Một số vấn đề cơ bản về nhà nước

Bài 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN
VỀ NHÀ NƯỚC
GV. Nguyễn Thò Tuyết Mai

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1) Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và
Pháp luật - Khoa NN&PL Học viện CTQG
Hồ Chí Minh-Nxb LLCT, Hà nội, 2004;
2) Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và
Pháp luật – Khoa Luật, ĐH Quốc gia Hà Nội,
NXB ĐHQG Hà nội, 2005;
3) Giáo trình Lý luận nhà nước và pháp luật -
Trường ĐH Luật Hà Nội-Nxb CAND, Hà nội,
2005.

Nội dung
- Nguồn gốc ra đời nhà nước
- Bản chất của nhà nước
- Đặc trưng của nhà nước
- Chức năng của nhà nước
- Các kiểu nhà nước
- Hình thức nhà nước
- Bộ máy nhà nước

I- Nguồn gốc ra đời nhà nước
1. Các quan điểm phi mác-xít lý giải về nguồn
gốc ra đời nhà nước
Thuyết “Thần học”: NN do Thượng đế sáng tạo ra
H quệ ả

T n t i trong m i xã h iồ ạ ọ ộ
S ph c tùng quyền lực NNự ụ
là đương nhiên

Thuyết khế ước: Nhà nước ra đời là kết quả của
một khế ước được ký kết giữa những con người
sống trong trạng thái tự nhiên không có nhà
nước.
Ý chí
NHÀ NƯỚC
Sự thoả
thuận
Sự thoả
thuận
Ý chí

CN Mác-Lênin: Nhà nước là một hiện tượng
xã hội mang tính lòch sử.
Nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của nhà
nước nảy sinh từ trong lòng xã hội cộng
sản nguyên thuỷ.
1.1 Xã hội cộng sản nguyên thuỷ và tổ chức
Thò tộc – Bộ lạc
- Cơ sở kinh tế : Chế độ sở hữu chung về tư
liệu sản xuất và sản phẩm lao động.
- Đời sống xã hội: Xã hội cộng sản nguyên
thuỷ được tổ chức dưới hình thức Thò tộc.

Th t cị ộ
Cấu trúc XH: Huyết thống

Quyền lực: Quyền lực Xã hội
Hội
đồng
th ị
t cộ
Tù trưởng
Thủ lónh
Quân sự
Th t c….ị ộ
BỘ LẠC
BÀO TỘC
BÀO TỘC

1.2 Tổ chức thò tộc – bộ lạc tan rã và sự
ra đời của nhà nước
Quá trình phát triển của xã hội cộng
sản nguyên thuỷ đã làm cho lực lượng
sản xuất ngày càng phát triển, năng
suất lao động ngày càng cao.
Xã hội trải qua ba lần phân công lao
động xã hội lớn trong lòch sử:


3 lần phân công lao động xã
hội
Lần thứ nhất
Chăn nuôi tách
trồng trọt
Lần thứ hai
Thủ công nghiệp

Lần thứ ba
Thương nghiệp
ra đời

Tư hữu(MN)

CN><NL(ít)

Tư hữu hoàn toàn

CN><NL(chủ yếu)

Giàu><Nghèo

CN><NL gay gắt
Nhu cầu
Nhà nước ra đời
Nhà nước ra đời