Phep so sanh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>So s¸nh ( tiÕp theo) I. C¸c kiÓu so s¸nh: 1. VÝ dô: Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2. C©u hái: a. T×m c¸c phÐp so s¸nh trong ®o¹n th¬ trªn • Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con • §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> b. T×m nh÷ng tõ ng÷ chØ sù so s¸nh trong c¸c phÐp so s¸nh trªn? • Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời. Ch¼ng b»ng: So s¸nh kh«ng ngang b»ng. Lµ: So s¸nh ngang b»ng..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> c. T×m thªm nh÷ng tõ ng÷ chØ ý so s¸nh ngang b»ng vµ so s¸nh kh«ng ngang b»ng? • So s¸nh ngang b»ng: nh, gièng nh, b»ng, lµ… • So s¸nh kh«ng ngang b»ng: Kh«ng b»ng, ch¼ng b»ng, kh¸c, h¬n, kÐm….

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 3. Ghi nhí: Cã 2 kiÓu so s¸nh: - So s¸nh ngang b»ng. - So s¸nh kh«ng ngang b»ng..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> II. T¸c dông cña sù so s¸nh: • 1. VÝ dô: Mçi chiÕc l¸ rông cã mét linh hån riªng, mét t©m t×nh riªng, mét c¶m gi¸c riªng. Cã chiÕc tùa mòi tªn nhän tù cành cây rơi cắm phập xuống đất nh cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thơng tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá nh con chim bị lảo đảo mấy vßng trªn kh«ng, råi cè gîng ngoi ®Çu lªn, hay gi÷ th¨ng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, nh thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: c¶ mét thêi qu¸ khø dµi d»ng dÆc cña chiÕc l¸ trªn cµnh c©y kh«ng b»ng mét vµi gi©y bay lîn, nÕu sù bay lîn Êy cã vÎ đẹp nên thơ. Có chiếc lá nh sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi nh gần tới mặt đất, còn muốn cất mình bay trở lại cành. Có chiÕc l¸ ®Çy ©u yÕm r¬i b¸m vµo mét b«ng hoa th¬m, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ChØ ra c¸c phÐp s¸nh trong ®o¹n v¨n trªn? * Có chiếc tựa mũi tên nhọn tự cành cây rơi cắm phập xuống đất nh cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không th ¬ng tiÕc, kh«ng do dù vÈn v¬. • Có chiếc lá nh con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gợng ngoi ®Çu lªn, hay gi÷ th¨ng b»ng cho chËm tíi c¸i gi©y n»m ph¬i trªn mặt đất. • Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, nh thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả mét thêi qu¸ khø dµi d»ng dÆc cña chiÕc l¸ trªn cµnh c©y kh«ng bằng một vài giây bay lợn, nếu sự bay lợn ấy có vẻ đẹp nên thơ. • Có chiếc lá nh sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi nh gần tới mặt đất, còn muèn cÊt m×nh bay trë l¹i cµnh. • Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trín mét ngän cá xanh mÒm m¹i..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> C¸c phÐp so s¸nh trªn cã t¸c dôngg×: - §èi víi viÖc diÔn t¶ sù vËt, sù viÖc? - §èi víi viÖc thÓ hiÖn t tëng t×nh c¶m cña ngêi viÕt?. • T¸c dông: • Tạo những hình ảnh cụ thể, sinh động, giúp ngời đọc, ng ời nghe dễ hình dung về sự vật, sự việc định miêu tả. ( Đoạn văn trên giúp ngời đọc, ngời nghe hình dung đợc nh÷ng c¸ch rông kh¸c nhau cña nh÷ng chiÕc l¸). • Giúp ngời đọc, ngời nghe dễ nắm bắt đợc t tởng tình c¶m cña ngêi viÕt, ngêi nãi( §o¹n v¨n trªn thÓ hiÖn quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ sù sèng vµ c¸i chÕt.).

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 2. Ghi nhí: So s¸nh võa cã t¸c dông gîi h×nh, gióp cho viÖc miªu t¶ sù vËt, sù viÖc đợc cụ thể, sinh động; vừa có tác dông biÓu hiÖn t tëng t×nh c¶m s©u s¾c..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> III. LuÖn tËp: Bµi tËp 1: chØ ra c¸c phÐp so s¸nh trong c¸c khæ th¬ díi ®©y. Cho biÕt chóng thuéc kiÓu so s¸nh nµo. Ph©n tÝch t¸c dông gîi h×nh, gîi c¶m cña mét phÐp so s¸nh mµ em thÝch? a. Quª h¬ng t«i cã con s«ng xanh biÕc. Níc g¬ng trong soi tãc nh÷ng hµng tre. T©m hån t«i lµ mét buæi tra hÌ To¶ n¾ng xuèng lßng s«ng lÊp lo¸ng. b. Con ®i tr¨m nói ngµn khe Cha b»ng mu«n nçi t¸i tª lßng bÇm. Con đi đánh giặc mời năm Cha bằng khó nhọc đời bầm sáu mơi. c. Anh đội viên mơ màng Nh n»m trong giÊc méng Bãng b¸c cao lång léng Êm h¬n ngän löa hång..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> a.. Quª h¬ng t«i cã con s«ng xanh biÕc. Níc g¬ng trong soi tãc nh÷ng hµng tre. T©m hån t«i lµ mét buæi tra hÌ To¶ n¾ng xuèng lßng s«ng lÊp lo¸ng. b. Con ®i tr¨m nói ngµn khe Cha b»ng mu«n nçi t¸i tª lßng bÇm. Con đi đánh giặc mời năm Cha bằng khó nhọc đời bầm sáu mơi. c. Anh đội viên mơ màng Nh n»m trong giÊc méng Bãng B¸c cao lång léng Êm h¬n ngän löa hång..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bµi tËp 2: H·y nªu c¸c c©u v¨n sö dông phÐp so s¸nh trong bµi v ît th¸c. Em thÝch h×nh ¶nh so s¸nh nµo? V× sao? • ThuyÒn rÏ sãng lít bon bon nh nhí nói rõng ph¶i lít cho nhanh để về cho kịp. • Núi cao nh đột ngột hiện ra chăn ngang trớc mặt. • Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh nh cắt. • Dơng Hơng Th nh một pho tợng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuén, hai hµm r¨ng c¾n chÆt, quai hµm b¹nh ra, cÆp m¾t n¶y löa gh× trªn ngän sµo gièng nh mét hiÖp sÜ cña Tr¬ng s¬n oai linh hïng vÜ. • D¬ng H¬ng Th ®ang vît th¸c kh¸c h¼n dîng H¬ng Th ë nhµ… • Nh÷ng c©y to mäc gi÷a nh÷ng bôi c©y lóp xóp nom xa nh nh÷ng cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trớc..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bµi tËp 3: Dùa vµo bµi Vît th¸c, h·y viÕt mét ®o¹n văn từ 3 đến 5 câu tả dợng Hơng Th đa thuyền vợt qua thác dữ; trong đoạn văn đó có sử dụng hai kiểu so sánh đã đợc giới thiÖu..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bµi tËp thªm: T×m nh÷ng c©u thµnh ng÷, tôc ng÷, ca dao cã sö dông phÐp so s¸nh.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p I. Tõ lo¹i: A. Lý thuyÕt Câu hỏi: Kể tên các từ loại đã học trong ch ¬ng tr×nh cÊp II?.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> TT. Tõ lo¹i. Vai trß ng÷ ph¸p. 1. Danh tõ. Thêng lµm chñ ng÷, phÇn trung t©m trong côm DT. 2. §éng tõ. Thờng làm vị ngữ , phần trung tâm trong cụm động từ.. 3. TÝnh tõ. Thêng lµm vÞ ng÷, phÇn trung t©m trong côm tÝnh tõ.. 4. Sè tõ. Lµm phô ng÷ ( tríc 1 trong côm danh tõ). 5. Lîng tõ. Lµm phô ng÷ ( tríc 2 trong côm danh tõ ). 6. ChØ tõ. Lµm phô ng÷ ( Sau 2 trong côm danh tõ ).. 7. Phã tõ. Làm phụ ngữ trong cụm động từ hoặc cụm tình từ. 8. §¹i tõ. Lµm chñ ng÷, phô ng÷. 9. Quan hÖ tõ. Nèi tõ, ng÷, c©u, ®o¹n v¨n. 10. Trî tõ. 11. Th¸n tõ. 12. Th¸n tõ.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> B. Bµi tËp: Bµi tËp 1: Trong sè c¸c tõ in ®Ëm sau ®©y, tõ nµo lµ danh tõ, tõ nµo lµ động từ, từ nào là tính từ? a. Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống đợc. b. Mµ «ng, «ng kh«ng thÝch nghÜ ngîi nh thÕ mét tÝ nµo. c. Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch đập đá, làm phu hå cho nã. d. đối với cháu thật là đột ngột (…). e. V©ng «ng gi¸o d¹y ph¶i! §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung síng..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Tr¶ lêi: Danh tõ. LÇn L¨ng Lµng. §éng tõ. §äc NghÜ ngîi Phôc dÞch §Ëp. TÝnh tõ. Hay §ét ngét Ph¶i Sung síng.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bµi tËp 2: H·y thªm c¸c tõ cho sau ®©y vµo tríc nh÷ng tõ thÝch hîp víi chóng trong ba cét bªn díi. Cho biÕt mỗi từ trong ba cột đó thuộc từ loại nào?. a. Nh÷ng, c¸c, mét. b. Hãy đã vừa. c. RÊt, h¬i, qu¸. /…/ hay /…/ c¸i (l¨ng) /…/ đọc /…/phôc dÞch /…/ lÇn /…/ lµng /…/ nghÜ ngîi /…/ ®Ëp. /…/ đột ngột /…/ «ng (gi¸o) /…/ ph¶i /…/ sung síng.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Tr¶ lêi /c/ hay /b/ đọc /a/ lÇn /b,c/ nghÜ ngîi. /a/ c¸i (l¨ng) /b/phôc dÞch /a/ lµng /b/ ®Ëp. /c/ đột ngột /a/ «ng (gi¸o) /c/ ph¶i /c/ sung síng.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Bµi tËp 3: Tõ kÕt qu¶ bµi tËp 1,2 h·y cho biÕt danh tõ cã thể đứng sau những từ nào, động từ đứng sau những từ nào và tính từ đứng sau những từ nào trong sè nh÷ng tõ nªu trªn? • DT thờng đứng sau số từ, lợng từ. • ĐT thờng đứng sau phó từ chỉ thời gian, chỉ mÖnh lÖnh, chØ sù tiÕp diÔn t¬ng tù. • TT thờng đứng sau phó từ chỉ mức độ..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> • Bµi tËp 4: kÎ b¶ng theo mÉu cho díi ®©y vµ điền các từ có thể kết hợp với danh từ, động từ, tính từ vào những cột để trống..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> B¶ng tæng kÕt vÒ kh¶ n¨ng kÕt hîp của danh từ, động từ, tính từ. Tõ lo¹i. Danh tõ. §éng tõ. TÝnh tõ. ý nghÜa kh¸i qu¸t cña tõ lo¹i.

<span class='text_page_counter'>(24)</span>