KI THUAT CO BAN CUA BO MON CAU LONG

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Kỹ thuật cơ bản của môn cầu lông - Kỹ thuật đánh cầu</b>

Phương pháp kỹ thuật đánh cầu của môn cầu lông bao gồm: đánh cầu cao,
treo cầu, đập cầu, vê cầu, đẩy cầu, móc cầu, tạt cầu, cắt cầu, hất cầu. Mỗi
loại kỹ thuật lại có thể chia thành cách đánh cầu thuận tay và trái tay. Dựa
vào sự đòi hỏi của ý đồ chiến thuật lại có: đánh cầu theo đường thẳng và
đánh cầu theo đường chéo.

Dưới đây sẽ lần lượt trình bày yếu lĩnh kỹ thuật động tác đánh cầu các loại:

1. Cầu cao:

Cầu cao là chỉ các quả cầu bay trên cao được đánh từ sân sau của mình đến
gần biên ngang ở cuốn sân của đối phương. Cầu cao được phân thành 3 loại
kỹ thuật tay là thuận tay, trái tay và đỉnh đầu.

* Đánh cầu cao thuận tay: trước hết cần phán đoán tốt phương hướng và
điểm rơi của cầu đối phương đánh đến, nghiêng người lùi sau, làm cho cầu ở
vị trí phía trên lệch ra trước của vai phải cơ thể mình. Vai trái đối diện với
lưới, chân trái ở trước, chân phải ở sau, trọng tâm rơi vào chân phải. Tay trái
co khủyu giơ lên tự nhiên, tay phải cầm vợt, cánh tay co khủyu tự nhiên, đưa
vợt lên phía trên vai phải, hai mắt chú ý nhìn cầu đến.

Khi đánh cầu, cánh tay phải đưa ra sau, theo đó khủyu tay nâng lên cao hơn
hẳn so với vai để đưa vợt ra sau đầu, cổ tay duỗi tự nhiên (lịng bàn tay
hướng lên trên). Sau đó với sự phối hợp dùng sức nhịp nhàng của động tác
chân sau đạp đất, quay người hóp bụng, lấy vai làm trục, cánh tay kéo theo
cẳng tay nhanh chóng vẩy cổ tay ra trước đánh cầu ở điểm cao nhất khi tay
đã vươn thẳng. Sau khi đánh cầu tay cầm vợt có thể theo đà qn tính vung
ra trước và xuống dưới phía bên trái rồi thu vợt về trước thân người. Cùng
lúc đó chân phải ở sau bước ra trước, trọng tâm cơ thể từ từ rơi vào chân sau

chuyển dịch sang chân trước (hình 22).

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Động tác đánh cầu được hồn thành đúng lúc cầu đang ở độ cao nhất trên
không chuẩn bị rơi xuống thấp.

* Đánh cầu cao trái tay: khi đối phương đánh cầu cao sang khu sân sau bên
trái của mình thì dùng cách đánh cầu cao trái tay.

Trước hết cần phán đoán tốt phương hướng và điểm rơi cuủ cầu đến, nhanh
chóng đưa cơ thể quay sang hướng bên trái phía sau, di chuyển bước chân,
bước cuối cùng sử dụng bước chéo trước để bước tới đường biên ngang cuối
sân bên trái, lưng đối diện với lưới, trọng tâm cơ thể rơi lên trên chân phải,
sao cho cầu ở phía trên bên phải cơ thể. Trước khi đánh cầu, nhanh chóng
chuyển đổi thành cách cầm vợt trái tay, giữ vợt ở trước ngực phải, mặt vợt
hướng lên trên.

Khi đánh cầu, lấy cánh tay kéo theo cẳng tay, thông qua động tác lắc cổ tay,
vẩy tay từ dưới lên trên, để dánh cầu đi. Khi dùng sức cuối cùng, cần chú ý
lực ép cạnh của ngón cái và sự phối hợp với lực vẩy cổ tay, động tác dùng
sức cuối cùng phải có sự phối hợp nhịp nhàng của toàn thân với động tác
đạp đất của 2 chân và động tác xoay người.

* Đánh cầu cao đỉnh đầu: Yếu lĩnh động tác cơ bản giống với kỹ thuật đánh
cầu cao thuận tay, chỉ khác là điểm đánh cầu hơi lệch về phía trên vai trái.
Khi chuẩn bị đánh cầu, thân người hơi lệch nghiêng về phía trái. Khi đánh
cầu dùng cánh tay kéo theo cẳng tay làm cho vợt đi vòng qua đỉnh đầu ở
phía trên bên trái để tạo thêm tốc độ vung vợt ra trước, chú ý phát huy nội
lực bột phát đánh cầu của cổ tay.

Khi chạm đất, chân trái có biên độ lăng chân ra phía sau bên trái hơi lớn một

chút (hình 23)

2. Treo cầu:

Treo cầu là cầu được đánh từ sân sau của bên mình đến sân trước của đối
phương cầu rơi thẳng xuống. Kỹ thuật treo cầu được chia thành 3 loại
phương pháp là: thuận tay, trái tay và đỉnh đầu. Dựa vào đường bay vòng
cung của cầu và sự khác nhau của kỹ thuật động tác đánh cầu mà chia thành
treo chém, treo chặn và treo nhẹ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

* Đánh cầu treo chặn là kỹ thuật dùng động tác chặn cầu để làm cho đường
cầu cao bằng của đối phương đánh sang sẽ quay trở lại sân của họ. Khi đánh
cầu, dùng mặt vợt trực diện đối với đường cầu đến, nhẹ nhàng chặn cắt hoặc
gõ nhẹ làm cho đường cầu đánh trả sang sân đối phương có đường bay vịng
cung tương đối ngang bằng, tốc độ tương đối chậm, sau khi cầu qua lưới sẽ
rơi thẳng góc xuống sân.

* Đánh cầu treo nhẹ là kỹ thuật có động tác chuẩn bị giống như đánh cầu
cao. Khi đánh cầu, mặt vợt trực diện với đường cầu đến. Trong thời khắc
tiếp xúc cầu, đột ngột giảm tốc độ hoặc cắt nhẹ vào cầu làm cho cầu vừa bay
qua lưới đã rơi thẳng xuống sân.

* Treo cầu thuận tay: động tác chuẩn bị đánh cầu và các động tác ở giai đoạn
trước cũng giống với đánh cầu cao thuận tay. Chỉ khác là khi đánh cầu mặt
vợt hơi nghiêng vào trong, cổ tay làm động tác cắt miết và ép dưới nhanh,
điểm tiếp xúc giữa vợt và cầu vào sau và cạnh sau của núm cầu.

Nếu đánh treo cầu đường chéo, thì mặt vợt lúc này phải đối diện phía trước
và cắt miết xuống phía dưới (hình 24).

* Treo cầu trái tay: động tác chuẩn bị đánh cầu và các động tác giai đoạn
trước giống với động tác đánh cầu cao trái tay. Điểm khác nhau là ở chỗ: khi
đánh cầu cần có sự vận dụng sức mạnh và nắm vững cách sử dụng mặt vợt.
Khi treo cầu đường thẳng, dùng mặt trái của vợt cắt miết vào phần giữa phía
sau của núm cầu. Phát lực về phía nửa sân trước bên phải của đối phương.
Khi treo cầu đường chéo, thì dùng mặt trái của vợt cắt miết vào cạnh trái của
núm cầu, phát lực về phía nửa sân trước bên trái của đối phương (hình 25).
* Treo cầu đỉnh đầu: động tác chuẩn bị đánh cầu và các động tác ở các giai
đoạn trước giống với đánh cầu cao đỉnh đầu. Khi đánh cầu cao đỉnh đầu
đường chéo thì ngón giữa , ngón áp út và ngón út co lại để kéo chi vợt ra
ngoài làm cho vợt xoay trong, mặt vợt ngả ra trước và lấy mặt vợt nghiêng
đánh vào phần cạnh trái của núm cầu.

Khi treo cầu đỉnh đầu đường thẳng thì mặt vợt đánh vào phần chính giữa của
núm cầu (hình 26)

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Đập cầu là động tác đánh trả cầu của đối phương đánh sang ở phía trên với
điểm đánh cầu cao nhất, đánh cầu chếch xuống sân đối phương. Động tác
đánh cầu này có sức mạnh lớn, đường bay thẳng, rơi xuống đất nhanh có sức
uy hiếp lớn đối với đối phương.

Đây là kỹ thuật chủ yếu của tấn công. Kỹ thuật đập cầu được phân thành:
đập cầu đường thẳng thuận tay, đập cầi đường chéo thuận tay, đập cầu

đường thẳng trên đỉnh đầu, đập cầu chéo góc trên đỉnh đầu, đột kích đập cầu
đường thẳng thuận tay trên khơng và đột kích đập cầu đường thẳng trái tay
trên khơng.

* Đập cầu đường thẳng thuận tay (phối hợp bật nhảy nghiêng người): tư thế
chuẩn bị và yếu lĩnh động tác đại thể giống như đánh cầu cao thuận tay. Sau

khi di chuyển bước đến vị trí, co gối hạ thấp trọng tâm chuẩn bị bật nhảy.
Khi bật nhảy nghiêng người thì nâng vai lên phía trên bên phải kép theo
cánh tay, cẳng tay và vợt giơ lên để vươn thân người lên trên. Sau khi bật
nhảy, thân người ngửa ra sau, ưỡn ngực thành hình cánh cung ngược. Tiếp
đó cánh tay bên phải vung lên phía trên đằng sau bên phải, cẳng tay vung
sau tự nhiên, cổ tay duỗi sau, cẳng tay kéo theo vợt đưa từ phía trên xuống
phía dưới đằng sau. Lúc này cần cầm lỏng vợt. Theo đó quay người hóp
bụng kéo theo cánh tay phải vung về phía trên bên phải, khủyu tay đi trước,
cẳng tay dùng tồn bộ tốc độ vung về phía trên đằng trước, kéo theo vợt
vung ra trước với tốc độ cao.

Khi điểm đánh cầu ở phía trên đằng trước vai, cẳng tay xoay trong, cổ tay
gập trước và hơi co vẩy cổ tay phát lực đập cầu. Lúc này ngón tay cần đột
ngột nắm chặt chuôi vợt, đem lực bộc phát của cổ tay tập trung vào điểm
đánh cầu. Góc giữa vợt và phương hướng đánh cầu nhỏ hơn 900. Mặt chính
diện của vợt đánh vào phía sau núm cầu làm cho cầu đi thẳng xuống dưới.
Sau khi đập cầu, cẳng tay theo quán tính thu vào trước thân, trong q trình
trở về vị trí cũ đưa vợt thu về trước ngực.

* Đập cầu đường chéo thuận tay (phối hợp nghiêng người bật nhảy): tư thế
chuẩn bị và yếu lĩnh động tác giống như đập cầu đường thẳng thuận tay.
Điểm khác nhau là sau khi bật nhảy, dùng lực quay người ra phía trước sang
bên trái, hỗ trợ cho cánh tay đập cầu bay sang phía góc đối diện sân đối
phương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

và tư thế chuẩn bị giống với đánh cầu cao đỉnh đầu. Điểm khác nhau là khi
vung vợt đánh cầu, cần tập trung toàn sức vào động tác đập cầu đi xuống
theo hướng đường thẳng (hình 27) hoặc hướng đường chéo góc (hình 28).
Mặt vợt và phương hướng đánh cầu tạo với nhau một góc nhỏ hơn 90° .
* Đập cầu đường thẳng trái tay: tư thế chuẩn bị và yếu lĩnh động tác cũng

giống như động tác kỹ thuật đánh cầu cao trái tay. Điểm khác nhau ở đây là
cần dùng sức vung vợt mạnh trước khi đánh cầu. Thời điểm đập cầu, góc
giữa vợt và hướng đập cầu cần nhỏ hơn 90° (hình 29).

* Đột kích đập cầu đường thẳng trên không: đầu tiên thực hiện động tác
nghiêng người, chân phải lùi sau một bước chuẩn bị bật nhảy. Sau khi bật
nhảy đưa thân người lên cao ở phía sau bên phải, thân trên ngửa ra sau ở
phía bên phải hoặc thành tư thế cánh cung ngược, tay phải nâng lên phía trên
bên phải, vai kéo ra sau hết mức. Khi đánh cầu, cẳng tay vung lên trên với
tốc độ nhanh nhất, cổ tay từ duỗi sau thực hiện xoay cẳng tay vào trong và
gập lại. Đồng thời nắm chặt chuôi vợt, ép cổ tay tạo lực bộc phát đánh cầu ra
trước và xuống dưới với tốc độ cao. Sau khi đột kích đập vụt cầu xong, khi
rơi xuống chân phải chạm đất ở phía b phải và co gối để hỗn xung. Trọng
tâm rơi vào trước chân phải. Chân trái chạm đất ở phía trước bên trái. Lợi
dụng chân trái đạp đất để di chuyển trở về vị trí trung tâm. Cánh tay theo
quán tính thu về trước thân một cách tự nhiên (hình 30).

<b>Kỹ thuật đánh cầu (tt) </b>
4. Vê cầu:

Vê cầu là kỹ thuật dùng vợt đánh vê vào phần cạnh dưới bên phải hoặc bên
trái của đáy núm cầu làm cho cầu xoáy phải, xoáy trái và quay lật nhiều
vòng qua lưới.

Vê cầu gồm: vê cầu thuận tay và vê cầu trái tay.
* Vê cầu thuận tay:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

5. Đẩy cầu:

Đẩy cầu là kỹ thuật đánh trả những quả cầu sát lưới của đối phương đánh

sang vào hai góc cuối sân sau của đối phương.

* Đẩy cầu thuận tay: người thực hiện đứng ở sát lưới bên phải đưa vợt lên
trên phía trước bên phải. Khi khủyu tay hơi co thu lại, cẳng tay hơi vặn
ngoài, cổ tay hơi xoay ra, mặt vợt cũng theo đó mà vung ra sau về phía dưới
bên phải, mặt vợt đối diện trực tiếp với cầu đến. Lúc này ngón út và ngón áp
út tay cầm vợt hơi lỏng ra làm cho chuôi vợt hơi tách ra khỏi cơ mắt cá.
Ngón cái và ngón trỏ vê xoay chi vợt ra ngồi, mặt vợt càng ngửa sau.
Khi đẩy cầu, thân người hơi di chuyển ra trước, cẳng tay của tay bên phải
vươn ra trước đồng thời hơi vặn trong, cổ tay và ngón tay khống chế góc độ
mặt vợt, cổ tay từ duỗi sau chuyển sang duỗi thẳng và lắc cổ tay. Ngón trỏ
ép ra trước, ngón út và ngón áp út đột ngột nắm chặt cán vợt làm cho vợt
chuyển động vung đẩy cầu từ bên phải qua phía trên đằng trước sang bên
trái, bay theo đường biên dọc đến góc cuối sân sau của đối phương. Trong
q trình di chuyển trở về vị trí cũ vợt được thu về (xem hình 34).

* Đẩy cầu trái tay đường chéo: Người thực hiện đứng ở bên trái sát lưới, sử
dụng cách cầm vợt trái tay, cẳng tay duỗi lên trên và ra trước. Khi cẳng tay
hơi co thu vào phía trái trước ngực, khuỷu tay hơi co, cổ tay xoay ngoài sẽ
tạo thành cách cầm vợt đẩy cầu trái tay. Cầm vợt lỏng, mặt trái của vợt đón
cầu. Khi cẳng tay duỗi ra trước và hơi xoay ngoài, cổ tay từ xoay ngồi đến
duỗi thẳng, ngón giữa, ngón áp út và ngón út đột ngột nắm chặt đi vợt,
ngón cái chống ép vung vợt ra phía trước bên phải, thực hiện đẩy đánh vào
phần sau bên trái của núm cầu, làm cho cầu bay theo hướng đường chéo
góc.

Sau khi đánh cầu,tay thu lại và di chuyển trở về tư thế chuẩn bị đánh cầu ban
đầu (xem hình 35).

6. Móc cầu: Móc cầu là động tác kỹ thuật đưa cầu sát lưới ở bên phải (hoặc

trái) của sân mình đánh sang khu vực sát lưới bên phải (hoặc bên trái) của
sân đối phương. Móc cầu được chia thành: móc cầu thuận tay và móc cầu
trái tay.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

ngón cái áp sát vào mặt rộng của chuôi vợt, đốt thứ hai của ngón trỏ cũng áp
sát vào mặt rộng ở mặt sau của chi vợt. Chi vợt khơng chạm vào lịng
bàn tay. Cùng với vợt vung ra phía trước bên phải thì mặt vợt cũng hướng về
phía cầu sát lưới bên phải của đối phương đánh sang. Khi đánh cầu, dựa vào
cẳng tay có động tác xoay trong kéo co tay vào phía bên trái, cổ tay từ hơi
duỗi sau chuyển thành lắc cổ tay co trong sẽ tạo ra lực vung vợt tạt vào phần
dưới bên phải của núm cầu làm cho cầu lật xoay sang sân đối phương và rơi
thẳng xuống ở vị trí sát lưới. Sau khi đánh cầu vợt sẽ được thu về phía trước
vai phải (xem hình 36).

* Móc cầu trái tay: Người thực hiện đứng sát lưới ở phía bên trái, cầm vợt
trái tay và đưa ngang bằng ra trước. Trong quá trình cơ thể di chuyển ra
trứơc, thì vợt cùng với sự hạ thấp của cánh tay đến độ cao cách mép trên của
lưới khoảng 20cm thì tay cầm vợt sẽ chuyển thành cách cầm vợt móc cầu
tay trái (xem mục “tính linh hoạt của cầm vợt” đã trình bày ở phần trước);
mặt vợt đối diện với hướng cầu đến.

Khi cầu đối phương đánh đến vượt qua lưới, khuỷu tay đột ngột hạ xuống,
đồng thời cẳng tay hơi xoay ngoài, cổ tay từ hơi gập chuyển sang duỗi sau;
cạnh trong của ngón tay trái và ngón giữa kéo chi vợt sang bên phải, các
ngón tay khác đột ngột cầm chặt chi vợt, tạt đánh vào phần sau bên trái
của núm cầu làm cho cầu bay vượt qua lưới theo đường chéo góc. Sau khi
đánh cầu, vợt được thu về phía trước bên phải (xem hình 37, 38 và 39).
7. Tạt cầu: Khi đối phương phát cầu sát lưới hoặc đánh trả cầu sát lưới, lúc
cầu vừa mới bay đến mép trên của lưới thì nhanh chóng di chuyển lên sát
lưới, rồi dùng vợt đánh tạt ép cầu đi chếch xuống dưới sân đối phương.

Động tác kỹ thuật này gọi là: tạt (hoặc vỗ) cầu. Có hai loại tạt cầu là tạt cầu
thuận tay và tạt cầu trái tay.

* Tạt cầu thuận tay: người thực hiện, chân phải đạp bước lên lưới, bên phải
thân người hướng phía trước, tay đưa vợt ở phía trên vai phải. Khi đánh cầu
lợi dụng sức mạnh của cổ tay từ phía sau chuyển động gặp duỗi về trước kéo
theo vợt vỗ xuống đánh cầu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

cẳng tay duỗi thẳng, xoay ngoài kéo theo cổ tay co ở phía sau duỗi ra trước,
cùng với ngón tay cái chống ép để tăng tốc độ vung vợt tạt cầu. Nếu cầu đến
gần sát mép trên của lưới, thì cổ tay có thể duỗi ngồi rồi mới thực hiện kéo
cắt cầu từ trái sang phải để tránh vợt chạm lưới. Sau khi đánh cầu chân phải
hạ xuống chạm đất, hơi khuỵu gối đề hỗn xung, sau đó là thu vợt về trước
thân (hình 41).

8. Cắt cầu: cắt cầu là động tác kỹ thuật đánh trả cầu ở hai bên phải, trái cơ
thể với tầm cao từ vai trở xuống, từ thắt lưng trở lên, bằng đường đánh
ngang cầu sang sân đối phương. Cắt cầu có hai loại: cắt cầu thuận tay và cắt
cầu trái tay.

* Cắt cầu thuận tay: người thực hiện đứng ở giữa khu sân phải, hai chân
đứng song song khoảng cách giữa hai bàn chân hơi rộng hơn vai, trọng tâm
cơ thể rơi vào giữa hai chân, hơi co gối và hóp bụng, cầm vợt thuận tay đưa
lên ở phía trước vai phải.

Trước khi đánh cầu, khủyu tay lăng trước, cẳng tay hơi đưa ra sau và xoay
ngoài, cổ tay từ hơi gập nghiêng ra ngoài chuyển sang duỗi sau đưa vợt ra
sau cơ thể. Khi dánh cầu, cẳng tay xoay trong, cổ tay duỗi thẳng và hơi lắc,
các ngón tay nắm giữ chắc vợt, thực hiện động tác đưa vợt quét ngang và
đánh úp vào cầu đối phương đánh đến theo hướng từ phía sau bên phải ra

phía trước bên phải với tốc độ cao.

Sau khi đánh cầu cánh tay vung sang trái, chân trái bước ra trước bên trái
một bước, chân phải bước theo một bước đưa trọng tâm về vị trí cũ (hình
42).

* Cắt cầu trái tay: chân phải bước chéo trước, ở trước chân trái, trọng tâm cơ
thể rơi trên chân trái. Tay phải cầm vợt trái tay ở phía trước bên trái. Trước
khi đánh cầu khủyu tay hơi nâng cao, cẳng tay xoay trong, cổ tay bẻ ngoài
đưa vợt sang bên trái. Khi đánh cầu, với sự phối hợp của xoay hông sang
bên phải sẽ kéo theo cẳng tay xoay ngoài, lắc cổ tay từ bẻ ngoài thành duỗi
thẳng, vung vợt đánh vào đáy của núm cầu. Sau khi đánh cầu, vợt sẽ thu về
phía trước bên phải cùng với sự di chuyển trở về vị trí cũ của cơ thể (hình
43).

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

cầu trái tay.

* Hất cầu thuận tay: người thực hiện cầm vợt thuận tay và đưa vợt ra trước
ngực, chân phải bước một bước dài về phía sát lưới, chân trái đứng phía sau,
thân người nghiêng so với lưới, trọng tâm cơ thể rơi vào chân phải. Đồng
thời tay phải cầm vợt vung ra sau, kết hợp với duỗi cổ tay tự nhiên, làm cho
vợt đưa ra sau. Sau đó lấy khủyu tay làm trục thực hiện gập cẳng tay và xoay
trong, đồng thời cầm chặt chuôi vợt; dùng sức maạh của ngón trỏ và cổ tay
đánh hất cầu lên trên và ra trước (hình 44).

* Hất cầu trái tay: người thực hiện cầm vợt trái tay ở phía trước ngực, chân
phải bước một bước dài lên phía trước sang bên trái, trọng tâm cơ thể rơi vào
chân phải. Cùng lúc đó thì vai phải xoay về phía lưới, co khủyu đưa vợt đến
cạnh vai trái.

Sau đó lấy khủyu tay làm trục, sử dụng lực của cẳng tay, vung vợt qua trước
thân theo hướng từ dưới lên trên, kết hợp với việc dùng đốt thứ nhất của
ngón cái ép chặt xuống mặt rộng của chuôi vợt tạo thành sức mạnh đánh cầu
đi (hình 45).

Vận động viên cầu lơng trong thi đấu đánh đơn, cần chạy bước di chuyển lên
trên, xuống dưới, sang phải, sang trái và thực hiện các động tác kỹ thuật
đánh cầu trên một diện tích khoảng 35 m² ở sân của mình. Vì vậy nếu khơng
có phương pháp bước chân nhanh và chính xác sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến
hiệu quả đánh cầu do phải tiêu tốn nhiều năng lượng dẫn đến mệt mỏi quá
mức về thể lực và ảnh hưởng tới thi đấu.

Dựa vào đặc điểm cơ thể và xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn, vận động viên
cầu lông Trung Quốc đã hình thành một hệ thống hồn chỉnh về tập luyện kỹ
thuật di chuyển bước chân.

</div>

<!--links-->