SKKN ỨNG DỤNG PHẦN mềm CROCODILE ICT 605 và CAMTASIA STUDIO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG dạy học TRỰC QUAN KHI dạy CHƯƠNG III cấu TRÚC rẽ NHÁNH và lặp môn TIN học 11

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA

TRƯỜNG THPT ĐƠNG SƠN 1

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ỨNG DỤNG PHẦN MỀM CROCODILE ICT 605 VÀ
CAMTASIA STUDIO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY
HỌC TRỰC QUAN KHI DẠY CHƯƠNG III CẤU TRÚC
RẼ NHÁNH VÀ LẶP MÔN TIN HỌC 11

Người thực hiện: Lê Thị Phương
Chức vụ:
Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Tin học

THANH HĨA NĂM 2021


MỤC LỤC

Trang

1. Mở đầu...............................................................................................................1
1.1. Lý do chọn đề tài.........................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu...................................................................................1
1.3. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................2
2. Nội dung............................................................................................................2
2.1. Cơ sở lý luận...............................................................................................2
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.....................3

2.3. Các giải pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề.........................................3
2.3.1. Tìm nghiệm của phương trình bậc 2.....................................................4
2.3.2. Bài tốn 1a (Sách giáo khoa trang 42)...............................................11
2.3.3. Bài toán 2 (Sách giáo khoa trang 45).................................................13
2.3.4. Tìm ước chung lớn nhất của 2 số nguyên dương M và N (Sách giáo
khoa trang 47)...............................................................................................14
2.3.5. Bài tập 5a (Sách giáo khoa trang 51)..................................................16
2.3.6. Bài 7 (Sách giáo khoa trang 51).........................................................17
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường......................................................................18
3. Kết luận, kiến nghị..........................................................................................20
3.1. Kết luận.....................................................................................................20
3.2. Kiến nghị...................................................................................................20


1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Nội dung của modun 2 bồi dưỡng thường xuyên là lựa chọn, sử dụng các phương
pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trung
học phổ thơng mơn Tin học trong chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Trong quy
trình tổ chức dạy học mơn Tin học, giáo viên cần: “áp dụng và phối hợp các phương
pháp dạy học tích cực, coi trọng giáo dục trực quan và thực hành”, “Các nội dung chứa
đựng nhiều kiến thức lí thuyết, phải tránh lối truyền thụ một chiều, giáo viên nên
chuẩn bị những hình ảnh, đoạn video hay số liệu minh hoạ hấp dẫn và có tính thuyết
phục
để
bài
giảng
thêm
sinh

động”.
(trích
trong
/>
Trong chương trình Tin học lớp 11, với mục tiêu hình thành, rèn luyện,
phát triển tư duy giao tiếp và kỹ năng lập trình cho học sinh. Đây là một mơn
học khó, học sinh lần đầu tiên làm quen với lập trình sẽ khó hiểu được các thuật
tốn. Vì vậy, cần sử dụng phần mềm đặc trưng để mô phỏng, thể hiện được
hướng đi của thuật toán một cách trực quan, từ input của bài tốn đưa ra được
output cần tìm, tạo hứng thú cho học sinh, phát huy được vai trị tích cực, chủ
động của học sinh trong học tập dưới sự tổ chức hướng dẫn của giáo viên.
Với những lý do trên để việc dạy học môn tin học lớp 11 có hiệu quả, tơi
mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm: “Ứng dụng phần mềm Crocodile ICT
605 và Camtasia Studio nâng cao chất lượng dạy học trực quan khi dạy
chương III cấu trúc rẽ nhánh và lặp môn Tin học 11”
1.2. Mục đích nghiên cứu
Ứng dụng phần mềm Crocodile ICT 605 để diễn tả và mơ phỏng thuật tốn
bằng sơ đồ khối giúp học sinh có cái nhìn trực quan sinh động, quan sát được
từng bước thực hiện của thuật tốn, từ Input được nhập vào từ bàn phím phần
mềm tự động thực hiện lần lượt từng bước để tìm ra Output của bài tốn và có
thể thực hiện được với nhiều bộ Input khác nhau.
Trong chương trình tin học lớp 11, ngơn ngữ lập trình FreePascal được sử
dụng để viết chương trình trên máy tính. Nhưng khi sử dụng FreePascal học sinh
chỉ nhìn thấy kết quả của chương trình mà khơng nhìn thấy được từng bước thực
hiện để cho ra kết quả, nhất là đối với những đoạn chương trình sử dụng cấu trúc
lặp.
Sử dụng phần mềm Camtasia Studio để quay thành video khi thiết kế và
mô phỏng thuật toán bằng phần mềm Crocodile ICT 605, viết chương trình bằng
phần mềm FreePascal đối với các bài tốn trong chương III cấu trúc rẽ nhánh và
lặp giúp học sinh quan sát được cách thực hiện một cách trực quan và giúp giáo

viên dễ dàng chuẩn bị sẵn được các video mơ phỏng thuật tốn và lập trình, làm
tài liệu cho giáo viên và học sinh trong các tiết học trên lớp.
1


Qua đó phát huy được phẩm chất, năng lực của học sinh trong học tập, rèn
luyện tư duy khoa học, logic, tác phong sáng tạo, say mê, giúp các em có hứng
thú, u thích mơn học và hiệu quả học tập cao hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Phần mềm Camtasia Studio dùng để quay video
Phần mềm crocodie ICT 605 dùng để thiết kế và mơ phỏng thuật tốn bằng
sơ đồ khối.
Phần mềm FreePascal để viết chương trình trên máy tính.
Các bài toán trong chương III cấu trúc rẽ nhánh và lặp sách giáo khoa tin
học 11 theo điều chỉnh nội dung dạy học của công văn 3280/BGĐT – GDTrH
năm 2020
Học sinh lớp 11A3 trường THPT Đông Sơn 1 năm học 2020 – 2021.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Thực hành trên phần mềm Crocodile ICT 605, Camtasia Studio,
FreePascal, sách tin học 11, thực hiện phân phối chương trình theo kế hoạch
giáo dục nhà trường môn tin học 11 năm học 2020 - 2021. Tham khảo, nghiên
cứu cách tổ chức dạy học trong modun 2 bồi dưỡng thường xuyên của bộ giáo
dục và đào tạo.
Kinh nghiệm từ thực tế giảng dạy và tham khảo ý kiến của bạn bè, đồng
nghiệp.
Học sinh lớp 11A3 làm việc theo nhóm
Thống kê tốn học, phân tích kết quả.
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận
Crocodile ICT là phần mềm mơ phỏng cung cấp mơi trường lập trình linh

hoạt, sử dụng những sơ đồ hoạt động để tạo ra các chương trình có thể điều
khiển nhân vật, hành động, hình ảnh và những vùng văn bản, ngồi ra nó cịn
cho phép giải các bài toán bằng sơ đồ khối rất hữu ích cho việc giảng dạy lập
trình ở phổ thơng. Các phần sự kiện cho phép lập trình bằng sơ đồ hoạt động
hoặc thiết lập các vịng lặp, chương trình con…Ngồi ra Crocodile ICT cịn có
khả năng giải quyết các bài toán thực tế với giao diện đồ hoạ sinh động mà các
ngơn ngữ lập trình như Pascal hay các ngơn ngữ lập trình khác rất khó khăn. Vì
vậy tạo ra được hứng thú cho học sinh khi học lập trình.
Camtasia Studio là phần mềm dùng để quay phim màn hình của máy tính,
xử lý video chun nghiệp và rất dễ sử dụng. Sử dụng phần mềm Camtasia
Studio để quay video khi thực hiện các bài toán trong chương III chương trình
2


tin học 11 giúp học sinh có thể quan sát được hình ảnh một cách trực quan cách
mơ phỏng thuật tốn và viết chương trình.
Trong chương trình tin học 11, phần mềm FreePascal được dùng để cài
đặt các thuật toán thành chương trình nhưng khi sử dụng FreePascal thì học sinh
chỉ thấy được kết quả sau khi thực hiện chương trình mà khơng thấy được từng
bước thực hiện để đưa ra kết quả. Để giúp học sinh hiểu rõ cách hoạt động của
cấu trúc rẽ nhánh và cấu trúc lặp trong chương III cấu trúc rẽ nhánh và lặp thì
giáo viên phải thực hiện mơ phỏng các thuật tốn để học sinh thấy rõ hướng đi
của thuật tốn. Vì vậy, cần sử dụng phương pháp dạy học và phần mềm hỗ trợ
dạy học phù hợp với đặc trưng bộ môn để việc mơ phỏng thuật tốn và chương
trình trở nên dễ dàng và thuận lợi hơn đối với học sinh, giúp học sinh hiểu bài,
tự giác, tích cực, chủ động học tập dưới sự hướng dẫn của giáo viên và thơng
qua phương tiện máy tính kết hợp với các phần mềm dạy học.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Hiện nay, trong trường THPT Đông Sơn 1 các phòng học được trang bị
tương đối đầy đủ các phương tiện phục vụ cho việc dạy và học như lắp đặt máy

chiếu ở tất cả các phòng học, nhà trường có 4 phịng máy tính được kết nối
mạng Internet, học sinh trúng tuyển vào trường đa số là các em học sinh có học
lực khá giỏi ở cấp 2, các em có điều kiện tiếp xúc với máy tính và tin học ngay
từ khi học ở cấp dưới. Vì vậy, đa số các em học sinh có nền tảng kiến thức và tư
duy, có những hiểu biết nhất định và thật sự u thích mơn tin học.
Trong khi giảng dạy phần cấu trúc rẽ nhánh và lặp, phần lớn giáo viên khi
dạy học bằng giáo án điện tử thường chỉ sử dụng phần mềm Microsoft
PowerPoint để trình chiếu bài giảng và mơ phỏng các thuật tốn. Khi lập trình
bằng FreePascal giáo viên ngồi gõ chương trình trực tiếp trên máy hoặc chỉ trình
chiếu những hình ảnh đã lập trình sẵn bằng PowerPoint. Với cách làm này, giáo
viên mất nhiều thời gian để thực hiện mô phỏng thuật tốn nhất là những thuật
tốn có vịng lặp lặp đi lặp lại nhiều lần do sử dụng phần mềm không chun
dụng, FreePascal là ngơn ngữ lập trình chỉ cho ta thấy kết quả của chương trình
chứ ko nhìn thấy từng bước thực hiện vòng lặp để đưa ra kết quả. Nên học sinh
chưa thực sự hiểu bài, chưa tạo được hứng thú, chưa phát huy được tính tích
cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, học sinh chưa biết vận dụng các bài toán
đã học để giải quyết các bài toán khác, hoạt động của giáo viên vẫn là chủ yếu,
học sinh đóng vai trị thụ động nên hiệu quả học tập chưa cao.
2.3. Các giải pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề
Để khắc phục tình trạng trên và để việc dạy chương III cấu trúc rẽ nhánh và
lặp có hiệu quả, tơi đã sử dụng phần mềm Camtasia Studio để quay lại thành
video khi thực hiện thao tác thiết kế và mơ phỏng thuật tốn bằng phần mềm
Crocodie ICT 605, lập trình bằng FreePascal. Trong khi quay video tôi quay cả
3


cách thực hiện việc lấy từng khối lệnh để tạo thành sơ đồ, cách phần mềm chạy
từng bước để từ Input đưa ra Output trong phần mềm Crocodie ICT và quay lại
cách viết chương trình của từng bài tốn cụ thể bằng phần mềm FreePascal. Với
việc quay sẵn các video này giúp tôi dễ dàng sử dụng giáo án điện tử để giảng

dạy, tránh được lối truyền thụ một chiều, tạo hứng thú cho học sinh, phát huy
được phẩm chất và năng lực của học sinh trong học tập. Trong khn khổ của
sáng kiến tơi sẽ trình bày cách thiết kế và mơ phỏng thuật tốn bằng cách dùng
phần mềm Crocodile ICT 605. Sử dụng phần mềm Camtasia Studio quay lại
phần thực hiện trên phần mềm Crocodile ICT 605 và FreePascal thành video đối
với các bài toán trong chương III cấu trúc rẽ nhánh và lặp theo chương trình tin
học hiện hành.
2.3.1. Tìm nghiệm của phương trình bậc 2.
Bài tốn (Ví dụ 1 – Sách giáo khoa trang 41):
Cho phương trình bậc 2: ax2+bx+c=0 (với a≠0).
a, b, c là các hệ số được nhập vào từ bàn phím. Đưa ra màn hình các
nghiệm thực hoặc thơng báo ’’phương trình vơ nghiệm”
- Xác định bài toán:
+ Input: 3 số thực a, b, c (a≠0)
+ Output: Đưa ra màn hình các nghiệm thực hoặc thơng báo ’’phương trình
vơ nghiệm”
- Các bước thực hiện thiết kế và mơ phỏng thuật tốn trên phần mềm
Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia Studio:
Bước 1: Khởi động phần mềm Camtasia studio bằng cách kích đúp chuột
vào biểu tượng
trên màn hình làm việc. Nháy
screen để chọn chế độ quay tồn bộ màn hình.

, chọn Full

Giao diện làm việc của phần mềm Camtasia Studio
4


Bước 2: Khởi động phần mềm Crocodile ICT 605 bằng cách kích đúp

chuột vào biểu tượng

trên màn hình làm việc. Nháy File → chọn New.

Giao diện làm việc của phần mềm Crocodile ICT 605
Bước 3: Nháy chuột vào nút rec để bắt đầu thực hiện quay video.
Bước 4: Chọn Parts Library/ Flowcharts/Start and Stop. Kích chuột vào
Start và kéo thả ra màn hình soạn thảo.

Bước 5: Nhập các hệ số a, b, c:
- Nhập hệ số a:
+ Chọn Parts Library/ Flowcharts/ Inputs and Outputs. Kích chuột vào Get
property và kéo thả ra màn hình rồi nối với Start.

5


Kích chuột vào x, đổi tên biến thành a.
+ Chọn Parts Library/ Presentation/ Input - Outputs. Kích chuột vào Edit
box và kéo thả ra màn hình soạn thảo.

Kích chuột vào
trên thành phần Get property và kéo thả đến Edit box
để liên kết 2 thành phần này lại với nhau. Tiếp tục click vào property chọn
Value. Thành phần Get property dùng để gán giá trị vừa nhập từ bàn phím vào
hộp thoại Edit box cho biến a.
Nháy chuột để chọn Edit box trên màn hình soạn thảo. Chọn
Properties/Label, gõ vào: “Nhập a:”.

- Để nhập hệ số b và c ta làm tương tự.

Bước 6: Thực hiện gán D←b*b-4*a*c.
- Chọn Parts Library/ Flowcharts/ Processes. Kích chuột vào Set variable
kéo thả ra màn hình soạn thảo, nối vào sơ đồ.

Kích chuột vào x, đổi tên biến thành D. Kích chuột vào 0, đổi giá trị thành
b*b-4*a*c.
6


Bước 7: Kiểm tra điều kiện D>0?
- Chọn Parts Library/ Flowcharts/ Decisions. Kích chuột vào Test kéo thả
ra màn hình soạn thảo rồi nối với sơ đồ.

Kích chuột vào x, đổi tên biến thành D, Kích vào dấu =, đổi tên thành dấu >.
+ Nếu điều kiện đúng thì:
Bước 7.1: Thực hiện tương tự bước 6 để gán: x1←(-b+sqrt(D))/(2*a);
x2←(-b-sqrt(D))/(2*a)
Bước 7.2: Chọn Parts Library/ Flowcharts/ Inputs and Outputs. Kích chuột
vào Set property và kéo thả ra màn hình rồi nối với sơ đồ.

Kích chuột vào 0 đổi thành “PT có 2 nghiệm phân biệt”.
Chọn Parts Library/ Presentation/ Input - Outputs. Kích chuột vào Text và
kéo thả ra màn hình soạn thảo.

7


Kích chuột vào
trên thành phần Set property và kéo thả đến Text để
liên kết 2 thành phần này lại với nhau. Tiếp tục click vào property chọn Text.

Bước 7.3: Chọn Parts Library/ Flowcharts/ Inputs and Outputs. Kích chuột
vào Set property và kéo thả ra màn hình rồi nối với sơ đồ. Kích chuột vào 0 đổi
thành x1.
Chọn Parts Library/ Presentation/ Input - Outputs. Kích chuột vào Edit box
và kéo thả ra màn hình soạn thảo.

Kích chuột vào
trên thành phần Get property và kéo thả đến Edit box
để liên kết 2 thành phần này lại với nhau. Tiếp tục click vào property chọn
Value.
Nháy chuột để chọn Edit box trên màn hình soạn thảo. Chọn
Properties/Label, gõ vào: “x1=”.
Bước 7.4: Thực hiện tương tự bước 7.4 để gán giá trị cho x2.
Bước 8: Chọn Chọn Parts Library/ Flowcharts/ Start and Stop. Kích chuột
vào Stop và kéo thả ra màn hình nối với sơ đồ.

8


Bước 9: Nếu điều kiện sai. Thực hiện tương tự Bước 7 để kiểm tra tiếp điều
kiện D=0? Sau đó nối với Stop để có sơ đồ hồn chỉnh.
Bước 10: Thực hiện chạy chương trình:
- Nhập các hệ số a=1, b=-2, c=1, sau đó nhấn Start, chương trình tự động
thực hiện từng bước và đưa ra kết quả x1=x2=1 và thơng báo: “PT có nghiệm
kép”.
- Nhập các hệ số a=1, b=-4, c=3, sau đó nhấn Start, chương trình tự động
thực hiện từng bước và đưa ra kết quả x1= 3; x2=1 và thơng báo: “PT có 2
nghiệm phân biệt”.
- Nhập a=1, b=-4, c=3, sau đó nhấn Start, chương trình tự động thực hiện
từng bước và đưa ra thông báo: “PT vơ nghiệm”.

Trong q trình chạy chương trình, để thấy được sự thay đổi giá trị của các
biến qua từng bước một, chọn Parts Library/ Flowcharts/ Programming
Environment. Kích chuột vào Monitor box và kéo thả ra màn hình. Tồn bộ hoạt
động của chương trình sẽ được thể hiện trong hộp thoại sau:

Bước 11: Quay lại chọn phần mềm Camtasia nháy Stop và chọn Save and
Edit để thực hiện lưu lại video. Trong mục File name gõ tên file:
ptbac2crocodile, trong mục Save as type chọn: *.avi, sau đó chọn Save.

9


- Sau khi thực hiện mô phỏng bằng phần mềm Crocodile ICT 605 và quay
video bằng phần mềm Camtasia studio ta có video ptbac2crocodile và sơ đồ
khối sau:

- Mơ phỏng thuật tốn:
+ Nhập a=1, b=-2, c=1, sau đó nhấn Start, chương trình tự động thực hiện
từng bước và đưa ra kết quả x1=x2= 1 và thơng báo: “PT có nghiệm kép”.
+ Nhập a=1, b=-4, c=3, sau đó nhấn Start, chương trình tự động thực hiện
từng bước và đưa ra kết quả x1= 3; x2=1 và thơng báo: “PT có 2 nghiệm phân
biệt”.
+ Nhập a=1, b=-4, c=3, sau đó nhấn Start, chương trình tự động thực hiện
từng bước và đưa ra thông báo: “PT vô nghiệm”.
- Các bước thực hiện quay video bằng phần mềm Camtasia Studio khi
viết chương trình bằng FreePascal:
Bước 1: Khởi động phần mềm Camtasia studio bằng cách kích đúp chuột
vào biểu tượng
trên màn hình làm việc. Nháy
Full screen để chọn chế độ quay tồn bộ màn hình.

, chọn

Bước 2: Khởi động FreePascal
Bước 3: Nháy nút rec để bắt đầu quay video.
Bước 4: Gõ toàn bộ nội dung lập trình bài giải phương trình bậc 2 vào máy.
Lưu lại chương trình, kiểm tra lỗi và chạy chương trình với các bộ input khác
nhau.
10


Bước 3: Quay lại phần mềm Camtasia nháy Stop và chọn Save and Edit
để thực hiện lưu lại video. Trong mục File name gõ tên file: ptbac2, trong mục
Save as type chọn: *.avi, sau đó chọn Save.

- Sau khi thực hiện viết chương trình bằng phần mềm FreePascal và quay
video bằng phần mềm Camtasia studio ta có video ptbac2và chương trình sau:

2.3.2. Bài tốn 1a (Sách giáo khoa trang 42)
Với a là số nguyên dương cho trước và a2. Tính và đưa kết quả ra màn hình
tổng :

s

1
1
1
1



 ... 
a a 1 a  2
a  100

- Xác định bài toán:
+ Input: a (a>2)
+ Output: S
11


- Các bước thực hiện thiết kế và mô phỏng thuật toán trên phần mềm
Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia Studio:
Cách làm tương tự như ở mục 3.1. Thực hiện mô phỏng bằng phần mềm
Crocodile ICT 605 và quay video bằng phần mềm Camtasia ta có video
tong1a_crocodile và sơ đồ khối sau:

- Mơ phỏng thuật tốn:
+ Mơ phỏng bài toán trên với a=15. Sau khi bấm nút Start, chương trình
tự động thực hiện việc tính tốn và cho kết quả tổng S=2.07
+ Mơ phỏng bài tốn trên với a=20. Sau khi bấm nút Start, chương trình
tự động thực hiện việc tính tốn và cho kết quả tổng S=1.82
- Các bước thực hiện quay video bằng phần mềm Camtasia Studio khi
viết chương trình bằng FreePascal:
Thực hiện tương tự như mục 3.1. Sau khi thực hiện viết chương trình
bằng phần mềm FreePascal và quay video bằng phần mềm Camtasia studio ta
có video tong1a và chương trình sau:

12

2.3.3. Bài toán 2 (Sách giáo khoa trang 45)
Với a là số nguyên dương cho trước và a2. Tính và đưa kết quả ra màn hình
tổng :

s  1a  a11  a 12  ...  a 1N  ... cho đến khi

1
 0.0001
aN

- Xác định bài toán:
+ Input: a (a>2)
+ Output: S
- Các bước thực hiện thiết kế và mơ phỏng thuật tốn trên phần mềm
Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia Studio:
Cách làm tương tự như ở mục 3.1. Thực hiện thiết kế và mô phỏng thuật toán
bằng phần mềm Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia ta có
video tong2_crocodile và sơ đồ khối sau:

13


- Mơ phỏng thuật tốn:
+ Mơ phỏng bài tốn trên với a=5. Sau khi bấm nút Start, chương trình tự
động thực hiện việc tính tốn và cho kết quả tổng S=7.7
+ Mơ phỏng bài tốn trên với a=450. Sau khi bấm nút Start, chương trình
tự động thực hiện việc tính toán và cho kết quả tổng S=3.1
- Các bước thực hiện quay video bằng phần mềm Camtasia Studio khi
viết chương trình bằng FreePascal:
Thực hiện tương tự như mục 3.1.Sau khi thực hiện viết chương trình bằng

phần mềm FreePascal và quay video bằng phần mềm Camtasia studio ta có
video tong2 và chương trình sau:

2.3.4. Tìm ước chung lớn nhất của 2 số nguyên dương M và N (Sách
giáo khoa trang 47)
Bài toán: Cho 2 số nguyên dương M,N. Viết thuật toán tìm ước chung lớn
nhất của M và N.
- Xác định bài toán:
+ Input: 2 số nguyên dương M, N.
+ Output: ƯCLN(M,N).
- Các bước thực hiện thiết kế và mô phỏng thuật toán trên phần mềm
Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia Studio:
Cách làm tương tự như ở mục 3.1. Thực hiện thiết kế và mơ phỏng thuật
tốn bằng phần mềm Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia
ta có video ucln_crocodile và sơ đồ khối sau:

14


- Mơ phỏng thuật tốn:
+ Nhập M=25, N=10, sau đó nhấn Start, chương trình tự động thực hiện
từng bước và đưa ra kết quả ƯCLN=5.
+ Với M=29, N=13, sau đó nhấn Start, chương trình tự động thực hiện từng
bước và đưa ra kết quả ƯCLN=1.
+ Với M=14, N=56, sau đó nhấn Start, chương trình tự động thực hiện từng
bước và đưa ra kết quả ƯCLN=2.
- Các bước thực hiện quay video bằng phần mềm Camtasia Studio khi
viết chương trình bằng FreePascal:
Thực hiện tương tự như mục 3.1.Sau khi thực hiện viết chương trình bằng
phần mềm FreePascal và quay video bằng phần mềm Camtasia studio ta có

video ucln và chương trình sau:

15


2.3.5. Bài tập 5a (Sách giáo khoa trang 51):
50

n


Lập trình tính Y= n  1
n 1

- Xác định bài tốn:
+ Input: n
+ Output: Y
- Các bước thực hiện thiết kế và mơ phỏng thuật tốn trên phần mềm
Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia Studio:
Cách làm tương tự như ở mục 3.1. Thực hiện thiết kế và mô phỏng thuật
toán bằng phần mềm Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm
Camtasia ta có video bai5a_crocodile và sơ đồ khối sau:

- Mơ phỏng thuật tốn:
+ Mơ phỏng bài tốn trên với N chạy từ 1 đến 50. Sau khi bấm nút Start,
chương trình tự động thực hiện việc tính toán và cho kết quả tổng
Y=46.48
- Các bước thực hiện quay video bằng phần mềm Camtasia Studio khi
viết chương trình bằng FreePascal:
Thực hiện tương tự như mục 3.1.Sau khi thực hiện viết chương trình bằng

phần mềm FreePascal và quay video bằng phần mềm Camtasia studio ta có
video bai5a và chương trình sau:

16


2.3.6. Bài 7 (Sách giáo khoa trang 51)
Nhập từ bàn phím tuổi của cha và con (hiện tại tuổi cha lớn hơn hai lần tuổi con
và tuổi cha hơn tuổi con ít nhất là 25). Đưa ra màn hình câu trả lời cho câu hỏi
“Bao nhiêu năm nữa thì tuổi cha gấp đơi tuổi con?”.
- Xác định bài tốn:
+ Input: tuổi cha, tuổi con
+ Output: đếm số năm tuổi cha gấp đôi tuổi con
- Các bước thực hiện thiết kế và mơ phỏng thuật tốn trên phần mềm
Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia Studio:
Cách làm tương tự như ở mục 3.1. Thực hiện thiết kế và mô phỏng thuật toán
bằng phần mềm Crocodile ICT 605, quay video bằng phần mềm Camtasia ta có
video bai7_crocodile và sơ đồ khối sau:

17


- Mơ phỏng thuật tốn:
+ Mơ phỏng bài tốn trên với tuổi cha =38, tuổi con =3. Sau khi bấm nút
Start, chương trình tự động thực hiện việc tính tốn và cho kết quả tổng
Năm=32.
- Các bước thực hiện quay video bằng phần mềm Camtasia Studio khi
viết chương trình bằng FreePascal:
Thực hiện tương tự như mục 3.1. Sau khi thực hiện viết chương trình
bằng phần mềm FreePascal và quay video bằng phần mềm Camtasia studio ta

có video bai7 và chương trình sau:

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Ban đầu, do thao tác với phần mềm Corocodile ICT 605 chưa quen nên học
sinh gặp một số khó khăn nhất định trong việc tạo sơ đồ khối. Tuy nhiên, trong
quá trình thực hiện giáo viên hướng dẫn thao tác và thực hiện thao tác mẫu,
được xem lại video hướng dẫn đã quay nên đã hướng các em đi đến cách làm
đúng, tạo được hứng thú và tích cực lên bảng thực hiện mơ phỏng thuật tốn nên
hiệu quả học tập cao hơn.
Việc học sinh được xem video mẫu khi thiết kế thuật toán bằng crocodile
ICT và khi lập trình bằng ngơn ngữ lập trình FreePascal giúp học sinh trong q
trình làm việc theo nhóm hiểu rõ cách thực hiện, chủ động trong việc thực hành
và kết quả thực hành đạt kết quả tốt
Thực nghiệm sư phạm được tiến hành tại lớp 11A3 và lớp đối chứng là lớp
11A4 trường THPT Đông Sơn 1 năm học 2020-2021, đây là hai lớp có trình độ
tương đương nhau về số lượng học sinh Giỏi, Khá và Trung bình.
18


Lớp thực nghiệm là lớp 11A3 được áp dụng phương pháp mới là tạo sơ đồ
khối và mô phỏng thuật toán bằng phần mềm Corocodile ICT 605. Quay video
cách tạo sơ đồ khối và viết chương trình bằng phần mềm Camtasia studio. Cịn
lớp 11A4 là lớp đối chứng nên khơng áp dụng phương pháp trên mà chỉ sử dụng
phần mềm Microsoft Powerpoint để trình chiếu bài giảng, thuật tốn và những
hình ảnh chương trình được viết bằng FreePascal.
Kết quả cho thấy:
- Về thái độ hứng thú, chú ý trong học tập: lớp thực nghiệm có 90% số học
sinh chăm chỉ, hứng thú, háo hức khi giáo viên dạy học bằng phương pháp trên,
10% cịn lơ là vì chưa nắm được thao tác trên phần mềm Corocodile ICT 605.

Còn lớp đối chứng 11A4 chỉ sử dụng giáo án điện tử trong mỗi tiết học thì có 80
% các em chú ý trong nửa thời gian đầu của tiết học khi học phần xác định bài
toán, ý tưởng, thuật toán liệt kê vì có nhiều hoạt động của học sinh. Nhưng sang
đến nửa sau của tiết học khi học phần vẽ sơ đồ khối và mơ phỏng thì độ tập
trung của học sinh giảm cịn 60% vì nội dung này giáo viên đã vẽ sẵn thuật tốn
và mơ phỏng ở nhà, học sinh chỉ quan sát kết quả mà khơng có hoạt động của
học sinh nên học sinh không chú ý.
- Về kết quả điểm kiểm tra 1 tiết sau khi học bài “bài toán và thuật toán”:
Điểm

3-4,5

5-6,5

7-8,5

9-9,5

10

Tổng số bài

Thực nghiệm (11A3)

0

5

15

10

3

37

Đối chứng (11A4)

3

8

23

4

0

38

Lớp

Lớp thực nghiệm có 100% (37/37) các em đạt điểm trung bình trở lên,
trong đó có 81.1% khá giỏi. Có 10 em đạt điểm 9 – 9.5, có 3 em đạt điểm tuyệt
đối.
Lớp đối chứng có 35/38 (92.1%) đạt trung bình trở lên, trong đó có 71.1%
đạt khá giỏi. Có 4 em đạt điểm 9 – 9.5, khơng có em nào đạt điểm tuyệt đối.
Qua bài kiểm tra thấy lớp thực nghiệm có kết quả đạt cao hơn lớp đối
chứng đặc biệt là số học sinh đạt điểm 9 – 10 cao hơn hẳn. Nguyên nhân là lớp
thực nghiệm nắm vững kiến thức, đi sâu vào thiết kế và mơ phỏng được thuật

tốn với nhiều bộ input nên hiểu rõ bản chất của thuật toán và biết vận dụng các
bài toán đã học để làm những bài toán khác. Cịn lớp đối chứng thì do khơng
hiểu sâu được thuật tốn, khơng biết áp dụng đối với các bài tốn khác nên
không được điểm tuyệt đối.
3. Kết luận, kiến nghị
19


3.1. Kết luận
Với việc sử dụng sáng kiến này trong dạy học, kết quả cho thấy:
- Về kiến thức, kỹ năng: Do hình ảnh trực quan và chương trình tự động
chạy từng bước nên học sinh hiểu sâu hơn ý nghĩa của mỗi thuật tốn,
chương trình và thấy được tính đúng đắn của thuật toán với nhiều bộ test
khác nhau (nếu thuật tốn sai chương trình sẽ khơng chạy nữa hoặc cho ra
kết quả sai).
- Về ý thức học tập: Học sinh hứng thú, tích cực và chủ động học tập, hăng
say phát biểu ý kiến, hăng hái lên bảng thiết kế thuật tốn và viết chương trình
nên kết quả học tập cao hơn.
- Về sự chuẩn bị của giáo viên: Giáo viên không phải mất nhiều thời gian
để chuẩn bị những chương trình mẫu như trước mà với sáng kiến này giáo viên
giáo viên chỉ cần quay video một lần và sử dụng làm tài liệu cho giáo viên và
học sinh khi cần thiết, trong mỗi tiết học giáo viên chỉ cần gợi ý học sinh đưa ra
ý tưởng thuật toán và học sinh sẽ tự thực hiện thao tác mơ phỏng thuật tốn và
viết chương trình trên máy tính.
3.2. Kiến nghị
Sau thời gian nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm, tơi có kiến nghị sau:
Tơi nhận thấy đây là một đề tài có tính thực tế cao. Vì vậy nên ứng dụng đề tài
này trong các tiết dạy chương III cấu trúc rẽ nhánh và lặp tin học lớp 11. Nên tăng
cường tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn trao đổi kinh nghiệm đổi mới phương
pháp dạy học sao cho việc giảng dạy và học tập đạt hiệu quả cao.

Sáng kiến của tơi trên đây có thể cịn mang màu sắc chủ quan, chưa hồn
thiện, vì vậy tơi rất mong được sự đóng góp ý kiến quý báu của các bạn đồng
nghiệp để sáng kiến ngày càng hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Xác nhận của thủ trưởng
đơn vị

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2021
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người khác
Lê Thị Phương

20


TÀI LIỆU KHAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Tin học 11, Hồ Sĩ Đàm, Nhà xuất bản Giáo dục, 2010.
2. Sách giáo viên Tin học 11, Hồ Sĩ Đàm, Nhà xuất bản Giáo dục, 2010.
3. />4. Hướng dẫn sử dụng phần mềm Crocodile ICT 501, Lê Nguyễn Thúy
Hằng, Khoa Tin học, Trường ĐHSP Huế, 2006.
5. />6. />7. />thi
%E1%BB%87u-ph%E1%BA%A7n-m%E1%BB%81m-Camtasia-Studio&ga=1
8. Kế hoạch giáo dục nhà trường môn tin học năm học 2020 – 2021
9. Công văn 3280/BGĐT – GDTrH năm 2020 về hướng dẫn thực hiện điều
chỉnh nội dung dạy học cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông do Bộ giáo dục
và Đào tạo ban hành.

21

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Thị Phương
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Tin học – Trường THPT Đơng Sơn 1

TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh
giá xếp loại
(Phịng, Sở,
Tỉnh...)

1.

Sử dụng phần mềm QĐ số 12/QĐ
– SGD&ĐT
Crocodile ICT 605
ngày
trong dạy học tin học 11 05/01/2010

2.

Hướng dẫn học sinh sử
dụng hệ quản trị cở sở
dữ

liệu
Microsoft
Access để tạo chương
trình quản lí học tập –
Tin học lớp 12

3.

Ứng dụng phần mềm
crocodile ICT 605 và
Camtasia Studio vào mơ
phỏng thuật tốn nhằm
nâng cao kết quả học
tập chương 1 môn Tin
học lớp 10 cho học sinh
trường THPT Đông Sơn
1

Kết quả
đánh giá
xếp loại (A,
B, hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

C

2008 - 2009

B

2013 - 2014

B

2017 - 2018

QĐ số
753/QĐ –
SGD&ĐT
ngày
03/11/2014.
QĐ số:
1455/QĐ –
SGD&ĐT
ngày
26/11/2018

22