Tài liệu Thuật nói chuyện hằng ngày phần 3 doc

Thuật Nói Chuyện Hằng Ngày Hoàng Xuân Việt
Phần 003
Đừng Làm Người Ta Ngượng
Trong xã hội, thứ người hay nói về hạnh phúc của mình
trước mặt kẻ khốn khổ quả nhiều như lá rừng. Rất có thể, họ là
những bậc "thánh sống", những vị lão thành, những biển kiến
thức, nhưng họ phải cái tật là không biết dùng lương tri của
mình trong câu chuyện. Họ hay buột miệng buông nhiều tiếng
không hợp với người nghe, khiến kẻ khác phải ngượng nghịu,
mắc cỡ, khổ tâm. Người chạm tự ái kẻ khác, không những
bằng lời nói của mình, mà còn bằng những nét cười, những
điệu bộ đi theo lời nói đó.
Khi ngồi cùng một bà lão không còn răng, họ mời bà nhai
khô mực, và nói rằng răng của mình còn nguyên vẹn không có
cái nào bị gãy hay sứt mẻ. Thăm viếng người cùi, rụng hết
những lóng tay chân và ốm như mắm, họ bàn về thể dục, thể
thao, nói rằng mình có một em, bằng tuổi người cùi mà thân
thể rất "lực sĩ " quanh năm không biết bệnh là gì. Đang bàn
chuyện cùng một phụ nữ có mang, họ nói về nhà bảo sanh, về
những tin tức trong báo thuật lại những cuộc sinh quái thai rất
rùng rợn.
Gặp cha mẹ một học sinh ngu đần, thi mấy lần là hỏng
mấy lần, họ đem khoe đứa cháu của họ có óc thông minh, hy
vọng sẽ đoạt nhiều bằng đại học sau này. Họ cũng thích bàn về
những cuộc trúng số độc đắc của kẻ nọ người kia cho người
vừa bị ăn trộm nghe.
Trong nhiều trường hợp, họ không có đầu óc và cặp mắt
tinh tế, sâu sắc để hiểu người nghe của mình. Họ giao tiếp với
kẻ khác, nói năng cùng bất cứ ai một cách tự nhiên, có khi tự
đắc nữa. Thiệt là thứ người đáng tội nghiệp. Có người sửa tật
xấu của mình dễ dàng. Có người rất khó sửa.

Họ thấy mình nhiều lần, bị kẻ khác "sửa lưng", cho những
lời cảnh cáo như tát nước vào mặt, nên cố gắng ăn nói duyên
dáng hơn. Nhưng đến khi gặp dịp để nói, họ quên liền. Không
biết tại sao vậy? Bản tánh ư? Hễ nói là nói lãng xẹt, nói trật đề,
nói không hợp tuổi tác, địa vị người nghe. Có nhiều khi họ tốt
bụng, thương người, hiền lành lắm nhưng nói chơi một tiếng là
nói bậy, ai nghe cũng phát ghét.
Muốn câu chuyện của mình được duyên dáng, hấp dẫn, xin
bạn đề phòng khiếm khuyết này. Đừng vì cao hứng, vì quá
thân thiện, hay vì lý do gì đó mà không chọn lọc kỹ lời trước
khi nói. Con người, kể cả những đứa thất phụ, những người
không được dạy dỗ chu đáo về tâm đức, đều có tự ái ít nhiều.
Cẩu thả trong việc ăn nói, có thể bạn làm cho họ đau khổ trong
lòng và oán ghét bạn. Trong xã hội, thứ người này tuy ít hơn
những tay già hàm, nhưng không phải là không có. Khi bàn
chuyện với họ, vì lý do thu tâm, bạn đừng "sửa lưng" họ một
cách chua chát. Có rất nhiều người giàu lương tri thiệt, nhưng
không đủ quân tử, hay "chỉnh" ngay mặt những người đó bằng
đủ thứ lý luận, đủ thứ bài học luân lý. Bạn đừng bắt chước thứ
người thông tái rởm này. Hãy quăng đại với kẻ vụng ăn vụng
nói.
Họ là người đáng thương, chớ không phải đáng ăn thua.
Sống chung một cộng đồng nhiều kẻ chỉ trích họ, nếu bạn
khoan hồng với họ, họ sẽ là người bạn thân với bạn, và giúp
bạn đắc lực. Đôi khi lỡ miệng nói những lời, làm chạm tự ái kẻ
khác, nếu muốn khỏi mất danh giá, theo chúng tôi, bạn nên xin
lỗi liền. Đó là diệu kế. Xin lỗi như vậy, bạn tỏ ra mình có
lương tri, biết rõ phải quấy, tỏ ra mình kính trọng người nghe,
lúc nào cũng muốn đẹp lòng họ. Như thế mà họ không mến
phục bạn sao được.

Đừng vì lời nói mà gieo oán thù. Như vậy, cuộc đời sẽ bớt
cô độc hơn.
[ Phần Trước ] [ Phần Kế ]
n