Tải bản đầy đủ (.pdf) (216 trang)

Phong trào thanh niên tình nguyện ở việt nam từ năm 2000 đến năm 2014

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.49 MB, 216 trang )

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN VIỆT HÙNG

PHONG TRÀO THANH NIÊN TÌNH NGUYỆN
Ở VIỆT NAM TỪ NĂM 2000 ĐẾN NĂM 2014

LUẬN ÁN TIẾN SĨ SỬ HỌC

HÀ NỘI, 2019


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN VIỆT HÙNG

PHONG TRÀO THANH NIÊN TÌNH NGUYỆN
Ở VIỆT NAM TỪ NĂM 2000 ĐẾN NĂM 2014
Chuyên ngành : Lịch sử Việt Nam
Mã số

: 92 29 013

LUẬN ÁN TIẾN SĨ SỬ HỌC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN VĂN NHẬT


HÀ NỘI, 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu, tư liệu được sử dụng trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa
học của luận án chưa từng được công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả

Nguyễn Việt Hùng


MỤC LỤC
Trang
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các phụ lục
MỞ ĐẦU……………………………………………………………………..

1

Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI ..................................................................................................

6

1.1. Các cơng trình nghiên cứu về thanh niên, cơng tác Đồn và phong
trào thanh niên................................................................................................

6


1.2. Các cơng trình nghiên cứu về hoạt động tình nguyện và phong trào
Thanh niên tình nguyện ở Việt Nam. ..........................................................

19

1.3. Kết quả nghiên cứu của các cơng trình đã công bố và những vấn đề
luận án tiếp tục giải quyết..............................................................................

22

Chương 2. QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG, NHÀ NƯỚC VỀ THANH NIÊN,
CÔNG TÁC THANH NIÊN VÀ CƠ SỞ LỊCH SỬ CHO VIỆC PHÁT
ĐỘNG PHONG TRÀO THANH NIÊN TÌNH NGUYỆN Ở VIỆT NAM
.....................................................................................................

26

2.1. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về thanh niên, công tác thanh niên
và phong trào thanh niên…………………………………………………..

26

2.1.1. Một số vấn đề cơ bản về công tác thanh niên, phong trào thanh niên
và phong trào Thanh niên tình nguyện............................................................

26

2.1.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về
thanh niên và công tác thanh niên………………………………………...


30

2.2. Cơ sở lịch sử và chủ trương của Trung ương Đồn về phong trào
Thanh niên tình nguyện…………………………………………………….

37

2.2.1. Cơ sở lịch sử ..........................................................................................

37

2.2.2. Chủ trương của Trung ương Đoàn về phong trào Thanh niên tình
nguyện...............................................................................................................

48

Chương 3. HÌNH THỨC VÀ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA PHONG
TRÀO THANH NIÊN TÌNH NGUYỆN (2000 - 2014.................................

57

3.1. Một số hình thức và mơ hình triển khai phong trào Thanh niên tình
nguyện………………………………………………………………………..

57

3.1.1. Một số hình thức triển khai…………………………………………….

57



3.1.2. Một số mơ hình, tổ chức có hoạt động tình nguyện ở Việt Nam...........

68

3.2. Hoạt động tình nguyện tham gia phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ
mơi trường………………………………………………………………..

71

3.2.1. Một số phong trào và nội dung chính…………………………………

71

3.2.2. Kết quả đạt được.....................................................................................

73

3.3. Hoạt động tình nguyện vì an sinh xã hội……………………………...

84

3.3.1. Một số phong trào và nội dung chính………………………………….

84

3.3.2. Kết quả đạt được.....................................................................................

87


3.4. Hoạt động tình nguyện đảm bảo an ninh – quốc phòng……..............

98

3.4.1. Một số phong trào và nội dung chính………………………………….

98

3.4.2. Kết quả đạt được………………………………………………………. 100
Chương 4. NHẬN XÉT VÀ MỘT SỐ KINH NGHIỆM…………………. 108
4.1. Nhận xét về phong trào Thanh niên tình nguyện …………………… 108
4.4.1. Về nội dung hoạt động………………………………………………… 108
4.4.2. Phương thức triển khai ………………………………………………... 110
4.1.3. Về hiệu quả, tác động của phong trào Thanh niên tình nguyện……….

115

4.1.4. Ngun nhân những thành cơng của phong trào Thanh niên tình 120
nguyện..............................................................................................................
4.1.5. Một số khó khăn, hạn chế và nguyên nhân……………………………. 122
4.2. Một số kinh nghiệm……………………………………………………. 126
4.3. Một số vấn đề đặt ra đối với phong trào Thanh niên tình nguyện hiện 129
nay ……………………………………………………………………..
4.3.1. Thời cơ, thách thức……………………………………………………

129

4.3.2. Yêu cầu đặt ra và một số giải pháp đẩy mạnh phong trào Thanh niên 134
tình nguyện trong thời gian tới……………………………………………….

KẾT LUẬN...................................................................................................... 148
CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ......... 151
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 152
PHỤ LỤC......................................................................................................... 178


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

An tồn giao thơng

ATGT

Ban Chấp hành Trung ương

BCHTW

Chính trị - xã hội

CT-XH

Chủ nghĩa xã hội

CNXH

Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNH, HĐH

Hội đồng nhân dân


HĐND

Kinh tế-xã hội

KT-XH

Liên hiệp thanh niên

LHTN

Nhà xuất bản

Nxb.

Thanh niên cộng sản

TNCS

Thanh niên tình nguyện

TNTN

Ủy ban nhân dân

UBND

Xã hội chủ nghĩa

XHCN



DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ

Trang
Bảng

Hoạt động tuyên truyền về Tháng Thanh niên và Chiến dịch

1:

Thanh niên tình nguyện Hè, 2003-2012....................................... 58

Bảng

Địa bàn chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè năm 2001-2008.. 61

2:
Bảng

Số lượng Thanh niên tình nguyện tham gia các chiến dịch thanh

3:

niên tình nguyện hè, 2000 – 2014......................................

Bảng

Một số đóng góp của hoạt động tình nguyện phát triển kinh tế -

4:


xã hội............................................................................................ 78

Bảng

Thống kê hoạt động tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật.... 80

64

5:
Bảng

Hoạt động y tế, chăm sóc sức khỏe cộng đồng trong các chiến 89

6:

dịch...............................................................................................

Biểu

Kết quả tiếp nhận máu toàn quốc từ năm 1994 đến năm 2013.... 90

đồ:
Bảng

Kết quả vận động và tổ chức hiến máu tại Lễ hội Xuân hồng từ

07:

năm 2008 đến năm 2014.............................................................. 92


Bảng

Hoạt động Tiếp sức mùa thi, Tiếp sức đến trường của Thanh

08:

niên............................................................................................... 93

Bảng

Hoạt động chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng.................... 95

09:
Bảng

Hoạt động Xây dựng văn minh đô thị, đảm bảo trật tự an tồn

10:

giao thơng trong các Tháng Thanh niên....................................... 103

Bảng

Số lượng các đội hình thanh niên tình nguyện và số buổi tun

11:

truyền về an tồn giao thơng trong các chiến dịch Thanh niên
tình nguyện hè.............................................................................. 104



DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC

Trang
Phụ lục 01: Bảng tổng hợp kết quả chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè
từ năm 2000 đến hết năm 2014................................................ 178
Phụ lục 02: Bảng tổng hợp kết quả Tháng Thanh niên từ năm 2003 đến
hết năm 2013............................................................................ 191
Phụ lục 03: Một số hình ảnh về phong trào Thanh niên tình nguyện (2000
– 2014)...........................................................................

198


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài luận án
Thanh niên là bộ phận đặc biệt của xã hội, có vị trí quan trọng trong
suốt tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Hồ Chí Minh,
trong nhiều bài nói và viết của mình đã luận giải một cách thuyết phục rằng:
"Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần lớn là do các thanh niên"
[66, tr. 216]. Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) “Về tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng đối với công tác thanh niên” tiếp tục khẳng định: “Thanh niên là
lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định
tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm
nhận những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo.”[211,
tr. 809]
Trước yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, các cấp,
các ngành cần phát huy tốt vai trò của thanh niên và thanh niên cần tiếp tục

tự khẳng định mình thực sự là lực lượng xung kích, sáng tạo trong đời sống
xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự định hướng, dẫn dắt của Đồn.
Phong trào Thanh niên tình nguyện do Đồn thanh niên phát động trên quy
mơ tồn quốc từ năm 2000 là một hoạt động hết sức có ý nghĩa, có tính giáo
dục và tính nhân văn, là mơi trường đoàn kết tập hợp thanh niên, thu hút
thanh niên tham gia vào các hoạt động cách mạng. Hoạt động tình nguyện
đã mạng lại ý nghĩa to lớn về nhiều mặt, kinh tế - chính trị - văn hóa - xã hội,
an ninh quốc phịng. Đồng thời qua đó, thanh niên được rèn luyện, cống hiến
và trưởng thành, sống có hồi bão, có lý tưởng và khơng ngừng nâng cao ý
thức giác ngộ cách mạng. Phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của
dân tộc, trong sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của
Đảng, thanh niên ta cũng ln ln có mặt ở những nơi đầu sóng ngọn gió
của Tổ quốc với tinh thần của những người tình nguyện. Truyền thống tình
1


nguyện, hy sinh những lợi ích nhỏ bé của bản thân để cống hiến mọi khả
năng trí tuệ, sức lực, của cải vật chất cho sự nghiệp cách mạng cao cả của
dân tộc đã làm nên đặc trưng và bản chất anh hùng của thế hệ trẻ mang tên
Bác Hồ vĩ đại.
Hiệu quả, tác động của phong trào Thanh niên tình nguyện thực sự to
lớn như vậy, tuy nhiên phong trào Thanh niên tình nguyện vẫn chưa nhận
được một sự quan tâm đúng mức. Nhiều hoạt động tình nguyện của thanh
niên vẫn cịn riêng lẻ, tự phát chưa có sự kết nối chặt chẽ giữa các cơ quan,
ban ngành đoàn thể, thiếu sự chỉ đạo chặt chẽ có hệ thống dựa trên các khung
pháp lý có hiệu lực nên khơng đảm bảo được tính bền vững – là một trong
những yếu tố quan trọng cho sự thành công của hoạt động thanh niên tình
nguyện. Hơn thế nữa, các nghiên cứu về phong trào Thanh niên tình nguyện
ở Việt Nam chưa nhiều và các nghiên cứu chưa thực sự phản ánh được bức
tranh tổng thể về hiện trạng các hoạt động, phong trào Thanh niên tình

nguyện ở Việt Nam.
Do đó, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Phong trào thanh niên tình
nguyện ở Việt Nam từ năm 2000 đến năm 2014” làm luận án tiến sĩ lịch sử,
chuyên ngành Lịch sử Việt Nam là thực sự cần thiết, không chỉ giúp đánh
giá đúng thực trạng, những đóng góp, tác động của phong trào Thanh niên
tình nguyện đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước mà còn đưa ra
những bài học kinh nghiệm để đẩy mạnh và phát triển hoạt động thanh niên
tình nguyện trong thời gian tới.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu
- Làm rõ q trình hình thành, phát triển, hoạt động và những đóng
góp chủ yếu của phong trào Thanh niên tình nguyện đối với sự phát triển
kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước từ năm 2000 đến hết năm
2014.
2


2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lịch sử, quá trình ra đời và phát triển của phong trào
Thanh niên tình nguyện ở Việt Nam.
- Trình bày thực trạng các hoạt động tình nguyện của thanh niên ở Việt
Nam trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2014.
- Phân tích, làm rõ ưu điểm, hạn chế, những vấn đề khó khăn, vướng
mắc trong q trình triển khai, tổ chức thực hiện phong trào Thanh niên tình
nguyện và đánh giá, nhận xét, rút ra một số kinh nghiệm, đề xuất những giải
pháp để phát huy hiệu quả của phong trào Thanh niên tình nguyện trong giai
đoạn hiện nay và sắp tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3. 1. Đối tượng nghiên cứu
Phong trào Thanh niên tình nguyện do Đồn TNCS Hồ Chí Minh cấp

trung ương phát động và tổ chức thực hiện.
3. 2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Luận án tập trung nghiên cứu các hoạt động tình nguyện
của thanh niên Việt Nam trong phạm vi cả nước.
- Về thời gian: Luận án nghiên cứu các vấn đề nói trên trong khoảng thời
gian từ năm 2000 (Năm Thanh niên Việt Nam, năm Trung ương Đồn chính thức
phát động và triển khai phong trào Thanh niên tình nguyện trong tồn quốc) đến
hết năm 2014 (Năm Thanh niên Việt Nam, đánh dấu 15 năm phong trào Thanh
niên tình nguyện) và đề cập ở mức độ nhất định đến các phong trào thanh niên
trước và sau giai đoạn 2000 – 2014.
- Về nội dung: Nghiên cứu cơ sở lịch sử, quá trình hình thành, phát
triển, nội dung hoạt động, kết quả triển khai phong trào Thanh niên tình
nguyện do Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức trên các lĩnh vực
kinh tế - xã hội, an ninh – quốc phòng, an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
3


4. Cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu của luận án
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án được tiến hành trên cơ sở chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh và các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên,
công tác thanh niên và phong trào thanh niên.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu chủ yếu như sau:
- Phương pháp lịch sử kết hợp với phương pháp lơgic: được sử dụng
xun suốt trong cơng trình nghiên cứu này để phân tích mối liên hệ giữa
các sự kiện lịch sử, các phong trào thanh niên; nghiên cứu và luận giải các
các vấn đề thông qua các sự kiện cụ thể trong quá trình lịch sử, trong từng
phong trào cũng đòi hỏi tuân theo trật tự logic chặt chẽ mang tính liên kết.
- Phương pháp so sánh: được sử dụng nhằm đưa ra những kết luận,

nhận xét, đánh giá trong luận án được khách quan và chính xác hơn.
- Phương pháp phân tích - tổng hợp: được sử dụng nhằm luận giải q
trình phát động, triển khai, vai trị, tác động của phong trào Thanh niên tình
nguyện trong thời kỳ từ năm 2000 đến hết năm 2014.
- Phương pháp tổng kết thực tiễn: được sử dụng để đúc rút các kinh
nghiệm lịch sử, rút ra thành công và hạn chế của phong trào Thanh niên tình
nguyện trong giai đoạn từ năm 2000 đến hết năm 2014.
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
- Luận án nghiên cứu một cách có hệ thống về phong trào Thanh niên
tình nguyện dưới góc độ sử học góp phần làm rõ hoạt động, vai trị và những
tác động, hiệu quả tích cực trong hoạt động tình nguyện của thanh niên Việt
Nam giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2014; từ đó, đúc kết một số kinh
nghiệm, đề xuất những giải pháp nhằm phát huy hiệu quả các hoạt động tình
nguyện của thanh niên Việt Nam.
4


- Đóng góp, bổ sung nhiều tài liệu có giá trị về tổ chức và hoạt động
của Đoàn thanh niên, Hội LHTN, Hội Sinh viên Việt Nam, góp phần vào
cơng tác nghiên cứu, giảng dạy lịch sử Đoàn và phong trào thanh niên Việt
Nam, phục vụ công tác giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Đồng thời, đây
cũng là nguồn tài liệu tham khảo có giá trị cho đội ngũ cán bộ Đoàn trong
việc tham mưu, xây dựng, tổ chức thực hiện các phong trào thanh niên.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
- Luận án góp phần vào việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn về phong
trào thanh niên nói chung, phong trào Thanh niên tình nguyện nói riêng, làm
cơ sở khoa học cho việc đổi mới nhận thức và phương thức hoạt động của
Đồn TNCS Hồ Chí Minh, Hội LHTN Việt Nam trong tình hình mới.
- Luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu,
giảng dạy cán bộ Đồn và cơng tác thanh niên ở các cơ sở đào tạo; làm tài

liệu tham khảo có giá trị cho chính bản thân các tình nguyện viên, đồn viên,
thanh niên tham gia phong trào Thanh niên tình nguyện.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục cơng trình của tác giả đã cơng
bố có liên quan đến đề tài luận án, Phụ lục và Danh mục tài liệu tham khảo,
luận án được kết cấu 4 chương, 12 tiết.
Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Chương 2. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về thanh niên, công tác thanh
niên và cơ sở lịch sử cho việc phát động phong trào Thanh niên tình nguyện
ở Việt Nam
Chương 3. Hình thức và nội dung hoạt động của phong trào Thanh niên
tình nguyện (2000 – 2014)
Chương 4. Nhận xét và một số kinh nghiệm

5


Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Cho đến nay, việc nghiên cứu về phong trào thanh niên nói chung và
phong trào Thanh niên tình nguyện nói riêng đã nhận được sự quan tâm khơng
chỉ của những nhà hoạch định chính sách, chủ trương, đường lối trong hệ
thống chính trị mà cịn được nhiều nhà khoa học tập trung nghiên cứu. Đặc
biệt kể từ khi Việt Nam tiến hành cơng cuộc đổi mới đất nước thì các nghiên
cứu, đánh giá về thanh niên, công tác thanh niên và các phong trào thanh niên
ngày càng nhiều hơn. Có thể chia thành ba nhóm nghiên cứu liên quan đến đề
tài.
1.1. Các cơng trình nghiên cứu về thanh niên, cơng tác Đồn và
phong trào thanh niên
- Vũ Oanh (1991), Công tác thanh niên là nhiệm vụ ưu tiên trong chiến

lược con người, Nxb Trẻ, TP. Hồ Chí Minh. Trên cơ sở phân tích, dẫn chứng
các số liệu thống kê về đóng góp của thanh niên trên các lĩnh vực xã hội trong
các giai đoạn lịch sử cách mạng, tác giả khẳng định thanh niên nước ta hết thế
hệ này đến thế hệ khác, đã luôn nêu cao tinh thần yêu nước, không ngại gian
khổ, hy sinh, sẵn sàng dấn thân vì sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Cơng
trình cũng nhấn mạnh đến việc Đảng, Nhà nước cần ưu tiên đầu tư cho công
tác thanh niên, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên,
tạo mọi điều kiện thuận lợi để thanh niên được học tập, cống hiến cơng sức,
trí tuệ góp phần cùng tồn Đảng, tồn dân và tồn qn đẩy mạnh cơng cuộc
đổi mới vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh.
- Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh (1995), Kỷ yếu hội thảo Tư
tưởng Hồ Chí Minh về vận động thanh niên. Kỷ yếu đã tập hợp được nhiều
bài viết có giá trị của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu và cả các đồng chí
lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Đoàn Thanh niên. Các tác giả tập
6


trung phân tích, làm rõ lý luận chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh
về thanh niên và phương pháp vận động thanh niên; tiếp tục khẳng định vai
trị, vị trí quan trọng của thanh niên với các phong trào hành động trong tiến
trình lịch sử và xác định rõ trách nhiệm của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp
đào tào, bồi dưỡng thế hệ trẻ và xây dựng Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh theo tư tưởng Hồ Chí Minh; Tổ chức Đồn cần qn triệt sâu sắc tư
tưởng Hồ Chí Minh để tiếp tục tổ chức tốt các phong trào hành động cách
mạng trong thanh niên, để mọi thanh niên đều được cống hiến và trưởng thành
trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
- Hồ Đức Việt (1996), Thanh niên với sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Nội dung cuốn sách khẳng định
suốt tiến trình lịch sử của dân tộc, thơng qua các phong trào thanh niên do

Đồn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức, thanh niên Việt Nam ln thể hiện rõ vai
trị xung kích sáng tạo của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thanh niên có vị trí
và vai trị hết sức quan trọng, bởi lẽ thanh niên là nguồn nhân lực trẻ, chiếm
hơn 50% lực lượng lao động của đất nước. Nhiều phong trào lớn của tuổi trẻ
đặc biệt là phong trào thanh niên tình nguyện ở một số tỉnh, thành đã thu hút
hàng triệu thanh niên thực hiện những nhiệm vụ kinh tế - xã hội đất nước.
Ngồi ra tác giải cũng phân tích những vấn đề cơ bản của công tác thanh niên,
phương pháp tổ chức, tập hợp và đoàn kết các tầng lớp thanh niên và nhiệm
vụ của của Đồn TNCS Hồ Chí Minh trong thời kỳ đổi mới.
- Nguyễn Phương Hồng (1997), Những bài học kinh nghiệm của phong
trào thanh niên lập nghiệp, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả cho rằng các
phong trào thanh niên nói chung, phong trào Thanh niên lập nghiệp (giai đoạn
1993 – 2002) nói riêng có vai trị quan trọng trong việc đồn kết, tập hợp thanh
niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội, cổ vũ thanh niên thi đua học tập, rèn
luyện và bảo vệ Tổ quốc. Phong trào Thanh niên lập nghiệp là một chủ trương
đúng đắn, kịp thời, phù hợp với nguyện vọng của thanh niên và yêu cầu của
7


cơng cuộc đổi mới, có sự kế thừa và phát huy truyền thống dân tộc, sức sống
của phong trào là kết hợp hài hồ giữa lợi ích của đất nước và lợi ích gia đình
của mỗi thanh niên. Để phong trào thanh niên đi sâu vào thanh niên và nhận
được sự đồng thuận của xã hội, các phong trào thanh niên phải khơng ngừng
đổi mới cả nội dung và hình thức, phải bảo đảm cả yếu tố chính trị (nhiệm vụ
chính trị) và nhu cầu, nguyện vọng của tuổi trẻ. Nghĩa là các phong trào thanh
niên muốn lôi cuốn thanh niên thì vừa phải phát huy được tính xung kích, tình
nguyện của thanh niên vừa chăm lo, giáo dục, bảo vệ thanh niên.
- Đặng Cảnh Khanh, Nguyễn Hồng Thanh (1997), Tập hợp, đồn kết
thanh niên thơng qua phong trào hành động cách mạng trong thời kỳ đổi mới,

Nxb Thanh niên, Hà Nội. Các tác giả đã dựa trên lập trường quan điểm chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam để
nhìn nhận, đánh giá vai trò, tác động của phong trào thanh niên đối với thanh
niên và đối với xã hội; Những vấn đề trong công tác tập hợp thanh niên thông
qua các hoạt động phong trào trong điều kiện đổi mới toàn diện kinh tế, xã hội
của đất nước và đưa ra một số đề xuất về định hướng và giảp pháp. Các tác
giả cho rằng các phong trào thanh niên là một phương thức để đoàn kết, tập
hợp thanh niên. Phong trào thanh niên là phong trào hành động cách mạng
mang yếu tố tự giác của quần chúng nhân dân đông đảo được giác ngộ, ln
hướng tới những lợi ích chung, những mục tiêu của cách mạng để hành động.
Mặt khác chính sức hấp dẫn của phong trào lại có khả năng thuyết phục, lôi
cuốn một bộ phận quần chúng không nhỏ khác tham gia vào các hành động,
từ đó được giác ngộ, hăng hái đi vào con đường giác ngộ cách mạng. Bởi vậy
có thể khẳng định rằng, phong trào hành động cách mạng chính là hình thức
quan trọng để đoàn kết, tập hợp thanh niên, giúp thanh niên phát huy được sức
mạnh tích cực của mình. Đánh giá cao tác động của phong trào thanh niên,
các tác giả cũng cho rằng để phong trào có sức mạnh lơi cuốn đơng đảo đồn
viên, thanh niên tham gia thì một trong những yếu tố quan trọng nhất là những
nhiệm vụ chính trị của Đảng, những mục tiêu của sự nghiệp cách mạng biểu
8


hiện qua phong trào phải có sự thống nhất hữu cơ với những khát vọng của
tuổi trẻ.
- Đỗ Mười (1997), Tuổi trẻ đi đầu trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả khẳng định vai trò to lớn
của thanh niên đã được chứng minh trong các giai đoạn lịch sử của dân tộc.
Đồng thời tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của thanh niên và các phong trào
hành động của thanh niên trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước.

- Nguyễn Thị Tú Oanh (1999), Phát huy nguyồn lực thanh niên trong sự
nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam hiện nay (LATS Triết học),
Hà Nội. Tác đánh giá vai trò của nguồn lực thanh niên với sự phát triển xã
hội, thực trạng của nguồn lực thanh niên hiện nay, các nguyên nhân yếu kém
và bài học kinh nghiệm cùng phương hướng giải pháp chủ yếu để phát huy
nguồn lực thanh niên và phong trào thanh niên trong sự nghiệp cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa của Việt Nam.
- Văn Tùng (1999), Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng và củng
cố tổ chức Đoàn, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả đã khái quát lý luận chủ
nghĩa Mác – Lê nin về giáo dục và tổ chức thanh niên, tư tưởng Hồ Chí Minh
và những quan điểm của Đảng đối với công tác xây dựng, củng cố tổ chức
Đoàn, những vấn đề cần quan tâm trong cơng tác thanh niên nói chung, trong
tổ chức, thực hiện phong trào thanh niên nói riêng và những vấn đề phát triển
mới trong cơng tác tổ chức của Đồn.
- Nguyễn Văn Buồm (2000), Thanh niên Việt Nam trước thềm thế kỷ 21
: Số liệu và phân tích, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả phân tích tình hình
thanh niên trước năm 2000 cũng như việc phân bố lực lượng này trong cơ cấu
xã hội, các chính sách phát triển thanh niên của Nhà nước. Tác giả cũng đi sâu
nghiên cứu các chương trình hành động của thanh niên, các phong trào thanh

9


niên để thấy hiệu quả, tác động đối với xã hội và đối với chính bản thân thanh
niên.
- Nguyễn Văn Hùng (chủ biên) (2001), Đảng Cộng sản Việt Nam với
công tác vận động thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện
đại hố đất nước, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cùng với việc trình bày
khái quát tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về
xây dựng Đoàn Thanh niên, về nâng cao chất lượng đoàn viên, các tác giả đề

cập đến sự trưởng thành và những tên gọi đi cùng năm tháng của Đồn TNCS
Hồ Chí Minh, hệ thống tổ chức thanh niên và tổ chức quản lý Nhà nước về
công tác thanh niên, các cuộc vận động và phong trào thanh niên do Đoàn phát
động qua các kỳ Đại hội. Các tác giả khẳng định thanh niên là lực lượng xã
hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh
dân tộc. Thanh niên là một trong những nội dung công tác rất quan trọng của
Đảng Cộng sản Việt Nam, ngay từ khi mới thành lập Đảng đã rất quan tâm
đến công tác thanh niên. Công tác vận động thanh niên và lãnh đạo công tác
thanh niên hiện nay phải đặt trong sự tác động đan xen (cả mặt thuận, không
thuận, cả thời cơ và thách thức) của những yêu cầu và bối cảnh thời kỳ mới,
phải có sự nhìn nhận, đánh giá thật sự khách quan, đúng với thực trạng để
không quá lạc quan nhưng cũng khơng q bi quan về tình hình thanh niên
hiện nay.
- Trần Văn Miều (2001), Phong trào thanh niên với việc đào tạo nguồn
nhân lực trẻ, Nxb Thanh niên, Hà Nội. tác giả đã phân tích, đánh giá tác động
của phong trào thanh niên đối với xã hội nói chung và tập trung đánh giá tác
động của phong trào thanh niên trong lĩnh vực cung cấp nguồn nhân lực chất
lượng cao cho cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nói riêng. Tác giả cho
rằng đào tạo nguồn nhân lực trẻ thông qua phong trào thanh niên và công trình
thanh niên là hình thức tự đào tạo. Tức là Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh huy động tuổi trẻ để họ tham gia các hoạt động xã hội, tham gia lao
động sản xuất, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm về quan hệ xã hội, tổ chức
10


hoạt động xã hội, giao tiếp, biết cách điều hành công việc và họ được rèn luyện
về thể chất, ý thức kỷ luật lao động tập thể. Đoàn thanh niên đóng vai trị là
người định hướng và tổ chức các hoạt động nhằm giáo dục tinh thần và thể
chất cho thanh niên.
- Văn Tùng (2001), Một số vấn đề về cơng tác thanh niên trong thời kỳ

cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả
phân tích chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của
Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên và cơng tác thanh niên. Từ đó tác giả
khẳng định công tác thanh niên, đặc biệt là các phong trào thanh niên do tổ
chức Đoàn phát động có vai trị, vị trí quan trọng trong thời kỳ cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước và trong cơng tác đoàn kết, tập hợp, giáo dục thanh
niên.
- Văn Tùng (2002), Đồn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh qua các kỳ
Đại hội, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Cơng trình khắc họa những dấu mốc quan
trọng của Đoàn Thanh niên qua các kỳ Đại hội toàn quốc, các phong trào hành
động cách mạng của tuổi trẻ qua các giai đoạn cách mạng, đặc biệt là vai trị,
đóng góp của thanh niên trong cơng cuộc đổi mới, trong đó khái qt q trình
hình thành và đóng góp nhất định của phong trào Thanh niên tình nguyện ở
Việt Nam.
- Viện Nghiên cứu Thanh niên, Trung tâm Phát triển khoa học công nghệ
và tài năng trẻ (2001), Thế hệ trẻ Việt Nam - Nghiên cứu lý luận và thực tiễn,
Nxb Lao động – Xã hội, Hà Nội. Các tác giả nhận định thanh niên là lực lượng
xã hội to lớn, là lực lượng xung kích thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước. Thanh niên có những đặc điểm riêng về sinh lý, tâm lý, so
với nhóm xã hội khác, luôn nhạy cảm với cái mới, vừa tác động, vừa chịu sự
tác động không nhỏ vào môi trường xã hội. Thực tế những năm qua cho thấy,
với sự tác động cả tích cực lẫn tiêu cực của cơ chế thị trường, thanh niên đang
có những biến động về cơ cấu, vị thế xã hội, nhận thức, tâm trạng, nguyện
vọng, đạo đức và lối sống…phần nào ảnh hưởng đến thái độ, tinh thần xung
11


kích, tình nguyện tham gia các hoạt động xã hội, các phong trào thanh niên.
Nhiều bài viết trong cơng trình đã có những phân tích, đánh giá, gợi mở những
vấn đề lý luận và thực tiễn về phong trào thanh niên. Cụ thể như tác giả Trần

Văn Miều với bài viết “Định hướng nghiên cứu về phong trào thanh niên Việt
Nam” đã làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về tổ chức phong trào thanh niên, phân
tích mục tiêu, động lực, sự ra đời của phong trào thanh niên. Tác giả Nguyễn
Văn Buồm với bài viết “Tình hình thanh niên Việt Nam thập kỷ 90 – thực
trạng và giải pháp” đã dựng nên bức tranh tổng thể về tình hình thanh niên từ
dân số, học tập, sức khỏe, nghề nghiệp việc làm, sở thích, nhu cầu, tâm tư,
nguyện vọng để từ đó Trung ương Đồn có những định hướng cho thanh niên
hay tổ chức phong trào thanh niên phù hợp. Các bài viết của các tác giả
Nguyễn Văn Thanh, Trần Đức Mã, Dương Kiều Hương đã phân tích, cung
cấp nhiều số liệu quan trọng, những đóng góp chủ yếu của các phong trào
thanh niên thập kỷ 90 của thế kỷ XX trong hoạt động xóa đói giảm nghèo,
trong cơng tác xóa mù chữ và phổ cập giáo dục, trong phịng chống tệ nạn ma
túy…đây là những thông tin quan trọng cho việc đánh giá, nhận xét, so sánh
các phong trào thanh nên trước và sau năm 2000.
- Bộ Khoa học Cơng nghệ - Mơi trường – Trung ương Đồn TNCS Hồ
Chí Minh (2002), Báo cáo khoa học “Phong trào hành động cách mạng của
thanh niên – thực trạng và định hướng phát triển, Hà Nội. Báo cáo phân tích
thực trạng một số phong trào thanh niên cuối thế kỷ XX từ quá trình phát
động, tổ chức thực hiện, kết quả đạt được, những ưu điểm, hạn chế và qua đó
đề xuất một số giải pháp có tính định hướng để phát huy phong trào thanh
niên.
- Nhiều tác giả (2003), Giáo dục rèn luyện thanh niên theo tư tưởng Hồ
Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Quân đội nhân
dân, Hà Nội. Các tác giả phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của
Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên, công tác thanh niên và sự vận dụng

12


của Đoàn thanh niên vào tổ chức các phong trào thanh niên, đưa thanh niên

vào các hoạt động thực tế để thơng q đó giáo dục, rèn luyện thanh niên.
- Trần Quy Nhơn (2004), Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò thanh niên
trong cách mạng Việt Nam, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả làm rõ cơ sở
hình thành và quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trị của thanh niên với những
điều kiện cụ thể của dân tộc; quá trình Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng tư
tưởng Hồ Chí Minh về vai trị của thanh niên trong công cuộc xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc qua các thời kỳ cách mạng.
- Đoàn Văn Thái (2004), Nhiệm vụ cơ bản của thanh niên Việt Nam trong
thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác
giả trình bày đặc điểm tình hình thanh niên trước u cầu của sự nghiệp cơng
nghiệp hố, hiện đại hoá đất nước. Quan điểm của Đảng và Nhà nước trong
việc xác định và giao nhiệm vụ cho thanh niên. Những nhiệm vụ cơ bản của
thanh niên Việt Nam trong thời kì cơng nghiệp hố và hiện đại hoá đất nước.
- Dương Tự Đam (2005), Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về công tác
thanh niên trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb
Thanh niên, Hà Nội. Tài liệu cung cấp một phần cơ sở lý luận, phương pháp
luận, hệ thống các quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về cơng tác
thanh niên nói chung, xây dựng Đồn nói riêng. Tác giả bước đầu đưa ra một
số quan điểm đổi mới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước về công
tác thanh niên, xác lập mối quan hệ hoạt động giữa Đoàn Thanh niên với Hội
LHTN, Hội Sinh viên Việt Nam trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước.
- Nguyễn Văn Thanh (2005), Mơ hình Đồn thanh niên tham gia xóa đói
giảm nghèo ở Việt Nam, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả đi sâu phân tích,
làm rõ ưu điểm, hạn chế của các mơ hình, câu lạc bộ, tổ, đội, nhóm thanh niên
trong đó có các đội thanh niên tình nguyện tham gia phát triển kinh tế, an sinh

13



xã hội ở địa phương. Từ đó tác giả đưa ra một số giải pháp góp phần nâng cao
hiệu quả hoạt động của các mơ hình thanh niên tham gia xóa đói giảm nghèo.
- Nguyễn Thọ Ánh (2006), Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
trong hệ thống chính trị, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả đã nghiên cứu một
cách có hệ thống về chức năng, vị trí, vai trị của Đồn TNCS Hồ Chí Minh.
Trên cơ sở đó tác giả phân tích mối quan hệ cơ bản giữa Đồn TNCS Hồ Chí
Minh với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận và các thành viên
khác trong hệ thống chính trị Việt Nam. Tác giả cũng đánh giá những thành
tựu trong việc thực hiện chức năng chính trị - xã hội của Đồn TNCS Hồ Chí
Minh, rút ra những bài học kinh nghiệm, đề xuất các giải pháp, kiến nghị để
Đồn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện tốt vị trí, vai trị của mình trong hệ thống
chính trị giai đoạn hiện nay.
- Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh (2007), 75 năm Đồn Thanh
niên Cộng sản Hồ Chí Minh vinh quang và trách nhiệm, Nxb Thanh niên, Hà
Nội. Cuốn kỷ yếu có nhiều bài viết tâm huyết đối với cơng tác Đồn và phong
trào thanh niên như: Vai trị, vị trí của Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh trong hệ thống chính trị (Trịnh Xuân Giới), Xây dựng thanh niên Việt
Nam xứng đáng là lực lượng kế thừa và phát triển sự nghiệp cách mạng của
Đảng (Dương Tự Đam), Hiểu đúng thanh niên để bồi dưỡng và phát huy thanh
niên (Đoàn Văn Thái), Sứ mệnh lịch sử của thanh niên Việt Nam trong giai
đoạn cách mạng mới (Phạm Xn Thăng), Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh tham gia xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam (Bùi Văn Cường),
Phạm Bá Khoa với bài viết Nâng cao chất lượng công tác thanh niên và đội
ngũ làm công tác thanh niên là vấn đề chiến lược của Đảng trong công tác
dân vận thời kỳ mới (Phạm Bá Khoa) và Tư tưởng Hồ Chí Minh về bồi dưỡng
thế hệ cách mạng cho đời sau (Trần Thị Quy Nhơn), Một số kinh nghiệm và
giải pháp đẩy mạnh phong trào thi đua tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc của Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước (Nguyễn Huy Lộc). Các tác giả đã khẳng
14



định lịch sử 75 năm vẻ vang của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với
những đóng góp to lớn của thanh niên và các phong trào thanh niên đối với
lịch sử dân tộc Việt Nam. Các tác giả cũng đưa ra một số giải pháp để xây
dựng, củng cổ tổ chức Đoàn, chất lượng đoàn viên và những kinh nghiệm để
phát huy truyền thống, đẩy mạnh hơn nữa hiệu quả của phong trào thanh niên,
phục vụ tốt sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Nguyễn Văn Thanh (2009), Đổi mới đoàn thanh niên trong thời kỳ đẩy
mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả nêu
nên yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
địi hỏi Đoàn Thanh niên phải chủ động đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động
của Đoàn, đổi mới nội dung, phương thức thực hiện các phong trào thanh niên.
Ngoài ra tác giả cũng trình bày một số phương pháp luận cơng tác thanh vận,
tuổi trẻ với sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam, mục tiêu và
động lực công tác thanh vận của Đoàn trong điều kiện hiện nay.
- Nguyễn Thái Anh (chủ biên) (2010), Vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ
Chí Minh vào cơng tác bồi dưỡng, giáo dục và tổ chức thanh niên trong thời
kỳ mới, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác giả giới thiệu tư tưởng Hồ Chí Minh về
cơng tác giáo dục, tổ chức thanh niên gắn với việc bồi dưỡng thế hệ cách mạng
cho đời sau. Đảng, nhà nước với trọng trách chăm lo và vận dụng sáng tạo tư
tưởng Hồ Chí Minh vào cơng tác bồi dưỡng giáo dục và vai trị của Đoàn trong
việc tổ chức thanh niên tham gia xây dựng vào bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ
mới.
- Trần Văn Miều - Nguyễn Việt Hùng (2010), Hồ Chí Minh về bồi dưỡng
thế hệ cách mạng cho đời sau, Nxb Thanh niên, Hà Nội. Các tác giả phân tích
các luận điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thanh niên; những nhìn nhận,
đánh giá về vai trị, sức mạnh to lớn của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc và sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đồn TNCS Hồ Chí
Minh vào việc đào tạo, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực thanh niên.

15


- Nhiều tác giả (2010), Lịch sử Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam và
phong trào thanh niên Việt Nam (1925 – 2010), Nxb Thanh niên, Hà Nội. Tác
phẩm phản ánh những chặng đường phát triển của Hội LHTN Việt Nam và
phong trào thanh niên do Đồn làm nịng cốt, vai trị định hướng chính trị của
Đồn và tầm ảnh hưởng của đồn viên thanh niên trong các chương trình,
phong trào hành động của Hội.
- Học viện Xây dựng Đảng (2011), Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo
công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà
Nội. Các tác giả phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng
sản Việt Nam về thanh niên, cơng tác thanh niên; vị trí, vai trị của thanh niên
qua các thời kỳ và tầm quan trọng phải tăng cường sự lãnh đạo của công tác
thanh niên trong giai đoạn hiện nay.
- Nhiều tác giả (2011), Lược sử Đồn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh
và phong trào thanh thiếu nhi Việt Nam, Nxb Trẻ, TP. Hồ Chí Minh. Tác
phẩm cung cấp tư liệu về một số sự kiện, phong trào, nhân vật điển hình,
những bài học kinh nghiệm và đánh giá về thanh niên và tổ chức Đồn thanh
niên theo dịng chảy của lịch sử. Đây là tài liệu tham khảo phong phú về số
liệu, có ý nghĩa thiết thực cho nghiên cứu về thanh niên và tổ chức Đoàn.
- Lâm Quốc Tuấn, Phạm Tất Thắng (2011), Đảng Cộng sản Việt Nam
lãnh đạo công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội. Các tác giả phân tích khái quát quá trình lãnh đạo của Đảng đối
với cơng tác thanh niên từ năm 1986 đến năm 2011; chỉ ra nguyên nhân và rút
ra một số bài học kinh nghiệm. Đồng thời, các tác giả đưa ra một số giải pháp
nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong giai
đoạn hiện nay.
- Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (2011), Đồn Thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh 80 năm xây dựng, cống hiến và trưởng thành, Nxb Thanh

niên, Hà Nội. Đây là cuốn kỷ yếu tập trung nhiều bài viết có giá trị và liên
16


quan đến các vấn đề được đề cập trong đề tài như: Tư tưởng Hồ Chí Minh về
thanh niên và xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Việt Nam (Hồng
Chí Bảo), Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, lãnh đạo, rèn luyện Đồn Thanh
niên Cộng sản Hồ Chí Minh (Lê Văn Cầu), Khái quát về vai trò lịch sử của
Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong 80 năm qua (Trần Văn Miều),
Lý luận và thực tiễn về hai phong trào “Năm xung kích phát triển kinh tế - xã
hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Bốn đồng hành với thanh niên lập thân lập nghiệp”
(Nguyễn Mạnh Dũng), Phong trào thanh niên tình nguyện – Phong trào thi
đua yêu nước của thanh niên Việt Nam làm theo lời Bác (Phạm Bá Khoa). Các
tác giả đã nêu bật giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên, cơng tác thanh
niên và sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong giáo dục, rèn luyện
và phát huy vai trò của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc qua các
giai đoạn lịch sử; các tác giả cũng phân tích khách quan về sự ra đời, quá trình
phát triển, vai trị, vị trí của thanh niên và những đóng góp của thanh niên, các
phong trào thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam trong suốt 80
năm qua; phân tích, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn trong việc tổ
chức các phong trào thanh niên đồng thời rút ra một số bài học kinh nghiệm
trong quá trình phát động, triển khai và tổng kết phong trào thanh niên.
- Phạm Hồng Tung (2011), Thanh niên và lối sống của thanh niên Việt
Nam trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế, Nxb Chính trị quốc gia –
Sự thật, Hà Nội. Tác giả tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và cách
tiếp cận khi nghiên cứu về thanh niên và lối sống của thanh niên, một số khái
niệm liên quan đến thanh niên, độ tuổi của thanh niên hiện nay; khảo sát và
phân tích tình hình thanh niên Việt Nam trong hơn hai mươi năm đổi mới, qua
đó chỉ ra đặc trưng cơ bản của thanh niên và đặc trưng lối sống của thanh niên.
Tác giả cũng phân tích hồn cảnh lịch sử mới, những yếu tố tác động và những

xu hướng biến đổi cả tích cực và tiêu cực trong lối sống của thanh niên Việt
Nam những năm đầu thế kỷ XXI. Từ đó tác giả đưa ra một số giải pháp cơ
bản nhằm xây dựng lối sống lành mạnh, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc cho
17


×