Vat ly 9 hoan chinh 2011 2012

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.03 MB, 173 trang )

(1)Vật lý 9. Phan Đức Linh. ch¬ng i. §iÖn häc Tiết 1: Bài 1. Sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cờng độ dòng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. - Vẽ đợc đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa U, I từ số liệu thực nghiệm. - Phát biểu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai ®Çu d©y dÉn. 2. KÜ n¨ng. - Vẽ và sử dụng đồ thị của học sinh. - Sử dụng sơ đồ mạch điện để mắc mạch điện với những dụng cụ đã cho. - Rèn kỹ năng đo và đọc kết quả thí nghiệm. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Tính trung thực trong báo cáo kết quả thực hành. Cẩn thận, tỉ mỉ trong vẽ đồ thị. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. ChuÈn bÞ - GV: + B¶ng 1 cho tõng nhãm HS. + 1 tờ giấy kẻ ôly to cỡ A1 để vẽ đồ thị. - Mçi nhãm HS: + 1 dây điện trở bằng nikêlin chiều dài l = 1800mm đờng kính 0,3mm. + 1 Ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 V«nkÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V; 1 Kho¸ K (c«ng t¾c); BiÕn thÕ nguån; B¶y ®o¹n d©y nèi; 1 B¶ng ®iÖn. iv. tiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp. 3' GV: Giới thiệu sơ bộ những kiến thức đợc học trong chơng I. HS: L¾ng nghe. GV: ở lớp 7 chúng ta đã biết khi HĐT đặt vào hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua đèn có cờng độ càng lớn ⇒ đèn càng sáng. Vậy cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn điện có tỉ lệ với HĐT đặt vào hai đầu dây dẫn đó hay không. Bài học ngày hôm nay sẽ gióp c¸c em t×m hiÓu têng minh ®iÒu đó. HS: L¾ng nghe. H§2: ThÝ nghiÖm. I. ThÝ nghiÖm. GV: Cho HS quan sát sơ đồ hình 1.1 1. Sơ đồ mạch điện. 15' nh trªn b¶ng. 1.

(2) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ? Để đo cờng độ dòng điện chạy qua ®o¹n d©y dÉn MN vµ H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n d©y dÉn MN ta cÇn ph¶i cã nh÷ng dông cô g×? HS: Tr¶ lêi. ? Ph¶i m¾c nh÷ng dông cô trªn ntn? GV: Gọi đại diện 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện. Sau đó gọi 2 HS nhóm kh¸c nhËn xÐt. HS: Thùc hiÖn. GV: H·y nªu nguyªn t¾c sö dông Ampe kế và Vôn kế (đã đợc học ở chơng trình lớp 7). HS: Th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi. GV: Ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm. ? Với các dụng cụ đã cho các nhóm hãy mắc mạch điện nh sơ đồ? HS: Hoạt động nhóm lắp mạch điện theo sơ đồ. GV: Híng dÉn HS c¸c bíc TN vµ cho HS tiÕn hµnh ®o vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ vµo LÇn ®o1. V I b¶ng 1 HS: TiÕn hµnh ®o, b¸o c¸o kÕt qu¶ vµo 2 b¶ng 1. 3 Lu ý: Sau khi đọc kết quả ngắt mạch ngay, không để dòng điện chạy qua dây dÉn l©u lµm nãng d©y. GV: Yªu cÇu HS nhËn xÐt kÕt qu¶ b¶ng 1 råi tr¶ lêi C1 . HS: Th¶o luËn, nhËn xÐt vµ tr¶ lêi C1 . H§3: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc của cờng độ dòng điện vào HĐT. 10' GV: Yêu cầu HS đọc thông tin mục 1 phÇn II trong SGK. HS: §äc SGK. ? §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vào U có đặc điểm gì? HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu HS dùa vµo b¸o c¸o kÕt quả hãy vẽ đồ thị biểu diễn mối quan hÖ gi÷a I vµ U vµ giÊy «ly. Gäi 1 HS lªn b¶ng lµm vµo giÊy «ly to cßn c¸c hs khác vẽ vào vở. Sau đó gọi 2 HS nhận xÐt bµi lµm cña b¹n ë trªn b¶ng. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n. §¹i diÖn 1 HS lªn b¶ng vÏ. Gợi ý : Xác định các điểm biểu diễn bằng cách vẽ 1 đờng thẳng đi qua gốc toạ độ, đồng thời đi qua gần tất cả các ®iÓm biÓu diÔn. NÕu cã ®iÓm nµo n»m quá xa đờng biểu diễn thì yêu cầu nhóm đó tiến hành đo lại. 2. 2. TiÕn hµnh TN. a) Dông cô:. b) TiÕn hµnh:. B¶ng 1:. C1 Khi t¨ng (hoÆc gi¶m) H§T gi÷a 2. đầu dâydẫn bao nhiêu lần thì cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng t¨ng (hoÆc gi¶m) bÊy nhiªu lÇn. II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña cờng độ dòng điện vào HĐT. 1. Dạng đồ thị. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc I vµo H§T giữa 2 đầu dây dẫn là 1 đờng thẳng đi qua đi qua gốc tọa độ (U=0, I=0)..

(3) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: NÕu bá qua sai sè cña c¸c dông cô thì đồ thị kia ntn? GV: Chốt: Đồ thị là 1 đờng thẳng đi qua gốc tọa độ (U=0; I=0). 2. KÕt luËn. H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn t¨ng (gi¶m) GV: Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. bao nhiªu lÇn th× C§DD ch¹y qua d©y HS: Thùc hiÖn. dẫn đó cũng tăng (giảm) bấy nhiêu lần. H§4: VËn dông. III. VËn dông. GV: Yªu cÇu HS hoµn thµnh C3 U1 = 2,5V 10' C3 , C4 , C5 . ⇒ I1= 0,5A HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh. U2 = 3V ⇒ I2 = 0,7A. C4 0,125A; 4V; 5V; 0,3A.. GV: NhËn xÐt, chèt l¹i.. C5 I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi. HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. 4. Cñng cè. (5') - Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào HĐT có đặc điểm gì? - Nêu mối liên hệ giữa cờng độ dòng điện với HĐT? - §äc ghi nhí vµ "Cã thÓ em cha biÕt". 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - §äc tríc sgk bµi 2: §iÖn trë - §Þnh luËt ¤m. v. rót kinh nghiÖm ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 2: Bài 2. điện trở của dây dẫn - định luật ôm Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc điện trở của mỗi dây dẫn đặc trng cho mức độ cản trở dòng điện của dây dẫn đó. - Nêu đợc điện trở của một dây dẫn đợc xác định ntn và có đơn vị đo là gì? - Phát biểu đợc định luật Ôm đối với đoạn mạch có điện trở. KÜ n¨ng. - Vận dụng đợc định luật Ôm để giải một số bài tập đơn giản. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, nghiêm túc, tinh thần hợp tác trong học tập. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. chuÈn bÞ. 3.

(4) Vật lý 9. Phan Đức Linh. U - GV: Kẻ sẵn bảng phụ ghi giá trị thơng số I đối với mỗi dây dẫn dựa vào số liệu ở bài tríc. - HS: Hệ thống lại các kiến thức đợc học ở bài 1. iv. tiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. - KÕt hîp trong bµi. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp. GV: ở tiết trớc chúng ta đã biết rằng I ch¹y qua 1 d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. Vậy nếu cùng 3' 1 HĐT đặt vào 2 đầu các dây dẫn khác nhau th× I qua chóng cã nh nhau kh«ng? Để biết đợc điều đó chúng ta cùng tìm hiÓu bµi h«m nay. HS: L¾ng nghe. H§2: §iÖn trë cña d©y dÉn. I. §iÖn trë cña d©y dÉn. GV: Cho HS hoạt động nhóm xem lại số U 20' liÖu ë b¶ng 1 vµ 2 trong bµi tríc. Yªu 1. Xác định thơng số I đối với mỗi U d©y dÉn. cÇu c¸c nhãm tÝnh th¬ng sè I dùa vµo b¶ng.. HS: Lµm viÖc theo nhãm tr¶ lêi C1 . ? Tõ kÕt qu¶ trªn h·y nhËn xÐt tr¶ lêi C2 .. HS: Tr¶ lêi C2 . GV: Chèt l¹i. R. U I không đổi. C2. U - Cïng1 d©y dÉn th¬ng sè I cã trÞ sè không đổi. U - C¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× trÞ sè I lµ kh¸c nhau. 2. §iÖn trë.. GV: Th«ng b¸o trÞ sè U đối với mỗi dây và đợc gọi là điện trở R của dây dẫn đó. I . (1): Lµ ®iÖn trë cña d©y dÉn. a) GV: Thông báo ký hiệu và đơn vị điện b) Ký hiệu : trë. HoÆc : HS: L¾ng nghe - ghi vë. 1V 1  ? Dùa vµo biÓu thøc h·y cho biÕt khi c) §¬n vÞ : ¤m (). ( 1A ) tăng HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn lên 2 + 1k = 1000 lần thì điện trở của nó thay đổi ntn? + 1M = 106. HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. GV: Cho HS đọc ý nghĩa của điện trở trong SGK. HS: §äc ý nghÜa ®iÖn trë. d) ý nghÜa ®iÖn trë (SGK - 7). H§3: §Þnh luËt ¤m. II. §Þnh luËt ¤m. GV: Yêu cầu HS đọc thông tin trong 1. Hệ thức của định luật Ôm. 10' SGK phÇn II. 4.

(5) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: §äc. U GV: Thông báo: Hệ thức của định luật I  R (2) U + U ®o b»ng V. I R. + I ®o b»ng A. ¤m + R ®o b»ng . HS: Ghi vë. GV: Gäi lÇn lît 2 HS ph¸t biÓu néi dung 2. Phát biểu định luật. định luật Ôm. (SGK - 8) HS: Phát bểu nội dung định luật Ôm. GV: Yªu cÇu HS tõ hÖ thøc (2) => c«ng thøc tÝnh U. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n rót ra biÓu thøc Tõ (2) => U = I.R (3) tÝnh U. H§4: VËn dông. III. VËn dông. 5'. GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3 , C4 . Gọi đại diện 2 HS lên bảng trình bày.. C3 U = 6V.. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3 , C4 vµo vë.. GV: NhËn xÐt bµi lµm cña HS. HS: Söa sai (nÕu cã). 4. Cñng cè. (5') R. C4. I1 . U U U ;I2    I1 3I2 . R1 R 2 3R1. U I dùng để làm gì? Từ công thức này có thể nói U tăng bao nhiêu lần thì. - C«ng thøc R tăng bấy nhiêu lần đợc không? Vì sao? - §äc phÇn ghi nhí vµ "Cã thÓ em cha biÕt". 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - §äc tríc bµi 3: Thùc hµnh. + ViÕt s½n mÉu b¸o c¸o ra giÊy. + Tr¶ lêi tríc phÇn 1 vµo mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. v. rót kinh nghiÖm ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 3: Bài 3. Thực hành: Xác định điện trở của một dây dÉn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc.. 5.

(6) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Nêu đợc cách xác định điện trở từ công thức R= U . I - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện và tiến hành đợc thí nghiệm xác định điện trở của một dây dẫn b»ng Ampe kÕ vµ V«n kÕ. 2. KÜ n¨ng. - Vẽ sơ đồ mạch điện. - Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành đo điện trở. 3. Thái độ. - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị ®iÖn trong thÝ nghiÖm. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. chuÈn bÞ - Choc¶ líp: + MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng HS. - Cho mçi nhãm HS: + Mét d©y dÉn constantan cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. Mét biÕn thÕ nguån + Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. + B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. iv. tiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. (5') ? Phát biểu định luật Ôm và viết biểu thức của định luật. áp dụng tính hiệu điện thế giữa hai đầu dây tóc bóng đèn biết bóng đèn có điện trở 15Ω và cờng độ dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn là 0,5A. 3. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. 8' GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh cña HS. I. ChuÈn bÞ. GV: Gäi 1HS viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn * Tr¶ lêi c©u hái: trë. U R HS: §¹i diÖn tr¶ lêi. I GV: Yêu cầu 1 HS đứng tại chỗ trả lời - CT tính điện trở: V«n kÕ m¾c // víi ®iÖn trë. c©u hái b, c phÇn 1. C¸c HS kh¸c nhËn - Ampe kÕ m¾c nt víi ®iÖn trë. xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi. HĐ2: Mắc mạch điện theo sơ đồ và II. Nội dung thực hành. 1. Sơ đồ. tiÕn hµnh ®o. 20' GV: Gọi 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch ®iÖn thÝ nghiÖm. HS: 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện. GV: Yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm theo c¸c bíc nh bµi 1. HS: Lµm viÖc theo nhãm, m¾c m¹ch điện theo sơ đồ đã vẽ trên bảng. GV: Lu ý theo dâi, kiÓm tra, nh¾c nhë c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh m¾c m¹ch 2. TiÕn hµnh ®o. điện đặc biệt cần mắc chính xác các - Bớc 1: Mắc mạch điện theo sơ đồ. dụng cụ. Kiểm tra các mối nối của HS. - Bớc 2: Lần lợt chỉnh BTN để Ura có giá trÞ lµ 3V, 6V, 9V. §äc sè chØ trªn Ampe GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ kÕ vµ V«n kÕ t¬ng øng vµo b¶ng 1. 6.

(7) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng trong mÉu b¸o c¸o. HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng b¸o c¸o thùc hµnh. GV: Theo dâi nh¾c nhë c¸c HS trong từng nhóm đều phải tham gia mắc m¹ch ®iÖn hoÆc ®o mét gi¸ trÞ.. - Bíc 3: Tõ b¶ng kÕt qu¶ tÝnh R theo CT: U R = I . Ghi c¸c gi¸ trÞ R1, R2, R3 vµo. b¶ng 1. - Bíc 4: TÝnh R. R  R2  R3 3 .. 4. Cñng cè. (5') - Yªu cÇu HS nép b¸o c¸o thùc hµnh. - Nªu ý nghÜa cña bµi TH? - Qua bµi TH em cã rót ra nhËn xÐt g×? - Nhận xét và rút kinh nghiệm tinh thần, thái độ thực hành của các nhóm. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - §äc tríc bµi 4: §o¹n m¹ch nèi tiÕp. v. rót kinh nghiÖm ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. TiÕt 4: Bµi 4. §o¹n m¹ch nèi tiÕp Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Biết cách suy luận từ biểu thức I = I 1 = I2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đợc U1 R1  hÖ thøc U 2 R 2 .. - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiÕp lµ Rt® = R1 + R2. - Viết đợc công thức tính điện trở tơng đơng đối với đoạn mạch nối tiếp gồm nhiều nhất ba ®iÖn trë. 2. KÜ n¨ng. - Xác định đợc bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tơng đơng của đoạn mạch nối tiÕp víi c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn. - Vận dụng đợc định luật Ôm cho đoạn mạch nối tiếp gồm nhiều nhất ba điện trở thành phÇn. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, nghiêm túc, tinh thần hợp tác trong học tập. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. chuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - Hệ thống lại những kiến thức trong chơng trình lớp 7 có liên quan đến bài học. - H×nh vÏ phãng to H27.1a sgk líp 7 (trang 76). H×nh vÏ 4.1, 4.2 phãng to. 2. Mçi nhãm HS: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6, 10, 16. Mét kho¸ K; Mét biÕn thÕ nguån; B¶y ®o¹n d©y nèi; Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V; Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 B¶ng ®iÖn. 7.

(8) Vật lý 9. Phan Đức Linh. iv. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS HĐ1: Cờng độ dòng điện và hiệu ®iÖn thÕ trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. 15' GV: §a tranh vÏ H×nh 27.1a SGK líp 7, yªu cÇu HS cho biÕt: Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn m¾c nèi tiÕp: 1. Cờng độ dòng điện chạy qua mỗi đèn có mối liên hệ ntn với cờng độ dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mỗi đèn? HS: Quan s¸t tranh vÏ tr¶ lêi. GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu HS quan s¸t vµ nhËn xÐt c¸c điện trở R1, R2 và ampe kế đợc mắc ntn trong m¹ch ®iÖn? HS: Quan s¸t h×nh vÏ, lµm viÖc c¸. Néi dung ghi b¶ng I. Cờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. 1. Nhí l¹i kiÕn thøc líp 7. Trong ®o¹n m¹ch gåm §1 nt §2 th×: I = I1 = I2. (1) U = U1 + U2 (2) A. 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp. R2 R1 * Sơ đồ: A K. + -. A B C1 R , R và ampe kế đợc mắc nèi tiÕp nh©n víi C1 . 1 2 GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch nèi víi nhau. tiÕp th× 2 ®iÖn trë chØ cã 1 ®iÓm chung, đồng thời I chạy qua chúng có cờng độ bằng nhau tức là hệ thức (1), C2 Theo định luật Ôm ta có: (2) vẫn đúng với đoạn mạch nối tiếp. U1 I1 .R1 HS: Ghi vë. GV: Yªu cÇu HS vËn dông nh÷ng U1 I1.R1 ; U 2 I2 .R 2  U  I .R 2 2 2 kiÕn thøc võa «n tËp vµ hÖ thøc cña U1 R 1  định luật Ôm để trả lời C2 . U Mµ I1 = I2 = I ⇒ 2 R 2 (3) HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2 . GV: Tuỳ từng đối tợng hs mà có thể * Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R1 yêu cầu hs tự bố trí TN để kiểm tra lại nt R2: c¸c hÖ thøc (1), (2). (1) I = I = I . ? Vậy đối với đoạn mạch có R1 nt R2 (2) U = 1U1 +2 U2. ta cã nh÷ng hÖ thøc nµo? U1 R 1 HS: Tr¶ lêi.  U (3) 2 R 2 . HĐ2: Điện trở tơng đơng của đoạn II. Điện trở tơng đơng của đoạn mạch m¹ch nèi tiÕp. nèi tiÕp. 18' GV: Yêu cầu HS đọc SGK mục 1 phần II rồi trả lời câu hỏi: Thế nào là 1. Khái niệm điện trở tơng đơng. (SGK - 12) một điện trở tơng đơng của một đoạn - Ký hiÖu: Rt®. m¹ch? HS: Cá nhân đọc SGK tìm hiểu khái niÖm Rt®. GV: Híng dÉn HS dùa vµo biÓu thøc 2. C«ng thøc tÝnh. (1), (2) và hệ thức của ĐL Ôm để xây C3 Theo (2) ta cã U = U1 + U2 dựng công thức tính Rtđ. Gọi đại diện = IR1 + IR2 = I(R1 + R2) =IRt®. 1HS lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. HS: Díi sù híng dÉn cña GV, HS tù. 8.

(9) Vật lý 9. Phan Đức Linh. rót ra c«ng thøc tÝnh Rt®. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm lªn nhËn dông cụ TN. Cho HS đọc thông tin mục 3 phần II trong SGK sau đó yêu cầu các nhãm th¶o luËn nªu ph¬ng ¸n tiÕn hành TN với các dụng cụ đã cho. HS: §äc SGK. Th¶o luËn nhãm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN. GV: NhËn xÐt - Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh TN.. 7'. VËy suy ra: R t® = R1 + R2 (4) 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra. * Sơ đồ: H4.1.. * TiÕn hµnh: - Bíc 1: M¾c ®iÖn trë R=6 nt víi R=10. Hiệu chỉnh biến thế nguồn để Ura GV: Yªu cÇu HS tiÕn hµnh TN. = 6V. §äc I1. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë GV: Theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm cã R=16. Ura = 6V. §äc I2. trong qu¸ tr×nh l¾p m¹ch ®iÖn - kiÓm - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, tra c¸c mèi nèi vµ m¹ch ®iÖn cña c¸c R2, Rt®. nhãm. GV: Yªu cÇu 4 nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. GV: Nhận xét - khẳng định kết quả đúng. GV: Tõ TN trªn ta cã kÕt luËn g×? 4. KÕt luËn: §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt cã Rt® = R1 + R2. HS: Nªu kÕt luËn. GV: Yêu cầu HS đọc phần thông báo trong SGK. HS: §äc th«ng b¸o trong SGK. H§3: VËn dông. III. VËn dông. GV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4 , C5 .. C4. HS: Tr¶ lêi C4 , C5 . C5 ? Cần mấy công tắc để điều khiển R12 = 20 + 20 = 2.20 = 40Ω. ®o¹n m¹ch nt? ? Trong sơ đồ H4.3 có thể chỉ mắc 2 RAC = R12 + R3 = RAB + R3 ®iÖn trë cã trÞ sè thÕ nµo nèi tiÕp víi = 2.20 + 20 = 3.20 = 60Ω. nhau (thay v× ph¶i m¾c 3 ®iÖn trë)?. ? Nêu cách tính điện trở tơng đơng cña ®o¹n m¹ch AC. HS: §¹i diÖn tr¶ lêi c¸c c©u hái GV ®a ra. 4. Cñng cè. (3') - NÕu cã R1, R2...RN m¾c nt víi nhau th× ta cã: Rt® =R1 + R2 +..+RN. - NÕu R1=R2=..=RN m¾c nt víi nhau th× RN=NR1. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi. - §äc tríc SGK bµi 5: §o¹n m¹ch song song. - Lµm c¸c bµi tËp 4.1 → 4.6 trong SBT. v. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 9.

(10) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 5: Bµi 5. §o¹n m¹ch song song Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Viết đợc công thức tính điện trở tơng đơng đối với đoạn mạch mắc song song gồm nhiÒu nhÊt ba ®iÖn trë. - Biết cách suy luận từ biểu thức U = U1 = U2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đI1 R 2  îc hÖ thøc I2 R1 .. - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc 1 1 1   song song lµ R td R1 R 2 .. 2. KÜ n¨ng. - Xác định đợc bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tơng đơng của đoạn mạch song song víi c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn. - Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch mắc song song gồm nhiều nhất ba điện trở thµnh phÇn. - Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch mắc song song gồm nhiều nhất ba điện trở thµnh phÇn m¾c hçn hîp. 3. Thái độ - Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Tham gia vào các hoạt động của nhóm một cách tích cực. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. chuÈn bÞ * Cho c¶ líp: - H×nh vÏ phãng to H28.1a SGK líp 7 (trang 79). H×nh vÏ 5.1 phãng to. * Cho mçi nhãm HS: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ lµ 10, 15, 6; Mét kho¸ K. - Mét biÕn thÕ nguån; B¶y ®o¹n d©y nèi; Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V; Mét Ampe 1 chiÒu kÕ cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 b¶ng ®iÖn. iv. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. (5') - §äc thuéc lßng phÇn ghi nhí bµi "§o¹n m¹ch song song". 3. Bµi míi. Đối với đoạn mạch song song, điện trở tơng đơng của đoạn mạch có bằng tổng các điện trë thµnh phÇn kh«ng? TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Cờng độ dòng điện và hiệu điện I. Cờng độ dòng điện và hiệu điện thế thÕ trong ®o¹n m¹ch song song. trong ®o¹n m¹ch song song. 10' GV: §a tranh vÏ H×nh 28.1a SGK líp 7, yêu cầu HS đọc SGK để ôn lại kiến 1. Nhớ lại kiến thức lớp 7. thøc líp 7. ? Cờng độ dòng điện chạy qua mạch Đoạn mạch gồm Đ1 // Đ2 thì: chính có mối liên hệ ntn vớicờng độ I = I1 + I2 (1) dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c m¹ch rÏ? ? H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi 10.

(11) Vật lý 9. Phan Đức Linh. liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi m¹ch rÏ? HS: LÇn lît tr¶ lêi. GV: Treo tranh vÏ h×nh 5.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu HS quan s¸t vµ nhËn xÐt c¸c điện trở R1, R2 đợc mắc ntn trong mạch ®iÖn? HS: Quan sát tranh vẽ. Sau đó tiến hành thảo luận trong nhóm để trả lời. GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch // th× 2 ®iÖn trë cã 2 ®iÓm chung vµ hÖ thức (1) (2) vẫn đúng với đoạn mạch //. HS: Ghi vë. ? Nªu vai trß cña Ampe kÕ vµ V«nkÕ trong sơ đồ? HS: Trong nhãm tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu HS vËn dông nh÷ng kiÕn thức vừa ôn tập và hệ thức của định luật. U = U1 = U2 (2) 2. §o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song. C1 Sơ đồ:. - Ampe kế đo cờng độ dòng điện. - V«n kÕ ®o hiÖu ®iÖn thÕ. * Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R1 // R2. I = I1 + I2 (1). U = U1 = U2 (2).. Ôm để trả lời C2 ? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2 . C2 Ta cã: GV: Yªu cÇu HS tù bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN để kiểm tra lại các hệ thức (1), (2). U1 = U2 ⇒ I1R1 = I2R2, HS: Hoµn thµnh theo nhãm. I R 1. . 2. suy ra: R1 R1 (3). II. Điện trở tơng đơng của đoạn mạch song song. 1. Công thức tính điện trở tơng đơng của ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song.. HĐ2: Điện trở tơng đơng của đoạn m¹ch song song. 15' GV: Híng dÉn HS dùa vµo hÖ thøc (1) và (2) và hệ thức của ĐL Ôm để xây dựng CT tính Rtđ. Gọi đại diện 1 HS lên b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. U I HS: Díi sù híng dÉn cña GV, HS tù rót C3 R (*), ta Tõ hÖ thøc cña §L ¤m: ra c«ng thøc. I1 . GV: Cho HS lµm TN kiÓm tra. Ph¸t dông cô TN. HS: NhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o KQ. GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm rót ra kÕt luËn. HS: Th¶o luËn trong nhãm rót ra KL.. 10'. H§3: VËn dông. GV: Yêu cầu HS đọc và hoàn thành. U1 U I2  2 R1 ; R 2 ; đồng thời I = I + I ; 1 2. cã: U = U1 = U2. Thay vµo (*) ta cã: 1 1 1 RR   R tđ  1 2 R tđ R1 R 2 ⇒ R1  R 2 . 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra. a) Sơ đồ: H5.1. b) C¸c bíc tiÕn hµnh: - Bíc 1: M¾c R1 =10 // víi R2 =15. Hiệu chỉnh biến thế nguồn để U là 6V. §äc I1. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R = 6. U= 6V. §äc I2. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mèi liªn hÖ gi÷a R1, R2, Rt®. 4. KÕt luËn. (SGK - 15) III. VËn dông.. 11.

(12) Vật lý 9. Phan Đức Linh. C4 , C5 .. GV: Gîi ý cho hs phÇn 2 cña C5 , Trong sơ đồ có thể chỉ mắc 2 điện trở cã trÞ sè b»ng bao nhiªu // víi nhau (thay cho viÖc m¾c 3 ®iÖn trë). Nªu cách tính Rtđ của đoạn mạch đó?. C4. C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4 , C5 . 4. Cñng cè. (3') - §äc ghi nhí vµ "Cã thÓ em cha biÕt". - Më réng: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c // víi nhau th× ta cã: 1 1 1   ...  R tđ R ` RN . 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Đọc trớc SGK bài 6 - Bài tập vận dụng định luật Ôm. - Lµm c¸c bµi tËp 5.1 -> 5.6 trong SBT. v. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 12.

(13) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 6: Bài 6. Bài tập vận dụng định luật Ôm Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Biết cách vận dụng các kiến thức đã đợc học từ bài 1 đến bài 5 để giải đợc các bài tập đơn giản về đoạn mạch nối tiếp và song song (gồm nhiều nhất 3 điện trở). - Tìm đợc những cách giải khác nhau đối với cùng một bài toán. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kỹ năng vẽ sơ đồ mạch điện và kỹ năng tính toán. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, trung thực trong báo cáo đáp số của bài toán. - Tích cực suy nghĩ để tìm ra đợc những cách giải khác nhau. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. chuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - Bảng liệt kê các giá trị HĐT và CĐDD định mức của một số đồ dùng điện trong gia đình tơng ứng với 2 loại nguồn điện là 110V và 220V. * Mçi nhãm HS: - Hệ thống lại những kiến thức đã đợc học. - Ghi nhớ các công thức đối với đoạn mạch //, đoạn mạch nối tiếp, định luật Ôm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. (5') - HS1: Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm. - HS2: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song. 3. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng Gi¶i bµi tËp 1: 1. Bµi 1: Tãm t¾t: GV: Gọi 1 HS đọc đề bài bài 1 và tóm R1 = 5 ; UV = 6V; IA = 0,5A. 13' tắt đề bài. a) Rt® = ? b) R2 = ? HS: Thùc hiÖn. Bµi gi¶i GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi tËp 1 PT m¹ch ®iÖn: R1 nt R2 ra nh¸p. (A) nt R1 nt R2  IA= IAB = 0,5A. GV: híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp UV = UAB = 6V. 1 b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái: ? Cho biết R1 và R2 đợc mắc với nhau U AB 6V nh thÕ nµo? Ampe kÕ, v«n kÕ ®o nh÷ng a) Rt® = IAB = 0,5A = 12 () đại lợng nào trong mạch điện? ? Vận dụng công thức nào để tính điện Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB là trở tơng đơng Rtđ và R2?  Thay số tính 12 . b) V× R1 nt R2  Rt® = R1 + R2 Rt®  R2. GV: Yªu cÇu HS nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c.  R2 = Rt® − R1 = 12 − 5 = 7 Cã thÓ HS ®a ra c¸ch gi¶i nh: TÝnh U1 VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7. sau đó tính U2  R2 HS: ch÷a bµi vµo vë. Gi¶i bµi tËp 2: GV: Gọi 1 HS đọc đề bài bài 2. 13.

(14) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: §äc. 15' GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o gîi ý c¸ch gi¶i trong SGK) theo đúng các bớc giải. Sau khi HS làm bài xong, GV thu bài của 1 số HS để kiÓm tra. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n gi¶i BT 2. GV: Gäi 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b). Gäi HS kh¸c nªu nhËn xÐt; Nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. HS: Thùc hiÖn. Gîi ý: PhÇn b) HS cã thÓ ®a ra c¸ch gi¶i I1 R 2  I R1 2 kh¸c, vÝ dô: V× R1 //R2 . U  U I.R Tõ c«ng thøc: I = R.  U1 = I1.R1 = 1,2.10 = 12 (V) R1 //R2  U1 = U2 = UAB = 12V HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ 12V b) V× R1//R2  I2 = I − I1 = 1,8A − 1,2 A = 0,6A U2 = 12 V theo c©u a).  Cách tính R2 với R1; I1 đã biết; I2 = I − I1. HoÆc ®i tÝnh RAB: RAB. 2. Bµi 2: Tãm t¾t: R1 = 10 ; IA1= 1,2A; IA = 1,8A. a) UAB = ? b) R2 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1  I1 = IA1 = 1,2A (A) nt (R1 // R2)  IA = IAB = 1,8A. U AB 12V 20   () I 1,8A 3 AB =. U 2 12V  20() R 0, 6A 2  R2 =. 1 1 1 1 1 1      R AB R1 R 2 R 2 R AB R1. VËy ®iÖn trë R2 b»ng 20.. 1 3 1 1     R 2 20() R 2 20 10 20. Sau khi biÕt R2 còng cã thÓ tÝnh UAB = I.RAB - Gäi HS so s¸nh c¸c c¸ch tÝnh R2  c¸ch lµm nµo nhanh gän, dÔ hiÓu  Ch÷a 1 c¸ch vµo vë. 4. Cñng cè. (10') - Híng dÉn HS gi¶i BT 3. - HS lµm BT 3 theo nhãm díi sù híng dÉn cña GV. Bµi 3: Tãm t¾t: R1 = 15 ; R2 = R3 = 30; UAB = 12V. a) RAB = ? b) I1, I2, I3 = ? a) (A) nt R1 nt (R2//R3).. Bµi gi¶i. 30 V× R2 = R3  R2,3 = 2 = 15 ().. RAB = R1 + R2,3 = 15 + 15 = 30. §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB lµ 30. b) áp dụng công thức định luật Ôm: U AB 12V U  0, 4(A) I = R  IAB = R AB 30 ; I1 = IAB = 0,4A.. U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6(V). U2 = U3 = UAB - U1 = 12V- 6V = 6V. U2 6  0, 2(A) I2 = R 2 30 .. I2 = I3 = 0,2A. 14.

(15) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Vậy cờng độ dòng điện qua R1 là 0,4A; Cờng độ dòng điện qua R2; R3 bằng nhau vµ b»ng 0,2A. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Lµm c¸c bµi tËp 6.1 -> 6.5 trong SBT. - §äc tríc bµi 7: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 7: Bµi 7. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài dây dẫn. - Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong các yếu tố (chiều dài, tiết diÖn, vËt liÖu lµm d©y dÉn). - Suy luËn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một vật liệu thì tØ lÖ víi chiÒu dµi cña d©y. 2. KÜ n¨ng. - Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. - Xác định đợc bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài dây dÉn. 3. Thái độ. - Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. chuÈn bÞ * Mçi nhãm HS: - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V. - 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 8 ®o¹n d©y nèi. - 3 dây điện trở có cùng tiết diện, đợc làm bằng cùng một loại vật liệu: 1 dây dài l, 1 dây dài 2l, 1dây dài 3l. Mỗi dây đợc quấn quanh một lõi cách điện phẳng, dẹt và dễ xác định sè vßng d©y. * Gi¸o viªn: - ChuÈn bÞ b¶ng 1 SGK tr 20. iv. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. (5') 15.

(16) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ? H·y nªu c«ng dông cña d©y dÉn trong c¸c m¹ch ®iÖn vµ trong c¸c thiÕt bÞ ®iÖn? - HS: Là bộ phận quan trọng của mạch điện, nó đợc dùng để cho dòng điện chạy qua. ? Dây dẫn thờng đợc làm bằng các vật liệu gì? - HS:...... - GV: Dây dẫn có thể có kích thớc khác nhau, đợc làm từ các vật liệu khác nhau và có thể ®iÖn trë kh¸c nhau. VËy ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo vµ sù phô thuộc đó nh thế nào? => Bài mới. 3. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Xác định sự phụ thuộc của điện I. Xác định sự phụ thuộc của điện trở trë d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè 10' tè kh¸c nhau. kh¸c nhau. GV: Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 7.1 SGK tr 19. ? H·y cho biÕt c¸c cuén d©y cã nh÷ng yÕu tè nµo kh¸c nhau? HS: Kh¸c nhau vÒ chiÒu dµi, tiÕt diÖn, - C¸c d©y dÉn nµy kh¸c nhau vÒ: + ChiÒu dµi d©y. vËt liÖu lµm d©y dÉn. ? §iÖn trë cña c¸c d©y nµy liÖu cã nh + TiÕt diÖn d©y. nhau hay kh«ng? NÕu cã th× nh÷ng yÕu + ChÊt liÖu lµm d©y dÉn. tố nào có thể ảnh hởng đến R của dây? HS: Nªu dù ®o¸n cña m×nh. GV: Ghi dù ®o¸n cña HS vµo gãc b¶ng. ? Muèn lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi cña d©y th× ta cÇn lµm thÝ nghiÖm với những dây dẫn có đặc điểm gì? HS: C¸c d©y dÉn cã chiÒu dµi kh¸c nhau,cùng tiết diện và đợc làm cùng vật liÖu. H§2: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo II. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu chiÒu dµi d©y dÉn. dµi d©y dÉn. 15' GV: Yêu cầu HS đọc mục 1 phần II 1. Dự kiến cách làm. - §o ®iÖn trë cña d©y dÉn cã ciÒu dµi lÇn SGK tr 19. lît lµ l, 2l, 3l, cã tiÕt diÖn nh nhau vµ cïng HS: Th¶o luËn theo nhãm tr¶ lêi C1 lµm tõ mét vËt liÖu. SGK tr 19. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. C1 (HS dù ®o¸n): GV: Ghi gãc b¶ng dù ®o¸n cña HS. ? Các dự đoán của các em có đúng R2 = 2R1 kh«ng? => Chóng ta cïng ®i lµm R3 = 3 R1. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra. thÝnghiÖm kiÓm tra. GV: Yêu cầu HS quan sát các sơ đồ a) Sơ đồ: (SGK - 20) h×nh 7. 2 SGK tr 20. ? H·y cho biÕt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm? b) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm: HS: Tr¶ lêi. ? H·y nªu c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm? HS: Tr¶ lêi. GV: Giao dông cô cho c¸c nhãm. HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm thÝ B¶ng 1: H§T C§D § §T nghiệm. Ghi kết quả đo đợc vào bảng 1 D©y SGK tr 20. U1 = I1 = R1 = ? H·y so s¸nh víi kÕt qu¶ mµ c¸c em dÉn (l) D©y đã dự đoán? I2 = R2 = dÉn (2l) U2 = HS: Tr¶ lêi. ? VËy ®iÖn trë d©y dÉn cã cïng tiÕt D©y U3 = I3 = R3 = 16.

(17) Vật lý 9. Phan Đức Linh. diện và đợc làm cùng 1 loại vật liệu thì dẫn (3l) cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo víi chiÒu dµi d©y dÉn? c) NhËn xÐt: ? Víi 2 d©y dÉn cã R t¬ng øng lµ R1 vµ - R tØ lÖ thuËn víi l. R2 có cùng S và đợc làm cùng 1 loại vật R1 l1 liÖu, th× cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo víi  R l2 . chiÒu dµi cña mçi d©y dÉn? 2 HS: Tr¶ lêi. GV: Chèt l¹i. HS: §äc kÕt luËn. 3. KÕt luËn: (SGK - 20). H§3: VËn dông.. III. VËn dông.. C2 C2 Theo công thức của định luật ôm, ta 10' GV: Yêu cầu HS đọc và trả lời SGK tr 21. U HS: Hoạt động cá nhân. 1, 2 HS đứng có: I= R (1) t¹i chç tr¶ lêi. Theo ®Çu bµi: chiÒu dµi d©y dÉn t¨ng -> R d©y dÉn t¨ng (hai d©y cã cïng tiÕt diÖn vµ cùng đợc là từ 1 loại vật liệu). Mà U không đổi, nên từ (1) = > I giảm (tức là cờng độ dòng điện chạy qua đèn gi¶m) => §Ìn s¸ng yÕu h¬n hoÆc cã thÓ kh«ng s¸ng. GV: Cho HS hoạt động cá nhân thực U. hiÖn C3 , C4 SGK.. C3. HS: Hoạt động cá nhân thực hiện C3 , C4 SGK tr 21.. C4. I=. =20 Ω R 20 l= . 4=m 2 l 1 R1 I 2 = = =4 => l 1=4 l 2 . l 2 R2 I 1. 4. Cñng cè. (3') - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc cña bµi. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc theo SGK vµ vë ghi. - Lµm BT 7.1 → 7.4 SBT tr 12. - §äc tríc bµi 8: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 8: Bµi 8. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn Ngµy so¹n:....................................... Líp Ngµy d¹y. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. i. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện của dây dẫn đó.. 17.

(18) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Suy luận đợc rằng các dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm từ cùng 1 loại vật liệu thì ®iÖn trë cña chóng tØ lªn nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y (trªn c¬ së vËn dông hiÓu biÕt vÒ điện trở tơng đơng của đoạn mạch //). - Bố trí và tiến hành đợc thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa điện trở và tiết diện của d©y dÉn. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm từ cùng 1 loại vật liệu th× ®iÖn trë cña chóng tØ lªn nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. 2. KÜ n¨ng. - Xác định đợc bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện của d©y dÉn. - M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông dông cô ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn. 3. Thái độ. - Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. ii. ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. iii. chuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - B¶ng 1 SGK tr 23. * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 ampe kÕ cã GH§ 3 A vµ §CNN 0,1A. - 1 V«n kÕ cã GH§6V vµ §CNN 0,1V. - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 c«ng t¾c. - 7 ®o¹n d©y nèi. - 2 ®o¹n d©y dÉn hîp kim cïng chiÒu dµi, cïng lµm tõ 1 lo¹i vËt liÖu, nhng cã tiÕt diÖn kh¸c nhau. iv. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp. (1') 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. GV më bµi nh SGK. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Dù ®o¸n sù phô thuéc cña ®iÖn I. Dù ®o¸n sù phô thuéc cña ®iÖn trë 10' trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn. vµo tiÕt diÖn d©y dÉn. GV: Cho HS đọc mục 1 SGK tr 22. Yêu cÇu HS vËn dông c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë R R tơng đơng của đoạn mạch gồm các điện C1 R 2  2 R 3  3 ; . trở mắc // để trả lời C1 SGK tr 22. HS: Hoạt động cá nhân trả lời C1 . GV: Cho HS đọc mục 2 SGK tr 22.. C2 Trêng hîp hai d©y dÉn cã cïng C1 ? Tõ hãy dự đoán sự phụ thuộc của chiều dài và cùng đợc làm từ cùng một lo¹i vËt liÖu, th× R tØ lÖ nghÞch víi tiÕt ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y qua C2 ?. HS: Dù ®o¸n. H§2: ThÝ nghiÖm kiÓm tra. GV: Yêu cầu HS đọc phần II SGK tr 23. 15' HS: §äc. T×m hiÓu c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm, c¸ch lµm thÝ nghiÖm. ? H·y nªu c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm, c¸ch lµm thÝ nghiÖm? HS: Tr¶ lêi. GV: Giao dông cô cho c¸c nhãm. HS: Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. §iÒn 18. diÖn cña d©y dÉn. II. ThÝ nghiÖm kiÓm tra. 1. Dông cô thÝ nghiÖm.. - Sơ đồ mạch điện: (H 8.3 SGK tr 23). 2. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm. LÇn 1: lµm thÝ nghiÖm víi d©y cã tiÕt diÖn S1. - §o U1, I1. TÝnh R1 = ? LÇn 2: Thay d©y cã S1 b»ng d©y cã S2 = 2S1..

(19) Vật lý 9. Phan Đức Linh. kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 SGK tr23. - §o U2, I2. TÝnh R2 GV: §i c¸c nhãm kiÓm tra c¸ch m¾c m¹ch ®iÖn cña HS. B¶ng 1: §iÖn Cêng HiÖu trë d©y độ ®iÖn dÉn( dßng thÕ(V) ®iÖn(A) Ω ) Víi d©y cã tiÕt U1= I1= R1= diÖn S1 Víi d©y cã tiÕt U2= I2= R2= ? Dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ h·y tÝnh: diÖn S2 S2 d12 R1    3. NhËn xÐt. S1 d 22 ? R 2 ? S2 d12 R1   S2 R1 S1 d 22 R 2 So s¸nh: S1 vµ R 2 . ⇒ R tØ lÖ nghÞch víi S. => Rót ra kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña 4. KÕt luËn. ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn cña d©y? (SGK - 13) HS: Thùc hiÖn vµ tr¶ lêi. ? Vậy dự đoán của các em có đúng kh«ng? HS: Tr¶ lêi. GV: Lu ý: d1, d2 là đờng kính tơng ứng của tiết diện 2 dây dẫn đợc ghi sẵn cho mçi lo¹i d©y, kÝ hiÖu: φ. H§3: VËn dông. III. VËn dông. GV: Chia líp thµnh 2 nhãm, mçi nhãm C3 Vì 2 dây dẫnđều bằng đồng và có 15' C3 C4 cïng chiÒu dµi: lµm 1 c©u vµ . HS: hoạt động theo nhóm. Nhóm 1 làm R1 S2 6   3  R1 3R 2 C3 , nhãm 2 lµm C4 . §¹i diÖn nhãm R => 2 S1 2 . lªn tr×nh bµy. VËy ®iÖn trë cña d©y dÉn 1 gÊp 3 lÇn C¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau. ®iÖn trë cña d©y dÉn 2. GV: NhËn xÐt. Híng dÉn HS lµm C5 vµ S R 2 R1. 1 1,1 C6 . S2 C4 . l1 HS: Lµm C5 vµ C6 díi sù híng dÉn C5 D©y thø 2 cã chiÒu dµi l = 2 cña GV. 2 => Có điện trở nhỏ hơn 2 lần. đồng thời S2=5S1. => D©y thø 2 cã ®iÖn trë nhá h¬n 10 lÇn so víi ®iÖn trë d©y thø nhÊt: R1 Ω R2 = 10 = 50 . C6 XÐt mét ®o¹n d©y s¾t dµi l1 Ω l2 = 50m = 4 cã ®iÖn trë R1 = 120. th× ph¶i cã tiÕt diÖn lµ:. 19.

(20) Vật lý 9. Phan Đức Linh S1 S=4. VËy d©y s¾t dµi l2= 50 vµ cã R2 = 45 Ω th× ph¶i cã tiÕt diÖn lµ: S2 S.. R1 2  mm 2 R 2 15 .. 4. Cñng cè. (3') - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc cña bµi. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc theo SGK vµ vë ghi. - Lµm BT 8.1 → 8.4 SBT tr 13. - §äc tríc bµi 8: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 20.

(21) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 9: Bµi 9. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc các vật liệu khác nhau thì có điện trở suất khác nhau. - Nêu đợc mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài, tiết diện và vật liệu làm dây dÉn. 2. KÜ n¨ng. - Xác định đợc bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. Nêu đợc mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. 3. Thái độ. - Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II. ChuÈn bÞ * Mçi nhãm HS: - 1 cuộn dây bằng inox, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm 2 và có chiều dài l=2m đợc ghi rõ. - 1 cuộn dây bằng nikêlin, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm 2 và có chiều dài l=2m. - 1 cuộn dây bằng nicrôm, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm 2 và có chiều dài l=2m. - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 c«ng t¾c. - 7 ®o¹n d©y nèi. - 2 chèt kÑp d©y dÉn. * Gi¸o viªn: - Tranh phãng to b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. - Kẻ sẵn Bảng 2 trên bảng phụ hoặc phô tô ép plastic (để có thể dùng bút dạ điền vào chỗ trống và xoá đi đợc khi sai hoặc để dùng cho lớp khác). III. Ph¬ng ph¸p - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. (5') ? §iÖn trë cña mét d©y dÉn phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo? Phô thuéc nh thÕ nµo? Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn ta ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh thÕ nµo? 2. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo I- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt vËt liÖu lµm d©y dÉn. liÖu lµm d©y dÉn. GV: Chóng ta h·y t×m hiÓu xem R cã C1 . Ta ph¶i tiÕn hµnh ®o ®iÖn trë cña phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn c¸c d©y dÉn cã cïng chiÕu dµi vµ cïng 15' không? Để xác định sự phụ thuộc đó tiÕt diÖn nhng lµm b»ng c¸c vËt liÖu chóng ta cÇn ph¶i tiÕn hµnh víi nh÷ng kh¸c nhau. dây dẫn có đặc điểm nh thế nào? 1. ThÝ nghiÖm. HS: Tr¶ lêi C1 . ? §Ó thùc hiÖn thÝ nghiÖm nµy ta cÇn nh÷ng dông cô nµo? A Vẽ sơ đồ mạch điện ntn? V C¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm? K B¶ng ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm? HS: Tr¶ lêi lÇn lît theo tõng ý. 21.

(22) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Lần lợt thay các dây đã chuẩn bị vào GV: Giao dông cô cho c¸c nhãm. HS: Tiến hành thí nghiệm theo nhóm. mạch điện, đóng khóa K -> Đọc kết qu¶ ®o vµ ghi vµo b¶ng: Ghi kết quả đo đợc vào bảng . U(V) I(A) R( Ω ) D©y U1= I1= R1= inox D©y I2= R2= nikªlin U2= ? Tõ b¶ng kÕt ®o, h·y nªu nhËn xÐt vÒ sù D©y I3= R3= phô thuéc cña R vµo vËt liÖu lµm d©y nicr«m U3= dÉn? HS: Tr¶ lêi. 2. KÕt luËn. GV: ChuÈn l¹i kiÕn thøc => KÕt luËn §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. H§2: §iÖn trë suÊt - C«ng thøc ®iÖn II- §iÖn trë suÊt - C«ng thøc ®iÖn trë. 1. §iÖn trë suÊt. trë. 15' GV: Yêu cầu HS đọc mục 1 phần II SGK tr 26 ? §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu ( 1 chÊt) * Kh¸i niÖm: (SGK - 26) lµ g×? HS: Tr¶ lêi. * KÝ hiÖu: ρ (r«) ? Điện trở suất đợc kí hiệu nh thế nào? HS: Tr¶ lêi. ? §¬n vÞ cña ®iÖn trë suÊt? * §¬n vÞ: Ω m (¤m mÐt). HS: Tr¶ lêi. GV: Treo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt -> Giíi thiÖu vµ nªu ý nghÜa. GV: Yªu cÇu HS thùc hiÖn C2 . GV: Híng dÉn: ? Ta cã ®iÖn trë suÊt cña constan lµ 0,5.10-6 Ω m cã nghÜa nh thÕ nµo? ? VËy ®o¹n d©y constan cã chiÒu dµi 1m vµ tiÕt diÖn lµ 1mm2 th× ®iÖn trë cña nã lµ? HS: Tr¶ lêi. GV: Híng dÉn HS thùc hiÖn C3 . HS: Thùc hiÖn theo c¸c bíc b¶ng 2.. C2 Ta cã ®iÖn trë suÊt cña constantan lµ 0,5.10-6 Ω m. Cã nghÜa lµ: Mét. dây dẫn hình trụ đợc làm bằng constantan cã chiÒu dµi 1m vµ tiÕt diÖn lµ 1m2 th× ®iÖn trë cña nã lµ 0,5.10-6 Ω m. VËy ®o¹n d©y constan cã chiÒu dµi 1m vµ tiÕt diÖn lµ 1mm2 th× ®iÖn trë cña nã lµ 10-6 Ω m. 2. C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë. C3. Các b- Dây dẫn đợc làm íc tÝnh tõ vËt liÖu cã ®iÖn trë suÊt ρ 1 l = 1m S = 1m2 ? Tõ b¶ng 2 rót ra c«ng thøc tÝnh R = ? HS: Tr¶ lêi.. §iÖn trë cña d©y dÉn R1 = ρ. 2. l = l(m) S = 1m2 R2. =. 3. l = l(m) S = 2 S(m ). l. ρ .l.  ? Hãy nêu đơn vị đo của các đại lợng có S R = 3 mÆt trong c«ng thøc? 3. KÕt luËn: (SGK - 27) HS: Tr¶ lêi. l ? Vậy để tính điện trở của dây dẫn, ta có ρ mÊy c¸ch tÝnh? §ã lµ nh÷ng c¸ch nµo? R= S HS: Tr¶ lêi. GV: ChuÈn l¹i: Trong đó: ρ là điện trở suất ( Ω m) l: chiÒu dµi d©y dÉn (m). 22.

(23) Vật lý 9. Phan Đức Linh. l  - TÝnh theo c«ng thøc R = S .. S: TiÕt diÖn cña d©y dÉn(m2) R: ®iÖn trë cña d©y dÉn (. Ω ). - TÝnh theo c«ng thøc R = U I. Tuú vµo tõng bµi to¸n vËt lÝ cô thÓ mµ c¸c em lùa chän c«ng thøc tÝnh phï hîp. H§3: VËn dông. III- VËn dông. 5'. GV: Híng dÉn HS lµm C4 . ? Vận dụng công thức nào để tính điện trở của dây đồng? ? Các đại lợng nào đã biết và đại lợng nµo cha biÕt ? ? Nêu cách tính tiết diện dây đồng ? ? Viết công thức tính diện tích đờng tròn có đờng kính d ? HS: LÇn lît tr¶ lêi. GV: Tõ kÕt qu¶ cña C4 ta thÊy ®iÖn trë của dây đồng trong mạch điện là rất nhỏ, v× vËy ngêi ta thêng bá qua ®iÖn trë cña d©y nèi m¹ch ®iÖn. D©y dÉn nµo cã ®iÖn trë suÊt cµng nhá th× vật liệu đó dẫn điện càng tốt.. C4 Tãm t¾t:. l = 4m d = 1mm = 10-3m2 ρ = 1,7 . 10-8 Ω m. R=? Bµi gi¶i: Diện tích tiết diện của dây đồng là: d2 10  6 S . 3,14. 4 4 §iÖn trë cña d©y dÉn: l 4.4 R . 1,7.10 8. 0, 087() S 3,14.10  6 Vậy điện trở của dây đồng là:0,87 Ω .. 3. Cñng cè. (4') - Híng dÉn HS lµm C5 :. R  ¸p dông c«ng thøc:. l S. 2. C«ng thøc tÝnh tiÕt diÖn cña d©y lµ: S .r víi - §äc ghi nhí vµ "Cã thÓ em cha biÕt". 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc thuéc ghi nhí.. r. d 2.. - Làm C5 , C6 và BT 9.1 đến 9.5 SBT. - §äc tríc bµi 10: BiÕn trë - §iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 10: Bµi 10. BiÕn trë - ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc biến trở là gì? và nêu đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở. Mắc đợc biến trở vào mạch điện để đièu chỉnh cờng độ dòng điện chạy qua mạch. - NhËn biÕt c¸c lo¹i biÕn trë. 2. KÜ n¨ng. 23.

(24) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Giải thích đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở con chạy. - Sử dụng biến trở con chạy để điều chỉnh cờng độ dòng điện trong mạch. . l S để giải bài toán về mạch điện sử dụng. - Vận dụng đợc định luật Ôm và công thức R với hiệu điện thế không đổi, trong đó có mắc biến trở. 3. Thái độ. - Ham hiÓu biÕt vµ sö dông an toµn ®iÖn. II. ChuÈn bÞ * Mçi nhãm HS: - 1 biÕn trë con ch¹y - 1 nguån ®iÖn - 1 bóng đèn 2,5V- 1W - 1 c«ng t¾c - 7 ®o¹n d©y nèi. * Gi¸o viªn: - Mét sè lo¹i biÕn trë, tay quay con ch¹y, chiÕt ¸p. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. (4') ? Điện trở dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? Sự phụ thuộc đó nh thế nào? Viết công thức tính điện trở, giải thích và nêu đơn vị của các đại lợng trong công thức. 2. Bµi míi. 1') ĐVĐ: Từ công thức trên, theo em có những cách nào để làmthay đổi diện trở của dây dẫn? Cách nào dễ thực hiện đợc? HS: Nªu ph¬ng ¸n............... GV: Điện trở có thể thay đổi đợc trị số đợc gọi là biến trở -> bài mới. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: BiÕn trë. I- BiÕn trë. GV: Yêu cầu HS quan sát tìm hiểu một 1. Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của 20' sè lo¹i biÕn trë h×nh 10.1 SGK vµ tr¶ lêi biÕn trë. C1 .. C1. C¸c lo¹i biÕn trë: con ch¹y, tay quay HS: Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi. GV: §a c¸c lo¹i biÕn trë cho HS nhËn biÕn trë than( chiÕt ¸p). d¹ng, gäi tªn. GV: Yêu cầu HS đọc C2 . HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2 . GV: Gîi ý: ? CÊu t¹o chÝnh cña biÕn trë? ? ChØ ra 2 chèt nèi víi hai ®Çu cuén d©y cña c¸c biÐn trë? ? ChØ ra con ch¹y cña biÕn trë? ? Nõu m¾c 2 ®Çu A, B cña cuén d©y nµy nèi tiÕp vµo m¹ch ®iÖn th× khi dÞch chuyển con chạy C thì biến trở có thay đổ kh«ng? ? VËy muèn biÕn trë con ch¹y cã t¸c dụng làm thay đổi điện trở thì phải mắc nã vµo m¹ch ®iÖn qua c¸c chèt nµo? HS: LÇn lît tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 . HS: Tr¶ lêi. 24. C2. BiÕn trë kh«ng cã t¸c dông lµm thay đổi điện trở. Vì khi đó, nêu dịch chuyÓn con ch¹y C th× dßng ®iÑn vÉnch¹y qua toµn bé cuén d©y cña biÐn trë vµ con ch¹y sÏ kh«ng cã t¸c dụng làm thây đổi chiều dài của phần cuén d©y cã dßng ®iÑn ch¹y qua.. C3. Điên trở của mạch điện có thay đổi. Vì khi đó nếu dịch chuyển con chạy hoÆc tay quayC sÏ lµm thay dæi chiÒu dµi cña cuén d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua -> R của biến trở thay đổi.

(25) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Giíi thiÖu kÝ hiÖu cña biÕn trë trªn C4 sơ đồ mạch điện. Khi dÞch chuyÓn con ch¹y -> ChiÒu C4 dµi cña phÇn cuén d©y cã I ch¹y qua HS: Hoạt động các nhân trả lời . thay đổi - > R của biến trở thay đổi. 2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh cGV: Vậy biến trở đợc sử dụng nh thế nào, ờng độ dòng điện. chóng ta t×m hiÓu môc 2. C5 GV: Giao biÕn trë con ch¹y cho c¸c nhãm. HS: Quan s¸t biÕn trë theo nhãm. ? Cho biÕt sè chØ ghi trªn biÕn trë vµ gi¶i thích ý nghĩa của các con số đó? VD: con sè 20 Ω - 2A cã nghÜa lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë lµ 20 Ω , I tèi ®a qua biÕn trë lµ 2A. C6 C5 - Tiến hành thí nghiệm nh sơ đồ. GV: Cho HS lªn b¶ng vÏ h×nh c©u . - DÞch chuyÓn con ch¹y -> chiÒu dµi l HS: Hoµn thiÖn C5 . của biến trở thay đổi. NhËn xÐt: - Khi con ch¹y dÞch chuyÓn vÒ phÝa M GV: giao dụng cụ cho các nhóm. Yêu cầu đèn sáng hơn. - Khi con ch¹y dÞch cguyÓn vÒ phÝa N c¸c nhãm lµm TN nh C6 . đèn sáng yếu hơn. HS: Mắc mạch điện theo sơ đồ -> Tiến - Khi con chạy ở vị trí M đèn sáng hµnh lµm thÝ nghiÖm theo C6 vµ tr¶ lêi nhÊt v× l cña biÕn trë nhá nhÊt-> R của biến trở nhỏ nhất -> I qua đèn lớn C6 . nhất -> đèn sáng nhất. ? VËy qua thÝ nghiÖm c¸c em h·y cho 3. KÕt luËn: (SGK - 29). biÕt: - BiÕn trë lµ g×? - Biến trở dùng để làm gì ? HS: Tr¶ lêi. H§2: C¸c ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. II- C¸c ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. 10' GV: Cho HS quan s¸t H.10.4 vµ vËt mÉu. HS: Quan s¸t vµ tr¶ lêi C7 . GV: Híng dÉn: Líp than hay líp kim lo¹i máng cã tiÕt diÖn lín hay nhá => ®iÖn trë lín hay nhá? HS: Tr¶ lêi. C7. Lớp than hay lớp kimloại mỏng đó có thÓ cã ®iÖn trë lín vµ tiÕt diÖn S cña chóng cã thÓ rÊt nhá. Theo c«ng thøc R = ρ l => R cã thÓ rÊt lín. S. HS: Thùc hiÖn C8 : NhËn d¹ng c¸ch ghi trÞ sè cña ®iÖn trë. GV: Nêu ví dụ cụ thể cách đọc trị số của C8 hai lo¹i ®iÖn trë. H§3: VËn dông. III- VËn dông. 5'. GV: Cho HS lµm c©u C9 , C10 . HS: Thùc hiÖn.. C9 C10 ChiÒu dµi cña d©y hîp kim lµ:. R.S 20.0,5.10  6 l  9, 091m 6  1,1.10. Sè vßng d©y cña biÕn trë lµ:. 25.

(26) Vật lý 9. Phan Đức Linh l 9,091  145  d 3,14.0, 02 N= (vßng).. 3. Cñng cè. (4') ? Nãi tãm l¹i bµi häc h«m nay c¸c em cÇn n¾m nh÷ng néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n nµo? GV chèt l¹i: + BiÕn trë lµ g×? + Biến trở đợc dùng để làm gì? - Cho HS đọc ghi nhớ. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc thuéc phÇn ghi nhí sgk tr 30. - §äc môc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm c¸c bµi tËp 10.1 -> 10.5 sbt tr 15. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Tiết 11: Bài 11. Bài tập vận dụng định luật Ôm và c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Vận dụng đợc định luật ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính các đại lợng liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất là 3 điện trở. 2. KÜ n¨ng. - Ph©n tÝch tæng hîp kiÕn thøc. - Giải bài tập theo đúng các bớc giải. 3. Thái độ. - Trung thùc vµ kiªn tr× chÝnh x¸c trong c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËt lÝ. II. ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: - Bảng phụ vẽ sơ đồ điện và tóm tắt đề bài tập. * Häc sinh: - Ôn tập kĩ định luật ôm công thức tính điện trở của dây dẫn có chiều dài l tiết diện S và lµm b»ng vËt liÖu cã ®iÖn trë suÊt  . III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. (9') - HS1: Viết công thức tính của định luật ôm? Giải thích các kí hiệu và ghi rõ đơn vị của từng đại lợng? - HS2: D©y dÉn cã chiÒu dµi l, tiÕt diÖn S vµ lµm b»ng vËt liÖu cã ®iÖn trë suÊt  .Th× ®iÖn trở R đợc tính theo công thức nào? Từ đó hãy phát biểu mối quan hệ giữa điện trở R với các đại lợng đó? Bµi míi. 26.

(27) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TG. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng GV: Híng dÉn HS lµm bµi 1 SGK. Bµi 1 (SGK): Tãm t¾t: 15' HS: §äc ta néi dung bµi tËp 1. D©y dÉn b»ng nicrom l = 30 m. 1HS lên bảng tóm tắt đề bài. GV: Híng dÉn HS gi¶i bµi tËp theo s¬ S = 0,3 mm2 = 0,3 . 10-6 m2  = 1,1. 10-6 m đồ sau: U l U = 220V I  R . I=? R S Bµi gi¶i: Lu ý: Khi giải bài tập vật lí cần phải đổi §iÖn trë cña d©y nicrom lµ : thống nhất đơn vị đo. HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy -> Hs nhËn xÐt ¸p dông c«ng thøc: l −6 30 vµ söa sai (nÕu cã). ρ =1,1 .10 . =110 (Ω) R = GV: NhËn xÐt vµ uèn n¾n c¸ch tr×nh S 0,3 .10− 6 bµy bµi gi¶i cña HS. Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn: ¸p dông c«ng thøc: I. GV: Híng dÉn HS lµm bµi 2 SGK. §äc to néi dung bµi tËp vµ tãm t¾t 20' HS: đề bài. GV: VÏ m¹ch ®iÖn lªn b¶ng -> Híng dÉn HS t×m hiÓu ph©n tÝch m¹ch ®iÖn, xác định bớc làm. ? Để bóng đèn sáng bình thờng ta cần thªm ®iÒu kiÖn g× ? HS: Tr¶ lêi. ? §Ó t×m R2, ta vËn dông c«ng thøc nào? Cần tìm thêm đại lợng nào? HS: Tr¶ lêi. GV: KhuyÕn khÝch HS nªu ra c¸c c¸ch lµm kh¸c nhau. HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn -> Díi líp HS gi¶i vµo vë -> NhËn xÐt. So s¸nh c¸ch lµm cña c¸c b¹n.. U 220  2(A) R 110. §¸p sè: 2(A) Bµi 2 (SGK): Tãm t¾t: Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ: R1=7,5 Ω I = 0,6 A U = 12V R2=? để đèn sáng bình thờng. Bµi gi¶i: Cách 1: Mạch điện có R1nt R2. Vì đèn sáng bình thờng do đó: I1=I2=I = 0,6A vµ R1=7,5 Ω ¸p dông c«ng thøc: R. U 12  20 I 0, 6. Mµ R= R1+R2 => R2=R − R1 =20 − 7,5 =12,5 Ω Vậy để đèn sáng bình thờng thì R2 = 12,5 Ω . C¸ch 2: I. U  U I.R  U I.R 4,5V 1 1 R. Do R1 nt R2 nªn:.  U U1  U 2  U 2 U  U1 7,5V U 7,5  R 2  2  12,5 I 2 0, 6 .. C¸ch 3: I. U  U I.R  U1 I.R 1 4,5V R. GV: Cho HS đọc và tóm tắt câu b. Do R1 nt HS: Thùc hiÖn. U R U .R ? Ta áp dung công thức nào để tính  1  1  R 2  2 1 12,5 chiÒu dµi d©y dÉn? U2 R 2 U2 l R.S b) Tãm t¾t: R =ρ  l  S  Rb=30 Ω HS: . S= 1mm2= 10-6 m2 GV: Cho HS lªn b¶ng tr×nh bµy.. R2:. 27.

(28) Vật lý 9 HS: Thùc hiÖn.. Phan Đức Linh  = 0,4. 10-6. Ωm. l=?. Bµi gi¶i: ¸p dông c«ng thøc: l R.S 30.10 6 R =ρ  l   75( m) S  0, 4.10 6. VËy chiÒu dµi d©y ®iÖn trë lµ 75 m. 3. Cñng cè. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Lµm c¸c bµi tËp 11 tr 15 SBT. - §äc tríc bµi c«ng suÊt ®iÖn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Tiết 12: Bài 11. Bài tập vận dụng định luật Ôm và c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn (tiÕp) Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Vận dụng đợc định luật ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính các đại lợng liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất là 3 điện trở. 2. KÜ n¨ng. - Ph©n tÝch tæng hîp kiÕn thøc. - Giải bài tập theo đúng các bớc giải. 3. Thái độ. - Trung thùc vµ kiªn tr× chÝnh x¸c trong c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËt lÝ. II. ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: - Bảng phụ vẽ sơ đồ điện và tóm tắt đề bài tập. * Häc sinh: - Ôn tập kĩ định luật ôm công thức tính điện trở của dây dẫn có chiều dài l tiết diện S và lµm b»ng vËt liÖu cã ®iÖn trë suÊt  . III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng GV: Cho HS lµm bµi 3 SGK. Bµi 3 (SGK): Tãm t¾t: 15' HS: Đọc và tóm tắt đề bài. R1 = 600 Ω R2 = 900 Ω GV: Gîi ý: UMN = 220V Dây nối từ M đến A từ N đến B đợc coi L = 200m nh lµ mét ®iÖn trë Rd m¾c nèi tiÕp víi S = 0,2 mm2 đoạn mạch gồm hai bóng đèn. Tức là:  = 1,7. 10-8 Ω m Rd nt(R1//R2) RMN =? => Đoạn mạch MN đợc tính nh với U1 = ? ®o¹n m¹ch hçn hîp. U =? HS: Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn vµ nªu c¸ch 2 Bµi gi¶i: 28.

(29) Vật lý 9. Phan Đức Linh. lµm. §iÖn trë cña d©y dÉn lµ: HS: Hoạt động cá nhân thực hiện bài l 20 R d =ρ 1, 7.10  6. 17( ) tËp. S 0, 2.10 6 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn. §o¹n m¹ch gåm R1 // R2 R 12 . R 1.R 2 300.900  360 R1  R 2 300  900. => Coi Rd nt (R1 // R2) ⇒ RMN=Rd + R12 = 17 + 360 = 377 Ω . VËy ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch MN lµ 377 Ω. b) ¸p dông c«ng thøc: U U 220  I MN  MN  R R MN 377 HS kh¸c nhËn xÐt GV: Nhận xét và khẳng định cách làm  U I .R  220 .360 210V AB 12 MN cña HS. 377 I. => U1=U2= 210v Vậy hiệu điện thế đặt trên mỗi bóng đèn lµ 210V. Bµi 11.3 (SBT): Tãm t¾t:. 20'. GV: Cho HS đọc đề bài tập 11.3 SBT. Treo phần tóm tắt đề bài lên bảng phụ. GV: Hớng dẫn HS áp dụng định luật ¤m vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y Bµi gi¶i: dẫn để giải BT. a) Sơ đồ mạch điện: HS: Thùc hiÖn.. b) Cờng độ dòng điện chạy qua đèn Đ1 I1 . U1 1, 2A R1 .. lµ: Cờng độ dòng điện chạy qua biến trở là: Ib = I1 − I2 = 0,2A. §iÖn trë cña biÕn trë lµ:. GV: NhËn xÐt, chèt l¹i.. Rb . U2 15 I2. c) Chiều dài dây nicrom dùng để quấn R.S l 4,545m  biÕn trë lµ: . 3. Cñng cè. (9') - Híng dÉn HS lµm BT 11.4 SBT: Rb . U  Ud 8 Id .. a) §iÖn trë cña biÕn trë lµ: b) Đèn đợc mắc song song với phần R1 của biến trở và đoạn mạch song song này đợc m¾c nèi tiÕp víi phÇn cßn l¹i (16 − R1) cña biÕn trë. 29.

(30) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Để đèn sáng bình thờng thì hiệu điện thế ở hai đầu đoạn mạch song song là U d = 6V và do đó hiệu điện thế ở hai đầu phần còn lại của biến trở là U − Ud = 6V. Từ đó suy ra điện trë cña ®o¹n m¹ch nµy lµ b»ng nhau, tøc lµ: R d R1 6 16  R1 Rd  8 R d  R1 0, 75 , víi .. Thay giá trị của Rd và tính toán, ta đợc: R1 ≈ 11,3Ω. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Xem lại các BT đã giải. - Lµm tiÕp c¸c BT trang 15 SBT. - §äc tríc bµi 12: C«ng suÊt ®iÖn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 30.

(31) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 13: Bµi 12. C«ng suÊt ®iÖn Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc ý nghĩa của số Oát, số vôn ghi trên dụng cụ điện. - Viết đợc công thức tính công suất điện. 2. KÜ n¨ng. - Vận dụng công thức P = U.I để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: - 1 bóng đèn 220V - 100W; 1 bóng 220V - 25W đợc lắp trên bảng điện. - 1 sè dông cô ®iÖn. - B¶ng c«ng suÊt ®iÖn cña mét sè dông cô ®iÖn thêng dïng (phãng to). - Bảng 2 viết trên bảng phụ (có thể bổ sung thêm cột tích U.I để HS dễ so sánh với công suÊt). * Mçi nhãm häc sinh: - 1bóng đèn 12V- 3W - 1 nguån ®iÖn - 1 bóng đèn 220V- 100W; 220V – 25W - 1 khoa K - 1 biÕn trë - 1 am pekÕ cã giíi h¹n ®o 1,2A - 1 v«n kÕ cã GH§ 12V. - B¶ng 2 SGK. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. - Đạt vấn đề nh SGK. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Công suất định mức của các I- Công suất định mức của các dụng cụ dông cô ®iÖn. ®iÖn. 15' GV: Cho HS quan s¸t mét sè dông cô 1. Sè v«n kÕ vµ sè o¸t trªn c¸c dông cô điện (2 bóng đèn 220V- 100W; 220V- điện. 25W). C1 HS: Quan sát và đọc số ghi trên 2 Cùng với hiệu điện thế 220V thì đèn 100W sáng hơn đèn 25W. bóng đèn và trả lời C1 . ? Oát là đơn vị của đại lợng nào? Gîi ý: Nhí l¹i kiÕn thøc líp 8.. C2. Oát là đơn vị đo công suất.. HS: Tr¶ lêi C2 .. 1J 1W  1s. GV: §Ó biÕt sè o¸t ghi trªn dông cô dïng ®iÖn cã ý nghÜa g×, chóng ta cïng t×m hiÓu môc 2. GV: Yêu cầu HS đọc phần đầu của môc 2. HS: Nh¾c l¹i ý nghÜa cña sè o¸t vµ nªu. 2. ý nghÜa cña sè o¸t ghi trªn mçi dông cô. - Số oát ghi trên mỗi dụng cụ dùng để chỉ công suất định mức của dụng cụ đó. - Khi dụng cụ đợc sử dụng với hiệu điện thế bằng hiệu điện thế định mức thì tiêu 31.

(32) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ý nghĩa con số ghi trên 2 bóng đèn.. thụ công suất bằng công suất định mức. VD: §Ìn ghi 220V- 100W cã nghÜa: Khi đèn đợc mắc vào mạng điện 220V, thì công suất tiêu thụ của đèn là 100W. - Biện pháp bảo vệ môi trường:. GV: Nªu néi dung tÝch hîp b¶o vÖ m«i + Đối với một số dụng cụ điện thì việc sử trêng. dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế HS: TiÕp thu.. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 . HS: Hoạt động cá nhân trả lời C3 .. định mức không gây ảnh hưởng nghiêm trọng, nhưng đối với một số dụng cụ khác nếu sử dụng dưới hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng. + Nếu đặt vào dụng cụ điện hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức, dụng cụ sẽ đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng như vậy sẽ làm giảm tuổi thọ của dụng cụ hoặc gây ra cháy nổ rất nguy hiểm. + Sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết bị điện. C3. Cùng một bóng đèn, khi sáng mạnh thì cã c«ng suÊt lín. Cïng mét bÕp ®iÖn, lóc nãng Ýt h¬n, th× P nhá h¬n. H§2: C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. II- C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. 15' GV: Yêu cầu HS đọc thí nghiệm SGK. 1. Thí nghiệm: ? Nêu mục tiêu và các bớc tiến hành thí - Sơ đồ thí nghiệm: nghiÖm? HS: Tr¶ lêi. GV: Vẽ sơ đồ cách mắc lên bảng. Giao dông cô cho c¸c nhãm. HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo b¶ng 2 - M¾c thÝ nghiÖm nh h×nh vÏ. SGK. - Đóng công tắc - điều chỉnh biến trở để vôn kế chỉ đúng bằng số vôn kế chỉ trên đèn HS: Tính tích U.I của đèn 1 và đèn 2. -> Rót ra kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ gi÷a - Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 2. - Tính tích U.I đối với mỗi đèn. tÝch U.I vµ P cña mçi bãng. -> Hoµn thiÖn C4 .. C4. Với đèn 1: U.I = Với đèn 2: U.I = Tích U.I đối với mỗi bóng đèn có giá trị bằng công suất định mức ghi trên bóng đèn. 2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt tiªu thô. P = U.I GV: Tõ kÕt qu¶ C4 ®a ra c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. C5 P = U.I vµ U = I.R => P =I2.R GV: Híng dÉn HS thùc hiÖn C5 . U U2 ? P = U.I vµ U = I.R => P =? I   P  U R R . P = U.I vµ I   P ? R ? P = U.I vµ 32.

(33) Vật lý 9. Phan Đức Linh. H§3: VËn dông. 9'. GV: Yªu cÇu HS hoµn thµnh c©u C6 theo híng dÉn cña GV: HS: C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C6 . + §Ìn s¸ng b×nh thêng khi nµo? + Để bảo vệ đèn, cầu chì đợc mắc nh thế nµo?. III- VËn dông. C6 + Đèn sáng bình thờng khi đèn đợc. sử dụng ở HĐT định mức U=220V, khi đó công suất đèn đạt đợc bằng công suất định mức P = 75W. ¸p dông c«ng thøc: P 75  0, 341A P = U.I  I = U 220 U2 645    R= P. + Cã thÓ dïng lo¹i cÇu ch× lo¹i 0,5A v× nó đảm bảo cho đèn hoạt động bình thờng và sẽ nóng chảy, tự động ngắt mạch khi ®o¶n m¹ch. 3. Cñng cè. (5') - Híng dÉn HS c¸ch gi¶i bµi tËp C6 , C7 phÇn vËn dông. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Lµm bµi tËp C6 , C7 . - Học thuộc ghi nhớ, đọc "Có thể em cha biết". - §äc tríc bµi 13: §iÖn n¨ng - C«ng cña dßng ®iÖn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 33.

(34) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 14: Bµi 13. §iÖn n¨ng - C«ng cña dßng ®iÖn Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc một số dấu hiệu chứng tỏ dòng điện mang năng lợng. - Chỉ ra đợc sự chuyển hoá các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng cụ điện nh các loại đèn điện, bàn là, nồi cơm điện, quạt điện, máy bơm nớc... - Viết đợc công thức tính điện năng tiêu thụ của một đoạn mạch. 2. KÜ n¨ng. - Vận dụng đợc công thức A = P.t = UIt để tính một đại lợng khi biết các đại lợng còn l¹i.. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: - Tranh phãng c¸c dông cô ®iÖn h×nh 13.1 SGK. - B¶ng 1 chuÈn bÞ ra b¶ng phô. * Mçi nhãm häc sinh: - 1 c«ng t¬ ®iÖn. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. (5') ? Viết công thức tính công suất điện? Trên 1 bóng đèn có ghi 12V- 6W, Hãy cho biết ý nghĩa của con số đó? Tính cờng độ dòng điện định mức chạy qua đèn? 2. Bµi míi. - Đặt vấn đề nh SGK. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: §iÖn n¨ng. I- §iÖn n¨ng. GV: Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 13.1 1. Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng. 15' SGK. ? Dßng ®iÖn thùc hiÖn c«ng c¬ häc trong hoạt động của các dụng cụ nào? ? Điều gì chứng tỏ công cơ học đợc thực hiện trong hoạt động của các dụng đó? ? Dßng ®iÖn cung cÊp nhiÖt lîng trong hoạt động của các dụng cụ và thiết bị nµo? ? Điều gì đã chứng tỏ nhiệt lợng đợc cung cấp trong hoạt động của các dụng cụ hay thiết bị đó? HS: LÇn lît tr¶ lêi. C1 Dßng ®iÖn thùc hiÖn c«ng c¬ häc C1 GV: Yªu cÇu HS hoµn thiÖn vào trong hoạtđộng của máy khoan, máy bơm níc. vë cña m×nh. Dßng ®iÖn cung cÊp nhiÖt lîng trong ho¹t HS: Thùc hiÖn. động của mỏ hàn, nồi cơm điện và bàn là. ? Qua C1 h·y cho biÕt t¹i sao dßng * KÕt luËn: ®iÖn mang n¨ng lîng? Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng. V× nã cã HS: Tr¶ lêi. kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng còng nh cã thÓ GV: Thông báo khái niệm điện năng. làm thay đổi nhiệt lợng của các vật. Năng lợng của dòng điện đợc gọi là điện n¨ng. 34.

(35) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Điện năng đợc chuyển hoá thành 2. Sự chuyển hóa điện năng thành các c¸c d¹ng n¨ng lîng nµo? Chóng ta d¹ng n¨ng lîng kh¸c. cïng t×m hiÓu môc 2. C2 C2 Điện năng đợc GV: Yêu cầu HS đọc to ND . Dông cô ®iÖn biến đổi HS: Hoạt động nhóm trả lời C2 và NhiÖt Bóng đèn dây tóc lợng a/snăng- năng hoµn thiÖn vµo b¶ng 1SGK. Sau 3 phút đại diện các nhóm trình N¨ng lîng a/s§Ìn led bµy. nhiÖt n¨ng GV: Nhận xét và khẳng định lại. Nåi c¬m ®iÖn, bµn NhiÖt n¨ng vµ lµ n¨ng lîng a/s Qu¹t ®iÖn, m¸y C¬ n¨ng vµ nhiÖt b¬m níc n¨ng ? Tõ kÕt qu¶ cña b¶ng 1, h·y cho biÕt trong hoạt động của mỗi dụng cụ, phần năng lợng nào đợc biến đổi thµnh n¨ng lîng cã Ých, n¨ng lîng v« Ých? HS: Tr¶ lêi, hoµn thiÖn C3 .. ? Hãy nhắc lại khái niệm hiệu suất đã häc ë líp 8 vµ vËn dông trong trêng hîp nµy? HS: Tr¶ lêi. GV: Từ đó ta rút ra đợc kết luận. HS: §äc kÕt luËn. H§2: C«ng cña dßng ®iÖn. GV: Th«ng b¸o c«ng cña dßng ®iÖn 12' nh SGK tr38. HS: Nghe vµ ghi nhí.. C3. Dông cô §Ìn d©y tóc- đèn led Nåi c¬m ®iÖn- Bµn lµ Qu¹t ®iÖnm¸y b¬m níc. N.lîng cã N.lîng v« Ých Ých N¨ng lîng NhiÖt n¨ng a/s lîng NhiÖt n¨ng N¨ng a/s C¬ n¨ng. NhiÖt n¨ng. 3. KÕt luËn: (SGK - 38) HiÖu suÊt H=. Ai A tp. .. II- C«ng cña dßng ®iÖn. 1. C«ng cña dßng ®iÖn.. 2. C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi C4 . ? Từ kiến thức đã học ở lớp 8 hãy cho C4 biết mối quan hệ giữa công A và công Công suất P đặc trng cho tốc độ thực hiện công và có trị số bằng công thực hiện đợc suÊt P? trong 1 đơn vị thời gian HS: Tr¶ lêi. A GV: Yêu cầu1 HS đứng tại chỗ trình P = t . bµy c¸ch suy luËn c«ng thøc tÝnh c«ng C5 cña dßng ®iÖn. A HS: Thùc hiÖn ? Từ công thức hãy nêu đơn vị đo của P = t => A = P.t = U.I.t. từng đại lợng có mặt? HS: Tr¶ lêi.. * KÕt luËn: VËy A = U. I. T đó: GV: Yêu cầu HS đọc phần giới thiệu Trong A lµ c«ng cña dßng ®iÖn (J) hoÆc KWh vÒ c«ng t¬ ®iÖn trong SGK vµ thùc 1J = 1V.1A.1s; 1 KWh = 1000W. 3600s= 3600000J hiÖn C6 . 3. §o c«ng cña dßng ®iÖn. (SGK - 38) ? Tãm l¹i bµi häc h«m nay c¸c em cÇn 35.

(36) Vật lý 9. Phan Đức Linh. n¾m nh÷ng néi dung kiÕn høc nµo? HS: Tr¶ lêi.. 8'. H§3: VËn dông. GV: Yêu cầu HS hoạt động thực hiện C7 , C8 .. HS: Thùc hiÖn theo nhãm: Nhãm 1,3: C7 . Nhãm 2,4: C8 .. C6. Mỗi số đếm của công tơ điện tơng ứng với lợng điện năng đã sử dụng là 1KWh. B¶ng 2: (SGK - 39) III- VËn dông. C7. Bóng đèn sử dụng lợng điện năng là: A = 0,075.4 = 0,3 KWh Vậy số đếm của công tơ là 0,3 số C8. Lîng ®iÖn n¨ng mµ bÐp sö dông lµ: A = 1,5 KWh = 5,4.106J HS: §¹i diÖn 2 nhãm lªn b¶ng tr×nh C«ng suÊt cña bÕp ®iÖn lµ: A 1, 5 bµy.  0, 75KW 750W Nhãm kh¸c nhËn xÐt chÐo. 2 P= t . GV: NhËn xÐt. Cờng độ dòng điện chạy qua bếp là: I = 3,41 A. 3. Cñng cè. (4') - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". ? ThÕ nµo lµ ®iÖn n¨ng? ? ThÕ nµo lµ c«ng suÊt cña dßng ®iÖn? Viết công thức tính công suất của dòng điện. Cho biết từng đại lợng trong công thức và đơn vị của các đại lợng đó. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Häc thuéc ghi nhí trong SGK. - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 13 (SBT). - Xem tríc bµi 14: Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 15: Bµi 14: Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Giải đợc các bài tập tính công suất điện và điện năng tiêu thụ đối với các dụng cụ mắc nèi tiÕp vµ m¾c song song. 2. KÜ n¨ng. - Vận dụng đợc định luật Ôm đối với đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song và công thức A = P.t = UIt để tính một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. 36.

(37) Vật lý 9. Phan Đức Linh. II. ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: - Bảng phụ vẽ sơ đồ mạch điện và tóm tắt đề bài tập. * Häc sinh: - Ôn tập định luật Ôm đối với các loại đoạn mạch. - KiÕn thøc vÒ c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. (5') ? Số đếm của công tơ điện gia đình cho biết điều gì? - Gi¶i BT sau: Trên bóng đèn có ghi 12V- 6W. Đèn này đợc sử dụng đúng hiệu điện thế định mức trong 1 giê. H·y tÝnh: a) Điện trở của đèn khi đó. b) Điện năng mà đèn sử dụng trong thời gian trên. 2. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng GV: Yêu cầu HS đọc nội dung bài tập Bài 1 (SGK - 40): Tóm tắt: 8' 1 SGK và tóm tắt đề bài. U = 220V I = 341mA = 0,341A HS: §äc vµ tãm t¾t. a) R = ? P = ? GV: Gîi ý HS c¸ch gi¶i: ? Đại lợng nào đã biết? Đại lợng nào b) Bóng đèn sử dụng TB 4h/ngày. TÝnh A = ? (trong 30 ngµy). cha biÕt? Tính số đếm của công tơ. ? ViÕt c«ng thøc tÝnh R theo U vµ I? ? Tính công suất P của bóng đèn theo Bài giải: a) Điện trở của đèn là: c«ng thøc nµo? ? Tính điện năng tiêu thụ của bóng đèn R® = U =220 ≈ 645 Ω theo c«ng suÊt P vµ thêi gian sö dông t? I 0 , 341 ? Để tính đợ A theo đơn vị J, thì các đại Công suất của bóng đèn là: lợng trong công thức đợc tính bằng đơn P = U.I = 220. 0,341 = 75 W vÞ g×? b) Điện năng mà bóng đèn tiêu thụ trong ? Số đếm của công tơ điện tơng ứng với 4 h là: bao nhiªu Jun? A = P.t = 75. 4. 3600 = 1080000J => Tính số đếm của công tơ. §iÖn n¨ng tiªu thô trong 30 ngµy lµ: HS: LÇn lît tr¶ lêi vµ lªn b¶ng tr×nh 1080000.30 = 32.400.000J bµy lêi gi¶i. Sè đếm của công tơ điện trong 30 ngày Chó ý: 1A = 1000mA; 1mA = 10-3A. lµ: 324000000: 3600000= 9KWh. => 341mA = ? A. GV: Híng dÉn HS lµm BT 2 SGK. Bµi 2 (SGK - 40): 15' HS: §äc vµ tãm t¾t néi dung vµ ph©n tích sơ đồ mạch điện của bài tập 2.. Tãm t¾t: Bóng đèn 6V- 4,5 W mắc nt biến trở. U = 6V GV: Híng dÉn t = 10 phót = 600s. PhÇn a: a) K đóng đèn sáng bình thờng, thì Iđ=? ? Để đèn sáng bình thờng thì cờng độ Rb = ? dßng ®iÖn ch¹y qua A cã sè chØ lµ bao Pb = ? nhiªu? A=? Tính I của đèn. Bµi gi¶i: PhÇn b: a) Vì đèn sáng bình thờng nên số chỉ của ampekế đúng bằng cờng độ dòng 37.

(38) Vật lý 9. Phan Đức Linh điện định mức chạy qua đèn.. U bt Pb = Ub .I; Rb = I ⇑. Pd 4, 5  0, 75A 6 I®= U d .. Ub = U − Uđ (đèn mắc nối tiếp với biến b) Vì đèn mắc nối tiếp với biến trở => Ib =I® = I = 0,75 A trë) U = U®+ Ub ⇑ Vì đèn sáng bình thờng => Uđ = 6V Uđ = 6V(Do đèn sáng bình thờng). PhÇn c: => Ub = U − U® = 9 − 6 = 3V ? Sử dụng công thức nào để tính công Ub 6  4 cña dßng ®iÖn s¶n ra trong thêi gian I 0, 75 => R = 10'? b Pb = Ub .I = 3. 0,75 = 2,25 W HS: Tr¶ lêi. c) C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra ë biÕn trë ? Hãy nêu cách khác để tính Ab? trong 10 phót lµ: HS: Tr¶ lêi: A = Pb.t = 2,25.600= 1350J Rb C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trong toµn ⇑ m¹ch lµ: R® A = P.t= U.I.t = 9. 0,75. 600 = 4050J ⇑ Rt® 12' GV: Cho HS đọc và tóm tắt đề BT 3. Bµi 3 (SGK - 41): Tãm t¾t: HS: Đọc và tóm tắt đề bài tập 3. §Ìn ghi: 220V − 100W GV: Hớng dẫn HS vẽ sơ đồ mạch điện: Bàn là ghi: 220V − 1000W Kí hiệu điện trở bóng đèn và điện trở Đợc mắc vào U = 220V bµn lµ lµ 1h = 3600s ? Để bóng đèn và bàn là hoạt động bình ta)=Vẽ sơ đồ mạch điện? Tính Rtđ = ? thêng th× ta ph¶i m¾c ntn? b) A = ? HS: M¾c song song. Bµi gi¶i: HS: Lªn b¶ng vÏ h×nh. Để đèn và bàn là hoạt động bình thGV: Hớng dẫn HS thực hiện phần a a) êng thì chúng phải đợc mắc // vào mạng theo sơ đồ: ®iÖn cã U = 220V. R d . R bl =¿ R d + R bl ⇑ 2 2 R®= U =? ; Rbl= U =? pd p bl ⇑. Rt®= d. bl. Uđ= Ubl = U = 220V(Đèn và bàn là đợc m¾c // vµo m¹ng ®iÖn 220V) Điện trở của đèn là: U d2 220.220  484 100 R®= p d .. §iÖn trë cña bµn lµ lµ:. U 2bl 220.220  48, 4 GV: Híng dÉn HS thùc hiÖn phÇn b R = p bl 1000 . bl theo sơ đồ:. A = U.I.t = 220(I1+I2).t ⇑ U d 220  0, 45A R 484 d I1 = ; U bl 220  4,55A R 48, 4 bl I = 2. 38. Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là: R d .R bl 484.48, 4  44 R  R 484  48, 4 d bl Rt®=. b) §iÖn n¨ng mµ m¹ch ®iÖn tiªu thô trong 1 giê lµ: A = U.I.t = 220(I1+I2).t.

(39) Vật lý 9. Phan Đức Linh U d 220  0, 45A Mµ I1 = R d 484 U bl 220  4, 55A R 48, 4 bl I = 2. => A = 220(0,45+4,55).3600 = 3960000J = 1,1KWh. 3. Cñng cè. (4') - Khái quát lại PP giải 3 bài tập cơ bản về tính công suất và điện năng tiêu thụ đối với các dông cô m¾c nèi tiÕp vµ //. - áp dụng vào thực tế cách mắc để sao cho các dụng cụ điện hoạt động bình thờng. - Cách tính số đếm điện năng trung bình của 1 gđ sử dụng trong 1 tháng. - Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n vËt lÝ: + N¾m c¾c c«ng thíc tÝnh c«ng suÊt vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô cña c¸c dông cô diÖn. + Cách đổi đơn vị từ W -> KW->MW và ngợc lại. + Cách đổi giờ ra phút và phút ra giây và ngợc lại. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - Xem lại các BT đã giải. - Chuẩn bị mẫu báo cáo bài thực hành 15: Xác định công suất của các dụng cụ điện. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 16: Bµi 15. Thùc hµnh: Xác định công suất của các dụng cụ điện Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Xác định đợc công suất của dụng cụ điện bằng vôn kế và ampe kế. 2. KÜ n¨ng. - RÌn ruyÖn kÜ n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn, sö dông c¸c dông cô ®o, lµm bµi tËp vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ *Cho mçi nhãm HS: - 1 nguån ®iÖn. - 1 ampekÕ cã §CNN 10mA - 1 v«n kÕ cã §CNN 0,1V. - 9 ®o¹n d©y nèi. - 1 bóng đèn pin 2,5V – 1W - 1 qu¹t ®iÖn nhá 2,5V. - 1 bóng đèn 12V – 21W. - 1 biÕn trë 20 – 2A. * C¸ nh©n häc sinh: - Báo cáo thực hành theo mẫu đã làm phần trả lời câu hỏi. III. Ph¬ng ph¸p - Thùc hµnh theo nhãm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. (5') - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. - Tr¶ lêi c¸c c©u hái ë phÇn b¸o c¸o thùc hµnh SGK tr43. 39.

(40) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện thực hành xác định công suất của bóng đèn. 2. Bµi míi. TG Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Xác định công suất của bóng đèn. 1. Xác định công suất của bóng đèn. 20' GV: Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn C¸ch tiến hành thí nghiệm xác định công suất * Sơ đồ mạch điện: H×nh 51.1 (SGK - 42) của bóng đèn. HS: Th¶o luËn; 1, 2 HS nªu c¸ch tiÕn hành thí nghiệm xác định công suất của * Tiến hành làm thí nghiệm: (SGK - 42) bóng đèn. GV: Chia nhãm, ph©n c«ng nhãm trëng. HS: Nhãm trëng cña c¸c nhãm ph©n c«ng nhiÖm vô cña c¸c b¹n trong nhãm cña * KÕt qu¶ ®o: Ghi vµo b¶ng 1 trong mÉu b¸o c¸o. m×nh. GV: Nªu yªu cÇu chung cña tiÕt thùc hành về thái độ học tập, ý thức kỉ luật. Giao dông cô cho c¸c nhãm. Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo néi dung môc II (tr.42 SGK) HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh TN. GV: Theo dõi, giúp đỡ HS mắc mạch điện, kiểm tra các điểm tiếp xúc, đặc biệt lµ c¸ch m¾c v«n kÕ, ampe kÕ vµo m¹ch, ®iÒu chØnh biÕn trë ë gi¸ trÞ lín nhÊt tríc khi đóng công tắc. Lu ý cách đọc kết quả đo, đọc trung thực ở các lần đo khác nhau. GV: Yªu cÇu HS c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng 1 trong mÉu b¸o c¸o. HS: Hoµn thµnh b¶ng 1. HĐ2: Xác định công suất quạt điện. 2. Xác định công suất quạt điện. 15' GV: Hớng dẫn HS xác định công suất của * Tiến hành làm thí nghiệm: (SGK - 42) quạt điện tơng tự nh với bóng đèn. HS: Tiến hành TN xác định công suất của qu¹t ®iÖn theo híng dÉn cña GV. GV: Yªu cÇu HS th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 2 vµ thèng nhÊt phÇn a, b. * KÕt qu¶ ®o: HS: Th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh b¶ng 2 Ghi vµo b¶ng 2 trong mÉu b¸o c¸o. trong b¸o c¸o cña m×nh. 3. Cñng cè. (4') HS: Thu dọn đồ dùng thí nghiệm -> Nộp báo cáo thực hành. GV: Nhận xét về thái độ, ý thức thực hành của các nhóm HS. Tuyên dơng các nhóm làm thùc hµnh tèt, nh¾c nhë c¸c nhãm thùc hµnh cha tèt. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. (1') - ¤n l¹i sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - §äc tríc bµi 16: §Þnh luËt Jun - Len-x¬. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 40.

(41) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 17: Bµi 16. §Þnh luËt Jun - Len-x¬ Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật Jun - Len-xơ. 2. KÜ n¨ng. - Vận dụng đợc định luật Jun - Len-xơ để giải thích một số hiện tợng đơn giản có liên quan. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - H×nh 13.1 vµ 16.1 phãng to. * Häc sinh: - ¤n l¹i sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Điện năng có thể biến đổi thành dạng năng lợng nào? Cho ví dụ. 2. Bµi míi. GV đặt vấn đề nh SGK. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Trờng hợp điện năng biến đổi I- Trờng hợp điện năng biến đổi thành thµnh nhiÖt n¨ng. nhiÖt n¨ng. 1. Một phần điện năng đợc biến đổi thành GV: Yªu cÇu HS quan s¸t l¹i h×nh 13.1 nhiÖt n¨ng. VD: - đèn sợi đốt. SGK tr 37. ? Trong c¸c dông cô vµ thiÕt bÞ trªn ®©y, - §Ìn led, m¸y sÊy tãc dụng cụ hay thiết bị nào biến đổi điện năng - Bàn là, máy bơm nớc đồng thời thành nhiệt năng và năng lợng - Má hµn... ¸nh s¸ng? 2. Toàn bộ điện năng đợc biến đổi thành HS: Tr¶ lêi. ? Trong c¸c dông cô vµ thiÕt bÞ trªn ®©y, nhiÖt n¨ng. dụng cụ hay thiết bị nào biến đổi toàn bộ Bếp điện , siêu điện, bàn là, đèn sợi đốt... ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng? Cã bé phËn chÝnh lµ d©y dÉn b»ng hîp kim HS: Tr¶ lêi. ? Trong c¸c dông cô ®iÖn, dông cô nµo nikªlin hoÆc constantan vµ cã ®iÖn trë suÊt biến đổi điện năng thành nhiệt năng mà có lớn hơn rất nhiều so với dây đồng. bé phËn chÝnh lµ ®o¹n d©y dÉnb»ng hîp kim nikªlin hoÆc constantan? HS: Tr¶ lêi. ? Hãy so sánh điện trở suất của các dây đô víi ®iÖn trë suÊt cña c¸c d©y dÉn b»ng đồng? HS: Tr¶ lêi. H§2: §Þnh luËt Jun - Len-x¬. II- §Þnh luËt Jun - Len-x¬. GV: Hớng dẫn học sinh xây dựng hệ thức 1. Hệ thức của định luật. ? Xét trờng hợp điện năng đợc biến đổi Q = I2.R.t hoàn toàn thành nhiệt năng, thì nhiệt lợng Trong đó: 41.

(42) Vật lý 9. Phan Đức Linh. toả ra ở dây dẫn có R, I, t đợc tính bằng c«ng thøc nµo? HS: Tr¶ lêi. ? áp dụng định luật bảo toàn và chuyển ho¸ n¨ng lîng th× ®iÖn n¨ng tiªu thô nh thÕ nào với nhiệt lợng toả ra ở dây dẫn? Từ đó điện năng tiêu tụ đợc tính bởi công thức nµo? HS: Tr¶ lêi. Néi dung tÝch hîp m«i trêng:. - Q lµ nhiÖt lîng to¶ ra ë d©y dÉn (J) - I lµ dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn (A) - R lµ ®iÖn trë cña d©y dÉn khi cã I ch¹y qua (Ω). - t lµ thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn (s).. n¨ng tiªu thô vµ nhiÖt lîng to¶ ra.. 2. Sö lÝ kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm kiÓm tra.. - Đối với các thiết bị đốt nóng như: bàn là, bếp điện, lò sưởi việc tỏa nhiệt là có ích. Nhưng một số thiết bị khác như: động cơ điện, các thiết bị điện tử gia dụng khác việc tỏa nhiệt là vô ích. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết kiệm GV: Yêu cầu HS đọc mục 2 của phần II và điện năng, cần giảm sự tỏa nhiệt hao phớ đú quan s¸t h×nh 16.1 vµ tãm t¾t bµi to¸n. HS: Mô tả lại thí nghiệm, xác định điện bằng cỏch giảm điện trở nội của chỳng.. Th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi C1  C3 SGK.. C1. §iÖn cña dßng ®iÖn ch¹y qua d©y diÖn trë trong thêi gian 30 s lµ: A= I2.R.t = (2,4)2.5.300 = 8640J C2. GV: Thông báo: Hệ thức của định luật Jun - Len xơ mà ta suy luận đợc từ mục 1 đã đợc khẳng định qua thí nghiệm kiểm tra.. Nhiệt lợng nớc nhận đợc là: Q1 = c1m1(t2- t1) = 4200. 0,2. 9,5 = 7980J Nhiệt lợng bình nhôm nhận đợc: Q2=c2.m2(t2-t1) = 880.0,078.9,5 = 652,08J Nhiệt lợng nớc và bình nhôm nhận đợc: Q = Q1 + Q2 = 8632,08J. ? Dựa vào hệ thức của định luật, Hãy phát biểu bằng lời nội dung của định luật? HS: 2, 3 HS ph¸t biÓu. C3 GV: Khẳng định lại và lu ý HS hệ thức của Ta thấy Q A . Nừu tính cả phần nhiệt lđịnh luật khi tính nhiệt lợng bằng đơn vị ợng toả ra môi trờng bên ngoài thì calo. Q = A. 3. Phát biểu định luật Jun - Len xơ. (SGK - 45) Lu ý: Nếu hiệt lợng Q bằng đơn vị calo thì hệ thức của định luật Jun - Len xơ là: Q = 0,24.I2..R.t Tøc lµ 1 calo = 0,24J. H§3: VËn dông. III- VËn dông. GV: Yêu cầu HS đọc nội dung câu C4 SGKk tr 45. HS: Th¶o luËn theo bµn tr¶ lêi. §¹i diÖn 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy. HS díi líp nhËn xÐt.. GV: NhËn xÐt vµ uèn n¾n. 42. C4. Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn và dây nối đều có cùng cờng độ vì chúng đợc mắc nối tiếp với nhau. Theo định luật Jun Len xơ ta có nhiệt lợng toả ra ở dây tóc và d©y dÉn tØ lÖ víi tõng ®iÖn trë cña tõng ®o¹n d©y. D©y tãc cã ®iÖn trë lín nªn nhiÖt lîng to¶ ra nhiều, do đó dây tóc nóng lên tới nhiệt độ cao và phát sáng. Còn dây nối có điện trë nhá nªn nhiÖt lîng to¶ ra Ýt vµ truyÒn phÇn lín vµo m«i trêng xung quanh. V× thÕ d©y nèi hÇu nh kh«ng nãng lªn..

(43) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 3. Cñng cè. - Híng dÉn HS lµm C5 : Tãm t¾t: U = 220V; V = 21m = 2kg t01 = 200C; t02 = 1000C c = 4200J/kg.K; t=?. Gi¶i: V× Êm sö dông ë hiÖu ®iÖn thÕ U = 200V P = 1000W Theo định luật bảo toàn năng lợng: A = Q hay P.t = c.m.t0 c.m.t 0 t= P = 672 (s). Thêi gian ®un s«i níc lµ 672s 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc phÇn ghi nhí SGK tr 39. - §äc môc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm c¸c bµi tËp 16,17 SGK. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Tiết 18: Bài 7. Bài tập vận dụng định luật Jun - Len-xơ Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Vận dụng định luật Jun - Len-xơ để giải đợc các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng ®iÖn. 2. KÜ n¨ng. - RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - Bµi tËp, c¸ch GBT. * Học sinh: - Kiến thức đã học, đồ dùng học tập. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Phát biểu định luật Jun - Len-xơ và viết hệ thức của định luật. Giải thích các đại lợng trong hÖ thøc. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng GV: Yêu cầu 1 HS đọc to đề bài bài 1. Bµi 1 (SGK - 47): Tãm t¾t: HS khác tóm tắt đề bài. R = 80 ? §Ó tÝnh nhiÖt lîng mµ bÕp táa ra vËn I = 2,5A dông c«ng thøc nµo? a) t1 = 1s Q = ? ? Nhiệt lợng cung cấp để làm sôi nớc (Qi) b) V = = 1,51 m = 1,5kg. đợc tính bằng công thức nào đã đợc học ở t01 = 250c; t02 = 1000C. líp 8? t2 = 20ph = 1200s. ? Hiệu suất đợc tính bằng công thức nào? c = 4200J/kg.K ? §Ó tÝnh tiÒn ®iÖn ph¶i tÝnh lîng ®iÖn H =? năng tiêu thụ trong 1 tháng theo đơn vị c) t3 = 3h.30 1kW.h gi¸ 700® kW.h  TÝnh b»ng c«ng thøc nµo? 43.

(44) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Cho HS lªn b¶ng ch÷a bµi. GV cã thÓ M = ? Bµi gi¶i: bæ sung: NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong một giây là 500J khi đó có thể nói công a) áp dụng hệ thức định luật Jun - Len - xơ ta cã: suÊt táa nhiÖt cña bÕp lµ 500W. Q = I2.R.t = (2,5)2.80.1 = 500(J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong gi©y lµ 500J. b) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc lµ: Q = c.m.t Qi = 4200. 1,5.75 = 472500 (J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra: Qtp = I2.R.t = 500. 1200 = 600000(J) HiÖu suÊt cña bÕp lµ: H==. 100% = 78,75% c) C«ng suÊt táa nhiÖt cña bÕp: P = 500W = 0,5kW. A = P.t = 0,5.3.30 = 45kW.h M = 45.700 = 31500 (®) Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho viÖc sö dông bÕp trong một tháng là 31500 đồng. Bµi 2 (SGK - 48): Tãm t¾t: GV: Bµi 2 lµ bµi to¸n ngîc cña bµi 1, yªu Êm ghi (220V - 1000W) cÇu HS tù lùc lµm bµi 2. U = 200V GV: Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi, HS kh¸c V = 21 m = 2kg lµm bµi vµo vë. GV kiÓm tra vë cã thÓ t01 = 200C; t02 = 1000C đánh giá cho điểm bài làm của một số HS H = 90%; c = 4200J/kg.K hoÆc GV cã thÓ tæ chøc cho HS chÊm chÐo a) Qi = ? bài nhau sau khi GV đã cho chữa bài và b) Qtp = ? biÓu ®iÓm cô thÓ cho tõng phÇn. c) t = ? HS: Thùc hiÖn. Bµi gi¶i GV: §¸nh gi¸ chung vÒ kÕt qu¶ bµi 2. a) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc lµ: Qi = c.m.t = 4200.2.80 = 672000(J) b) V× H =  Qtp = ... = Qtp  746666,7(J) NhiÖt lîng bÕp táa ra lµ 746666,7J c) V× bÕp sö dông ë U = 200V b»ng víi HĐT định mức do đó công suất của bếp là P = 1000W. Qtp = I2.R.t = P.t  t = ... =  746,7(s) Thêi gian ®un s«i lîng níc trªn lµ 746,7s. 3. Cñng cè. ? Viết hệ thức của định luật Ôm, công thức tính công suất và công thức tính công, hệ thức của định luật Jun - Len-xơ. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n tËp c¸c c«ng thøc: §Þnh luËt ¤m, c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt, c«ng thøc tÝnh c«ng, hÖ thức định luật Jun - Len-xơ. - ChuÈn bÞ tríc BT 3 SGK vµ lµm c¸c BT trong SBT. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 44.

(45) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 19: Bài 17. Bài tập vận dụng định luật Jun - Len-xơ Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Vận dụng định luật Jun - Len-xơ để giải đợc các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng ®iÖn. 2. KÜ n¨ng. - RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - Bµi tËp, c¸ch GBT. * Học sinh: - Kiến thức đã học, đồ dùng học tập. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng GV: Híng dÉn HS lµm BT 3. Gäi 1HS tãm Bµi 3 (SGK - 48): Tãm t¾t: t¾t ®Çu bµi. l = 40m. S = 0,5 mm2. HS: Thùc hiÖn. U = 220V. ? TÝnh ®iÖn trë theo c«ng thøc nµo? P® = 165W. l R  t1 = 3h. S. HS: -8 ? BiÕt c«ng suÊt, biÕt hiÖu ®iÖn thÕ, ta sÏ ρ = 1,7.10 Ω.m tính cờng độ dòng điện theo công thức nào? a) R = ? b) I = ? HS: P U.I . c) Q = ? BiÕt t = 30ngµy. ? Tính câu c theo định luật Jun - Len-xơ. Gi¶i: HS: Thùc hiÖn. a) Điện trở toàn bộ đờng dây là: R . l 40 8 1, 7.10 . 1, 36() S 5.10  6 .. b) ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  I. P 165  0, 75(A) U 220 .. c) NhiÖt lîng táa ra trªn d©y dÉn: Q = I2.R.t = (0,75)2. 1,36. 3. 30. 3600 GV: Treo bảng phụ đề bài tập sau: "Một gia đình sử dụng 1 bếp điện có ghi Q = 247860 (J)  0,07kW.h. 220V- 1000W đợc sử dụng với HĐT 220V để đun sôi 2,5 lít nớc ở nhiệt độ ban đầu lµ 20o C th× mÊt thêi gian lµ 14 phót 35 gi©y. a) TÝnh hiÖu suÊt cña bÕp. BiÕt nhiÖt rung riªng cña níc lµ C = 4200j/ Kg. K. 45.

(46) Vật lý 9. Phan Đức Linh. b) Mỗi ngày gia đình đó đun sôi 5 lít nớc víi ®iÒu kiÖn nh trªn. Hái trong 30 ngµy, gia đình đó phải trả bao nhiêu tiền điện cho viÖc ®un níc? BiÕt 1Kw.h lµ 800®". Yêu cầu HS tóm tắt đề bài. HS: Thùc hiÖn. GV: Híng dÉn HS tÝnh hiÖu suÊt theo c«ng A H  1 .100% A thøc: . Trong đó:. Bµi tËp: a) Tính đợc: I= P/U = 1 000/220 = 4,5A A= P.t = 1 000. 875 = 875 000 (j ) A1 = m.c.(t2 – t1) = 2,5.4 200.80 = 840 000 (j ) H. A1 .100% 96% A. b) C«ng cña dßng ®iÖn chuyÓn ho¸ thµnh nhiệt năng để đun sôi 5l nớc trong 30 ngày: A2 = 2.30.A = 52 500 000 (j ) = 14,7 Kw.h TiÒn ®iÖn ph¶i tr¶: T = 800. A2 = 11 760 ®.. A = P.t; A1 = m.c.(t2 − t1). HS: Thùc hiÖn. GV: Híng dÉn HS lµm c©u b víi lîng níc gấp đôi là 5 lít mỗi ngày và đun trong 30 ngµy. HS: Thùc hiÖn. 3. Cñng cè. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Xem lại những bài tập đã giải. - ChuÈn bÞ cho bµi 18: Thùc hµnh. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 20: Bµi 18. Thùc hµnh: KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ Q ~ I2 trong định luật Jun - Len-xơ Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Kiểm nghiệm đợc mối quan hệ giữa Q I2 trong định luật Jun - Lenxơ. 2. KÜ n¨ng. - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện của thí nghiệm. - Lắp ráp và tiến hành đợc thí nghiệm. 3. Thái độ. - Cã t¸c phong cÈn thËn kiªn tr×, chÝnh x¸c vµ trung thùc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c phÐp ®o vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ ®o cña thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - H×nh 18.1 phãng to. * Häc sinh: - 1nguồn điện không đổi 12V - 2A (lấy từ máy chỉnh lu hạ thế). - 1 ampe kÕ cã GH§ 2A vµ §CNN 0,1A. - 1 biÕn trë lo¹i 20 - 2A. - Nhiệt lợng kế dung tích 250ml,0 dây đốt 6 b»ng nicrom, que khuÊy. - 1 nhiÖt kÕ cã ph¹m vi ®o tõ 15 C tíi 1000C vµ §CNN 10C. - 170 ml níc tinh khiÕt. - 1 đồng hồ bấm giây có GHĐ 20 phút và ĐCNN 1 giây. - 5 ®o¹n d©y nèi. - Từng HS đã chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành nh mẫu SGK, trả lời câu hỏi phần 1. III. Ph¬ng ph¸p - Thực hành, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 46.

(47) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o c¸o phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u hái phÇn b¸o c¸o thùc hµnh tr.50 (SGK). - GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HS: ChuÈn bÞ dông cô thÝ nghiÖm. I. ChuÈn bÞ: GV: Yªu cÇu tõng nhãm nªu: - Dông cô SGK tr 49. - Môc tiªu thÝ nghiÖm. II . Néi dung. - Tác dụng của từng thiết bị đợc sử dụng và 1. Mục tiêu thí nghiệm. nêu cách lắp ráp các thiết bị đó theo sơ đồ - Kiểm nghiệm mối quan hệ Q~I. thÝ nghiÖm. - Công việc phải làm trong 1 lần đo và kết Trong định luật Jun − len xơ. 2. Sơ đồ thí nghiệm: qu¶ cÇn cã. H×nh 18.1 SGK tr 49. HS: Thùc hiÖn. 3. Thùc hµnh thÝ nghiÖm. GV: Lu ý: Lắp ráp các dụng cụ phải đảm - Nh h×nh 18,1 sgk tr 49 ( theo nhãm) b¶o c¸c yªu cÇu: Mçi nhãm cÇn cã: - Dây đốt ngập hoàn toàn trong nớc. - 1 ngời điều chỉnh biến trở để đảm bảo - BÇu nhiÖt kÕ ph¶i nhËp trong níc vµ đúng trị số cho mỗi lần đo nh hớng dẫn không đợc chạm vào dây đốt, đáy cốc. trong sgk. - Mắc đúng ampekế, biến trở. HS: TiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - 1 ngêi dïng que khuÊy níc nhÑ nhµng vµ Ph©n c«ng c«ng viÖc cho tõng thµnh viªn. thêng xuyªn. - 1 ngời theo dõi và đọc nhiệt kế. GV: §i c¸c nhãm kiÓm tra vµ gióp c¸c - 1 ngời theo dõi đồng hồ. nhãm m¾c c¸c thiÕt bÞ htÝ nghiÖm. - 1 ngêi ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o. Lu ý: LÇn ®o thø nhÊt: - Điều chỉnh biến trở để I = 0,6A. - Ghi nhiệt độ ban đầu t01. - Bấm đồng hồ để đun nớc trong 7 phút. -> Ghi kÕt qu¶. Lần 2: Chờ nớc nguội đến nhiệth độ ban ®Çu -> tiÕp thôc thùc hiÖn nh lÇn 1. LÇn 3: Nh lÇn 2. -> Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o -> Rót ra nhËn xÐt. HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm xong -> CÊt dän 4. Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh. HS: hoµn thµnh b¸o c¸o c¸o thùc hµnh. dông cô thÝ ngiÖm. -> Nép b¸o c¸o thùc hµnh. 3. Cñng cè. - Nhận xét ý thức, thái độ làm việc của các nhóm. - Tuyªn d¬ng c¸c nhãm lµm tèt phª b×nh c¸c nhãm lµm cha tèt. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc tríc bµi 19: Sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 47.

(48) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 21: Bài 19. SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM VỀ ĐIỆN Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu và thực hiện đợc các quy tắc an toàn khi sử dụng điện. - Giải thích đợc cơ sở vật lý của các quy tắc an toàn khi sử dụng điện. - Nêu và thực hiện đợc các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng. 2. KÜ n¨ng. - Có kỹ năng biết sử dụng an toàn đồ dùng điện. 3. Thái độ. - Häc sinh häc tËp nghiªm tóc, tù gi¸c. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: B¶ng phô tranh ¶nh bµi 19. * Häc sinh: §äc tríc bµi. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: An toµn khi sö dông ®iÖn. I- An toµn khi sö dông ®iÖn. GV: Cho HS th¶o luËn nhãm vµ lÇn lît tr¶ 1. Nh¾c l¹i c¸c qui t¾c an toµn khi sö dụng điện đã học ở lớp 7. lời các câu từ C1 đến C4 . C1 §èi víi HS THCS, chØ lµm TN víi HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi. HS kh¸c nhËn xÐt. nguån ®iÖn cã h®t díi 40V. Néi dung tÝch hîp m«i trêng: C2 Ph¶i sö dông d©y dÉn cã vá bäc dïng - Sống gần cỏc đường dõy cao thế rất cách điện đúng tiêu chuẩn. nguy hiểm, người sống gần các đường C3 Cần mắc cầu chì có I định mức phù điện cao thế thường bị suy giảm trí nhớ, bị hợp cho mỗi dụng cụ điện đẻ ngắt tự độnh nhiễm điện do hưởng ứng. Mặc dù ngày khi ®o¶n m¹ch. càng được nâng cấp nhưng đôi lúc sự cố C4 Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình lưới điện vẫn xảy ra. Các sự cố có thể là: cÇn lu ý: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đường dây, + Ph¶i rÊt thËn träng khi tiÕp xóc. cháy nổ trạm biến áp… Để lại những hậu + ChØ sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn víi m¹ng gia đình khi đảm bảo cách điện. quả nghiêm trọng. - Cần phải thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng điện, nhất là với 2. Mét sè qui t¾c kh¸c khi sö dông ®iÖn mạng điện dân dụng, vì mạng điện này có C5 hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy C6 hiểm tới tính mạng. GV: Cho HS thảo luận nhóm từ C5 đến. Quy t¾c an toµn kh¸c: + Rút phích cắm ra khỏi ổ khi tháo đèn. + Ng¾t c«ng t¾c hoÆc cÇu ch× tríc khi th¸o HS: Th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn nhãm lªn đèn. tr¶ lêi. C¸c nhãm nhËn xÐt. + §¶m b¶o c¸ch ®iÖn gi÷a ngêi vµ nÒn GV: Chèt l¹i. nhµ. ? Qua C5 : Nêu cách sửa chữa những hỏng + Chỉ ra dây nối với đất là chốt T3 của C6 .. 48.

(49) Vật lý 9. Phan Đức Linh. hãc nhá vÒ ®iÖn ? Nh÷ng háng hãc kh«ng râ lý do th× ph¶i ng¾t ®iÖn b¸o thî söa ch÷a. GV: Từ C6 liên hệ thực tế dây nối đất các thiết bị điện. Kí hiệu dây nối đất. GV: Th«ng b¸o: Do ®iÒu kiÖn KT tµi chÝnh còn hạn chế, biện pháp này cha đợc chú ý và sử dụng phổ biến ở nớc ta.Thực tế để thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy th× trong m¹ng điện gia đình phải có dây nối đất nữa. Giáo viên giới thiệu cột nối đất. TÝch hîp m«i trêng: - Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống gần các đường điện cao áp và tuân thủ các quy tắc an toàn khi sử dụng điện. H§2: Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. GV: Cho HS đọc thông tin SGK. ? §Ó sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng ta ph¶i lµm ntn? HS: Tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu HS lµm C7 .. phÝch c¾m.. II- Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. 1. CÇn sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. + Ngắt điện khi ra khỏi nhà để tránh hoả ho¹n. + Dành điện năng để xuất khẩu ⇒ tăng thu nhập cho đất nớc. + Giảm việc xây dựng nhà máy để giảm thiÓu « nhiÔm m«i trêng.. HS: Hoµn thµnh C7 . GV: Liªn hÖ mïa hÌ  nhËp khÈu ®iÖn tõ Trung Quèc vµo, c¸c thµnh phè lu©n phiªn 2. C¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. bÞ c¾t ®iÖn. GV: VËy cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo tÝªt kiÖm C8 A= P . t=U . I . t. ®iÖn n¨ng ? C9 HS: Tr¶ lêi C9 . TÝch hîp m«i trêng: - Các bóng đèn sợi đốt thông thường có hiệu suất phát sáng rất thấp: 3%, các bóng đèn neon có hiệu suất cao hơn: 7%. Để tiết kiệm điện, cần nâng cao hiệu suất phát sáng của các bóng đèn điện. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Thay các bóng đèn thông thường bằng các bóng đèn tiết kiệm năng lượng. H§3: VËn dông. III- VËn dông. GV: Cho HS lµm C10 , C11 , C12 . GV: Giíi thiÖu thªm: ë kh¸ch s¹n ngêi ta ph¸t cho kh¸ch 1 tÊm nhùa khi ra khái nhµ rót tÊm nhùa ra khái æ kho¸ c«ng t¾c ng¾t hÕt ®iÖn. C10 ViÕt tê giÊy to “ Ra khái phßng th×. ph¶i t¾t ®iÖn” vµ d¸n ë chç dÔ nh×n thÊy nhÊt. “Nhí t¾t ®iÖn”. C11 D. C12 Sử dụng đèn compac thay đèn tròn.. 3. Cñng cè. - Nªu c¸ch söa ch÷a nh÷ng háng hãc nhá vÒ ®iÖn. - VËy cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng ? 49.

(50) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc vµ lµm bµi tËp 19 (SBT). - Tr¶ lêi c©u hái phÇn "Tù kiÓm tra" tr.54 (SGK)vµo vë. - ¤n tËp chuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 22: Bµi 20. Tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - HS tù «n tËp vµ kiÓm tra nh÷ng yªu cÇu vÒ kiÕn thøc ch¬ng I. - HS vận dụng đợc những KT để giải các bài tập trong chơng I. 2. KÜ n¨ng. - HS có kỹ năng tính toán các đại lợng U, I, R một cách thành thạo. 3. Thái độ. - Häc sinh häc tËp nghiªm tóc, tù gi¸c. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: B¶ng phô, bót d¹, hÖ thèng c¸c c©u hái vµ BT ch¬ng I. * Häc sinh: ¤n tËp c¸c kiÕn thøc ch¬ng I. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Lý thuyÕt - Tù kiÓm tra. I- Tù kiÓm tra. GV: KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi cña HS vÒ các câu hỏi tự kiểm tra. Sau đó đa ra hệ 1. §Þnh luËt «m. thống câu hỏi cho HS thảo luận nhóm để tr¶ lêi. U I HS: LÇn lît tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: R ? Phát biểu và viết hệ thức của định luật Trong đó: I là cờng độ dòng điện (A) «m? U lµ hiÖu ®iÖn thÕ (V) ? Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn phụ R lµ ®iÖn trë cña d©y dÉn ( Ω thuéc nh thÕ nµo vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ) đầu dây dẫn và điện trở của dây dẫn đó? - §èi víi cïng mét d©y dÉn: ? Ph¸t biÓu hÖ thøc, chØ râ mèi quan hÖ giõa U, I, R trong ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp vµ // ?. Lu ý: §èi víi ®o¹n m¹ch gåm 3 ®iÖn trë mắc //, thì điện trở tơng đơng đợc tính bởi 50. I~U 1 I~ R. Lu ý: 1K Ω = 1000 Ω 1M Ω = 1000000 Ω 2. §o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp. R1 R2 A IAB = I1 = I2 UAB = U1+ U2 RAB = R1 + R2. B.

(51) Vật lý 9. Phan Đức Linh. c«ng thøc: R1.R 2 .R 3 Rtd = R1.R 2  R 2 R 3  R1R 3. 3. §o¹n m¹ch m¾c //. R1. A. B. R2 ? ViÕt hÖ thøc chØ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn?. IAB = I1 + I2 UAB = U1+ U2 R1.R 2 = R1  R 2. RAB 4. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn, vËt liÖu lµm d©y dÉn.. ? Điện trở của một dây dẫn thay đổi nh thế l R ρ. nµo nÕu tiÕt diÖn cña nã t¨ng 4 lÇn? ChiÒu S dµi cña nã t¨ng lªn 3 lÇn? Trong đó: R: §iÖn trë d©y dÉn ? Dùc vµo c¬ së nµo mµ chóng ta cã thÓ ρ. : §iÖn trë suÊt cña d©y dÉn kết luậndây đồng dẫn điện tốt hơn dây l: ChiÒu dµi cña d©y dÉn nh«m? S: TiÕt diÖn d©y dÉn. R~ ? Tại sao những dụng cụ đốt nóng bằng điện đều làm bằng những chất có điện trở R~l suÊt lín? 1 HS: Khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua th× nhiÖt lR~ îng hÇu nh chØ to¶ ra ë d©y dÉn cã ®iÖn trë S suÊt lín vµ hÇu nh kh«ng to¶ nhiÖt ë d©y (NÕu d©y dÉn cã tiÕt diÖn trßn S =  R2) dẫn bằng đồng vì có điện trở suất nhỏ. ? ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn? ? §iÖn n¨ng lµ g×?. ? ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn? ? C«ng cña dßng ®iÖn lµ g×? ? Phát biểu và viết hệ thức của định luật Jun – len x¬?. 5. C«ng suÊt ®iÖn. P = U.I 6. §iÖn n¨ng. Dßng ®iÖn cã n¨ng lîng v× nã coa thÓ thùc hiện công và cung cấp nhiệt lợng. Năng lợng của dòng điện đợc gọi là điện năng. 7. C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trong 1 ®o¹n m¹ch: Lµ sè ®o lîng ®iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c trong ®o¹n m¹ch R1 đó. 2 A = P.t = U.I.t = I .R.t (J) Lu ý: 1KWh = 3600000J 8. §Þnh luËt Jun - Len x¬. U2 .t Q = I2.R.t = R. H§2: VËn dông. GV: treo b¶ng phô cã ghi néi dung bµi tËp: Bµi 1: Trªn 1 bµnlµ cã ghi 11-V – 600W, 1 bóng đèn có ghi 110V – 100W. a) Tính điẹn trở của bóng đèn và bàn là khi chúng hoạt động bìnhthờng. b) Cã thÓ m¾c chónh nèi tiÕp vµo m¹ch ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ 220Vkh«ng? V× sao? Cho rằng điện trở của bóng đèn và bàn là. II- VËn dông. 1. Bµi 1: Tãm t¾t: §Ìn ghi: 110V – 100W Bµn lµ ghi: 110V – 600W a) Rđèn =? Rbàn là =? b) Có thể mắc đèn và bần là nối tiếp vào U=220V đợc không? Bµi gi¶i: a) Khi đèn và bàn là hoạt động bình thờng 51.

(52) Vật lý 9. Phan Đức Linh. có giá trị nh đã tính ở phần a. GV: Híng dÉn: ? Khi đèn và bàn là hoạt động bình thờng, thì ta biết những yếu tố nào của đèn và của bµn lµ? ? H·y tÝnh ®iÖn trë cña chóng khi biÕt P vµ U? GV: Giả sử đèn và bàn là đợc mắc nối tiếp vµo m¹ch ®iÖn U = 220V. - TÝnh I - I định mức của đèn - I định mức của bóng đèn - So sánh I với Iđèn và Ibl Nếu Iđèn, Ibl nhỏ hơn I thì ta có thể mắc nối tiÕp. Ngîc l¹i th× kh«ng thÓ m¾c.. thì Pđèn = 100W;Uđèn =110V; Pbl = 600W; Ubl = 110V. Điện trở của đèn và bàn là có giá trị là: Tõ c«ng thøc: P = U.I =U. U U2 U2   R  R R P U den 2 1102  121 P 100 den  R = ®en. U bl 2 1102  20, 2 P 600 bl  Rbl=. b) Khi mắc đèn và bàn là nối tiếp vào m¹ch ®iÖn cã U = 220V, ta cã: Rtd= R1 +R2 = 20,2 + 121 = 141,2 Ω Cờng độ dòng điện chạy trong mạch là: I. U 220  1,56A R 141, 2. Mà cờng độ định mức của đèn và bàn là là: Iđèn = 0,91A Ibl = 5,45A Vậy Iđèn < I < Ibl. Nên khi mắc nối tiếp đèn và bàn là vào mạch điện 220V thì đèn sẽ Bài 2: Cho đoạn mạch có sơ đồ nh hình vẽ. cháy. R1 Trong đó R1 = 15; R2 = 10, vôn kế chỉ 25V. a) Tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch. 2. Bài 2: b) Tính cờng độ dòng điện qua mỗi mạch R2 rẽ và cờng độ dòng điện chạy qua mạch chÝnh. A GV: Yªu cÇu HS thùc hiÖn c¸ nh©n: V 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn Tãm t¾t: HS kh¸c nhËn xÐt. R1 = 15Ω. GV: NhËn xÐt vµ söa sai (nÕu cã). R2 = 10Ω. U = 25V a) R12=? b) I1=?; I2 = ? Bµi gi¶i: a) Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là: R 1.R 2 10.15  6 10  15 R  R 1 2 =. R12 b) Cờng độ dòng điện chạy qua R1 là: U 25  1, 67A I1 = R1 15. Cờng độ dòng điện chạy qua R2 là: U 25  2,5A R 10 2 I2 =. Cờng độ dòng điện chạy qua mạch chính lµ: I = I1+ I2 = 1,67 + 2,5 = 4,17A 3. Cñng cè. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. 52.

(53) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Nắm chắc các kiến thức cơ bản đã học. - Tr¶ lêi c¸c c©u hái + bµi tËp ë phÇn «n tËp ch¬ng I. - ChuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 53.

(54) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 23: KiÓm tra ch¬ng I Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Mục đích của đề kiểm tra. 1. Ph¹m vi kiÕn thøc. - Từ tiết thứ 01 đến tiết thứ 22 theo PPCT (sau khi học xong bài 20: Tổng kết chương I: Điện học). 2. Mục đích. - §èi víi HS: Đánh giá việc nhận thức kiến thức về phần điện trở dây dẫn, định luật Ôm, công, công suất điện. Đánh giá kỹ năng trình bày bài tập vật lý. - Đối với GV: Căn cứ vào kết quả kiểm tra để điều chỉnh phơng pháp giảng dạy, phụ đạo nh»m n©ng cao chÊt lîng D¹y - Häc. II. H×nh thøc kiÓm tra. - KÕt hîp TNKQ vµ Tù luËn (30% TNKQ, 70% TL). III. Thiết lập ma trận đề kiểm tra. 1. Träng sè néi dung kiÓm tra. Tổng số Nội dung tiết 1. Điện trở dây dẫn. Định 12 luật Ôm 2. Công và Công suất điện. 10 Định luật Jun-Lenxơ Tổng 22 2. Tính số câu hỏi cho mỗi chủ đề Cấp độ nhận Nội dung thức 1. Điện trở dây dẫn. Định Cấp độ luật Ôm 1, 2 ( lý 2. Công, Công suất điện. thuyết) Định luật Jun-Lenxơ Cấp độ 1. Điện trở dây dẫn. Định luật Ôm 3, 4 (vận 2. Công, Công suất điện. dụng) Định luật Jun-Lenxơ Tổng 3. Ma trận đề.. 54. Số tiết thực LT VD. Trọng số LT VD. 8. 5,6. 6,4. 25,5. 29,1. 4. 2,8. 7,2. 12,7. 32,7. 12. 8,4. 13,6. 38,2. 61,8. Lí thuyết. Trọng số. Số lượng câu Tổng số. TN. TL. 25,5. 3. 2 (4'). 1 (12'). 12,7. 1. 1 (2'). 29,1. 2. 1 (2'). 1 (9'). 32,7. 3. 2 (4'). 1 (12'). 100. 9. 6 (12'). 3 (33'). Điểm số 3,5 (16’) 0,5 (2') 2,5 (11') 3,5 (16’) 9 (45').

(55) Vật lý 9. Tên chủ đề 1. Điện trở của dây dẫn. Định luật Ôm. Phan Đức Linh. Nhận biết TNKQ. TL. 1. Nêu được điện trở của mỗi dây dẫn đặc trưng cho mức độ cản trở dòng điện của dây dẫn đó. 2. Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn.. Thông hiểu TNKQ. TL. 3. Phát biểu được định luật Ôm đối với đoạn mạch có điện trở. 4. Giải thích được nguyên tắc hoạt động của biến trở con chạy.. Vận dụng Cấp độ thấp Cấp độ cao TNKQ TL TNKQ TL 5 Vận dụng được định luật Ôm để giải một số bài tập đơn giản. 6. Vận dụng được định luật Ôm cho đoạn mạch nối tiếp gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần. 7. Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần. 8. Vận dụng được định luật Ôm cho đoạn mạch gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần mắc hỗn hợp. . Số câu hỏi Số điểm 2. Công và công suất điện. Cộng. l S. 9. Vận dụng được công thức R và giải thích được các hiện tượng đơn giản liên quan tới điện trở của dây dẫn. 1 1 1 1 1.5 C1.1 C2.4 C3.2 C4.3 C5,6,7,8.7 C9.8 0,5 0.5 0,5 0.5 3.5 10. Viết được công thức 11. Nêu được ý nghĩa của số 12. Vận dụng được công thức P = U.I tính công suất và điện vôn, số oát ghi trên dụng cụ đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. năng tiêu thụ của một điện. 13. Vận dụng được công thức A = P đoạn mạch. .t = U.I.t đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng.. 5.5 5.5. 55.

(56) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Số câu hỏi. 1 C10.6. 1 C11.5. Số điểm TS câu hỏi TS điểm. 0,5. 0.5. 3.5 4.5. 3. 3. 3. 9. 1,5. 1,5. 7,0. 10,0. IV. ĐỀ KIỂM TRA VÀ ĐÁP ÁN 1. Đề kiểm tra.. 56. 14. Chỉ ra được sự chuyển hoá các dạng năng lượng khi đèn điện hoạt động 15 Vận dụng được định luật Jun - Len xơ để giải thích các hiện tượng đơn giản có liên quan. 1.5 C15.8 C12,13,14.9 3.5.

(57) Vật lý 9. Phan Đức Linh. A. TRẮC NGHIỆM (3 điểm) Khoanh tròn vào đáp án đúng ở các câu sau: Câu 1: Điện trở của vật dẫn là đại lượng: A. Đặc trưng cho mức độ cản trở hiệu điện thế của vật. B. Tỉ lệ thuận với hiệu điện thế và cường độ dòng điện. C. Đặc trưng cho tính cản trở dòng điện của vật. D. Tỉ lệ nghịch với hiệu điện thế và cường độ dòng điện. Câu 2: Trong các biểu thức dưới đây, biểu thức của định luật Ôm là: U B. R= I Câu 3: Cho mạch điện như hình vẽ sau:. A. U = I2.R. U C. I = R. I D. U= R. Đ R b. N. M. Khi dịch chyển con chạy C về phía N thì độ sáng của đèn thay đổi như thế nào? A. Sáng mạnh lên B. Sáng yếu đi C. Không thay đổi C. Có lúc sáng mạnh, có lúc sáng yếu Câu 4: §iÖn trë cña d©y dÉn: A. Tăng lên gấp đôi khi tiết diện tăng gấp đôi. B. Gi¶m ®i mét nöa khi tiÕt diÖn t¨ng gÊp đôi. C. Giảm đi một nửa khi chiều dài tăng gấp đôi. D. Khụng thay đổi khi chiều dài tăng gấp đôi. Câu 5: Số vôn và sè oat ghi trên các thiết bị tiêu thụ điện năng cho ta biÕt: A. Hiệu điện thế đặt vào thiết bị và công suất tiêu thụ của nó khi hoạt động bình thêng. B. Hiệu điện thế đặt vào thiết bị và công suất tiêu thụ của nó. C. Hiệu điện thế và công suất để thiết bị hoạt động. D. Hiệu điện thế và công suất. Câu 6: Công thức tính công suất điện của một đoạn mạch lµ: U2 R. A. U2.I B. I2.R C. D. U.I B. TỰ LUẬN: C©u 7 (2,5®): Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ. + A R1 R2 B BiÕt R1 = 4 Ω ; R2 = 6 Ω ; UAB = 18V a) Tính điện trở tơng đơng và cờng độ dòng điện qua đoạn mạch AB. b) M¾c thªm R3 = 12 Ω song song víi R2: Vẽ lại sơ đồ mạch điện và tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB khi đó. C©u 8 (2,0®): Điện trở của bếp điện làm bằng nikêlin có chiều dài 30m, tiết diện 0,2.10−6 m2 và điện trở suất 1,1.10-6 m. Được đặt vào hiệu điện thế U = 220V và sử dụng trong thời gian 15 phút. a) Tính điện trở dây nikêlin của bếp điện. b) Tính nhiệt lượng tỏa ra của bếp trong khoảng thời gian trên? C©u 9 (2,5®): Một bóng đèn có ghi 220V – 40W. Mắc bóng đèn này vào nguồn điện 200V. a) Tính điện trở của đèn và nói rõ sự chuyển hoá năng lợng khi đèn hoạt động. 57.

(58) Vật lý 9. Phan Đức Linh. b) §Ìn cã s¸ng b×nh thêng kh«ng? V× sao? 2. Đáp án và biểu điểm. A. TRẮC NGHIỆM: 3 điểm (chọn đúng đáp án mỗi câu cho 0,5 điểm) Câu hỏi 1 2 3 4 5 6 Đáp án C C A B A D B. TỰ LUẬN: 7 điểm C©u 7 (2,5®): a) Vì R1 nối tiếp R2 nên điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB là: RAB = R1 + R2 = 4 + 6 = 10( Ω ) (0,5®) Cờng độ dòng điện qua đoạn mạch AB là: U AB 18  1,8(A) R 10 AB IAB = (0,5®) b) Mắc thêm R3 = 12 Ω song song với R2 ta có sơ đồ: (0,5đ). +. R1. R2. A. B. -. R3 Điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm R2 và R3 mắc song song là: R23 =. R2 . R 3 6 . 12 = =4( Ω) R 2+ R 3 6+12. (0,5®). Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB lúc này là: RAB = R1 + R23 = 4 + 4 = 8( Ω ) (0,5®) C©u 8 (2đ): Tóm tắt: (0,5đ) l = 30m; S = 0,2 mm2 = 0,2 m2;  = 1,1.10-6 m ; U = 220V; t = 14’ = 15.60s a) R = ? b) P = ? Q = ? Giải: a) Điện trở của dây dẫn là: R R 1,1.10 6. . l S Thay số ta được. 30 165 0, 2.10 6. (0.75đ) b) Nhiệt lượng của bếp tỏa ra trong 15 phút là: U2 2202 Q = R .t = 165 .15.60 = 263700(J) = 263,7 (kJ) (0.75đ). C©u 9 (2,5®):. U 2đm. a) Tõ c«ng thøc:. P®m = R đ. (0,25®) 2. ⇒. U đm 2202  1210() P 40 đm Điện trở của đèn là: Rđ =. (0,75®) Khi đèn hoạt động, trong đèn có sự chuyển hoá năng lợng từ điện năng thành nhiệt năng vµ quang n¨ng. (0,25®) U đ 2 2002  33,1(W) P® = R đ 1210. b) Công suất tiêu thụ của đèn là: §Ìn s¸ng yÕu h¬n b×nh thêng, v× P® < P®m 58. (33,1 W < 40 W). (0,75®) (0,5®).

(59) Vật lý 9. Phan Đức Linh. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Chương II: ĐIỆN TỪ HỌC Tiết 24: Bài 21. NAM CHÂM VĨNH CỬU Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - HS mô tả đợc từ tính của nam châm, biết đợc các từ cực loại nào hút nhau, loại nào đẩy nhau. - HS biết xác định các từ cực của nam châm: Cực Bắc (N), cực Nam (S),mô tả đợc cấu tạo và giải thích đợc hoạt động của la bàn. 2. KÜ n¨ng. - Xác định cực nam châm. - Giải thích hoạt động của la bàn, sử dụng xác định hớng. 3. Thái độ. - CÈn thËn, trung thùc, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ *Cho mçi nhãm HS: - 2 thanh nam châm thẳng( 1 thanh đợc bọc kín) - Nam ch©m ch÷ U - 1 la bµn - 1 kim nam châm đặt trên mũi nhọn thẳng đứng. - 1 gi¸ thÝ nghÞªm, d©y treo nam ch©m, vôn s¾t. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Tõ tÝnh cña nam ch©m. I- Tõ tÝnh cña nam ch©m. GV: Yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc vÒ tõ tính của nam châm đã học ở lớp 5 và lớp 7. ? Nam châm là vật có đặc điểm gì? HS: Tr¶ lêi. ? Dựa vào kiến thức đã học hãy nêu phơng 1. ThÝ nghiÖm. ¸n lo¹i s¾t ra khái hçn hîp c¸c vôn s¾t, nhôm, đồng, gỗ...? C1 HS: Tr¶ lêi. §a thanh kim lo¹i l¹i gÇn vôn s¾t, vôn C1 C2 GV: yêu cầu HS đọc , SGK tr 58. nhôm, vụn đồng... Nếu thanh kim loại hút c¸c vôn s¾t th× nã lµ nam ch©m. HS: Nêu mục đích và cách tiến hành thí nghiÖm. C2 GV: Giao dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm nhãm: däc theo híng B¾c – Nam. Khi đã đứng cân bằng trở lại kim nam N1,3: Lµm thÝ nghiÖm C1 . ch©m vÉn chØ híng B¾c – Nam nh cò. N2,4: lµm thÝ nghiÖm C2 . HS: Lµm thÝ nghiÖm. -> B¸o c¸o kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm.. 59.

(60) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ? Tõ kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm, ta cã kÕt luËn g× vÒ tõ tÝnh cña nam ch©m? HS: Tr¶ lêi. GV: Yêu cầu 1-> 2 HS đọc phần kết luận sgk tr 58. Chó ý: Cho r»ng kim nam ch©m cã thÓ hót c¸c kim lo¹i lµ sai. HS: §äc phÇn th«ng b¸o SGK tr 59. ? Nêu qui ớc cách đặt tên, đánh dấu bằng s¬n mµu c¸c cùc cña nam ch©m? HS: Tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 21.2 -> Lµm quen víi c¸c d¹ng nam ch©m cã trong phßng thÝ nghiÖm. H§2: T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m. GV: Yêu cầu HS đọc nội dung C3 , C4 SGK tr 59.. 2. KÕt luËn. - Mỗi nam châm có 2 cực, khi để tự do, cực luôn chỉ hớng Bắc địa lí gọi là từ cực Bắc, cực luôn chỉ hớng Nam địa lí gọi là từ cực Nam. * KÝ hiÖu c¸c cùc cña nam ch©m: - KÝ hiÖu theo mµu s¾c: + Cực Nam sơn màu đỏ (trắng). + Cùc B¾c s¬n mµu xanh (®en). - KÝ hiÖu b»ng ch÷: + Cùc nam viÕt ch÷ S. + Cùc b¾c viÕt ch÷ N. II- T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m. 1. ThÝ nghiÖm. C3. ? C3 , C4 yªu cÇu c¸c em lµm nh÷ng viÖc g×? HS: Tr¶ lêi. GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm để thực hiÖn thÝ nghiÖm. HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm. GV: Theo dâi vµ gióp c¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm. HS: Cử đại diện các nhóm báo cáo kết quả thÝ nghiÖm. ? Tõ kÕt qña cña thÝ nghiÖm, h·y cho biÕt sù t¬ng t¸c gi÷a c¸c cùc cña nam ch©m? HS: Tr¶ lêi. ? Tãm l¹i sau bµi häc h«m nay c¸c em biÕt nh÷ng g× vÒ tõ tÝnh cña nam ch©m? HS: Tr¶ lêi. GV: Cho HS đọc kết luận. HS: §äc. H§3: VËn dông. GV: Yêu cầu HS hoạt động cá nhân thực. §a cùc nam cña thanh nam ch©m l¹i gÇn kim nam ch©m -> Cùc b¾c cña kim nam ch©m bÞ hót vÒ phÝa cùc nam cña thanh nam ch©m.. hiÖn C5  C8 SGK tr 59, 60.. mét thanh nam ch©m.. HS: Tr×nh bµy t¹i chç.. HS: NHËn xÐt.. C4. §æi ®Çu 1 trong 2 nam ch©m råi ®a l¹i gÇn -> c¸c cùc cïng tªn cña 2 nam ch©m ®Èy nhau, c¸c cùc kh¸c tªn cña 2 nam ch©m hót nhau. 2. KÕt luËn. (SGK - 59). III- VËn dông. C5 Có thể Tổ Xung Chi đã lắp đặt trên xe C6 Bé phËn chØ híng cña la bµn lµ kim. nam ch©m. Bëi t¹i mäi vÞ trÝ trªn tr¸i đất( trừ ở hai địa cực) Kim nam châm luôn chỉ hớng Nam – Bắc địa lí. -> La bàn dùng để xác định phơng hớng dùng cho ngời đi biển, đi rừng, xác định hớng làm nhà... C7. - §Çu nµo cña nam ch©m cã ghi ch÷ N lµ cùc b¾c. §Çu nµo cña nam ch©m cã ghi ch÷ S lµ cùc Nam. - §èi víi kim nam ch©m ph¶i dùa vµo mµu GV: Cho HS so sánh từ tính của nam châm sắc để kiểm tra: ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau ë trªn thanh. + Dùng nam châm khác đã biết cực từ đa HS: Tõ tÝnh cña nam ch©m tËp chung chñ l¹i gÇn . 60.

(61) Vật lý 9. Phan Đức Linh. yÕu ë 2 ®Çu thanh nam ch©m.. + Đa kim nam châm tự do, dựa vào định hớng của kim nam châm để biết đợc tên cực GV: Nhận xét và khẳng định câu trả lời từ của kim nam châm. đúng. C8 S¸t víi cùc b¾c cña thanh nam ch©m treo trªn d©y lµ cùc nam cña thanh nam ch©m. 3. Cñng cè. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc phÇn ghi nhí SGK tr 60. - Lµm bµi tËp bµi 21 SBT. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 61.

(62) Vật lý 9. Phan Đức Linh (Thùc hiÖn theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh míi). TiÕt 23: Bµi 22. T¸c dông cña dßng ®iÖn - Tõ trêng Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Mô tả đợc thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện; Trả lời đợc câu hỏi, từ trờng tồn tại ë ®©u; BiÕt c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kĩ năng lắp đặt thí nghiệm, nhận biết từ trờng. 3. Thái độ. - Yªu thÝch m«n häc, cã ý thøc cÈn thËn, hîp t¸c nhãm. II. ChuÈn bÞ *Cho mçi nhãm HS: 2 giá thí nghiệm; 1 nguồn điện 3V hoặc 4,5V; 1 kim nam châm đợc đặt trên giá, có trục thẳng đứng; 1 công tắc; 1 đoạn dây dẫn bằng constantan dài khoảng 40cm; 5 đoạn dây nèi; 1 biÕn trë; 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. * C¸ nh©n HS: Học bài cũ, đọc trớc bài mới. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Đọc thuộc ghi nhớ bài 21. Nêu các cách khác nhau để xác định tên cực của 1 thanh nam châm khi màu sơn đánh dấu cực đã bị tróc hết. 2. Bµi míi. GV đặt vấn đề nh SGK. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Lùc tõ. I- Lùc tõ. GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm 1. ThÝ nghiÖm: (SGK - 61) h×nh 22.1 a sgk tr 61. ? Hãy nêu mục đích và cách tiến hành làm thÝ nghiÖm? HS: Tr¶ lêi. GV: Giao dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm. HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm. GV: §i c¸c nhãm, theo dâi vµ gióp HS tiÕn hµnh thÝnghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng vµ tr¶ C1 Khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn lêi C1 SGK tr 61. -> Kim nam ch©m lÖch ®i. Khi ng¾t dßng ®iÖn -> Kim nam ch©m trë HS: Lµm TN vµ tr¶ lêi C1 vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. . Lu ý HS: §Æt d©y dÉn // víi trôc cña kim nam ch©m. ? Trong thÝ nghiÖm trªn, hiÖn tîng x¶y ra víi kim nam ch©m chøng tá ®iÒu g×? HS: Tr¶ lêi. GV: Cho HS đọc kết luận SGK. 2. KÕt luËn: HS: §äc. GV: Trong thí nghiệm trên nam châm đợc (SGK - 61) bè trÝ n»m díi vµ // víi d©y dÉn th× chÞu t¸c dụng của lực từ. Có phải chỉ có vị trí đó míi cã lùc tõ t¸c dông lªn kim nam ch©m 62.

(63) Vật lý 9. Phan Đức Linh. kh«ng? Chóng ta t×m hiÓu phÇn II. H§2: Tõ trêng. II- Tõ trêng. GV: Hớng dẫn HS tiến hành TN để trả lời 1. Thí nghiệm: Hình 22.1b SGK tr 61. C2 , C3 .. C2. HS: Tiến hành TN và nêu hiện tợng xảy ra. Khi đa kim nam châm đến các vị trí khác HS: Tiến hành tơng tự đối với thanh nam nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hoÆc xung quanh nam ch©m -> Kim nam châm lẹch khỏi hớng Bắc- Nam địa lí châm. Sau đó trả lời C2 , C3 SGK tr 61. ? Hiện tợng sảy ra đối với kim nam châm trong thÝ nghiÑm trªn chøng tá kh«ng gian xung quanh dßng ®iÖn, xung quanh nam châm có điểm gì đặc biệt? HS: Tr¶ lêi. GV: Suy ra kÕt luËn. Néi dung tÝch hîp m«i trêng:. C3. ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yªn, xoay cho nã lÖch khái híng võa x¸c định, buông tay -> Kim nam châm luôn chỉ theo hớng xác định. 2. KÕt luËn: (SGK - 61). - Các kiến thức về môi trường: + Trong không gian từ trường và điện trường tồn tại trong một trường thống nhất là điện từ trường. Sóng điện từ là sự lan truyền của điện từ trường biến thiên trong không gian. + Các sóng radio, sóng vô tuyến, ánh sáng nhìn thấy, tia X, tia gamma cũng là sóng điện từ. Các sóng điện từ truyền đi mang theo năng lượng. Năng lượng sóng điện từ phụ thuộc vào tần số và cường độ sóng. - Các biện pháp bảo vệ môi trường: + Xây dựng các trạm phát sóng điện từ xa khu dân cư. + Sử dụng điện thoại di động hợp lí, đúng cách; không sử dụng điện thoại di động để đàm thoại quá lâu (hàng giờ) để giảm thiểu tác hại của sóng điện từ đối với cơ thể, tắt điện thoại khi ngủ hoặc để xa người. + Giữ khoảng cách giữa các trạm phát sóng phát thanh truyền hình một cách thích hợp. + Tăng cường sử dụng truyền hình cáp, điện thoại cố định; chỉ sử dụng điện thoại di động 3. C¸ch nhËn biÕt tõ trêng. khi thật cần thiết. - Dïng kim nam ch©m (nam ch©m thö). N¬i. ? VËy tõ trêng tån t¹i ë ®©u? nµo trong kh«ng gian cã lùc tõ t¸c dông lªn ? Làm thế nào để nhận biết đợc tại một nơi kim nam châm thì nơi đó có từ trờng. nào đó có từ trờng? HS: Tr¶ lêi. GV: Gîi ý: Nhớ lại các thí nghiệm, thí nghiệm nào đã chøng tá cã lùc tõ t¸c dông lªn kim nam ch©m thö. H§3: VËn dông. III- VËn dông. GV: Yªu cÇu HS th¶o luËn tr¶ lêi C4 , C5. C4. §Æt kim nam ch©m l¹i gÇn d©y dÉn AB, C6 , tr 62. nÕu kim nam ch©m lÖch khái híng nam – HS: Th¶o luËn theo nhãm -> §¹i ®iÖn b¾c, th× d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua 63.

(64) Vật lý 9. Phan Đức Linh. nhóm đứng tại trỗ trình bày -> Nhóm khác và ngợc lại. nhËn xÐt . C5 GV: NhËn xÐt, chèt l¹i kiÕn thøc. Đó là thí nghiệm đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng yên thì kim nam ch©m lu«n chØ theo híng Nam – B¾c C6. Kh«ng gian xung quanh nam ch©m cã tõ trêng. 3. Cñng cè. - GV thông báo: Thí nghiệm này đợc gọi là thí nghiệm Ơ-xtét do nhà bác học Ơ-xtét tiến hµnh n¨m 1820. KÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm më ®Çu cho bíc ph¸t triÓn míi cña ®iÖn tõ häc thÕ kØ 19 vµ 20. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc phÇn ghi nhí sgk tr 62. - Lµm c¸c bµi tËp 22.2 -> 22.4 SBT. - §äc tríc bµi 24: Tõ phæ - §êng søc tõ. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 64.

(65) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 24: Bµi 23. Tõ phæ - §êng søc tõ Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - BiÕt c¸ch dïng m¹t s¾t t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m. - Biết vẽ các đờng sức từ và xác định đợc chiều các đờng sức từ của thanh nam châm. 2. KÜ n¨ng. - Nhận biết cực của nam châm, vẽ đờng sức từ đúng cho nam châm thẳng, nam châm ch÷ U. 3. Thái độ. - Yªu thÝch m«n häc, cã ý thøc cÈn thËn, hîp t¸c nhãm. II. ChuÈn bÞ *Cho mçi nhãm HS: - 1 thanh nam ch©m th¼ng - 1 tÊm nhùa trong cøng - 1 Ýt m¹t s¾t - 1 bót d¹ - Một số kim nam châm nhỏ có trục quay thẳng đứng * Gi¸o viªn: - Một bộ thí nghiệm đờng sức từ (trong không gian). III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Nêu đặc điểm của nam châm. Cách nhận biết từ trờng. 2. Bµi míi. Bằng mắt thờng chúng ta không thể nhìn thấy từ trờng. Vậy làm thế nào để có thể h×nh dung ra tõ trêng vµ nghiªn cøu tõ tÝnh cña nã mét c¸ch dÔ dµng, thuËn lîi?  Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Tõ phæ. I- Tõ phæ. 1. ThÝ nghiÖm: GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu môc I ? Nêu mục đích, dụng cụ và cách tiến hành (SGK - 63) lµm thÝ nghiÖm? HS: Tr¶ lêi. GV: Giao dông cô cho c¸c nhãm. HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm. GV: Lu ý: - Mạt sắt phải đợc dàn đều, không để mạt s¾t qu¸ dµy, tõ phæ sÏ kh«ng râ nÐt. - Không đợc nghiêng miếng nhựa so với bề mÆt cña thanh nam ch©m. HS: Quan s¸t thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C1 SGK tr 63. ? Tõ kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm, em cã kÕt luËn g× vÒ sù s¾p xÕp cña c¸c m¹t s¾t trong tõ trêng cña nam ch©m? HS: Tr¶ lêi. GV: Suy ra kÕt luËn. GV: Th«ng b¸o kh¸i niÖm tõ phæ SGK. HS: Nghe vµ ghi nhí. GV: Dựa vào từ phổ, ta có thể vẽ đợc đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng. Vậy đờng. C1 C¸c m¹t s¾t xung quanh nam ch©m ®-. ợc xắp xếp thành những đờng cong nối từ cùc nµy sang cùc kia cña nam ch©m, cµng xa nam châm các đờng này càng tha. 2. KÕt luËn: (SGK - 63). 65.

(66) Vật lý 9. Phan Đức Linh. sức từ đợc vẽ nh thế nào? ⇒ II. H§2: §êng søc tõ. GV: Yªu cÇu HS quan s¸t l¹i tõ phæ cña thÝ nghiÖm trªn vµ kÕt hîp víi h×nh 23.2 -> vẽ các đờng sức từ của nam châm thẳng. HS: Thùc hiÖn. GV lu ý: - Vẽ các đờng sức từ không đợc cắt nhau. - Các đờng sức từ phải xuất phát ở những ®iÓm kh¸c nhau. - Ph¶i thÓ hiÖn râ n¬i cã tõ trêng m¹nh th× c¸c §ST mau, n¬i cã tõ trêng yÕu th× c¸c §ST tha. GV: Nêu qui ớc chiều của các đờng sức từ. HS: Nghe và ghi nhớ -> đánh dấu chiều của đờng sức từ vừa vẽ đợc ở phần a. Sau. II- §êng søc tõ. 1. Vẽ và xác định chiều của các đờng sức tõ. a). b). đó trả lời C3 SGK tr 64. ? Qua việc thực hành vẽ và xác định chiều, hãy rút ra kết luận về sự định hớng của các kim nam châm trên một đờng sức từ, về chiều của các đờng sức từ ở 2 đầu của nam ch©m? HS: Tr¶ lêi. GV: Thông báo: qui ớc về độ mau tha của các đờng sức từ biểu thị độ mạnh yếu của tõ trêng t¹i mçi ®iÓm.. C2. Trên mỗi đờng sức từ, kim nam châm định hớng theo một chiều nhất định. Qui íc: Chiều đờng sức từ là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc theo kim nam châm đặt cân bằng trên đờng sức từ. C3. GV: Suy ra kÕt luËn. HS: §äc kÕt luËn SGK. H§3: VËn dông. GV: Yªu cÇu HS thùc hiÖn C4 , C5 , C6 SGK tr 64. HS: Hoạt động cá nhân, quan sát hình vẽ vµ tr¶ lêi vµo vë. GV: Th«ng b¸o: Xung quanh nam ch©m có từ trờng. Do đó các dờng sức từ ở mọi phÝa cña nam ch©m, chø kh«ng chØ n»m trªn mét mÆt ph¼ng. - Đờng sức từ không phải là đờng có thật trong không gian mà ngời ta chỉ dùng đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng.. Bên ngoài thanh nam châm các đờng sức từ cã chiÒu ®i ra tõ cùc B¾c, ®i vµo cùc Nam. 2. KÕt luËn. (SGK - 64) III- VËn dông. C4. ë kho¶ng gi÷a hai cùc cña nam ch©m ch÷ U, các đờng sức từ gần nh song song với nhau, bên ngoài là những đờng cong nối hai cùc. C5. §êng søc tõ cã chiÒu ®i ra cùc B¾c ®i vµo cùc Nam cña nam ch©m ->§Çu B cña nam ch©m lµ cùc Nam. C6. Hình vẽ đờng sức từ thể hiện có chiều đi từ cùc B¾c cña nam ch©m bªn tr¸i sang cùc Nam cña nam ch©m bªn ph¶i.. 3. Cñng cè. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi. - Lµm BT 23 SBT. - §äc tríc bµi 24: Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. V. Rót kinh nghiÖm 66.

(67) Vật lý 9. Phan Đức Linh. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 25: Bµi 24. Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - So sánh đợc từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của nam châm thẳng. - Vẽ đợc đờng sức từ biểu diễn từ trờng của ống dây. - Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đờng sức từ của ống dây có dòng ®iÖn ch¹y qua khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. 2. KÜ n¨ng. - RÌn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm. - Rèn kỹ năng vẽ hình biểu diễn các đờng sức của từ trờng. 3. Thái độ. - Yªu thÝch m«n häc, cã ý thøc cÈn thËn, hîp t¸c nhãm. II. ChuÈn bÞ *Cho gi¸o viªn vµ mçi nhãm HS: - 1 tÊm nhùa cã luån s½n c¸c vßng d©y cña mét èng d©y dÉn. - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 Ýt m¹t s¾t. - 1 c«ng t¾c, 3 ®o¹n d©y dÉn. - 1 bót d¹. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Làm thế nào để tạo ra từ phổ của nam châm thẳng? Hãy biểu diễn từ trờng (Vẽ các đờng sức từ) của nam châm thẳng? 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Từ phổ, đờng sức từ của ống dây I- Từ phổ, đờng sức từ của ống dây có cã dßng ®iÖn ch¹y qua. dßng ®iÖn ch¹y qua. 1. ThÝ nghiÖm: HS: Nghiªn cøu thÝ nghiÖm sgk tr 65. ? Nêu cách tạo ra để qua sát từ pổ của ống (SGK - 65) d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi nh÷ng dông cụ đã chuẩn bị? HS: Tr¶ lêi. ? C¸c em h·y thö dù ®o¸n vÒ h×nh ¶nh c¸c đờng sức từ bên ngoài và bên trong ống d©y? HS: Dù ®o¸n. GV: Giao dông cô cho c¸c nhãm. 67.

(68) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: TiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm , quan s¸t vµ tr¶ lêi C1 sgk tr 65. GV: Lu ý HS: Quan s¸t phÇn tõ phæ ë bªn trong èng d©y. ? §êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua cã g× kh¸c víi nam ch©m th¼ng? HS: Tr¶ lêi vµ hoµn thiÖn C2 sgk tr 65. GV: Yêu cầu HS vẽ 1 vài đờng sức từ của ống dây. Dùng kim nam châm đặt trên đờng sức từ vừa vẽ nhận xét chiều của đờng søc tõ ->Hoµn thiÖn C3 sgk tr 65. HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV. GV: Th«ng b¸o: Hai ®Çu cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua còng lµ 2 tõ cùc: - §Çu cã §ST ®i ra gäi lµ cùc B¾c. - §Çu cã §ST ®i vµo gäi lµ cùc Nam. ? Tõ kÕt qu¶ cña C1 , C2 , C3 chóng ta rút đợc kết luận gì về từ phổ, đờng sức từ, chiều của đờng sức từ ở 2 đầu ống dây? HS: 1, 2 HS tr¶ lêi. GV: Yêu cầu HS đọc kếtluận sgk tr 66. HS: §äc. H§2: Quy t¾c n¾m tay ph¶i. ? Tõ trêng do dßng ®iÖn sinh ra, vËy chiÒu của đờng sức từ có phụ thuộc vào chiều dßng ®iÖn kh«ng? => ? làm cách nào để kiểm tra điều đó? HS: Dù ®o¸n -> Nªu c¸ch kiÓm tra: §æi chiÒu dßng ®iÖn trong èng d©y. KiÓm tra sự định hớng của các KNC thử trên đờng sức từ cũ. HS: TiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm- > Rót ra kÕt luËn sgk tr 66. GV: Yªu cÇu HS ngiªn cøu qui t¾c n¨m bµn tay ph¶i sgk tr 66 HS: Lµm viÖc c¸ nh©n. - Vận dụng xác định chiều của ĐST trong thÝ nghiÖm trªn. - So sánh chiều ĐST đã cho đợc xác định b»ng nam ch©m thö. ? Nh vËy §ST trong lßng èng d©y vµ ngoµi èng d©y cã g× kh¸c nhau? HS: Tr¶ lêi. ? Biết chiều của đờng sức từ trong lòng èng d©y => ChiÒu cña §ST bªn ngoµi èng d©y nh thÕ nµo? HS: Tr¶ lêi. H§3: VËn dông. GV: Yªu cÇu HS thùc hiÖn C4  C6 68. C1. PhÇn tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y vµ ngoµi thanh nam ch©m gièng nhau. Khác nhau: trong ống dây các đờng mạt sắt đợc sắp xếp gần nh song song với nhau. C2. §êng søc tõ ë trong vµ ngoµi èng d©y t¹o thành những đờng cong khép kín . C3. Dựa vào định hớng củakim nam châm ta xác định đợc chiều của đờng sức từ. - ở hai cực của ống dây đờng sức từ cùng đi ra mét ®Çu èng d©y vµ cïng ®i vµo ë mét ®Çu cña èng d©y.. 2. KÕt luËn: (SGK - 66) II- Quy t¾c n¾m tay ph¶i. 1. Chiều đờng sức từ của ống dây có dòng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc vµoyªó tè nµo? a) ThÝ nghiÖm. H×nh 24.3 sgk tr 66. b) KÕt luËn: (SGK - 66). 2. Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i. a) Qui t¾c: (SGK - 66). b) ¸p dông: (SGK - 66).. III- VËn dông. C4. §Çu A lµ cùc Nam, ®Çu B lµ cùc B¾c.

(69) Vật lý 9 SGK. HS: Hoạt động cá nhân. GV: Chèt l¹i kiÕn thøc.. Phan Đức Linh C5. Kim nam ch©m bÞ vÏ sai chiÒu lµ kim sè 5. Dßng ®iÖn trong èng d©y cã chiiªï ®i ra ë ®Çu d©y B. C6. §Çu A cña cuén d©y lµ cùc B¾c,§Çu B lµ cùc Nam. 3. Cñng cè. HS: §äc ghi nhí. GV: Yêu cầu HS đọc mục có thể em cha biết. GV: NhÊn m¹nh: Nhê cã qui t¾c bµn tay tr¸i ta cã thÓ: - Xác định chiều của ĐST khi biết chiều dòng điện - Xác định đợc từ cực của ống dâykhi biết chiều dòng điện. - Xác định chiều dòng điện khi biết từ cực của ống dây (hoặc biết chiều của đờng sức từ). 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc qui t¾c n¾m tay ph¶i, vËn dông thµnh th¹o qui t¾c. - Lµm bµi tËp 24 (SBT). - §äc tríc bµi 25: Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp - Nam ch©m ®iÖn. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 26: Bµi 25. Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp - Nam ch©m ®iÖn Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Mô tả đợc TN về sự nhiễm từ của sắt, thép. - Biết và giải thích đợc vì sao lõi sắt non dùng để chế tạo nam châm điện còn thép dùng để chế tạo nam châm vĩnh cửu. - Nêu đợc 2 cách làm tăng lực từ của NC điện tác dụng lên 1 vật là tăng cờng độ dòng ®iÖn ®i qua c¸c vßng d©y vµ t¨ng sè vßng d©y cña èng d©y. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ. - Yªu thÝch m«n häc, cã ý thøc cÈn thËn, hîp t¸c nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - Tranh cÇn cÈu ®iÖn hoÆc nam ch©m ®iÖn ®ang hót c¸c vËt b»ng s¾t thÐp. *Cho mçi nhãm HS: - Mét BTN, Ampe kÕ 1 chiÒu, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, la bµn lo¹i to, cuén d©y 200400 V (m¸y biÕn thÕ). - Mét Ýt ®inh s¾t, lâi s¾t non, lâi s¾t ch÷ I. Mét sè ®o¹n d©y dÉn, b¶ng ®iÖn, gi¸ thÝ nghiÖm. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Phát biểu quy tắc nắm tay phải. Nêu cấu tạo của nam châm điện đã đợc học ở lớp 7. 2. Bµi míi. 69.

(70) Vật lý 9. Phan Đức Linh. §a tranh vÏ nam ch©m ®iÖn (cÇn cÈu ®iÖn) giíi thiÖu, nhê nam ch©m ®iÖn mµ ngêi ta có thể thu gom "rác kim loại" một cách dễ dàng, vậy nam châm điện đợc tạo ra ntn? Nã cã g× lîi h¬n so víi nam ch©m vÜnh cöu. Chóng ta cïng häc bµi h«m nay. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp. I- Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp. GV: Yêu cầu HS đọc thí nghiệm và quan 1. Thí nghiệm. s¸t h×nh 25.1 sgk tr 68. a) ThÝ nghiÖm: HS: §äc vµ quan s¸t. ? Hãy cho biết mục đích, dụng cụ và cách Hình 25.1Sgk tr 68. tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. HS: Tr¶ lêi. GV: Giao dông cô thùc hµnh cho c¸c nhãm. HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm GV: Yêu cầu Nhóm 1,3 nhận xét về hiện tợng thí nghiệm khi đóng khoá K. - TH1: Víi lâi s¾t. - TH2: Víi lâi thÐp. Nhãm 2,4 tr¶ lêi C1 sgk tr 68. HS: Thùc hiÖn.. NhËn xÐt: Khi đóng công tắc KNC bị lệch đi so với ph¬ng ban ®Çu. Khi đặt lõi sắt (thép) vào trong lòng cuộn dây đóng khoá K: Góc lệch của KNC lớn h¬n trêng hîp kh«ng cã lâi s¾t (thÐp) b) ThÝ nghiÖm 2: H×nh25.2 sgk tr 68. C1. * Néi dung tÝch hîp m«i trêng:. Khi ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y lâi s¾t non mÊt hÕt tõ tÝnh, cßn lâi thÐp th× vÉn - Các biện pháp bảo vệ môi trường: + Trong cỏc nhà mỏy cơ khớ, luyện kim cú còn giữ đợc từ tính. nhiều các bụi, vụn sắt, việc sử dụng các nam châm điện để thu gom bụi, vụn sắt làm sạch môi trường là một giải pháp hiệu quả. + Loài chim bồ câu có một khả năng đặc biệt, đó là có thể xác định được phương hướng chính xác trong không gian. Sở dĩ như vậy bởi vì trong não bộ của chim bồ câu có các hệ thống giống như la bàn, chúng được định hướng theo từ trường trái đất. Sự định hướng này có thể bị đảo lộn nếu trong môi trường có 2. KÕt luËn: quá nhiều nguồn phát sóng điện từ. Vì vậy, (SGK - 68) bảo vệ môi trường tránh ảnh hưởng tiêu cực của sóng điện từ là góp phần bảo vệ thiên nhiên.. ? Qua kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm 1 vµ thÝ nghiÖm 2, em rót ra kÕt luËn g× vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp? HS: Tr¶ lêi. H§2: Nam ch©m ®iÖn. II- Nam ch©m ®iÖn. GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu phÇn II vµ tr¶ C2 - CÊu t¹o nam ch©m ®iÖn: Gåm 1 èng d©y lêi C2 sgk tr 68. dÉn trong cã lâi s¾t non. HS: Hoạt động cá nhân và trả lời. - C¸c con sè 1000 – 1500 ghi trªn èng d©y cã thÓ sö dông víi sè vßng kh¸c nhau, tuỳ theo cách chọn để nối 2 đầu ống dây víi nguån ®iÖn. 70.

(71) Vật lý 9. Phan Đức Linh - Dßng ch÷ 1A - 22 Ω cho biÕt èng d©y đợc dùng với I = 1A thì điện trở là 22 Ω. HS: §äc th«ng b¸o sgk tr 69. ? Cã thÓ t¨ng lùc tõ cña na ch©m ®iÖn b»ng c¸ch nµo? +) Cã thÓ t¨nglùc tõ cña nam ch©m ®iÖn HS: Tr¶ lêi. b»ng c¸ch: - T¨ng I ch¹y qua c¸c vßng d©y. - T¨ng sè vßng cña èng d©y. GV: Yêu cầu HS hoạt động cá nhân trả lời C3 sgk tr 69.. C3. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi miÖng -> Gi¶i NC b m¹nh h¬n NC a thÝch cho c©u tr¶ lêi cña m×nh. Nam ch©m d m¹nh h¬n nam ch©m c Nam ch©m e m¹nh h¬n nam ch©m b vµ d H§3: VËn dông. III- VËn dông. GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm trả lời C4 C4  C6 sgk tr 69. Khi cham mòi kÐo vµo ®Çu thanh nam ch©m th× mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ trë thµnh HS: Hoạt động nhóm thực hiện. Sau 2’ đại diện các nhóm đứng tại chỗ trả nam châm. Vì kéo đợc làm bằng thép nên sau khi kh«ng cßn tiÕp xóc víi nam ch©m lêi. Nhóm khác nghe và nhận xét (bổ sung) nữa, nó vẫn gic thêm đợc từ tính. c©u tr¶ lêi cña nhãm b¹n. C5 GV: Nhận xét và khẳng định nội dung câu Muốn nam châm điện mất hết từ tính, ta tr¶ lêi. chØ cÇn ng¾t m¹nh ®iÖn ®i qua èng d©y. 3. Cñng cè. Híng dÉn HS hoµn thµnh C6 : C6 Lîi thÕ cña nam ch©m ®iÖn:. - Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cờng độ dßng ®iÖn ®i qua èng d©y. - ChØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y lµ nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh. - Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống d©y. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc vµ lµm bµi tËp 25 (SBT) - Bµi 25.3, GV cã thÓ cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm cô thÓ h×nh 25.2 (SBT). Yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thµnh bµi tËp vµo vë bµi tËp. - §äc tríc bµi 26: øng dông cña nam ch©m. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 27: Bµi 26. øng dông cña nam ch©m 71.

(72) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo động. - Kể tên đợc một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ. - Yªu thÝch m«n häc, cã ý thøc cÈn thËn, hîp t¸c nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - Tranh vÏ h×nh 26.2, 26.3. Chu«ng ®iÖn. *Cho mçi nhãm HS: - Mét BTN, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, mét èng d©y, mét b¶ng ®iÖn, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. Mét ampe kÕ. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Tại sao họ lại dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện còn lõi thép để chế tạo nam ch©m vÜnh cöu? 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: Loa ®iÖn. I- Loa ®iÖn. 1.Nguyên tắc hoạt động của loa điện. GV: Yªu cÇu hs nghiªn cøu môc a trong a) ThÝ nghiÖm: sgk vµ h×nh vÏ 26.1. Gäi hs nªu c¸c dông - Dông cô: cô cÇn dïng cho TN. HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. Đại diện 1 - TiÕn hµnh: hs nªu c¸c dông cô cÇn dïng + Mắc mạch điện theo sơ đồ. GV: Y/c hs lắp mạch điện theo sơ đồ và tiÕn hµnh TN theo nhãm. Theo dâi c¸c + Quan s¸t èng d©y trong 2 trêng hîp: khi nhãm m¾c m¹ch ®iÖn. cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y vµ khi cho HS: TiÕn hµnh lµm viÖc nhãm, l¾p m¹ch điện theo sơ đồ. Quan sát hiện tợng xảy ra cờng độ dòng điện qua ống dây thay đổi. Lu ý: Khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U, khi di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. GV: Cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi èng d©y trong 2 trêng hîp ? HS: Cử đại diện trả lời GV: Nếu đổi chiều dòng điện hoặc đổi cực cña nam ch©m th× sÏ cã hiÖn tîng g× x¶y b) KÕt luËn: (SGK - 70) ra? Vµ lµm TN HS: quan x¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi c©u hái. GV: Cho HS ghi KL trong sgk. HS: Ghi KL vµo vë. GV: Híng d©n hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn. ®iÖn. Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 26.2 chØ ra Gåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh E, 1 mµng loa M. c¸c bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn. HS: Nghiên cứu sgk đại diện 1 hs trả lời GV: Quá trình biến đổi dao động điện thµnh ©m thanh diÔn ra ntn? 72.

(73) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: Thảo luận, cử đại diện đứng tại chỗ ph¸t biÓu. H§2: R¬le ®iÖn tõ. GV: Yêu cầu hs đọc sgk nghiên cứu hình 26.3. HS: Làm việc cá nhân đọc sgk, tìm hiểu sơ đồ hình 26.3 GV : R¬ le ®iÖn tõ lµ g×? H·y chØ ra c¸c bé phËn chñ yÕu cña r¬le ®iÖn tõ, t¸c dông cña mçi bé phËn. HS: Suy nghÜ tr¶ lêi GV: Yêu cầu hs đọc và thảo luận nhóm trả lêi C1 . HS: §äc vµ th¶o luËn tr¶ lêi C1 . GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n víi sgk môc 2. Treo h×nh 26.4 gäi hs lªn b¶ng chØ trªn h×nh vÏ c¸c bé phËn chÝnh cña chu«ng b¸o động. HS : §¹i diÖn 2 hs lÇn lît lªn b¶ng thùc hiÖn theo c¸c y/c cña gv GV: Gọi 1 hs lên mô tả hoạt động của chuông khi cửa mở, cửa đóng. HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn tr¶ lêi C2 . HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2 . H§3: V©n dông. GV: Yªu cÇu hs lµm C3 , C4 . Th¶o luËn trên lớp => giáo viên chữa ra đáp án câu tr¶ lêi chÝnh x¸c.. II- R¬le ®iÖn tõ. 1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ. - Rơ le điện từ là thiết bị tự động đóng ngắt m¹ch ®iÖn. - CÊu t¹o: bé phËn chñ yÕu lµ mét nam ch©m ®iÖn vµ mét thanh s¾t non. C1. - Cơ chế hoạt động: Khi đóng khoá K có dßng ®iÖn do m¹ch ®iÖn 1 cung cÊp ch¹y trong cuén d©y cña NC ®iÖn lµm cho NC hót thanh s¾t xuèng ch¹m vµo thanh s¾t phía dới. Mạch điện của động cơ M đợc đóng mạch và có dòng điện do mạch 1 cung cấp chạy qua đ/c M làm đ/c hoạt động. 2. VÝ dô vÒ øng dông cña r¬le ®iÖn tõ. C2. - Khi đóng cửa chuông không kêu vì mạch ®iÖn 2 hë. - Khi cửa bị hé mở, chuông kêu vì khi đó m¹ch ®iÖn 1 hë, nam ch©m mÊt hÕt tõ tÝnh, miếng sắt rơi xuống và tự động đóng mạch 2. III- VËn dông. C3 C4. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3 , C4 . 3, Cñng cè. - Nªu nh÷ng øng dông cña nam ch©m trong thùc tÕ. - Nêu cấu tạo và hoạt động của loa điện. -Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của rơle điện từ. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 26.1 -> 26.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 27 - Lùc ®iÖn tõ. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 73.

(74) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 28: Bµi 27. Lùc ®iÖn tõ Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Mô tả đợc thí nghiệm chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng. - Vận dụng quy tắc bàn tay trái biểu diễn lực điện từ tác dụng lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với đờng sức từ, khi biết chiều đờng sức từ và chiều dòng điện. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ. - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ *Cho mçi nhãm HS: - Một BTN (9V), khoá K, biến trở con chạy, một nam châm chữ U, thanh đồng đế, một bảng điện, Một ampe kế. Một thanh đồng nhỏ có thể di chuyển đợc (đặt trên thanh đồng đế). III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. GV: Trong bài 22 ở TN Ơ-Xtét ta đã biết: Dòng điện tác dụng lực lên nam châm (lực đó là lực từ). Vậy ngợc lại NC có tác dụng lực lên dòng điện hay không? Để tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta cïng nghiªn cøu bµi ngµy h«m nay "Lùc ®iÖn tõ". Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn I- T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã cã dßng ®iÖn. dßng ®iÖn. 1. ThÝ nghiÖm 1: GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh vÏ trong sgk. Gọi đại diện 1 hs cho biết để tiến hành * Tiến hành: - Mắc mạch điện theo sơ đồ. TN cÇn nh÷ng dông cô g× ? - §o¹n d©y dÉn AB n»m trong tõ trêng cña HS: Tìm hiểu sơ đồ trong sgk. Đại diện 1 mét nam ch©m. hs ph¸t biÓu. GV : Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm tiÕn hµnh C1 NX: §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c dông C1 TN. Th¶o luËn tr¶ lêi . của một lực nào đó. C1 HS : Th¶o luËn tr¶ lêi . 2. KÕt luËn: GV: Quan sát hs lắp mạch điện. Lu ý để thanh đồng nằm sâu trong lòng nam châm Từ trờng tác dụng lên đoạn dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng (không // ch÷ U vµ kh«ng ch¹m vµo nam ch©m. với đờng sức từ). Lực đó gọi là lực điện từ GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL. (KH: ⃗F ) HS : Th¶o luËn vµ ®a ra KL. H§2: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Quy t¾c bµn II- ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Quy t¾c bµn tay tr¸i. tay tr¸i. 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng GV: Yªu cÇu hdhs tiÕn hµnh TN nhãm, quan sát chiều CĐ của thanh đồng khi lần yếu tố nào? lợt đổi chiều dòng điện và chiều đờng sức a) Thí nghiệm 2: tõ. - TH1: §æi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua d©y GV : Gọi đại diện các nhóm báo cáo kết dÉn AB 74.

(75) Vật lý 9. Phan Đức Linh. qu¶ TN. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. GV: Y/c hs th¶o luËn nhãm rót ra KL. HS : Th¶o luËn nhãm rót ra KL. - TH2: Đổi chiều đờng sức từ của nam ch©m. => AB C§ theo chiÒu ngîc víi chiÒu ë TN1. b) KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng điện chạy trong dây dẫn và chiều đờng sức tõ. 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i: Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ hớng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngãn tay gi÷a híng theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ.. GV: Y/c hs đọc mục 2 tìm hiểu quy tắc bµn tay tr¸i. HS : 1hs đọc to trớc lớp. GV: Hd hs ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i theo c¸c bíc: 1. Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ vu«ng gãc vµ cã chiÒu híng vµo lßng bµn tay. 2. Quay bàn tay trái xung quanh một đờng sức từ ở giữa lòng bàn tay để ngón tay giữa chØ chiÒu dßng ®iÖn. 3. Cho·i ngãn tay c¸i vu«ng gãc víi ngãn tay giữa . Lúc đó ngón tay cái chỉ chiều lực ®iÖn tõ. HS : Lµm viÖc c¸ nh©n luyÖn c¸ch sö dông quy t¾c bµn tay tr¸i. H§3: VËn dông. III- VËn dông. GV: Y/ c hs làm việc cá nhân từ C2 đến C4 . Thảo luận ra đáp án đúng. HS: làm việc cá nhân từ C2 đến C4 .. C2 : Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng ®iÖn ®i. tõ B-> A.. C3 : §êng søc tõ cña NC cã chiÒu tõ díi ®i. Th¶o luËn toµn líp. lªn trªn. Lu ý khi vẽ lực điện từ F thì điểm đặt là C4 : trung ®iÓm cña ®o¹n d©y dÉn. 3. Cñng cè. - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? - Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 27.1 -> 27.3 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 28 - §éng c¬ ®iªn mét chiÒu. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 29: Bµi 28. §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 75.

(76) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 1. KiÕn thøc. - Mô tả đợc các bộ phận chính, giải thích đợc hoạt động của động cơ điện 1 chiều. - Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện. - Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ. - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ *Cho mçi nhãm HS: - Một BTN (6V), khoá K, mô hình động cơ điện một chiều. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. BT: Xác định lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn ở hình a và các từ cực ở hình B. a) b) S N ⃗ F. 2. Bµi míi. GV: Nªu t×nh huèng më bµi nh sgk. H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu bµi "§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu”. Hoạt động của GV - HS HĐ1: Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. GV: §a m« h×nh cho c¸c nhãm y/c hs t×m hiểu cấu tạo của động cơ điện một chiều. GV : Gäi 1 hs lªn b¶ng chØ râ trªn m« h×nh 2 bộ phận chính của động cơ điện 1 chiều. HS: Lµm viÖc nhãm t×m hiÓu m« h×nh. §¹i diÖn 1 lªn b¶ng lµm theo y/c cña gi¸o viªn. Néi dung tÝch hîp. Néi dung ghi b¶ng I- Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. 1. CÊu t¹o: Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây cho dòng điện chạy qua.. - Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khét. Các tia lửa điện này là tác nhân sinh ra khí NO, NO2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và gây nhiễu các thiết bị vô tuyến truyền hình gần đó. - Biện pháp bảo vệ môi trường: + Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. + Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ.. GV : Nêu các biện pháp để bảo vệ môi trờng ? 76. 2. Hoạt động của động cơ điện một chiều:.

(77) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời GV: Y/c hs vËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn dây dÉn AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cặp lực đó trên hình vẽ. HS: Lµm viÖc nh©n hoµn thµnh C1 : x¸c định lực điện từ tác dụng lên đoạn dây dẫn AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cÆp lực đó trên hình vẽ. GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2 .. Dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng lªn khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. C1 : C2 : Khung d©y sÏ quay do t¸c dông cña. hai lùc.. C3 TiÕn hµnh TN => Khung d©y quay.. HS : Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh C2 . GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN xem kÕt qu¶ C2 dù ®o¸n cã chÝnh x¸c kh«ng.. 3. KÕt luËn: - Bộ phận đứng yên đợc gọi là Stato: Nam ch©m. ®o¸n cña C2 . - Bé phËn quay (r«to): Khung d©y dÉn cã GV: Vậy hãy cho cô biết động cơ điện một dòng điện chạy qua. chiều có các bộ phận chính là gì? Nó hoạt - Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trđộng theo nguyên tắc nào? êng vµ cho dßng ®iÖn ®i qua khung, díi t¸c HS: Thảo luận để rút ra KL về cấu tạo, dụng của lực điện từ khung dây sẽ quay. nguyên tắc hoạt động của đ/c điện 1 chiều. H§2: §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kÜ II- §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kÜ thuËt. thuËt. 1. CÊu t¹o cña ®/c ®iÖn mét chiÒu trong GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi C4 . kü thuËt. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, th¶o luËn tr¶ lêi - Bé phËn chÝnh lµ nam ch©m ®iÖn vµ nhiÒu cuộn dây đặt lệch nhau và // với trục của C4 . khèi trô lµm b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuËt GV: Giới thiệu với hs: ngoài động cơ điện một ghÐp l¹i. 1 chiều còn có động cơ điện xoay chiều là loại động cơ thờng dùng trong đời sống và 2. Kết luận: (SGK - 77) kü thuËt. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n rót ra kÕt luËn vÒ động cơ điện một chiều trong kỹ thuật. HĐ3: Sự biến đổi năng lợng trong động III- Sự biến đổi năng lợng trong động cơ c¬ ®iÖn. ®iÖn. Khi đ/c điện 1 chiều hoạt động, điện năng GV: Khi hoạt động Đ/c điện chuyển hoá đợc chuyển hoá thành cơ năng. n¨ng lîng tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? HS: Th¶o luËn nhãm rót ra nhËn xÐt. H§4: VËn dông. IV- VËn dông. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm tra dù. GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n C5 -> C7 . HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C5 -> C7 .. C5 : Ngợc chiều kim đồng hồ. C6 : V× NC vÜnh cöu kh«ng t¹o ra tõ trêng. m¹nh nh nam ch©m ®iÖn. Thảo luận toàn lớp ra kq đúng. C7. 3. Cñng cè. - Nêu cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều - Động cơ điện một chiều hoạt động đã biến đổi điện năng thành những dạng năng îng nµo? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. Lµm BT 28.1 -> 28.4 trong sbt vËt lý.. l-. 77.

(78) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - §äc tríc sgk bµi 29, viÕt s½n mÉu b¸o c¸o thùc hµnh vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn1. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 78.

(79) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 30: Bµi 29. Thùc hµnh: ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu, nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Chế tạo đợc một đoạn dây thép thành nam châm, biết cách nhận biết một vật có phải là nam ch©m hay kh«ng. - Biết dùng kim nam châm để xác định tên từ cực của ống dây có dòng điện chạy trong èng d©y. 2. KÜ n¨ng. - Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành thí nghiệm. - Xö lý vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh theo mÉu. 3. Thái độ. - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị ®iÖn trong thÝ nghiÖm. - RÌn tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs * Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån, 1 am pe kÕ 1 chiÒu, cuén d©y n¹p tõ, cuén d©y thö tõ. - Một thanh thép và một thanh đồng - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. III. Ph¬ng ph¸p - Thực hành, hoạt động nhóm. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 I- ChuÈn bÞ. trong mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. 1. Tr¶ lêi c©u hái: GV: Gọi đại diện lần lợt 3 hs trả lời các C1 c©u hái trong phÇn 1 HS: Đại diện 1 hs đứng tại chỗ trả lời. C2 C3. H§2: Néi dung thùc hµnh. GV: Y/c hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 1.. 2. Dông cô TN: (SGK - 79) II- Néi dung thùc hµnh.. 1. ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu - M¾c m¹ch ®iÖn vµo èng d©y A tiÕn hµnh GV: Ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. Y/ c chÕ t¹o nam ch©m tõ 2 ®o¹n d©y thÐp vµ đồng. hs tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc. - Thử từ tính xem đoan kl nào đã trở thành GV: Theo dâi uèn n¾n hs trong qu¸ tr×nh làm TN. Lu ý: Treo thanh sắt (đồng) vuông NC. - Xác định tên từ cực của NC vừa đợc chế gãc víi trôc cña èng d©y. t¹o. GV: Yªu cÇu hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc - BCKQ vµo b¶ng. 2. NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã hµnh phÇn 2. dßng ®iÖn ch¹y qua. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n Híng dÉn c¸c nhãm bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN HS: Lµm viÖc theo nhãm tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc GV: Lu ý c¸ch treo kim nam ch©m 79.

(80) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 3. Cñng cè. GV: Y/cÇu hs hoµn thµnh b¸o c¸o. HS: Hoµn thµnh b¸o c¸o kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 GV: Thu b¸o c¸o TH NhËn xÐt giê TH. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc tríc sgk bµi 30 - bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 80.

(81) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 31: Bµi 30. Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Vận dụng đợc quy tắc nắm bàn tay phải xác định đợc chiều đờng sức từ của ống dây khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. - Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với dờng sức từ hoặc chiều đờng sức từ(chiều dßng ®iÖn) khi biÕt 2 trong 3 yÕu tè nãi trªn. 2. KÜ n¨ng. - Biết cách thực hiện các bớc giải bài tập định tính phần điện từ cách suy luận lô gíc, biết vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ. 3. Thái độ. - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị ®iÖn trong thÝ nghiÖm. - RÌn tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - B¶ng phô vÏ s½n h×nh 30.1, 30.2, 30.3 sgk tr 82,83. * Häc sinh: - ¤n tËp vµ thuéc hai quy t¾c nãi trªn. III. Ph¬ng ph¸p - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng GV: Cho HS đọc đề bài 1. Bµi 1 (SGK - 82): a) ? H·y cho biÕt quy t¾c n¾m bµn tay ph¶i dùng để làm gì? HS: Tr¶ lêi. ? Hãy phát biểu quy tắc đó? S N S HS: Ph¸t biÓu quy t¾c. N GV: yêu cầu HS vận dụng quy tắc để thực hiÖn bµi 1 sgk tr 82. Gîi ý: - Xác định đợc tên cực của ống dây. - XÐt t¬ng t¸c gi÷a èng d©y vµ nam ch©m. NhËn xÐt: Nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y. => HiÖn tîng. ? §æi chiªï dßng ®iÖn qua èng d©y, th× cã hiÖn tîng g× s¶y ra? b) HS: Tr¶ lêi. GV: VÏ l¹i h×nh vÏ. A B HS: đổi chiều dòng điện trên hình-> xác định lại từ cực -> Nhận xét sự tơng tác giữa N S N S èng d©y vµ nam ch©m -> hiÖn tîng? ? Qua néi dung bµi tËp 1, chónh ta cÇn ghi nhí néi dung kiÕn thøc nµo? Vµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng g×? HS: Tr¶ lêi. NhËn xÐt: Lóc ®Çu nam ch©m bÞ ®Èy ra xa GV: Khẳng định lại: ®Çu B. - N¾m ch¾c vµ thuéc quy t¾c n½m bµn tay ph¶i. 81.

(82) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Có kĩ năng thành thạo xác định từ cực của ống dây khi biết chiều của đờng sức từ. GV: yªu cÇu HS däc n«i dung bµi tËp 2 sgk tr 83. HS: §äc. GV: Treo b¶ng phô vÏ s½n h×nh 30.2 sgk tr 83 lªn b¶ng. ? để xác định chiều của lực từ( chiều của dßng ®iÖn) t¸c dông lªn d©y dÉn trong h×nh ta lµm nh thÕ nµo? VËn dông quy t¾c nµo? HS: Tr¶ lêi. GV: yªu cÇu HS thùc hiÖn néi dung BT 2. HS: Hoạt động các nhân -> 3 HS lên bảng thùc hiÖn trªn b¶ng phô. GV: yªu cÇu HS díi líp nhËn xÐt -> GV nhËn xÐt. GV: Treo b¶ng phô vÏ s½n h×nh 30.3 sgk tr 84 -> Yêu cầu HS hoạt động cá nhân bài 3 sgk tr 83. HS: Thùc hiÖn -> 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn vµo b¶ng phô. HS: nhËn xÐt -> GV nh©n xÐt. ? Tãm l¹i: ViÖc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m bµn tay ph¶i , bµn tay tr¸i ggåm nh÷ng bíc nµo? HS: Tr¶ lêi. GV: Chèt l¹i. Bµi 2 (SGK - 83): S. F +. S. . N F b). N a) F N.  c). S. Bµi 3 (SGK - 83): a). b) Quay ngợc chỉều kim đồng hồ. c) Khi cã lùc F1, F2 cã chiÒu ngîc l¹i. Muốn vậy phải đổi chiều dòng điện trong khung dây hoặc đổi chiều từ trờng.. 3. Cñng cè. Xác địng chiều của lực điện từ lên dây dẫn có dòng điện chạy qua trên các hình vẽ sau: N. S. + S a). N b). §¸p ¸n: a) ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ: tõ ph¶i sang tr¸i. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ: tõ sau mÆt giÊy ra tríc mÆt giÊy. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Xem lại các bài tập đã chữa. - §äc tríc bµi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 32: Bµi 31. HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ 82.

(83) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Làm đợc thí nghiệm dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng. - Mô tả đợc cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn bằng nam châm vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Sử dụng đợc đúng hai thuật ngữ mới đó là: "dòng điện cảm ứng, hiện tợng cảm ứng". 2. KÜ n¨ng. - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt thí nghiệm với các dụng cụ đã cho. - RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét c¸ch chÝnh x¸c. 3. Thái độ. - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - Một đinamô xe đạp có lắp bóng đèn; một đinamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nh×n thÊy nam ch©m vµ cuén d©y ë trong. * Häc sinh: - §äc tríc bµi. III. Ph¬ng ph¸p - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Cấu tạo và hoạt động của Đinamô I- Cấu tạo và hoạt động của đinamô xe xe đạp. đạp. * CÊu t¹o: GV: Nêu vấn đề: Ta đã biết muốn tạo ra Gồm lõi sắt đạt trong cuộn dây gắn với dßng ®iÖn, ph¶i dïng nguån ®iÖn lµ pin bóng đèn. hoÆc ¸cquy. Nam ch©m vÜnh cöu g¾n víi trôc quay, ? Cã trêng hîp nµo kh«ng dïng pin hoÆc acquy mà vẫn tạo ra dòng điện đợc không? núm đinamô. GV: Gợi ý : Bộ phận nào làm cho đèn xe đạp phát sáng? HS: Đèn xe đạp sáng nhờ đinamô xe đạp. ? Trong bình điện xe đạp (đinamô xe đạp) cã nh÷ng bé phËn nµo? HS: Tr¶ lêi. ? hãy dự đoán xem hoạt động của bộ phận * Hoạt động: chÝnh nµo cña ®inam« g©y ra dßng ®iÖn? Khi quay nóm cña ®inam« -> nam ch©m HS: Dù ®o¸n. quay theo - > đèn sáng. HĐ2: Dùng nam châm để tạo ra dòng I- Dùng nam châm để tạo ra dòng điện. 1. Dïng nam ch©m vÜnh cöu. ®iÖn. a) ThÝ nghiÖm1: H×nh 31.2 sgk tr 85. GV: yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 31.1; 31,2 đọc nội dung C1 -> Hoạt động nhóm làm thÝ nghiÖm. HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV. GV hớng dẫn:làm từng động tác phải dứt kho¸t vµ nhanh: - §a nam ch©m vµo trong lßng èng d©y. - §Ó nam ch©m n»m yªn 1 lóc trong lßng èng d©y. - KÐo nam ch©m ra khái èng d©y.. C1. Trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng khi: 83.

(84) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: Hoạt động theo nhóm -> Trả lời C1. - Di chuyÓn na ch©m l¹i gÇn cuén d©y. - Di chuyÓn nam ch©m ra xa cuén d©y.. vµ C2 sgk tr 85. đại diện nhóm trả lời ,thảo luận chung cả C2 lớp để rút ra nhận xét. Trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m GV: Yªu cÇu HS m« t¶ râ, dßng ®iÖn xuÊt øng. hiÖn trong khi di chuyÓn nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén d©y. * NhËn xÐt 1: (SGK - 85). GV: TiÕp tôc cho HS thùc hiÖn thÝ nghiÖm HS: TiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C3 sgk tr 86.. Lu ý: lâi s¾t cña nam ch©m ®a s©u vµo trong lßng èng d©y.. ? Khi đóng hay ngắt mạch điện đợc mắc víi nam ch©m ®iÖn th× tõ trêng cña nam châm thay đổi nh thế nào? HS: Tr¶ lêi. ? Dòng điện có cờng độ tăng lên hay giảm ®i khiÕn tõ trêng m¹nh lªn hay yÕu ®i? HS: Tr¶ lêi. =>. H§3: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. GV: yêu cầu HS đọc thông báo sgk tr 86. GV giíi thiÖu dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. HS: Nghe vµ ghi nhí. GV: Yªu cÇu HS thùc hiÖn C4 sgk tr 86. HS: Hoạt động cá nhân. ? Dựa trên cơ sở nào mà em dự đoán đợc nh thÕ? HS: Tr¶ lêi. GV: Lµm thÝ nghiÖm biÓu diÔn . HS: Quan s¸t ? Hãy trả lời câu hỏi đặt ra ở đầu bài học? HS: Tr¶ lêi. ? Tãm l¹i: Cã nh÷ng c¸ch nµo dïng nam châm để tạo ra dòng diện cảm ứng trong cuén d©y dÉn kÝn? HS: Tr¶ lêi. ? Dòng điện đó đợc gọi là gì? HS: Tr¶ lêi. 3. Cñng cè. 84. 2. Dïng nam ch©m ®iÖn: ThÝ nghiÖm 2: h×nh 31.3 sgk tr 86. C3. Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn: - Trongkhi đóng mạch điện của nam ch©m ®iÖn. - Trong khi ng¾t m¹ch ®iÖn cña nam ch©m ®iÖn.. * NhËn xÐt 2: (SGK - 86). Lu ý: Khi đóng , ngắt mạch điện đợc mắc víi nam ch©m ®iÖn th× tõ trêng cña nam châm thay đổi. III- HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. - Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong cuén d©y dÉn kÝn trong thÝ nghiÖm 1 vµ 2 gäi lµ dßng ®iÖn c¶m øng. - HiÖn tîng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng gäi lµ hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. C4. Trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn.. C5. Đúng là dùng nam châm ta có thể tạo ra đợc dòng điện..

(85) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - GV chèt l¹i bµi. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi. - §äc tríc bµi 32: §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 33: Bµi 32. §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Xác định đợc có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y dÉn kÝn khi lµm thÝ nghiÖm víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Dựa trên quan sát thí nghiệm, xác lập đợc mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. - Phát biểu đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. 2. KÜ n¨ng. - Vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trờng hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng. - Quan s¸t thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c tØ mØ thÝ nghiÖm. - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò. 3. Thái độ. - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - Mô hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của một nam châm hoặc tranh phóng to H32.1. - KÎ s½n b¶ng 1 (SGK) ra b¶ng phô hoÆc phiÕu häc tËp. * Mçi nhãm häc sinh: - 1 cuộn dây có gắn bóng đèn. - 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, 1 trôc quay quanh trôc kim nam ch©m. III. Ph¬ng ph¸p - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. ? Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín. ThÕ nµo lµ dßng ®iÖn c¶m øng? 2. Bµi míi. ĐVĐ: Ta biết có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện cảm ứng ở cuộn dây dẫn kín trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. Sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng phô thuéc vµo loại nam châm hoặc trạng thái chuyển động của nó. Vậy điều kiện nào là điều kiện xuất hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?  Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng 85.

(86) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HĐ1: Sự biến đổi số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn cña cuén d©y. ? ViÖc t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng cã phô thuéc vµo chÝnh nam ch©m hay tr¹ng th¸i chuyển động của nam châm? HS: Dùa vµo bµi 31 tr¶ lêi. GV: Nªu th«ng b¸o sgk tr 87.. I- Sự biến đổi số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn cña cuén d©y. C1. Số đờng sức từ xuyên qua tiết diện của cuén d©y trong trêng hîp: - Đa nam châm lại gần cuộn dây: Số đờng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S t¨ng. Đa nam châm ra xa cuộn dây: Số đờng GV: Yªu cÇu hS quan s¸t h×nh 32.1 sgk tr -søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S gi¶m. C1 §Ó nam châm đứng yên, đa cuộn dây lại 87-> Tr¶ lêi sgk tr 87. gần nam châm: Số đờng sức từ xuyên qua HS: Qua s¸t h×nh vÏ vµ tr¶ lêi. tiÕt diÖn S t¨ng. ? Qua C1 em rút ra đợc nhận xét gì về sự biến đổi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y? HS: Tr¶ lêi => H§2: §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. ? VËy sù xuÊt hiÖn dßng diÖn c¶m øng cã liên quan đến sự biến thiên số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y hay kh«ng? HS: hoµn thµnh b¶ng 1 sgk tr 88.. * NhËn xÐt 1: (SGK - 87) II- §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. C2. Lµm thÝnghiÖm §a NC l¹ gÇn cuén d©y §Ó nam ch©m đứng yên §a NC ra xa cuén d©y. ? Dùa vµo b¶ng 1 em h·y t×m ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?. Cã. Số đờng sức tõ xuyªn qua S cã biến đổi kh«ng Cã. Kh«ng. Kh«ng. Cã. Cã. Cã dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng. C3. Dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén HS: Th¶o luËn tr¶ lêi C3 sgk tr 88. dây dẫn kín đặt trong từ trờng của 1 NC ? Vậy dòng điện cảm ứng xuất hiện trong khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S ®iÒu kiÖn nµo? cña cuén d©y biÕn thiªn. * NhËn xÐt 2: (SGK - 88) HS: Tr¶ lêi => GV: yªu cÇu HS vËn dông phÇn nhËn xÐt. C4. Khi đóng mạch điện, I tăng-> từ trờng của nam châm mạnh lên -> Số đờng sức từ biểu diễn từ trờng tăng-> Số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S t¨ng -> XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. Khi ng¾t m¹ch ®iÖn -> I trong nam ch©m ®iÖn gi¶m vÒ 0-> Tõ trêng cña NC yÕu ®i ->Số đờng sức từ biểu diễn từ trờng giảmTừ các kết quả trên, em hãy rút ra kết luận > Số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? gi¶m -> XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. HS: Tr¶ lêi. => ? Tai sao khi cho nam ch©m quay quanh *) KÕt luËn: (SGK - 88) trôc trïng víi trôc cña nam ch©m vµ cuén d©y trong thÝ nghiÖm phÇn më bµi th× trong tr¶ lêi C4 . ? Vì sao khi đóng và ngắt mạch điện ở h×nh 31.3. th× trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? HS: Tr¶ lêi.. 86.

(87) Vật lý 9. Phan Đức Linh. cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? HS: Tr¶ lêi. GV nhÊn m¹nh: §Ó xÐt trong cuén d©y cã xuÊt hiÖn dßng điện cảm ứng, ta phải xét đến hai điều kiÖn: - Cuén d©y ph¶i kÝn. - Số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuén d©y ph¶i biÕn thiªn. H§3: VËn dông. III- VËn dông. GV: yêu cầu HS vận dụng để trả lời C5 ,. C5. Khi quay 1 cùc cña nam ch©m l¹i gÇn cuén dây, thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S t¨ng. HS: Hoạt động cá nhân hoàn thành C5 , Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S C6 . gi¶m. => XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. C6 sgk tr 89.. C6. T¬ng tù C5 . 3. Cñng cè. GV: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch t¹i sao khi cho nam ch©m quay quanh trôc trïng víi trôc cña nam ch©m vµ cuén d©y trong thÝ nghiÖm phÇn më bµi th× trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. HS: gi¶i thÝch hiÖn tîng cña thÝ nghiÖm ë phÇn më bµi: Khi cho nam ch©m quay theo trục quay trùng với trục của nam châm và cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây không biến thiên do đó trong cuộn dây không xuất hiện dòng điện c¶m øng. GV: Nh vậy không phải cứ nam châm hay cuộn dây chuyển động thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng mà điều kiện để trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng là cuộn dây dẫn phải kín và số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây ph¶i biÕn thiªn. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc phÇn ghi nhí sgk tr 86. - §äc môc cã thÓ em cha biÕt sgktr 86. - Ôn tập chơng I và chơng II đến bài 32. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 34: Bµi tËp Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Cñng cè kiÕn thøc vÒ hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ vµ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. 2. KÜ n¨ng. - Vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trờng hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng. - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò. 87.

(88) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 3. Thái độ. - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - HÖ thèng c©u hái vµ bµi tËp. * Häc sinh: - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ vµ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. III. Ph¬ng ph¸p - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS GV: §a ra hÖ thèng c©u hái vµ bµi tËp. híng dÉn HS tr¶ lêi c¸c c©u hái 1, 2, 3. HS: Th¶o luËn theo nhãm, mçi nhãm tr¶ lêi 1 c©u hái. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. GV:NhËn xÐt, gi¶i thÝch tõng c©u. §¸p ¸n: 1. D. 2. a) Biến đổi của số đờng sức từ. b) Dßng ®iÖn c¶m øng. 3. C.. Néi dung ghi b¶ng C©u 1: C¸ch lµm nµo díi ®©y cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng ? A. Nèi hai cùc cña pin vµo hai ®Çu cuén d©y dÉn. B. Nèi hai cùc cña nam ch©m víi hai ®Çu cuén d©y dÉn. C. §a mét cùc cña acquy tõ ngoµi vµo trong mét cuén d©y dÉn kÝn. D. §a mét cùc cña nam ch©m tõ ngoµi vµo trong mét cuén d©y dÉn kÝn. C©u 2: T×m tõ thÝch hîp cho c¸c chç trèng: a) Dßng ®iÖn c¶m øng chØ xuÊt hiÖn trong cuén d©y dÉn kÝn trong thêi gian cã sù...... qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y. b) Khi số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín biến đổi thì trong cuộn d©y dÉn xuÊt hiÖn......... C©u 3: Trêng hîp nµo díi ®©y trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ? A. Số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn d©y dÉn kÝn lín. B. Số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín đợc giữ không thay đổi. C. Số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín thay đổi. D. Tõ trêng xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn m¹nh.. GV: Đa đề bài tập 4 lên bảng phụ. Yêu cầu HS suy nghÜ tr¶ lêi: 4. Vì sao khi cho nam châm quay trớc một Câu 4: Vì nam châm quay thì số đờng sức cuén d©y dÉn kÝn nh h×nh 31.4 SGK tr86 th× tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y thay trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm đổi. øng? Gợi ý: Khi nam châm quay thì số đờng sức tõ cña nam ch©m qua tiÕt diÖn cña cuén d©y nh thÕ nµo? HS: Tr¶ lêi. GV: NhËn xÐt, chèt l¹i. 88.

(89) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: §a h×nh vÏ sau lªn b¶ng phô vµ hái: Trong thí nghiệm bố trí như hình 1, biết rằng khi đưa nam châm từ ngoài vào trong lòng cuộn dây thì đèn LED màu đỏ sáng, đèn LED màu vàng không sáng. Khi kéo nam châm từ trong ra ngoài cuộn dây thì đèn LED màu đỏ không sáng, đèn LED màu vàng sáng. Hỏi khi đưa cuộn dây lại gần nam châm thì điều gì xảy ra ? HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi. GV: NhËn xÐt, chèt l¹i.. C©u 5:. - Khi đa cuộn dây lại gần nam châm thì đèn LED màu đỏ sáng, đèn LED màu vàng kh«ng s¸ng.. 3. Cñng cè. ? ThÕ nµo lµ dßng ®iÖn c¶m øng? HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ lµ g× ? ? Khi nµo th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n tËp, tæng hîp c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng I vµ ch¬ng II. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 35: «n tËp häc kú I Ngµy so¹n:...................................... Ngµy d¹y:............................................ t¹i líp:.......... SÜ sè HS:................ v¾ng:.................. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Cñng cè kh¾c s©u, kiÕn thøc néi dung ch¬ng tr×nh HKI. 2. KÜ n¨ng. - Vận dụng đợc kiến thức để giải các bài tập vật lí trong chơng. 3. Thái độ. - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - HÖ thèng c©u hái vµ bµi tËp. * Häc sinh: - ¤n l¹i kiÕn thøc trong häc kú I. III. Ph¬ng ph¸p - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. 89.

(90) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Hoạt động của GV - HS GV: §a ra hÖ thèng bµi tËp vµ c©u hái, híng dÉn HS tr¶ lêi. HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV. PhÇn I: Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i døng tríc câu trả lời đúng. Câu1: hai điện trở R1, R2 và Ampekế đợc m¾c nèi tiÕp víi nhau vµo hai ®iÓm A, B. Cho R1 = 5, R2 = 10, I = 0,2 A. HiÖu ®iÖn thÕ cña ®o¹n m¹ch cã thÓ nhËn c¸c gi¸ trÞ nµo díi ®©y: A. 3V ; B.4V ; C . 5V ; D . 7V C©u 2: V«n kÕ cã c«ng dông: A. Đo cờng độ dòng điện. B. §o hiÖu ®iÖn thÕ. C. §o cêng dé dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ. D. §o c«ng xuÊt ®iÖn. C©u 3: Hai d©y s¾t cã cïng chiÒu dµi cã tæng ®iÖn trë lµ 3, d©y htø nhÊt cã tiÕt diÖn 2 cm2, d©y thø 2 cã tiÕt diÑn 1 cm2. TÝnh ®iÖn trë cña mçi d©y. A. R1 = 2; R2 = 1 B. R1 = 1; R2 = 2 C. R1 = 2; R2 = 3 D. R1=R2 = 1,5 Câu 4: Một bóng đèn có hiệu điện thế định mức là 220V đợc mắc vào hiệu điện thế 180V. Hỏi độ sáng của đèn thế nào? A. §Ìn s¸ng b×nh hêng. B. §Ìn s¸ng m¹nh h¬n b×nh thêng. C. §Òn s¸ng yÕu h¬n b×nh thêng D. Đèn sáng không ổn định. C©u 5Trong thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn, d©y dÉn AB dîc bè trÝ nh thÕ nµo? A. T¹o víi kim nam ch©m 1 gãc bÊt k×. B. Song song víi kim nam ch©m C. Vu«ng gãc víi kim nam ch©m. D. T¹o víi kim nam ch©m 1 gãc nhän. C©u6 Nam ch©m thö lµ: A. Một kim bằng sắt để nhận biết từ trờng. A. kim nam châm để nhận biết từ trờng. C Mt kim nam châm để nhận biết điện trêng. B. Một kim nam châm để nhận biết ®iÖn tõ trêng. PhÇn II.: Chän côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo trỗ trống trong các câu sau để đợc câu có ý nghĩa vật lí đúng. a) §iÖn trë suÊt cña vËt liÖu cµng .. (1).....thì vật liệu đó dẫn điện càng tốt. b) §iÖn trë cña d©y dÉn tØ lÖ thuËn víi..........(1)a d©y dÉn, tØ lÖ nghÞch víi........ (2) d©y dÉn vµ phô thuéc vµo ............(3)m d©y dÉn. PhÇn III: 90. Néi dung ghi b¶ng. PhÇn I. Bµi tËp tr¾c nghiÖm: C©u §¸p ¸n. 1 A. 2 B. 3 B. 4 C. 5 B. 6 D. PhÇn II: D¹ng c©u ®iÖn khuyÕt. a) <1> nhá b) <1> chiÒu dai.<2> tiÕt diÖn, <3> vËt liÖu.

(91) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Bµi 1: Mét ®o¹n m¹ch gåm 3 ®iÖn trë m¾c song song R1 = 12; R2 = 10; R3= 15. Dòng điện đi qua R1 có cờng độ 0,2A. a) TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu ®o¹n m¹ch. b) TÝnh dßng ®iÖn ®i qua R2, R3 vµ ®i qua m¹ch chÝnh.. PhÇn III. Bµi tËp tù luËn. Bµi 1: a) V× m¾c song song nªn hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch b»ng hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mçi ®iÖn trë: U = U1 = I1.R1 = 2,4V b) Dßng ®iÖn ch¹y qua ®iÖn trë R2 lµ: I2 =. U 2,4 = =0 ,24 A R2 10. Dßng ®iÖn ch¹y qua R3 lµ: Bµi 2: Cho M¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ R2 R1   M A B R3. I3 =. U 2,4 = =0 ,16 A R3 15. Dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch chÝnh: I = I1 + I2 + I3 = 0,6A Bµi 2: Gi¶i : a) Điện trở tơng đơng của đoạn mạch lµ:. R2 . R 3 HiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu AB lµ 24V. a) Tính điện trở tơng đơng của Rtđ = R1+ R 2+ R 3 = 8 Ω ®o¹n m¹ch. b) Cờng độ dòng điện chạy qua mạch b) Tính cờng độ dòng điện chạy chính: qua mçi ®iÖn trë. U =3 A I=. R td. Cờng độ dòng điện chạy qua R1 là: I1 = I = 3A Cờng độ dòng điện chạy qua R2 là: I2 = I.. R3 =2 A R 2+ R 3. Bài 3: Có hai thahh kimloại giống hệt nhau, Cờng độ dòng điện chạy qua R3 là: mét thanh lµ s¾t, mét thanh lµ nam ch©m. R2 Kh«ng dïng mét v¹t nµo kh¸c, h·y x¸c R3 =I. R + R =1 A 2 3 định thanh nào là thanh nam châm, thanh nµo lµ thanh s¾t? Bµi 3: Víi thanh nam ch©m th¼ng, tõ trêng m¹nh ë nh÷ng cùc tõ vµ yÕu h¬n ë nh÷ng ®iÓm gÇn gi÷a thanh. LÇn lît ®Çu cña hai htnanh nµy vµo gi÷a thanh kia, trêng hîp nào lực hút mạnh hơn thì thanh đã đa đó là nam ch©m. 3. Cñng cè. - HÖ thèng hãa l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cña häc kú I. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Ôn lại các kiến thức cơ bản đã học. - Xem lại cách làm các bài tập trắc nghiệm và bài tập tự luận đã chữa.Xem lại các bài tập vận dụng định luật Jun len xơ đã chữa ở phần tổng kêt chơng I. - Ôn kĩ công thức của định luật ôm cho các loại đoạn mạch, công thức tính điện trở và điện trở tơng đơng của doạn mạch. - ¤n c¸c quy t¾c n¾m tay ph¶i, bµn tay tr¸i. HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ, ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - ChuÈn bÞ thi häc k× I. 91.

(92) Vật lý 9. Phan Đức Linh. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 92.

(93) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 36: KiÓm tra häc kú I (§Ò cña Phßng GD&§T B¶o L©m). 93.

(94) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 37: Bµi 33. Dßng ®iÖn xoay chiÒu Ngµy so¹n: 23/12/2011 Ngµy d¹y: 02/01/2012. T¹i líp: 9. SÜ sè HS: 26. v¾ng:................ I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đờng sức từ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y. - Phát biểu đợc đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi. - Dựa vào quan sát thí nghiệm để rút ra điều kiện chung làm xuất hiện dòng điện cảm øng xoay chiÒu. 2. KÜ n¨ng. - Bố trí đợc thí nghiệm tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo 2 cách, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều cña dßng ®iÖn. - Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra. 3. Thái độ. - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - 1 bé thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu gåm mét cuén d©y dÉn kÝn cã m¾c hai bóng đèn LED song song, ngợc chiều có thể quay trong từ trờng của một nam châm. - Cã thÓ sö dông b¶ng 1 (bµi 32) trªn b¶ng phô. * Mçi nhãm häc sinh: - 1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LED mắc song song, ngợc chiều vào mạch điện. - 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Bµi míi. * Đặt vấn đề: Nh SGK. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng. I- ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng. GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm h×nh 33.1 1. ThÝ nghiÖm. theo nhóm, quan sát kĩ hiện tợng xảy ra để tr¶ lêi c©u hái C1 . HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhãm. GV yêu cầu HS so sánh sự biến thiên số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn d©y dÉn kÝn trong 2 trêng hîp. HS quan s¸t kÜ thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c thÝ nghiÖm so s¸nh GV: Yêu cầu HS nhớ lại cách sử dụng đèn LED đã học ở lớp 7 (đèn LED chỉ cho dòng điện theo một chiều nhất định). Từ đó cho biÕt chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng trong 2 trêng hîp trªn cã g× kh¸c nhau? HS Th¶o luËn, ®a ra KL. C1. 2. KÕt luËn: Khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y t¨ng th× dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y cã chiÒu ngîc víi chiÒu dòng điện cảm ứng khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện đó giảm. GV: Yêu cầu cá nhân HS đọc mục 3 - Tìm hiÓu kh¸i niÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu. HS: t×m hiÓu môc 3, tr¶ lêi c©u hái cña GV 3. Dßng ®iÖn xoay chiÒu. 94.

(95) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV cã thÓ liªn hÖ thùc tÕ: Dßng ®iÖn trong m¹ng ®iÖn sinh ho¹t lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. Trªn c¸c dông cô sö dông ®iÖn thêng ghi AC 220V. AC lµ ch÷ viÕt t¾t cã nghÜa lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu, hoÆc ghi DC 6V, DC có nghĩa là dòng điện 1 chiều không đổi. H§2: C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. GV gäi HS ®a ra c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái GV: Yêu cầu HS đọc câu C2 , nêu dự ®o¸n vÒ chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y, gi¶i thÝch HS: nghiªn cøu c©u C2 nªu dù ®o¸n vÒ chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng. Lu ý: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch ph¶i ph©n tÝch kĩ từng trờng hợp khi nào số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y dÉn kÝn t¨ng, khi nµo gi¶m. GV:Cho HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n  §a ra kÕt luËn HS: Tham gia thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm. Thảo luận trên lớp kết quả để đa ra kết luận. Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là dòng ®iÖn xoay chiÒu. II- C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. 1. Cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn kÝn.. C2 Khi cùc N c¶u nam ch©m l¹i gÇn cuén. dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y t¨ng. Khi cùc N ra xa cuén dây thì số đờng sức từ qua S giảm. Khi nam châm quay liên tục thì số đờng sức từ xuyªn qua S lu«n phiªn t¨ng gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng xoay chiÒu.. GV: Gäi HS nªu dù ®o¸n vÒ chiÌu dßng 2. Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ trêng. ®iÖn c¶m øng cã gi¶i thÝch. C3 Khi cuén d©y quay tõ vÞ trÝ 1 sang vÞ C3 HS nghiªn cøu c©u , nªu dù ®o¸n. trí 2 thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện GV: lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra, yªu cÇu c¶ S cña cuén d©y t¨ng. Khi cuén d©y tõ vÞ trÝ líp quan s¸t. 2 quay tiếp thì số đờng sức từ giảm. Nếu HS: quan s¸t thÝ nghiÖm GV lµm. cuộn dây quay liên tục thì số đờng sức từ GV: Hớng dẫn HS thảo luận đi đến kết xuyên qua tiết diện S luôn phiên tăng, gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn luËn cho c©u C3 . trong cuén d©y lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. HS: ph©n tÝch thÝ nghiÖm vµ so s¸nh víi dù 3. KÕt luËn. Khi cho cuén d©y dÉn kÝn quay trong tõ tr®o¸n ban ®Çu  Rót ra kÕt luËn c©u C3 cña nam ch©m hay cho nam ch©m quay GV: Yªu cÇu HS ghi kÕt luËn chung cho 2 êng tríc cuén d©y dÉn th× trong cuén d©y cã thÓ trêng hîp. xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu. HS: Th¶o luËn rót ra KL H§3: VËn dông. III- VËn dông. GV: Hớng dẫn HS trả lời câu hỏi C4 của C4 Yêu cầu nêu đợc: Khi khung dây quay phÇn vËn dông SGK. nửa vòng tròn thì số đờng sức từ qua khung dây tăng. Trên nửa vòng trong sau, số đờng HS: Hoµn thµnh C4 . sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thø 2 s¸ng. 3. Cñng cè. - Dµnh thêi gian cho HS t×m hiÓu phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". - HS: đọc phần "Có thể em cha biết". - Nếu đủ thời gian GV cho HS làm bài 33.2 (SBT). Bài tập này chọn phơng án đúng nhng GV yêu cầu giải thích thêm tại sao chọn phơng án đó mà không chọn các phơng án khác  NhÊn m¹nh ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi. 95.

(96) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Lµm BT 33 SBT. - §äc tríc bµi 34: M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 38: Bµi 34. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu Ngµy so¹n: 26/12/2011 Ngµy d¹y: 05/01/2012. T¹i líp: 9. SÜ sè HS: 26. v¾ng:................ I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nhận biết đợc hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra đợc rôto và stato cña mçi lo¹i m¸y. - Trình bày đợc nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều. - Nêu đợc cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục. 2. KÜ n¨ng. - Quan s¸t, m« t¶ trªn h×nh vÏ. Thu nhËn th«ng tin tõ SGK. 3. Thái độ. - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - H×nh 34.1, 34.2 phãng to. * Mçi nhãm häc sinh: - M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. - Nªu c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Nêu hoạt động của đinamô xe đạp  Cho biết máy đó có thể thắp sáng đợc loại bóng đèn nào? 2. Bµi míi. * Đặt vấn đề: Dòng điện xoay chiều lấy ở lới điện sinh hoạt là HĐT 220V đủ để thắp đợc hàng triệu bóng đèn cùng 1 lúc  Vậy giữa đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhµ m¸y ®iÖn cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau?  Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Cấu tạo và hoạt động của máy I- Cấu tạo và hoạt động của máy phát ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. ®iÖn xoay chiÒu. GV: Th«ng b¸o: 2 lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay 1. Quan s¸t. chiÒu cã cÊu t¹o nh h×nh 34.1 vµ 34.2. C1 GV treo h×nh 34.1; 34.2 phãng. Yªu cÇu - Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ nam HS quan s¸t h×nh vÏ kÕt hîp víi quan s¸t ch©m. m« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn tr¶ lêi c©u C1. 34.1: HS : quan sát hình vẽ 34.1 và 34.2 để trả ởCóhình thªm bé gãp ®iÖn gåm: Vµnh khuyªn vµ thanh quÐt. lêi c©u hái C1 . C2 Khi nam ch©m hoÆc cuén d©y quay th× GV: Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2 . số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây HS: Thảo luận, đại diện trả lời C2 . dẫn luân phiên tăng giảm  thu đợc dòng GV hái thªm: ®iÖn xoay chiÒu trong c¸c m¸y trªn khi nèi Lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn nµo cÇn cã bä gãp hai cùc cña m¸y víi c¸c dông cô tiªu thô ®iÖn? Bé gãp ®iÖn cã t¸c dông g×? V× sao ®iÖn. kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ bé phËn chÝnh? 96.

(97) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: suy nghÜ tr¶ lêi. GV: Hai lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu t¹o kh¸c nhau nhng nguyªn t¾c ho¹t động có khác nhau không? HS : Th¶o luËn ®a ra KL H§2: M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt. GV : Yªu cÇu HS tù nghiªn cøu phÇn II sau đó yêu cầu 1, 2 HS nêu những đặc ®iÓm kÜ thuËt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt nh: HS : tự nghiên cứu phần II để nêu đợc một số đặc điểm kĩ thuật: H§3: VËn dông. GV: Yªu cÇu HS dùa vµo th«ng tin thu thập đợc trong bài trả lời câu hỏi C3 . HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u C3 .. 2. KÕt luËn: C¸c m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu đều có 2 bộ phận chính là nam châm và cuén d©y dÉn. II- M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt. 1. §Æc tÝnh kÜ thuËt. + Cờng độ dòng điện đến 2000A + Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V + TÇn sè 50Hz 2. C¸ch lµm quay m¸y ph¸t ®iÖn. + Cách làm quay máy phát điện: dùng động c¬ næ, dïng tuabin níc, dïng c¸nh qu¹t giã III- VËn dông. C3 Đinamô xe đạp và máy phát điện ở. nhµ m¸y ®iÖn - Gièng nhau: §Òu cã nam ch©m vµ cuén d©y dÉn, khi mét trong 2 bä phËn quay th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thớc nhá h¬n  C«ng suÊt ph¸t ®iÖn nhá, hiÖu điện thế, cờng độ dòng điện ở đầu ra nhỏ h¬n.. 3. Cñng cè. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em cha biết". 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi. - Lµm BT 34 SBT. - Đọc trớc bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều - Đo cờng độ và hiệu điện thế xoay chiÒu. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Tiết 39: Bài 35. Các tác dụng của dòng điện xoay chiều Đo cờng độ và hiệu điện thế xoay chiều Ngµy so¹n: 31/12/2011 Ngµy d¹y: 09/01/2012. T¹i líp: 9. SÜ sè HS: 26. v¾ng:................ I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nhận biết đợc các tác dụng nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều. - Nhận biết đợc kí hiệu của ampe kế và vôn kế xoay chiều, sử dụng đợc chúng để đo cờng độ và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều. 2. KÜ n¨ng. 97.

(98) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Bố trí đợc thí nghiệm chứng tỏ lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều. - Sử dụng các dụng cụ đo điện, mắc mạch điện theo sơ đồ, hình vẽ. 3. Thái độ. - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. - Trung thùc, cÈn thËn, ghi nhí sö dông ®iÖn an toµn. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - 1 ampe kÕ xoay chiÒu; 1 v«n kÕ xoay chiÒu. - 1 bót thö ®iÖn. - 1 bóng đèn 3 V có đui; 1 công tắc. - 8 sîi d©y nèi. - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V hoÆc 1 m¸y chØnh lu h¹ thÕ. * Mçi nhãm häc sinh: - 1 nam châm điện; 1 nam châm vĩnh cửu đủ nặng (200g - 300g). - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. + Dòng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện một chiều. + Dßng ®iÖn 1 chiÒu cã nh÷ng t¸c dông g×? 2. Bµi míi. * Đặt vấn đề: Liệu dòng điện xoay chiều có tác dụng gì? Đo cờng độ và hiệu điện thế cña dßng ®iÖn xoay chiÒu nh thÕ nµo? Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng H§1: T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay I- T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. chiÒu. C1 GV : lµm 3 thÝ nghiÖm biÓu diÔn nh h×nh + ThÝ nghiÖm 1: dßng ®iÖn cã t¸c dông 35.1, yªu cÇu HS quan s¸t. HS : quan s¸t thÝ nghiÖm vµ nªu râ mçi thÝ nhiÖt. ThÝ nghiÖm 2: dßng ®iÖn xoay chiÒu cã nghiÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông + t¸c dông quang. g×? ThÝ nghiÖm 3: Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã GV: Ngoµi 3 t¸c dông trªn, dßng ®iÖn + t¸c dông tõ. xoay chiÒu cßn cã t¸c dông g×? Dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông sinh HS : Th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi lý. H§2: T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay II- T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. chiÒu. GV: híng dÉn, yªu cÇu HS bè trÝ thÝ 1. ThÝ nghiÖm. nghiÖm nh h×nh 35.2 vµ 35.3 (SGK) trao C2 Trêng hîp sö dông dßng ®iÖn kh«ng C2 đổi, nÕu lóc ®Çu cùc N cña thanh nam đổi nhóm trả lời câu hỏi . châm bị hút thì khi đổi chiều dòng điện nó HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, quan sÏ bÞ ®Èy vµ ngîc laÞ. sát kĩ để mô tả hiện tợng xảy ra, trả lời câu Khi dòng điện xoay chiều chạy qua ống d©y th× cùc N cña thanh nam ch©m lÇn lît hái C2 . bÞ hót, ®Èy. Nguyªn nh©n lµ do dßng ®iÖn luân phiên đổi chiều. 2. KÕt luËn. GV: Nh vậy tác dụng từ của dòng điện Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của dòng xoay chiÒu cã ®iÓm g× kh¸c so víi dßng ®iÖn t¸c dông lªn nam ch©m ®iÖn mét chiÒu? cũng đổi chiều. HS: Th¶o luËn vµ ®a ra KL HĐ3: Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện III- Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thÕ cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu. thÕ cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu. GV giới thiệu: Để đo cờng độ và hiệu điện 1. Quan sát giáo viên làm thí nghiệm. 98.

(99) Vật lý 9. Phan Đức Linh. thÕ cña dßng xoay chiÒu ngêi dïng v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu AC (hay ~). GV cã thÓ dµnh thêi gian gi¶i thÝch kÝ hiÖu. Trên vôn kế và ampe kế đó 2 chốt nối kh«ng cÇn cã kÝ hiÖu (+), (-). HS: theo dâi GV th«ng b¸o, ghi vë GV: lµm thÝ nghiÖm sö dông v«n kÕ, ampe kế xoay chiều đo cờng độ, hiệu điện thế xoay chiÒu. HS: đọc, ghi các giá trị đo đợc GV: Gäi HS nªu l¹i c¸ch nhËn biÕt v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, c¸ch m¾c vµo m¹ch ®iÖn. HS: Nªu KL H§4: VËn dông. GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS tù tr¶ lêi c©u C3  híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn. NhÊn mạnh HĐT hiệu dụng tơng đơng với hiệu ®iÖn cña dßng ®iÖn mét chiÒu cã cïng trÞ sè.. 2. KÕt luËn. + Đo hiệu điện thế và cờng độ dòng điện xoay chiÒu b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ cã kÝ hiÖu lµ AC (hay ~). + Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi chỗ hai chèt cña phÝch c¾m vµo æ lÊy ®iÖn. IV- VËn dông. C3 S¸ng nh nhau. V× hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu. dụng của dòng điện xoay chiều tơng đơng víi hiÖu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn mét chiÒu cã cïng gi¸ trÞ.. HS: C¸c nhãm hoµn thµnh C3 vµ lµm theo híng dÉn cña GV. 3. Cñng cè. + Dòng điện xoay chiều có những tác dụng gì? Trong các tác dụng đó, tác dụng nào phụ thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn. + V«n kÕ vµ ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu thÕ nµo? M¾c vµo m¹ch ®iÖn nh thÕ nµo? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi. - Lµm BT 35 SBT. - §äc tríc bµi 36: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 99.

(100) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 40: Bµi 36. TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa Ngµy so¹n: 02/01/2011 Ngµy d¹y: 12/01/2012. T¹i líp: 9. SÜ sè HS: 26. v¾ng:................ I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Lập đợc công thức tính năng lợng hao phí do tỏa nhiệt trên đờng dây tải điện. - Nêu đợc hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện và lí do vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đờng dây. 2. KÜ n¨ng. - Tổng hợp kiến thức đã học để đi đến kiến thức mới. 3. Thái độ. - Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn: - B¶ng phô c¸c c©u tr¶ lêi C1 , C2 , C3 , C4 , C6 . * Mçi nhãm häc sinh: - Học bài cũ, đọc trớc bài mới. III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. GV gäi 1 HS lªn b¶ng viÕt c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn. 2. Bµi míi. * Đặt vấn đề: + ở các khu dân c thờng có trạm biến thế. Trạm biến thế dùng để làm gì? + V× sao ë tr¹m biÕn thÕ thêng ghi kÝ hiÖu nguy hiÓm kh«ng l¹i gÇn? + Tại sao đờng dây tải điện có hiệu điện thế lớn? Làm thế có lợi gì? Bài mới. Hoạt động của GV - HS Néi dung ghi b¶ng HĐ1: Sự hao phí điện năng trên đờng I- Sự hao phí điện năng trên đờng dây d©y truyÒn t¶i ®iÖn. truyÒn t¶i ®iÖn. GV th«ng b¸o: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng tõ n¬i sản xuất tới nơi tiêu thụ bằng đờng dây truyền tải. Dùng dây dẫn có nhiều thuận 1. Tính điện năng hao phí trên đờng dây lîi h¬n so víi viÖc vËn chuyÓn c¸c d¹ng t¶i ®iÖn. - HS tự đọc mục 1, thảo luận nhóm tìm năng lợng khác nh than đá, dầu lửa ... c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ theo P, U, HS: chó ý l¾ng nghe GV th«ng b¸o. GV nêu câu hỏi: Liệu tải điện bằng đờng R theo các bớc: d©y dÉn nh thÕ cã hao hôt, mÊt m¸t g× däc + C«ng suÊt cña dßng ®iÖn: P = U.I  I = đờng không? P (1) HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái. U GV: th«ng b¸o nh SGK. Yªu cÇu HS tù + C«ng suÊt to¶ nhiÖt (hao phÝ): đọc mục 1 trong SGK, trao đổi nhóm tìm Phf = I2.R (2) c«ng thøc liªn hÖ gi÷a c«ng suÊt hoa phÝ vµ + Tõ (1) vµ (2)  C«ng suÊt hao phÝ do táa P, U, R. 2 HS: đại diện nhóm lên trình bày lập luận để nhiệt: Phf = R . P2 U t×m c«ng thøc tÝnh Phf. GV: híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp ®i 2 đến công thức tính Phf = R . P2. U. GV : Yêu cầu các nhóm trao đổi tìm câu tr¶ lêi cho c¸c c©u C1 , C2 , C3 .. 100. 2. C¸ch lµm gi¶m hao phÝ C1 Cã hai c¸ch lµm gi¶m hao phÝ trªn ®-. êng d©y truyÒn t¶i lµ c¸ch lµm gi¶m R hoÆc t¨ng U..

(101) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: trao đổi nhóm, trả lời câu C1 , C2 , C3 .. C2 BiÕt R =. ρ.. l , chất làm dây đã chọn S. trớc và chiều dài đờng dây không đổi, vậy GV : Gọi đại diện các nhóm trình bày câu phải tăng S tức là dùng dây có tiết diện lớn, có khối lợng lớn, đắt tiền, nặng, dễ gãy, tr¶ lêi. Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp. HS: Đại diện các nhóm trình bày trớc lớp phải có hệ thống cột điện lớn. Tổn phí để t¨ng tiÕt diÖn S cña d©y cßn lín h¬n gi¸ trÞ kÕt qu¶ lµm viÖc cña nhãm m×nh. GV: cã thÓ gîi ý HS dùa vµo c«ng thøc ®iÖn n¨ng bÞ hao phÝ. C3 T¨ng U, c«ng suÊt hao phÝ sÏ gi¶m rÊt tÝnh R = ρ. l . S nhiÒu (tØ lÖ nghÞch víi U2). Ph¶i chÕ t¹o m¸y t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ. GV: nêu câu hỏi: Trong 2 cách giảm hao * Kết luận: Muốn giảm hao phí trên đờng phí trên đờng dây, cách nào có lợi hơn? dây truyền tải cách đơn giản nhất là tăng HS: rút ra đợc cách có lợi hơn. hiÖu ®iÖn thÕ. H§2: VËn dông. II- VËn dông. GV : Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n, lÇn lît C4 V× c«ng suÊt hao phÝ tØ lÖ nghÞch víi b×nh ph¬ng hiÖu ®iÖn thÕ nªn hiÖu ®iÖn thÕ tr¶ lêi c©u hái C4 , C6 . t¨ng 5 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m 52 = 25 lÇn. HS hoµn thµnh c©u hái C4 , C6 . GV: Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp vÒ C6 Phải xây dựng đờng dây cao thế để kÕt qu¶. gi¶m hao phí trên đờng dây truyền tải, tiết HS: Tham gia th¶o luËn trªn líp hoµn thµnh kiÖm, gi¶m bít khã kh¨n v× d©y dÉn qu¸ to, c©u tr¶ lêi, ghi vë. nÆng. 3. Cñng cè. - GV dùng C5 để củng cố bài học Gi¶i: Điện trở của đờng dây truyền tải R = 2.20.0,2 = 4 () Công suất hao phí trên đờng dây truyền tải Phf = I2.R = 2002.4 = 160000 (W) Công suất hao phí có thể dùng thắp sáng đợc 1600 đèn 100W NÕu c«ng suÊt t¨ng lªn 30000V tøc lµ t¨ng 3 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m ®i 9 lÇn. - HS đọc ghi nhứ và "Có thể em cha biết". 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi theo SGK vµ vë ghi. - Lµm c¸c BT 36 SBT. - §äc tríc bµi 37: M¸y biÕn thÕ. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 101.

(102) Vật lý 9. Phan Đức Linh. TiÕt 41: Bµi 37. M¸y biÕn thÕ Ngµy so¹n: 06/01/2011 Ngµy d¹y: 16/01/2012. T¹i líp: 9. SÜ sè HS: 26. v¾ng:................ I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Nêu đợc các bộ phận chính của một máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau đợc quấn quanh một lõi sắt chung - Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế hiệu dông theo c«ng thøc U1/U2=n1/n2 - Giải thích đợc vì sao máy biến thế lại hoạt động đợc với dòng điện xoay chiều mà không hoạt động đợc với dòng điện một chiều không đổi 2. KÜ n¨ng. - Vẽ đợc sơ đồ lấp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện. 3. Thái độ. - Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm. II. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn vµ mçi nhãm häc sinh: - 1 m¸y biÕn thÕ nhá cuén d©y s¬ cÊp cã 750 vßng vµ cuén thø cÊp 1500 vßng. - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 0 - 12 V, - 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 - 15 V III. Ph¬ng ph¸p - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò. - Ph¸t biÓu ghi nhí cña bµi truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa. 2. Bµi míi. * Đặt vấn đề: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Cấu tạo và hoạt động của máy biến I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế. thế. GV: Y/s HS làm việc cá nhân Đọc SGK, 1. Cấu tạo. HS: Đọc xem hình 37.1 SGK, đối chiếu Gồm: với máy biến thế nhỏ để nhận ra hai cuộn - Hai cuộn dây dẫn có số vòng dây khác dây dẫn có số vòng khác nhau, cách điện nhau, đặt cách điện với nhau. với nhau và được quấn quanh một lõi sắt - Một lõi sắt hay thép có pha silic chung chung. cho cả hai cuộn dây. GV: - Số vòng dây của hai cuộn dây có bằng nhau không? - Dòng điện có thể chạy từ cuộn dây nay sang cuộn dây kia được không? Vì sao HS: Thảo luận nhóm trả lời 2. Nguyên tắc hoạt động. HS: Trả lời câu hỏi của GV. Vận dụng kiến thức về điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để dự đoán hiện tượng xảy ra ở cuộn thứ cấp kín khi cho dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp. C1 Có sáng. Vì..... GV: Tiến hành TN 102.

(103) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: Quan sát GV làm thí nghiệm kiểm tra. GV: Y/c HS Trả lời C2 HS: Trình bày lập luận, nêu rõ là ta đã biết C2 Hiệu điện thế xoay chiều. Vì..... trong cuộn thứ cấp có dòng điện xoay chều GV: Rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biến thế. 3. Kết luận. HS: Thảo luận chung ở lớp và rút ra KL. (SGK - 100) HĐ2: Tác dụng làm biến đổi hiệu điện II- Tác dụng làm biến đổi hiệu thế của máy biến thế. của máy biến thế. GV: yêu cầu HS đọc và ghi lại số vòng n 1 1. Quan sát. và n2 của máy biến thế trên bàn GV HS: Quan sát TN của GV đo U1 và U2 Kết Và ghi lại các kết quả vào bảng 1 quả U1 U2 n1 (V) (V) GV: Y/c Lập công thức liên hệ giữa U1, U2 Lần TN và n1, n 2 1 3 2 1500 2 3 2 1500 3 9 6 1500 HS: Thảo luận ở lớp thiết lập công thức U1/U2=n1/n2 GV: Hãy phát biểu thành lời mối liên hệ trên. HS: Trả lời câu hỏi của GV GV: Nêu dự đoán về trường hợp số vòng dây n1>n2 và ngược lại HS: Thảo luận chung cả lớp nêu dự đoán GV: Tiến hành TN HS: Quan sát TN kiểm tra GV: Y/c Rút ra kết luận chung ở lớp HS: Thảo luận và rút ra KL HĐ3: Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện. GV: Mục đích của máy biến thế là phải tăng hiệu điện thế lên hàng chục nghìn vôn để giảm hao phí trên đường dây tải điện, nhưng mạng điện trong gia đình chỉ có hiệu điện thế 220V. Vậy ta phải làm như thế nào để vừa giảm hao phí trên đường dây tải điện, nhưng đảm bảo phù hơp với hiệu điện thế của các dụng cụ điện trong gia đình? HS: Trả lời. HĐ4: Vận dụng.. điện thế. n2 1000 1000 1000. C3 Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây. của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của các cuộn dây tương ứng.. 2. Kết luận. U1 n1  U2 n 2. III- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện. Để giảm hao phí trên đường dây tải điện cần lắp đặt máy tăng thế . Nhưng ở nơi tiêu thụ điện lại cần lắp đặt máy hạ thế.. IV- Vận dụng. 103.

(104) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Y/C HS làm việc cá nhân trả lời câu 4 HS: Đại diện trình bày kết quả ở lớp. C4. U1 n1 n   n 2 U 2 . 1 U2 n 2 U1 6.. 4000 109 220 (vòng). 4. Củng cố. - Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế? - Máy biến thế hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? - Muốn máy biến thế ở C4 trở thành máy tăng thế ta làm thế nào? 5. Hướng dẫn về nhà. - Học thuộc phần ghi nhớ - Làm bài tập trong SBT V. RÚT KINH NGHIỆM .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 104.

(105) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 42: BÀI TẬP Ngày soạn: 09/01/2012 Ngày dạy: 19/01/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Luyện tập vận dụng kiến thức đã học để giải một số bài tập về máy biến thế U1 n1  U n2 . 2 - Nghiệm lại công thức của máy biến thế. 2. Kĩ năng. - HS có kĩ năng giải bài tập. 3. Thái độ. - Cẩn thận, chính xác, trung thực. II. CHUẨN BỊ * Giáo viên: - Bảng phụ vẽ hình 37.1, bảng phụ ghi đề bài tập. * Học sinh: - Làm các BT về nhà. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. - HS1: Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế? - HS2: Máy biến thế hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng GV: Đưa đề BT 1 lên bảng phụ. Yêu cầu 1. Bài tập 1. HS đọc đề bài, thảo luận và trả lời. Gọi N1 và N2 là số vòng dây ở cuộn sơ cấp HS: Thực hiện. và thứ cấp U1 và U2 là hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn sơ cấp và thứ cấp. Hãy chọn biểu thức sai trong các biểu thức sau :. GV: Đưa ra BT 2, yêu cầu HS đọc kĩ đề bài, tóm tắt và phân tích bài toán: BT- Số vòng dây của cuộn sơ cấp và thứ cấp của một máy biến thế lần lượt là: 3300 vòng và 150 vòng . Hỏi hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn thứ cấp là bao nhiêu? Biết hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn sơ cấp là 220V .. U 1 N1  U N2 2 A. U 1. N 2 C. U = N1 2. B. U1N1 = U2N2 D. N2 =. U 2 N1 U1. 2. Bài tập 2. Tóm tắt. N1 =3300 vòng N2 =150 vòng U1= 220 V 105.

(106) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Gọi 1HS lên bảng giải BT, các HS U2 = ? khác làm vào vở và nhận xét bài của bạn. Bài giải HS: Thực hiện. Hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn sơ cấp là : U1 N 2 GV: nhận xét phương pháp giải và đưa ra 220.150 10(V ) kết luận cuối cùng. N U2 = 1 = 3300 Đ/S : 10V GV: thông báo bài tập 3: BT: Một máy biến thế dùng để hạ hiệu 3. Bài tập 3: điện thế từ 500kv xuống còn 2,5kv .Hỏi Tóm tắt: cuộn dây thứ cấp có bao nhiêu vòng? Biết U =500 KV=500 000V 1 cuộn dây sơ cấp có 100 000 vòng. U =2,5KV = 2500V 2. N1=100 000 vòng GV: gọi1 HS lên bảng làm bài tập , HS N = ? 2 dưới lớp làm vào vở, so sánh với bài làm Bài giải của bạn. Số vòng của cuộn thứ cấp là: HS: Thực hiện. U 2 N 1 2500.100000  500 GV nhận xét phương pháp giải và đưa ra U1 500000 N = vòng 2 kết luận cuối cùng Đ/S :500 vòng 4. Củng cố. - Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế? - Máy biến thế hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? - Muốn máy biến thế ở C4 trở thành máy tăng thế ta làm thế nào? - Phương pháp giải các bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Đọc trước bài Thực hành. - Mỗi nhóm chuẩn bị một mẫu báo cáo thực hành. V. RÚT KINH NGHIỆM .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... 106.

(107) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 43: THỰC HÀNH: VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ MÁY BIẾN THẾ Ngày soạn: 20/01/2012 Ngày dạy: 30/01/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nhận biết loại máy phát điện xoay chiều (nam châm quay hay cuộn dây quay), các bộ phận chính của máy. - Cho máy phát điện hoạt động, nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay (đèn sáng, chiều quay của vôn kế xoay chiều ). Càng quay nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy càng cao - Nghiệm lại công thức của máy biến thếU1/U2=n1/n2 - Tìm hiểu hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây thứ cấp của máy biến thế khi mạch hở. - Tìm hiểu tác dụng của lõi sắt của máy biến thế. 2. Kĩ năng. - HS có kĩ năng thực hành tốt. 3. Thái độ. - Cẩn thận, chính xác, trung thực. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và mỗi nhóm học sinh: - 1 máy phát điện nhỏ - 1 bóng đèn 3V - 1 máy biến thế nhỏ có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo lắp được - 1 nguồn điện xoay chiều 3V và 6V - 6 sợi dây dài 30cm - 1 vôn kế xoay chiều 0-15V III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Vận hành máy phát điện xoay I- Vận hành máy phát điện xoay chiều chiều đơn giản. đơn giản. Tìm hiểu thêm một số tính chất của máy phát điện xoay chiều. ảnh hưởng của chiều quay của máy, tốc độ của máy đến hiệu điện thế ở đầu ra của máy. C1 GV: Bố trí và tiến hành TN như H 38.1 Cuộn dây quay càng nhanh thì hiệu điện thế HS: Quan sát, Ghi kết quả vào báo cáo ở 2 đầu máy phát điện càng lớn. 107.

(108) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Y/C HS trả lời C1 , C2 .. C2 Đổi chiều quay của cuộn dây, đèn vẫn. sáng, kim vôn kế vẫn quay. HS: thu thập thông tin để trả lời C1 , C2 HĐ2: Vận hành máy biến thế. II- Vận hành máy biến thế. Tiến hành TN lần 1: - Cuộn sơ cấp 200 vòng cuộn thứ cấp 400 vòng và mắc vào mạch điện như hình vẽ - Phân phối máy biến thế và các phụ kiện SGK .Ghi kết quả vào bảng. (vôn kế, ampe kế xoay chiều, dây nối cho Tiến hành TN lần 2: - Cuộn sơ cấp 200 vòng cuộn thứ cấp 400 mỗi nhóm). - Quan sát,hướng dãn các nhómviệc lấy vòng và mắc vào mạch điện như hình vẽ điện vào nguồn điện xoay chiều SGK . Tăng hiệu điện thế ở hai đầu cuộn - Nhắc nhở các nhóm về kỷ luật và an t khi sơ cấp, đo U1,U2. Ghi kết quả vào bảng sử dụng nguồn điện Tiến hành TN lần 3: - Cuộn sơ cấp 400 vòng cuộn thứ cấp 200 vòng và mắc vào mạch điện như hình vẽ SGK . Ghi kết quả vào bảng 4. Củng cố. - Nêu mục đích bài thực hành. - GV nhận xét giờ thực hành và thu báo cáo thí nghiệm. 5. Hướng dẫn về nhà. - Chuẩn bị trước bài 39: Tổng kết chương II. - Trả lời ở nhà các câu hỏi phần tự kiểm tra. V. RÚT KINH NGHIỆM .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Tiết 44: Bài 39. TỔNG KẾT CHƯƠNG II: ĐIỆN TỪ HỌC Ngày soạn: 21/01/2012 Ngày dạy: 02/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Ôn tậpvà hệ thống hoá những kiến thức về nam châm, từ trường, lực từ, động cơ điện, dòng điện cảm ứng, dòng điện xoay chiều, máy biến thế. 2. Kĩ năng. - Luyện tập thêm về vận dụng những kiến thức vào một số trường hợp cụ thể. 3. Thái độ. - Cẩn thận, chính xác, trung thực. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Đáp án bài tổng kết chương. * Đối với HS: - Trả lời các câu hỏi ở mục Tự kiểm tra. 108.

(109) Vật lý 9. Phan Đức Linh. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS HĐ1: Tự kiểm tra. GV: Gọi học sinh trả lời các câu hỏi tự kiểm tra. HS: Trả lời câu hỏi GV đưa ra Các học sinh khác bổ xung khi cần thiết.. HĐ2: Vận dụng. GV: Nêu cách xác định lực từ do một thanh nam châm tác dụng lên cực Bắc một thanh nam châm và lực điện từ của thanh nam châm đó tác dụng lên dòng điện thẳng. HS: thảo luận, cử người trả lời. GV: So sánh lực từ do nam châm vĩnh cửu với lực từ do nam châm điện chạy bằng dòng điện xoay chiều tác dụng lên cực Bắc của một kim nam châm HS: thảo luận, cử người trả lời. GV: Nêu qui tắc tìm chiều đường sức từcủa nam châm vĩnh cửu và của nam châm điện chạy bằng dòng điện một chiều. HS: Đại diện phát biểu quy tắc. Nội dung ghi bảng I- Tự kiểm tra. 1: ….lực từ …. kim nam châm 2: C 3: …trái ... đường sức từ ....ngón tay giữa ..ngón tay cái choãi ra 900… 4: D 5: …cảm ứng xoay chiều ..số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên. 6: Treo thanh nam châm bằng một sợi chỉ mềm ở chính giữa để cho thanh nam châm nằm ngang.Đầu quay về hướng bắc địa lý là cực bắc của thanh nam châm 7: Quy tắc SGK 8: Giống: Có hai bộ phận chính là nam câm và cuộn dây Khác: Một loại rô to là cuộn dây, một loại rô to là nam châm 9: là nam châm và khung dây II- Vận dụng. 10: Đường sức từ do cuộn dây của nam châm điện tạo ra tại N hướng từ trái sang phải. Áp dụng quy tắc bàn tay trái, lực điện từ hướng từ ngoài vào trong và vuông góc với mặt phẳng hình vẽ. 11: a) Để giảm hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây. b) Giảm đi 1002 = 10 000 lần. U1 n1  U n2 2 c) Vận dụng công thức Un 220.120  U2  1 2  6V n1 4400. 12: Dòng điện không đổi không tạo ra từ trường biến thiên, số đường sức từ xuyên 109.

(110) Vật lý 9. Phan Đức Linh qua tiết diện S của cuộn thứ cấp không biến đổi nên trong cuộn này không xuất hiện dòng điện cảm ứng.. 4. Củng cố. Một khung dây đặt trong từ trường (như hình vẽ). Trường hợp nào dưới đây khung dây không xuất hiện dòng điện xoay chiều? Hãy giải thích vì sao? a, Khung dây quay quanh trục PQ. b, Khung dây quay quanh trục AB.. A. N. P. Q. S. B. 5. Hướng dẫn về nhà. - Hoàn thành bài tập củng cố. - Đọc trước bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng. V. RÚT KINH NGHIỆM .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Chương III: QUANG HỌC Tiết 45: Bài 40. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Ngày soạn: 27/01/2012 Ngày dạy: 06/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nhận biết được hiện tượng khúc sạ ánh sáng. - Mô tả được TN quan sát đường truyền của tia sáng từ không khí sang nước và ngược lại. - Phân biệt được hiện tượng khúc xạ ánh sáng với hiện tượng phản xạ ánh sáng. 2. Kĩ năng. Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản do sự đổi hướng truyền của tia sáng khi truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường gây nên. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. 110.

(111) Vật lý 9. Phan Đức Linh. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: 1bình thuỷ tinh. 1 miếng gỗ phẳng để làm màn hứng sáng. * Đối với mỗi nhóm HS: 1bình thuỷ tinh 1bình nước sạch. 1 ca múc nước. 1 miếng gỗ phẳng mềm . 3 đinh gim. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: GV: Yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau: Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng? Người ta biểu diễn đường truyền ánh sáng bằng cách nào? HS: Đại diện trả lời GV vào bài như SGK HS: Tiến hành TN theo nhóm và trả lời câu hỏi ở đầu bài. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng. I- Hiện tượng khúc xạ ánh sáng. GV: Y/C HS Quan sát H40.2 và nhận xét đường truyền của tia sáng ở từng môi trường? Các tia sáng nay tuân theo định 1. Quan sát. luật nào? (SGK - 108) HS: Thảo luận trả lời câu hỏi GV: Khi ánh sáng truyền từ môi trường không khí sang môi trường nước đã xảy ra hiện tượng gì? HS: Đại diện trả lời GV giới thiệu về hiện tượng khúc xạ ánh 2. Kết luận. sáng? (SGK - 108) HS: Lắng nghe GV: Hiện tượng này khác gì so với hiên tượng phản xạ ánh sáng mà các em đã học? HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời 3. Một vài khái niệm. GV: yêu cầu HS tự đọc mục 3 phần I sau đó khái niệm về các đường biểu diễn HS: NGhiên cứu SGK, thảo luận đưa ra 111.

(112) Vật lý 9. Phan Đức Linh. các KN. Nhận xét về góc tới và góc khúc xạ?. S N P. I N’ K. I: điểm tới. SI: Tia tới. NN/: Pháp tuyến IK: Tia khúc xạ Góc SIN: Góc tới Góc N/IK: Góc khúc xạ GV tiến hành TN hình 40.2 sau đó yêu cầu 4. Thí nghiệm. (SGK - 109) học sinh trả lời câu C1 , C2 .. C1 Tia khúc xạ nằm trong măt phẳng tới. HS: Theo dõi TN, đại diện trả lời C1 , C2 Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. . GV nghe câu trả lời, sửa chữa những chỗ C2 Thay đổi hướng của tia tới, quan sát tia sai sót cho HS. khúc xạ, độ lớn góc tới, góc khúc xạ. HS: trả lời từng câu hỏi sau đó rút ra kết 5. Kết luận. (SGK - 109) luận và trả lời C3 . C3. HĐ2: Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền II- Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ từ nước sang không khí. nước sang không khí. 1. Dự đoán. GV: Yêu cầu HS trả lời câu hỏi C4 . HS: Thảo luận, trả lời C4 . GV: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm. Quan sát sự bố trí thí nghiệm của từng nhóm . Lưu ý học sinh làm thí nghiệm theo phương pháp che khuất. HS: Tiến hành tn theo nhóm GV: Yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi C5 , C6 .. HS: thảo luận, cử đại diện trả lời câu hỏi. GV nghe sửa lại phần sai sau đó yêu cầu học sinh ghi câu trả lời chính xác HS: Ghi câu trả lời đúng vào vở HĐ3: Vận dụng. GV: Yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi C6 , C7 .. 112. C4 Dự đoán:....... 2. Thí nghiệm kiểm tra. (SGK - 110) C5 C6. 3. Kết luận. Khi tia sáng truyền từ nước qua không khí: - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới. III- Vận dụng. C6 C7.

(113) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: Hoàn thành C6 , C7 theo nhóm. 4. Củng cố. Yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi : Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? Nêu kết luận về hiện tượng khúc xạ ánh sáng khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước và ngược lại Cho cả lớp thảo luận. GV phát biểu chính xác các câu trả lời của học sinh. 5. Hướng dẫn về nhà. - HS làm bài tập SBT. - Đọc phần có thể em chưa biết. - Đọc thêm bài 41 SGK. V. RÚT KINH NGHIỆM .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Tiết 46: BÀI TẬP Ngày soạn: 30/01/2012 Ngày dạy: 09/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nhận biết được hiện tượng khúc sạ ánh sáng. - Phân biệt được hiện tượng khúc xạ ánh sáng với hiện tượng phản xạ ánh sáng. 2. Kĩ năng. - Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản do sự đổi hướng truyền của tia sáng khi truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường gây nên. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Bảng phụ ghi bài tập. * Đối với mỗi nhóm HS: - Làm các BT về nhà. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Thế nào là hiện tượng khúc xạ ánh sáng? So sánh góc tới và góc khúc xạ khi chiếu ánh sáng từ môi trường nước sang môi trường không khí. 113.

(114) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ? Khi góc tới tăng thì góc khúc xạ có thay đổi không? 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng GV: Cho HS làm BT 40-41.1 SBT tr48. Bài 40-41.1 (SBT - 48): HS: Đọc đề bài. Hình 40-41.1 cho biết PQ là mặt phân cách giữa không khí và nước, I là điểm tới, SI là tia tới, IN là pháp tuyến. Cách vẽ nào biểu Đáp án: D diện đúng hiện tượng khúc xạ của tia sáng Vì: Khi tia sáng truyền từ không khí vào khi đi từ không khí vào nước? Giải thích nước thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. cách lựa chọn đó. ? Khi tia sáng truyền từ không khí vào nước thì góc khúc xạ và góc tới ntn? HS: Trả lời. ? Vậy hình nào vẽ đúng? HS: Trả lời. GV: Cho HS làm BT 40-41.2 SBT theo nhóm. HS: Đọc đề bài, thảo luận nhóm và trả lời. Bài 40-41.2 (SBT - 49): GV: Treo bảng phụ bài 40-41.2, yêu cầu đại diện 1 nhóm lên nối các câu a, b, c, d, e a-5; b-3; c-1; d-2; e-4. với một phần 1, 2, 3, 4, 5 để được 1 câu có nội dung đúng. HS: Thực hiện. Các nhóm khác nhận xét. GV: Chốt lại. GV: Cho HS làm BT 40-41.3 SBT tr49. HS: Đọc đề bài. Hình 40-41.2 mô tả một bạn HS nhìn qua ống thẳng thấy được hình ảnh viên sỏi ở Bài 40-41.3 (SBT - 49): đáy bình nước. a) Giữ nguyên vị trí của ống, nếu bạn đó a) Dùng một que thẳng dài và xuyên qua dùng một que thẳng dài xuyên qua ống thì ống, đầu que không chạm vào viên sỏi vì đầu que có chạm vào viên sỏi không? Vì viên sỏi không nằm trên đường thẳng của sao? que. b) Vẽ đường truyền của tia sáng từ viên sỏi đến mắt trong trường hợp đó. b) Nối vị trí của viên sỏi với vị trí miệng GV: Hướng dẫn HS giải thích, có thể cho ống tiếp xúc với mặt nước (điểm I). Nối I HS làm TN đó như hình vẽ ở SBT. tới vị trí đặt mắt. HS: Thực hiện. S. N I. 114. K. N'.

(115) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 4. Củng cố. - Cho HS đọc lại ghi nhớ của bài 40 và 41. - HS đọc phần "có thể em chưa biết". 5. Hướng dẫn về nhà. - Học thuộc ghi nhớ bài 40, 41. - Đọc trước bài 42: Thấu kính hội tụ. V. RÚT KINH NGHIỆM .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Tiết 47: Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ Ngày soạn: 03/02/2012 Ngày dạy: 13/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nhận dạng được thấu kính hội tụ. - Mô tả được sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt( tia tới quang tâm, tia song song với trục chính và tia có phương đi qua tiêu điểm) qua thấu kính hội tụ. 2. Kĩ năng. - Vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tập đơn gianrveef thấu kính hội tụ và giải thích một vài hiện tượng thường gặp trong thực tế. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và mỗi nhóm HS: 1 thấu kính hội tụ 1giá quang học. 1màn hứng để quan sát đường truyền của chùm sáng. 1 nguồn sáng phát ra 3 tia sáng song song III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. 115.

(116) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: GV cho HS đọc đoạn hội thoại trong SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Đặc điểm của thấu kính hội tụ. I- Đặc điểm của thấu kính hội tụ. GV: hướng dẫn học sinh tiến hành thí nghiệm. 1. Thí nghiệm. HS: Tiến hành TN theo nhóm. GV: Y/c trả lời C1 . HS: Từ KQ thí nghiệm ,nhận xét trả lời. C1 Chùm tia sáng khúc xạ ra khỏi thấu. kính là chùm tia hội tụ. câu hỏi C1 . GV: thông báo tới học sinh các khái niệm C2 mới là tia tới và tia ló Yêu cầu học sinh trả lời câu C2 HS: Hoàn thành C2 . 2. Hình dạng của thấu kính hội tụ. GV nghe học sinh trình bày sửa những chỗ sai sót nếu có C3 GV: đưa ra một số thấu kính hội tụ cho HS quan sát hình dáng sau đó trar lời C3 . HS: Quan sát thấu kính rồi trả lời C3 . GV: Thông báo về chất liệu làm thấu kính hội tụ thường dùng trong thực tế. Và cách nhận dạng thấu kính dựa vào hình vẽ và ký hiệu của thấu kính hội tụ HS: Ghi vở HĐ2: Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự. GV: tiến hành thí nghiệm yêu cầu học sinh quan sát rồi đưa ra dự đoán trả lời. Kí hiệu của thấu kính hội tụ:. II- Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự. 1. Trục chính. C4. C4. HS: Làm TN và thảo luận trả lời C4 Δ GV: thông báo khái niệm trục chính HS: Ghi vở GV: Thông báo về khái niệm quang tâm Δ: Trục chính và làm tiếp thí nghiệm chiếu tia sáng đi qua quang tâm. HS: quan sát trả lời: tia tới đi qua quang 2. Quang tâm . tâm ló ra tiếp tục truyến thẳng. 116.

(117) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: làm thí nghiệm chiếu chùm tia sáng song song với trục chính học sinh quan sát nhận xét chùm tia ló ra để trả lời C5 HS: thảo luận C5. O: Quang tâm. 3. Tiêu điểm.. GV: Làm lại thí nghiệm nhưng chiếu ở bên kia của thấu kính học sinh nhận xét sau đó trả lời C6 HS: thảo luận C6 GV: Thông báo khái niệm tiêu điểm? HS: Ghi vở Tiêu điểm là gì? Mỗi thấu kính có bao nhiêu tiêu điểm? Có đặc điểm gì? GV làm thí nghiệm chiếu tia sáng đi qua tiêu điểm và tia sáng song song với trục chính HS: quan sát rút ra kết luận 4. Tiêu cự. GV: thông báo về khái niệm tiêu cự OF =OF' =f (f tiêu cự của thấu kính) HS: Ghi vở HĐ3: Vận dụng. III- Vận dụng. GV: Y/c HS Trả lời C7 , C8 .. C7 C8. HS: tự trả lời câu C7 , C8 . 4. Củng cố. - Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ? Nêu đặc điểm đường truyền của một số tia sáng đặc biệt đi qua thấu kính hội tụ? - Nêu khái niệm về trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKHT? 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài theo SGK và vở ghi. - Đọc trước bài 43: Ảnh của một vật tạo bởi TKHT. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 48: Bài 43. ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ Ngày soạn: 06/02/2012 Ngày dạy: 16/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức.. 117.

(118) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Nêu được trong trường hợp nào thấu kính hội tụ cho ảnh thật và cho ẩnh ảo của một vật và chỉ ra được đặc điểm của các ảnh này. 2. Kĩ năng. - Dùng các tia sáng đặc biệt dựng được ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua thấu kính hội tụ. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và mỗi nhóm HS: - 1thấu kính hội tụ có tiêu cự 12cm - 1 giá quang học - 1cây nến - 1 màn hứng ảnh - 1bao diêm III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ. Kể tên và biểu diễn trên hình vẽ đường truyền của ba tia sáng đi qua thấu kính hội tụ mà em đã học. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Đặc điểm của ảnh của một vật tạo I- Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi bởi TKHT. TKHT. GV: Yêu cầu học sinh nêu bố trí thí 1. Thí nghiệm. nghiệm a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự. HS: Tiến hành thí nghiệm theo nhóm GV hướng dẫn học sinh các bước tiến hành thí nghiệm * Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự: GV hướng dẫn học sinh làm thêm thí nghiệm quan sát hình ảnh của cửa sổ trên màn hứng hướng dẫn học sinh quan sát và cách làm thí nghiêm + Đặt màn sát thấu kính sau đó dịch chuyển màn ra xa thấu kính + Khi hứng được ảnh rõ nét trên màn quan sát .Đo khoảng cách từ ảnh đến thấu kính so sánh khoảng cách đó với tiêu cự của C1 Ảnh thật, ngược chiều với vật. thấu kính. Dịch chuyển vật lại gần thấu kính sau đó quan sát ảnh và rút ra nhận xét 118.

(119) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Yêu cầu HS trả lời C1 , C2 .. C2 Dịch vật vào gần thấu kính hơn vẫn. thu được ảnh của vật ở trên màn. Đó là ảnh * Đặt vật trong khoảng tiêu cự: thật, ngược chiều với vật. GV: Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm đưa b) Đặt vật trong khoảng tiêu cự. vật vào trong khoảng tiêu cự. Làm thế nào C3 Ảnh không hứng được trên màn. Đặt để quan sát được ảnh trong trường hợp mắt trên đường truyền của chùm tia ló, ta này? quan sát thấy ảnh cùng chiều, lớn hơn vật. HS: Trả lời. Đó là ảnh ảo và không hứng được trên GV: Yêu cầu học sinh thảo luận đưa ra màn. phương án trả lời trả lời câu C3 . HS thảo luận ghi nhận xét vào bảng 2. Ghi nhận xét vào bảng 1. GV hướng dẫn HS khi một điểm sáng nằm ngay trên trục chính và ở rất xa thấu kính.. Kết quả Khoảng cách từ Đặc điểm của ảnh HĐ2: Cáchquan dựng ảnh. IICách dựngchiều ảnh. vật đến thấu Thật hay Cùng Lớn hơn hay nhỏ HS: Hoạt độngsátcá nhân kính(d) kết hợp với hoạt ảo 1. Dựnghay ảnhngược của điểm sáng S tạovật bởi hơn động Lần nhómTN TKHT. chiều so vật GV: Yêu cầu học sinh nhắc lại cách dựng C4 S 3 tia đặc biệt kính hộixatụ. 1 tới thấu Vật ở rất Dùng 2 trong 3 tia đó để kính trả lời C4 . thấu GV: Yêu cầu 2 học sinh d>2flên bảng làm, những học 3sinh khácf làm việc cá nhân <d<2f Gọi học sinh 4 lên nhận d<fxét bài làm của bạn HS: Thực hiện. GV nhận xét đưa ra đáp án đúng. GV: Hướng dẫn HS làm C5 :. F. ∆. O. F ' S'. 2. Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi TKHT.. C5 f = 12cm. Tìm ảnh B' của điểm B tương tự như C4 . + d = 36cm: Từ B' kẻ vuông góc với trục chính, cắt trục chính tại A'. Khi đó A'B' là ảnh của vật B sáng AB. F ∆ HS: Lên bảng vẽ. A O. F '. A ' B'. GV: Hướng dẫn HS vẽ trường hợp 2: ảnh tạo bởi TKHT là ảnh ảo. HS: Thực hiện.. + d = 8cm:. B'. B ∆. F. 119 F'.

(120) Vật lý 9. HĐ3: Vận dụng.. Phan Đức Linh. III- Vận dụng.. GV: Hướng dẫn HS làm C6 dựa vào các C6 tam giác đồng dạng và các tỉ số đồng dạng để tính chiều cao AB và khoảng cách từ ảnh đến thấu kính. HS: Thực hiện dưới sự hướng dẫn của C7 GV. GV: Cho HS trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài. HS: Trả lời. 4. Củng cố. - Cho HS đọc ghi nhớ và "Có thể em chưa biết". ? Trường hợp nào thì ảnh của vật tạo bởi TKHT là ảnh thật, ảnh ảo? ? Ảnh thật, ảnh ảo có những đặc điểm gì? 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài theo SGK và vở ghi. - Làm các BT 42-43 SBT. - Đọc trước bài 44: Thấu kính phân kì. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 120.

(121) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 49: Bài 44. THẤU KÍNH PHÂN KÌ Ngày soạn: 10/02/2012 Ngày dạy: 20/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nhận dạng được thấu kính phân kì. - Vẽ được đường truyền của hai tia sáng đặc biệt (tia tới đi qua quang tâm và song song với trục chính) qua TKPK. 2. Kĩ năng. - Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một vài hiện tượng đã học trong thực tiễn. - Biết tiến hành thí nghiệm bằng các phương pháp như bài TK hội tụ. - Từ đó rút ra được đặc điểm của thấu kính phân kì. - Rèn được kĩ năng vẽ hình. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và mỗi nhóm HS: 1 TKPK có tiêu cự 12 cm. 1 giá quang học. 1 nguồn sáng phát ra ba tia sáng song song. 1 màn hứng để quan sát đường truyền của tia sáng. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Đối với TKHT thì khi nào ta thu được ảnh thật, khi nào ta thu được ảnh ảo của vật ? Nêu cách dựng ảnh của 1 vật sáng trước thấu kính hội tụ. Chữa bài tập 42 – 43.1. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Đặc điểm của thấu kính phân kì. I- Đặc điểm của thấu kính phân kì. GV: Yêu cầu HS nhận biết thấu kính hội 1. Quan sát và tìm cách nhận biết. tụ, trả lời C1 , C2 .. C1 Có 3 cách để nhận biết thấu kính hội. tụ. HS tự làm việc cá nhân trả lời câu C1 . ? Nhận xét về hình dạng của thấu kính C2 TKPK có độ dày phần rìa lớn hơn phân kì so với thấu kính hội tụ? phần giữa, ngược hẳn với TKHT. ? Loại thấu kính còn lại được gọi là thấu kính gì? HS: Trả lời. 2. Thí nghiệm. GV: Hướng dẫn HS làm TN như hình 44.1. 121.

(122) Vật lý 9. Phan Đức Linh. SGK để trả lời C3 . HS: Quan sát và làm TN. ? Chùm tia ló có đặc điểm gì mà ta gọi thấu kính này là thấu kính phân kì? HS: Trả lời. HĐ2: Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK. GV: Yêu câu HS tiến hành lại TN như hình 41.1 SGK ? Quan sát hiện tượng để trả lời C4 . HS: Trả lời. GV: Yêu câu HS tìm hiểu về trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính phân kì. HS: Tự làm việc cá nhân trả lời câu C5 , C6 ?. ? Nếu kéo dài các tia ló thì chúng có gặp nhau tại một điểm không. ? Hãy biểu diễn chùm tia tới, chùm tia ló trong TN trên hình 44.3. HS: Thực hiện. ? Thế nào là tiêu điểm? HS: Trả lời.. C3 Chùm tia ló là chùm tia phân kì nên ta. gọi đó là thấu kính phân kì.. II- Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK. 1. Trục chính. Trục chínTrong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng. Tia này trùng với một đường thẳng gọi là trục chính của thấu kính. 2. Quang tâm. Trục chính của thấu kính phân kì đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không bị đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính. 3. Tiêu điểm. C5 C6. - Các tia ló kéo dài gặp nhau tại điểm trên trục chính - gọi là tiêu điểm. - Mỗi TK có 2 tiêu điểm F và F nằm 2 phía TK và cách đều quang tâm. 4. Tiêu cự. ?Tiêu cự của thấu kính là gì? Tiêu cự là khoảng cách giữa quang tâm HS: Khoảng cách từ quang tâm đến tiêu đến tiêu điểm. điểm được gọi là tiêu cự của thấu kính. OF = OF = f HĐ3: Vận dụng. GV: Yêu cầu 1 HS lên bảng vẽ C7 . GV hướng dẫn HS nhận xét và sửa, nếu sai thì hướng dẫn HS sửa. HS: Thực hiện C7 . GV: Mượn cho mỗi nhóm một kính cận  Yêu cầu cả nhóm tìm phương pháp nhận 122. III- Vận dụng. C7. C8 Sờ tay thấy giữa mỏng..

(123) Vật lý 9. Phan Đức Linh. biết. GV: Gọi 1 HS trả lời C9 . C9 GV gọi HS khá nhắc lại câu hỏi thu thập được trong bài, sau đó gọi HS yếu nhắc lại. HS: Trả lời. 4. Củng cố. - HS đọc ghi nhớ và có thể em chưa biết. - Em hiểu gì về thấu kính phân kì? Nêu các tia sáng đặc biệt truyền tới thấu kính phân kì? 5. Hướng dẫn về nhà. - Học kĩ lại bài, làm bài tập ở SBT. Tìm hiểu phần có thể em chưa biết. - Đọc trước bài: ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 50: Bài 45. ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ Ngày soạn: 13/02/2012 Ngày dạy: 23/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nêu được ảnh của 1 vật sáng tạo bởi thấu kính phân kỡ luụn là ảnh ảo. Mô tả được những đặc điểm của ảnh ảo của 1 vật tạo bởi thấu kính phân kì. Phân biệt được ảnh ảo tạo bởi thấu kính hội tụ và phân kì. 2. Kĩ năng. - Dùng 2 tia sáng đặc biệt (tia tới quang tâm và tia tới song song với trục chính) dựng được ảnh của 1 vật tạo bởi thấu kính phân kì. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Cẩn thận, an toàn, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: 1 thấu kính phân kì có tiêu cự khoảng 12cm. 1 giá quang học 1 cây nến cao khoảng 5cm. 1 màn để hứng ảnh. * Đối với HS: - Học bài cũ, đọc trước bài mới. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. 123.

(124) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Hãy nêu tính chất các đặc điểm tia sáng qua TKPK mà em đã học. Biểu diễn trên hình vẽ các tia sáng đó. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Đặc điểm của ảnh của một vật tạo I- Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi bởi TKPK. TKPK. GV yêu cầu HS bố trí TN như hình 45.1 C1 Đặt màn hứng ở gần hoặc ở xa thấu SGK kính đều không hứng được ảnh . GV gọi 1, 2 HS lờn trình bày TN và trả lời C2 Muốn quan sát được ảnh của 1 vật tạo câu C1 . bởi TKPK ta đặt mắt trên đường truyền C2 GV gọi 1, 2 HS Trả lời sau khi thảo của chùm tia ló . Ảnh của 1 vật tạo bởi luận nhóm. TKPK là ảnh ảo cùng chiều với vật . HS: Trả lời. HĐ2: Cách dựng ảnh. II- Cách dựng ảnh. GV yêu cầu vài HS Trả lời C3 . HS hoạt động cá nhân : ( Dựng 2 tia tới đặc biệt : //và qua quang tâm  xác định B’ giao điểm của 2 tia ló tương ứng chính là ảnh của điểm sáng B  Từ B’ kẻ B’A’    A’B’ là ảnh của AB qua TKPK ). GV gọi 1 HS lên trình bày cách vẽ  Các HS khác tiếp tục vẽ vào vở . ( Hình 45.2) GV gợi ý cách lập luận theo các bước để chứng minh ý b. – Dịch AB ra xa hoặc vào gần thì hướng tia BI có thay đổi không ?  hướng của tia ló IK như thế nào ? – ảnh B là giao điểm của tia nào ?  B nằm trong khoảng nào ?. C3. + Dựng ảnh B’ của B ( B’ là giao điểm các đường kéodài của chùm tia ló ) . + Kẻ B’A’   tại A’ chính là ảnh của A . Vậy A’B’ là ảnh của AB tạo bởi TKPK. C4 f = 12 cm.. OA = 24 cm. a) Dựng ảnh. b) Chứng minh d < f.. b) – Tia tới BI có hướng không đổi  hướng tia ló IK không đổi. – Giao điểm BO và FK luôn nằm trong khoảng FO. HĐ3: Độ lớn của ảnh tạo ra bởi các thấu III- Độ lớn của ảnh tạo ra bởi các thấu kính. kính. GV yêu cầu nhóm 2 HS : 1 HS vẽ ảnh của TKHT, 1 HS vẽ ảnh của TKPK. HS lên bảng vẽ. Vẽ theo tỉ lệ thống nhất để dễ so sánh. C5 f = 12 cm, d = 8 cm. 124.

(125) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Yêu cầu các nhóm nhận xét kết quả của nhóm mình. HS: Thực hiện. GV: Chốt lại.. HĐ4: Vận dụng. GV: Yêu cầu HS trả lời C6 HS trả lời C6 . gọi 1 HS khá trả lời. Gọi 1 HS yếu trả lời.. Nhận xét : + Ảnh ảo của TKHT bao giờ cũng lớn hơn vật. + Ảnh ảo của TKPK bao giờ cũng nhỏ hơn vật. IV- Vận dụng. C6 Ảnh ảo của TKHT và TKPK:. - Giống nhau : Cùng chiều với vật. - Khác nhau : ảnh ảo của TKHT lớn hơn vật, ảnh ảo của TKPK nhỏ hơn vật và nằm trong khoảng tiêu cự.. GV: Hướng dẫn HS trả lời C7 . 4. Củng cố. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em chưa biết". - Vật đặt càng xa TKPK  d thay đổi như thế nào ? 5. Hướng dẫn về nhà. + BTVN 44-45( SBT) và C7,8 ( SGK) + Học thuộc ghi nhớ : + Chuẩn bị tiết sau : Ôn tập từ đầu học kỳ II đến bài 45. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 125.

(126) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 51: ÔN TẬP Ngày soạn: 17/02/2012 Ngày dạy: 27/02/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Cũng cố, hệ thống hoá kiến thức đã học thông qua một số bài tập và lý thuyết đã học. 2. Kĩ năng. - Làm được một số bài tập và giải thích được hiện tượng về quang học và điện từ. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Bảng phụ, thước kẻ. * Đối với HS: - Ôn tập kiến thức cũ. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Lý thuyết. I- Lý thuyết. GV: Đưa ra hệ thống câu hỏi, yêu cầu HS trả lời. HS: Trả lời các câu hỏi của GV. 1. ?Làm thế nào để tạo ra được dòng điện 1. Dòng điện xoay chiều. xoay chiều ? Nguyên nhân nào đã làm cho dòng điện đổi chiều 2. Máy phát điện xoay chiều 2. ? Máy phát điện xoay chiều gồm có bao nhiêu bộ phận. Có tên gọi là gì 3. ? Dòng điện xoay chiều có những tác 3. Các tác dụng của dòng điện xoay chiều dụng nào ? Lực điện từ dổi chiều khi nào 4. ? Muốn làm giảm hao phí điên năng 4. Truyền tải điện năng đi xa trong quá trình truyền tải điện ta phải làm gì 5. ? Nêu nguyên tắc hoạt động của máy 5. Máy biến thế biến thế ? Máy biến thế dung để tănghiệu điện thế của dòng điện xoay chiều được không. tại 126.

(127) Vật lý 9. Phan Đức Linh. sao 6. ? Hiện tượng khác xạ xẩy ra khi nào ? Hiện tượng khác xạ khác với hiện tượng phản xạ ở chổ nào 7. Vẽ đường đi của tai sáng qua thấu kính hội tụ ? Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ có đặc điểm gì 8. Vẽ đường đi của tai sáng qua thấu kính phân kì ? Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì có đặc điểm gì ? HĐ2: Bài tập. GV: Treo bảng phụ đề BT sau: Đầu đường dây tải điện đặt một máy tăng thế với các cuộn dây có số vòng là 500 vòng và 11000 vòng. Hiệu điện thế đặt vào cuộn sơ cấp của máy là 1000V, công suất điện truyền tải đi là 110000W. a) Tìm hiệu điện thế hai đầu cuộn thứ cấp? b) Tìm công suất hao phí trên đường dây tải điện, biết điện trở tổng cộng của đường dây tải điện là 100Ω. ? Hãy tóm tắt đề bài tập. ? Để tính U2 ta áp dụng công thức nào? ? Để tính công suất hao phí ta áp dụng công thức nào? HS: Lần lượt trả lời. GV: Cho HS lên bảng trình bày. HS: Thực hiện. GV: Cho HS làm BT 42-43.2 SBT. HS: Đọc đề bài. GV: Hướng dẫn HS trả lời. HS: Trả lời.. 6. Hiện tượng khúc xạ. 7. Thấu kính hội tụ:. 8. Thấu kính phân kì. II- Bài tập. Bài tập: n1 = 500 vòng. n2 = 11 000 vòng. U1 = 1000V P = 110 000V a) U2 = ? b) Php = ? Giải U1 n1  U n2 2 a) Vận dụng công thức : n2 11000 U1 .1000 Ta cã U2 = n1 = 500 = 22 000V. b) Vận dụng đúng công thức tính công suất hao phí trên đường dây tải điện, tính được kết quả là: 2500W. Bài 42-43.2 (SBT): a) Là ảnh thật vì nó ngược chiều so với vật b) Vì chỉ có thấu kính hội tụ mới cho ảnh ngược chiều S. Bài 44-45.4 (SBT): B. GV: Cho HS đọc đề bài 44-45.4 SBT. Hướng dẫn HS vẽ ảnh của vật qua TKPK. HS: Thực hiện. GV: Yêu cầu HS trả lời câu b. HS: Trả lời.. a). b). A≡F. h'. O. h d f d'   2; 2 2. 127.

(128) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 4. Củng cố. 5. Hướng dẫn về nhà. - Ôn lại lý thuyết phần điện từ học và từ bài 40 đến 45 của phần quang học. - Xem lại các BT đã giải và làm các BT điện từ học, quang học trong SBT. - Giờ sau kiểm tra 1 tiết. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 52: KIỂM TRA 1 TIẾT Ngày soạn: 21/02/2012 Ngày dạy: 01/3/2012. Tại lớp: 9. Sĩ số học sinh: 26. Vắng:.................. I. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ KIỂM TRA. 1. Phạm vi kiến thức. - Từ tiết thứ 22 đến tiết thứ 50 theo PPCT (sau khi học xong bài 45: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì). 2. Mục đích. - Đối với HS: Đánh giá việc nhận thức kiến thức về phần điện từ học, hiện tượng khúc xạ ánh sáng, TKHT và TKPK. Đánh giá kỹ năng trình bày bài tập vật lý. - Đối với GV: Căn cứ vào kết quả kiểm tra để điều chỉnh phương pháp giảng dạy, phụ đạo nhằm nâng cao chất lượng Dạy - Học. II. HÌNH THỨC KIỂM TRA. - Kết hợp TNKQ và Tự luận (30% TNKQ, 70% TL). III. THIẾT LẬP MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA. 1. Trọng số nội dung kiểm tra. Nội dung. Tỉ lệ thực dạy. Trọng số. Tổng số tiết. LT. LT (1, 2). VD (3, 4). LT ( 1, 2). VD (3, 4). Hiện tượng cảm ứng điện từ, điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng.. 2. 2. 1,4. 0,6. 9,33. 4,0. Máy phát điện xoay chiều. Sơ lược về dòng điện xoay chiều, các tác dụng của dòng điện xoay chiều.. 3. 3. 2,1. 0,9. 14,0. 6,0. 3. 2. 1,4. 1,6. 9,33. 10,67. 1. 1. 0,7. 0,3. 4,67. 2,0. 6. 4. 2,8. 3,2. 18,67. 21,33. 15. 12. 8,4. 6,6. 56,0. 44,0. Truyền tải điện năng đi xa. Máy biến thế. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng Ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì Tổng. 2. Tính số câu hỏi và điểm số chủ đề kiểm tra ở các cấp độ.. 128.

(129) Vật lý 9. Cấp độ. Phan Đức Linh. Nội dung Hiện tượng cảm ứng điện từ, điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng.. Máy phát điện xoay chiều. Sơ Cấp độ lược về dòng điện xoay chiều, các tác dụng của dòng điện 1,2 xoay chiều. (Lý thuyết) Truyền tải điện năng đi xa. Máy biến thế. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng Ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì Hiện tượng cảm ứng điện từ, điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. Máy phát điện xoay chiều. Sơ Cấp độ lược về dòng điện xoay chiều, các tác dụng của dòng điện 3,4 (Vận xoay chiều. dụng) Truyền tải điện năng đi xa. Máy biến thế. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng Ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì Tổng 3. Ma trận đề.. Số lượng câu. Trọng số. T.số. TN. 9,33. 1. 1. 14,0. 1,5. 1. 0,5. 1,5. 9,33. 1,5. 1. 0,5. 1,5. 4,67. 1. 1. 18,67. 1,5. 1. TL. Điểm số 0,5. 0,5 0,5. 2,5. 0,5. 0,5. 1. 0,5. 0,5. 1. 4,0. 6,0 10,67 2,0 21,33. 1,5. 1. 0,5. 1,5. 100. 9. 6. 3. 10. 129.

(130) Vật lý 9. Phan Đức Linh Nhận biết. Tên chủ đề. TNKQ. Thông hiểu TL. Hiện tượng cảm ứng điện từ, điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng.. 1. Nêu được dòng điện cảm ứng xuất hiện khi có sự biến thiên của số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây dẫn kín.. Số câu hỏi Số điểm Máy phát điện xoay chiều. Sơ lược về dũng điện xoay chiều, các tác dụng của dòng điện xoay chiều.. 1 0,5đ 4. Nêu được dấu hiệu chính phân biệt dòng điện xoay chiều với dòng điện một chiều và các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Nêu được các máy phát điện đều biến đổi cơ năng thành điện năng.. Số câu hỏi Số điểm Truyền tải điện năng đi xa. Máy biến thế. Số câu hỏi Số điểm Hiện tượng. 130. 1. TNKQ. Vận dụng TL. Cấp độ thấp TNKQ TL. 0,5đ 10. Mô tả được hiện tượng khúc xạ ánh sáng trong. Cộng. 1 (0,5đ) 5. Nêu được nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều có khung dây quay hoặc có nam châm quay.. 0,5. 6. Giải thích được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều có khung dây quay hoặc có nam châm quay.. 0,5. 0,5đ 1đ 1đ 7. Nêu được nguyên tắc cấu 8. Giải thích được vì sao có 9. Giải thích được nguyên tạo của máy biến áp. sự hao phí điện năng trên dây tắc hoạt động của máy biến tải điện. áp và vận dụng được công U1 n1  U n2 2 thức 1. Cấp độ cao TNKQ TL. 0,5. 0,5. 1đ. 1đ. 2 (2,5đ). 2 (2,5đ).

(131) Vật lý 9 khúc xạ ánh sáng Số câu hỏi Số điểm. Ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì. Phan Đức Linh trường hợp ánh sáng truyền từ không khí sang nước và ngược lại. 1 0,5đ 12. Nhận biết được thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì . Xác định được thấu kính là thấu kính hội tụ hay thấu kính phân kì qua việc quan sát trực tiếp các thấu kính này và qua quan sát ảnh của một vật tạo bởi các thấu kính đó.. 1 (0,5đ) 13. Nêu được các đặc điểm 14. Vẽ được đường truyền về ảnh của một vật tạo bởi của các tia sáng đặc biệt thấu kính hội tụ, thấu kính qua thấu kính hội tụ, thấu phân kì. kính phân kì. 15. Dựng được ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì bằng cách sử dụng các tia đặc biệt.. Số câu hỏi. 1. 0,5. 1. 0,5. Số điểm TS câu hỏi TS điểm. 0,5đ. 2đ. 0,5đ. 1đ. 5 2,5đ. 1,5 4đ. 3 (4đ) 2,5 3,5đ. 9 (10đ). 131.

(132) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 4. Nội dung đề. A. TRẮC NGHIỆM (3 điểm): Khoanh tròn vào đáp án đúng ở các câu sau : Câu 1: Phát biểu nào là đúng khi nói về điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng? A. Dòng điện cảm ứng xuất hiện khi mạch điện kín hay một phần mạch điện kín chuyển động trong từ trường và cắt các đường sức từ trường. B. Dòng điện cảm ứng xuất hiện khi mạch điện kín hay một phần mạch điện kín đứng yên trong từ trường và cắt các đường sức từ trường. C. Dòng điện cảm ứng xuất hiện khi mạch điện kín có cường độ dòng điện rất lớn. D. Dòng điện cảm ứng xuất hiện khi mạch điện kín được đặt gần một nam châm mạnh. Câu 2: Máy phát điện là thiết bị dùng để: A. Biến đổi điện năng thành cơ năng. B. Biến đổi cơ năng thành điện năng. C. Biến đổi nhiệt năng thành điện năng. D. Biến đổi quang năng thành điện năng. Câu 3: Các bộ phận chính của máy biến áp là gì? A. Lõi sắt và một cuộn dây B. Lõi sắt và hai cuộn dây C. Lõi sắt và nam châm D. Nam châm và một cuộn dây Câu 4: Khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước thì: A. Góc tới nhỏ hơn góc khúc xạ B. Góc tới lớn hơn góc khúc xạ C. Góc tới bằng góc khúc xạ, nếu tia tới vuông góc với mặt thoáng của nước D. Cả B và C đều đúng Câu 5: Chọn câu trả lời đúng: A. Thấu kính cho ảnh ảo lớn hơn vật là thấu kính phân kì B. Thấu kính luôn cho ảnh ảo là thấu kính hội tụ C. Thấu kính có rìa mỏng hơn ở giữa là thấu kính phân kì D. Thấu kính cho ảnh thật là thấu kính hội tụ Câu 6: Câu nào sau đây là đúng khi nói về đường đi của tia sáng truyền qua thấu kính hội tụ? A. Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló bị đổi hướng B. Tia tới kéo dài qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính C. Tia tới đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính D. Tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm B. TỰ LUẬN (7 điểm): Câu 7(2đ): a) Nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều? b) Giải thích nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều? Câu 8 (2đ): a) Giải thích vì sao có sự hao phí điện năng trên dây tải điện? b) Một máy biến thế dùng trong nhà cần phải hạ hiệu điện thế từ 220V xuống còn 6V, cuộn dây sơ cấp có 4400 vòng. Hỏi cuộn dây thứ cấp có bao nhiêu vòng? Câu 9 (3đ): Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ, và nằm ngoài tiêu cự của thấu kính như hình vẽ. Hãy: B. A. 132.

(133) F. Vật lý 9. Phan Đức Linh. O F’. a) Vẽ ảnh của vật AB qua thấu kính. b) Nói rõ đặc điểm của ảnh. Nếu dịch chuyển vật lại gần hoặc ra xa tiêu điểm thì kích thước của ảnh như thế nào? IV. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM A. TRẮC NGHIỆM (3 điểm): (chọn đúng đáp án mỗi câu cho 0,5 điểm) Câu hỏi 1 2 3 4 5 6 Đáp án A B B D D C B. TỰ LUẬN (7 điểm): Câu Nội dung + Cấu tạo của máy phát điện xoay chiều: Máy phát điện xoay chiều có hai bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn. Một trong hai bộ phận đó đứng yên gọi là stato, a bộ cũn lại có thể quay được gọi là rôto. + Nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều dựa trên 7 hiện tượng cảm ứng điện từ. (2đ) Khi rôto quay, số đường sức từ xuyên qua cuộn dây dẫn quấn trên stato biến thiên (tăng, giảm và đổi chiều liên tục), do đó b giữa hai đầu cuộn dây xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều. Nếu nối hai đầu của cuộn dây với mạch điện ngoài thành mạch kín thỡ trong mạch cú dũng điện cảm ứng xoay chiều. 8 Khi dòng điện chạy trên dây tải điện thì có một phần điện (2đ) a năng chuyển hoá thành nhiệt năng làm cho dây dẫn nóng lên, đây chính là phần điện năng hao phí trên dây tải điện. b 9 (3đ). Áp dụng công thức:. U 1 N1  U2 N2.  N2 . U 2 .N 1 U1. 6.4400  N2  120(vòng )  Số vòng dây cuộn thứ cấp là: 220. Điểm 0,5. 0,5. 1. 1. 1. Vẽ ảnh của vật AB qua thấu kính: 1. a B. A. I. F O. b - Đặc điểm của ảnh: A’B’ là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật AB. - Nếu dịch chuyển vật lại gần tiêu điểm thì ảnh càng dời xa thấu. 1. A F’ ’ B ’. 0,5 133.

(134) Vật lý 9. Phan Đức Linh kính và kích thước của tăng dần. - Nếu dịch chuyển vật ra xa tiêu điểm thì ảnh càng gần thấu kính và kích thước nhỏ dần.. 0,5. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 53: Bài 46. THỰC HÀNH: ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ Ngày soạn: 24/02/2012 Ngày dạy: 05/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Trình bày được phương pháp đo tiêu cự của thấu kính hội tụ. 2. Kĩ năng. - Đo được thấu kính hội tụ theo phương pháp nêu trên. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Cẩn thận, an toàn, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và mỗi nhóm HS: 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự cần đo khoảng 15cm 1 vật sáng phẳng có dạng chữ L hoặc chữ F 1 màn ảnh nhỏ 1 giá quag học 1 thước thẳng có giới hạn đo 80cm, độ chia nhỏ nhất 1mm III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 134.

(135) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Kiểm tra sự chuẩn bị đồ dùng của HS. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS HĐ1: Chuẩn bị. GV: Kiểm tra dụng cụ, đồ dùng TN và phát cho từng nhóm. GV: Gọi 1 HS lên vẽ câu 1a trong mẫu báo cáo: Dựng ảnh của vật AB cách TKHT một khoảng 2f. HS lên vẽ câu 1a: Dựng ảnh của vật AB cách TKHT một khoảng 2f. GV: Hướng dẫn HS trả lời câu 1b trong mẫu báo cáo: - Dùng kiến thức hình học để chứng minh. GV: Yêu cầu HS trả lời câu 1c trong mẫu báo cáo: Từ câu 1b ta có d = d’ = 2f nên: d + d’ = 4f. Vậy tiêu cự f tính như thế nào? HS: Trả lời. GV: Y/c HS đọc phần 2b ( lí thuyết), thảo luận cả lớp để làm câu 1e. HS: Thực hiện. GV thống nhất phương án làm thực hành đo tiêu cự của TKHT. HĐ2: Nội dung thực hành. GV: Đề nghị đại diện các nhóm nhận biết: hình dạng vật sáng, cách chiếu để tạo vật sáng, cách xác định vị trí của TK, của vật và màn ảnh. HS: Thực hiện. GV: Cần lưu ý các nhóm HS : - Lúc đầu đặt TK ở giữa giá quang học. rồi đặt vật và màn ở khá gần TK, cách đều TK. Cần đo các khoảng cách này để đảm bảo d0 = d0’ . - Sau đó xê dịch đồng thời vật và màn những khoảng lớn bằng nhau (chừng 5cm ra xa dần TK để đảm bảo d = d’ . - Khi ảnh hiện trên màn gần rõ nét thì dịch chuyển vật và màn những khoảng nhỏ bằng nhau cho đến khi thu được ảnh rõ nét cao bằng vật . Kiểm tra điều này bằng cách đo chiều cao h’ của ảnh để so sánh với chiều cao h của vật: h = h’. HS: Từng nhóm HS thực hiện các công. Nội dung ghi bảng I- Chuẩn bị. 1. Dụng cụ. 2. Lý thuyết.. II- Nội dung thực hành.. 1. Lắp ráp TN. - Vật được chiếu sáng bằng 1 ngọn đèn 12V – 21W. 2. Tiến hành thí nghiệm. 135.

(136) Vật lý 9. Phan Đức Linh. việc sau : - Tìm hiểu các dụng cụ có trong bộ TN * Thực hiện các bước như mục e ) và đầu - Đo chiều cao h của vật . tiên đo chiều cao của vật - Điều chỉnh để vật và màn cách TK những khoảng bằng nhau và cho ảnh cao bằng vật * Ghi các kết quả vào bảng 1. và thực hiện - Do các khoảng cách (d, d’ ) tương ứng từ 3 lần đo. vật và từ màn đến TK khi h = h’ 4. Củng cố. - GV yêu cầu HS hoàn thành báo cáo thực hành và thu bào cáo thực hành của HS. - GV nhận xét ý thức, thái độ và tác phong làm việc của từng nhóm. Tuyên dương các nhóm làm tốt và nhắc nhở các nhóm làm chưa tốt. 5. Hướng dẫn về nhà. - Làm tiếp các BT 44-45 SBT. - Đọc trước bài 47: Sự tạo ảnh trên phim trong máy ảnh. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 54: Bài 47. SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH Ngày soạn: 28/02/2012 Ngày dạy: 08/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nêu được máy ảnh dùng phim có các bộ phận chính là vật kính, buồng tối và chỗ đặt phim. 2. Kĩ năng. - Giải thích được một số hiện tượng có liên quan. 3. Thái độ. - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Cẩn thận, an toàn, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và mỗi nhóm HS: - Mỗi nhóm học sinh 1 mô hình máy ảnh. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. 136.

(137) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Hoạt động của GV - HS HĐ1: Cấu tạo của máy ảnh. HS: Tự đọc phần 1 theo nhóm GV: Cung cấp mô hình và hình vẽ về máy ảnh cho học sinh quan sát ? Nêu các bộ phận chính của máy ảnh ? Vật kính là thấu kính gì ? ? Vì sao không dung thấu kính phân kì để làm vật kính của máy ảnh mà dung thấu kính hội tụ? GV: Hướng dẫn HS đặt 1 vật sáng trước máy ảnh sao cho ảnh của vật hiện rõ trên tấm kính mờ đặt ở vị trí của phim và quan sát ảnh của vật để chuẩn bị trả lời C1 , C2 HS: Thực hiện. HĐ2: Ảnh của một vật trên phim. HS: Thu được ảnh của một vật trên tấm kính mờ hay tấm nhựa trong vị trí của phim trong mô hình hình máy ảnh và quan sát ảnh này, từ đó trả lời câu C1 , C2 . GV: Hướng dẫn HS làm C3 . Gợi ý: +Vẽ tia đi qua Quang tâm để xác định B’ của B hiẹn trên phim PQ và ảnh A’ B’ của AB + Vẽ tia ló của tia tới song song trục chính + Xác định F HS: Thực hiện.. Nội dung ghi bảng I- Cấu tạo của máy ảnh. Gồm: Vật kính và buồng tối. II- Ảnh của một vật trên phim. 1. Trả lời câu hỏi. C1 Thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật C2 Vì ảnh đó là ảnh thật.. 2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh C3. B. P B. A. o. '. F ’ A. Q GV: Cho HS làm C4 . Hướng dẫn học sinh sử dụng tam giác đồng dạng. 1 A ' B' A' O C4 Tỷ số: HS: Thực hiện. = = 40 AB AO GV: Từ phần I và II yêu cầu học nêu kết luận về ảnh của một vật trên phim của máy 3. Kết luận. ảnh. (SGK - 127) HĐ3: Vận dụng. III- Vận dụng. Hs: Làm việc cá nhân với câu C5 : Tìm hiểu máy ảnh. GV: Cho HS làm C6 . Gợi ý: Áp dụng kết. C5 C6 Áp dụng kết quả C4 : 6 A' O A’B’= .AB = 200 .160 = 3,3cm AO. quả câu C4 . HS: Thực hiện. 4. Củng cố. ? Các bộ phận của máy ảnh đó là những bộ phận nào?. 137.

(138) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ? Vật kính của máy ảnh làm bằng gì? Ảnh trên phim thật hay ảo, cùng chiều hay ngược chều với vật, nhỏ hơn hay lớn hơn vật. - Bài tập 47.1 Câu C. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học thuộc ghi nhớ và đọc "Có thể em chưa biết". - Làm các bài tập 47.2, 47.3, 47.4 SBT. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 55: Bài 48. MẮT Ngày soạn: 02/03/2012 Ngày dạy: 12/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nêu được mắt có các bộ phận chính là thể thuỷ tinh và màng lưới. - Nêu được mắt phải điều tiết khi muốn nhìn rõ vật ở các vị trí xa, gần khác nhau. - Nêu được sự tương tự giữa cấu tạo của mắt và máy ảnh. 2. Kĩ năng. - Giải thích được một số hiện tượng có liên quan. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - 1 tranh vẽ con mắt bổ dọc. - 1 bảng thử mắt của y tế. * Đối với HS: - Học bài cũ, đọc trước bài mới. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. 138.

(139) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Hoạt động của GV - HS HĐ1: Cấu tạo của mắt. GV: Cho từng học sinh tìm hiểu phần cấu tạo của mắt GV: Treo hình vẽ lên bảng ? Tên bộ phận chính của mắt đó là gì ? Bộ phận nào của mắt là một thấu kính hội tụ GV: Ngoài ra còn có cơ vòng đỡ có thể dẹt xuống hoặc phòng ra ? Tiêu cự của nó có thể thay đổi được không ? Ta đã tìm hiểu cấu tạo của mắt ? Vậy mắt và máy ảnh có gì giống nhau ? Ở máy ảnh để có ảnh rõ nét ở trên phim người ta phải làm gì ? Còn với mắt phải thực hiện như thế nào mới nhìn rõ vật Gợi ý: Trong quá trình này có sự thay đổi gì ở thuỷ tinh thể không HS: Lần lượt trả lời. HĐ2: Sự điều tiết. GV: Để nhìn rõ một vật thì ảnh của vật đó phải hịên rõ nét ở trên võng mạc (trên mạng lưới) thực ra khi đó cơ vòng đỡ đã thay đổi (co, giản một tý) làm cho tiêu cự thay đổi sao cho ảnh hiện rỏ nét ở trên võng mạc Quá trình đó gọi là sự điều tiết của mắt GV: Lấy ví dụ: Khi đi ra trời nắng ? Em có nhận xét gì ảnh của vật khi vật ở gần TK và khi ở xa TK HS: Trả lời. GV: Với mắt thì k/c từ TTT đến VM không đổi và như vậy để có ảnh hiện rõ nét ở trên mạng lưới thì phải thay đổi cái gì của TK ( tiêu cự của TTT).. Nội dung ghi bảng I- Cấu tạo của mắt. 1. Cấu tạo. Gồm: - Thuỷ tinh thể - Màng lưới (võng mạc). 2. So sánh mắt và máy ảnh. C1. Thuỷ tinh thể đóng vai trò như vật kính Màng lưới đóng vai trò như phim. II- Sự điều tiết. * Khái niệm sự điều tiết: (SGK - 128). C2 Khi nhìn các vật ở xa thì tiêu cự của. thể thủy tinh dài hơn so với khi nhìn các vật ở gần.. GV: Cho HS trả lời C2 : C Khi vật ở càng xa thì TC dài hay ngắn Khi vật ở càng gần thì TC ngắn hay dài HS: Trả lời. GV: Có thể vẽ hình minh họa trên bảng phụ. HĐ3: Điểm cực cận và điểm cực viễn. I- Điểm cực cận và điểm cực viễn. 139.

(140) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Cho HS đọc SGK. ? Điểm cực viễn là điểm nào ? Điểm cực cận là điểm nào HS: Trả lời. GV: Cho HS nhìn hình 48.3b và thực hiện theo hướng dẫn để thử mắt. Hãy xác định xem mắt em có điểm cực cận là bao nhiêu? HS: Thực hiện. HĐ4: Vận dụng. HS: suy nghĩ và trả lời C5 GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó. + Điểm cực viễn + Khoảng cực viễn C3. + Điểm cực cận + Khoảng cực cận IV- Vận dụng. C5. đưa ra kết luận chung cho câu C5 - Xét  ABO ~  A’B’O ta có: HS: suy nghĩ và trả lời C6 GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó đưa ra kết luận chung cho câu C6. AB AO  A' B ' A' O thay số ta được: 800 2000   A' B ' 0,8(cm) A' B' 2 C6 Khi nhìn vật ở điểm cực viễn thì ảnh ở. gần tiêu điểm --> tiêu cự của thể thủy tinh là dài nhất. Ngược lại khi nhìn vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh là ngắn nhất. 4. Củng cố. - Giáo viên hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm - Gọi 1 vài học sinh đọc ghi nhớ + có thể em chưa biết - Hướng dẫn làm bài tập trong sách bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các bài tập trong sách bài tập - Đọc trước bài 49: Mắt cận và mắt lão. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 140.

(141) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 56: Bài 49. MẮT CẬN VÀ MẮT LÃO Ngày soạn: 05/03/2012 Ngày dạy: 15/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nêu đựơc đặc điểm chính cận là không nhìn thấy được các vật ở xa và cách khắc phục tật cận thị là phải đeo kính phân kì. - Nêu được đặc điểm chính của mắt lão là không nhìn thấy các vật ở gần mắt và cách khắc phục tật mắt lão là phải đeo kính hôị tụ. 2. Kĩ năng. - Giải thích được cách khắc phục tật cận thị và tật lão của mắt. - Biết cách thử mắt bằng bảng thuỷ lực. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Hình vẽ 49.1, 49.2. - Kính cận, kính lão (nếu có). * Đối với HS: - Học bài cũ, đọc trước bài mới. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Nêu các bộ phận quan trọng của mắt. Nhờ đâu mà TTT của mắt có thể thay được. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Tìm hiểu mắt cận. I- Mắt cận. GV: Yêu cầu hs vận dụng những hiểu biết 1. Những biểu hiện của tật cận thị. của mình trong cuộc sống để trả lời C1 (hs làm việc cá nhân). Vận dụng kiến thức C1 để làm C2 . ? C2 (GV có thể hướng dẫn thông qua hình vẽ và những ví dụ thực tế). HS: Trả lời. ? Vậy làm thế nào để mắt cận thị có thể nhìn thấy được các vật ở xa. GV: Cho HS trả lời C3 . GV: Gợi ý: Ảnh tạo bởi thấu kính phân kì. C1 a, c, d C2 Mắt cận không nhìn rõ những vật ở xa. mắt. Điểm Cv của mắt ở xa hơn so với mắt bình thường. 2. Cách khắc phục tật cận thị. C3 Để nhận biết kính cận là thấu kính. phân kì thì ta dùng 1 trong các cách sau đây: + So sánh phần rìa và phần ở giữa + Chiếu 1 chùm sáng song song qua nó 141.

(142) Vật lý 9. Phan Đức Linh. có đặc điểm gì? ? Mắt có thể nhìn thấy vật AB không? Vì sao? ? Khi đeo kính , muốn nhìn rõ vật AB thì ảnh phải hiện lên trong khoảng nào. Yêu cầu đó thực hiện được không? HS: Trả lời. GV: Chốt lại. HĐ2: Tìm hiểu mắt lão. HS: Đọc sách GK. ? Cơ vòng đỡ của TTT với người già mạnh hay yếu? ? Khi đó còn khả năng điều tiết nữa không ? Điểm cực cận xa hơn mắt bình thường hay gần hơn?. + Soi lên một dòng chữ C4. B A. F=Cv Mắt. * Kết luận: (SGK - 131) II- Mắt lão. 1. Những đặc điểm của mắt lão. (SGK - 131). GV: Yêu cầu HS trả lời C5 . GV: Gợi ý: Ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ 2. Cách khắc phục tật mắt lão. C5 Để biết kính cận là thấu kính hội tụ thì có đặc điểm gì ? HS: Trả lời. ta dùng 1 trong các cách sau: - So sánh phần rìa và phần giữa của thấu kính. ’ ' ? Mắt có thể nhìn thấy ảnh A B của AB - Chiếu một chùm sáng song song qua thấu không. Vì sao? ảnh này lớn hơn vật hay kính nhỏ hơn vật - soi thấu kính lên một dòng chữ. ? Kính lão là loại kính gì ? C6 ? Có tiêu cự ở đâu? B HS: Trả lời. A Cc F Mắt - Khi không đeo kính thì mắt không nhìn rõ vật AB vì vật nằm ngoài khoảng nhìn rõ của mắt. - Khi đeo kính để nhìn rõ thì ảnh A’B’ phải nằm trong khoảng nhìn rõ của mắt. HĐ3: Vận dụng. III- Vận dụng. C7 để phân biệt là thấu kính hội tụ hay HS: suy nghĩ và trả lời C7 GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó phân kỳ thì ta dùng 1 trong các cách sau đây: đưa ra kết luận chung cho câu C7 - so sánh phần rìa và phần giữa của thấu kính. - chiếu một chùm sáng song song qua thấu kính - soi thấu kính lên một dòng chữ.. 142.

(143) Vật lý 9. Phan Đức Linh. C8 Khoảng cực cận của mắt người bị cận HS: suy nghĩ và trả lời C8 GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó thị là ngắn hơn so với mắt người bình thường, còn khoảng cực cận của mắt người đưa ra kết luận chung cho câu C8 già dài hơn so với mắt người bình thường. 4. Củng cố. - Giáo viên hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm - Gọi 1 vài học sinh đọc ghi nhớ + có thể em chưa biết - Hướng dẫn làm bài tập trong sách bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các bài tập trong sách bài tập. - Đọc trước bài 50: Kính lúp. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 57: Bài 50. KÍNH LÚP Ngày soạn: 09/03/2012 Ngày dạy: 19/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Trả lời được câu hỏi: Kính lúp dùng để làm gì? - Nêu được hai đặc điểm của kính lúp (Kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn) - Nêu đựơc của độ bội giác của kính lúp. 2. Kĩ năng. - Sử dụng được kính lúp để quan sát một vật nhỏ. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Kính lúp. * Đối với HS: - Học bài cũ, đọc trước bài mới. 143.

(144) Vật lý 9. Phan Đức Linh. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Nêu đặc điểm của mắt lão và cách khắc phục? 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Kính lúp là gì? I- Kính lúp là gì? GV: Cho hs quan sát một số kính lúp đồng 1. Định nghĩa. thời tìm hiểu phần 1 ở Sgk - Kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự ? Làm thế nào để nhận biết kính lúp là một ngắn. thấu kính hội tụ? ? Kính này có tiêu cự như thế nào (dài hay ngắn) ? Mỗi kính lúp có một số bội giác (kí hiệu là HS: Trả lời. G) được ghi bằng các con số như 2X, 3X, ? Dùng kính lúp để làm gì? 5X … ? Độ bội giác của kính lúp được kí hiệu 25 như thế nào? G f ? Nó có quan hệ như thế nào với tiêu cự của kính? HS: Trả lời. GV: Cho hs dùng kính lúp có độ bội giác 2. Tiêu cự của kính lúp. khác nhau để quan sát . ? Em có nhận xét gì ảnh của vật qua các C1 kính lúp có số bội giác G càng lớn thì kính lúp khác nhau? có tiêu cự f càng ngắn. ? Tính tiêu cự của kính lúp đó? G. 25 f. GV: Hướng dẫn: Dùng mối liên hệ: HS: Thực hiện. ? Qua đó em có nhận xét gì về mối quan hệ về ảnh của một vật, độ bội giác, tiêu cự của thấu kính không? ? Tính f biết G= 1,5X HS: Trả lời. ? Em nào có thể nêu khái quát về kính lúp  Kết luận (Yêu cầu một số học sinh nhắc lại) HĐ2: Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp. GV: Cho hs dùng kính lúp để quan sát. ? Vẽ ảnh của kính lúp đó rồi tính tiêu cự HS: Thực hiện. 144. GMin . C2 G = 1,5X ta có Min 25 25  f Max   16,7 GMin 1,5 (cm). 25 f Max. 3. Kết luận. (SGK - 133) II- Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp. 1. Vẽ ảnh..

(145) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ? Nhận xét ảnh tạo bởi kính này ? Để có ảnh này ta phải đặt vật ở vị trí nào Từ đó suy ra kết luận HS: Trả lời. HĐ2: Vận dụng. HS: suy nghĩ và trả lời C5 GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó đưa ra kết luận chung cho câu C5 HS: làm TN và thảo luận với câu C6. C3 ảnh ảo và lớn hơn vật C4 để thu được ảnh trên thì ta phải đặt vật. nằm trong khoảng tiêu cự. 2. Kết luận. (SGK - 134) III- Vận dụng.. C5. - Sửa chữa điện tử - Khám mắt - Khám răng …. Đại diện các nhóm trình bày Các nhóm tự nhận xét, bổ xung cho câu trả lời của nhau. C6 GV: tổng hợp ý kiến và đưa ra kết luận tùy vào học sinh chung cho câu C6 . 4. Củng cố. - Giáo viên hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm - Gọi 1 vài học sinh đọc ghi nhớ + có thể em chưa biết - Hướng dẫn làm bài tập trong sách bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các bài tập trong sách bài tập - Chuẩn bị cho giờ sau làm BT. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 58: Bài 51. BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC Ngày soạn: 12/03/2012 Ngày dạy: 22/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Vận dụng được kiến thức để giải được một số bài tập định tính và định lượng về hiện tượng khúc xạ ánh sáng, thấu kính và các ứng dụng quang học đơn giản. Thực hiện được các phép tính về quang học. 145.

(146) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 2. Kĩ năng. - Giải thích được một số hiện tượng về một số ứng dụng quang hình học. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Bảng phụ. * Đối với HS: - Học bài cũ, chuẩn bị bài tập. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Hiện tượng như thế nào thì gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng ? Nêu một vài khái niệm liên quan đến khúc xạ Nếu tia sáng đi từ môi trường KK đến nước thì góc nào lớn hơn. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng GV: Làm thí nghiệm, HS quan sát Bài 1 (SGK - 135): ? Khi chưa đổ nước, mắt có nhìn thấy tâm O của đáy bình không? Tại sao? HS: Trả lời. ? Khi đổ nước vào, mắt có nhìn thấy tâm O không? Tại sao? HS: Trả lời. Bài 2 (SGK - 135): HS: Đọc kĩ đề bài 2. a) Vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính, cách thấu kính 16 cm, thấu kính có tiêu cự 12 cm. ? Hãy vẽ ảnh của AB theo đúng tỉ lệ? HS: thực hiện. 1 HS lên bảng thực hiện ? Đo AB = ? A'B' =? So sánh Ab với b) - Xét  ABF ~  OKF ta có: A'B'? OK OF  HS: Thực hiện. AB AF thay số ta được: ? Tính A'B' = ? - > So sánh với AB? OK 12  3 AB 4 mà OK  A' B'. vậy ảnh A’B’ cao gấp 3 lần vật AB. HS: Đọc kĩ đề bài 3 SGK. ? Biểu hiện cơ bản của mắt cận là gì? 146.

(147) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: Không nhìn rõ những vật ở gần. ? Mắt không cận và mắt cận thì mắt nào Bài 3 (SGK - 136): nhìn được xa hơn? HS: Mắt không cận. a) điểm Cv của Hòa gần hơn so với của ? Mắt cận nặng hơn, thì nhìn đượcnhững Bình nên Hòa bị cận nặng hơn. vật gần hơn hay xa hơn? b) HS:................Gần hơn. - Hòa và Bình phải đeo kính cận là thấu ? Từ đó hãy suy ra bình và Hoà ai cận kính phân kì. nặng hơn? - Vì phải đeo loại kính phù hợp sao cho HS: Trả lời. tiêu điểm F của thấu kính trùng với điểm ? Để khắc phục tật cận thị hai bạn phải đeo Cv nên kính của Hòa có tiêu cự ngắn hơn. kính gì? Tiêu cự của các thấu kính đod là bao nhiêu? HS: Trả lời. 4. Củng cố. ? Hiện tượng khúc xạ là hiện tượng như thế nào ? ? Vì sao trong bể nước thì thấy con cá to nhưng khi đua ra không khí thì nhỏ hơn ? ? Kính của mắt cận thị như thế nào thì gọi là phù hợp ? 5. Hướng dẫn về nhà. - Xem lại các BT đã giải. - Làm các BT 51 trong SBT. - Đọc trước bài 52: Ánh sáng trắng và sáng màu. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 147.

(148) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 59: Bài 52. ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU Ngày soạn: 16/03/2012 Ngày dạy: 26/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nêu được ví dụ về nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu. Nêu được ví dụ về việc tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 2. Kĩ năng. - Giải thích được một số hiện tượng về một số ứng dụng quang hình học. - Kĩ năng thiết kế thí nghiệm để tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Một bộ các tấm lọc màu : Đỏ, vàng, cam, lục lam, chàm, tím.Một số nguồn phát ra ánh sáng màu như đèn LED, bút laze, các đèn phóng điện ,... * Đối với HS: - Học bài cũ, đọc trước bài. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Trong thực tế ta được nhìn thấy ánh sáng có các loại màu. Vậy vật nào tạo ra ánh sáng trắng? Vật nào tạo ra ánh sáng màu? Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Nguồn phát ánh sáng trắng và I- Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn nguồn phát ánh sáng màu. phát ánh sáng màu. HS: đọc tài liệu và quan sát nhanh vào dây 1.Các nguồn sáng phát ra ánh sáng tóc bóng đèn đang sáng bình thường ( chú trắng. ý không cho HS nhìn lâu vào dây tóc bóng Nguồn sáng phát ra ánh sáng trắng: đèn đang sáng bình thường→dễ làm nhức -Mặt trời ( trừ buổi bình minh, hoàng hôn). mắt). -Các đèn dây đốt khi nóng sáng bình ? Nguồn sáng là gì? Nguồn sáng trắng là thường. gì? Hãy nêu ví dụ? -Các đèn ống ( ánh sáng lạnh). ? HS đọc tài liệu, phát biểu nguồn ánh sáng màu là gì? Tìm hiểu đèn lade và đèn 2. Các nguồn sáng màu. lade trước khi có dòng điện chạy qua: - Nguồn sáng màu là nơi phát ra ánh sáng Kính của đèn màu gì? Khi có dòng điện màu. đèn phát ánh sáng màu gì? ? Hãy tìm thêm nguồn sáng màu trong 148.

(149) Vật lý 9. Phan Đức Linh. thực tế. HS: Lần lượt trả lời.. Ví dụ: Nguồn sáng màu như bếp củi màu đỏ, bếp ga loại tốt màu xanh, đèn hàn: màu xanh sẫm. HĐ2: Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm II- Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc lọc màu. màu. ? HS làm TN như tài liệu yêu cầu ghi lại 1.Thí nghiệm: kết quả vào vở. *Thí nghiệm 1: - Chiếu 1 chùm sáng trắng qua tấm lọc Chiếu 1 chùm sáng trắng qua tấm lọc màu màu đỏ. đỏ → được ánh sáng màu đỏ. - Chiếu 1 chùm sáng đỏ qua tấm lọc màu *Thí nghiệm 2: đỏ. Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ - Chiếu 1 chùm sáng đỏ qua tấm lọc màu →được ánh sáng đỏ. xanh. *Thí nghiệm 3: ? Dựa vào kết quả thu được quaTN, hãy Thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh→ta thấy tối. thực hiện C1 . 2.Các thí nghiệm tương tự. HS: Thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh, đặt tiếp tấm lọc màu đỏ sau tấm 3.Kết luận: lọc màu xanh-So sánh kết quả TN. +Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu HS: phát biểu→Cả lớp trao đổi. được ánh sáng có màu của tấm lọc. GV chuẩn hoá lại kiến thức. +Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta được ánh sáng vẫn có màu đó. +Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác màu sẽ không được ánh sáng màu đó nữa. →Tấm lọc màu nào thì hấp thụ ít ánh sáng có màu đó, nhưng hấp thụ nhiều ánh sáng có màu khác. HĐ3: Vận dụng. III- Vận dụng. GV: Hướng dẫn HS trả lời C2 . HS: Trả lời. GV: Cho HS thực hiện C3 , C4 →Gọi HS trung bình trả lời. HS: Trả lời.. C3 Ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và. các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay màu vàng. Các vỏ nhựa này đóng vai trò như tấm lọc màu. C4 Một bể nhỏ có thành trong suốt, đựng. nước màu, có thể coi là một tấm lọc màu. 4. Củng cố. - HS phát biểu và ghi phần ghi nhớ, lấy thêm ví dụ, làm bài tập SBT. - GV thông báo phần “Có thể em chưa biết”. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học thuộc ghi nhớ, làm các BT trong SBT. - Đọc trước bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng. V. RÚT KINH NGHIỆM. 149.

(150) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 150.

(151) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 60: Bài 53. SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG Ngày soạn: 19/03/2012 Ngày dạy: 29/03/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Phát biểu được khẳng định: trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau. - Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính đẻ rút rs kết luận: trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu. - Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra được kết luận về sự phân tích ánh sáng trắng. 2. Kĩ năng. - Kĩ năng phân tích hiện tượng phân ánh sáng trắng và ánh sáng màu qua TN. - Vận dụng kiến thức thu thập được giải thích các hiện tượng ánh sáng màu như cầu vồng, bong bóng xà phòng,…dưới ánh trăng. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và HS: - 1 lăng kính tam giác đều. - 1 tấm chắn trên có khoét 1 khe hẹp. - 1 bộ các tấm lọc màu. - 1 đĩa CD. - 1 đèn phát ánh sáng trắng. - 1 màn màu trắng để hứng ảnh. - Giá TN quang học để lắp hệ thống như hình vẽ. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. Chữa bài tập 52.4 SBT: a) Màu đen. Đó là vì ánh sáng trắng được hắt lên từ tờ giấy sau khi qua tấm lọc A màu đỏ thì thành ánh sáng đỏ. Ánh sáng đỏ không đi qua được tấm lọc B màu xanh, nên ta thấy tối đen. b)Nếu cho ánh sáng đi qua tấm lọc B trước rồi mới qua tấm lọc A thì hiện tượng sẽ xảy ra như trên và ta sẽ vẫn thấy tờ giấy màu đen. 3. Bài mới. * Đặt vấn đề: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Phân tích một chùm sáng trắng I- Phân tích một chùm sáng trắng bằng bằng lăng kính. lăng kính. ? HS đọc tài liệu để tìm hiểu lăng kính là 1. Thí nghiệm 1: gì? - Lăng kính là một khối trong suốt có 3 gờ HS: làm TN, -Q/sát sự bố trí của các khe, song song. 151.

(152) Vật lý 9. Phan Đức Linh. của lăng kính và của mắt; mô tả xem á/s Thí nghiệm 1: chiếu đến lăng kính là á/s gì, á/s mà ta thấy Kết quả: Ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng trắng - Quan sát phía sau lăng được sau lăng kính là á/s gì?→ C1 . kính thấy một dải ánh sáng nhiều màu. C1 Dải màu từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam,. chàm, tím. GV: Cho HS hoạt động nhóm làm TN2. 2.Thí nghiệm 2: HS: hoạt động nhóm TN 2. a) Mục đích TN: Thấy rõ sự tách các dải ? HS tìm hiểu mục đích TN, tiến hành TN, màu riêng rẽ. quan sát hiện tượng, rút ra nhận xét. - Cách làm TN: Dùng các tấm lọc màu để GV chuẩn lại kiến thức. chắn chùm sáng. Kết quả: Khi chắn khe K bằng tấm lọc màu đỏ thì ta thấy có vạch đỏ, bằng tấm lọc màu xanh có vạch xanh; hai vạch này không nằm cùng một chỗ. b) Mục đích TN: Thấy rõ sự ngăn cách giữa dải màu đỏ và giải màu xanh. - Cách làm TN: Dùng tấm lọc nửa đỏ, nửa xanh để có thể quan sát được đồng thời vị trí của hai dải sáng màu đỏ và màu xanh. Kết quả: Khi chắn khe K bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dưới màu xanh thì ta thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau. - Nhận xét: Ánh sáng màu qua lăng kính vẫn giữ nguyên màu đó. GV: Yêu cầu HS trả lời C3 , C4 . HS trả lời C3 , C4 .. C3 Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn. các ánh sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng màu đó ra, cho mỗi chùm sáng đi theo một phương vào mắt. C4 Trước lăng kính ta chỉ có 1 dải sáng. trắng. Sau lăng kính ta thu được nhiều dải sáng màu. Như vậy, lăng kính đã phân tích từ dải sáng trắng nói trên ra nhiều dải sáng GV: Từ đó ta rút ra được kết luận gì? màu, nên ta nói TN1 SGK là TN phân tích HS rút ra kết luận như SGK. ánh sáng trắng. 3.Kết luận: (SGK - 140). HĐ2: Phân tích một chùm sáng trắng II- Phân tích một chùm sáng trắng bằng bằng sự phản xạ trên đĩa CD. sự phản xạ trên đĩa CD. GV: Hướng dẫn HS làm TN 3 như SGK. 1. Thí nghiệm3: Quan sát mặt ghi của đĩa CD dưới ánh Thảo luận và trả lời C5 , C6 . sáng trắng. HS: Làm TN3, thảo luận và trả lời C5 , 152.

(153) Vật lý 9. Phan Đức Linh. C6 .. C5 Trên đĩa CD có nhiều dải màu từ đỏ. đến tím. C6 Ánh sáng chiếu tới đĩa CD là ánh sáng. trắng. -Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta là ánh sáng màu (đỏ→tím). -Ánh sáng qua đĩa CD→phản xạ lại là những chùm ánh sáng màu→TN 3 cũng là TN phân tích ánh sáng trắng. 2. Kết luận: (SGK - 140). ? Từ TN trên ta rút ra được kết luận gì? HS: Rút ra kết luận như SGK. HĐ3: Kết luận chung. III- Kết luận chung. GV: Từ phần I và II ta rút ra được kết luận (SGK - 141) gì? HS: Rút ra kết luận. HĐ4: Vận dụng. IV- Vận dụng. GV: Cho HS trả lời C7 , C8 , C9 . HS trả lời C7 . GV gợi ý cho HS C8 : Giữa kính và nước. C7 C8. tạo thành gờ của lăng kính. C9 Bong bóng xà phòng, váng dầu,… ? Nêu thêm một vài hiện tượng về sự phân tích ánh sáng trắng. HS: Trả lời. 4. Củng cố. - Cho HS đọc ghi nhớ và "Có thể em chưa biết". - Hướng dẫn HS giải BT 53 trong SBT. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học thuộc ghi nhớ. - Làm các BT trong SGK, giờ sau chữa BT. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 153.

(154) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 61: BÀI TẬP Ngày soạn: 23/3/2012 Ngày dạy: 02/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Củng cố các kiến thức về ánh sáng trắng và ánh sáng màu, sự phân tích ánh sáng trắng. 2. Kĩ năng. - Giải thích được 1 số hiện tượng có liên quan, có kĩ năng làm bài tập. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Bảng phụ ghi các BT. * Học sinh: - Học bài cũ, làm các BT trong SBT. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Đọc thuộc ghi nhớ bài 52. Nhớ lại và kể tên một số màu mà em thấy được khi nhìn vào một bong bóng xà phòng ở ngoài trời. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng GV: Treo bảng phụ BT 52.1 SBT, cho HS Bài 52.1 (SBT - 60): đọc và chọn đáp án đúng: Trong số 4 nguồn sáng sau đây, nguồn nào không phát ánh sáng trắng? A. Bóng đèn pin đang sáng. B. Bóng đèn ống thông dụng. Đáp án: C. C. Một đèn LED. D. Một ngôi sao. HS: Suy nghĩ trả lời. GV: Hướng dẫn HS làm BT 52.4 SBT: Em có 1 tấm lọc A màu đỏ và 1 tấm lọc B Bài 52.4 (SBT - 60): màu lục. a) Màu đen. Đó là vì ánh sáng trắng bị hắt a) Nếu nhìn 1 tờ giấy trắng qua cả 2 tấm lên từ tờ giấy sau khi qua tấm lọc A màu lọc đó thì em sẽ thấy tờ giấy màu gì? Cho đỏ thì thành ánh sáng đỏ. Ánh sáng đỏ rằng tờ giấy trắng phản xạ ánh sáng trắng không đi qua được tấm lọc màu xanh, nên của đèn trong phòng. ta thấy tối đen. b) Đặt tấm lọc A trước tấm lọc B hoặc đặt 154.

(155) Vật lý 9. Phan Đức Linh. tấm lọc B trước tấm lọc A thì màu của tờ b) Nếu cho ánh sáng đi qua tấm lọc B giấy trong 2 trường hợp có như nhau hay trước rồi mới qua tấm lọc A thì hiện tượng không? vẫn xảy ra như trên và ta sẽ vẫn thấy tờ GV: Có thể cho HS thực hành với 2 tấm giấy màu đe. lọc. HS: Thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trả lời. Các nhóm khác nhận xét. GV: Đưa ra đáp án đúng. GV: Hướng dẫn HS làm BT 53-54.4 SBT. Cho HS thảo luận nhóm để trả lời: Bài 53-54.4 (SGK - 61): a) Nhìn vào các váng dầu, mỡ, bong bóng a) Tùy theo phương nhìn ta có thể thấy đủ xà phòng... ở ngoài trời, ta có thể thấy mọi màu. những màu gì? b) Ánh sáng chiếu vào các váng dầu hay b) Ánh sáng chiếu vào váng dầu, mỡ, bong bong bóng đó là ánh sáng trắng hay ánh bóng xà phòng... là ánh sáng trắng. sáng màu ? c) Có thể coi đây là một cách phân tích ánh c) Có thể coi đây là một cách phân tích ánh sáng trắng hay không? Tại sao? sáng trắng. Vì từ một chùm ánh sáng trắng HS: Thảo luận nhóm, trả lời. ban đầu ta thu được nhiều chùm sáng màu GV: Trợ giúp các nhóm, đưa ra đáp án đi theo các phương khác nhau. đúng nhất. 4. Củng cố. 5. Hướng dẫn về nhà. - Xem lại các BT đã giải, làm tiếp các BT còn lại. - Đọc trước bài 55: Màu sắc các vật dưới ánh sáng trắng và ánh sáng màu. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 62: Bài 55. MÀU SẮC CÁC VẬT DƯỚI ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ DƯỚI ÁNH SÁNG MÀU Ngày soạn: 25/3/2012 Ngày dạy: 05/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Trả lời được câu hỏi: Có ánh sáng màu nào vào mắt ta khi ta nhìn thấy vật màu đỏ, màu xanh, màu trắng, màu đen…? - Giải thích được hiện tượng khi đặt các vật dưới ánh sáng màu trắng ta thấy có vật màu đỏ, vật màu xanh, vật màu trắng, vật màu đen… - Giải thích được hiện tượng: Khi đặt các vật dưới ánh sáng đỏ thì chỉ các vật màu đỏ được giữ màu, còn các vật màu khác đều bị thay đổi màu. 155.

(156) Vật lý 9. Phan Đức Linh. 2. Kĩ năng. - Nghiên cứu hiện tượng màu sắc các vật dưới ánh sáng trắng và ánh sáng màu để giải thích vì sao ta nhìn thấy các vật có màu sắc khi có ánh sáng. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV và HS: - Hộp tán xạ dùng để quan sát các vật dưới ánh sáng màu, gồm: + 1 hộp kín có một cửa sổ để quan sát. + Sử dụng 3 nút nhấn tương ứng với 3 màu đỏ, trắng, xanh, III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. * Đặt vấn để: Cách 1: Tại sao có khi ta thấy cùng một bộ quần áo của người trên sân khấu lúc thì có màu này, lúc thì có màu khác? Cách 2: Con kì nhông leo lên cây nào nó có màu sắc của cây đó, vậy có phải da của nó bị đổi màu không? Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Vật màu trắng, vật màu đỏ, vật I- Vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu màu xanh và vật màu đen dưới ánh sáng xanh và vật màu đen dưới ánh sáng trắng. trắng. GV: Cho HS thảo luận nhóm trả lời C1 . HS:Thảo luận, trả lời.. C1 -Dưới ánh sáng màu trắng: Thì vật. màu trắng có ánh sáng trắng truyền vào mắt ta. -Dưới ánh sáng màu đỏ: Thì vật màu đỏ có ánh sáng đỏ truyền vào mắt ta. -Dưới ánh sáng xanh: Thì vật màu xanh có ánh sáng xanh truyền vào mắt ta. -Vật màu đen thì không có ánh sáng màu nào truyền vào mắt. ? Từ C1 ta rút ra được nhận xét gì? Nhận xét: Dưới ánh sáng màu trắng, vật HS: Đọc nhận xét trong SGK. có màu nào thì có ánh sáng màu đó truyền vào mắt ta. HĐ2: Khả năng tán xạ ánh sáng màu II- Khả năng tán xạ ánh sáng màu của của các vật. các vật. 1.TN và quan sát. ? Ta chỉ nhìn thấy vật khi nào? Ta chỉ nhìn thấy vật khi có ánh sáng từ vật HS: sử dụng hộp quan sát ánh sáng tán xạ đó truyền vào mắt. ở các vật màu. 156.

(157) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Hướng dẫn HS làm TN: +Đặt vật màu đỏ trên nền trắng trong hộp. +Đặt tấm lọc màu đỏ, rồi màu xanh. GV: Nhận xét kết quả của các nhóm, thống nhất kiến thức và ghi vở. HS: nghiên cứu cá nhân trả lời C2 và C3 .. 2. Nhận xét. -Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu đỏ→Nhìn thấy vật màu đỏ. -Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu xanh lục, đen→Vật gần đen. -Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu trắng→Vật màu đỏ. -Chiếu ánh sáng xanh lục vào vật xanh lục và màu trắng→Vật màu xanh lục. -Chiếu ánh sáng xanh lục vào vật màu khác→Nhìn thấy vật màu tối (đen).. GV: Từ kết quả TN→rút ra kết luận của III- Kết luận về khả năng tán xạ ánh bài. sáng màu của các vật. HS: Rút ra kết luận. -Vật màu nào thì tán xạ tốt ánh sáng màu đó và tán xạ kém ánh sáng các màu khác. -Vật màu trắng tán xạ tốt tất cả các ánh sáng màu. -Vật màu đen không có khả năng tán xạ các ánh sáng màu. HĐ3: Vận dụng. IV- Vận dụng. GV: Hướng dẫn HS thảo luận trả lời C4 , C5 , C6 .. HS: Thảo luận, trả lời.. C4 Ban ngày, lá cây ngoài đường thường. có màu xanh vì chúng tán xạ tốt ánh sáng xanh trong chùm ánh sáng trắng của Mặt Trời. Trong đêm tối, ta thấy chúng có màu đen vì không có ánh sáng chiếu đến chúng và chúng chẳng có gì để tán xạ. C5 C6. 4. Củng cố. - HS đọc ghi nhớ và "Có thể em chưa biết". - GV giải thích phần "Có thể em chưa biết". 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài theo SGK và vở ghi. - Làm các BT trong SBT. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 157.

(158) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 63: Bài 56. CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG Ngày soạn: 31/3/2012 Ngày dạy: 09/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Biết được các tác dụng Nhiệt – Sinh học – Quang điện của ánh sáng. 2. Kĩ năng. - Giải thích được một số hiện tượng đơn giản trong cuộc sống có liên quan. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Hộp thí nghiệm tác dụng nhiệt của ánh sáng, nguồn điện. * Học sinh: - Bảng 1 (SGK - 147) III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? nêu kết luận chung về khả năng tán xạ ánh sáng màu của các vật? Đáp án: các vật màu nào thì tán xạ tốt ánh sáng màu đó và tán xạ kém các ánh sáng màu khác ; vật màu trắng có khả năng tán xạ tốt các ánh sáng màu ; vật màu đen không có khả năng tán xạ ánh sáng màu. 3. Bài mới. * Đặt vấn để: Như SGK. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Tác dụng nhiệt của ánh sáng. I- Tác dụng nhiệt của ánh sáng. 1. Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì? GV yêu cầu HS Trả lời C1 . HS: Trả lời  thống nhất  ghi vở. GV: Yêu cầu HS trả lời C2 . HS: Trả lời câu C2 . GV: Nếu HS Trả lời chưa được hoặc còn ít, GV gợi ý cho HS thấy ở Vật lý lớp 7 phần gương cầu lõm đã sử dụng ánh sáng mặt trời chiếu vào gương cầu lõm để đốt nóng vật. - Phơi muối: Ánh sáng làm nước biển bay hơi nhanh tạo thành muối. - Sưởi nắng trong mùa Đông, .... ? Vậy tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì? 158. C1 - Ánh sáng chiếu vào cơ thể làm cho cơ. thể nóng lên . - Ánh sáng chiếu vào quần, áo ướt sẽ cho quần áo mau khô. - Chạy điện ở bệnh viện chiếu ánh sáng vào cơ thể chỗ nào thì chỗ đó sẽ nóng lên. * Nhận xét: Ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên, Khi đó năng lượng ánh sáng sẽ bị biến thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt của ánh sáng..

(159) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HS: Trả lời. GV: yêu cầu HS nghiên cứu thiết bị và cách bố trí thí nghiệm. HS: nêu mục đích thí nghiệm và tìm hiểu dụng cụ TN  Tiến hành thí nghiệm  Ghi kết quả TN vào bảng kết quả  Dựa. 2. Nghiên cứu tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và màu đen. a) Thí nghiệm. Bảng 1: (Bảng phụ) b) Kết luận.. vào kết quả TN để Trả lời câu C3  Phát biểu kết luận chung về tác dụng này. GV: Chốt lại.. một nhiệt độ ban đầu và cùng một diều kiện chiếu sáng thì nhiệt độ của tấm kim loại khi bị chiếu sáng mặt đen tăng nhanh hơn nhiệt độ của tấm kim loại đó khi bị chiếu sáng mặt trắng. II- Tác dụng sinh học của ánh sáng. Ánh sáng có thể gây ra một số biến đổi nhất định ở một số sinh vật. Đó là tác dụng sinh học của ánh sáng.. C3 * Trong cùng một thời gian,với cùng. HĐ2: Tác dụng sinh học của ánh sáng. GV: Cho HS đọc thông tin phần II. HS: Đọc. ? Hãy nêu một số thí dụ về tác dụng của ánh sáng đối với cây cối? C4 Các cây cối thường ngả hoặc vươn ra ? Hãy nêu một số thí dụ về tác dụng của chỗ có ánh sáng mặt trời. ánh sáng đối với cơ thể người? C5 Nên cho trẻ nhỏ tắm nắng buổi sáng HS: Lần lượt trả lời. sớm để thân thể được cứng cáp. HĐ3: Tác dụng quang điện của ánh III- Tác dụng quang điện của ánh sáng. sáng. 1. Pin mặt trời. GV: Cho HS đọc thông tin phân III.1 - Pin mặt trời là nguồn điện có thể phát ra GV: thông báo cho HS biết pin mặt trời điện khi có ánh sáng chiếu vào nó. hoạt động trong điều kiện có ánh sáng C6 : Máy tính bỏ túi, đồ chơi trẻ em,.... chiếu vào . Ví dụ: Máy tính bỏ túi dùng Pin mặt trời đều có 1 cửa sổ để chiếu ánh pin mặt trời chỉ hoạt động được khi có ánh sáng vào. sáng chiếu vào nó  HS Trả lời câu C6 ; C7 .. HS: quan sát máy tinh bỏ túi có dùng nguồn điện ánh sáng và bức ảnh hình 56.3 SGK . GV: có thể thông báo cho HS biết : Pin mặt trời gồm có hai chất khác nhau . Khi chiếu ánh sáng vào: một số electron từ bản cực này bị bật ra bắn sang bản cực kia làm hai bản cực nhiễm điện trái dấu tạo ra nguồn điện một chiều. * Để chứng minh cho việc pin mặt trời hoạt động được là không do tác dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng, ta đặt pin vào chỗ tối lờ mờ rồi áp tay vào pin cho nó nóng hơn cả lúc chiếu sáng vào nó. Ta sẽ thấy pin không hoạt động.. C7 :. + Muốn cho pin phát điện, phải chếu ánh sáng vào pin. + Khi pin hoạt dộng thì nó không nóng lên hặc chỉ nóng lên không đáng kể. Do đó pin hoạt động được không phải do tác dụng nhiệt của ánh sáng.. 2. Tác dụng quang điện của ánh sáng. Pin mặt trời là pin quang điện. Tác dụng của ánh sáng lên pin quang điện gọi là tác 159.

(160) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Chp HS đọc phần 2. HĐ4: Vận dụng.. dụng quang điện. IV- Vận dụng.. C8 Acsimet đã sử dụng tác dụng nhiệt của HS: suy nghĩ và trả lời C8 . GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó ánh sáng.. đưa ra kết luận chung cho câu C8 .. C9 Bố mẹ nói đến tác dụng sinh học của. ánh sáng. HS: suy nghĩ và trả lời C9 . GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó C10 mùa đông mặc quần áo tối màu để hấp thụ tốt năng lượng của ánh sáng để ấm đưa ra kết luận chung cho câu C9 . hơn. Còn mùa hè mặc quần áo sáng màu HS: suy nghĩ và trả lời C10 để ít hấp thụ năng lượng của ánh sáng để GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó mát. đưa ra kết luận chung cho câu C10 . 4. Củng cố. - Giáo viên hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm - Gọi 1 vài học sinh đọc ghi nhớ + có thể em chưa biết - Hướng dẫn làm bài tập trong sách bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các bài tập trong sách bài tập - Chuẩn bị cho giờ sau. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 64: Bài 57. THỰC HÀNH: NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC VÀ ÁNH SÁNG KHÔNG ĐƠN SẮC BẰNG ĐĨA CD Ngày soạn: 02/4/2012 Ngày dạy: 12/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Biết cách nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa CD. 2. Kĩ năng. - Nhận biết được ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa CD. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ 160.

(161) Vật lý 9. Phan Đức Linh. * Đối với GV: - Hộp trộn ánh sáng, tấm lọc màu, đĩa CD. * Học sinh: - Đĩa CD, báo cáo thực hành. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS HĐ1: Chuẩn bị. GV: Cho HS tìm hiểu các khái niệm ánh sáng đơn sắc, ánh sáng không đơn sắc, các dụng cụ thí nghiệm và cách tiến hành TN. ? Ánh sáng đơn sắc là gì? Ánh sáng không đơn sắc là gì? HS: Trả lời. HĐ2: Nội dung thực hành. GV: hướng dẫn HS lắp ráp thí nghiệm HS: lắp ráp thí nghiệm GV: hướng dẫn HS quan sát  Hướng dẫn HS nhận xét và ghi lại nhận xét. HS: dùng đĩa CD để phân tích ánh sáng màu do những nguồn sáng khác nhau phát ra. Những nguồn sáng này do nhà trường cung cấp. GV: hướng dẫn HS phân tích kết quả thí nghiệm HS: nắm bắt thông tin. GV: đôn đốc và hướng dẫn HS làm báo cáo, đánh giá kết quả TN. a) HS ghi các câu Trả lời vào báo cáo . b) Ghi các kết quả quan sát được vào bảng 1 SGK. c) HS ghi kết luận chung về kết quả thí nghiệm. Chẳng hạn: - Ánh sáng màu cho bởi các tấm lọc màu có phải là ánh sáng đơn sắc hay không? - Ánh sáng của đèn LED có là ánh sáng đơn sắc hay không? HS: Thực hiện. 4. Củng cố.. Nội dung ghi bảng I- Chuẩn bị. 1. Dụng cụ. Như SGK. 2. Lý thuyết. (SGK - 149) II- Nội dung thực hành. 1. Lắp ráp thí nghiệm. 2. Phân tích kết quả.. 161.

(162) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - GV thu báo cáo thí nghiệm của các nhóm rồi nhận xét về ý thức và khả năng thực hành của HS. 5. Hướng dẫn về nhà. - GV yêu cầu HS chuẩn bị phần I “ Tự kiểm tra “ của bài 58 . Tổng kết chương III: Quang học ở SGK. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 65: Bài 58. TỔNG KẾT CHƯƠNG III: QUANG HỌC Ngày soạn: 06/4/2012 Ngày dạy: 16/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm của chương Quang học. 2. Kĩ năng. - Giải thích được một số hiện tượng có liên quan. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Hệ thống câu hỏi + bài tập. * Học sinh: - Ôn tập chương III. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng 162.

(163) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HĐ1: Tự kiểm tra. I- Tự kiểm tra. GV: Cho cá nhân HS lần lượt trình bày 1. a). Tia sáng bị gãy khúc tại mặt phân câu Trả lời cho các câu hỏi cách .Đó là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. tự kiểm tra ( đã được chuẩn bị trước ở nhà) b). i = 600 ; r < 600 2. • Đặc diểm thứ nhất : Thấu kính hội tụ HS: Trả lời. có tác dụng hội tụ chùm tia tới song song GV: yêu cầu HS khác phát biểu , đánh giá tại một điểm. các câu Trả lời của bạn. • Đặc điểm thứ hai: Có phần rìa mỏng GV: phát biểu nhận xét của mình và hợp hơn phần giữa. thức hóa các kết luận cuối cùng. 3. Tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính hội tụ. 4. Dựng hai tia tới đặc biệt: phát ra từ điểm B; đó là tia tới quang tâm và tia song song với trục chính. 5. . . . là thấu kính phân kỳ. 6. . . . là thấu kinh phân kỳ. 7. Vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ. Ảnh của vật cần chụp hiện trên phim. Đó là ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật . 9. . . .điểm cực viễn và diểm cực cận. 11. Kính lúp là dụng cụ dùng để quan sát những vật rất nhỏ. Kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự  25cm. 14. Để trộn hai ánh sáng màu với nhau, ta chiếu hai chùm sáng màu đó vào cùng một chỗ trên một màn ảnh trắng. Sau khi trộn, ánh sáng màu thu được sẽ khác với hai màu đem trộn. 15. . . .tờ giấy có màu đỏ. Nếu thay bằng tờ giấy xanh, sẽ thấy tờ giấy đó có màu gần đen. HĐ2: Vận dụng. II- Vận dụng. GV: chỉ định một số câu vận dụng cho HS 17. B làm, đồng thời hướng dẫn HS làm. 18. B HS: Thực hiện. 21. a-4; b-3; c-2; d-1 GV: chỉ định HS trình bày đáp án của 20. D mình  HS khác phát biểu, đánh giá từng 24. bài cụ thể. HS: Trình bày. GV: phát biểu nhận xét rồi chốt lại kết quả cuối cùng. A ' B ' OA '  AB OA. 163.

(164) Vật lý 9. Phan Đức Linh.  AB  h' . OA ' AB OA. 2 200 0,8cm 500. 4. Củng cố. - Giáo viên hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm - Hướng dẫn làm bài tập trong sách bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các bài tập trong sách bài tập - Chuẩn bị cho giờ sau. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 66: Bài 58. TỔNG KẾT CHƯƠNG III: QUANG HỌC (tiếp) Ngày soạn: 09/4/2012 Ngày dạy: 19/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm của chương Quang học. 2. Kĩ năng. - Giải thích được một số hiện tượng có liên quan. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Hệ thống câu hỏi + bài tập. * Học sinh: - Ôn tập chương III. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng GV: Cho HS làm câu 22 SGK. 22. HS: suy nghĩ và trả lời câu 22 a) GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung sau đó đưa ra kết luận chung cho câu 22. 164.

(165) Vật lý 9. Phan Đức Linh. b) ảnh là ảnh ảo c) vì B’ là tâm của đường chéo của hình chữ nhật ABHO nên A’B’ là đường trung bình của tam giác ABO. Vậy ảnh nằm cách thấu kính 10 (cm).. GV: Cho HS làm câu 23 SGK. HS: thảo luận với câu 23. 23. Đại diện các nhóm trình bày a) Các nhóm tự nhận xét, bổ xung cho câu trả lời của nhau. GV: tổng hợp ý kiến và đưa ra kết luận chung cho câu 23. b). AB AF  - xét  ABF ~  KOF ta có: KO OF. thay số ta được: GV: Cho HS đứng tại chỗ trả lời miệng câu 25, 26. HS: 3HS đứng lên trả lời câu 25, 1HS trả lời câu 26. Các HS khác nhận xét. GV: Tổng hợp ý kiến và đưa ra kết luận chung.. 40 120  8 40 112     KO 2,9cm KO 8 KO 8 .. mà KO = A’B’ nên ảnh cao 2,9 cm 25. a) Nhìn một ngọn đèn dây tóc qua một kính lọc màu đỏ, ta thấy ánh sáng màu đỏ. b)Nhìn ngọn đèn đó qua kính lọc màu lam, ta thấy ánh sáng màu lam. c) Chập 2 kính lọc màu đỏ và màu lam lại với nhau rồi nhìn ngọn đèn dây tóc nóng sáng, ta thấy ánh sáng màu đỏ sẫm. Đó không phải là trộn ánh sáng đỏ với ánh sáng lam, mà là thu được phần còn lại của chùm sáng trắng sau khi đã cản lại tất cả những ánh sáng mà mỗi kính lọc đỏ hoặc lam thể cản được. 26. …Vì không có ánh sáng mặt trời chiếu vào cây cảnh nên không có tác dụng sinh học của ánh sáng để duy trì sự sống cho cây cảnh.. 4. Củng cố. 165.

(166) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Giáo viên hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm. - Hướng dẫn làm bài tập trong sách bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các bài tập trong sách bài tập. - Chuẩn bị cho giờ sau. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Chương IV: SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG Tiết 67: Bài 59. NĂNG LƯỢNG VÀ SỰ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG Ngày soạn: 13/4/2012 Ngày dạy: 23/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Nhận biết được cơ năng và nhiệt năng dựa trên những dấu hiệu quan sát trực tiếp được. Nhận biết được quang năng, hóa năng, điện năng nhờ chúng đã chuyển hóa thành cơ năng hay nhiệt năng. Nhận biết được khả năng chuyển hóa qua lại giữa các dạng năng lượng , mọi sự biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác. 2. Kĩ năng. - Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích. Giải thích được một số hiện tượng có liên quan. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Bảng phụ, đinamô xe đạp, máy sấy tóc, đèn pin, gương cầu lõm. * Học sinh: - Đọc trước bài. III. PHƯƠNG PHÁP 166.

(167) Vật lý 9. Phan Đức Linh. - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS HĐ1: Năng lượng. GV: Cho HS nhớ lại các kiến thức ở lớp dưới và trả lời C1 , C2 và giải thích. HS: Trả lời. GV: chuẩn lại kiến thức và cho HS ghi lại vào vở. ? HS rút ra kết luận. Nhận biết cơ năng, nhiệt năng khi nào? GV: Chuẩn lại kiến thức.. Nội dung ghi bảng I- Năng lượng. C1 -Tảng đá nằm trên mặt đất không có. năng lượng vì không có khả năng sinh công. -Tảng đá được nâng lên mặt đất có năng lượng ở dạng thế năng hấp dẫn. -Chiếc thuyển chạy trên mặt nước có năng lượng ở dạng động năng. C2 Biểu hiện nhiệt năng trong trường. hợp: “ Làm cho vật nóng lên”. Kết luận 1: Ta nhận biết được vật có cơ năng khi nó thực hiện công, có nhiệt năng khi nó làm nóng vật khác. HĐ2: Các dạng năng lượng và sự II- Các dạng năng lượng và sự chuyển chuyển hóa giữa chúng. hóa giữa chúng. GV: Cho HS tự nghiên cứu và điền vào C3 Thiết bị A: chỗ trống C3 ra nháp. (1): Cơ năng → điện năng. HS: Thực hiện. (2): Điện năng → nhiệt năng. ? HS trình bày 5 thiết bị. Thiết bị B: ? HS nhận xét ý kiến của từng bạn. GV chuẩn lại kiến thức và cho HS ghi vở. (1): Điện năng → cơ năng. (2): Động năng → động năng. Thiết bị C: (1): Nhiệt năng → nhiệt năng. (2): Nhiệt năng → cơ năng. Thiết bị D: (1): Hoá năng → điên năng. (2): Điện năng → nhiệt năng. Thiết bị E: ? HS rút ra kết luận: Nhận biết hoá năng, (1): Quang năng → Nhiệt năng Kết luận 2: Muốn nhận biết được hoá quang năng, điện năng khi nào? năng, quang năng, điện năng, khi các dạng HS: Trả lời. năng lượng đó chuyển hoá thành các dạng GV: Chốt lại kiến thức. năng lượng khác. HĐ3: Vận dụng. III- Vân dụng.. 167.

(168) Vật lý 9. Phan Đức Linh. GV: Hướng dẫn HS giải câu C5 . ? Nhắc lại công thức tính nhiệt lượng đã C5 được học ở lớp 8. Theo định luật bảo toàn năng lượng thì HS: Trả lời. GV: Gợi ý: Theo định luật bảo toàn năng phần điện năng mà dòng điện truyền cho lượng thì phần điện năng mà dòng điện nước bằng phần nhiệt năng mà nước thu truyền cho nước bằng phần nhiệt năng mà vào. Q = cm∆t. = 4200.2.60 = 504000J. nước thu vào. HS: Giải bài. 4. Củng cố. - Nhận biết được vật có năng lîng khi nào? - Trong các quá trình biến đổi vật lí có kèm theo sự biến đổi năng lượng không? - Đọc ghi nhớ và có thể em chưa biết. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các BT trong SBT. - Đọc trước bài 60: Định luật bảo toàn năng lượng. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Tiết 68: Bài 60. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG Ngày soạn: 16/4/2012 Ngày dạy: 26/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Qua thí nghiệm, nhận biết được trong các thiết bị làm biến đổi năng lượng, phần năng lượng thu được cuối cùng bao giờ cũng nhỏ hơn phần năng lượng cung cấp cho thiết bị lúc ban đầu, năng lượng không tự sinh ra. - Phát hiện được năng lượng giảm đi bằng phần năng lượng xuất hiện. - Phát biểu được định luật bảo toàn năng lượng và vận dụng định luật để giải thích hoặc dự đoán sự biến đổi năng lượng. 2. Kĩ năng. -Rèn kĩ năng khái quát hoá về sự biến đổi năng lượng để thấy được sự bảo toàn năng lượng. -Rèn được kĩ năng phân tích hiện tượng. 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Thiết bị biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. * Học sinh: - Học bài cũ, đọc trước bài. 168.

(169) Vật lý 9. Phan Đức Linh. III. PHƯƠNG PHÁP - Tìm và giải quyết vấn đề. - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Khi nào vật có năng lượng? Có những dạng năng lượng nào? ? Nhận biết: Hoá năng, quang năng, điện năng bằng cách nào? Lấy ví dụ. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Sự chuyển hóa năng lượng trong I- Sự chuyển hóa năng lượng trong các các hiện tượng cơ, nhiệt, điện. hiện tượng cơ, nhiệt, điện. HS: bố trí TN hình 60.1- Trả lời câu hỏi 1.Biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng. C1 . a) Thí nghiệm: Hình 60.1. ? Năng lượng động năng, thế năng phụ thuộc vào yếu tố nào? HS: Trả lời. ? Để trả lời C2 phải có yếu tố nào? Thực hiện như thế nào? HS: Trả lời. ? HS trả lời C3 - Năng lượng có bị hao hụt không? Phần năng lượng hao hụt đã chuyển hoá như thế nào? ? Năng lượng hao hụt của bi chứng tỏ năng lượng bi có tự sinh ra không? HS: Trả lời. HS: đọc thông báo và trình bày sự hiểu biết của thông báo-GV chuẩn lại kiến thức. GV: Cho HS quan sát 1 TN về sự biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng? GV: giới thiệu qua cơ cấu và tiến hành TN- HS quan sát một vài lần rồi rút ra nhận xét về hoạt động. ? Nêu sự biến đổi năng lượng trong mỗi bộ phận. HS: Trả lời.. C1 Từ A đến C: Thế năng biến đổi thành. động năng. Từ C đến B: Động năng biến đổi thành thế năng. C2 h < h → Thế năng của viên bi ở A 2 1. lớn hơn thế năng của viên bi ở B. C3 …không thể có thêm…ngoài cơ năng. còn có nhiệt năng xuất hiện do ma sát. W H  coich Wtp b) Kết luận 1: Cơ năng hao phí do chuyển hoá thành nhiệt năng. 2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại: Hao hụt cơ năng. a) Thí nghiệm: C4 Hoạt động: Quả nặng- A rơi → dòng. điện chạy sang động cơ làm động cơ quay kéo quả nặng B. Cơ năng của quả A → điện năng → cơ năng của động cơ điện → cơ năng của B. C5 W > W . A B. ? Kết luận về sự chuyển hoá năng lượng Sự hao hụt là do chuyển hoá thành nhiệt trong động cơ điện và máy phát điện. năng. HS: Đọc kết luận. b) Kết luận 2: SGK. HĐ2: Định luật bảo toàn năng lượng. II- Định luật bảo toàn năng lượng. 169.

(170) Vật lý 9. Phan Đức Linh. ? Năng lượng có giữ nguyên dạng không? ? Nếu giữ nguyên thì có biến đổi tự nhiên không? ? Trong quá trình biến đổi tự nhiên thì năng lượng chuyển hoá có sự mất mát không? Nguyên nhân mất mát đó → Rút ra định luật bảo toàn năng lượng. HS: Lần lượt trả lời và rút ra kết luận. HĐ3: Vận dụng. GV: Cho HS trả lời C6 , C7 . ? Bếp cải tiến khác với bếp kiềng 3 chân như thế nào? ? Bếp cải tiến, lượn khói bay theo hướng nào? Có được sử dụng nữa không? HS: Trả lời.. Định luật bảo toàn năng lượng: Năng lượng không tự sinh ra hoặc tự mất đi mà chỉ chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác, hoặc truyền từ vật này sang vật khác. III- Vận dụng. C6 Không có động cơ vĩnh cửu - muốn có. năng lượng động cơ phải có năng lượng khác chuyển hoá. C7 Bếp cải tiến quây xung quanh kín →. năng lượng truyền ra môi trường ít → đỡ tốn năng lượng.. 4. Củng cố. - Yêu cầu HS tóm tắt kiến thức thu thập. - GV tóm tắt: + Các quy luật biến đổi trong tự nhiên đều tuân theo định luật bảo toàn năng lượng. + Định luật bảo toàn năng lượng được nghiệm đúng trong hệ cô lập. + Đọc mục “ Có thể em chưa biết”. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm bài tập SGK. - Ôn tập hệ thống hóa lại kiến thức trong học kỳ II. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 170.

(171) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 69: ÔN TẬP Ngày soạn: 20/4/2012 Ngày dạy: 30/4/2012. Tại lớp: 9. Tổng số học sinh: 26. Vắng:............ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. - Khắc sâu, củng cố 1 số kiến thức cơ bản về điện từ học, quang học, năng lượng và sự bảo toàn năng lượng cho HS. - Hệ thống được kiến thức thu thập về Quang học để giải thích các hiện tượng Quang học. - Hệ thống hoá được các bài tập về Quang học, điện từ học. 2. Kĩ năng. - Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã chiếm lĩnh được để giải thích và giải các bài tập . 3. Thái độ. - Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. CHUẨN BỊ * Đối với GV: - Hệ thống câu hỏi và bài tập. * Học sinh: - Ôn tập hệ thống hóa kiến thức. III. PHƯƠNG PHÁP - Tích cực hóa hoạt động của HS. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng HĐ1: Lý thuyết. I- Lý thuyết. GV: nêu hệ thống các câu hỏi để học sinh 1. Nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động tự ôn tập của máy phát điện xoay chiều, máy biến thế. HS: suy nghĩ và trả lời các câu hỏi trên 2. Nêu các tác dụng của dòng điện xoay chiều. GV: tổng hợp ý kiến và đưa ra kết luận 3. Nêu định nghĩa về hiện tượng khúc xạ chung cho từng câu hỏi của phần này ánh sáng? 4. Nêu quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ? 5. Nêu sự khác nhau cơ bản về tính chất của 2 loại thấu kính hội tụ và thấu kính phân kỳ? 6. Phân biệt mắt và máy ảnh? 7. Nêu mối quan hệ giữa ánh sáng trắng và ánh sáng màu? 8. Nêu định luật bảo toàn và chuyển hóa 171.

(172) Vật lý 9. Phan Đức Linh. HĐ2: Bài tập. GV: nêu đầu bài 1 và gợi ý. - Các tia sáng đặc biệt chiếu qua thấu kính là các tia nào? - Sau khi qua thấu kính thì tia ló có đặc điểm như thế nào? HS: suy nghĩ và trả lời GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung HS: nhận xét, bổ sung cho nhau GV: tổng hợp ý kiến và đưa ra kết luận chung cho phần này.. GV: nêu đầu bài 2. HS: suy nghĩ và trả lời GV: gọi HS khác nhận xét, bổ xung HS: nhận xét, bổ xung cho nhau GV: tổng hợp ý kiến và đưa ra kết luận chung cho phần này HS: thảo luận với bài 3 Đại diện các nhóm trình bày Các nhóm tự nhận xét, bổ xung cho câu trả lời của nhau. GV: tổng hợp ý kiến và đưa ra kết luận chung cho bài này.. năng lượng? II- Bài tập. Bài 1: Vẽ ảnh của vật AB? a). b). Bài 2: Vẽ ảnh của vật AB ? nhận xét về đặc điểm của ảnh A’B’ ?. Bài 3: Cho hình vẽ như bài 2 Tính chiều cao và khoảng cách của ảnh đến thấu kính biết: Vật AB cao 2cm, khoảng cách từ vật đến thấu kính là 24cm, tiêu cự của thấu kính là 12cm.. 4. Củng cố. - Giáo viên hệ thống hóa lại các kiến thức trọng tâm - Hướng dẫn làm bài tập trong sách bài tập. 5. Hướng dẫn về nhà. - Học bài và làm các bài tập trong sách bài tập - Chuẩn bị cho thi học kỳ II. V. RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 172.

(173) Vật lý 9. Phan Đức Linh. Tiết 70: THI HỌC KỲ II (Đề thi và lịch thi theo Phòng GD&ĐT). 173.

(174)

Vat ly 9 hoan chinh 2011 2012

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về