Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Giải pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh

BO GIAO DUC VA DAO TAO
TRUONG DAI
. Hoc KiNH TE TP.HO cHi MINH

.

----&-*e4t----

DINH DO KHANH CHI

I

?

,

'

'

?

GIAI PHAP PHONG NGUA RUI RO TRONG

1

:HO~TDQNGTHANHTOANQU6CTtT~I
,...

-

,...

'

,

'

;:.

NGAN HANG NONG NGHIEP
VA PHAT TRIEN
•
I

,...

,...

-

,

?

NONG THON VI~T NAM CHI NHANH TINH

1

DONGNAI

Chuyen nganh: Tai chinh - N gan hang
Ma s&: 60340201

LU~N VAN TH,;.C Si KINH TE

NGVCH HVONG DAN KHOA HQC:
PGS. TS. HOANG DUC

Tp.

HA Chi Minh- Nam 2014


-

·--------------- ----·-

.

•

...•

LOICAMDOAN
Tac gia xin cam doan

lu~

van nay la c6ng trinh nghien CUu do chinh tac gia thlJC

hi~n,

kh6ng sao chep hay do ai khac thlJc hi~n thay. Tac gia hoan toan chiu trach nhi~m vS
lu~

~

f

""'

van nay.

Tac gia

I
I

l"·

I

\
I
I

~

Dinh D6 Khanh Chi

:\


•.

MVCLVC
TRANG PHl) BiA
LOICAMDOAN
MVCLVC
DANH MVC

'

cAc TU VlET TAT

sa Do, BANG BI:Eu

DANH MVC HiNH,
'

?

1

LOI MO DAU ..................................................................................................................... 1

1. LY do chqn

de' t8i ........................................................................................................... 1

2. Mvc tiCu nghien ctru ...................................................................................................... !
A• t trq-ng va
' ph'm VI• ng h"'
, ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 2
3• f) 01
1en ctru

4. Phtran.g ph3.p nghien cll'u .............................................................................................. 2
5 . KAt
A cua Iu~n
" van .................................................................................................... .2
e can
w

?

CHUONG 1: TONG QUAN vE RiJI RO TRONG THANH TOAN QUOC TE
?

,

"

y,..-:

'

CUA CAC NGAN HANG TRuONG

1.1.

~I

.................................................................. 3

M()t sA vAn d~ cO' ban trong ho~t d()ng thanh tmin quAe t~ .............................3
,

'

,

1.1.1. Khtii nifm ve thanh totin quOc te ..................................................................... 3

1.1.2. Cu sil hinh thimh thanh toan quae d ............................................................. 3
1

1.1.3. D{ic iliim cUa thanh totin qulic t/ .................................................................... 4
,

,

1.1.4. Vai trO cUa thanh totin quOc te ........................................................................ 4
'

,

,

1.1.5. Dieu kifn thanh totin quOc te .......................................................................... 7

vJ tiJn !? ................................................................................
1.1.5.2. DiJu ki?n vJ ilia di~m thanh toan .........................................................
1.1.5.1. DiJu ki?n

7

7
' ki?n ve' thai hc;m thanh toan ........................................................ . 8
1.1.5.3. Dieu

1.1.5.4. Phuang thue thanh toan ........................................................................ 8
1.1.6. Ctie ben lien quan ain ho{lt il9ng thanh totin quae ti .................................. 8

•


...

1.1.6.1. Nguai mua, nguai bcm va cac dc;zi ly .................................................... 8
1.1.6.2. Cac ngiin hang....................................................................................... 9
1.1.6.3. Nguai chuyen chiY .............................................................................. 10
1.1.6.4. C6ng ty biw hiim ................................................................................. 10
1.1. 6. 5. Chinh phil va cac t6 chuc thuong mc;zi ............................................. .. 10

1.2.

Riii ro trong ho~t d()ng thanh tmin quae t~ eua eae ngan hang thuang ~i
................................................................................................................................. 11
1.2.1. Khtii nifm ve rUi ro .......................................................................................... ll

'

1.2.2. PhOn lopi rUi ro ............................................................................................... 12

1.2.3. Ctie lo{li rui ro trong thanh totin quae ti ...................................................... 12
1.2.3.1. Rui ra tac nghi~p ................................................................................. 12
1.2.3.2. Rui ra tin d'?{ng ..................................................................................... 13
1.2.3.3. Rui ra thanh khaan .......................................................................... ... 13
1.2.3.4. Rui ra tY gia ......................................................................................... 14
,.
,: . ' ' . ;if,:. t,
14
1.2 .3 .5 . Ruz ra quae gza va ruz ra uaz ac ....................................................... .

1.2.4. Rui ro trong phuO'ng tht're tin d~!ng ehung tif ............................................. 15
' ........................................................................ . 15
1.2.4.1. fJ6i, w5'i nha xuiit, khiiu
1.2.4.2. IJ6i vai nha nhljp khciu ........................................................................ 16
1.2.4.3. IJ6i v6·i ngiin hangphat hanh .................................................................... 17
1.2.4.4. IJ6i vbi Ngiin hang thong baa .................................................................... 19
1.2.4.5. IJ6i vbi NH au(J'c chi ajnh .......................................................................... 19
1.2.4.6. IJ6ivaiNHxac nhljn. .................................................................................. 19
,
,
,
20
1.2.4. 7. fJ6i v6·i NH chiet khiiu chirng tit ............................................................... .

1.3. Phong ngira

rui

ro trong ho~t d()ng thanh toan quae t~ eua eae ngan hang

thU'O'Dg ~i ................................................................................................................................. 20
1.3.1. Khtii ni~m .................................................................................................................. 20

•
•

1.3.2.

y nghia eua vi~e phong ngifa rui ro trong ho{lt ilpng thanh tOtin quae ti....

20


....
'

1.3.2.1. fJ6i vai hoq,t il(mg kinh doanh cita ngan hcmg thuong mq,i ................... 20
1.3.2.2. fJ6i vai nJn kinh ti ....................................................................................... 20

1.3. Kinh

nghi~m

phong ngira nii ro trong TTQT cua ngan hang J.P. Morgan chase

NA, New York ............................................................................................................................ 21

KET LU~N CHUONG 1 ............................................................................................... 24

CHUONG 2: THlfC T~NG vE RiJI RO VA PHONG NGUA RiJI RO
TRONG HO~T DQNG TTQT T~I NH No&PTNT VN CN TiNH DONG NAI 25
2.1. Khai quat v~ NH No&PTNT CN tinh Dfing Nai ................................................. 25
2.1.1. Qua trinh hinh thimh va phat triin .............................................................. 25
?

2.1.2. B(i mti.y tO chli'c................................................................................................. 26
2.1.3. Kit qua hof!-t ilrng kinh doanh tu 2008-2013 .............................................. 28

. .

. .

,

,

2.2. Thuc trang boat dOng thanh toan quOc te

...........................................................29

2.3. Tht}.'C tr~ng rui ro trong thanh toan quae t~ ~i Agribank DBng Nai ..............36
2.3.1. RUi ro kj thu{j,t ................................................................................................ 3 7
2.3.2. RUi ro tin

d~:~ng

................................................................................................ 39

2.3.3. RUi ro thanh khoiln ........................................................................................ 41
2.3.4. RUi ro 'tj giti ..................................................................................................... 43
2.3.5. RUi ro qu6c gia ................................................................................................ 44

2.4. Tht}.'C tr~ng v~ phong ngira rui ro trong thanh toan quae t~ ............................ 46
2.4.1. Nhii:ng thanh qua ilii ilf!-t ilu(fc ...................................................................... 46
2.4.2. Nhii:ng iliim con tJn lf!-i................................................................................... 48
2.4.3. Nguyen nhan cua nhii:ng rui ro ..................................................................... 48
KET LU~N CHUONG 2 ............................................................................................... 50

CHUONG 3: GIAI PHAP PHONG NGUA RiJI RO TRONG HO~T D<)NG
TTQT T.;,I NH No&PTNT VN CN TiNH DONG NAI. ............................................ 51
3.1. Djnh hu6'ng phat tri~n cua NHNo&PTNT CN tinh DBng Nai
d:~n 2015-2020 ................................................................................................................... 51

.


3.1.1. Dinh hu6'ng phtit triin chung ........................................................................ 51
3.1.2. Djnh huung phtit triin TTQT va phimg ngil'a rui ro trong
ho{lt i/l)ng TTQT................................................................................................................ 51

3.2. Ghii phap phong ngira rui ro trong

ho~t

dqng TTQT ....................................... 52

3.2.1. Nhom giiii phtip do biin than NHNo&PTNT VN CN tinh DBng Nai tht;rc

hifn ..................................................................................................................................... 52
.,. p hap
' p h'ong ngua
' ruz
'. ro t'ac ngh lf!P
·~
.......................................... . 52
3.2 . 1. 1. Gzaz
3.2.1.2. Giai phap phong ngira rili ro tin d?Lng ................................................ 54
3.2.1.3. Giai phap phong ngira rili ro thanh khoan ......................................... 56

... p h'
' ruz
.. ro ty' gza
"' .................................................. . 57
. . . . Gzaz
ap p h'ong ngua
3214
3.2.1.5. Giai phap phong ngua rili ro qu6c gia, rid ro a6i tac ..................... 58
3.2.2. NhOm giii,i phdp h!J tr~ .................................................................................... 59
3.2.2.1. Tir NH No&PTNT VN ......................................................................... 59
3.2.2.2. Tir phia Nha nu6·c ............................................................................... 60
3.2.2.3. Tir phia Ngfm hang Nha nuac ............................................................ 61
3.2.2.4. Tir cac doanh nghi¢p xudt nh{lp khdu ................................................ 61

KET LU~N CHUaNG 3 ...............................................................................................63

KET LU~N

...................................................................................................................... 64

TAl LlE:U THAM KIIAO

•
•


------------------------------------------------------------

.. _.

DANHMVC cAc TUVIETTAT
Agribank D6ng Nai: NH Nong nghi~p va phat tri€n nong thon Vi~t Nam Chi nhanh
tinh D6ng N ai
NHTM: Ngan hang thuang me;ti
NH No&PTNT VN: Ngan hang Nong nghi~p va phat tri€n nong thon Vi~t Nam
NHPH: Ngan hang phat hanh
TTQT: Thanh toan qu6c t~

t.

•
•

XNK: Xufit nh~p kh~u


DANH MVC HiNH, SO DO, BANG BIEU
Hinh 1.1. Thanh tmin qu6c t~ d6i v6i n~n kinh t~ .................................................... 5

::1-

•

'

Sa do 2.1. B<) may to chl:rc Agribank Dong Nai .................................................... 27
Bang 2.1. KSt qua ho~t d<)ng kinh doanh 2008- 2013 .......................................... 28
Bang 2.2. Doanh s6 ho~t d<)ng thanh tmin qu6c tS ~i Agribank D6ng Nai

2008- 2013 .............................................................................................. 31

•

Bang 2.3. Ty 1~ I6i chl:rng tir hang xuit t~i Agribank D6ng Nai .......................... .38
Bang 2.4. Tinh hinh nq ng~n h~n USD qua h~n .................................................... .40
Bang 2.5. Phan

lo~i

nq qua h~n theo nh6m ........................................................... .41

Bang 2.6. Th6ng ke v~ rui ro tY gia ........................................................................ .44
Bang 2.7. Th6ng ke s6 doanh nghi~p xuit nh~p khAu qua cac nu6c c6 chiSn tranh
ho~c hi cAm v~n ...................................................................................... 45

Bi~u dA 2.1. Doanh s6 thanh toan hang xuit, hang nh~p 2008-2013 ................. 32
Bi~u dA 2.2. Phi dich vy ngo~i t~ 2008- 2013 ....................................................... 32

LOIMODAU
1.

Ly do chqn d~ tai
Hi~n nay trong xu huang toim d.u hoa kinh t~ va qu6c t~ h6a cac lu6ng tai

chinh, da lam cho ho~t d()ng kinh doanh n6i chung va ho~t d()ng cua nganh ngan hang
n6i rieng ngay cang tr6 nen phuc ~p. Thgc t~ cho th~y m()t trong nhiing nguyen nhan
chinh gay ra nhfrng cu()c khung hoang kinh t~ la do sv y~u kern cua h~ th6ng ngan
hang. Tru&c tinh hinh d6 doi hoi h~ th6ng cac ngan hang thuong m~i ph

i

'

cai each m~nh me nh~m thich trng va d6i ph6 v&i thi truCm.g ngay cang c~nh tranh gay
g~t, d6ng thai nang cao nang lvc quan tri rui ro trong mQi ho~t d()ng cua ngan hang.

M6i quan h~ ch~t che gifra ngan hang - khach hang - n~n kinh t~, doi hoi cac ngan
hang phai chu d()ng trong mQi tinh hu6ng, dv bao, dv doan dugc kha nang xay ra dS
phong ngll'a rui ro.
Thanh to:in qu6c t~ la m()t ho~t d()ng dem l~i lgi nhu~n Ian cho c:ic ngan hang
va cilng dong vai tro quan trQng trong thuong m~i qu6c t~, d~c bi~t la trong giai do~n

ma cua h()i nh~p kinh t~ ngay nay. Tuy nhien, ho~t d()ng nay cung c6 khong it rui ro
do tinh phuc t~p va da d~ng boi cac y~u t6 qu6c t~ mang l~i.

v&i

mong mu6n hoan thi~n ki~n thuc chuyen mon cua ban than, ti~p c~n va

nghien cli'u thvc t~ cac rui ro trong ho~t d()ng thanh toan qu6c t~, d6ng thai d~ xu~t
m()t s6 giai phap dS phong ngll'a rui ro trong ho~t d()ng thanh toan qu6c t~ n6i chung
va t~i ngan hang Nong nghi~p va phat triSn nong thon Vi~t Nam chi nhanh tinh D6ng
Nai n6i rieng tac gia da chQn d~ tai: "Giai phap phong ngira rui ro trong ho~t d(}ng
thanh toan quAe t~ t~i ngan hang Nong nghi~p va phat tri~n nong thon Vi~t Nam
-Chi nhanh tinh DAng Nai''.
2. My.c tieu nghien cfru:
H~ th6ng hoa nhiing v~n d~ ly lu~n
ho~t

d()ng TTQT t~i ngan hang.

CO'

ban v~ thanh toan qu6c t~ va rui ro trong


2

•

....

Phan tich thvc tqmg rui ro trong

ho~t

d9ng TTQT

t~i

NH No&PTNT VN CN

tinh D6ng Nai trong nhfrng nam gftn day, nhfrng thanh qua d~t duqc va nhfrng diSm
con t6n t~i trong cong tac phong ngl.ra rui ro
D~ xufit cac giai phap dS phong ngl.ra rui ro trong ho~t d9ng TTQT t~i Agribank

D6ng Nai trong thai gian t6i
3. I>Bi hrC}'Ilg va ph~m vi nghien cll'u

a. DJi tU'(Ing nghien cuu: Ho~t d9ng TTQT t~i Agribank D6ng Nai
b.

Pht;~m

vi nghien cuu

- Ph~m vi v~ khong gian: d~ tai duqc thvc hi~n t~i Agribank D6ng Nai
- Ph~m vi v~ thai gian: s6 li~u sir dvng trong nghien c(ru d~ tai duqc thu th~p tir
nam 2008 d~n nam 2013
4. PhtrO'ng phap nghien cll'u:

Sir dvng phuang phap duy v~t bi~n chting dS lu~ giai cac vfin d~ lien quan,
d6ng thai sir dvng phuang phap phan tich, th6ng ke, t6ng hQ'P, so sanh dva tren s6 li~u
cua Agribank D6ng N ai
I.
5. K e"t cau
cua Iu~n van
?

Ngoai phftn

A

ffil,IC

w

lvc, lai rna dftu va ket lu~n, lu~n van duqc chia thanh ba

chuang chinh nhu sau:
ChtrO'ng 1: T6ng quan v~ rui ro trong TTQT cua cac NHTM
ChtrO'ng 2: Thvc tr~ng v~ rui ro va phong ngl.ra rui ro trong ho~t d9ng TTQT ~i

NH No&PTNT VN CN tinh D6ng Nai
ChtrO'Dg 3: Giai phap phong ngl.ra rui ro trong

No&PTNT VN CN tinh DBng Nai

ho~t

d9ng TTQT

~i

NH


3

•

...

CHUONG 1: TONG QUAN vE RiJI RO TRONG THANH TOAN
QUOC TE CUA cAc NGAN liANG THUONG M~
1.1.

Mqt sa vAn d~ CO' ban trong ho,t dqng thanh tmin quae t~

1.1.1. Khai ni?m vJ thanh toan quae ti
Thanh toan qu6c tS la vi~c thgc hi~n cac nghia vv chi tni va quySn huemg lqi vS
tiSn t~ phat sinh tren co

sa cac ho~t

d9ng kinh ts va phi kinh ts giua cac t6 chuc, ca

nhan nu&c nay v&i t6 chuc, ca nhan nu&c khac, hay gifra m<)t qu6c gia v&i t6 chuc qu6c
ts, thong qua quan h~ giua cac ngan hang cua cac nuac lien quan.

1.1.2. Cu sif hinh thanh thanh toan quae ti
Ho~t d<)ng thanh toan qu6c tS duqc b~t ngudn tu ho~t d<)ng ngo~i thuong va

ffil)C dich chinh cua ho~t d<)ng thanh toan qu6c te la d~ h6 trq va phl)C

Vl)

cho ho~t d<)ng

xufrt nh~p khAu gifra cac nu&c di~n ra m<)t each troi chay va hi~u qua. Hon nfra, ho~t
d9ng ngo~i thuong va ho~t d9ng thanh toan qu6c ts lien quan va g~n liSn vai nhiSu 1Inh
VlJC ho~t d<)ng khac, m6i linh vvc ho~t d<)ng la m<)t m~t xich khong th~ thieu trong m<)t
day chuySn ho~t d<)ng kinh te d6i ngo~i cua m6i qu6c gia n6i rieng va tren quy m6 toan
the gi&i n6i chung. Tuy nhien, thanh toan qu6c te la khau c6

y nghia cvc k)r quan tr<_mg

va nhiSu khi hi khau quyet dinh dSn hi~u qua va tang truemg ngokhi ho~t d9ng thanh toan an toan va troi chay thi nguai ban mai thu duqc tiSn va nguai
mua

mai tra duqc tiSn va day l
la co

sa nSn tang b~c nhfit khien cho ho
nh~p khAu tdn t~i phat tri~n.

Tom

l~i,

co

sa

hinh thanh

ho~t

d<)ng TTQT la

ho~t

d<)ng

ngo~i

thuong,

ho~t

d<)ng ngo~i thuong la ho~t d<)ng co sa, con ho~t d<)ng TTQT la hoho~t d<)ng TTQT duqc thgc hi~n qua h~ th6ng ngan hang, cho nen khi n6i den ho~t

d<)ng TTQT la n6i dSn ho

3

•

....

CHUONG 1: TONG QUAN vE RIJI RO TRONG THANH TOAN
QUOC TE CUA cAc NGAN HANG THUONG M~
1.1.

Mqt sA vAn d~ cO' ban trong ho~t dqng thanh tmin quAe t~

1.1.1. Khtii ni?m vJ thanh totin quae ti
Thanh tmin qu6c tS la vi~c thlJC hi~n cac nghia Vl) chi tni va quy~n hu<'mg lqi v~
ti~n t~ phat sinh tren ca

,

sa cac ho~t d9ng kinh ts va phi kinh ts giua cac t6 chuc, ca

nhan nu6c nay v6i t6 chuc, ca nhan nu6c khac, hay gifra m()t qu6c gia v6i t6 chuc qu6c
ts, thong qua quan h~ giua cac ngan hang cua cac nuac lien quan.
1.1.2. Cu su hinh thimh thanh totin quae ti
Ho~t d()ng thanh toan qu6c tS duqc bAt ngu6n tir ho~t d()ng ngo~i thuang va

ffil)C dich chinh cua ho~t d()ng thanh toan qu6c tS la de h6 trq va phl)C Vl) cho ho~t d()ng
xmlt nh~p khfru gifra cac nuac di~n ra m()t each troi chay va hi~u qua. Han nfra, ho~t
d()ng ngo~i thuang va ho~t d()ng thanh toan qu6c ts lien quan va g~n Ii~n vai nhi~u IInh
VlJC ho~t d()ng khac, m6i linh VlJC ho~t d()ng la m()t m~t xich khong the thiSu trong m()t
day chuy~n ho~t d()ng kinh tS d6i ngo~i cua m6i qu6c gia n6i rieng va tren quy mo toan
thS gi6i n6i chung. Tuy nhien, thanh toan qu6c tS la khau c6 y nghia clJc kY quan trQng
va nhieu khi la khau quyet dinh den hi~u qua va tang tru0ng ngo~i thuang, bai vi chi
khi ho~t d()ng thanh toan an toan va troi chay thi nguai ban m6i thu duqc tien va nguai
mua mai tra duqc tien va day I~i Ia ca

sa nen tang b~c nhfrt khiSn cho ho~t d9ng xuAt

nh~p khfru t6n t~i phat tri~n.

sa hinh thanh ho~t d()ng TTQT la ho~t d()ng ngo~i thuang, ho~t

d()ng ngo~i thuang la ho~t d()ng ca sa, con ho~t d()ng TTQT la ho~t d()ng phai sinh. Vi
Tom

l~i,

ca

ho~t d()ng TTQT duqc th1Jc hi~n qua h~ th6ng ngan hang, cho nen khi n6i dSn ho~t

d()ng TTQT la n6i dSn ho~t d()ng thanh toan cua NHTM.


4
'

.
1.1.3. J)~c iliim cua thanh toan quae ti
Thanh toan qu6c t~ diSn ra tren ph:;trn vi toim d.u: phl,lc V\1 cac giao djch thuong rn:;ti,
dftu tu, hqp tac qu6c t~ thong qua rn~ng lucri ngan himg th~ gi&i.
Thanh toan qu6c t~ khac vm thanh toan trong nucrc no lien quan d~n vi~c trao
ddi ti~n cua qu6c gia nay Iciy ti~n cua qu6c gia khac. Vi v~y, khi Icy k~t cac hqp d6ng
rnua ban ngo~i thuong cac ben phai thoa thu~ v&i nhau lciy d6ng ti~n cua nucrc nao la
d6ng ti~n tinh toan va thanh toan trong hqp d6ng, d6ng thai phai tinh toan th~n trQng
d~ Iva chQn cac bi~n phap phong ch6ng rui ro khi cy gia h6i doai bi~n d<)ng.
Ti~n t~ trong thanh toan qu6c t~ thuang khong phai la ti~n rn~t rna no t6n ~i

ducri hinh thuc cac phuong ti~n thanh toan nhu thu chuy~n ti~n, di~n chuy~n ti~n, h6i
phi~u, ky phi~u va sec ghi b~ng ngo~i t~.

Thanh toan gifra cac nu&c d~u duqc ti~n hanh thong qua ngan hang va khong

dung ti~n rn~t, n~u co thi chi trong nhfrng truang hqp rieng bi~t. Do v~y, thanh toan
qu6c t~ v~ ban chcit chinh Ia cac nghi~p V\1 ngan hang qu6c t~, duqc hinh thanh va phat
tri~n tren ca

sa cac hqp d6ng ngo~i thuong va trao d6i ti~n t~ qu6c t~.

Thanh toan qu6c t~ duqc thvc hi~n dva tren n8n tang phap lu~t va t~p quan
thuang rn~i qu6c t~, d6ng thai no cling hi chi ph6i bai lu~t phap cua cac qu6c gia, bai
cac chinh sach kinh t~, chinh sach ngo~i thuang va chinh sach ngo~i h6i cua cac qu6c
gia tharn gia trong thanh toan.

1.1.4. Vai tro cua thanh toan quae ti
~ Thanh toan qu6c ti a6i v&i n~n kinh

fi

Truac xu th~ kinh tS th~ gicri ngay cang duqc qu6c tS hoa, cac qu6c gia dang ra
sue phat tri~n kinh t~ thi truang,

rna

cua, hqp tac va h9i nh~p. Trong b6i canh do,

thanh toan qu6c t~ la chi~c du n6i gifra kinh t~ trong nucrc vcri kinh t~ th~ gicri, co tac
dl,lng hoi tran va thuc dAy ho~t d9ng xucit nh~p khAu hang hoa va dich V\1, dfiu tu nuac
ngoai, thu hut ki~u h6i va cac quan h~ tai chinh, tin dl,lng qu6c tS khac. Ho~t d<)ng


5

thanh tmin qu6c t~ ngay cang duqc khfuig dinh trong ho~t d9ng kinh t~ qu6c dan noi
chung va ho~t d<)ng kinh t~ d6i ngo~i noi rieng. D~c bi~t, trong b6i canh hi~n nay, m6i
qu6c gia d~u d~t ho~t d<)ng kinh t~ d6i ngo~i len hang dftu, coi ho~t d<)ng kinh t~ d6i
ngo~i la con du{mg tit yeu trong chien luqc phat tri~n kinh

te cua m6i nu&c.

Thanh toan qu6c t~ la khau quan tn,mg trong qua trinh mua ban hang hoa, dich
V1,1

gifra cac t6 chuc, cac ca nhan thu9c cac qu6c gia khac nhau. Neu khong co ho~t

d<)ng TTQT, ho~t d<)ng kinh t~ d6i ngo~i kho t6n t~i va phat tri~n duqc. N~u ho~t d<)ng
TTQT duqc nhanh chong, an toan, chinh xac se giai quy~t duqc m6i quan h~ luu thong
hang hoa - tiSn t~ gifra nguai mua va nguai ban m9t each troi chay va hi~u qua. VS
giac d9 kinh doanh, nguai mua thanh toan, nguai ban giao hang th~ hi~n chit luqng
cua m9t chu kY kinh doanh, phan anh hi~u qua kinh t~ va tai chinh trong ho~t d9ng cua
cac doanh nghi~p.
Tom l~i, ho~t d9ng thanh toan qu6c
kinh

te co vai tro quan trQng d6i v&i phat tri~n

te cua m6i qu6c gia va duqc th~ hi~n chu yeu tren cac m~t sau:
Hinh 1.1. Thanh toan quBc t~ dBi vOi n~n kinh t~

1. Boi tran va thuc d~y xu~t nh?p kh~u, d~u tu
nuo·c ngoai

..

Thanh toan
'
'
quocte
d6i v&i
n~n kinh tS

2. Thuc d~y phat tri~n ho~t d('mg djch V\1

3. Tang cuemg thu hut ki~u h6i

4. Thuc d~y thi truong tai chinh hQi nh~p qu6c tS


6

~ Ngan hang thuong mc;zi vai thanh toan

•

qu6c d

Trong thuang m~i qu6c t~, khong phai hie nao cac nha xufit nh~p khAu cling c6
thS thanh toan ti~n hang tiVc ti~p cho nhau, rna thuemg phai thong qua ngan hang
thuang m~i v&i m~ng lucri chi nhanh va h~ th6ng ngan hang d~i ly r()ng kh~p toan c~u.
Khi thay m{lt khach hang thvc hi~n dich vv thanh toan qu6c t~, cac ngan hang tra thanh
du n6i trung gian thanh toan gifra hai ben mua ban.

v &i vai tro trung gian thanh toan, cac ngan hang ti~n hanh thanh toan theo yeu
c~u cua khach hang, bao v~ quy~n lgi cho khach hang trong giao dich thanh toan, tu

vfrn, huang dfrn khach hang nhfrng bi~n phap ky thu~t nghi~p vv thanh toan qu6c t~
nh&m h~n ch~ rui ro, ~o sv tin tuang cho khach hang trong quan h~ giao dich mua ban
v&i nu&c ngoai. M{lt khac, trong qua trinh thvc hi~n thanh toan qu6c t~, khach hang
khong du nang Ivc v~ v6n se cftn d~n SlJ tai trg cua ngan hang, ngan hang se thvc hi~n
tai trg xufrt nh~p khAu cho khach hang m()t each chu d()ng va tich ClJC. Nhin chung,
ngan hang la nguai cung dp hoan hao cac lo~i hinh dich vv kY thu~t va tai chinh nh&m
h6 trg cho cac khach hang thvc hi~n ho~t d()ng thuang m~i qu6c t~. Ngan hang cung
cfrp cac phuang an Iva chQn phuang thuc thanh toan qu6c t~, tai trg xu~t nh~p khAu,
dam bao an toan va quy~n lgi cho

ca hai ben mua ban, thong qua d6 thuc day ngo~i

thuang phat tri8n va rna r9ng quan h~ v&i cac qu6c gia tren th~ gi&i.
Tom l~i, trong day chuy~n ho~t d()ng kinh t~ d6i ngo~i cua qu6c gia, h~ th6ng
ngan hang tham gia va dong vai tro trung tam trong h~u h~t cac giai do~n nhu: thanh
toan qu6c t~, tai trg xufrt nh~p khAu, mua ban ngo~i t~, bao lanh ngan hang trong ngo~i
thuang ... Thanh toan gifra cac nu&c se dugc thvc

hi~n

thong qua ngan hang va vai tro

cua ngan hang trong thanh toan qu6c t~ chinh la chfrt xuc tac, la cfru n6i, la di~u ki~n
dam bao an to an va hi~u qua cho cac ben tham gia ho~t d9ng xufit nh~p khAu, ct6ng thai
tai trg cho cac doanh nghi~p trong ho~t d9ng san xufit kinh doanh xufit nh~p khAu.


.6\lJl

.~ai~

-

II; _,c;J

~

\

u~u

...

A

~

-·

'

~- ~~c

-- -

mua dS thoa thu~n cac di~u khoan ve hqp d6ng mua ban va chuy6n hang hoa ra nuac

•

7

1.1.5. Diiu kijn thanh t01in quae ti
i

1.1.5.1. EJiJu ki?n vJ tiJn t?

Lien quan den dieu ki~n tien t~, cac ben ck thoa thu~n nhfrng v~n de nhu: d6ng
ti~n tinh gia (d6ng tien tinh toan), d6ng tien thanh toan va tY gia quy d6i.

Trong huon ban qu6c tS, tien hang c6 thS duqc thanh toan bfulg d6ng tien cua
nu6c xu~t khAu, b~ng d6ng tien cua nu6c nh~p khAu, ho~c b~ng d6ng tien thu ba. NSu
d6ng ti~n tinh toan va d6ng tien thanh toan la trimg nhau, thi v~n d~

tY gia la khong d.n

d~t ra. NSu d6ng tien thanh toan va d6ng ti~n tinh gia la hai d6ng ti~n khac nhau, thi

cac ben phai xac dinh tY gia quy d6i.

'

Nhin chung, nguai xu~t khAu mu6n ch9n d6ng tien thanh toan la d6ng tien cua
nu6c minh ho~c b~ng d6ng tien c6 xu huang len gia; nha nh~p khAu ciing mu6n thanh
toan b~ng d6ng ti~n nu6c minh ho~c b~ng d6ng ti~n dang c6 xu huang giam gia. Tuy
nhien, hi~n nay h~u hSt cac hqp d6ng ngoc;ti thuong deu duqc tinh toan va thanh toan
b~ng USD va m9t s6 ngoc;ti t~ mc;tnh khac, nghia la dBi v6i cac ben xu~t khAu va nh~p

khAu thi d6ng ti~n tinh toan va thanh toan chu ySu b~ng ngoc;ti t~.
1.1.5.2. EJiJu ki?n vJ etta aiim thanh toim

Dja diSm thanh toan la nai nguai ban nh~n duqc tien con nguai mua tra ti~n. Le
duang nhien, nguai ban luon mu6n nh~n duqc tien tc;ti nu6c minh, bai vi thu duqc ti~n
nhanh va an tofm hon; con nguai mua lc;ti mu6n duqc tra ti~n tc;ti nu6c minh, bai vi nhu
v~y da d9ng v6n. ve phuong di~n

Iy thuyst, vi~c thanh toan con co the diSn ra a m9t

nu6c thu ba, nu6c phat hanh d6ng ti~n thanh toan.
Trong thvc tS, vi~c quy dinh dja diSm thanh toan ph\1 thu()c chu ySu vao: tuong
quan b,rc luqng gifra hai ben trong quan h~ hqp d6ng; phuang thuc thanh toan; va d6ng
ti~n thanh toan la cua nu6c nao .

•


9

ngoai (xuit khfru). Thong thu
kY

phat h6i phiSu.
Nguai san xuit hang hoa- manufacturer: hi nguai t11Jc tiSp san xueit hay lam ra
hang hoa nhung khong phai la nguai xueit khfru. Thong thuang, nguai san xuit phat
hanh phiSu dong goi, phiSu phan lo~i va ban ke chi tiSt; trong m()t s6 truang hgp,
nguai san xuit con phat hanh gieiy ch(mg nh~n xuit xu hang hoa, giiy ch(mg nh~n cheit
luqng, s6 luqng.
\

Cac

d~i

ly- agents: nhin chung, nguai mua thu
d~i

ly cua minh

d~t ~i

nu&c nguai xueit khfru va nguqc l~i, nguai ban co d~i ly cua minh d~t t~i nu&c nguOi
li

nh~p khfru. Cac d~i ly nhu v~y la dn thiSt bai vi khoang each gifra cac nu&c thuang reit

xa, hon nfra, cac d~i ly nay co th~ cham soc khach hang va xu ly cac tinh hu6ng m()t
each tl1JC tiSp, Cl,l th~ va nhanh chong.
1.1.6.2. Ccic ngan hang

Ngan hang cua nha nh4p khizu

co thi tr9' giup

Tim kiSm nhfrng nha cung cclp hang hoa nu&c ngoai.
Theiu hi~u nhfrng nhu du cua nha nh~p khfru va s~n sang tu vein d~ nha
nh~p khfru bao v~ t6t nheit lqi ich cua minh.
Ki~m tra b() ch(mg tir thanh toan hang nh~p.
Nh~n ti~n

tu nha nh~p khfru thanh toan cho b9 ch(mg tu.

Tht,rc hi~n chuy~n ti~n cho nguai xueit khfru.
Tai trq cho nha nh~p khfru th\fc hi~n thuang m~i qu6c tS.
Ngan hang cua nha xudt khizu

co thi tr9' giup

Tim kiSm nhfrng nha nh~p khfru nu&c ngoai.
Theiu hi~u nhfrng nhu du cua nha xueit khfru va s~n sang tu vein d~ nha
xueit khfru bao v~ t6t nheit lqi ich cua minh.
Ki~m tra b() chung ru thanh toan hang xueit.

TB chuc thanh toan cho b9 ch(mg tir.


10

Nh~n tien thanh toan tren danh nghia ngucri xu~t khAu.

Tai trq cho nha xu~t khAu thgc hi~n thuang m(;li qu6c tS.
1.1.6.3. Nguai chuyen cha (the Carrier)

Hang hoa co thS duqc chuyen cha gifra cac qu6c gia b~ng cac phuang thuc v~n
tai khac nhau. Su dl)ng phuang thuc v~n tai nao ph\l thu9c chu ySu vao vi tri dia ly, d~c
diSm tl)" nhien cua tuySn duang va thoa thu~n gifra ngucri mua va ngucri ban. Trong
thuang m(;li qu6c tS, ngucri chuyen cha co thS la:
Cong ty v~n tai biSn (Shipping company).
Hang v~ tai hang khong (Airlines)

•

Cong ty v~n tai duang b9 (Trucking company).
Hang v~n tai duang s~t (Railways).
Cong ty v~n tai duang song (Barges/inland waterways).
Buu di~n (Post offices).
ChuySn phat (Couriers)
Ngucri chuyen cha trong ngo<;1i thuang phat hanh cac chung tlr v~n tai nhu:

V~n

dan duang biSn (Bill of Lading); V~n dan hang khong (Airwaybill) v.v.
1.1. 6. 4. Cong ty biw hiim (Insurance Company)

Cong ty bao hiSm bao hiSm cho hang hoa trong qua trinh v~n chuySn tlr nu6c
nay sang nu6c khac. Theo thoa thu~n, ngucri mua bao hiSm co thS la nha nh~p khAu
hay nha xu~t khAu. Cac lo<;1i rui ro duqc bao hiSm la theo thoa thu~n gifra cong ty bao
hiSm va ngucri mua bao hiSm. Cong ty bao hiSm phat hanh cac chilng tir bao hiSm hang
hoa nhu: bao hiSm dan (Insurance Policy), Gi~y chilng nh~n bao hiSm (Insurance
Certificate), Tcr khai bao hiSm bao (Declaration under an open cover).
1.1.6.5. Chinhphu

va cac t6 chirc thuong mt;zi

Hi~n nay, v6i nhfrng ly do khac nhau, hAu h~t cac nu6c deu yeu du gi~y phep
nh~p khAu d6i v6i m9t s6 lo<;1i hang hoa nh~t d!nh. Do do, nha kinh doanh mu6n nh~p


11

khfiu nhfrng lo~i himg h6a nay nhfrt thi~t phai xin duqc gifry phep nh~p khfiu tru6c, n~u
khong hang h6a se bi tich thu. Nhfrng nu6c h~n ch~ vS ngu6n ngo~i h6i c6 thS uu tien
thanh tmin cho hang h6a nh~p khfiu bftng lo~i ngo~i t~ c6 s~n, ho~c phai dugc phep cua
ca quan quan ly ngo~i h6i m6i dugc mua va chuySn ngo~i t~ ra nuac ngoai.
Tuang

tv, ban than nha nh~p khfiu ho~c theo quy ch~ cua nu6c nh~p khfiu yeu

c~u hang h6a nh~p khfiu phai dugc kiSm tra giam dtnh vS chfrt lugng va xufrt xu hang

h6a truac khi dugc gui di. NhiSu CO' quan t6 chuc thuang m~i dUng ra lam vi~c nay,
ch~ng h~n Phong thuang m~i ho~c ca quan giam dinh qu6c t~.

Nuac nguai xufrt khfiu co thS ap dvng ca ch~ cfrp phep d6i v6i m(>t s6 hang h6a

xufrt khfiu nhfrt dinh nh~m bao dam r~ng hang h6a duqc dinh gia dung. H~ th6ng cfrp
phep xufit khfiu cho phep theo doi va kiSm soat ngu6n thu tu xufit khfiu cua qu6c gia.
Hai quan va cac CO' quan chuc nang ti~n hanh lam thu tvc thong quan, thu thu~
xufrt nh~p khfiu cho ngan sach nha nuac va phat hanh h6a dan hai quan. Nghia V\1 phai
tra thu~ va muc thu~ danh vao hang h6a xufrt nh~p khfiu ph\1 thu(>c vao lo~i hang h6a
va hi~p dinh gifra cac chinh phu.
1.2. Rui ro trong ho~t dqng thanh tmin qufic t~ cua cac ngan hang thuong ~i
1.2.1. Khtii ni?m vJ rui ro

Quan diSm vs rui ro co hai truang phai lan: do la truang phai truysn th6ng (hay
con gQi la truang phai tieu C\l'C) va truang phai trung hoa. Theo truang phai truySn
th6ng, rui ro la nhiing thi~t h~i, mfit mat, nguy hiSm ho~c cac y~u t6 lien quan d~n nguy
hiSm, kho khan, ho~c diSu khong chic chin co thS xay ra cho con nguai. D~i di~n cua
truang phai nay' tir diSn Oxford cho ring rui ro la kha nang g~p nguy hiSm ho~c hi dau

dan thi~t h~i .... Trong khi d6, theo each nhin cua truang phai trung hoa, rui ro la S\1' bfrt
tric co thS do luang duqc. Theo Allan Willett trong cu6n "Risk and Insurance" thi "rui
ro bfrt tric cv thS c6 lien quan d~n m(>t bi~n c6 khong mong dgi. M6i quan diSm hay
khai ni~m tren sir dvng nhfrng ngon tir khac nhau nhung dSu co diSm chung la dS c~p
(I

'

d~n m(}t hay IDQt chu6i S\1' ki~n rna no xay ra se t~O ra cac t6n thfrt ho~C dem l~i nhfrng


12

ca h()i. Trong ph~m vi nghien Clru cua dS tai, tic gia chi xet rui ro

aday nhu la cac bi~n

c6 c6 th~ gay anh huang x~u d~n qua trinh ho~t d()ng kinh doanh cua cac ngan hang
thuang

m~i,

lam giam

hi~u

qua

ho~t

d()ng cua ngan hang. Tir d6 dua ra cac giai phap

h~n ch~ rui ro nh&m ngan ch~n cac t6n th~t trong ho~t d()ng cua ngan hang.

1.2.2. Phiin lofti rui ro

C6 nhiSu tieu chi d~ phan lo~i rui ro, tac gia xin gi6i thi~u tieu chi duqc sir d1,mg
ph6 bi~n d6 la phan lo~i theo ngu6n g6c rui ro, theo d6 c6 cac lo~i rui ro sau:
Rui ro do moi truemg thien nhien (thien tai, bao h,1t, song th~n, set danh, d~t 16,
h~n han, suang mu6i ... )

Rui ro do moi truemg van h6a (do thi~u hiSu bi~t hay b~t d6ng vS van h6a nhu
phong tvc, t~p quan, 16i s6ng, ngh~ thu~t, d~o due)
Rui ro do moi truemg xa h()i (sv thay d6i cac chufin mvc gia tri, hanh vi con
nguai, du true xa h()i, cac dinh ch~ ... )
Rui ro do moi truang chinh tri (do chi~n tranh, dinh cong, thay d6i th~ ch~, mAt
6n dinh trinh tri ... )
Rui ro do moi truang lu~t phap
Rui ro do moi truemg kinh t~ (do cac nhan t6 anh huang nhu: t6c d() phat tri~n
kinh t~, khung hoang, suy thoai kinh t~, l~m phat, cy gia, lai suAt, gia ca hang h6a ... )
Rui ro do moi truang ho~t d()ng cua t6 chl:rc (rui ro tlr cac linh

VlJC

nhu: cong

ngh~, t6 chuc b() may, van h6a t6 chuc, tuySn dvng, dai ng() nhan vien, quan h~ khach

hang, d6i thu c~nh tranh, tam ly nha lanh d~o ... )
1.2.3. Ctic lofti rui ro trong thanh totin quae ti

1.2.3.1. Rid ro tac nghi¢p

Rui ro tic

nghi~p

la rui ro xay ra trong qua trinh thvc

hi~n nghi~p V\1·

Trong

phuang thuc chuysn tisn, phuang thuc nha thu, rui ro tic nghi~p phat sinh khi can b9
ngan hang khong thvc

hi~n

theo dung chi thi cua khach hang;

ho~c

do kinh

nghi~m,


13

ki~n thuc con non kern nen chua tu vftn, cimh bao cho khach hang nhiing nii ro c6 thS

x:iy ra. Trong nghi~p vv tin dvng chtrng tlr, nii ro tac nghi~p x:iy ra phftn 16n la do trinh
d() cua can b9 nhan vien. Ngoai ra, SlJ sa sufit, thi~u c~n th~ dftn d~n vi~c hanh d()ng
khong theo dung cac quy djnh, t~p qmin qu6c t~ cilng gay ra nhiing nii ro tac nghi~p
nghiem trQng. H~u qua cua nii ro tac nghi~p la rftt 16n, anh hu6ng d~n uy tin va tai san
cua ngan hang.
1.2.3.2. Rid ro tin dl;lng
\

Rui ro tin dvng la nii ro phat sinh trong truOn.g hQ'P ngan himg khong thu duqc
d~y du ca g6c va Hii cua khoan vay, ho~c la vi~c thanh toan nq g6c va Hii kh6ng dung

kY h~n. Trong ho~t d()ng thanh toan qu6c t~ cac khoan tin dvng d6 la: rna LIC theo yeu
du nha nh~p kh~u; cho nha nh~p kh~u vay dS thanh toan L/C, nha thu; chi~t khftu b9
chirng tir xufit kh~u ...
1.2.3.3. Rid ro thanh khoan

Thanh khoan la kha nang ngan hang dap trng kip thai va d~y du cac nghia V\1 tai
chinh phat sinh trong qua trinh ho~t d()ng kinh doanh nhu chi tra ti~n gui, cho vay,
thanh toan va cac giao dich tai chinh khac. Rui ro thanh khoan la kha nang ngan hang
khong dap trng dugc cac nghta V\1 tai chinh m(}t each ttrc thai ho~c phai huy d(}ng v6n
b6 sung vai chi phi cao. Chi trong truOn.g hQ'P d~c bi~t h~n hilu, nii ro thanh khoan mai
de dQa d~n kha nang thanh toan cua ngan hang. Vftn d~ thanh khoan la vftn d~ thuOn.g

.

-

nh~t nen m(}t trong nhfrng nhi~m V\1 quan trQng d6i vai nha lanh d~o ngan hang la bao

dam kha nang thanh khoan m()t each thuOn.g xuyen, lien tvc va d~y du. Ngan hang c6

kha nang thanh khoan t6t khi n6 c6 trong tay m()t lugng v6n kha dt,mg vai quy mo hly ho~c ngan hang c6 thS nhanh chong huy d()ng v6n thong qua con duang vay ng ho~c
ban tai san c6 kha nang thanh khoan cao. Yeu du thanh khoan cua ngan hang dugc
xem xet tren m6i tuang quan cung -

du ti~n t~. Trong ho~t d()ng thanh toan qu6c tS

cung thanh khoan g6m chu ySu la ti~n gui ngo~i t~ cua khach hang, doanh thu tir xufit


14

khfru; d.u thanh khm'm chu yeu la khach hang rut ngol;li t~, thanh tmin hang nh~p khfru
I

(d~c bi~t la L/C d~n h~n).

1.2.3.4. Rid ro

Rui ro

tY gici

tY gia hl rui ro d~c thu rna cac chu th8 kinh doanh qu6c tS phai dai m~t

khi vi~c thanh tmin duqc fin dinh b~ng ngol;li t~ nao d6. Bfit ky SlJ biSn d(>ng tang hay
giam cua tY gia m9t each d9t ng(>t deu anh hu6ng den doanh sa, gia ca va lqi nhu~n cua
cac nha kinh doanh xufit nh~p khfru. NSu ngol;li t~ duqc Iva chQn trong thanh toan len
gia se gay t6n thfit cho nguai nh~p khfru, nguqc ll;li, ngol;li t~ d6 mfit gia gay t6n thfit cho
nguai xufit khfru.

1.2.3.5. Riti ro qubc gia

va rui ro ilbi tcic

~ Rui ro quae gia: la nhfmg rui ro lien quan dSn SlJ thay d6i ve chinh tri, kinh tS,

vs chinh sach quan ly ngol;li h6i -

ngol;li thuong cua m9t quae gia khiSn cho cac ben

tham gia kh6ng thS thvc hi~n nghia V\1 cam kSt cua minh vai dai tac nuac ngoai. Rui ro
quae gia co ths t6n tl;li duai cac dl;lng sau:
Rui ro chinh tri: Tinh 6n dinh cua m(>t quae gia dong vai tro rfit quan
trQng trong giao thuong qu6c tS. Bfit cu m(>t SlJ thay d6i nao ve chinh sach cua chinh
phil deu c6 thS anh hu(mg dSn hol;lt d(>ng kinh doanh qu6c tS. Ching hl;ln, khi m(>t quae
gia c6 chiSn tranh,

CUQC

chiSn se pha va mai quan h~ gifra quae gia lam chiSn vai m(>t

sa nuac khac tren thS giai. Sv um pha cua chiSn tranh c6 th8 lam cho qu6c gia

hi nl;ln

giam ho~c kh6ng con kha nang thvc hi~n cac cam kSt da kY vai dai tac quae tS.
Rui ro kinh tS: Bai canh kinh tS cua m(>t quae gia se tac d(>ng dSn niem
tin cua nha kinh doanh, dAu tu quae tS dSn qu6c gia d6. NSu m(>t quae gia suy thoai
ho~c

hi khung hoang kinh te, kha nang thu hut van va giao thuong quae ts cua nuac do

se giam sut va nguqc ll;li. Rui ro kinh tS con lien quan dSn nhfmg l~nh cfim v~n cua cac
nuac d~c bi~t la l~nh dm v~n cua My dai vai m(>t sa nuac va t6 chuc. NSu thvc hi~n
TTQT cho nhfmg nu&c n~m trong danh sach cfim v~n cua My b~ng d6ng USD qua cac


15

ngan hang ~i My, khoim tiSn do l~p me bi phong toa. Ngan hang thuc thanh tmin bi
m&t tisn trong khi nguai thv hu6ng van chua nh~n duqc khoan tiSn rna hQ duqc hu6ng.
Rui ro vS quan ly ngo~i hdi: Quan ly ngo~i hdi la h~ thdng ki~m soat
lu6ng ngo~i hdi nh~p vao ho~c chuy~n ra khoi m9t d§.t nu&c. Trong quan ly kinh t~, cac
chinh phu thuang ban hanh cac chinh sach nh~m khai thong ho~c h~n ch~ lu6ng ngo~i
hdi nh~m thvc hi~n chinh sach phat tri~n kinh t~ cua qudc gia trong tUng thai k)r.
Nhiing bi~n phap nay co th~ ~o ra sv ch~m tr~ trong thanh toan, lam gia tang chi phi
va thai gian cua cac thuang gia va nha dfru tu qudc t~.
~ Rui ro ddi tac: la rui ro xay ra khi m9t ben tham gia c6 tinh khong thvc hi~n

dung nghia V\1 cua minh gay thi~t h~i t&i quySn lqi cua ddi tac. Trong ho~t d(lng thanh
toan qu6c t~, rui ro nay r§.t d~ co kha nang xay ra vi cac ben ddi tac tham gia thuang V\1
thuang 6 each xa nhau,

th~m

chi khong

g~p m~t

nhau trong qua trinh mua ban, do

v~y

c6 th~ khong n~m ro nhiing thong tin vS uy tin, d~o due kinh doanh, nang lvc tai chinh
cua ddi tac. Han nfra, do cac ben ddi tac 6 each xa nhau nen diSu ki~n ti~p c~n thuang
xuyen d~ theo doi, giam sat vi~c thvc hi~n nghia vt; g~p nhiSu kh6 khan.
1.2.4. Rui ro trong phuung thuc tin d1;tng chting tir:

Trong ho~t d(lng TTQT co nhiSu phuang thuc thanh toan khac nhau, trong do
tin d\mg ch(rng tl:r la phuang thuc thanh toan dam bao duqc quySn lqi cho nha xu§.t
nh~p kh~u cao nh§.t so v&i cac phuang thuc thanh toan khac. Tuy nhien, no chua phai

la phuang thuc thanh toan tuy~t ddi an toan cho cac ben tham gia van con m9t s6 rui ro
cho ca nha xu§.t kh~u, nha nh~p kh~u va cac ngan hang tham gia.
1.2.4.1. Dbi vbi nha xudt khdu:

D6i v&i nha xu§.t kh~u c6 th~ g~p nhiSu kho khan ho~c khong th~ thvc hi~n duqc
cac diSu khoan trong thu tin d\mg, n~u nhu nha nh~p kh~u c6 tinh rna thu tin d\mg
khac v&i n9i dung da thoa thu~n, ho~c dua them vao cac diSu khoan rna chua duqc

.

d6ng y tru&c day, ch~ng h~n:


16

Thai gian giao himg qua gfrp khong the dap (rng duqc.
Cac ch(rng tir yeu cAu xufrt trinh kh6 ho~c khong the thvc hi~n duqc.
Quy dinh cu6c phi v~n h'ti rna nha xufrt kh~u khong the chfip nh~n duqc.

Thai h:;m hi~u Ivc L/C qua ng~n, nha xufrt kh~u khong du thai gian t~p
hqp ch(rng tir de xufit trinh.
Lo~i

thu tin dt,mg khong dung nhu da duqc thoa thu~n.

Ngay khi nha xufit kh~u da chfip nh~n cac diSu ki~n cua thu tin dt,mg, v~n
g~p rui ro trong khau thanh toan: B() ch(rng tir khong phil hqp va ngan hang tir ch6i

thanh toan ho~c NHPH/Ngan hang xac nh~n mfit kha nang thanh toan.

..

Trong thvc tiSn buon ban gifra cac qu6c gia trong khu V\l'C gAn nhau,
hang dSn cang tru6c khi nha nh~p kh~u nh~n duqc ch(rng tir v~n tai. De thu~n ti~n cho
vi~c nh~ hang rna khong dn bao lanh cua ngan hang, nguai rna thu tin dt,mg yeu cAu

~~$~~~~~~~~~~~~~~~~
nh~p kh~u. Chung tir g6c nay se duqc nh~n hang thay th~ cho ch(rng tir gui qua cho

ngan hang. Trong truang hqp nay, n~u nhu ngan hang xac difih la bfit hqp 1~, trong khi
nha nh~p khfru da nh~n duqc hang va tir ch6i thanh toan. Nhu v~y nha xufit khfru phai
chap nh~n rui ro.
NHPH L/C khong thvc hi~n dung cam k~t cua minh trong thanh toan cho
nha xufit khfru.
1.2.4.2. D6i vbi nha nhtjp khdu:

•

Ngan hang se ti~n hanh tra tiSn cho ngum huang lqi dva tren cac ch(rng tir duqc

xufit trinh, khong dva vao vi~c kiem tra hang hoa. Ngan hang khong chiu trach nhi~m vS
tinh xac thvc cua cac ch(mg tir, khong chiu trach nhi~m vS s6 luqng va chfrt luqng hang
duqc giao. Do v~y, n~u c6 sv gia m~o trong vi~c xufit trinh ch(mg tir gia de nh~n duqc
thanh toan, thi trong truang hqp nay, nha nh~p khfru phai b6i hoan l~i s6 tiSn rna NHPH
thu tin dt,mg da tra cho nguai huang Iqi .

..


I

I

17

I
I

I

I

Nha nh~p khfiu g~p rui ro trong truang hQP nha xufrt khfiu xufrt trinh cac chi:mg tir
phil hQP v6i quy djnh cua L/C va

I

nh~n

dugc thanh toan

ru ngan hang nhung hang hoa

kh6ng giao dling hQP d6ng bm vi ngan hang kh6ng lien quan dSn vi~c kiSm tra hang hoa

I
I

I

I

I

I

nhu da phan tich atren.
Khi can thiSt co SlJ thay d6i ve cac dieu khoan trong hQP d6ng thi nha nh~p khfiu
phai tu chinh, sua d6i cac dieu khoan trong LIC. Nhu v~y, thai gian giao hang co thS bi trS
han, khong ths dap t:mg nhu du kinh doanh cua nha nh~p khfiu kip thm, va phai chiu phi
tu chinh, sua d6i.

Trong m9t s6 truang hqp, hang da dugc giao dSn nai dSn nhung nha nh~p khfiu v§:n

..

chua nh~n dugc cac chi:mg tir thanh toan va nhu v~y kh6ng thS nh~n hang dugc. NSu nha
nh~p khfru can gfrp hang hoa hay

SQ'

chiu chi phi luu kho thi phai thu xSp dS NHPH phat

hanh m9t bao lanh gl'ri hang tau dS nh~n hang, nha nh~p khfru phai chiu them chi phi
kh6ng nho tra cho ngan hang.
1.2.4.3. D6i wYi ngan himgpluit hanh:

NHPH phai thvc

hi~n

thanh toan cho nguai th\1 huang theo quy dinh clia LIC.

Trong truang hQP nha nh~p khfiu chu tam kh6ng hoan NHPH se g~p rui ro tin dl)llg.
Khi thanh toan L/C xac nh~, NHPH hay dugc yeu du chfrp nh~n thanh toan cho
nguai thl) huang rna chua nhin thly b9 chUn.g ru. Trong truang hQP nay, nSu kh6ng co SlJ
chfrp thu~ truac cua nguai nh~p khfru ve vi~c hoan tra, thi NHPH se g~p rui ro khi b9
chi:mg tir sai sot, nSu nha nh~p khfru

ru ch6i ngan hang se kh6ng truy hoan dugc tien ru

nha nh~p khfru. ve m~t nguyen tftc, NHPH co quyen truy doi ngan hang tra tien cho b9
chi:mg tU sai sot. Nhung nhu da noi atren, vi~c nay to ra mfrt thm gian va t6n kern.
NSu NHPH tra tien hay chfrp nh~ thanh toan hBi phiSu kY h~, rna kh6ng kiSm tra

kY lu5ng b9 chi:mg ru, dS b9 chi:mg ru co 16i, nha nh~p khfiu ru chBi thi NHPH kh6ng th~
doi tiSn nha nh~p khfru.