Tài liệu Chế định ly hôn docx

Trờng Đại học Luật Hà Nội Chuyên đề thực tập
PHN I : LI GII THIU
Gia ỡnh l t bo ca xó hi, l mụi trng quan trng giỏo dc np sng
v hỡnh thnh nhõn cỏch ca mi cỏ nhõn, chun b hnh trang con ngi hũa
nhp vo cng ng xó hi .Gia ỡnh tt thỡ xó hi mi tt. Hụn nhõn l c s
hỡnh thnh gia ỡnh - t bo ca xó hi .Mi ch xó hi , gia ỡnh u thc
hin chc nng c bn mang tớnh cht xó hi ca nú .Gia ỡnh ra i tn ti v
phỏt trin trc ht l nh nh nc tha nhn hụn nhõn ca nam n , ng thi
qui nh quyn v ngha v phỏp lý gia h . bo v quyn v li ớch hp
phỏp ca cụng dõn t lõu nh nc ta t lõu ó quan tõm ti vic bo v ch
hụn nhõn v gia ỡnh, di nh nc xó hi ch ngha. Lut hụn nhõn v gia
ỡnh 1959, 1986 v 2000 ó gúp phn ht sc quan trng vo vic xõy dng mụ
hỡnh gia ỡnh mi ,tin b xó hi ch ngha .H thng phỏp lut v hụn nhõn v
gia ỡnh ca nh nc ta t nm 1945 n nay quy nh vn ly hụn vi quan
im va tụn trng, bo v quyn t do ly hụn chớnh ỏng ca v chng, va
gii quyt ly hụn cú lý cú tỡnh, bng phỏp lut Nh nc kim soỏt quyn t do
li hụn ca v chng vi li ớch gia ỡnh v xó hi.
Trong nhng nm gn õy tỡnh trng li hụn ca nc ta xy ra rt ph
bin, vi nhng nguyờn nhõn li do a dng phc tp c v ch th v ni dung.
Vn gii quyt hu qu ca ly hụn cng rt phc tp nhiu hn ch,vng
mc. Theo bỏo cỏo ca cỏc c quan chc nng, nhng v ỏn kin v hụn nhõn v
gia ỡnh chim trờn di 50% trong tng s cỏc ỏn kin dõn s. Trong cỏc ỏn
kin v hụn nhõn v gia ỡnh, li hụn chim trờn 90%.
Trong thi gian hc tp v nghiờn cu trong trng i Hc Lut H Ni
v qua quỏ trỡnh tỡm hiu, nghiờn cu h s ỏn dõn s ti Tũa ỏn nhõn dõn huyn
Phỳ Xuyờn em thy ch nh ly hụn l ch nh quan trng trong quan h phỏp
lut hụn nhõn v gia ỡnh Vit Nam do vy em chn chuyờn v thc tin ỏp
dng cn c li hụn gii quyt cỏc trng hp ly hụn ti huyờn Phỳ Xuyờn. Vỡ
õy l u tiờn tip xỳc vic nghiờn cu ti tt nghip, kt hp c tinh lớ lun
v thc tin, cng vi phm vi nghiờn cu khỏ rng trong khi ú thi gian cú
hn, nhiu ni dung cha c u t tha ỏng vỡ th cht lng chuyờn cũn

nhiu hn ch v khụng trỏnh khi nhng sai xút vỡ vy em rt mong nhn c
s quan tõm ch bo ca thy cụ.
Em xin chõn thnh cm n thy cụ!
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Chí Năm 2008
1
Trờng Đại học Luật Hà Nội Chuyên đề thực tập
PHN II: NI DUNG
2.1. Quỏ trỡnh tỡm hiu v thu thp thụng tin
2.1.1 Khỏi quỏt v quỏ trỡnh tỡm hiu v thu thp thụng tin ti Tũa ỏn
Tỡm hiu v thu thp thụng tin l mt vic quan trng trong quỏ trỡnh thc
tp ca sinh viờn bi qua quỏ trỡnh ny sinh viờn c b sung thờm kin thc
thc t ti cỏc To an cng nh trang b nhng k nng cn thit phc v cho
cụng vic sau khi sinh viờn tt nghip,v iu quan trng hn ht bõy gi l
phc v tt nht cho vic vit chuyờn thc tp. Nhn thc c tm quan
trng ca quỏ trỡnh tỡm hiu, thu thp thụng tin v cú s chun b cho vic ny,
ti liu nhm hon thnh tt nht cho vic nghiờn cu cng nh l vit chuyờn
thc tp tt nghip ma mỡnh ó la chn.
c s giỳp ca quý c quan ni thc tp, c bit l s giỳp ca
lónh o Tũa ỏn huyờn Phỳ Xuyờn, cỏc thm phỏn, th ký trong quỏ trỡnh thc
tp, trong quỏ trỡnh tỡm hiu v thu thp thụng tin vỡ th m cỏc s liu m em
trỡnh by trong chuyờn mang tớnh sỏt thc. S liu c rỳt ra t cỏc bỏo cỏo
thỏng, quý v bỏo cỏo nm ca Tũa ỏn nhõn dõn huyn Phỳ Xuyờn, cỏc s liu
c rỳt ra t s th lý v ỏn v hụn nhõn v gia ỡnh, t s theo dừi kt qu
xột s s thm v ỏn v hụn nhõn v gia ỡnh, t cỏc h s v ỏn v hụn nhõn
v gia ỡnh trong cỏc cỏc nm 2005, 2006, 2007. Tuy nhiờn cỏc s liu khụng
th a vo bi vit mt cỏch thun tỳy m cũn phi thụng qua quỏ trỡnh x lớ
thụng tin, ỏnh giỏ v a ra c bn cht ca vn cn xem xột l thc
tin ỏp dng cn c li hụn quyt cỏc trng hp li hụn ti ni thc tp .
Trong khong thi gian hn ba thỏng thc tp ti tũa ỏn mc ớch thc tp
l b sung nhng kin thc thc tin ti tũa ỏn, ng thi xem xột, lớ gii thc

tin ỏp dng phỏp lut núi chung v phỏp lut hụn nhõn v gia ỡnh núi riờng ti
a phng ni thc tp. lm dc vic núi trờn ng thi phc v tt cho
vic vit chuyờn .Mi sinh viờn thc tp u phi thu thp thụng tin, sau ú
x lớ s liu v a vo bi vit chuyờn ca mỡnh nhn hon chnh mt
chuyờn .Quỏ trỡnh tỡm hiu thu thp thụng tin phc v cho vic vit chuyờn
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Chí Năm 2008
2
Trờng Đại học Luật Hà Nội Chuyên đề thực tập
thc tp din ra t ngy u tiờn thc tp ti Tũa ỏn v trong sut quỏ trỡnh
thc tp n khi hon thnh chuyờn . Trong quỏ trỡnh ú nh ó trỡnh by
trờn ngoi nhng thun li c bn thỡ cũn gp nhng khú khn nht nh nh:
Nhng thụng tin lu tr di dng th cụng, khụng c th rừ rng, s liu
khụng tp trung do vy vic thng kờ v thu thp thụng tin cũn gp nhiu khú
khn. Nhng vi tinh thn hng say, nhit tỡnh ca mt sinh viờn thc tp ó
giỳp em hon thnh tt quỏ trỡnh thu thp v x lý thụng tin phc v cho vic
vit chuyờn .
t kt qu trong vic x lý cỏc s liu thu thp c em phi thụng
qua rt nhiu phng phỏp khỏc nhau nh: Phng phỏp phõn tớch, phng
phỏp thng kờ, tng hp i chiu so sỏnhXut phỏt t phng phỏp lun
trit hc Mac Lờnin v T Tng H Chớ Minh, lý lun chung v Nh nc
v phỏp lut t ú xõu chui lụgic cỏc vn li.
Ngoi cỏc thụng tin ca bi vit ny c tỡm hiu qua cỏc thụng tin i
chỳng nh: i, bỏo, sỏch v v rỳt ra t gia ỡnh, ban bố v ý thc ca bn
thõn, c bit bn thõn em cũn c c quan ni thc tp to iu kiờn cho vic
thõm nhp thc t, bng nhng kinh nghim thc t thu thp c gúp phn
quan trng vo vic hon thnh ti.
2.1.2 Kt qu ca quỏ trỡnh tỡm hiu v thu thp thụng tin.
Sau mt thi gian khụng lõu k t khi thc tp ti Tũa ỏn vi s giỳp
tn tỡnh ca lónh o Tũa ỏn cỏc can b hng dn thc tp, s n lc ca bn
thõn trong quỏ trỡnh tỡm hiu v thu thp thụng tin kt qu thu c l rt tt, nú

th hin c ni dung ct lừi ca vn nghiờn cu Thc trng ly hụn ti a
phng Phỳ Xuyờn trong ba nm 2005, 2006, 2007.Qua nhng s liu thu thp
c giỳp em ỏnh giỏ c thc trang ki hụn, tỡm hiu c nguyờn nhõn cng
nh l a ra c gii phỏp nhm hn ch c tỡnh trng li hụn.C th nhng
thụng tin thu c th hiờn ngn ngn bng s liu sau.
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Chí Năm 2008
3
Trờng Đại học Luật Hà Nội Chuyên đề thực tập
n v: v
Nm Th lý
Tm
ỡnh ch
ỡnh ch Bn ỏn
Cụng
nhn tt
Hũa gii
thnh
2005 45 2 1 8 32 1
2006 47 10 3 12 28 1
2007 71 8 2 17 35 2
- Lý do ly hụn
n v: v
Nm
Mõu thun
v chng
Ngoi tỡnh Khụng con
Mt bờn i
vng
Nghin hỳt
2005 37 1 3 3 1

2006 41 1 2 5 1
2007 58 3 3 3 2
2.2 Cỏc cn c ly hụn theo quy nh ca phỏp lut hụn nhõn v gia ỡnh
Vit Nam.
2.2.1 c thự v kinh t-chớnh tr-xó hi huyờn Phỳ Xuyờn.
Phỳ Xuyờn l mt huyn ng bng ca Tnh H Tõy, cú v trớ a lý
thun li, phn ln a bn huyn nm trờn trc quc l 1A on H Ni H
Nam.Kinh t-xó hi trong huyn cũn kộm phỏt trin so vi mt s huyn khỏc
trong tnh, ngoi c cu kinh t Nụng nghip l ch yu cũn cú s phỏt trin ca
tiu th cụng nghip-cỏc lng ngh truyn thng.V iu kin xó hi õy l mt
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Chí Năm 2008
4
Trờng Đại học Luật Hà Nội Chuyên đề thực tập
huyn ng bng nờn thun nht v c cu dõn s ton b l ngi Kinh. Nhỡn
chung trỡnh dõn trớ phỏt trin khỏ ng u t thi trn cho ti cỏc xó xa trung
tõm ca th trn.i sng vn húa ca ngi dõn a dng trong ú cú nhiu
phong tc tp quỏn, l hi, mt s xó trong huyn l a bn c trỳ ca ng bo
Cụng giỏo cú o.
c bit trỡnh nhn thc phỏp lut ca i b phn ngi dõn trong
huyn cũn thp m nguyờn nhõn thỡ rt nhiu nhng ch yu xut phỏt t i
sng kinh t ca ngi dõn cũn khú khn li l mt huyn vựng xa ca tnh H
Tõy, cụng tỏc tuyờn truyn ph bin giỏo dc phỏp lut cũn bc l nhiu yu
kộm cha c chỳ trng mt cỏch ỳng mc, trỡnh dõn trớ núi chung cũn
thp.
T nhng c im v kinh t- chớnh tr- xó hi nh ó trỡnh by cú nh
hng khụng nh n i sng trong huyn núi chung v i sng hụn nhõn v
gia ỡnh núi riờng, nh tỡnh trng ly hụn din ra ngy cng nhiu trong nhng
nm va qua. Cỏc cn c Tũa ỏn gii quyt ly hụn cng nh nguyờn nhõn dn
ti tỡnh trng ly hụn thỡ rt nhiu v khỏc nhau.
2.2.2. Cn c ly hụn theo nh ca lut hụn nhõn v gia ỡnh v cỏc vn

bn phỏp lut cú liờn quan.
2.2.2.1. Cn c ly hụn do mt bờn v hoc chng np n xin ly hụn.
Quyn ly hụn l mt quyn hin nh c quy nh trong Hin phỏp v
vn bn phỏp lý bo v quyn dõn s ca cỏ nhõn c quy nh ti iu 42 B
lut dõn s 2005 v c c th húa chi tit trong lut hụn nhõn v gia ỡnh v
cỏc vn bn hng dn thi hnh. K t khi ginh c chớnh quyn n nay
ng v Nh nc ta khụng ngng chm lo n i sng ca gia ỡnh núi riờng,
i sng ca nhõn dõn núi chung.T sau nm 1945 Nh nc ó ban hnh nhiu
xỏc lnh quy nh v kt hụn cỏc iu kiờn kt hụn, tri qua mt thi gian di
Quc hi ó ban hnh nhiu vn bn phỏp lut cú hiu lc phỏp lý cao nh lut
hụn nhõn v gia ỡnh 1959; lut hụn nhõn v gia ỡnh nm 1986; v vn bn
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Chí Năm 2008
5
Trờng Đại học Luật Hà Nội Chuyên đề thực tập
ang cú hiu lc phỏp lý l lut hụn nhõn v gia ỡnh 2000.Trong ú cú qui nh
cn c ly hụn c th cú hai cn c ly hụn:
iu 89. Cn c cho ly hụn
1. Tũa ỏn xem xột yờu cu ly hụn, nu xột thy tỡnh trng trm trng,i sng
chung khụng th kộo di, mc ớch ca hụn nhõn khụng t c thỡ Tũa ỏn
quyt nh cho ly hụn.
2. Trong trng hp v hoc chng ca ngi b Tũa ỏn tuyờn b mt tớch xin
ly hụn thỡ Tũa ỏn gii quyt cho ly hụn
Cn c cho ly hụn l nhng tỡnh tit c qui nh trong phỏp lut, ch khi
cú nhng tỡnh tit (iu kin) ú thỡ Tũa ỏn mi mi c x cho ly hụn. Cn c
cho ly hụn l c s phỏp lý thỡ Tũa ỏn da vo ú gii quyt ly hụn.
Ngh quyt 02/2000/NQ -HTP ngy 23-12-2000 ca Tũa ỏn nhõn dõn ti cao
cú mt s qui nh nhm lm rừ cm t tỡnh trng trm trng,i sng chung
khụng th kộo di, mc ớch hụn nhõn khụng t c.
a
1

. c coi l tỡnh trng trm trng ca v chng khi:
- V chng khụng thng yờu, quớ trng, chm súc, giỳp nhau nh:
Ngi no ch bit bn phn ngi ú, b mc ngi v hoc ngi chng
mun sng ra sao thỡ sng, ó c b con thõn thớch ca h hoc c quan t
chc, on th nhc nh, hũa gii nhiu ln.
- V chng luụn cú hnh vi ngc ói, hnh h nhau nh: Thng xuyờn
ỏnh p hoc cú hnh vi khỏc xõm phm n danh d, nhõn phm v uy tớn ca
nhau, ó c b con thõn thớch ca h hoc c quan, t chc, on th nhc
nh, hũa gii nhiu ln.
- V chng khụng chung thy vi nhau nh: Cú quan h ngoi tỡnh, ó
c ngi v hoc ngi chng hoc b con thõn thớch ca h hoc c quan, t
chc nhc nh, khuyờn bo nhng vn tip tc cú quan h ngoi tỡnh.
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Chí Năm 2008
6
Trờng Đại học Luật Hà Nội Chuyên đề thực tập
a
2
. cú nhng c s nhn nh i sng chung ca v chng khụng th kộo di
c thỡ phi cn c vo tỡnh trng hin ti ca v chng ó n mc trm trng
nh hng dn ti im a.1 mc 8 ny. Nu thc t cho thy ó c nhc nh,
hũa gii nhiu ln, nhng vn tip tc cú quan h ngoi tỡnh hoc vn tip tc
sng ly thõn, b mc nhau hoc vn tip tc cú hnh vi ngc ói, hnh h, xỳc
phm nhau, thỡ cú cn c nhn nh rng i sng chung ca v chng khụng
th kộo di c.
a
3
. Mc ớch ca hụn nhõn khụng t c l khụng cú tỡnh ngha v chng;
khụng bỡnh ng v ngha v v quyn gia v, chng; khụng tụn trng danh
d, nhõn phm, uy tớn ca v, chng; khụng tụn trng quyn t do tớn ngng
tụn giỏo ca v, chng; khụng giỳp , to iu kin cho nhau phỏt trin v mi

mt.
Nh vy, theo hng dn ca Tũa ỏn nhõn dõn ti cao, ni dung cn c
chung cho ly hụn l xut phỏt t nhng nguyờn nhõn, lý do c th trong i
sng v chng nh: v, chng luụn cú hnh vi ngc ói, ỏnh p, xỳc phm
danh d ,nhõn phm ,uy tớn ca nhau; v chng khụng chung thy vi nhau ó
c gia ỡnh , nhng ngi thõn thớch , c quan t chc, on th khuyờn can ,
hũa gii nhiu lõn m v chng vn cú nhng hnh vi nh trờn , dn n i
sng tỡnh cm yờu thng gia v chng ó ht, mõu thun ó sõu sc khụng th
hũa gii c, mc ớch ca hụn nhõn nhm xỏc lp quan h v chng chung
sng hũa thun, hnh phỳc, bn vng, xõy dng gia ỡnh nhng t bo xó hi
ó khụng th t c; v ly hụn nhm chm dt quan h v chng l cn thit
v tt yu.
2. Khon 2 iu 89 Lut hụn nhõn v gia ỡnh nm 2000 qui nh cn c
th hai: tũa ỏn gii quyt vic ly hụn: Trong trng hp v hoc chng ca
ngi b tũa ỏn tuyờn b mt tớch xin ly hụn thỡ tũa ỏn gii quyt cho ly hụn.
Xột v k thut lp phỏp, lut hụn nhõn v gia ỡnh nm 2000 coi õy l mt cn
c gii quyt cho ly hụn (trc õy theo Lut hụn nhõn v gia ỡnh 1959 v
1986 ca nh nc ta khụng qui nh vn ố ny.Tuy nhiờn, trong thc tin xột
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Chí Năm 2008
7
Trêng §¹i häc LuËt Hµ Néi Chuyªn ®Ò thùc tËp
xử các án kiện ly hôn nhiều năm qua ở nước ta, khi chưa có Bộ luật dân sự năm
1995 tòa án vẫn giải quyết ly hôn theo yêu cầu của đương sự khi vợ, chồng của
họ đã bị tuyên bố mất tích”.
Đường lối giải quyết ly hôn khi vợ, chồng bị mất tích được hương dẫn tại
Nghị quyết số 02/200/NQ - HĐTP:
- Người vợ hoặc người chồng đồng thời yêu cầu Tòa án tuyên bố người
chồng hoặc người vợ của mình mất tích và yêu cầu Tòa án giải quyết cho ly hôn.
Trong trường hợp này, nếu Tòa đã tuyên bố người đó mất tích thì giải quyết cho
ly hôn; nếu Tòa án thấy chưa đủ điều kiện tuyên bố người đó mất tích thì bác

các yêu cầu của người vợ hoặc người chồng.
- Người vợ hoặc nguời chồng đã bị Tòa án tuyên bố mất tích theo yêu cầu
của người có quyền, lợi ích liên quan. Sau khi bản án của Tòa án tuyên bố người
vợ hoặc người chồng mất tích đã có hiệu lực pháp luật thì người chồng hoặc
người vợ của người đó có yêu cầu xin ly hôn với người đó. Trong trường hợp
này Tòa án giải quyết cho ly hôn.
- Khi Tòa án giải quyết cho ly hôn với người bị tuyên bố mất tích thì cần
chú ý giải quyết việc quản lí tài sản của người bị tuyên bố mất tích theo đúng
qui định tại Điều 89 Bộ luật dân sự 1995.
2.2.2.2 Trường hợp thuận tình ly hôn
Điều 90.Thuận tình ly hôn
Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án
không thành, nếu xét thấy hai bên thật sự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc
chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con thì Tòa án
công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận về tài sản và trên cơ sở bảo đảm
quyền lợi ích chính đáng của vợ và con; nếu không thỏa thuận được hoặc tuy có
thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi ích chính đáng của vợ và con thì
Tòa án quyết định.
Như vậy, việc pháp luật qui định và công nhận sự thuận tình ly hôn của
hai vợ chồng là nhằm giải quyết và chấm dứt những mâu thuẫn, xung đột trầm
Sinh viªn thùc hiÖn: NguyÔn H÷u ChÝ N¨m 2008
8