ngu van 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i>Bài thơ:</i>

<i>Nhàn </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Tác phẩm

• A, Hồn cảnh sáng tác:

- Nguyễn Bỉnh Khiêm sống trọn một thế kỷ đầy biến
động của chế độ phong kiến Việt Nam: Lê – Mạc
xưng hùng, Trịnh - Nguyễn phân tranh. Trong
những chấn động làm rạn nứt những quan hệ nền
tảng của chế độ phong kiến, ông đã <b>vạch trần </b>

<b>những thế lực đen tối làm đảo lộn cuộc sống </b>
<b>nhân dân</b>, dâng tớ vạch tội xin chém đầu 18 tên

hung thần nhưng không được ưng thuận nên ông đã
cáo quan về quê. Trong thời gian này ông đã sáng
tác ra nhiều bài thơ nổi bật là tập thơ viết bằng

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

B, Nhan đề bài thơ :” Nhàn “

• <b>Là nhàn rỗi, nhàn hạ hay nông nhaøn.</b>

<b> Đây là một nét nổi bật trong triết lý sốâng của </b>
<b>Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhằm ca ngợi niềm vui trong </b>
<b>cảnh sống thanh nhàn. Nhà thơ đã nhiều lần đứng </b>
<b>trên lập trường đạo đức Nho giáo để bộc lộ quan </b>
<b>niệm sống của mình. Những suy ngẫm ấy gắn kết </b>
<b>với quan niệm đạo lý của nhân dân, thể hiện một </b>

<b>nhân sinh quan lành mạnh giữa thế cuộc đảo điên. </b>
<b>Nhàn là cách xử tế của NBK với thực tại, lánh đời </b>
<b>thốt tục, tìm vui trong thiên nhiên cây cỏ, giữ </b>

<b>mình trong sạch. Hành trình hưởng nhàn của NBK </b>
<b>nằm trong quy luật ấy, tìm về với nhân dân, đối </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i> Bình giảng bài thơ:</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i>Một mai, một cuốc, một cần câu</i>
<i>Thơ thẩn dầu ai vui thú nào</i>

<i>Nguyễn Bỉnh Khiêm hiện lên thật dân dã </i>
<i>trong cái bận rộn như một nông dân thực </i>
<i>thụ. Nhà nho tìm về cuộc sống “ngư, tiều, </i>
<i>canh, mục”. Như một cách đối lập dứt </i>

<i>khoát với các loại vui thú khác nhằm </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i>“Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”</i>

<i> </i> <i>Dáng vẻ thơ thẩn được phác họa thật </i>
<i>độc đáo mang lại vẻ ung dung, bình thản </i>
<i>của nhà thơ trong cuộc sống nhàn tản thực </i>
<i>sự…</i>

<i>Dẫu cho ai có bon chen vịng danh lợi, </i>
<i>thì ơng vẫn thư thái nhàn hạ, ơng đã tìm </i>
<i>được một triết lý sống cho riêng mình, đó </i>
<i>là lối sống ẩn dật, hòa nhập với thiên </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i>“Một mai, một cuốc, một cần câu</i>
<i>Thơ thẩn dầu ai vui thú nào</i>

<i>Nhân vật trữ tình đã chủ động tìm đến chốn </i>
<i>thơn q mặc cho bao người tìm chốn </i>

<i>“phồn hoa đơ hội”. Hai câu thơ đã tạo ra </i>
<i>được hai lối sống độc lập hoàn toàn trái </i>
<i>ngược nhau, thành hai đối cực. Đằng sau </i>
<i>đối cực ấy tạo thành phản đề khẳng định </i>
<i>cho thái độ sống của Nguyễn Bỉnh </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<i>Oâng tự nhận mình là “dại”, xem người khác </i>
<i>là “khơn” nhưng đó khơng phải là hạ </i>

<i>thấp hay tự ti về bản thân mình mà ở đây, </i>
<i>nhà thơ cho thấy sự vận động ngược lại </i>

<i>giữa nơi “vắng vẻ” và chốn “lao xao”</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Khôn ngoan mới biết thẳng thì giáng
Dại dột nào hay tiểu có đài

Đã khuất bao nhiêu thì lại duỗi
Đạo trời lồng lộng chẳng hề sai

<i>Thái độ sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm là </i>

<i>một thái độ triết lý, bắt nguồn từ sự hiểu biết quy </i>

<i>luật thời thế của ông. Chứng kiến biết bao cuộc </i>
<i>tranh giành, chém giết, phế lập, hưng suy nay </i>
<i>đen mai trắng… Sự bất lực trước thời cuộc đã </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i>Nguyễn Bỉnh Khiêm đã cảm nhận được tất </i>
<i>cả vẻ đẹp của cuộc sống nhàn tản và ca </i>

<i>ngợi nếp sống thanh bần:</i>

<i>Thu ăn măng trúc, đông ăn giá</i>
<i>Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i>Hình ảnh: măng trúc, giá, hồ sen còn mang </i>
<i>ý nghĩa biểu tượng gắn kết với bản chất </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<i>Rượu đến cội cây ta sẽ uống</i>

<i>Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao</i>

<i>Đó là nhàn của trí tuệ lớn, có tính triết lý sâu sắc, </i>
<i>vận dụng ý tưởng sáng tạo của điển tích Thuần </i>
<i>Vu một cách rất tự nhiên, ơng đã nói lên thái đó </i>
<i>sống dứt khốt, đoạn tuyệt với cơng danh phú </i>

<i>quý. Cuộc sống vinh hoa phú quý không phải là </i>
<i>mục đích sống của oâng: </i>

<i>“ Mây nổi chiêm bao có thấy đâu</i>
<i>Lâng lâng từng trải sự sang giàu</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<i>Oâng căm ghét cuộc sống của những kẻ ham danh </i>
<i>lợi, chạy theo cơng danh phú q và lên án </i>

<i>điều này trong rất nhiều bài thơ về nhân tình </i>
<i>thế thái :</i>

<i>“ Ở thế mới hay người bạc ác</i>
<i>Giàu thì tìm đến khó thì lui”</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i>Bằng cách sử dụng khéo léo thể thơ thất ngôn </i>
<i>bát cú đường luật, điển tích, điển cố và các </i>

<i>phép đôi ở theơ thơ Nođm thường gaịp mt cách </i>
<i>linh hốt, ngođn ngữ gaăn gũi mc mác nhưng </i>
<i>giàu chât triêt lý. Bài thơ “ nhàn” đã chư rõ </i>
<i>quan nim sông, triêt lý soẫng cụa ođng, đó là </i>
<i>lôi sông nhàn tạn, thanh cao, vượt qua cái taăm </i>
<i>thường xâu xa cụa cuc sông bon chen, đeă cao </i>
<i>vẹ đép tađm hoăn, hòa nhp với thieđn nhieđn.</i>

<i>Nguyễn Bỉnh Khiêm đã tạo ra một “ bông hoa” </i>
<i>viết bằng chữ Nôm tuyệt đẹp tô điểm cho vườn </i>
<i>hoa “ văn học trung đại” thêm sắc hương và </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>

<!--links-->