1
CHƯƠNG IV
HỆ THỐNG THANH TOÁN ĐIỆN TỬ
2
Các yêu cầu cơ bản đối với các hệ thống thanh toán
điện tử
Tính độc lập (không phụ thuộc vào phần cứng và
phần mềm chuyên dụng)
Khả năng tương tác và linh hoạt
Khả năng bảo mật
Tính nặc danh
Tính đa dạng: áp dụng đối với nhiều mức thanh toán
khác nhau
Dễ sử dụng
Phí giao dịch: tối thiểu hóa
Được điều chỉnh và quản lý bởi các nhà nước và các
tổ chức nghề ngiệp
3
Các hệ thống và phương tiện thanh toán trực tuyến
I. Các loại thẻ thanh toán trực tuyến
Thẻ tín dụng
Thẻ ghi nợ
Thẻ trả phí
Thẻ thông minh
Thẻ lưu trữ giá trị
II. Một số hình thức và công cụ thanh toán điện tử khác
Thanh toán điện tử với những đơn hàng có giá trị thấp
Séc điện tử
Hối phiếu điện tử
Ví tiền số hóa
III. Thanh toán điện tử trong TMĐT B2B
Xuất trình và thanh toán hóa đơn doanh nghiệp
Thẻ mua hàng
Dịch vụ chuyển tiền điện tử
Thư tín dụng trong thanh toán toàn cầu
4
I. Các loại thẻ thanh toán trực tuyến
Thẻ thanh toán điện tử: là thẻ điện tử chứa đựng các thông
tin được sử dụng nhằm mục đích thanh toán
Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến:
Thẻ tín dụng
Thẻ trả phí
Thẻ ghi nợ
Thẻ thông minh
Thẻ lưu trữ giá trị
5
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
Thẻ tín dụng cung cấp một khoản tín dụng cố định cho chủ
thẻ để mua hàng hóa, dịch vụ hoặc rút tiền mặt. Khoản tín
dụng được đơn vị phát hành thẻ giới hạn phụ thuộc vào yêu
cầu và tài sản thế chấp hoặc tín chấp của chủ thẻ
Các đặc điểm của thẻ tín dụng:
Đặc trưng “chi tiêu trước trả tiền sau”: chủ thẻ sẽ trả những khoản tiền
đã thanh toán bằng thẻ tín dụng khi nhận được thông báo của ngân
hàng
Chủ thẻ không phải trả bất kỳ một khoản lãi nào nếu việc trả những
khoản tiền trên được thực hiện đúng thời hạn 15 ngày kể từ ngày
nhận được sao kê
Các tài khoản hoặc tài sản thế chấp để phát hành thẻ tín dụng độc lập
với việc chi tiêu. Hạn mức tín dụng được xác định dựa trên tài khoản
hoặc tài sản thế chấp.
6
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng , thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
Các đặc điểm của thẻ tín dụng:
Nếu tài khoản thế chấp là tiền mặt, chủ thẻ sẽ được hưởng lãi suất
ngân hàng với kỳ hạn phụ thuộc vào thời hạn hiệu lực của thẻ
Thẻ tín dụng có thể chi tiêu bằng tất cả các loại tiền
Chủ thẻ có thể thanh toán toàn bộ số dư phát sinh trong hóa đơn hoặc
một phần số dư trong hóa đơn. Tuy nhiên, phần số dư trả chậm sẽ
phải chịu lãi suất và cộng dồn vào hóa đơn tháng tiếp theo
Người bán hàng hóa, dịch vụ sẽ phải chịu toàn bộ chi phí cho việc
thanh toán.
Thẻ tín dụng ảo:
Được sử dụng như thẻ tín dụng thông thường
Chủ thẻ được cấp một số thẻ ngẫu nhiên cho mỗi lần giao dịch và
không có giá trị khi sử dụng lại số thẻ này
Gây khó khăn trong quá trình xác nhận lại thông tin đặt hàng
7
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
Thẻ trả phí/mua chịu:
Tương tự như thẻ tín dụng
Toàn bộ số dư phát sinh trong hóa đơn phải được thanh toán hàng
tháng.
Thẻ ghi nợ:
Cho phép chủ thẻ chi tiêu và rút tiền trực tiếp trên tài khoản tiền gửi
mở tại Ngân hàng phát hành thẻ.
Số dư trong tài khoản được hưởng lãi suất không kỳ hạn
Các công việc cần thực hiện khi thanh toán thẻ trực tuyến:
Xác thực: quyết định xem thẻ của người mua còn thời hạn sử dụng
hay không và lượng tiền có thể được sử dụng là bao nhiêu.
Thanh toán: chuyển tiền từ tài khoản của người mua đến tài khoản
của người bán
8
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
9
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
10
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
Mua hàng trực tuyến
1. Khách hàng thực hiện việc khai
báo thông tin về thẻ tín dụng
trên trang web của người bán
2. Sau khi người bán nhận được
thông tin của khách hàng trên
website, người bán gửi thông
tin về giao dịch đến nhà cung
cấp dịch vụ thanh toán
(Payment processing Service -
PPS)
3. Nhà cung cấp dịch vụ thanh
toán gửi thông tin đến trung tâm
xử lý dữ liệu thẻ
4. Trung tâm xử lý dữ liệu thẻ gửi
thông tin đến ngân hàng phát
hành thẻ
Mua hàng truyền thống
1. Khách hàng xuất trình thẻ tín
dụng cho nhân viên thu ngân/
bán hàng
2. Nhân viên thu ngân kiểm tra
các thông tin trên thẻ, cà thẻ
của khách hàng và truyền các
thông tin về giao dịch trên thiết
bị đọc thẻ POS (Point of Sale)
3. Thiết bị đọc thẻ gửi thông tin
đến trung tâm xử lý dữ liệu thẻ
thông qua kết nối điện thoại
(dial up)
4. Trung tâm xử lý dữ liệu thẻ gửi
thông tin đến ngân hàng phát
hành thẻ
Quy trình mua hàng sử dụng thẻ
11
Lưu ý: một giấy phép chỉ có giá trị trong một khoảng thời gian
nhất định (thường là ba ngày), quá thời hạn đó, giấy phép sẽ
không còn giá trị (trừ trường hợp giao dịch đã được tiến hành
hoặc khi giấy phép được cấp lại).
Các câu trả lời khi xin cấp phép
12
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
Mua hàng trực tuyến
5. Ngân hàng phát hành thẻ sẽ
khước từ hoặc chấp nhận giao
dịch và chuyển kết quả/mã số
giao dịch hợp pháp ngược trở
lại cho trung tâm xử lý dữ liệu
thẻ
6. Trung tâm xử lý dữ liệu thẻ gửi
kết quả cấp phép đến PPS
7. PPS chuyển kết quả cấp phép
cho người bán
8. Người bán chấp nhận hoặc từ
chối giao dịch
Mua hàng truyền thống
5. Ngân hàng phát hành thẻ sẽ
khước từ hoặc chấp nhận giao
dịch và chuyển kết quả/mã số
giao dịch hợp pháp ngược trở
lại cho trung tâm xử lý dữ liệu
thẻ
6. Trung tâm xử lý dữ liệu thẻ gửi
kết quả cấp phép đến thiết bị
đọc thẻ POS
7. Thiết bị đọc thẻ cho người bán
biết có được phép thực hiện
giao dịch hay không
8. Người bán thông báo với chủ
thẻ về kết quả giao dịch
Quy trình mua hàng sử dụng thẻ
13
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
Quy trình giao dịch qua Planet Payment
14
I. Các loại thẻ được sử dụng trong thanh toán trực tuyến
1. Thẻ tín dụng, thẻ trả phí và thẻ ghi nợ
Các rủi ro trong thanh toán thẻ
Rủi ro đối với ngân hàng phát hành thẻ
Chủ thẻ sử dụng thẻ thanh toán ở nhiều điểm chấp nhận thẻ khác
nhau với mức thanh toán thấp hơn hạn mức thanh toán nhưng có
tổng mức thanh toán cao hơn hạn mức thanh toán cho phép
Giao thẻ cho người khác sử dụng tại quốc gia không phải là nơi
chủ thẻ cư trú
Chủ thẻ báo cho ngân hàng phát hành thẻ là thẻ đã bị mất nhưng
vẫn thực hiện rút tiền hoặc mua hàng trước khi ngân hàng phát
hành đưa mã số thẻ đó vào danh sách hủy thẻ
Thẻ giả mạo trùng với thẻ đang lưu hành của ngân hàng phát
hành thẻ
Chủ thẻ mất khả năng thanh toán vì những lý do khách quan