Trai song

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS CHÁNH AN GV: LEÂ THÒ TRUÙC LY.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ch¬ng 4. Trai sông. Bạch tuộc. Ngµnh th©n mÒm. Sò. Mực. Ốc sên. Ốc vặn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Trai s«ng. TRAI SÔNG.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai. Câu hỏi Trai sông sống ở đâu? Trả lời: - sống ở đáy hồ ao, sông ngòi; bò và ẩn nửa mình trong bùn cát..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Trai s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo 2 1.Vỏ trai Đỉnh vỏ. 1. Đầu vỏ. 3 Bản lề vỏ. 4 Đuôi vỏ. Hãy quan sát hình và chú thích vào các số 1,2,3,4,5?. 5 Vòng tăng trưởng vỏ.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Trai s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo 2 1.Vỏ trai Đỉnh vỏ. 1. Đầu vỏ Hãy quan sát phân biệt đầu và đuôi của trai sông?. 3 Bản lề vỏ. 4 Đuôi vỏ. 5 Vòng tăng trưởng vỏ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai - Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề. - Vỏ trai gồm mấy mảnh?.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng I. Hình dạng, cấu tạo Bản lề 1.Vỏ trai - Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề. - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào. 2 cơ khép vỏ. Hai mảnh vỏ nối với nhau nhờ bản - Tạibản saolềvỏ có thể lề, khớp vỏ trai bên trong được giữđóng bởi cơmở khépđược? vỏ .Hoạt động đóng mở của 2 mảnh vỏ trai chính là do sự co dãn của cơ khép vỏ.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng I. Hình dạng, cấu tạo Bản lề 1.Vỏ trai - Gồm 2 mảnh gắn 2 cơ khép vỏ với nhau nhờ bản lề. - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào. Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể,phải làm thế nào? Trai chết thì vỏ mở, tại sao?.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai - Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề. - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Vỏ có 3 lớp:. Lớp sừng. Lớp đá vôi Lớp xà cừ. Cấu tạo vỏ Lớp sừng - Nêu cấu tạo của vỏ trai?. Lớp đá vôi Lớp xà cừ.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai - Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Vỏ có 3 lớp:. mặt ngoài của vỏ. Trả lời: Vì phía ngoài hỏi: Mài mặt ngoài Lớp sừng Câu cùng là lớp sừng,nên khi Lớp đá vôi của vỏ trai ta thấy mùi mài nóng cháy,chúng có Lớp xà cừ khét, Vì sao? múi khét.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng Sản phẩm từ lớp vỏ xà cừ.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng Sản phẩm từ lớp vỏ xà cừ.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Sản phẩm từ lớp vỏ xà cừ.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai 2. Cơ thể trai. Cấu tạo cơ thể trai Câu hỏi: Cơ thể trai có cấu tạo thế nào? - phần ngoài: - Phần giữa: - phần trong:.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo.. ống thải nước ống hút nước. áo trai Cơ thể trai có cấu tạo thế nào? - phần ngoài:.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải nước - Ở giữa: là hai tấm mang.. Hai tấm mang.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo tấm miệng 1.Vỏ trai lỗ 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai miệng tạo thành khoang áo. - Ở giữa là hai tấm mang. Thân trai - Ở trong: là thân trai, Chân trai chân trai, lỗ miệng và Phần đầu của trai tiêu Đầu trai có phát triển tấm miệng phủ đầy lông. giảm, doTại thích nghi lâu dài không? sao? với lối sống ít hoạt động.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển. Ống thoát nước Hướng di chuyển Ống hút nước. Giải thích cơ chế giúp trai di chuyển được trong bùn theo chiều mũi tên ?.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo Ống thoát nước Hướng di chuyển II.Di chuyển Ống - Chân trai thò ra, hút thụt vào kết hợp với nước đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía Trai thò chân và vươn dài trước trong bùn về hướng muốn đi tới để mở đường, sau đó trai co chân đồng thời với việc khép vỏ lại, tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rảnh phía sau, làm trai tiến về phía trước..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía trước. Câu hỏi: Trai sông di chuyển Trả lời: Trai di chuyển nhanh hay chậm? Đã bao giờ chậm chạp trong bùn với em nhìn thấy trai sông đang di tốc độ 20-30cm/giờ chuyển chưa?.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía trước III. Dinh dưỡng.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Câu hỏi:1. Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai? 2. Quá trình lọc thức ăn của trai diễn ra ở đâu? 3.Trai lÊy måi vµ «xi chØ nhê vµo c¬ chÕ läc tõ n ớc hút vào, vậy đó là kiểu dinh dỡng gì ( chủ động hay thụ động ) ?. 4. Quá trình hô hấp của trai diễn ra ở đâu? Tấm miệng. Ống thoát Lỗ miệng. Mang. Ống hút.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> Câu hỏi: 1.Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai? 2.Quá trình lọc thức ăn của trai diễn ra ở đâu? 3.Trai lÊy måi vµ «xi chØ nhê vµo c¬ chÕ läc tõ n ớc hút vào, vậy đó là kiểu dinh dỡng gì ( chủ động hay thụ động ) ? 4.Quá trình hô hấp của trai diễn ra ở đâu? Tấm miệng Chất thải Lỗ miệng. Ống thoát. Cacbonic. Nước. Oxi Thức ăn. Mang. (Thức ăn, oxi) Ống hút.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo Câu 1: Dòng nước theo ống II.Di chuyển hút vào khoang áo mang - Chân trai thò ra, thụt theo những chất gì vào vào kết hợp với đóng miệng và mang trai? mở vỏ → trai di chuyển Trả lời: - Đem thức ăn đến về phía trước miệng trai và ô xi đến mang. III. Dinh dưỡng -Thức ăn: Động vật - Thức ăn của trai là gì? nguyên sinh và vụn hữu cơ..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía trước III. Dinh dưỡng. Câu 2: Quá trình lọc thức ăn của trai sông diễn ra ở đâu? Trả lời: diễn ra lỗ miệng trai nhờ rung động của các lông trên tấm miệng. -Thức ăn: Động vật Lỗ nguyên sinh và vụn hữu miệng cơ..

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía trước III. Dinh dưỡng. -Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ. - Dinh dưỡng kiểu thụ động. Câu 3. Trai lÊy måi ( thêng là vụn hữu cơ, động vật nguyªn sinh ) vµ «xi chØ nhê vµo c¬ chÕ läc tõ níc hót vµo, vậy đó là kiểu dinh dỡng gì ( chủ động hay thụ động ) ?.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển. - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía trước. Câu 4: Quá trình hô hấp của trai diễn ra ở đâu?. III. Dinh dưỡng -Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ. - Dinh dưỡng kiểu thụ động -Quá trình hô hấp diễn ra ở mang. Hai tấm mang.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển. Cách dinh dưỡng của trai - Chân trai thò ra, thụt vào có ý nghĩa như thế nào với kết hợp với đóng mở vỏ → môi trường nước? trai di chuyển về phía trước. Trai dinh dưỡng theo kiểu hút nước để lọc lấy vụn hữu -Thức ăn: Động vật nguyên cơ, động vật nguyên sinh, sinh và vụn hữu cơ. các động vật nhỏ khác, góp - Dinh dưỡng kiểu thụ phần lọc sạch môi trường động nước.. III. Dinh dưỡng. -Quá trình hô hấp diễn ra ở mang.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. Câu hỏi: môi trường nước ô nhiễm nặng như vậy trai sông có thể lọc sạch được không??.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển III. Dinh dưỡng IV. Sinh sản -Trai là động vật phân tính.. Câu hỏi: Trai là động vật phân tính hay lưỡng tính? Quá trình sinh sản và phát triển diễn của trai diễn ra như thế nào?.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> Nghiªn cøu th«ng tin sgk t×m tõ thÝch hîp ®iÒn vµo vÞ trí tơng ứng với các số 1, 2, 3, 4 trong sơ đồ sau? Trai đực. 2. (Theo dßng níc). Trai s«ng. Trứng đã thụ tinh. 1. 4. Trøng. Ấu trùng bám vào da cá. (ở trong mang trai cái ). 3.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm. IV. Sinh sản. Bài 18:TRAI s«ng. Trai đực. Tinh 2 trïng. Trai s«ng. (Theo dßng níc). Trứng đã thụ tinh Trai1c¸i Trai con 4 (ë bïn). Trøng. (ở trong mang mẹ ). Ấu trùng bám vào da cá. Êu3trïng (ở trong mang mẹ ). Vòng đời phát triển của trai sông.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm. IV. Sinh sản. Bài 18:TRAI s«ng. Trai đực. Tinh trïng. Trai s«ng. (Theo dßng níc). Trứng đã thụ tinh Trai c¸i Trai con (ë bïn). Trøng Ấu trùng bám vào da cá. (ở trong mang mẹ ). Êu trïng (ở trong mang mẹ ). Câu hỏi: Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ? Trả lời:- Để bảo vệ trứng và ấu trùng khỏi bị động vật kh¸c ¨n mÊt. Thªm n÷a ë ®©y rÊt giµu dìng khÝ vµ thøc ¨n..

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm. IV. Sinh sản. Bài 18:TRAI s«ng. Trai đực. Tinh trïng. Trai s«ng. (Theo dßng níc). Trứng đã thụ tinh Trai c¸i Trai con (ë bïn). Trøng Ấu trùng bám vào da cá. (ở trong mang mẹ ). Êu trïng (ở trong mang mẹ ). Câu hỏi: Em hãy cho biết ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá? Trả lời: Ấu trùng sống trong mang và da cá được cung cấp oxi và được bảo vệ, được cá đưa đi xa..

<span class='text_page_counter'>(38)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển III. Dinh dưỡng IV. Sinh sản. -Trai là động vật phân tính. - Thụ tinh ngoài. - Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng.

<span class='text_page_counter'>(39)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. I. Hình dạng, cấu tạo II.Di chuyển III. Dinh dưỡng IV. Sinh sản. -Trai là động vật phân tính. - Thụ tinh ngoài. - Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng. Nhiều ao đào thả cá, trai không thả mà tự nhiên có, tại sao? Vì ấu trùng trai thường bám vào mang và da cá. Khi mưa, cá vượt bờ mang theo ấu trùng trai vào ao..

<span class='text_page_counter'>(40)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng. Câu hỏi: Em hãy cho biết những hành động sau có ảnh hưởng gì đến sự sống của trai?.

<span class='text_page_counter'>(41)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm. Bài 18:TRAI s«ng Trai sống và sinh sản trong môi trường nước. Nếu sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc cá, bắt cá bằng điện,….sẽ làm chết trai, chết ấu trùng trai,…..

<span class='text_page_counter'>(42)</span> CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀM TRAI SÔNG. I/ HÌNH DẠNG, CẤU TẠO 1. Vỏ trai: Vỏ trai gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng . Vỏ có 3 lớp: Lớp sừng Lớp đá vôi. 2. Cơ thể trai. Lớp xà cừ. Gồm: - Ngoài: Áo trai tạo thành khoang áo, có ống hút và ống thoát nước. - Giữa: Tấm mang. - Trong: Thân trai, chân rìu, lỗ miệng, tấm miệng. II/ DI CHUYỂN. Chân trai hình rìu thò ra thụt vào, kết hợp đóng mở vỏ di chuyển - Dinh dưỡng thụ động III/ DINH DƯỠNG - Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ. - Hô hấp bằng mang. IV/ SINH SẢN. - Cơ thể trai phân tính. - Thụ tinh ngoài. - Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng..

<span class='text_page_counter'>(43)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng Củng cố - Kiểm tra đánh giá:. Bài 1: Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng. Con trai s«ng cã lèi sèng: a. Nổi trên mặt nớc nh động vật nguyên sinh. b. Sống ở đáy ao, hồ, ẩn nửa mình trong bùn cát c. Sèng ë biÓn.

<span class='text_page_counter'>(44)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng Củng cố - Kiểm tra đánh giá:. Bµi 2: Sö dông ®o¹n c©u díi ®©y tr¶ lêi cho c©u 1,2 C¬ thÓ trai cã vá cøng b»ng chÊt ....(A)....gåm cã.... (B)....m¶nh. 1/ (A)lµ: a: §¸ v«i b: Kitin c: Cuticun d: DÞch nhên 2/ (B) lµ: a: 1. b: 2. c: 3. d: 4.

<span class='text_page_counter'>(45)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng Củng cố - Kiểm tra đánh giá:. Bài 3:Trai tự vệ bằng cách nào? Cấu tạo nào của trai đảm bảo cách tự vệ đó có hiệu quả. Trả lời: trai tự vệ bằng cách co chân, khép vỏ. Nhờ vỏ cứng rắn và hai cơ khép vỏ cứng chắc kẻ thù không thể bửa vỏ ra để ăn được phần mềm của cơ thể chúng..

<span class='text_page_counter'>(46)</span> Ch¬ng 4. Ngµnh th©n mÒm Bài 18:TRAI s«ng Củng cố - Kiểm tra đánh giá:. Bài 4: em hãy chú thích vào các số thứ tự trên tranh. 1.Vỏ. Cơ khép 5.vỏ. Tấm 2. miệng 3.Chân. 4.Mang.

<span class='text_page_counter'>(47)</span> - Về nhà học bài và trả lời câu hỏi sách giáo khoa. - Đọc mục “Em có biết”. - Sưu tầm tranh ảnh một số đại diện của ngành thân mềm. - Xem tiếp bài 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC..

<span class='text_page_counter'>(48)</span>

<span class='text_page_counter'>(49)</span>