Tài liệu Chăn nuôi thú nhai lại - Bài 2 pdf

Bài 2: GIỐNG VÀCÔNG TÁC GIỐNG BO Ø
I/ MỘT SỐ GIỐNG BO Ø:
A. BÒ BẢN XỨ:


Bò Việt Nam còn gọi là bò ta
vàng, bò cỏ hay bò cóc có một số
đặc điểm chung : Tai nhỏ, u yếm
kém phát triển,lông có màu vàng,
vàng nhạt hoặc vàng đậm. Nhu
cầu dinh dưỡng thấp, mắn đẻ, chòu
đựng kham khổ, ít bệnh.Khối lượng
trung bình con cái từ 180 - 200kg,
con đực từ 250 - 300kg.
Bò Việt nam chưa có giống thuần được đặt tên riêng mà gọi theo đòa
danh của một số tỉnh có bò tốt như : Bò Thanh Hóa, bò Nghệ An, bò Cao
bằng, bò Phú yên, bò Bà Ròa, bò Châu Đốc, bò vùng cao nguyên ….
Bò ta vàng có ưu điểm là thích nghi với điều kiện chăn nuôi ở Việt
nam, nhưng xét về mặt năng suất sản xuất chưa cao : Sức cày kéo yếu, sản
lượng sữa thấp, tỉ lệ thòt xẻ từ 42 - 45%.
Do đó muốn chăn nuôi bò đạt hiệu quả kinh tế phải cho lai tạo với một
số giống bò ngoại phù hợp với mục đích và điều kiện chăn nuôi.

B.MỘT SỐ GIỐNG BÒ NGOẠI CAO SẢN .
1. Bò chuyên sữa .
1.1-
Bò Hà Lan (Holstein Friesian):



Bò có nguồn gốc từ Hà Lan, màu

lông đen vá trắng hoặc trắng vá
đen, tỷ lệ đen trắng thông thường
là 50%-50%, bò Hà Lan thuần
thường có 6 điểm trắng: giữa trán,
chóp đuôi và 4 chân. Đây là giống
bò có sản lương sữa cao nhất và
được nuôi với tỷ lệ cao nhất trong
các giống bò sữa hiện nay.
Khối lượng con đực từ 800 - 1100kg, con cái 500 - 800kg. Lượng sữa trung
bình 6000-8800kg/chu kỳ (305 ngày), tỷ lệ chất béo 3,5-4%. Ở Việt nam
hiện nay đa số nhà chăn nuôi bò sữa đều chọn giống nầy. Tuy xuất phát từ
Hà Lan nhưng đến nay nhiều nước đã nhân thuần giống này thành bò riêng
8
Download»
của nước mình như : Bò Hà Lan Pháp, Bò Hà Lan Canada… Hiện nay một số
nước nhiệt đới cũng đã nhân thuần giống bò Hà lan ( như bò Hà lan Trung
Quốc) nhưng có tầm vóc nhỏ hơn và năng suất thấp hơn.
1.2-
Bò nâu Thụy Só. (Brown Swiss)


Bò có nguồn gốc từ Thụy Só, sắc
lông màu nâu có đốm đen,mũi
màu đen. Giống nầy cho thòt cao
hơn các giống khác, bê con tăng
trưởng nhanh. Khối lượng con đực
750kg -1000kg, con cái 650kg -
750kg. Sản lượng sữa trung bình
5000kg/chu kỳ, tỷ lệ chất béo 4%.

1.3-
Bò Jersey:

Đây là giống bò sữa có nguồn gốc
từ Anh quốc, có tầm vóc tương đối
nhỏ nhưng ngoại hình rất đẹp và
hiệu suất cho sữa khá cao. Bò có
sắc lông màu nâu nhạt đốm đen.
Bò có khả năng gặm cỏ tốt, tuy có
nguồn gốc từ xứ ôn đới nhưng có
khả năng chòu được khí hậu của
nhiệt đới.
Khối lượng con đực từ 500-700Kg, con cái từ 350-450Kg. Sản lượng sữa
trung bình 4000-5000kg/chu kỳ, tỉ lệ chất béo 5-5,4%. Bò nầy có sự trưởng
thành sinh dục sớm, con cái từ 12-14 tháng tuổi đã cho phối lần đầu.
1.4.
Bò Ayrshire



Đây là giống bò chuyên sữa có
nguồn gốc từ Anh, sắc lông màu
trắng vá đỏ hoặc trắng đốm đỏ. Bò
nầy trưởng thành sinh dục khá
sớm, giống nầy có khả năng gặm
cỏ cao và năng động tuy nhiên khó
quản lý. Bò Ayrshire là kết quả tạp
giao giữa bò Hà Lan, bò Jersey,bò
9
Download»

Guernsey và bò đòa phương của Anh. Trọng lượng bò cái trung bình 600kg,
bò đực 700-1100kg. Sản lượng sữa từ 5000-6400kg chu kỳ.

2
) Bò chuyên thòt
2.1- Bò Charolais




Gốc ở Pháp đây là giống bò thòt nổi
tiếng trên thế giới, thường được
dùng lai tạo các nhóm bò đòa
phương để nuôi thòt. Sắc lông màu
kem, con đực nặng trung bình 1200
- 1400kg con cái 800kg.Bê nuôi
thòt 12 tháng có thể đạt 500kg -
550kg (tăng trong mỗi ngày 1,200 -
1,500kg), 30 tháng tuổi đạt
1000kg. Tỉ lệ thòt xẻ đạt 65-70%.
2.2-
Bò Hereford :



Nguồn gốc ở Anh được nuôi nhiều
ở các nước ôn đới. Sắc lông màu
đỏ có đốm trắng ở đầu mặt, bụng,
4 chân và đuôi. Khối lượng trung

bình con đực trưởng thành 900 -
1000kg, con cái 600 - 700kg. Bê
thiến nuôi thòt 15 - 18 tháng đạt
500kg, tỉ lệ thòt xẻ 65-70%
2.3-
Bò Aberdeen Angus :



Nguồn gốc từ Anh là giống bò thòt
nhỏ con và rất được ưa chuộng ở
Châu u vì hệ số chuyển hóa thức
ăn tốt và khả năng nuôi con tốt.
Màu lông đen tuyền hoặc đỏ.
Trọng lượng con cái 550-650kg
con đực 850-950kg. Tỷ lệ thòt xẻ
65-70%.
10
Download»
2.4-
Bò Brahman :

Có nguồn gốc từ Ấn Độ và Braxin được Mỹ lai tạo thành giống bò thòt cho
các xứ nhiệt đới, u yếm rất phát triển. Có 2 dòng : Brahman đỏ có sắc lông
màu vàng đến màu đỏ, Brahman trắng có sắc lông từ màu trắng xám đến
đen nhạt ở đầu mút cơ thể, tai to cụp xuống. Khối lượng đực trưởng thành
600 - 700kg, con cái 400 - 500kg, tỉ lệ xẻ thòt 55%.

2.5-
Bò Santa - Gertrudis :
11


Do Mỹ lai tạo, có sắc lông màu đỏ
thẩm, u nhỏ, yếm khá phát triển.
Thân hình có dạng hình chữ nhật.
Bò nầy được lai tạo từ bò
Shorthorn (5/8) và bò Brahman
(3/8).Khối lượng bò đực trưởng
thành 800 - 1000kg, bò cái 600 -
700kg, tỉ lệ xẻ thòt đạt 63 - 70%.
3. Giống bò kiêm dụng :
3.1-
Bò Sind :

Có nguồn gốc từ Pakistan, sắc
lông từ màu vàng cháy đến màu
nâu đỏ, phần đầu mút cơ thể sắc
lông sâm lại. U cao, yếm rộng con
cái âm hộ có nhiều nếp nhăn, khối
lượng con đực 400-450kg, con cái
trung bình 350kg, năng suất sữa

trung bình 2000kg/chu kỳ.
Khả năng cày kéo tốt, ở nông thôn gọi là bò bô bầu, thường được dùng lai
với bò ta tạo bò lai Sind, tỉ lệ thòt xẻ 50%.
Download»
3.2-
Bò Ongole :



Có nguồn gốc từ Ấn Độ, có sắc
lông màu xám trắng, chân cao, u
yếm khá phát triển. Khối lượng bò
đực trưỏng thành 450-550kg, bò
cái 400kg, bò này ở nông thôn gọi
là bò bô sào. Năng suất sữa khoảng
1700 - 2000kg/chu kỳ.
Khả năng cày cấy kém hơn bò Sind, không được ưa chuộng nhiều ở Việt
nam,hiện nay nhóm nầy còn rất ít.
3.3-
Bò Simmental

Hướng sữa thòt có nguồn gốc từ
Châu u, chủ yếu từ Thu5y Só và
Pháp, sắc lông màu đỏ hoặc vàng
sậm. Thường có 6 điểm trắng: mặt,
đuôi và 4 chân. Khối lượng con
đực trưởng thành 800-1200kg, con
cái 600kg. Năng suất sữa
4000kg/chu kỳ, tỉ lệ thòt xẻ 50%

C. CÁC NHÓM BÒ LAI.
Theo các số liệu điều tra (từ năm 1978 đến nay) ở các Tỉnh
miền Đông Nam bộ lượng bò lai chiếm từ 70 - 80% trên tổng đàn, nhóm lai
chủ yếu là bò lai Sind kế là bò lai Ongole và bò sữa.
1)
Bò lai Sind.
12


Đây là nhóm bò lai chiếm tỉ lệ cao
nhất trong tổng đàn bò của các tỉnh
miền đông, bò này được lai giữa bò
Sind với bò đòa phương hoặc với
các nhóm bò lai khác, mức độ máu
lai có khác nhau nên trọng lượng
và màu sắc cũng rất biến động,
màu tương đối giống bò Sind.
Download»