(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi chơi tốt hoạt động ngoài trời ở trường mầm non nga hưng

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 - 6
TUỔI CHƠI TỐT HOẠT ĐỘNG NGOÀI
TRỜI Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA
HƯNG

Người thực hiện: Mai Thị Lý
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường MN Nga Hưng
SKKN thuộc lĩnh vực: Chun mơn

THANH HỐ, NĂM 2018


MỤC LỤC
TÊN ĐỀ MỤC
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu

Trang
1
1
2
3

1.4. Phương pháp nghiên cứu

3

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

3

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm 2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Biện pháp 1: Tìm hiểu về khả năng hoạt động của trẻ khi ra ngoài
trời.
Biện pháp 2: Giáo viên thường xun tìm tịi để tìm ra cách tổ chức
trong các hoạt động nhằm tạo hứng thú cho trẻ, trẻ có thể trải
nghiệm qua hoạt động khác nhau.
Biện pháp 3: Giáo viên sử dụng các trị chơi ngồi trời một cách linh
hoạt, phong phú, đa dạng lôi cuốn trẻ vào hoạt động.

3
5
8
8
9
11

Biện pháp 4: Sưu tầm đồng dao, hò, vè, câu đố ứng dụng vào trị
chơi nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ.
Biện pháp 5: Chuẩn bị tận dụng các nguyên vật liệu phục vụ cho

hoạt động chơi thiên nhiên.

15

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

17

3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

19

Tài liệu tham khảo
Danh mục các đề tài sáng kiến đã được xếp loại

16

19

19


1. LỜI MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
“Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”
Thật vậy, trẻ em không chỉ là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình mà cịn là
chủ nhân tương lai của đất nước. Trong đó bậc học mầm non đóng vai trị quan
trọng trong sự nghiệp trồng người. Đối tượng của giáo viên là trẻ nhỏ, hồn tồn

cịn non nớt, trẻ nhạy cảm với các tác động bên ngoài, đồng thời cũng là lúc phát
triển rất nhanh về mọi mặt, cả về thể chất lẫn tinh thần và trí tuệ. Đây cũng là
giai đoạn khởi điểm của việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Các mặt
phát triển tồn diện của trẻ hịa quyện đan xen vào nhau, ảnh hưởng đến nhau
mà không tách rời rõ nét. Cho nên bước đầu cho trẻ làm quen với các môn học
người giáo viên mầm non mang trách nhiệm của người thiết kế, thi cơng, đặt
nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách con người ở lứa tuổi mầm
non.
Bản thân tôi là một giáo viên đã dạy lâu năm, tôi luôn yêu nghề, mến trẻ và
ln nỗ lực nghiên cứu, tìm tịi, học hỏi để có được những bài giảng hay giúp trẻ
phát huy hết được khả năng vốn có. Trong q trình chăm sóc giáo dục trẻ, tơi
nhận thấy rằng trẻ ngày càng được tiếp xúc nhiều hơn với công nghệ thông tin,
các cháu ngày một thông minh hơn rất nhiều và tôi tự hỏi nếu chúng tôi cứ giậm
chân tại chỗ, cứ áp dụng những phương pháp cũ hay nói đúng hơn là giáo dục đi
sau sự phát triển của trẻ thì trẻ em sẽ phát triển như thế nào? Chất lượng giáo
dục mầm non sẽ ra sao?. Chính vì những trăn trở đó, tơi nhận thức được rằng:
Hoạt động ngồi trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú
nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung
quanh trẻ. Trẻ nhận thức được thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu,
khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Qua
hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu, khám
phá của bản thân. Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và
hứng thú với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc
sống. Hơn nữa, trẻ mầm non “Học mà chơi - chơi mà học”.[2]. Vui chơi là hoạt
động chủ đạo của lứa tuổi mầm non, mà trong đó vui chơi ngồi trời là một hoạt
động khơng thể thiếu được với trẻ. Tham gia hoạt động ngoài trời, trẻ sẽ được
hít thở khơng khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh, được khám phá
những điều mới lạ từ thiên nhiên, được tự do hoạt động theo ý thích, tích lũy
kiến thức, rèn luyện các kỹ năng và tăng thêm vốn kinh nghiệm sống cho bản
thân.

Hơn nữa, mơi trường cho trẻ hoạt động ngồi trời là một môi trường hấp
dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có
sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trị chơi, quan sát, tìm hiểu sự
vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: Vì sao? Làm thế
nào?… và sự tò mò ham hiểu biết của trẻ, sẽ giúp giáo viên hình thành vẻ đẹp,
thói quen tốt cho trẻ. [4]
Tôi tiến hành trên tất cả các hoạt động tổ chức cho trẻ nhưng kết quả nổi
bật mà tơi đạt được là trong hoạt động ngồi trời. Bởi vì ở lứa tuổi mẫu giáo,
1


hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo. Trẻ được ‘‘Học mà chơi - Chơi mà
học’’. Thông qua hoạt động vui chơi ngồi trời trẻ phát triển trí tuệ, thể chất,
tình cảm quan hệ xã hội qua đó nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Đối
với trẻ hoạt động ngồi trời là một hoạt động khơng thể thiếu vì trẻ sẽ được hít
thở khơng khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh khám phá những
điều mới lạ từ thiên nhiên giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do
hoạt động. Nhưng làm thế nào để tổ chức được hoạt động vui chơi ngồi trời cho
trẻ thực sự có hiệu quả, lơi cuốn và hấp dẫn được trẻ là một bài toán khó. Vì khả
năng chú ý có chủ định của trẻ mầm non còn kém trẻ dễ dàng tham gia vào các
hoạt động nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc.Từ thực trạng trên, là giáo
viên mầm non được phân công phụ trách lớp mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi tôi ln
trăn trở và tìm các biện pháp để tổ chức các giờ hoạt động ngồi trời cho trẻ một
cách có hiệu quả nhất. Tơi nghĩ mơi trường hoạt động ngồi trời sẽ là một môi
trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và vận dụng tất cả
những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trị chơi,
quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi
như: vì sao, làm thế nào…và sự tị mị ham hiểu biết của trẻ, ta giáo dục cho trẻ
hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt góp phần phát triển nhận thức, nhân cách
cho trẻ. Chính vì những lý do trên, tơi ln cố gắng nỗ lực tìm tịi và tơi đã thực

hiện được một phần nào đó ý nguyện của mình, giúp trẻ được gần gũi với thiên
nhiên, tìm hiểu và học cách hịa nhập với mơi trường xung quanh là vơ cùng cần
thiết. Q trình giáo dục này có thể tiến hành thơng qua nhiều hoạt động khác
nhau nhưng hoạt động ngoài trời vẫn được coi là hoạt động có nhiều ưu thế. Rất
nhiều nhà khoa học đã chứng minh rằng: “Sau các hoạt động giáo dục có chủ
đích, giáo viên cho trẻ tham gia vào các hoạt động ngồi trời, có khi chỉ cần đi
dạo quanh sân trường cũng đủ giúp trẻ vận động thân thể và hít thở khơng khí
trong lành, giúp đầu óc trẻ thoải mái, sảng khoái hơn.Tạo điều kiện cho trẻ được
tiếp xúc với khơng khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập
mối quan hệ giữa trẻ với mơi trường xung quanh, góp phần mở rộng vốn hiểu
biết của trẻ về môi trường tự nhiên, xã hội; thỏa mãn nhu cầu chơi và hoạt động
theo ý thích của trẻ”[5]. Tôi luôn băn khoăn và lo lắng về vấn đề này, vì vậy tơi
tiến hành nghiên cứu, tìm tịi, sáng tạo để tìm ra cách thức hay, những phương
pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Chính vì những lý do trên, tôi đã mạnh
dạn chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi
chơi tốt hoạt động ngoài trời” để làm sáng kiến kinh nghiệm trong năm học
này.
1.2 Mục đích nghiên cứu
Giúp trẻ chơi tốt hoạt động ngoài trời phát huy được tính tích cực chủ động
cho trẻ trong cuộc sống tạo tiền đề phát triển nhân cách cho trẻ.
- Dựa vào đề tài đã chọn tìm ra các hình thức tổ chức và phương pháp giáo
dục phù hợp, đề xuất giải pháp tốt nhất để phát huy hết tính tích cực của trẻ
được tốt hơn.
- Rút ra bài học kinh nghiệm về cách giáo dục trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
2


1.3 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu ở đây là cách tổ chức giúp trẻ chơi tốt hoạt động
ngoài trời, phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi “Trường

Mầm Non Nga Hưng”.
Đề tài đã nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn. Đồng thời đã đề xuất được
5 biện pháp tổ chức giúp trẻ chơi tốt hoạt động ngoài trời cho trẻ 5 - 6 tuổi ở
trường mầm non Nga Hưng.
1.4 Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp tham khảo tài liệu.
- Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
- Phương pháp thực nghiệm.
1.5. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
Sáng kiến kinh nghiệm được tiến hành và nghiên cứu thực nghiệm các biện
pháp nhằm giúp trẻ chơi tốt hoạt động ngoài trời, phát huy tính tích cực chủ
động của trẻ lớp mẫu giáo 5 - 6 Tuổi trường mầm non Nga Hưng.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1 Cơ sở lí luận của vấn đề
Hoạt động ngồi trời có ý nghĩa đặc biệt với trẻ mẫu giáo. Hoạt động ngoài
trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú và quan tâm nhất, nó
mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh
chúng. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám
phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt
động ngồi trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá của
trẻ. Hoạt động vui chơi ngồi trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với
môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Thơng qua
các hoạt động ngồi trời trẻ phát huy được tính tích cực chủ động của mình.
Đồng thời qua đó trẻ có được sự thoải mái dễ chịu khi được ra ngồi hít thở
khơng khí trong lành của thiên nhiên xung quanh trẻ. [3].
Đối với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi nói chung và trẻ mầm non nói riêng, vui
chơi là hoạt động chủ đạo vì vậy trẻ được học mà chơi, chơi mà học. Ở trường
mầm non, trong những giờ hoạt động ngoài trời mọi người có cảm giác như
được trở về với làng quê với những nhóm trẻ tụm năm tụm ba chơi các trị chơi

dân gian, ngồi ra lại có những nhóm trẻ ngồi hàn hun đơi ba câu chuyện mà
trẻ thích hay có những nhóm trẻ được tự do chơi các trị chơi ngồi trời như chơi
cầu trượt, xích đu, bập bênh…Chính vì vậy hoạt động ngồi trời là một hoạt
động cần thiết không thể thiếu đối với trẻ mầm non. Hoạt động vui chơi ngoài
trời là một trong các loại hoạt động của trẻ ở trường mầm non, được người lớn
hướng dẫn nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi hoặc nhận thức, đồng thời nhằm
giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ mẫu giáo.
Hoạt động vui chơi là trường học đầu tiên của trẻ, nó gây ra những biến đổi
về chất trong tâm lý của trẻ.
Hoạt động vui chơi chi phối hoạt động khác như học tập, lao động... làm
cho chúng mang màu sắc độc đáo của lứa tuổi mầm non.
3


Thông qua hoạt động vui chơi trẻ học được cách làm người: Cách nói năng
cư sử đúng mực, cách đi, đứng, cách ăn, cách mặc...
Hoạt động vui chơi giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh, mở rộng
tầm hiểu biết về thiên nhiên, xã hội và con người.
Đặc điểm của hoạt động vui chơi.
Vui chơi là một hoạt động mang tính chất tự nguyện, biểu hiện rõ ý thức
làm chủ, vui chơi không phải là hoạt động tạo ra sản phẩm và hoạt động chơi
không tuân theo một phương thức chặt chẽ. Động cơ của hoạt động vui chơi
nằm ngay trong q trình hoạt động chứ khơng phải nằm trong kết quả. Vui chơi
là một hoạt động mang tính tự lập của trẻ. Trong trò chơi biểu hiện rõ nhất ý
thức làm chủ, trẻ hoạt động mang tính tự lập của trẻ. Trong trò chơi, biểu hiện rõ
nhất ý thức làm chủ, trẻ hoạt động tích cực độc lập, chủ động. Người lớn chỉ
hướng dẫn gợi ý và trẻ thực hiện chúng khi thấy những gợi ý hướng dẫn đó phù
hợp với nhu cầu và hứng thú của mình. Hoạt động vui chơi, đặc biệt là trò chơi
dân gian trong hoạt động ngồi trời một giáo dục địi hỏi phải có sự phối hợp
giữa các thành viên, từ đó các nhóm bạn bè cũng được nảy sinh và cái “xã hội

trẻ em” cũng được hình thành”.[3].
Trị chơi của trẻ mang tính chất ký hiệu đặc trưng.
* Những phẩm chất tâm lý và những đặc điểm nhân cách của trẻ em được
phát triển mạnh mẽ nhất trong hoạt động vui chơi.
Hoạt động vui chơi ảnh hưởng tới sự hình thành tính chủ động của q
trình tâm lý. Trong trị chơi của trẻ bắt đầu hình thành ý thức chủ định và ghi
nhớ có chủ định. Để trị chơi thành cơng buộc trẻ phải tập trung chú ý và ghi
nhớ có mục đích.
Tình huống tổ chức trị chơi và các hoạt động của trò chơi ảnh hưởng
thường xuyên đến sự hoạt động trí tuệ của trẻ. Trị chơi có vai trị lớn trong việc
chuyển từ tư duy trực quan hoạt dộng sang trực quan hình tượng.
Vui chơi có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Để đáp ứng
những yêu cầu của việc tổ chức chơi đòi hỏi trẻ phải giao tiếp, qua giao tiếp phát
triển ngôn ngữ một cách nhanh chóng.
Trẻ tham gia hoạt động ngồi trời có tác dụng mạnh đến sự phát triển đời
sống tình cảm của trẻ, trẻ tham gia tích cực vào các trị chơi, với tất cả sự say mê
của mình. Trong khi chơi trẻ tỏ ra vui hứng và nhiệt tình. Khi đó phản ánh vào
trị chơi mối quan hệ giữa người với người, hòa nhập vào các mối quan hệ đó thì
những rung động mang tính người được gợi lên ở trẻ. [1].
Những phẩm chất ý trí của trẻ được hình thành mạnh mẽ, qua đó là mục
đích hình thành nề nếp thói quen, tính kỷ luật, tính dũng cảm.
Vui chơi là hoạt động chủ đạo, tạo ra nét đặc trưng của lứa tuổi mầm non
mà nổi bật và tính diễn xúc cảm, khiến cho nhân cách của trẻ mang tính độc đáo,
khó tìm thấy ở lứa tuổi khác. Tổ chức cho trẻ chơi là tổ chức cuộc sống thực cho
trẻ, có ý nghĩa giáo dục to lớn, trị chơi là phương tiện để giáo dục tồn diện cho
trẻ, góp phần hình thành nhân cách trẻ.
Mục tiêu giáo dục mầm non đã được quy định rõ ở điều 19 (luật giáo dục
sửa đổi) mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình
4

cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách chuẩn bị
cho trẻ vào lớp 1. [2].
Mục tiêu cụ thể của giáo dục mầm non “là hình thành ở trẻ những cơ sở ban
đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam”
+ Khỏe mạnh, nhanh nhẹn, cơ thể phát triển hài hòa cân đối.
+ Giàu lòng yêu thương người, biết quan tâm nhường nhịn những người
gần gũi (Ông, bà, bố, mẹ, bạn bè, cô giáo...)
+ Trẻ biết yêu cái đẹp biết giữ gìn cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp ở
xung quanh.
+ Trẻ thơng minh, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tịi mơi trường. Giúp
trẻ có kỹ năng sơ đẳng như: Quan sát, phân tích, tổng hợp suy luận...
Để tích lũy dần những kinh nghiệm sống cho mình như: Phân biệt cái đẹp,
thích cái đẹp... Rõ ràng là mục tiêu của giáo dục mầm non đã đón trước được
mơ hình nhân cách phát triển của trẻ em việt nam dưới 6 tuổi cần đạt được.
Thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của mầm non là chủ đề tiêu chuẩn quan trọng
và sự phát triển cần thiết để trẻ bước vào trường phổ thông tạo tiền đề cho việc
phát triển nhân cách của trẻ ở bậc học tiếp theo. Mục tiêu giáo dục mầm non
xuất phát chính là sự phản ánh đòi hỏi của nền sản xuất hiện đại của chế độ kinh
tế xã hội Việt Nam hiện nay và mai sau chứ không phải là ý thức chủ quản mang
tính áp đặt của giáo dục mầm non.
Thơng qua các giờ hoạt động ngồi trời sẽ góp phần khơng nhỏ vào việc
giúp trẻ đạt được những mục tiêu trên.
Qua hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm
hiểu khám phá của trẻ. Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn
và thích ứng với mơi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc
sống. Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh,
tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này.
2.2 Thực trạng của vấn đề
- Trường mầm non Nga Hưng nằm ở vị trí trung tâm xã, giao thơng đi lại

thuận lợi. Trường được công nhận Trường mầm non đạt chuẩn quốc gia, nhiều
năm qua trường đã liên tục đạt danh hiệu Tập thể Lao động tiên tiến cấp huyện.
Nhưng bên cạnh đó tơi thấy, nhận thức và kỹ năng sống của trẻ cịn chưa
cao. Bản thân tơi là một giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ trong độ tuổi
mầm non, trong q trình chăm sóc giáo dục trẻ tơi luôn trăn trở, suy nghĩ, tôi
phải làm thế nào để học sinh của tôi cảm thấy thoải mái trong các hoạt động vui
chơi mà vẫn đạt được kết quả như mục tiêu đề ra.
Năm học 2017 - 2018 tôi được ban giám hiệu nhà trường phân cơng trách
nhiệm chăm sóc giáo dục trẻ lớp 5 - 6 tuổi với số trẻ là 33 cháu. Qua thời gian
thực hiện chuyên môn tơi rút ra được những mặt thuận lợi và khó khăn như sau:
2.2.1 Thuận lợi.
Trường Mầm Non Nga Hưng đang phấn đấu là trường đạt chuẩn quốc gia
mức độ II, do đó nhà trường ln nhận được sự quan tâm của lãnh đạo ngành
đầu tư về cơ sở vật chất cho nhà trường nói chung và cho lớp học nói riêng.
5


Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, đặc biệt
là sự quan tâm giúp đỡ của bộ phận chuyên môn.
Mỗi năm học Sở và Phòng Giáo dục đã tổ chức các buổi tập huấn chuyên
môn cho giáo viên mầm non, tạo cơ hội để giáo viên được học hỏi kinh nghiệm,
trao đổi, thảo luận và đi đến phương pháp chung nhất cho từng lĩnh vực cụ thể.
Và vấn đề tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ cũng rất được quan tâm trong các
buổi tập huấn.
Nhà trường đã tổ chức các hội thi: Thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, thi
làm đồ dùng, đồ chơi, tổ chức các đợt thao giảng khảo sát tay nghề, cũng như
các chuyên đề để giúp giáo viên trong trường được tham gia và trau dồi kiến
thức, kỹ năng cho bản thân giúp nhau cùng tiến bộ.
Trường được đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất như: loa đài, cầu trượt,
xích đu, bập bênh, khu phát triển vận động…vì thế giờ hoạt động bớt khơ khan

và trở lên sinh động và cuốn hút đối với trẻ.
Mỗi lớp học đều có góc vận động trong đó có những đồ dùng, đồ chơi để
trẻ có thể được hoạt động phát triển vận động, chơi các trò chơi dân gian.
Đội ngũ giáo viên đều đạt trên chuẩn, được đào tạo bài bản, các giáo viên
đều nắm tốt phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ. Giáo viên ln có tinh thần
trách nhiệm cao đối với trẻ, không ngừng rèn luyện, học hỏi và phấn đấu nâng
cao trình độ chun mơn của mình.
Được sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình của phụ huynh.
Về phía trẻ, khi lên lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi trẻ đã có một nền tảng kiến
thức về mơi trường xung quanh vững chắc. Trên cơ sở đó tạo điều kiện giúp
giáo viên dễ dàng hơn trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt là khi cơ hướng
dẫn trẻ quan sát thế giới xung quanh và tổ chức các trị chơi cho trẻ.
2.2.2 Khó khăn
Mặc dù nhà trường luôn được lãnh đạo ngành giáo dục đầu tư về cơ sở vật
chất tuy nhiên cơ sở vật chất trong nhà trường vẫn cịn nhiều hạn chế.
Qua thời gian cơng tác tại trường, tôi nhận thấy được thực trạng hoạt động
chơi ngoài trời của trẻ 5 - 6 tuổi và giáo viên tại trường như sau:
* Về phía trẻ:
Sự nhận thức không đồng đều của phụ huynh nên dẫn đến còn thiếu sự
quan tâm đối với việc giáo dục trẻ. Vì đa số trẻ con nhà nơng nên khả năng nhận
thức chậm, nhút nhát, trẻ không tự tin khi giao tiếp với người lạ, chưa mạnh dạn
khi tham gia vào các hoạt động. Một số trẻ mới đi học với trình độ nhận thức
của trẻ khơng đồng đều do đó rất khó khăn trong việc rèn luyện nề nếp học tập
cho trẻ. Khi tham gia các hoạt động trẻ chưa mạnh dạn tự tin, chưa có sự sáng
tạo. Một số cháu không biết phải lựa chọn hoạt động hay đồ chơi khi ra ngồi
trời nếu khơng có sự gợi ý, giúp đỡ từ phía cơ. Nhiều trẻ chưa thực sự hứng thú
khi tham gia ngồi trời, trẻ béo phì lười vận động.
* Về phía giáo viên:
Giáo viên chưa quen với tiêu chí lấy trẻ làm trung tâm do đó khi tổ chức
hoạt động ngồi trời cịn nhiều hạn chế.

Đồ dùng, đồ chơi, đồ học liệu cho trẻ thực hành còn hạn chế.
6


Những đồ dùng cần thiết để làm một số thí nghiệm cho trẻ còn chưa phong
phú về chủng loại, chủ yếu là cô tự làm.
Một số giáo viên phong cách lên lớp cịn dập khn máy móc, chưa có sáng
tạo trong việc sử dụng các đồ dùng, sáng tạo các trị chơi, cách xắp xếp bố trí đồ
dùng khơng gian hoạt động chưa khoa học, chưa phát huy được tính tích cực,
sáng tạo của trẻ.
Với những thuận lợi và khó khăn trên là một giáo viên Mầm non qua thực
tế giảng dạy và qua thực tế của địa phương giúp tôi đúc rút những kinh nghiệm
và từng bước giáo dục trẻ từ đó tơi đã đúc rút một số kiến thức, kỹ năng về
“Cách tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời”. Vì thế tơi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài
này và từng bước tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất để góp phần giáo dục trẻ
ở lớp tơi nói riêng và trẻ trong tồn trường nói chung.
2.2.3. Kết quả thực trạng:
Năm học 2017 - 2018, tôi được phân công phụ trách lớp Mẫu giáo 5 - 6
tuổi, tôi nhận thấy trong các hoạt động giáo dục trẻ chưa mạnh dạn ,còn nhút
nhát, tự ti, chưa chủ động, sáng tạo và trẻ tham gia vào hoạt động vui chơi chưa
hứng thú, kỹ năng thực hành và tư duy chưa trìu tượng. Chính vì vậy, ngay đầu
năm học, tơi đã tiến hành khảo sát trên trẻ để nắm được kết quả cụ thể, từ đó tơi
đã đi sâu vào nghiên cứu đề tài này và bước đầu khảo sát trên trẻ ở nhóm lớp,
kết quả thu được như sau:
Bảng kết quả khảo sát trẻ tháng 9 năm 2017.
Tổng
Đạt yêu cầu
Chưa đạt
Tỷ lệ
Tỷ lệ

STT
Nội dung
số trẻ Số trẻ
Số
trẻ
%
%
Trẻ hứng thú, mạnh dạn tham
33
23
70%
10
30%
1
gia vào các hoạt động.

2

3

Khả năng giao tiếp thể hiện
sự tự tin trao đổi thỏa thuận,
chia sẻ kinh nghiệm với bạn.
Trẻ thích tìm tịi, khám phá,
trải nghiệm về thế giới xung
quanh.

33

22

67%

11

33%

33
23 70% 10 30%
Khả năng nhận biết và thể
4 hiện cảm xúc về sự vật, hiện
33
20
61%
13
39%
tượng xung quanh.
Qua khảo sát ban đầu tôi thấy thực trạng của việc tổ chức chơi hoạt động
ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tỷ lệ chưa đạt còn rất thấp. Để cơng việc
dạy học tạo cho trẻ tham gia tích cực vào hoạt động vui chơi đạt hiệu quả tốt
hơn, nên tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp tổ chức chơi hoạt động ngoài
trời cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm non Nga Hưng làm đề tài nghiên cứu trong
năm học này.
7


2.3 Các biện pháp đã tiến hành nhằm giải quyết vấn đề
Qua kết quả khảo sát để đáp ứng nhu cầu về khả năng hiểu biết của trẻ về
nhu cầu qua hoạt động vui chơi lấy trẻ làm trung tâm trong chương trình giáo
dục hiện nay. Tơi đã áp dụng một số biện pháp sau:

2.3.1 Biện pháp 1: Tìm hiểu về khả năng hoạt động của trẻ khi ra ngoài
trời.
Với mục đích giúp trẻ chơi tốt hoạt động ngồi trời, tôi đã tiến hành khảo
sát và xây dựng các tiêu chí đánh giá khả năng hoạt động của trẻ khi tham gia
hoạt động ngoài trời như sau:
- Trẻ thể hiện về một số hiểu biết về thế giới xung quanh
Hoạt động ngoài trời là cơ hội tốt nhất để tổ chức các hoạt động đa dạng
tích cực của trẻ, trong quá trình hoạt động trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên: với
mây, với nắng và gió, với hoa, lá, cỏ, cây… Khi cho trẻ đi dạo chơi, quan sát trẻ
kể được một số đặc điểm của các sự vật, hiện tượng mà trẻ quan sát được khi
chơi ngoài trời
Vậy nên khi tổ chức cho trẻ quan sát cần cho trẻ quan sát trực tiếp nhất là
trẻ phải được thường xuyên quan sát mơi trường sống, trong q trình quan sát,
khả năng tri giác của trẻ chính xác hơn, nhanh nhạy hơn, óc quan sát sắc nhọn
và tinh tế hơn. Vì khi quan sát trẻ sẽ được tận mắt nhìn thấy cây cỏ, hoa lá, các
con vật và những công việc làm của con người. Trẻ được nhìn, sờ tay, ngửi, ăn,
nếm…những cái mới lạ trong thiên nhiên và đích thực tai trẻ nghe thấy tiếng
chim hót, gà gáy…nói chung trẻ sẽ được đắm mình trong mơi trường thiên
nhiên và khám phá cuộc sống mới lạ. [6]
Ví dụ: Khi khám phá các loại cây trẻ mẫu giáo lớn sẽ hiểu sâu hơn, rõ hơn,
và cụ thể hơn về các loại cây (thân đứng, thân bò, thân leo…) Khi khám phá về
các hiện tượng thiên nhiên: “gió” trẻ sẽ cảm nhận được gió có ích lợi gì?
+ Gió thổi cơ thể con người cảm thấy như thế nào?
+ Tại sao con biết là đang có gió?
+ Lắng nghe gió thổi qua lá cây?...
- Khả năng giao tiếp của trẻ: Trẻ biết diễn đạt ý tưởng của mình cho
người khác hiểu, biết điều chỉnh giọng nói và sử dụng từ ngữ phù hợp với hoàn
cảnh giao tiếp, chăm chú lắng nghe người khác nói và chờ đến lượt trong giao
tiếp, trị chuyện.
- Trẻ tò mò ham hiểu biết: Trẻ biết đặt câu hỏi, thích khám phá sự vật

hiện tượng xung quanh trẻ tìm tịi cái mới hay đặt câu hỏi: vì sao?
- Sự tự tin: Trẻ biết được mình là ai, cả về bản thân và trong mối quan hệ
với người khác.
Ví dụ: khi tôi cho trẻ ra sân trường dạo chơi, sân trường có nhiều lá vàng
thì tơi cho trẻ thi nhau nhặt lá vàng và trò chuyện với trẻ về lá vàng, trẻ vừa hát
vừa vui vẻ nhặt lá vàng rơi hay thích thú khi vẽ những lá vàng mà trẻ đã nhặt
được trên sân trường: Trẻ tự hỏi nhau về một số câu hỏi:
+ Đố bạn đó là lá của cây gì? Tại sao bạn biết?.
+ Tại sao lá rụng, quan sát trên cây lúc này như thế nào?
+ Cây cần gì để sống, người ta trồng cây để làm gì?
8


+ Theo bạn mình bảo vệ cây bằng cách nào?
+ Quan sát xem có bao nhiêu cây cùng giống với loại cây này?
Kết quả: Qua phương pháp này giúp cho trẻ kích thích hứng thú khi hoạt
động. Đồng thời giúp cho trẻ phát triển ngơn ngữ về các từ khó như chữ: “ v, r”
rèn luyện cho trẻ phát âm chuẩn hơn và nhận thức phải giữ gìn mơi trường sạch
ở mọi nơi và phát triển tính sáng tạo, thẩm mỹ cho trẻ với mọi sự vật trong thiên
nhiên.
2. 3. 2: Biện pháp 2: Giáo viên thường xun tìm tịi để tìm ra cách tổ
chức trong các hoạt động nhằm tạo hứng thú cho trẻ, trẻ có thể trải nghiệm
qua hoạt động khác nhau.
Hoạt động quan sát
- Đây là hình thức cho trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội
xung quanh trẻ, kích thích sự tìm tịi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát
thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu
tùy từng trường hợp quan sát. Để cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ
cùng chuẩn bị trước khi quan sát. Khi ra ngồi trời tơi cho trẻ đếm số lượng các
loại hoa, các lá cây rơi, các cây xanh trong sân trường… từ đó củng cố thêm

kiến thức cho trẻ về biểu tượng tốn.
Khi chơi trị chơi bằng các ngun vật liệu mở trẻ có thể sắp xếp các lá cây
khơ thành những bơng hoa có số cánh tương ứng với chữ số đã được học trong
lớp…
Khi trẻ chơi trị chơi cơ có thể yêu cầu trẻ chạy theo nhóm, mỗi nhóm có
một loại hoa và phân loại về đặc điểm, hình dáng, màu sắc, nơi sống… của loại
hoa mà trẻ chuẩn bị.
Ví dụ: Với chủ điểm “thế giới thực vật” thì tơi u cầu trẻ thực hiện ở
nhà như tìm hiều về 1 số loại hoa và mang hoa vào trong lớp cho cả lớp cùng
xem, hay vận động sự hỗ trợ của phụ huynh trò chuyện cùng trẻ hay dẫn cho trẻ
tham quan vườn hoa ở cơng viên, ngồi ra tôi đặt câu hỏi gợi ý nhằm phát triển
tư duy của trẻ. Tạo điều kiện cho trẻ tự do tìm tòi và khám phá đối tượng, tự trẻ
suy luận. Sau khi cho trẻ quan sát cần cho trẻ tự nói lên những điều mà trẻ quan
sát được, sau đó giáo viên sử dụng các câu hỏi để kích thích tính tò mò ham hiểu
biết của trẻ. Hệ thống câu hỏi đặt ra cho buổi hoạt động cần chuẩn bị chu đáo,
câu hỏi đàm thoại ngắn gọn, rõ ràng, đúng ngữ pháp có tác dụng rèn luyện, phát
triển tư duy của trẻ. Tơi đặt câu hỏi từ dễ đến khó để khích lệ trẻ hứng thú, tập
trung vào hoạt động.
Ví dụ: Chủ đề: Thế giới thực vật: Quan sát hoa đối với trẻ 5 - 6 tuổi
Chuẩn bị: vườn hoa có các loại hoa
Tiến hành: Tôi cho trẻ hát bài màu hoa và đi ra địa điểm quan
sát. + Vườn hoa có những màu gì?
+ Những hoa nào có mùi thơm?
+ Những hoa nào khơng có mùi
thơm? + Hoa hồng dùng để làm gì?
+ Hoa huệ dùng để làm
gì? + Con thích hoa nào?
9

- Khi trẻ đã sôi nổi phát biểu, tôi tiến hành hỏi câu hỏi khó hơn.
+ Thế nào là bơng hoa? (Trẻ trả lời theo sự hiểu biết của mình)
+ Thế nào là cành hoa?
+ Những hoa nào mọc thành cành?
+ Những hoa nào không mọc thành
cành? + Theo con hoa này là hoa gì?
+ Tại sao con đặt tên như vậy?
+ Bạn nào có thể nêu đặc điểm của loại hoa này?
+ Hoa thường dùng để làm gì?
+ Để hoa ln tươi tốt thì chúng ta phải làm gì?
Sau đó tơi cho trẻ nhặt các loại lá khác nhau để xếp thành các hình, sau đó
tơ màu lá để tạo thành bức tranh.

Hình ảnh: Cơ cùng trẻ lớp MG 5-6 tuổi trường MN Nga Hưng quan sát hoa trong sân trường

Đồng thời với với phương pháp mới luôn lấy trẻ làm trung tâm trong q
trình quan sát chính vì thế tôi luôn mở rộng những kiến thức mới về thế giới
xung quanh để cung cấp cho trẻ.
Tôi luôn kết hợp giữa hoạt động chung và hoạt động ngoài trời tạo cho trẻ
có vốn hiểu biết sâu rộng hơn từ đo trẻ hứng thú hơn khi quan sát ngoài trời.
Dựa vào hiểu biết của trẻ cô gợi ý để mở rộng sự hiểu biết của trẻ và cung cấp
một số đặc điểm mà trẻ hiểu sai.
Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng
giáo dục trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực…
Ví dụ: Với chủ đề nhánh: “Một số loại cây” đề tài: “quan sát cây xanh”.
Chuẩn bị: Trong lớp tôi sẽ chuẩn bị một số hình ảnh về cây xanh cho trẻ
quan sát và trò chuyện.
Tiến hành: Cho trẻ đứng xung quanh cây xanh để trong lớp.
+ Đây là cây gì?
+ Cây cần gì để sống?

+ Cây trồng để làm gì?
+ Bảo vệ cây bằng cách nào?
Khi ra ngoài trời trẻ sẽ được quan sát trực tiếp cây xanh trong sân trường,
trẻ được trải nghiệm thực tế, củng cố lại vốn kiến thức và hiểu biết của trẻ. Từ
10


đó trẻ sẽ hứng thú hơn. Tơi cho trẻ đứng xung quanh quan sát bồn cây khoảng 34 phút trong thời gian quan sát cho trẻ đổi các vị trí quan sát, sau đó tơi sử dụng
những câu hỏi có tính gợi mở: Các con có nhận xét nào về những gì mà các con
đang quan sát? Có những loại cây gì?... sau khi trẻ được tìm hiểu về các loại cây
tơi cho trẻ được chăm sóc cây như tưới nước, nhổ cỏ...Thơng qua đó trẻ sẽ có ý
thức chăm sóc và bảo vệ cây: Tưới nước, nhổ cỏ, bắt sâu và khơng bẻ cành cây.
Từ đó hình thành ở trẻ biết yêu cái đẹp của thiên nhiên gần gũi xung quanh trẻ.
Kết quả: Với cách tổ chức này tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực và
khơng những thế cũng đã nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh
học sinh và tơi nhận thấy trẻ hoạt động ngày càng tích cực hơn, trẻ hứng thú hơn
trong hoạt động, nhanh nhẹn hơn. Đồng thời tạo được nhiều hứng thú cho trẻ
chơi với thiên nhiên để giúp trẻ phát huy tính tích cực ngay trong hoạt động.
2. 3. 3. Biện pháp 3: Giáo viên sử dụng các trị chơi ngồi trời một cách
linh hoạt, phong phú, đa dạng lơi cuốn trẻ vào hoạt động.
Hoạt động ngồi trời là một hoạt động không thể thiếu trong chế độ sinh
hoạt hàng ngày của trẻ. Bởi thơng qua đó, trẻ được tiếp xúc, gần gũi với thiên
nhiên, hít thở bầu khơng khí trong lành, đồng thời được khám phá, thoả mãn trí
tị mị của trẻ. Bên cạnh đó, các hoạt động này giúp trẻ phát triển về mặt thể
chất, vận động, giúp bé tiêu hao năng lượng, do đó sẽ ăn ngủ ngon hơn. Hít thở
khơng khí trong lành sẽ giúp cho đầu óc trẻ thoải mái, sảng khối hơn, trẻ sẽ tiếp
thu các bài học trong lớp một cách dễ dàng hơn. Hàng ngày cho trẻ tham gia
hoạt động chơi ngồi trời tơi thường cho chơi các trị chơi dân gian, trị chơi vận
động. Trẻ rất thích tham gia chơi, hào hứng phấn khởi, thể hiện sự thoải mái khi
tham gia. Chính vì vậy, để trị chơi diễn ra được tốt tôi luôn nắm vững cách chơi,

luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để phân sử cho phù hợp với luật chơi, cách
chơi đảm bảo sự công bằng cho trẻ trong khi chơi. Bên cạnh đó, khi tổ chức chơi
trị chơi, tơi chọn địa điểm chơi phù hợp, sân rộng rãi, bằng phẳng, mát mẻ để trẻ
chơi được đảm bảo an toàn và thoải mái trong khi chơi. Tơi ln tìm tịi những
nội dung hoạt động ngồi trời, những trò chơi vận động, trò chơi dân gian gắn
liền với chủ điểm và gắn với những mốc thời gian phù hợp như:
Trò chơi phát triển vận động: Trò chơi có tác dụng nhằm gây hứng thú
cho trẻ, trẻ thực hiện nhiều lần mà không chán. Khi tham gia vào trị chơi, trẻ
vận động tích cực hơn, tự nhiên, thoải mái, có tác dụng củng cố và rèn luyện kĩ
năng, kĩ xảo vận động, phát triển tố chất vận động khi thực hiện các vận động,
thao tác trong trị chơi.
Vì thế, tơi chọn các trị chơi phù hợp với từng đề tài để củng cố rèn luyện và
hỗ trợ cho bài tập vận động cơ bản. Trước khi chơi trò chơi vận động tôi nêu luật
chơi như thế nào sau đó mới nêu cách chơi. Tơi giải thích rõ ràng cho trẻ hiểu luật
chơi, cách chơi, khi trẻ hiểu luật chơi, cách chơi tơi cho trẻ gọi tên trị chơi và cho
trẻ chơi. Đối với những trò chơi trẻ đã chơi thành thạo rồi tơi chỉ cần giải thích sơ
lược và nhắc lại những điều cơ bản của trò chơi, có thể đưa thêm một số yêu cầu
cao hơn trước. Ngồi ra tơi cịn lựa chọn các trị chơi vận động có bài thơ, bài ca,
bài đồng dao, bài hát có nội dung ngắn gọn dễ thuộc và phù hợp với từng chủ đề.
11


Các bài thơ, bài ca, bài đồng dao vui nhộn có tác dụng gây hứng thú cho trẻ, khi
tham gia vào trị chơi trẻ vận động tích cực hơn, tự nhiên và thoải mái.
Ví dụ: Chủ đề: “Thế giới động vật”. Trò chơi vận động: “Mèo đuổi chuột” Luật
chơi: Chuột chạy, mèo đuổi bắt. Chuột chui vào lỗ nào mèo phải chạy chui vào lỗ
đó. Nếu chuột chạy được hai vòng mà mèo chưa bắt được là mèo thua
cuộc.
Cách chơi: Tôi chọn một bạn làm mèo và một bạn làm chuột đứng vào
giữa vòng tròn, quay lưng vào nhau, các bạn còn lại đứng thành vòng tròn, nắm

tay nhau, giơ cao lên qua đầu. Khi trò chơi bắt đầu tất cả các bạn hát:
Mèo đuổi chuột
Sau đó tơi ra Mời bạn ra đây
Chạy đâu cho thoát
hiệu
Tay nắm chặt tay
Thế là chú chuột
lệnh “Đuổi Đứng thành vịng rộng Lại đóng vai mèo
bắt”
chuột
bắt Chuột luồn lỗ hổng
Co cẳng chạy theo,
đầu
chạy
cho Chạy vội chạy mau
Bắt mèo hóa chuột.
bạn
làm
mèo
đuổi
theo đằng sau bắt bạn làm chuột (mèo phải chạy đúng chỗ chuột đã chạy). Nếu
mèo bắt được chuột thì mèo sẽ thắng. Rồi hai bạn đổi vai trò mèo chuột cho
nhau. Trò chơi lại tiếp tục.[1].

Hình ảnh: Trẻ 5 tuổi MN Nga Hưng chơi trị chơi vận động: “Mèo đuổi chuột” ngoài sân

Với cách tổ chức các trị chơi vận động khác nhau sẽ lơi cuốn trẻ hào
hứng tham gia, giúp trẻ phát triển các cơ, trẻ khéo léo, mạnh dạn, nhanh nhẹn.
Khi chơi trò chơi vận động, hệ vận động của trẻ được củng cố, các hệ cơ bắp của
cơ thể trẻ trở nên rắn chắc hơn, các khớp xương và dây chằng trở nên linh hoạt

có tác dụng củng cố, tăng cường sức khỏe cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ rèn
luyện thể lực, củng cố kĩ năng vận động và phát triển tố chất thể lực.
Ngồi ra trẻ cịn đựơc chơi với các đồ chơi có sẵn trong trường: Thơng qua
hoạt động leo trèo trên các thiết bị dụng cụ vận động ngồi trời: Cầu trượt, các
vận động bị trừơn trèo tung ném chuyền bắt, leo qua các bậc tam cấp, gốc cây,
nhảy lò cò rèn cho trẻ sự khéo léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, giáo
dục trẻ không leo trèo những nơi nguy hiểm.
12


Trong q trình trẻ chơi tơi ln khuyến khích, động viên tất cả các trẻ
tham gia chơi. Trong khi chơi, trẻ nào chơi không đúng luật, chen lấn các bạn
khác sẽ phạm luật và phải ra ngoài một lượt chơi. Cịn những bạn chưa mạnh
dạn cơ động viên khích lệ để trẻ chơi tốt. Qua đó tạo cho trẻ ý thức chơi, vun
đắp thêm tinh thần đoàn kết, biết chơi với bạn. Ngoài ra trong giờ chơi tự do của
trẻ tôi luyện tập thêm cho những trẻ phát triển chậm, không tiếp thu được trong
giờ tập luyện, nhằm giúp trẻ theo kịp các bạn trong lớp, theo kịp chương trình,
phù hợp với độ tuổi.
Mặt khác, tôi đã tổ chức cho trẻ đi dạo chơi, đi tham quan cũng mang lại
cho trẻ bầu khơng khí trong lành, ánh sáng làm thỏa mãn về nhu cầu vận động
của trẻ. Hoạt động ngoài trời trẻ được chơi, vận động với các đồ chơi có sẵn
trong trường: Thơng qua hoạt động leo trèo trên các thiết bị dụng cụ vận động
ngoài trời: cầu trượt, các leo qua các bậc tam cấp, gốc cây, nhảy lò cò,…chạy
nhảy tự do, thoải mái dưới sự bao quát của tơi, từ đó rèn cho trẻ sự khéo léo,
nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân giúp trẻ phát triển các nhóm cơ và rèn các
kĩ năng chạy, nhảy, leo trèo cho trẻ.
Đây là hoạt động mà trẻ thường xuyên được tham gia nên các tố chất nhanh
nhạy, hoạt bát, phát triển mạnh. Đồng thời làm thỏa mãn về nhu cầu vận động
của trẻ, hứng thú với môi trường tự nhiên và trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong cuộc
sống.

Tổ chức cho cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi
sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như : Trò chơi kéo co, chèo thuyền,
đoàn kết, trời nắng trời mưa, bắn súng, đổi chỗ cho bạn, bẫy cá, cá sấu lên bờ…
hoặc cũng có thể cho cháu hát theo một số bài hát sinh hoạt tập thể đơn giản
như: Bạn ở đâu, quả bóng trịn, ra đây xem…[1].

Hình ảnh: Trẻ MG 5-6 tuổi trường MN Nga Hưng chơi trị chơi mang tính tập thể

Ngồi trị chơi vận động theo chương trình chăm sóc giáo dục trẻ tơi đã linh
hoạt thay đổi luật chơi, thay đổi tên trò chơi nhằm thu hút trẻ và hấp dẫn trẻ vào
các trị chơi.
Ví dụ:
- Trị chơi đổi chỗ cho bạn có thể đổi thành trị chơi gió thổi.
- Trị chơi kéo co có thể thay đổi tên là kéo pháo
- Cùng làm với cô những đồ chơi ngoài trời : quả cầu làm từ dây nilon và
nắp nhựa, hay nhặt những chiếc lá khô cùng đếm, so sánh đốn với nhau lá gì…
- Những lốp xe hơi bị bể có thể tận dụng để cho trẻ chơi nhảy bật hoặc bò
chui, đi thăng bằng trên lốp xe.
- Phấn vẽ hoăc bất cứ những dụng cụ cho trẻ học giờ thể dục cũng có thể
tận dụng cho trẻ hoạt động ngồi trời cũng là một hình thức ôn luyện kỹ năng
13


vận động cho trẻ như trẻ bật qua các vòng thể dục, xếp những cây gậy thể dụ
thành đường hẹp và cùng nhau thi xem ai đi giỏi hơn….
Ví dụ: Chủ điểm mùa xuân, sưu tầm thêm những trò chơi dân gian trong lễ
hội mùa xuân dạy cháu chơi: Đá cầu, nhảy dây, ném còn, bịt mắt bắt dê…
- Các trị chơi phát triển giác quan:
Khi ra ngồi trời, trẻ lắng nghe tiếng kêu ở đâu, nghe tiếng gió thổi, nghe
tiếng chim hót, nhìn lá rụng, ngửi mùi hoa, mùi cỏ, mùi lá cây, cảm nhận ánh

nắng mặt trời, qua trị chơi ai tinh mắt, đốn cây qua lá, đốn vật bằng tay, đốn
xem tiếng động gì, tai ai thính …
- Các trò chơi tăng cường nhận thức của trẻ:
Trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá, để biết được tính chất của
chúng. Tổ chức cho trẻ được chơi tự do theo ý thích: Cho trẻ chơi với cát, nước,
xây mơ hình bằng cát, sỏi, vẽ trên sân, trên cát, đất hoặc trẻ có thể chơi các trị
chơi leo trèo, đánh đu, trốn tìm, đuổi nhau…chơi với các đồ chơi sẵn có ngồi
trời.

Hình ảnh:Trẻ MG 5-6 tuổi trường MN Nga Hưng chơi trị chơi với nước và cát

Ngồi những hoạt động khám phá, tìm tịi thì với thiên nhiên ấy ta có thể
xen lẫn vào đó các trị chơi vận động, học tập, dân gian để củng cố tri thức mà
trẻ vừa được khám phá, trải nghiệm.
Khi tổ chức các trò chơi giáo viên cần lưu ý tạo cho trẻ khơng khí sơi nổi,
thoải mái, lơi cuốn trẻ tham gia vào trị chơi tích cực. Cần xen kẽ trò chơi động
và tĩnh để giúp trẻ cân đối về thể lực. Có thể tận dụng các nguyên vật liệu thiên
nhiên sẵn có trên sân để tổ chức thành trị chơi học tập đơn giản, nhưng cũng
nhằm mục đích củng cố tri thức và phát triển tư duy ở trẻ.
Ví dụ: Trò chơi học tập khi trẻ mới học ở giờ toán với đề tài “Đếm đến 5,
nhận biết chữ số 5” ta có thể cho trẻ tìm 5 cây trong vườn giống nhau và tìm sơ
5 gắn vào đó. Cho mỗi trẻ nhặt 5 lá cây và xếp thành hình bé thích như: Hoa 5
cánh, ngơi sao 5 cánh…
Chơi với lá cây như xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí tưởng
tựơng của trẻ như hình bơng hoa, căn nhà, con bướm….
Trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn cây xung quanh khu vực trường
nhằm phát triển óc tị mị ở trẻ: quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh
14

trong trường và phân loại chúng nhóm có hoa, nhóm khơng có hoa, nhóm ăn
quả…

Hình ảnh: Cơ cùng trẻ MG 5-6 Tuổi trường MN Nga Hưng chăm sóc vườn cây rau

Kết quả: Thông qua biện pháp này giúp cho trẻ có tính đồn kết, u
thương nhau, sự tự tin, can đảm trước những sự việc biến đổi không ngừng của
cuộc sống, mở rộng mối quan hệ với thế giới xung quanh, cách chăm sóc cây
xanh và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với mọi người, biết
yêu quý và bảo vệ thiên nhiên.
2.3.4. Biện pháp 4: Sưu tầm đồng dao, hò, vè, câu đố ứng dụng vào trị
chơi nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ.
Những bài đồng dao luôn dễ đọc, dễ nhớ có vần điệu phù hợp giúp trẻ phát
triển ngơn ngữ, có vốn hiểu biết về thế gới xung quanh, trẻ có cảm giác nhịp điệu
khi vận động nên lơi cuốn trẻ vào hoạt động. Tôi thường cho trẻ làm quen với lời
đồng dao của các trò chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: đón - trả trẻ,
hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời…để cho trẻ thuộc lời. Khi trẻ đã thuộc lời
đồng dao tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì
thế, trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia vào trị chơi. Các bài đồng dao đó
khiến cho khơng khí chơi của trẻ vui vẻ hơn, nhộn nhịp hơn và tôi nhận thấy bài
nào cũng phù hợp với sự hồn nhiên của trẻ, lôi cuốn một cách tự nhiên vào trò chơi,
trẻ rất hứng thú một cách chủ động, khơng bị gị bó hay ép buộc trẻ. Ví dụ: như trị
chơi dệt vải trẻ sẽ vừa đọc bài đồng dao vừa cùng bạn phối hợp đưa tay
qua lại nhịp nhàng theo lời ca:
Dích dích dắc dắc
Chân mẹ đạp vàng
Đem ra mà phơi
Khung cửi mắc vô
Mặt vải mịn màng
Đếm mốt đẹp trời

Sâu go từng sợi
Gánh ì gánh nặng
Đem ra may áo.
Chân mẹ đạp vội
Đến mai trời nắng
[1]
Qua những câu hị vè giúp cho trẻ kích thích hứng thú khi hoạt động vừa
hát vừa vui vẻ nhặt lá vàng rơi hay thích thú khi vẽ những lá vàng mà trẻ đã nhặt
được trong sân trường. Đồng thời cịn giúp cho trẻ phát triển ngơn ngữ về các từ
khó như chữ “v, r” rèn luyện cho trẻ phát âm chuẩn hơn và nhận thức phải giữ
gìn bảo vệ mơi trường sạch ở mọi nơi và phát triển tính sáng tạo, thẩm mỹ cho
mọi sự vật trong thiên nhiên.
Qua những câu hị vè giúp cho trẻ kích thích hứng thú khi hoạt động vừa
hát vừa vui vẻ tưới cây, hay thích thú khi vẽ những chiếc lá vàng mà trẻ đã nhặt
được trong sân trường. Đồng thời còn giúp trẻ phát triển ngơn ngữ, ơn luyện các
từ khó, rèn cho trẻ phát âm chuẩn hơn và nhận thức phải giữ gìn bảo vệ mơi
15


trường xanh sạch đẹp ở mọi nơi đồng thời phát triển tính sáng tạo, thẩm mỹ cho
trẻ với mọi sự vật trong thiên nhiên.
Ví dụ:
Khi cho trẻ thực hiện hoạt động tưới cây, để kích thích trẻ hào hứng tham
gia hơn tôi đã sáng tác bài “Vè tưới cây”.
Vè tưới cây
Ve vẻ vè ve
chăm cây cho tốt
Cùng nhau xanh tốt
Nghe vè tưới cây
Cây nhỏ cây to

Toả những bóng mát
Tưới cây ấy mà tưới cây
Cùng nhau tắm mát
Cho trường thêm xanh
Các bạn thi đua
Đã giúp chúng tôi
Thêm xanh thêm xanh.
Với lời bài vè này, tạo cho trẻ vô cùng hứng thú và yêu lao động hơn. Khi
tổ chức các trò chơi tơi ln tạo cho trẻ khơng khí sơi nổi, thoải mái, lơi cuốn trẻ
tham gia vào trị chơi tích cực. Tơi xen kẽ trị chơi động và tĩnh để giúp trẻ cân
đối về thể lực. Có thể tận dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên sẵn có trên sân để
tổ chức thành trò chơi học tập đơn giản, nhưng cũng nhằm mục đích củng cố tri
thức và phát triển tư duy ở trẻ.
Ví dụ: Trị chơi học tập: Trị chơi bẫy cá: Chơi tập thể với số lượng từ 10
bạn trở lên.
Luật chơi: Khi nghe hiệu lệnh thì những bạn làm bẫy sẽ ngồi xuống,
những bạn nào còn nằm trong vịng trịn thì sẽ bị bắt và thay thế làm bẫy.
Cách chơi: Chia làm hai nhóm, một nhóm làm bẫy và nhóm cịn lại làm cá
Nhóm làm những con cá thì hai tay chụm lại, lượn sóng chạy ra chạy vào vịng
trịn cịn những bạn làm bẫy thì nghe hiệu lệnh nắm chặt tay và ngồi xuống. Khi
bắt đầu chơi cả hai nhóm đều hát bài hát cá vàng bơi. Khi đã bắt hết cá thì các
bạn đổi vai cho nhau.
Kết quả: Với trò chơi này giúp cho trẻ củng cố lại các bài hát mà trẻ đã
được học. và phát triển các cơ cho cho trẻ nhanh nhẹn qua các hoạt động chạy,
uốn lượn tay khi chạy đồng thời kích thích cho trẻ hứng thú khi được vận động
chơi.
2.3.5. Biện pháp 5: Chuẩn bị tận dụng các nguyên vật liệu phục vụ cho
hoạt động chơi thiên nhiên.
Để cho trẻ có sự ham thích khám phá tự nhiên ta cần cho trẻ quan sát các
hiện tượng sự vật xung quanh mình.

- Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên cô gợi ý cho trẻ
đem nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt đã luộc sẵn, cọng rau muống,
cỏ… và thay đổ nhiều hình thức cho phong phú.
- Cô gợi ý cho trẻ chơi, giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
Ví dụ: Trong giờ dạo chơi ngồi sân trường tơi cho trẻ nhặt những chiếc lá
rụng và hướng dẫn trẻ từ những chiếc lá đó có thể làm được rất nhiều đồ chơi,
các con cuộn lá lại để làm những chiếc kèn thổi rất hay, hoặc có thể cuộn dọc lá
rồi dùng dây buộc lại sau đó lấy một chiếc dây khác buộc phần cuống lại làm
con cào cào. Hay làm con trâu tôi cho trẻ dùng tay xé sừng trâu theo đường gân
lá vào đến sống lá (ở phía gần cuống lá) để làm đầu của con trâu ọ, sau đó cuốn
lá lại rồi lấy dây buộc để làm thân. Buộc dây vào đầu cuống lá, sau đó luồn sợi
16


dây đó vào trong thân vừa cuốn như thế trẻ đã làm được con trâu hồn thiện.
Bên cạnh đó tơi còn hướng dẫn trẻ làm con sâu từ lá chuối khơ, làm con châu
chấu.

Hình ảnh: Đồ chơi làm từ lá cây của lớp MG 5-6 tuổi trường MN Nga Hưng

Làm như vậy trẻ vừa được tham gia vào hoạt động dạo chơi, lao động lại
vừa góp phần làm sạch sân trường và đặc biệt trẻ làm được một đồ chơi do
chính tay mình làm ra, trẻ sẽ rất hứng thú và tham gia một cách rất tích cực.
Như vậy, việc dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi khơng chỉ có thể tổ chức trên
tiết học mà cịn có thể tổ chức ngoài tiết học. Hoạt động dạy trẻ làm đồ dùng đồ
chơi luôn được trẻ ủng hộ và tham gia khá nhiệt tình.
Ngồi ra, trong những giờ sinh hoạt chiều, tôi thường tổ chức cho trẻ tự
làm một đồ chơi cho riêng mình từ những nguyên vật liệu đã qua sử dụng, tuy
đó chỉ là những đồ chơi rất đơn giản nhưng đây là một việc làm hết sức ý nghĩa
đối với trẻ, hơn thế nữa tôi tổ chức theo hình thức thi làm đồ dùng đồ chơi cho

trẻ ở lớp và chắc chắn khơng khí của tiết học sẽ trở nên tưng bừng và náo nhiệt
hơn. Sản phẩm của trẻ làm ra vừa để ngắm vừa là một món quà độc đáo của trẻ
nhỏ dành cho người thân bằng chính sức lao động và khả năng của mình, lại vừa
thoả mãn chính nhu cầu chơi của trẻ.
Kết quả: 100% trẻ học có hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động. Chỉ
với những nguyên vật liệu bằng lá cây trẻ lớp tơi có thể làm được rất nhiều đồ
dùng đồ chơi cho mình và trẻ tỏ ra rất tích cực.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
2.4.1. Đối với giáo dục.
Qua một thời gian tiến hành và sửa đổi theo nhiều cách khác nhau để tìm ra
những hướng tốt nhất cho cháu khi hoạt động ngồi trời tơi nhận thấy đa số cháu
đã trở nên nhanh nhẹn, chủ động trong mọi hoạt động rõ rệt, cụ thể là các cháu
có tính nhút nhát đến gần cuối năm học các cháu trở nên mạnh dạn và tự tin hơn
trong giao tiếp, hoạt bát hơn và khơng cịn rụt rè nhút nhát như lúc đầu năm học,
hơn thế nữa nhận thức của các cháu về thế giới xung quanh cũng phát triển rõ
rệt, cháu chăm học hơn và luôn chủ động trong mọi hoạt động khám phá về thế
giới xung quanh.
17


Các cháu có ý thức bảo vệ mơi trường giữ gìn mơi trường ln sạch đẹp,
chăm sóc cây xanh khi tham gia các hoạt động ngoài trời.
Hơn nữa các cháu đã nắm đựơc một số kiến thức khoa học, kiến thức xã hội
khi tham gia tích cực vào những hoạt động thiên nhiên, hoạt động ngoài trời.
Chẳng hạn cháu hiểu được:
- Phải làm gì để bảo vệ mơi trường?
- Phải làm thế nào để tiết kiệm nước?
- Làm thế nào để vườn cây của bé luôn xanh tươi sạch sẽ?
- Tại sao lại có trời mưa?
- Tại sao lại có hiện tượng sấm chớp khi trời mưa?

- Trong đất có những gì?
- Phải nói chuyện như thế nào để vừa lịng người nghe?
Qua một năm thực hiện đề tài tơi nhận thấy ở trẻ đã có sự hứng thú rất rõ
rệt, trẻ tập trung nhiều trong giờ học, kỹ năng thực hiện ngày càng nhanh hơn,
biết vận dụng những kiến thức đã học vào bản thân mình, tự đưa ra ý kiến riêng
khơng cịn phụ thuộc vào cơ vì thế giờ học vui chơi trở nên sôi động hơn. Trẻ
yêu trường lớp, u cơ giáo và bạn bè, ham thích đến trường.
*Bảng kết quả của trẻ cuối năm
Tổng Đạt yêu cầu
Chưa đạt
Nội dung
Số
Tỷ lệ Số Tỷ lệ
STT
số trẻ trẻ
% trẻ
%
1
2
3

Trẻ hứng thú, mạnh dạn tham
gia vào các hoạt động
Khả năng giao tiếp thể hiện sự
tự tin trao đổi thỏa thuận, chia
sẻ kinh nghiệm với bạn.
Trẻ thích tìm tịi, khám phá, trải
nghiệm về thế giới xung quanh.

33

33

100%

33

32

97%

1

33

33 100% 0

0

3%

Khả năng nhận biết và thể hiện
33
32 97%13%
4
cảm xúc về sự vật, hiện tượng
xung quanh.
2.4.2. Đối với bản thân.
- Nâng cao trình độ chuyên môn, luôn học tập qua sách báo, nắm bắt sự đổi
mới của q trình hoạt động để trẻ có kiến thức sâu đáp ứng được yêu cầu ham

học hỏi khám phá của trẻ.
- Ln có ý tìm tịi và sưu tầm những trò chơi hay lạ, những đề tài khám
phá để hướng trẻ quan sát thử nghiệm .
- Sáng tạo trong đồ dùng đồ chơi với các nguyên vật liệu đơn giản, gần gũi
xung quanh trẻ mà hiệu quả và nâng cao u cầu từ trị chơi đó.
- Ln có hướng thay đổi cách hướng dẫn đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu
mới mẻ, phong phú để tạo hứng thú thu hút trẻ tham gia hoạt động.
- Nắm bắt được ý trẻ, tôn trọng ý kiến của trẻ dựa vào ý trẻ để giúp trẻ phát
triển theo mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới.
18


- Cơ ln tạo cơ hội để trẻ nói theo suy nghĩ của mình.
- Làm tốt cơng tác tun truyền để có phương pháp dạy trẻ phù hợp, tận
dụng được nguồn học liệu và phế liệu do phụ huynh cung cấp.
2.4.3. Đối với đồng nghiệp
- 100% đồng nghiệp tham khảo các biện pháp và được triển khai, nhân rộng
trong nhà trường.
- Được đồng nghiệp đánh giá cao với các biện pháp đưa ra trong sáng kiến.
2.4.4. Đối với nhà trường
Nhà trường liên tục được Phòng giáo dục đánh giá cao về cơng tác chăm
sóc giáo dục đối với hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1 Kết luận
Sau một thời gian cho cháu hoạt động ngoài trời theo các phương pháp trên
tôi nhận thấy cháu trở nên thông minh nhanh nhẹn rõ rệt, cháu tích cực và chủ
động trong mọi hoạt động tìm tịi và khám phá thế giới xung quanh. Cháu biết
suy nghĩ và đặt ra nhiều câu hỏi suy luận lý thú cho cả cô và trẻ khác cùng suy
nghĩ trả lời
Bên cạnh đó ngơn ngữ trẻ trở nên mạch lạc hơn, trẻ mạnh dạn và tự tin hơn

trong giao tiếp rất nhiều, thói quen lao động tự phục vụ ở trẻ tốt hơn. Khơng
những thế ở trẻ cịn hình thành những phẩm chất tốt như khả năng phối hợp hoạt
động tốt với các bạn, khả năng tự kềm chế, nhường nhịn bạn, biết chơi cùng bạn
và giúp đỡ bạn. Đó là niềm vui khơng chỉ dành cho các bậc cha mẹ mà cịn là
niền vui lớn của cơ giáo mầm non, của những người làm công tác giáo dục.
3.2 Kiến nghị
Sau khi tiến hành thực nghiệm các biện pháp nêu trên tôi mong muốn lãnh
đạo cấp trên đầu tư kinh phí phục vụ việc tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời.
Trang bị thêm nhiều tài liệu sách tham khảo liên quan đến tổ chức cho trẻ hoạt
động ngoài trời. Trang bị cho trường thêm các đồ dùng đồ chơi ngồi trời để trẻ
có thêm nhiều hoạt động vận động, học tập ngoài trời.
Trên đây là một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi chơi tốt hoạt động ngồi
trời mà bản thân tơi nhận thấy trong q trình giảng dạy, do đó trong q trình
thực hiện đề tài chắc hẳn cịn nhiều thiếu sót về nội dung cũng như cách trình
bày. Kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các đồng chí lãnh đạo, các
bạn đồng nghiệp để cho sáng kiến kinh nghiệm của tơi được hồn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn !

XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Mai Thị Thu Trang

Nga Hưng, ngày 6 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh
nghiệm này là do bản thân tôi viết.
Cam kết không copy của ai!
Người viết SKKN
Mai Thị Lý

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Trò chơi cho trẻ mầm non - tài liệu.vn
2. Chương trình giáo dục mầm non (Ban hành kèm theo Thông tư số
17/2009/TT- BGDĐT ngày 25/7/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
Nhà xuất bản giáo dục mầm non.
3. Giáo trình tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo. Tác giả Hồ Thị
Hạnh - Trường Đại Học Vinh.
4. Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo lớn (5-6
tuổi). Tác giả Vụ giáo dục mầm non, Bộ giáo dục và đào tạo, TS Lê Thu Hương,
- TS Trần Thị Ngọc Trâm - PGS.TS. Lê Thị Ánh Tuyết (đồng chủ biên) - nhà
xuất bản Giáo dục.
5. Tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục cho trẻ ở trường mầm non.
Tác giả TS Nguyễn Thị Oanh - nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
6. Một số tài liệu như báo, Internet,…


DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ
ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD
VÀ ĐT, CẤP SỞ GD VÀ ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP
LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Mai Thị Lý
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường mầm non Nga Hưng

STT

Tên đề tài SKKN

1

Một số biện pháp chăm
sóc giấc ngủ cho trẻ 18 24 tháng tuổi tại trường
mầm non Nga Hưng.

Cấp đánh giá
xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh).
PGD&ĐT

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A,B,C).
Loại B

Năm học
đánh giá xếp
loại
2016 - 2017