KỸ THUẬT CHO BỆNH NHÂN UỐNG THUỐC
Mục tiêu:
1.Nêu được chỉ định, chống chỉ định của uống thuốc.
2.Nêu được những điều cần biết khi cho bệnh nhân uống thuốc.
3.Những đặc điểm cần lưu ý cho bệnh nhân uống thuốc.
4.Cho bệnh nhân uống được thuốc theo đúng quy trình kỹ thuật.
1.Chỉ định, chống chỉ định của uống thuốc
1.1.Chỉ định
Áp dụng cho tất cả bệnh nhân có thể uống được và uống các loại thuốc
không bị dịch tiêu hóa phá hủy.
1.2.Chống chỉ định
Không áp dụng cho:
- Bệnh nhân mê man - hôn mê.
- Bệnh nhân bị nôn liên tục.
- Bệnh nhân bị bệnh ở thực quản.
- Bệnh nhân tâm thần không chịu uống thuốc.
2.Những điều cần biết khi cho bệnh nhân uống thuốc đặc biệt.
Khi cho bệnh nhân uống một số thuốc đặc biệt như:
- Thuốc Digitalin: Phải đếm mạch trước khi cho uống.
- Khi cho bệnh nhân uống aspirin phải uống lúc no (sau khi ăn) và
không uống chung với các loại thuốc có tính chất kiềm.
- Các loại thuốc có tính acid làm hại men răng cần pha loãng và cho
bệnh nhân uống qua ống hút.
- Mùi vị một số thuốc có thể làm bệnh nhân nôn nên cho bệnh nhân
ngậm nước đá trước khi uống vài phút.
- Thuốc dầu sau khi uống xong nên cho bệnh nhân uống nước chanh
hay nước cam.
3.Những điểm cần lưu ý
- Đọc cẩn thận chỉ định điều trị nếu có gì không rõ ràng cần phải hỏi
lại, tuyệt đối không tự ý sửa chữa.
- Phải hết sức chú ý trong lúc lấy thuốc, để tránh nhầm lẫn phải thực
hiện đúng chế độ 3 kiểm tra, 5 đối chiếu.
- 3 kiểm tra:
Họ tên bệnh nhân.
Tên thuốc.
Liều thuốc.
- 5 đối chiếu:
Số giường, số buồng.
Nhãn thuốc.
Đường dùng.
Chất lượng thuốc.
Thời gian sử dụng thuốc.
- Nếu có phạm sai lầm trong lúc thực hiện phát thuốc cho bệnh nhân
phải thành thật báo cáo cho bác sĩ biết để xử trí kịp thời.
- Theo dõi tác dụng của thuốc, phản ứng của thuốc (nếu có).
- Chỉ ghi những thuốc do chính tay mình cho bệnh nhân uống.
4.Quy trình kỹ thuật
4.1.Chuẩn bị bệnh nhân
- Xem hồ sơ bệnh án thực hiện 3 tra 5 đối.
- Giải thích cho bệnh nhân yên tâm và căn dặn bệnh nhân điều cần
thiết.
4.2.Chuẩn bị dụng cụ và thuốc
Được đựng trong một khay sạch hay xe đẩy gồm có:
- Thuốc theo chỉ định: Thuốc viên, thuốc nước, thuốc nhỏ giọt hay
thuốc bột.
- Cốc đựng thuốc.
- Cốc đựng nước uống.
- Bình đựng nước uống.
- Các dụng cụ đo lường, cốc chia độ, thìa canh, thìa cà phê, ống đếm
giọt.
- Dao cưa, ống hút thuốc (nếu cần).
- Phiếu cho thuốc.
- Túi giấy hay khay quả đậu.
- Vài miếng gạc sạch, hay khăn lau mặt.
4.3.Kỹ thuật tiến hành
4.3.1.Điều dưỡng viên rửa tay sạch
4.3.2.Xem lại y lệnh điều trị và phiếu:
Cho thuốc cùng với điều dưỡng khác để tránh nhầm lẫn (áp dụng 3 kiểm
tra, 5 đối chiếu trong suốt thời gian bệnh nhân dùng thuốc). Sau đó kiểm tra nhãn
thuốc lần thứ nhất và lấy thuốc.
4.3.3.Cách lấy thuốc
- Cách lấy thuốc viên: thực hiện 3 kiểm tra, 5 đối chiếu trong suốt quá
trình lấy thuốc.
Đọc nhãn thuốc.
Mở nắp lọ thuốc.
Tay phải cầm lọ thuốc, tay trái cầm nắp lọ thuốc hoặc cốc để hứng thuốc.
Dùng thìa đếm đủ số lượng thuốc cần lấy theo y lệnh cho vào cốc hoặc giấy
(không nên dùng tay bốc thuốc).
Đọc nhãn thuốc để kiểm tra lại.
Trả lọ thuốc vào chỗ cũ.
- Cách lấy thuốc nước:
Cầm chai, lọ thuốc kiểm tra nhãn.
Tay phải cầm lọ thuốc lên trên để khỏi ướt khi rót thuốc.
Tay trái mở nắp lọ để ngửa trên mặt bàn, cầm cốc đựng thuốc đưa ngang
với tầm nhìn, đầu ngón tay cái để ngang mức số lượng thuốc cần lấy theo chỉ định
và rót thuốc không để miệng chai chạm vào miệng cốc, lau sạch miệng chai thuốc
bằng miếng gạc sạch, đậy nắp lại và trả chai thuốc về chỗ cũ.
- Cách lấy thuốc giọt:
Cho một ít nước đun sôi để nguội vào cốc để làm loãng thuốc, tay phải
cầm thẳng ống hút đưa đầu ống hút vào lọ thuốc và hút thuốc, rồi nhỏ từng giọt
cẩn thận vào cốc theo chỉ định (lưu ý khi đếm giọt phải tập trung, hết sức thận
trọng).
4.3.4.Đặt thuốc lên khay kèm theo mỗi cốc thuốc là một phiếu điều trị.