Tài liệu Máy điện I phần 3 docx

1
Âải Hc  Nàơng - Trỉåìng Âải hc Bạch Khoa
Khoa Âiãûn - Nhọm Chun män Âiãûn Cäng Nghiãûp
Giạo trçnh MẠY ÂIÃÛN 1
Biãn soản: Bi Táún Låüi




Chỉång 2

TÄØ NÄÏI DÁY V MẢCH TỈÌ M.B.A

2.1. KHẠI NIÃÛM CHUNG
Âãø MBA ba pha cọ thãø lm viãûc âỉåüc, cạc dáy qún så cáúp v thỉï cáúp phi näúi
våïi nhau theo mäüt qui lût nháút âënh. Ngoi ra, viãûc phäúi håüp kiãøu näúi dáy qún så
cáúp våïi kiãøu näúi dáy qún thỉï cáúp cng hçnh thnh cạc täø näúi dáy qún khạc nhau.
Hån nỉỵa, khi thiãút kãú MBA, viãûc quút âënh täø näúi dáy qún cng phi thêch ỉïng
våïi kiãúu kãút cáúu ca mảch tỉì âãø trạnh nhỉỵng hiãûn tỉåüng khäng täút nhỉ sââ khäng
sin, täøn hao phủ tàng ...
Trong chỉång ny ta s láưn lỉåüt xẹt cạc loải täø näúi dáy v mảch tỉì, âäưng thåìi
xẹt cạc hiãûn tỉåüng xy ra khi tỉì hoạ li thẹp v nãu lãn cạch tênh toạn mảch tỉì ca
MBA.
2.2. TÄØ NÄÚI DÁY MẠY BIÃÚN ẠP
Âãø nghiãn cỉïu täø näúi dáy MBA, trỉåïc hãút ta hy xẹt k hiãûu cạc âáưu dáy v
cạch âáúu dáy qún pha våïi nhau.
2.2.1. Cạch k hiãûu cạc âáưu dáy


C

Hçnh 2.1
Âạnh dáúu âáưu dáy MBA
A
X
B
Y
C
Z
(b)

A
A
U
AB
U
CA
U
CA
B
(a)

2
Mọỹt cuọỹn dỏy coù hai õỏửu tỏỷn cuỡng: mọỹt õỏửu goỹi laỡ õỏửu õỏửu; coỡn õỏửu kia goỹi
laỡ õỏửu cuọỳi. ọỳi vồùi dỏy quỏỳn mba mọỹt pha : õỏửu õỏửu hoỷc õỏửu cuọỳi choỹn tuỡy yù.

ọỳi vồùi dỏy quỏỳn mba ba pha : caùc õỏửu õỏửu vaỡ õỏửu cuọỳi choỹn mọỹt caùch thọỳng nhỏỳt
theo mọỹt chióửu nhỏỳt õởnh (hỗnh 2.1a), nóỳu khọng õióỷn aùp ra cuớa ba pha seợ khọng
õọỳi xổùng (hỗnh 2.1b).
óứ õồn giaớn vaỡ thuỏỷn tióỷn cho vióỷc nghión cổùu, ngổồỡi ta thổồỡng õaùnh dỏỳu caùc
õỏửu tỏỷn cuỡng lón sồ õọử dỏy quỏỳn cuớa mba vồùi qui ổồùc sau dỏy :
aùnh dỏỳu caùc õỏửu dỏy tỏỷn cuỡng:
Cao aùp Haỷ aùp Trung aùp
ỏửu õỏửu A,B,C A,b,c A
m
,B
m
,C
m
ỏửu cuọỳi X,Y,Z x.y,z X
m
,Y
m
,Z
m
Trung tờnh 0 o O
m
2.2.2. Caùc kióứu õỏỳu dỏy quỏỳn
1. ỏỳu hỗnh sao (Y) : ỏỳu ba õióứm cuọỳi X,Y,Z laỷi vồùi nhau.

A B C
X Y Z
Hỗnh 2.3
ỏỳu tam giaùc

A

B
C






A
X
B
Y
C
Z
Hỗnh 2.2
ỏỳu sao


A
B
C
2. ỏỳu hỗnh tam giaùc (

) :
ỏỳu õióứm õỏửu cuớa pha naỡy vồùi õióứm cuọỳi cuớa pha kia (hỗnh 2.3)
3. ỏỳu zờc-zừc (Z) : Mọựi pha dỏy quỏỳn mba gọửm hai nổớa cuọỹn dỏy trón hai truỷ
khaùc nhau mừc nọỳi tióỳp vaỡ õỏỳu ngổồỹc chióửu nhau (hỗnh 2.4). Kióứu dỏy quỏỳn naỡy ờt
duỡng vỗ tọỳn õọửng nhióửu hồn, loaỷi naỡy chuớ yóỳu gỷp trong mba duỡng cho thióỳt chốnh
lổu.
Hỗnh 2.4 ỏỳu Zic- Zừc

A B C
X Y Z
-c
A
B
a
c
b
C






3
2.2.3. Tọứ nọỳi dỏy cuớa mba.
Tọứ nọỳi dỏy mba õổồỹc hỗnh thaỡnh do sổỷ phọỳi hồỹp kióứu dỏy quỏỳn sồ cỏỳp so vồùi
kióứu dỏy quỏỳn thổù cỏỳp. Noù bióứu thở goùc lóỷch pha giổợa sõõ dỏy cuớa dỏy quỏỳn sồ
cỏỳp vaỡ sõõ dỏy cuớa dỏy quỏỳn thổù cỏỳp vaỡ goùc lóỷch pha naỡy phuỷ thuọỹc vaỡo caùc yóỳu
tọỳ sau :
+ Chióửu quỏỳn dỏy,
+ Caùch kyù hióỷu caùc dỏửu dỏy ra,
+ Kióứu dỏỳu dỏy quỏỳn sồ cỏỳp vaỡ thổù cỏỳp
Xeùt mba mọỹt pha coù hai dỏy quỏỳn (hỗnh 2-5) : sồ cỏỳp : AX ; thổù cỏỳp : ax.
Caùc trổồỡng hồỹp xaớy ra nhổ sau :
a) Hai dỏy quỏỳn cuỡng chióửu vaỡ kờ hióỷu tổồng ổùng (hỗnh 2-5a).
b) Hai dỏy quỏỳn ngổồỹc chióửu (hỗnh 2-5b).
c) ọứi chióửu kờ hióỷu mọỹt trong hai dỏy quỏỳn (hỗnh 2-5c).
Tọứ nọỳi dỏy cuớa mba mọỹt pha : kóứ tổỡ vector sõõ sồ cỏỳp õóỳn vector sõõ thổù cỏỳp

theo chióửu kim õọửng họử :
+ Trổồỡng hồỹp a : lóỷch pha 360
o
+ Trổồỡng hồỹp b, c : lóỷch pha 180
o
.








AX
E
&

360
o
180
o
180
o
Hỗnh 2.5 Sổỷ lóỷch pha cuớa mba mọỹt pha
AX
E
&
AX
E

&
ax
E
&
ax
E
&
ax
E
&

(b)
A
X
a
x
(a)
A
X
a
x
(c)
A
X
x
a

Tọứ nọỳi dỏy cuớa mba ba pha :
mba ba pha, do nọỳi Y & vồùi nhổợng thổù
tổỷ khaùc nhau maỡ goùc lóỷch pha giổợa sõõ dỏy sồ cỏỳp vaỡ sõõ dỏy thổù cỏỳp laỡ 30

o
, 60
o
,
90
o
, .., 360
o
.
Thổỷc tóỳ khọng duỡng õọỹ õóứ chố goùc lóỷch pha maỡ duỡng kim õọửng họử (hỗnh 2.6)
õóứ bióứu thở vaỡ goỹi tón tọứ nọỳi dỏy mba, caùch bióứu thở nhổ sau:
4
+ Kim daỡi cọỳ õởnh ồớ con sọỳ 12, chố sõõ sồ cỏỳp.
+ Kim ngừn chố 1,2,.., 12 ổùng 30
o
,60
o
,..,360
o

chố sõõ thổù cỏỳp.
Hỗnh 2.6
Bióứu thở goùc lóỷch pha
Trổồỡng hồỹp mba mọỹt pha :
+ Trổồỡng hồỹp a : I/I-12.
+ Trổồỡng hồỹp b,c : I/I-6.
Trổồỡng hồỹp mba ba pha :
+ Mba ba pha nọỳi Y/Y:
Vờ duỷ mọỹt mba ba pha coù dỏy quỏỳn sồ vaỡ dỏy quỏỳn thổù nọỳi hỗnh sao, cuỡng
chióửu quỏỳn dỏy vaỡ cuỡng kyù hióỷu caùc õỏửu dỏy (hỗnh 2.7) thỗ vector sõõ pha giổợa hai

dỏy quỏỳn hoaỡn toaỡn truỡng nhau vaỡ goùc lóỷch pha giổợa hai õióỷn aùp dỏy seợ bũng 360
o

hay 0
o
. Ta noùi mba thuọỹc tọứ nọỳi dỏy 12 vaỡ kyù hióỷu laỡ Y/Y-12 hay Y/Y-0. óứ
nguyón dỏy quỏỳn sồ, dởch kyù hióỷu dỏy quỏỳn thổù ab, bc, ca ta coù tọứ õỏỳu dỏy
Y/Y-4, dởch tióỳp mọỹt lỏửn nổợa ta coù tọứ õỏỳu dỏy Y/Y-8. Nóỳu õọứi chióửu dỏy quỏỳn thổù
ta coù tọứ õỏỳu dỏy Y/Y-6,10,2. Nhổ vỏỷy mba khi nọỳi Y/Y, ta coù tọứ nọỳi dỏy laỡ sọỳ chụn.


x
y
z
a
b
c
A B C
C
A
B
E
AB
E
ab
a
c
b
E
AB

E
ab
360
o
Y/Y -12

Hỗnh 2.7 Tỗm tọứ nọỳi dỏy









+ Mba ba pha nọỳi Y/ :
Vờ duỷ cuợng mba ba pha coù dỏy quỏỳn sồ nọỳi hỗnh sao vaỡ dỏy quỏỳn thổù nọỳi
hỗnh tam giaùc, cuỡng chióửu quỏỳn dỏy vaỡ cuỡng kyù hióỷu caùc õỏửu dỏy (hỗnh 2. 8) thỗ
vector sõõ pha giổợa hai dỏy quỏỳn hoaỡn toaỡn truỡng nhau vaỡ goùc lóỷch pha giổợa hai
õióỷn aùp dỏy seợ bũng 330
o
. Ta noùi mba thuọỹc tọứ nọỳi dỏy 11 vaỡ kyù hióỷu laỡ Y/-11. óứ
nguyón dỏy quỏỳn sồ, dởch kờ hióỷu dỏy quỏỳn thổù a b, b c, c a thỗ ta coù tọứ õỏỳu
dỏy Y/-3, dởch tióỳp mọỹt lỏửn nổợa ta coù tọứ õỏỳu dỏy Y/-7. Nóỳu õọứi chióửu dỏy quỏỳn
thổù ta coù tọứ õỏỳu dỏy Y/-5,9,1. Nhổ vỏỷy mba khi nọỳi Y/, ta coù tọứ nọỳi dỏy laỡ sọỳ leợ.
5
A B C

2.3. MẢCH TỈÌ MẠY BIÃÚN ẠP
2.3.1. Cạc dảng mảch tỉì mạy biãún ạp
1. Mạy biãún ạp mäüt pha
+ Mảch tỉì kiãøu li (hçnh 1.3a)
+ Mảch tỉì kiãøu bc
2. Mạy biãún ạp ba pha
+ Hãû thäúng mảch tỉì riãng :
Tỉì thäng ba pha âäüc láûp (hçnh 2.9).
Ta cọ täø mba ba pha.
+ Hãû thäúng mảch tỉì chung (hçnh 1.3b) : Tỉì thäng ba pha liãn quan nhau. Ta
cọ mba ba pha ba trủ.







Nãúu :

→=++ 0
CBA
UUU
&&&

0=Φ+Φ+Φ
CBA
&&&
Nhỉ váûy cạc trủ ghẹp chung cọ tỉì thäng täøng
∑
=Φ 0
&
, nãn ta b trủ ghẹp
chung. Sau khi b trủ ghẹp chung, ta tháúy li thẹp khäng gian nãn chãú tảo khọ
khàn. Vç váûy phi rụt ngàõn trủ giỉỵa âãø ba trủ mba cng nàòm trong màût phàóng, lục
Hçnh 2.10
Ghẹp ba trủ mba mäüt pha
Φ
A
Φ
C
Φ
B
A
∑Φ
A
B
C
Φ
A
Φ
C
Φ
B
A

B
C
Φ
A
Φ
C
Φ
B
A
B
C
Hçnh 2-8. Tçm täø näúi dáy mba näúi Y/Δ

B
E
AB
E
AB
C
A
E
ab
330
o
Y/Y -11

x
y
z
b

c
a
b
E
ab
c
a
Hçnh 2.9
Täø mba ba

A
X
a
x
Y
b
y
Z
c
z
B
C
Φ
A
Φ
A
Φ
A