(Sáng kiến kinh nghiệm) rèn kỹ năng sử dụng chuột và bàn phím kết hợp phần mềm cùng học toán 3 cho học sinh lớp 3 trường tiểu học nga văn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

RÈN KỸ NĂNG
SỬ DỤNG CHUỘT VÀ BÀN PHÍM KẾT HỢP PHẦN MỀM
CÙNG HỌC TOÁN 3 CHO HỌC SINH LỚP 3
TRƯỜNG TIỂU HỌC NGA VĂN

Người thực hiện: Lê Thị Khuyên
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nga Văn
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Tin học

THANH HĨA NĂM 2017
1


MỤC LỤC
I. Mở đầu....................................................................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài.......................................................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu............................................................................................................................... 1
3. Đối tượng nghiên cứu............................................................................................................................. 2
4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................................................... 2
II. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm......................................................................................................... 3
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm................................................................................. 3
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN........................................................................ 3
3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề................................................................... 4
4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động GD, bản thân, đồng nghiệp và nhà

trường...................................................................................................................................................................... 16
III. Kết luận, kiến nghị.................................................................................................................................... 17
1. Kết luận........................................................................................................................................................... 17
2. Kiến nghị........................................................................................................................................................ 18

2


I. MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Ngày nay với sự phát triển nhảy vọt của khoa học công nghệ nói chung,
của ngành Tin học nói riêng, với những tính năng ưu việt. Đây được coi là một
phần không thể thiếu được của nhiều ngành trong cuộc sống xây dựng và phát
triển xã hội, mà Đảng và Nhà nước đã xác định rõ, ý nghĩa và tầm quan trọng
của tin học và CNTT, truyền thông cũng như những yêu cầu đẩy mạnh của ứng
dụng CNTT. Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH, mở cửa và
hội nhập, hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói riêng và thế giới nói
chung [2].
Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên Ngành giáo dục đã đưa
mơn Tin học vào trong nhà trường và ngay từ bậc Tiểu học, học sinh được tiếp
xúc với môn tin học để làm quen dần với lĩnh vực CNTT, tạo nền móng cơ sở
ban đầu để học những phần nâng cao trong các cấp tiếp theo [2].
Môn Tin học ở bậc Tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với một số
kiến thức ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, rèn luyện một số
kỹ năng sử dụng máy tính,…
Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết như:
+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.
+ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao
động xã hội hiện đại.
+ Bước đầu hình thành năng lực và tổ chức xử lí thơng tin.

Vậy làm thế nào để giúp các em học sinh chưa biết về máy tính, chưa hiểu
về cách sử dụng máy tính, bên cạnh các em chăm ngoan học tốt, vẫn có khá
nhiều em gặp nhiều khó khăn trong việc học mơn tin học. Đặc biệt là đầu năm
học sinh khối lớp 3 Trường TH Nga Văn, nhiều em chưa biết về máy tính, chưa
biết máy tính hoạt động như thế nào, và làm thế nào để thao tác được với máy
tính. Xác định được điều đó bản thân tơi ln suy nghĩ tìm ra các giải pháp để
hướng dẫn các em học sinh học tập tốt hơn và thực hành có hiệu quả hơn thơng
qua sáng kiến: “Rèn kỹ năng sử dụng chuột và bàn phím kết hợp phần mềm
cùng học tốn 3 cho học sinh lớp 3 Trường Tiểu học Nga Văn”.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Nâng cao chất lượng giảng dạy và đổi mới phương pháp dạy môn Tin học
ở Tiểu học:
- Dạy học lấy người học làm trung tâm hay hoạt động hóa người học, phát
huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh.
- Giúp học sinh chủ động chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng, hình
thành thái độ, kích thích lịng ham mê học tập của học sinh, tránh lối học thụ
động.
1


- Đòi hỏi cao ở kỹ năng thực hành của học sinh, hình thành các thao tác
nhanh chóng, chính xác khi sử dụng chuột và bàn phím.
- Giúp học sinh có cơ hội trình bày ý kiến và suy nghĩ của mình và biết
lắng nghe ý kiến của các bạn trong lớp.
- Có khả năng sử dụng máy tính trong việc học những môn học khác,
trong hoạt động vui chơi giải trí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và thích
ứng với đời sống xã hội hiện đại.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Học sinh khối 3 Trường Tiểu học Nga Văn.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Để nghiên cứu đề tài này tơi đã sử dụng một số nhóm phương pháp
nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Thường xuyên sưu tầm tra cứu tài liệu có liên quan đến nội dung đề tài,
qua đó phân tích tổng hợp hệ thống hóa theo mục đích nghiên cứu.
- Phương pháp quan sát:
Thực hiện quan sát trong q trình học tập của lớp, ngồi giờ học tập, đặc
biệt theo dõi trong những giờ thực hành của học sinh nhằm đánh giá thực trạng,
tìm hiểu nguyên nhân, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả.
- Phương pháp điều tra phỏng vấn:
Tiến hành thiết lập một số câu hỏi dạng trắc nghiệm và tự luận cho một số
nhóm học sinh và điều tra qua phiếu liên quan đến việc phân tích đánh giá việc
học của học sinh hay thơng qua phỏng vấn trực tiếp qua đó nắm bắt được thực
trạng.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm:
Thông qua các sản phẩm làm ra của học sinh như bài tập làm việc theo
nhóm, bài kiểm tra của học sinh hoặc bài làm cá nhân nhằm để phân tích, đánh
giá sản phẩm và nhận định đưa kết luận đúng khi dạy học.
- Phương pháp thực nghiệm:
Tổ chức triển khai thực hiện các giải pháp cải tiến để xem xét, đối chiếu
với kết quả ban đầu có tiến bộ khơng, có phù hợp với ý đồ nghiên cứu của tác
giả khơng.
Ngồi ra trong q trình nghiên cứu đề tài này tơi còn sử dụng phối hợp
nhiều phương pháp khác như: Tạo ra các trị chơi, các thủ thuật dạy thực hành
chính xác,..

2


II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
+ Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày 9/12/2000
về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thơng: Nội dung chương trình là tích
cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên tiến, hiện đại ứng dụng
CNTT vào dạy và học [2].
+ Thông tư số 14/2002/TT - PGD&ĐT ngày 1/4/2002 về việc hướng dẫn
quán triệt chủ trương đổi mới giáo dục phổ thông [2].
+ Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa CNTT vào nhà
trường[2].
Mục đích của việc ứng dụng CNTT vào nhà trường nói chung và trường
tiểu học nói riêng là sử dụng CNTT như một công cụ lao động trí tuệ, giúp lãnh
đạo các nhà trường nâng cao chất lượng quản lí nhà trường; giúp các thầy giáo,
cơ giáo nâng cao chất lượng dạy học; trang bị cho học sinh kiến thức về CNTT,
học sinh sử dụng máy tính như một cơng cụ học tập nhằm nâng cao chất lượng
học tập; góp phần rèn luyện học sinh một số phẩm chất cần thiết của người lao
động trong thời kì hiện đại hóa.
Trước vấn đề đó người giáo viên cần phải khơng ngừng tìm tịi khám phá,
khai thác, xây dựng hoạt động, vận dụng, sử dụng phối hợp các phương pháp
dạy học trong các giờ học sao cho phù hợp với từng kiểu bài, từng đối tượng học
sinh, xây dựng cho học sinh một hướng tư duy chủ động, sáng tạo. Giáo viên
phải có sự học tập, sự say mê cùng với lịng quyết tâm cao mới có thể đạt được
yêu cầu giảng dạy môn tin học.
2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM.
Thực trạng:
Vể phía giáo viên:
Mơn tin học mới là mơn tự chọn trong chương trình bậc Tiểu học nên
chương trình và sự phân phối chương trình đang bước đầu có sự thống nhất
được hồn chỉnh. Hiện nay mơn học này mới chỉ đưa vào thí điểm ở một số
trường tiểu học trong Huyện.

Bản thân tôi đã được đào tạo kiến thức tin học, nhưng chưa được thường
xuyên tham gia nhiều những buổi hội thảo hay sinh hoạt chuyên môn, học hỏi
đồng nghiệp còn hạn chế.
Về cơ sở vật chất phục vụ cho việc học của học sinh như số lượng máy
tính cịn hạn chế dẫn đến một máy 2 em ngồi thực hành. Vì vậy việc hướng dẫn
và quản lí các em học sinh rất khó khăn.
Về phía học sinh:
Các em là học sinh nhỏ nên khả năng nhận thức của môn học chưa cao.
Đa số các em đều là con gia đình nơng dân nên điều kiện mua máy vi tính cho
con học cịn gặp nhiều khó khăn, các em khơng có máy tính để thực hành ở nhà.
3


Các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy tính ở trường là chủ yếu, do đó sự
tìm tịi và khám phá máy vi tính với các em cịn hạn chế, nên việc thực hành kỹ
năng và thao tác sử dụng máy cịn mang tính chậm chạp. Quan trọng hơn thế
nữa là đối với các em học sinh khối lớp 3, các em mới bắt đầu được làm quen
cũng giống như người bạn mới nên đang có sự lúng túng khi làm quen với máy
tính. Chính vì điều đó nên tôi nghĩ rằng đối với các em học sinh khối 3 phải gây
sự đam mê và hứng thú ngay từ ban đầu để các em có ý thức tự giác thích học.
Kết quả khảo sát ở khối lớp 3 tại trường Tiểu học Nga Văn đầu năm 2016
- 2017 như sau:
KẾT QUẢ KHẢO SÁT KHỐI 3
Số học sinh chưa biết
Mức độ sử dụng máy tính
sử dụng máy tính
Số lượng
Tỉ lệ
Thao tác nhanh, chính xác
9

18.8%
Thao tác đúng
20
41.6%
Thao tác chậm
10
20.8%
Chưa biết thao tác
9
18.8%
3. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Trên cơ sở nghiên cứu và tìm hiểu các cơ sở tâm lý của học sinh Tiểu học
và cơ sở phương pháp luận dạy học tôi thấy vận dụng các phương pháp dạy học
mới trong giảng dạy môn Tin ở tiểu học sẽ đem lại hiệu quả cao hơn, nâng cao
chất lượng dạy và học. Xu hướng chung trong phương pháp dạy học mới hiện
nay chủ yếu dựa trên ứng dụng của lý thuyết kiến tạo: “ Dạy học lấy người học
làm trung tâm hay hoạt động hóa người học, phát huy tính tích cực, tự giác,
sáng tạo của học sinh”.
Phương pháp dạy học mới trong giảng dạy Tin tiểu học còn dựa trên lý
thuyết hành động nhận thức, lý thuyết hoạt động. Bởi vì trong quá trình nhận
thức cần có sự kết hợp giữa tư duy và hành động, giữa lý thuyết và thực hành: “
Tâm lý của con người hình thành và thể hiện qua hành động”.
Vì vậy bản thân là giáo viên trực tiếp giảng dạy tại trường Tiểu học Nga
Văn. Tôi nhận thấy việc đầu tiên cần làm là làm sao để các em có sự đam mê và
hứng thú học khám phá. Trong quá trình giảng dạy để nâng cao chất lượng và có
hiệu quả tốt cho các em học sinh tơi đã quyết định đưa ra các giải pháp cụ thể
sau:
Giải pháp 1: Giáo dục vệ sinh học đường thông qua thực hành máy
tính.
Đây là một yêu cầu rất cơ bản và cần thiết đối với lứa tuổi học sinh tiểu

học, cần phải được giáo dục tốt. Vào đầu năm học cần cho học sinh học thuộc
nội quy phòng máy, nội quy phịng máy phải được đánh máy, in và phóng to
treo trước phịng học. Các máy tính phải được đánh số thứ tự và có thể giao theo
nhóm ba hoặc bốn học sinh một máy, các học sinh này có trách nhiệm quản lý
4


và thực hành máy của mình tránh hiện tượng gây mất trật tự trong giờ học. Giờ
thực hành, học sinh ngồi phải đúng tư thế và đảm bảo các yêu cầu sau:
- Ngồi thẳng, tư thế thoải mái sao cho khơng phải ngửng cổ hay ngước mắt khi
nhìn vào màn hình, khơng ngồi nghiêng, ngồi ngửa khi thực hành.
- Tay đặt ngang tầm bàn phím khơng vươn ra xa, chuột đặt bên tay phải.
- Nên giữ khoảng cách từ mắt học sinh đến màn hình trong khoảng từ 50cm đến
80cm.
- Khơng nên nhìn q lâu vào màn hình.
- Máy tính nên đặt ở vị trí sao cho ánh sáng khơng chiếu thẳng vào màn hình và
khơng chiếu thẳng vào mắt của học sinh.
- Phòng máy phải gọn gàng, sạch sẽ đảm bảo an toàn cho học sinh.
Học Tin học phải thường xuyên tiếp xúc với máy tính mà nhất là học sinh
tiểu học ở lứa tuổi cịn nhỏ nếu khơng giáo dục tốt cho học sinh về ý thức vệ
sinh học đường khi thực hành máy tính thì học sinh rất dễ mắc các bệnh như:
cận thị, vẹo cột sống, mệt mỏi khi ngồi học…ảnh hưởng đến sự phát triển cả về
thể lực, trí tuệ của học sinh sau này [1].
Bên cạnh đó giáo viên phải giáo dục ý thức học tập của học sinh ở bộ mơn
của mình, tạo cho học sinh sự hứng thú trong học tập bộ mơn từ đó sẽ giúp cho
học sinh có ý thức vươn lên. Trong mỗi tiết dạy giáo viên nên liên hệ nhiều kiến
thức vào thực tế để học sinh thấy được ứng dụng CNTT và tầm quan trọng của
môn Tin học trong thực tiễn và tương lai sau này.
Phải tạo cho khơng khí lớp học thoải mái nhẹ nhàng, khen ngợi, khích lệ
kịp thời đối với từng học sinh để các em hứng thú trong học tập.

Giải pháp 2: Giáo dục học sinh bằng hoạt động tự giác, tích cực.
Học sinh là chủ thể chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành thái
độ chứ khơng phải là nhân vật bị động hoàn toàn theo lệnh của giáo viên. Giáo
viên đóng vai trị chủ đạo điều khiển, định hướng q trình hoạt động của học
sinh. Học sinh thơng qua những hoạt động cụ thể để định hướng thành động cơ,
kiến tạo tri thức mới cho mình. Chẳng hạn khi dạy một nội dung lý thuyết Tin
học người giáo viên cần đưa ra một hệ thống rất nhiều câu hỏi từ dễ đến khó.
Lúc đầu bao giờ cũng nêu ra những câu hỏi rất dễ để lôi cuốn, phát huy tính tích
cực hoạt động đến tất cả các đối tượng học sinh mà nhất là những học sinh chậm
phát triển, giáo viên cần ưu tiên, khuyến khích các học sinh này. Sau đó đưa ra
các câu hỏi khó dần để tất cả học sinh tham gia ý kiến và tự hình thành tri thức
mới, giáo viên góp ý, nhận xét để học sinh xác nhận lại tri thức mới đó [1].
Ví dụ: Khi dạy học nội dung Tin học là cách tắt máy an tồn. Giáo viên
khơng nên nêu trực tiếp cách tắt máy an toàn ngay, áp đặt cho học sinh phải nắm
ngay mà người giáo viên phải khơi dạy sự tích cực, tự giác hoạt động của học
sinh. Học sinh tự hoạt động tìm tịi ra cách tắt máy an tồn như sau:
Khi khơng làm việc với máy tính nữa em cần phải tắt máy. Nếu em khơng
tắt máy mà cứ để máy tính hoạt động suốt cả ngày thì có ảnh hưởng gì? Với câu
hỏi này thì sẽ có rất nhiều học sinh biết nên lớp chắc chắn sẽ sôi nổi hơn.
5


Vậy em tắt máy bằng cách nào? Học sinh sẽ trả lời bằng nhiều cách khác
nhau như: Rút nguồn điện, nhấn vào nút Power trên thân máy, dùng chuột để tắt
máy, dùng bàn phím để tắt máy.
Giáo viên: Có nhiều cách tắt máy khác nhau, nhưng theo em cách tắt máy
nào là an tồn, khơng làm cho máy tính mau hỏng?
Giáo viên chốt: Em tắt máy bằng chuột hoặc bàn phím là an tồn nhất,
máy tính khơng bị hư hỏng và bền hơn. Học sinh xác nhận lại tri thức mới.
Hay khi dạy học với nội dung thực hành, giáo viên không thể áp đặt, bắt

buộc học sinh thực hành một cách thụ động theo ý muốn của mình, mà người
giáo viên phải có phương pháp để phát huy tính tích cực, tự giác bằng các biện
pháp như khuyến khích, khen thưởng để học sinh tích cực thực hành, chiếm lĩnh
tri thức, hình thành kĩ năng cho mình.
Giải pháp 3: Dạy học lý thuyết gắn liền với thực hành.
Phương pháp dạy học lý thuyết gắn liền với thực hành có thể là mới đối
với các môn học khác, nhưng với mơn Tin học tiểu học thì phương pháp này là
khơng thể thiếu khi dạy bất kì một nội dung Tin học nào. Đây là một phương
pháp dạy học chủ đạo trong quá trình dạy học Tin ở tiểu học. Bởi vì học sinh
tiểu học là lứa tuổi mà tâm lý chưa phát triển, khả năng diễn đạt kém, nếu học lý
thuyết chung chung học sinh rất mau quên. Kiến thức Tin học là những nội dung
tương đối mới mẻ, xa lạ và có nhiều khái niệm rất trừu tượng đối với nhiều học
sinh. Hơn nữa kiến thức Tin học đòi hỏi rất nhiều kĩ năng sử dụng máy tính
nhanh chóng và chính xác [1]. Chẳng hạn khi dạy nội dung tắt máy an tồn nếu
u cầu học sinh trình bày cách tắt máy an tồn bằng lý thuyết thì đây là một
yêu cầu rất khó ngay cả đối với học sinh học tốt. Còn nếu yêu cầu học sinh lên
tắt máy tính theo cách an tồn nhất thì q nhiều học sinh biết đến.
Vì vậy dạy học lý thuyết gắn liền với thực hành trên máy tính là điều kiện
rất quan trọng để học sinh xác nhận tri thức mới, hình thành kĩ năng cho mình.
Tri thức Tin học khơng địi hỏi cao ở khả năng trình bày lý thuyết xng mà địi
hỏi học sinh phải có kĩ năng thực hành thành thạo, biết sử dụng máy tính thành
thạo [1].
Hay khi dạy nội dung tập vẽ trên máy tính thì theo phân phối chương trình
của Bộ giáo dục tất cả đều là tiết thực hành, khơng có tiết lý thuyết. Như vậy
dạy Tin học ở tiểu học đòi hỏi cao ở kĩ năng thực hành của học sinh, hình thành
các thao tác nhanh chóng, chính xác khi sử dụng chuột và bàn phím. Đây là cơ
sở, là nền tảng của một người mới bắt đầu học Tin học.
Chính vì vậy mà giờ học Tin học luôn được thực hiện tại phòng máy để
kết hợp song song giữa lý thuyết và thực hành, học nội dung nào sẽ thực hành
ngay nội dung đó.

Giải pháp 4: Giáo viên xây dựng ý tưởng, thiết kế bài dạy phù hợp.
Nội dung giảng dạy là chương trình SGK cùng học Tin học Quyển 1.
Nội dung rất phù hợp, lôi cuốn học sinh. Để thực hiện dạy đạt hiệu quả, ngoài
việc thực hiện đúng theo chương trình, tơi đã thực hiện như sau:
* Phần 1: Làm quen với máy tính
6


Ở phần học này, ngay từ bài đầu tiên, tôi đã giúp cho học sinh xác định
rõ và nhận biết các bộ phận của máy tính và tác dụng của các bộ phận đó bằng
cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ giảng lý thuyết. Sau đó, vấn đề làm
tơi quan tâm nhất là tạo cho các em có thao tác đúng và thành thạo khi sử dụng
chuột và bàn phím.
Ví dụ 1: BÀI CHUỘT MÁY TÍNH.
Khi giáo viên giới thiệu bộ phận con chuột, giáo viên phải mô tả con
chuột, có mấy loại con chuột, trên thân con chuột có những nút nào, thao tác của
các nút đó, tay đặt lên con chuột đó như thế nào.
1. Giới thiệu bộ phận con chuột:
Hình dạng của một số con chuột:
Học sinh quan sát hình dạng của chuột và nhận xét trên thân chuột có
những nút nào

Hình 1
Mặt trên của chuột thường có 2 nút: Nút trái chuột và nút phải chuột.
Nút phải

Nút trái

Hình 2
2. Cách đặt tay và thao tác sử dụng con chuột:

Để điều khiển nhanh và thành thạo chuột thì trước hết phải biết cách cầm
chuột và chức năng của chuột.
7


a) Hướng dẫn học sinh cách cầm chuột:
- Đặt úp bàn tay phải lên chuột, ngón trỏ đặt vào nút trái của chuột,
ngón giữa đặt vào nút phải của chuột.
- Ngón cái và các ngón cịn lại cầm giữ hai bên thân chuột.

Hình ảnh minh họa:

Cách cầm chuột
Hình 3

b) Hướng dẫn học sinh thao tác sử dụng chuột:
- Di chuyển chuột: Thay đổi vị trí của chuột trên mặt phẳng.
- Nháy chuột: Nhấn nút trái chuột rồi thả ngón tay.
- Nháy đúp chuột: Nháy chuột nhanh hai lần liên tiếp.
- Kéo thả chuột: Nhấn và giữ nút trái của chuột, di chuyển con trỏ chuột
đến vị trí cần thiết rồi thả ngón tay nhấn giữ chuột.
Sau đó học sinh quan sát thao tác của cô giáo khi sử dụng chuột trong
quá trình thực hành.
Để giúp các em sử dụng thành thạo các thao tác ngay trong tiết học tơi
cịn lồng ghép một số trò chơi như: Trò chơi Dots, trò chơi Stick,…Với phương
pháp này học sinh nắm bắt rất nhanh, rất hứng thú và nhanh chóng sử dụng được
chuột.
Ví dụ 2: BÀI BÀN PHÍM MÁY TÍNH.
Để giúp các em làm quen với bàn phím, với thao tác gõ phím nhanh,
chính xác thì việc đầu tiên tơi làm là u cầu học sinh quan sát bàn phím, nêu

được tên của các phím trong khu vực chính của bàn phím, cách đặt tay trên bàn
phím như thế nào.
*/ Yêu cầu học sinh quan sát bàn phím máy tính:

Hình 4: Bàn phím máy tính
8


- Tơi cầm trực tiếp bàn phím để hướng dẫn và chỉ cho học sinh biết khu
vực chính của bàn phím.

Khu vực chính của bàn phím

Hình 5

- Sau khi học sinh đã nắm được khu vực chính của bàn phím. Tiếp theo
tôi sẽ vừa nêu tên và chỉ trực tiếp cho học sinh quan sát từng hàng phím trong
khu vực chính của bàn phím như sau:
Trong khu vực chính của bàn phím lần lượt gồm các hàng phím số, hàng
phím trên, hàng phím cơ sở, hàng phím dưới. Đặc biệt các em quan sát thật kĩ
trên hàng phím cơ sở có gì khác biệt với tất cả các phím khác đó là hai phím có
gai là phím F và phím J.

Hàng phím số
Hàng phím trên
Hàng phím cơ sở
Hàng phím dưới

Hai phím có gai

Hình 6

* Phần 2: Em tập gõ bàn phím
*/ Học sinh đã phân biệt được khu vực chính và vị trí của các hàng phím
trên hàng phím. Tiếp theo Gv sẽ hướng dẫn các bạn cách đặt tay, cách gõ trên
bàn phím rất quan trọng trong q trình các bạn luyện gõ bàn phím.
Ví dụ 1: TẬP GÕ CÁC PHÍM Ở HÀNG CƠ SỞ
Gv hướng dẫn và làm mẫu cho học sinh quan sát cách đặt tay và cách gõ
trên bàn phím cơ sở.
9


Các bước đặt tay trên bàn phím như sau:
- Tại hàng cơ sở, em hãy đặt ngón trỏ của tay trái lên phím F (phím có
gai), các ngón cịn lại đặt lên các phím A, S, D như trong hình minh họa.
- Đặt ngón trỏ của tay phải lên phím có gai J, các ngón cịn lại đặt lên các
phím K, L, ; .

Hình 7
- Khi các em đã đặt tay lên bàn phím đúng vị trí thì các em sẽ thực hiện
cách gõ như sau:
Mỗi ngón tay chỉ gõ các phím cùng màu như được minh họa hình 7. Hai
ngón tay cái được dùng để gõ phím cách. Sau khi gõ xong các phím G hoặc H
phải đưa các ngón tay trỏ về phím xuất phát tương ứng là F hoặc J.
Ví dụ 2: TẬP GÕ CÁC PHÍM Ở HÀNG TRÊN
- Yêu cầu học sinh quan sát các phím ở hàng phím trên. Gv hướng dẫn và
làm mẫu cho hs quan sát.
- Các ngón tay vẫn đặt lên các phím xuất phát ở hàng cơ sở.
- Cách gõ: Các ngón tay sẽ vươn ra để gõ các phím hàng trên. Sau khi gõ
xong một phím, phải đưa ngón tay về phím xuất phát tương ứng ở hàng cơ sở.

Hình 8
Ví dụ 3: TẬP GÕ CÁC PHÍM Ở HÀNG DƯỚI
- Yêu cầu hs quan sát các phím ở hàng phím dưới. Gv hướng dẫn và làm
mẫu cho hs quan sát.
- Các ngón tay vẫn đặt lên các phím xuất phát ở hàng cơ sở.

10


- Cách gõ: Các ngón tay sẽ đưa xuống để gõ các phím ở hàng dưới. Sau
khi gõ xong một phím, phải đưa ngón tay trở lại phím xuất phát tương ứng ở
hàng cơ sở.

Hình 9

Ví dụ 4: TẬP GÕ CÁC PHÍM Ở HÀNG PHÍM SỐ
- Yêu cầu hs quan sát các phím ở hàng phím số. Gv hướng dẫn và làm
mẫu cho hs quan sát.
- Các ngón tay vẫn đặt lên các phím xuất phát ở hàng cơ sở.
- Cách gõ: Mối ngón tay sẽ vươn ra để gõ các phím số. Sau khi gõ xong
một phím, phải đưa ngón tay về phím xuất phát tương ứng ở hàng cơ sở.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Hình 10

* Phần 3: Học và chơi cùng máy tính
Gv yêu cầu học sinh cần có thái độ nghiêm túc khi học và làm việc trên
máy tính, khơng phân biệt phần mềm học tập hay phần mềm trò chơi. Gv cần

liên hệ thực tế để giúp học sinh nắm được từ việc học và chơi trên máy tính đến
đời sống thường ngày. Ví dụ u thích mơn tốn qua trị chơi cùng học tốn.
Phần mềm này giúp hs luyện tính kiên trì, tính thơng minh và ngồi ra phần
mềm cịn giúp em luyện tập các thao tác sử dụng chuột và bàn phím.
11


Ví dụ: BÀI HỌC TỐN VỚI PHẦN MỀM CÙNG HỌC TỐN 3
Để có hiệu quả tốt trong thao tác sử dụng chuột và bàn phím, tơi đã quyết
định đưa phần mềm toán 3 vào học xen kẽ và kết hợp chung giúp cho hs học có
hiệu quả, hứng thú hơn trong quá trình thực hành.
1/. Giới thiệu màn hình khởi động của phần mềm

Hình 11
Màn hình khởi động của phần mềm có dạng như hình 11.
- Trên màn hình nháy chuột tại dòng chữ bắt đầu trên cánh cổng, xuất
hiện màn hình cầu vồng.

Hình 12
- Trên màn hình cầu vồng có các biểu tượng ứng với các nội dung mơn
tốn lớp 3. Khi di chuyển con trỏ chuột vào một biểu tượng, em sẽ thấy nội dung
kiến thức hiện ra trong khung chữ nhật phía dưới.
- Tám biểu tượng nằm trên cầu vồng giúp luyện tập nội dung toán học kì
I.
- Tám biểu tượng cịn lại giúp luyện tập nội dung tốn học kì II.
2/. Hướng dẫn hs cách luyện tập.
12


Để luyện tập, em nháy chuột vào một trong các biểu tượng trên màn hình

cầu vịng. Màn hình luyện tập có thể như hình 13 (nhân số có bốn chữ số với số
có một chữ số).
Khi làm tốn, em sẽ điền các số, các dấu >, <, = và chữ.
*/ Để điền số, em nháy chuột vào các nút số ở góc phía dưới bên phải
màn hình hoặc gõ phím số tương ứng trên bàn phím. Khi nhập xong một chữ số,
phần mềm tự động chuyển sang vị trí của chữ số tiếp theo.

Hình 13
*/ Để điền dấu <, =, >, em nháy chuột lên dấu tương ứng trên màn hình
hoặc gõ phím dấu đó trên bàn phím.

Hình 14

*/ Với những bài tốn điền chữ vào ơ, các em sẽ luyện được gõ chữ trên
bàn phím. Gõ chữ tiếng việt theo kiểu Telex hoặc Vni như hình sau:
13


Hình 15
3/. Ý nghĩa các nút lệnh trên màn hình luyện tập.
*/ Nếu khơng làm được phép tính, em có thể hỏi máy tính bằng cách nháy
. Máy tính sẽ cho em biết chữ số tiếp theo cần điền.
chuột lên nút Trợ giúp
Mỗi lần yêu cầu trợ giúp, máy tính sẽ trừ của em 1 điểm.
*/ Sau khi làm xong một phép tính, em hãy nháy chuột lên nút kiểm tra
để xem kết quả đúng hay sai.
- Nếu làm sai, máy tính sẽ cho biết cách làm đúng và có một hình nhắc
nhở em.
Ví dụ như hình dưới đây:

Cách làm đúng

Hình 16
14


- Nếu làm đúng, em được cộng thêm 5 điểm vào điểm của bài làm và
được khen. Ví dụ như hình sau:

Điểm của bài làm

Hình 17
*/ Nếu muốn làm lại phép tính từ đầu, em hãy nháy chuột lên nút Làm lại
.
*/ Nháy chuột lên nút Tiếp tục

để chuyển sang câu tiếp theo.

dùng để dừng làm bài và quay về màn hình cầu vồng.
*/ Nút Thốt
Với bài tốn điền chữ, trên màn hình có hai nút mới như sau:
để nghe cách đọc số từ loa của máy
*/ Nháy chuột lên nút Đọc số
tính. Để nghe được máy tính của em cần có loa.
*/ Nháy chuột lên nút Viết số
để hiển thị cách đọc số bằng chữ tại ô
Đọc số. Giống như nút Trợ giúp, khi chọn nút này máy tính sẽ trừ đi 1 điểm của
em.
Giải pháp 5: Sử dụng phối hợp các hình thức kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của học sinh.

a) Kiểm tra: Là quá trình nhằm cung cấp cho thầy và trị những thơng tin
về kết quả dạy học được thực hiện thường xuyên và xen lẫn trong q trình dạy
học.
Tại thời điểm nào đó, giáo viên dùng một biện pháp nào đó(thường là các
câu hỏi trắc nghiệm kèm theo phương án trả lời) để nắm được ngay kết quả kiểm
tra làm căn cứ cho các bước tiếp theo của tiết học.
Giúp giáo viên thấy được sự thành cơng hay thất bại của q trình dạy
học.
 Một số hình thức kiểm tra:
15


Kiểm tra miệng: Ngoài việc thực hiện mục tiêu chung là đánh giá kết quả
học tập của học sinh. Kiểm tra miệng cịn có mục tiêu riêng là thu hút sự chú ý
của học sinh đối với bài học, tạo liên kết giữa bài học trước, bài học hiện tại và
bài học sắp tới. Kích thích sự tham gia tích cực của học sinh vào bài giảng của
giáo viên. Giúp giáo viên thu thập kịp thời thông tin phản hồi để có những điều
chỉnh thích hợp [1].
Khơng nhất thiết phải kiểm tra miệng vào đầu giờ, có thể kiểm tra giữa
giờ, kết hợp dạy bài mới. Không nên chỉ yêu cầu học sinh nhắc lại kiến thức đã
học mà cần yêu cầu học sinh chỉ ra mối liên hệ giữa các kiến thức và vận dụng
nó vào tình huống mới. Nếu hiểu được kiến thức và vận dụng được kiến thức đủ
thấy câu trả lời đã đủ để đánh giá kết quả học tập của học sinh. Nên kèm theo
kiểm tra miệng bằng một lời nhận xét hoặc khen chê nhưng đều mang tính động
viên, khích lệ.
Kiểm tra thực hành trên máy: Mục tiêu đánh giá năng lực thực hiện các
bài tập thực hành tin học của học sinh. Đánh giá kĩ năng thực hành của học sinh.
Đánh giá về thái độ, trung thực độc lập, hợp tác, tính kiên trì, thận trọng trong
khi thực hành. Gây hứng thú cho học sinh trong việc học tin học [1].
Trước giờ kiểm tra cần kiểm tra phòng máy, đảm bảo các máy tính hoạt

động tốt, đảm bảo an tồn cho học sinh. Cần chuẩn bị trước bài kiểm tra thực
hành trên máy. Có biện pháp quản lý nhằm tránh hiên tượng thiếu trung thực
như lấy bài của học sinh thực hành trước làm bài kiểm tra của mình.
Kiểm tra viết: Theo truyền thống các bài kiểm tra viết vẫn có vai trị chủ
đạo trong hệ thống các bài kiểm tra. Có hai hình thức kiểm tra viết là trắc
nghiệm và tự luận.
- Tự luận: Là hình thức kiểm tra mà các câu hỏi buộc phải trả lời theo
dạng mở, học sinh tự mình trình bày ý kiến trong một bài viết để giải quyết vấn
đề mà câu hỏi nêu ra.
- Trắc nghiệm: Đề bài thường bao gồm nhiều câu hỏi, mỗi câu nêu lên
vấn đề và các thông tin cần thiết để học sinh có thể trả lời từng câu một cách
ngắn gọn.
b) Đánh giá:
Mục đích kiểm tra đánh giá khơng chỉ dừng ở chỗ cho học sinh một điểm
số mà quan trọng là phân tích kết quả cho học sinh thấy được điểm mạnh, chỗ
yếu của mình, chỗ nào nắm vững, vạch ra sai lầm và hướng khắc phục.
Trong năm học 2016 – 2017 tôi đã vận dụng các giải pháp trên vào thực tế
giảng dạy và thấy thực sự có hiệu quả. Song các giải pháp còn nhiều mặt hạn
chế cần sự đóng góp của bạn bè đồng nghiệp.
4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC, VỚI BẢN THẤN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ NHÀ TRƯỜNG.
Sau khi nghiên cứu và qua q trình thực nghiệm tơi nhận thấy đã đạt
được hiệu quả khá khích lệ. Số lượng học sinh sử dụng thao tác máy thành thạo
được tăng lên rõ rệt. Tiết dạy trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, tạo được nhiều
hứng thú cho học sinh trong quá trình tiếp thu bài.
16


Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 3, so sánh với bảng
tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau:

Trước khi thực
hiện chuyên đề
Số Hs Tỷ lệ

Mức độ thao tác

Sau khi thực
hiện chuyên đề
Số Hs Tỷ lệ

Thao tác nhanh, chính xác

9

18.8%

13

27.1%

Thao tác đúng

20

41.6%

27

56.2%

Thao tác chậm

10

20.8%

6

12.5%

Chưa biết thao tác

9

18.8%

2

4.2%

Tăng,
giảm
Tăng
8.3%
Tăng
14.6%
Giảm
8.3%
Giảm
14.6%

Từ bảng kết quả trên cho thấy các giải pháp áp dụng vào việc dạy tin học
khối 3 đã trình bày ở trên các em khơng những nắm vững kiến thức mà cịn thấy
các em có ý thức tự giác học cao hơn, tinh thần học tập tốt hơn, tiếp thu bài
nhanh hơn dẫn tới có chất lượng thật sự.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
Nâng cao hiệu quả giáo dục luôn là vấn đề cấp bách được đặt lên hàng
đầu trong sự nghiệp giáo dục. Dạy tốt – học tốt là mục tiêu mà những người làm
cơng tác giáo dục hướng tới. Tơi xin trích dẫn lời nói của ngun Tổng Bí Thư
Nơng Đức Mạnh trong lễ khai giảng năm học mới tại một trường ở thị xã Sơn
Tây “ Muốn có chất lượng, hiệu quả ở một trường học, giữa hai yếu tố dạy và
học thì yếu tố học là cực kỳ quan trọng. Dạy tốt mà học khơng tốt thì cũng
khơng có được kết quả tốt. Muốn tiếp thu tốt kiến thức, các thầy cơ giáo dạy thì
học sinh phải chăm chỉ học” [3].
Trong những năm gần đây, nhiều nội dung của công tác thi đua trong
ngành giáo dục đã được cụ thể hóa bằng các cuộc vận động “ Hai không” cuộc
vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương tự học và sáng tạo” phong trào “Xây
dựng trường học thân thiện – Học sinh tích cực”. Những cái tên như thế đã thực
sự gắn với trách nhiệm và được sự ủng hộ của các thầy cơ giáo, các bậc phụ
huynh và tồn xã hội [3].
Theo tôi song song với việc bồi dưỡng nhân tài, nâng cao chất lượng giáo
dục thì việc đưa giảng dạy bộ môn tin học là nhiệm vụ cần thiết và cấp bách góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với việc phát triển
kinh tế xã hội trong thời kỳ mới.
Sáng kiến kinh nghiệm mang nội dung “ Rèn kỹ năng sử dụng chuột và
bàn phím kết hợp phần mềm cùng học tốn 3 cho học sinh lớp 3 Trường Tiểu
học Nga Văn” sẽ phần nào giúp các bạn bè, đồng nghiệp nhằm góp một phần
17

quan trọng vào việc giảng dạy bộ môn tin học còn mới mẻ trong trường Tiểu
học hiện nay đặc biệt là những trường đang bắt đầu áp dụng bộ môn tin học
trong trường Tiểu học.
Những biện pháp tơi vừa trình bày khơng phải q xa lạ đối với chúng ta,
nó tựa như những thứ “ Rau cỏ trị bệnh” mà ta bắt gặp trong cuộc sống đời
thường. Bất cứ ai cũng có thể hiểu và áp dụng được.Tuy vậy, trong thực tế
không phải lúc nào cũng được giáo viên chú trọng nó địi hỏi ở lương tâm người
thầy , cần phải coi học sinh như chính đứa con của mình. Khi những cố gắng của
người giáo viên đạt kết quả tốt, được học sinh tin u. Đó mới chính là phần
thưởng lớn nhất trong cuộc đời dạy học của mình[3].
2. KIẾN NGHỊ
Môn tin học là môn chủ yếu thực hành trên máy tính là dụng cụ học tập
có giá trị cao về vật chất do đó cần có sự quan tâm đúng mức của các cấp các
ngành và nhà trường tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho
việc dạy và học môn tin học để giúp cho các em có điều kiện học tập tốt nhất.
Trên đây là một số giải pháp mà tôi đã áp dụng vào dạy tin học khối 3.
Tuy nhiên còn nhiều yếu tố khách quan và chủ quan và vẫn còn nhiều mặt hạn
chế. Rất mong được sự bổ sung góp ý của các cấp lãnh đạo, các bạn đồng
nghiệp để chun đề của tơi được hồn thiện và có hiệu quả cao hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga văn, ngày 3 tháng 4 năm 2017
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.

Lê Thị Khuyên

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp dạy môn tin học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh.
2. Một số biện pháp dạy tốt Tin học ở bậc Tiểu học.
3. Hà Văn Huyện, GV Trường tiểu học Kim Đồng, Huyện EaKar, Tỉnh Đăk
Lăk – “Hướng dẫn học sinh học tốt môn Tin học ở Tiểu học”-SKKN năm học
2011-2012.

19


Cá nhân tơi những năm trước đó chưa có sáng kiến kinh nghiệm nào xếp loại
cấp Huyện.

20