giao an vat ly 9 moi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (799.55 KB, 101 trang )

(1)Trêng THCS Chu V¨n An 0TuÇn : 01 TiÕt : 01. Sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. Gi¸o ¸n Lý 9 S : 15/ 08/12 G: 21/ 08/12. I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức: Nêu đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của C§D§ vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn . - Vẽ và sử dụng đợc đồ thị biểu diễn mối quan hệ I, U từ số liệu thực nghiệm . - Nêu đợc kết luận về sự phụ thuộc của CĐDĐ vào HĐT giữa hai đầu dây dẫn. 2. Kỹ năng:- Vẽ và sử dụng đồ thị của học sinh. - Sử dụng sơ đồ mạch điện để mắc mạch điện với những dụng cụ đã cho. - Rèn kỹ năng đo và đọc kết quả thí nghiệm. 3. Thái độ: - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Tính trung thực trong báo cáo kết quả thực hành. Cẩn thận, tỉ mỉ trong vẽ đồ thị. II. Chuẩn bị : HS : Mỗi nhóm - 1 dây điện trở dài 1m, đờng kính 0,3mm bằng chất Nikêlin, quấn sẵn trên trụ sứ.1 Ampe kế có (GHĐ)1,5A và có (ĐCNN) 0,1A, dây nối. - 1v«nkÕ cã GH§ 6V vµ cã §CNN 0,1V, 1 c«ng t¾c, 1 nguån ®iÖn 6V. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1: a/ Kiến thức: Ôn lại những k/thức liên quan đến bài học : +Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Để đo CĐDĐ qua đèn và HĐT giữa hai đầu bóng đèn,cần dụng cụ nào ? - Nêu ng/ tắc sử dụng những dụng cụ đó ? I. ThÝ nghiÖm : 2. Hoạt động 2: a/ Kiến thức: Tìm hiểu sự phụ 1. Sơ đồ mạch điện : thuéc cña C§D§ vµo H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn 2. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm : b/ KÜ n¨ng: BiÕt lµm TN vµ rót ra kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña I vµo U - GV Yêu cầu HS tìm hiểu sơ đồ mạch điện h1.1 - HS : Quan s¸t m¹ch ®iÖn - GV Y/ cầu các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ 3.KÕt luËn : C§D§ ch¹y qua mét d©y dÉn tØ lÖ thuËn víi - GV KiÓm tra c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn . HĐT đặt vào giữa hai đầu dây dẫn - HS ®o C§D§ t¬ng øng víi c¸c H§T, ghi l¹i kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 - GVYêu cầu đại diện nhóm trả lời C1? - GVvËy mqh gi÷a I vµ U ntn ? II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña 3. Hoạt động 3: a/ Kiến thức:Tìm hiểu đồ thị biểu C§D§ vµo H§T : diÔn sù phô thuéc cña I vµo H§T vµ rót ra kÕt luËn 1. Dạng đồ thị : h1.2 SGK b/ Kĩ năng : Biết vẽ đồ thị 2.KÕt luËn : §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U lµ + GV Y/cÇu HS q/ s¸t h1.2 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái đờng thẳng đi qua gốc toạ độ (U=0, I=0) -HS:đọc thông báo về dạng đồ thị và trả lời câu hỏi - §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T có đặc điểm gì ? - GVYªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n víi C2. - HS : Lµm viÖc víi C2 - GVGäi 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn C2 - Gv Yêu cầu HS nhận xét dạng đồ thị đã vẽ ? III. VËn dông : 4. Hoạt động 4: C/cố - vận dụng - dặn dò a/ Cñng cè :-Nªu kÕt luËn vÒ mqh gi÷a I vµ U ? - Đồ thị biểu diễn mqh này có đặc điểm gì ? b/ VËn dông :- Gv Yªu cÇu HS tr¶ lêi C5 ? - GVYªu cÇu HS tr¶ lêi C4 ? c/ DÆn dß :- Tr¶ lêi C3- Lµm bµi tËp 1.1 - 1.4 SBT IV. RKN: TuÇn : 01 TiÕt : 02 I / Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc:. §IÖN TRë CñA D¢Y DÉN §ÞNH LUËT ¤M. - Biết đợc đơn vị điện trở là . Vận dụng đợc công thức. R=. S : 17/ 08/12 G : G :23/ 08/12. U để giải một số bài tập. I. - Biết đợc ý nghĩa của điện trở. - Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật Ôm. 2. Kü n¨ng:- Linh ho¹t trong sö dông c¸c biÓu thøc. - RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n. Kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt 3. Thái độ:- Rèn luyện tính độc lập, nghiêm túc, tinh thần hợp tác trong học tập. II/ ChuÈn bÞ : - GV : Kẻ sẵn bảng thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 1.

(2) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 Bài cũ - t/c tình huống học tập a/ Bµi cò : - Nªu kÕt luËn vÒ mqh gi÷a C§D§ vµ H§T ? - Đồ thị biểu diễn mqh đó có đặc điểm gì ? b/ §V§ : nh SGK 2/ Hoạt động 2 : a/ Kiến thức: Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn - Yªu cÇu HS hoµn thµnh C1 - Mỗi học sinh dựa vào bảng 1 và 2 tính thơng số đối với mçi d©y dÉn . - Hớng dẫn HS xác định thơng số U/I với mỗi dây dẫn. - Gäi HS tr¶ lêi C2 . - Häc sinh : hoµn thµnh c¸ nh©n C2 : - Yêu cầu cả lớp thảo luận và chọn câu trả lời đúng. 3/ Hoạt động 3 : a/ Kiến thức: Tìm hiểu khái niệm điện trë b/ Kĩ năng: Đổi đơn vị - Yêu cầu Hs đọc phần thông báo điện trở và cho biết điện trë lµ g× ? - HS : đọc thông báo về điện trở - VËy tÝnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn b»ng c«ng thøc nµo? - Thông báo kí hiệu sơ đồ, và đơn vị điện trở. - Khi tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn lên hai lần th× ®iÖn trë cña nã t¨ng mÊy lÇn? V× sao? - HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn lµ 12V, dßng ®iÖn chạy qua nó có cờng độ là 250mA. Tính điện trở của dây. -Hãy đổi các đơn vị sau: 1,5M = .......K = .........  - GV: th«ng b¸o ý nghÜa cña ®iÖn trë. 4/Hoạt động 4: a/ Kiến thức: Phát biểu và viết hệ thức của định luật Ôm b/ Kĩ năng: Vận dụng đợc biểu thức của định luật Ôm - VËy tõ kÕt luËn sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T vµ ý nghÜa cña ®iÖn trë h·y viÕt biÓu thøc biÓu diÔn sù tØ lÖ cña I víi U vµ R ? - HS : Viết hệ thức của định luật - Thông báo cho HS biết đó là hệ thức của định luật Ôm ? -Y/ cầu một vài học sinh phát biểu định luật Ôm ? - Hớng dẫn HS từ hệ thức phát biểu thành định luật .. Kiến thức cần đạt. I/ §iÖn trë cña d©y dÉn : 1/ Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn *Thơng số không đổi đối với mỗi dây dẫn. 2/ §iÖn trë : a/ Khái niệm : Trị số R = không đổi đối với mỗi dây dẫn và đợc gọi là điện trở của dây dẫn đó . b/ KÝ hiÖu : SGK c/ §¬n vÞ : lµ ¤m (  ) Ngoài ra còn dùng đơn vị : K, M. 1k = 1000  1M = 1 000 000  d/ ý nghĩa của điện trở : Điện trở biểu thị mức độ c¶n trë dßng ®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y dÉn .. II/ §Þnh luËt ¤m : 1/ Hệ thức của định luật : U (1) R + U ®o b»ng (V). + I ®o b»ng (A). + R ®o b»ng (). I=. (1) => U = I.R 2/ §Þnh luËt : SGK. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 2.

(3) Trêng THCS Chu V¨n An 5/Hoạt động 5: Củng cố - vận dụng - dặn dò : a/ Cñng cè : - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: -C/t : R = dùng để làm gì ? Từ c/t này có thể nói U tăng bao nhiêu lần thì R tăng bấy nhiêu lần đợc không ? Tại sao ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh C3, C4. - HS : tr¶ lêi C3, C4 - Cho HS thảo luận thống nhất câu trả lời đúng . c/ DÆn dß : + §äc tríc sgk bµi 3. ViÕt s½n mÉu b¸o c¸o ra giÊy. - Tr¶ lêi tríc phÇn 1 vµo mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. +N¾m v÷ng : - C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn vµ ý nghÜa cña ®iÖn trë . - Định luật Ôm và hệ thức của định luật . + Lµm bµi tËp : 2.1 - 2.4 SBT *Híng dÉn : Bµi 2.1 - C1 : TÝnh R = cho mçi d©y råi so s¸nh kÕt qu¶. - C2 : Nhìn trên đồ thị cho U không thay đổi dựa vào CĐDĐ để so sánh. - C3 : Nhìn trên đồ thị chọn I không đổi dựa vào U để so s¸nh.. Gi¸o ¸n Lý 9 III/ VËn dông :. 1/ C3 : U = 6V 2/ C4 :. IV/ RKN :. TuÇn : 02 TiÕt : 03. THùC HµNH : X¸C §ÞNH §IÖN TRë CñA MéT D¢Y DÉN B»NG AMPEKÕ Vµ V¤N KÕ. S : 23/ 08/ 2012 G: 28/ 08/ 2012. U . I - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện và tiến hành đợc thí nghiệm xác định điện trở của một dây dẫn bằng Ampe kế và Vôn kế. 2.Kỹ năng:- Vẽ sơ đồ mạch điện. Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành đo điện trở 3.Thái độ:- Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị điện trong thí nghiÖm. II/ ChuÈn bÞ : 1/ HS : Mçi nhãm : - Mét d©y dÉn cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ . Mét nguån ®iÖn tõ 0 - 6V. -1AmpekÕ cã GH§ 1,5A vµ cã §CNN 0,1A. D©y nèi .-1 V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V, 1 c«ng t¾c ®iÖn . 2/ GV : §ång hå ®o ®iÖn ®a n¨ng . 3/ C¸ nh©n HS : B¸o c¸o thùc hµnh tr¶ lêi s½n c©u hái phÇn I. I / Mục tiêu bài học : 1.Kiến thức: - Nêu đợc cách xác định điện trở từ công thức. R=. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. Trang 3.

(4) Trêng THCS Chu V¨n An 1/ Hoạt động 1 : Kiểm tra việc chuẩn bị báo cáo thùc hµnhcña HS. - Gäi HS tr¶ lêi lÇn lît c©u hái a,b,c cña phÇn 1bµi thùc hµnh SGK - Yêu cầu 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện để đo điện trở của một dây dẫn bằng vôn kế và Ampekế, đánh dấu chèt (+) vµ (-) cña ampekÕ vµ cña v«nkÕ. - YC cả lớp thảo luận hoàn thành câu trả lời đúng. - Lu ý kû luËt khi thùc hµnh.. Gi¸o ¸n Lý 9. 2/ Hoạt động 2 : Tiến hành T/N . GV :Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thùc hµnh : + HS : thùc hµnh theo nhãm : - Mắc mạch điện theo sơ đồ đã vẽ. - TiÕn hµnh ®o vµ ghi l¹i kÕt qu¶ vµo b¶ng b¸o c¸o thùc hµnh nh trang 10 . +GV Hớng dẫn HS đặt các giá trị HĐT khác nhau. - GV : Theo dõi, nhắc nhở, HS mắc đúng vôn kế và ampekế và xác định dúng giá trị đo . -GV:yêu cầu tất cả Hs đều phải tham gia thực hành -GV:Giới thiệu cách đo R bằng đồng hồ đa năng. - HS : trao đổi nhóm hoàn thành nhận xét câu c - HS đối chiếu với kết quả thực hành. -HS : - C¸ nh©n HS hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o thùc hµnh môc a,b,c .. I/ Thùc hµnh : - Mắc mạch điện theo sơ đồ. - Tiến hành đo : Lần lợt đạt các HĐT từ 0 - 12V đặt vµo hai ®Çu d©y dÉn - §äc vµ ghi l¹i kÕt qu¶ : øng víi mét gi¸ trÞ H§T th× cã một giá trị CĐDĐ thu đợc - TÝnh gi¸ trÞ R t¬ng øng víi mçi gi¸ trÞ H§T vµ C§D§ đã đo đợc. - T×m gi¸ trÞ RTB - Nªu nguyªn nh©n sai sè ë kÕt qu¶ tÝnh R qua c¸c lÇn thÝ nghiÖm. 3/ Hoạt động 3 : Kết thúc thực hành - HS nép b¸o c¸o thùc hµnh - GV : Nhận xét kết quả, tinh thần và thái độ thực hành cña c¸c nhãm.. II/ KÕt thóc thùc hµnh : - Nép b¸o c¸o thùc hµnh. - GV nhËn xÐt tiÕt thùc hµnh .. 4/Hoạt động 4: Dặn dò : Ôn lại phần đoạn mạch điện 2 đèn mắc nối tiếp của lớp 7 IV/ RKN :. TuÇn : 02 TiÕt : 04. S :24/ 08/ 2012 G:30/ 08/ 2012. ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. I / Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức: -Viết đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm nhiều nhất lµ 3 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp 2. Kỹ năng:- Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa điện trở tơng đơng của đoạn mạch nối tiếp với các điện trở thµnh phÇn -Vận dụng đợc định luật Ôm cho đoạn mạch nối tiếp gồm nhiều nhất 3 điện trở thành phần 3. Thái độ:- Nghiêm túc trong quá trình làm thí nghiệm theo nhóm. - Tích cực, sôi nổi, hào hứng tham gia vào các hoạt động của nhóm II/ ChuÈn bÞ : 1/ Mçi nhãm HS : - 3 ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ tõ 6Ω, 10 Ω, 16 Ω. - 1 AmpekÕ cã GH§ 1,5Avµ cã §CNN 0,1A - 1V«nkÕ cã GH§ 6V vµ cã §CNN 0,1V , 1nguån ®iÖn 6v, 1 c«ngt¾c . - D©y nèi. 2/ GV : Bảng phụ vẽ sẵn sơ đồ mạch điện h4.1 SGK . III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập : a/ Bµi cò : - Yêu cầu HS cho biết trong đoạn mạch gồm 2 đèn Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. Trang 4.

(5) Trêng THCS Chu V¨n An m¾c nèi tiÕp th× C§D§ cã mqh nh thÕ nµo víi C§D§ m¹ch chÝnh? - H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mqh nh thÕ nµo víi HĐT giữa hai đầu mỗi đèn ? b/ §V§ : nh SGK 2/ Hoạt động 2 :a/ Kiến thức: Nhận biết đợc đoạn m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp - Treo bảng phụ cho HS quan sát sơ đồ h4.1 và trả lời c©u hái : - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 vµ cho biÕt hai ®iÖn trë cã mÊy ®iÓm chung ? - HS : tr¶ lêi c¸ nh©n C1 + Lu ý cho HS : c¸c hÖ thøc I , U cho ®o¹n m¹ch cã hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp vÉn nh trªn. -Yªu cÇu tr¶ lêi C2 ? - C¸ nh©n HS : tr¶ lêi C2 (Hớng dẫn HS vận dụng hệ thức của định luật ôm và I,U của đoạn mạch nối tiếp để trả lời ). Gi¸o ¸n Lý 9. I/ C§D§ vµ H§T trong ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp : 1/ ¤n l¹i kiÕn thøc cò : * I = I1 = I2 * U = U1 + U2 2/ §o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp : a/ Sơ đồ: R 1. R2. A b/ C¸c hÖ thøc: * C§D§ trong ®o¹n m¹ch : I = I1 + I2 (1) * H§T cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp : U = U1 + U2 (2) U 1 R1 * (3 = U 2 R2. 3/ Hoạt động 3 : a/ Kiến thức: Xây dựng công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp b/ Kĩ năng: Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa điện trở tơng đơng của đoạn mạch nối tiếp với các ®iÖn trë thµnh phÇn - Yêu cầu HS đọc mục thông tin của phần 1/II và trả lêi : - Thế nào là điện trở tơng đơng của một mạch điện ? - Híng dÉn HS x©y dùng c«ng thøc Rtd + Trong ®o¹n m¹ch n/t th× : U = U1 + U2 (1) + I = I1 =I2 + Gäi Rtd lµ ®iÖn trë t® cña m¹ch thÝ c¸c H§T lµ : U1 = I.R1 ; U2 = I.R2 ; U = I. Rtd Thay U1, U2 , U vµo (1) => Rtd = R1 +R2 4/Hoạt động 4: a/ Kiến thức : Biết hệ thức Rtd = R1 +R2 b/ KÜ n¨ng : Lµm ThÝ nghiÖm kiÓm tra - Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra nh SGK - HS : m¾c m¹ch ®iÖn thÝ nghiÖm theo nhãm. - Th¶o luËn nhãm rót ra kÕt luËn. - GV : theo dâi vµ kiÓm tra c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn theo sơ đồ . - Vậy điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm hai điện trë m¾c nèi tiÕp nh thÕ nµo ? - Lu ý cho Hs các dụng cụ dùng điện hoạt động bình thờng khi dòng điện qua nó có CĐ định mức . 5/Hoạt động 5: Củng cố - vận dụng - dặn dò a/ Củng cố : I, U, R của đọan mạch gồm hai điện trở m¾c nèi tiÕp nh thÕ nµo ? - H§T gi÷a hai ®Çu mçi ®iÖn trë nh thÕ nµo víi ®iÖn trở đó ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu c¸ nh©n HS lÇn lît tr¶ lêi C4 , C5. - C¸ nh©n HS tr¶ lêi C4, C5 => Điện trở td của đọan mạch gồm 3 điện trở mắc nt Rtd = R1 +R2 +R3 c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4.1 - 4.7 SBT. IV / RKN : Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. II/ Điện trở tơng đơng của đoạn mạch nối tiÕp : 1/ Điện trở tơng đơng : * Rtd cña mét ®o¹n m¹ch lµ ®iÖn trë cã thÓ thay thÕ cho ®o¹n m¹ch nµy, sao cho víi cïng H§T th× C§D§ ch¹y qua ®o¹n m¹ch vÉn cã gi¸ trÞ nh tríc. 2/ Công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gåm hai ®iÖn trë m¾c n/t : Theo (2) ta cã U = U1 + U2 = IR1 + IR2 = I(R1 + R2) =IRt®. VËy suy ra R t® = R1 + R2 (4). 3/ ThÝ nghiÖm kiÓm tra ; * KÕt luËn : §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt cã : Rt® = R1 + R2. III/ VËn dông : +C4: +C5 :. Trang 5.

(6) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 03 TiÕt : 05. Gi¸o ¸n Lý 9. S : 01/ 09/ 2012 G: 06/ 09/ 2012. §O¹N M¹CH SONG SONG. I / Mục tiêu bài học : 1/ Kiến thức : Viết đợc công thức tính điện trở tơng đơng đối với đoạn mạch song song gåm nhiÒu nhÊt ba ®iÖn trë 2/ Kĩ năng : Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa điện trở tơng đơng của đoạn mạch song song với các điện trở thành phÇn. 3. Thái độ: - Nghiêm túc trong quá trình làm thí nghiệm theo nhóm. - Tham gia vào các hoạt động của nhóm một cách tích cực. II/CHUÈN BÞ :1/ HS : Mçi nhãm : - 3 điện trở mẫu, trong đó có một điện trở lad điện trở tđ của hai điện trở kia khi mắc song song. - 1 ampekÕ cã GH§ 1,5A vµ cã §CNN 0,1V; 1 c«ng t¾c; 1 nguån ®iÖn 6V; d©y nèi . 2/ GV : bảng phụ vẽ sẵn sơ đồ h5.1 SGK. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập : a/ Bµi cò : +Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái : - Trong đoạn mạch gồm hai đèn mắc song song thí C§D§ ch¹y qua m¹ch chÝnh nh thÕ nµo víi c¸c C§D§ ch¹y qua c¸c m¹ch rÏ. - H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch nh thÕ nµo víi H§T gi÷a hai ®Çu mçi ®o¹n m¹ch rÏ ? b/ §V§ : nh SGK. / Hoạt động 2 : a/Kiến thức: Biết đợc I,U của đoạn m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song : + GV: Treo bảng phụ sơ đồ h5.1 SGK yêu cầu Hs quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái C1: - Các điện trở R1 và R2 đợc mắc với nhau nh thế nào ? -Nêu vai trò của Ampekế và của vônkế trong sơ đồ ? - HS : theo dõi sơ đồ mạch điệnvà trả lời cá nhân câu hái - Thông báo cho hs các hệ thức I,U ở trên vẫn đúng cho ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song . - HS hoµn thµnh C2 ? - GV : híng dÉn HS tr¶ lêi C2 .. Kiến thức cần đạt. I / C§D§ vµ H§T trong ®o¹n m¹ch song song : 1/ ¤n l¹i kiÕn thøc cò : * I = I1 + I2 * U = U1 = U2 2/ §o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song a/ Sơ đồ : R 1. R 2. I = I 1 + I2 . (1) U = U1 = U2 . (2) I1 R2 = I2 R1. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. (3). Trang 6.

(7) Trêng THCS Chu V¨n An 3/ Hoạt động 3 : Xây dựng công thức tính điện trở t® : - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm vËn dông kiÕn thøc tr¶ lêi C3 ? - HS : hoµn thµnh C3 c¸ nh©n : - GV : hớng dẫn HS hoàn thành câu trả lời đúng. 4/Hoạt động 4: Thí nghiệm kiểm tra và rút ra kết luËn : - Yêu cầu các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ h5.1 kiÓm tra l¹i hÖ thøc Rt® - GV : theo dâi, kiÓm tra c¸c nhãm thÝ nghiÖm. - HS : TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm - Th¶o luËn vµ rót ra kÕt luËn : - Gäi vµi Hs ph¸t biÓu kÕt luËn vÒ Rt® cña ®o¹n m¹ch säng song ? - Thông báo : Khi HĐT sử dụng = HĐT định mức thì các dụng cụ hoạt động bình thờng. 5/Hoạt động 5: Củng cố - Vận dụng - Dặn dò : a/ Cñng cè : - §èi víi ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song th× : I, U, Rt® nh thÕ nµo ? - I qua mỗi điện trở nh thế nào với điện trở đó ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS hoµn thµnh c¸ nh©n C4 vµ C5 - HS: hoµn thµnh c¸ nh©n C4, C5. - Gv : hớng dẫn HS hoàn thành đúng C4, C5 c/ DÆn dß : Häc thuéc phÇn ghi nhí . - Lµm bµi tËp : 5.1 -5.6 SBT chuÈn bÞ giê sau gi¶i bµi tËp . IV / RKN :. TuÇn : 03 TiÕt : 06. Gi¸o ¸n Lý 9 II/ §iÖn trë t® cña ®o¹n m¹ch song song : 1/ C/t tÝnh ®iÖn trë t® cña ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song : * 1/ Rt® = 1/R1 + 1/R2 => Rt® = R1.R2/R1+R2 2/ ThÝ nghiÖm kiÓm tra : * KÕt luËn : §èi víi ®/m gåm hai ®iÖn trë m¾c song song th× nghÞch đảo của điện trở tđ bằng tổng các nghịch đảo của từng ®iÖn trë thµnh phÇn .. III/ VËn dông : - C4: - C5 :. Bài tập vận dụng định luật ôm. S : 06/09/2012 G:11/ 09/ 2012. I / Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc: - Biết cách vận dụng các kiến thức đã đợc học từ bài 1 đến bài 5 để giải đợc các bài tập đơn giản về đoạn mạch nối tiÕp vµ song song (gåm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë). - Tìm đợc những cách giải khác nhau đối với cùng một bài toán. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 7.

(8) Trêng THCS Chu V¨n An 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng vẽ sơ đồ mạch điện và kỹ năng tính toán. 3. Thái độ: Nghiêm túc, trung thực trong báo cáo đáp số của bài toán. - Tích cực suy nghĩ để tìm ra đợc những cách giải khác nhau. II/ CHUẩN Bị : - Bảng ghi các giá trị định mức của một số dụng cụ dùng điện thông dụng.. Gi¸o ¸n Lý 9. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập a/ Bµi cò : - Phát biểu định luật Ôm ? Viết biểu thức của định luật ? - ViÕt biÓu thøc tÝnh C§D§, H§T, Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nãi tiÕp vµ m¾c song song ? 2/ Hoạt động 2 : Giải bài tập 1 - HS : Đọc đề và nêu cách mắc các đại lợng trong mạch - C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u a,b. + Yêu cầu HS đọc đề bài tập 1và cho biết : - R1 và R2 đợc mắc với nhau nh thế nào ? Ampekế và Vônkế đo những đại lợng nào trong mạch ? - Khi biÕt H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch vµ C§D§ ch¹y qua mạch chính, thì ta vận dụng công thức nào để tính Rt® ? - Biết Rtđ và R1 thì vận dụng công thức nào để tính R2 ? - HS : Th¶o luËn t×m c¸ch gi¶i kh¸c?. 3/ Hoạt động 3 : Giải bài tập 2 +HS đọc đề bài tập 2 và trả lời câu hỏi : - GV : R1 và R2 đợc mắc với nhau nh thế nào ? - GV : Các Ampekế và Vônkế đo những đại lợng nào trong m¹ch ? - GV : TÝnh UAB nh thÕ nµo ? V× sao ? - GV : Để tính đợc R2 thì phải tính đại lợng nào ? - HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c . - GV : híng dÉn tõ kÕt qu¶ c©u a tÝnh Rt® , biÕt Rt® vµ R1 tÝnh R2 .. 4/Hoạt động 4: giải bài tập 3 - HS : đọc đề và cho biết các điện trở mắc với nhau nh thế nào ? Ampekế đo đại lợng nào trong mạch ? - GV : lu ý cho HS th¸y ®o¹n m¹ch AM m¾c nt víi ®o¹n m¹ch MB . - GV : ¸p dông c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch nt tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch AB nh thÕ nµo ? - GV : VËy tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch MB nh thÕ nµo ? -GV : R1 nt víi RMB gi÷a hai ®iÓm AB th× C§D§ qua R1 đợc tính nh thế nào ? - GV : Để tính I2 và I3 thì phải tìm đại lợng nào ? - T×m UMB nh thÕ nµo ? - HS : nªu c¸ch gi¶i kh¸c .. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt - HS tr¶ lêi c©u hái 1/ Bµi tËp 1 : R1 = 5Ω Cho UAB = 6V IAB = 0,5A T×m a/RAB = ? b/ R2 = ? Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB là : RAB = UAB/ IAB = 6/0,5 = 12 Ω §iÖn trë R2 : Tõ RAB = R1 +R2 => R2 = RAB - R1 = 12-5 = 7 Ω 2/ Bµi tËp 2 : Cho R1 = 10 Ω I1 = 1,2A IAB = 1,8A T×m a/ UAB = ? b/R2 = ? H§T gi÷a hai ®iÓm AB lµ : UAB = I1. R1 = 1,2 . 10 = 12 V C§D§ qua R2 lµ : I2 = I - I1 = 1,8- 1,2 = 0,6 A §iÖn trë R2 lµ : R2 = U/I2 = 12/0,6 = 20( Ω) 3/ Bµi tËp 3 : R1=15 Ω R2 =R3 = 30 Ω Cho UAB = 12V T×m a/RAB = ? b/I1 = ? I2 =? I3 = ? a/ §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch MB lµ : R1 R 2 30 .30 = =15 (Ω) R1 + R2 30+30 §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB: RAB = R1 + RMB = 15 + 15 =30 (Ω) b/C§D§ qua R1 lµ : I1 = IAB = UAB/ RAB = 12/30 = 0,4A H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch rÏ : U MB = I1.RMB = 0,4 . 15 =6V C§D§ qua R2 vµ R3 lµ : I2 =I3 = UMB/ R2 = 6/ 30 = 0,2A RMB=. Trang 8.

(9) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. 5/Hoạt động 5: Củng cố - Dặn dò a/ Cñng cè : - Muốn giải bài tập vận dụng định luật ÔM cho các loại ®o¹n m¹ch, cÇn tiÕn hµnh theo mÊy bíc ? b/ Dặn dò : làm hoàn chỉnh tất cả bài tập đã giải . - Lµm bµi tËp 6.1 – 6.4 SBT. IV / RKN :. TuÇn : 04 TiÕt : 07. Sù PHô THUéC CñA §IÖN TRë VµO CHIÒU DµI D¢Y DÉN. S: 08/ 09/ 2012 G: 13/ 09/ 2012. I. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức:- Biết đợc mqh giữa điện trở của dây dẫn với chiều dài dây dẫn. 2. Kĩ năng: Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa điện trở của dây dẫn với chiều dài của dây dẫn. 3- Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II.CHUÈN BÞ 1.Mçi nhãm : 1nguån ®iÖn 3 V, 1 c«ng t¾c , 1 AmpekÕcã GH§ 1,5 A vµ cã §CNN 0,1V - 3 dây điện trở có cùng tiết diện và đợc làm cùng một loại vật liệu có chiều dài khác nhau (dây 1có chiều dài l, dây 2dài 2l, dây 3 dài 3l). Mỗi dây đợc quấn quanh một lõi cách điện phẳng, dẹt và dễ xác định số vòng dây. - 8 đoạn dây dẫn nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dây dài 30cm. 2.Cả lớp : - 1 đoạn dây dẫn bằng đồng có vỏ bọc cách điện, dài 80cm, tiết diện 1mm2 - 1 ®o¹n d©y thÐp dµi 50cm, tiÕt diÖn 3mm2 - 1 cuén d©y hîp kim dµi 10m, tiÕt diÖn 0,1mm2 III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1 : Kiến thức : Tìm hiểu về công dụng của dây dẫn và các loại dây dẫn thờng đợc sử dông : + HS tr¶ lêi c©u hái : - Dây dẫn đợc dùng làm gì ? - Quan s¸t thÊy d©y dÉn ë ®©u xung quanh chóng ta? - Các vật liệu nào thờng đợc sử dụng làm dây dẫn ? I. Xác định sự phụ thuộc của điện trở 2. Hoạt động 2 : a/ Kiến thức: Tìm hiểu điện trở d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo kh¸c nhau : b/ Kĩ năng: Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện Để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn váo trë vµo mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau một yếu tố X nào đó thì cần phải đo điện trở của các + GV : gîi ý cho HS tr¶ lêi c©u hái : d©y dÉn cã yÕu tè X kh¸c nhau nhng cã c¸c yÕu tè - Nếu đặt vào hai đầu dây dẫn có HĐT U thì có dòng ®iÖn ch¹y qua nã kh«ng ? VËy d©y dÉn cã ®iÖn trë x¸c kh¸c nh nhau định hay không ? - HS quan s¸t h7.1 SGK . - HS dù ®o¸n xem ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn nµy cã nh nhau kh«ng ? NÕu cã th× nh÷ng yÕu tè nµo nµo cã thÓ Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 9.

(10) Trêng THCS Chu V¨n An ¶nh hëng tíi ®iÖn trë cña d©y? - Vậy để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong c¸c yÕu tè th× ph¶i lµm nh thÕ nµo ? 3. Hoạt động 3 : a/ Kiến thức: Xác định sự phụ thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn b/ Kĩ năng : Xác định đợc mqh giữa điện trở của dây dÉn víi chiÒu dµi cña d©y dÉn + HS nªu dù ®o¸n cña C1 vµ tiÕn hµnh kiÓm tra dù ®o¸n ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1. - GV : theo dâi kiÓm tra viÖc m¾c m¹ch ®iÖn cña c¸c nhãm . - Yêu cầu : các nhóm đối chiếu kết quả thu đợc qua thí nghiÖm víi dù ®o¸n - Yªu cÇu HS nªu nhËn xÐt : Víi c¸c d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn , cïng chÊt, cã chiÒu dµi l, 2l, 3l th× R cña chóng nh thÕ nµo ? - Yªu cÇu HS nªu kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi cña d©y. - GV: Víi 3 d©y dÉn cã ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2, R3 cã cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một loại vật liệu chiÒu dµi d©y dÉn t¬ng øng lµ l1, l2 vµ l3 th×: R 1 l1 R 2 l2 R 1 l1 , , = = = R 2 l2 R 3 l3 R 3 l3 5.Hoạt động 4: Củng cố - Vận dụng - Dặn dò a/ Cñng cè : - §iÖn trë d©y dÉn tØ lÖ nh thÕ nµo víi chiÒu dµi cña d©y dÉn ? - Yêu cầu HS đọc phần có thể em cha biết . b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n víi C2 ? - C¸ nh©n HS hoµn thµnh C3 - Híng dÉn HS hoµn thµnh C4. c/ DÆn dß : - Lµm bµi tËp 7.1 – 7.4 SBT IV / RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Gi¸o ¸n Lý 9. II.Sù phô thuéc cua ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn : 1. Dù kiÕn : 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra : - Xác định các giá trị U1, I1 và R1 đối với dây dẫn có chiÒu dµi l - Tơng tự thí nghiệm xác định các giá trị : U2 , I2, R2 víi d©y dÉn cã chiÒu dµi 2l - §o c¸c sè liÖu víi d©y dÉn cã chiÒu dµi 3l - Ghi kÕt qu¶ nh b¶ng 1 SGK . - So s¸nh kÕt qu¶ thÝ nghiÖm víi dù ®o¸n. - Rót ra kÕt luËn 3.KÕt luËn : -Điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và đợc lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y dÉn. R 1 l1 = R 2 l2 III. VËn dông : + C2 : Vì R> => I< theo định luật ÔM. + C3 : R=U/I = 6/0,3 = 20 Ω l = 20 .4/2 = 40 m + C4 : I1 = 0.25 I2 = I2/4 nªn ®iÖn trë cña ®o¹n d©y dÉn thứ nhất lớn gấp 4 lần đoạn dây dẫn thứ hai,do đó l1 = 4l2.. Trang 10.

(11) Trêng THCS Chu V¨n An. tuÇn : 04 TiÕt : 08. Gi¸o ¸n Lý 9. Sù phô thuéc cña d©y dÉn vµo tiÕt diÖn cña d©y. S : 13/ 09/2012 G: 18/09/2012. I / Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức: - Biết đợc mqh giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện của dây dẫn 2. Kỹ năng:- Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện của dây dẫn 3. Thái độ:- Nghiêm túc, trung thực trong báo cáo số liệu. - Tích cực suy nghĩ tham gia vào các hoạt động của nhóm. II/CHUÈN BÞ :1/ Mçi nhãm HS : - 2 ®o¹n d©y dÉn b»ng hîp kim cïng lo¹i, cã cïng chiÒu dµi nhng cã tiÕt diÖn lÇn lît lµ S1, S2 - 1 nguån ®iÖn 6V, 1 c«ng t¾c , 1 AmpekÕ cã GH§ vµ cã §CNN 0,1V - 7 đoạn dây nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện dài khoảng 30cm- 2 chốt kẹp nối dây dẫn. - GV : B¶ng phô kÎ s½n b¼ng 1, h8.1, h8.2 h8.3 SGK.. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1: Bài cũ - t/c tình huống học tập a/ Bµi cò : 1/§iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? - Ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm víi c¸c d©y dÉn nh thÕ nào để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiÒu dµi cña chóng ? 2/ C¸c d©y dÉn lµm tõ cïng mét vËt liÖu cã cïng tiÕt diÖn phô thuéc vµo chiÒu dµi cña d©y dÉn nh thÕ nµo ? - Lµm btËp 7.1 ,7.2 SBT ? b/ §V§ : nh SGK 2/ Hoạt động 2: Kiến thức: Biết dự đoán sự phụ thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn - HS nh bài trớc cho biết để xét sự phụ thục của điện trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn th× ph¶i cã c¸c d©y dÉn lo¹i nµo ? - GV : Treo sơ đồ h8.1 cho HS quan sát - HS nêu đặc điểm các dây dẫn và Yêu cầu HS thực hiÖn C1 - Giíi thiÖu c¸c ®iÖn trë R1, R2 vµ R3 trong c¸c m¹ch điện hình 8.2 SGK vá đề nghị HS thực hiện C2. - §Ò nghÞ tõng nhãm HS nªu dù ®o¸n theo yªu cÇu cña C2 và ghi lên bảng các dự đoán đó. 3/ Hoạt động 3 : a/ Kiến thức: Biết R tỉ lệ nghịch víi S cña d©y dÉn b/Kĩ năng: Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa ®iÖn trë cña d©y dÉn víi tiÕt diÖn cña d©y dÉn C¸c nhãm th¶o luËn cÇn ph¶i sö dông c¸c d©y dÉn lo¹i nào để tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiÕt diÖn cña d©y dÉn . - GV : Theo dõi kiểm tra và giúp đỡ các nhóm tiến hành thí nghiệm kiểm tra việc mắc mạch điện, đọc và ghi kÕt qu¶ ®o vµo b¶ng 1 SGK trong tõng lÇn thÝ nghiÖm. - Y/c mçi nhãm tÝnh tØ sè S2/ S1 = d22/ d12 vµ so s¸nh với tỉ số R1/ R2 đối chiếu kết quả thu đợc với dự đoán mà mỗi nhóm đã nêu. +Lu ý: Trong kỹ thuật  có nghĩa là đờng kính tiết diện d©y dÉn. S = r2 (TiÕt diÖn - mÆt c¾t cña vËt h×nh trô => tiÕt diÖn lµ diÖn tÝch h×nh trßn). Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. - Tr¶ lêi c©u hái vµ gi¶i bµi tËp. I/ Dù ®o¸n sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn : + Dù ®o¸n - Quan s¸t h8.1 vµ thùc hiÖn C1, C2 : + C1 : Trong sơ đồ b : Hai điện trở R mắc song song nªn : R2 = R/2 -Trong sơ đồ c, 3 điện trở mắc song song nên : R3 = R/ 3. + C2 : Dù ®o¸n : R tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y dÉn. II/ ThÝ nghiÖm kiÓm tra : 1/ Sơ đồ:. 2/ TiÕn hµnh TN:: - B1: M¾c d©y dÉn cã l = 1800mm, 0.3mm vµo m¹ch điện. Điều chỉnh BTN để Ura = 3V. Ghi số chỉ U1, I1. - B2: Thay d©y trªn b»ng d©y dÉn cã cïng l, 0.6mm. Ura = 3V. Ghi sè chØ U2, I2. - B3: Tõ b¶ng kÕt qu¶ tÝnh R 1, R2 => mlh gi÷a R vµ tiÕt diÖn d©y dÉn. 3/ NhËn xÐt: - D©y dÉn cã tiÕt diÖn cµng lín th× R d©y dÉn cµng nhá. CM:. Trang 11.

(12) Trêng THCS Chu V¨n An d 2 ¿2 /4 ¿ d 1 ¿2 /4 ¿ π¿ π¿ S 2 πr 2 = =¿ S 1 πr 1 -HS: Lµm viÖc theo nhãm rót ra KL. -HS nªu kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn d©y. + GV : gîi ý cho HS tr¶ lêi C3 : -TiÕt diÖn cña d©y dÉn thø hai lín gÊp mÊy lÇn d©y dÉn thø nhÊt ? - Vận dụng kết luận để điện trở của hai dây . 2. 2. 5/Hoạt động 4: Củng cố - Vận dụng - Dặn dò a/ Cñng cè : - §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc nh thÕ nµo vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn ? b/ VËn dông : - HS hoµn thµnh c¸ nh©n C3, C4 . c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . - Häc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp : 8.1 - 8.5 SBT IV / RKN :. Gi¸o ¸n Lý 9 2. d2¿ / 4 ¿ d 1 ¿2 / 4 ¿ π¿ π¿ ¿ S 2 πr 2 = =¿¿ S 1 πr 1 2. 2. S2 d2 R 1 = = S1 d1 R 2 4/ KÕt luËn : Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. III/ VËn dông : 2. 2. + C3 : S2 = 2 lµ S1 => R2 = 2 R1 + C4 : S2 = 5 lµ S1 => R1 = 5 R2 => R2 = R1/5 = 5,5/5 = 1,1 Ω. S : 15/ 09/ 2012 TuÇn : 05 Sự phụ thuộc của địên trở G : 20/ 09/ 2012 TiÕt : 09 vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn I / Mục tiêu bài học : 1/ Kiến thức: Biết đợc các dây dẫn khác nhau thì có điện trở khác nhau. l R=¿  - BiÕt c«ng thøc S. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 12.

(13) Trêng THCS Chu V¨n An Gi¸o ¸n Lý 9 2/ Kĩ năng: Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. Nêu đợc mqh l giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. Vận dụng đợc công thức R=¿  S để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 3/Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. - Bố trí và tiến hành đợc TN để chứng tỏ rằng R của các dây dẫn có cùng l, S và đợc làm từ các vật liệu khác nhau thì lµ kh¸c nhau. - So sánh đợc mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị ĐTS của chúng. II/CHUẩN Bị :1/ Mỗi nhóm:- 1 cuộn dây bằng Inox, dây có tiết diện S = 0,1 mm2 và có chiều dài l=2m đợc ghi rõ. - 1 cuén d©y b»ng nikªlin víi d©y dÉn còng cã tiÕt diÖn S =0,1 mm2 vµ cã chiÒu dµi l=2m - 1 cuén d©y b»ng nicr«m víi d©y dÉn cã S= 0,1 mm2 vµ l= 2m - 1 nguån ®iÖn 4V, 1 c«ng t¾c , 1 AmpekÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 V«n kÕ cã GH§ 10V vµ cã §CNN 0,1V - 7 ®o¹n d©y nèi , 2 chèt kÑp nèi d©y dÉn.. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập : a/ Bµi cò : 1/ §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? Ph¶i tiÕn hµnh víi nh÷ng d©y dÉn nh thÕ nµo để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diÖn cña chóng ? - C¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu phô thuéc vµo tiÕt diÖn d©y nh thÕ nµo 2/ Lµm bµi tËp 8.1 vµ 8.4 b/ §V§ : nh SGK 2/ Hoạt động 2 : a/ Kiến thức: Tìm hiểu sự phụ thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn b/ Kĩ năng: Xác định đợc bằng thí nghiệm mqh giữa điện trë cña d©y dÉn víi vËt liÖu lµm d©y dÉn - Cho HS quan s¸t c¸c ®o¹n dd cã cïng chiÒu dµi, cïng t/diÖn nhng lµm b»ng c¸c VL kh¸c nhau. - HS tr¶ lêi C1 ? -HS thảo luận nhóm để vẽ sơ đồ mạch điện và lập bảng ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm - C¸c nhãm tiÕn hµnh TN ,ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. - GV : Theo dâi vµ híng dÉn HS söa sai. - Qua kÕt qu¶ yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn nµy nh thÕ nµo ? - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn . 3/ Hoạt động 3 : a/ Kiến thức: Tìm hiểu về ĐTS b/ Kĩ năng: Nêu đợc ý nghĩa của điện trở suất + HS tr¶ lêi c©u hái : - Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn đợc đặc trng bằng đại lợng nào ? - Đại lợng này có trị số đợc xác định nh thế nào - Đơn vị của đại lợng này là gì ? - Yªu cÇu HS quan s¸t b¶ng 1 vµ nªu ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt cã trong b¼ng . -Cã nhËn xÐt g× vÒ §TS cña klo¹i vµ cña hîp kim ? - Nói điện trở suất của đồng là 1,7. 10 -8 Ω.m có ý nghĩa nh thÕ nµo ? - Trong sè c¸c chÊt nªu trong b¶ng th× chÊt nµo dÉn ®iÖn tốt nhất ? Tại sao đồng thờng đợc dùng để làm lõi dây nèi cña c¸c m¹ch ®iÖn ? - Yªu cÇu HS hoµn thµnh C2. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I/ Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn : 1/ ThÝ nghiÖm : * NhËn xÐt : ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. 2/ KÕt luËn :§iÖn trë cña dd tØ lÖ thuËn víi c/d cña dd, tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña dd vµ phô thuéc vµo vËt liÖu lµm dd.. II/ §iÖn trë suÊt - c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë suÊt : 1/ §iÖn trë suÊt : a/ Kh¸i niÖm : * §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu ( hay mét chÊt ) cã trÞ số bằng điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ đợc làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện 1m2 b/ KÝ hiÖu :  (r«) c/ §¬n vÞ : Ω.m («m mÐt ) * ĐTS của đồng là 1,7.10-8 Ω.m có nghĩa : 1 dây dẫn bằng đồng có chiều dài 1m, tiết diện 1m2 có điện trở lµ 1,7.10-8 Ω. Trang 13.

(14) Trêng THCS Chu V¨n An 4/Hoạt động 4: a/ Kiến thức: Xây dựng công thức tÝnh ®iÖn trë theo c¸c bíc nh yªu cÇu cña C3 l b/ Kĩ năng:Vận dụng đợc công thức R=¿  S - HS hoµn thµnh C3 theo híng dÉn cña GV . - Gäi HS ph¸t biÓu c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë ?. l + Lu ý cho HS c«ng thøc : R=¿  S vµ c«ng thøc : R = U / I - HS chú ý đơn vị của tiết diện là m2 trong thực tế tiết diện của dây dẫn thờng chỉ ở đơn vị cm2, mm2 nên chú ý phần đổi đơn vị KiÕn thøc tÝch hîp. 5/Hoạt động 5 : Củng cố - Vận dụng - Dặn dò a/ Cñng cè : - §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë ntn ? b/ VËn dông :- HS hoµn thµnh c¸ nh©n C4, C5. c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm hoµn thµnh c©u C5, bµi tËp 9.1 - 9.5 SBT. + Híng dÉn bµi tËp : 9.5 TÝnh thÓ tÝch cña d©y tõ D= m/V - TÝnh chiÒu dµi cña d©y tõ : l = V/ S b/ TÝnh R = .l / S. TuÇn : 05 TiÕt : 10. Gi¸o ¸n Lý 9 2/ C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë : C3 3/ KÕt luËn : Điện trở của dây dẫn đợc tính bằng công thức l R=¿  Víi :  : lµ ®iÖn trë suÊt (Ω.m) S l : lµ chiÒu dµi d©y dÉn (m) S : lµ tiÕt diÖn cña d/d (m2) +§iÖn trë cña d©y dÉn lµ nguyªn nh©n lµm táa nhiÖt trªn d©y. NhiÖt lîng táa ra trªn d©y dÉn lµ nhiÖt v« Ých, lµm hao phÝ ®iÖn n¨ng. +Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu đợc một cờng độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng CĐDĐ cho phép có thể làm dây dÉn nãng ch¶y, g©y ra háa ho¹n vµ nh÷ng hËu qu¶ m«i trêng nghiªm träng. - BiÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr êng: §Ó tiÕt kiÖm n¨ng lîng, cÇn sö dông d©y dÉn cã ®iÖn trë suÊt nhá. Ngµy nay, ngời ta đã phát hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất cña chóng gi¶m vÒ gi¸ trÞ b»ng kh«ng (siªu dÉn). Nhng hiÖn nay viÖc øng dông vËt liÖu siªu dÉn vµo trong thùc tiÔn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, chñ yÕu do c¸c vËt liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất nhỏ (dới 00C rÊt nhiÒu).. III/ VËn dông : *C4 : TiÕt diÖn cña d©y : S =  d2/4 = 3,14 . (10-3)2/4 = 0,785.10-6 m2 §iÖn trë : R =  l/S = 1,7 .10 -8.4/ 0,785.10-6 = 0,087 Ω. BiÕn trë ®iÖn trë dïng trong kü thuËt. S : 20/ 09/ 2012 G: 25/ 09/ 2012. I / Mục tiêu bài học : 1/ Kiến thức : Biết đợc biến trở là gì. Nhận biết đợc các loại biến trở 2/ Kĩ năng : Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở : 3/ Thái độ : nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/CHUẩN Bị :- 1b/ trở con chạy có R lớn nhất 20 Ω và chịu đợc dòng điện có CĐDĐ lớn nhất là 2 A. - 1 biến trở than ( chiết áp ) có các trị số kĩ thuật nh biến trở con chạy nói trên , 1 nguồn điện 3V, 1 bóng đèn 2,5V1W , 1 công tắc, dây nốicó vỏ cách điện - 3 ®iÖn trë kÜ thuËt cã ghi trÞ sè, 3 ®iÖn trë kÜ thuËt lo¹i cã c¸c vßng mµu. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 14.

(15) Trêng THCS Chu V¨n An III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Kiểm tra 15 phút b/ §V§ : nh SGK 2/ Hoạt động 2 :a/ Kiến thức: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở. Biết đợc các loại biến trở b/ Kỹ năng: Chỉ đợc các bộ phận của biến trở + Biết giải thích nguyên tắc hoạt động của biến trở -HS quan sát các biến trở trong bộ TN đối chiếu với h10.1 nªu tªn tõng lo¹i biÕn trë ? -HS chØ c¸c bé phËn trªn biÕn trë ? -Cho HS thùc hiÖn C1, C2. -Đề nghị HS vẽ các kí hiệu sơ đồ của biến trở và chỉ rõ phÇn biÕn trë m¾c trong m¹ch ? -Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 , C4. 3/ Hoạt động 3 :a/ Kiến thức:Vẽ đợc sơ đồ mạch ®iÖn, biÕt c¸c gi¸ trÞ ghi trªn biÕn trë b/Kü n¨ng : BiÕt l¾p r¸p m¹ch ®iÖn cã sö dông biÕn trë và biết sử dụng biến trở để điều chỉnh CĐDĐ trong m¹ch c/ Thái độ: Nghiêm túc, cẩn thận -YC: HS quan s¸t biÕn trë cña nhãm m×nh, cho biÕt sè ghi trên biến trở và giải thích ý nghĩa con số đó. (HS quan sát biến trở của nhóm mình, đọc số ghi trên biÕn trë vµ thèng nhÊt ý nghÜa con sè.) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C5. (Cá nhân hoàn thành câu C5. 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ m¹ch ®iÖn trªn b¶ng.) - Hớng dẫn thảo luận  Sơ đồ chính xác. - Yêu cầu các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ, làm thí nghiÖm theo híng dÉn ë c©u C6. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u C6. (Mắc mạch điện theo nhóm, làm thí nghiệm, trao đổi để tr¶ lêi c©u C6.) - Qua thÝ nghiÖm, híng dÉn HS ®a ra KL (Th¸o luËn ®a ra KL vµ ghi vë) - Biến trở là gì ? đợc dùng để làm gì ? 4/Hoạt động 4: a/ Kiến thức : Biết các loại điện trở dông trong KT b/ Kỹ năng : Đọc đợc trị số điện trở kĩ thuật - Híng dÉn chung c¶ líp tr¶ lêi c©u C7. (Tham gia th¶o luËn trªn líp vÒ c©u tr¶ lêi.) GV cã thÓ gîi ý: + Nếu lớp than hay lớp kim loại dùng để chế tạo các ®iÖn trë kÜ thuËt mµ rÊt máng th× c¸c líp nµy cã tiÕt diÖn nhá hay lín ? + Khi đó tại sao lớp than hay kim loại này có thể có trị sè ®iÖn trë lín ? - Yêu cầu hs đọc trị số R: h 10.4a SGK . - Yªu cÇu HS hoµn thµnh C8. - Cho HS quan s¸t c¸c ®iÖn trë cã vßng mµu. - GV nêu ví dụ cụ thể cách đọc trị số của 2 loại điện trở dïng trong kÜ thuËt.. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Gi¸o ¸n Lý 9 Kiến thức cần đạt I/ BiÕn trë : 1/ T×m hiÓu cÊu t¹o cña biÕn trë : C1: C¸c lo¹i biÕn trë: Con ch¹y, tay quay, biÕn trë than (chiÕt ¸p). C2: Yêu cầu HS chỉ ra đợc 2 chốt nối với hai đầu cuộn d©y cña biÕn trë lµ ®Çu A, B trªn h×nh vÏ  NÕu m¾c 2 ®Çu A, B cña cuén d©y nµy nèi tiÕp vµo m¹ch ®iÖn thì khi dịch chuyển con chạy C không làm thay đổi chiÒu dµi cuén d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua  Kh«ng có tác dụng làm thay đổi điện trở. * Kí hiệu sơ đồ của biến trở : (H10.2) SGK trang 29 2/ Sử dụng biến trở để điều chỉnh CĐDĐ : (20 - 2A) cã nghÜa lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë là 20 , cờng độ dòng điện tối đa qua biến trở là 2A.. 3/ KÕt luËn : Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể đợc dùng để điều chỉnh cờng độ dòng điện trong mạch. Biến trở có thể đợc dùng để điều chỉnh CĐDĐ trong mạch khi thay đổi trị số điện trở của nó .. II/ C¸c ®iÖn trë dïng trong kü thuËt : C7. Yêu cầu nêu đợc: + Điện trở dùng trong kĩ thuật đợc chế tạo bằng một líp than hay líp kim lo¹i máng  S rÊt nhá  Cã kÝch thíc nhá vµ R cã thÓ rÊt lín. - Quan s¸t c¸c lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt, nhËn dạng đợc 2 loại điện trở qua dấu hiệu: + Cã trÞ sè ghi ngay trªn ®iÖn trë. + Trị số đợc thể hiện bằng các vòng màu trên điện trở.. Trang 15.

(16) Trêng THCS Chu V¨n An 5/Hoạt động 5: C/ cố - Vận dụng - Dặn dò a/ Củng cố :- Biến trở là gì và dùng để làm gì ? b/ VËn dông : Y/cÇu HS thùc hiÖn c¸ nh©n C9, C10. - §Ò nghÞ HS th¶o luËn nhãm hoµn thµnh btËp 10.2 SBT . - Híng dÉn HS lµm bµi 10.2 (tr.15 - SBT). c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . - Nắm vững cách mắc biến trở trong mạch để điều chØnh C§D§ . - Lµm bµi tËp 10.1 - 10. 6 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9 III/ VËn dông : C10 :*Tõ R=  .l/S => l = R.S/  = = 20.0,5.10-6/1,1.10-6 =9,091m. ChiÒu dµi 1 vßng d©y b»ng chu vi cña lâi sø: l’ = π.d = 3.14. 2.10-2= 6,28.10-2m Sè vßng quÊn trªn lâi sø : n = l/l’ = 9,091/6,28.10-2 = 144,8 vßng Bµi tËp 10.2 SBT : Bµi gi¶i a) ý nghÜa cña con sè: 50 lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biến trở; 2,5A là cờng độ dòng điện lớn nhất mà biến trở chịu đợc. b) Hiệu điện thế lớn nhất đợc phép đặt lên 2 đầu dây cố định của biến trở là: Umax = Imax.Rmax = 2,5.50 = 125(V) c) Tõ c«ng thøc: l ρ. l −6 50 R= ρ. → S= =1,1. 10 . S R 50  S = 1,1.10-6m2 = 1,1mm2. IV/RKN:. S : 22/ 09/ 2012 TuÇn : 06 Bài tập vận dụng định luật ôm và công thức tính điện G : 27/ 09/ 2012 TiÕt : 11 trë cña d©y dÉn I / Môc tiªu bµi häc : 1/Kiến thức: Vận dụng định luật Ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính các đại l ợng có liên quan đối với ®o¹n m¹ch gåm nhiÒu nhÊt lµ ba ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song, hçn hîp. 2/Kĩ năng:- Phân tích, tổng hợp kiến thức.- Giải bài tập theo đúng các bớc giải. 3/Thái độ: Trung thực, kiên trì. II/CHUẩN Bị : - Cả lớp : Ôn tập định luật Ôm đối với các loại đoạn mạch nối tiếp, song song hoặc hỗn hợp. - ¤n tËp c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn theo chiÒu dµi,tiÕt diÖn vµ ®iÖn trë suÊt cña vËt liÖu lµm d©y dÉn.. II/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập : (5’) a/ Bµi cò : - Phát biểu định luật Ôm và viết hệ thức của định luật ? - §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? Nªu c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë ? 2/ Hoạt động 2 : Giải bt1 +GV híng dÉn : - Để tìm đợc CĐDĐ chạy qua dây dẫn thì trớc hết phải tìm đại lợng nào ? - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bt , 1HS gi¶i trªn b¶ng. - Gäi HS nhËn xÐt kÕt qu¶ .. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. 1/ Bµi tËp 1 : l = 30 Ω Cho S = 0,3 mm2 = 0,3 .10 -6 m2 U = 220V T×m I = ? §iÖn trë cña d©y dÉn : R =  .l/S = 1,1 .10-6.30/0,3.10-6 = 110 Ω Trang 16.

(17) Trêng THCS Chu V¨n An 3/ Hoạt động 3 : btập 2 - Yêu cầu HS đọc đề bài và nêu cách giải câu a. - Y/c HS thảo luận nhận xét hoàn chỉnh câu giải đúng. - Nªu c¸ch gi¶i kh¸c ? - Gv gîi ý : + Xác định HĐT giữa hai đầu bóng đèn + Xác định HĐT giữa hai đầu biến trở + TÝnh ®iÖn trë R2 cña biÕn trë. - Yªu cÇu HS gi¶i c©u b c¸ nh©n . 4/Hoạt động 4: Btập 3 - BtËp 11.4 SBT -Yêu cầu HS đọc đề - GV : híng dÉn HS nªu c¸ch gi¶i + Khi mắc nối tiếp thì I qua đèn và qua biến trở nh thế nµo ? + H§T gi÷a hai ®Çu biÕn trë lóc nµy lµ bao nhiªu ? + TÝnh ®iÖn trë cña biÕn trë nh thÕ nµo ? b/ Gv : hớng dẫn HS phân tích mạch điện theo sơ đồ. Coi biÕn trë gåm 2 phÇn cã ®iÖn trë R1 vµ R2. - Gợi ý : Để đèn sáng bình thờng thì : U§ = U®m § = 6V I// = I R2 => R// = R2 - Yªu cÇu HS tÝnh R1 ?. Gi¸o ¸n Lý 9 C§D§ : I = U/ R = 220/110 = 2A 2/ BtËp 2 : Cho R1 = 7,5 Ω I = 0,6 A U = 12 V T×m a/R2 = ? b/ l = ? §iÖn trë toµn m¹ch lµ : Rtm = U/ I = 12 / 0,6 =20 Ω b/ ¸p dông c/t : R =  .l /S => l = R.S/  = 30.1.106/0,4.10-6 = 75m 3/ Bài tập 11.4 : * Để đèn sáng bình thờng thì CĐDĐ qua đèn và biến trở phải bằng CĐDĐ dòng điện định mức của đèn : Iđ = 0,75 A H§T gi÷a hai ®Çu biÕn trë : Ub = U - U® = 12 - 6 = 6V §iÖn trë cña biÕn trë :R’ = Ub /I = 6 / 0,75 = 8 Ω b/ TÝnh ®iÖn trë R1 cña biÕn trë : Coi biÕn trë nh hvÏ gåm 2 phÇn cã ®iÖn trë R1 vµ R2 - M¹ch ®iÖn gåm ( §// R1) nt R2 - Ta thấy U = 2 UĐ nên để đèn sáng bình thờng thì Rt ® cña ®o¹n m¹ch song song ph¶i b»ng R2 tøc lµ : R§ .R1/ R§ +R1 = R2 <=> R§ .R1/ R§ +R1 = 16 - R1 <=> (8+R1) (16 -R1) = 8 R1 => R12 = 128 => R1 = 11,3 Ω. 5/Hoạt động 5 : Dặn dò - Làm hoàn chỉnh tất cả bài tập đã giải . - Lµm tiÕp tôc hoµn thµnh bµi tËp 11.1 - 11.3 SBT. IV / RKN : C«ng suÊt ®iÖn TuÇn : 06 TiÕt : 12 I / Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức :- Nêu đợc ý nghĩa của số Vôn và số Oát ghi trên dụng cụ điện. - Viết đợc công thức tính công suất điện tiêu thụ của một đoạn mạch. 2. Kĩ năng: - Vận dụng đợc công thức P =U.I 3. Thái độ : -Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học II/CHUÈN BÞ : 1/ Mỗi nhóm : 1 bóng đèn 12V- 3W , 1 bóng đèn 12V - 6W , 1 bóng đèn 12V- 10W - 1 nguån ®iÖn 6V, 1 biÕn trë 20 Ω- 2A , 1 AmpekÕ cã GH§ 1,2A vµ cã §CNN 0,01 A - 1 v«n kÕ cã GH§ 12V vµ cã §CNN 0,1 V , d©y nèi 2/ Cả lớp : 1 bóng đèn 6V -3W, 1 bóng đèn 12V - 10W, 1 bóng đèn 220V - 100W - 1 bóng đèn 220V - 25 W , 1 quạt điện nhỏ . III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập : a/ Bµi cò : 1/ BtËp 11.1 ? SBT. 2/ BtËp 11.3 ? SBT. b/ §V§ : nh SGK 2/ Hoạt động 2 a/ Kiến thức : Nêu đợc ý nghĩa của sè v«n vµ sè O¸t cã ghi trªn c¸c thiÕt bÞ tiªu thô ®iÖn b/ Kỹ năng : Vận dụng kiến thức để nêu đợc ý nghĩa của sè v«n vµ sè O¸t trªn mét sè dông cô ®iÖn c/ Thái độ : Nghiêm túc - GV : Cho HS quan sát các bóng đèn và quạt điện có ghi s½n c¸c sè liÖu kü thuËt. - Tõng HS t×m hiÓu sè v«n vµ sè o¸t ghi trªn c¸c dông cô ®iÖn . - GV : TiÕn hµnh TN nh h12.1 cho HS quan s¸t - HS :Quan sát thí nghiệm và nhận xét mức độ hoạt động m¹nh yÕu cña c¸c dông cô . - HS : Thùc hiÖn c¸ nh©n C1 vµ C2 - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1. - Yêu cầu HS vận dụng kiến thức lớp 8 để trả lời C2 + GV : gợi ý cho HS nhớ lại k/n, c/t tínhvà đơn vị đo Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. S: 26/ 10/ 2012 G: 02/ 10/ 2012. Kiến thức cần đạt. I/ Công suất định mức của các bóng đèn : 1/ Sè v«n vµ sè o¸t trªn c¸c dông cô ®iÖn : * C1: Víi cïng H§T®m nh nhau, bãng cã sè o¸t lín h¬n s¸ng m¹nh h¬n. * C2 : Oát (W ) là đơn vị của công suất. 2/ ý nghÜa cña sè o¸t ghi trªn mçi dông cô  Sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn cho biÕt c«ng suất định mức của dụng cụ đó, nghĩa là công suất điện của dụng cụ này khi nó hoạt động b×nh thêng. +Khi sử dụng các dụng cụ điện trong gia đình cần thiết sử dụng đúng công suất định mức . Để sử dụng đúng công suất định mức thì phải đặt vào hai đầu dụng cụ đó HĐT định mức - BiÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng: + §èi víi mét sè dông cô ®iÖn th× viÖc sö dông hiÖu Trang 17.

(18) Trêng THCS Chu V¨n An công suất để trả lời C2. -HS nêu ý nghĩa của số oát ghi trên các bóng đèn - HS hoµn thµnh C3 . + Néi dung tÝch hîp:. 3/ Hoạt động 3 : a/ Kiến thức : Viết đợc công thức tÝnh c«ng suÊt b/ Kỹ năng : Xác định đợc công suất điện của một đoạn m¹ch b»ng v«n kÕ vµ ampekÕ Vận dụng đợc công thức P=U.I -HS nªu môc tiªu cña TN vµ c¸c bíc tiÕn hµnh TN theo sơ đồ ? - HS : ThÝ nghiÖm theo nhãm - GV : Theo dâi vµ híng dÉn HS thÝ nghiÖm -HS thùc hiÖn c¸ nh©n C4 . - Cho HS hoµn thµnh C4 . - HS : Nªu c¸ch tÝnh c«ng suÊt ®iÖn cña mét ®o¹n m¹ch - GV :VËy c¸ch tÝnh c«ng suÊt cña mét ®o¹n m¹ch nh thÕ nµo ? - HS hoµn thµnh C5.. 5/Hoạt động 4 : Củng cố - Vận dụng - Dặn dò a/ Cñng cè : - Trên một bóng đèn có ghi 12V -5W nêu ý nghĩa của số oát ghi trên bóng đèn ? - Công suất điện của một đoạn mạch đợc tính nh thế nµo ? b/ VËn dông : - HS lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi c¸ nh©n C6 , C7, C8. c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí . - Lµm bµi tËp 12.1 - 12.7 SBT .. Gi¸o ¸n Lý 9 điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức không gây ảnh hởng nghiêm trọng, nhng đối với một số dụng cụ khác nếu sử dụng dới hiệu điện thế định mức có thể lµm gi¶m tuæi thä cña chóng. + Nếu đặt vào dụng cụ điện hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức, dụng cụ sẽ đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng nh vậy sẽ làm giảm tuæi thä cña dông cô hoÆc g©y ra ch¸y næ rÊt nguy hiÓm. + Sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết bị điện. II/ C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn : 1/ ThÝ nghiÖm : * C4 : NÕu kh«ng bá qua sai sè th× Bãng 1 : U1. I1 = 6 . 0,82 = 4,92 W Bãng 2 : U2 .I2 = 6 .0,51 = 3,06 W NÕu bá qua sai sè th× : U1. I1 =5W U 2 . I2 = 3 W Tức là tích U.I đối với mỗi bóng đèn có giá trị bằng công suất định mức đợc ghi trên đèn . 2/ C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn : * Kh¸i niÖm : C«ng suÊt ®iÖn cña mét ®o¹n m¹ch b»ng tÝch cña H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch vµ C§D§ qua nã . * C/t : p = U.I Trong đó : p : lµ c«ng suÊt ( W) U : H§T (V ) I : C§D§ (A ) * p = U.I = I2 .R = U2 / R. III/ VËn dông : * C6 : C§D§ : I = P/U = 75/220 = 0,34A Điện trở của đèn : R = U/I = 220 /0,34 = 645Ω b/ Không thể dùng đợc vì Iđm của cầu Pb > Iđm của đèn nªn cÇu ch× sÏ kh«ng bÞ nãng ch¶y khi dßng ®iÖn trong m¹ch t¨ng lªn trong kho¶ng I®m cña cÇu Pb>I cña m¹ch > I®m§Ìn *C7 : p = U.I = 12.0,4 = 4,8W R = U/I = 12/0,4 = 30 Ω *C8 : p = U.I = U2/R = 2202/48,4=1000W=1kW. IV / RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 18.

(19) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 07 TiÕt : 13. Gi¸o ¸n Lý 9. ®iÖn n¨ng - c«ng cña dßng ®iÖn. S : 29/ 09/ 2012 G : 04/ 10/ 2012. I / Mục tiêu bài học : 1/ Kiến thức: -Nêu đợc ví dụ chứng tỏ dòng điện có năng lợng. - Nêu đợc dụng cụ đo điện năng tiêu thụ là công tơ điện và mỗi số của công tơ là một kilôoat giờ (kWh). - Chỉ ra đợc sự chuyển hoá các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng cụ điện nh các loại đèn điện, bàn là, nåi c¬m ®iÖn, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m níc... - Viết đợc công thức tính điện năng tiêu thụ của một đoạn mạch. 2/ Kĩ năng: Vận dụng đợc công thức A = P.t = U.I .tđối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng 3/ Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II/ ChuÈn bÞ : c¶ líp 1 c«ng t¬ ®iÖn , b¶ng phô ghi b¶ng 1. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập a/ Bµi cò : 1/ Bµi tËp : 12.1, 12.2 SBT . 2/ Bµi tËp : 12. 5 SBT. b/Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: nh SGK / Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Nêu đợc một số dấu hiÖu chøng tá dßng ®iÖn mang n¨ng lîng b/ Kỹ năng : Phân tích đợc các hiện tợng chứng tỏ dòng ®iÖn mang n¨ng lîng + HS đọc C1 và trả lời : - Dòng điện thực hiện công cơ học trong hoạt động của c¸c dông cô vµ thiÕt bÞ ®iÖn nµo ? - Điều gì chứng tỏ công cơ học đợc thực hiện trong hoạt động của các dụng cụ hay thiết bị này ? - Dòng điện cung cấp nhiêt lợng trong hoạt động của các dông cô vµ thiÕt bÞ ®iÖn nµo ? - Điều gì chứng tỏ nhiệt lợng đợc cung cấp trong hoạt động của các dụng cụ hay thiết bị này ? + GV : ®a ra kÕt luËn vÒ dßng ®iÖn cã n¨ng lîng vµ th«ng b¸o kh¸i niÖm ®iÖn n¨ng . 3/ Hoạt động 3 : Kiến thức : Biết đợc sự chuyển hóa từ điện năng thành các dạng năng lợng khác và tính đợc hiÖu suÊt sö dông ®iÖn n¨ng -HS hoµn thµnh C2 vµ Yªu cÇu 1 HS lªn ®iÒn vµo b¶ng phô - HS nhận xét chung và đa ra câu trả lời đúng . - HS tr¶ lêi C3. - GV : Tõ kh¸i niÖm hiÖu suÊt ë líp 8 h·y nªu kh¸i niÖm hiÖu suÊt sö dung ®iÖn n¨ng vµ c«ng thøc tÝnh - GV : VËy ®iÖn n¨ng lµ g× ? §iÖn n¨ng cã thÓ chuyÓn ho¸ thµnh nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo ? 4/ hoạt động 4 : a/ Kiến thức : Chỉ ra đợc sự chuyển hoá các dạng năng lợng khi đèn điện , bếp điện... hoạt động - BiÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn n¨ng b/ Kỹ năng : Vận dụng đợc công thức tính điện năng - GV : Th«ng b¸o vÒ c«ng cña dßng ®iÖn . -GV : §Ò nghÞ HS nªu mqh gi÷a c«ng vµ c«ng suÊt (C4)? - 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch suy luËn c/t tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn ? - HS hoµn thµnh C6. Yªu cÇu 1 HS nªu kÕt qu¶ - Gv : hớng dẫn HS nhận xét kết quả đúng. 5/Hoạt động 5: a/ Củng cố : - Tại sao nói dòng điện cã mang n/lîng ? N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ g× ? (8’) - Nªu c«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn ? - Lợng điện năng sử dụng đợc đo bằng dụng cụ nào ? Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I/ §iÖn n¨ng : 1/ Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng * KÕt luËn : Dßng ®iÖn cã n¨ng lîng v× dßng ®iÖn cã khả năng thực hiện công và làm thay đổi nhiệt năng cña c¸c vËt .N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ ®iÖn n¨ng .. 2/ Sù CH§N thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c : * KÕt luËn : §iÖn n¨ng cã thÓ chuyÓn ho¸ thµnh c¸c dạng năng lợng khác, trong đó có phần năng lợng có Ých vµ n¨ng lîng v« Ých Tỉ số giữa phần năng lợng có ích đợc chuyển hoá từ điện năng và toàn bộ điện năng tiêu thụ đợc gọi là hiÖu suÊt sö dông ®iÖn n¨ng : H = Ai / Atp. II/ C«ng cña dßng ®iÖn : 1/ C«ng cña dßng ®iÖn : * Kh¸i niÖm : C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trong mét đoạn mạch là số đo lợng điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ để chuyển hoá thành các dạng năng lợng kh¸c . 2/ C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn : * C/t : A = p.t =U.I Trong đó : U : HĐT (V) I : CĐDĐ (A) t : t/g (s) Khi đó A Tính bằng jun (J) 1J = 1W. 1s = 1V.1A.1s. Ngoài ra công của dòng điện còn đo bằng đơn vị kil«o¸t giê (kW.h) 1kWh =1000W.3600s =3.600.000J = 3,6 .106 J 3/ §o c«ng cña dßng ®iÖn : Dïng c«ng t¬ ®iÖn III/ VËn dông : -C7: Vì đèn sử dụng ở hiệu điện thế U = 220V bằng HĐT định mức do đó công suất của đèn đạt đợc bằng công suất định mức P = 75W = 0,075kW. ¸p dông c«ng thøc: A = P.t= 0,075.4 = 0,3 (kW.h) Trang 19.

(20) Trêng THCS Chu V¨n An b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS hoµn thµnh C7, C8. c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí . - lµm bµi tËp 13.1 - 13.6 SBT.. Gi¸o ¸n Lý 9 Vậy lợng đ/năng mà bóng đèn này sử dụng là 0,3kW.h, t/ ứng với số đếm của công tơ là 0,3 số. - C8: Sè chØ cña c«ng t¬ t¨ng lªn 1,5 sè  t¬ng øng lîng ®iÖn n¨ng mµ bÕp sö dông lµ 1,5kW.h = 1,5.3,6.106 J C«ng suÊt cña bÕp ®iÖn lµ: A P= t = =0,75kW=750 (W). Cờng độ dòng điện chạy qua bếp trong thời gian này P lµ: I = U = 3,41 (A). TuÇn : 07 Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn S : 03/10/ 2012 TiÕt : 14 vµ ®iÖn n¨ng sö dông G : 09/ 10/ 2012 I / Môc tiªu bµi häc : 1/Kiến thức: Giải đợc các bài tập tính công suất điện và điện năng tiêu thụ đối với các dụng cụ mắc nối tiếp và mắc song song. 2/ Kĩ năng:- Phân tích, tổng hợp kiến thức - Kĩ năng giải bài tập định lợng. 3/ Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/ ChuÈn bÞ : * HS : Ôn tập định luật Ôm đối với các loại đoạn mạch và các kiến thức về công suất và điện năng tiêu thụ III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1/ Hoạt động 1: Bài cũ - t/c tình huống học tập a/ Bµi cò : 1/ Nªu c/t tÝnh C§D§, H§T, ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch m¾c nt, song song ? 2/ Nªu c«ng thøc tÝnh csuÊt vµ c«ng cña dßng ®iÖn 2/ Hoạt động 2 : Giải bài tập 1 1/ Bµi tËp 1: Tõng HS tù lùc gi¶i bµi tËp . a/ KiÕn thøc : a/ Điện trở của bóng đèn : - Biết viết công thức tính R, P, A để tính điện trở, công Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 20.

(21) Trêng THCS Chu V¨n An suÊt, ®iÖn n¨ng b/Kỹ năng: Biết vận dụng các công thức để tính toán - Yêu cầu HS đọc đề bài tập1 và tóm tắt đề bài .+ Gv : Theo dâi HS tù lùc gi¶i c©u a . + Gv : Híng dÉn HS gi¶i c©u b : - Tính điện năng A mà bóng đèn tiêu thụ ntn ? - Nếu tính A bằng đơn vị jun thì các đại lợng trong công thức đợc tính bằng đơn vị gì ? - Một số đếm của công tơ tơng ứng là bao nhiêu Jun ? - Tính số đếm của công tơ tơng ứng với lợng điện năng mà bóng đèn tiêu thụ ? 3/ Hoạt động 3 : Giải b/tập 2 a/ KiÕn thøc : - Biết viết công thức tính R, P, A để tính điện trở, công suÊt, ®iÖn n¨ng b/Kỹ năng: Biết vận dụng các công thức để tính toán + Yêu cầu HS đọc đề và tự lực giải theo hớng dẫn của Gv : - Đèn sáng bình thờng thì CĐDĐ qua đèn là bao nhiªu ? - Yªu cÇu HS ph©n tÝch c¸ch m¾c c¸c vËt trong m¹ch ®iÖn ? - Vậy CĐDĐ qua đèn, biến trở và Ampekế ntn ? - VËy sè chØ cña AmpekÕ lµ bao nhiªu ? - H§T gi÷a hai ®Çu biÕn trë lµ bao nhiªu ? - T×m Rbt ntn? - Sử dụng công thức nào để tính công suất của biến trë ? - Sử dụng c/t nào để tính công của dòng điện sản ra ở biến trở và ở toàn đoạn mạch trong thời gian đã cho ? - Yªu cÇu HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c víi c©u b, c 4/ hoạt động 4: Giải b/tập 3 : a/ KiÕn thøc : - Biết viết công thức tính R, A để tính điện trở, điện n¨ng b/Kỹ năng: Biết vận dụng các công thức để tính toán + Gv : Hớng dẫn và theo dõi HS vẽ sơ đồ mạch điện : - Đèn và bàn là điện hoạt động bình thờng khi nào - VËy víi H§T cña æ lÊy ®iÖn lµ 220V th× ph¶i m¾c c¸c dông cô trªn ntn ? - Để tính đợc điện trở tơng đơng toàn mạch thì phải tính ®iÖn trë cña vËt nµo ? - Nêu cách tính điện trở của đèn và của bàn là ? - VËy Rt® cña toµn m¹ch lµ bao nhiªu ? - Sử dụng công thức nào để tính điện năng tiêu thụ trong thời gian đã cho ? + Hớng dẫn HS tính CĐ I1 và I2 của đèn và của bàn là . Từ đó tính CĐDĐ I cña m¹ch chÝnh ? - Yªu cÇu HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c ? 5/Hoạt động 5: - Dặn dò : Làm hoàn chỉnh tất cả bài tập đã giải và bài tập SBT. Ôn lại tất cả công thức đã học . IV/ RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Gi¸o ¸n Lý 9 R = U/ I = 220 / 0,341 = 645,16 Ω Công suất của bóng đèn : P = U.I = 220 .0,341 = 75,02 W b/ §iÖn n¨ng tiªu thô trong 30 ngµy : A = p .t = 75,02 . 30 .4 = 9002,4Wh = 9002,4 . 3600 = 32408640 J Cứ 1 số đếm của công tơ ứng với 3.600.000 J => số đếm cña c«ng t¬ ®iÖn trong 30 ngµy lµ : n = 32408640/ 3.600.000 = 9,0024 sè 2/ Bµi tËp 2 : +Tõng HS gi¶i tõng phÇn cña bµi tËp a/ Vì bóng đèn sáng bình thờng, nên số chỉ của Ampekế chÝnh lµ C§D§ định mức của bóng đèn : I A = P® / U® = 4,5/ 6 = 0,75 A b/ TÝnh ®iÖn trë vµ c«ng suÊt tiªu thô ®iÖn n¨ng cña biÕn trë : - §iÖn trë toµn m¹ch : R = U/I = 9/ 0,75 = 12  Điện trở của bóng đèn : R® = U® / I® = 6/ 0,75 = 8  §iÖn trë cña biÕn trë : Rb = R - R® = 12 - 8 = 4  C«ng suÊt tiªu thô ®iÖn n¨ng cña BT : Pb = I2 . Rb = 0,752 . 4 = 2,25 W c/ C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trªn BT trong 10’ : Ab = Pb.t = 2,25 .10 .60 = 1350 J C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trªn toµn m¹ch ®iÖn trong 10’ : A = U.I.t = 9. 0,75. 10. 60= 4050 J 3/ Bµi tËp 3 : -Tõng HS gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp : a/ Sơ đồ mạch điện :. - Điện trở của đèn : R1=U12/P1= 2202/100 = 484  §iÖn trë cña bµn lµ : R2 = U22/P2 = 2202/1000 = 48,4  Điện trở tơng đơng : R = R1.R2/ R1+ R2 = 484.48,4/ 484 +48,4 = 44  b/ §iÖn n¨ng tiªu thô trong 1 h : A = p .t = 1,1 .1 = 1,1 kWh Đổi ra đơn vị Jun : A = 1,1 .3.600.000 = 3960000 J. Trang 21.

(22) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. TuÇn : 08 Thực hành : xác định công suất của các dụng cụ dùng S : 06/ 10/ 2012 TIÕT : 15 ®iÖn G : 11/ 10/ 2012 I/ Mục tiêu bài học :1/Kiến thức : Biết xác định công suất của dụng cụ điện 2/ Kĩ năng: Xác định đợc công suất của dụng cụ điện bằng vôn kế và ampe kế. 3. Thái độ : Cẩn thận, hợp tác trong hoạt động nhóm. II/ Chuẩn bị : HS : Mỗi nhóm : 1 nguồn điện 6V, 1 công tắc, dây nối, 1 bóng đèn pin, 1 biến trở, 1ampekế có GH§ 500mA vµ cã §CNN 0,1V - Mçi häc sinh : MÉu b¸o c¸o thÝ nghiÖm. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ hoạt động 1 : Kiểm tra câu hỏi chuẩn bị của phần 1 mÉu b¸o c¸o thÝ nghiÖm - K/ tra viÖc chuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o th/ hµnh. -HS : Tr×nh bµy viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn chuÈn bÞ 2/ hoạt động 2: a/ Kiến thức: Biết xác định công suất của bóng đèn ở những HĐT khác nhau b/ Kü n¨ng : BiÕt l¾p r¸p m® cã sö dông ampe kÕ vµ v«n kÕ. biÕt c¸ch ®o vµ ghi kÕt qu¶ ®o, tÝnh P c/ Thái độ : Cẩn thận, hợp tác trong hoạt động - Đề nghị đại diện các nhóm nêu cách tiến hành thí nghiệm để xác định công suất của bóng đèn ? - Yªu cÇu c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn nh h×nh 15.1 SGK -GV:Hớng dẫn và kiểm tra HS mắc đúng ampekế và vôn kÕ - Kiểm tra và hớng dẫn HS điều chỉnh Rb để có đợc HĐT đặt vào hai đầu bóng đèn lần lợt nh ở bảng 1 SGK . - Yêu cầu HS đọc số chỉ của của ampekế ghi vào bảng 1 - Yªu cÇu c¸c nhãm tÝnh gi¸ trÞ P1, P2, P3 øng víi mçi lÇn ®o? - Yêu cầu HS rút ra nhận xét về sự thay đổi của công suất bóng đèn khi HĐT giữa hai đầu bóng đèn tăng hoặc gi¶m ? 2/hoạt động 2: Kết thúc thực hành - HS thu dän dông cô thùc hµnh - Thu b¸o c¸o t/hµnh.- NhËn xÐt tiÕt t/hµnh IV/RKN:. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I/ Xác định công suất của bóng đèn với c¸c H§T kh¸c nhau: -- Thùc hiÖn c¸c bíc nh môc 1 phÇn II SGK ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ ®o : I1 , I2, I3 vµo mÉu b¸o c¸o thùc hµnh . + TÝnh vµ ghi l¹i c¸c gi¸ trÞ :P1, P2. P3 + Nhận xét sự thay đổi công suất của bóng đèn khi thay đổi HĐT. -U t¨ng (gi¶m ) th× I t¨ng (gi¶m) B¶ng 1 LÇn ®o. H§T(V). C§D§ (A). 1 2 3. U1 = 1,0 U2 = 1,5 U3 = 2,0. I1 = I2 = I3 =. C«ng suÊt cña bãng đèn (W) P1 = P2 = P3 =. II/ KÕt thóc thùc hµnh : - Thu dän dông cô thùc hµnh - Hoµn thµnh b¸o c¸o thÝ nghiÖm. Trang 22.

(23) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. TuÇn : 8 S: 11/ 10/ 2012 §Þnh luËt Jun – Len X¬ TiÕt : 16 G: 16/ 10/ 2012 I/Môc tiªu bµi häc : 1/Kiến thức: -Phát biểu đợc định luật Jun - Lenxơ và viết đợc hệ thức của định luật 2/Kĩ năng : Vận dụng đợc định luật Jun- Len Xơ để giải thích các hiện tợng đơn giản có liên quan 3/Thái độ : Trung thực, kiên trì. II/ CHUẩN Bị : - Bóng đèn dây tóc, bóng đèn của bút thử điện, bàn là , máy sấy tóc.... III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động1 : ĐVĐ nh SGK 2/ Hoạt động 2: a/Kiến thức: Biết điện năng biến đổi thành các dạng năng lợng khác b/Kỹ năng: Phân biệt đợc các dụng cụ biến đổi 1 phần ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng, mét phÇn ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c vµ c¸c dông cô toµn bé ®iÖn năng đợc biến đổi thành nhiệt năng - GV yêu cầu HS đọc phần I tr.44 (SGK). - GV cho HS quan s¸t h×nh 13.1 - Trong sè c¸c dông cô hay thiÕt bÞ nµy dông hay thiÕt bị nào biến đổi điện năng đồng thời thành nhiệt năng và năng lợng ánh sáng? đồng thời thành nhiệt năng và cơ năng? Điện năng biến đổi hoàn toàn thành nhiệt n¨ng? (§¹i diÖn HS tr¶ lêi) - Các dụng cụ điện biến đổi điện năng thành nhiệt năng cã bé phËn chÝnh lµ chÊt cã ®2 g×? (Th¶o luËn, tr¶ lêi) - H·y so s¸nh ®iÖn trë suÊt cña c¸c d©y dÉn hîp kim này với các dây dẫn bằng đồng.(Đại diện HS trả lời) 3/ Hoạt động 3 : a/Kiến thức : Biết đợc hệ thức của ®/ luËt Jun- Len x¬ b/Kỹ năng:Giải thích đợc các đại lợng trong công thức - Gv : Thông báo hệ thức của định luật . - Híng dÉn HS viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô theo I,R,t , áp dụng định luật bảo toàn và chuyển hoá n¨ng n¨ng lîng => Q = A = U.I.t = R. I2.t 4/Hoạt động 4 : a/ Kiến thức : Xử lý kết quả thí nghiÖm b/ KiÕn thøc: Cã kÜ n¨ng tÝnh to¸n - Yêu cầu HS đọc TN h16.1 SGK và thực hiện C1,C2, C3. + TÝnh ®iÖn n¨ng A ? +Viết c/t tính nhiệt lợng Q1 mà nớc nhận đợc và nhiệt lợng Q2 mà bình nhôm nhận đợc ? +TÝnh : Q = Q1 +Q2 . So s¸nh Q víi A ? - Gv : Thông báo mqh mà định luật Jun - Len xơ đề cập và Yêu cầu HS phát biểu định luật ? - Yêu cầu HS nêu đơn vị của các đại lợng trong định luËt ? +Néi dung tÝch hîp:. 5/Hoạt động 5 :Củng Cố - Vận dụng - Dặn dò a/ Củng cố :- P/b định luật Jun - Lenxơ ? - Viết biểu thức của định luật ? b/ VËn dông : Yªu cÇu HS hoµn thµnh C4, C5 ? - Bµi tËp 16-17.1 SBT . c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí . - Làm bài tập : 16-17.2 đến 16-17.6 SBT. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt I/ Trờng hợp điện năng biến đổi thành nhiÖt n¨ng : 1/Một phần điện năng đợc biến đổi thành nhiệt năng : - Các dụng cụ hay thiết bị biến đổi một phần điện năng thµnh nhiÖt n¨ng * Qu¹t m¸y, m¸y b¬m níc... 2/ Toàn bộ ĐN đợc biến đổi thành nhiệt năng : - Bµn lµ,má hµn ®iÖn .... II/ §Þnh luËt Jun-Lenx¬ : 1/ Hệ thức của định luật : Trong trờng hợp toàn bộ điện năng biến đổi thành nhiệt n¨ng , nhiÖt lîng to¶ ra ë d©y dÉn ®iÖn trë R khi cã dòng điện cờng độ I chạy qua trong thời gian t là : Q = R . I2 .t 2/ Xö lÝ kÕt qu¶ cña TN kiÓm tra : + C1: A = R.I2.t = 5. (2,4)2.300= 8640J +C2 : Nhiệt lợng nớc nhận đợc : Q1 = C1.m1 t0 = 4200 .0,2. 9,5 = 7980J -Nhiệt lợng bình nhôm nhận đợc : Q2 = C2 .m2 . t0 = 880.0,078.9,5 = 652,08J Nhiệt lợng nớc và bình nhôm nhận đợc : Q = Q1 + Q2 = 8632,08J C3 : NÕu bá qua sù mÊt nhiÖt cho m«i trêng xung quanh th× : Q = A 3/ Định luật :định luật : SGK trang 45 * Hệ thức của định luật : Q = R.I2.t I : (A) , R (Ω), t (s) Th× Q (J) * Lu ý : Khi Q tÝnh b»ng calo th× : Q = 0,24.R.I2.t + Đối với các thiết bị đốt nóng nh: bàn là, bếp điện, lò sëi ®iÖn viÖc táa nhiÖt lµ cã Ých. Nhng mét sè thiÕt bÞ kh¸c nh : §éng c¬ ®iÖn, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö gia dông kh¸c viÖc táa nhiÖt lµ v« Ých + BiÖn ph¸p GDBVMT: §Ó tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng, cÇn giảm sự tỏa nhiệt hao phí đó bằng cách giảm điện trở néi cña chóng. III/ VËn dông : * C4 : Dây tóc bóng đèn đợc làm từ hợp kim có  lớn   R  . S lín h¬n nhiÒu so víi R d©y nèi. + Q = I2.R.t mà cờng độ dòng điện qua dây tóc bóng đèn và dây nối nh nhau Q tỏa ra ở dây tóc bóng đèn lín h¬n ë d©y nèi D©y tãc bãng * C5 : U = 220V V = 21m = 2kg t0=200C; t02=1000C c=4200J/kg.K t=? Bµi gi¶i Trang 23.

(24) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 V× Êm cã : US® = U®m = 220VP= 1000W Theo định luật bảo toàn năng lợng: A = Q hay P.t = c.m.t0  t = 672 (s) Thêi gian ®un s«i níc lµ 672s. IV / RKN :. TuÇn : 09 TIÕT : 17. Bài tập vận dụng định luật jun-lenxơ. S: 12/ 10/ 2012 G: 18/ 10/ 2012. I/ Môc tiªu bµi häc : 1/Kiến thức: Vận dụng định luật Jun-Lexơ để giải đợc các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng điện. 2/KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i. KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3/Thái độ:Trung thực, kiên trì, cẩn thận. II/ ChuÈn bÞ : 1/HS : Bµi cò 2/GV : Bảng phụ ghi sẵn đề bài tập. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ hoạt động 1 : a/ Bài cũ : Phát biểu định luật Jun- Len xơ ? - Viết biểu thức của định luật ? + Mét ®iÖn trë R =24Ω, m¾c gi÷a hai ®iÓm cã hiÖu ®iÖn 48V. T×m nhiÖt lîng to¶ ra trªn d©y trong thêi gian 10s ? b/ Bµi tËp : 2/ hoạt động 2: Giải bài tập 1 - Gv : treo b¶ng phô - - Yêu cầu HS đọc đề và tóm tắt đề bài - Yªu cÇu c¸c nh©n HS thùc hiÖn c©u a vµo b¶ng phô - GV : Theo dõi giúp đỡ những HS yếu - Gv : Thu bảng phụ của vài em để cả lớp cùng kiểm tra - C©u b : yªu cÇu HS thùc hiÖn nhãm lªn b¶ng phô - Gv : Hớng dẫn : Tìm nhiệt lợng để đun sôi nớc nh thế Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. 1/ bµi 1 : R= 80 Ω , I = 2,5 A a/ t1= 1s th× Q = ? b/ V = 1,5l => m = 1,5 kg t01 = 250C , t2 = 20 phót = 1200s c =4200 J/ kg.K , H=? c/ t3 = 3h.30 1kWh gi¸ 700® -> T = ? Gi¶i : a/ NhiÖt lîng to¶ ra trong 1s ( còng chÝnh lµ c«ng suÊt to¶ nhiÖt cña bÕp ) : Trang 24.

(25) Trêng THCS Chu V¨n An nµo ? - T×m nhiÖt lîng mµ bÕp to¶ ra nh thÕ nµo ? - Hiệu suất đợc tính bằng công thức nào ? - Gv : Híng dÉn c¶ líp cïng kiÓm tra, söa sai kÕt qu¶ cña mét sè nhãm trªn b¶ng phô - C©u 3 : Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n - Gv : KiÓm tra kÕt qu¶ thùc hiÖn cña mét vµi HS. 3 / hoạt động 3 : Giải bài tập 2 - Gv : Treo đề trên bảng phụ - Yêu cầu HS đọc đề và tóm tắt đề - Trªn c¬ së bµi 1 Yªu cÇu HS tù gi¶i - Thu của một 3 HS làm nhanh nhất để chấm điểm - C©u b : Híng dÉn HS t×m nhiÖt lîng mµ bÕp to¶ ra tõ c«ng thøc tÝnh H - Yêu cầu HS hoạt động nhóm câu b - C©u C yªu cÇu HS hoµn thµnh nhãm - GV : Thu b¶ng phô híng dÉn c¶ líp nhËn xÐt vµ hoµn chØnh. 3/hoạt động 4 : Giải bài tập 3 - Híng dÉn cho HS vÒ nhµ - Tính điện trở toàn bộ đờng dây bằng công thức nào ? - C§D§ ch¹y trong d©y dÉn tÝnh nh thÕ nµo ? - NhiÖt lîng to¶ ra tÝnh b»ng c«ng thøc nµo ? - TÝnh ra KW.h nh thÕ nµo ?. Gi¸o ¸n Lý 9 Q = I2.R.t = (2,5)2.80.1 = 500 J b/ NhiÖt lîng cÇn ®un s«i níc lµ : Q1 = m.c. (t2 – t1) = 1,5.4200. (100 -25 ) = 472500 J NhiÖt lîng mµ bÕp to¶ ra trong 20’: QTP = I2.R.t = (2,5)2.80. 20.60 = 500 .1200 = 600.000 J HiÖu suÊt cña bÕp : ¿ Q1 472500 H= = .100 %=78 , 75 % Q TP 600000 ¿ c/ C«ng suÊt to¶ nhiÖt cña bÕp : P = Q = 500W =0,5 KW §iÖn n¨ng mµ bÕp tiªu thô trong 30 ngµy : A = P.t = 0,5.30.3 = 45kW.h Sè tiÒn ®iÖn ph¶I tr¶ : T = 45. 700 = 31500 đồng 2/ Bµi 2 : U®m = 220 V, P®m = 1000W, Usd = 220 V V = 2l => m = 2 kg , t01= 200C , t02 = 1000C H = 90%, c =4200J/kg.K a/ Q1? b/ QTP c/ t = ? Ba× gi¶i : Nhiệt lợng cần để đun sôi nớc là : a/ Q = m.c. (t2 – t1) = 2. 4200 (100 -20 ) = 672.000 J b/ NhiÖt lîng mµ bÕp to¶ ra : Tõ H = (Q1/Q2) .100% => QTP = (Q1/H).100% = (67000/ 90% ).100% = 74666s c/ V× USd = U®m = 220 V nªn Psd =P®m = 1000W Q QTP = I2.R.t = P.t => t= TP =746666 =746 , 7( s) H 1000 Thêi gian ®un s«i lîng níc trªn lµ : 746,7 (s) 3/Bµi tËp 3 : a/ Điện trở toàn bộ đờng dây là : − 8 40 R =  l/S = (Ω)= 1,7 .10 . =1,36(Ω) 0,5 .10− 6 b/ C§D§ ch¹y trong d©y dÉn : P 165 Tõ P = U.I => I = = =0 ,75( A) U 220 c/ NhiÖt lîng to¶ ra : Q = I2.R.t = (0,75)2.1,36.3.30 .3600 = 247860 (J) = 0,07KWh. 4/ hoạt động 5 : Hớng dẫn về nhà ; - Lµm tiÕp bµi tËp 3. - Làm bài tập 16-17.1 đến .6 - Ôn tập toàn bộ kiến thức từ đầu năm đến nay, nắm v÷ng c¸c c«ng thøc chuÈn bÞ tiÕt sau «n tËp - Tr¶ lêi phÇn tù kiÓm tra vµ vËn dông cña bµi tæng kÕt ch¬ng I ChuÈn bÞ kiÓm tra 1 tiÕt . IV/ RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 25.

(26) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. TuÇn : 09 TiÕt : 18. Bµi tËp tæng hîp vÒ c«ng suÊt ®iÖn- ®iÖn n¨ng sö dông S : 18/10/ 2012 và định luật Jun- len xơ G : 23/10/ 2012 I / Môc tiªu bµi häc : 1/Kiến thức: Vận dụng đợc công thức tính công suất để giải đợc các bài tập về công suất của dòng điện 2/KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i. KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3/Thái độ:Trung thực, kiên trì, cẩn thận. II/ ChuÈn bÞ : 1/Gi¸o viªn: bµi tËp 2/ HS: N¾m v÷ng c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1.hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: Câu 1: Phát biểu định luật Jun-Len Xơ? Viết hệ thức của định luËt? Câu 2: Một bóng đèn có điện trở 20 Ω , đợc mắc giữa hai điểm có HĐT 48V. Tìm nhiệt lợng tỏa ra trên dây tóc đèn trong 10 phút ra đơn vị Jun và đơn vị calo?. Kiến thức cần đạt. 2. hoạt động 2 : Giải bài tập 1: Hai điện trở R1 = 12 Ω , R2 = 24 Ω đợc mắc nối tiếp giữa hai điểm AB có HĐT 18V. a/Vẽ sơ đồ mạch điện? b/ Tìm điện trở tơng đơng của toàn mạch điện? c/T×m C§D§ ch¹y qua mçi ®iÖn trë ? d/T×m c«ng suÊt tiªu thô cña mçi ®iÖn trë? e/ TÝnh nhiÖt lîng táa ra trªn toµn ®o¹n m¹ch AB trong 2 phót? - Gọi 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện? - Yªu cÇu HS nªu c¸ch tÝnhRt® cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp? - Cho HS nªu mèi liªn hÖ gi÷a I1 vµ I2 víi Itm trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp? - TÝnh c«ng suÊt tiªu thô tõ c«ng thøc nµo? - TÝnh nhiÖt lîng tõ c«ng thøc nµo? - GV: Híng dÉn HS nhËn xÐt vµ hoµn chØnh bµi tËp. 1.Bµi tËp 1: R1 = 12 Ω a/ Sơ đồ : R2 = 24 Ω UAB = 18V t = 2’= 120s a/Sơ đồ? b/Rtđ = ? b/Điện trở tơng đơng c/ I1= ? cña toµn m¹ch: I2 = ? RAB= R1 + R2 d/ P1= ? = 12 +24 =36 Ω P2 = ? c/ Cờng độ dòng điện qua mỗi điện trở là : I1= I2= I = UAB/RAB= 18/36 = 0,5A d) C«ng suÊt tiªu thu cña R1 : P1 = U1.I1 = I12.R1 = 0,52.12 = 3(W) C«ng suÊt tiªu thu cña R2 : P2 = U2.I2 = I22.R2 = 0,52.24 = 6(W) e/ NhiÖt lîng táa ra trªn toµn m¹ch trong 2 ph lµ: QAB = I2AB . RAB .t = 0,52 . 36 . 120= 1080J 2.Bµi tËp 2: U1®m=12V a/ Điện trở của mỗi đèn là: U 2 1dm 12 2 R  12 P1dm 12 P1®m=12W U2®m =12V U 2 2 dm 12 2 R2   24 P 6 2 P2®m= 6W a) R1=? Điện trở tơng đơng của đoạn R2=? m¹ch AB lµ : b) I1=? RAB=R1+R2=12+24=36 ( Ω ). 3. hoạt động 3 : Giải bài tập 2: Một gia đình dùng hai đèn mắc song song §Ìn 1 cã ghi 220V-100W, đèn 2 có ghi 220V- 60W. HiÖu ®iÖn thÕ cña líi ®iÖn sö dông lµ 220V a/Tìm điện trở của mỗi đèn ? b/Tìm cờng độ dòng điện qua mỗi đèn? c/ Biết mỗi ngày dùng mỗi đèn 2h. Tìm điện năng gia đình đó tiªu thô trong mét th¸ng (30 ngµy) ? -Yêu cầu HS nêu cách tính R của mỗi đèn? - Gäi HS tÝnh I vµ P?. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 26.

(27) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 I2=? b/ Vì đèn 1 mắc nối tiếp với đèn 2 c/P1=? giữa hai điểm A,B nên cờng độ P2=? dòng điện chạy qua mỗi đèn là : U 24 I 1 I 2 I AB  AB  0,67 A R AB 36 c/ V× U1 = U2 = U®m = 220V. Nªn: P1 =P1®m =100W= 0,1kW P2 =P2®m =60W = 0,06kW Điện năng gia đình đó tiêu thụ trong một tháng là: A = (P1 +P2)(2.30) = (0,1+0,06) (2.30) = 9.6(kW.h). 4. hoạt động 4 : Giải bài tập 3: Đèn 1 ghi 220V-100W, đèn 2 ghi 120V-60W đợc mắc song song gi÷a hai ®iÓm A,B cã hiÖu ®iÖn thÕ 220V. a/ Vẽ sơ đồ mạch điện? b/ Tìm điện trở của mỗi đèn và điện trở tơng đơng của đoạn m¹ch AB? c/ Tìm công suất tiêu thụ của mỗi đèn? Cho biết các đèn sáng nh thÕ nµo ? V× sao? -Yêu cầu HS vẽ sơ đồ mạch điện?và tính R của mỗi đèn - HS : hoạt động nhóm với câu C - GV : Thu kÕt qu¶ cña c¸c nhãm cho HS nhËn xÐt vµ rót ra kết quả đúng. 3. Bµi tËp 3: a/ Sơ đồ:. 5. hoạt động 5 : Giải bài tập 4: Một bóng đèn có hiệu điện thế định mức 220V đợc mắc vào giữa hai điểm có hiệu điện thế 180V. Hỏi độ sáng của đèn nh thÕ nµo? A. §Ìn s¸ng b×nh thêng B. §Ìn s¸ng yÕu h¬n b×nh thêng C. §Ìn s¸ng m¹nh h¬n b×nh thêng D. Đèn sáng không ổn định - Yêu cầu HS chọn phơng án đúng 6. Hoạt động 6: Dặn dò - Làm hoàn chỉnh tất cả bài tập đã giải và ôn tập toàn bộ công thức đã học. 4. Bµi tËp 4: C. b/ Điện trở của mỗi đèn: U 21dm 220 2 R1   484 Pdm 100 U 2 2 dm 120 2 R2   240 Pdm 60 c/ Vì: đèn 1 // đèn 2 nên : U1 =U2=220V Công suất tiêu thụ của mỗi đèn: V× U1= U1®m =220V nªn P1 = P1®m = 100W Công suất tiêu thụ của đèn 2: U 2 2 220 2 P2   201,7W R2 240 Ta thấy: P1sd = P1đm =100W nên đèn 1 sáng bình thêng P2sd > P2đm (201,7W> 60W) nên đèn 2 sáng quá m¹nh vµ sÏ ch¸y. TuÇn : 10 S : 20/ 10/ 2012 Sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng TiÕt : 19 G : 25/ 10/ 2012 I. Mục tiêu bài học :1.Kiến thức: Nêu và thực hiện đợc các qui tắc an toàn khi sử dụng điện và các biện pháp sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. 2.Kĩ năng: Giải thích và thực hiện đợc các biện pháp thông thờng để sử dụng an toàn điện. Giải thích và thực hiện đợc việc sử dụng tiết kiệm điện năng 3.Thái độ: Cẩn thận, chính xác, tiết kiệm. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 27.

(28) Trêng THCS Chu V¨n An II. CHUÈN BÞ :- C¶ líp : h19.1,19.2SGK III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. Hoạt động 1 : T/c tình huống học tập + Nªu 1 sè hiÖn tîng bÞ giËt ®iÖn g©y tai n¹n do kh«ng cÈn thËn khi dïng ®iÖn nh söa ch÷a ®iÖn không đóng ngắt cầu dao, lắp đặt ăng ten gần đờng dây tải điện ... 2. Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Biết các qui t¾c vÒ an toµn khi sö dông ®iÖn b/ Kü n¨ng: Cã kü n¨ng gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng vÒ an toµn ®iÖn + Gv : đề nghị HS lần lợt trả lời các câu hỏi :C1, C2, C3 + Híng dÉn HS nhËn xÐt vµ bæ sung hoµn chØnh câu trả lời đúng. + Néi dung tÝch hîp:. - Yªu cÇu HS hoµn thµnh c¸ nh©n C5 + GV : gäi vµi HS tr¶ lêi tríc líp - Yªu cÇu HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung hoµn chØnh câu trả lời đúng. + GV : Treo b¶ng phô h19.1 vµ h19.2 - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸ nh©n phÇn 1 C6. - §Ò nghÞ HS th¶o luËn nhãm phÇn 2 cña C6 vµ đại diện nhóm trả lời . - GV : Hoµn chØnh c©u tr¶ lêi cña c¸c nhãm . 3. Hoạt động 3 : a/ Kiến thức : Biết các biện pháp sử dụng để tiết kiệm điện b/ Kỹ năng : Phân tích các hiện tợng để rút ra c¸ch sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn + §Ò nghÞ HS tr¶ lêi : ViÖc sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng cã nh÷ng lîi Ých g× ? + Gv : gîi ý cho HS tr¶ lêi C7 : - BiÖn ph¸p ng¾t ®iÖn ngay khi mäi ngêi ®i khái nhµ, ngoµi c«ng dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng , cßn giúp tránh đợc những hiểm hoạ nào nữa - Phần điện năng đợc tiết kiệm còn có thể đợc sử dụng để làm gì đối với quốc gia ? Nếu sử dụng tiết kiệm điện năng thì bớt đợc số nhµ m¸y ®iÖn cÇn ph¶i x©y dùng.§iÒu nµy cã lîi ích gì đối với môi trờng ? - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸ nh©n C8, C9 ?. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Gi¸o ¸n Lý 9 Kiến thức cần đạt. I. An toµn khi sö dông ®iÖn: 1/ C¸c qui t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn - Tõng HS tr¶ lêi C1 - C4 : +C1 : < 40V +C2 : Sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc đúng qui định . +C3 : CÇu ch× + C4 : V× H§T lín (220V) nªn ph¶i cÈn thËn -Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình, khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn qui định đối với các bộ phËn cña thiÕt bÞ cã sù tiÕp xóc víi tay vµ víi c¬ thÓ ngêi nãi chung . +Sống gần các đờng dây cao thế rất nguy hiểm, ngời sống gần các đờng điện cao thế thờng bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễm điện do hởng ứng. Mặc dù ngày càng đợc nâng cấp nhng đôi lúc sự cố lới điện vẫn xảy ra. Các sự cố có thể là: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đờng dây, cháy nổ trạm biến ¸p... §Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng. - Cần phải thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dông ®iÖn, nhÊt lµ víi m¹ng ®iÖn d©n dông, v× m¹ng ®iÖn nµy cã hiÖu ®iÖn thÕ 220V nªn cã thÓ g©y nguy hiÓm tíi tÝnh m¹ng. + Mét sè biÖn ph¸p an toµn ®iÖn Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống gần các đờng ®iÖn cao ¸p vµ tu©n thñ c¸c quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn. 2/ Mét sè qui t¾c an toµn kh¸c khi sö dông ®iÖn : - Tõng HS tr¶ lêi C5 vµ phÇn 1 cña C6 . +C5 : +C6 : a/ Dây nối dụng cụ điện với đất lµ d©y nèi víi chèt thø ba [chèt kh«ngcã dÊu (+) vµ dÊu (-) ]. b/ Khi d©y dÉn ®iÖn bÞ hë vµ tiÕp xóc víi vá kim lo¹i cña dụng cụ,giữa vỏ kloại và đất có 1 HĐT, dây dẫn nối đất và ngêi sö dông ®ang ch¹m tay vµo vá klo¹i t¹o thµnh mét’’ m¹ch ®iÖn song song ” gåm hai nh¸nh , nh¸nh thø nhÊt lµ dây nối đất có điện trở rất nhỏ, nhánh thứ hai chính là ngời sử dụng có điện trở rất lớn so với điện trở dây nối đất, khi có dòng điện hầu hết chay qua dây dẫn nối đất còn dòng ®iÖn ch¹y qua c¬ thÓ ngêi lµ rÊt nhá nªn kh«ng g©y nguy hiểm đến tính mạng ngời sử dụng II. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng : 1/ CÇn ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng : - HS đọc thông tin về lợi ích của việc sử dụng tiết kiệm ®iÖn n¨ng . - hs thùc hiÖn C7 2/ C¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng : - Tõng HS tr¶ lêi C8 ,C9 : + C8 : A = p .t +C9 : §Ó sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng th× : - CÇn ph¶i lùa chän, sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn có công suất hợp lí, đủ mức cần thiết - Kh«ng sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn trong nh÷ng lóc kh«ng cÇn thiÕt, v× sö dông nh thÕ lµ l·ng phÝ ®iÖn n¨ng Biện pháp GDMT: Thay các bóng đèn thông thờng bằng các bóng đèn tiết kiệm năng lợng. Trang 28.

(29) Trêng THCS Chu V¨n An 4.Hoạt động 4 : Củng cố - Vận dụng Dặn dò : a/ Cñng cè : - V× sao ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p an toµn khi sö dông ®iÖn ? - V× sao ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng ? - §Ó sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng th× cÇn ph¶i lµm g× ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS lÇn lît tr¶ lêi c¸ nh©n C10, C11, C12 c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt - Häc phÇn ghi nhí . -Lµm bµi tËp 19.3 - 19.5 SBT - ¤n tËp c©u hái phÇn tù kiÓm tra bµi 20 chuÈn bi tiÕt sau tæng kÕt ch¬ng .. Gi¸o ¸n Lý 9 III. VËn dông : - HS tr¶ lêi c¸ nh©n lÇn lît C10, C11, C12 C10:+ViÕt lªn tê giÊy dßng ch÷ to "T¾t hÕt ®iÖn tríc khi ra khỏi nhà" và dán vào chỗ cửa ra vào để dễ nhìn thấy. + Treo tÊm b¶ng cã ghi dßng ch÷ "Nhí t¾t ®iÖn" lªn phÝa cöa ra vµo ngang tÇm m¾t. + Lắp chuông báo khi đóng cửa để nhắc nhở tắt điện. C11: Chän ph¬ng ¸n D C12:+ §iÖn n¨ng sö dông cho mçi lo¹i bãng trong 8000 giê: . Bóng đèn dây tóc: A1=P1.t = 0,075.8000 = 600kW.h = 2160.106(J) . Bóng đèn Compact: A2= P2.t = 0,015.8000 = 120kW.h. IV / RKN :. TuÇn : 10 Tæng kÕt ch¬ng I : ®iÖn häc TiÕt : 20 I/ Môc tiªu bµi häc : 1/ KiÕn thøc : ¤n tËp l¹i toµn bé kiÕn thøc trong ch¬ng I 2/ Kü n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông c«ng thøc vµo bµi tËp 3/ Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/ ChuÈn bÞ : - HS : Ôn tập nội dung kiến thức đã học. - GV : Bảng phụ ghi sẵn các công thức đã học. S : 24/10/2012 G : 30/10/2012. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. Hoạt động 1 : Ôn tập kiến thức cũ + Hớng dẫn HS ôn lại toàn bộ kiến thức đã học - Nªu mèi quan hÖ gi÷a C§D§ vµ H§T - HS : tr¶ lêi c¸c c©u hái - Phát biểu định luật Ôm và công thức của định luật ? - Nªu c«ng thøc tÝnh C§D§. H§T vµ ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp vµ ®o¹n m¹ch m¾c song song ? - §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? - Nªu c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë ? - Điện trở suất là gì ? nói điện trở suất của đồng là 1,7. 10-8 Ω.m cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? - BiÕn trë lµ g× ? C«ng dông cña biÕn trë nh thÕ nµo ? - Công suất của dòng điện đợc tính nh thế nào - T¹i sao nãi dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng ? §iÖn năng có thể biến đổi thành những dạng năng lợng Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt I. ¤n TËp : - Hệ thống các công thức đã học trên bảng phụ : + Hệ thức định định luật Ôm : I = U/ R + §o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp : I = I2 = I2 U = U1 + U2 Rt® = R1 +R2 + §o¹n m¹ch m¾c song song I = I1 + I2 U = U1 = U2 R .R 1 1 1 = + => Rt ® = 1 2 R t ® R1 R2 R1 + R2 + C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë : R= .l/ S + C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt : Trang 29.

(30) Trêng THCS Chu V¨n An nµo ? - C«ng cña dßng ®iÖn lµ g× ? - Nªu c«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn - Phát biểu định luật Jun – Len Xơ ? Viết công thức của định luật ? 2. Hoạt động 2 : Bài tập - Híng dÉn häc sinh rÌn kÜ n¨ng gi¶i mét sè d¹ng bµi tập đã học : Bài1: 1 bóng đèn ghi 12V – 12 W mắc nối tiếp với ®iÖn trë R cã gi¸ trÞ 6 Ω gi÷a hai ®iÓm 18V a/ T×m ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch ? b/ Tìm CĐDĐ qua đèn và qua R ? c/ Mắc thêm RX // với R thì CĐDĐ qua đèn thay đổi nh thế nào ? vì sao ? Biết Utm không đổi - Yªu cÇu HS tù gi¶i vµo b¶ng phô ? - Theo dâi híng dÉn c¶ líp kiÓm tra b¶ng phô cña mét vµi häc sinh Bµi2 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ. Gi¸o ¸n Lý 9 P = U .I = I2 .R = U2 / R + C«ng thøc tÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô : A = P.t = U.I.t + Công thức của định luật Jun – Len Xơ : Q = I2 . R. t Q = 0, 24.I2. R.t II. Bµi tËp : Bµi 1 a/ Điện trở của đèn : U 2 122 R D= = =12 Ω P 12 §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch : RTM = R + R§ = 6 + 12 = 18 Ω b/CĐDĐ qua đèn và qua điện trở : I§ = IR = ITM = U/RTM = 18 /18 = 1 A c/ M¾c thªm RX // víi R th× Rtm gi¶m -> Itm t¨ng ( v× víi Utm không đổi thì Itm tỉ lệ nghịch với Rtm ) -> IĐ tăng Bµi 2: a/ RAB = R1 + Rb = 6 +12 = 18 Ω b/ UAB = IAB . RAB = 1 . 18 = 18 V c/ P1 = I21 .R1 = 12 . 6 = 6 W Q1 = I21 .R1.t = 12 . 6 .2 . 60 = 72 J d/ C -> M th× Rb tham gia t¨ng -> Rtm t¨ng . Víi UAB không đổi thì IAB giảm Nªn sè chØ cña AmpekÕ gi¶m. R1= 6  , Rb lµ phÇn biÕn trë tham gia trong m¹ch lµ 12 . AmpekÕ chØ 1A a/ T×m ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB ? b/ T×m H§T gi÷a hai ®iÓm AB ? c/ TÝnh c«ng suÊt vµ nhiÖt lîng to¶ ra trªn ®iÖn trë R trong 2 phót ? d/ Với UAB không đổi. Nếu dịch chuyển con chạy C cña biÕn trë vÒ phÝa M th× sè chØ cña AmpekÕ thay đổi nh thế nào ? Vì sao ? - Híng dÉn HS gi¶i nh bµi 1 3. Hoạt động 3: Củng cố - Dặn dò + Cñng cè : Nh¾c l¹i nh÷ng c«ng thøc c¬ b¶n HS cÇn n¾m + DÆn dß : ¤n tËp chuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt - Học và ghi nhớ những công thức đã học - Gi¶i hoµn chØnh toµn bé bµi tËp SBT. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 30.

(31) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 11 TiÕt : 21. Gi¸o ¸n Lý 9. Tæng kÕt ch¬ng I : ®iÖn häc (tiÕp theo). S : 25/ 11/ 2012 G : 01/ 11/ 2012. I/ Môc tiªu bµi häc : 1/ KiÕn thøc : ¤n tËp l¹i kiÕn thøc trong ch¬ng I 2/ Kü n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông c«ng thøc vµo bµi tËp 3/ Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/ CHUẩN Bị : 1/ Hs : Ôn tập kiến thức đã học của chơng I 2/ GV : B¶ng phô ghi s½n c©u hái TN vµ bµi tËp III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1 : Ôn lại các công thức đã học 2. Hoạt động 2 : Giải bài tập I/Bµi tËp: 1/ Bµi tËp: 2.5 SBT 1/ 2.5: C -Yêu cầu HS chọn phơng án đúng? 2/ Bµi tËp : 2.6 -Yêu cầu HS xác định hệ thức của định luật? 2/ 2.6: B 3/ Bµi tËp 4.12: 3/ 4.12 : C 4/ Bµi tËp 8.1: 4/ 8.1 : A 5/ Bµi tËp 9.10 SBT Bµi tËp : 5/ 9.10 -Yêu cầu HS đọc kĩ đề R1 = 10 - HS : xác định các đại lợng đã biết và đại lợng cần S = 0,1mm2 = 0,1 . 10-6m2 t×m?  = 0,4.10-6 .m - Yêu cầu HS tóm tắt đề bài a/ l =? - Yªu cÇu c¸ nh©n HS thùc hiÖn c©u a? b/ R2= 5  - HS Th¶o luËn nhãm thùc hiÖn c©u b U =3V T×m : U2 =? - GV : Thu kÕt qu¶ c¸c nhãm híng dÉn HS hoµn chØnh bµi gi¶i a/ ChiÒu dµi d©y Nikªlin lµ : Tõ c«ng thøc : R1 = .l/ S  l = R1.S/ = 10. 0,1.10-6/ 0,4.10-6  l = 2,5 (m) b/ C§D§ qua cuén d©y lµ : I = U/R = U / R1 + R2 = 3/ 10 + 5 = 0, 2(A) V× R1 nt R2 nªn I1 = I2 = I = 0,2A H§T gi÷a hai ®Çu cuén d©y lµ : U2 = I2 . R2 = 0,2 . 5 = 1(V) 6/ Bµi tËp 13.11: 6/ Bµi tËp: 13.11 -Yêu cầu HS đọc đề và thảo luận cách giải U®m = 220V - GV : Híng dÉn HS hoµn chØnh bµi tËp P®m = 1100W Usd = 220V t1 =2h a/ R =? I = ? b/ t = 30 ngµy=> A = ?. 7/ Bµi tËp 16-17.14 -Yêu cầu HS đọc kĩ đề và tóm tắt đề bài Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. §iÖn trë cña d©y nung : R = U2/ P = 2202 / 400 = 121() C§D§ qua d©y nung : I = U/ R = 220/ 121 = 1,81(A) b/ Vì bếp đợc sử dụng ở U = Uđm = 220V . Nªn: P = P®m = 400W = 0,4W §iÖn n¨ng cña bÕp tiªu thô trong 30 ngµy: A = P.t = 0,4. 2. 30 = 24(kW.h) Trang 31.

(32) Trêng THCS Chu V¨n An - Híng dÉn HS c¸ch gi¶i. Gi¸o ¸n Lý 9 7/ Bµi tËp :16-17.14. U®m = 220V a/ §iÖn trë cña d©y nung: P®m = 880W R = U2®m / P®m = 2202/ 880 Usd = 220V = 55 () t = 4h C§D§ qua d©y nung : a/ R =? I = U/R = 220 / 55 = 4 (A) I=? b/ NhiÖt lîng d©y nung táa ra b/ Q= ? kJ trong 1 ngµy: c/ T = ? Q = I2.R.t = 42. 55. 4.3600 trong 30 ngµy = 12672000(J) 1kWh = 1000® = 12672(kJ) c/ Điện năng gia đình đó sử dụng trong 30 ngày: A = U.I.t = Q. 30 = 12672000. 30 = 380160000(J) =105,6(kWh) TiÒn ®iÖn ph¶i tr¶ : T = A x 1000® = 105,6kWh x 1000 = 105600(®) 3. Hoạt động 3: Dặn dò - Ôn tập lại toàn bộ kiến thức đã học để chuẩn bị kiÓm tra 1 tiÕt + N¾m v÷ng : +Hệ thức của định luật Ôm + C¸c hÖ thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp vµ ®o¹n m¹ch song song + C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt, ®iÖn n¨ng tiªu thô + Hệ thức của định luật Jun- Len Xơ IV / RKN :. tuÇn : 11 TiÕt : 22. KiÓm tra 1 tiÕt. kTRA : 10/11/2012. I.Mục tiêu: Kiểm tra lại việc nắm kiến thức đã học phần điện học - VÒ ®iÖn trë cña d©y dÉn -Phát biểu đợc định luật Ôm -Nhận biết đợc các loại biến trở và giải thích đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở - Vận dụng đợc hệ thức của định luật Ôm và công thức R=l/S. Biết tính điện năng tiêu thụ và công suất Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 32.

(33) Trêng THCS Chu V¨n An II. ChÈn bÞ: 1.Ma trËn 2. §Ò 3. Ph©n tÝch chÊt lîng. Gi¸o ¸n Lý 9. a/ Thèng kª Líp. SLHS. Giái. Kh¸. TB. Y. KÐm SL TL 1 2.9 2 5.6. SL TL SL TL SL TL SL TL 9.3 35 4 11.4 9 25.7 15 42.9 6 17.1 9.5 36 3 8.3 9 25.0 16 44.4 6 16.7 b/ Ph©n tÝch chÊt lîng: - Đa số HS làm đợc bài +Tån t¹i: - Một số HS cha phát biểu đợc định luật Ôm - Một số HS cha nêu đợc mối quan hệ của công suất điện và cha tính đợc công suất - Mtj số em cha tính đợc Rb + BiÖn ph¸p kh¾c phôc: - T¨ng cêng kiÓm tra viÖc n¾m kiÕn thøc cò trong c¸c tiÕt d¹y - RÌn luyÖn bµi tËp nhiÒu h¬n. tuÇn : 12 TiÕt : 23. Nam ch©m vÜnh cöu. > TB SL TL 28 80.0 28 77.8. S : 01/11/2012 G : 07/11/2012. I Môc tiªu bµi häc : 1/ Kiến thức: Mô tả đợc hiện tợng chứng tỏ NC có từ tính. Nêu đợc sự tơng tác giữa các cực của nam châm. Mô tả đợc cấu tạo và giải thích đợc hoạt động của la bàn. 2/ Kĩ năng:- Xác định đợc các từ cực của nam châm. Xác định đợc tên các từ cực của một nam châm vĩnh cửu trên cơ sở biết từ cực của một NC khác. Biết sử dụng la bàn để xác định phơng hớng. 3/Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức thu thập thông tin II/ CHUÈN BÞ : 1/ Hs : mçi nhãm - 2 thanh nam châm thẳng, trong đó một thanh đợc bọc kín để che phần sơn màu và tên các cực . - Một ít vụn sắt trộn lẫn vụn gỗ, nhôm , đồng, nhựa xốp.- 1 thanh nam châm chữ U, 1 la bàn - 1 KNC đặt trên mũi nhọn thẳng đứng.- 1 giá thí nghiệm và một sợi dây để treo thanh nam châm. 2/ GV : B¶ng phô ghi s½n c©u hái TN vµ bµi tËp III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1/ Hoạt động 1 : Giới thiệu chơng II - §V§ bµi míi : nh SGK I/ Tõ tÝnh cña nam ch©m : 2/ Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Mô tả đợc hiện tGiáo viên : Lê Thị Hải. Trang 33.

(34) Trêng THCS Chu V¨n An îng chøng tá nam ch©m cã tõ tÝnh b/ Kỹ năng : Xác định đợc tên các từ cực của nam ch©m - HS thảo luận để trả lời C1 . - GV:theo dâi, híng dÉn vµ gîi ý cho HS tr¶ lêi. - Yêu cầu đại diện các nhóm trả lời trớc lớp . - GV : híng dÉn HS nhËn xÐt vµ ®a ra ph¬ng ¸n tr¶ lời đúng. - Giao dông cô cho c¸c nhãm . Xen lÉn vµo vµi nhãm thanh kloại thay cho nam châm để tạo tính bất ngờ và kh¸ch quan cña TN. - Yêu cầu HS đọc C2 và nêu Yêu cầu của C2? - Giao dông cô TN cho c¸c nhãm, lu ý HS theo dâi vµ ghi l¹i kÕt qu¶ TN vµo vë. + HS tr¶ lêi theo nhãm c¸c c©u hái sau : - Nam châm đứng tự do, lúc đã cân bằng chỉ hớng nào ? - Bình thờng, có thể tìm đợc một nam châm đứng tự do mµ kh«ng chØ híng Nam - B¾c kh«ng - Ta cã kÕt luËn g× vÒ tõ tÝnh cña nam ch©m ? - HS đọc mục thông tin sau kết luận . - HS quan s¸t h21.2 SGK vµ ph©n lo¹i c¸c nam ch©m trong phßng TN .. Gi¸o ¸n Lý 9 1/ TN : C1: §Æc ®iÓm cña nam ch©m: - Nam ch©m hót s¾t hay bÞ s¾t hót - Nam ch©m cã hai cùc b¾c vµ nam .... C2: Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo híng Nam - B¾c. + Khi đã đứng cân bằng trở lại, nam châm vẫn chỉ hớng Nam - B¾c nh cò.. 2/ KÕt luËn :. Bất kỳ một nam châm nào cũng có hai từ cực.Khi để tự do, cùc lu«n chØ híng B¾c gäi lµ cùc B¾c, cßn cùc lu«n chØ vÒ híng nam gäi lµ cùc Nam. 3/Hoạt động 3: a/ Kiến thức : Nêu đợc sự tơng tác II/ Tơng tác giữa hai nam châm 1/ TN : gi÷a c¸c cùc cña nam ch©m C3: §a cùc Nam cña thanh nam ch©m l¹i gÇn kim nam b/ Kỹ năng : Xác định đợc sự tơng tác giữa các cực ch©m  Cùc B¾c cña kim nam ch©m bÞ hót vÒ phÝa cùc cña nam ch©m Nam cña thanh nam ch©m. - HS đọc C3, C4 và cho biết C3,C4 yêu cầu những vấn đề gì ? C4: §æi ®Çu cña 1 trong hai nam ch©m råi ®a l¹i gÇn  - C¸c nhãm tiÕn hµnh TN víi C3, C4 vµ nhËn xÐt hiÖn C¸c cùc cïng tªn cña hai nam ch©m ®Èy nhau, c¸c cùc tîng x¶y ra . kh¸c tªn hót nhau. - §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt kÕt qu¶ TN vµ rót ra kÕt 2/ KÕt luËn : luËn . - GV : Theo dõi và hớng dẫn HS quan sát và rút ra kết - Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên ®Èy nhau, c¸c tõ cùc kh¸c tªn hót nhau. luËn 4/Hoạt động 4 : Củng cố - Vận dụng III/ Vận dụng : DÆn dß : C5: Tổ Xung Chi đã lắp đặt trong hình nhân một nam a/ Cñng cè : châm, cực nam nằm phía tay , làm cho hình nhân đặt - Mçi nam ch©m cã tÝnh chÊt g× ? Nªu tªn c¸c tõ cùc trªn xe lu«n chØ híng Nam. cña nam ch©m ? C6: Bé phËn chØ híng cña la bµn lµ kim nam ch©m bëi v× - Khi đặt hai nam châm gần nhau thì hiện tợng gì xảy tại mọi vị trí trên Trái Đất (trừ ở hai cực) kim nam châm ra ? luôn chỉ hớng Nam - Bắc địa lí. b/ VËn dông :  La bàn dùng để xác định phơng hớng dùng cho ngời - Yªu cÇu HS hoµn thµnh C5, C6, C7, C8. đi biển, đi rừng, xác định hớng nhà ... c/ DÆn dß : C7: §Çu nµo cña nam ch©m cã ghi ch÷ N lµ cùc B¾c. §Çu - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . ghi ch÷ S lµ cùc Nam. Víi kim nam ch©m HS ph¶i dùa - Häc bµi vµlµm bµi tËp 21 SBT vµo mµu s¾c hoÆc kiÓm tra: IV / RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 34.

(35) Trêng THCS Chu V¨n An. tuÇn : 12 TiÕt : 24. Gi¸o ¸n Lý 9. T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - Tõ trêng. S : 03/11/2012 G : 09/11/2012. I/ Mục tiêu bài học :1/ Kiến thức: Mô tả đợc thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện. Trả lời đợc câu hỏi, từ trờng tồn tại ở đâu. Biết cách nhận biết từ trờng. 2/ Kĩ năng: Biết dùng nam châm để phát hiện sự tồn tại của từ trờng 3/Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức cẩn thận, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ : * Đối với GV và mỗi nhóm HS: 2 giá thí nghiệm; 1 nguồn điện 3V hoặc 4,5V; 1 kim nam châm đợc đặt trên giá, có trục thẳng đứng; 1 công tắc; 1 đoạn dây dẫn bằng constantan dài khoảng 40cm; 5 đoạn dây nối; 1 biến trở; 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A.. III/ Tổ chức hoạt động dạy học Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/Hoạt động 1: a/ Kiến thức : Biết đợc lực từ của dßng ®iÖn b/ Kỹ năng : bố trí và làm đợc thí nghiệm để rút ra kết luËn - HS nghiªn cøu c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm trong h×nh 22.1 (tr.81-SGK). - Gọi HS nêu mục đích thí nghiệm, cách bố trí, tiến hµnh thÝ nghiÖm. - Các nhóm HS tiến hành thí nghiệm, quan sát để trả lêi c©u hái C1. - Thí nghiệm đó chứng tỏ điều gì? - GV th«ng b¸o KL 2/Hoạt động 2: a/Kiến thức: Biết đợc từ trờng tồn t¹i ë ®©u vµ c¸ch nhËn biÕt tõ trêng b/ Kỹ năng : Biết cách xác định từ trờng -Gäi HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra  Thèng nhÊt c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. (HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu hỏi C2) -Yêu cầu các nhóm chia các bạn trong nhóm làm đôi, mét nöa tiÕn hµnh thÝ nghiÖm víi d©y dÉn cã dßng ®iÖn, mét nöa tiÕn hµnh víi thanh nam ch©m  Thèng nhÊt tr¶ lêi c©u hái C3 -(HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu hỏi C3). Kiến thức cần đạt I/ Lùc tõ : 1/ ThÝ nghiÖm C1: Khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn  Kim nam ch©m bÞ lÖch ®i. Khi ng¾t dßng ®iÖn  Kim nam ch©m l¹i trë vÒ vÞ trÝ cò. 2/ KÕt luËn: Dßng ®iÖn g©y ra t¸c dông lùc lªn kim nam châm đặt gần nó chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ.. II/ Tõ trêng 1/ThÝ nghiÖm C2: Khi đa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh d©y dÉn cã dßng ®iÖn hoÆc xung quanh thanh nam châm  Kim nam châm lệch khỏi hớng Nam - Bắc địa lÝ. C3: ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó lệch khỏi hớng vừa xác định, buông tay, kim nam châm luôn chỉ một hớng xác định. - Thí nghiệm đó chứng tỏ không gian xung quanh nam ch©m vµ xung quanh dßng ®iÖn cã kh¶ n¨ng t¸c dông lùc từ lên kim nam châm đặt trong nó. - HS nªu kÕt luËn, ghi vë: 2/ KÕt luËn:- Kh«ng gian xung quanh nam ch©m, xung -ThÝ nghiÖm chøng tá kh«ng gian xung quanh nam quanh dßng ®iÖn tån t¹i mét tõ trêng. châm và xung quanh dòng điện có gì đặc biệt? - Nam châm hoặc dòng điện có khả năng tác dụng lực từ (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái) nên nam châm đặt gần nó. - Các kiến thức về môi trường: +Néi dung tÝch hîp: + Trong không gian từ trường và điện trường tồn tại trong một trường thống nhất là điện từ trường. Sóng điện Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 35.

(36) Trêng THCS Chu V¨n An -GV: Nêu các biện pháp để bảo vệ môi trờng?. -GV : Th«ng b¸o c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. 3/Hoạt động 3: Vận dụng - Củng cố - Dặn dò -GV thông báo: Thí nghiệm này đợc gọi là thí nghiệm Ơxtét do nhà bác học Ơ-xtét tiến hành n¨m 1820. KÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm më ®Çu cho bíc ph¸t triÓn míi cña ®iÖn tõ häc thÕ kØ 19 vµ 20. -Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C 4  C¸ch nhËn biÕt tõ trêng. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái) -T¬ng tù víi c©u C5, C6. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C5, C6) c/ DÆn dß: -Häc bµi - Lµm bµi tËp 24 (SBT). IV/RKN:. TUÇN : 13 TIÕT : 25. Gi¸o ¸n Lý 9 từ là sự lan truyền của điện từ trường biến thiên trong không gian. + Các sóng radio, sóng vô tuyến, ánh sáng nhìn thấy, tia X, tia gamma cũng là sóng điện từ. Các sóng điện từ truyền đi mang theo năng lượng. Năng lượng sóng điện từ phụ thuộc vào tần số và cường độ sóng. - Các biện pháp bảo vệ môi trường: + Xây dựng các trạm phát sóng điện từ xa khu dân cư. + Sử dụng điện thoại di động hợp lí, đúng cách; không sử dụng điện thoại di động để đàm thoại quá lâu (hàng giờ) để giảm thiểu tác hại của sóng điện từ đối với cơ thể, tắt điện thoại khi ngủ hoặc để xa người. + Giữ khoảng cách giữa các trạm phát sóng phát thanh truyền hình một cách thích hợp. + Tăng cường sử dụng truyền hình cáp, điện thoại cố định, chỉ sử dụng điện thoại di động khi thật cần thiết. 3/ C¸ch nhËn biÕt tõ trêng (SGK) III/ VËn dông: C4: §Ó ph¸t hiÖn ra trong d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn hay không ta đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB. Nếu kim nam ch©m lÖch khái híng Nam - B¾c th× d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ ngîc l¹i. C5: Đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng yªn, kim nam ch©m lu«n chØ híng Nam - B¾c chøng tá xung quanh Tr¸i §Êt cã tõ trêng. C6: T¹i mét ®iÓm trªn bµn lµm viÖc, ngêi ta thö ®i thö l¹i vÉn thÊy kim nam ch©m lu«n n»m däc theo mét híng xác định, không trùng với hớng Nam - Bắc. Chứng tỏ kh«ng gian xung quanh nam ch©m cã tõ trêng.. Tõ PHæ - §¦êNG SøC Tõ. S : 09/11/2012 G : 14/11/2012. I/MôC TI£U BµI HäC: 1- Kiến thức:- Biết cách dùng mạt sắt tạo ra từ phổ của thanh nam châm. Biết cách vẽ các đờng sức từ và xác định đợc chiều các đờng sức từ của thanh nam châm. 2- Kĩ năng:: vẽ đờng sức từ đúng cho nam châm thẳng, nam châm chữ U. 3- Thái độ: - Ham thích tìm hiểu hiện tợng vật lý II/CHUÈN BÞ : - GV : M¹t s¾t, thanh nam ch©m, nam ch©m ch÷ U - HS : Nam ch©m, m¹t s¾t. III/Tæ CHøC HO¹T §éNG D¹Y Vµ HäC Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ HO¹T §éNG 1 1/ KiÓm tra bµi cò: +HS1 : Nªu Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt Trang 36.

(37) Trêng THCS Chu V¨n An đặc điểm của nam châm ? Chữa bài tập 22.1 ; 22.2. +HS2 : Ch÷a bµi tËp 22.3 vµ 22.4. Nh¾c l¹i c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. 2./ §V§ : Nh SGK 2/ HOạT ĐộNG 2 : a/ Kiến thức: Biết đợc từ phổ là các đờng mạt sắt sắp xếp xung quanh từ trờng b/ Kỹ năng : TN để quan sát từ phổ -HS tù nghiªn cøu phÇn TN Gäi 1, 2 HS nªu : Dông cô TN, c¸ch tiÕn hµnh TN. -GV giao dông cô TN theo nhãm -HS làm TN theo nhóm. Không đợc đặt nghiêng tấm nhùa so víi bÒ mÆt cña thanh nam ch©m. -HS so s¸nh sù s¾p xÕp cña m¹t s¾t víi lóc ban ®Çu cha đặt tên nam châm và nhận xét độ mau, tha của c¸c m¹t s¾t ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau. -Gọi đại diện các nhóm trả lời câu hỏi C1. Gv lu ý để HS nhận xét đúng. -GV th«ng b¸o kÕt luËn SGK. 3/ HOạT ĐộNG 3: a/Kiến thức : Nắm đợc qui ớc về chiều của đờng sức từ b/ Kỹ năng : biết vẽ và xác định đợc chiều của đờng søc tõ -HS lµm viÖc theo nhãm nghiªn cøu phÇn a, híng dÉn trong SGK. -GV thu bµi vÏ cña c¸c nhãm, híng dÉn th¶o luËn chung cả lớp để có đờng biểu diễn đúng : -GV lu ý : +Các đờng sức từ không cắt nhau. +Các đờng sức từ không xuất phát từ một điểm. +Độ mau, tha của đờng sức từ,… -GV thông báo : Các đờng liền nét mà các em vừa vẽ đợc gọi là đờng sức từ. -HS lµm TN nh híng dÉn ë phÇn b, vµ tr¶ lêi c©u hái C2. -GV thông báo chiều quy ớc của đờng sức từ - HS dùng mũi tên đánh dấu chiều của các đờng sức từ vừa vẽ đợc. -Dùa vµo h×nh vÏ tr¶ lêi c©u C3. - HS nêu đặc điểm đờng sức từ của thanh nam châm, nêu chiều quy ớc của đờng sức từ. -GV thông báo cho HS biết quy ớc về độ mau, tha của các đờng sức từ biểu thị cho độ mạnh, yếu của từ trêng t¹i mçi ®iÓm. 4/HO¹T §éNG 4 : VËn dông - dÆn dß - Yªu cÇu häc sinh vËn dông kiÕn thøc hoµn thµnh c¸c c©u C4, C5, C6 b/ DÆn dß : Lµm bµi tËp 23 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9. I. Tõ PHæ : 1. ThÝ nghiÖm :. C1 : Các mạt sắt xung quanh nam châm đợc sắp xếp thành những đờng cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Càng ra xa nam châm, các đờng này càng tha. 2. KÕt luËn : (SGK 63). II/§¦êNG SøC Tõ : 1.Vẽ và xác định chiều đờng sức từ.. C2: Trên mỗi đờng sức từ, kim nam châm định hớng theo một chiều nhất định.. C3 : Bên ngoài thanh nam châm, các đờng sức từ đều có chiÒu ®i ra tõ cùc B¾c, ®i vµo cùc Nam.. 2.KÕt luËn : ( SGK 64). III/ VËn dông: C4: ở khoảng giữa hai cực của nam châm chữ U, các đờng sức từ gần nh song song với nhau. + Bên ngoài là những đờng cong nối 2 cực nam châm. - Vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam châm chữ U vµo vë. - C¸ nh©n HS hoµn thµnh cÇu C5, C6 vµo vë. C5: §êng søc tõ cã chiÒu ®i ra ë cùc B¾c vµ ®i vµo cùc Nam cña nam ch©m v× vËy®Çu B cña thanh nam ch©m lµ cùc Nam. C6: HS vẽ đợc đờng sức từ thể hiện có chiều đi từ cực Bắc cña nam ch©m bªn tr¸i sang cùc Nam cña nam ch©m bªn ph¶i.. IV/ RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 37.

(38) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 13 TiÕt : 26. Gi¸o ¸n Lý 9. Tõ TR¦êng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. S : 11/11/2012 G : 16/11/2012. I / Môc tiªu bµi häc : 1/ Kiến thức : So sánh đợc từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của thanh NC thẳng. Phát biểu đợc qui t¾c n¾m tay ph¶i vÒ chiÒu cña ®st trong lßng èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua 2/Kỹ năng: Vẽ đợc đờng sức từ biểu diễn từ trờng của ống dây. -Vận dụng q/tắc nắm tay phải để x/định chiều đst của ống dây có d/điện khi biết chiều d/điện 3/Thái độ : Cẩn thận, nghiêm túc trong học tập II/ChuÈn bÞ : * Mçi nhãm HS : - 1 tÊm nhùa cã luån s½n c¸c vßng d©y cña mét èng dd. -1 nguån ®iÖn 3V hoÆc 6V, 1 Ýt m¹t s¾t , 1 c«ng t¾c , 1 bót d¹.. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : B/cũ - t/c tình huống h/tập a/ Bµi cò : 1/ Nêu cách tạo ra từ phổ và đặc điểm từ phổ của nam châm thẳng ? Nêu qui ớc về ciều của đờng sức từ ? Vẽ và xác định chiều của đờng sức từ biểu diễn từ trờng cña nam ch©m th¼ng? 2/ Lµm bµi tËp 23.1, 23.2 SBT b/Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: nh SGK 2/ Hoạt động 2:a/ Kiến thức: so sánh đợc từ phổ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña NC th¼ng b/ Kỹ năng: Làm đợc TN để quan sát từ phổ - GV: Giao dông cô TN cho HS vµ ycÇu HS nªu c¸ch tạo ra để quan sát từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với những dụng cụ đã có . - HS: các nhóm tiến hành TN, quan sát từ phổ đợc tạo thµnh, - Th¶o luËn tr¶ lêi C1. -HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN theo híng dÉn cña C1 : - So s¸nh tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn víi tõ phæ Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I/ Từ phổ đờng sức từ của ống dây có dßng ®iÖn ch¹y qua : 1/ TN : + PhÇn tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ bªn ngoµi nch©m gièng nhau. + Khác nhau : Trong lòng ống dây cũng có các đờng mạt sắt đợc sắp xếp gần nh song song với nhau. + §êng søc tõ ë trong vµ ngoµi èng d©y t¹o thµnh những đờng cong khép kín + Gièng nh thanh nam ch©m, t¹i hai ®Çu èng d©y, c¸c đờng sức từ cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia. Trang 38.

(39) Trêng THCS Chu V¨n An cña nam ch©m th¼ng : - GV : Gîi ý : ®st cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua có gì khác với đờng sức từ của NC thẳng ? -GV: Gọi đại diện các nhóm trả lời C1. Thảo luận chung cả lớp hoàn thành câu trả lời đúng. - HS dùng knc nhỏ đợc đặt trên trục thẳng đứng có giá, hoặc dùng các la bàn đặt nối tiếp nhau trên một trong các đờng sức từ để thực hiện C2 - C¸ nh©n HS tr¶ lêi C2 ? - GV : đề nghị HS thực hiện C3 theo nhóm và hớng d©n hS th¶o luËn . +Lu ý HS: khi đặt nam châm trên trục thẳng dứng mũi nhọn xem KNC có quay đợc tự do không . 3/ Hoạt động 3:a/ Nắm đợc từ trờng của ống dây cã dßng ®iÖn b/ Kỹ năng: Từ các câu trả lời rút ra đợc kết luận + GV th«ng b¸o : Hai ®Çu cña èng d©y cã dßng ®iÖn chạy qua cũng là hai từ cực. Đầu có các đờng sức từ đi ra gọi là cực Bắc, đầu có các đờng sức từ đi vào gọi là cùc Nam. - GV: Từ kết quả TN ở câu C1, C2, C3 chúng ta rút ra đợc kết luận gì về từ phổ, đờng sức từ và chiều đờng sức tõ ë hai ®Çu èng d©y ? - HS: c¸c nhãm t/luËn vµ rót ra c¸c kÕt luËn - HS ph¸t biÓu kÕt luËn ? 3/ Hoạt động 4 : a/ Kiến thức: Biết qui tắc nắm tay ph¶i b/Kĩ năng: Vận dụng đợc qui tắc để xác định chiều của đờng sức từ trong lòng ống dây có dòng điện - §V§ : Tõ trêng do d/®iÖn sinh ra, vËy chiÒu ®st cã phô thuéc vµo chiÒu d/®iÖn hay kh«ng ? - H/dÉn HS lµm TN kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm - Y/C c¸c nhãm t/luËn kÕt qu¶ TN rót ra k/luËn ? - Gọi đại diện nhóm nêu kết quả ktra - HS c¶ líp n¾m tay ph¶i theo h24.3 SGK. - Từ cách nắm ta rút ra đợc qui tắc xác định chiều đst trong lßng èng d©y ntn ? + Híng dÉn HS c¸ch xoay n¾m tay ph¶i cho phï hîp víi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y trong c¸c trêng hîp kh¸c nhau . - HS tr¶ lêi : ChiÒu cña ®st ë trong lßng èng d©y vµ ë ngoµi èng d©y cã g× kh¸c nhau ? - GV:VËy nÕu biÕt chiÒu ®st trong lßng èng d©y, suy ra chiÒu ®st ë ngoµi èng d©y ntn ? 5/Hoạt động 5: C/cố - v/dụng - dặn dò a/ Cñng cè : - §st cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua cã g× kh¸c víi ®st cña nam ch©m th¼ng - Ph¸t biÓu qui t¾c n¾m tay ph¶i ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh C4, C5, C6. + GV gợi ý C4 : Muốn xác định tên từ cực của ống dây cần biết gì ? Xác định bằng cách nào ? - C5 : Muốn xác định chiều dòng điện chạy qua các vßng d©y cÇn biÕt g× ? VËn dông qui t¾c n¾m tay ph¶i trong trêng hîp nµy ntn ? c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . - Häc thuéc qui t¾c n¾m tay ph¶i, vËn dông thµnh th¹o - Lµm bµi tËp 24.1 - 24.5 SBT. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Gi¸o ¸n Lý 9. 2/ KÕt luËn : SGK trang 66. II/ Quy t¾c n¾m tay ph¶i : 1/ Chiều đờng sức từ của ống dây có dòng điện ch¹y qua phô thuéc vµo yÕu tè nµo : + Kết luận :Chiều đờng sức của ống dây phụ thuộc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y 2/ Quy t¾c n¾m tay ph¶i : Quy t¾c n¾m tay ph¶i : (SGK trang 66 ). III/ VËn dông : - C4 : §Çu A lµ cùc Nam, ®Çu B lµ cùc B¾c - C5 : KNC bÞ vÏ sai chiÒu lµ kim sè 5 . Dßng ®iÖn trong èng d©y cã chiÒu ®i ra ë ®Çu B . - C6 : §Çu A cña cuén d©y lµ cùc B¾c, ®Çu B lµ cùc Nam .. Trang 39.

(40) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 14 TiÕt : 27. Gi¸o ¸n Lý 9. Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp - nam ch©m ®iÖn. S : 15/11/2012 G : 21/11/2012. I / Môc tiªu bµi häc : 1/ Kiến thức: Mô tả đợc TN về sự nhiễm từ của sắt, thép. Mô tả đợc cấu tạo của nam châm điện và nêu đợc lõi sắt có vai trß lµm t¨ng t¸c dông tõ. 2/ Kỹ năng: Làm thí nghiệm để rút ra kết luận về sự nhiễm từ của sắt thép 3/ Thái độ : Thực hiện an toàn về điện, yêu thích môn học. II/ ChuÈn bÞ : 1/ Mçi nhãm - Mét èng d©y cã kho¶ng 500 hoÆc 700 vßng. - 1 KNC đặt trên giá thẳng đứng, 1 giá TN , 1 biến trở . - 1 nguån ®iÖn tõ 3V - 6 V, 1 c«ng t¾c ®iÖn , 1 Ýt ®inh ghim s¾t - 1 AmpekÕ cã GH§ 1,5 A vµ §CNN 0,1A , 5 ®o¹n d©y dµi 50cm. - 1 lõi sắt non và một lõi thép có thể đặt vừa trong lòng ống dây. 2/ GV : B¶ng phô ghi s½n btËp 25.1, 25.2 III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1/ Hoạt động 1 : B/cũ - t/chức thht: a/ Ôn lại kiến thức đã học về NCĐ : 1/Tác dụng từ của dòng điện đợc biểu hiện nh thế nào? Mô tả cấu tạo và nêu tác dụng của NCĐ ?(đã häc ë líp 7) 2/ Nªu cô thÓ mét øng dông cña NC§ trong thùc tÕ - GV : đánh giá, nếu HS trả lời tốt cho điểm kiểm tra miÖng . b/ĐVĐ : Chúng ta đều biết sắt và thép đều là vật liệu tõ, vËy s¾t vµ thÐp cã nhiÔm tõ gièng nhau kh«ng ? TaÞ sao lâi cña NC§ lµ s¾t non mµ kh«ng ph¶i lµ thÐp ? -> Bµi míi : I/ Sù nhiÔm tõ cña s¾t thÐp : 2/ Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Biết đợc sự nhiễm 1/ ThÝ nghiÖm 1 : tõ cña s¾t, thÐp * NhËn xÐt : b/ Kü n¨ng : Bè trÝ , lµm TN vµ rót ra kÕt luËn -Yêu cầu cá nhân HS qsát h25.1, tìm hiểu và nêu mục - Khi đóng công tắc K, KNC bị lệch đi so với phơng ban đầu. ®ich cña TN - Khi có lõi sắt hoặc thép trong lòng ống dây khi đóng - HS thảo luận và tìm hiểu cá nhân về mục đích TN, khãa K , gãc lÖch cña KNC lín h¬n so víi trêng hîp c¸ch bè trÝ . YC c¸c nhãm kh«ng cã lâi s¾t . t/ hµnh TN theo hvÏ vµ ycÇu cña SGK. -HS bố trí TN : Để cho KNC đứng thăng bằng mới đặt cuén d©y sao cho trôc cña KNC song song víi mÆt cña èng d©y råi míi ®ong m¹ch ®iÖn -HS quan s¸t gãc lÖch cña KNC khi cuén d©y cã lâi s¾t vµ khi kh«ng cã lâi s¾t . -GV : yªu cÇu c¸c nhãm nhËn xÐt kÕt qu¶ TN. -GV : hớng dẫn HS thảo luận chung kết quả đúng. - HS lµm viÖc c¸ nh©n nghiªn cøu h25.2 SGK. Nªu mục đích TN 2/ ThÝ nghiÖm 2 : - HS tiÕn hµnh TN theo nhãm, nhËn xÐt kÕt qu¶ : 3/ KÕt luËn : + Cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi ®inh s¾t khi ng¾t dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y? - SGK (trang 68) - HS các nhóm thảo luận và đại diện trả lời C1 ? * Các biện pháp bảo vệ môi trường: - Gviên ĐVĐ : Nguyên nhân nào đã làm tăng tác dụng + Trong các nhà máy cơ khí, luyện kim có nhiều các tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua ? - Sù nhiÔm tõ cña s¾t non vµ cña thÐp cã g× kh¸c bụi, vụn sắt, việc sử dụng các nam châm điện để thu nhau ? gom bụi, vụn sắt làm sạch môi trường là một giải - GV : Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËnvÒ sù nhiÔm tõ cña pháp hiệu quả. sắt, thép, vật liệu từ khi đợc đặt trong từ trờng? + Loài chim bồ câu có một khả năng đặc biệt, đó là +Néi dung tÝch hîp : có thể xác định được phương hướng chính xác trong -GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng ? không gian. Sở dĩ như vậy bởi vì trong não bộ của -HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời chim bồ câu có các hệ thống giống như la bàn, chúng Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 40.

(41) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 được định hướng theo từ trường trái đất. Sự định hướng này có thể bị đảo lộn nếu trong môi trường có quá nhiều nguồn phát sóng điện từ. Vì vậy, bảo vệ môi trường tránh ảnh hưởng tiêu cực của sóng điện từ là góp phần bảo vệ thiên nhiên.. 3/ Hoạt động 3 : : a/ Kiến thức: Mô tả đợc cấu tạo cña NC§ b/ Kỹ năng: giải thích đợc ý nghĩa của con số ghi trên NC§ - Y/ c hs đọc SGK quan sát h25.3 và trả lời C2 . - Nªu ý nghÜa cña con sè ghi trªn èng d©y (1A - 22 ? - Y/C hs đọc phần thông báo và trả lời câu hỏi : - Vậy có cách nào để làm tăng lực từ của NCĐ ? - Híng dÉn HS lµm TN theo nhãm vµ tr¶ lêi C3? - Y/c hs nhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm ? 4/Hoạt động 4: Củng cố - vận dụng - dặn dò a/ VËn dông - cñng cè : - Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n víi C4, C5, C6 - Chỉ định một số HS phát biểu câu trả lời trớc lớp? - Gọi HS nhận xét bổ sung hoàn thành câu trả lời đúng ? - Treo b¶ng phô yªu cÇu HS tr¶ lßi bµi tËp 25.1, 25.2 SBT. c/ DÆn dß : Lµm bµi tËp 25.3, 25.4 SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . - T×m hiÓu øng dông cña nam ch©m . IV/ RKN :. TuÇn : 14 TiÕt : 28. II/ Nam ch©m ®iÖn : C2: + CÊu t¹o: Gåm mét èng d©y dÉn trong cã lâi s¾t non. + C¸c con sè (1000 - 1500) ghi trªn èng d©y cho biÕt èng d©y cã thÓ sö dông víi sè vßng d©y kh¸c nhau tïy theo cách chọn để nối hai đầu ống dây với nguồn điện. Dòng chữ 1A - 22 cho biết ống dây đợc dùng với dòng điện cờng độ 1A, điện trở của ống dây là 22 . * Cã thÓ lµm t¨ng lùc tõ cña NC§ t¸c dông lªn mét vËt b»ng c¸ch t¨ng C§D§ ch¹y qua c¸c vßng d©y, hoÆc t¨ng sè vßng cña èng d©y C3: Nam ch©m b m¹nh h¬n a, d m¹nh h¬n c, e m¹nh h¬n b vµ d. III/ VËn dông : C4: Khi ch¹m mòi kÐo vµo ®Çu thanh nam ch©m th× mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ trë thµnh mét nam ch©m. V× kéo đợc làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa, nó vẫn giữ đợc từ tính lâu dài. C5: Muèn nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh ta chØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y cña nam ch©m.. ng dông cña nam ch©m. S : 18/11/2012 G : 23/11/2012. I .Môc tiªu bµi häc : 1.Kiến thức :- Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện , tác dụng của nam châm - Nêu đợc một số ứng dụng của NC§ vµ chØ ra t¸c dông cña NC§ trong nh÷ng øng dông nµy. 2. Kỹ năng: Giải thích đợc hoạt động của nam châm điện 3. Thái độ : Thấy đợc vai trò của vật lý học từ đó yêu thích bộ môn. II. ChuÈn bÞ : 1. Mçi nhãm : - 1 èng d©y ®iÖn kho¶ng 100vßng, ®kÝnh cña cuén d©y cì 3cm. - 1 gi¸ TN, 1biÕn trë, 1 nguån ®iÖn 6V, 1 c«ng t¾c ®iÖn , 1 nam ch©m ch÷ U. -1 AmpekÕ, d©y nèi, 1 loa ®iÖn . 2. GV : B¶ng phô chuÈn bÞ c©u hái bµi cò vµ bµi tËp . Tranh vÏ h26.2, 26.4 SGK phãng to. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt Trang 41.

(42) Trêng THCS Chu V¨n An 1.Hoạt động 1 : Bài cũ - t/c tình huống học tập: aKiÓm tra 15 phót b)Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: nh SGK 2. Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Biết đợc cấu tạo và hoạt động của loa điện b/ Kỹ năng : nêu đợc ứng dụng của NCĐ trong loa ®iÖn - GV : Th«ng b¸o mét trong nh÷ng øng dông quan trọng nhất của nam châm phải kể đến đó là loa điện .Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam ch©m lªn èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. VËy chóng ta cïng lµm TN t×m hiÓu nguyªn t¾c nµy. -HS: đọc SGK phần a và tiến hành thí nghiệm - Híng dÉn hs khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U , gi¸ treo èng d©y ph¶i di chuyÓn linh ho¹t khi cã t¸c dông lùc, khi di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t . - GV : giúp đỡ những nhóm yếu khi tiến hành TN .GV : Có hiện tợng gì xảy ra với ống dây trong hai trờng hợp ? - HS th¶o luËn chung rót ra kÕt luËn - Gv : thông báo : Đó chính là nguyên nhân hoạt động cña loa ®iÖn. VËy loa ®iÖn cã cÊu t¹o ntn? - HS: tù t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn trong SGK, kÕt hợp với loa điện trong bộ TN có thể tháo gỡ để lộ cấu t¹o bªn trong. - GV : Treo h26.2 phãng to y/c hs lªn b¶ng chØ c¸c bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn trªn hvÏ. - GV : Chúng ta biết vật dao động tì phát ra âm thanh. Vậy quá trình biến đổi dao động điện thành âm thânh trong loa ®iÖn diÔn ra ntn ? C¸c em nghiªn cøu phÇn th«ng b¸o cña môc 2. - HS: trả lời tóm tắt quá trình biến đổi dao động điện thành dao động âm .. Gi¸o ¸n Lý 9. I. Loa ®iÖn : 1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện a) ThÝ nghiÖm : - Dông cô: - TiÕn hµnh: + Mắc mạch điện theo sơ đồ. + Quan s¸t èng d©y trong 2 trêng hîp: khi cho dßng ®iÖn chạy qua ống dây và khi cho cờng độ dòng điện qua ống dây thay đổi.. b) KÕt luËn : SGK (rang 70) 2.CÊu t¹o cña loa ®iÖn : Gåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh E, 1 mµng loa M. *(Môc th«ng tin trang 71 SGK ). 3. Hoạt động 3 : a/ Kiến thức : Biết cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ b/ Kỹ năng : Biết đợc ứng dụng của NCĐ trong rơle - HS đọc phần 1 . và trả lời câu hỏi : + R¬le ®iÖn tõ lµ g× ? + ChØ ra c¸c bé phËn chñ yÕu cña r¬le ®iÖn tõ . Nªu t¸c dông cña mçi bé phËn ? - GV : Treo h26.3 gäi tr¶ lêi - C¸ nh©n HS hoµn thµnh C1 ?. II. R¬le ®iÖn tõ : Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ : - Rơ le điện từ là thiết bị tự động đóng ngắt mạch điện. 1.CÊu t¹o: Bé phËn chÝnh lµ lµ mét nam ch©m ®iÖn vµ mét thanh s¾t non. 2.Nguyên tắc hoạt động : Khi đóng khoá K có dòng ®iÖn do m/®iÖn 1 cung cÊp ch¹y trong cuén d©y cña NC§ lµm cho NC hót thanh s¾t xuèng ch¹m vµo thanh sắt phía dới. Mạch điện của động cơ M đợc đóng mạch vµ cã d/®iÖn do m¹ch 1 cung cÊp ch¹y qua ®/c M lµm đ/cơ hoạt động.. 4.Hoạt động 4: Củng cố - vận dụng - dặn dò a)Củng cố : nam châm điện đợc ứng dụng ntn trong thùc tÕ ? -Nêu cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ ? - Lơ le điện từ đợc ứng dụng trong dụng cụ nào ? b) VËn dông : - Y/C hs hoµn thµnh C3, vµo vë - Gäi hs tr¶ lêi vµ híng dÉn hs toµn líp th¶o luËn chung để đa ra kết quả đúng - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 26.1, 26.4 SBT - Y/C hs đọc phần có thể em cha biết. c) DÆn dß : Lµm bµi tËp 26 SBT - Xem tríc bµi lùc ®iÖn tõ .. III.VËn dông : - C3: - Bµi tËp 26.1: + Dùng dây dẫn mảnh để quấn nhiều vòng, vì tác dụng tõ cña NC§ t¨ng lªn khi sè vßng d©y cña NC§ t¨ng lªn mµ kh«ng phô thuéc vµo tiÕt diÖn cña d©y -Bµi tËp 26.4: + Khi có dòng điện chạy qua ống dây, tấm sắt đợc hút vµo trong lßng èng d©y, lµm cho kim chØ thÞ K quay quanh trôc O vµ ®Çu kim dÞch chuyÓn trªn mÆt b¶ng chia độ. IV. RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 42.

(43) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 15 TiÕt : 29. Gi¸o ¸n Lý 9. Lùc ®iÖn tõ. S : 22/11/2012 G : 28/11/2012. I / Môc tiªu bµi häc 1/ Kiến thức : Mô tả đợc thí nghiệm chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thảng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng. Phát biểu đợc qui tắc bàn tay trái về chiều của lực từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng đều. 2/ Kỹ năng : Vận dụng đợc qui tắc bàn tay trái biểu diễn lực điện từ tác dụng lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với ®st, khi biÕt chiÒu ®st vµ chiÒu dßng ®iÖn - Mắc mạch điện theo sơ đồ , biết vẽ và xác định chiều đst của nam châm 3/ Thái độ : Cẩn thận trung thực, yêu thích môn học. II/ ChuÈn bÞ : 1/Mçi nhãm hs : 1 nam ch©m ch÷ U, 1 nguån ®iÖn, 1 btrë, 1 ct¾c, 1 gi¸ TN, 1 ampekÕ, 1 ®o¹n d©y đồng dài 10cm có 2,5mm dài 10cm 2/ GV : Tranh phãng to hv 27.1 , B¶ng phô ghi bµi tËp 27.1 SBT. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : T/chức tình huống học tập - Gọi mét hs nªu l¹i TN ¥-xtÐt . T/N ¥-xtÐt chøng tá ®iÒu g× ? - §V§ : Dßng ®iÖn t¸c dông lùc tõ lªn KNC, vËy ngîc l¹i NC cã t¸c dông lùc tõ lªn dßng ®iÖn kh«ng ? Gäi hs nªu dù ®o¸n . 2/ Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Biết đợc lực từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện đặt trong từ trờng b/ Kỹ năng : Làm đợc thí nghiệm để xác định lực từ -GV: Yêu cầu hs quan sát hình vẽ trong sgk. Gọi đại diện 1 hs cho biết để tiến hành TN cần những dụng cụ g× ? -HS: Tìm hiểu sơ đồ trong sgk. Đại diện 1 hs phát biểu. -GV : Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm tiÕn hµnh TN. Th¶o luËn tr¶ lêi C1. -HS : Th¶o luËn tr¶ lêi C1 - GV: Quan sát hs lắp mạch điện. Lu ý để thanh đồng n»m s©u trong lßng nam ch©m ch÷ U vµ kh«ng ch¹m vµo nam ch©m. -GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL. -HS : Th¶o luËn vµ ®a ra KL. I/ T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn 1/ ThÝ nghiÖm : a) TiÕn hµnh: - Mắc mạch điện theo sơ đồ. - §o¹n d©y dÉn AB n»m trong tõ trêng cña mét nam ch©m. b) NhËn xÐt : §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c dông cña mét lực nào đó.. 3/ Hoạt động 3 : a/ Kiến thức : Biết chiều của lực ®iÖn tõ phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn vµ chiÒu ®st. II/ ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Qui t¾c bµn tay tr¸i :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. 2/ KÕt luËn : SGK (trang73). Trang 43.

(44) Trêng THCS Chu V¨n An b/ Kỹ năng : Làm đợc TN để biết chiều của lực điện từ phô thuéc vµo yÕu tè nµo - Nêu vấn đề : Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tè nµo ? - Y/C hs nªu dù ®o¸n - Làm thế nào để kiểm tra điều đó . - Híng dÉn hs th¶o luËn c¸ch thÝ nghiÖm kiÓm tra -Y/CÇu hs lµm TN 1 kiÓm tra sù phô thuéc cña chiÒu lùc ®iÖn tõ vµo chiÒu dßng ®iÖnch¹y qua d©y dÉn AB. -Tîng tù yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm 2: KiÓm tra sù phô thuéc cña chiÒu lùc tõ vµo chiÒu ®st. -Qua 2 thÝ nghiÖm yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn - Gäi HS ph¸t biÓu kÕt luËn. 4/Hoạt động 4 : a/ Kiến thức : Phát biểu đợc qui t¾c bµn tay tr¸i b/ Kỹ năng : vận dụng đợc qui tắc bàn tay trái để xác định đợc một trong ba yếu tố khi biết hai yếu tố kia - Nêu vấn đề : Làm thế nào để xác định đợc chiều của lùc ®iÖn tõ khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn vµ chiÒu ®st ? - HS đọc SGK để tìm hiểu qui tắc bàn tay trái. - GV : Treo tranh h27.2 cho HS quan s¸t - LuyÖn tËp cho hs ¸p dông qui t¾c bµn tay tr¸i theo c¸c bíc - Cho hs vận dụng qui tắc bàn tay trái để đối chiếu với chiều chuyển động của dây dẫn AB trong TN h27.1. 5/Hoạt động 5: Củng cố - vận dụng - dặn dò: a/ Cñng cè : - Nªu kÕt luËn vÒ lùc ®iÖn tõ ? ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? - Nêu qui tắc xác định chiầu của lực điện từ ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu hs hßan thµnh c¸ nh©n C2, C3, C4 c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . - Lµm bµi tËp 27 SBT - Nghiên cứu động cơ điện chiều .. Gi¸o ¸n Lý 9 1/ ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo : a/ ThÝ nghiÖm : - Th1: §æi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn AB - Th2: Đổi chiều đờng sức từ của nam châm. => AB C§ theo chiÒu ngîc víi chiÒu ë TN1. b/ KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dẫn và chiều đờng sức từ.. 2/ Qui t¾c bµn tay tr¸i : Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ hớng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hớng theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ.. III/ VËn dông : - C2: Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng ®iÖn ®i tõ B-> A.. +C3 §êng søc tõ cña nam ch©m cã chiÒu ®i tõ díi lªn trªn +C4 : H×nh a : Lùc ®iÖn tõ lµm cho khung d©y quay theo chiều kim đồng hồ H×nh b: Lùc ®iÖn tõ kh«ng lµm cho khung d©y quay mµ cã t¸c dông kÐo d·n khung d©y H×nh c: Lùc ®iÖn tõ lµm cho khung d©y quay ngîc chiều kim đồng hồ. IV/ RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 44.

(45) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 15 TiÕt : 30. Gi¸o ¸n Lý 9. động cơ điện một chiều. S : 23/11/2012 G: 30/11/2012. I . Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức: Nêu đợc nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. 2. Kỹ năng: Giải thích đợc nguyên tắc hoạt động ( về mặt tác dụng lực và chuyển hóa năng lợng) của động cơ điện 3. Thái độ:- Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong báo cáo kết quả TN. II.CHUÈN BÞ : 1/ Mỗi nhóm HS 1 mô hình ĐCĐ1C, có thể hoạt động đợc với nguồn điện 6V - 1 Nguån ®iÖn 6V - 2. GV : H×nh vÏ phãng to h28.1, 28.2 SGK - B¶ng phô ghi s½n c©u hái kiÓm tra bµi cò.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ - Tạo tình huống häc tËp a/ Bµi cò : - Ph¸t biÓu qui t¾c bµn tay tr¸i ? - Gi¶i bµi tËp 27.3 SBT . VËy lùc tõ cã t¸c dông lªn c¹nh BC cña khung d©y kh«ng ? V× sao ? b/ §V§ : Nh SGK 2. Hoạt động 2 : a/ Kiến thức :Nêu đợc nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của ĐCĐ1C b/ Kỹ năng: Giải thích đợc nguyên tắc hoạt động của §C§1C -Yêu cầu các nhóm quan sát mô hình của động cơ để nhận biết các bộ phận chính của động cơ. -Treo hình vẽ gọi HS lên bảng chỉ các bộ phận động c¬ ®iÖn 1 chiÒu -Nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện 1 chiều : -Yêu cầu HS đọc phần thông báo và nêu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện 1chiều. -Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi C1. -Sau khi HS trả lời C1 GV gợi ý : Cặp lực từ vừa vẽ đợc có tác dụng gì đối với khung dây? -Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm víi C3 - Cho HS nhắc lại cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của §C§1C ? -Néi dung tÝch hîp :. GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p dÓ b¶o vÖ m«i trêng ? HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời. 3.Hoạt động 3 : a/ Kiến thức : Biết sự biến đổi năng lîng cña §C§ b/ Kỹ năng : Phân tích đợc sự chuyển hoá năng lợng trong §C§ - Khi hoạt động ĐCĐ chuyển hoá năng lợng từ dạng nµo sang d¹ng nµo ? - Gợi ý : ĐCĐ hoạt động khi có dòng điện chạy qua. Vây năng lợng đã biến đổi từ dạng nào sang dạng nào ? Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện 1 chiều : 1. Các bộ phận chính của động cơ điện 1 chiều : +Khung d©y dÉn , nam ch©m, Cæ gãp ®iÖn 2. Hoạt động của động cơ điện 1 chiều : ĐCĐ1C hoạt động dựa trên tác dụng của từ trờng lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong tõ trêng 3. KÕt luËn : SGK (trang 77) * Néi dung tÝch hîp: + Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khét. Các tia lửa điện này là tác nhân sinh ra khí NO, NO 2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và gây nhiễu các thiết bị vô tuyến truyền hình gần đó. - Biện pháp bảo vệ môi trường: + Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. + Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ.. II. Sự biến đổi năng lợng trong động cơ ®iÖn : + Điện năng đợc chuyển hoá thành cơ năng. Trang 45.

(46) Trêng THCS Chu V¨n An 4.Hoạt động 5 : Củng cố - Vận dụng - Dặn dò a/ Cñng cè : -Nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của động cơ ®iÖn 1 chiÒu ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸ nh©n C5, C6, C7 - Hớng dẫn HS trao đổi đa ra đáp án đúng c/ DÆn dß : - Häc bµi, lµm bµi tËp 28 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9 III. VËn dông : +C5 : Khung d©y quay theo chiÒu ngîc víi chiÒu kim đồng hồ +C6 ; V× khi chÕ t¹o §C§ cã c«ng suÊt lín th× cÇn ph¶i cã tõ trêng m¹nh . NÕu dung nam ch©m vÜnh cöu th× kh«ng thÓ t¹o ra tõ trêng m¹nh , NC§ cã thÓ t¹o ra õ trêng rÊt m¹nh b»ng c¸ch t¨ng sè vßng d©y vµ t¨ng cờng độ dòng điện chạy qua cuộn dây, đáp ứng đợc nh÷ng yªu cÇu kÜ thuËt +C7: Các ĐCĐ thờng dùng ở gia đình là ĐCĐXC nh quạt điện, máy bơm nớc, động cơ trong máy giặt, máy xay sinh tè, m¸y l¹nh... - ĐCĐ1C thờng dùng trong các đồ chơi trẻ em nh ô tô ch¹y b»ng pin.... IV / RKN :. TuÇn : 16 TiÕt : 31. Bµi tËp vËn dông qui t¾c n¾m tay ph¶i vµ qui t¾c bµn tay tr¸i. S : 29/11/2012 G : 04/12/2012. I . Mục tiêu bài học : 1.Kĩ năng: Vận dụng đợc qui tắc nắm tay phải xác định chiều đst của ống dây khi biết chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i . - Vận dụng đợc qui tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt vuông gãc víi ®st hoÆc chiÒu ®st ( hoÆc chiÒu dßng ®iÖn khi biÕt hai trong ba yÕu tè trªn. - Biết cách thực hiện các bớc giải bài tập định tính phần điện từ, cách suy luận lôgic và biết vận dụng kiến thức vào thùc tÕ . 2.Thái độ : Nghiêm túc II.CHUÈN BÞ : 1. Mçi nhãm HS : - 1 èng d©y dÉn kho¶ng tõ 500 - 700 vßng ,  0,2mm - 1 thanh nam ch©m, 1 sîi d©y m¶nh dµi20cm, 1 gi¸ thÝ nghiÖm, 1 nguån ®iÖn, 1 c«ng t¾c. 2.GV : M« h×nh khung d©y trong tõ trêng cña nam ch©m - Giấy trong ghi sẵn bài tập 1, vẽ sẵn h30.1 SGK và hình cho phần b của bài tập (đổi chiều dòng điện trong ống dây AB ) - PhiÕu häc tËp bµi tËp1 . Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 46.

(47) Trêng THCS Chu V¨n An III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1.Hoạt động 1 : Giải bài tập 1 - Gọi HS phát biểu qui tắc nắm tay phải dùng để làm g× ? Ph¸t biÓu qui t¾c ? (Ktra miÖng) - Phát phiếu học tập bài 1 cho HS, đồng thời chiếu đề bµi tËp 1lªn mµn ¶nh. - Gọi HS đọc đề bài, nghiên cứu nêu các bớc giải. NÕu HS kh«ng biÕt c¸ch gi¶i th× híng dÉn HS tham kh¶o gîi ý c¸ch gi¶i ë SGK. -GV : Thu phiÕu häc tËp cña mét sè HS, híng dÉn HS th¶o luËn kÕt qu¶ trªn m¸y chiÕu - Yªu cÇu c¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra: Ghi chÐp hiÖn tîng x¶y ra vµ rót ra kÕt luËn. + Chú ý khi đổi chiều dòng điện thì đầu B của ống dây sẽ là cực Nam. Vì vậy 2 cực cùng tên đặt gần nhau th× sÏ ®Èy nhau vµ hiÖn tîng x¶y ra rÊt nhanh, nªn ph¶i quan s¸t kÞp thêi. 2.Hoạt động 2 : Giải bài tập 2 -Yêu cầuHS đọc đề bài tập 2. GV: nhắc lại qui ớc các kí hiệu ,  cho biết điều gì, luyện cách đặt bàn tay trái theo qui tắc phù hợp với mỗi hình vẽ để tìm lời gi¶i cho bµi tËp 2. -GV: Gäi HS lªn b¶ng biÓu diÔn kÕt qu¶ trªn h×nh vÏ đồng thời giải thích các bớc thực hiện tơng ứng với c¸c phÇn a,b,c cña bµi 2. - HS kh¸c chó ý theo dâi, nªu nhËn xÐt . - GV : Nªu nhËn xÐt chung, nh¾c nhë nh÷ng sai sãt cña HS thêng m¾c nh khi ¸p dông, quªn l¹i dïng tay ph¶i.... Gi¸o ¸n Lý 9 Kiến thức cần đạt 1. Bµi tËp 1 a/ Nam ch©m bÞ hót vµo vµo èng d©y. b/ Lúc đầu nam châm bị đẩy ra xa, sau đó nó xoay đi vµ khi cùc B¾c cña nam ch©m híng vÒ phÝa ®Çu B cña èng d©y th× nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y. a/ Thanh nam ch©m bÞ hót. b/ Thanh nam ch©m bÞ ®Èy. C/ThÝ nhiÖm kiÓm tra 2/ Bµi tËp 2 : F S. F. S. N. S. N. N. F. 3.Hoạt động 3 : Giải bài tập 3 -C¸ nh©n HS gi¶i bµi tËp 3 - Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i. - GV : Híng dÉn HS th¶o luËn bµi tËp 3, chung c¶ líp để đi đến đáp án đúng. - Gv : đa ra mô hình khung dây đặt trong từ trờng của nam ch©m gióp HS h×nh dung mÆt ph¼ng khung d©y trong h×nh 30.3ë vÞ trÝ nµo t¬ng øng víi khung d©y ë m« h×nh.. Lu ý HS khi biÓu diÔn nªn ghi râ ph¬ng chiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn c¸c c¹nh ë phÝa díi h×nh vÏ.. 3. Bµi tËp 3 : a/ Lực F1và F2 đợc biểu diễn nh hình vẽ. b/ Quay ngợc chiều kim đồng hồ. c/ Khi lực F1, F2 có chiều ngợc lại. Muốn vậy, phải đổi chiều dòng điện trong khung hoặc đổi chiều từ trờng.. 4.Hoạt động 4 :Giải bài tập 27.2SBT -Yêu cầu HS đọc đề và biểu diễn lực điện từ tác dụng lªn d©y AB - Đổi chiều dòng điện yêu cầu HS xác định chiều lực ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y AB - Đổi chiều đst yêu cầu HS xác định chiều lực điện từ t¸c dông lªn d©y AB 5.Hoạt động 5: Rút ra các bớc giải bài tập - Gv Nêu vấn đề : Việc giải bài tập vận dụng qui tắc n¾m tay ph¶i vµ qui t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng bíc nµo ?. 27.2 : Lùc ®iÖn tõ ®i tõ ngoµi vµ lßng bµn tay Nếu đổi chiều dòng điện hoặc đổi cực của nam châm thì chiều của lực điện từ thay đổi. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. N. F2. F1. S. Trang 47.

(48) Trêng THCS Chu V¨n An -Yêu cầu HS trao đổi và rút ra kết luận . 6.Hoạt động 6 : Dặn dò - VÒ nhµ lµm bµi tËp 30 SBT .Híng dÉn cho HS bµi t¹p 30.2 + Để xác định chiều lực điện từ phải biết đợc những yếu tố nào ? Trong trờng hợp này chiều đst đợc xác định nh thế nào ?. Gi¸o ¸n Lý 9. IV.RKN :. TuÇn : 16 HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ S : 02/12/2012 TiÕt : 32 G : 07/12/2012 I .Môc tiªu bµi häc : 1.Kiến thức: Mô tả đợc TN về hiện tợng cảm ứng điện từ - Sử dụng đúng đợc hai thuật ngữ: dòng điện cảm ứng và hiện tợng cảm ứng điện từ. 2.Kỹ năng: Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt thí nghiệm với các dụng cụ đã cho. - RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét c¸ch chÝnh x¸c. 3.Thái độ: Tích cực học tập. Tinh thần hợp tác trong nhóm. II.CHUẩN Bị : 1/ Mỗi nhóm HS :- 1 cuộn dây gắn bóng đèn LED. - 1 thanh nam ch©mcã trôc quay vu«ng gãc víi thanh.-1 nam ch©m ®iÖn vµ 2 pin 1,5V 2/ GViên : - 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn. - 1 đina mô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy nam châm và cuộn dây ở bên trong. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1 : Phát hiện ra cách khác để tạo ra dßng ®iÖn ngoµi c¸ch dïng pin hay ¾c quy : - C¸ nh©n HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái . - ĐVĐ : Ta đã biết muốn tạo ra dòng điện, phải dùng nguån ®iÖn lµ pin hay ¾c quy. Em cã biÕt t/hîp nµo không dùng pin hoặc ắc qui mà vẫn tạo ra đợc dđiện kh«ng ? - GV gợi ý : Xe đạp của mình không có pin hoặc ắc quy, vậy bộ phận nào đã làm cho đèn của xe có thể phát s¸ng ? - Trong bình điện xe đạp (gọi là đinamô xe đạp ) là một máy phát điện đơn giản, nó có những bộ phận nà, chúng hoạt động nh thế nào để tạo ra dòng điện ?- Bài míi: 2. Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Biết cấu tạo và hoạt I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp : động của đinamô 1/ CÊu t¹o : Gåm mét nam ch©m vµ cuén d©y cã thÓ b/ KÜ n¨ng : Quan s¸t, ph©n tÝch vµ rót ra kÕt qu¶ quay xung quanh 1 trôc. - HS quan sát hình 31.1(SGK) và quan sát đinamô đã 2/ Hoạt động: Khi quay núm của điamô thì NC quay tháo vỏ để chỉ ra các bộ phận chính của đinamô. theo => đèn sáng. -YC : 1 HS nêu bộ phận chính của đinamô xe đạp - Yêu cầu HS dự đoán xem hđộng của bộ phận chính nµo cña ®inam« g©y ra d®iÖn ? - Dựa vào dự đoán của HS, Gviên đặt vấn đề nghiên cứu phÇn II. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện : 3. Hoạt động 3 : a/ Kiến thức : Biết đợc hai cách Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 48.

(49) Trêng THCS Chu V¨n An dùng nam châm để tạo ra dòng điện cảm ứng b/ Kĩ năng : Làm đợc thí nghiệm để rút ra kết luận Yêu cầu HS ng/cứu C1 , nêu dụng cụ cần thiết để tiến hµnh TN vµ c¸c bíc TN. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái. - GV : híng dÉn HS c¸c thao t¸c TN : + Cuộn dây dẫn phải đợc nối kín. + §éng t¸c nhanh vµ døt kho¸t. - Gọi đại diện nhóm mô tả rõ từng trờng hợp TN tơng øng yªu cÇu cña c©u C1. - Y/C HS nhËn xÐt c©u tr¶ lêi c¸c nhãm. - GV : theo dâi vµ nhËn xÐt. -Yêu cầu HS đọc câu C2, nêu dự đoán và làm TN kiểm tra dù ®o¸n theo nhãm. - Yªu cÇu HS qua TN rót ra nhËn xÐt . 4. Hoạt động 4 : a/ Kiến thức : Tìm hiểu cách dùng NCĐ để tạo ra dòng điện, trong trờng hợp nào thì NCĐ cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn b/ Kĩ năng : Tiến hành đợc TN - Tơng tự, GV yêu cầu HS đọc thí nghiệm 2, nêu dụng cô cÇn thiÕt . - Yªu cÇu HS thÝ nghiÖm 2 theo nhãm - G V : hớng dẫn HS lắp đặt dụng cụ thí nghiệm. Lu ý lâi s¾t cña nam ch©m ®iÖn ®a s©u vµo lßng cuén d©y. - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3 - Khi đóng mạch điện thì dòng điện có cờng độ thay đổi nh thế nào ? Từ trờng của NCĐ thay đổi nh thế nµo ? - GVChèt l¹i : Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn ë cuén d©y dÉn kÝn trong thời gian đóng hoặc ngắt mạch điện của NC nghĩa lµ trong thêi gian tõ trêng cña NC§ biÕn thiÖn . 5.Hoạt động 5 : a/ Kiến thức : Biết hiện tợng cảm øng ®iÖn tõ vµ dßng ®iÖn c¶m øng lµ g× ? b/ Kĩ năng : Từ các TN rút ra đợc kết luận về hiện tợng cảm ứng điện từ- Yêu cầu HS đọc phần thông báo SGK vµ tr¶ lêi : - Qua thÝ nghiÖm 1 vµ 2, h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ?. Gi¸o ¸n Lý 9 1. Dïng nam ch©m vÜnh cöu : a/ ThÝ nghiÖm 1: + Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong cuén d©y dÉn kÝn ë trêng hîp di chuyÓn nam ch©m l¹i gÇn hoÆc ra xa cuén d©y. b/ NhËn xÐt 1 : SGK (trang 85). 2. Dïng nam ch©m ®iÖn : a/ ThÝ nghiÖm : - Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện thì đèn LED 1 sáng. Khi ngắt mạch điện của nam châm điện thì đèn LED 2 sáng b/ NhËn xÐt 2: Khi đóng (ngắt) mạch điện thì dòng điện trong mạch t¨ng (gi¶m) ®i, v× vËy tõ trêng cña nam ch©m ®iÖn thay đổi tăng lên hoặc giảm đi.. III. HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ : + KÕt luËn: -Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn khi cho mét ®Çu cña nam ch©m lại gần hay ra xa đầu cuộn dây dẫn kín hay khi đóng ng¾t m¹ch ®iÖn cña nam ch©m ®iÖn gäi lµ dßng ®iÖn c¶m øng - HiÖn tîng lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng gäi lµ hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. IV. VËn dông : 6. Hoạt động 6 : V/dụng - c/cố - Dặn dò : C4: Trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn. a/Cñng cè: Nªu c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn trong mét cuén d©y dÉn kÝn ? Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong c¸c trêng C5: Nhê nam ch©m ta cã thÓ t¹o ra hợp đó gọi là dòng điện gì - HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ lµ g× ? b/ VËn dông :- Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi C4, C5 + C4 : Yªu cÇu hs nªu dù ®o¸n + Gv : làm thí nghiệm kiểm tra để cả lớp theo dõi và rút ra kÕt luËn. - Bµi tËp 13,1SBT c/ DÆn dß :- Häc phÇn ghi nhí. - Lµm Bt 31 SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt.. IV. RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 49.

(50) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. TuÇn : 17 S : 07/12/2012 «n tËp TiÕt : 33 G : 12/12/2012 I . Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức - Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học chuẩn bị kiểm tra học kỳ 2 Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức đã học vào bài tập 3 Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/CHUÈN BÞ 1.HS : Nội dung của đề cơng 2. GV :B¶ng phô ghi s½n c¸c bµi tËp phÇn vËn dông qui t¾c n¾m tay ph¶i vµ bµi tËp vËn dông qui t¾c n¾m tay trái.theo đề cơng ôn tập III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1 : Hệ thống lại phần lý thuyết đã học - Yêu cầu HS tự trả lời từng câu hỏi theo đề cơng ôn tập I. Lý thuyết : - HS trả lời câu hỏi theo đề cơng đã chuẩn bị . - Hớng dẫn HS thảo luận chung để hoàn chỉnh câu trả lời đúng. - Treo bảng phụ yêu cầu HS nêu cách xác định các bài tËp vËn dông qui t¾c n¾m tay ph¶i vµ bµi tËp vËn dông qui t¾c bµn tay tr¸i. - Lu ý cho HS : để làm đợc những bài tập dạng này phải n¾m v÷ng: + Qui íc chiÒu ®st vµ qui íc chiÒu dßng ®iÖn . + TÝnh chÊt cña ®st + Sù t¬ng t¸c gi÷a c¸c cùc cña nam ch©m. + KÝ hiÖu c¸c cùc cña nam ch©m. 2. Hoạt động 2 : Hớng dẫn giải bài tập theo đề cơng II. Bài tập : Bµi tËp 3: -Yêu cầu HS đọc đề bài tập 3 và tóm tắt đề bài . 1/ a/ Điện trở của đèn : - Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i c©u 1a,b.c. R§ = U2/p = 62 / 9 = 4  - Yªu cÇu HS kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung. §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch MN : - GV : hớng dẫn HS hoàn chỉnh câu trả lời đúng. - Híng dÉn HS gi¶i c©u 2: RMN = (Rb/2 )+ R§ = (40/2)+ 4 = 24 ( + Để dèn sáng bình thờng thì CĐDĐ qua đèn nh thế nào HĐT giữ hai điểm MN : b/UMN = IA x RMN = 0,5 x 24 = 12 (V) ? C«ng suÊt tiªu thô cña ®o¹n m¹ch MN : +I§ t¨ng th× Itm nh thÕ nµo v× sao ? P = UMNx IA = 12 x 0,5 = 6 (W) - Với Utm không đổi thì Rtm nh thế nào ? Vậy Rb phải c/ HĐT Giữa hai đầu đèn là : nh thÕ nµo ? - §Ó Rb gi¶m th× ph¶i dÞch con ch¹y C vÒ phÝa nµo ? T¹i U§ = I§ x R§ = 0,5x4 = 2(V) Ta thấy : UĐ sử dụng < UĐ định mức (2V< 6V) Vậy đèn sao ? s¸ng yÕu h¬n b×nh thêng 2/ Để đèn sáng bình thờng thì IĐ phải tăng lên nên Itm tăng . Với UMN không đổi thì Rtm phải giảm Vậy Rb ph¶i gi¶m nªn ph¶i dÞch con ch¹y C vÒ phÝa B. 3. Hoạt động 3 : Luyện giải bài tập 4 Bµi tËp 4 : - YcÇu c¸ nh©n HS tù lµm c©u a. a/ Điện trở của mỗi đèn : - Ycầu HS khác nhận xét hoàn chỉnh câu giải đúng. R1 = U12/p1 = 122/6 = 24  - Híng dÉn HS gi¶i c©u b R2 = U22 / p = 122/9 = 16  +Ycầu HS phân tích các đèn và Rx mắc nh thế nào ? b/ CĐDĐ qua mỗi đèn kjhi đèn sáng bình thờng : + §Ó t×m Rx ¸p dông c«ng thøc nµo ? I1 = p / U = 6/12 =0,5 A + VËy tÝnh Ux nh thÕ nµo ? I2 = p / U = 9/12 = 0,75 A + TÝnh Ix nh thÕ nµo ? C§D§ qua Rx : + Rx = ? Ix = I1 + I2 = 0,5 + 0,75 = 1,25 A - YcÇu c¸ nh©n HS tù gi¶i c©u c. Ux = Utm - U1,2 = 15 -12 = 3 V - YCÇu HS th¶o luËn nhãm c©u d. §iÖn trë Rx lµ : - Gọi đại diện nhóm trả lời Rx = Ux / Ix = 3/ 1,25 = 2,4  - GV: Bổ sung hoàn chỉnh câu trả lời đúng. C/ Nhiệt lợng toả ra trên mỗi đèn: Q1 = R1. I12.t = 24.(0,5)2.10.60 = 3600 J Q2 = R2. I22.t = 16. (0,75)2.10.60 = 5400 J d/ I1 = IX = Itm = Utm / RX + RĐ = 15/ 2,4 + 24 Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 50.

(51) Trêng THCS Chu V¨n An m¹nh h¬n b×nh thêng. Gi¸o ¸n Lý 9 = 0,57A => §1 s¸ng. 4. Hoạt động 4 : Dặn dò : - Học kỹ đề cơng . Nắm vững công thức của định luật ÔM, công thức của định luật ÔM cho đoạn mạch nối tiếp, định luật Ôm cho đoạn mạch song song , công thức tÝnh nhiÖt lîng, tÝnh c«ng suÊt, c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë. - Làm hoàn chỉnh tất cả bài tập theo đề cơng chuẩn bị thi häc kú I. IV. RKN :. TuÇn : 17 S : 09/ 12/ 2012 «n tËp (tt) TiÕt : 34 G : 14/ 12/ 2012 I . Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức - Ôn lại kiến thức đã học phần điện từ học chuẩn bị kiểm tra học kỳ 2 Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức đã học vào bài tập 3 Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/CHUÈN BÞ + GV : Mét sè d¹ng bµi tËp III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1 : Bài tập 1 I. Bµi tËp 1 : + Xác định chiều đờng sức từ của thanh nam châm sau và cho biết dựa vào đâu xác định đợc :. S. N N + Yªu cÇu c¸NN nh©n HS tr¶ lêi Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. + Hai nam ch©m t¸c dông víi nhau mét lùc hót Trang 51.

(52) Trêng THCS Chu V¨n An + Hai nam ch©m sau t¬ng t¸c víi nhau mét lùc nh thÕ nµo ?. S. S N N. Gi¸o ¸n Lý 9. N N. - C¸ nh©n HS tr¶ lêi 2. Hoạt động 2 : Bài tập 2 - Treo môt kim nam châm thử gần ống dây có dòng điện chạy qua ( hình vẽ ). Khi đóng khoá K. a/ Xác đinh hai từ cực của ống dây ? b/ Kim nam châm bị hút hay đẩy ? Vì sao ?. II. Bµi tËp 2 :. +Kim nam ch©m bÞ ®Èy v× tõ cùc b¾c cña èng d©y ë gÇn tõ cùc b¾c cña kim nam ch©m + Yêu cầu HS hoạt động nhóm 3. Hoạt động 3 : Bài tập 3 Bµi tËp 3 : Treo mét kim nam ch©m thö gÇn èng d©y cã dòng điện chạy qua nh hình vẽ. Khi đóng khoá K ta thấy kim nam ch©m bÞ èng d©y hót vµo. a/ Xác định hai từ cực của ống dây ? b/ Xác định hai cực của nguồn điện ?. III. Bµi tËp 3 : - Bªn ph¶i èng d©y lµ tõ cùc B¾c - Bªn tr¸i èng d©y lµ tõ cùc Nam - A : Lµ cùc (+) - B : lµ cùc (- ). - HS : Hoạt động nhóm 4. Hoạt động 4 : Bài tập trắc nghiệm - C¸ nh©n HS tr¶ lêi 1/Một nam châm vĩnh cửu có đặc tính nào dới đây? A.Khi bÞ cä x¸t th× hót c¸c vËt nhÑ B.Khi bÞ nung nãng lªn th× cã thÓ hót c¸c vôn s¾t C. Cã thÓ hót c¸c vËt b»ng s¾t D. Mét ®Çu cã thÓ hót, cßn ®Çu kia th× ®Èy c¸c vôn s¾t 2/ Tõ trêng kh«ng tån t¹i ë ®©u : A.Xung quanh nam ch©m B. Xung quanh dßng ®iÖn C. Xung quanh điện tích đứng yên D. Xung quanh Tr¸i §Êt 3/ Bµi tËp 25.5SBT 4/ Bµi tËp 25.7 5/ Bµi tËp 25.8. IV, Bµi tËp 4 : 1/ C. 2/ C. 25.5 : D 25.7 : B 25.8 : B. 5. Hoạt động 5 : Dặn dò : - Lµm hoµn chØnh tÊt c¶ bµi tËp phÇn Nam ch©m – Tõ trêng. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 52.

(53) Trêng THCS Chu V¨n An IV. RKN :. TuÇn : 19 TiÕt : 36. Gi¸o ¸n Lý 9. Tr¶ bµi KiÓm tra häc k× i. I.Môc tiªu: -Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× I -Ph©n tÝch chÊt lîng -NhËn xÐt bµi lµm cña HS II. Néi dung cô thÓ: 1.Tr¶ bµi 2. Th«ng kª chÊt lîng: SLHS G K TB Y KÐm Sl TL SL TL SL TL SL SL TL 93/ 35 14 40.0 13 37.1 4 11.4 4 11.4 / / 95/ 36 12 33.3 12 33.3 11 30.6 1 2.8 / / 3. Ph©n tÝch chÊt lîng : a/ ¦u ®iÓm : +§Ò bµi dóng träng t©m ch¬ng tr×nh - Phù hợp với giảm tải và đảm bảo đúng chuẩn KTKN + Bài làm của HS : -Hầu hết HS làm đúng trắc nghiệm - Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật Ôm b/ Nhîc : VÉn cßn t×nh tr¹ng HS lµm bµi ë møc yÕu, kÐm. + Nguyªn nh©n: - Một số HS cha nêu đợc cách nhận biết từ trờng của dòng điện bằng kim nam châm. - Một số HS cha biết tính điện trở tơng đơng của toàn mạch - Một số HS cha biết cách vận dụng công thức để tính công suất tiêu thụ c/ BiÖn ph¸p kh¾c phôc: - Ôn tập kĩ hơn những kiến thức đã học - RÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp nhiÒu h¬n. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Ktra ngµy: 29/ 12/ 2012. Qu¸ kÐm SL TL / / / /. TB trë lªn SL TL 31 88.6 35 97.2. Trang 53.

(54) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 20 TiÕt : 37. Gi¸o ¸n Lý 9. §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. S : 25/ 12/ 2012 G : 31/ 12/ 2012. I . Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: Nêu đợc dòng điện cảm ứng xuất hiện khi có sự biến thiên của số đst xuyên qua tiết diện của cuộn d©y. 2.Kĩ năng : Giải thích đợc một số bài tập định tính về nguyên nhân gây ra dòng điện cảm ứng. 3.Thái độ : Ham học hỏi, yêu thích môn học. II.CHUÈN BÞ : 1/ GV: b¶ng phô chuÈn bÞ b¶ng 1 SGK 2. Mỗi nhóm : Mô hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của một nam châm III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1 : a/ Bài cũ :1- Nêu cách dùng nam châm để tạo ra dòng ®iÖn trong cuén d©y dÉn kÝn ? 2-VËy viÖc t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng cã phô thuéc vµo chính nam châm hay trạng thái chuyển động của nam ch©m hay kh«ng ? - Có yếu tố nào chung trong các trờng hợp đã gây ra dßng ®iÖn c¶m øng b/ ĐVĐ : Ta dã biết có thể dùng nam châm để tạo ra dßng ®iÖn c¶m øng ë cuén d©y dÉn kÝn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. Sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng phô thuéc vµo lo¹i nam ch©m hoÆc tr¹ng th¸i chuyÓn động của nó.Vậy đ/ kiện nào là đkxh dòng điện cảm ứng - Bµi míi:. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 54.

(55) Trêng THCS Chu V¨n An 2. Hoạt động 2 : a/ Kiến thức : Khảo sát sự biến đổi cña sè ®st xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn khi mét cùc nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén d©y dÉn trong TN t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng b»ng nam ch©m vÜnh cöu b/ Kü n¨ng : Quan s¸t, ph©n tÝch, tæng hîp kÕt qu¶ - Gv : Th«ng b¸o : Xung quanh NC cã tõ trêng. C¸c nhµ b¸c häc cho r»ng chÝnh tõ trêng g©y ra d/®iÖn c¶m øng trong c/dây dẫn kín. T/trờng đợc biểu diễn bằng đst. Vậy h·y xÐt xem trong c¸c TN trªn, sè ®st xuyªn qua t/diÖn S của cuộn dây có biến đổi không ? -Hdẫn HS sử dụng mô hình và đếm số đst xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y khi NC ë xa vµ khi l¹i gÇn cuén d©y để trả lời C1. - HS th¶o luËn chung c©u C1 rót ra nhËn xÐt vÒ sù biÕn đổi số đst xuyên qua tiết diện S của cuộn dây khi đa NC vµo, kÐo nam ch©m khái cuén d©y. -GV : ChuyÓn ý : Khi ®a mét cùc cña NC l¹i gÇn hay ra xa ®Çu mét cuén d©y dÉn kÝn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. VËy sù xuÊt hiÖn d/®iÖn c¶m ứng có liên quan gì đến sự biến thiên số đst xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y hay kh«ng. Gi¸o ¸n Lý 9 I. Sự biến đổi số đst xuyên qua tiết diện cña cuén d©y :. 3. Hoạt động 3 : a/ KiÕn thøc : T×m mqh gi÷a sù t¨ng hay gi¶m cña sè ®st qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y víi sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng vµ ®k xh D§C¦ b/ Kỹ năng : Giải thích đợc các nguyên nhân gây ra dòng ®iÖn c¶m øng -Hdẫn HS sử dụng mô hình đếm số đst xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y khi nam ch©m ë xa vµ khi l¹i gÇn cuén d©y. - Yêu cầu HS trả lời : Dựa vào TN dùng NCVC để tạo ra dòng điện cảm ứng và kết quả khảo sát sự biến đổi của cña sè ®st qua tiÕt diÖn S khi di chuyÓn NC, h·y nªu ra mqh gi÷a sù biÕn thiªn cña sè ®st qua tiÕt diÖn S vµ sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. -Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi C2 b»ng viÖc hoµn thµnh b¶ng 1 trong phiÕu häc tËp. -Treo b¶ng phô chuÈn bÞ b¶ng 1 híng dÉn HS th¶o luËn chung c¶ líp C2. - Tõ b¶ng 1 c¸ nh©n HS tr¶ lêi C3vµ rót ra nhËn xÐt -Vdông nhËn xÐt 2 hdÉn HS th¶o luËn C4. - Tõ nhËn xÐt 1,2 yªu cÇu HS rót ra kluËn chung vÒ ®k xuÊt hiÖn d®iÖn c¶m øng ? + Néi dung tÝch hîp :. II. §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng C3:+NhËn xÐt 2 : Dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuộn dây dẫn kín đặt trong từ trờng của một nam châm khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biÕn thiªn. +C4: Khi ngắt mạch điện, cờng độ dòng điện trong NCĐ giảm về 0, từ trờng của NC yếu đi, số đờng sức từ biểu diễn từ trờng giảm, số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, do đó xuất hiện dòng điện cảm øng. + Khi đóng mạch điện, cờng độ dòng điện trong NCĐ t¨ng, tõ trêng cña nam ch©m m¹nh lªn, sè ®st qua tiÕt diện S của cuộn dây tăng, do đó xuất hiện dòng điện c¶m øng. +KÕt luËn: Trong mäi trêng hîp, khi sè ®st xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn biÕn thiªn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn D§C¦ * GDBVMT : Dßng ®iÖn sinh ra tõ trêng vµ ngîc l¹i tõ trêng l¹i sinh ra dßng ®iÖn. §iÖn trêng vµ tõ trêng tån t¹i trong mét thÓ thèng nhÊt gäi lµ ®iÖn tõ trêng + §iÖn n¨ng lµ nguån n¨ng lîng cã nhiÒu u ®iÓm : dÔ sö dông, dÔ chuyÓn hãa thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c, dễ truyền tải đi xa...nên ngày càng đợc sử dụng phổ biÕn. + Việc sử dụng điện năng không gây ra các chất độc h¹i nh c¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng nªn ®©y lµ mét nguån n¨ng lîng s¹ch *C¸c biÖn ph¸p GDBVMT : +Thay thế các phơng tiện giao thông sử dụng động cơ nhiệt bằng các phơng tiện giao thông sử dụng động cơ ®iÖn. + T¨ng cêng s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng b»ng c¸c nguån n¨ng lîng s¹ch : N¨ng lîng níc, n¨ng lîng giã, n¨ng lîng MÆt trêi.. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. * NhËn xÐt 1 : C1: Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa ®Çu một cuộn dây dẫn thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y t¨ng hoÆc gi¶m (biÕn thiªn).. Trang 55.

(56) Trêng THCS Chu V¨n An 4. Hoạt động 4 : Vận dụng- củng cố – Dặn dò : a/ Cñng cè : - ta kh«ng thÓ nh×n thÊy tõ trêng, vËy lµm cách nào để kh/sát đợc sự biến đổi của từ trờng ở chỗ có c/d©y? -Làm thế nào để nhận biết đợc mối quan hệ giữa số đst vµ dßng ®iÖn c¶m øng? - Víi ®iÒu kiÖn nµo th× trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ? b/ VËn dông : -Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn C5,C6 - Y/C HS gi¶i thÝch v× sao khi cho NC quay quanh trôc trïng víi trôc cña NC vµ cuén d©y trong TN phÇn më bµi th× trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ? - Từ đó GV Lu ý lại cho HS đk xuất hiện dòng điện cảm øng. c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 32 SBT .. Gi¸o ¸n Lý 9 III. VËn dông : - C5: Khi quay núm của đinamô xe đạp, nam châm quay theo. Khi mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn cuén dây, số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - C6 : T¬ng tù c©u C5.. S : 27/ 12/ 2012 Dßng ®iÖn xoay chiÒu TuÇn : 20 G : 02/ 01/ 2013 TIÕT : 38 I. Mục tiêu bài học :1- Kiến thức: Nêu đợc sự phụ thuộc của chiều DĐC vào sự biến đổi của số đst xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y. Nêu đợc dấu hiệu chính để phân biệt dòng điện XC với dòng điện 1 chiều 2- KÜ n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra. 3-Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ, yêu thích môn học. II. Chuẩn bị :1.GV : 1 bộ TN phát hiện DĐXC gồm 1 cuộn dây dẫn kín có mắc hai bóng đèn LED song song, ngợc chiều có thể quay trong từ trờng của một nam châm. 2.HS : 1 cuộn dây dẫn kín có hai bóng đèn LED mắc song song, ngợcchiều vào mạch điện. - 1 NCVC có thể quay quanh 1 trục thẳng đứng. 1 Mô hình cuộn dây quay trong từ trờng của NC III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1.hoạt động 1 : a/ Bài cũ : 1 HS giải btập 32.1, 32.3SBT + Qua bµi tËp, GV NhÊn m¹nh l¹i §KXH D§C ¦, rÌn cho HS kÜ n¨ng sö dông thuËt ng÷ “ D§C ¦” b/ Đặt vấn đề : Nh SGK 2. hoạt động 2:a/ Kiến thức : Phát hiện vấn đề mới + Dßng ®iÖn trªn líi ®iÖn trong nhµ kh«ng ph¶i lµ cÇn nghiªn cøu : Cã mét dßng ®iÖn kh¸c víi dßng ®iÖn dßng ®iÖn 1 chiÒu. do pin hay ¾c qui t¹o ra b/Kỹ năng : Làm thí nghiệm và phân biệt đợc DĐXC và D§1C - Cho HS quan s¸t bé pin 3V vµ nguån ®iÖn 3V lÊy tõ phòng học . lắp đèn vào hai nguồn điện trên, cho HS quan sát 2 đèn ( đều sáng). Chứng tỏ có dòng điện qua 2 đèn - M¾c VK1C vµo 2 cùc cña pin, kim v«n kÕ quay. - Yªu cÇu HS m¾c v«n kÕ 1 chiÒu vµo nguån ®iÖn lÊy tõ líi ®iÖn trong nhµ, nhËn xÐt kim v«n kÕ cã quay kh«ng ?- T¹i sao kim v«n kÕ kh«ng quay mÆc dï vÉn cã ®iÖn qua v«n kÕ ? - Giíi thiÖu d/®iÖn míi ph/ hiÖn cã tªn lµ D§XC 3 . hoạt động 3: a/ Kiến thức : Phát hiện DĐCƯ có I. chiều của dòng điện cảm ứng: thể đổi chiều và tìm hiểu trong trờng hợp nào dòng điện 1. Thí nghiệm :+ Khi đa NC từ ngoài vào trong cuộn d©y sè ®st xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©yt¨ng, cảm ứng đổi chiều cßn khi kÐo NC tõ trong ra ngoµi cuén d©y th× sè §ST b/ Kỹ năng: Làm đợc TN và rút ra đợc kết luận xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y gi¶m - GV : Yªu cÇu HS lµm TN h33.1 theo nhãm, quan s¸t + Khi đa NC từ ngoài vào trong cuộn dây thì 1 đèn kĩ hiện tợng xảy ra để trả lời câu C1 LED s¸ng cßn khi ®a NC tõ trong ra ngoµi cuén d©y - HS so s¸nh sù biÕn thiªn sè ®st xuyªn qua tiÕt diÖn S thì đèn LED thứ 2 lại sáng cña cuén d©y d©n kÝn trong 2 trêng hîp - HS nhớ lại cách sử dụng đèn LED đã học ở lớp 7 ( đèn +Hai đèn LED mắc song song ngợc chiều và đèn LED chØ cho dßng ®iÖn ®i qua mét chiÒu. Nªn chiÒu LED chỉ cho dòng điện theo 1 chiều nhất định ) dßng ®iÖn trong hai trêng hîp trªn lµ ngîc nhau. - So s¸nh chiÒu D§C¦ trong hai trêng hîp trªn ? - Yêu cầu cá nhân HS đọc mục 3 - Tìm hiểu khái niệm 2. Kết luận : Khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y t¨ng th× dßng ®iÖn c¶m øng trong dßng ®iÖn xoay chiÒu. cuén d©y cã chiÒu ngîc víi chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng HS: t×m hiÓu môc 3, tr¶ lêi c©u hái cña GV Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 56.

(57) Trêng THCS Chu V¨n An - GV cã thÓ liªn hÖ thùc tÕ: Dßng ®iÖn trong m¹ng ®iÖn sinh ho¹t lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. Trªn c¸c dông cô sö dông ®iÖn thêng ghi AC 220V. AC lµ ch÷ viÕt t¾t cã nghÜa lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu, hoÆc ghi DC 6V, DC cã nghĩa là dòng điện 1 chiều không đổi. 4. hoạt động 4: a/ Kiến thức :Tìm hiểu 2 cách tạo ra D§XC b/ Kü n¨ng : TN , quan s¸t, ph©n tÝch vµ rót ra KL - Yªu cÇu HS nªu c¸c c¸ch t¹o ra D§XC + TH 1 : - Yêu cầu HS đọc câu C2, nêu dự đoán về chiều DĐCƯ xuÊt hiÖn trong cuén d©y , gi¶i thÝch - Yªu cÇu HS ph¶i ph©n tÝch kÜ tõng trêng hîp khi nµo sè ®st xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y dÉn kÝn t¨ng, khi nµo gi¶m. - Yªu cÇu c¸c nhãm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n vµ rót ra kÕt luËn + TH 2 : - Gäi HS nªu dù ®o¸n vÒ chiÒu D§C¦ - GV : lµm TN kiÓm tra, yªu cÇu c¶ líp quan s¸t. Lu ý cho HS khi quay dòng điện trong khung đổi chiều rất nhanh . Ta thấy 2 bóng đèn sáng gần nh cùng một lúc là do hiÖn tîng lu ¶nh trªn vâng m¹c. - Híng dÉn HS th¶o luËn C3 - Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kÕt luËn chung cho c¶ 2 trêng hîp +Néi dung tÝch hîp: + D§XC cã u ®iÓm g× so víi D§1C?. 5. hoạt động 5 : Củng cố - vận dụng - dặn dò a/ Cñng cè : Trêng hîp nµo th× trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn D§XC ? - V× sao khi cho c/d©y quay trong tõ trêng cña NC th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn D§C¦XC b/ VËn dông :- YcÇu C¸ nh©n HS hoµn thµnh C4 - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 33.1, 33.2 SBT c/ Dặn dò : - đọc phần có thể em cha biết - Lµm bµi tËp 33 SBT - Häc ph©n ghi nhí. TuÇn : 21 TIÕT : 39. Gi¸o ¸n Lý 9 khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện đó giảm 3. D§XC : * Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là DĐXC II. c¸ch t¹o ra D§XC : 1. Cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn kÝn : C2: Khi cùc N cña nam ch©m l¹i gÇn cuén d©y th× sè đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng. Khi cực N ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ qua S giảm. Khi nam châm quay liên tục thì số đờng sức từ xuyªn qua S lu«n phiªn t¨ng gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng xoay chiÒu. 2. Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ trêng cña nam ch©m : C3: Khi cuộn dây quay từ vị trí 1 sang vị trí 2 thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng. Khi cuộn dây từ vị trí 2 quay tiếp thì số đờng sức từ giảm. Nếu cuộn dây quay liên tục thì số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S lu«n phiªn t¨ng, gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. 3. KÕt luËn: SGK + D§1C cã h¹n chÕ lµ khã truyÒn t¶i ®i xa, viÖc s¶n xuÊt tèn kÐm vµ sö dông Ýt tiÖn lîi + D§XC cã nhiÒu u ®iÓm h¬n D§1C vµ khi cÇn cã thể chỉnh lu thành DĐ1C bằng những thiết bị đơn gi¶n + BiÖn ph¸p GDBVMT: T¨ng cêng s¶n xuÊt vµ sö dung D§XC - Sản xuất các thiết bị chỉnh lu để chuyển đổi DĐXC thµnh D§1C nÕu cÇn thiÕt IV. VËn dông : C4 : + Khi khung d©y quay nöa vßng trßn th× sè ®st qua khung d©y t¨ng. Trªn nöa vßng trßn sau, sè ®st giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn 2 sáng. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. S: 02/ 01/ 2013 G: 07/ 01/ 2013. I. Mục tiêu bài học :1.Kiến thức: Nhận biết đợc hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra đợc rôto và stato của một loại máy- Trình bày đợc nguyên tắc hoạt động của MFĐXC - Nêu đợc cách làm cho MFĐ có thể phát điện đợc liên tục, biến đổi cơ năng thành điện năng 2.Kĩ năng: Giải thích đợc NTHĐ của MFĐXC 3.Thái độ: Thấy đợc vai trò của vật lí học  yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ : M« h×nh MF§XC , hv 34.1, 34.2 SGK , B¶ng phô ghi s½n btËp 34.1, 34.2 ,34.3 SBT III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 57.

(58) Trêng THCS Chu V¨n An 1. hoạt động 1 : a/ Bài cũ : - Nêu các cách tạo ra D§XC ? - Nêu hoạt động của đinamô xe đạp ? Cho biết đinamô xe đạp có thể thắp sáng loại đèn nào ? b/ ĐVĐ :- Giữa đinamô xe đạp và MFĐ ở nhà máy ®iÖn cã g× gièng vµ kh¸c nhau ?. Gi¸o ¸n Lý 9. 2. hoạt động 2:a/Kiến thức:Tìm hiểu các bộ phận chính của các MFĐXC và hoạt động b/ Kü n¨ng : BiÕt gi¶i thÝch NTH§ cña MF§XC -GV thông báo : ở bài trớc chúng ta đã biết cách tạo ra DĐXC. Dựa trên cơ sở đó ngời ta đã chế tạo ra 2 loại MF§XC cã cÊu t¹o nh h34.1, 34.2 - GV : Treo h34.1, 34.2 phãng to Y/c HS quan s¸t hvÏ kÕt hîp víi m« h×nh MF§ tr¶ lêi c©u C1 - HS th¶o luËn c©u C2, vµ tr¶ lêi C2 + VËy lo¹i MF§ nµo cÇn cã bé gãp ®iÖn ? Bé gãp ®iÖn cã t¸c dông g×? V× sao kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ bé phËn chÝnh ? + Vì sao các cuộn dây của MFĐ lại đợc quấn quanh lõi s¾t ? + Hai lo¹i MF§XC cã cÊu t¹o kh¸c nhau nhng nguyªn tắc hoạt động có khác nhau không ?. I. Cấu tạo và hoạt động của MFĐXC 1. Quan s¸t : +C1 : Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ nam ch©m - Kh¸c nhau : + M¸y ë h34.1 : - R«to lµ cuén d©y - Stato lµ nam ch©m - Bé phËn gãp ®iÖn : vµnh khuyªn vµ thanh quÐt + M¸y ë h32,2 - R«to : Nam ch©m - Stato : Cuén d©y +C2 : Khi NC hä¨c cuén d©y quay th× sè ®st xuyªn qua tiết diện S của cuộn dây luân phiên tăng giảm nên thu đợc DĐXC 2. Kết luận : Các máy phát điện xoay chiều đều có 2 bé phËn chÝnh. 3/hoạt động 3: a / Kiến thức :Tìm hiểu một số đặc ®iÓm cña MF§ trong kü thuËt vµ trong s¶n xuÊt b/Kü năng:Xác định các thông số KT của MFĐ - HS ng/ cứu phần II,nêu các đặc điểm KT ? + C¸ch lµm quay r«to cña MF§ - Gv : Giíi thiÖu 1 sè MF§ trong kü thuËt vµ c¸c th«ng sè kÜ thuËt, c«ng suÊt cña c¸c nhµ m¸y ph¸t ®iÖn trong níc.. II. MF§XC trong kü thuËt : 1/ §Æc tÝnh kÜ thuËt : + I = 2000A + U = 25000V + TÇn sè : 50Hz 2.Cách làm quay MFĐ : đùng động cơ nổ, tua bin nớc, c¸nh qu¹t giã.... 4. hoạt động 4 : a/ Củng cố : Nêu bộ phận chính cña MF§XC - T¹i sao b¾t buéc ph¶i cã bé phËn quay th× m¸y míi ph¸t ®iÖn ? T¹i sao m¸y ph¸t ra D§XC ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi C3 - Bµi tËp 34.1, 34.2, 34.3 SBT c/ DÆn dß : §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt - Lµm bµi tËp 34.4 SBT - Häc phÇn ghi nhí. III. VËn dông : C3: Đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy điện - Gièng nhau: §Òu cã nam ch©m vµ cuén d©y dÉn, khi mét trong 2 bé phËn quay th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thớc nhỏ hơn  Công suất phát điện nhỏ, hiệu điện thế, cờng độ dòng ®iÖn ë ®Çu ra nhá h¬n.. TuÇn : 21 TIÕT : 40. C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu . §o C§D§ vµ H§T xoay chiÒu. S : 03/ 01/ 2013 G : 09/ 01/ 2013. I. Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức : Nêu đợc các tác dụng của DĐXC -Nhận biết đợc ampeke và vôn kế dùng cho dòng điện 1 chiều và xoay chiều qua các kí hiệu ghi trên dụng cụ - Nêu đợc các số chỉ của ampeke và vôn kế xoay chiều cho biết giá trị hiệu dụng của CĐDĐ và HĐT xoay chiều 2. Kü n¨ng: Ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu hay dßng ®iÖn 1 chiÒu dùa trªn t¸c dông tõ cña chóng 3. Thái độ : Nghiêm túc II.Chuẩn bị : 1.GV : 1 Ampekế xoay chiều, 1 Vôn kế xoay chiều, 1 bóng đèn 3V có đui, 1 công tắc, 8 sợi dây nối, 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3- 6V , 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3-6V 2.HS : 1 NC§ , 1 NCVC, 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3-6V, 1 nguån ®iÖn XC 3-6V III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. hoạt động 1 : a/ Bài cũ : - DĐXC có đặc điểm gì khác dòng điện 1 Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. Trang 58.

(59) Trêng THCS Chu V¨n An chiÒu ? - Dßng ®iÖn 1 chÒu cã nh÷ng t/dông nµo ? b/ Đặt vấn đề : Nh SGK 2. hoạt động 2: a/ Kiến thức: Tìm hiểu những tác dông cña D§XC b/ Kỹ năng: Làm đợc các Thí nghiệm - Yªu cÇu HS tiÕn hµnh lÇn lît 3 TN nh h35.1 SGK quan s¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi c©u hái : + Mçi TN chøng tá D§XC cã nh÷ng t¸c dông nµo? + Ngoµi 3 t¸c dông trªn D§XC cßn cã t¸c dông nµo -Th«ng b¸o : D§XC cã t¸c dông sinh lý . D§XC thêng cã H§T 220V nªn t¸c dông sinh lý rÊt m¹nh, g©y nguy hiÓm chÕt ngêi v× vËy ph¶i cÈn thËn khi sö dông ®iÖn +Néi dung tÝch hîp:. Gi¸o ¸n Lý 9. I. T¸c dông cña D§XC : +C1: -dßng ®iÖn cã t¸c dông nhiÖt. - dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông quang. - Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông tõ. - Dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông sinh lÝ + KiÕn thøc vÒ m«i trêng: -ViÖc sö dông D§XC lµ kh«ng thÓ thiÕu trong x· héi hiện đại. Sử dụng DĐXC để lấy ánh sáng có u điểm là kh«ng t¹o ra nh÷ng chÊt khÝ g©y hiÖu øng nhµ kÝnh, gãp phÇn b¶o vÒ m«i trêng + T¸c dông tõ cña D§XC lµ c¬ së chÕ t¹o c¸c D§XC. So víi D§1C, D§XC cã u ®iÓm kh«ng cã bé gãp ®iÖn, nªn kh«ng xuÊt hiÖn c¸c tia löa ®iÖn vµ chÊt khÝ g©y h¹i cho m«i trêng. II. T¸c dông tõ cña D§XC 3. hoạt động 3: a/ Kiến thức: tìm hiểu tác dụng từ 1. ThÝ nghiÖm : cña D§XC C2: Trờng hợp sử dụng dòng điện không đổi, nếu lúc b/ Kỹ năng:Phát hiện lực từ đổi chiều khi dòng điện đầu cực N của thanh nam châm bị hút thì khi đổi đổi chiều : - Gv : Ta đã biết khi cho DĐXC vào nam châm điện thì chiều dòng điện nó sẽ bị đẩy và ngợc laị. Khi dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua èng d©y th× cùc N NC§ còng hót ®inh s¾t gièng nh khi cho D§1C vµo NC§. VËy cã ph¶i t¸c dông tõ cña D§XC gièng hÖt t¸c cña thanh nam ch©m lÇn lît bÞ hót, ®Èy. Nguyªn nh©n là do dòng điện luân phiên đổi chiều. dụng từ của DĐ1C không ? Việc đổi chiều của dòng 2- KÕt luËn: điện liệu có ảnh hởng gì đến lực từ không ? Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của dòng điện tác - Yªu cÇu HS dù ®o¸n . - Gv gợi ý : ở TN h24.4 SGK, khi ta đổi chiều của dòng dụng lên nam châm cũng đổi chiều cũng đổi chiều. ®iÖn vµo èng d©y th× KNC sÏ cã chiÒu ntn ? V× sao ? - Y/C HS nêu phơng án TN để chứng tỏ khi dòng điện đổi chiều thì lực từ cũng đổi chiều ? - Yªu cÇu HS TiÕn hµnh TN nh h35.2 nªu nhËn xÐt : Khi đổi chiều dòng điện thì chiều của lực từ nh thế nµo ? - VËy h/t g× sÏ x¶y ra víi NC khi ta cho D§XC ch¹y vµo cuén d©y nh h35.3 SGK ? - Yªu cÇu HS tiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n 4. hoạt động 4: a/ Kiến thức: Tìm hiểu các dụng cụ III. đo CĐDĐ và HĐT của mạch điện XC 1. Quan s¸t đo cờng độ và HĐT của DĐXC 2. KÕt luËn : SGK (trang 96) b/ Kỹ năng: Sử dụng đợc các dụng cụ đo + Đo hiệu điện thế và cờng độ dòng điện xoay chiều - GV : Có thể dùng ampekế và vônkế 1chiều để đo CĐDĐ và HĐT XC đợc không ? b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ cã kÝ hiÖu lµ AC (hay ~). - Nếu dùng thì hiện tợng gì xảy ravới kim của các dụng + Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi chỗ hai chốt cô ®o ? cña phÝch c¾m vµo æ lÊy ®iÖn. Gv : TN biÓu diÔn m¾c c¸c dông cô ®o vµo m¹ch cho HS quan s¸t vµ so s¸nh víi dù ®o¸n - Gv : Giíi thiÖu ampekÕ vµ v«n kÕ Xc - Yªu cÇu HS m¾c v«n kÕ vµ am pe kÕ vµo m¹ch 6V vµ nªu c¸c gi¸ trÞ ®o ? - Gv : Hớng dẫn HS đổi chỗ 2 chốt lấy điện, quan sát kim cña dông cô ®o vµ gi¸ trÞ ®o ? - VËy c¸ch m¾c c¸c dông cô ®o XC vµo m¹ch cã g× kh¸c víi c¸ch m¾c c¸c dcô ®o 1 chiÒu ? - Gv Nêu vấn đề : CĐDĐ và HĐT XC luôn luôn biến đổi. Vậy các dụng cụ đo cho ta biết giá trị nào ? - Th«ng b¸o ý nghÜa cña C§D§ vµ H§T hiÖu dông nh SGK vµ gi¶i thÝch gi¸ trÞ hiÖu dông kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ trung b×nh. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 59.

(60) Trêng THCS Chu V¨n An 5. hoạt động 5 :a/ Củng cố : - D§XC cã nh÷ng t¸c dông nµo ? Trong c¸c t¸c dông đó, tác dụng nào phụ thuộc vào chiều dòng điện ? - H·y m« t¶ mét TN ch÷ng tá D§XC còng cã t¸c dông từ và lực từ khi đó thay đổi chiều theo chiều dòng điện . - V«n kÕ vµ ampekÕ xc cã kÝ hiÖu thÕ nµo? M¾c vµo m¹ch ®iÖn nh thÕ nµo ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸ nh©n C3, C4 , bµi tËp 35.3, 35.2 SBT c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . - Häc thuéc phÇn ghi nhí- Lµm bµi tËp 35 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9 IV. VËn dông : - C3 : S¸ng nh nhau v× H§T hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiều tơng đơng với HĐT của dòng điện 1 chiều cã cïng gi¸ trÞ - C4 : Cã. V× dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y vµo cuén d©y của NCĐ và tạo ra một từ trờng biến đổi. Các đst của tõ trêng trªn xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y B biến đổi. Do đó trong cuộn dây B xuất hiện dòng điện c¶m øng. - Bµi tËp 35.1 : C - bµi tËp 35. 2 : A. IV/ RKN:. TuÇn : 22 TIÕT : 41. S : 09/ 01/ 2013 G : 14/ 01/ 2013. TRUYÒN T¶I §IÖN N¡NG §I XA. I/ Môc tiªu bµi häc : 1/ Kiến thức : Lập đợc công thức tính năng lợng hao phí do toả nhiệt trên đờng dây tải điện. Nêu đợc hai cách làm giảm hao phí trên đờng truyền dây tải điện 2/ Kĩ năng : Giải thích lí do vì sao có sự hao phí điện năng trên đờng dây tải điện 3/ Thái độ : Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm. II/ ChuÈn bÞ : 1/ GV : B¶ng phô ghi s½n c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn . 2/ HS : - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ c«ng suÊt cña dßng ®iÖn vµ c«ng suÊt to¶ nhiÖt cña dßng ®iÖn . III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ - Tổ chức tình huèng häc tËp a/ Bµi cò : - ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn ? b/ Đặt vấn đề : ở các khu dân c thờng có trạm biến thế . Vậy trạm biến thế dùng để làm gì ? - V× sao ë tr¹m biÕn thÕ thêng ghi kÝ hiÖu nguy hiÓm kh«ng l¹i gÇn ? - Tại sao ở các đờng dây tải điện có HĐT lớn? Làm thế cã lîi g× ? 1/ hoạt động 2: a/Kiến thức : Phát hiện sự hao phí điện năng vì toả nhiệt trên đờng dây tải điện. Lập công thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ php khi truyÒn t¶i mét c«ng suất điện p bằng một đờng dây có điện trở R và đặt vào hai đầu đờng dây một HĐT U b/ Kü n¨ng : BiÕt tÝnh Php - GV Th«ng b¸o : TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i tõ n¬i s¶n xuất tới nơi tiêu thụ bằng đờng dây truyền tải. Dùng d©y dÉn cã nhiÒu thuËn lîi h¬n so víi viÖc vËn chuyÓn Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I/ Sự hao phí điện năng trên đờng dây truyÒn t¶i ®iÖn : 1/ Tính điện năng hao phí trên đờng dây tải điện : + C«ng suÊt cña dßng ®iÖn : p= U.I suy ra : I = p / U (1) +C«ng suÊt to¶ nhiÖt (hao phÝ ) : php = I2. R (2) + Tõ (1) vµ (2) ta cã : C«ng suÊt hao phÝ do to¶ nhiÖt : php = R. p2/ U2 . Trang 60.

(61) Trêng THCS Chu V¨n An các dạng năng lợng khác nh than đá, dầu lửa... - GV : nêu câu hỏi : Liệu tải điện bằng đờng dây dẫn nh thế có hao hụt, mất mát gì dọc đờng truyền tải kh«ng ? - Yêu cầu HS tự đọc mục 1 SGK , trao đổi nhóm tìm c«ng thøc liªn hÖ gi÷a c«ng suÊt hao phÝ vµ p, U, R . - Gọi đại diện nhóm lên trình bày lập luận để tìm công thức php. GV hớng dẫn thảo luận chung cả lớp đi đến c«ng thøc tÝnh php. + Néi dung tÝch hîp :. Gi¸o ¸n Lý 9. +Việc truyền tải điện năng đi xa bằng hệ thống các đờng dây cao áp là một giải pháp tối u để giảm hao phí điện năng và đáp ứng yêu cầu truyền đi một lợng ®iÖn n¨ng lín. Ngoµi u ®iÓm trªn, viÖc cã qu¸ nhiÒu các đờng dây cao áp cũng làm phá vỡ cảnh quan môi trêng, c¶n trë giao th«ng vµ g©y nguy hiÓm cho ngêi khi chạm phải đờng dây điện +Biện pháp GDBVMT : Đa các đờng dây cao áp xuống lòng đất hoặc đáy biển để giảm thiểu tác hại cña chóng. 3/ hoạt động 3 : a/ Kiến thức :Căn cứ vào công thức 2/ Cách làm giảm hao phí : tính công suất hao phí do toả nhiệt, đề xuất các biện + C1 : Có hai cách làm giảm hao phí trên đờng truyền ph¸p lµm gi¶m c«ng suÊt hao phÝ vµ lùa chän c¸ch nµo t¶i lµ lµm gi¶m R hoÆc t¨ng U cã lîi nhÊt l +C2 : BiÕt R = ρ . chÊt lµm d©y dÉn vµ chiÒu dµi b/ Kỹ năng : Từ công thức suy ra đợc công thức tối u S để làm giảm php -Yêu cầu các nhóm trao đổi tìm câu trả lời cho các câu : đờng dây không đổi, vậy phải tăng S , tức là dùng dây cã tiÕt diÖn lín, cã khèi lîng lín nªn gi¸ thµnh cao, C1, C2, C3. - Gọi đại diện các nhóm trình bày câu trả lời. Hớng dẫn trụ phải vững chãi +C3 : T¨ng U, c«ng suÊt hao phÝ sÏ gi¶m ®i rÊt nhiÒu ( th¶o luËn chung c¶ líp . tØ lÖ nghÞch víi U2). Ph¶i chÕ t¹o MBT . - Víi C2 híng dÉn häc sinh chän c©u tr¶ lêi tõ c«ng * Kết luận : Muốn giảm hao phí trên đờng dây l truyền tải điện cách đơn giản nhất là tăng HĐT đặt thøc tÝnh ®iÖn trë R = ρ . . S vµo hai ®Çu d©y . - Vậy trong hai cách giảm hao phí trên đờng dây, cách nµo cã lîi h¬n ? - Gv th«ng b¸o : M¸y t¨ng H§T chÝnh lµ m¸y biÕn thÕ ta sÏ xÐt ë bµi sau. 5/ hoạt động 5 : Củng cố - vận dụng - dặn dò a/ Cñng cè - VËn dông - Yªu cÇu c¸ nh©n HS lÇn lît tr¶ lêi c©u C4, C5 - Hêng dÉn c¶ líp th¶o luËn chung kÕt qu¶ . c/ DÆn dß : - Lµm bµi tËp 36 - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt - Nghiªn cøu bµi m¸y biÕn thÕ S. II/ VËn dông : -C4: V× c«ng suÊt hao phÝ tØ lÖ nghÞch víi b×nh ph¬ng hiÖu ®iÖn thÕ nªn hiÖu ®iÖn thÕ t¨ng 5 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m 52 = 25 lÇn. C6: Phải xây dựng đờng dây cao thế để giảm hao phí trên đờng dây truyền tải, tiết kiệm, giảm bớt khó khăn v× d©y dÉn qu¸ to, nÆng.. IV/ RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 61.

(62) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 22 TIÕT : 42. Gi¸o ¸n Lý 9. M¸y biÕn thÕ. S : 11/ 01/ 2013 G : 16/ 01/ 2013. I. Mục tiêu bài học : 1.Kiến thức: Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng dây khác nhau đợc quấn quanh một lõi sắt chung . - Nêu đợc công dụng chính của MBT là làm tăng hay giảm HĐT hiệu dụng theo c/t U1/U2 = n1/ n2. - G/thích đợc vì sao MBT lại h/động đợc với DĐXC mà không h/động đợc với DĐ1C không đổi . 2.Kỹ năng: Vẽ đợc sơ đồ lắp đặt MBT ở hai đầu đờng dây tải điện . 3.Thái độ: Nghiêm túc trong hoạt động nhóm II. ChuÈn bÞ : 1/ GV : Hv 37.1, h 37.2 SGK 2.HS : Mçi nhãm : Mét m¸y biÕn thÕ nhá, cuén s¬ cÊp cã 750V vµ cuén thø cÊp cã 1500V - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu :0 -12V, 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 - 12V III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. hoạt động 1 :a/ Bài cũ :Khi truyền tải điện năng đi xa thì có biện pháp nào làm giảm hao phí trên đờng t¶i ®iÖn? B/ph¸p nµo tèi u nhÊt ?V× sao ? b/ Đặt vấn đề : Để giảm hao phí trên đờng tải điện thì ph¶i t¨ng U tríc khi t¶i ®iÖn vµ h¹ H§T xuèng phï hîp víi ®iÖn thÕ sö dông lµ 220V . Ph¶i dïng MBT.VËy MBT có cấu tạo và hoạt động nh thế nào 2. hoạt động 2: a/ Kiến thức: Tìm hiểu cấu tạo của I. Cấu tạo và hoạt động của MBT 1. CÊu t¹o : MBT + Cã hai cuén d©y : Cuén s¬ cÊp, cuén thø cÊp cã sè b/ Kü n¨ng : Quan s¸t vòng khác nhau, đặt cách điện với nhau. - Yªu cÇu HS m« h×nh MBT vµ h37.1 SGK vµ nªu c¸c +1 lâi s¾t pha silic chung cho c¶ 2 cuén d©y bé phËn chÝnh cña MBT ? + Dây và lõi sắt đều bọc chất cách điện nên dòng + Sè v/d©y cña 2 c/ d©y cã b»ng nhau kh«ng +Dßng ®iÖn cã thÓ ch¹y tõ cuén d©y nµy sang cuén d©y ®iÖn cña cuén s¬ cÊp kh«ng truyÒn trùc tiÕp sang cuén thø cÊp. kia đợc không ? Vì sao ? + Lâi s¾t cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? + G V: Lu ý cho HS cÊu t¹o cña lâi s¾t kh«ng ph¶i lµ một thỏi đặc mà gồm nhiều lớp sắt silic ép cách điện với nhau . 3. hoạt động 3: a/ Kiến thức: Tìm hiểu nguyên tắc 2. Nguyên tắc hoạt động : hoạt động của MBT C1: Có sáng. Vì khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một b/ Kỹ năng: Giải thích đợc NTHĐ của MBT HDDTXC thì sẽ tạo ra trong cuộn dây đó một dòng - GV : Ta đã biết 2 cuộn dây của MBT đặt cách điện với điện XC. Lõi sắt bị nhiễm từ trở thành một nam châm nhau và có chung 1 lõi sắt . Bây giờ nếu ta cho DĐXC đi có từ trờng biến thiên. Số đờng sức từ của từ trờng qua cuén s¬ cÊp th× liÖu cã xuÊt hiÖn D§C¦ ë cuén d©y xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén thø cÊp biÕn thiªn, do thứ cấp không? Bóng đèn mắc ở cuộn thứ cấp có sáng đó trong cuộn thứ cấp xuất hiện dòng điện cảm ứng lªn kh«ng ? T¹i sao ? làm cho đèn sáng -HS: Tr¶ lêi c©u hái cña GV. VËn dông kiÕn thøc vÒ ®iÒu C2 : §Æt vµo hai ®Çu cuén s¬ cÊp mét H§TXC th× kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để dự đoán hiện tợng trong cuộn dây đó có chạy qua. Từ trờng trong lõi sắt x¶y ra ë cuén thø cÊp kÝn khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu lu©n phiªn t¨ng gi¶, v× thÕ sè ®st xuyªn qua tiÕt diÖn ch¹y qua cuén s¬ cÊp. S cña cuén thø cÊp lu©n phiªn t¨ng gi¶m. KÕt qu¶ lµ -GV: TiÕn hµnh TN trong cuén thø cÊp xuÊt hiÖn mét D§XC. Mét D§XC -HS: Quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra. ph¶i do mét H§TXC t¹o ra. Bëi vËy ë hai ®Çu cuén -GV: Y/c HS Tr¶ lêi C2. thø cÊp cã mét H§TXC -HS: Trình bày lập luận, nêu rõ là ta đã biết trong cuộn 3. Kết luận : Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của thø cÊp cã dßng ®iÖn xoay chÒu MBT mét H§TXC th× ë hai ®Çu cuén thø cÊp xuÊt -GV:Rót ra kÕt luËn vÒ NTH§ cña m¸y biÕn thÕ. hiÖn mét H§TXC -HS: Th¶o luËn chung ë líp vµ rót ra KL. 4. hoạt động 4 :a/ Kiến thức: Tìm hiểu tác dụng làm II. tác dụng làm biến đổi HĐT của MBT biến đổi HĐT của MBT (làm tăng hoặc làm giảm HĐT ) 1.Quan sát TN : 2. KÕt luËn : H§T ë hai ®Çu mçi cuén d©y cña MBT b/ Kỹ năng: Vận dụng đợc công thức: U1/U2 = n1/n2 tØ lÖ víi sè vßng d©y cña mçi cuén - Gv đặt vấn đề : Giữa U1 ở cuộn sơ cấp , U2 ở cuộn thứ U1/U2 = n1/n2 cÊp vµ sè vßng d©y n1 vµ n2 cã mqh nµo ? -GV:làm TN cho HS quan sát và ghi kết quả vào bảng 1 Với U1 : HĐT đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp n1 : sè vßng d©y cña cuén s¬ cÊp - Qua kết quả ta rút ra đợc kết luận gì ? U2 : H§T lÊy ra ë hai ®Çu cuén thø cÊp - Yªu cÇu HS ph¸t biÓu n2 : sè vßng d©y cña cuén thø cÊp - Nếu n1> n2 thì U1 nh thế nào đối với U2 ? Vậy máy đó + Khi U1> U2 ta cã m¸y h¹ thÕ gäi lµ m¸y g× ? + Khi U1< U2 ta cã m¸y t¨ng thÕ -VËy muèn t¨ng hay gi¶m H§T ë cuén thø cÊp ta ph¶i lµm thÕ nµo ? 5. hoạt động 5 : a/ Kiến thức: Tìm hiểu cách lắp đặt III. lắp đặt MBT ở hai đầu đờng dây tải Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 62.

(63) Trêng THCS Chu V¨n An MBT ở hai đầu đờng dây tải điện b/ Kỹ năng: xác định đợc tác dụng của cách lắp đặt MBT -GV:Th«ng b¸o t¸c dông cña m¸y æn ¸p lµ do m¸y cã thÓ tù di chuyÓn con ch¹y ë cuén thø cÊp sao cho U ë cuộn thứ cấp luôn ổn định - Để có U cao hàng ngàn Vôn trên đờng dây tải điện để gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng th× ph¶i lµm nh thÕ nµo ? - Khi sö dông H§T thÊp th× ph¶i nh thÕ nµo ? +Néi dung tÝch hîp:. 6. hoạt động 6 : a/ Củng cố :- Vì sao khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của MBT 1 H§T xoay chiÒu th× ë 2 ®Çu cuén thø cÊp còng xuÊt hiÖn 1 H§TXC? - H§T ë 2 ®Çu c¸c cuén d©y cña MBT liªn hÖ víi sè vßng d©y cña mçi cuén nh thÕ nµo ? b/ VËn dông :- Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh C4 c/ DÆn dß :- Häc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 37 SBT §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . IV. RKN :. Gi¸o ¸n Lý 9 điện :- Dùng MBT lắp ở đầu đờng dây tải điện tăng H§T . - Trớc khi đến nơi tiêu thụ thì dùng MBT để hạ Hiệu ®iÖn thÕ +Tích hợp: Khi MBT hoạt động, trong lõi thép luôn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn Fuc«. Dßng ®iÖn Fuc« cã h¹i v× lµm nãng MBT, gi¶m hiÖu suÊt cña m¸y -§Ó lµm m¸t MBT, ngêi ta nhóng toµn bé lâi thÐp cña máy trong một chất làm mát đó là dầu của MBT. Khi x¶y ra sù cè, dÇu MBT bÞ ch¸y cã thÓ g©y ra nh÷ng sù cè m«i trêng trÇm träng vµ rÊt khã kh¾c phôc +BiÖn ph¸p GDMT: C¸c tr¹m biÕn thÕ lín cÇn cã các thiết bị tự động để phát hiện và khắc phục sự cố, mặt khác cần đảm bảo các quy tắc an toàn khi vận hµnh tr¹m biÕn thÕ lín IV. VËn dông : C4 U1/U2= n1/n2n2=U2.n1/U1 =6.4000/220 =109(vßng). S :17/ 01/2013 TuÇn : 23 Bµi tËp vÒ m¸y biÕn thÕ vµ triuyÒn t¶i ®iÖn n¨ng G : 21/ 01/2013 TIÕT : 43 I/ Môc tiªu bµi häc:1/ KiÕn thøc : ¤n l¹i biÓu thøc vÒ mqh gi÷a sè vßng d©y vµ H§T ë mçi cuén d©y cña MBT và công thức tính công suất hao phí điện năng trên đờng truyền tải điện U 1 n1 2/Kỹ năng: vận dụng đợc công thức cña m¸y biÕn thÕ vµ c«ng thøc Php = R.P2/U2 = U 2 n2 3/Thái độ: Cẩn thận, trung thực, hợp tác trong hoạt động II/ ChuÈn bÞ : Bµi tËp III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1/ hoạt động 1:Kiểm tra bài cũ:1/Hãy nêu cấu tạo vµ NTHĐ cña MBT ? ViÕt biÓu thøc tØ lÖ gi÷a sè vßng d©y vµ H§T ë mçi cuén d©y cña MBT? 2/ Tại sao có hao phí điện năng trên đờng truyền tải ®iªn? Nªu c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ? I/ Bµi tËp: 2/ hoạt động2:Giải bài tập 1/ Bµi 37.1 D 1/Bµi tËp 37.1 SBT 2/ Bµi 37.2 -Yêu cầu HS đọc đề và chọn phơng án đúng? n 1 = 4400 vßng H§T lÊy ra ë hai ®Çu cuén thø: 2/Bµi 37.2 :-C¸ch t×m H§T ë hai ®Çu cuén thø cÊp nh n 2 = 240 vßng Tõ : U1/U2 = n 1/ n 2 thÕ nµo? U1 = 220V => U2 = U1 n 2/ n 1 = 220.240/4400 3/ Bài 37.4:HS đọc đề và nêu cách giải U2 = ? = 12V 4/ Bµi tËp 4: Mét m¸y ph¸t ®iÖn cung cÊp cho m¹ch ngoµi mét c«ng suÊt ®iÖn 1MW. H§T gi÷a hai ®Çu m¸y 3/ Bµi 37.4 Ta cã U1/U2 = n 1/ n 2 = 2000/20000 = 1/10 phát là 4800V. Trớc khi truyền đi xa, ngời ta đã tăng  n 2 =10 n 1 HĐT đó lên bằng cách dùng MBT với số vòng của cuộn Cuén n 1 m¾c vµo 2 cùc cña MF§ s¬ cÊp lµ 1200 vßng, cuén thø cÊp cã 24000 vßng. §iÖn  4/ Bµi tËp 4: trở của đờng dây tải là 12 P = 1Mw = 1000000W a/ TÝnh H§T ë hai ®Çu cuén thø cÊp? b/ Tính công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đờng dây tải R = 12 a/HĐT lấy ra ở hai đầu cuộn thứ: Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 63.

(64) Trêng THCS Chu V¨n An ®iÖn? -Yªu cÇu HS nªu c¸ch tÝnh H§T ë hai ®Çu cuén thø? -TÝnh c«ng suÊt hao phÝ tõ biÓu thøc nµo? 5/ Bµi tËp 5: Ngêi ta muèn t¶i mét c«ng suÊt ®iÖn 30000W từ nhà máy thủy điện đến một nới cahcs nhà máy 100km. Biết cứ 1km đờng dây dẫn có điện trở 0,8.H§T gi÷a hai ®Çu d©y t¶i ®iÖn lµ 15000V. TÝnh công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đờng dây? - TÝnh c«ng suÊt hao phÝ tõ c«ng thøc nµo?. Gi¸o ¸n Lý 9 n 1 = 1200 vßng n 2 = 24000 vßng Tõ : U1/U2 = n 1/ n 2 U1 = 4800V => U2 = U1 n 2/ n 1 = U2 = ? 4800.24000/1200 = 96000(V) b/ C«ng suÊt hao phÝ: php = R.P2/U2 = 12. 10000002/960002 = 1302(W) 5/ Bài tập 5: Cờng độ dòng điện trên đờng dây: I = P/U = 30000/ 15000 = 2A Điện trở của cả đờng dây tải (2 dây): R = 2.0,8.100 = 160  C«ng suÊt hao phÝ: P = I2 .R = 22 . 160 = 640(W). 3/ hoạt độnG 3: Dặn dò -Làm hoàn chỉnh tất cả những bài tập đã giải - ¤n tËp bµi tæng kÕt ch¬ng. ChuÈn bÞ tiÕt sau tæng kÕt ch¬ng. Tæng kÕt ch¬ng II : ®iÖn tõ häc TuÇn : 23 S : 17/ 01/ 2013 TIÕT : 44 G : 23/ 01/ 2013 I/ Mục tiêu bài học :1/ Kiến thức :- Ôn tập và hệ thống hoá kiến thức về NC , từ trờng, lực từ, động cơ điện, D§C¦XC, MF§XC, MBT.- LuyÖn tËp thªm vÒ vËn dông c¸c kiÕn thøc vµo mét sè trêng hîp cô thÓ . 2/ Kỹ năng : Tính đợc công suất hao phí và vận dụng đợc biểu thức của MBT 3/ Thái độ : Nghiêm túc II/ ChuÈn bÞ : 1/ GV : B¶ng phô ghi s½n c¸c bµi tËp phÇn vËn dông . 2/ HS : ChuÈn bÞ s½n néi dông môc tù kiÓm tra. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Kiểm tra 15 phút Hoạt động của giáo viên và học Kiến thức cần đạt sinh 1/ hoạt động 1 : HS báo cáo tr- I/ Tự kiểm tra : - C©u 5 : (c¶m øng xoay chiÒu), ( sè ®st xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén ớc lớp và trao đổi kết quả kiểm tra d©y biÕn thiªn ) phÇn tù kiÓm tra - c6 : Treo thanh nam châm bằng sợi dây chỉ mềm ở chính giữa để cho - Gv : Yªu cÇu ban c¸n sù líp b¸o cáo việc chuẩn bị phần tự kiểm tra ở thanh nằm ngang. Đầu quay về hớng Bắc địa lílà cực Bắc của thanh nam ch©m . nhµ cña HS qua vë so¹n - Gv : LÇn lît gäi HS tr¶ lêi c¸c c©u hái kiÓm tra. + C©u 1,2 - GV : Hái thªm : T¹i sao nhËn biÕt lùc F t¸c dông lªn kim nam ch©m ? + c©u 4 : Yªu cÇu HS gi¶i thÝch t¹i sao kh«ng chän ý A, B, C + C©u 5 : dµnh cho HS yÕu + C©u 6 : yªu cÇu 1 HS nªu ph¬ng pháp xác định , Yêu cầu HS trao đổi nhËn xÐt - GV : chuÈn l¹i kiÕn thøc + C©u C7 : - Yªu cÇu 1 HS ph¸t biÓu II/VËn dông - 1 HS vẽ bằng cách vẽ đơn giản - GV : KiÓm tra l¹i c¸ch vÏ cña HS +C10 : §ST do cuén d©y cña nam ch©m ®iÖn t¹o ra t¹i N híng tõ tr¸i sang + C©u C8,, C9 : gäi 2 HS tr¶ lêi cïng ph¶i. ¸p dông qui t¾c bµn tay tr¸i ta cã lùc ®iÖn tõ híng tõ ngoµi vµo trong vµ vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng h×nh vÏ lóc lªn b¶ng + C11: a/ Để giảm hao phí do tỏa nhiệt trên đờng dây - Gäi HS kh¸c nhËn xÐt bæ b/ Gi¶m ®i 1002 = 10000 lÇn sung c/ VËn dông c«ng thøc 2/ hoạt động 2: Vận dụng - lÇn lît treo bµi tËp phÇn vËn dông Tõ : U1/U2 = n 1/ n 2 => U2 = U1 n 2/ n 1 = lªn b¶ng. - Gäi 3 HS lªn cïng tr×nh bµy 1c©u 220.120/4400 = 6(V) +C12: Dòng điện không đổi không tạo ra từ trờng biến thiên, số đst xuyên trªn b¶ng - GV : Theo dõi HS ở lớp tiến hành qua tiết diện S của cuộn dây thứ cấp không biến đổi nên trong cuộn dây n¸y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng bµi lµm. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 64.

(65) Trêng THCS Chu V¨n An - Yªu cÇu HS th¶o luËn chung nhËn xÐt bµi lµm cña tõng b¹n trªn b¶ng + Gîi ý : - C10 : §Ó t×m chiÒu cña lùc tõ ta dùa vµo ®©u ? - C11 : Hao phÝ do to¶ nhiÖt tÝnh nh thÕ nµo ? - TÝnh U2 tõ c«ng thøc nµo ? - C12 : D/ điện không đổi có tạo ra tõ trêng biÕn thiªn kh«ng ? - C13 : Sè §ST xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y nh thÕ nµo ?. Gi¸o ¸n Lý 9 + C13 : Trêng hîp a. Khi khung d©y quay quanh trôc PQ n»m ngang th× sè đst xuyên qua tiết diện S của khung dây luôn không đổi, luôn bằng 0. Do đó trong khung dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng. - GV : ChuÈn l¹i kiÕn thøc - Yªu cÇu tÊt c¶ HS söa bµi vµo vë. 3/hoạt động 3: Hớng dẫn về nhµ -¤n tËp toµn bé kiÕn thøc trong ch¬ng - Xem tríc bµi 40 IV/ RKN :. HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh TuÇn : 24 S : 23/ 01/ 2013 s¸ng TIÕT : 45 G : 28/ 01/2013 I/ Mục tiêu bài học : 1/ Kiến thức: Mô tả đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng trong trờng hợp ánh sáng truyền từ kh«ng khÝ sang níc vµ ngîc l¹i - Chỉ ra đợc tia khúc xạ và tia phản xạ, góc khúc xạ và góc phản xạ 2/ Kỹ năng:Tiến hành đợc các thí nghiệm về hiện tợng khúc xạ ánh sáng 3/ Thái độ : Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/ Chuẩn bị : 1/ GV : - 1 bình thuỷ tinh , 1 miếng gỗ phẳng để làm màn hứng tia sáng. - 1 nguồn sáng có thể tạo ra đợc chùm sáng hẹp . 2/ HS : - 1b×nh thuû tinh, 1 b×nh níc s¹ch, 1 ca móc níc, 3 chiÕc ghim - 1 miếng gỗ phẳn, mềm để có thể cắm đợc đinh ghim. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. hoạt động 1 : a/ Ktra 15’ b/ §V§: -Yêu cầu HS đọc phần mở bài và làm thí nghiệm nh h40.1 SGK nªu hiÖn tîng . + Gv : để giải thích tại sao nhìn thấy đũa nh gãy ở trong níc, ta nghiªn cøu hiÖn tîng kxas I. hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng : 2. hoạt động 2: a/ Kiến thức : tìm hiểu sự khúc 1. Quan s¸t : x¹ ¸nh s¸ng tõ kh«ng khÝ sang níc 2. KÕt luËn : SGK (trang 108) b/ Kü n¨ng: BiÕt lµm ThÝ nghiÖm + Tích hợp : Các chất khí NO, NO2, CO, CO2 ... khi đợc - Yêu cầu HS đọc và nghiên cứu mục 1 của SGK t¹o ra sÏ bao bäc Tr¸i §Êt. C¸c khÝ nµy ng¨n c¶n sù - Rút ra nhận xét về đờng truyền của tia sáng KXAS và phản xạ phần lớn các tia nhiệt trở lại mặt đất. - GV : yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái : Do vËy chóng lµ nh÷ng t¸c nh©n lµm cho Tr¸i §Êt nãng + ánh sáng truyền trong không khí va trong nớc đã lªn. tuân theo định luật nào ? -Tại các đô thị lớn việc sử dụng kính xây dựng đã trở + HiÖn tîng ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ sang níc có tuân theo định luật truyền thẳng ánh sáng không ? thành phổ biến. kính xây dựng ảnh hởng đối với con ngời thể hiện qua : - Yªu cÇu HS nªu kÕt luËn hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh + Bøc x¹ mÆt trêi qua kÝnh : Bªn c¹nh hiÖu øng nhµ s¸ng lµ g× ? kÝnh, bøc x¹ MÆt Trêi cßn nung nãng c¸c bÒ mÆt c¸c +Néi dung tÝch hîp thiết bị nội thất, trong khi đó các bề mặt nội thất luôn trao đổi nhiệt bằng bức xạ với con ngời + ¸nh s¸ng qua kÝnh : KÝnh cã u ®iÓm h¬n h¼n c¸c vËt liệu khác là lấy đợc trực tiếp ánh sáng tự nhiên, đây là nguån ¸nh s¸ng phï hîp víi thÞ gi¸c cña con ngêi. ChÊt lợng của ánh sáng trong nhà đợc đánh giá qua độ rọi trªn mÆt ph¼ng lµm viÖc. §é räi kh«ng ph¶i lµ cµng nhiều càng tốt. ánh sáng d thừa sẽ gây ra chói dẫn đến sù c¨ng th¼ng, mÖt mái cho con ngêi khi lµm viÖc, ®©y lµ « nhiÔm ¸nh s¸ng + C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu ¶nh hëng cña kÝnh x©y dùng: Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 65.

(66) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 -Mở cửa thông thoáng để có gió thổi trên mặt kết cấu do đó nhiệt độ bề mặt sẽ giảm, dẫn đến nhiệt độ không khí sÏ gi¶m - Cã biÖn ph¸p che ch¾n n¾ng hiÖu qu¶ khi trêi n¾ng g¾t 3. Mét vµi kh¸i niÖm : + SI : Tia tíi - Yêu cầu HS tự đọc mục 3 của phần I SGK . + IK : Tia khóc x¹ - Gv : treo h40.2 SGK yªu cÇu HS chØ trªn hvÏ c¸c + §êng NN’ vu«ng gãc víi mÆt ph©n c¸ch gi÷a hai m«i yÕu tè trong phÇn 3. trêng lµ ph¸p tuyÕn t¹i ®iÓm tíi . -GV : tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh h40.2 SGK . yªu cÇu + Gãc SIN : lµ gãc tíi (i) HS quan s¸t tr¶ lêi c¸c c©u C1, C2 + Gãc KIN’ : lµ gãc khóc x¹ (i’) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái : 4. ThÝ nghiÖm : + Khi tia s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc, tia khóc C1: Tia khóc x¹ n»m trong mÆt ph¼ng tíi. Gãc khóc x¹ x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo ? nhá h¬n gãc tíi + So s¸nh gãc tíi vµ gãc khóc x¹ ? C2 : Phơng án thí nghiệm: Thay đổi hớng của tia tới, - Yªu cÇu c¸ nh©n HS thùc hiÖn C3. quan sát tia khúc xạ, độ lớn góc tới, góc khúc xạ 5. KÕt luËn : SGK (trang 109) 3. hoạt động 3: a/ Kiến thức: Tìm hiểu sự khúc xạ II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nớc sang không khí : cña tia s¸ng khi truyÒn tõ níc ra kh«ng khÝ 1. Dù ®o¸n : b/ Kỹ năng : Tiến hành đợc TN C4: Chiếu tia sáng từ nớc sang không khí bằng cách đặt - Yêu cầu HS đọc C4 và nêu C4 nguồn sáng ở đáy bình nớc - Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ nªu c¸c bíc tiÕn - Để đáy bình lệch ra khỏi mặt bàn, đặt nguồn sáng ở hµnh thÝ nghiÖm ngoài bình, chiếu một tia sáng qua đáy bình vào nớc rồi - GV : Híng dÉn HS thÝ nghiÖm : sang kh«ng khÝ + Bíc 1 : C¾m hai ®inh ghim A, B : 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra : C5 : M¾t chØ nh×n thÊy A khi ¸nh - Đặt miếng gỗ thẳng đứng trong bình. sáng từ A phát ra truyền đến mắt. Khi mắt chỉ nhìn thấy - dùng ca múc nớc đổ từ từ vào bình cho tới vạch B mà không thấy A có nghĩa là ánh sáng từ A phát ra đã ph©n c¸ch. - Hớng dẫn HS cắm đinh ghim A sao cho tránh xảy ra bị B che khuất, không đến đợc mắt. Khi chỉ nhìn thấy C mµ kh«ng thÊy A, B cã nghÜa lµ ¸nh s¸ng tõ A, B ph¸t ra hiÖn tîng ph¶n x¹ toµn phÇn + Bớc 2 : Tìm vị trí đặt mắt để nhìn thấy đinh ghim B đã bị C che khuất không đến đợc mắt. Khi bỏ C, B đi thì ta lại nhìn thấy A có nghĩa là là ánh sáng từ A phát ra đã che khuÊt ®inh ghim A trong níc . - Đa đinh ghim C tới vị trí sao cho nó che khuất đồng truyền qua nớc và không khí đến đợc mắt. Vậy đờng nối vị trí của 3 đinh ghim A, B, C biểu diễn đờng truyền của thêi c¶ A vµ B. - M¾t chØ nh×n thÊy ®inh ghim B mµ kh«ng nh×n thÊy tia s¸ng tõ A ë trong níc tíi mÆt ph©n c¸ch gi÷a níc vµ không khí, rồi đến mắt. ®inh ghim A chøng tá ®iÒu g× ? - Giữ nguyên vị trí đặt mắt, nếu bỏ đinh ghim B, C đi C6 : Đờng truyền của tia sáng từ nớc sang không khí bị khóc x¹ t¹i mÆt ph©n c¸ch gi÷a níc vµ kh«ng khÝ, B lµ th× cã thÓ nh×n thÊy ®inh ghim A k0? V× sao + Bíc 3 : NhÊc miÕng gç ra khái níc, dïng bót kÎ ®- ®iÓm tíi, AB lµ tia tíi, BC lµ tia khóc x¹. Gãc khóc xạ êng nèi vÞ trÝ 3 ®inh ghim lín h¬n gãc tíi. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C5, C6 3. KÕt luËn : SGK (trang 110) - Híng dÉn c¶ líp th¶o luËn chung vµ rót ra KL III. VËn dông : 4. hoạt động 4: : a/ Củng cố : + C7 : HiÖn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng : Tia tíi gÆp bÒ mÆt - HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g× ? Nªu kÕt luËn vÒ ph©n c¸ch gi÷a hai m«i trêng bÞ h¾t trë l¹i m«i trêng cò. hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ §é lín gãc ph¶n x¹ b»ng gãc tíi kh«ng khÝ vµo níc vµ ngîc l¹i - HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng: Tia tíi gÆp mÆt ph©n c¸ch b/ VËn dông : Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi C7, C8 gi÷a hai m«i trêng trong suèt bÞ g·y khóc t¹i mÆt ph©n c/ DÆn dß :- §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . c¸ch vµ tiÕp tôc ®i vµo m«i trêng thø hai. §é lín gãc - Häc phÇn ghi nhí.- Lµm bµi tËp 40- 41.1 SBT khóc x¹ kh«ng b»ng gãc tíi. +C8:. ThÊu kÝnh héi tô TuÇn : 24 S : 24/ 01/ 2013 TIÕT : 46 G : 30/ 01/ 2013 I. Mục tiêu bài học : 1.Kiến thức: Nhận biết đợc thấu kính hội tụ. Nêu đợc tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính là gì.. Mô tả đợc đờng truyền của tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ. 2.Kỹ năng: Xác định đợc TKHT qua việc quan sát trực tiếp các thấu kính này. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 66.

(67) Trêng THCS Chu V¨n An Gi¸o ¸n Lý 9 3.Thái độ: Nghiêm túc, ham học hỏi II. ChuÈn bÞ : Mçi nhãm :- 1 thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù kho¶ng 12cm, 1 gi¸ quang häc -1 màn hứng để q/sát đờng truyền của chùm sáng.- 1 nguồn sáng phát ra chùm 3 tia sáng song song. III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. hoạt động 1 : a/ Bài cũ : - Nªu mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹ ? So s¸nh gãc tíi vµ gãc khóc x¹ khi ¸nh s¸ng ®i tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang m«i trêng níc vµ ngîc l¹i ? - Gi¶i bµi tËp 40 - 41.1 gi¶i thÝch v× sao nh×n vËt trong níc ta thêng thÊy vËt n»m ë cao h¬nvÞ trÝ thËt ? b/ §V§: KÓ l¹i c©u chuyÖn “ cuéc du lÞch cña viªn thuyÒn trëng H¸t tª r¸t ” 2. hoạt động 2: a/Kiến thức: Nhận biết đặc điểm vµ h×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô b/ Kü n¨ng: BiÕt lµm TN -Yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸ch bè trÝ TN ë SGK vµ bè trÝ TN - Híng dÉn HS tiÕn hµnh TN . - GV : theo dõi và giúp đỡ các nhóm yếu - Lu ý cho HS đặt các dụng cụ đúng vị trí . - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 - Gv : th«ng b¸o vÒ tia tíi vµ tia lã. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2 . - Cho HS quan s¸t c¸c TKHT ë phßng TN - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3. - Gv : th«ng b¸o chÊt liÖu lµm thÊu kÝnh héi tô thêng dïng trong thùc tÕ , c¸ch nhËn biÕt thÊu kÝnh héi tô dùa vµo h×nh vÏ vµ kÝ hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô 4. hoạt động 3: a/ Kiến thức : Tìm hiểu các khái niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô b/ Kü n¨ng: Lµm TN - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi C4. - GV : híng dÉn HS quan s¸t TN nªu dù ®o¸n. - Yªu cÇu HS nªu c¸ch kiÓm tra dù ®o¸n - Gv : Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm trôc chÝnh.. Kiến thức cần đạt. I. đặc điểm của thấu kính hội tụ 1. ThÝ nghiÖm : *C1: Chïm tia khóc x¹ qua thÊu kÝnh héi tô t¹i 1 ®iÓm . +Tia tíi: Tia s¸ng ®i tíi thÊu kÝnh gäi lµ tia tíi +Tia lã : Tia khóc x¹ ra khái thÊu kÝnh gäi lµ tia lã 2.H×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô : * ThÊu kÝnh lµm b»ng vËt liÖu trong suèt * ThÊu kÝnh héi tô : phÇn rµ máng h¬n phÇn gi÷a. * Qui íc vÏ thÊu kÝnh héi tô :. II. Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô : 1. Trôc chÝnh : C4: (Δ) Δ: Trôc chÝnh. - Th«ng b¸o kh¸i niÖm quang t©m - Gv : lµm TN cho HS quan s¸t tia lã cña tia s¸ng ®i qua quang t©m. 2. Quang t©m :. Δ. O O: Quang t©m.. + Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng. 3. Tiªu ®iÓm : - GV: Lµm TN cho HS quan s¸t vµ tr¶ lêi C5. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C6. - VËy tiªu ®iÓm cña thÊu kÝnh lµ g× ? Mçi thÊu kÝnh cã mÊy tiªu ®iÓm ? Vị trí của các tiêu điểm có đặc điểm gì ? - Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu ®iÓm. - Gv : thông báo đặc điểm của tia ló khi tia tới song song víi trôc chÝnh vµ tia tíi ®i qua tiªu ®iÓm b»ng h×nh vÏ.. - Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm vÒ tiªu cù Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Δ. F. F/ O. * Tia lã song song trôc chÝnh c¾t trôc chÝnh t¹i F - F : Lµ tiªu ®iÓm - Mỗi thấu kính có 2 tiêu điểm đối xứng nhau qua thấu kÝnh. + Tia tíi song song víi trôc chÝnh th× tia lã qua tiªu ®iÓm + Tia tíi ®i qua tiªu ®iÓm th× tia lã song song víi trôc chÝnh. 4. Tiªu cù : Trang 67.

(68) Trêng THCS Chu V¨n An 5. hoạt động 5 : Củng cố - vận dụng - dặn dò a/ Cñng cè : - Nªu c¸c c¸ch nhËn biÕt thÊu kÝnh héi tô ? Cho biết đặc điểm đờng truyền của một số tia sáng qua thÊu kÝnh héi tô ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh C7, C8 c/ DÆn dß : - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt - Làm bài tập 42- 43.1 đến 42- 43.3 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9 * Lµ kho¶ng c¸ch tõ tiªu ®iÓm tíi quang t©m OF = OF’ =f III. Cñng cè - vËn dông : -C7 - C8. IV. RKN :. TuÇn : 25 ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô S: 12/ 02/ 2013 TIÕT : 47 G: 18/ 02/ 2013 I. Mục tiêu bài học :1. Kiến thức: Nêu đợc các đặc điểm về ảnh của một vật tạo bởi TKHT 2. Kỹ năng: Dựng đợc ảnh của một vật tạo bởi TKHT bằng cách sử dụng các tia sáng đặc biệt. 3. Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II. Chuẩn bị : Mỗi nhóm HS : - Một TKHT có tiêu cự 10cm, 1 giá quang học, 1 màn để hứng ảnh, 1 cây nến cao 5cm, 1 bao diªm III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1/ hoạt động 1 : a/ Bài cũ :- Nêu c ách nhận biết TKHT ? - Kể tên và biểu diễn trên hình vẽ đờng truyền của 3 tia s¸ng ®i qua TKHT ? b/ Đặt vấn đề : Nh SGK I. §Æc ®iÓm cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi 2. hoạt động 2: a/Kiến thức: Tìm hiểu đặc điểm thÊu kÝnh héi tô : cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKHT 1.ThÝ nghiÖm :- C1- C2 b/Kü n¨ng: BiÕt lµm thÝ nghiÖm - Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ bè trÝ TN nh h43.2 2. B¶ng 1: SGK vµ thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña C1, C2 LÇn K/C tõ §Æc ®iÓm cña ¶nh - Híng dÉn HS lµm TN vµ tr¶ lêi C3 TN vật đến ThËt Cïng hay ng- Lín h¬n - Yêu cầu HS trả lời : Làm thế nào để quan sát đợc TK (d) hay îc chiÒu so hay nhá ¶nh cña vËt trong trêng hîp nµy ? ¶o ? víi vËt ? h¬n vËt ? - Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn kÕt qu¶ vµ ghi vµo b¶ng 1 VËt ë rÊt 1 xa TK -Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ 2 d>2f ThËt Ngîc chiÒu Nhá h¬n -Gäi HS nhËn xÐt. 3 f<d<2f ThËt Ngîc chiÒu Lín h¬n - Gv : Kiểm tra lại nhận xét bằng TN theo đúng các b- 4 d<f ¶o Cïng chiÒu Lín h¬n íc HS thùc hiÖn . II. c¸ch dùng ¶nh : 3. hoạt động 3: a/Kiến thức: Dựng ảnh của một 1.Dùng ¶nh cña ®iÓm s¸ng S t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô: vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô * S : lµ ®iÓm s¸ng tríc thÊu kÝnh héi tô b/Kĩ năng: Dựng đợc ảnh của điểm sáng S - Chïm s¸ng ph¸t ra tõ S qua TKHT khóc x¹ . Chïm tia -Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái : + Chïm tia tíi xuÊt ph¸t tõ S qua thÊu kÝnh cho chïm lã héi tô t¹i S’ . S’ : Lµ ¶nh cña S. * ¶nh lµ giao ®iÓm cña c¸c tia lã tia ló đồng qui ở S’, S’ là gì cuả S? - Cần sử dụng mấy tia sáng xuất phát từ S để xác định Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 68.

(69) Trêng THCS Chu V¨n An S’ ? -Gv: Th«ng b¸o kh¸i niÖm ¶nh cña ®iÓm s¸ng S -Híng dÉn HS vÏ h×nh -Híng dÉn HS thùc hiÖn C4. Gi¸o ¸n Lý 9. 4. hoạt động 4: a/Kiến thức: Dựng ảnh của một vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô b/Kĩ năng: Dựng đợc ảnh của vật AB - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái : - Híng dÉn HS thùc hiÖn C5 : +Dùng ¶nh B’ cña ®iÓm B + H¹ B’A’ vu«ng gãc víi trôc chÝnh, A’ lµ ¶nh cña A vµ A’ B’ lµ ¶nh cña AB -Yêu cầu HS : hoạt động nhóm với C5 + Khi AB c¸ch TK 36cm + Khi AB c¸ch TK 8cm. 2/Dùng ¶nh cña mét vËt s¸ng AB t¹o bëi TKHT : + C¸ch dùng ¶nh: Muèn dùng ¶nh A’B’ cña AB qua TKHT ( AB vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña TK, A n»m trªn trôc chÝnh) ChØ cÇn dựng ảnh B’ của B bằng cách vẽ đờng truyền của hai tia sáng đặc biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chÝnh ta cã ¶nh A’ cña A. C5:. III. VËn dông : 4. hoạt động 4: a/Củng cố : - Dùng ¶nh - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái + Nêu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKHT? B -Nªu c¸ch dùng ¶nh cña mét ®iÓm s¸ng qua TKHT? b/VËn dông : Mét ®iÓm s¸ng S n»m tríc mét thÊu kÝnh héi tô nh h×nh vÏ.. A. F. O. A’ F‘. B’. .S. Hãy dựng ảnh của điểm sáng S. Cho biết đó là ảnh gì? c/DÆn dß :- Häc thuéc phÇn g/ nhí. - §äc phÇn cã thÓ em cha O biÕt . F’ - Lµm BT 42 - 43.FSBT. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. - ảnh đó là ảnh ảo. Trang 69.

(70) Trêng THCS Chu V¨n An TuÇn : 25 Bµi tËp vÒ thÊu kÝnh héi tô TIÕT : 48 I.Môc tiªu bµi häc : - RÌn kü n¨ng dùng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKHT, t×m vÞ trÝ vµ chiÒu cao cña ¶nh II. ChuÈn bÞ : Bµi tËp III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 43.1: 1. hoạt động1: Hớng dẫn giải bài tập 43.1 S’ - Yªu cÇu HS nªu c¸ch dùng ¶nh cña ®iÓm s¸ng S? ’ - VËy S lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o ? V× sao? S. .. Gi¸o ¸n Lý 9 S: 15/ 02/ 2013 G: 20/ 02/ 2013. F’. S’ : Lµ ¶nh ¶o F. 2. hoạt động2: Hớng dẫn giải bài tập 43.2 - a/ Làm thế nào để biết S’ là ảnh thật hay ảo? b/ Thấu kính đã cho là thấu kính gì? - Nêu cách xác định quang tâm O, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính đã cho?. o. 43.2: a/ S’ : lµ ¶nh thËt b/ Thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ vì điểm sáng S qua thÊu kÝnh cho ¶nh thËt. + Xác định : - Nối S với S’ cắt trục chính của thấu kính tại O đó là quang t©m S . F’ F. O. S’ - Dựng đờng thẳng vuông góc với trục chính tại quang tâm O. Đó là vị trí đặt thấu kính. - Tõ S dùng tia tíi SI song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh. Nèi I víi S’ c¾t trôc chÝnh t¹i tiªu ®iÓm F’. LÊy ß = OF’ 43.3: TK đã cho là TK hội tụ vì ảnh của điểm sáng đặt tríc thÊu kÝnh lµ ¶nh thËt. + Xác định điểm sáng S : - Tia lã 1 ®i qua tiªu ®iÓm S’ nªn tia tíi lµ tia ®i song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh. - Tia lã 2 lµ tia song song víi trôc chÝnh nªn tia tíi lµ tia ®i qua tiªu ®iÓm F cña thÊu kÝnh - Chïm tia tíi xuÊt ph¸t tõ ®iÓm S. 3. hoạt động3: Hớng dẫn giải bài tập 43.3 - Thấu kính đã cho là thấu kính gì? Vì sao? - Nêu cách vẽ để xác định điểm sáng S ?. S F’ O F 4. hoạt động 4: Hớng dẫn giải bài tập 43.4 - Làm thế nào để biết A’B’ là ảnh thật hay ảnh ảo? B’ - TK đã cho là thấu kính gì ? Vì sao em biết?. 43.4:. S’. - Nêu cách xác định quang tâm O, hai tiêu điểm? B F’ A’ Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. a/ A’B’ lµ ¶nh ¶oFv× nã A cïngOchiÒu víi vËt Trang 70.

(71) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 b/ TK đã cho là TKHT vì A’B’ là ảnh ảo lớn hơn vật c/ B’ lµ ¶nh cña B nªn ta nèi B’ víi B c¾t trôc chÝnh cña thÊu kÝnh t¹i quang t©m O. -Từ o dựng đờng vuông góc với trục chính, ta có vị trí đặt thấu kính. - Tõ B dùng tia BI song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh. Nèi IB’ kÐo dµi c¾t trôc chÝnh t¹i F’. - LÊy OF = OF’ ta cã tiªu ®iÓm thø 2. 5. hoạt động 5: Dặn dò : làm hoàn chỉnh tất cả bài tập đã giải - N¾m vøng c¸ch dùng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKHT.. TuÇn : 26 TIÕT : 49. ThÊu kÝnh ph©n k×. S: G:. I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : nhận biết đợc TKPK. Mô tả đợc đờng truyền của các tia sáng đặc biệt qua TKPK 2. Kỹ năng: Vẽ đợc đờng truyền của 3 tia sáng đặc biệt qua TKPK - Vận dụng đợc các kiến thức đã học để giải thích mét vµi hiÖn tîng thêng gÆp trong thùc tÕ. 3. Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II/ ChuÈn bÞ :1,GV : TKHT vµ TKPK 2,HS : Mçi nhãm : 1 TKPK tiªu cù 12cm, 1 gi¸ quang häc, 1 nguån s¸ng ph¸t ra 3 tia sangsong song, 1 mµn høng để quan sát đờng truyền cuat tia sáng. III, Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. hoạt động 1 : a/ Bµi cò : - Đối với TKHT thì khi nào ta thu đợc ảnh thật, ¶nh ¶o cña vËt ? Nªu c¸ch dùng ¶nh cña 1 vËt s¸ng tríc TKHT ? Gi¶i bµi tËp 43.1 SBT? - Gi¶i bµi tËp 43.2 SBT b/ Đặt vấn đề : TKPK có đặc điểm gì khác với TKHT ? 2. hoạt động 2: a./ Kiến thức: tìm hiểu đặc ®iÓm cña TKPK b/Kü n¨ng: Lµm TN - GV : ®a ra 2 lo¹i TK . Yªu cÇu HS nhËn xÐt đặc điểm của 2 loại TK ? - vËy TK nµo lµ TKHT, TKPK ? - HS so sánh độ dày của phần rìa so với phần gi÷a cña TKPK ? - HS tù bè trÝ TN nh h44.1SGK - GV: K/ tra vµ h/ dÉn c¸c nhãm tiÕn hµnh TN Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I. đặc điểm của TKPK : 1. Quan s¸t vµ nhËn biÕt : - C1,C2. * TKPK : §é dµy phÇn r×a lín h¬n phÇn gi÷a. 2.ThÝ nghiÖm : - C3: Chïm tia tíi song song cho chïm tia lã lµ chïm ph©n k× nªn gäi lµ TKPK . * KÝ hiÖu TKPK :. Trang 71.

(72) Trêng THCS Chu V¨n An - C¸ nh©n HS tr¶ lêi C3. - GV : Th«ng b¸o h×nh d¹ng mÆt c¾t vµ kÝ hiÖu cña TKPK . 3.hoạt động 3: a/ Kiến thức: tìm hiểu trục chÝnh, q/ t©m, tiªu ®iÓm , tiªu cù cña TKPK b/ Kỹ năng : Vẽ đợc đờng truyền của các tia sáng đặc biệt - Y/C c¸c nhãm tiÕn hµnh l¹i TN nh h44.1 - Gv : theo dâi, híng dÉn HS thÝ nghiÖm , quan s¸t hiÖn tîng - HS tr¶ lêi C4. - Gv Gîi ý : tia nµo ®i th¼ng . Híng dÉn HS dïng bót ch× kÐo dµi 3 tia lã. -Tr¶ lêi C4 : NhËn xÐt tia nµo qua TK kh«ng bÞ khóc x¹ ? - Vậy trục chính của TK có đặc điểm gì - Gv : nh¾c l¹i kh¸i niÖm trôc chÝnh. - HS tự đọc phần t/báo và trả lời câu hỏi : + Quang tâm của một TK có đặc điểm gì ? - Híng dÉn HS lµm TN : chiÕu tia s¸ng ®i qua quang t©m, quan s¸t tia lã. - HS lµm l¹i TN h44.1 - GV : theo dâi c¸c nhãm tiÕn hµnh TN - Gợi ý cho HS : Dùng bút chì đánh dấu đờng truyÒn cña tia s¸ng ë trªn mµm høng, dïng thíc thẳng đặt vào đờng truyền đã đánh dấu để vẽ tiếp đờng kéo dài. - Yêu cầu đại diện các nhóm trả lời C5. - HS lªn b¶ng gi¶i C6 vµ nªu c¸ch gi¶i. - HS tự đọc phần thông báo khái niệm tiêu điểm vµ tr¶ lêi c©u hái : + Tiêu điểm của TKPK đợc xác định nh thế nào ? + Nó có đặc điểm gì khác với tiêu điểm của TKHT ? - Gv : chÝnh x¸c ho¸ l¹i c©u tr¶ lêi cña HS . - Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời : +Tiªu cù cña TK lµ g× ? - GV : Lu ý đờng truyền của 3 tia sáng đặc biệt qua TKPK 4. hoạt động 4: a/ Củng cố : - Nêu đặc ®iÓm cña TKPK ? T¹i sao gäi lµ TKPK ? -Tia ló của 2 tia sáng đặc biệt qua TKPK ntn b/ VËn dông : - HS tr¶ lêi C7, C8, C9. - Gv : Theo dâi vµ kiÓm tra HS thùc hiÖn C7 - HS tr¶ lêi C8 . - GV: Híng dÉn C9 c/ DÆn dß :- Häc thuéc phÇn ghi nhí. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . - Lµm bµi tËp 44- 45.1, 44- 45. SBT. Gi¸o ¸n Lý 9. II. Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cu¶ TKPK : 1. Trôc chÝnh : -3 tia lã loe réng ra, nhng cã 1 tia s¸ng tíi qua TK vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng.  trôc chÝnh. * Trôc chÝnh : (SGK ) 2. Quang t©m : * Quang t©m : SGK 3.Tiªu ®iÓm : - Chïm tia tíi song song víi trôc chÝnh cña TKPK cho c¸c tia lã kÐo dµi c¾t nhau t¹i ®iÓm F n»m trªn trôc chÝnh. §iÓm đó gọi là tiêu điểm của TKPK và nằm cùng phía với chùm tia tíi. - Mçi TKPK cã 2 tiªu ®iÓm F vµ F’ n»m vÒ hai phÝa cña thÊu kính, cách đều quang tâm O 4. Tiªu cù : +Tiªu cù lµ kho¶ng c¸ch tõ quang t©m tíi mçi tiªu ®iÓm. OF = OF = f + Đờng truyền của 3 tia sáng đặc biệt : -Tia tíi song song víi trôc chÝnh th× tia lã híng ra xa trôc chính và có đờng kéo dài đi qua tiêu điểm. - Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo ph¬ng cña tia tíi. - Tia tới có đờng kéo dài đi qua tiêu điểm chính thì tia ló song song víi trôc chÝnh III. Cñng cè - VËn dông : -C7 o - C8 : Sê tay thÊy phÇn gi÷a máng.. S. F. F’. IV. RKN:. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 72.

(73) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 26 TIÕT : 50. Gi¸o ¸n Lý 9. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. S: G:. I. Mục tiêu bài học :1. Kiến thức: Nêu đợc các đặc điểm về ảnh của một vật sáng tạo bởi TKPK. 2. Kỹ năng: Dựng đợc ảnh của một vật tạo bởi TKPK bằng cách sử dụng các tia sáng đặc biệt. 3. Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II. Chuẩn bị : mỗi nhóm :TKPK có f= 12cm, 1 giá q/ học, 1 cây nến cao5cm, 1 màn để hứng ảnh. III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. hoạt động 1 :a/ Bài cũ :- Hãy nêu tính chất các dặc điểm tia sáng qua TKPK mà em đã học . Biểu diễn trên hình vẽ các tia sáng đó? - Gi¶i bµi tËp 44- 45.3 SBT ? Nªu c¸ch thùc hiÖn ? b/ ĐVĐ : Nh SGK. Yêu cầu HS đặt 1 vật sau TKPK, nhìn qua TKPK nhận xét ảnh quan sát đợc 1. hoạt động 2: a/ Kiến thức: Tìm hiểu đặc điểm cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKPK b/Kĩ năng: Biết làm TN và quan sát đờng truyền của c¸c tia s¸ng qua TKPK vµ chïm tia lã - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái :+ Muèn q/s¸t ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKPK, cÇn cã nh÷ng dông cô g× ? -Y/C bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN vµ tr¶ lêi C1, C2 3. hoạt động 3: a/ Kiến thức : Biết dựng ảnh của mét vËt s¸ng AB t¹o bëi TKPK b/ Kỹ năng : Dựng đợc ảnh - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 . - Gv gîi ý : muèn dùng ¶nh cña mét ®iÓm s¸ng ta lµm nh thÕ nµo ? - Muèn dùng ¶nh cña mét vËt s¸ng ta lµm ntn ? - GV gîi ý C4 : + Khi dÞch vËt AB vµo gÇn hoÆc ra xa TK th× híng cña tia khóc x¹ cña tia tíi BI ( tia ®i song song với trục chính ) có thay đổi không ? - ¶nh B’ cña B lµ giao ®iÓm cña nh÷ng tia nµo ?. 4. hoạt động 4: a/ Kiến thức : So sánh độ lớn của ¶nh ¶o t¹o bëi TKPK vµ TKHT b»ng c¸ch vÏ b/ Kỹ năng: Biết dựng ảnh và so sánh đợc ảnh trong hai trêng hîp - Yêu cầu HS đọc C5 và thực hiện C5. - Gäi 2 HS lªn b¶ng : 1 HS vÏ ¶nh cña TKHT, 1 HS vÏ ¶nh cña TKPK víi cïng tØ lÖ. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I. đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKPK : * Vật ở mọi vị trí trớc TK đều cho ảnh ảo, nhỏ hơn vật , lu«n ë trong kho¶ng tiªu cù .. II.C¸ch dùng ¶nh : +C3 : Dùng ¶nh B’ cña ®iÓm B qua TK, ¶nh nµy lµ điểm đồng qui khi kéo dài chùm tia ló . - Tõ B h¹ vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña TK, c¾t trôc chÝnh cña TK t¹i A’, A’ lµ ¶nh cña ®iÓm A. - A’ B’ lµ ¶nh cña vËt AB t¹o bëi TKPK . +C4: f = 12 cm. OA = 24 cm. a) Dùng ¶nh. b) Chøng minh d < f. a/. b/Tia tới BI có hớng không đổi  hớng tia ló IK không đổi. -Giao ®iÓm BO vµ FK lu«n n»m trong kho¶ng FO. + Đờng truyền của các tia sáng đặc biệt qua thấu kÝnh ph©n k×: -Tia tíi qua quang t©m o tia lã tiÕp tôc truyÒn th¼ng theo ph¬ng cña tia tíi -Tia tíi híng tíi tiªu ®iÓm F th× tia lã song song víi trôc chÝnh -Tia tới song song với trục chính thì tia ló có đờng kéo dµi ®i qua tiªu ®iÓm F n»m cïng phÝa víi tia tíi III. §é lín cña ¶nh ¶o t¹o bëi c¸c TK C5: f = 12 cm. d = 8 cm. Trang 73.

(74) Trêng THCS Chu V¨n An - Yêu cầu HS nhận xét đặc điểm của ảnh ảo tạo bởi hai lo¹i thÊu kÝnh.. 5. hoạt động 5 : a/ Củng cố : - ảnh của một vật sáng đặt ở mọi vị trí trớc TKPK cho ¶nh nh thÕ nµo ? - Vật đặt ở rất xa TK cho ảnh nh thế nào ? b/ VËn dông : - HS hoµn thµnh C6, - Híng dÉn HS hoµn thµnh C7, C8 c/ DÆn dß :- Häc thuéc phÇn ghi nhí. - §äc môc cã thÓ em cha biÕt . - Lµm bµi tËp 44- 45.4, 44- 45.5 SBT - ChuÈn bÞ : Néi dung tr¶ lêi c©u hái vµ mÉu b/ c¸o t/ hµnh tiÕt sau thùc hµnh. IV/ RKN:. TuÇn : 27 TIÕT : 51. Gi¸o ¸n Lý 9. - So sánh độ lớn của 2 ảnh vừa dựng đợc : * ¶nh cña vËt AB t¹o bëi TKHT : lín h¬n vËt . * ¶nh cña vËt AB t¹o bëi TKPK nhá h¬n vËt IV. VËn dông: C6 ¶nh ¶o cña TKHT vµ TKPK  Gièng nhau : Cïng chiÒu víi vËt.  Kh¸c nhau : ¶nh ¶o cña TKHT lín h¬n vËt, ¶nh ¶o cña TKPK nhá h¬n vËt vµ n»m trong kho¶ng tiªu cù  C¸ch ph©n biÖt nhanh chãng : -Sê tay thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a  TKHT ; thÊy r×a dµy h¬n gi÷a  TKPK - §a vËt gÇn TK  ¶nh cïng chiÒu nhá h¬n vËt  TKPK ¶nh cïng chiÒu lín h¬n vËt  TKHT.. Bµi tËp vÒ thÊu kÝnh ph©n k×. S: G:. I.Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : - Qua giờ bài tập HS cần hiểu đợc cách vẽ ảnh của một điểm qua thấu kính phân kì, xác định tính chất cña ¶nh - Cho hình vẽ ,cho vật và ảnh xác định loại thấu kính ,giải thích - BiÕt dùng ¶nh cña vËt trong c¸c trêng hîp 2. Kĩ năng : - Rèn luyện kỹ năng dựng đợc ảnh ảo của một vật qua thấu kính phân kì. 3. Thái độ : Rèn tính cẩn thận , tính tự giác trong quá trình học tập. Có ý thức t duy, vận dụng kiến thức vào thực tế. II - ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn :SGK, SBT, Bµi so¹n, 2. Học sinh : Ôn tập các kiến thức đã học về TKPK, SGK,SBT , Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 74.

(75) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. hoạt động 1 : Kiểm tra. 1. Nêu các đờng truyền đặc biệt qua thấu kính phân k×.? 2. Nªu c¸c kh¸i niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh ph©n k×.? 2. hoạt động 2 : Ôn lại lý thuyết - GV: Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc cã liªn quan: - Nªu tÝnh chÊt ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKPK ? - Nêu các tia sáng đặc biệt của TKPK HS: Tr¶ lêi 3. hoạt động 3 : Hớng dẫn bài tập 44-4.1 Cho h×nh vÏ. a. Dùng ¶nh S’ cña S t¹o bëi thÊu kÝnh. - Yªu cÇu HS lªn b¶ng vÏ h×nh.. Kiến thức cần đạt. I/ Lý thuyÕt - ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×: + Lu«n lµ ¶nh ¶o, nhá h¬n vËt + ¶nh lu«n n»m trong kho¶ng tiªu cù Các tia sáng đặc biệt: - Tia qua quang t©m truyÒn th¼ng - Tia song song với trục chính tia ló phân kì và đờng kéo dµi ®i qua tiªu ®iÓm II/ Bµi tËp Bµi 44-45.1: a. Dùng ¶nh.. b.S’ lµ ¶nh ¶o hay ¶nh thËt? V× sao?. b. ¶nh ¶o v× nã lµ giao ®iÓm cña c¸c tia lã kÐo dµi. 4. hoạt động 4 : Bài 44-45.2 Cho hình vẽ -Yªu cÇu HS lªn b¶ng thùc hiÖn phÐp vÏ h×nh c¸c HS kh¸c lµm vµo vë a. H·y cho biÕt S’ lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o? V× sao? -GV: Gäi HS nªu nhËn xÐt b. Thấu kính đã cho là hội tụ hay phân kì? c. Hãy xác định quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TK?. Bµi 44-45.2 :. a. S’ lµ ¶nh ¶o v× nã n»m cïng phÝa víi trôc chÝnh. b. Thấu kính đã cho là thấu kính PK. c. H×nh vÏ. 5. hoạt động 5 : Nghiên cứu nội dung bài 44-45.4 Cho h×nh vÏ. a. Dùng ¶nh A’ cña AB qua thÊu kÝnh b. Tính độ cao h’ của h và khảng cách từ ảnh đến tk - Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng sö dông 2 trong ba tia s¸ng đặc biệt để vẽ hình - Yªu cÇu HS lªn b¶ng tÝnh h’ vµ d’ - GV : KiÓm híng dÉn c¶ líp kiÓm tra. Bµi 44-45.4: a. Dùng ¶nh A’ cña AB qua thÊu kÝnh . a)Dùng hai trong 3 tia sáng đã học để dựng ảnh. Tõ B vÏ tia // víi trôc chÝnh, tia lã kÐo dµi ®i qua tiªu ®iÓm F Tõ B vÏ tia ®i qua quang t©m, tia lã truyÒn th¼ng, 2 tia c¾t nhau t¹i B’, B’ lµ ¶nh cña B. Từ B’ hai đờng vuông góc với trục chính cắt trục chính t¹i A’, A’ lµ ¶nh cña A.Nèi A’B’.. B A F. I. B’ A’. O. b)B’ lµ t©m h×nh ch÷ nhËt ABIO =>BB’ = B’O, B’A’ // AB => OA’ = AA’ =>A’B’ Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 75.

(76) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 là đờng trung bình cua tam giác OAB =>A’B’ = AB/2 hay h’ = h/2,OA’ = OA/2 hay d’ = d/2 mµ A trïng víi F nªn d’ = f/2. 6. hoạt động 6: a/ Củng cố - N¾m v÷ng c¸c tÝnh chÊt cña ¶nh cña thÊu kÝnh ph©n kì từ đó có cơ sở vẽ và xác định ảnh của vật qua thấu kÝnh ph©n k× trong c¸c TH + VËt n»m ngoµi tiªu cù + VËt n»m trong tiªu cù b/Híng dÉn . - ¤n tËp l¹i c¸c tÝnh chÊt cña ¶nh cña vËt t¹o bëi thÊu kính phân kì , xem lại các bài tập đã làm -Lµm bµi tËp 44-45.3 , 45-45 .5 (S¸ch bµi tËp ). TuÇn : 27 TiÕt : 52. «n tËp. S: G:. I.Môc tiªu bµi häc :1.KiÕn thøc: -Mô tả đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng. -Nhận biết đợc TKHT, TKPK. -Mô tả đợc đờng truyền của 3 tia sáng đặc biệt qua TKHT,TKPK. Nêu đợc đặc điểm về ảnh của một vật tạo bởi TKHT, TKPK 2.ĩ năng: -Xác định đợc TK là TKHT hay TKPK. -Vẽ đợc đờng truyền của các tia sáng đặc biệt qua TKHT,TKPK. -Dựng đợc ảnh của một vật tạo bởi TKHT, TKPK. Tính đợc chiều cao và vị trí ảnh II.ChuÈn bÞ:HS : Mçi nhãm HS: ChuÈn bÞ tríc c¸c néi dông «n tËp III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ -1/Nêu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính ph©n k×? -2/Dựng ảnh của vật AB đặt trớc thấu kính phân kì c¸ch thÊu kÝnh mét kho¶ng b»ng 2 lÇn tiªu cù. 2.Hoạt động 2: Tự kiểm tra I. Tù kiÓm tra : -Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c bµi tËp sau: 40-41.2, 42-43.6, 1/ Bµi tËp : 40-41.2: a - 5; b - 3; c - 1; d - 2; e - 4. 44-45.5. 2/ Bµi tËp : 42-43.6: a - 3; b - 1; c - 4; d - 5; e - 2. 3/ Bµi tËp : 44-45.5: a - 2; b - 4; c - 1; d - 3. II. VËn dông: 3. Hoạt động 3: Vận dụng. 1. Bµi tËp : 42-43.5 -Híng dÉn HS lµm c¸c bµi tËp: 42-43.5, 44-45.4. a)Dùng hai trong 3 tia sáng đã học để dựng ảnh. a/Bµi tËp : 42-43.5 -Yªu cÇu HS nªu c¸ch vÏ ¶nh ? - Hớng dẫn HS vận dụng kiến thức hình học để tính chiÒu cao cña ¶nh h’ theo h vµ kho¶ng c¸ch cña ¶nh d’ theo d? b)XÐt tg BB’I, ta cã: BI = OA = 2OF = 2OF’, BI // OF’ =>BF là đờng trung bình của tg BB’I =>OB = OB’ Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 76.

(77) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 +XÐt 2 tg vu«ng: tg OAB vµ tg OA ’B’, Ta cã: OB = OB’ và góc Ô bằng nhau ( đối đỉnh) => A’B’ =AB hay h’ = h vµ OA’ = OA hay d’ = d = 2f 2. Bµi tËp: AB =2cm a/ VÏ ¶nh b/ Bài tập : Một vật sáng AB cao 2cm đặt trớc một OA = 16cm TKHT coa tiªu cù 12cm, ®iÓm A n»m trªn trôc chÝnh f = 12 cm vµ c¸ch thÊu kÝnh 16cm. a/ VÏ ¶nh? a/Dùng ¶nh cña vËt AB t¹o bëi thÊu kÝnh? b/ OA’ = ? - ảnh đó là ảnh gì? Vì sao? A’B’ = ? b/ T×m vÞ trÝ ¶nh vµ chiÒu cao cña ¶nh? -Yªu cÇu HS vÏ ¶nh? + ảnh đó là ảnh - Hớng dẫn HS vận dụng kiến thức hình học để tính vị thật vì ảnh ngợc trÝ ¶nh vµ chiÒu cao cña ¶nh . chiÒu víi vËt b/XÐt tam gi¸c OAB đồng dạng víi tam gi¸cOA’B’ Nªn : A’B’/ AB = OA’/ OA (1) Xét tam giác F’OI đồng dạng với tam giác F’A’B’ Nªn : A’B’/ OI = A’B’/ AB = F’A’/ OF’ = OA’ - OF’ / OF’ = OA’/ OF’ -1 c/ Bµi tËp : VËt AB tríc mét thÊu kÝnh ph©n k× cã tiªu Suy ra : OA’ = 48cm cự f =12cm. Vật đặt cách thấu kính một khoảng + Tõ (1) ta cã A’B’= AB. OA’/ OA = 2. 48/16 = 6cm d=8cm, A n»m trªn trôc chÝnh, AB vu«ng gãc víi trôc chÝnh. 3. Bµi tËp: a/Vẽ ảnh A’B’ của AB theo đúng tỉ lệ. a. VÏ ¶nh A’B’ b/ Khi vËt cã chiÒu cao 30mm. H·y tÝnh kho¶ng c¸ch từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh. -Yªu cÇu HS vÏ ¶nh? - Hớng dẫn HS vận dụng kiến thức hình học để tính vị trÝ ¶nh vµ chiÒu cao cña ¶nh .. b. XÐt ABO ~A’B’O (gg) Ta cã: AB AO BO BB '+ B ' O BB ' = = = = +1(1) A' B' A 'O B'O B'O B' O BI BB' 8 2 XÐt BB’I ~FB’O (gg) ta cã: FO = B ' O =12 = 3 (2) Thay (2) vµo (1) ta cã: AB 2 5 3 3 = + 1= ⇒ A ' B'= AB= ∗3=1,2(cm) A' B' 3 3 5 5 AO 5 3 3 mÆt kh¸c: = ⇒ A ' O= AO= ∗ 8=4,8(cm) A'O 3 5 5. 4.Hoạt động 4: Dặn dò: Ôn tập kĩ các phần đã học hôm nay, tiết sau kiểm tra 1 tiết. IV. RKN:. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 77.

(78) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. TuÇn : 28 TIÕT : 53. Ngµy:. KIÓM TRA 1 TIÕT. I/Mục đích yêu cầu : -Kiểm tra việc nắm kiến thức phần quang học về : Hiện tợng khúc xạ ánh sáng, đờng truyền của các tia sáng đặc biệt qua TKHT vµ qua TKPK, VÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKHT vµ TKPK, T×m chiÒu cao vµ vÞ trÝ cña ¶nh II/ Chuẩn bị : đề kiểm tra III/ ChÊt lîng: Líp 92/ 38. G Sl 14. TL 36,8. K SL 12. TL 31,5. TB SL 7. TL 18,4. Y SL 5. TL 13,2. KÐm SL TL / /. TB trë lªn SL TL 33 86,8. + Ph©n tÝch chÊt lîng : 1/ Ưu : - Hầu hết HS nắm vững kết luận về hiện tợng KXAS và đờng truyền của 3 tia sáng đặc biệt qua TKHT và TKPK - Hầu hết HS dựng đợc ảnh + Tồn tại : -Vẫn còn nhiều HS cha biết xét các cặp tam giác đồng dạng để tìm vị trí ảnh và chiều cao của ảnh - Một số HS cha nắm vững đờng truyền của 3 tia sáng dặc biệt qua TK nên cha dựng đợc ảnh. B B A F A F. TuÇn : 28 TIÕT : 54. Thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh : ®o tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. A’ A’. F’ F’. B’ B’. S: G: Trang 78.

(79) Trêng THCS Chu V¨n An Gi¸o ¸n Lý 9 I. Mục tiêu bài học :1. Kiến thức : Trình bày đợc phơng pháp đo tiêu cự của thấu kính hội tụ . 2/ Kỹ năng : Xác định đợc tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng thí nghiệm 3/ Thái độ : Nghiêm túc, cẩn thận, trung thực . II. ChuÈn bÞ : Mçi nhãm HS : - 1 TKHT cã tiªu cù cÇn ®o ( kho¶ng 15cm) - 1 vật sáng phẳng có dạng chữ L hoặc chữ F, khoét trên một màn chắn sáng. Sát chữ đó có gắn một miếng kính mờ hoặc một tờ giấy bóng mờ. Vật đợc chiéu sáng bằng một ngọn đèn. - 1 màn ảnh nhỏ . - 1 giá quang học thẳng, dài khoảng 80cm, trên có các giá đỡ vật, TK và màn ảnh. - 1 thíc th¼ng cã GH§ 800mm vµ cã §CNN 1mm - MÉu b¸o c¸o TN III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt I. 1. hoạt động 1 : Kiểm tra sự chuẩn bị của HS : - GV : Lµm viÖc víi c¶ líp kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ lÝ a/ Dùng ¶nh : b/ CM : Ta cã : BI = AO = 2f + 2OF’ thuyÕt cña HS. - Yêu cầu HS lần lợt trả lời câu hỏi ở lhần 1 của mẫu Nên OF’ là đờng trung bình của tam giác B’BI. Từ đó suy ra OB + OB’ vµ tam gi¸c ABO = Tam gi¸c A’B’O. KÕt qu¶, ta b¸o c¸o . cã A’B’=AB vµ OA’ = OA = 2F hay d = d’ = 2f. - Gv : híng dÉn HS nhËn xÐt vµ hoµn chØnh c©u tr¶ c/ C«ng thóc tÝnh tiªu cù cña TK : f = (d + d’)/4 lêi. d/ B1: §o chiÒu cao cña vËt h = ... - KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh nh b¶ng B2 : DÞch chuyÓn mµn vµ vËt ra xa TK kho¶ng c¸ch b»ng 1. nhau, khi thu đợc ảnh rõ nét thì dừng lại . B3 : KiÓm tra : d = d’ , h = h’ II. Thùc hµnh ®o tiªu cù cña TK 2. hoạt động 2: Thực hành đo tiêu cự của thấu 1/T×m hiÓu c¸c dông cô TN kÝnh ; - YC: đại diện các nhóm nhận biết các dụng cụ TN , 2/ Lắp ráp TN 3/ TiÕn hµnh TN : xác định vị trí của TK, của vật và màn ảnh. - §o chiÒu cao h cña vËt . + Lu ý : - Lúc dầu đặt TK ở giữa giá quang học, rồi -Điều chỉnh để vật và màn cách TK những khoảng cách đặt vật và màn ở gần TK, cách đều TK. Cần đo các bằng nhau cho đến khi thu đợc ảnh rõ nét khoảng cách nàyđể đảm bảo d0 = d’0 - Sau đó xê dịch đồng thời vật và màn những khoảng - Đo các khoảng cách: (d, d’) tơng ứng từ vật và từ màn đến cách lớn bằng nhau(5cm) ra xa dần TK để luôn đảm TK , h, h’ - So s¸nh d,d’ vµ h, h’ b¶o : d = d’ - Khi ¶nh hiÖn lªn mµn gÇn râ nÐt th× dÞch chuyÓn vËt + TÝnh tiªu cù theo c«ng thøc : f = d + d’ / 4 vµ mµn nh÷ng kho¶ng nhá b»ng nhau cho tíi khi thu dîc ¶nh râ nÐt cao b»ng vËt . Kiểm tra bằng cách đo chiều cao h’ của ảnh để so s¸nh víi chiÒu cao h cña vËt : h = h’. - Gv : Theo dâi qu¸ tr×nh thùc hiÖn TN cña HS . III.KÕt thóc thùc hµnh : 3. hoạt động 3: Hoàn thành báo cáo thực hành : - Hoµn thµnh b¸o c¸o TN . - Nhận xét tiết thực hành về : ý thức, thái độ, tác - Nép b¸o c¸o . phong lµm viÖc cña c¸c nhãm vµ c¸ nh©n. - Thu dän dông cô. - Tuyên dơng những nhóm hoạt động tốt - Thu b¸o c¸o thùc hµnh.- Dän dông cô . IV. RKN:. TuÇn : 29 TIÕT : 55. Sù t¹o ¶nh trªn phim trong m¸y ¶nh. S: G:. I.Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức: Nêu và chỉ ra đợc các bộ phận chính của máy ảnh dùng phim là vật kính và buồng tối và chỗ đặt phim. - Biết đợc ảnh hiện trên phim là ảnh thật, ngợc chiều và nhỏ hơn vật 2. Kỹ năng : Có thể xác định đợc các bộ phận trên mô hình của máy ảnh 3. Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II. ChuÈn bÞ : 1/ GV : M¸y ¶nh 2/ HS : Mçi nhãm : - 1 m« h×nh m¸y ¶nh, h×nh 47.4 SGK III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. Trang 79.

(80) Trêng THCS Chu V¨n An 1. hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ - Tổ chức tình huèng häc tËp a/ Bài cũ : - Vật đặt ở vị trí nào thì TKHT tạo đợc ảnh hứng trên màn độ lớn của vật không đổi, độ lớn của ¶nh phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? b/ Đặt vấn đề : Nh SGK 2.hoạt động 2: a/ Kiến thức : Tìm hiểu cấu tạo cña m¸y ¶nh : b/ Kỹ năng: Quan sát mô hình máy ảnh, nêu đợc các bé phËn chÝnh cña m¸y ¶nh - Yêu cầu HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi : + Bé phËn quan träng cña m¸y ¶nh lµ g× + VËt kÝnh lµ TK g× ? - Yªu cÇu HS t×m hiÓu c¸c bé phËn trªn m¸y ¶nh dùa vµo m« h×nh - VËy vÞ trÝ cña ¶nh ph¶i n»m ë bé phËn nµo ? - §Ó ¶nh hiÖn râ nÐt trªn phim, khi chôp ¶nh ngêi ta ph¶i lµm g×? 3.hoạt động 3: a/ Kiến thức :Tìm hiểu sự tạo ảnh cña mét vËt trªn phim cña m¸y ¶nh b/BiÕt vÏ ¶nh cña mét vËt qua vËt kÝnh cña m¸y ¶nh và xác định đợc đặc điểm của ảnh - Híng dÉn HS híng vËt kÝnh cña m¸y ¶nh vÒ phÝa 1 vật ngoài sân trờng hoặc cửa kính của phòng học đặt mắt phía sau tấm kính mờ đợc đặt ở vị trí của phim để quan sát ảnh của vật này. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 - Gäi HS kh¸c nhËn xÐt c©u tr¶ lêi . - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2 . - Yªu cÇu HS sö dông h47.4 thùc hiÖn C3: . + Gv gợi ý C3 ;- Sử dụng tia qua quang tâm để xác định ảnh B’ của B hiện lên trên phim PQ và ảnh A’B’ của AB.- Từ đó vẽ tia ló khỏi vật kính đối với tia sáng tõ B tíi VK vµ song song víi trôc chÝnh . - Xác định tiêu điểm F của vật kính - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh C4 -Yêu cầu HS rút ra kết luận về đặc điểm của ảnh trên phim trong m¸y ¶nh. 4. Hoạt động 4 : a/ Củng cố : - Nªu c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y ¶nh ? - VËt kÝnh cña m¸y ¶nh lµ TK g× ? - ¶nh trªn phim cña m¸y ¶nh lµ ¶nh g× ? b/VËn dông:- Y/c c¸ nh©n HS thùc hiÖn C5, C6. c/DÆn dß: Häc phÇn ghi nhí. Lµm b/ tËp 47 SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt .. Gi¸o ¸n Lý 9. I.CÊu t¹o cña m¸y ¶nh : * C¸c bé phËn chÝnh cña m¸y ¶nh : - VËt kÝnh - Buång tèi. - Chỗ đặt phim. II.¶nh cña mét vËt trªn phim ; 1/Tr¶ lêi c¸c c©u hái +C1 : ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu vµ nhá h¬n vËt C2: Hiện tợng thu đợc ảnh thật (ảnh trên phim) của vật thËt chøng tá vËt kÝnh cña m¸y ¶nh lµ TKHT C3 : +Tõ B kÎ tia s¸ng qua quang t©m O trÒn th¼ng tíi c¾t phim PQ t¹i ¶nh B’ cña B. +Tõ B kÎ tia tíi BI song song víi trôc chÝnh cho tia lã IB’. Tia lã nµy c¾t trôc chÝnh t¹i tiªu ®iÓm F. + H¹ B’ vu«ng gãc víi trôc chÝnh th× A’B’ lµ ¶nh cña AB t¹o bëi vËt kÝnh. 2/Vẽ ảnh của một vật đặt trớc máy ảnh : C4 : TØ sè gi÷a chiÒu cao cña ¶nh vµ chiÒu cao cña vËt lµ : ' ' ' Ta cã A B = A O = 5 = 1 AB AO 200 4 3/KÕt luËn :- ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu vµ nhá h¬n vËt . III/ VËn dông : -C5 : -C6 : Ta cã chiÒu cao cña ¶nh lµ ' Tõ C4 => A’B’ = AB A O =¿ AO. 160. 6 =3,2 cm 200. IV/ RKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 80.

(81) Trêng THCS Chu V¨n An. TuÇn : 29 TIÕT : 56. Gi¸o ¸n Lý 9. M¾t. S: G:. I. Mục tiêu bài học :1/ Kiến thức : Nêu và chỉ ra đợc trên hình vẽ (hay trên mô hình) hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh và màng lới. Nêu đợc sự tơng tự giữa cấu tạo của mắt và máy ảnh. Nêu đợc mắt phải ®iÒu tiÕt khi muèn nh×n râ vËt ë c¸c vÞ trÝ xa gÇn kh¸c nhau’ 2. Kỹ năng: Nêu đợc sự tơng tự giữa cấu tạo của mắt và máy ảnh. 3. Thái độ : Nghiêm túc, hợp tác trong học tập II. ChuÈn bÞ :Tranh vÏ con m¾t bæ däc M« h×nh con m¾t 1 b¶ng thÞ lùc cña y tÕ. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1.hoạt động 1 : a/ Bài cũ : - Nêu các bộ phận quan träng nhÊt cña m¸y ¶nh ? T¸c dông cña hai bé phận đó nh thế nào ? b/ Đặt vấn đề : Nh SGK I. CÊu t¹o cña m¾t : 2. hoạt động 2: a/ Kiến thức :Tìm hiểu cấu tạo 1. CÊu t¹o: Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ cña m¾t + ThÓ thuû tinh + Mµng líi b/ Kỹ năng : So sánh đợc sự giống và khác nhau giữa - Thể thuỷ tinh là 1 TKHT, nó phồng lên dẹt xuống để m¾t vµ m¸y ¶nh - Yêu cầu:Từng HS đọc mục I.1 SGK về cấu tạo của thay đổi f - Màng lới ở đáy mắt, tại đó ảnh hiện lên rõ m¾t vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV *TÝch hîp : TTT cña m¾t lµm b»ng chÊt cã chiÕt suÊt + Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ? 1,34 gÇn b»ng chiÕt suÊt cña níc nªn khi lÆn xuèng níc + Bé phËn nµo cña m¾t lµ TKHT ? mµ kh«ng ®eo kÝnh , m¾t ngêi kh«ng thÓ nh×n thÊy mäi +Tiêu cự của nó có thể thay đổi nh thế nào? vËt +¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u? 2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh : + T¹i sao khi lÆn xuèng níc ngêi ta ph¶i ®eo kÝnh? * Gièng nhau : +Néi dung tÝch hîp + Thể thuỷ tinh và vật kính đều là TKHT + Phim và màng lới đều có t/ dụng nh màn hứng ảnh. * Khác nhau : + Thể thuỷ tinh có f có thể thay đổi . -Yªu cÇu HS tr¶ lêi tõng ý cña C1 ? + Vật kính có f không đổi .. 3.hoạt động 3 : a/Kiến thức: Biết đợc muốn nhìn râ mét vËt ë c¸c vÞ trÝ xa gÇn kh¸c nhau th× m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt cña m¾t b/ Kỹ năng : So sánh đợc tiêu cự của mắt khi nhìn mét vËt ë gÇn vµ khi nh×n mét vËt ë xa - Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi : -§Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i th/ hiÖn qu¸ tr×nh g× Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. II.Sù ®iÒu tiÕt : * Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi tiêu cự của thể thuỷ tinh để ảnh rõ nét trên màng lới. -C2 : dùng ¶nh cña cïng mét vËt t¹o bëi thÓ thuû tinh khi vËt ë xa vµ khi vËt ë gÇn ...... +NhËn xÐt : -VËt cµng xa tiªu cù cµng lín Trang 81.

(82) Trêng THCS Chu V¨n An - Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ g× ? - Híng dÉn HS vÏ ¶nh cña cïng mét vËt t¹o bëi thÓ thuỷ tinh khi vật ở gần , thể thuỷ tinh đợc biểu diễn bằng TKHT, màng lới đợc biểu diễn bằng một màn høng ¶nh . - Yªu cÇu HS quan s¸t tia qua quang t©m rót ra nhËn xÐt vÒ kÝch thíc cña ¶nh trªn mµng líi khi m¾t nh×n cïng mét vËt ë gÇn vµ ë xa m¾t. +Néi dung tÝch hîp. 4.hoạt động 4: a/ Kiến thức :Tìm hiểu về điểm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn b/ Kỹ năng: Phân biệt đợc điểm cực viễn và điểm cực cËn - Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời : + §iÓm Cv lµ diÓm nµo ? + §iÓm Cv cña m¾t tèt n»m ë ®©u ? + M¾t cã tr¹ng th¸i nh thÕ nµo khi nh×n mét vËt ë ®iÓm cùc viÔn ? + Khoảng cách từ mắt đễn điểm cực viễn đợc gọi là gì ? - GV : Th«ng b¸o ngêi cã m¾t tèt cã thÓ nh×n thÊy vËt xa. - Gv : KiÓm tra sù hiÓu biÕt cña HS vÒ ®iÓm Cc + §iÓm Cc lµ g× ? + M¾t cã tr¹ng th¸i nh thÕ nµo khi nh×n mét vËt ë ®iÓm Cc ? + Khoảng cách từ mắt đến điểm Cc đợc gọi là gì 5.hoạt động 5 : a/ Củng cố : - Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ? - Thể thuỷ tinh đóng vai trò nh vật nào trong máy ¶nh ?¶nh cña vËt hiÖn ë ®©u trong m¾t ? - §iÓm Cv lµ g× ? §iÓm Cc lµ g× ? b/ VËn dông : - Híng dÉn HS tr¶ lêi C5, C6 , bµi tËp 48.4 SBT c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt . -Lµm bµi tËp 48 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9. * TÝch hîp: Kh«ng khÝ bÞ « nhiÔm, lµm viÖc ë n¬i thiÕu ¸nh s¸ng, hoÆc ¸nh s¸ng qu¸ møc, lµm viÖc trong t×nh tr¹ng kÐm tËp trung( do « nhiÔm tiÕng ån) lµm viÖc gÇn nguồn sóng điện từ mạnh là nguyên nhân dẫn đến suy gi¶m thÞ lùc vµ c¸c bÖnh vÒ m¾t -Các biện pháp để bảo vệ mắt: Luyện tập để có thói quen lµm viÖc khoa häc, tr¸nh nh÷ng t¸c h¹i cho m¾t - Làm việc tại nơi đủ ánh sáng, không nhìn trục tiếp vào n¬i cã ¸nh s¸ng qu¸ m¹nh - Gi÷ g×n m«i trêng trong lµnh - Kết hợp giữa các hoạt động: học tập, vui chơi, lao động để bảo vệ mắt III. §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn : 1.§iÓm cùc viÔn : Là điểm xa mắt nhất mà khi có một vật ở đó mắt không điều tiết có thể nhìn rõ đợc vật - Khoảng cực viễn là khoảng cách từ điểm cực viễn đến m¾t . 2. §iÓm cùc cËn : - Là điểm gần nhất mà khi có một vật ở đó mắt có thể nhìn rõ đợc khi đã điều tiết tối đa. - Khoảng cách từ điểm cực cận đến mắt là khoảng cực cËn .. IV.VËn dông : C5 : d = 20m, h = 8m, d’ = 2m , h’ = ? h’ = h.d’/d = 800.2/ 2000 = 0,8cm C6 : Khi nh×n 1 vËt ë ®iÓm Cv th× tiªu cù cña thÓ thuû tinh dµi nhÊt. - Khi nh×n 1 vËt ë ®iÓm Cc th× tiªu cù cña thÓ thuû tinh ng¾n nhÊt .. IVRKN:. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 82.

(83) Trêng THCS Chu V¨n An TUÇN :30 TIÕT : 57. M¾t cËn thÞ vµ m¾t l·o. Gi¸o ¸n Lý 9 S: G:. I. Mục tiêu bài học :1.Kiến thức : Nêu đợc đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn đợc các vật ở xa mắt và c¸ch kh¾c phôc m¾t cËn thÞ lµ ®eo kÝnh ph©n k×. -Nêu đợc đặc điểm chính của mắt lão là không nhìn đợc các vật ở gần mắt và cách khắc phục là đeo kính hội tụ. 2. Kỹ năng : Biết xác định đợc kính cận và kính lão là loại thấu kính gì? 3.Thái độ : Cẩn thận. II.ChuÈn bÞ : 1.GV : B¶ng phô ghi s½n bµi tËp 49.1, 49.2 SBT 2. HS : 1 kÝnh l·o, 1 kÝnh cËn . III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1. hoạt động 1 : a/ Bài cũ : - Em h·y so s¸nh ¶nh ¶o cña 1 vËt t¹o bëi TKHT vµ ¶nh ¶o cña TKPK b/ Đặt vấn đề : Nh SGK I. M¾t cËn : 2. hoạt động 2: a/ Kiến thức : Tìm hiểu tật cận thị 1. Nh÷ng biÓu hiÖn cña tËt cËn thÞ : vµ c¸ch kh¾c phôc b/ Kỹnăng: Xác định đợc kính cận là thấu kính phân kì C1:- y (1), y (3), y (4). C2 : M¾t cËn kh«ng nh×n râ nh÷ng vËt ë xa  cña m¾t - Yªu cÇu HS vËn dông kiÕn thøc thùc tÕ tr¶ lêi C1. cËn gÇn h¬n b×nh thêng. - Gäi HS tr¶ lêi . cho c¶ líp th¶o luËn hoµn chØnh c©u * KÕt luËn : M¾t cËn nh×n râ vËt ë gÇn, nhng kh«ng nh×n trả lời đúng. râ vËt ë xa. - Yªu cÇu HS vËn dông C1 tr¶ lêi C2. - Gv : Lu ý cho HS vÒ ®iÓm cùc viÔn - Yªu cÇu HS vËn dông kiÕn thøc vÒ nhËn d¹ng TKPK 2.C¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ tr¶ lêi C3 C3 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a máng h¬n r×a. - Híng dÉn HS th¶o luËn C3 PP2 : Để tay ở các vị trí trớc kính đều thấy ảnh ảo nhỏ - GV : NhÊn m¹nh kÝnh cËn thÝch hîp lµ F trïng víi h¬n vËt. ®iÓm cùc viÔn. * KÕt luËn : KÝnh cËn lµ TKPK. Ng¬× cËn thÞ ph¶i ®eo + KÝnh cËn lµ lo¹i thÊu kÝnh g× ? kính để mắt có thể nhìn rõ những vật ở xa mắt . Kính - Ngời đeo kính cận với mục đích gì ? cËn thÝch hîp cã tiªu ®iÓm F trïng víi ®iÓm Cv cña - KÝnh cËn thÝch hîp víi m¾t lµ ph¶i cã F nh thÕ nµo ? m¾t . - Yªu cÇu HS nªu nguyªn nh©n g©y ra bÖnh cËn thÞ vµ *TÝch hîp: +Nguyªn nh©n g©y ra tËt cËn thÞ lµ do: t¹i sao hiÖn nay bÖnh cËn thÞ ngµy cµng gia t¨ng? - ¤ nhiÔm kh«ng khÝ, sö dông ¸nh s¸ng kh«ng hîp lÝ, - Biện pháp để bảo vệ mắt nh thế nào? thãi quen lµm viÖc kh«ng khoa häc +Néi dung tÝch hîp - Ngời bị cận thị, do mắt liên tục phải điều tiết nên thờng bị tăng nhãn áp, chóng mặt, đau đầu, ảnh hởng đến lao động trí óc và tham gia giao thông. + BiÖn ph¸p b¶o vÖ m¾t: - Gi÷ g×n m«i trêng trong lµnh - Ngêi cËn thÞ kh«ng nªn ®iÒu khiÓn c¸c ph¬ng tiÖn giao thông buổi tối, khi trời ma và với tốc độ cao. - CÇn cã c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ vµ luyÖn tËp cho m¾t, tr¸nh nguy c¬ bÞ tËt nÆng h¬n - Thông thờng ngời bị cận thị đến 25 tuổi thì thể thủy tinh ổn định ( tật không nặng thêm) II.M¾t l·o : 3.hoạt động 3: a/Tìm hiểu về tật mắt lão và cách 1. Những đặc điểm của mắt lão : kh¾c phôc - M¾t l·o lµ m¾t cña ngêi giµ. M¾t l·o nh×n râ nh÷ng vËt b/ Kỹ năng: Biết cách xác định kính lão là TKHT ë xa nhng kh«ng nh×n râ nh÷ng vËt ë gÇn . - Học sinh đọc SGK và trả lời câu hỏi : - §iÓm Cc ë xa h¬n ®iÓm Cc cña ngêi b×nh thêng . + M¾t l·o thêng gÆp ë nh÷ng ngêi cã tuæi nh thÕ nµo? 2. C¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o : +§iÓm cùc cËn so víi m¾t b×nh thêng nh thÕ nµo ? C5 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C5. PP2 : để vật ở gần thấy ảnh cùng chiều lớn hơn vật. -VËy kÝnh l·o lµ lo¹i thÊu kÝnh g× ? - Gv : Gîi ý : M¾t l·o kh«ng nh×n râ nh÷ng vËt ë xa hay ë gÇn m¾t ? - VËy kÝnh l·o lµ lo¹i thÊu kÝnh g× ?. -T¹i sao tËt m¾t l·o chØ x¶y ra víi ngêi giµ ? - Biện pháp để bảo vệ tật mắt lão nh thế nào?. +Néi dung tÝch hîp Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 83.

(84) Trêng THCS Chu V¨n An. 4.hoạt động 4 : Củng cố - vận dụng - dặn dò a/ Cñng cè : - Nªu biÓu hiÖn cña m¾t cËn vµ m¾t l·o ? - C¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ , tËt m¾t l·o nh thÕ nµo ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸ nh©n víi C7, C8 - Yªu cÇu HS tr¶ lêi bµi tËp 49.1, 49.2 SBT c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 49 SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt .. Gi¸o ¸n Lý 9 *KÕt luËn : KÝnh l·o lµ TKHT . M¾t l·o ph¶i ®eo kÝnh hội tụ để nhìn rõ các vật ở gần. +TÝch hîp: Ngêi giµ do thñy tinh thÓ bÞ l·o hãa nªn khả năng điều tiết suy giảm nhiều. Do đó ngời già không nhìn đợc những vật ở gần . Khi nhìn vật ở gần m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nhiÒu nªn chãng mái. +Biện pháp :bảo vệ mắt: Ngời đó cần thử kính để đợc số của kính cần đeo . Thờng đeo kính để đọc sách cách m¾t 25cm nh ngêi b×nh thêng. III.VËn dông : - C7 : - C8 : - BtËp 49.1 : D - 49.2 : a - 3, b - 4, c - 2, d - 1.. IV/ RKN:. TUÇN : 30 TIÕT : 58. S: G:. KÝnh lóp. I/ Mục tiêu bài học : 1/ Kiến thức: - Nêu đợc kính lúp là TKHT có tiêu cự ngắn và đợc dùng để quan sát các vật nhá. -Nêu đợc số ghi trên kính lúp là số bội giác của kính lúp và khi dùng kính lúp có số bội giác càng lớn thì quan sát thÊy ¶nh cµng lín. 2/ Kỹ năng : Biết sử dụng kính lúp để quan sát vật nhỏ 3/ Thái độ : Nghiêm túc, cẩn thận II/ ChuÈn bÞ : 1/ GV : B¶ng phô ghi s½n bµi tËp 50.1, 50.2 SBT 2/ HS :Mỗi nhóm : - 3 kính lúp có số bội giác đã biết - 3 vật nhỏ để quan sát : ( lá cây, xác kiến, con nhện ) - 3 thớc nhựa có GHĐ 300mm và ĐCNN 1mm để đo khoảng cách III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ hoạt động 1 : a/ Bài cũ : - Dựng ảnh của vật qua TKHT khi d < f . NhËn xÐt ¶nh cña vËt ? - Bµi tËp 49.4 ( dµnh cho HSG ) b/ Đặt vấn đề : Khi học sinh vật các em đã quan sát đợc những vật nhỏ nhờ dụng cụ nào? Tại sao nhờ những dụng cụ đó mà ta có thể quan sát đợc những vật nhỏ mà mắt thờng ta không thể thấy đợc ? bài học này giúp các em giải quyết đợc thắc mắc đó . 2/ hoạt động 2:a/Kiến thức: Tìm hiểu cấu tạo và đặc điểm của kính lúp b/ Kỹ năng: Biết xác định số bội giác và biết ý nghĩa cña sè béi gi¸c - Yêu cầu HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + KÝnh lóp lµ g× ? Trong thùc tÕ thÊy dïng kÝnh lóp trong trêng hîp nµo ? + Số bội giác đợc kí hiệu nh thế nào và liên hệ với tiªu cù b»ng c«ng thøc nµo ? - Gv : Cho HS dïng nh÷ng kÝnh lóp cã sè béi gi¸c khác nhau để quan sát cùng vật nhỏ đã chuẩn bị Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I/ kÝnh lóp lµ g× ? 1/KÝnh lóp: lµ thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù ng¾n. Ngêi ta dùng kính lúp để quan sát các vật nhỏ. - Sè béi gi¸c (G) 25 G= tiªu cù tÝnh b»ng cm f 2/ C1: KÝnh lóp cã sè béi gi¸c cµng lín th× cã tiªu cù cµng ng¾n. C2: Tiªu cù dµi nhÊt cña kÝnh lóp lµ Trang 84.

(85) Trêng THCS Chu V¨n An - Yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1, C2 - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn : + KÝnh lóp lµ g× ? Cã t¸c dông nh thÕ nµo ? Sè b«Þ gi¸c G cho biÕt g× ? +Néi dung tÝch hîp. 3 / hoạt động 3: a/ Kiến thức: Tìm hiểu cách quan s¸t mét vËt qua mét kÝnh lóp vµ sù t¹o ¶nh qua kÝnh lóp b/ Kỹ năng: Dựng đợc ảnh của vật qua kính lúp - Yªu cÇu HS thùc hiÖn môc 1 cña phÇn II . Ghi l¹i kÕt qu¶ ®ovµ so s¸nh víi tiªu cù cu¶ thÊu kÝnh. - Từ kết quả đó yêu cầu HS vẽ ảnh của vật qua kính lúp dựa vào hai tia tới đặc biệt : ( Tia song song với trôc chÝnh vµ tia qua quang t©m ) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3, C4 - Gäi HS rót ra kÕt luËn c¸ch quan s¸t vËt nhá qua thÊu kÝnh ? -Híng dÉn HS nhËn xÐt vµ hoµn chØnh kÕt luËn . 4/ hoạt động 4 : a/ Củng cố : - Kính lúp là thấu kính loại gì ? Có tiêu cự nh thế nào và đợc dùng để lµm g× ? - §Ó quan s¸t mét vËt qua kÝnh lóp th× vËt ph¶i ë vÞ trÝ nh thÕ nµo so víi kÝnh ? - Nêu đặc điểm của ảnh đợc quan sát qua kính lúp ? - Sè béi gi¸c cña kÝnh lóp cã ý nghÜa g× ? b/ VËn dông : - Yªu cÇu HS thùc hiÖn C5, C6. - Ba× tËp 50.1, 50.2 SBT c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 50 SBT. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt .. Gi¸o ¸n Lý 9 25 ≈ 16 , 6 cm 1,5 3/ KÕt luËn : - KÝnh lóp lµ mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cự ngắn, dùng để quan sát những vật nhỏ. - Số bội giác của kính lúp cho biết ảnh mà mắt thu đợc khi dùng kính lớn gấp bao nhiêu lần so với ảnh mà mắt thu đợc khi quan sát trực tiếp vật mà không dùng kÝnh. + TÝch hîp : + Ngêi sö dông kÝnh lóp cã thÓ quan s¸t đợc các vật nhỏ, các mẫu vật + Biện pháp GDMT: Sử dụng kính lúp để quan sát, ph¸t hiÖn c¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng. II/ C¸ch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp : 1/Quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp C3: Qua kÝnh sÏ cã ¶nh ¶o to h¬n vËt C4: Muốn có ảnh nh C3 thì ta phải đặt vật trong kho¶ng tiªu cù cña kÝnh lóp(c¸ch kÝnh lóp mét kho¶ng nhá h¬n hoÆc b»ng tiªu cù) 2/ KÕt luËn: Khi quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp, ta phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của kính sao cho thu đợc một ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó. f=. IV/ VËn dông : C5: Những trờng hợp thự tế đời sống phải dùng đến kÝnh lóp lµ - đọc những chữ viết nhỏ - Quan sát những chi tiết nhỏ của một đồ vật - Quan s¸t nh÷ng chi tiÕt nhá cña mét sè con vËt thùc vËt C6:. IVRKN :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 85.

(86) Trêng THCS Chu V¨n An. TUÇN : 31 TIÕT : 59. Gi¸o ¸n Lý 9. Bµi tËp quang h×nh häc. S: G:. I.Môc tiªu bµi häc :1. KiÕn thøc : -Vận dụng kiến thức để giải đợc các bài tập định tính và định lợng về hiện tợng khúc xạ ánh sáng, về TK và về các dụng cụ quang học đơn giản (máy ảnh, con mắt, kính cận, kính lão, kính lúp). -Thực hiện đợc các phép tính về hình quang học. -Giải thích đợc một số hiện tợng và một số ứng dụng về quang hình học. 2.KÜ n¨ng : Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ quang h×nh häc. 3/Thái độ : Cẩn thận. II. ChuÈn bÞ : Mçi nhãm :- 1 b×nh chøa níc trong , 1 b×nh h×nh trô - Mçi HS : «n tËp tõ bµi 40 - 50 III. Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1/ hoạt động 1 : Dựa vào hiện tợng khúc xạ ánh 1. BµI tËp 1 : sáng để vẽ đờng truyền của tia sáng -Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm lÇn lît cho c¸c HS trong nhãm cïng quan s¸t. - §Ó 1 vËt nÆng ë t©m O - Yêu cầu HS tìm vị trí của mắt để sao cho thành bình vừa che khuất hết đáy. - §æ níc vµo cho HS quan s¸t thÊy t©m O. Yªu cÇu HS tr¶ lêi : +Trớc khi đổ nớc, mắt có nhìn thấy tâm O không + Yêu cầu HS vẽ hình theo đúng qui định + T¹i sao m¾t chØ nh×n thÊy ®iÓm B ? + Vậy vì sao sau khi đổ nớc thì mắt lại nhìn thấy tâm O - AS từ A truyền vào mắt - GV : Theo dõi HS vẽ hình đúng tỉ lệ : +Chiều cao - Cßn ¸nh s¸ng tõ O bÞ ch¾n kh«ng truyÒn vµo m¾t. bình và đờng kính đáy đúng theo tỉ lệ 2/5. - M¾t nh×n thÊy O  ¸nh s¸ng tõ O truyÒn qua níc  qua kh«ng khÝ vµo m¾t - ¸nh s¸ng tõ O truyÒn tíi mÆt ph©n c¸ch gi÷a 2 m«i trờng, sau đó có 1 tia khúc xạ trùng với tia IM, vì vậy I lµ ®iÓm tíi.  nối OIM là đờng truyền ánh sáng từ O vào mắt qua m«i trêng níc vµ kh«ng khÝ. * C¸ch vÏ : VÏ mÆt níc - Mặt nớc cắt đờng chéo tại I - I : Lµ ®iÓm tíi - Tia IM truyền đến mắt -Tia OIM lµ tia s¸ng cÇn t×m 2. hoạt động 2: Sử dụng đờng truyền của 3 tia sáng 2. Bài tập 2 : d = 16cm đặc biệt qua thấu kính hội tụ, để vẽ ảnh của vật nằm f = 12 cm tØ lÖ 4 cm  1 « ngoµi kho¶ng tiªu cù, vµ vËn dông kiÕn thøc h×nh häc để tìm vị trí ảnh và chiều cao của ảnh. - Híng dÉn HS chän tØ lÖ thÝch hîp - Yêu cầu HS vẽ ảnh dựa vào 2 trong 3 tia đã học . - GV: Theo dõi giúp đỡ những HS yếu. - Yªu cÇu HS ®o c¸c chiÒu cao cña ¶nh vµ chiÒu cao cña vËt. - Hớng dẫn HS xét các cặp tam giác đồng dạng - Yêu cầu HS lấy các tỉ số đồng dạng - Từ các tỉ số đồng dạng tính chiều cao của ảnh so với chiÒu cao cña vËt.. Xét tam giác OAB đồng dạng với tam giácOA’B’ Nên : Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 86.

(87) Trêng THCS Chu V¨n An. 3 . hoạt động 3: Vận dụng đặc điểm của mắt cận để biết ai cận nặng hơn và so sánh đợc tiêu cự của các kÝnh - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®iÓm Cv lµ g× ? - Ngêi bÞ cËn thÞ th× ®iÓm Cv nh thÕ nµo so víi m¾t b×nh thêng ? - M¾t cËn thÞ lµ m¾t m¾t nh×n râ vËt ë xa hay ë gÇn - VËy ai bÞ cËn nÆng h¬n ?- K/ cËn lµ TK lo¹i g× ? - KÝnh cËn thÝch hîp th× tiªu ®iÓm F cña kÝnh n»m trïng víi ®iÓm nµo ? - VËy kÝnh cña ai cã tiªu cù ng¾n h¬n ?. Gi¸o ¸n Lý 9 A’B’/ AB = OA’/ OA (1) Xét tam giác F’OI đồng dạng với tam giác F’A’B’ Nªn : A’B’/ OI = A’B’/ AB = F’A’/ OF’ = OA’ - OF’ / OF’ = OA’/ OF’ -1 Suy ra : OA = 16cm OF’ = 12cm, ’ ’ OA = 48cm Hay : OA = 3 OA VËy ¶nh gÊp 3 lÇn vËt 3.BµI tËp 3 : a/ Hoà bị cận thị nặng hơn vì Hoà nhìn rõ đợc những vËt ë xa nhÊt c¸ch m¾t ë kho¶ng c¸ch ng¾n h¬n B×nh. b/ Hoà và Bình đều phảI đeo kính phân kì có tiêu cự lÇn lît lµ 40cm vµ 60cm * KÝnh cña Hoµ cã tiªu cù ng¾n h¬n = 40cm. 4. hoạt động 4 : Dặn dò : - Ôn lại TKHT, TKPK , m¾t cËn , m¾t l·o, m¸y ¶nh, KL - Nắm vững các tia sáng đặc biệt qua các loại thấu kÝnh. C¸ch dùng ¶nh cña mét vËt qua thÊu kÝnh. - Cách xác định vị trí ảnh, chiều cao của ảnh bằng cách xét các cặp tam giác đồng dạng. IVRKN :. TUÇN : 31 TIÕT : 60. ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu. S: G:. I/ Môc tiªu bµi häc : 1/ Kiến thức : Kể tên đợc một vài nguồn phát ra ánh sáng trắng thông thờng, nguồn phát ra ánh sáng màu.- Nêu đợc t¸c dông cña tÊm läc ¸nh s¸ng mµu 2/ Kĩ năng : -Kĩ năng thiết kế thí nghiệm để tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 3/Thái độ : -Say mê nghiên cứu hiện tợng ánh sáng đợc ứng dụng trong thực tế. II/ Chuẩn bị : HS : Mỗi nhóm : Một số nguồn phát ánh sáng màu : đèn lade, đèn LED - §Ìn ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng - Bé tÊm läc mµu, bÓ thuû tinh chøa níc mµu. II/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 87.

(88) Trêng THCS Chu V¨n An Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ hoạt động 1 : Kiến thức: Nêu đợc các nguồn ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu b/ Kỹ năng: làm đợc TN để quan sát nguồn sáng tr¾ng vµ nguån s¸ng mµu - Hớng dẫn HS đọc tài liệu và quan sát TN - Yªu cÇu HS lµm TN quan s¸t c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu - Nªu vÝ dô vÒ nh÷ng ngußn s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng? ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu ? + ¸nh s¸ng nµo thÝch hîp cho con ngêi lµm viÖc cã hiÖu qu¶ ? + Sö dông ¸nh s¸ng mµu cã t¸c h¹i g×? 2/ hoạt động 2:a/ Kiến thức: Biết tạo ra ánh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu b/ Kü n¨ng : Lµm thÝ nghiÖm - Tæ chøc cho HS lµm TN - Yªu cÇu HS theo dâi kÕt qu¶ TN vµ tr¶ lêi C1 - GV : §¸nh gi¸ c¸c c©u tr¶ lêi cña HS. - Tõ c¸c thÝ nghiÖm híng dÉn häc sinh rót ra kÕt luËn . - Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kÕt luËn chung ? - Yªu cÇu HS th¶o luËn tr¶ lêi C2 ?. 5/ hoạt động 5 : a/ Củng cố : - Nªu c¸c nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng ? ¸nh s¸ng mµu ? - Cã thÓ t¹o ra ¸nh sn¸g mµu b»ng c¸ch nµo ? b/ VËn dông : Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 - Yêu cầu HS trảlời C4 và làm TN để minh hoạ c/ Dặn dò : Học bài, đọc phần có thể em cha biết , lµm bµi tËp 52 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9 Kiến thức cần đạt I/ Nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ngußn ph¸t ra ¸nh sn¸g mµu : 1/ C¸c nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng : - MÆt trêi (trõ buæi b×nh minh hoµng h«n) - Các đèn dây đốt khi nóng sáng bình thờng. 2/ C¸c nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu : a. Các đèn LED phát ra ánh sáng màu đỏ, vàng, hoặc mµu lôc b. Bút Laze phát ra ánh sáng đỏ c. Đèn ống phát ra ánh sáng màu đỏ, vàng, tím … + TÝch hîp : Con ngêi lµm viÖc cã hiÖu qu¶ vµ thÝch hîp nhất đối với ánh sáng trắng. Việc sử dụng ánh sáng Mặt trêi trong sinh ho¹t hµng ngµy gãp phÇn tiÕt kiÖm n¨ng lîng, b¶o vÖ m¾t vµ gióp c¬ thÓ tæng hîp vitamin D + Kh«ng nªn sö dông ¸nh s¸ng mµu trong häc tËp vµ lao động vì chúng có hại cho mắt II/ T¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu : - 1/ ThÝ nghiÖm : C1: -Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ, ta đợc ánh sáng màu đỏ. -Chiếu ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc màu đỏ ta đợc ánh sáng màu đỏ. -Chiếu ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc màu xanh ta không thu đợc ánh sáng 2/ C¸c thÝ nghiÖm t¬ng tù 3/ KÕt luËn ; SGK trang 138 C2: §èi víi chïm s¸ng tr¾ng cã thÓ cã hai gi¶ thuyÕt m» ta không biết giả thuyết nào đúng nếu không làm thêm thÝ nghiÖm - Chïm s¸ng tr¾ng dÔ bÞ nhuém mµu bëi c¸c tÊm läc mµu - Trong chùm sáng trắng có ánh sáng màu đỏ. Tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua. * Tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ, nên chùm sáng đỏ đi qua đợc tấm lọc màu đỏ * Tấm lọc màu xanh hấp thụ mạnh cac ánh sáng đỏ khó ®i qua tÊm läc mµu xanh vµ ta thÊy tèi. IV/ VËn dông : C3: ánh sáng ddỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy đợc tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay vàng. Các vỏ nhựa này đóng vai trß nh c¸c tÊm läc mµu. C4: Một bể nhỏ có thành trong suốt, đứng nớc màu, có thÓ coi lµ mét tÊm läc mµu. IV/ RKN:. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 88.

(89) Trêng THCS Chu V¨n An. TUÇN : 32 TIÕT : 61. Gi¸o ¸n Lý 9. Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. S: G:. I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : Nêu đợc chùm ánh sáng trắng có ánh sáng màu khác nhau và mô tả đợc c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng thµnh c¸c ¸nh s¸ng mµu. 2.Kỹ năng: Giải thích đợc một số hiện tợng bằng cách nêu đợc nguyên nhân là do có sự phân tích ánh sáng trắng. 3.Thái độ : Nghiêm túc II.Chuẩn bị : 1.GV : Bảng phụ ghi sẵn đề bài tập 52.1, 52.2, 52.3 SBT 2.HS : Mỗi nhóm : 1 lăng kính tam giác đều, 1 màn chắn có khe hẹp, 1 bộ các tấm lọc màu, 1 đĩa CD, 1 đèn phát ¸nh s¸ng tr¾ng.. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1. hoạt động 1 : a/ Bài cũ : 1/ Nªu c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu ? 2/- Nªu kÕt luËn vÒ c¸ch t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng c¸c tÊm läc mµu ? 2. hoạt động 2: a/ Kiến thức: Biết trong chùm sáng tr¾ng cã chïm s¸ng mµu 2/ Kü n¨ng: BiÕt lµm thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh - Quan s¸t c¸ch bè trÝ TN.- Quan s¸t h/tîng x¶y ra. - Mô tả hình ảnh quan sát đợc. - Mô tả xem ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng gì, ánh sáng mà ta thấy đợc sau lăng kính là những ánh sáng g×? *Híng dÉn HS lµm TN 2a SGK: - Yªu cÇu HS nªu dù ®o¸n. Cho HS quan s¸t nªu kÕt qu¶ kiÓm tra dù ®o¸n vµ ghi c©u tr¶ lêi cña C2 vµo vë. * Híng dÉn HS lµm TN 2b SGK: - Yªu cÇu HS quan s¸t vµ m« t¶ hiÖn tîng * Tæ chøc cho HS th¶o luËn tr¶ lêi C3 vµ C4. - §¸nh gi¸ c¸c c©u tr¶ lêi C3 vµ C4. * Tæ chøc hîp thøc ho¸ kÕt luËn.. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt. I. Ph©n tÝch mét chïm ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh : 1. ThÝ nghiÖm 1: (SGK - T139) C1: D¶i mµu cã nhiÒu mµu n»m s¸t c¹nh nhau. ë bê này là màu đỏ, rồi đến màu da cam, vàng ... ở bờ kia lµ mµu tÝm. 2. ThÝ nghiÖm 2: (SGK - T139) C2: - Khi chắn khe chắn K bằng tấm lọc màu đỏ thì ta thấy có vạch đỏ, bằng tấm lọc màu xanh có vạch mµu xanh. Hai v¹ch nµy kh«ng n»m cïng mét chç. - chắn khe chắn K bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ , nửa dới màu xanh thì ta thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau. C3: B¶n th©n l¨ng kÝnh lµ mét khèi chÊt trong suèt không màu, nên nó không thể đóng vai trò nh tấm lọc màu đợc. NÕu l¨ng kÝnh cã t¸c dông nhuém mµu cho chïm ia s¸ng th× t¹i sao chç nµy chØ nhuém mµu xanh, chỗ kia chỉ nhuộm màu đỏ? trong khi đó các vïng mµ tia s¸ng ®i qua trong l¨ng kÝnh cã tÝnh chÊt hoµn toµn nh nhau. Trang 89.

(90) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9 Nh vậy chỉ có ý kiến thứ hai là đúng. C4: tríc l¨ng kÝnh ta chØ cã mét mµu ¸nh s¸ng trắng. sau lăng kính ta thu đợc nhiều dải ánh sáng màu. Nh vậy, lăng kính đã phân tích từ dải ánh s¸ng tr¾ng nãi trªn ra nhiÒu d¶i ¸nh s¸ng mµu, nªn ta nãi thÝ nghiÖm 1 SGK lµ TN ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. 3. KÕt luËn: SGK - T140 * TÝch hîp : Sèng l©u trong m«i trêng ¸nh s¸ng nh©n t¹o (¸nh s¸ng mµu ) khiÕn thÞ lùc bÞ suy - ViÖc sö dông ¸nh s¸ng mµu cã t¸c h¹i g×? giảm, sức đề kháng của cơ thể bị giảm sút +Cần qui định về tiêu chuẩn về sử dụng đèn màu trang trÝ. Qu¶ng c¸o +Nghiêm cấm sử dụng đèn pha xe ô tô, xe máy là đèn phát ra ánh sáng màu 3. hoạt động 3: a/ Kiến thức: Phân tíchmột chùm ánh II. Phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD : sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD 1. TN 3 : b/ Kỹ năng: làm đợc TN C5: Khi chiếu ánh sáng trắng vào mặt ghi đĩa CD và - Híng dÉn HS lµm TN 3 - Giới thiệu tác dụng phân tích ánh sáng của một đĩa CD quan s¸t ¸nh s¸ng ph¶n x¹, ta thÊy nh×n theo ph¬ng và cáchquan sát ánh sáng đã đợc phân tích nµy cã ¸nh s¸ng mµu nµy, theo ph¬ng kh¸c cã ¸nh - Yªu cÇu HS quan s¸t vµ tr¶ lêi C5, C6. s¸ng mµu kh¸c. - GV : uèn n¾n c¸c c©u tr¶ lêi cña HS C6: + ánh sáng chiếu trên đĩa CD là ánh sáng trắng. - Yêu cầu HS đọc phần kết luận chung. + Tuú theo ph¬ng nh×n ta cã thÓ thÊy ¸nh s¸ng tõ đĩa CD đến mắt ta có màu này hay màu kia. + Trớc khi đến đĩa CD, chùm sáng này là chùm sáng trắng. Sau khi phả xạ trên đĩa CD, Ta thu đợc nhiÒu chïm s¸ng mµu kh¸c nhau VËy, thÝ nghiÖm với đĩa CD cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng tr¾ng. 2.KÕt luËn : SGK trang 140. III. KÕt luËn chung : SGK IV. VËn dông : 5.hoạt động 5 : Củng cố - vận dụng - dặn dò a/ Củng cố : - Có thể phân tích một chùm ánh sáng trắng C7: Chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách nào ? đợc ánh sáng đỏ. Ta có thể coi nh tấm lọc màu đỏ - Qua đó ta có thể rút ra đợc kết luận gì về chùm ánh sáng có tác dụng tách chùm sáng đỏ khỏi chùm sáng trắng. Nếu thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu tr¾ng ? xanh th× ta cã ¸nh s¸ng mµu xanh. Cø nh thÕ cho b/ VËn dông :- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C7 các tấm lọc màu khác ta sẽ bíêt đợc chùm sáng c/ DÆn dß : Häc bµi , lµm bµi tËp 53 SGK. Tr¶ lêi C8, C9 tr¾ng cã nh÷ng ¸nh s¸ng nµo. §©y còng lµ mét c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt IV.RKN:. TUÇN : 32 TIÕT : 62. Mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng vµ díi ¸nh s¸ng mµu. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. S: G:. Trang 90.

(91) Trêng THCS Chu V¨n An Gi¸o ¸n Lý 9 I/ Mục tiêu bài học 1/Kiến thức : Nhận biết đợc rằng, vật tán xạ mạnh ánh sáng màu nào thì có màu đó và tán x¹ kÐm c¸c ¸nh s¸ng mµu kh¸c, VËt mµu tr¾ng cã kh¶ n¨ng t¸n x¹ m¹nh tÊt c¶ c¸c ¸nh s¸ng mµu. vËt cã mµu ®en kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸n x¹ bÊt k× ¸nh s¸ng mµu nµo 2/ Kỹ năng: Làm đợc thí nghiệm 3/ Thái độ : Nghiêm túc II/ Chuẩn bị : Mỗi nhóm : Một hộp kín có một cửa sổ có thể chắn bằng các tấm lọc màu đỏ, lục - Các vật có màu trắng, đỏ, lục và đen, đặt trong hộp. - Một tấm lọc màu đỏ và một tấm lọc màu lục - Phong cảnh có màu xanh da trời III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt 1/ hoạt động 1 : a/ Bài cũ -ThÕ nµo lµ trén c¸c ¸nh s¸ng mµu víi nhau ? Trén các ánh sáng nào để có chùm ánh sáng trắng ? b/ §V§ : Nh SGK 2/ hoạt động 2: Kiến thức: Tìm hiểu về màu sắc I/ Vật màu trắng , vật màu đỏ,vật màu ¸nh s¸ng truyÒn tõ c¸c vËt cã mµu, díi ¸nh s¸ng tr¾ng xanh vµ vËt mµu ®en díi ¸nh s¸ng tr¾ng : - Ta nh×n thÊy vËt khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ vËt tíi m¾t ta. đến mắt : C1:+ Khi nhìn thấy vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu - Yêu cầu HS đọc mục I của SGK và trả lời C1. xanh lục thì đã có sánh sáng trắng, ánh sáng đỏ, ánh - GV : NhËn xÐt c©u tr¶ lêi sáng màu xanh lại truyền từ các vật đến mắt. + Chó ý Khi nh×n thÊy vËt mµu ®en th× cã nghÜa lµ + Khi nh×n thÊy vËt mµu ®en th× kh«ng cã ¸nh s¸ng không có bất kì ánh sáng màu nào đi từ vật đó đến màu nào truyền từ vật đến mắt. Ta thấy đợc vật vì có mắt .Nhờ có ánh sáng từ các vật khác chiếu đến mắt ánh sáng từ các vật bên cạnh đến mắt ta. mà ta mới nhận ra đợc vật màu đen. * NhËn xÐt : Díi ¸nh s¸ng tr¾ng, vËt cã mµu nµo th× cã ánh sáng màu đó truyền vào mắt (trừ vật màu đen) .Ta gäi lµ mµu cña vËt 3 / hoạt động 3: a/ Kiến thức :Tìm hiểu khả năng II/ Khả năng tán xạ ánh sáng màu của các vËt : t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt b»ng thùc nghiÖm 1/ ThÝ nghiÖm vµ quan s¸t : b/ Kỹ năng : làm đợc thí nghiệm 2. NhËn xÐt: - Hớng dẫn HS nắm mục đích nghiên cứu. C2: Dới ánh sáng đỏ, vật màu trắng có màu đỏ. Vậy vật - Yªu cÇu HS lµm TN, quan s¸t vµ rót ra nhËn xÐt màu trắng tán xạ tốt ánh sáng màu đỏ. - Yªu cÇu HS ph¸t biÓu nhËn xÐt - Dới ánh sáng đỏ vật màu đỏ vẫn có màu đỏ. Vậy vật - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm vµ rót ra kÕt luËn màu đỏ tán xạ tốt ánh sáng màu đỏ. chung . - Dới ánh sáng màu đỏ, vật màu đen vẫn có màu đen. - GV : đánh giá kết luận Vậy vật màu đen không tán xạ ánh sáng màu đỏ.. 4/ hoạt động 4: Kiến thức : Tìm hiểu kết luận về kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt -Yªu cÇu HS nªu kÕt luËn + Tõ kÕt qu¶ cña bµi häc ta thÊy khi sö dông c¸c tÊm kÝnh mµu trong x©y dùng sÏ g©y ra nh÷ng ¶nh hëng g×? BiÖn ph¸p kh¾c phôc nh thÕ nµo?. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. C3: Díi ¸nh s¸ng xanh lôc, vËt mµu tr¾ng cã mµu xanh. VËy vËt tr¾ng t¸n x¹ tèt ¸nh s¸ng xanh lôc. Ta giải thích nh sau: ánh sáng màu đỏ trong chùm sáng trắng truyền qua đợc tấm kính đỏ, rồi chiếu vào tờ giấy trắng. Tờ giấy trắng tán xạ tốt ánh sáng đỏ. ánh sáng đỏ này lại truyền qua tấm kính đỏ theo chiều ngợc lại vào mắt ta. Vì thế ta thấy tờ giấy màu đỏ. III/ KÕt luËn chung vÒ kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt +KÕt luËn : SGK +Tích hợp : Ô nhiễm ánh sáng đờng phố từ kính ( đặc biÖt lµ kÝnh ph¶n quang). HiÖn nay t¹i c¸c thµnh phè việc sử dụng kính màu trong xây dựng đã trở thành phổ biÕn. ¸nh s¸ng MÆt trêi sau khi ph¶n x¹ trªn c¸c tÊm kÝnh cã thÓ g©y chãi lãa cho con ngêi vµ c¸c ph¬ng tiÖn tham gia giao th«ng. - BiÖn ph¸p : Khi sö dông nh÷ng m¶ng kÝnh lín trªn bÒ mặt các tòa nhà trên đờng phố, cần tính toán về diện tÝch bÒ mÆt kÝnh, kho¶ng c¸ch c«ng tr×nh, d¶i c©y xanh c¸ch li.. Trang 91.

(92) Trêng THCS Chu V¨n An 5/ hoạt động 5 : a/ VËn dông : Yªu cÇu HS tr¶ lêi C4, C5, C6. c/ DÆn dß : - Häc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 55SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. Gi¸o ¸n Lý 9 IV/ VËn dông : C4: Ban ngày lá cây ngoài đờng thờng có màu xanh vì chóng t¸n x¹ ¸nh s¸ng xanh tèt trong chïm s¸ng tr¾ng của mặt trời. Trong đêm tối, ta thấy chúng có màu đen vì không có ánh sáng chiếu đến chúng và chúng chẳng có gì để tán xạ. C5: Đặt một tấm kính đỏ trên một tờ giấy trắng, rồi chiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng vµo tÊm kÝnh th× ta sÏ thÊy tê giÊy màu đỏ.Ta giải thích nh sau: ánh sáng màu đỏ trong chùm tia sáng trắng truyền qua đợc tấm kính đỏ rồi chiÕu vµo tê giÊy tr¾ng. Tê giÊy t¸n x¹ tèt ¸nh s¸ng màu đỏ. ánh sáng đỏ này lại truyền qua tấm tấm kính đỏ theo chiều ngợc lại, vào mắt ta. Vì thế ta thấy tờ giấy màu đỏ. NÕu thay tê giÊy tr¾ng b»ng tê giÊy xanh th× ta thÊy tê giấy màu đen. vì tờ giấy xanh tán xạ kém ánh sáng đỏ. C6: Trong chùm sáng trắng có đủ mọi ánh sáng màu. Khi đặt một vật màu đỏ đới ánh sáng trắng, ta thấy nó có màu đỏ vì nó tán xạ tốt ánh sáng màu đỏ trong chùm sáng trắng. Tơng tự nh vậy, đặt một vật màu xanh díi ¸nh s¸ng tr¾ng th× sÏ thÊy vËt mµu xanh. . .. IV/ RKN :. TUÇN : 33 TIÕT : 63. C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng. S: G:. I/ Mục tiêu bài học :1/ Kiến thức: Nêu đợc ví dụ thực tế về tác dụng nhiệt, tác dụng sinh học và tác dụng quang điện của ánh sáng và chỉ ra sự biến đổi năng lợng đối với các tác dụng này. 2/ Kỹ năng : Tiến hành đợc thí nghiệm để so sánh tác dụng nhiệt của ánh sáng lên một vật có màu trắng và lên một vËt cã mµu ®en. II/ ChuÈn bÞ : HS : Mçi nhãm : 1 tÊm kim lo¹i, mét mÆt s¬n tr¾ng, mét mÆt s¬n ®en( hoÆc hai tÊm kim lo¹i gièng nhau, mét s¬n tr¾ng, mét s¬n ®en) - 1 hoặc hai nhiệt kế, 1 bóng đèn 25W, 1 chiếc đồng hồ, máy tính bỏ túi sử dụng pin mặt trời.. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học :. Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ hoạt động 1 : a/ Kiến thức :Tìm hiểu về t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. b/ Kỹ năng : làm đợc thí nghiệm để so sánh tác dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lªn mét vËt cã mµu tr¾ng vµ lªn mét vËt cã mµu ®en - Yêu cầu HS đọc SGK, trả lời câu hỏi C1, C2 ? - Nhận xét sự đúng, sai của các ví dụ mà HS nêu vÒ t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng . Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Kiến thức cần đạt I/ T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng : 1/ T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g× ? - C1: VD1 ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¬ thÓ  cã thÓ nãng lªn. VD2: ¸nh s¸ng chiÕu vµo quÇn ¸o ít  quÇn ¸o sÏ mau kh«. VD3: ánh sáng chiếu vào đồ vật  đồ vật nóng lên. C2:- §èt nãng vËt b»ng ¸nh s¸ng mÆt trêi. - Ph¬i muèi: as lµm níc biÓn bay h¬i nhanh muèi. Trang 92.

(93) Trêng THCS Chu V¨n An - Híng dÉn HS x©y dùng kh¸i niÖm vÒ t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. - Tổ chức cho HS thảo luận về mục đích TN - Híng dÉn HS t×m hiÓu dông cô TN vµ lµm TN - Chú ý : giữ không đổi khoảng cách từ dây tóc bóng đèn đến tấm kim loại để TN đợc chính x¸c. - Yªu cÇu HS quan s¸t TN vµ tr¶ lêi C3 - Tæ chøc hîp thøc ho¸ kÕt luËn. 2/ hoạt động 2: Kiến thức: Tìm hiểu về tác dông sinh häc cña ¸nh s¸ng - Yêu cầu HS đọc mục II SGK và phát biểu về t¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C4, C5 - GV : Nhận xét đánh giá câu trả lời.. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Gi¸o ¸n Lý 9 * NhËn xÐt: ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¸c vËt lµm c¸c vËt nãng lªn. Khi đó năng lợng ánh sáng đã bị biến đổi thành nhiệt năng. §ã lµ t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. 2. Nghiªn cøu t¸c dông cña ¸nh s¸ng trªn vËt mµu tr¾ng hay vËt mµu ®en. Bè trÝ thÝ nghiÖm h×nh §Ìn. B h không đổi. Đèn sáng t = 3 phút t01 = .......... t0= .......... t02 = .......... C3: So s¸nh kÕt qu¶: VËt mµu ®en hÊp thô ¸nh s¸ng nhiÒu h¬n vËt mµu tr¾ng. * KÕt luËn : C¸c vËt mµu tèi hÊp thô n¨ng lîng ¸nh s¸ng m¹nh h¬n c¸c vËt cã mµu s¸ng II/ t¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng : C4: C©y cèi trång trong n¬i kh«ng cã ¸nh s¸ng, l¸ c©y xanh nh¹t, c©y yÕu. C©y trång ngoµi ¸nh s¸ng, l¸ xanh c©y tèt. C5: Ngêi sèng thiÕu ¸nh s¸ng sÏ yÕu. Em bÐ ph¶i t¾m n¾ng để cứng cáp *Nhận xét: ánh sáng gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vËt - §ã lµ t¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng.. Trang 93.

(94) Trêng THCS Chu V¨n An 3 / hoạt động 3: Kiến thức :Tìm hiểu về tác dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng - Yêu cầu HS đọc mục III SGK - Pin quang ®iÖn lµ g× ? - YC HS tr¶ lêi C6, C7. - T¸c dông quang ®iÖn lµ g× ? - NhËn xÐt d¸nh gi¸ c©u tr¶ lêi cña HS. + N¨ng lîng MÆt Trêi cã u ®iÓm g× ?. 4/ hoạt động 4 : a/ Củng cố : ánh sáng có những tác dụng nào ? Điều đó chứng tỏ ánh s¸ng nh thÕ nµo ? - Trong c¸c t¸c dông nãi trªn, n¨ng lîng cña ¸nh s¸ng nh thÕ nµo ? b/ VËn dông : YC: HS hoµn thµnh C8, C9, C10 c/ Dặn dò : - Học bài, đọc phần có thể em cha biÕt, lµm bµi tËp 56 SBT. Gi¸o ¸n Lý 9 III/ T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng : 1/ Pin MÆt Trêi : +Pin mÆt trêi lµ nguån ®iÖn cã thÓ ph¸t ra ®iÖn khi cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo. C6: - Pin mặt trời dùng ở đảo, ở miền núi hoặc một số thiết bị nh : máy tính bỏ túi, đố chơi trẻ em... C7: Muèn cho pin ph¸t ®iÖn ph¶i cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo pin + Khi pin hoạt động thì nó không nóng lên hoặc chỉ nóng lên không đáng kể. Do đó, pin hoạt động đợc không phải do tác dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng + Khi để pin chỗ tối lờ mờ và áp tay vào pin cho nó nóng hơn cả lúc chiếu sáng vào nó. Ta sẽ thấy pin không hoạt động. 2/ T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng : T¸c dông cña ¸nh s¸ng lªn pin quang ®iÖn gäi lµ t¸c dông quang ®iÖn . + TÝch hîp : ¸nh s¸ng mang theo n¨ng lîng, trong mét n¨m nhiÖt lîng do MÆt trêi cung cÊp cho Tr¸i §Êt lín h¬n tÊt c¶ các nguồn năng lợng khác đợc con ngời sử dụng trong năm đó. Năng lợng Mặt trời đợc xem là vô tận và sạch (không chứa các chất độc hại) + Tăng cờng sử dụng năng lợng Mặt trời để sản xuất điện, nguồn năng lợng đó không vô tận mà ngày càng cạn kiệt (than đá chỉ sử dụng đợc trong 200 năm nữa, dầu lửa sử dụng trong 60 n¨m n÷a) NÕu kh«ng cã biÖn ph¸p sö dông hîp lý, sẽ đến lúc hành tinh này không còn nguồn năng lợng. - XÐt theo quan ®iÓm n¨ng lîng, con ngêi còng lµ mét m¾t xích trong chuỗi năng lợng trong đó năng lợng Mặt trời là trung t©m. Trong sù sèng cña m×nh, con ngêi cÇn tu©n theo các qui luật khách quan của chuỗi năng lợng đó. Năng lợng MÆt trêi cã thÓ sö dông trong kho¶ng 5 tØ n¨m n÷a. CÇn t¨ng cêng sö dông n¨ng lîng MÆt trêi mét c¸ch réng r·i h¬n.. IV/ VËn dông :C8 G¬ng cÇu lâm høng ¸nh s¸ng mÆt trêi  phần tia phản xạ hội tụ tại 1 điểm đốt nóng vật  tác dụng nhiÖt. C9: T¸c dông cña ¸nh s¸ng lµm c¬ thÓ em bÐ cøng c¸p kháe m¹nh lµ t¸c dông sinh häc. C10: Mùa đông, trời lạnh, áo màu tối hấp thụ nhiệt tốt  cơ thÓ nãng lªn. Mïa hÌ trêi nãng, ¸o mµu s¸ng hÊp thô nhiÖt kÐm c¬ thÓ đỡ bị nóng lên.. IV/ RKN:. TUÇN :33 TIÕT : 64. Thực hành nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa Cd. S: G:. I.Môc tiªu bµi häc : - Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là ánh sáng đơn sắc và thế nào là ánh sáng không đơn sắc. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 94.

(95) Trêng THCS Chu V¨n An Gi¸o ¸n Lý 9 - Biết cách dùng đĩa CD để nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc. II .ChuÈn bÞ : 1HS : Mỗi nhóm : 1 đèn phát sáng trắng, các tấm lọc màu đỏ, vàng, lục ,lam, 1 đĩa CD, Một số nguồn sáng đơn sắc nh đèn LED đỏ, lục , vàng, bút laze, nguồn điện 2/ Cả lớp : Dụng cụ dùng để che tối III.Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động dạy 1.hoạt động 1 : Tìm hiểu các khái niệm ánh snág đơn sắ, ánh snág không đơn sắc, các dụng cụ TN và c¸ch tiÕn hµnh TN : - Yêu cầu HS đọc phần I và II SGK - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái : + ánh sáng đơn sắc là gì ? Thế nào là ánh sáng không đơn sắc ? + Nêu mục đích TN ? + C¸ch tiÕn hµnh TN nh thÕ nµo ? 2.hoạt động 2: .Làm TN phân tích ánh sáng màu do mét sè nguån s¸ng mµu ph¸t ra : - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh TN *Híng dÉn HS quan s¸t. * Híng dÉn HS nhËn xÐt vµ ghi l¹i nhËn xÐt.. 3. hoạt động 3: Làm báo cáo thực hành : - Híng dÉn HS lµm b¸o c¸o thùc hµnh. Hoạt động học I.ChuÈn bÞ : 1. Dông cô : - HS : đọc tài liệu để nắm đợc thế nào là ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc - Tìm hiểu mục đích TN : Nhận biết ánh sáng đơn sắc và không đơn sắc bằng đĩa CD. II.Lµm TN ph©n tÝch ¸nh s¸ng mµu do mét sè nguån s¸ng mµu ph¸t ra : - HS : tiÕn hµnh TN + Dùng đĩa CD để phân tích ánh sáng màu do những nguån s¸ng kh¸c nhau ph¸t ra : b»ng c¸ch lÇn lît dïng các tấm lọc màu chắn trớc đèn rồi đa đĩa CD vào chùm s¸ng lã ra - Quan s¸t ¸nh s¸ng ph¶n x¹ råi rót ra nhËn xÐt : +Trong ¸nh s¸ng ph¶n x¹ cã nh÷ng mµu nµo ? VËy ¸nh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng đơn sắc hay không đơn sắc ? III. Lµm b¸o c¸o thùc hµnh : - HS : ghi c¸c c©u tr¶ lêi vµo b¸o c¸o - Ghi lại kết quả quan sát đợc vào bảng 1 SGK - Ghi kÕt luËn chung vÒ kÕt qu¶ TN. 4.hoạt động 4 : Kết thúc thực hành : - Thu dän dông cô - Thu b¸o c¸o thùc hµnh - NhËn xÐt tiÕt thùc hµnh : BiÓu d¬ng nh÷ng nhãm thùc hµnh nghiªm tóc IV. RKN:. TUÇN : TIÕT : 64. «n tËp. S: G:. I/ Mục tiêu bài học : Hệ thống lại toàn bộ kiến thức đã học ở kì II - RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp phÇn quang häc II/ ChuÈn bÞ : 1/ GV : bảng phụ ghi sẵn đề bài tập 2/ HS : Ôn tập đề cơng. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động dạy 1/ hoạt động 1 : (15’) Ôn tập theo đề cơng. - GV : Hớng dẫn HS hệ thống lại toàn bộ kiến thức đã học từ bài dòng điện XC đến bài các tác dụng của ¸nh s¸ng. - Dựa vào đề cơng yêu cầu HS trả lời lần lợt các câu hái. - GV : uèn n¾n nh÷ng chç sai sãt - Yªu cÇu HS nªu c¸ch t¹o ra D§XC ? - CÇu t¹o cña MF§XC ? Cæ gãp ®iÖn cã t¸c dông g× ? D§XC cã nh÷ng t¸c dông nµo ? Nªu c¸ch ®o C§D§ vµ H§T cu¶ D§XC ? - Nguyên nhân nào dẫn đến hao phí trên đờng truyền Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Hoạt động học I/ ¤n tËp : 1/ D§XC - C¸ch t¹o ra D§XC - MF§XC - C¸c t¸c dông cña D§XC - §o C§D§ vµ H§T cña D§XC 2/ TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa : Nguyên nhân hao phí trên đờng dây tải điện. - Cách tính điện năng hao phí trên đờng truyền tải điện - Cách làm giảm hao phí trên đờng truyền tải điện. - 3/ MBT : - CÊu t¹o - Nguyên tắc hoạt động - Biểu thức biểu diẽn mối quan hệ giữa HĐT U đặt vào hai Trang 95.

(96) Trêng THCS Chu V¨n An tải điện ? Điện năng hao phí trên đờng truyền tải đợc tÝnh nh thÕ nµo ? - Nêu cách làm giảm hao phí trên đờng truyền tải ®iÖn ? - MBT cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? Nªu nguyªn t¾c ho¹t động của MBT ? - HĐT đặt vào hai đầu các cuộn dây và số vòng dây cña c¸c cuén d©y co¸ mèi quan hÖ nh thÕ nµo ? - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng - Nªu mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹:. Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc vµ ngîc l¹i , khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo thuû tinh ? - ThÕ nµo lµ TKHT ? TKPK ? - Trôc chÝnh, quang t©m , tiªu ®iÓm, tiªu cù cña TK lµ g× ? - Trêng hîp nµo TKHT cho ¶nh thËt ? ¶nh ¶o ? - ¶nh cña vËt t¹o bëi TKPK lµ ¶nh g× ? - So s¸nh cÊu t¹o vµ ¶nh cña m¸y ¶nh vµ m¾t ? - Nªu c¸c tËt cña m¾t cËn vµ m¾t l·o ? c¸ch kh¾c phôc ? - KÝnh lóp lµ g× ? t¸c dông cña kÝnh lóp ? Nªu c¸ch quan s¸t vËt nhá b»ng kÝnh lóp - Nªu c¸c c¸ch ph©n tÝch mét chïm ¸nh sn¸g tr¾ng th¸nh nh÷ng chïm s¸ng mµu kh¸c nhau ? - ThÕ nµo lµ trén c¸c ¸nh sn¸g mµu víi nhau ? - Nªu nhËn xÐt vÒ mµu cña c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng ? Nªu kÕt luËn vÒ kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt ? - Nªu c¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng ? - Nªu øng dông cña c¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng trong thùc tÕ. 2/ hoạt động 2: (10’) Giải bài tập : 1/ Một vật sáng AB đặt trớc TKHT và vuông góc với TK c¸ch TK 36cm, ®iÓm A n»m trªn trôc chÝnh. Tiªu cù cña TK lµ 24cm. - VÏ ¶nh cña vËt AB ? - Xác định vị trí và tính chất ảnh của vật AB ? - AB cao 6cm t×m chiÒu cao cña ¶nh ? + Yªu cÇu HS tù thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña bµi tËp + Gäi 1 HS thùc hiÖn trªn b¶ng + GV : theo dõi giúp đỡ những HS yếu. Gi¸o ¸n Lý 9 ®Çu c¸c cuén d©y cña MBT vµ sè vßng d©y cña c¸c cuén t¬ng øng. 4/ HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng : - Mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹ 5/ ThÊu kÝnh : - Héi tô : - Ph©n k× : * Trôc chÝnh, quang t©m o, tiªu ®iÓm, tiªu cù * ¶nh t¹o bëi TKHT, ¶nh t¹o bëi TKPK 6/ M¾t 7/ M¸y ¶nh - So s¸nh cÊu t¹o vµ ¶nh cña m¸y ¶nh vµ m¾t 8/ M¾t cËn , m¾t l·o : - C¸c tËt cña m¾t - C¸ch kh¾c phôc 9/ KÝnh lóp : -T¸c dông - C¸ch sö dông 10/ ¸nh s¸ng tr¾ng : - ¸nh s¸ng qua l¨ng kÝnh - ¸nh s¸ng qua tÊm läc mµu 11/ ¸nh s¸ng mµu : - ¸nh s¸ng qua l¨ng kÝnh - ¸nh s¸ng qua tÊm läc mµu - Trén c¸c ¸nh s¸ng mµu kh¸c nhau 12/ C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng : - T¸c dông nhiÖt - T¸c dông sinh häc - T¸c dông quang ®iÖn II/ Bµi tËp : 1/ b/. OAB đồng d¹ng víi OA’B’ Nªn : A’B’/AB = OA’/ OA (1) F’OI đồng dạng với F’ A’B’ ’ ’ ’ ’ ’ Nªn : A B / OI = F A / OF (2) mµ OI =AB Nªn : tõ (1) vµ (2) Ta cã : OA’/ OA = F’A’/ OF ‘ ’ ’ ’ F A = OA - OF’ suy ra : OA’/ OA = OA’ - OF’/ OF ‘. 3 / hoạt động 3: (15’)giải bài tập 1 đề cơng : - Híng dÉn HS dùa vµo biÓu thøc liªn hÖ gi÷a U vµ n để xác định máy tăng hay hạ thế - TÝnh U2 tõ biÓu thøc nµo ? - Yªu cÇu HS tÝnh U2 ? - Công suất hao phí trên đờng truyền tải điện đợc tính nh thÕ nµo ? - Khi c«ng suÊt hao phÝ gi¶m ®i mét nöa th× tÝnh U Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. d’/d = d’.f / d -f suy ra d’ = d.f/ d - f = 36.24/ 36 -24 = 72 cm c/ A’B’ = AB . OA’/ OA = = 6. 72/ 36 = 12cm 2/ a/ M¸y t¨ng thÕ b/ Tõ : U1/U2 = n1/n2 suy ra : U2 = U1.n2/n1 = 500. 80000/1000 = 40000 V c/ php = R.P2/ U2 = 20 . 10000002/ 40002 = 1250000 W d/ php’ = 1250000/ 2 = 625000 W Tõ Php = R. P2/ U2 suy ra : Trang 96.

(97) Trêng THCS Chu V¨n An nh thÕ nµo ?. Gi¸o ¸n Lý 9 U2 = R. P2 / Php’ = 20.1000.000 / 625000. 4/ hoạt động 4 : ( 5’ ) Dặn dò : - Học đề cơng - Làm bài tập theo đề cơng . Ôn tập lại những dạng bµi tËp phÇn ®iÖn häc - ChuÈn bÞ kiÓm tra häc k× IV/ RKN:. TuÇn : 26 TiÕt : 50. «n tËp. S : 03/03/11 G : 10/03/11. I/Môc tiªu: Kiến thức:Trả lời đợc những câu hỏi trong phần tự kiểm tra. Vận dụng đợc những kiến thức và kỹ năng đã chiếm lĩnh đợc để giải thích và giải các bài tập trong phần vận dông. Kü n¨ng: Cã kü n¨ng gi¶i bµi tËp vËt lý vµ gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng. II.ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: Bµi so¹n, SGK. Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn tù kiÓm tra . Tù nghiªn cøu tríc néi dung bµi tËp, tù gi¶i mét sè bµi. III.Qu¸ tr×nh d¹y häc: 1.KiÓm tra ViÖc chuÈn bÞ bµi tæng kÕt ë nhµ 2.Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạt 1/Hoạt động 1 : Tự kiểm tra I. Tù kiÓm tra GV : Híng dÉn HS tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ tù kiÓm tra” HS : tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ tù kiÓm tra Lµm c¸c c©u vËn dông theo sù híng dÉn GV. GV nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn . 2/ Hoạt động 2: GV: Gäi mét häc sinh lªn b¶ng vÏ h×nh. II.VËn dông: GV: Uèn n¾n söa sai cho häc sinh , yªu cÇu sè häc sinh Bµi 22: VËy ¶nh n»m c¸ch thÊu kÝnh 10 cm. cßn l¹i vÏ h×nh vµo vë. GV: Yªu vÇu häc sinh nghiªn cøu, thùc hiÖn ý cßn l¹i cña bµi tËp. HS: C¸ nh©n thùchiÖn ra giÊy nh¸p. GV: Qua s¸t uèn n¾n häc sinh thùc hiÖn, giä 1 hs lªn b¶ng. HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. HS NhËn xÐt bµi lµm trªn b¶ng . Bµi 23: GV: Nªu nhËn xÐt , kÕt lô©n.. a.VÏ h×nh b. AB=40cm; OA=120cm ; OF = 8cm; A ' B ' OA ' A 'B' hay OA ' =OA . (1) = AB OA AB Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 97.

(98) Trêng THCS Chu V¨n An GV: Gäi mét häc sinh lªn b¶ng vÏ h×nh. GV: Uèn n¾n söa sai cho häc sinh , yªu cÇu sè häc sinh cßn l¹i vÏ h×nh vµo vë. GV: Yªu vÇu häc sinh nghiªn cøu, thùc hiÖn ý cßn l¹i cña bµi tËp. HS: C¸ nh©n thùchiÖn ra giÊy nh¸p. GV: Qua s¸t uèn n¾n häc sinh thùc hiÖn, giä 1 hs lªn b¶ng. HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. HS NhËn xÐt bµi lµm trªn b¶ng . GV: Nªu nhËn xÐt , kÕt lô©n.. GV;Gäi hs tr¶ lêi. HS: đứng tại chỗ trả lời . GV: Gäi hs kh¸c nhËn xÐt. GV: KÕt luËn.. Gi¸o ¸n Lý 9 V× AB =OI nªn: A ' B ' OA ' FA ' OA ' − OF OA ' = = = = −1 AB OA OF OF OF OA ' A 'B' A' B' hay =1+ OA '=OF . (1+ ). OF AB AB (2) A' B' A' B' Tõ (1) vµ(2) suy ra : OA . =OF . 1+ AB AB OA A ' B ' A ' B' Hay . =1+ OF AB AB 120 A' B ' A' B ' . 1  AB Thay số , ta đợc : 8 AB A' B' 8 Hay = AB 112 8 8 A ' B '= . AB= . 40 ≈ 2. 86 cm 112 12. (. ). VËy ¶nh cao 2.86 cm. Bài 25 . c) Đó không phải là trộn ánh sáng đỏ với ánh sáng lam, mà là thu đợc phần còn lại của chùm sáng trắng sau khi đã cản lại tất cả những ánh sáng mà mỗi kính lọc đỏ hoặc lam có thể cản đợc. Bµi 26:. V× kh«ng cã ¸nh s¸ng mÆt trêi chiÕu vµo c©y, không có tác dụng sinh học của ánh sáng để duy trì sự sèng cña c©y.. 3.Híng dÉn häc sinh häc ë nhµ : Häc thuéc nh÷ng néi dung tr¶ lêi trong phÇn tù kiÓm tra. Xem lại cách làm bài tập trong giờ học đã thực hiện. VËn dung gi¶i c¸c bµi tËp cßn l¹i . ChuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 98.

(99) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. TuÇn : 14 tiÕt : 28. S : G:. Bµi tËp. I/ môc tiªu bµi häc : - Rèn kỹ năng xác định các từ cự của nam châm - Củng cố chiều của đờng sức từ - RÌn kü n¨ng vËn dông qui t¾c n¾m tay ph¶i II/ Chuẩn bị : Bảng phụ ghi đề bài tập III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ 1/ So s¸nh tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña thanh nam ch©m cã g× gièng vµ kh¸c nhau ? 2 / Qui t¾c n¾m tay ph¶i dïng lµm g× ? Ph¸t biÓu qui t¾c n¾m tay ph¶i ? 2/ Hoạt động 2 : Bài tập 1 + Xác định chiều đờng sức từ của thanh nam châm sau và cho biết dựa vào đâu xác định đợc :. N N + Yªu cÇu c¸NN nh©n HS tr¶ lêi. + Hai nam ch©m sau t¬ng t¸c víi nhau mét lùc nh thÕ nµo ?. S N N. I/ Bµi tËp 1 :. S. S. S. Kiến thức cần đạt. N NN N + Hai nam ch©m t¸c dông víi NNnhau mét lùc hót. N N. - C¸ nh©n HS tr¶ lêi 3/ Hoạt động 3 : Bài tập 2 - Treo môt kim nam châm thử gần ống dây có dòng điện chạy qua ( hình vẽ ). Khi đóng khoá K. a/ Xác đinh hai từ cực của ống dây ? b/ Kim nam châm bị hút hay đẩy ? Vì sao ?. II/ Bµi tËp 2 :. +Kim nam ch©m bÞ ®Èy v× tõ cùc b¾c cña èng d©y ë gÇn tõ cùc b¾c cña kim nam ch©m + Yêu cầu HS hoạt động nhóm 4/ Hoạt động 4 : Bài tập 3 Bµi tËp 3 : Treo mét kim nam ch©m thö gÇn èng d©y cã dòng điện chạy qua nh hình vẽ. Khi đóng khoá K ta thấy kim nam ch©m bÞ èng d©y hót vµo. a/ Xác định hai từ cực của ống dây ? b/ Xác định hai cực của nguồn điện ?. III/ Bµi tËp 3 : - Bªn ph¶i èng d©y lµ tõ cùc B¾c - Bªn tr¸i èng d©y lµ tõ cùc Nam - A : Lµ cùc (+) - B : lµ cùc (- ). - HS : Hoạt động nhóm Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 99.

(100) Trêng THCS Chu V¨n An. Gi¸o ¸n Lý 9. 5/ Hoạt động 5 : Bài tập trắc nghiệm - C¸ nh©n HS tr¶ lêi 1/Một nam châm vĩnh cửu có đặc tính nào dới đây? A.Khi bÞ cä x¸t th× hót c¸c vËt nhÑ B.Khi bÞ nung nãng lªn th× cã thÓ hót c¸c vôn s¾t C. Cã thÓ hót c¸c vËt b»ng s¾t D. Mét ®Çu cã thÓ hót, cßn ®Çu kia th× ®Èy c¸c vôn s¾t 2/ Tõ trêng kh«ng tån t¹i ë ®©u : A.Xung quanh nam ch©m B. Xung quanh dßng ®iÖn C. Xung quanh điện tích đứng yên D. Xung quanh Tr¸i §Êt 3/ Bµi tËp 25.5SBT 4/ Bµi tËp 25.7 5/ Bµi tËp 25.8. IV/ Bµi tËp 4 : 1/ C. 2/ C. 25.5 : D 25.9 : B 25.10 : B. 6/ Hoạt động 6 : Dặn dò : - Lµm hoµn chØnh tÊt c¶ bµi tËp phÇn Nam ch©m – Tõ trêng IV/ RKN : TUÇN : 31 TIÕT : 60. S : 08/ 04/ 11 G : 14/ 04/ 11. Sù trén c¸c ¸nh s¸ng mµu. I/ Mục tiêu bài học : 1/ Kiến thức : Nhận biết đợc rằng, khi nhiều ánh sáng màu đợc chiếu vào cùng một chỗ trên màn ảnh trắng hoặc đồng thời đi vào mắt thì chúng đợc trộn với nhau và cho một màu khác hẳn, có thể trộn một số ánh sáng màu thích hợp với nhau để thu đợc ánh sáng trắng 2/Kĩ năng:Tiến hành thí nghiệm để tìm ra qui luật trên màu ánh sáng. 3/Thái độ : Nghiêm túc, cẩn thận. II/ Chuẩn bị : HS Mỗi nhóm : 1 đèn chiếu có 3 cửa sổ và hai gơng phẳng, 1 màn ảnh,1 giá quang học, 1 bộ tấm läc mµu.. III/ Tổ chức hoạt động dạy và học : Hoạt động của giáo viên và học sinh 1/ hoạt động 1: a/ Bài cũ : - 1/ Nêu cách phân tích chïm ¸nh s¸ng tr¾ng thµnh nh÷ng chïm s¸ng mµu ? 2/-Qua phân tích ta thấy lăng kính đã nhuộm màu cho chùm sáng trắng thành các màu khác nhau đúng hay sai v× sao ? b/ Đặt vấn đề : Nh SGK. Kiến thức cần đạt. 2/ hoạt động 2: Kiến thức: Biết thế nào là trộn c¸c ¸nh s¸ng mµu - Hớng dẫn HS đọc tài liệu và quan sát thiết bị TN - GV : th«ng b¸o kh¸i niÖm trén c¸c as mµu ?. I/ ThÕ nµo lµ trén c¸c ¸nh s¸ng mµu víi nhau ? KÕt luËn : Trén ¸nh s¸ng mµu lµ chiÕu 2 hoÆc nhiÒu chùm sáng màu đồng thời lên cùng 1 chỗ trên 1 tấm mµn ch¾n mµu tr¾ng.. 3 / hoạt động 3: a/ Kiến thức : Biết kết quả của sự trén 2 ¸nh s¸ng mµu b/ Kỹ năng: Biết làm thí nghiệm và quan sát đợc màu của ánh sáng đã trộn - Tæ chøc cho HS lµm TN 1 SGK theo nhãm - Yêu cầu HS nhận xét về màu thu đợc - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 - Tõ TN yªu cÇu HS ph¸t biÓu kÕt luËn ?. II/ Trén hai ¸nh s¸ng mµu víi nhau : 1/ ThÝ nghiÖm C1: + Trộn ánh sáng màu đỏ, ánh sáng màu lục thì đợc ¸nh s¸ng mµu vµng +Trộn ánh sáng màu lam và ánh sáng màu đỏ thì đợc ¸nh s¸ng mµu hång nh¹t + Trộn ánh sáng màu lục với ánh sáng màu lam thu đợc ¸nh s¸ng mµu nân chuèi + Kh«ng cã c¸i gäi lµ ¸nh s¸ng mµu ®en. Bao giê trén hai ¸nh s¸ng mµu còng ra mét ¸nh s¸ng mµu kh¸c. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Trang 100.

(101) Trêng THCS Chu V¨n An 4/hoạt động 4:a/ Biết kết quả sự trộn 3 ánh sáng màu với nhau để đợc ánh sáng trắng b/ Kü n¨ng : BiÕt lµm thÝ nghiÖm - Híng dÉn HS lµm TN . - Y/C HS di chuyÓn dÇn mµn h×nh ra xa vµ q/ s¸t . - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2 ? - Gọi HS biểu diễn đờng đi của 3 chùm sáng màu lên b¶ng? - Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kÕt luËn . - Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kÕt luËn chung. 5/ hoạt động 5 : a/ Củng cố : - Thế nào là trộn các ¸nh s¸ng mµu víi nhau ? - Trén c¸c mµu nµo ta cã ¸nh s¸ng tr¾ng b/ VËn dông : Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 c/ DÆn dß : - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt - Lµm bµi tËp 53- 54 SBT. Gi¸o viªn : Lª ThÞ H¶i. Gi¸o ¸n Lý 9 2/ KÕt luËn : SGK trang 143 III/ trộn ba ánh sáng màu với nhau để đợc ¸nh sn¸g tr¾ng : 1/ ThÝ nghiÖm 2: C2: Trộn ba ánh sáng màu đỏ, lục và lam với nhau ta thu đợc ánh sáng trắng 2/ Kết luận : Trộn các ánh sáng đỏ, lục , lam với nhau một cách thích hợp ta sẽ đựơc ánh sáng trắng . - Trộn các ánh sáng có màu từ đỏ đến tím với nhau cũng sẽ đợc ánh sáng trắng.. IV/ VËn dông : -C3: TN này gọi là TN đĩa tròn Niu tơn. Do hiện tợng lu ảnh trên màng lới (võng mạc), nên nếu đĩa quay nhanh, mỗi điểm trên màng lới nhận đợc gần nh đồng thời ba thứ ánh sáng phản xạ từ ba vùng có các màu đỏ, lục, lam trên đĩa chiếu đến và cho ta cảm giác màu trắng.. Trang 101.

(102)

giao an vat ly 9 moi

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về