Tài liệu LỊCH SỬ TRANH SƠN MÀI pptx

LỊCH SỬ TRANH SƠN MÀI
Việc tranh sơn mài trở thành chất liệu của hội họa lại xảy ra trong trường Cao
Đẳng Mĩ Thuật Đông Dương. Một số sinh viên yêu chất liệu truyền đã đăng ký và xin
phép nhà trường được dùng chất này để thử nghiệm và làm tranh nghệ thuật trong đó
phải kể đến sự năng nổ mạnh dạn của Nguyễn Gia Trí ông dùng chất liệu này để thể
hiện những bộ tứ bình lớn có nội dung về phong cảnh và chất liệu đã được chấp nhận
Có lẽ do vẻ đẹp lộng lẫy vàng son mà tranh sơn mài bỏ ra phù hợp với sự xuất
hiện trong trang trí nội thất. Những nhà giàu khá giả thường trang trọng treo tranh sơn
mài trong trong phòng khách của minh
Tuy nhiên trong quy trình sản xuất phức tạp và phải dùng đến rất nhiều chất liệu
quý nên trong sản xuất khoảng những năm 1944 đến 1954 kháng chiến ác liệt nên
tranh sơn mài không phát triển mấy , đến khi hòa bình lập lại, và Hội Mĩ Thuật Việt
Nam được thành lập và đến khoảng năm 1958 chất liệu sơn mài mới tiếp tục được tìm
tòi sáng tạo đưa vào trong chương trình giảng dạy và trở thành chất liệu của Mĩ Thuật
Việt Nam đương đại như ngày nay
ĐÔI NÉT VỀ CHẤT LIỆU
Có thể nói đây là chất liệu độc đáo nhất trong hội họa đương đại Việt Nam. Vì tên gọi
xuất phát từ quá trình phức tạp làm nên một bức tranh
Chất Sơn Là nhựa của một loại cây than gỗ được khai thác như nhựa cây cao su,
nhựa trắng đục như màu cà phê sữa loại cây này mọc nhiều ở vùng núi phía bắc, đặc
biệt mọc nhiều ở tỉnh Phú Thọ, nên còn được gọi là sơn Phú Thọ được đựng trong
thùng gỗ hay trong cong sành khi sử dụng phải có quá trình đánh sơn để phân loại
được các sản phẩm như sau:
Sơn quang
Sơn phủ
Sơn lót
Sơn hom
Có những độ đen bóng khác nhau và công năng sử dụng cũng khác nhau
Nền cua tranh sơn mài ( vóc) chất liệu sơn mài đặc biệt ở chỗ nền để vẽ tranh
hoặc làm đồ mỹ nghệ cũng được làm từ nhựa sơn, thường dùng ván ép hoặc ván xẻ
phẳng sau đó phủ một lớp vải tám kín lên bề mặt trước sau và bên hông ( dùng cây

thét tương tự như cây cọ để trét sơn hom lên trên vải, miếng vải sẽ dính chặt vào mặt
ván ở các phía. Tiếp tục đem miếng ván được thể hiên công đoạn trước để trên bể
nước được phủ kín không gian bằng vải bố và phun nước một thời gian ngắn sẽ khô.
Sau khoảng hai ngày khi nền mặt đã khô người ta dùng giấy nhám chà mặt chính cho
thật phẳng sẽ được một miếng nền để vẽ tranh
Màu Để Vẽ Tranh Sơn Mài
Màu trắng: được dùng từ vỏ trứng vịt lộn, hay trứng gà.
Màu xanh: lấy từ bột phẩm màu.
Màu vàng cộng với kim loại bạc (Ag) sẽ được vàng quỳ, hay bạc quỳ
Màu đỏ: làm từ bột sa khoáng cộng với chất thủy ngân (Hg) “ còn gọi là bột son” thì
được các thứ như: Tươi – Thắm – Trai – nhì. Đặc biệt màu đỏ dùng để vẽ tranh sơn
mài thi có màu đỏ rất cao và đẹp vô cùng mà không có màu đỏ nào có sắc đỏ được
như vậy.
Quá trình làm tác phẩm tranh sơn mài rất phức tạp và tốn kém vì theo quan
niêm cũ mặt tranh phải phẳng như mặt mặt gương mới hoàn thiên, nên quá trình mài
diễn ra lien tục. Ngày nay trong quan niệm hiện đại vẻ đẹp của bề mặt tranh đã được
diễn đạt tự do hơn và vì thế có thể chia tác phẩm sơn mài thành hai giai đoạn khác
nhau:
Giai Đoạn 1 – có những tác giả và tác phẩm như
Nguyễn Gia Trí với tác phẩm : “ Vườn Xuân Trung Nam Bắc”- “ Thiếu Nữ Bên Đầm
Sen” tranh liền tấm, gồm 5 tấm vóc. “ Thiếu Nữ Bên Hoa Phù Dung”. “Thuyền Và Tre”
vẽ trên cánh cửa tủ của lãnh sứ quán Pháp tại Sài Gòn
Hoàng Tích Chù: “ Tổ Đổi Công MIền Núi”…
Giai Đoạn 2 – có họa sỹ trẻ với các tác phẩm:
Lê Sỹ Thăng, với nhiều tác phẩm về con người được đắp nổi..
Đinh Quân, với những loạt tranh vẽ về cửa thiền nhà phật..
Nguyễn Xuân Việt, với những tranh bố cục về con người và cách mạng
Nguyễn Minh Thành