GA DIEN DAN DUNG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (335.24 KB, 50 trang )

(1)-Gi¸o ¸n sè 1: Ngµyso¹n: Ch¬ng më ®Çu Bµi 1: giíi thiÖu gi¸o dôc nghÒ ®iÖn d©n dông I. Mục đích: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Biết đợc vị trí, vai trò của điện năng và nghề điện dân dụng trong sản xuất và đời sèng. - Biết đợc triển vọng phát triển nghề điện dân dụng. - Biết đợc mục tiêu, nội dung chơng trình và phơng pháp học tập nghề điện dân dông. II.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. ổn định tổ chức lớp: 2. Néi dung bµi míi. Néi dung Hoạt động của thầy và trò I.VÞ trÝ, vai trß cña ®iÖn n¨ng H§1: T×m hiÓu vÞ trÝ, vai trß cña ®iÖn n¨ng vµ và nghề điện dân dụng trong nghề điện dân dụng trong sản xuất và đời sống. sản xuất và đời sống. GV: Em hãy liên hệ thực tế (xã hội và gia đình) 1.VÞ trÝ, vai trß cña ®iÖn n¨ng vµ cho biÕt vai trß cña nguån n¨ng lîng ®iÖn trong sản xuất và đời sống. năng trong sản xuất và đời sống xã hội?. - Nguån ®iÖn n¨ng cã vÞ trÝ quan GV:NÕu mÊt ®iÖn th× c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, ®iÖn tö trọng cho sự phát triển mà còn trong gia đình sẽ nh thế nào? quá trình sản xuất cần thiết cho sự ổn định kinh tế, sẽ làm sao? ảnh hởng dến đời sống thu nhập của x· héi vµ chÝnh trÞ trong mçi con ngêi ntn? quèc gia. HS: tr¶ lêi - Vai trß cña ®iÖn n¨ng: GV: gîi ý vµ tæng kÕt c¸c vai trß chÝnh. + Là nguồn động lực chủ yếu cho sản xuất và đời sống. GV: H·y cho biÕt vÞ trÝ cña nghÒ ®iÖn d©n dông? + Nhê cã ®iÖn n¨ng mµ c¸c thiÕt GV: giíi thiÖu c¸c nhãm nghÒ cña nghÒ §iÖn bị điện, điện tử mới làm việc đợc. + Nâng cao năng xuất lao động, cải thiện đời sống. Góp phần thóc ®Èy khoa häc kü thuËt ph¸t GV: NghÒ ®iÖn d©n dông gåm c¸c nhãm nghÒ triÓn. nhá nµo? C¸c nhãm nghÒ nµy cã vai trß g×? 2. VÞ trÝ vai trß cña nghÒ ®iÖn HS: tr¶ lêi theo gîi ý cña GV d©n dông. - Lµ mét trong nhiÒu nghÒ cña nghµnh ®iÖn. Nghµnh ®iÖn cã c¸c nhãm nghÒ sau: H§2. T×m hiÓu TriÓn väng cña nghÒ §iÖn d©n + S¶n xuÊt truyÒn t¶i vµ ph©n dông. phèi ®iÖn n¨ng. GV: Theo em, nghÒ ®iÖm cã triÓn väng ph¸t triÓn + ChÕ t¹o vËt t thiÕt bÞ ®iÖn. kh«ng? V× sao? + Đo lờng, điều khiển, tự động HS: trả lời theo gợi ý của giáo viên. ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Gi¸o viªn tæng kÕt theo néi dung. + Sửa chữa thiết bị điện, mạng GV: Để phục vụ CNH- HĐH đất nớc cần phát điện, đồng hồ đo. triÓn nghÒ §iÖn vµ nghÒ §iÖn d©n dông. - NghÒ ®iÖn d©n dông cã c¸c H¬n n÷a, Khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn lµm xuÊt nghÒ sau: hiện nhiều thiết bị điện, đồ dùng điện. Vì vậy, + Lắp đặt mạng điện nhỏ và nghề điện dân dụng phải phát triển để phục vụ sự m¹ng ®iÖn sinh ho¹t. ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt. + Lắp đặt đồ dùng điện. + B¶o dìng, vËn hµnh , söa H§3. T×m hiÓu môc tiªu, néi dung ch¬ng tr×nh ch÷a, kh¾c phôc sù cè. gi¸o dôc nghÒ ®iÖn d©n dông Nh vËy nghÒ ®iÖn d©n dông GV: Tr×nh bµy môc tiªu theo SGK đóng vai trò quan trọng, góp phần thúc đẩy CNH- HĐH đất nớc đồng thời góp phần nâng GV: Trình bày mục tiêu theo SGK.

(2) cao đời sống con ngời. II. TriÓn väng cña nghÒ §iÖn d©n dông. - Cần phát triển để phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đất nớc. - Cần phát triển để phát triển nghµnh ®iÖn. Cần phát triển để đo thị hoá n«ng th«n vµ x©y dùng nhµ cöa. - Cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kh«ng chØ ë thµnh thÞ mµ cßn ë n«ng th«n, miÒn nói - Cần phát triển để phát triển khoa häc kü thuËt. Nh vËy: NghÒ ®iÖn d©n dông rÊt có triển vọng trong tơng lai, để phục vụ đời sống con ngời.. H§ 4. T×m hiÓu Ph¬ng ph¸p häc tËp nghÒ ®iÖn d©n dông GV: yêu cầu học sinh đọc nội dung điều 28.2 SGK ghi râ.. GV: lÊy vÝ dô SGK III. Môc tiªu, néi dung ch¬ng tr×nh gi¸o dôc nghÒ ®iÖn d©n dông. 1. Môc tiªu a. KiÕn thøc: b. Kü n¨ng: c. Thái độ . 2. Néi dung ch¬ng tr×nh nghÒ ®iÖn d©n dông (105 tiÕt) Gồm 7 chủ đề: - Më ®Çu - An toàn lao động trong nghÒ ®iÖn. - §o lêng ®iÖn - M¸y biÕn ¸p - §éng c¬ ®iÖn - M¹ng ®iÖn trong nhµ - T×m hiÓu nghÒ ®iÖn d©n dông. VI. Ph¬ng ph¸p häc tËp nghÒ ®iÖn d©n dông - Häc sinh ph¶i: + Chủ động, chống thói quen thụ động + Chủ động tích cực tiếp thu kiÕn thøc + VËn dông lý thuÕt vµo thùc tÕ. 1. HiÓu râ môc tiªu bµi häc tríc khi häc bµi míi. - Môc tiªu kiÕn thøc - Môc tiªu kü n¨ng. - Mục tiêu thái độ. 2. TÝch cùc tham gia x©y dùng c¸ch häc theo cÆp theo nhãm. - Khi d¹y thùc hµnh gi¸o viªn cÇn ph©n cÆp, nhãm gióp häc. GV: lÊy vÝ dô SGK. GV: Trình bày phiếu đánh giá cho học học sinh biết tiêu chí đánh giá cho điểm thùc hµnh §iÓm Thang Tiªu chÝ ®iÓm 1.ChuÈn bÞ thùc hµnh 1 2. Quy tr×nh 1 3. Yêu cầu cần đạt đợc. 7 yªu cÇu1... yªu cÇu 2..... .................... 4. Thái độ - An toàn lao động 1 - VÖ sinh m«i trêng 5. Tæng 10. sinh để mét bµi §iÓm (VD) 1 0.5 5. 1 7.5.

(3) sinh chủ động, hỗ trợ lẫn nhau. 3. Chó träng ph¬ng ph¸p häc thùc hµnh. - Nghiên cứu mục tiêu để xác định kỹ năng cần đạt đợc sau bài häc. - Xác định tiêu chí đánh giá thông qua phiếu đánh giá: - CÇn hiÓu quy tr×nh tæng thÓ tríc khi ®i vµo c«ng ®o¹n. - Chó ý quan s¸t, gi¸o viªn ph©n tÝch thùc hiÖn thao t¸c mÉu nh÷ng kü n¨ng míi. + Thao t¸c mÉu cña gi¸o viªn . + Liªn hÖ thao t¸c víi c«ng viÖc tríc ®©y. + Nh÷ng ®iÒu gi¸o viªn lu ý vÒ c¸c lçi häc sinh thêng m¾c. - Có thói quen kiểm tra đánh giá c«ng viÖc cña m×nh. - Tích cực chủ động học tập thực hµnh.. 3.Cñng cè: - Em h·y cho biÕt nghÒ §iÖn cã triÓn väng g× trong t¬ng lai? - Em h·y cho biÕt nghÒ §iÖn d©n dông cã triÓn väng g× trong t¬ng lai? - Em h·y kÓ néi dung cña NghÒ DiÖn d©n dông? 4. Híng dÉn häc sinh häc bµi. - Cần nắm đợc cá nội dung chÝnh. - §äc tríc bµi 2 (SGK) IV. Tổng kết đánh giá. C©u hái: 1.Tr×nh bµy vÞ trÝ, vai trß vµ triÓn väng ph¸t triÓn cña nghÒ §iÖn d©n dông? 2. Em h·y nªu mét sè ý kiÕn c¸ nh©n vÒ ph¬ng ph¸p häc tËp nghÒ ®iÖn d©n dông.. Gi¸o ¸n sè 2 Ngµy so¹n: ...................... Bài 2: an toàn lao động trong giáo dục nghề điện dân dụng I. Mục đích: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: 1. KiÕn thøc: - Biết đợc những nguyên nhân thờng gây tai nạ lao động trong nghề điện dân dụng. - Hiểu đợc tầm quan trọng, sự cần thiết của việc thực hiện nguyên tăc an toàn lao động trong nghề điện dân dụng. - Biết đợc các nguyên tắc đảm bảo an toàn..

(4) 2. Kü n¨ng: - Thực hiện đúng những nguyên tắc đảm bảo an toàn trong nghề điện dân dụng. 3. Thái độ: - Nghiêm túc thực hiện những biện pháp đảm bảo an toàn lao động trong khi học tập vµ thùc hµnh II.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Bµi cò: C©u 1: Em h·y cho biÕt nghÒ §iÖn d©n dông cã triÓn väng g× trong t¬ng lai? C©u 2: Em h·y kÓ néi dung cña NghÒ DiÖn d©n dông? 3. Néi dung bµi míi. Đặt vấn đề: Thế nào là an toàn lao động, lao động điện? để đề phòng tai nạn điện ta lµm thÕ nµo? §Ó gi¶i quyÕt cau hái ta häc bµi míi. Néi dung I. Nguyªn nh©n g©y tai n¹n trong nghÒ ®iÖn d©n dông 1. Tai n¹n ®iÖn. - Tai nạn điện là ngời là ngời lao động bị điện giật gây nguy hiểm đến tính mạng - C¸c nguyªn nh©n g©y tai n¹n: + Kh«ng c¾t ®iÖn khi söa ch÷a. + V« ý ch¹m vµo bé phËn mang dßng ®iÖn. + §å dïng bÞ rß ®iÖn. + Vi ph¹m kho¶ng c¸ch an toµn cña líi ®iÖn cao thÕ vµ tr¹m biÕn ¸p. + §iÖn ¸p bíc: lµ ®iÖn ¸p gi÷a 2 ch©n ngêi khi đứng ở vùng nhiễm điện. 2. Nguyªn nh©n kh¸c. - Tai n¹n do lµm viÖc vÒ ®iÖn trªn cao. - Tai n¹n do thùc hiÖn c«ng viÖc c¬ khÝ: khoan, đục khi lắp đặt thiết bị . II. Một số biện pháp an toàn lao động trong nghÒ ®iÖn d©n dông. 1. Các biện pháp chủ động phòng chống tai n¹n ®iÖn. - Che chắn, đảm bảo khoảng cách an toàn víi c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. - §¶m b¶o tèt vÒ c¸ch ®iÖn. - Sö dông ®iÖn ¸p thÊp, ®iÖn ¸p c¸ch ly. - Sö dông biÓn b¸o, Ýn hiÖu nguy hiÓm. - Sö dông ph¬ng tiÖn phßng hé an toµn. 2. Thùc hiÖn an toµn trong phßng thùc hµnh hoÆc ph©n xëng s¶n xuÊt. a. Phßng thùc hµnh hoÆc ph©n xëng s¶n xuất phải đạt tiêu chuẩn an toàn lao động. b. Sử dụng dụng cụ bảo hộ lao động khi làm viÖc. c. Thùc hiÖn nguyªn t¾c an toµn. 3. Nối đất bảo vệ. - CÊp III. Kh«ng ¸p dông biÖn ph¸p b¶o vÖ. - CÊp II: Cã c¸ch ®iÖn t¨ng cêng thªm . - CÊp I vµ OI: + Nối đất bảo vệ + Nèi trung tÝnh b¶o vÖ Mạng trung tính nối đất. + C¸ch thùc hiÖn + Cọc nối đất. Hoạt động của thầy và trò H§1: T×m hiÓu Nguyªn nh©n g©y tai n¹n trong nghÒ ®iÖn d©n dông Hỏi? Tai nạn lao động là gì? Tai n¹n ®iÖn lµ g×? HS: tr¶ lêi theo gîi ý . Hái? Cho biÕt c¸c nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n ®iÖn? HS tr¶ lêi theo gîi ý. Ngoµi c¸c nguyªn nh©n trªn cßn nguyªn nhân nào khác khi tiến hành lắp đặt đờc dây, thực hiện công đoạn lắp đặt cơ khí? H§2: T×m hiÓu Mét sè biÖn ph¸p an toµn lao động trong nghề điện dân dụng. Hái? §Ó tr¸nh bÞ tai n¹n ®iÖn ta ph¶i lµm g×? HS: tr¶ lêi. Hái? §Ó tr¸nh bÞ tai n¹n ®iÖn trong phßng thùc hµnh vµ trong ph©n xëng s¶n xuÊt ta ph¶i lµm g×? HS: tr¶ lêi. Hỏi? Với máy điện ta cần phải nối đất bảo vÖ? T¹i sao?.

(5) + T¸c dông b¶o vÖ. 4. Cñng cè. GV: yªu cÇu HS tr×nh bµy nguyªn nh©n g©y ta n¹n , vµ biÖn ph¸p an toµn. 5. híng dÉn häc bµi. - HS cÇn n¨m v÷ng néi dung chÝnh. - §äc tríc bµi kh¸i niÖm chumng vÒ ®o lêng ®iÖn GV: Yêu cầu HS đọc kiên thức bổ sung SGK: “ Mức độ tác động của dòng điện đối với cơ thể ngời” C©u hái: 1. Nªu mét sè nguyªn nh©n g©y tai n¹n ®iÖn. 2. Trình bày một số biện pháp bảo vệ an toàn điện trong việc sử dụng đồ dùng điện. 3. Tr×nh bµy mét sè biÖn ph¸p an toµn ®iÖn trong söa ch÷a ®iÖn. Gi¸o ¸n sè 3: Ngµy so¹n:....................... Bµi 3: Kh¸i niÖm chung vÒ ®o lêng ®iÖn I. Mục đích: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: 1. KiÕn thøc: - Biết đợc vai trò của đo lờng điện trong nghề điện dân dụng - BiÕt ph©n lo¹i c«ng dông, cÊu t¹o cña dông cô ®o lêng ®iÖn . 2. Kü n¨ng: - Nhận biết đợc các dụng cụ đo lờng điện. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc,tÝch cùc tiÕp thu kiÕn thøc. II.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 4. ổn định tổ chức lớp: 5. Bµi cò: C©u 1: Tr×nh bµy nguyªn nh©n g©y tai n¹n, vµ biÖn ph¸p an toµn. 6. Néi dung bµi míi. Đặt vấn đề: Đo lờng các đại lợng để làm gì? Để giải quyết vấn đề trên ta vào bài mới. Néi dung I. Vai trò quan trọng của đo lờng đối víi nghÒ ®iÖn d©n dông 1. Kh¸i niÖm ®o lêng: §o lêng lµ qu¸ trình đánh giá định lợng về đại lợng cần đo.So sánh đại lợng điện với đại lợng làm đơn vị. 2. Vai trß cña ®o lêng ®iÖn. - Xác định đợc vai trò các đại lợng trong m¹ch. - Ph¸t hiÖn h háng x¶y ra trong thiÕt bÞ vµ m¹ch ®iÖn . - §¸nh gi¸ chÊt lîng cña m¸y ®iÖn sau khi đại tu, sửa chữa, bảo dỡng. II. Ph©n lo¹i c¸c dông cô ®o lêng ®iÖn. 1. Theo dông cô ®o - V«n kÕ. V. Hoạt động của thầy và trò HĐ1:Tìm hiểu vai trò của đo lờng đối víi nghÒ ®iÖn d©n dông. GV: ThÕ nµo lµ ®o lêng ®iÖn? HS: tr¶ lêi. GV: Đo lờng đống vai trò gì đối với nghÒ ®iÖn d©n dông? HS: tr¶ lêi. H§2: T×m hiÓu ph©n lo¹i dông cô ®o lêng. GV: theo dông cô ®o cã lo¹i nµo?.

(6) - AmpekÕ. A. - Wo¸tkÕ - C«ng t¬ 2.Theo nguyªn lý lµm viÖc KWh - Tõ ®iÖn. A - §iÖn tõ. - Điện động - C¶m øng. Ngoµi ra: - Theo cÊp chÝnh x¸c: 8 cÊp 0,05; 0,1; 0,2;1; 2; 1,5; 2,5; 4 - Theo lo¹i dßng ®iÖn: + Dßng mét chiÒu. + Dång xoay chiÒu. - Theo vị trí đặt dụng cụ: + §Æt n»m ngang. + Đặt thẳng đứng. + đặt nằm nghiêng một góc III. CÊp chÝnh x¸c - Sai số tuyệt đối: Độ chênh lệch giữa giá trị đọc đợc và giá trị thực. - CÊp chÝnh x¸c: TØ sè gi÷a sai sè tuyệt đối và giá trị lớn nhất của thang ®o tÝnh theo phÇn tr¨m. IV. CÊu t¹o chung cña dông cô ®o lêng. 2 phÇn chÝnh: - C¬ cÊu ®o. - M¹ch ®o Ngoµi ra: - Lß xo - Bé phËn c¶n dÞu - Kim chØ thÞ, mÆt sè.. GV: theo nguyªn lý lµm viÖc cã nh÷ng lo¹i nµo?. H§3: T×m hiÓu vÒ cÊp chÝnh x¸c. GV: CÊp chÝnh x¸c lµ g×? HS: tr¶ lêi.. H§4: T×m hiÓu cÊu t¹o chung cña dông cô ®o lêng. Hái: cÊu t¹o chung cña dông cô ®o lêng cã 2 phÇn chÝnh. GV giíi thiÖu cho HS hiÓu râ.. 4. Cñng cè: Nêu công dụng của đồng hồ đo điện trong nghÒ ®iÖn d©n dông ? 5. Híng dÉn häc bµi. - Lµm bµi tËp SGK - §äc néi dung bµi thùc hµnh 4. Gi¸o ¸n sè 4. Ngµy so¹n:....................... Bµi 3: thùc hµnh: ®o dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p xoay chiÒu I. Mục đích: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: 1. KiÕn thøc: - §o dßng ®iÖn b»ng ampe kÕ xoay chiÒu - §o ®iÖn ¸p b»ng von kÕ xoay chiÒu. 2. Kü n¨ng: - Thực hiện đúng quy trình bài thực hành. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc,tÝch cùc lµm thùc hµnh. - Đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trờng II. ChuÈn bÞ.

(7) - Nguån ®iÖn xoay chiÒu.U=220v - AmpekÕ, v«n kÕ kiÓu ®iÖn tõ, ampe kÕ cã thang ®o 1A, v«n kÕ cã thang ®o 300v. - 3 bóng đèn 220v- 60W; 1 công tắc 5A II.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 7. ổn định tổ chức lớp: 8. Bµi cò: C©u 1: Lµm bµi tËp 2, 3 s¸ch gi¸o khoa 9. Néi dung bµi míi. III. Néi dung vµ tr×nh tù thùc hµnh Giíi thiÖu môc tiªu vµ yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: - Gi¸o viªn nªu môc tiªu bµi thùc hµnh. - Giáo viên cho học sinh tự đọc bài, sau đó trả lời một số câu hỏi về nội quy thực hµnh. - Nêu yêu cầu đánh giá kết quả thực hành của học sinh. Néi dung 1. §o dßng ®iÖn xoay chiÒu a. Sơ đồ đo . hình vẽ A K ~ 220 V. X. X. X. - Ví dụ trên sơ đồ hình vẽ, công suất của 3 bóng đèn là 3x60 = 180W Dßng ®iÖn lµ: I = P = 180 =0,87A U 220 nªn chän ampe kÕ cã thang ®o 1A b. Tr×nh tù tiÕn hµnh * Bíc 1: - Nối dây theo sơ đồ hình vẽ. - Đóng công tắc K, đọc và ghi chỉ số ampe kÕ vµo b¶ng h×nh 4-1. - C¾t c«ng t¾c k. * Bíc 2: - Tháo 1 bóng đèn. - Đóng công tắc K, đọc và ghi chỉ số ampe kÕ vµo b¶ng h×nh 4-1. - C¾t c«ng t¾c k. * Bíc 3: - Tháo tiếp 1 bóng đèn. - Đóng công tắc K, đọc và ghi chỉ số ampe kÕ vµo b¶ng h×nh 4-1. - C¾t c«ng t¾c k. 2. §o ®iÖn ¸p xoay chiÒu a. Sơ đồ đo.. X. Hoạt động của thầy và trò H§1: §o dßng ®iÖn xoay chiÒu Gv híng dÉn HS quan s¸t m¹ch ®iÖn thùc hµnh: + GV: M¹ch ®iÖn gåm nh÷ng phÇn tö nào? kể tên các phần tử đó. + Các phần tử đợc nối với nhau nh thế nµo? GV: hớng dẫn học sinh tính I để chọn Ampe kÕ ®o.. GV hớng dẫn HS làm theo trình tự từ bớc 1 đến bớc 3.. H§ 2: §o ®iÖn ¸p xoay chiÒu. Gv híng dÉn HS quan s¸t m¹ch ®iÖn thùc hµnh: + GV: M¹ch ®iÖn gåm nh÷ng phÇn tö nào? kể tên các phần tử đó. + Các phần tử đợc nối với nhau nh thế nµo? GV: Híng dÉn HS chän v«n kÕ . Chó ý thang ®o cho v«n kÕ thÝch hîp. VD: để đo điện áp 220V nên chọn thang ®o 300V GV híng dÉn HS lµm theo tr×nh tù tõ b-.

(8) * Bíc 1: ớc 1 đến bớc 3. - Nối dây theo sơ đồ hình vẽ. - Đóng công tắc K, đọc và ghi chỉ số Vôn kÕ vµo b¶ng h×nh 4-2. - C¾t c«ng t¾c k. * Bíc 2: - Tháo 1 bóng đèn. - Đóng công tắc K, đọc và ghi chỉ số vôn kÕ vµo b¶ng h×nh 4-2. - C¾t c«ng t¾c k. IV. Tổng kết, đánh giá. - HS tự đánh giá và đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí sau: 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ. 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. ý thức thực hiện an toàn lao động. 4. ý thøc thùc hiÖn gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng. 5. KÕt qu¶ thùc hµnh: - KÕt qu¶ ®o dßng ®iÖn xoay chiÒu. - KÕt qu¶ ®o ®iÖn ¸p xoay chiÒu. GV tæng kÕt vµ nhËn xÐt giê häc thùc hµnh. GV:yêu cầu HS đọc phần kiến thức bổ sung SGK: “Giíi thiÖu c¬ cÊu ®o kiÓu ®iÖn tõ” GV: yªu cÇu häc sinh häc theo c©u hái. 1. Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña c¬ cÊu ®o kiÓu ®iÖn tõ. 2. Nêu các đặc tính sử dụng của cơ cấu đo kiểu điện từ. 3. Em h·y cho biÕt c¸ch ®o dßng ®iÖn xoay chiÒu vµ ®iÖn ¸p xoay chiÒu. B¶ng h×nh 4-1. ®o dßng ®iÖn xoay chiÒu Tr×nh tù thÞ nghiÖm LÇn 1. KÕt qu¶ tÝnh. KÕt qu¶ ®o. LÇn 2 LÇn 3. B¶ng h×nh 4-1. §o ®iÖn ¸p xoay chiÒu Tr×nh tù thÞ nghiÖm LÇn 1. KÕt qu¶ tÝnh. KÕt qu¶ ®o. LÇn 2 Gi¸o ¸n sè 5 Ngµy so¹n:....................... Bµi 5: thùc hµnh: ®o c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Đo đợc công suất gián tiếp qua đo dòng điện và điện áp . - Đo đợc công suất trực tiếp bằng oát kế. - Kiểm tra và hiệu chỉnh đợc công tơ điện. II. ChuÈn bÞ - V«n kÕ ®iÖn tõ 300v, ampe kÕ ®iÖn tõ 1A, o¸t kÕ, c«ng t¬ mét pha. - 3 bóng đèn 220v-60W, 1 công tắc 5A. - Phụ tải để đo điện năng tiêu thụ cuả mạch điện ( công suất khoảng 800-1000W)..

(9) - K×m, tua vÝt, bót thö ®iÖn, d©y dÉn. - §ång hå bÊm d©y. III. Néi dung vµ tr×nh tù thùc hµnh Giíi thiÖu môc tiªu vµ yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: - Gi¸o viªn nªu môc tiªu bµi thùc hµnh. - Giáo viên cho học sinh tự đọc bà, sau đó trả lời một số câu hỏi về nội quy thực hµnh. - Nêu yêu cầu đánh giá kết quả thực hành của học sinh. Néi dung Hoạt động 1: Đo công suất bằng vôn kế vµ ampe kÕ. - Mắc mạch điện thực hành theo sơ đồ h×nh trªn. A K. Ph¬ng ph¸p Gv híng dÉn HS quan s¸t m¹ch ®iÑn thùc hµnh: + GV: M¹ch ®iÖn gåm nh÷ng phÇn tö nào? kể tên các phần tử đó. + Các phần tử đợc nối với nhau nh thế nµo? Hỏi? Tính công suất của mạch điện đó? V X X X ~ 220 V - Tõ c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt m¹ch ®iÖn, gi¸o viªn híng dÉn häc sinh c¸ch ®o gi¸n tiÕp c«ng suÊt trong m¹ch ®iÖn - Mắc mạch điện thực hành theo sơ đồ. xoay chiều thuần tuý điện trở bằng vôn Đóng công tắc K, đọc và ghi giá trị ampe kế và ampe kế theo sơ đồ mạch điện nh kÕ vµ v«n kÕ råi tÝnh c«ng suÊt P = UI, h×nh vÏ. kết quả thu đợc ghi vaog bảng Hình 5-1. GV hớng dẫn HS làm theo trình tự sau: - Cắt công tắc K, tháo bớt 1 bóng đèn rồi đóng công tắc K, đọc giá trị ampe kế và v«n kÕ råi tÝnh c«ng suÊt P = UI, kÕt qu¶ thu đợc ghi vaog bảng Hình 5-1. - Cắt công tắc K, tháo bớt 1 bóng đèn nữa rồi đóng công tắc K, đọc giá trị ampe kế vµ v«n kÕ råi tÝnh c«ng suÊt P = UI, kÕt quả thu đợc ghi vao bảng Hình 5-1. Hoạt động 2: Tìm hiểu oát kế a. CÊu t¹o o¸t kÕ: - PhÇn tÜnh: Lµ cuén d©y cã tiÕt diÖn línm¾c nèi tiÕp víi m¹ch cÇn ®o, gäi lµ cuén dßng ®iÖn - Phần động: là cuộn dây có tiết diện nhỏ m¾c song song víi m¹ch cÇn ®o, gäi lµ cuén ®iÖn ¸p. Ngoµi ra, cßn cã lß xo ph¶n, kim, bé phËn c¶n dÞu. b. Nguyªn lý lµm viÖc Theo sơ đồ: qua cuộn dòng điện có dòng ®iÖn t¶i, vµ qua cuén ®iÖn ¸p cã cã dßng ®iÖn iv tØ lÖ víi ®iÖn ¸p u. M« men quay do tác động của từ trờng do 2 dòng điện sinh ra tØ lÖ víi u.i lµ c«ng suÊt cÇn ®o.. IV. * I* U. T¶i. GV giảng giải để HS hiểu rằng, đo công suÊt cña m¹ch ®iÖn cã thÓ sö dông v«n kÕ vµ ampe kÕ, nhng thuËn tiÖn h¬n c¶ lµ dïng o¸t kÕ. GV chia líp thµnh c¸c nhãm thùc hµnh (4 -5HS) - C¸c nhãm nhËn thiÕt bÞ dông cô thùc hµnh. - GV híng dÉn HS t×m hiÓu cÊu t¹o cña o¸t kÕ. + Đọc và giải thích các ký hiệu đợc ghi trên mặt đồng hồ. + Xác định các đầu nối của oát kế. GV lu ý cho HS: Oát kế điện động có cùc tÝnh cña cuén dßng ®iÖn vµ cuén điện áp. Khi nối đúng cực tính nghĩa là nèi nh h×nh 5 -2, o¸t kÕ sÏ chØ thuËn. NÕu o¸t kÕ chØ ngîc cÇn tr¸o ®Çu d©y cña cuén dßng ®iÖn hoÆc cuén ®iÖn ¸p..

(10) Hoạt động 3: Đo công suất của mạch điện b»ng o¸t kÕ. - Mắc mạch điện thực hành theo sơ đồ - GV hớng dẫn HS thực hành theo quy h×nh 5-2. tr×nh kÕt qu¶ ghi vµo b¶ng 5-2. - Đọc giá trị đo đợc trên oát kế và so sánh với giá ttrị tính đợc ở hoạt động 1. IV. I ** U. T¶i. Hoạt động 4: Kiểm tra công tơ điện. KWh. U. ~. K. A. V. X. KiÓm tra c«ng t¬ ®iÖn. KiÓm tra h»ng sè c«ng t¬. KiÓm tra hiÖn tîng tù quay cña c«ng t¬.. KÕt qu¶ C¸ch kh¾c phôc KÕt qu¶ ®o vµ tÝnh nhá h¬n h»ng sè cho trên mặt đồng hå KÕt qu¶ ®o vµ tÝnh lín h¬n h»ng sè cho trên mặt đồng hå. Lu ý: Cũng nh oát kế điện động, công tơ kiểu cảm ứng cũng có cực tính. Nếu đĩa nh«m quay ngîc chøng tá cùc tÝnh cña cuén dßng ®iÖn hoÆc cuén ®iÖn ¸p sai, cÇn tr¸o l¹i mét trong 2 cuén d©y. - GV híng dÉn HS c¸ch kiÓm tra hiÖn tîng tù quay cña c«ng t¬. - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. - GV kiÓm tra l¹i vµ gi¶i thÝch nguyªn nh©n cña hiÖn tîng tù quay trªn. Hái: H·y gi¶i thÝch ý nghÜa cña sè liÖu kü thuËt ghi trªn mÆt c«ng t¬: 60 vßng/KWh. Trªn mÆt c«ng t¬ ngêi ta cho h»ng sè công tơ là: 1kWh = 60 vòng đó là số vòng quay của đĩa ứng với điện năng tiªu thô 1kWh - Dùng đồng hồ bấm dây để đếm số vòng quay của đĩa trong khoảng thời gian. Từ số vòng quay của đĩa sẽ tính đợc hằng số công tơ. Kết quả đo và tính đợc ghi vào bảng 5-3. GV cÇn lu ý HS: Trong thùc tÕ viÖc chỉnh định công tơ là trách nhiệm của c¬ quan ph©n phèi ®iÖn. Nhng c¸c em ph¶i biÕt.. - GV híng dÉn HS tr×nh tù tiÕn hµnh thùc hµnh. - Lu ý HS vÒ phô t¶i cña néi dung thùc hành. Cần có công suất đủ lớn để cho c«ng t¬ quay trong thêi gian cho phÐp. Hoạt động 5: Đo điện năng tiêu thụ. + Bíc 1: Nèi m¹ch ®iÖn thùc hµnh theo - GV hái HS cßn th¾c m¾c nµo cÇn gi¶i đáp. sơ đồ hình 5-4 - Híng dÉn HS thùc hµnh bíc 1..

(11) KWh. Hái? H·y nªu tªn c¸c phÇn tö cña m¹ch ®iÖn. GV tạm dừng hoạt động thực hành cảu HS trong vài phút để trả lời câu hỏi. Mục đích của câu hỏi này là để HS xác định các phần tử của sơ đồ mạch điện, trong đó nhấn mạnh một lần nữa về phụ t¶i. - GV híng dÉn HS thùc hµnh bíc 2. HS tÝnh, so s¸nh vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ víi GV. GV yªu cÇu HS nªu nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc vµo b¶ng sau:. - Bíc 2: §o ®iÖn n¨ng tiªu thô cña m¹ch ®iÖ. C¸c nhiÖm vô thùc hµnh gåm: - §äc vµ ghi chØ sè c«ng t¬ tríc khi ®o. - Quan s¸t hiÖn tîng lµm viÖc cña c«ng t¬. - Ghi chØ sè c«ng t¬ sau khi ®o 30 phót vµo b¶ng 5-4. - TÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô cña t¶i. GV yªu cÇu HS ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 5-4 IV. Tổng kết, đánh giá. - HS tự đánh giá và đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí sau: 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ. 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. ý thức thực hiện an toàn lao động. 4. ý thøc thùc hiÖn gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng. 5. KÕt qu¶ thùc hµnh: - KÕt qu¶ ®o c«ng suÊt. - KÕt qu¶ ®o ®iÖn n¨ng tiªu thô. GV tæng kÕt vµ nhËn xÐt giê häc thùc hµnh. C©u hái. 1. H·y cho biÕt c¸ch ®o c«ng suÊt trong m¹ch ®iÖn. 2. Trình bày nguyên lý hoạt động của công tơ điện. 3. C¸ch kiÓm tra hiÖn tîng tù quay cña c«ng t¬ ®iÖn nh thÕ nµo? 4. Nêu cách xác định hằng số công tơ điện và hiệu chỉnh hằng số công tơ điện.. PhiÕu b¸o c¸o thùc hµnh Bµi ®o c«ng suÊt vµ ®o ®iÖn n¨ng Hä vµ tªn: ...................................................................líp............................... B¶ng 5-1. §o c«ng suÊt b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ.

(12) Tr×nh tù thÝ U(V) nghiÖm LÇn 1. I(A). P=U.I(W). LÇn 2 LÇn 3. B¶ng 5-2. §o c«ng suÊt b»ng o¸t kÕ Tr×nh tù thÝ nghiÖm LÇn 1. KÕt qu¶ ®o (W). LÇn 2 LÇn 3. B¶ng 5-2. KiÓm tra h»ng sè c«ng t¬ Tr×nh tù. U(V). I(A). P=U.I(W). Sè vßng quay trong 1 phót (N). §ãng c«ng t¾c K. H»ng sè c«ng t¬ C=. N P.t. B¶ng 5-4. §o ®iÖn n¨n tiªu thô ChØ sè c«ng t¬ tríc khi ®o. ChØ sè c«ng t¬ sau khi ®o. Sè vßng quay. §iÖn n¨ng tiªu thô. Gi¸o ¸n sè 6 Ngµy so¹n:....................... Bµi 6: thùc hµnh: Sö dông v¹n n¨ng kÕ I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Đo đợc điện trở bằng vạn năng kế . - Phát hiện đợc h hỏng trong mạch điện bằng vạn năng kế. II. ChuÈn bÞ - 1 v¹n n¨ng k. - Mét sè ®iÖn trë nèi thµnh b¶ng m¹ch. - Nguån ®iÖn xoay chiÒu 220v. III. Néi dung vµ tr×nh tù thùc hµnh Giíi thiÖu môc tiªu vµ yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: - Gi¸o viªn nªu môc tiªu bµi thùc hµnh. - Giáo viên cho học sinh tự đọc bài, sau đó trả lời một số câu hỏi về nội quy thực hµnh. - Nêu yêu cầu đánh giá kết quả thực hành của học sinh. Néi dung Hoạt động của thầy và trò I. Sử dụng vạn năng kế đo điện trở Hoạt động 1: Sử dụng vạn năng kế đo điện.

(13) Quy tr×nh thùc hµnh: -Bíc 1: T×m hiÓu c¸ch sö dông v¹n n¨ng kÕ vµ b¶ng ®o ®iÖn trë vµ 2 que ®o * CÊu t¹o cña v¹n n¨ng kÕ. 1. VÝt chØnh kh«ng 2. Kho¸ chuyÓn m¹ch 3. §Çu ®o 4. §Çu ®o chung COM 5. §Çu ra 6. Nóm chØnh kh«ng cña «m kÕ. 7. MÆt tríc 8. Kim chØ.. +T×m hiÓu b¶ng m¹ch ®o ®iÖn trë. (H×nh 6-2). trë Chú ý: Chỉ đợc sử dụng vạn năng kế đo điện trở khi biết chắc chắn mạch đã cắt điện. GV: Dùng đồng hồ vạn năng kế cho học sinh quan sát để mô tả cấu tạo ngoài của vạn năng kế. Sâu đó GV giới thiệu và nêu vai trò cña tõng chi tiÕt. * T×m hiÓu c¸c nóm ®iÒu chØnh trªn mÆt đồng hồ cho thích hợp với đại lợng cần ®o( dßng ®iÖn, ®iÖn ¸p mét chiÒu hay ®iÖn ¸p xoay chiÒu, ®iÖn trë) * GV: cần lấy ví dụ để HS biết cách xác định giá trị điện trở *Thang ®o cã c¸c vÞ trÝ sau: (Rx1; Rx10; Rx100; Rxk(k=1000)) Trong đó R là điện trở tính bằng ôm. + T×m hiÓu 2 que ®o. Bíc 2: HiÖu chØnh kh«ng cña v¹n n¨ng kÕ. Khi chËp 2 que ®o, nghÜa lµ ®iÖn trë ®o b»ng 0 th× kim ph¶i chØ vÒ 0, nÕu cha vÒ sè 0 th× ph¶i xoay nóm chØnh 0.. GV: Dùng đồng hồ để cho HS quan sát và hớng dân các em điều chỉnh. Lu ý: §éng t¸c nµy cÇn ph¶i thùc hiÖn mçi khi ®o ®iÖn trë, v× nguån pin trong v¹n n¨ng kÕ gi¶m dÇn theo thêi gian nªn vÞ trÝ o cña kim chỉ bị thay đổi. GV: lu ý khi ®o: mạch đã cắt điện cha, khoá chuyển mạch Bíc 3: §o ®iÖn trë bắt đầu để ở thang đo lớn nhất rồi giảm dần + Chỉnh kim: Chọn thang đo Rx1 cho đến khi nhận đợc kết quả đo thích hợp. chạp 2 que đo và hiệu chỉnh để kim Hỏi ? vì sao phải để thang đo lớn nhất? vÒ 0 HS: tr¶ lêi. + Lần lợt đo các điện trở trên bảng GV: bổ sung thêm: Tránh kim bị va đạp m¹ch ( R1 dÕn R10) m¹nh, lµm háng kim chØ thÞ KÕt qu¶ ®o ghi vµo b¶ng 6-1 Chó ý: Kh«ng ch¹m tay vµo ®Çu que ®o vµ ®iÖn trë v× ®iÖn trë tiÕp xóc cña tay g©y sai sè. Dùng vạn năng kế để kiểm tra bằng cách đo ®iÖn trë. GV: để khoa chuyển mạch ở đâu? HS: tr¶ lêi II. Sử dụng vạn năng kế để xác Hoạt động2: Sử dụng vạn năng kế để xác định bộ phận h hỏng trong mạch định bộ phận h hỏng trong mạch điện ®iÖn GV: Nèi 3 ®iÖn trë l¹i vµ dïng mét ®iÖn trë a. Phát hiện đứt dây bị đứt dây nhng không cho HS biết yêu cầu - M¹ch diÖn thùc hµnh: c¸c em kiÓm tra.  1. R1. 2 00 R2. 3. R3. 4.

(14) + Dùng vạn năng kế để xác định vị trí đứt dây của mạch điện. Đo ở 1và 2, ®o ¬2 vµ 3, ®o ë 3 vµ 4. b. Ph¸t hiÖn m¹ch ®iÖn bÞ ng¾n m¹ch Khi m¹ch ®iÖn bÞ ng¾n m¹ch ®iÖn trë R=? R=0, vì thế dùng vạn năng kế (thang cách xác định nh thế nào? đo điện trở ) để xác định chập mạch. Để xác định chính xác cần tách các m¹ch song song víi nã. IV. Tổng kết, đánh giá. - HS tự đánh giá và đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí sau: 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ. 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. ý thức thực hiện an toàn lao động. 4. ý thøc thùc hiÖn gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng. 5. KÕt qu¶ thùc hµnh: - KÕt qu¶ ®o ®iÖn trë. GV tæng kÕt vµ nhËn xÐt giê häc thùc hµnh. GV: yêu cầu HS đọc phần kiến thức bổ sung “Giới thiệu về vạn năng kế” B¶ng 6-1. ®o ®iÓn trë b»ng v¹n n¨ng kÕ Thang ®o Rx1. Linh kiÖn R10 Ω. Rx1. R20 Ω. Rx1. R30 Ω. Rx10. R475 Ω. Rx10. R550 Ω. Rx1k. R61,2k Ω. Rx1k. R73,3k Ω. Rx10k. R8270k Ω. Rx10k. R9470k Ω. Rx10k. R10100k Ω. Gi¸o ¸n sè 7 Ngµy so¹n:........................ Điện trở đo đợc. NghÒ §iÖn d©n dông Ch¬ng II: M¸y biÕn ¸p. Bài 7: một số vấn đề chung về máy biến áp I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Biết đợc khái niệm chung về máy biến áp. - Nêu đợc công dụng, cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy biến áp. II. ChuÈn bÞ - GV so¹n gi¸o ¸n vµ chuÈn bÞ lâi thÐp, d©y quÊn m¸y biÕn ¸p. - Tranh h×nh 7.3 s¸ch gi¸o khoa..

(15) III. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. ổn định lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. Néi dung I. Kh¸i niÖm chung vÒ m¸y biÕn ¸p 1. C«ng dông m¸y biÕn ¸p.. Hoạt động của thầy và trò H§1: T×m hiÓu kh¸i niÖm chung vÒ m¸y biÕn ¸p. GV: Vẽ sơ đồ hệ thống sản xuất, truyền tải vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng lªn b¶ng vµ gi¶i đờng dây truyền tải thÝch. HS: quan s¸t GV: H·y chän tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp ~ trong khung, ®iÒn v¸o chç trèng trong c©u sau để nêu đợc công dụng của máy biến áp, MF§ MBA t¨ng ¸p. MBA h¹ ¸p Hé tiªu thô mçi tõ cã thÓ dïng nhiÒu lÇn. GV: Quan sát sơ đồ hệ thống truyền tải H71, gải thích tại sao cần có máy biến áp tăng áp ở đầu ra cảu máy phát điện (đầu đờng d©y dÉn ®iÖn) vµ m¸y biÕn ¸p gi¶m ¸p ë cuối đờng dây dẫn điện? HS: tr¶ lêi theo gîi ý cña GV. biến đổi; sản xuất; cao; thấp; máy GV: gi¶i thÝch thªm. biÕn ¸p; m¸y ph¸t ®iÖn. - C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu 3 pha lµ: P3pha= √ 3 UdIdcos ϕ Id= §Ó............®iÖn ¸p cña dßng xoay chiÒu P3pha tõ ®iÖn ¸p ..........xuèng ®iÖn ¸p thÊp, hoÆc ngîc l¹i tõ ®iÖn ¸p thÊp lªn ®iÖn √3 . Ud .cos ϕ ¸p........., ta dïng ............ Trog đó: - Lµ kh©u kh«ng thÓ thiÕu trong + P3pha: C«ng suÊt dßng ®iÖn xoay chiÒu 3 truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng. pha. - Dïng trong hµn ®iÖn.Trong kü + Ud: §iÖn ¸p d©y. thuËt ®iÖn tö + Id: Dßng ®iÖn d©y Tổn hao công suất trên đờng dây truyền tải lµ: ΔP=√ 3 IdR Tổn thất điện áp trên đờng dây truyền tải lµ: ΔU =3 I ❑2d R Muèn gi¶m tæn thÊt c«ng suÊt vµ ®iÖn ¸p trên đờng dây truyền tải ta cần giảm Id.Muèn gi¶m Id th× ta ph¶i t¨ng Ud - GV: cho HS quan s¸t h×nh:7.1 gi¶ thÝch t¹i sao cÇn cã m¸y biÕn ¸p t¨ng ¸p ë ®Çu ra của máy phát điện (đầu đờng dây dẫn điện) và máy biến áp giảm áp ở cuối đờng dây dÉn ®iÖn ? -HS: gi¶i thÝch theo híng dÉn cña gi¸o viªn. GV: Kh¸i niÖm MBA. 2. §Þnh nghÜa m¸y biÕn ¸p. HS: tr¶ lêi M¸y biÕn ¸p lµ thiÕt bÞ ®iÖn tõ tÜnh, lµm viÖc theo nguyªn lý c¶m øng ®iÖn tõ, dùng để biến đổi điện áp của hệ thống dßng ®iÖn xoay chiÒu nhng vÉn gi÷ nguyªn tÇn sè. - Ký hiÖu: - §Çu vµo MBA nèi víi nguån ®iÖngäi là sơ cấp. Ký hiệu của đại lợng sơ cấp.

(16) thªm chØ sè 1. - §Çu ra MBA nèi víi t¶i gäi lµ thø cÊp. Ký hiệu của đại lợng thứ cấp thêm chỉ sè 2. - MBA lµm t¨ng ®iÖn ¸p: m¸y t¨ng ¸p. - MBA lµm gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ : m¸y h¹ ¸p 3. Các số liệu định mức của máy biến ¸p. a. Dung lợng hay công suất định mức S®m: Lµ c«ng suÊt toµn phÇn (hay c«ng suÊt biÓu kiÕn) §¬n vÞ: (VA) hay (KVA) b. Điện áp sơ cấp định mức U 1đm : Là ®iÖn ¸p cña d©y quÊn s¬ cÊp . §¬n vÞ: (V) hay (KV) Điện áp thứ cấp định mức U1đm : Là điện ¸p cña d©y quÊn thø cÊp . §¬n vÞ: (V) hay (KV) c. Dòng điện sơ cấp định mức I1đm và thứ cấp định mức I2đm.: là dòng điện của d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø c¸p øng víi công suất và điện áp định mức. §¬n vÞ: (A) hay (KA) - Gi÷a c«ng suÊt, ®iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn cã mèi quan hÖ: S®m = U1®mI1dm+U2®mI2®m d. Tần số định mức. 4. Ph©n lo¹i MBA - MBA ®iÖn lùc. - MBA tù ngÉu. - MBA c«ng suÊt nhá.MBA cã d©y quÊn kiÓu tù ngÉu. - M¸y biÐn ¸p chuyªn dïng: - M¸y biÕn ¸p ®o lêng. - M¸y biÕn ¸p thÝ nghiÖm. II. CÊu t¹o cña MBA. * 3 bé phËn chÝnh: - lâi thÐp t¹o thµnh m¹ch tõ khÐp kÝn(bé phËn dÉn tõ) - D©y quÊn: bé phËn dÉn ®iÖn + d©y quÊn s¬ cÊp. + d©y quÊn thø cÊp. - Vá m¸y. a) Lâi thÐp. - kiÓu lâi (kiÓu trô) - kiÓu bäc (kiÓu vá) b) D©y quÊn MBA - d©y quÊn s¬ cÊp. - d©y quÊn thø cÊp. III. Nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y biÕn ¸p. 1. HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ Cho dòng điện biến đổi đi qua một cuộn dây dÊn ®iÖn sÏ sinh ra mét tõ trêng biÕn đổi. Nếu đặt cuộn dây dẫn điện thứ 2 trong từ trờng biến đổi của cuộn dây thứ. M¸y t¨ng ¸p th× U1 vµ U2 ntn? M¸y h¹ ¸p th× U1 vµ U2 ntn?. Các đại lợng định mức thờng đợc ghi trên nh·n cña MBA. GV: ph©n lo¹i vµ nªu cf«ng dông M¸y biÕn ¸p tù ngÉu dïng 2 chuyÓn m¹ch để điều chỉnh số vòng dây sơ cấp. Nh vậy khi điện áp U1 thay đổi, chỉ cần điều chỉnh chuyển mạch thích hợp sẽ giữ đợc U2 không thay đổi H§2: T×m hiÓu cÊu t¹o m¸y biÕn ¸p.. GV: vẽ cấu tạo lõi và giới thiệu để học sinh biÕt. Cho HS quan s¸t lâi thÐp vµ cho nhËn xÐt? cho HS xem d©y quÊn vµ cho nhËn xÐt? H§3. T×m hiÓu vÒ nguyªn lý lµm viÖc m¸y biÕn ¸p MBA lµm viÖc theo nguyªn lý hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. GV: giíi thiÖu hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ..

(17) nhÊt th× trong cuén d©y thø 2 sÏ sinh ra scs điện động và dòng điện cảm ứng. Dòng điện cmả ứng này cũng biến đổi tơng tự nh dòng điện sinh ra nó trong suất thời gian từ thông biến đổi đợc duy tr×. 2. Nguyªn lý lµm viÖc cña MBA. a. Sơ đồ nguyên lý: U1. N1. N2. U2. GV: vẽ sơ đồ nguyên lý cấu tạo để giới thiÖu.. b. Nguyên lý hoạt động. Khi nèi d©y quÊn s¬ cÊp vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu cã ®iÖn ¸p U1, sÏ sinh ra dßng ®iÖn I1 ch¹y trong cuén s¬ cÊp vµ sinh ra trong lâi thÐp tõ th«ng biÕn thiªn. Do m¹ch tõ khÐp kÝn nªn tõ th«ng móc vòng cảm ứng ra sức điện động c¶m øng E2 trong cuén thø cÊp, tØ lÖ víi sè vßng d©y N2. Đồng thời từ thông biến thiên đó cũng sinh ra trong cuén s¬ cÊp mét søc ®iÖn động tự cảm E1 tỉ lệ với số vòng dây N1. - NÕu bá qua tæn thÊt ®iÖn ¸p (thêng rÊt nhá) th× ta cã: U1 E1 vµ U2 I2 Do đó:. U 1 E1 N 1 = = =k U 2 E2 N 2. Trong đó: - U1 vµ U2: trÞ sè hiÖu dông cña ®iÖn ¸p s¬ cÊp vµ thø cÊp. - N1 vµ N2 lµ sè vßng d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø cÊp. - k: hÖ sè MBA - k>1: MB h¹ ¸p - k<1: MBA t¨ng ¸p - C«ng suÊt MBA nhËn tõ nguån: S1=U1I1 - C«ng suÊt MBA cung cÊp cho phô t¶i: S2=U2I2 Nh vËy nÕu t¨ng ®iÖn ¸p k lÇn th× dßng ®iÖn - Bá qua tæn hao: S1=S2 sÏ gi¶m bao nhiªu lÇn? U 1 I2 U1I1=U2I2 hoÆc = =k Chó ý: Tõ nguyªn lý lµm viÖc cña MBA cho U 2 I1 thÊy, MBA chØ vËn hµnh víi nguån ®iÖn xoay chiều, tuyệt đối không nối với nguồn mét chiÒu. Khi nèi cuén s¬ cÊp víi nguån mét chiÒu, MBA sÏ ph¸t nãng vµ ch¸y trong thêi gian ng¾n, v× dßng ®iÖn ch¹y trong cuén s¬ cÊp rÊt lín. 4. C©u hái vµ bµi tËp. 1. Cho công thức tính hệ số MBA (1) sau. Hãy giải thích các phần tử trong công thức đó vµo chç trèng (.....................................).

(18) U 1 E1 N 1 = = =k U 2 E2 N 2. (1). Trong đó: k là tỉ số biến đổi của MBA ( tỉ số biến áp) A. N1 vµ N2 lµ:..................................................................................... B. U1 và U2 là:.................................................................(đơn vị) 2. §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng trong nh÷ng c©u sau: A. MBA cã k> 1(U1>U2) gäi lµ MBA.......................................... B. MBA cã k< 1(U1<U2) gäi lµ MBA.......................................... C.C«ng suÊt MBA nhËn tõ nguån lµ S1 =..................................... D.C«ng suÊt MBA cung cÊp cho phô t¶i lµ S1 =..................................... E. S1 và S2 là công suất .......................đợc dùng để tính lõi thép máy biến áp, có đơn vị lµ ......................(kÝ hiÖu lµ.......................) F. nếu tăng điện áp k lần thì đồng thời dòng điện sẽ.............................k lần và ngợc lại. 3. Khi nèi cuén s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p víi nguån ®iÖn mét chiÒu sÏ x¶y ra hiÖn tîng g×? t¹i sao? Gi¸o ¸n sè 8 Ngµy so¹n:....................... Bµi 8: tÝnh to¸n thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p mét pha I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Hiểu đợc quy trình để tính toán, thiết kế máy biến áp một pha công suất nhỏ. - Hiểu đợc yêu cầu, cách tính của từng bớc khi thiết kế máy biết áp một pha công suÊt nhá II. ChuÈn bÞ - GV so¹n gi¸o ¸n vµ chuÈn bÞ lâi thÐp, d©y quÊn m¸y biÕn ¸p. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 4. ổn định lớp. 5. KiÓm tra bµi cò. Câuhỏi : Nêu nguyên lý hoạt động của máy biến áp và Cho học sinh làm bài tập 1,2 trang 43. 6. Bµi míi. Néi dung 1. Xác định công suất máy biến áp S1 S2 = U2.I2 Trong đó: S1: C«ng suÊt nguån cung cÊp cho MBA S2: C«ng MBA cung cÊp cho phô t¶i. Hoạt động của thầy và trò H§1: T×m hiÓu c«ng suÊt MBA hái ? T¹i sao S1 l¹i b»ng S2? HS: V× hiÖu suÊt cña MBA cao. C«ng suÊt cña m¸y biÕn ¸p cÇn chÕ t¹o: S®m= U2.I2 Trong đó: U2 và I2 là điện áp và dòng điện thứ cấp định mức của máy H§2: T×m hiÓu TÝnh to¸n m¹ch tõ 2. TÝnh to¸n m¹ch tõ. a) Chän m¹ch tõ: kiÓu bäc (l¸ thÐp ch÷ I - Chän m¹ch tõ cho MBA ghÐp l¸ thÐp ch÷ U) a: chiÒu réng trô quÊn d©y b: chiÒu dµy trô quÊn d©y c: §é réng cöa sæ. h: chiÒu cao cöa sæ. a/2: độ rộng lá thép chữ I b) TÝnh tiÕt diÖn trô d©y quÊn cña lâi thÐp Shi = 1,2 √ S dm Shi = a.b : lµ diÖn tÝch h÷u Ých cña trô (cm2) S®m : lµ c«ng suÊt cña m¸y biÕn ¸p VA.

(19) Thùc tÕ: C¸c l¸ thÐp vÉn ghÐp hë St =. S hi kl. Ki: lµ hÖ sè lÊp ®Çy cho trong b¶ng sau. Lo¹i m¸y biÕn ¸p kl MBA ©m tÇn 0.8 MBA dùng trong gia đình 0.9 MBA lâi ferit 1 Để đơn giản trong tính toán, có thể tra b¶ng 8-2 khi tÝnh to¸n m¹ch tõ. VD: Hãy chọn mạch từ để quấn một máy biÕn ¸p c«ng suÊt 30VA, cã ®iÖn ¸p s¬ cÊp U1 = 220v, U2 = 12V. HiÖu suÊt m¸y biÕn ¸p η = 0,7 3. TÝnh sè vßng d©y cña c¸c cuén d©y - Tính qua đại lợng trung gian: n (vßng/v«n) - Để đơn giản khi tính ta có thể tra b¶ng h×nh 8-3 + Sè vßng d©y cuén s¬ cÊp: N1 = U1.n (vßng) + Sè vßng d©y cuén thø cÊp: N2 = (U2 + 10%U2).n (vßng) VD: H·y tÝnh sè vßng d©y quÊn cho m¸y biÕn ¸p víi nh÷ng th«ng sè sau: S= 30VA, U1=220V, U2=12V, η = 0,7 4. Tính tiết diện dây quấn (hoặc đờng kính d©y dÉn) a) TÝnh tiÕt diÖn d©y quÊn - TiÕt diÖn d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø cÊp tØ lÖ thuËn víi dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn vµ tỉ lệ nghịc với mật độ dòng điện cho phép (A/1mm2) - Mật độ dòng điện cho phép cho trong b¶ng h×nh 8-4 C«ng suÊt (VA) J (A/mm2) 4 ≥50 50- 100 3.5 100- 200 3 200- 500 2.5 500- 1000 2 Tiết diện dây dẫn đợc tính nh sau: Sdd = I J Sdd : lµ tiÕt diÖn d©y (mm2) I : là cờng độ dòng điện (A) J :là mật độ dòng điện cho phép (A/mm2) b) Tính đờng kính dây quấn Để đơn giản trong tính toán tra bảng dới ®©y: 5. TÝnh diÖn tÝch cöa sæ cña lâi thÐp. - Hình chữ nhật đợc bao bọc bởi mạch từ khÐp kÝn gäi lµ cöa sæ lâi thÐp. - DiÖn tÝch cöa sæ:. H§3: T×m hiÓu sè vßng d©y cña c¸c cuén d©y. GV: giải thích đại lợng trung gian n (vßng/v«n) GV: giíi thiÖu b¶ng h×nh 8-3. Quan hÖ gi÷a tiÕt diÖn lâi thÐp vµ sè vßng/v«n (f=50Hz, và độ tự cảm B=1,2T). H§4: T×m hiÓu tiÕt diÖn d©y quÊn (hoÆc đờng kính dây dẫn) - TiÕt diÖn d©y quÊn: + d©y quÊn s¬ cÊp. + d©y quÊn thø cÊp. - Tiết diện dây phụ thuộc vào đại lợng nào?. GV: Giíi thiÖu b¶ng 8-5. §êng kÝnh d©y dÉn theo tiÕt diÖn d©y. H§5: T×m hiÓu diÖn tÝch cöa sæ lâi thÐp. GV: ve h×nh 8-2..

(20) Scs = h.c theo kinh nghiÖm chän h 3c c TÝnh diÖn tÝch cöa sæ lâi thÐp. C¸ch 1: Tæng tiÕt diÖn 2 cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp h chiÕm diÖn tÝch cöa sæ lµ: Ssc = N1.sdq1 Stc = N2.sdq2 Trong đó: - N1 vµ N2 lµ sè vßng d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø cÊp. - sdq1 vµ sdq2 l¸ tiÕt diÖn d©y quÊn s¬ cÊp vµ 1: d©y quÊn s¬ cÊp 2: d©y quÊn thø cÊp thø cÊp Thùc tÕ: cßn cã thªm phÇn c¸ch ®iÖn vµ kho¶ng hë, ta dïng hÖ sè lÊp ®Çy kl Diện tích cửa sổ đợc tính: Scs = h.c ≥. 1. 2. S sc +S tc kl. kl: hÖ sè lÊp ®Çy cöa sæ C«ng suÊt m¸y HÖ sè lÊp ®Çy (kl) biÕn ¸p(VA) 10-100 0,2 100-500 0,3 500 trë lªn 0,4. Hái? NÕu sau khi tÝnh Scs réng qu¸ hoÆc nhá qu¸ ta cÇn cã gi¶i ph¸p nµo?. Chó ý: - NÕu cöa sæ réng qu¸ sÏ t¨ng l¾ng phÝ, cÇn chän lâi thÐp nhá h¬n - NÕu cöa sæ nhá h¬n yªu cÇu, cã thÓ C¸ch 2: tra b¶ng h×nh 8-7 sè vßng d©y / xö lý theo c¸ch sau: + Chọn lại lõi thép để có kích thớc cửa 1cm2 sæ theo yªu cÇu. Từ đó tiến hành tính diện tích cửa sổ lõi + Tăng diện tích trụ quấn dây (tăng số l¸ thÐp) sÏ gi¶m sè vßng d©y. thÐp. + Gi¶m tiÕt diÖn d©y dÉn (gi¶m c«ng N1 N2 suÊt m¸y biÕn ¸p) S= h.c ≥ + n1. n2. 6. TÝnh sè vßng d©y mçi líp.. H§6: T×m hiÓu tÝnh sè vßng d©y mâi líp.. Số vòng dây mỗi lớp đờng = kínhh dây có cáh điệnChú- ý:Các cỡ dây kể trên có thay đổi -1 chót Ýt tuú theo nhµ chÕ t¹o Tra các bảng cho sẵn và theo những phơng pháp tính toán trên ta xá định các Sè vßng d©y Sè líp d©y quÊn= Sè vßng d©y mçi líp th«ng sè cña bÊt kú mét m¸y biÕn ¸p nhá nµo. 4. Cñng cè: Em h·y tr×nh bµy tr×nh tù tÝnh to¸n m¸y biÕn ¸p. 5. C©u hái vµ bµi tËp: Hãy nối cột A với cột B để đợc thứ tự các bớc thiết kế máy biến áp cho hợp lý: Néi dung c¸c bíc(A) TÝnh to¸n m¹ch tõ Xác định công suất máy biến áp TÝnh tiÕn diÖn d©y quÊn TÝnh sè vßng d©y cña c¸c d©y. Thø tù c¸c bíc (B) 4 3 5 1.

(21) quÊn TÝnh diÖn tÝch cöa sæ lâi thÐp. 2. Gi¸o ¸n sè 9. Ngµy so¹n:....................... Bµi 9: Thùc hµnh tÝnh to¸n, thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p mét pha c«ng suÊt nhá I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Häc sinh tÝnh to¸n, thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p mét pha c«ng suÊt nhá. II. ChuÈn bÞ - GV so¹n gi¸o ¸n vµ chuÈn bÞ lâi thÐp, d©y quÊn m¸y biÕn ¸p. - Máy biến áp một pha công suất nhỏ (đã tháo vỏ) - Thíc kÎ, thíc cÆp (hoÆc Pan me) III. Quy tr×nh thùc hµnh. 1. Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo máy biến áp GV: Giới thiệu máy biến áp một pha công suất nhỏ (đã tháo vỏ) để học sinh - - Quan s¸t m¸y biÕn ¸p - Quan sát đo đờng kính dây quấn sơ cấp và thứ cấp. - §o kÝch thíc cöa sæ lâi thÐp. HS: H·y m« t¶ m¸y biÕn ¸p vµo b¶ng sau:. Lâi thÐp. D©y quÊn. Cöa sæ lâi thÐp. Hoạt động 2: Tìm hiểu trình tự tính toán, thiết kế máy biến áp. GV: yªu cÇu HS tr×nh bµy c¸c bíc, c«ng thøc tÝnh to¸n cña tõng bíc vµ nh÷ng ®iÒu cần chú ý cảu các bớc đó vào bảng sau: C¸c bíc tÝnh to¸n Néi dung thiÕt kÕ 1. Xác định công suÊt m¸y biÕn ¸p 2. 3.. 4.. Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý.

(22) 5.. 6.. 7.. Hoạt động 3: Tính toán thiết kế máy biến áp một pha công suất nhỏ GV: Cho c¸c sè liÖu : - §iÖn ¸p s¬ cÊp 220v-50Hz. - §iÖn ¸p thø cÊp 24v. - C«ng suÊt 30VA. Yªu cÇu HS tÝnh to¸n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ tÝnh to¸n. GV: thu bµi vÒ nhµ chÊm Hoạt động 4: Đánh giá kết quả thực hành. 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. Thái độ: ý thức thực hiện an toàn lao động và thực hiện vệ sinh môi trờng trong khi thùc hµnh. 4. KÕt qu¶ thùc hµnh. Gi¸o ¸n sè 10. Ngµy so¹n:....................... Bµi 10: vËt liÖu chÕ t¹o m¸y biÕn ¸p. I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Biết một số vật liệu thông dụng để chế tạo Máy biến áp - Biết công dụng và phạm vi sử dụng các loại vật liệu đó. II. ChuÈn bÞ - GV so¹n gi¸o ¸n vµ chuÈn bÞ lâi thÐp, d©y quÊn m¸y biÕn ¸p. - ChuÈn bÞ vËt liÖu giÊy mªka, sø, nhùa,cao su, ....... III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định lớp 2. Bµi cò: 3. Bµi míi: Néi dung Hoạt động của thầy và trò I. VËt liÖu dïng lµm m¹ch tõ. Hoạt động 1: Tìm hiểu vật liệu dùng làm - M¹ch tõ kiÓu trô: §îc ghÐp bµng m¹ch tõ. c¸c l¸ thÐp kü thuËt h×nh ch÷ U, I GV: Cho häc sinh quan s¸t c¸c l¸ thÐp. - M¹ch t÷ kiÓu bäc: §îc ghÐp bµng HS: quan s¸t vµ tr¶ lêi c¸c l¸ thÐp kü thuËt h×nh ch÷ E, I Hái? §Ó cã m¹ch tõ kiÓu trô ta ghÐp l¸ thÐp - C¸c l¸ thÐp lµm b»ng t«n silÝc cã nµo víi nhau? bÒ dµy: 0,18-0,5 mm. HS: ghÐp l¸ ch÷ U víi ch÷ I - Khi chÕ t¹o lâi thÐp cÇn xÕp xen kÏ GV: Híng dÉn c¸ch ghÐp. gi÷a c¸c l¸ thÐp víi nhau. Hái? §Ó cã m¹ch tõ kiÓu bäc ta ghÐp l¸ thÐp - Để đơn giản khi chuẩn bị lõi: tra nào với nhau? b¶ng 10.1 “Quy c¸ch nh÷ng m¹ch tõ HS: ghÐp l¸ ch÷ E víi ch÷ I dïng víi c¸c l¸ thÐp kü thuËt ®iÖn GV: Híng dÉn c¸ch ghÐp. tiªu chuÈn” II. D©y quÊn m¸y biÕn ¸p. Hoạt động 2: Tìm hiểu dây quấn máy biến áp. - Lµm b»ng d©y ®iÖn tõ cã bäc c¸h ®iÖn, thêng lµ d©y Cu hoÆc Al. cã GV: cho häc sinh xem d©y quÊn m¸y biÕn ¸p.

(23) tiÕt diÖn h×nh trßn, h×nh ch÷ nhËt,.... - D©y quÊn nèi víi nguån lµ d©y s¬ cÊp. - D©y quÊn nèi víi phô t¶i lµ d©y quÊn thø cÊp. - Các cuộn dây đợc quấn thành các bèi hoÆc thµnh líp, gi÷a c¸c bèi vµ c¸c líp cã c¸ch ®iÖn b»ng vËt liªu c¸ch ®iÖn. III. VËt liÖu c¸ch ®iÖn cña M¸y biÕn ¸p. 1. C¸ch ®iÖn gi÷a c¸c vßng d©y. - Dây bọc đợc cách điện bằng lớp tơ tù nhiªn hay nh©n t¹o hoÆc b»ng v¶i sîi..... - Loại dây tráng men đợc tráng lớp s¬n ªmay bªn ngoµi. 2. C¸ch ®iÖn gi÷a c¸c líp d©y. - Giữa các lớp dây đợc cách điện b»ng 1 hoÆc nhiÒu líp giÊy parafin hoÆc tÈm nhùa c¸ch ®iÖn. - Để đơn giản tra bảng 10.2 “Giấy lãt c¸ch ®iÖn gi÷a c¸c líp” 3. C¸ch ®iÖn gi÷a c¸c d©y quÊn víi nhau vµ víi vá. - Để đảm bảo an toàn thì cách điện gi÷a c¸c d©y quÊn vµ víi vá phô thuéc vµo ®iÖn ¸p thÝ nghiÖm lµ: 2U®m + 1000V >2000V Trong đó: Uđm : điện áp định mức cña c¸c d©y quÊn. *Sè líp giÊy c¸h ®iÖn= Ucd . k an. vµ xem c¸ch quÊn d©y trong thùc tÕ.. Hoạt động 3: Tìm hiểu Vật liệu cách điện của M¸y biÕn ¸p. GV: cho häc sinh xem vËt liÖu c¸ch ®iÖn cña m¸y biÕn ¸p.. - Cách điện này phải chịu đợc điện áp thí nghiÖm trong 5 phót. Udt. toµn. VD: NÕu dïng giÊy tÈm dÇu dµy 0,06mm, chịu đợc điện áp đánh thủng 1000V để cách điện 2000V th× sè líp giÊy lµ: 2000 .5=10 1000. (líp) - §Ó c¸ch ®iÖn gi÷a d©y quÊn vµ lâi thÐp ta dïng giÊy b×a lµm khu«n cho c¸c d©y quÊn. - Thùc tÕ sau khi quÊn xong M¸y biến áp đợc tẩm sơn cách điện. - Tra bảng để chọn loại giấy cách điện bảng 10.3 “ điện áp đánh thủng cña mét sè vËt liËu c¸ch ®iÖn”. 4. Cñng cè: GV: tæng kÕt l¹i néi dung chÝnh hoÆc cã thÓ cho häc sinh nh¾c l¹i. 5. Híng dÉn häc vµ lµm bµi tËp. - Tr¶ lêi c©u hái 1,2 SGK - §äc tríc bµi 11.

(24) Gi¸o ¸n sè 11. Ngµy so¹n:....................... Bµi 11: Thùc hµnh ChuÈn bÞ vËt liÖu vµ lµm khu«n quÊn m¸y biÕn ¸p I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Chuẩn bị đợc thiết bị, dụng cụ, vật liệu cần thiết cho quấn Máy biến áp theo thiết kÕ. - Làm đợc khuôn quấn dây theo thiết kế. II. ChuÈn bÞ. - PhÝch c¾m ®iÖn, c«ng t¾c. - Bàn quấn dây, panh, đồng hồ đo điện, khoan, mỏ hàn, kìm các loại, bút thử điện, tua vÝt, dao, kÐo,.... - Lâi thÐp, d©y quÊn s¬ cÊp, d©y quÊn thø cÊp, d©y ®iÖn. - VËt liÖu c¸ch ®iÖn: giÊy c¸ch ®iÖn, b×a c¸ch ®iÖn, b¨ng dÝnh, b¨ng v¶i, èng ghen..... - VËt liÖu kh¸c: s¬n c¸ch ®iÖn, nhùa th«ng, thiÕc hµn, èc, vÝt, thanh kÑp........ III. Quy tr×nh thùc hµnh. Hoạt động 1: chuẩn bị vật liệu chế tạo máy biến áp - M¹ch tõ - D©y quÊn m¸y biÕn ¸p. - VËt liÖu c¸ch ®iÖn cña m¸y biÕn ¸p. Hoạt động 2: Làm khuôn bìa (cốt cách điện hay lõi quấn dây) a).Lµm phÇn th©n khu«n. b). Lµm m¸ khu«n b×a - lớp mà khuôn nếu không đủ độ cứng, có thể bồi 2 lớp giấy bì. - Dùng loại keo dán có độ cách điện tốt và chịu đợc nhiệt độ cao. c). làm cốt gỗ (đúng với khuôn và đúng tâm) Hoạt động 3: đánh giá kết quả 5. C«ng viÖc chuÈn bÞ 6. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 7. Thái độ: ý thức thực hiện an toàn lao động và thực hiện vệ sinh môi trờng trong khi thùc hµnh. 8. KÕt qu¶ thùc hµnh. - ChuÈn bÞ vËt liÖu. - Lµm khu«n quÊn m¸y biÕn ¸p.. Gi¸o ¸n sè 12 Ngµy so¹n:....................... Bµi 12: quÊn m¸y biÕn ¸p mét pha I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Hiểu đợc quy trình quấn máy biến áp một pha - Hiểu đợc yêu cầu kỹ thuật các bớc của quy trình quấn máy biến áp một pha. II. ChuÈn bÞ. - Bàn quấn dây, panh, đồng hồ đo điện, mỏ hàn, kìm các loại, bút thử điện, tua vít, dao, kÐo,.... - Lâi thÐp, d©y quÊn s¬ cÊp, d©y quÊn thø cÊp, d©y ®iÖn. - VËt liÖu c¸ch ®iÖn: giÊy c¸ch ®iÖn, b×a c¸ch ®iÖn, b¨ng dÝnh, b¨ng v¶i, èng ghen..... - VËt liÖu kh¸c: s¬n c¸ch ®iÖn, nhùa th«ng, thiÕc hµn, èc, vÝt, thanh kÑp........ III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò 3. Néi dung bµi míi Néi dung Hoạt động của thầy và trò I. QuÊn d©y m¸y biÕn ¸p GV: nêu cách tính và giải thích các đại 1. TÝnh sè vßng d©y cña mét líp vµ sè lîng trong c«ng thøc..

(25) líp d©y quÊn - Số vòng dây mỗi lớp đợc tính theo c«ng thøc: sè vßng mçi líp = a− b -1 c Trong đó : a là chiều cao cửa sổ b lµ chiÒu dµy b×a c là đờng kính dây (kể cả c¸ch ®iÖn) sè líp d©y = d h Trong đó: d là tổng số vòng dây h lµ sè vßng mçi líp 2. QuÊn d©y - Dây quấn đợc quấn theo từng lớp, gi÷a c¸c líp ph¶i c¸ch ®iÖn víi nhau, khi quÊn vßng ®Çu tiªn ph¶i dïng b¨ng v¶i, vÞ trÝ ®Çu d©y kh«ng n»m ë vïng cöa sæ. - Gi÷a cuén d©y m¹ch s¬ cÊp vµ m¹ch thø cÊp ph¶i cã giÊy c¸ch ®iÖn II. Lång lâi thÐp vµo cuén d©y GhÐp xen kÏ c¸c l¸ thÐp ch÷ E víi nhau, sau đó chèn lá thép chữ I vào để gi¶m khe hë cña lâi thÐp. III. §o vµ kiÓm tra khi cha nèi nguån 1. KiÓm tra th«ng m¹ch 2. kiÓm tra ch¹m lâi 3. KiÓm tra c¸ch ®iÖn IV.SÊy, tÈm chÊt c¸ch ®iÖn 1. Mét sè vËt liÖu tÈm - ChÊt vecni bÐo: Lµ nh÷ng chÊt vecni gèc dÇu th¶o méc mau kh« (dÇu gai) , có đặc tíng trở nên cứng dới tác dông cña oxi. - ChÊt nhùa c¸ch ®iÖn: Lµ nh÷ng chÊt có thể hoá lỏng ở nhiệt độ cao - Các chất sơn tổng hợp: ít đợc dùng cho nh÷ng m¸y biÕn ¸p nhá 2. Tr×nh tù tÈm, sÊy việc tẩm sấy đợc tiến hành theo tr×nh tù sau: - Sấy khô cuộn dây ở nhiệt độ khoảng 600 C trong kho¶ng 3 giê. - Ng©m vµo chÊt c¸ch ®iÖn (vecni) cho đến khi không còn bọt khí nổi lên là đợc. - NhÊc khèi m¸y ra khái chÊt c¸ch điện, để lên giá cho chảy hết chất vecni thõa - Sấy khô ở nhiệt độ 70 đến 750 C  Sau khi tÈm, nªn quÐt thªm mét líp vecni bọc ngoài để chống ẩm, hơi axit... V . L¾p r¸p m¸y biÕn ¸p vµo vá. GV: Gi¶i thÝch c¸ch quÊn d©y trong thùc tÕ.. GV: híng dÉn häc sinh c¸ch ghÐp c¸c l¸ thÐp víi nhau.. GV: Dùng đồng hồ để hớng dẫn học sinh c¸ch kiÓm tra m¸y biÕn ¸p.

(26) - Nèi c¸c ®Çu d©y vµo chuyÓn m¹ch, đồng hồ, áptômát, mạch bảo vệ. - Chuyển mạch, đồng hồ, áptômát... phải đợc cố định trên vỏ ở vị trí thuận tiện khi sử dụng và đẹp về h×nh thøc. - Kiểm tra số chỉ của đồng hồ, chu«ng b¸o qu¸ ¸p v.v... VI. KiÓm tra khi nèi víi nguån ®iÖn vµ vËn hµnh thö 1. KiÓm tra kh«ng t¶i m¸y biÕn ¸p Cho m¸y biÕn ¸p ch¹y kh«ng t¶i trong kho¶ng 30 phót, kiÓm tra t×nh tr¹ng máy. Nếu đạt những yêu cầu sau là máy tèt. -Nhiệt độ khong vợt quá 400 C -M¸y vËn hµnh ªm, kh«ng cã tiÕng kªu rÌ rÌ ph¸t ra tõ lâi thÐp m¸y biÕn ¸p - Kh«ng cã hiÖn tîng chËp m¹ch ë 2 cuén d©y - §iÖn ¸p ra phï hîp víi trÞ sè thiÕt kÕ 2. KiÓm tra cã t¶i m¸y biÕn ¸p Vận hành máy biến áp với chế độ đầy tải khoảng 30 đến 45 phút. Nếu đạt đợc c¸c yªu cÇu sau lµ m¸y tèt - Nhiệt độ không quá 500 C - M¸y kh«ng rung, kh«ng cã tiÕng kªu ph¸t ra tõ m¸y biÕn ¸p - Điện áp ra đúng trị số thiết kế IV. Cñng cè: GV: tæng kÕt l¹i néi dung chÝnh hoÆc cã thÓ cho häc sinh nh¾c l¹i. V. Híng dÉn häc vµ lµm bµi tËp. - §äc tríc bµi 13 Gi¸o ¸n sè 13 Ngµy so¹n:........................ Ch¬ng II: M¸y biÕn ¸p Bµi 13: Thùc hµnh quÊn m¸y biÕn ¸p mét pha. I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Quấn đợc Máy biến áp đều và chặt tay - Lắp ráp đợc máy biến áp vào vỏ - KiÓm tra vµ vËn hµnh m¸y biÕn ¸p khi kh«ng t¶i vµ khi cã t¶i II. ChuÈn bÞ. - PhÝch c¾m ®iÖn, c«ng t¾c. - Bàn quấn dây, panh, đồng hồ đo điện, khoan, mỏ hàn, kìm các loại, bút thử điện, tua vÝt, dao, kÐo,.... - Lâi thÐp, d©y quÊn s¬ cÊp, d©y quÊn thø cÊp, d©y ®iÖn. - VËt liÖu c¸ch ®iÖn: giÊy c¸ch ®iÖn, b×a c¸ch ®iÖn, b¨ng dÝnh, b¨ng v¶i, èng ghen..... - VËt liÖu kh¸c: s¬n c¸ch ®iÖn, nhùa th«ng, thiÕc hµn, èc, vÝt, thanh kÑp........ III. Quy tr×nh thùc hµnh - Bíc 1 : QuÊn d©y m¸y biÕn ¸p + TÝnh sè vßng d©y cña mét líp vµ sè líp d©y quÊn + QuÊn d©y - Bíc 2 : Lång lâi thÐp vµo cuén d©y - Bíc 3 : §o vµ kiÓm tra khi cha nèi nguån.

(27) + KiÓm tra th«ng m¹ch + KiÓm tra ch¹m lâi + KiÓm tra c¸ch ®iÖn - Bíc 4 : TÈm, sÊy chÊt c¸ch ®iÖn + Mét sè vËt liÖu tÈm + Tr×nh tù tÈm, sÊy - Bíc 5 : L¾p r¸p m¸y biÕn ¸p vµo vá - Bíc 6 : KiÓm tra khi nèi víi nguån vµ vËn hµnh thö + KiÓm tra kh«ng t¶i m¸y biÕn ¸p + KiÓm tra cã t¶i m¸y biÕn ¸p IV đánh giá kết quả 9. C«ng viÖc chuÈn bÞ 10.Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 11. Thái độ: ý thức thực hiện an toàn lao động và thực hiện vệ sinh môi trờng trong khi thùc hµnh. 12.KÕt qu¶ thùc hµnh. - ChuÈn bÞ vËt liÖu. - Lµm khu«n quÊn m¸y biÕn ¸p. Gi¸o ¸n sè 14 Ngµy so¹n:....................... Bài 14: Một số vấn đề chung về động cơ điện I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Biết cách phân loại động cơ điện - Hiểu đợc các đại lợng định mức của động cơ điện - Biết đợc phạm vi ứng dụng của động cơ điện II. ChuÈn bÞ. - Soạn giáo án bài 14 và đọc các tài liệu liên quan đến bài dạy - Chuẩn bị một số động cơ điện cỡ nhỏ hoặc tranh vẽ về động cơ điện III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 4. ổn định lớp 5. KiÓm tra bµi cò 6. Néi dung bµi míi Néi dung bµi d¹y Hoạt động của thầy và trò I. Khái niệm về động cơ điện GV: Em hãy kể tên một số động Là thiết bị điện dùng để biến đổi điện năng cơ điện trong thực tế? Công thµnh c¬ n¨ng, lµm quay m¸y c«ng t¸c dông cña nã? II. Phân loại động cơ điện 1. Theo lo¹i dßng ®iÖn lµm viÖc a) §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu Các động cơ 1 pha, 2 pha, 3 pha b) §éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - §éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu 3 pha GV: vÏ h×nh minh ho¹ c¸c m¸y - §éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu 2pha biÕn ¸p. - §éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu 1 pha 2. Theo nguyªn lÝ lµm viÖc GV: gi¶i thÝch qua vÒ hai lo¹i a) Động cơ điện xoay chiều không đồng bộ: động cơ điện. - Có tốc độ quay n khác tốc độ quay của tõ trêng n1 ( n < n1) b) Động cơ điện xoay chiều đồng bộ: - Có tốc độ quay n bằng tốc độ quay của từ trêng n1 ( n = n1) III. Các đại lợng định mức của động cơ ®iÖn Lµ sè liÖu kü thuËt quan träng do nhµ s¶n GV: Các đại lợng định mức này xuất quy định để động cơ làm việc đợc tốt, đợc ghi ở đâu? bÒn l©u vµ an toµn - C«ng suÊt c¬ cã Ých trªn trôc: P®m.

(28) -. §iÖn ¸p stato : U®m Dßng ®iÖn stato : I®m TÇn sè dßng ®iÖn stato: f®m Tốc độ quay rôto: n®m HÖ sè c«ng suÊt : cos®m Hiệu suất định mức : H®m * chú ý : Các đại lợng định mức này đợc ghi trªn vá m¸y *ví dụ :Trên nhãn của một động cơ điện một pha cã ghi :125 w; 220 v; 50 Hz; 2845 vßng/phót. Em h·y gi¶i thÝch c¸c sè liÖu trªn ? IV. Phạm vi ứng dụng của động cơ điện - Động cơ điện đợc sử dụng rất rộng rãi trong s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t - Dùng làm nguồn động lực cho các máy c«ng t¸c kh¸c lµm viÖc. V . Cñng cè Häc sinh nªu l¹i néi dung cña bµi häc và cách phân biệt các loại động cơ trong thùc tÕ. VI . Bµi tËp vÒ nhµ: Lµm bµi tËp 1,2,3 SGK §äc tríc bµi 15 Gi¸o ¸n sè 15. Ngµy so¹n:.12/2/2008 Bài 15: động cơ điện xoay chiều một pha. I. Môc tiªu: Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Biết đợc cấu tạo, nguyên lí làm việc và ứng dụng của động cơ điện xoay chiều một pha. - Hiểu và phân biệt đợc động cơ điện một pha vòng chập và động cơ điện một pha ch¹y tô. II. ChuÈn bÞ. - Soạn giáo án bài 15 và đọc các tài liệu liên quan đến bài dạy - Chuẩn bị một số chi tiết của động cơ điện xoay chiều một pha cỡ nhỏ hoặc tranh vẽ hình 15.1; 15.2; 15.3; 15.4 về động cơ điện xoay chiều một pha. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 7. ổn định lớp 8. Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu các loại động cơ điện dùng trong thực tế? Loại nào đợc dùng phổ biến nhất? 9. Néi dung bµi míi Néi dung bµi míi Hoạt động của thầy và trò I.Thí nghiệm về nguyên lí động cơ điện không đông bộ 1. Néi dung thÝ nghiÖm a) M« h×nh thÝ nghiÖm GV: dùng tranh vẽ hình 15.1 để b) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm tr×nh bµy thÝ nghiÖm - Khi cho nam châm quay với tốc độ n1, ta Khi cho nam ch©m quay th× hiÖn thấy vòng dây quay theo với tốc độ n cùng tợng gì xảy ra? chiÒu quay n1 (n < n1 ) c) Gi¶i thÝch hiÖn tîng - Khi nam ch©m quay , tõ trêng cña nam ch©m lµ tõ trêng quay. - Tõ trêng quay lµm c¶m øng vµo c¸c vßng GV: Gi¶i thÝch vÒ sù xuÊt hiÖn dây một suất điện động e, tạo thành dòng điện của từ trờng quay..

(29) i khÐp kÝn trong vßng d©y. - Tõ trêng quay t¸c dông lªn vßng d©y mang dßng ®iÖn i mét lùc ®iÖn tõ F, lµm vßng d©y quay với tốc độ n. * ở động cơ điện một pha không đồng bộ có d©y quÊn phô nèi tiÕp víi tô ®iÖn, - §Ó t¹o ra tõ trêng quay ngêi ta cho hai dßng ®iÖn xoay chiÒu lÖch pha nhau vµo hai d©y quấn đặt ở lõi thép stato. - Tốc độ quay của từ trờng quay n1 phụ thuộc vào tần số dòng điện f và số đôi cực từ p : n1 = 60 f ( vßng/ phót) p - Vòng dây khép kín đặt trên lõi thép rôto 2. Nguyên lí làm việc của động cơ điện không đồng bộ - Khi cho dßng ®iÖn vµo d©y quÊn stato sÏ t¹o ra tõ trêng quay. Lùc ®iÖn tõ do tõ trêng quay t¸c dông lªn dßng ®iÖn c¶m øng ë d©y quÊn r«to, kÐo r«to quay cïng chiÒu với tốc độ n < n1 I. §éng c¬ ®iÖn mét pha cã vßng ng¾n mạch ( động cơ vòng chập) 1. CÊu t¹o : gåm hai phÇn a) PhÇn tÜnh ( stato ): gåm hai phÇn - Lâi thÐp : §îc ghÐp b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuật điện hình tròn, đợc dập rãnh trong để lµm cùc tõ. Trên cực từ có xẻ rãnh để lắp vòng đồng ng¾n m¹ch. Bªn ngoµi l¸ thÐp kü thuËt ®iÖn cã phñ líp s¬n c¸ch ®iÖn. - Dây quấn : Đợc làm bằng đồng, nhôm; tiÕt diÖn h×nh trßn hoÆc ch÷ nhËt. Dây quấn đợc quấn tập trung quanh cực từ vµ c¸ch ®iÖn víi lâi thÐp. b) Phần động ( rôto): gồm hai phần - Lâi thÐp : §îc ghÐp b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuật điện hình tròn, đợc dập rãnh ngoài. Ngoµi cã phñ líp s¬n c¸ch ®iÖn - D©y quÊn : §èi víi r«to lång sãc: D©y quÊn lµ c¸c thanh dẫn bằng đồng hoặc nhôm, đặt trong các rãnh cña lâi thÐp, nèi víi nhau b»ng hai vßng ng¾n mạch ( bằng đồng) hai đầu. §èi víi r«to d©y quÊn : ( d©y quÊn gièng d©y quÊn stato). 3. Nguyªn lÝ lµm viÖc Khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu vµo d©y quÊn stato, sÏ xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong vßng chËp. Hai dßng ®iÖn nµy sÏ t¹o ra tõ trêng quay. Tõ trêng quay sÏ t¸c dông lªn dßng ®iÖn c¶m øng ë thanh dÉn r«to một lực điện từ F, động cơ sẽ khởi động và quay với tốc độ n.  Chú ý : Vòng chập chỉ dùng để khởi động động cơ. T¹i sao n < n1?. GV: dïng tranh vÏ h×nh 15.2 ; 15 hoặc mô hình vật thật để trình bµy cÊu t¹o.

(30)  Ưu điểm và nhợc điểm của động cơ vòng chËp - Ưu điểm : Cấu tạo đơn giản, làm việc bền l©u, vËn hµnh vµ b¶o dîng dÔ dµng. - Nhîc ®iÓm : HiÖu suÊt thÊp, m«men khëi động yếu, tốn nhiều vật liệu khi chế tạo, thờng sử dụng cho động cơ công suất nhỏ. II. §éng c¬ cã d©y quÊn phô nèi tiÕp víi tụ điện ( động cơ chạy tụ) 1. CÊu t¹o : gåm hai phÇn a) PhÇn tÜnh ( stato) : gåm hai phÇn * Lâi thÐp : §îc ghÐp b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuật điện hình tròn, đợc dập rãnh trong Bªn ngoµi l¸ thÐp kü thuËt ®iÖn cã phñ líp s¬n c¸ch ®iÖn. * Dây quấn : Đợc làm bằng đồng, nhôm; tiết diÖn h×nh trßn hoÆc ch÷ nhËt. - D©y quÊn cã hai cuén d©y : Cuén d©y chÝnh ( cuén lµm viÖc): tiÕt diÖn d©y lín, Ýt vßng Cuộn dây phụ ( cuộn khởi động): Tiết diện d©y nhá, nhiÒu vßng đợc quấn trên lõi thép và cách điện với lõi thép. b) Phần động ( rôto): gồm hai phần - Lâi thÐp : §îc ghÐp b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuật điện hình tròn, đợc dập rãnh ngoài. Ngoµi cã phñ líp s¬n c¸ch ®iÖn - D©y quÊn : §èi víi r«to lång sãc: D©y quÊn lµ c¸c thanh dẫn bằng đồng hoặc nhôm, đặt trong các rãnh cña lâi thÐp, nèi víi nhau b»ng hai vßng ng¾n mạch ( bằng đồng) hai đầu. §èi víi r«to d©y quÊn : ( d©y quÊn gièng d©y quÊn stato). 2. Nguyªn lÝ lµm viÖc Khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha vµo hai d©y quÊn stato. Dßng ®iÖn trong hai d©y quÊn sÏ t¹o nªn tõ trêng quay. Tõ trêng quay t¸c dông lªn dßng ®iÖn c¶m øng trong thanh dÉn r«to mét lùc ®iÖn tõ F kÐo rôto quay với tốc độ n. GV: Nªu c¸c c¸ch nèi gi÷a cuén V . Cñng cè Häc sinh nªu l¹i néi dung cña bµi häc vµ d©y lµm viÖc vµ cuén d©y khëi động ( vẽ sơ đồ minh hoạ) cách phân biệt đợc hai loại động cơ một pha trong thùc tÕ. VI . Bµi tËp vÒ nhµ: Lµm bµi tËp 1,2,3 , 4 SGK §äc tríc bµi 16. Gi¸o ¸n sè 16 Ngµy so¹n:.12/2/2008 Bài 16: một số mạch điều khiển động cơ điện xoay chiều một pha I. Môc tiªu:.

(31) Sau bµi d¹y gi¸o viªn cÇn lµm cho häc sinh: - Hiểu đợc nguyên lí làm việc của mạch điều khiển đổi chiều quay động cơ điện xoay chiÒu mét pha. - Hiểu nguyên lí mạch điều khiển tốc độ quay của quạt điện. II. ChuÈn bÞ. - Soạn giáo án bài 16 và đọc các tài liệu liên quan đến bài dạy - ChuÈn bÞ mét sè hép sè cña qu¹t ®iÖn hoÆc tranh vÏ h×nh 16.1; 16.2; 16.3; 16.4; 16.5 SGK. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 10.ổn định lớp 11. KiÓm tra bµi cò: 12.Néi dung bµi míi Néi dung bµi d¹y Hoạt động của thầy và trò 1. Đổi chiều quay động cơ điện một pha Để đổi chiều quay động cơ 1 pha ta - Đổi chiều quay động cơ ta đổi chiều lµm nh thÕ nµo? m«men quay GV: Sử dụng hình vẽ 16.1 để trình Động cơ 1 pha có dây quấn phụ: Ta đổi bày mét trong hai d©y quÊn chÝnh hoÆc d©y quÊn phô 2. Điều chỉnh tốc độ quay của động cơ 1 pha qu¹t ®iÖn - Điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi điện áp đặt vào dây quấn stato. a) Dùng cuộn điện kháng để điều chỉnh GV: Sử dụng hình vẽ 16.2 để nêu tốc độ. cÊu t¹o. - Khi ấn số 1: điện áp đặt vào cuộn làm - tại sao ấn số 1 thì tốc độ quạt việc là 220 V, quạt quay với tốc độ nhanh nhÊt? nhanh nhÊt. - Tại sao ấn số 2,3,4 thì tốc độ - Muốn giảm tốc độ của quạt ta ấn số gi¶m dÇn? 2,3,4 - Khi quạt làm việc, đèn tín hiệu sáng - Khi quạt làm việc, đèn tín hiÖu s¸ng hay t¾t? t¹i sao? b) Thay đổi số vòng dây stato để điều chỉnh tốc độ. - Điều chỉnh tốc độ: quấn thêm những cuộn dây tốc độ ( cuộn dây số) trực tiếp vµo stato  Qu¹t bµn vßng chËp. Phơng pháp này đợc áp dụng cho nh÷ng lo¹i qu¹t nµo?. GV: Sử dụng hình vẽ 16.3 để trình bµy Dựa vào sơ đồ 16.3 em hãy giải thÝch t¹i sao? - Ên sè 1 qu¹t quay nhanh, Ên sè 2 qu¹t GV: Sử dụng hình vẽ 16.4 để trình quay chËm h¬n bµy * Qu¹t bµn ch¹y tô cã cuén d©y sè trong Dựa vào sơ đồ hình 16.4 em hãy stato. gi¶i thÝch t¹i sao? - ấn số 1 tốc độ nhanh, ấn số 2,3 tốc độ GV: Sử dụng hình vẽ 16.5 để trình gi¶m dÇn c) Dïng m¹ch ®iÒu khiÓn b¸n dÉn vµ tiristo bµy để điều chỉnh tốc độ của quạt điện. - Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng nghÖ ®iÖn tö phát triển mạnh, ngời ta đã sử dụng các phÇn tö b¸n dÉn nh: Tranzito, tiristo, vi mạch IC để điều chỉnh tốc độ. IV . Cñng cè Học sinh nêu lại nội dung của bài học và cách điều chỉnh tốc độ của các loại quạt ®iÖn trong thùc tÕ V. Bµi tËp vÒ nhµ: Lµm bµi tËp 1,2,3 , 4 SGK.

(32) §äc tríc bµi 17 Gi¸o ¸n sè 17 Ngµy so¹n: 17/2/2008 Bµi 17: sö dông vµ b¶o dìng qu¹t ®iÖn I. Mục đích: 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc tên một số loại quạt thông dụng. - Biết đợc những nguyên nhân thờng gây h hỏng quạt điện - Biết đợc cách sửa những h hỏng đó. 2. Kü n¨ng: - Sử dụng và bảo dỡng đợc quạt điện - Sửa đợc những h hỏng thông thờng của quạt điện. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc t×m hiÓu nh÷ng h háng thêng gÆp ë qu¹t ®iÖn. II.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Bµi cò: Câu 1: Em hãy giảI thích nguyên lí làm việc của sơ đồ quạt bàn vòng chập? Câu 2: Em hãy giảI thích nguyên lí làm việc của sơ đồ quạt bàn chạy tụ? 3.Néi dung bµi míi. Néi dung I. T×m hiÓu mét sè lo¹i qu¹t ®iÖn th«ng dông a,Qu¹t bµn -lo¹i qu¹t th«ng dông cã kÝch thíc gän nhẹ,thuận tiện đặt trên bàn trên tủ Quy c¸ch s¶I c¸nh:200mm;230mm; 250mm;300mm;350mm;400mm b,Qu¹t c©y -Đặt trên nền nhà có thể điều chỉnh độ cao Quy c¸ch s¶i c¸nh:500mm;600mm; 250mm;300mm;350mm;400mm c,Qu¹t tßng -Giống quạt bàn ,song có bộ phận gắn vào tờng,có dây giật tốc độ và chuyển hớng gío. d,Qu¹t trÇn -S¶i c¸nh lín,lîng giã lín,l¾p vµo trÇn,kh«ng chiÕm diÖn tÝch -C¸nh qu¹t b»ng gç, nhùa ,kim lo¹i.Quy c¸ch s¶i c¸nh 700mm;900mm;1050mm 1400mm;1500mm;1800mm. e,Qu¹t hép t¶n giã -Lµ lo¹i qu¹t cã d¹ng h×nh hép,cã thiÕt bÞ dÉn híng giã -u ®iÓm lµ luång giã «n hoµ dÔ chÞu nh giã tù nhiªn ë ngoµi trêi. II.Sö dôngvµ b¶o dìng qu¹t ®iÖn 1.Sö dông qu¹t ®iÖn. Hoạt động của thầy và trò H§1: T×m hiÓu c¸c lo¹i qu¹t Gv:cã nhiÒu lo¹i qu¹t ®iÖn nh qu¹t bµn ,qu¹t c©y,qu¹t têng, qu¹t trÇn…theo kÝch thíc s¶I c¸nh chia ra lo¹i c¸nh qu¹t tõ 200mm1800mm Gv:qu¹t bµn cã nh÷ng lo¹i nao? cã u ®iÓm g×? Hs:tr¶ lêi. Gv:qu¹t c©y cã nh÷ng lo¹i nao?cã u ®iÓm g×? Hs:tr¶ lêi Gv:qu¹t têng cã nh÷ng chi tiÕt nµo,u ®iÓm? Hs:tr¶ lêi Gv:qu¹t trÇn u ®iÓm?c¸nh qu¹t lµm b»ng g×,cã mÊy c¸nh?s¶i c¸nh?. Gv:Qu¹t hép cã h×nh d¹ng ra sao?cã chøc n¨ng ra sao?sö dông ë ®©u? Hs:tr¶ lêi..

(33) -Qu¹t míi tríc khi dïng ph¶I bãc líp chèng gØ ®Çu trôc,tra dÇu nhên.Qu¹t cò tríc khi dïng ph¶I tra dầu vào các chỗ chuyển động… -Quạt đang hoạt động có mùi khét hoặc bốc khói ®en chøng tá qu¹t háng nÆng ph¶i c¾t ®iÖn vµ ngõng sö dông,söa ch÷a. -Nên để quạt nơI khô ráo ,thoáng gió -Quạt chạy lâu nên cho quạt nghỉ ít phút để hạ nhiệt độ sau đó mới cho quạt chạy tiếp. -Khi khởi động nên ấn nút tốc độ cao để thời gian khởi động ngắn,sau đó chuyển xuống nấc thấp 2,B¶o dìng qu¹t ®iÖn -Gi÷ g×n cho qu¹t s¹ch sÏ -Khi kh«ng dïng qu¹t cÇn ph¶I lµm vÖ sinh cho qu¹t -Khi sö dông qu¹t : +Hộp tản gió không đợc tựa vào nơI có ri đô,mảnh vảI ,màn +Hép t¶n giã kh«ng tùa vµo têng +Khi không muốn cho lá dẫn gió hoạt động thì tắt công tắc chứ không đợc giữ tốc năng III.mét sè h háng thêng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc -a,HiÖn tîng1:§ãng ®iÖn vµo qu¹t ,qu¹t kh«ng quay -Nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc: +MÊt ®iÖn nguån +PhÝch c¾m vµ ®iÖn tiÕp xóc kÐm +§øt d©y nguån ë æ c¾m +§øt d©y nèi ®iÖn cña qu¹t +Công tắc chuyển mạch tốc độ hỏng hoặc tiếp xóc xÊu. +Cuộn điện kháng ở hộp tốc độ hỏng ,tụ điện háng +Cuộn dây stato của động cơ điện bị đứt hoặc ch¸y. b,HiÖn tîng2: :§ãng ®iÖn vµo qu¹t ,qu¹t khëi động khó khăn -Nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc: +Trong trêng hîp nguån ®iÖn b×nh thêng ,c¸c d©y quấn stato không bị chập mạch ,ấn các số đều khó khởi động ,hiện tợng này thờng do trục bị kẹt hoăc b¸nh xe r¨ng bÞ kÑt +Kiểm tra trục bạc và điều chỉnh độ đồng tân của trôc b¹c. -Gv:Khi sö dông qu¹t chóng ta cần phảI làm những gì để sử dụng và bảo quản quạt điên đợc bÒn l©u?. Gv:Trong qu¸ tr×nh sö dông qu¹t ®iÖn cÇn chó ý c¸c thao t¸c b¶o dìng qu¹t ®iÖn ra sao?. Gv:nếu đóng điện vào quạt mà qu¹t kh«ng quay th× cã thÓ do nh÷ng nguyªn nh©n nµo?c¸ch kh¾c phôc? Hs :tr¶ lêi.. Gv:nếu đóng điện vào quạt mà quạt khởi động khó khăn thì có thÓ do nh÷ng nguyªn nh©n nµo? c¸ch kh¾c phôc? Hs :tr¶ lêi.. c,HiÖn tîng3: :§ãng ®iÖn vµo qu¹t ,qu¹t lóc quay lóc kh«ng Gv:nếu đóng điện vào quạt mà -Nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc: qu¹t lóc quay lóc kh«ng th× cã thÓ do nh÷ng nguyªn nh©n nµo? c¸ch kh¾c phôc? Hs :tr¶ lêi. IV . Cñng cè Học sinh nêu lại nội dung của bài học và cách điều chỉnh tốc độ của các loại quạt ®iÖn trong thùc tÕ V. Bµi tËp vÒ nhµ: Lµm bµi tËp 1,2,3 , 4 SGK §äc tríc bµi 18.

(34) Gi¸o ¸n sè 18 Ngµy so¹n: 17/2/2008. Bµi 18: thùc hµnh sö dông vµ b¶o dìng qu¹t ®iÖn. I. Mục đích: 1. KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch th¸o ,l¾p mét sè lo¹i qu¹t th«ng dông. - Biết đợc những nguyên nhân thờng gây h hỏng quạt điện - Biết đợc cách sửa những h hỏng đó. 2. Kü n¨ng: - th¸o ,l¾p mét sè lo¹i qu¹t th«ng dông. - B¶o dìng qu¹t ®iÖn - Pát hiện và Sửa đợc những h hỏng thông thờng của quạt điện. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc t×m hiÓu ,thùc hµnh söa ch÷a h háng thêng gÆp ë qu¹t ®iÖn. II. ChuÈn bÞ. -1 quạt bàn 220V loại động cơ vòng chập --1 quạt bàn 220V loại động cơ một pha chạy tụ -1 bót thö ®iÖn ,1 v¹n n¨ng kÕ -K×m vµ tua vÝt,mét sè calª IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Bµi cò: C©u 1: Em h·y nªu c¸c lo¹i qu¹t ®iÖn vµ tÝnh n¨ng cña chóng? C©u 2: Em h·y nªu c¸c h háng thêng gÆp vµ c¸ch söa qu¹t ®iÖn? 3. 3. Quy tr×nh thùc hµnh. Néi dung 1.T×m hiÓu cÊu t¹o qu¹t ®iÖn a,Tr×nh tù th¸o -Quan sát, ghi nhớ và đánh dấu vị trí từng chi tiết. -LÇn lît th¸o rêi vá ,th¸o rêi ro to ra khái stato.Chó ý sắp xếp các chi tiết thứ tự để dễ nhớ khi lắp lại -quan s¸t ,nhËn xÐt vÒ cÊu t¹o lâi thÐp stato,ro,d©y quÊn r«to b,Quan s¸t ,t×m hiÓu cÊu t¹o qu¹t ®iÖn -t×m hiÓu c¸c bé phËn cÊu t¹o cña qu¹t ®iÖn . -T×m hiÓu mét sè m¹ch ®iÒu khiÓn qu¹t ®iÖn . c,Tr×nh tù l¾p -Chi tiÕt nµo th¸o sau sÏ l¾p tríc . -Kh«ng g©y va ®Ëp m¹nh ,lµm vªnh trôc ,tr¸nh va chạm làm hỏng cách điện dây quấn ,làm đứt dây. -Xiết lại ốc vít chính xác ,đảm bảo ro to quay trơn. -kiªmtra l¹i c¸c mèi hµn ,mèi nèi d©y quÊn vµ c¸ch ®iÖn d©y quÊn. -Sau khi lắp xong cho động cơ chạy thử . 2,B¶o dìng qu¹t ®iÖn -lµm vÖ sinh qu¹t ®iÖn . -tra dÇu mì. IV. Tổng kết, đánh giá.. Hoạt động của thầy và trò Gv:nªu c¸c bíc tr×nh tù th¸o qu¹t. Hs:nghe ghi nhớ ,đồng thờ thực hµnh th¸o qu¹t bµn. Hs:t×m hiÓu c¸c bé phËn qu¹t ®iÖn. Gv:nªu tr×nh tù l¾p qu¹t -thùc hµnh l¾p qu¹t Gv :yªu cÇu häc sinh b¶o dìng qu¹t ®iÖn .. - HS tự đánh giá và đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí sau: 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ. 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. ý thức thực hiện an toàn lao động. 4. ý thøc thùc hiÖn gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng..

(35) 5. KÕt qu¶ thùc hµnh: - nhóm nào làm nhanh nhất ,đúng kĩ thuật nhất ,an toàn nhất GV tæng kÕt vµ nhËn xÐt giê häc thùc hµnh. Gi¸o ¸n sè 17. Ngµy so¹n: 20/2/2008 Bµi 19: sö dông vµ b¶o dìng m¸y b¬m níc. I. Mục đích: 1. KiÕn thøc: -Hiểu đợc ý nghĩa các số liệu kĩ thuật của máy bơm -sử dụng và bảo dỡng đợc máy bơm -biết đợc một số h hỏng thờng gặp và biện pháp khắc phục. 2. Kü n¨ng: - th¸o ,l¾p mét sè lo¹i m¸y b¬m th«ng dông. - B¶o dìng m¸y b¬m - Phát hiện và Sửa đợc những h hỏng thông thờng của máy bơm. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc t×m hiÓu ,thùc hµnh söa ch÷a h háng thêng gÆp ë qu¹t ®iÖn II. ChuÈn bÞ. -chuÈn bÞ mét m¸y b¬m níc IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Bµi cò: C©u 1: Em h·y nªu c¸c lo¹i qu¹t ®iÖn vµ tÝnh n¨ng cña chóng, nªu quy tr×nh th¸o l¾p qu¹t ®iÖn? C©u 2: Em h·y nªu c¸c h háng thêng gÆp vµ c¸ch söa qu¹t ®iÖn? 3.Néi dung bµi míi. Néi dung 1.T×m hiÓu c¸c sè liÖu cña m¸y b¬m a,Lu lîng níc -là lợng nớc máy bơm đợc (m3 hay lít )trong một đơn vị thời gian(phút hoặc giờ)ở điều kiện tiêu chuẩn do nhà máy chế tạo.(0,6m3/giờ đến 4m3/h) b,ChiÒu cao cét níc b¬m -là chiều cao cột nớc (tính bằng m).kể từ vị trí đặt máy bơm mà máy có thể đẩy lên đợc Thêng 20-30m c,ChiÒu s©u cét níc hót -là chiều sâu cột nớc kể từ bề mặt mực nớc dới đến vị trí đặt máy bơm mà máy có thể hút đợc bơm nớc lªn b×nh thêng C¸c m¸y b¬m :7-8m d,§êng kÝnh nèi vµo vµ nèi ra m¸y b¬m -Tuỳ theo lu lợng nớc của máy nhỏ hay lớn , đờng kÝnh èng nèi nµy lµ 15,20,25,32mm. e ,c«ng suÊt tiªu thô - phô thuéc vµo lu lîng m¸y b¬m, cã c¸c lo¹i m¸y cã c«ng suÊt: 125,250, 375,….,1000W. f ,Tốc độ quay của máy §Ó gi¶m träng lîng vµ kÝch thíc cña m¸y ,m¸y lµm việc ở tốc độ lớn :n=2920vòng/phút g ,®iÖn ¸p lµm viÖc nguån ®iÖn xoay chiÒu mét pha 220V,tÇn sè 50Hz II. sö dông vµ b¶o dìng m¸y b¬m níc 1.Sö dông m¸y b¬m níc a ,L.ắp đặt máy bôm nớc dùng trong gia đình - Vị trí đặt máy: nên đặt máy cố định một chỗ ,đặt sao cho hÖ thèng èng dÉn cµng ng¾n ,Ýt mèi nèi gÊp. Hoạt động của thầy và trò. Gv:yªu cÇu HS t×m hiÎu c¸c sè liÖu cña m¸y b¬m. Hs:t×m hiÓu c¸c sè liÖu cña m¸y b¬m.

(36) khóc cµng tèt. -Cácđờng ống nối với máy bơm nên dùng loại ống tráng kẽm cả 2 mặt .Các mối nối phải đợc vặn chÆt ,kh«ng rß rØ níc . -§êng d©y cÊp ®iÖn nªn dïng lo¹i ®©y mÒm ,cã cách điện .Để đảm bảo an toàn ,cần nối dây tiếp đất vèi vá m¸y b¬m. b, VËn hµnh m¸y b¬m -§ãng ®iÖn -Quan s¸t m¸y lµm viÖc 2. B¶o dìng m¸y b¬m níc - Giữ gìn phần bơm và phần động cơ sạch sẽ -Phần động cơ bảo dỡng giống quạt điện .. GV cho HS t×m hiÓu c¸ch sö dông m¸y b¬m vµ nªu mét sè c©u hái HS: đọc SGK và trả lời câu hỏi GV nªu ra. GV: híng dÉn HS c¸ch vËn hµnh,b¶o dìng m¸y b¬m HS: nghe vµ ghi nhí. iii.mét sè h háng thêng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc. 1. Đóng điện cho máy bơm ,động cơ không hoạt động - Do mÊt ®iÖn ¸p nguån cung cÊp -Mạch cấp điện cho động cơ bị hở mạch 2. Có dấu hiệu có dòng điện vào động cơ ,động cơ rung nhÑ nhng m¸y kh«ng quay. -Do ®iÖn ¸p nguån qu¸ thÊp ,cÇn t¨ng ®iÖn ¸p nguån. -Tụ điện trong mạch của động cơ bị hỏng,cần thay tô tèt -Dây quấn động cơ bị chập mạch -ổ bi của động cơ bị mòn nhiều , cần thay ổ bi -PhÇn roto bÞ kÑt víi phÇn stato 3. M¸y ch¹y ªm kh«ng cã níc ®Èy ra,ch¹y l©u thÊy buång b¬m bÞ nãng -Do mÊt níc nguån -MÊt níc måi ,cÇn måi l¹i níc -MiÖng èng hót níc vµo m¸y bÞ t¾c -èng hót bÞ g·y, nøt ,vì 4. M¸y ch¹y ªm lîng níc m¸y ch¶y ra yÕu -§Çu èng hót bÞ t¾c ,cÇn th«ng s¹ch 5. §éng c¬ ®iÖn nhanh bÞ nãng -Dây quấn động cơ điện bị chập vòng dây,phải quÊn söa ch÷a l¹i 6. Khi đóng điện cho máy bơm chạy ,aptomat nguồn cấp điện của động cơ tự động ngắt mạch hoặc cầu chì nguồn bị cháy đứt -Dây quấn động cơ điện bị cháy,chập mạch,phải quÊn söa ch÷a l¹i 7. §éng c¬ ®iÖn bÞ rß ®iÖn ra vá (ch¹m m¸t ). GV yªu cÇu HS t×m hiÓu mét sè h háng thêng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc. HS: t×m hiÓu SGK vÒ mét sè h háng thêng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc. IV.tổng kết đánh giá. -GVđặt một số câu hỏi thảo luận -DÆn dß HS chuÈn bÞ cho bµi häc sau Gi¸o ¸n sè 18 Ngµy so¹n: 26/2/2008 Bµi 20. thùc hµnh sö dông vµ b¶o dìng m¸y b¬m níc i. môc tiªu. 1. KiÕn thøc : -Giải thích đợc số liệu kĩ thuật của máy bơm nớc 2. KÜ n¨ng: -B¶o dìng vµ söa ch÷a mét sè h háng thêng gÆp 3. Thái độ : - Làm việc nghiêm túc và đảm bảo an toàn điện nhiệt ..

(37) -Yêu thích công việc kĩ thuật , làm việc đúng qui trình và đảm bảo an toàn ii.chuÈn bÞ. -máy bơm nớc gia đình 220V -1bót thö ®iÖn -1 v¹n n¨ng kÕ -K×m ,tua vÝt ,cê lª IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Bµi cò: C©u 1: C¸c bé phËn chÝnh cña m¸y b¬m níc lµ g×? Câu 2: Em hãy nêu vai trò của động cơ điện của phần bơm?các h hỏng thờng gÆp vµ c¸ch söa m¸y b¬m níc ? 3. Quy tr×nh thùc hµnh. Néi dung 1.T×m hiÓu c¸c sè liÖu cña m¸y b¬m Quan sát đọc và giải thích các số liệu ghi trên nhãn m¸y - Lu lîng -ChiÒu cao cét níc b¬m(m) -ChiÒu s©u cét níc hót(m) -§êng kÝnh èng níc nèi vµo vµ nèi ra cña m¸y(mm) -C«ng suÊt tiªu thô (W) -Tốc độ quay của máy (vòng/phút) -§iÖn ¸p lµm viÖc (V) 2.Sö dông vµ b¶o qu¶n m¸y b¬m níc a. Sö dông m¸y b¬m níc -Cho m¸y b¬m lµm viÖc ,quan s¸t -NÕu m¸y b¬m lµm viÖc kh«ng b×nh thêng ,cÇn c¾t điện máy bơm,phán đoán và tìm các h hỏng để khắc phôc b,B¶o dìng m¸y b¬m -bảo dỡng phần động cơ . - b¶o dìng phÇn b¬m. Hoạt động của thầy và trò Gv:yêu cầu HS đọc và giải thích ý nghÜa cña tõng sè liÖu ghi trªn m¸y Hs:nghe ghi nhí. Gv:hớng dẫn HS đấu máy bơm níc vµo nguån ®iÖn vµ nguån níc Yªu cÇu HS quan s¸t t×nh tr¹ng lµm viÖc cña m¸y -Híng dÉn HS lµm vÖ sinh s¹ch sẽ phần bơm và phần động cơ GV híng dÉn HS lµm s¹ch c¸c èng dÉn níc vµ ®Çu miÖng èng hót. IV. Tổng kết, đánh giá.. - HS tự đánh giá và đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí sau: 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ. 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. ý thức thực hiện an toàn lao động. 4. ý thøc thùc hiÖn gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng. 5. KÕt qu¶ thùc hµnh: - nhóm nào làm nhanh nhất ,đúng kĩ thuật nhất ,an toàn nhất GV tæng kÕt vµ nhËn xÐt giê häc thùc hµnh. Gi¸o ¸n sè 19. Ngµy so¹n:. bµi 21 Sö dông vµ b¶o dìng m¸y giÆt i môc tiªu 1. KiÕn thøc : -Trình bày đợc nguyên lí làm việc và giải thích đợc số liệu kĩ thuật của máy giặt -BiÕt c¸ch sö dông vµ b¶o dìng m¸y giÆt 2. Kü n¨ng:.

(38) - B¶o dìng m¸y giÆt - Phát hiện và sửa đợc những h hỏng thông thờng của máy giặt 3. Thái độ: - Nghiªm tóc t×m hiÓu ,thùc hµnh söa ch÷a h háng thêng gÆp ë m¸y giÆt II. ChuÈn bÞ. IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Bµi cò: 3.Néi dung bµi míi. Néi dung 1. c¸c sè liÖu kÜ thuÆt cña m¸y giÆt a,Dung lîng m¸y -là khối lợng lớn nhất đồ giặt khô mà máy có thể giặt đợc trong một lần giặt ,tính theo kg b,¸p su¾t nguån níc cÊp -áp suất này đảm bảo cho nớc tự chảy vào thùng giặt khi máy hoạt động c,Møc níc trong thïng (lÝt) -Läng níc n¹p vµo thïng giÆt cho mçi lÇn thao t¸c gåm 5 møc hoÆc 3 møc d,Lîng níc tiªu tèn cho c¶ lÇn giÆt -Thờng từ 150 đến 220 lít e ,công suất động cơ điện Từ 120 đền 150W f ,®iÖn ¸p nguån cung cÊp nguån ®iÖn xoay chiÒu mét pha 220V,tÇn sè 50Hz g, C«ng suÊt gia nhiÖt C«ng suÊt ®iÖn tiªu thô cña bé gia nhiÖt thêng tõ 2 đến 3KW. Hoạt động của thầy và trò. Gv:yªu cÇu HS t×m hiÎu c¸c sè liÖu cña m¸y b¬m. Hs:t×m hiÓu c¸c sè liÖu cña m¸y giÆt. II. NGuyªn lÝ lµm viÖc vµ cÊu t¹o c¬ b¶n cña m¸y giÆt. 1.Nguyªn lÝ lµm viÖc C¸c m¸y giÆt thêng thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc giÆt , giò vµ v¾t _ Giặt :Đồ giặt đợc quay và đảo lộn trong máy . Thời gian giặt có thể kéo đến 18 phút - Vắt :Máy vắt theo kiểu li tâm .Thùng giặt đợc quay theo một chiều với tốc độ tăng dần đến 600vßng /phót Giò : M¸y lµm viÖc nh giai ®o¹n giÆt ,giò cã t¸c dông lµm s¹ch ,thêi gian mçi lÇn giò 6-7 phót 2. CÊu t¹o c¬ b¶n cña m¸y giÆt Gåm c¸c phÇn chÝnh sau: _PhÇn c«ng nghÖ:gåm c¸c bé phËn thïng chøa níc ,thïng giÆt ,thïng v¾t ,bµn khu¾y ,c¸c van n¹p níc s¹ch,van x¶ níc s¹ch. Phần động lực: Gồm bộ phận cấp năng lợng cho -Phần công nghệ: động cơ điện,hệ thống pulivà d©y ®ai truyÒn,diÖn trë gia nhiÑt ,phanh h·m. -Phần điều khiển và bảo vệ : Dùng để điều khiẻn hai phần công nghệ và động lực. iii.sö dông vµ b¶o dìng m¸y giÆt .. GV cho HS t×m hiÓu nguyªn lÝ lµm viÖc vµ cÊu t¹o c¬ b¶n cña m¸y giÆt HS: đọc SGK và trả lời câu hỏi GV nªu ra. 1. Vị trí đặt máy Vị trí đặt máy cần phẳng ,không bị đọng nớc ,đủ GV: hớng dẫn HS cách vận réng ,tho¸ng . hµnh,b¶o dìng m¸y giÆt 2. Nguån ®iÖn Dùng nguồn đúng định mức . Cần có dây tiếp đất.

(39) để đảm bảo an toàn điện HS: nghe vµ ghi nhí 3. Nguån níc Nguồn nớc nên có áp suất tối thiểu là 0,3atmđảm b¶o nø¬c n¹p vµo m¸y kh«ng bÞ qu¸ yÕu 4. ChuÈn bÞ m¸y giÆt -Kiểm tra bỏ hết các đồ cứng trong đồ -Không giặt lẫn đồ giặt có ra màu với đồ khác -Nên giặt đồ mềm mỏng và đồ cứng ,dày ,nặng -Không giặt đồ quá bẩn với đồ ít bẩn 5. Chuyển chế độ giặt -Chọn chế độ giặt thích hợp -Chọn chế độ giặt bằng cách ấn nhẹ trên các phím nhá trªn bµn ®iÒu khiÓn cña m¸y -ấn hoặc kéo nút khởi động 6. B¶o dìng m¸y giÆt -Sau vµi tuµn sö dông nªn lµm vÖ sinh m¸y -Khi kh«ng dïng m¸y hêi gian dµi cÇn cho m¸y chạy chế độ vắt không tải khoảng 1phút.Mở nắp máy 1giờ để máy khô iv.mét sè h háng thêng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc. 1. §Ìn b¸o kh«ng s¸ng - Do mÊt ®iÖn ¸p nguån cung cÊp -Tiếp xúc kém ,đứt nguồn ,cầu chì bị đứt ;cần kiÓm tra vµ söa ch÷a 2. Có có điện vào máy ,đèn báo sáng ,không có hiÖn tîng níc n¹p vµo thïng,chê l©u m¸y không hoạt động . -Có thể do mất nớc ,vann bị đóng ,lới lọc bẩn ….; cÇn söa ch÷a phÇn cÊp níc 3. Nạp nớc đủ ,máy làm việc nhng mâm khuấy khó quay ,có hiện tợng kẹt hoặc khong quay đợc -Có vật lạ nhỏ cứng ,nhiều đồ giặt hoặc ít nớc quá -Dây cu roa truyền bị hỏng ,động cơ điện tụ điện háng 4. Khi v¾t m¸y bÞ rung vµ l¾c m¹nh,cã tiÕng va đạp vào thùng máy -§å giÆt bÞ xo¾n chÆt thµnh côm ,hµng ;cÇn gì t¬i 5. Máy hoạt động bình thờng nhng có tiếng ồn lín -C¸c æ bi bÞ kh« mì ,mßn nhiÒu ,ph¶i thay æ bi míi 6. Máy hoạt động bình thờng nhng có mùi khét ,m©m khuÊy quay yÕu ,chËm -§éng c¬ ®iÖn ch¸y chËp m¹ch -Tô ®iÖn háng ,cÇn quÊn l¹i 7. §éng c¬ ®iÖn bÞ rß ®iÖn ra vá (ch¹m m¸t). GV yªu cÇu HS t×m hiÓu mét sè h háng thêng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc. HS: t×m hiÓu SGK vÒ mét sè h háng thêng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc. IV.tổng kết đánh giá. -GVđặt một số câu hỏi thảo luận để củng cố bài học -DÆn dß HS chuÈn bÞ cho bµi häc sau Gi¸o ¸n sè 22 Ngµy so¹n: bµi 22 Thùc hµnh : Sö dông vµ b¶o dìng m¸y giÆt i môc tiªu.

(40) 1. KiÕn thøc : -Trình bày đợc nguyên lí làm việc và giải thích đợc số liệu kĩ thuật của máy giặt -BiÕt c¸ch sö dông vµ b¶o dìng m¸y giÆt 2. Kü n¨ng: - B¶o dìng m¸y giÆt - Phát hiện và sửa đợc những h hỏng thông thờng của máy giặt 3. Thái độ: - Có ý thức vận dụng kiến thức ,kĩ năng đã học vào cuộc sống. II. ChuÈn bÞ. -1m¸y giÆt -1bút thử điện ,1đồng hồ vạn năng -kìm,tua vít ,đồ giặt IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Bµi cò: 3.Quy tr×nh thùc hµnh Néi dung Hoạt động của thầy và trò 1.T×m hiÓu c¸c sè liÖu kÜ thuÆt cña m¸y giÆt -Dung lîng m¸y -¸p su¾t nguån níc cÊp -Møc níc trong thïng (lÝt) -Lîng níc tiªu tèn cho c¶ lÇn giÆt Gv:yªu cÇu HS t×m hiÎu c¸c sè -Công suất động cơ điện liÖu cña m¸y giÆt -§iÖn ¸p nguån cung cÊp - C«ng suÊt gia nhiÖt Hs:t×m hiÓu c¸c sè liÖu cña m¸y 2.sö dông vµ b¶o dìng m¸y giÆt . giÆt -Chọn vị trí đặt máy -Chän nguån ®iÖn phï hîp GV: híng dÉn HS c¸ch vËn -KiÎm tra nguån níc hµnh,b¶o dìng m¸y giÆt - ChuÈn bÞ giÆt - Chuyển chế độ giặt - B¶o dìng m¸y giÆt HS: nghe vµ ghi nhí. IV. Tổng kết, đánh giá.. - HS tự đánh giá và đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí sau: 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ. 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. ý thức thực hiện an toàn lao động. 4. ý thøc thùc hiÖn gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng. 5. KÕt qu¶ thùc hµnh: - nhóm nào làm nhanh nhất ,đúng kĩ thuật nhất ,an toàn nhất GV tæng kÕt vµ nhËn xÐt giê häc thùc hµnh. Gi¸o ¸n sè 23 Ngµy so¹n: Ch¬ng4 m¹ng ®iÖn trong nhµ bµi 23 mét sã kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ chiÕu s¸ng i môc tiªu 1. KiÕn thøc : -Nêu đợc khái niệm về một số đại lợng đo ánh sáng thờng dùng 2. Kü n¨ng:.

(41) - BiÕt c¸ch thiÕt kÕ chiÕu s¸ng trong nhµ b»ng mét sè ph¬ng ph¸p th«ng dông - Biết đợc các bớc thiết kế chiếu sáng trong nhà bằng phơng pháp hệ số sử dụng 3. Thái độ: - Nghiªm tóc ,yªu thÝch khoa häc kÜ thuËt II. ChuÈn bÞ. -Bản vẽ bố trí các thiết bị điệnvà đèn trong phòng -Bảng thống kê thông số kĩ thuật của một số bóng đèn IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Giíi thiÖu bµi häc : GV hớng dẫn HS quan sát ,đếm số lợng đèn đợc bố trí trong phòng học ,neu câu hỏi : _Với số bóng đèn nh vậy ,lớp học đã đủ ánh sáng cha ? - Bố trí bóng đèn của lớp học đã hợp lí cha ?Vị trí nào cha đủ ánh sáng ? 3.Bµi míi Néi dung i.một số đại lợng đo ánh sáng thờng dùng 1. Quang th«ng -Kí hiệu là Φ (hoặc F) ,đơn vị đo là lumen (lm) -Quang th«ng cña mét nguån s¸ng lµ n¨ng lîng ¸nh sáng của nguồn sáng phát ra trong một đơn vị thời gian - Quang th«ng ph¸t ra cña nguån s¸ng ®iÖn phô thuéc vµo c«ng suÊt ®iÖn tiªu thô vµ lo¹i thiÕt bÞ chiÕu s¸ng -HiÖu suÊt= Φ (lm/W) P 2. Còng độ sáng -Kí hiệu là I, đơn vị là candela (cd) 3. §é räi -Kí hiệu là E ,đơn vị đo là lux (lx) -Độ rọi đợc định nghĩa là : E= Φ S -Độ rọi cho ta biết mức đợc chiếu sáng của bề mặt 4. §é chãi -Kí hiệu là L,đơn vị là. cd m2. Hoạt động của thầy và trò. Gv:yªu cÇu HS t×m hiÎu c¸c kh¸i niÖm: Quang th«ng, Cßng độ sáng, Độ rọi, Độ chói. Hs:t×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm GV: gi¶i thÝch thªm kh¸i niÖm độ rọi Gv nêu kết luận mục đích của việc tìm hiểumột số đại lợng đo ¸nh s¸ng HS: nghe vµ ghi nhí. -§é chãi lµ c¬ së cña c¸c kh¸i niÖm vÒ tri gi¸c vµ tiẹn nghi thị giác đặc trng cho mối quan hệ giữa nguån ph¸t x¹ víi m¾t ngêi . Gv cho HS đọc SGK tìm hiểu ii.thiÕt kÕ chiÕu s¸ng c¸c kh¸i niÖm vµ nªu c©u hái: 1. ThiÕt kÕ chiÕu s¸ng trong nhµ b»ng ph¬ng ph¸p hÖ sè sö dông Ksd a. Xác định độ rọi yêu cầu CH:ThiÕt kÕ chiÕu s¸ng lµ g×? -Chọn độ rọi ngang chung trên bề mặt làm việc ,còn gọi là bề mặt hữu ích ,có độ cao trung bình là 0.8- CH: Có mấy phơng pháp thiết 0.85mso víi mÆt sµn kÕ chiÕu s¸ng trong nhµ th«ng b. Chän nguån s¸ng dông ? -Chọn loại đèn thích hợp đảm bảo yêu cầu chiếu s¸ng vµ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng c. Chän kiÓu chiÕu s¸ng HS tr¶ lêi c©u hái -Thêng gÆp kiÓu chiÕu s¸ng trùc tiÕp vµ b¸n trùc tiÕp d. TÝnh quang th«ng tæng -Dựa vào độ rọi yêu cầu và hệ số sử dụng ánh sáng Ksd =0,2-0,6 -Quang thông tổng cho căn phòng đợc tính :.

(42) ΦT « ng=k. ES (lm) ………………… k sd. e. Tính số bóng đèn và bộ đèn -Tính số bóng đèn N:. N=. Φ Tong Φ1 Bong. -Số bộ đèn =N/n f. Vẽ sơ đồ bố trí đèn -Đèn đợc bố trí sao cho tạo đợc độ rọi đồng đều trên GV cho học sinh làm bài tập bÒ mÆt h÷u Ých trong SGK 1. ThiÕt kÕ chiÕu s¸ng trong nhµ b»ng ph¬ng HS lµm bµi tËp pháp công suất đơn vị (suất phụ tải ) -Công suất đơn vị (p) là tỉ số giữa tổng công suất điện toàn bộ bóng đèn (P) đặt trong phòng chia cho diÖn tÝch S cña phßng : p= P/S -Khi thiết kế dựa vào bảng công suất đơn vị p,tính ra c«ng suÊt ®iÖn chiÕu s¸ng cña phßng Ptæng= p . S -Từ đó xác định số bóng đèn : N= Ptæng/ P1bãng. iv. tổng kết đánh giá. -GV tæng kÕt bµi ,nhËn xÐt giê häc -DÆn dß viÖc chuÈn bÞ cho giê tiÕp theo. Gi¸o ¸n sè 24 Ngµy so¹n: bµi 24 thùc hµnh tÝnh to¸n chiÕu s¸ng cho mét phßng häc i môc tiªu 1. KiÕn thøc : -Dựa vào kiến thức đã học biết cách thiết kế chiếu sáng cho một phòng học 2. Kü n¨ng: - Thiết kế chiếu sáng đợc cho một phòng học 3. Thái độ: -Cã t¸c phong lµm viÖc khoa häc - Yªu thÝch c«ng viÖc thiÕt kÕ II. ChuÈn bÞ. -GiÊy khæ A4 -Dông cô häc tËp IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Giíi thiÖu môc tiªu bµi thùc hµnh vµ chuÈn bÞ GV nªu môc tiªu ,yªu cÇu bµi thùc hµnh vµ néi quy bµi thùc hµnh Bµi tËp thùc hµnh :TÝnh tãn chiÕu s¸ng cho mét phßng häc rénga=7m,dµi b=8m,cao từ trần đến nền H=3,8m.Chọn đèn ống huỳnh quang 1,2m;P=36W; Φ =3200lm.Bộ đèn ch«n vµo trÇn .Mµu trÇn vµ têng s¸ng. 3.Qui tr×nh thùc hµnh Néi dung Hoạt động của thầy và trò.

(43) ThiÕt kÕ b»ng ph¬ng ph¸p hÖ sè sö dông; -Bớc 1: Xác định độ rọi yêu cầu -Bíc 2: Chän nguån s¸ng ®iÖn -Bíc 3: Chän kiÓu chiÕu s¸ng -Bíc 4: TÝnh quang th«ng tæng -Bớc 5: Tính số bóng đèn và số bộ đèn -Bớc 6: Bố trí đèn và vẽ sơ đồ bố trí đèn. Gv:yªu cÇu HS t×m hiÓu yªu cÇu bµi thùc hµnh vµ yªu cÇu HS nhắc lai các bớc để thực hiện bµi thùc hµnh Hs:t×m hiÓu néi dung bµi thùc hµnh vµ thùc hiÖn c¸c bíc theo híng dÉn cña GV. IV. Tổng kết, đánh giá.. - HS tự đánh giá và đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí sau: 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ. 2. Thực hiện thực hành theo đúng quy trình. 3. ý thức thực hiện an toàn lao động. 4. ý thøc thùc hiÖn gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng. 5. KÕt qu¶ thùc hµnh: - nhóm nào làm nhanh nhất ,đúng kĩ thuật nhất ,an toàn nhất GV tæng kÕt vµ nhËn xÐt giê häc thùc hµnh.. Gi¸o ¸n sè 25 TiÕt ............................................ Ngµy so¹n: ....................... bµi 25 một số ký hiệu và nguyên tắc lập sơ đồ cấp điện i môc tiªu 1. KiÕn thøc : -Hiểu một số ký hiệu trên sơ đồ điện -Biêt nguyên tắc lập sơ đồ cấp điện 2. Kü n¨ng: - Dùng các ký hiệu để vẽ đợc sơ đồ mạch điện,từ sơ đồ nhận biết đợc các thiết bị đợc sử dung trong sơ đồ - Đọc đợc sơ đồ mạch điện 3. Thái độ: - yêu thích việc thiết kế và lắp đặt mạng điện trong gia đình II. ChuÈn bÞ. -Bản vẽ ký hiệu các phần tử trên sơ đồ điện,sơ đồ cấp điện cho nhà chung c IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Giíi thiÖu bµi häc : -Trứoc khi lắp đặt mạng điện ta phải thiết kế,tính toán ,lập sơ đồ mạch điện. -Để vẽ đợc sơ đồ mạch điện thì ta phải biểu diễn các thiết bị điện vào hình vẽ.vậy ta có vẽ h×nh ¶nh c¸c thiÕt bÞ nh ta thÊy kh«ng?NÕu dïng ký hiÖu th× cã ph¶i thèng nhÊt cho mäi ngêi kh«ng? 3.Bµi míi Hoạt động của gv và hs Néi dung.

(44) tt 1. Tªn phÇn tö HÖ thèng ®iÖn(H). Ký hiÖu H. 2 3. M¸y ph¸t ®iÖn (F) Tr¹m biÕn ¸p(TBA). F. 4. M¸y biÕn ¸p (BA). 5. Tñ ph©n phèi(TPP),tñ ®iÖn tæng. 6. Tủ động lực. 7. Tñ chiÕu s¸ng(TCS). 8. B¶ng ®iÖn. 9. Dao c¸ch li(DCL),cÇu dao(CD). Néi dung tt Tªn phÇn tö 10 CÇu ch×(CC). 11 12. Khởi động từ,công tắc tơ Apst«m¸t(a). 13. Công tắc (đơn ,kép). 14. æ vµ phÝch c¾m. 15 16. §éng c¬ ®iÖn (§) Thanh gãp(thanh c¸i)(TG). 17 18 19 20 21 22 23 24 25. D©y trung tÝnh D©y dÉn D©y cã ghi sè d©y Đèn sợi đốt,đèn điện nối chung §Ìn èng huúnh quang Chu«ng Nối đất §êng c¸p Qu¹t ®iÖn. H. ~. I.Mét sè ký hiÖu trên sơ đồ. Gv:Để lập sơ đồ mạch đện th× c¸c phÇn tö trong mạch phải đợc ký hiệu. Để mọi ngời có thể đọc đợc sơ đồ thì các ký hiệu ph¶i thèng nhÊt.(trong níc vµ quèc tÕ) Gi¸o viªn nªu tªn,ký hiÖu. Hoạt động của gv và hs Ký hiÖu.

(45) II.-Lập sơ đồ cấp điện. -Tuỳ thuộc vào nhu cầu ,quy mô địa điểm của hộ tiêu thụ ,trớc hết ta chọn sơ đồ cấp điện cho hộ tiêu thụ. -Chọn các phần tử ,dự vào ký hiệu và sơ đồ các phần tử lập sơ đồ cấp điện. -Dựa vào sơ đồ cấp điện vẽ sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt -Sơ đồ nguyên lý:+Nêu lên mối quan hệ của các phần tử trong m¹ng ®iÖn. +Không thể hiện vị trí cách lắp đặt của chóng trong thùc tÕ. -Sơ đồ lắp đặt: +Biểu thị rõ vị trí,cách lắp đặt các phần tử của mạch địên trong thực tế. II.-Lập sơ đồ cấp điện. Căn cứ vào đâu để lập sơ đồ cấp điện? Để lập sơ đồ cần dựa vào c¸c yÕu tè nµo? Sơđồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt khác nhau điểm g×?. iv. tổng kết đánh giá. 1.GV tæng kÕt bµi ,nhËn xÐt giê häc 2.DÆn dß viÖc chuÈn bÞ cho giê tiÕp theo. -ôn tập các ký hiệu các phần tử trong sơ đồ mạch điện -GiÊy kÎ « A4,bót ch×,giÊy nh¸p. -S¸ch gi¸o khoa,vë bµi tËp.. Gi¸o ¸n sè 26 TiÕt ............................................ Ngµy so¹n: ....................... bµi 26. Thực hành đọc sơ đồ mạch điện i môc tiªu 1. KiÕn thøc : -Đọc đợc sơ đồ mạch điện cung cấp cho phòng làm việc ,sơ đồ đèn cầu thang,sơ đồ điện mét tÇng cho nhµ chung c. -Qua tiÕt thùc hµnh rÌn cho häc sinh t¸c phong lµm viÖc theo quy tr×nh 2. Kü n¨ng: - Đọc đợc sơ đồ mạch điện cụ thể -Cã t¸c phong lµm viÖc theo quy tr×nh 3. Thái độ: - yêu thích việc thiết kế và lắp đặt mạng điện II. ChuÈn bÞ. -Bản vẽ ký hiệu các phần tử trên sơ đồ điện,sơ đồ cấp điện cho nhà chung c -ôn tập các ký hiệu các phần tử trong sơ đồ mạch điện -GiÊy kÎ « A4,bót ch×,giÊy nh¸p. -S¸ch gi¸o khoa,vë bµi tËp. IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Giíi thiÖu bµi häc : -Trứoc khi lắp đặt mạng điện ta phải thiết kế,tính toán ,lập sơ đồ mạch điện. -Để tiến hành lắp đặt mạng điện ta phải đọc đợc sơ đồ mạch điện? 3.Bµi míi Néi dung Hoạt động của giáo viên và học sinh I.ChuÈn bÞ: -Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña -ôn tập các ký hiệu các phần tử trong sơ đồ mạch học sinh theo yêu cầu đã dặn hôm trđiện íc. -GiÊy kÎ « A4,bót ch×,giÊy nh¸p. -S¸ch gi¸o khoa,vë bµi tËp. II.C¸c bíc tiÕn hµnh: -Cách đọc bản vẽ. -Biết các ký hiệu trên sơ đồ thể hiện cho phần tử -Gi¸o viªn nªu c¸c bíc tiÕn hµnh cho nµo?C¸c sè liÖu cña chóng? häc sinh. -Biết mục đích của sơ đồ(cung cấp cho đối tợng.

(46) nào?các loại tải trong sơ đồ? -Xác định giây từ tủ điẹn nhà chung c đến tủ điện tÇng -Xác định các loại tải trong căn hộ. III.Thực hành đọc sơ đồ mạch điện. 1.Đọc sơ đồ cấp điện cho phòng làm việc: -Sơ đồ đồ lắp đặt: -H×nh vÏ:. -Giáo viên yêu cầu học sinh đọc: -Sơ đồ thuộc loại sơ đồ nguyên lý hay sơ đồ lắp đặt? -trong sơ đồ gồm những loại thiết bị nµo? -Các thiết bị đợc lắp đặt ở vị trí nào cña phßng? -Liên hệ vẽ sơ đồ lắp đặt cấp diện cho 1 phßng ë nhµ em?. -Trong sơ đồ gồm những loại thiết bị:1điêud hoà,4 bộ đèn ống,2 quạt cây,2 ổ cắm,1 bảng điện -VÞ trÝ l¾p c¸c thiÕt bÞ: -Sơ đồ lắp đặt cấp diện cho 1 phòng ở nhà em: 2.Đọc sơ đồ điện cầu thang điều khiển đóng ngắt -Giáo viên yêu cầu học sinh đọc: ë 2 vÞ trÝ kh¸c nhau. -Sơ đồ nào là sơ đồ nguyên lý? hay Sơ đồ: sơ đồ lắp đặt? -2c«ng t¾c sö dông lo¹i g×? -Nªu nguyªn lý lµm viÖc m¹ch trªn?. -Hình a lá sơ đồ nguyên lý,hình b là sơ đồ lắp đặt -Nguyªn lý lµm viÖc: 3.Sơ đồ cấp điện cho nhà chung c -Sơ đồ nguyên lý cấp điện cho một tầng nhà chung c:. -Giáo viên yêu cầu học sinh đọc sơ đồ theo hớng dẫn của giáo viên:. IV.§¸nh gi¸ kÕt qu¶: -C«ng viÖc chhuÈn bÞ -Quy tr×nh thùc hµnh -Thái độ ý thức -KÕt qu¶ thùc hµnh. *Qua tiết thực hành giáo viên đánh gi¸ kÕt qu¶ vÒ : -C«ng viÖc chhuÈn bÞ -Quy tr×nh thùc hµnh -Thái độ ý thức -KÕt qu¶ thùc hµnh. IV.DÆn dß rót kinh nghiÖm: -Về nhà vẽ sơ đồ lắp đặt,nguyên lý mạch cấp diện cho 1 phòng ở nhà em? -Để có đợc các sơ đồ thì đầu tiên ta phải tính toán thiết kế nh thế nào? -Rót kinh nghiÖm:.

(47) ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .............................................................................................................................. Gi¸o ¸n sè 27 TiÕt ............................................ Ngµy so¹n: ....................... bµi 27. tÝnh to¸n thiÕt kÕ m¹ch ®iÖn trong nhµ i môc tiªu 1. KiÕn thøc : -Biết đợc các bớc thiết kế mạng điện -Tính toán, thiết kế đợc mạng điện đơn giản cho một phòng ở 2. Kü n¨ng: -Thiết kế mạng điện đơn giản - yêu thích việc thiết kế và lắp đặt mạng điện II. ChuÈn bÞ. 1.Giáo viên:-Giáo án ,sơ đồ mạch điện hình 27.1;27.2 IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Giới thiệu bài học : Để lắp đặt mạnh điện dễ dàng kinh tế và hiệu quả trớc khi lắp đặt ta phải tính toán thiêt kế: 3.Bµi míi : Néi dung bµi Hoạt động của giáo viên và học sinh C¸c bíc thiÕt kÕ m¹ng ®iÖn: Gi¸o giªn giíi thiÖu qua tr×nh tù c¸c Bớc 1:Xác định mục đích yêu cầu,sử dụng mạng bíc thiÕt kÕ m¹ng ®iÖn. ®iÖn. Bíc 2:§a ra c¸c ph¬ng ¸n thiÕt kÕ vµ lù chän mét ph¬ng ¸n thÝch hîp. Bớc 3:Chọn dây dẫn,thiết bị bảo vệ,đóng ngắt và nguån lÊy ®iÖn cña m¹ch ®iÖn. Bớc 4:Lắp đặt và kiểm tra mạng điện theo mục đích thiết kế. Bíc 5:VËn hµnh thö vµ söa ch÷a lçi (nÕu cã). I.Xác định yêu cầu sử dụnh mạng điện. Dự vào yếu tố nào để xác định đợc *Cơ sở xác định mục đích yêu cầu,sử dụng : đúng mục đích yêu cầu? -Nhu cầu dùng điện ,đặc điểm ngôi nhà,điều kiện kinh tÕ ngêi dïng ®iÖn. 1.Tính toán công suất yêu cầu của phụ tải đối yêu Khi tÝnh to¸n c«ng suÊt ph¶i dù vµo cÇu dïng ®iÖn. c¸c yÕu tè nµo? C«ng suÊt y/c cña m¹ng ®iÖn thùc tÕ ph¶i xÐt c¸c yÕu tè sau: -Kh¶n n¨ng ph¸t triÓn thªm -Việc sử dụng không đồng thời -Phô t¶I lµm viÖc kh«ng hÕt c«ng suÊt -Pyc=Pt.Kyc (Pt là tổng công suất định mức,Kyc hệ số yªu cÇu cho ë b¶ng 27-1) Khi thiết kế lắp đặt mạng điện trong 2.Mét sè yªu cÇu sö dông m¹ng ®iÖn trong nhµ. nhà thì phải đảm bảo những yêu cầu -§¹t tiªu chuÈn an toµn ®iÖn. nµo? -Sö dông thuËn tiÖn, dÔ kiÓm tra dÔ söa ch÷a (gv nªu thªm ngoµi c¸c yªu cÇu trªn -Kh«ng ¶nh hëng gi÷a c¸c m¹ch ®iÖn. cßn phô thuéc vµo së thÝch -§¹t yªu cÇu vÒ mü thuËt. riªng,®iÒu kiÖn kinh tÕ,yªu cÇu vÒ mü thuËt cao) II.Phơng án thiết kế sơ đồ mạng điện. 1.Thiết kế sơ đồ mạng điện theo kiểu phân nhánh từ Em hãy nêu đờng đi của dây điện đờng dây trục chính. theo kiểu phân nhánh từ đờng dây a.§Æc ®iÓm trôc chÝnh.? Những đồ dùng quan trọng có công suÊt lín nÕu ®i chung sÏ xÈy ra ®iÒu b.¦u, nhîc ®iÓm..

(48) -§¬n gi¶n,Ýt d©y vµ thiÕt bÞ b¶o vÖ kinh phÝ thÊp -Ph©n t¸n nhiÒu b¶ng ®iÖn nh¸nh nªn ¶nh hëng yªu cÇu mü thËt. 2.Thiết kế sơ đồ mạng điện kiểu tập trung. a.§Æc ®iÓm. g×?Ta kh¾c phôc nh thÕ nµo? Em h·y nªu u nhîc ®iÓm ? Em hãy vẽ sơ đồ? Em hãy nêu đờng đi của dây điện theo kiÓu tËp trung? Em h·y nªu u nhîc ®iÓm ? Em hãy vẽ sơ đồ?. b.¦u, nhîc ®iÓm. -B¶o vÖ chän läc kh«ng ¶nh hëng toµn bé m¹ch ®iÖn. -söu dông thuËn tiÖn,dÔ kiÓm tra,an toµn,mü thuËt -Sö dông nhiÒu d©y chi phÝ cao -Lắp đặt phức tạp thời gian lâu. III.Chän d©y dÉn vµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. 1.Chän d©y dÉn. a.TiÕt diÖn d©yIsd< ho¹c=Icp.§èi d©y trôc chÝnh tÝnh Iyc ph¶I tÝnh theo tæng c«ng suÊt c¸c nh¸nh. b.Chiều dài dây dẫn.Tính theo sơ đồ +chiều dµi mèi nèi(mçi mèi nèi=100mm) c.Vá c¸ch ®iÖn.Phï hîp ®iÖn ¸p vµ ®iÒu kiÖn nơi lắp đặt. 2.Chän lo¹i thiÕt bÞ ®iÖn. a.Chän cÇu ch×. -T¸c dông cÇu ch× -Yªu cÇu cña cÇu ch×: Ic. ho¹c =Isd Cầu chì dây chính có dòng định mức lớn hơn nh¸nh mét møc b.Chän cÇu dao ho¹c ¸c to m¸t -C«ng dông -Lu ý khi chhän. -Actomat 3 chøc n¨ng. c.Chọn thiết bị đóng ngắt và lấy điện IV.Lắp đặt và kiểm tra mạng điện theo mục đích thiết kế. -Chọn kểu lắp đặt. -C¸h ®i d©y:Sø,Èng nhù ,trong têng. -Căn cứ để vẽ sơ đồthiết kế.. Khi chän d©y dÉn ta dùa vµo yÕu tè nµo? d©y trôc chÝnh ?. Em hãy nêu tác dụng của cầu chì?Từ đó nêu yêu cầu đổi với cầu chì? Em h·y nªu t¸c dông cÇu dao vµ actomat?. Dựa vào đâu để chọn kiểu lắp đặt dây dẫn theo ph©n t¶i nh¸nh hay ph©n t¶i tËp trung? Cã nh÷ng c¸h ®i d©y nµo? Vẽ sơ đồ thiết kế dự trên yếu tố nào?. IV.DÆn dß rót kinh nghiÖm: -Về nhà vẽ sơ đồ lắp đặt,nguyên lý mạch cấp diện cho 1 phòng ở nhà em? -Để có đợc các sơ đồ thì đầu tiên ta phải tính toán thiết kế nh thế nào? -Rót kinh nghiÖm: ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................... Gi¸o ¸n sè 28 TiÕt ............................................ Ngµy so¹n: ....................... Bµi 28:thùc hµnh tÝnh to¸n, thiÕt kÕ m¹ng ®iÖn cho mét phßng ë.

(49) i môc tiªu 1. KiÕn thøc : -TÝnh to¸n thiÕt kÕ m¹ng ®iÖn ®i¬n gi¶n cho mét phßng ë. -Thực hiện các bớc tính toán và thiết kế cơ bản theo đúng quy trình. -RÌn luyÖn tÝnh lµm viÖc nghiªm tóc vµ chÝnh x¸c 2. Kü n¨ng: -Thiết kế lắp đặt đựơc mạng điện II. ChuÈn bÞ. --Bản vẽ ký hiệu quy ớc trong sơ đồ điện ,bv xây dựng -Mét sè b¶n vÏ x©y dùng thiÕt kÕ cho mét phßng ë. -GiÊy vÏ khæ A2,thíc kÎ,bót ch×, tÈy ch×. IIi.TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức lớp: 2.Giíi thiÖu bµi häc : Néi dung I.ChuÈn bÞ. -Bản vẽ ký hiệu quy ớc trong sơ đồ điện ,bv x©y dùng -Mét sè b¶n vÏ x©y dùng thiÕt kÕ cho mét phßng ë. -GiÊy vÏ khæ A2,thíc kÎ,bót ch×, tÈy ch×. II.Quy tr×nh thùc hµnh. Bµi tËp thùc hµnh: TÝnh to¸n, thiÕt kÕ m¹ng điện đơn giản cho một phòng ở có diện tích 18m2(3x6m), chiÕu s¸ng trùc tiÕp, têng nhµ maùu sáng. Điện áp nguồn 220V.Các đồ dïng ®iÖn dù tÝnh trong phßng §å Sè lîng C«ng Tæng dïng suÊt(w) c«ng ®iÖn suÊt Quat 2 40 80 bµn, trÇn Tñ l¹nh 1 110 110 Bµn lµ 1 1000 1000 Êm níc 1 1000 1000 *TiÕn tr×nh: Xác định mục đích yêu cầu sử dụng Ra phơng án thiết kếChọn dây dẫn và thiết bị điệnLắp đặt và kiểm traVận hành thử. 1.TÝnh c«ng suÊt yªu cÇu cña m¹ng ®iÖn. -Công suất chiếu sáng:Dùng đèn huỳnh quang(độ rọi 300lux suất phụ tảI 14) P1=Sx14=252W.Vây ta sử dụng 8 đền 32W -Tổng công suất định mức: Pt=252+40+110+1000+1000=2402W. 2.Chän d©y dÉn vµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. Kyc=1 nªn Isd=Kyc.Pt/U®m=10,9ª. 3.Bố trí đờng dây dẫn điện. Theo h×nh 28.1 III.§¸nh gi¸ kÕt qu¶ 1 C«ng t¸c chuÈn bÞ 2.Quy tr×nh thùc hµnh. Hoạt động gv và học sinh GV:KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh nh đã dặn tiết trớc.. GV:Yªu cÇu häc sinh tÝnh to¸n thiÕt kÕ theo yªu cÇu sau(bµi t©pk thùc hµnh). GV:Híng dÉn häc sinh lµm theo tiÕn tr×nh. ơ bài trớc để chọn dây dẫn ta chọn ntn? Isd=? Dựa vào bảng 27-3 để chọn kích dây dÉn vµ d©y cÇu ch×..

(50) 3.TháI độ 4.KÕt qu¶. Yªu cÇu häc sinh thiÕt kÕ mét m¹ng ®iÖn cho mét phßng ë kh¸c? IV.DÆn dß rót kinh nghiÖm: -Rót kinh nghiÖm: ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................

(51)

GA DIEN DAN DUNG

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về