Tải bản đầy đủ (.pdf) (100 trang)

Luận văn kinh tế giải pháp triển khai hệ thống erp tại công ty TNHH thương mại xuất nhập khẩu tuyền phát giai đoạn 2018 2022​

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (934.6 KB, 100 trang )

 

 

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
--------oOo--------

DƯƠNG THÀNH KHỞI

GIẢI PHÁP TRIỂN KHAI HỆ THỐNG ERP TẠI
CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU
TUYỀN PHÁT
GIAI ĐOẠN 2018 – 2022

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2018

 
 


 

 

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
--------oOo--------


DƯƠNG THÀNH KHỞI

GIẢI PHÁP TRIỂN KHAI HỆ THỐNG ERP TẠI
CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU
TUYỀN PHÁT
GIAI ĐOẠN 2018 – 2022
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (Hướng ứng dụng)
Mã số:

8340101

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. PHAN THỊ MINH CHÂU

Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2018

 
 


 
 

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Giải pháp triển khai hệ thống ERP tại công ty
TNHH Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Tuyền Phát giai đoạn 2018 – 2022” là cơng
trình nghiên cứu của riêng tơi.
Các kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực. Kết quả nghiên cứu

được trình bày trong luận văn này khơng sao chép của bất cứ luận văn nào và cũng
chưa được trình bày hay cơng bố ở bất cứ cơng trình nghiên cứu nào khác trước
đây.
Tác giả luận văn

Dương Thành Khởi

 


 
 

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
PHẦN MỞ ĐẦU................................................................................................................... 1
1.

Lý do chọn đề tài ............................................................................................................ 1

2.

Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................... 2

3.


Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 3

4.

Phương pháp nghiên cứu ................................................................................................ 3

5.

Kết cấu báo cáo nghiên cứu ............................................................................................ 4

CHƯƠNG 1 - CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TRIỂN KHAI HỆ THỐNG ERP VÀ MƠ
HÌNH NGHIÊN CỨU.......................................................................................................... 6
1.1. Tổng quan hệ thống ERP ............................................................................................. 6
1.1.1. Khái niệm hệ thống ERP ......................................................................................... 6
1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển hệ thống ERP ....................................................... 7
1.1.3. Lợi ích của hệ thống ERP ...................................................................................... 10
1.1.4. Điều kiện cần khi triển khai hệ thống ERP ........................................................... 10
1.1.5. Các bước triển khai hệ thống ERP......................................................................... 11
1.2. Thực trạng triển khai hệ thống ERP trên thế giới và Việt Nam ............................ 13
1.2.1. Thị trường ERP trên thế giới ................................................................................. 13
1.2.2. Báo cáo các kết quả triển khai ERP của các công ty trên thế giới......................... 13
1.2.3. Thực trạng triển khai hệ thống ERP trên thế giới .................................................. 15
1.2.4. Thị trường ERP tại Việt Nam ................................................................................ 16
1.2.5. Chi phí triển khai hệ thống ERP tại Việt Nam ...................................................... 17

 


 

 

1.2.6. Những dự án ERP tiêu biểu đã triển khai thành công tại Việt Nam ...................... 18
1.2.7. Thực trạng triển khai hệ thống ERP tại Việt Nam................................................. 19
1.3. Các mô hình nghiên cứu về hệ thống ERP ............................................................... 21
1.3.1. Mơ hình nghiên cứu của Holland và Light (1999) ................................................ 21
1.3.2. Mơ hình nghiên cứu của Zhe, Matthew và các cộng sự (2004) ............................ 24
1.3.3. Mơ hình nghiên cứu của Piotr Soja (2006) ............................................................ 28
1.4. Mơ hình nghiên cứu đề xuất ...................................................................................... 30
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 .................................................................................................... 31
CHƯƠNG 2 - THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI HỆ THỐNG ERP GIAI ĐOẠN 2012 –
2013 TẠI CÔNG TY TUYỀN PHÁT VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ
THÀNH CÔNG KHI TRIỂN KHAI HỆ THỐNG ERP ................................................ 32
2.1. Giới thiệu công ty TNHH TM XNK Tuyền Phát ..................................................... 32
2.1.1. Tổng quan công ty Tuyền Phát .............................................................................. 32
2.1.2. Cơ cấu tổ chức quản lý .......................................................................................... 33
2.1.3. Tầm nhìn, sứ mệnh, chiến lược của cơng ty Tuyền Phát....................................... 34
2.1.4. Tóm tắt q trình triển khai ERP tại Tuyền Phát giai đoạn 2012-2013 ................ 35
2.1.5. Nhà máy điện sinh khối 1MW – tiền đề triển khai ERP lần 2 tại Tuyền Phát ...... 39
2.2. Thực trạng triển khai ERP tại công ty Tuyền Phát giai đoạn 2012 – 2013 ........... 41
2.2.1. Thiết kế khảo sát nguyên nhân dừng triển khai ERP tại Tuyền Phát .................... 42
2.2.2. Kết quả khảo sát nguyên nhân dừng triển khai ERP tại Tuyền Phát ..................... 43
2.2.2.1. Nhóm các nhân tố liên quan đến các thành viên tham gia dự án ................... 46
2.2.2.2. Nhóm các nhân tố liên quan đến sự tham gia của quản lý cấp cao ................ 49
2.2.2.3. Nhóm các nhân tố liên quan đến tổ chức và định nghĩa các mục tiêu ............ 50
2.2.2.4. Nhóm các nhân tố liên quan đến thực trạng dự án ......................................... 52
2.2.2.5. Nhóm các nhân tố liên quan đến hệ thống thông tin ...................................... 53
2.2.2.6. Các nhân tố được đóng góp qua câu hỏi mở trong khảo sát ........................... 55

 



 
 

2.2.3. Đánh giá thực trạng việc dừng triển khai .............................................................. 56
2.3. Các nhân tố giúp triển khai thành công hệ thống ERP........................................... 56
2.3.1. Thiết kế câu hỏi khảo sát các nhân tố giúp triển khai thành công ERP ................. 56
2.3.2. Kết quả khảo sát các nhân tố giúp triển khai thành cơng ERP .............................. 57
2.4. Đánh giá chung ........................................................................................................... 59
TĨM TẮT CHƯƠNG 2 .................................................................................................... 60
CHƯƠNG 3 - GIẢI PHÁP TRIỂN KHAI HỆ THỐNG ERP TẠI CÔNG TY TUYỀN
PHÁT GIAI ĐOẠN 2018 – 2022 ...................................................................................... 61
3.1. Giải pháp triển khai hệ thống ERP tại Tuyền Phát giai đoạn 2018-2022 ............. 61
3.1.1. Các nhân tố cần khắc phục và phát huy trong triển khai ERP............................... 63
3.1.2. Giải pháp kết hợp triển khai ERP với một chiến lược lâu dài ............................... 66
3.1.3. Lựa chọn một hệ thống ERP và đơn vị triển khai phù hợp ................................... 69
3.1.4. Chuẩn bị cho sự thay đổi, kiểm sốt trong q trình triển khai ............................. 73
3.2. Hạn chế của đề tài ....................................................................................................... 75
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 .................................................................................................... 76
KẾT LUẬN ......................................................................................................................... 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

 


 
 


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
ERP (Enterprise Resource Planning): hoạch định nguồn lực doanh nghiệp
ERPs (Enterprise Resource Planning system): hệ thống hoạch định nguồn lực doanh
nghiệp; hệ thống ERP
Công ty Tuyền Phát: công ty TNHH Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Tuyền Phát
E-Marketing: quá trình chiêu thị các sản phẩm, dịch vụ trên internet
E-Commerce: hoạt động kinh doanh mua bán hàng hóa trên internet
Module: một bộ phận cấu thành chuẩn, có thể hốn đổi hoặc lắp ráp dễ dàng
SAP: tên một cơng ty phần mềm có trụ sở tại Đức
Oracle: tên một cơng ty phần mềm có trụ sở tại Hoa Kỳ
MW (Megawatt): đơn vị đo công suất dòng điện

 


 
 

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Các chức năng của hệ thống ERP của SAP R/3 được triển khai
Bảng 1.2: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai thành công ERP theo mơ hình
Piotr Soja (2006) và ý nghĩa của các nhân tố
Bảng 2.1: Kế hoạch triển khai dự kiến hệ thống ERP tại công ty Tuyền Phát
Bảng 2.2: Kết quả khảo sát nguyên nhân dừng triển khai ERP
Bảng 3.1: Các nhân tố tác động đến dự án triển khai hệ thống ERP tại công ty Tuyền
Phát giai đoạn 2012 - 2013
Bảng 3.2: Các nhân tố tác động đến việc triển khai thành công hệ thống ERP
Bảng 3.3: Tần suất các yếu tố gây rủi ro khi một hệ thống ERP triển khai thất bại

 



 
 

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
Hình 1.1: Sơ đồ mơ tả các chức năng tích hợp trong hệ thống ERP
Hình 1.2: Sơ đồ mơ tả phương pháp ASAP cịn gọi là ASAP Roadmap
Hình 1.3: Mục đích các tổ chức trên thế giới triển khai ERP
Hình 1.4: Kết quả triển khai hệ thống ERP trên thế giới
Hình 1.5: Thời gian hoàn vốn của các tổ chức triển khai ERP trên thế giới
Hình 1.6: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai ERP theo 2 nhóm: chiến lược
và chiến thuật theo mơ hình Holland và Light
Hình 1.7: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai thành công ERP theo mơ hình
Zhe, Matthew và cộng sự
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý cơng ty Tuyền Phát
Hình 2.2: Tỷ lệ các bộ phận trong công ty Tuyền Phát tham gia khảo sát
Hình 2.3: Trình độ học vấn các đối tượng tham gia khảo sát
Hình 2.4: Kết quả khảo sát của nhóm các nhân tố liên quan đến các thành viên tham
gia dự án
Hình 2.5: Kết quả khảo sát nhóm các nhân tố liên quan đến sự tham gia của người
quản lý cấp cao
Hình 2.6: Kết quả khảo sát nhóm các nhân tố liên quan đến tổ chức và việc định
nghĩa các mục tiêu
Hình 2.7: Kết quả khảo sát nhóm các nhân tố liên quan đến thực trạng dự án
Hình 2.8: Kết quả khảo sát nhóm các nhân tố liên quan đến hệ thống thơng tin
Hình 3.1: Các giải pháp triển khai hệ thống ERP tại Tuyền Phát
Hình 3.2: Lưu đồ tái cấu trúc doanh nghiệp BRP trong quá trình triển khai ERP

 



1
 

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong hoạt động thương mại, từ lâu các thương nhân đã biết ghi chép lại số
liệu và đưa ra những phương thức xử lý, tính tốn nhằm phục vụ q trình kinh
doanh và phát triển. Suốt một khoảng thời gian dài lịch sử, những số liệu này được
ghi chép và lưu lại dưới dạng văn bản gây khó khăn cho việc truy lục và truy vấn
số liệu tức thời cũng như những sai sót chủ quan trong xử lý số liệu. Đến thế kỷ
XX, khi con người bước vào kỷ nguyên số, thời kỳ này đánh dấu nhiều sự thay
đổi với hai công cụ đại diện là máy vi tính và internet, con người đã tìm cách số
hóa nhiều thơng tin từ âm thanh, hình ảnh, văn bản, các loại tín hiệu,…; hình thành
những khái niệm, hình thức kinh doanh mới như E-Marketing, E-Commerce,…
Cũng theo đó, các phương thức và hoạt động kinh doanh truyền thống bị xáo trộn
bởi công nghệ, các doanh nghiệp khơng chỉ cố gắng thích nghi với phương thức
kinh doanh mới mà còn phải liên tục cải tiến các hoạt động kinh doanh thông qua
công nghệ để đạt được hiệu quả tối ưu. Hoạt động kinh doanh dần được nâng lên
với những yêu cầu cao hơn, hoạt động với tần suất lớn; bất kể không gian, thời
gian, con người có thể làm việc bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu; việc ra quyết định
của người quản lý theo đó cũng phải nhanh và chính xác.
Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (gọi tắt là hệ thống ERP) là giải
pháp phần mềm tích hợp. Hệ thống ERP tích hợp liền mạch tất cả các luồng thông
tin trong công ty như tài chính, kế tốn, nhân sự, chuỗi cung ứng, thông tin khách
hàng,… Một hệ thống ERP gồm tập hợp đầy đủ các phần (module) tích hợp cùng
nhau, cùng vận hành trên một cơ sở dữ liệu duy nhất (Samara, Tarek, 2015). Tuy
nhiên, việc triển khai hệ thống ERP khơng đơn giản và tốn nhiều thời gian, có rất
nhiều báo cáo trên thế giới về việc triển khai hệ thống ERP khơng thành cơng

trong doanh nghiệp. “Có khoảng 20% dự án triển khai ERP bị dừng trước khi
hoàn thành, ¼ số dự án bị vượt chi ngân sách” (Carl Marnewick and Lessing
Labuschagne, 2005, p.144). Tại Việt Nam, công ty cổ phần Bibica từng phải dừng
triển khai hệ thống ERP của SAP cung cấp do giải pháp không phù hợp và phải

 


2
 

chuyển sang hệ thống ERP của Oracle có tên EBS. Khảo sát cho thấy rằng ngay
cả các dự án với điều kiện thuận lợi nhất, thất bại khi thực hiện ERP vẫn rất phổ
biến (Liao et al, 2007).
Công ty TNHH Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Tuyền Phát chính thức thành
lập năm 2009, tiền thân là doanh nghiệp tư nhân Tuyền Phát. Công ty hoạt động
chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp, kinh doanh các sản phẩm và dịch vụ về lúa
gạo. Cơng ty có hệ thống xay xát, lau bóng, sấy lúa tiên tiến với quy mô và công
suất lớn; tuy nhiên các nhà máy và kho bãi phân tán và ngăn cách bởi hệ thống
kênh rạch khiến cho việc quản lý và tập trung các số liệu trong kinh doanh gặp
nhiều khó khăn trong một khảng thời gian dài. Cơng ty Tuyền Phát lần đầu tìm
hiểu và triển khai hệ thống ERP vào cuối năm 2012 nhằm mục đích tập trung các
số liệu trong quá trình hoạt động kinh doanh một cách nhanh chóng; thêm nữa
cơng ty cũng mong muốn cải tiến quy trình làm việc để trở thành một doanh
nghiệp có trình độ quản lý cao trong khu vực. Nhưng do nhiều nhân tố khách quan
và chủ quan dẫn đến việc triển khai hệ thống ERP bị trì hoãn và tạm dừng vào đầu
năm 2013 trước khi đưa vào ứng dụng. Đến năm 2016 cơng ty được “Chương
trình hợp tác giữa Việt Nam – Thụy Điển về hiệu quả năng lượng và năng lượng
tái tạo” chọn thực hiện dự án xây dựng nhà máy sản xuất điện năng từ trấu công
suất 1MW đầu tiên tại Đồng bằng sông Cửu Long theo công nghệ Thụy Điển đã

một lần nữa thúc đẩy cơng ty Tuyền Phát tìm kiếm một giải pháp tối ưu và khắc
phục các hạn chế đã tồn đọng từ lâu trong quản lý, góp phần nâng tầm vị thế cơng
ty trong khu vực. Từ thực tiễn đó, để tìm ra những khó khăn, rào cản cần vượt qua
và phương hướng giúp triển khai thành công hệ thống ERP tại công ty Tuyền Phát,
tác giả đã chọn đề tài “Giải pháp triển khai hệ thống ERP tại Công ty TNHH
Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Tuyền Phát giai đoạn 2018 - 2022”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Triển khai thành công hệ thống ERP không phải là công việc của một bộ phận,
mà là sự phối hợp và nổ lực của toàn tổ chức và liên quan đến rất nhiều nhân tố.
Đề tài nghiên cứu được thực hiện nhằm:

 


3
 

-

Đánh giá hiện trạng thông qua nhận diện các nhân tố quan trọng dẫn đến việc
dừng triển khai hệ thống ERP tại công ty Tuyền Phát vào năm 2012 - 2013.

-

Đề xuất giải pháp giúp triển khai thành công hệ thống ERP tại công ty Tuyền
Phát giai đoạn 2018 – 2022.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
-


Đối tượng nghiên cứu:
 Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình triển khai hệ thống ERP tại công
ty Tuyền Phát năm 2012 – 2013.
 Các nhân tố giúp triển khai thành công hệ thống ERP.

-

Đối tượng khảo sát:
 Những thành viên tại công ty Tuyền Phát đã tham gia triển khai, được
đào tạo trong dự án triển khai hệ thống ERP năm 2012–2013.
 Các chuyên gia tư vấn triển khai hệ thống ERP.
 Những người thuộc cấp quản lý tại các công ty đã triển khai thành công
hệ thống ERP.

-

Phạm vi nghiên cứu:
 Nghiên cứu được thực hiện tại công ty Tuyền Phát.

4. Phương pháp nghiên cứu
-

Phương pháp nghiên cứu: đề tài nghiên cứu dựa trên phương pháp hỗn hợp
(Creswell, J. W, 2014) kết hợp bảng câu hỏi theo thang đo Likert 5 cấp độ và
câu hỏi mở trong cùng một bảng khảo sát giúp tìm ra các nhân tố ảnh hưởng
đến việc dừng triển khai hệ thống ERP. Song song đó, sử dụng phương pháp
chuyên gia nhằm thu thập thêm các ý kiến về việc triển khai thành công một
hệ thống ERP.

-


Số liệu nghiên cứu:
 Số liệu sơ cấp: thông qua q trình khảo sát các đối tượng khảo sát. Từ
đó lập bảng phân tích, tổng hợp cho ra kết quả.
 Số liệu thứ cấp: được thu thập tại công ty Tuyền Phát gồm thông tin
công ty, các báo cáo tài chính, thơng tin triển khi dự án ERP giai đoạn

 


4
 

2012-2013. Các số liệu này được dùng trong các dẫn chứng của nghiên
cứu.
-

Sơ đồ nghiên cứu:

Mục tiêu nghiên cứu
- Đánh giá hiện trạng thông qua nhận diện các nhân tố quan trọng dẫn đến việc
dừng triển khai hệ thống ERP tại công ty Tuyền Phát vào năm 2012 – 2013.
- Đề xuất giải pháp giúp triển khai thành công hệ thống ERP tại công ty Tuyền
Phát giai đoạn 2018 – 2022

Phương pháp nghiên cứu định lượng
và định tính
Kế thừa mơ hình nghiên cứu của Piotr
Soja và thang đo Likert 5 cấp độ nhằm
tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến việc

dừng triển khai hệ thống ERP; kết hợp sử
dụng câu hỏi mở để tìm ra các nhân tố
mới trong cùng một bảng khảo sát.
Đối tượng khảo sát là những thành viên
tại công ty Tuyền Phát đã tham gia trong
dự án triển khai hệ thống ERP năm
2012–2013.

Phương pháp chuyên gia
Qua phương pháp chuyên gia, đặt ra các
câu hỏi mở trong bảng khảo sát nhằm tìm
ra các nhân tố giúp triển khai thành công
ERP.
Chuyên gia là những nhà tư vấn triển khai
hệ thống ERP, những người thuộc cấp
quản lý tại các công ty đã triển khai thành
công hệ thống ERP.

Kết quả nghiên cứu và hạn chế
- Xác định được nguyên nhân dừng triển khai hệ thống ERP giai đoạn 2012-2013 và hiện trạng
- Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công khi triển khai hệ thống ERP
- Các hạn chế của nghiên cứu

Đề xuất giải pháp, ý kiến nhằm tăng khả năng thành công khi triển khai hệ thống
ERP tại công ty Tuyền Phát giai đoạn 2018 - 2022
5. Kết cấu báo cáo nghiên cứu
Kết cấu báo cáo nghiên cứu như sau:

 



5
 

 Phần mở đầu: cung cấp thông tin về lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu,
đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và sơ đồ của
nghiên cứu.
 Chương 1: giới thiệu cơ sở lý thuyết về hệ thống ERP gồm khái niệm, lợi ích
của hệ thống, điều kiện cần khi triển khai và các bước triển khai hệ thống ERP.
Chương này cũng cung cấp thơng tin về tình hình triển khai ERP trên thế giới
và tại Việt Nam; đưa ra mơ hình nghiên cứu đề xuất.
 Chương 2: giới thiệu về công ty Tuyền Phát, thực trạng sản xuất kinh doanh
và quản lý tại cơng ty. Trong chương này sẽ trình bày cụ thể phương pháp
khảo sát, kết quả khảo sát về các nhân tố ảnh hưởng đến việc dừng triển khai
hệ thống ERP giai đoạn 2012 – 2013; và những ý kiến của chuyên gia đưa ra
quan điểm về những nhân tố cần chú ý khi triển khai một hệ thống ERP nhằm
định hướng triển khai hệ thống ERP tại công ty Tuyền Phát giai đoạn 2018 –
2022.
 Chương 3: qua kết quả đã trình bày trong chương 2, chương này sẽ đưa ra các
giải pháp khắc phục các nguyên nhân dẫn đến việc dừng triển khai hệ thống
ERP giai đoạn 2012 – 2013 và các giải pháp giúp triển khai thành công hệ
thống ERP tại công ty Tuyền Phát giai đoạn 2018 – 2022. Các kiến nghị của
tác giả và hạn chế của đề tài cũng được nêu lên trong chương 3 này.
 Kết luận

 


6
 


CHƯƠNG 1 - CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TRIỂN KHAI HỆ THỐNG ERP VÀ
MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1.

Tổng quan hệ thống ERP
1.1.1. Khái niệm hệ thống ERP
Hệ thống ERP hay ERPs là thuật ngữ rút gọn của Enterprise Resource
Planning system.
Trong xuất bản năm 2008, Murthy C.S.V (tác giả của nhiều quyển sách về
quản trị) đã phân tách và định nghĩa ERP như sau:
Enterprise là một doanh nghiệp hồn chỉnh, có nguồn lực nhất định, bao gồm:
tập hợp các chức năng (functions), các bộ phận trong doanh nghiệp (divisions),
các thành phần còn lại trong doanh nghiệp (other components). Tất cả được sử
dụng để hồn thành các mục đích và mục tiêu cụ thể của doanh nghiệp.
Resource là tài sản của doanh nghiệp được sử dụng trong quá trình sản xuất
ra sản phẩm, dịch vụ bao gồm: nhân lực (con người), tài lực (tài chính), vật lực
(tài sản, thiết bị).
Hệ thống ERP là một hệ thống tích hợp các phần mềm trên cùng một nền tảng,
các phần mềm này tích hợp chéo với nhau và cung cấp các tính năng như hỗ trợ
sản xuất, tài chính, nhân sự, và các quy trình kinh doanh khác của cơng ty nhằm
mục đích nâng cao tính hiệu quả, sự đáp ứng thông tin và lợi nhuận. Những cơng
cụ hỗ trợ cơng việc của các phịng ban được tích hợp và thơng tin có thể đi xun
suốt từ phịng ban này sang phịng ban khác, thơng tin được chia sẻ qua các đơn
vị chức năng của tổ chức - là tính năng chính của ERP. Hệ thống ERP cịn được
gọi là ES (Enterprise Systems). (hình 1.1)
Qua các định nghĩa đã nghiên cứu về ERP, tác giả tổng hợp như sau. Hệ thống
ERP gồm:

-


Hạ tầng công nghệ thông tin: các thiết bị phục vụ công việc (hệ thống máy
tính, thiết bị đo đạc,…), các kết nối mạng liên kết các thiết bị.

-

Tổ hợp các ứng dụng: gồm các chương trình phần mềm quản lý, xử lý cơng
việc của các bộ phận trong doanh nghiệp.

 


7
 

-

Hệ tri thức: các phương pháp tính tốn, xử lý, rút trích dữ liệu theo yêu cầu
của doanh nghiệp, tích hợp các chức năng xử lý thông tin của các phịng ban
trong một tổ chức.
Hệ thống ERP chính là sự kết hợp giữa hệ tri thức và tổ hợp các ứng dụng,

trên nền tảng hạ tầng công nghệ thông tin; giúp thơng tin (phù hợp từng phịng
ban) đi xun suốt từ nguồn tới đích; quản lý và chuẩn hóa các quy trình của
doanh nghiệp nhằm phục vụ cơng việc và công tác quản lý, điều hành doanh
nghiệp. Cho phép các doanh nghiệp quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn lực
hiện có (nhân sự, ngun vật liệu, tài chính,…)

Hình 1.1: Sơ đồ mơ tả các chức năng tích hợp trong hệ thống ERP
(nguồn: SAP, 2017)

Tuỳ theo ngành nghề và nhu cầu doanh nghiệp mà số lượng phân hệ được tích
hợp có thể nhiều hay ít và được tuỳ biến cho phù hợp với thực trạng của từng
doanh nghiệp (hình 1.1). Tuy nhiên một doanh nghiệp hồn chỉnh thường có ít
nhất các phân hệ: kế toán tài chính, quản lý kho hàng, mua hàng, sản xuất/dịch
vụ, bán hàng.
1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển hệ thống ERP

 


8
 

Vào những năm 1960, những phần mềm phục vụ ngành cơng nghiệp sản xuất
phát triển, song song đó là sự phát triển của các phần mềm định hướng kinh
doanh. Ban đầu các phần mềm được thiết kế để thực hiện các tác vụ cụ thể. Nhiều
hệ thống như thế đã lỗi thời khi nhu cầu kinh doanh thay đổi cũng như sự phát
triển ngày càng mạnh của máy vi tính và cơng nghệ phần mềm. Hệ thống thơng
tin tích hợp đầu tiên được triển khai dưới tên gọi phần mềm hoạch định nguồn
lực sản xuất (Material Requirements Planning - MRP) nhằm giúp người quản lý
nhà máy có thể điều phối thời gian sản xuất cần thiết để giao hàng đúng hẹn, biết
được hàng tồn kho và nhu cầu nguyên liệu để đề xuất mua thêm vật tư; khi được
sử dụng đúng cách, MRP sẽ giúp giảm lượng tồn kho mà vẫn đảm bảo nguồn
nguyên vật liệu cần thiết cho sản xuất, giảm chi phí lưu kho. Những năm thập
niên 1970, các nhà quản lý bắt đầu nhận thấy tầm quan trọng của việc kết hợp
phần mềm hoạch định nguồn lực sản xuất (MRP) với phần mềm lập kế hoạch
phân phối (Distribution Requirements Planning - DRP) với mục đích tự động lập
kế hoạch sản xuất tổng thể và quy hoạch sản xuất.
Từ năm 1980, hệ thống MRP được phát triển lên thế hệ thứ hai (MRPII), ngồi
những tính năng cũ MRPII đã sử dụng cơ sở dữ liệu để tính tốn các dịng tiền

dự kiến, nhu cầu máy móc thiết bị, nhu cầu lao động và các dụng cụ cần thiết cho
sản xuất (Palaniswamy & Frank, 2000). Nếu như nhà sản xuất đặt ra các câu hỏi:
Chúng ta sẽ làm gì? Những sản phẩm chúng ta sẽ làm cần những nguyên vật liệu
gì? Chúng ta có gì? Chúng ta cần có thêm những gì? Hệ thống MRPII sẽ giúp trả
lời những câu hỏi đó bằng cách cho chúng ta biết: Chúng ta cần gì và khi nào
chúng ta cần. Bằng cách lập kế hoạch tổng thể và chia nhỏ kế hoạch đó thành các
bảng biểu chi tiết về vật chất, cơng suất, tiền mặt,.. theo chức năng của của từng
phòng ban. Mục tiêu của hệ thống MRPII là giúp cho các phòng ban khác nhau
trong doanh nghiệp dùng chung một hệ thống thông tin để xử lý công việc. Năm
1990, các nhà quản lý bắt đầu kết hợp các chức năng khác nhau của công ty thành
một hệ thống bao gồm quản trị tài chính, quản trị nhân sự, quản lý dự án. Cuối
cùng hệ thống MRPII đã phát triển thành hệ thống ERP.

 


9
 

Từ năm 2000, hệ thống ERP II đã mở rộng nhiều tính năng khác như quản lý
chuỗi cung ứng, tài chính, quản lý tri thức, dự báo, thu mua, quản lý quan hệ
khách hàng, quản lý vật liệu, lập kế hoạch bán hàng, quản lý kho, bảo trì sản
phẩm, bán hàng và tiếp thị, kinh doanh điện tử và các tính năng liên quan đến
internet (Todor & Krasimira. 2008; Shehab et al., 2004; Boykin, 2001; Helo,
2008). Kết quả là ERP trở thành một hệ thống quản lý trung tâm, tích hợp tất cả
các chức năng quản lý doanh nghiệp trong một hệ thống cơ sở dữ liệu duy nhất
(bảng 1.1). Sự hấp dẫn tuyệt vời của hệ thống ERP là nhân viên chỉ cần nhập
thông tin một lần và thông tin đó sẽ truyền đi cho tất cả các hệ thống trong tồn
cơng ty. Điều này có nghĩa là mọi người trong cơng ty có thể đưa ra các quyết
định dựa trên thơng tin chính xác theo thời gian thực (Laughlin, 1999).

Bảng 1.1: Các chức năng của hệ thống ERP của SAP R/3 được triển khai
Tài chính

Hoạt động điều phối và logistics



Các khoản phải thu - phải trả



Quản lý hàng tồn kho



Kế toán tài sản



Lập kế hoạch vật tư



Quản lý và dự báo tiền mặt



Bảo dưỡng nhà máy




Quản lý chi phí



Kế hoạch sản xuất



Hệ thống điều hành thơng tin



Quản lý dự án



Hợp nhất tài chính



Thu mua



Sổ cái



Quản lý chất lượng




Kế tốn chi phí sản phẩm



Quản lý phân phối



Phân tích lợi nhuận



Giao hàng



Quản lý lợi nhuận



Đánh giá nhà cung cấp



Chi phí định kỳ

Quản lý nguồn nhân lực


Bán hàng và marketing



Kế toán nhân sự



Quản lý đơn hàng



Lương và phúc lợi



Giá cả



Lập kế hoạch nhân sự



Quản lý bán hàng



Chi phí đi lại




Kế hoạch bán hàng

(nguồn: Davenport, 1998)

 


10
 

Hiện ERP đang phát triển đến thế hệ thứ III có thể liên hệ trực tiếp với các bên
qua mạng internet, tích hợp các phương tiện truyền thơng xã hội, tích hợp những
tính năng giúp khách hàng và đối tác có thể tương tác nhanh với các bộ phận liên
quan. (phụ lục 1: Danh sách 10 nhà cung cấp ERP tốt nhất 2017 theo Panorama
và các nhà cung cấp ERP tại Việt Nam)
1.1.3. Lợi ích của hệ thống ERP
-

Chuẩn hóa quy trình làm việc của doanh nghiệp.

-

Minh bạch thơng tin trong doanh nghiệp.

-

Định hướng văn hoá tổ chức theo hướng cơng nghiệp hố.


-

Giúp doanh nghiệp tiếp cận thơng tin mọi lúc mọi nơi.

-

Tạo thuận lợi trong việc kêu gọi vốn đầu tư trong và ngồi nước vì hệ thống
ERP được thiết kế theo tiêu chuẩn, hỗ trợ đa ngôn ngữ.

1.1.4. Điều kiện cần khi triển khai hệ thống ERP
Một hệ thống ERP tiêu tốn chi phí, thời gian và nhiều nguồn lực khác của tổ
chức khi triển khai, bên cạnh đó cũng mang đến nhiều lợi ích. Do đó, để quyết
định triển khai một hệ thống ERP, tổ chức cần cân nhắc và so sánh giữa nhu cầu
và chiến lược của mình với những gì mà một hệ thống ERP có thể giải quyết cho
tổ chức. So sánh giữa những gì tổ chức bỏ ra và những kỳ vọng mà hệ thống ERP
mang lại. Cuối cùng xem xét tính khả thi khi quyết định triển khai dự án (Pastor,
Esteves, 1999). Nên thành lập một ban dự án nhằm lựa chọn, đánh giá các giải
pháp là hết sức cần thiết. Ban dự án phải tìm kiếm giải pháp ERP phù hợp với tổ
chức với yêu cầu chỉnh sửa ít nhất. Bên cạnh đó phải tìm một nhà tư vấn triển
khai dịch vụ ERP có kinh nghiệm. Chỉ số ROI (Return on Investment) cũng cần
được phân tích nhằm đánh giá và so sánh được khoản đầu tư của tổ chức. Tổ chức
cũng cần bố trí lại hạ tầng thơng tin để đáp ứng các yêu cầu của hệ thống ERP
khi triển khai. Khi đã quyết định triển khai và chọn được giải pháp ERP phù hợp
thì doanh nghiệp cần chú ý đến:
-

Nguồn nhân lực: chuẩn bị về con người rất quan trọng khi chuẩn bị triển khai
ERP. Trước tiên là sự đồng lịng của tồn tổ chức từ quản lý cấp cao đến nhân


 


11
 

viên. Các nhà quản lý phải có quyết tâm cao độ và cam kết hỗ trợ khi triển
khai hệ thống. Nhân viên phải được hiểu rõ tầm quan trọng của ERP, được
quan tâm hỗ trợ khi thực hiện, được động viên và khen thưởng kịp thời; đồng
thời bồi dưỡng kiến thức sử dụng hệ thống. Hệ thống ERP khi triển khai là để
con người sử dụng, nâng cao năng suất lao động và tối ưu các chi phí. Nếu
khơng có nhân lực đủ trình độ sử dụng thì việc triển khai hệ thống ERP khơng
có ý nghĩa thực tiễn.
-

Chi phí triển khai: khi triển khai ERP, hệ thống này sẽ ngốn một khoản ngân
sách lớn của tổ chức. Việc dự toán ngân sách cụ thể và chi tiêu trong khoản
dự toán là rất cần thiết. Tuy nhiên, thời gian triển khai ERP thường kéo dài từ
một năm hoặc hơn nên việc phát sinh chi phí ngồi dự tốn là điều có thể xảy
ra. Trên thế giới có trên 50% tổ chức chi vượt ngân sách khi triển khai ERP
(Panorama, 2016). Do đó, tổ chức cũng cần lập một quỹ dự phòng nhằm hỗ
trợ việc triển khai ERP được thuận lợi.

-

Sự thay đổi: hệ thống ERP chính là sự thay đổi mà tổ chức phải chấp nhận,
quản lý tốt và ứng phó với sự thay đổi từ văn hố, cơ cấu tổ chức, cách làm
việc,..

-


Khi hệ thống ERP được triển khai song song với hoạt động kinh doanh, tổ
chức phải đảm bảo các hoạt động kinh doanh vẫn diễn ra bình thường, khơng
trì trệ, gián đoạn.

1.1.5. Các bước triển khai hệ thống ERP
Một trong những phương pháp triển khai hệ thống ERP được nghiên cứu và
ứng dụng cho nhiều tổ chức lớn có tên gọi ASAP của cơng ty SAP (Đức). ASAP
như một lộ trình để tiến hành cơng việc, giúp việc triển khai tối ưu về thời gian
và chi phí. Đây là những bước giúp việc triển khai ERP một cách khoa học và
trình tự, ASAP bao gồm 5 giai đoạn (hình 1.2): chuẩn bị dự án, thiết kế quy trình
nghiệp vụ, thực hiện, chuẩn bị bước cuối, chạy hệ thống và hỗ trợ.

 


12
 

Hình 1.2: Sơ đồ mơ tả phương pháp ASAP cịn gọi là ASAP Roadmap
(nguồn: SAP, 2017)
 Giai đoạn chuẩn bị dự án
Giai đoạn này là nền tảng để tiến hành dự án. Đội dự án sẽ được thành lập và
hình thành các thủ tục và chính sách để đội làm việc cũng như xác định các mục
tiêu và lên kế hoạch. Các vấn đề quan trọng cần được định hình gồm:
-

Xác định mục đích và mục tiêu của dự án

-


Làm rõ phạm vi triển khai

-

Xác định chiến lược triển khai

-

Xác định lịch trình tổng thể của dự án và trình tự triển khai

-

Thành lập đội dự án và ban chỉ đạo dự án

-

Chuẩn bị tài nguyên, nguồn lực cho dự án

-

Phát triển chính sách và thủ tục quản trị dự án, các biểu mẫu làm việc.

 Giai đoạn thiết kế quy trình nghiệp vụ
Trong giai đoạn này phải tạo ra các mơ tả quy trình nghiệp vụ. Các quy trình
nghiệp vụ thường gồm quy trình kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như cài đặt,
giao diện sử dụng, chuyển đổi và các vấn đề bảo mật. Các hoạt động gồm:
-

Hoàn chỉnh các mục đích và mục tiêu ban đầu


-

Định nghĩa phạm vi cơ bản

-

Hồn thiện lịch trình tổng thể của dự án và trình tự triển khai

-

Xác định những bổ sung cho hệ thống ERP tiêu chuẩn và phát triển các đặc tả

-

Cài đặt phần mềm nền tảng trên hệ thống

 Giai đoạn thực hiện

 


13
 

Sau khi đã thiết kế xong các quy trình nghiệp vụ, nhà cung cấp sẽ triển khai
trên hệ thống ERP gồm cấu hình hệ thống, phát triển giao diện chương trình,
chuyển đổi và cải tiến phần mềm sao cho phù hợp với doanh nghiệp. Những tài
liệu hướng dẫn sử dụng cũng được bàn giao, ghi nhận các quá trình thực hiện và
phân quyền truy cập phần mềm.

 Giai đoạn chuẩn bị bước cuối
Trong giai đoạn này hệ thống phải được triển khai đầy đủ, các bước chuẩn bị
trước khi chạy thật hệ thống đều được tiến hành và kiểm tra. Người sử dụng hệ
thống sẽ được đào tạo cách sử dụng, quản lý hệ thống. Các phát sinh quan trọng
trong quá trình triển khai cũng sẽ được giải quyết trong giai đoạn này.
 Giai đoạn chạy hệ thống và hỗ trợ
Khi chạy hệ thống cần đảm bảo các yếu tố:
-

Một đội hỗ trợ dự án hiệu quả phải được thành lập

-

Theo sát và hổ trợ tổ chức khi hệ thống vận hành đến khi kết thúc kỳ đầu tiên

-

Hoàn thành công tác đào tạo người dùng. Giải quyết các vấn đề phát sinh khi
vận hành hệ thống.

1.2.

Thực trạng triển khai hệ thống ERP trên thế giới và Việt Nam
1.2.1. Thị trường ERP trên thế giới
Thị trường ERP trên thế giới rất đa dạng và bắt đầu hoạt động rất sớm. Có
nhiều cơng ty lớn trên thế giới cung cấp hệ thống ERP như Concur, IBM, Infor,
Kronos, Microsoft, Oracle (đều có trụ sở tại Hoa Kỳ); cùng các công ty Sage
(Anh Quốc), SAP (Đức), Totvs (Brazil), và Yonyou (Trung Quốc) những cơng
ty này đều có năng lực triển khai hệ thống ERP tại nhiều nước, nền tảng của họ
đều được thiết kế đa ngôn ngữ.

Trị giá ngành công nghiệp phần mềm ERP trên thế giới khoảng 25 tỷ USD.
Thị trường Bắc Âu và Tây Âu là khu vực triển khai hệ thống ERP lớn nhất. Các
thị trường mới nổi, đặc biệt là ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương dự kiến sẽ có
mức tăng trưởng cao nhất trong tương lai (Gartner, 2016).
1.2.2. Báo cáo các kết quả triển khai ERP của các công ty trên thế giới

 


14
 

 Chi phí triển khai hệ thống ERP trên thế giới
Hiện trên thế giới, chi phí triển khai hệ thống ERP cho doanh nghiệp vừa và
nhỏ có chi phí từ 150.000 USD đến 750.000 USD; nếu tính trên một tài khoản
người dùng thì chi phí khoảng 2.000 USD/người dùng. Hệ thống ERP cho các
doanh nghiệp lớn có chi phí cao hơn, lên đến vài triệu USD, khoảng 4.000 USD/
người dùng. Một nghiên cứu gần đây của Meta Group với hơn 60 cơng ty quốc
tế thì chi phí trung bình cho một dự án ERP là 15 triệu USD gồm phần mềm, phần
cứng, nhân công và tư vấn. Với sự phát triển của cơng nghệ, trong tương lai chi
phí triển khai hệ thống ERP sẽ thấp hơn.
 Mục đích triển khai hệ thống ERP của các tổ chức trên thế giới
Panorama Consulting Solutions - công ty chuyên về tư vấn giải pháp toàn diện
cho doanh nghiệp, trong một khảo sát năm 2016 với 215 doanh nghiệp về lý do
vì sao triển khai hệ thống ERP và đã có kết quả thống kê như sau:
Thay thế hệ thống (kế thừa)
Công ty đang tăng trưởng
Tối ưu bộ máy quản lý
Lập báo cáo theo tiêu chuẩn quốc tế
Tối ưu công cụ lao động cho nhân viên

Điều hành theo tiêu chuẩn quốc tế
Thay thế hệ thống
Giảm tải cho đội ngũ quản lý
Thông tin nhanh đến trụ sở và cổ đông
Phục vụ khách hàng tốt hơn
Quản lý được nhiều nơi
Lý do khác

16%
13%
13%
10%
10%
10%
8%
7%
5%
5%
2%
1%
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18%

Tỷ lệ % tổ chức triển khai hệ thống ERP

Hình 1.3: Mục đích các tổ chức trên thế giới triển khai ERP
(nguồn: Panorama, 2016)
 Kết quả triển khai hệ thống ERP của các tổ chức trên thế giới
Hệ thống ERP sau khi được ký kết, trong q trình triển khai vẫn có thể thành
cơng hoặc thất bại. Sau khi được bàn giao chính thức vẫn phải được tổ chức kiểm


 


15
 

tra trong quá trình vận hành cũng như đánh giá hiệu quả mang lại sau một thời
gian. Những số liệu thể hiện tỷ lệ thành công của các tổ chức khi triển khai hệ
thống ERP trên thế giới:
Thất bại
7%

Đang theo dõi
36%

Thành cơng
57%

Hình 1.4: Kết quả triển khai hệ thống ERP trên thế giới
(nguồn: Panorama, 2016)
 Tỷ suất hoàn vốn đầu tư ROI sau khi triển khai thành công ERP
ROI (Return on Investment) tỷ suất hoàn vốn đầu tư cũng được các tổ chức
quan tâm và tính tốn tối ưu. Sau khi triển khai thành công, nhiều tổ chức đã theo
dõi và tổng kết được thời gian hoàn vốn của dự án ERP:

(Chưa hồn phí)
18%

(Khơng biết)
8%


(Dưới 1 năm)
15%
(1 năm)
11%

(5 năm)
6%

(2 năm)
15%

(4 năm)
10%
(3 năm)
17%

Hình 1.5: Thời gian hồn vốn của các tổ chức triển khai ERP trên thế giới
(nguồn: Panorama, 2016)
1.2.3. Thực trạng triển khai hệ thống ERP trên thế giới

 


16
 

Qua những số liệu thống kê trên cho chúng ta thấy những kết quả mang lại của
hệ thống ERP. Khi triển khai hệ thống ERP, nhiều tổ chức phải tiến hành cải tổ
hệ thống sao cho tối ưu để hoà mình vào những tiêu chuẩn quốc tế; chính điều đó

đã mang đến những lợi ích khơng nhỏ cho tổ chức trên thị trường quốc tế. Lợi ích
sau khi triển khai thành cơng hệ thống ERP cũng có thể đo lường được qua năng
suất lao động, thời gian xử lý công việc, 81% tổ chức được khảo sát cho rằng họ
nhận thấy được những lợi ích kinh doanh có thể đo lường được sau khi triển khai
ERP. Nhiều tập đoàn, nhà quản lý xem ERP là chìa khóa thành cơng của doanh
nghiệp; trong các trường đại học hàng đầu, ERP đã được đưa vào giảng dạy như
một môn học trong quản trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng còn rất nhiều thách
thức mà các tổ chức phải đối mặt trong suốt các giai đoạn triển khai hệ thống
ERP. Hơn một nữa tổ chức được khảo sát phản hồi rằng chi phí triển khai ERP
vượt quá dự toán, và nhiều tổ chức cho biết lợi ích hệ thống ERP mang lại chưa
được như mong đợi. Ngoài ra, nhiều tổ chức phải đối mặt với các vấn đề kỹ thuật,
và các vấn đề khác liên quan mà họ không lường trước được. Thời gian triển khai,
trình độ nhân lực của tổ chức, người dẫn đầu dự án,… tất cả đều có tác động và
ảnh hưởng đến việc triển khai hệ thống ERP. Trong tương lai, khi công nghệ
thông tin phát triển, cùng với sự ra đời của các phiên bản ERP kế tiếp hứa hẹn
giá thành triển khai sẽ thấp hơn, có nhiều cải tiến, thời gian triển khai nhanh hơn.
1.2.4. Thị trường ERP tại Việt Nam
Nếu so với thế giới thì giá trị thị trường ERP trong nước rất nhỏ, nhưng so với
các ngành khác trong nước thì lại chiếm tỷ trọng rất cao. Theo một khảo sát năm
2016 của tập đoàn dữ liệu quốc tế ICD thì chi tiêu cho phần mềm tại Việt Nam
đạt 266,25 triệu USD vào năm 2015 và dự báo sẽ đạt 403,84 triệu USD vào năm
2019, chiếm 10,98% GDP/năm. Các tập đồn và các cơng ty lớn trong nước vẫn
còn nhiều nơi chưa triển khai hệ thống quản lý ERP. Theo thống kê của Phòng
Thương mại và Cơng nghiệp Việt Nam VCCI, hiện chỉ có 1,1% doanh nghiệp
Việt ứng dụng giải pháp ERP. Dù ERP được xem là công cụ quan trọng và cần
thiết để hội nhập nhưng ERP vẫn chưa được hiểu và đánh giá đúng tầm; hiện nay

 



×