Bảo vệ ánh sáng tương lai
Tránh cho bé đọc sách trong bóng tối hoặc chơi trên máy vi tính quá nhiều
vì dễ dẫn đến mệt mỏi thị giác
Một đôi mắt khỏe sẽ giúp trẻ tiếp thu bài tốt, hoạt động nhanh nhẹn cũng
như góp phần bảo vệ sức khỏe của chúng.
Chấn thương là vấn đề thường gặp ở trẻ em, đặc biệt trong lứa tuổi thiếu
niên vì trẻ rất hiếu động, thích khám phá. Khi bị chấn chương xương khớp, trẻ em
có xu hướng nhanh phục hồi hơn người trưởng thành do đặc điểm sinh học của cơ
thể đang trong giai đoạn phát triển.
Nhưng các chấn thương mắt lại khác. Những tổn thương ban đầu có thể gây
ảnh hưởng lớn đến thị giác của trẻ.
Chúng ta hãy tìm hiểu một số vấn đề cần lưu ý về mắt ở trẻ em. Từ đó, bạn
có biện pháp nhanh chóng, kịp thời trong việc bảo vệ ánh sáng cho mầm non của
đất nước.
Không nên xem thường những dấu hiệu nhỏ
Trẻ em không ý thức được những trò chơi nguy hiểm hoặc đồ dùng trong
gia đình nhọn, sắc rất dễ tự gây chấn thương cho mình hoặc người khác. Trẻ
thường sợ bị la mắng nên không dám nói với bố mẹ hoặc người lớn khi xảy ra sự
việc. Chỉ đến khi trẻ đau nhức dữ dội hoặc nhìn mờ nhiều, kéo dài, bố mẹ mới
biết.
Có trường hợp chấn thương một mắt, trẻ vẫn nhìn rõ bằng mắt còn lại, đến
khi trưởng thành, đi khám sức khỏe hoặc vô tình kiểm tra mới biết mắt bị hỏng.
Người lớn dễ bỏ qua những chấn thương không gây chảy máu, phù nề như
trầy, trợt rách một phần giác mạc (tròng đen) hoặc thậm chí thủng nhãn cầu, có dị
vật trong mắt với diễn tiến ban đầu khá âm ỉ.
Họ thường cho là đau mắt đỏ và tự mua thuốc nhỏ, đến khi bệnh trầm trọng
mới đến cơ sở chuyên khoa để khám và điều trị. Ở giai đoạn này thường khó chữa
trị phục hồi thị lực, có trường hợp để lại hậu quả nặng nề đến mức phải bỏ mắt.
Do vậy, bạn cần lưu ý những vấn đề cơ bản như giữ trẻ khỏi các trò chơi
nguy hiểm, vật sắc nhọn... Khi nhận thấy bất cứ biểu hiện bất thường ở trẻ như
chảy nước mắt, nhiều gỉ, đỏ mắt, sưng, phù nề tròng trắng, phù nề mí, sợ sáng khi
ra nắng, bé than đau... bạn nên đưa con đi khám mắt càng sớm càng tốt để bác sĩ
có hướng chữa trị kịp thời.
Một điều cần tránh là không la mắng để trẻ bình tĩnh, yên tâm nhớ và kể lại
thời gian xảy ra sự việc, loại vật gây chấn thương, hướng của chấn thương...
Những thông tin này giúp ích rất nhiều cho bác sĩ trong việc khai thác bệnh sử để
định hướng chẩn đoán, điều trị.
Tật khúc xạ học đường ngày càng phổ biến
Một vấn đề khác mà trẻ em thường gặp là tật khúc xạ học đường. Tật khúc
xạ là một bệnh khá phổ biến ở Việt Nam cũng như trên thế giới.
Số người đến bệnh viện vì lý do tật khúc xạ chiếm hơn 30% tổng số bệnh
nhân khám mắt. Tần suất và mức độ cận cũng tăng lên theo lứa tuổi của học sinh.
Tật khúc xạ làm giảm thị lực của trẻ, dẫn đến sức học xuống dốc, gây tâm
lý chán nản. Do thị lực thấp, trẻ thiếu tự tin, do vậy, khả năng hòa đồng và tham
gia các hoạt động tập thể cũng kém.
Nếu không được điều chỉnh, tật khúc xạ có thể gây lé hoặc nhược thị. Trẻ
không có khả năng nhìn rõ dù được đeo kính đúng sau này.
Để nhận biết và nghi ngờ tật khúc xạ, trước hết cần có sự quan tâm từ gia
đình và trường học.
Làm cách nào để biết trẻ mắc tật khúc xạ?
Bố mẹ, thầy cô hoặc người thân cần đưa trẻ đi kiểm tra mắt sau khi phát
hiện một số dấu hiệu sau đây:
- Hay nheo mắt hoặc nghiêng đầu khi xem ti-vi hoặc nhìn một vật ở xa.
- Ngồi gần khi xem ti-vi. Ở lớp, trẻ phải đến gần mới thấy chữ trên bảng
hoặc phải chép lại bài của bạn.
- Kết quả học tập giảm sút do chép đề thi không đúng hoặc viết sai chữ.
- Thường dụi mắt mặc dù không buồn ngủ.
- Sợ ánh sáng hoặc chói mắt.
- Trẻ thường than mỏi mắt, nhức đầu, chảy nước mắt.
- Nhắm một mắt khi đọc báo hoặc khi xem ti-vi.
- Không yêu thích hoạt động liên quan đến thị giác gần như vẽ hình, tô màu
hoặc tập đọc (nếu trẻ bị viễn thị). Hoặc có thể không mê các hoạt động liên quan
đến thị giác xa như ném bóng (nếu trẻ bị viễn thị). Hoặc có thể không mê các hoạt
động liên quan đến thị giác xa như ném bóng (nếu trẻ cận thị).
- Trẻ ở lứa tuổi đi học còn có các dấu hiệu như đọc chữ thường bị nhảy
hàng hoặc phải dùng ngón tay để dò theo chữ khi đọc.
- Trẻ nghi ngờ bị lé.
Ngoài ra, người lớn có thể kiểm tra bằng cách che một mắt khi trẻ nhìn vật
ở xa hoặc xem ti-vi. Với trẻ nhỏ, nếu một mắt mờ hơn, bé sẽ nghiêng đầu tránh
hoặc kéo tay bạn ra nếu bạn che đúng mắt nhìn rõ. Nghiệm pháp giúp phát hiện tật
khúc xạ xuất hiện chỉ ở một mắt. Đối với trẻ lớn hơn, bạn hỏi xem có thấy một
mắt rõ, một mắt mờ hay không?
Làm gì khi con bị tật khúc xạ
Khi trẻ có tật khúc xạ và đã được điều chỉnh bằng kính, cần tái khám định
kỳ sáu tháng/lần hoặc theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Cách này giúp kiểm tra
thị lực và khúc xạ để thay kính phù hợp với tình trạng mới.
Đa số trường hợp tật khúc xạ nhẹ sẽ ổn định khi trẻ mười tám tuổi. Nhưng
có người vẫn gia tăng, nhất là tật khúc xạ nặng.
Những trường hợp tật khúc xạ nặng, bất đồng khúc xạ, có hiện tượng lé đi
kèm, cần được phát hiện, đeo kính đúng và sớm để tránh nhược thị. Đồng thời,
cách này còn giúp trẻ hoạt động trí não và phát triển bình thường về thị giác. Đối
với loạn thị, đeo kính thường xuyên giúp mắt nhìn thấy rõ và đỡ mệt mỏi, nhất là
những công việc cần quan sát gần.