Đề thi thử THPT quốc gia 2021 môn Văn có đáp án - Đề số 22 | Ngữ văn, Đề thi đại học - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>ĐỀ SỐ 22</b> <b>BỘ ĐỀ THI THPT QUỐC GIA CHUẨN CẤU TRÚC BỘ GIÁO DỤC</b>
<i>Môn: Ngữ văn</i>

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề


<b>I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)</b>

<b> Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:</b>

<i>Để giữ cho xã hội đi lên, chúng ta có một thách thức chung của thế hệ: không chỉ tạo ra</i>
<i>những việc làm mới, mà còn phải khơi dậy những ý thức mới về mục đích.</i>

<i>Tơi vẫn cịn nhớ buổi đêm tơi cho khởi động Facebook từ căn phịng kí túc nhỏ của mình ở</i>
<i>Kirkland House. Tơi đã nói với Noch’s cùng với người bạn KX của tơi. Tơi nhớ mình đã nói</i>
<i>với cậu ấy rằng tơi đã rất phấn khích khi được kết nối cộng đồng Harvard, nhưng một ngày</i>
<i>ai đó sẽ kết nối cả thế giới này.</i>

<i>Vấn đề là, khi ấy chúng tơi chưa từng nghĩ rằng “ai đó” có thể là chính chúng tơi. Chúng tơi</i>
<i>chỉ là những sinh viên trẻ. Chúng tơi khơng biết tí gì về điều đó. Bên ngồi kia vẫn có đủ các</i>
<i>cơng ty cơng nghệ với nguồn lực khổng lồ. Tôi chỉ mặc định rằng công việc kết nối ấy thuộc</i>
<i>về một trong số họ. Nhưng chúng tôi biết rõ một điều – rằng ai cũng muốn kết nối. Vì thế nên</i>
<i>chúng tơi cứ tiến về phía trước, mỗi ngày.</i>

<i>Tơi biết rất nhiều trong các bạn sẽ có câu chuyện của riêng mình giống như thế. Rằng bạn</i>
<i>tin thế giới này cần một thay đổi rõ ràng đến mức hẳn ai đó khác sẽ làm nó. Nhưng khơng ai</i>
<i>đâu. Chính bạn mới là người thực hiện điều ấy.</i>

(Theo Mark Zuckerberg, Bài phát biểu tại lễ tốt nghiệp sinh viên
<i>Đại học Harvard khóa 2017, Tramdoc.vn dịch)</i>
<b>Câu 1. Chỉ ra một phép liên kết có trong đoạn trích trên.</b>

<b>Câu 2. Vì sao tác giả lại có suy nghĩ: khi ấy chúng tơi chưa từng nghĩ rằng "ai đó" có thể là</b>
<i>chính chúng tơi?</i>

<b>Câu 3. Anh/Chị hiểu như thế nào về lời tâm sự của tác giả: Nhưng chúng tôi biết rõ một điều</b>
<i>- rằng ai cũng muốn kết nối. Vì thế nên chúng tơi cứ tiến về phía trước, mỗi ngày.</i>

<b>Câu 4. Trong đoạn trích trên, thơng điệp nào có ý nghĩa nhất với anh/ chị?</b>
<b>II. LÀM VĂN (7,0 điểm)</b>

<b>Câu 1 (2,0 điểm)</b>

Từ những gợi ý trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết một đoạn văn (khoảng
200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến của Mark Zuckerberg: <i>Mục đích chính là</i>
<i>cảm giác khi mà ta được là một phần của điều gì đó lớn lao hơn chính ta, khi mà ta được cần</i>
<i>đến, ta được lao động cho một điều gì đó tốt đẹp sẽ có trong tương lai.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Phân tích bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba trong đoạn trích vở kịch Hồn Trương
<i>Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ (Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017).</i>

Từ đó, liên hệ với bi kịch của nhân vật Vũ Như Tơ trong đoạn trích Vĩnh biệt Cửu
<i>Trừng Đài (trích vở kịch Vũ Như Tơ) của Nguyễn Huy Tường (Ngữ văn 11, Tập một, NXB</i>
Giáo dục Việt Nam, 2017) để rút ra bài học ứng xử của con người khi bị rơi vào nghịch cảnh.

<b>HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ THI</b>
<b>I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)</b>

<b>Câu 1. Dạng câu hỏi nhận biết: Học sinh chỉ cần chỉ ra 01 phép liên kết trong các phép liên</b>
kết sau:

- Phép nối: Vấn đề là…

- Hoặc phép lặp: Tôi, chúng tôi, kết nối…

<b>Câu 2. Đây là câu kiểm tra năng lực nắm bắt thơng tin, do vậy HS có thể dựa vào đoạn trích</b>
trích dẫn thơng tin câu hỏi u cầu. Đây là câu trả lời tham khảo:

Tác giả có suy nghĩ: khi ấy chúng tôi chưa từng nghĩ rằng "ai đó" có thể là chính chúng tơi là
vì: Chúng tơi chỉ là những sinh viên trẻ. Chúng tôi không biết tí gì về điều đó. Bên ngồi kia
<i>vẫn có đủ các công ty công nghệ với nguồn lực khổng lồ.</i>

<b>Câu 3. Ý nghĩa lời tâm sự của tác giả:</b>

- Nhưng chúng tôi biết rõ một điều – rằng ai cũng muốn kết nối: Hiểu rõ ý nghĩa lớn lao của
công việc mình làm là kết nối mọi người, đưa mọi người lại gần với nhau hơn.

- Vì thế nên chúng tơi cứ tiến về phía trước, mỗi ngày: Cố gắng nỗ lực mỗi ngày trong cuộc
sống sẽ giúp bạn đạt được thành công to lớn trong tương lai.

<b>Câu 4. HS đựa vào đoạn trích lựa chọn một thơng điệp tác giả gửi gắm có ý nghĩa nhất với</b>
mình. Và đồng thời, HS phải lí giải được vì sao thơng điệp đó lại có ý nghĩa với bản thân.
Dưới đây là một vài gợi ý:

– Khi đã có một mục đích tốt đẹp bạn hãy nỗ lực tiến lên, tin công việc của mình, tin vào
chính mình.

– Chính bạn (bản thân mỗi người) là tác giả làm nên điều kì diệu cho cuộc sống này (niềm tin
vào bản thân).

<b>II. LÀM VĂN (7,0 điểm)</b>

<b>Câu 1 (2,0 điểm)</b>

Dưới đây là đoạn văn tham khảo:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>[Đ] Trong bài diễn văn của Mark Zuckerberg có một câu nói khiến tơi vơ cùng ấn tượng, đó</b>
là: Mục đích chính là cảm giác khi mà ta được là một phần của điều gì đó lớn lao hơn chính
<i>ta, khi mà ta được cần đến, ta được lao động cho một điều gì đó tốt đẹp sẽ có trong tương</i>
<i>lai. Nghĩa là mỗi người đều xác định cho mình những mục đích trong cuộc sống. Khi xác</i>
định được một mục đích đúng đắn, tích cực thì cuộc sống của chúng ta sẽ tươi đẹp, có ý
nghĩa; ngược lại nếu ta khơng xác định được mục đích đúng đắn thì cuộc sống sẽ trở nên
nghèo nàn, bế tác, khơng có động lực để vương lên. [G] Đây là quan niệm mới mẻ, thú vị về
mục đích trong cuộc sống của ông chủ Facebook: mỗi người cần ý thức được về sự đóng góp
<i>của mình để cùng nhau làm nên những điều lớn lao, đẹp đẽ cho cuộc sống. Như tổng thống</i>
Mỹ John Fitzgerald Kennedy kể lại một lần đến thăm trạm điều khiển khơng gian ở NASA:
Ơng tình cờ thấy một người lao cơng đang thực hiện cơng việc của mình. Ơng bước lại gần
và hỏi: Anh cảm thấy cơng việc của mình như thế nào? Lúc đó, người lao cơng trả lời đầy tự
hào: Tơi đang giúp một người lên mặt trăng. Chúng ta có thể cảm nhận được rằng, người lao
công ấy không chỉ xem cơng việc qt dọn của mình là chỉ để làm sạch mọi ngóc ngách, mà
ý nghĩa hơn, nâng tầm cơng việc và mục đích của mình lớn hơn. Đó là giúp một người bay
lên mặt trăng để khám phá vũ trụ. Ơng ấy đã hiểu và có cho mình một mục đích cơng việc,
khơng chỉ vậy, ơng ấy đã nâng tầm mục đích lên khiến cho cơng việc của mình trở nên có ý
nghĩa và cao đẹp hơn bao giờ hết. Trong cuộc sống hiện nay, rất nhiều người đã xác định
đúng đắn mục đích của cuộc đời mình và có nhiều đóng góp tích cực để góp phần tạo nên
một xã hội tốt đẹp. Dù đó là những người nổi tiếng, thành công trong sự nghiệp hay những
con người bình dị nhưng họ đều đã có một cuộc sống đẹp và có ý nghĩa. [M] Bên cạnh những
con người xác định được mục đích sống tốt đẹp thì cịn một bộ phận khơng nhỏ xác định sai
mục đích sống của đời mình, chạy theo danh vọng, quyền lực hay đồng tiền mà đánh mất đi
cơ hội được sống một cuộc sống có ý nghĩa. [B] Trong thời đại cách mạng cơng nghiệp 4.0
thì việc xác định mục đích sống đúng đắn càng trở nên vô cùng quan trọng. Chúc các bạn trẻ
sớm tìm thấy được mục đích cao đẹp của mình.

<b>Câu 2 (5,0 điểm)</b>

Yêu cầu cơ bản (yêu cầu chính) của đề là phân tích bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba
trong đoạn trích vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ (Ngữ văn 12).
Yêu cầu nâng cao (yêu cầu phân hóa) là liên hệ mở rộng với bi kịch nhân vật Vũ Như Tơ
trong đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài của Nguyễn Huy Tưởng (Ngữ văn 11), để từ đó rút
ra bài học ứng xử của con người khi bị rơi vào nghịch cảnh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>1. Giới thiệu đôi nét về nhà viết kịch Lưu Quang Vũ, vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng</b>
<i><b>thịt và bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba.</b></i>

– Lưu Quang Vũ (1948 - 1988), một con người đa tài (làm thơ, sáng tác truyện ngắn, vẽ
tranh), một hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch những năm tám mươi của thế kỉ XX, một
nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại.

Năm 2000 ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

– Hồn Trương Ba, da hàng thịt được ra mắt vào năm 1984, là vở kịch xuất sắc nhất của Lưu
Quang Vũ. Vở kịch này không chỉ được công diễn trong nước mà đã cơng diễn nhiều lần ở
sân khấu nước ngồi. Điểm đặc biệt của vở kịch này đó chính là kịch được xây dựng dựa trên
một cốt truyện dân gian. Vở kịch nói hiện đại này đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ, có ý nghĩa tư
tưởng, triết lí nhân văn sâu sắc. Tuy nhiên, sách giáo khoa Ngữ văn 12 (tập hai) chỉ chọn một
cảnh – cảnh đặc sắc, cao trào nhất của vở kịch – cảnh VII và đoạn kết của vở kịch.

– Vở kịch đề cập đến bi kịch con người sống khơng được là chính mình mà bi kịch tiêu biểu
là bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba. Qua bi kịch ấy, nhà văn gửi gắm một thông điệp, một
nghị lực sống đến bạn đọc.

<b>2. Yêu cầu cơ bản: Phân tích bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba (Ngữ văn 12, tập hai,</b>

NXB Giáo dục, 2007):

<b>a) Hồn cảnh dẫn đến bi kịch: Ơng Trương Ba là một người làm vườn có lối sống thanh</b>
cao, thích đọc sách, đánh cờ, u cơng việc của mình là ươm những mầm xanh cho cuộc
sống. Do một việc làm tắc trách của Nam Tào, ông Trương Ba bị chết oan, để được tiếp tục
cuộc sống, ông bắt buộc phải trú nhờ vào thân xác anh hàng thịt, một con người thơ lỗ, phàm
tục. Hồn cảnh đó nảy sinh bi kịch của Hồn Trương Ba: khơng được sống như mình mong
muốn, phụ thuộc vào thân xác anh hàng thịt, bị những nhu cầu bản năng của thân xác chi
phối.

<b>b) Bi kịch của Hồn Trương Ba là phải sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo:</b>
– Qua cuộc đối thoại với xác hàng thịt:

+ Bị xác hàng thịt chi phối, sai khiến: Nhờ có tơi mà ơng có thể làm lụng, cuốc xới,..., Xác
<i>thịt có tiếng nói đấy, ơng biết tiếng nói của tơi rồi, đã ln bị tiếng nói ấy sai khiến... Chính</i>
<i>vì âm u, đui mù mà tơi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả cái linh hồn cao khiết của ông</i>
<i>đấy.</i>

+ Đau đớn nhất là chính ơng Trương Ba cũng cảm nhận được sự tha hóa của mình, ơng ngày
càng ngả theo những thói xấu của anh hàng thịt mà tự đánh mất mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

thấy xao xuyến trước những món ăn mà trước đây mình cho là phàm; là cái lần ơng tát thằng
con tóe máu mồm, máu mũi; là cái đêm ơng đứng cạnh vợ anh hàng thịt, tay chân run rẩy, hơi
thở nóng rực, cổ nghẹn lại và st nữa thì... Xác hàng thịt thắng thế tuôn ra những lời thoại
dài, khi thì mỉa mai châm chọc, khi thì lên mặt dạy đời. Hồn Trương Ba chỉ nói những lời
thoại ngắn bằng giọng nhát gừng, kèm theo những tiếng kêu, than.

+ Như vậy, Hồn Trương Ba bị lâm vào nghịch cảnh, dù tiếp tục được sống nhưng phải sống
nhờ trong thân xác thô lỗ, phũ phàng của anh hàng thịt, bị những nhu cầu bản năng của thân
xác chi phối, làm cho tha hóa. Hồn Trương Ba muốn đấu tranh để thoát khỏi nghịch cảnh

nhưng đành bất lực. Kết thúc màn đối thoại, Hồn đành chấp nhận quay trở lại thân xác. Bi
kịch của nhân vật Hồn Trương Ba chính là lời cảnh báo: khi con người phải sống trong sự
dung tục thì tất yếu cái dung tục sẽ chế ngự, lấn át và hủy hoại những giá trị đẹp đẽ, cao quý.
– Bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba khi đối thoại với những người thân:

+ Người vợ mà ông nhất mực yêu thương giờ nhất quyết đòi bỏ đi, với bà <i>đi đâu cũng được,</i>
<i>còn hơn là thế này. Bà đã nói ra cái điều mà chính ơng cũng cảm nhận được: Ơng đâu cịn là</i>
<i>ơng, đâu cịn là ông Trương Ba làm vườn ngày xưa nữa.</i>

+ Cái Gái cháu nội ơng thì một mực chối bỏ tình thân: Ơng nội tơi chết rồi. Trước đây nó u
q ơng nội nó bao nhiêu thì giờ đây nó căm ghét con người thô lỗ phũ phàng trước mắt bấy
nhiêu. Sự căm ghét của cái Gái biến thành sự xua đuổi quyết liệt: Ông xấu lắm, ác lắm. Cút
<i>đi! Lão đồ tể, cút đi!</i>

+ Chị con dâu là người sâu sắc, hiểu điều hơn lẽ thiệt, hiểu và thương ông Trương Ba nhất,
chị hiểu rằng giờ thầy khổ hơn xưa nhiều lắm. Nhưng nỗi đau trước cảnh gia đình như tan
hoang ra cả khiến chị không thể bấm bụng mà đau, chị đã nói ra nỗi đau ấy: <i>Thầy bảo con:</i>
<i>Cái bên ngồi là khơng đáng kể, chỉ có cái bên trong, nhưng thầy ơi, con sợ lắm, bởi con</i>
<i>cảm thấy, đau đớn thấy mỗi ngày thầy một đổi khác dần… đến nỗi có lúc chính con cũng</i>
<i>khơng nhận ra thầy nữa.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

– Nhận xét, đánh giá: Lưu Quang Vũ đã thành công trong việc thể hiện bi kịch của nhân vật
Hồn Trương Ba khi phải sống bên trong một đằng, bên ngồi một nẻo. Qua đó nhà văn gửi
đến người đọc những thông điệp sâu sắc:

+ Con người sẽ rơi vào bi kịch khi phải sống nhờ, sống gửi, sống chắp vá, sống lệ thuộc vào
người khác và tự đánh mất mình. Cuộc sống của con người chỉ thực sự hạnh phúc và có ý
nghĩa khi được sống là chính mình.

+ Cuộc sống là q giá nhưng không thể sống bằng mọi giá.

+ Khi bị đẩy vào nghịch cảnh thì con người cần phải có bản lĩnh, ý chí và một tâm hồn nhân
văn để có thể thoát khỏi nghịch cảnh, giữ vững bản chất tốt đẹp của mình...

<b>3. u cầu phân hóa: Liên hệ với bi kịch của nhân vật Vũ Như Tơ trong đoạn trích Vĩnh</b>
<i>biệt Cửu Trùng Đài (trích vở kịch Vũ Như Tơ) của Nguyễn Huy Tưởng từ đó rút ra bài học về</i>
sự ứng xử của con người khi bị rơi vào nghịch cảnh:

– Cũng như nhân vật Hồn Trương Ba, nhân vật Vũ Như Tơ trong đoạn trích Vĩnh biệt Cửu
<i>Trùng Đài của Nguyễn Huy Tưởng cũng gặp bi kịch khi bị đẩy vào nghịch cảnh. Nhưng lựa</i>
chọn của Vũ Như Tơ có sự khác biệt so với Hồn Trương Ba vì vậy mà nhân vật này khơng
thể thốt khỏi bi kịch bế tắc.

+ Vũ Như Tô là một kiến trúc sư thiên tài ngàn năm chưa có một, có thể sai khiến gạch đá
<i>như ơng tướng cầm qn, có thể xây những tịa lâu đài cao cả nóc vờn mây mà khơng hề tính</i>
<i>sai một viên gạch… Ơng cũng là người có ước mơ hồi bão cao cả, muốn xây cho đất nước</i>
một tòa lâu đài vĩ đài bền như trăng sao, để dân ta nghìn thu cịn hãnh diện…Ơng cịn là
người có tấm lịng thiện lương biết đồng cảm với nỗi đau khổ làm than của nhân dân nên khi
Lê Tương Dực bắt xây Cửu Trùng Đài làm nơi ăn chơi sa đọa thì Vũ Như Tơ đã kiên quyết
cự tuyệt và chửi mắng tên hôn quân vô đạo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i>- Nhận xét về ứng xử của con người khi bị đẩy vào nghịch cảnh: Hồn Trương Ba và Vũ Như</i>
Tô đều bị đẩy vào nghịch cảnh, Hồn Trương Ba thì khơng được sống là chính mình cịn Vũ
Như Tơ thì khơng được thực hiện hồi bão lớn lao của cuộc đời mình. Trước nghịch cảnh đó
Hồn Trương Ba đã có một sự lựa chọn dũng cảm và đầy chất nhân văn nên dù nhân vật phải
chết nhưng đã giữ trọn vẹn được tâm hồn cao đẹp của mình, để lại tình yêu mến và cảm phục
của mọi người. Vũ Như Tô là người nghệ sỹ tài năng và ơm hồi bão lớn lao nhưng cuối cùng
đã có sự lựa chọn sai lầm là đặt khát vọng nghệ thuật của cá nhân lên trên quyền lợi trực tiếp
và thiết thân của nhân dân nên khơng thốt khỏi bi kịch.

<b>4. Đánh giá chung</b>

</div>

<!--links-->