Ly hợp 1 đĩa ma sát
Ly h
ợp 1 đĩa ma sát bao gồm 2 phần : Phần chủ động và phần bị
động
. Phần chủ động gồm các chi tiết lắp ghép trực tiếp
hay gián tiếp với bánh đà và có cùng tốc độ quay với
bánh đà gồm: bánh đà, đĩa ép, vỏ ly hợp, l
ò xo ép.
· Ph
ần bị động gồm các chi tiết lắp ghép trực tiếp
hay gián tiếp với trục bị động của ly hợp ( hay trục
sơ cấp hộp số) và có cùng tốc độ góc với cùng trục bị
động của ly hợp gồm: trục bị động, đĩa bị động
1: Cấu tạo các bộ phận :
a: Bánh đà:
Bánh đà được bắt chặt với trục khuỷu nhờ các bulong
định tâm, tr
ên bề mặt được gia công nhẵn làm mặt
tựa của ly hợp. Đồng thời có các chốt định tâm bảo
đảm đồng tâm giữa bánh đ
à và võ. Bánh đà được
làm bằng thép, đôi khi được làm bằng gang có khả
năng hấp thụ n
hiệt tốt và giải nhiệt tốt.
b: Đĩa ma sát:
Hình 1: Đĩa ma sát.
Đĩa bao gồm một moayơ có rãnh then hoa và một
tấm kim loại phẳng hình tròn được phủ vật liệu ma
sát
Rãnh then hoa n
ằm giữa trung tâm đĩa ma sát và ăn
khớp với răng then hoa trên trục sơ cấp. Làm trục sơ
cấp và đĩa ma sát quay. Tuy nhiên đĩa ma sát này
được tự do trượt về phía trước hay phía sau trên trục
trục sơ cấp
Đĩa chế tạo bằng chất amiant chịu nhiệt cao. Sợi
cacton và dây đồng đỏ kết nối hoặc đúc kết với
nhau, hoặc làm bằng thép với kim loại sứ. Có hệ số
masát cao và ổn định.
Các lò xo trên đĩa masát gọi là lò xo chống rung hay
giảm chấn. Khi ly hợp đóng, mâm ép sẽ ép chặt đĩa
masát với bánh đà đang quay, lò xo bị nén và giảm
chấn khi đĩa bắt đầu quay cùng bánh đà.
Giữa hai bề mặt ma sát còn các lò xo đệm bề mặt
bằng phẳng, nó có mãng gợn sóng hay uốn cong. Lò
xo này cho phép t
ấm vật liệu sát uốn cong về phía
trong và yếu đi trong khi ly hợp bắt đầu đóng. Gọi là
đóng êm dịu.
c: Mâm ép ly hợp:
Chế tạo bằng vật liệu chịu tải. Mâm ép phải được
chuyển động tịnh tiến theo chiều trục. Có ba loại:
kiểu lò xo cuộn – kiểu lò xo lá – kiểu bán ly tâm
c.1 Kiểu lò xo cuộn
Sử dụng những lò xo cuộn nhỏ tương tự như lò xo
supap. B
ề mặt mâm ép là một vòng tròn lớn đĩa ma
sát tiếp xúc vào, thường được cấu tạo bằng sắt và
kim lo
ại. Bề mặt sau của mâm ép là bề mặt có các lò
xo và đòn bẩy được gắn với cần lỳ hợp. Trong suốt
quá trình hoạt động, mâm ép duy chuyển về phía
trước v
à phía sau bên trong vỏ ly hợp.
Cần đẩy được lắp bên trong mâm ép, được nâng lên
và d
ịch chuyển bề mặt mâm ép ra xa so với bánh đà.
Các cu
ộn lò xo hình elip nhỏ gắn vòng quanh mâm
ép, c
ần đẩy giữ chúng từ vị trí lò xo về vị trí làm việc
Hình 2. Mâm ép kiểu lò xo cuộn
Vỏ bao mâm ép bao bọc các lò xo, cần đẩy và bề
mặt mâm ép. Nó được chia thành nhiều lỗ vì giữa các
bộ phận mâm ép liên kết bộ phận lại với nhau. Các lỗ
nằm quanh cạnh ngoài của nắp thì dùng để bắt chặt
mâm ép và bánh đà.
1 Nguyên lý hoạt động:
Khi mở , cơ cấu ly hợp ấn bạc đạn chà đẩy cần bẩy,
đầu kia của cần bẩy nâng mâm ép ra xa so với bánh
đà, ép cuộn l
ò xo lại, đĩa ma sát trượt ra xa đối với
bánh đà và công suất không truyền được đến hộp số.
Khi đ
óng bạc đạn chà dịch chuyển ra xa với cần bẩy.
Vì vậy những lò xo trên mâm ép sẽ ép mâm ép đẩy
đĩa ma sát về phía bánh đà đang quay.
c.2. Kiểu lò xo lá (lò xo mặt trời):
Hình 3. Mâm ép kiểu lò xo cuộn
Đĩa ép mặt trời thường sử dụng những lò xo lá đơn.
Chức năng giống như kiểu lò xo cuộn. Lò xo lá là một
lò xo ép vòng tròn lớn, lò xo được cuốn cong lên
ho
ặc lõm xuống và được chia thành những viên phân
được nối từ cạnh ngoài cho đến lỗ bên trong. Lò xo
này được gắn vào trong đĩa ép với cạnh ngoài được
lắp chặt về phía sau của bề mặt đĩa ép, một phe tròn
được gắn ở phía sau lò xo lá có nhiệm vụ định vị
cạnh ngoài của lò xo.
+Nguyên lý hoạt động:
Đĩa ép mặt trời hoạt động khi trung tâm của đĩa được
đẩy vào động cơ, th
ì cạnh ngoài của nó đi ngược lại
phía động cơ. Điều n
ày sẽ tách đĩa ly hợp và đĩa ép
trượt ra xa so với bánh đ
à. Khi trung tâm của lò xo
được nhả ra thì lò xo sẽ trở lại trạng thái bình
thường. Lúc đó cạnh ngoài của đĩa ép mặt trời sẽ đẩy
bề mặt mâm ép vào trong đĩa ly hợp.
+ Ưu điểm:
Giảm kích thước, khối lượng và đơn giản hoá nhiều
trong khâu kết cấu bộ ly hợp. Do không có các chi
tiết lắp ở vòng ngoài nên cân bằng dễ hơn
Loại trừ các lực li tâm làm giảm sức đè lên đĩa ly hợp
ở vận tốc cao. Lực tác dụng lên đĩa thường xuy
ên
đều ở mọi chế độ
c.3 Mâm ép loại bán ly tâm:
Là loại có thể thay đổi lực ép vào mâm ép theo tốc
độ động cơ.
Hình 4 : Mâm ép bán ly tâm