Tài liệu Kiến thức cơ bản về chứng khoán - Bài 7 docx

Bài 09: Bảo lãnh phát hành
a. Khái niệm
Bảo lãnh phát hành là quá trình một công ty chứng khoán giúp tổ chức phát
hành thực hiện các thủ tục trước và sau khi chào bán chứng khoán như định
giá chứng khoán, chuẩn bị hồ sơ xin phép phát hành chứng khoán, phân phối
chứng khoán và bình ổn giá chứng khoán trong giai đoạn đầu.
Thông thường, để phát hành chứng khoán ra công chúng, tổ chức phát hành
cần phải có được sự bảo lãnh của một công ty nhỏ, và số lượng phát hành
không lớn, thì chỉ cần có một tổ chức bảo lãnh phát hành. Nếu đó là một
công ty lớn, và số lượng chứng khoán phát hành vượt quá khả năng của một
tổ chức bảo lãnh thì cần phải có một tổ hợp bảo lãnh phát hành, bao gồm
một hoặc một tổ chức bảo lãnh chính và một số tổ chức bảo lãnh phát hành
thành viên.
Các tổ chức bảo lãnh phát hành được hưởng phí bảo lãnh hoặc một tỷ lệ hoa
hồng nhất định trên số tiền thu được từ đợt phát hành. Phí bảo lãnh phát
hành là mức chênh lệch giữa giá bán chứng khoán cho người đầu tư và số
tiền tổ chức phát hành nhận được.
Ví dụ: nếu công chúng mua chứng khoán phải trả 20.000 đ một cổ phiếu,
trong khi công ty phát hành nhận 18.000 đ một cổ phiếu thì tiền phí bảo lãnh
phát hành là 2.000 đ một cổ phiếu.
Phí bảo lãnh hoặc hoa hồng bảo lãnh cao hay thấp là tuỳ thuộc vào tính chất
của đợt phát hành (lớn hay nhỏ, thuận lợi hay khó khăn). Nói chung, nếu đợt
phát hành đó là đợt phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng thì mức
phí hoặc hoa hồng phải cao hơn lần phân phối sơ cấp. Đối với trái phiếu, phí
bảo lãnh hoặc hoa hồng phụ thuộc vào lãi suất trái phiếu (lãi suất trái phiếu
thấp thì phí bảo lãnh phát hành phải cao và ngược lại)
b.Các phương thức bảo lãnh phát hành
Việc bảo lãnh phát hành được thực hiện theo một trong các phương thức
sau:
- Bảo lãnh với cam kết chắc chắn: là phương thức bảo lãnh mà theo đó tổ
chức bảo lãnh cam kết sẽ mua toàn bộ chứng khoán phát hành cho dù có

phân phối hết hay không.
- Bảo lãnh với cố gắng cao nhất: là phương thức bảo lãnh mà theo đó tổ
chức bảo lãnh thoả thuận làm đại lý cho tổ chức phát hành. Tổ chức bảo lãnh
phát hành không cam kết bán toàn bộ số chứng khoán mà cam kết sẽ cố
gắng hết mức để bán chứng khoán ra thị trường nhưng phần không phân
phối hết sẽ được trả lại cho tổ chức phát hành.
- Bảo lãnh theo phương thức bán tất cả hoặc không bán gì: là phương thức
bảo lãnh mà theo đó tổ chức phát hành chỉ thị cho tổ chức bảo lãnh phát
hành nếu không bán hết số chứng khoán thì huỷ bỏ toàn bộ đợt phát hành.
Như vậy, phương thức bảo lãnh phát hành này hoàn toàn khác với phương
thức bảo lãnh với cố gắng cao nhất. Ở phương pháp bảo lãnh phát hành
trước, có thể chỉ có một phần chứng khoán được bán, còn ở phương thức bảo
lãnh phát hành này thì hoặc là tất cả chứng khoán được bán hết hoặc là huỷ
bỏ toàn bộ đợt phát hành và tiền đã bán chứng khoán được hoàn trả lại cho
người mua.
- Bảo lãnh theo phương thức tối thiểu - tối đa: là phương thức bảo lãnh trung
gian giữa phương thức bảo lãnh với cố gắng cao nhất và phương thức bảo
lãnh bán tất cả hoặc không bán gì. Theo phương thức này, tổ chức phát hành
chỉ thị cho tổ chức bảo lãnh phát hành phải bán tối thiểu một tỷ lệ nhất định
chứng khoán phát hành. Nếu lượng chứng khoán bán được đạt tỷ lệ thấp hơn
tỷ lệ yêu cầu thì toàn bộ đợt phát hành sẽ bị huỷ bỏ.
Ở Việt Nam, theo qui định tại Thông tư 01/1998/TT-UBCK ngày
13/10/1998 của UBCK Nhà nước hướng dẫn Nghị định 48/1998/NĐ-CP
ngày 11/7/1998 về phát hành cổ phiếu, trái phiếu ra công chúng thì bảo lãnh
phát hành được thực hiện theo một trong hai phương thức sau:
- Mua toàn bộ số lượng cổ phiếu hoặc trái phiếu được phép phát hành để bán
lại. Đây chính là phương thức cam kết chắc chắn vì tổ chức bảo lãnh phát
hành cam kết mua toàn bộ lượng cổ phiếu hoặc trái phiếu của đợt phát hành.
- Mua số cổ phiếu hoặc trái phiếu còn lại của đợt phát hành chưa được phân
phối hết Đây thực chất cũng là một dạng của phương thức cam kết chắc

chắn, nhưng tổ chức bảo lãnh phát hành cam kết mua phần chứng khoán còn
lại của đợt phát hành chưa được phân phối hết.