Niels Henrik Abel

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Định lý Abel</b>

<b>Cơng trình đầu tiên đáng chú ý của Abel là sự không giải được </b>
<b>của phương trình bậc năm bởi căn thức (xem định lí Abel- Rufini)) </b>
<b>Kết quả này ban đầu được xuất bản vào năm 1824 dưới một dạng </b>
<b>rất khó hiểu, và sau đó (1826) được viết đầy đủ hơn trong tập đầu </b>
<b>tiên của Tạp chí Crelle . Bài toán này về sau được Évariste </b>
<b>Galois chứng minh lại và bổ sung rất nhiều</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Đề án này đã được ủng hộ bởi Abel, người đã đóng góp nhiều cho </b>
<b>sự thành cơng của tạp chí này. Từ Berlin ông ghé qua Freiberg, và </b>
<b>nơi đây ông đã có nhiều nghiên cứu xuất chúng trong lý thuyết về </b>
<b>hàm số: hàm số elliptic, hàm số hyperellipic, và một lớp mới bây </b>
<b>giờ được biết đến như là hàm số abelian.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Dưới sự hướng dẫn của Abel, những điều khó hiểu trong giải thích </b>
<b>đã sáng tỏ dần, nhiều ngành mới được mở ra và sự nghiên cứu của </b>
<b>các hàm số đã trở nên tiến bộ để cung cấp cho các nhà toán học </b>
<b>nhiều công cụ để đẩy mạnh sự tiến triển của ngành. Các cơng trình </b>
<b>của ơng, phần lớn xuất hiện lần đầu tiên trong Tạp chí của Crelle , </b>
<b>được biên khảo lại bởi Holmboe và xuất bản vào năm 1839 bởi nhà </b>
<b>nước Na Uy, và một bản hoàn hảo hơn biên khảo bởi Ludwig Sylow </b>
<b>và Sophus Lie được xuất bản vào năm 1881. Tính từ "abelian", xuất </b>
<b>phát từ tên ông, đã trở nên thông dụng trong các bài báo và sách </b>
<b>toán đến nỗi mà người ta thường viết bằng chữ "a" thường (xem </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Vào ngày 6 tháng 4, 1929, Abel qua đời </b>
<b>khi mới được 28 tuổi . Vào ngày 5 tháng </b>
<b>6, 2002, bốn tem Norwegian được phát </b>
<b>hành để kỉ niệm Abel 2 tháng trước 200 </b>
<b>năm ngày sinh của ông. Có một bức </b>

<b>tượng của Abel ở Oslo. Hố Abel trên </b>
<b>Mặt trăng được đặt theo tên ông. Vào </b>
<b>năm 2002, giải Abel đã được thiết lập </b>
<b>để vinh danh ông. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Giải Abel</b>

<b>Giải Abel là giải thưởng được vua Na Uy trao hàng năm cho những </b>
<b>nhà toán học xuất chúng. </b>

<b>Năm 2001 chính phủ Na Uy cơng bố kỷ niệm 200 năm ngày sinh nhà </b>
<b>toán học Na Uy Niels Henrik Abel (1802) đánh dấu sự ra đời của một </b>
<b>giải thưởng mới cho các nhà toán học, đặt tên là Abel. Mục đích của </b>
<b>giải này là để lấp đi sự thiếu vắng giải Nobel trong toán học, mặc dù </b>
<b>thỉnh thoảng huy chương Fields được xem là mang tính chất tương </b>
<b>đương.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Sophus Lie là người đầu tiên đề xướng việc thành lập giải Abel </b>
<b>khi ông nhận ra kế hoạch của Alfred Noel cho giải thưởng hàng </b>
<b>năm (bắt đầu từ năm 1897), khơng có giải dành cho tốn học. Vua </b>
<b>Oscar II đã đồng ý tài trợ cho giải thưởng toán học mang tên Abel, </b>
<b>và hai nhà toán học Ludwig Sylow và Carl Størmer đã phác thảo </b>
<b>những quy chế và luật lệ cho giải. Tuy nhiên sự tan rã của liên </b>
<b>hiệp giữa Thụy Điển và Na Uy năm 1905 đã kết thúc cố gắng đầu </b>
<b>tiên để thành lập giải thưởng Abel.</b>

</div>

<!--links-->