽ viết sai . Vì vậy để kĩ năng đọc và kĩ năng viết của các em được
hoàn thiện chúng ta cần điều chỉnh cách phát âm cho các em theo đúng chuẩn của
Tiếng Việt.Tiếp đến là rèn kĩ năng đọc cho các em rồi rèn kĩ năng viết. Tuy vậy cả
ba cơng việc này có sự tác động qua lại lẫn nhau , bổ sung cho nhau và cần được
tiến hành đồng bộ.
Mặt khác muốn việc khắc phục kĩ năng đọc của các em đạt hiệu quả cao bên
cạnh các phương pháp và giải pháp chung trong chương trình giáo dục thì việc khắc
phục kĩ năng đọc nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung cịn phụ thuộc rất nhiều
vào sự nổ lực của các em và sự quan tâm giúp đỡ của các bậc phụ huynh.
<b>II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN: </b>
<i><b> 1. Bài học kinh nghiệm:</b></i>
Muốn rèn cho học sinh đọc đúng, đọc diễn cảm trước hết giáo viên luôn cố
gắng trau dồi, học hỏi về chuyên môn nghiệp vụ , đọc mẫu phải chuẩn, hay, có
sức cuốn hút học sinh vì trong khâu rèn đọc thì việc đọc mẫu của thầy có ảnh
hưởng rất lớn đối với học sinh. Các em sẽ theo dõi , lắng nghe giáo viên đọc và
coi đó là chuẩn mực để bắt chước, so sánh , đánh giá với giọng đọc của mình .
Chính vì vậy, thầy cơ cũng phải có sự chuẩn bị chu đáo, chuẩn mực.
Giáo viên phải nắm chắc đối tượng học sinh để có những biện pháp dạy học
phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất phát huy hết tính tích cực của học sinh trong
học tập, tổ chức điều khiển khéo léo gây bầu khơng khí sơi nổi, kích thích hứng thú
học tập và nâng cao ý thức tự giác của học sinh.
Giáo viên cần phảitìm hiểu chắc nội dung cơ bản của chương trình sách giáo
khoa, sách hướng dẫn để hướng dẫn học sinh nắm vững nội dung bài, hướng dẫn rõ
cách đọc từng đoạn văn, đoạn thơ cho học sinh. Bên cạnh đó, người giáo viên cịn
cần phải chủ động, sáng tạo và ứng xử linh hoạt đối với từng đối tượng học sinh
khác nhau mới đem lại hiệu quả cao.
</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>
,theo dõi kịp thời phát hiện lỗi sai của học sinh , kiên trì uốn nắn, sữa chữa phát âm
sai cho học sinh thật tận tình chu đáo.
Trong dạy học, giáo viên cần xây dựng hệ thống câu hỏi cho sát với từng
đối tượng học sinh, tránh giảng bài triền miên, nói nhiều , nên dành nhiều thời gian
cho học sinh luyện đọc.
Giáo viênluôn động viên, khuyến khích học sinh khi các em có tiến bộ, rèn cho
học sinh đọc trước đám đông, tổ chức các hoạt động phong phú cho học sinh tham
gia như: thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm trong lớp, trong trường vào những
ngày sinh hoạt tập thể, kỉ niệm những ngày lễ lớn.
Giáo viên cần yêu cầu mỗi học sinh cần phải có một quyển sổ ghi chép
những câu văn, câu thơ, bài văn, bài thơ hay. Cần tổ chức phối hợp nhịp nhàng phân
môn Tập đọc với các phân môn khác như: Tập làm văn, Kể chuyện, Luyện từ và
câu, Chính tả,…
Nhà trường cần tạo điều kiện giúp đỡ hỗ trợ , tổ chức các buổi hội thảo các
chuyên đề, xây dựng các tiết dạy thao giảng , tổ chức trao đổi về các phương pháp
thực hiện tốt nhất để giúp giáo viên và học sinh dạy và học tốt các mơn học trong đó
có phân mơn Tập đọc.
<i><b> 1.Hướng Phát triển:</b></i>
Phổ biến nội dung giải pháp, vận động áp dụng giải pháp trong khối lớp 5
của trường tiến tới vận động áp dụng ở các trường trong cụm Thị trấn góp phần
nâng cao chất lượng học tập của học sinh .
Từ những kinh nghiệm thực tế vận dụng trong năm học này cùng với việc
khắc phục những hạn chế, thiếu sót của giải pháp, tôi sẽ cố gắng khắc phục, sửa
chữa cho giải pháp được hoàn thiện hơn, sẽ tiếp tục thực hiện giải pháp cho các
năm học tới.
<b>III. Ý kiến đề xuất:</b>
Từ kết quả đã đạt được qua quá trình giảng dạy và việc áp dụng các biện
pháp đễ khắc phục tình trạng học sinh yếu môn tập đọc, tôi xin được đề xuất một số
ý kiến sau:
- Đối với nhà trường:
+ Cần có phòng đọc sách riêng để đảm bảo tất cả học sinh của trường đều được
đọc sách nhằm mở rộng kiến thức và rèn kĩ năng đọc.
+ Thường xuyên mở chuyên đề nâng cao chất lượng dạy học ở tất cả các
môn học. để nâng cao tay nghề và năng lực giảng dạy cho tất cả giáo viên của
trường.
- Đối với phòng giáo dục:
</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>
+ Tăng cường tài liệu tham khảo, tạp chí của ngành nhiều hơn nhất là
những bài viết về kinh nghiệm giảng dạy để tất cả giáo viên có điều kiện tham khảo
và học tập góp phần nâng cao cấht lượng dạy và học.
+ Tạo điều kiện để tất cả các học sinh đều được học 2 buồi/ngày nhằm cho
các em có nhiều thời gian học tập và rèn luyện nhiều hơn. Góp phần đạo tạo nguồn
tri thức dồi dào cho xã hội (một xã hội văn minh).
+ Bổ sung thêm đồ dùng dạy học : Băng đĩa, tranh ảnh, … để giáo viên học
hỏi, vận dụng vào tiết dạy đạt kết quả rèn đọc tốt hơn.
+ Tổ chức các buổi giao lưu, thi đọc hay, đọc diễn cảm để động viên phong
trào rèn đọc cho học sinh.
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
* Tạp chí giáo dục.
* Tài liệu bồi dưỡng các phương pháp dạy học cho giáo viên tiểu học.
* Chương trình giáo dục phổ thơng cấp tiểu học.
* Chuẩn kiến thức kĩ năng đối với mơn học Tập đọc.
* Sách Tiếng Việt lớp 5 tập 1 và 2.
* Sách giáo viên Tiếng Việt 5 tập 1 và 2.
* Tài liệu hướng dẫn giảng dạy môn Tiếng Việt lớp 5
Mỹ Phước,ngày 31/01/2011
Người viết
Hồ Minh Tâm
<b>ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG</b>
</div>
<!--links-->
