Tài liệu Chủ doanh nghiệp: Hãy biết “buông tay” doc

Chủ doanh nghiệp: Hãy biết
“buông tay”
Hiện nay, báo chí và các hội thảo tràn ngập những thông điệp vừa than vừa oán từ
các chủ doanh nghiệp kiểu như “Tìm CEO thời nay khó quá, được cái này mất cái
khác”. Trên thực tế, không phải là không có chuyện “bong bóng giá” đối với một
số chuyên gia cao cấp, nhưng chuyện các chuyên gia thuộc hàng “cao thủ võ lâm”
liên tục rời bỏ các doanh nghiệp Việt Nam để “quay lại corporate” hoặc tự đứng ra
phất cờ khởi nghiệp không phải là chuyện hiếm.
Những cuộc chia ly như… chưa hề có
Nếu như tin vui về sự đầu quân của các nhà quản trị cao cấp được thông tin tưng
bừng thì ngược lại, khi chia tay, người ta đều lặng lẽ, chẳng bên nào chịu hé môi.
Nếu như trước đây có thể cảm thông khi nghe những lời trần tình của các chủ
doanh nghiệp về việc “nhìn lầm” một số chuyên gia thì giờ đây, lại có tình trạng
một số nhà quản trị tiếc nuối khi lỡ “theo lầm minh chủ”.
“Muốn chi 200.000 đồng mua cái rèm cửa mà mình phải ký duyệt ba văn bản để
sau đó chờ được vợ chủ doanh nghiệp gật đầu đồng ý” - A., một cựu quản trị cao
cấp nhăn mặt than thở. Nghe Th., quản lý kinh doanh, kể về “lời nguyền 6-tháng”
linh ứng cho đa số các quản trị cao cấp có khả năng trụ lại doanh nghiệp T. thì ai
cũng bán tín bán nghi. Việc phát hiện ra sự chọn lầm cửa của các quản trị cao cấp
thì muôn hình vạn trạng. Nguyên nhân có thể là chủ doanh nghiệp “không đủ cao
để người khác phải ngước nhìn”, hay không có “công nghệ lãnh đạo mang tính
nhân bản”. Đó là chưa kể những hành vi bất thường khác, ví dụ đang họp với ban
giám đốc và các công ty nước ngoài mà chủ doanh nghiệp gọi phở vào ăn như ở
nhà, hoặc giận lên thì có thể văng tục như thuở hàn vi!
“7 thói quen thành đạt” nay thành gánh nặng
Nếu như việc tạo dựng cơ ngơi là do một tay mình làm nên thì giờ đây, thói quen
này của chủ doanh nghiệp đang gián tiếp trói tay các quản trị cao cấp. “Chú em lo
phần kinh doanh, để anh lo quyết phần tài chính”, hay “Em muốn làm gì cũng
được, nhưng nhớ xin ý kiến chị trước”.
Nghe chị H., giám đốc marketing của một công ty thực phẩm kể về chuyện mang
“sinh mệnh việc làm” ra để đặt cược với sếp: “Một là em, hai là cháu T. của anh”

mới biết chế độ gia đình trị đang ngày trở nên phổ biến trong các doanh nghiệp tư
nhân.
Với các chủ doanh nghiệp làm nên bằng “máu kinh doanh” trời phú, nhìn đâu
cũng thấy cơ hội và khả năng quyết đoán tuyệt vời thì việc “quen dùng aspirin khi
nhức đầu” (chỉ quen dùng các giải pháp tức thời) là một thói quen cũng sẽ làm…
nhức đầu các quản trị cao cấp. Chỉ một bước sẩy chân khi kết quả chưa có ngay thì
bao nhiêu công sức trồng cây coi như bỏ sông bỏ biển. Nếu hôm qua, anh Đ. còn
đang truyền lửa cho nhân viên về tầm nhìn vượt biển của công ty và tâm huyết
phát triển con người thì sáng nay, khi nghe những lời nói đau như kim châm về
chuyện “nuôi mấy anh tốn biết bao nhiêu” vì một đình trệ công việc nhỏ, mới thấy
“biển chẳng hiểu gì thuyền, đợi thuyền ra đi… rồi mới biết”.
Thẳng thắn trong giao tiếp trước đây vẫn được cho là thế mạnh, vậy mà có chủ
doanh nghiệp “sau khi trút hết ruột gan vẫn không hiểu tại sao con bé giám đốc
nhân sự mang tiếng biết làm việc với con người lại… khóc?”. “Rào trước đón sau
gì mất thì giờ, sai thì phải nói sai ngay”, hay “Nói một là anh hiểu mười rồi, chờ gì
mà không cắt ngang để nghe kinh nghiệm của anh” là những thói quen giao tiếp
tưởng nhỏ lại trở thành khó chấp nhận với các quản trị cao cấp được phát triển
trong một môi trường mà “được tôn trọng và lắng nghe” luôn được đặt hàng đầu,
trong các cuộc thăm dò về mức độ hài lòng của nhân viên.
Cả đời chăm lo và phát triển nhân viên mà quên đi việc chăm sóc và phát triển
năng lực của bản thân lại là một gánh nặng thói quen kiểu… vô tư của nhiều chủ
doanh nghiệp. Tốn tiền tỉ hàng năm gửi nhân viên đi đào tạo hay chấp nhận đầu tư
thuê các quản trị cao cấp, vậy mà các đề xuất và ý tưởng mới của họ không phải
lúc nào cũng được chấp thuận do có sự chênh lệch về nhận thức trong cùng một
vấn đề. Chủ doanh nghiệp nào nhẹ nhàng thì gác lại, còn gay gắt hơn thì bình luận:
“Mấy ông thực tế một chút đi, đừng nói toàn chuyện trên trời”. Thái độ như vậy đã
làm không ít các quản trị cao cấp nản lòng.
Nhiều chủ doanh nghiệp không thể bỏ qua thói quen muốn “nhân bản chính mình”
bằng lời khuyên: “Tụi em phải lăn lộn, nằm gai nếm mật như anh hồi đó”, “Phải
cẩn thận như chị, phải mạo hiểm như anh”. Dường như công thức thành công phải

mang đậm nét quá khứ của chủ doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực mà họ đã
dành trọn đời theo đuổi. Bởi thế, không phải chủ doanh nghiệp nào cũng đủ bản
lĩnh để rời bỏ “vương quốc” của mình.
Đổi mới và sáng tạo, chiến lược cho chính mình
Nếu như nhận ra rằng diversity (thừa nhận và tận dụng sự khác biệt) đang vừa là
một trở lực, vừa là sự tập trung cao độ của các CEO tại các tập đoàn quốc tế thì
việc “thay máu” để trao quyền lãnh đạo cho các CEO không còn là chuyện bên
trời Tây nữa. Thừa nhận sự khác biệt sẽ loại bỏ thói quen gò ép “công thức thành
công” của bản thân chủ doanh nghiệp lên những nhà quản trị cao cấp chuyên
nghiệp. Thay vào đó, là một sức mạnh mới cho công ty.
Ngày nay, chủ doanh nghiệp có thể bị ngộp bởi hàng chục khái niệm và triết lý về
lãnh đạo, thì knowledge-based leadership (lãnh đạo dựa trên kiến thức) là một triết
lý mới cần được tham khảo. Chủ doanh nghiệp không thể dựa vào hiện tượng một
vài tỉ phú thiên bẩm trên thế giới không biết chữ, không ngoại ngữ và vi tính hay
không nắm vững các cách thức xã giao kinh doanh thông thường để tự an ủi việc
không đầu tư phát triển năng lực và kiến thức cho chính bản thân mình.
Họ phải có hiểu biết để có thể lãnh đạo các chuyên gia mà không cần phải là một
chuyên gia, phải nâng cấp năng lực của bản thân đúng tầm nhu cầu phát triển. Họ
cần “đền bù giải tỏa” bản thân trước để sẵn sàng đón nhận các ý tưởng đầu tư mới
từ các quản trị cao cấp và nhân viên được gửi đi đào tạo, để những giá trị đó
không rơi vào lãng quên.







Hãy làm những hợp đồng hay đơn đặt hàng với các quản trị cao cấp về kết quả cần
đạt được theo một lộ trình chặt chẽ, với các tiêu chí cụ thể, để bỏ lại “những cơn

nhồi máu” khi nhìn thấy những vấn đề khó khăn trong điều hành kinh doanh hàng
ngày. Cần tập trung vào việc xây dựng hệ thống kiểm soát chuyên nghiệp và tạo
điều kiện cho các quản trị cao cấp phát huy năng lực thay vì ngược lại. Chọn mặt
thật kỹ, rồi hãy an tâm “gửi vàng”, hãy nhìn giá trị tăng trưởng lâu dài, thay vì thót
tim vì giá vàng trồi sụt mỗi buổi sáng.
Lắng nghe tâm sự của các triệu phú cùng làm nên tên tuổi một doanh nghiệp trong
ngành công nghệ thông tin mới hiểu rõ “tâm sự” của các quản trị cao cấp tài năng:
“Ở đây, cái sướng nhất là chúng tôi được là chính mình, làm những điều mình
muốn, theo cách của mình”. Mới thấy rằng câu nói nằm lòng ngày nào trong việc
trọng dụng nhân tài: “Tiền thì không bao giờ đủ, tiền thôi thì không đủ” vẫn còn
mang tính thời sự. Và để cho đủ, một khi đã chọn lựa và chấp nhận giao phó “sự
nghiệp cả đời” cho các nhà quản trị cao cấp, đôi lúc chủ doanh nghiệp cần phải
biết “buông tay”!