Dat Nuochoi giang cum

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn : Ngày 10 tháng 10 năm 2012 Ngày dạy : Ngày 18 tháng 10 năm 2012 Lớp dạy : 12 A1- Trường THPT Kiến An Tuần : 10 Tiết :28. ĐẤT NƯỚC ( Trích trường ca “Mặt đường khát vọng” ) ----------------------------------------------------------------------Nguyễn Khoa Điềm A. Mục tiêu bài học: gióp HS: 1. Kiến thức: - Cảm nhận được những suy tư sâu sắc, mới mẻ của nhà thơ về đất nước và trách nhiệm của mỗi người đối với quê hương, xứ sở. - Hiểu được sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất chính luận và trữ tình, sự vận dụng các chất liệu của văn hóa và văn học dân gian, sự phong phú, linh hoạt của giọng điệu thơ. 2. Kĩ năng: đọc hiểu một đoạn trích thơ. 3. Tư tưởng: có tình yêu và trách nhiệm với đất nước B. Phương pháp giảng dạy: -Hướng dẫn đọc hiểu đoạn thơ qua các chi tiết, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật -Hướng dẫn học sinh làm việc tích cực qua các kĩ thuật : động não, dự án, khăn trải bàn -Kết hợp các phương pháp : đọc diễn cảm, giảng bình, câu hỏi gợi mở... C. Phương tiện thực hiện: - SGK, SGV, Thiết kế bài dạy học -Bài giảng điện tử D. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: -Giáo án, bài giảng điện tử -Hướng dẫn HS chuẩn bị bài ở nhà 2. Học sinh : -Soạn bài -Chuẩn bị theo yêu cầu của giáo viên E. Tiến trình bài dạy:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động 1: Tạo tâm thế -Kĩ thuật: động não, dự án -Thời gian: 7'. Giáo viên -Lời vào bài : Bài hát Đất nước của Phạm Minh Tuấn đã khơi dậy những cảm xúc về đất nước vất vả gian lao nhưng rất anh hùng bất khuất Cảm xúc này cũng sẽ được khơi gợi trong một đoạn thơ cùng cảm hứng về Đất nước trong chương trình lớp 12, đoạn trích "Đất nước" của Nguyễn Khoa Điềm. - GV mời đại diện nhóm học sinh thuyết trình về tác giả, tác phẩm.. Học sinh. Kiến thức cần đạt. Ghi chú. HS nghe bài hát Đất nước của Phạm Minh Tuấn. HS ghi bài mới. 1 HS thuyết trình về tác giả, tác phẩm. HS lắng nghe, bổ sung -GV chốt lại những ý HS gạch chân trong SGK cơ bản.. 7' I-ĐỌC-HIỂU TIỂU DẪN 1. Tác giả : - Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ trẻ trưởng thành trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. - Thơ ông giàu chất trí tuệ, suy tư; xúc cảm dồn nén. 2. Tác phẩm: a)Trường ca Mặt đường khát vọng – Được hoàn thành ở chiến khu Bình Trị Thiên năm 1971 , viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ vùng đô thị tạm chiếm miền Nam về non sông đất nước, về sứ mệnh của thế hệ mình, xuống đường đấu tranh chống đế quốc Mĩ xâm lược.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> b) Đoạn trích : -Là phần đầu chương V, thể hiện tư tưởng Đất Nước của nhân dân -Cảm hứng chủ đạo của đoạn trích : là sự cảm nhận sâu sắc có ý nghĩa khám phá về đất nước Hoạt động 2: Tri giác -Phương pháp: đọc diễn cảm -Thời gian: 7' Giáo viên -GV gọi HS đọc đoạn trích từ đầu đến "Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ" -GV nhận xét và hướng dẫn cách đọc -GV đọc diễn cảm một đoạn -GV yêu cầu HS cảm nhận giọng điệu, tìm cấu trúc của đoạn trích. Học sinh -Một HS đọc đoạn trích. Kiến thức cần đạt. Ghi chú II- ĐỌC-TÌM HIỂU MẠCH 7' CẢM XÚC 1. Đọc 2. Cấu trúc. HS lắng nghe, cảm nhận HS trả lời. Hai phần - Phần I : 42 câu đầu : Nêu lên cách cảm nhận độc đáo về quá trình hình thành, phát triển của đất nước; từ đó khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước. - Phần II: 47 câu cuối : Tư tưởng cốt lõi, cảm nhận về đất nước : Đất nước của Nhân dân.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hoạt động 3: phân tích, cắt nghĩa -Phương pháp : hệ thống câu hỏi gợi mở, lời bình -Kĩ thuật: khăn trải bàn -Thời gian: 25'. Giáo viên. Học sinh. Kiến thức cần đạt. Ghi chú. III- ĐỌC-HIỂU CHI TIẾT -Em hãy theo dõi -HS trả lời chín câu thơ đầu và phát hiện: tác giả đã cảm nhận về Đất Nước qua những hình ảnh nào?. -Những chi tiết hình ảnh trên gợi nhắc HS trả lời cho em những câu chuyện, câu ca dao dân ca nào của người Việt? Từ đó nhận xét về hình ảnh thơ? -Hình tượng đất nước hiện lên trong HS trả lời đoạn thơ như thế nào? GV chốt lại và chuyển ý.. 1. Phần một :cảm nhận về đất nước a) Chín câu đầu : 10' - "Đất Nước có trong những cái ngày xửa ngày xưa..." : gợi không khí cổ tích huyền thoại và thời gian sâu thẳm - "Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn" : Đất nước bắt nguồn từ những cái bình dị, gần gũi, thấm đẫm văn hóa Việt - "Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc Tóc mẹ thì bới sau đầu Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn Cái kèo cái cột thành tên Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng..." Qúa trình phát triển của Đất Nước gắn với truyền thống đấu tranh giữ nước, văn hóa phong tục lâu đời của nhân dân ta  Hình ảnh thơ hàm súc, giàu chất liệu văn hóa văn học dân gian.  Đất Nước được cảm nhận từ chiều sâu văn hóa phong tục vừa thiêng liêng vừa gần gũi ẩn trong đó là tình yêu, niềm tự.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> -Ở hai chín câu tiếp, giọng điệu và hình thức câu thơ có gì đặc biệt? GV chốt lại. -Trong đoạn này, nhà thơ đã cảm nhận Đất Nước từ những phương diện nào? -GV chia lớp thành hai nhóm: +Nhóm 1: Trong đoạn thơ :" Đất là nơi anh đến trường... Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ", tác giả đã cảm nhận Đất Nước từ không gian địa lí như thế nào? +Nhóm 2: Trong đoạn thơ : Đất là nơi Chim về... Đến những tháng ngày mơ mộng", tác giả đã cảm nhận Đất Nước từ thời gian lịch sử như thế nào? GV yêu cầu HS dùng kĩ thuật khăn trải bàn để hoàn thành nội dung trên trong 5 phút. HS trả lời. HS trả lời. HS thực hiện kĩ thuật khăn trải bàn Đại diện nhóm HS lên trình bày, nhóm còn lại bổ sung. GV nhận xét, bình một hình ảnh thơ HS lắng nghe. hào về Đất Nước. b) Hai chín câu tiếp : 12' Hình thức câu thơ: Đất là... Nước là... Đất Nước là... Kiểu câu định nghĩa, tách từ Đất Nước thành hai thành tố Đất và Nước rồi lại hợp nhất thành chỉnh thể.. *Cảm nhận về Đất Nước từ không gian địa lí -"Đất là nơi anh đến trường Nước là nơi em tắm... Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm..." Đất nước là không gian gần gũi với mỗi con người, gắn với tình yêu đôi lứa -"Đất là nơi con chim phượng.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> hoàng… Nước là nơi con cá ngư ông… Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ..." Đất nước là không gian mênh mông gắn với cộng đồng người Việt. Không gian riêng tư gắn bó không gian cộng đồng, gợi hình tượng đất nước như là sự thống nhất giữa cái chung với cái riêng, cộng đồng và cá nhân *Cảm nhận về Đất Nước từ thời gian lịch sử - "Đất là nơi Chim về Nước là nơi Rồng ở…" Đất nước trong quá khứ thiêng liêng, hào hùng gắn liền với huyền thoại , truyền thuyết, với truyền thống uống nước nhớ nguồn. - "Trong anh và em hôm nay đều có một phần Đất Nước…" Phát hiện sâu sắc : trong hiện tại, Đất Nước hóa thân ở mỗi người. Đất Nước trở nên lớn lao trong sự gắn bó đoàn kết của mọi người. - "Mai này con ta lớn lên Con sẽ mang Đất Nước đi xa..." Hình dung về đất nước trong tương lai sẽ tươi đẹp, trường tồn Nhà thơ đã nhìn đất nước suốt chiều dài thời gian từ quá khứ đến hiện tại và tương lai để làm hiện lên một đất nước vừa thiêng liêng, hào hùng, vừa gần gũi..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> -Cảm nhận của em HS thảo luận về bốn câu thơ cuối? theo nhóm +Giọng thơ nhỏ, trả lời +Ý thơ. c, 4 câu cuối : Em ơi em đất nước là máu 3' xương của mình Phải biết gắn bó…san sẻ…hóa thân… - Giọng thơ: trữ tình, tha thiết -Ý thơ : + Khẳng định chân lí giản dị, sâu sắc : Đất Nước là máu thịt, là tâm hồn của mỗi người + Nhắn nhủ mỗi người ý thức về trách nhiệm với Đất Nước: đoàn kết, yêu thương, hiến dâng cho Đất Nước. Hoạt động 4: tổng hợp, đánh giá khái quát -Phương pháp: so sánh, tổng hợp -Thời gian: 3'. Giáo viên. Học sinh. GV so sánh với các Lắng nghe bài thơ cùng đề tài của các nhà thơ khác để chỉ ra điểm mới mẻ trong cách cảm nhận về Đất Nước của Nguyễn Khoa Điểm và chốt lại. Kiến thức cần đạt Tiểu kết: -Cảm nhận mới mẻ của Nguyễn Khoa Điềm về Đất Nước -Hình thức nghệ thuật : giọng thơ tâm tình, hình ảnh thơ giàu chất liệu văn hóa văn học dân gian. Ghi chú 3'. Hoạt động 5 : Luyện tập, củng cố: -Phương pháp: thảo luận nhóm nhỏ -Thời gian: 3'. Giáo viên. Học sinh. -Từ đoạn trích Đất HS thảo luận Nước, em suy nghĩ theo nhóm như thế nào về trách nhỏ, trả lời nhiệm của bản thân. Kiến thức cần đạt. Ghi chú 3'.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> và thế hệ trẻ ngày nay với Đất Nước? GV kết luận : Những câu thơ của Nguyễn Khoa Điềm đến nay vẫn còn nguyên giá trị, khơi dậy ý thức công dân ở mỗi người. F. Dặn dò: 1. Xem lại bài giảng, học thuộc một đoạn thơ 2. Soạn bài tiết 29..

<span class='text_page_counter'>(9)</span>