Tài liệu Chùa Bích Động pptx

Chùa Bích Động
Chùa Bích Động là một ngôi chùa cổ được xây dựng trên dãy núi đá
vôi Trường Yên thuộc xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư tỉnh Ninh Bình. Đây là một di tích
lịch sử văn hóa thuộc khu du lịch quốc gia là Tam Cốc - Bích Động. Chùa Bích Động
nguyên có tên "Bạch Ngọc Thanh Sơn Đồng"- Mang ý nghĩa một ngôi chùa bằng đá
đẹp và trong trắng như ngọc ở chốn thâm sơn cùng cốc. Đây là một kiểu động làm
chùa phổ biến ở Ninh Bình, động Bích Động là một trong những thắng cảnh nổi tiếng
được mệnh danh là "Nam Thiên đệ nhị động", có nghĩa là động đẹp thứ nhì của trời
Nam sau động Hương Tích.
Nguồn gốc hình thành và tên gọi
Năm 1705, có hai vị hoà thượng Trí Kiên và Trí Thể
[1]
quê huyện Nghĩa Hưng,
tỉnh Nam Định gặp nhau kết nghĩa làm anh em. Hai nhà sư đều có lòng mộ đạo,
muốn đi nhiều nơi để truyền bá đạo Phật và xây dựng các ngôi chùa. Đến đây, thấy
núi Bích Động có địa thế tuyệt đẹp và đã có chùa, nên hai nhà sư quyết định dừng
chân, tự mình sửa sang chùa cũ, đi quyên giáo xây dựng lại thành 3 ngôi chùa: Hạ,
Trung và Thượng để tu hành. Năm 1707, hai nhà sư Trí Kiên và Trí Thể đã đúc một
quả chuông lớn, hiện còn treo ở Động Tối. Bài Minh Bia ghi trên chuông được xem là
bài minh bia của chùa , viết bằng chữ Hán, trong đó có đoạn:
Tư sơn lũy tích
Phúc ngộ thiên duyên
Khai sơn tạc thạch
Uẩn khí lưu truyền
Dịch nghĩa:
Từng lên núi ấy
Có phúc, có duyên
Mở núi, đục đá
Tịnh khí lưu truyền
Năm Giáp Ngọ 1774, chúa Trịnh Sâm đã đến thăm chùa, nhìn toàn
cảnh núi, động, sông nước, đồng ruộng, cây cối đều xanh tươi, chùa như

hội tụ nền xanh chùa nên đã đặt tên cho chùa là Bach ngoc thanh son dong.
Chùa Bích Động là một công trình kiến trúc cổ nên cũng như những ngôi
chùa khác được xây dựng bằng gỗ lim, mái lợp bằng ngói ta không có mấu,
mũi lượn tròn, các góc của mái đều có đầu đao cong vút lên như hình lưỡi
đao, hoặc như hình cái đuôi con chim phượng, làm cho mái uốn lượn, uyển
chuyển như sóng nước thuỷ triều, nhìn bán diện như hình một chiếc thuyền
rồng ngoạn mục trôi trên nước hoặc như hai cánh chim đang dang rộng bay
lên.
Núi bốn chung quanh nước bốn mùa
Thuyền nan nhè nhẹ mái chèo đua
Xôn xao sóng vỗ xung quanh động
Mờ mịt mây tuôn khắp cảnh Chùa
Chùa Bích Động được xây dựng theo kiểu chữ "Tam" Hán tự, ba toà không liền
nhau, tam cấp dọc theo sườn núi, dựa vào thế núi từ thấp lên cao thành 3 ngôi chùa
riêng biệt: Hạ, Trung và Thượng. Điều độc đáo của chùa Bích Động là núi, động và
chùa bổ sung cho nhau, lại ẩn hiện giữa những cây đại thụ xanh biếc, làm cho chùa
hoà nhập với cảnh trí thiên nhiên ngoại mục. Toàn cảnh như một bức tranh núi rừng
hùng tráng, dát lên một phù điêu gồm 3 ngôi chùa cổ kính, mái ngói rêu phong, có đủ
8 cảnh đẹp mà người xưa đã gọi là Bích sơn bát cảnh
[2]
, ba chùa lại được xây trên
sườn núi cao, dưới gầm lại có động Xuyên Thuỷ.
Chùa Hạ
Chùa Hạ có 5 gian xây trên một nền cao dưới chân núi. Trong chùa thờ phật,
kiến trúc chùa theo kiểu chữ Đinh. Vì kèo, xà ngang, xà dọc cũng bằng gỗ lim. Mái
chùa là hai tầng mái uốn cong, gồm 8 mái. Các cột đá ở chùa hạ đều bằng đá liền
một khối, không chắp nối, cao hơn 4m, làm được những cột đá thư thế là một kỳ
công.
Chùa Hạ - chùa Bích Động
Chùa Hạ - chùa Bích Động

Tại chùa Hạ, một bức Đại tự bằng chữ Hán ở chính giữa có ghi "Thanh thản
cổ mộ; để nói lên cái tâm chính của chùa là thanh bạch từ xưa đến nay. Trên cùng là
tòa tam thế. Tương truyền ba vị này là người biết trước được mọi việc ở ba thế giới
khác nhau là Thượng giới, Hạ giới và Âm giới. Kế đến là ba vị Phật, ngồi chính giữa
là đức Phật Di Đà, bên phải là Quan Âm Bồ Tát, bên trái là Đại Thế Trí Bồ Tát.
Vị ngồi hàng thứ ba, đầu đội vương miện là bà chúa Ba - Công chúa thứ ba
đời vua Diệu Trang Vươngđi tu đắc đạo thành Phật (còn gọi là Phật Bà nghìn mắt
nghìn tay). Vị đứng thứ tư mặc áo đỏ, tay chỉ thiên, tay chỉ địa là Thích Ca Mâu
Ni (còn gọi là Phật Tổ Như Lai). Người mặc võ phục đứng bên phải là Bát Đại Kim
Cương, đứng bên trái là đại diện cho tứ trực công tào- coi xét việc chính sự trong
giới nhà Phật. Cuối cùng là ba vị ngồi bên trái là Chí Kiên, Chí Thể và Chí Tâm đã có
công thành lập và xây dựng nên chùa Bích Động. Hai tượng Phật đá bên ngoài là
Nam Tào - Bắc Đẩu, coi xét sổ sanh tử. Tấm bia lớn bằng đá bên phải là tên những
người đóng góp xây dựng chùa Bích Động.
Chùa Trung
Từ chùa Hạ bước lên 120 bậc theo đường hình chữ S tới lưng chừng dãy núi
Ngũ Nhạc là chùa Trung. Ngay phía trước là hai chữ Bích Động tạc vào vách núi.
Đây là một chùa rất độc đáo, ít nơi có được, một nửa gắn vào hang động, một nửa lộ
thiên, chùa có 3 gian thờ phật. Lễ Phật xong ở Thượng điện, bước lên 21 bậc đá là
đến Động tối. Đây là động chính, thâm nghiêm, tĩnh mịch, thiên nhiên đã miệt mài
bao đời chau chuốt tỉ mỉ vô cùng tinh tế sắc sảo đến từng chi tiết nhỏ để tạo nên
những ông tiên, cô tiên, tiểu đồng, rồng lượn, rùa bơi, voi chầu, hổ phục...
Chùa Trung - chùa Bích Động
Chùa Trung - chùa Bích Động
Chùa này đã trải qua ba thời kỳ có tên khác nhau: thời kỳ đầu (1428) có tên là
chùa Động, đến 1740, đời vuaLê Hiển Tông, chùa này được mở mang, xây dựng
thêm và được đặt tên là: Bạch Ngọc Thạch Sơn Đồng. Đến thế kỷ 19 dưới thời
vua Tự Đức được đặt tên là chùa Bích Động. Phía trên của mái chùa có mười chữ
Hán màu vàng là: Giá Lam Thần Đại Hùng Bảo Điện Nam Thiên Tổ - nghĩa là tất cả
các vị sư tổ ở trời Nam này đều xuất phát từ chùa Bích Động ra đi. Về mặt bài trí ở

chùa Trung, Phật Tổ Như Lai có cửu long phù giá. Hai tượng ngồi phía ngoài là Vân
Thù Bồ Tát, bên trái là Phổ Hiền Bồ Tát, bên trong chính cung là Aỏtnan, còn được
gọi là Thánh hiền v.v... ở chùa Trung còn có đường lên Động Tối. Ngay trước cửa
động, một chiếc chuông đồng cổ kính với những đường nét chạm trổ rất tinh xảo.
Nhìn ra phía ngoài là cầu Giải Oan. Hầu hết khách qua đây thường "thỉnh" lên ba
tiếng chuông ngân nga như để "giải oan" cho tâm hồn mình ở nơi cửa Phật được
thanh thản.
Trong động có ba pho tượng đá sừng sững uy nghi. Chính giữa là đức Phật Di
đà, bên phải là Vân Thù Bồ Tát, bên trái là Quan Âm Thị Kính và hình tượng Lão Thọ
bằng đá, biểu tượng cho sự trường tồn bất tử v.v...