Tài liệu Đề cương da liễu: Ghẻ và tổ đỉa pptx

ĐC Da Liễu Ghẻ & Tổ đỉa


Ghẻ
Câu hỏi
1. Biện luận chẩn đoán bệnh ghẻ
2. Chẩn đoán phân biệt ghẻ với những bệnh gì?
3. Biến chứng của ghẻ
4. Đặc điểm sinh học của KST ghẻ?
5. Điều trị ghẻ: nguyên tắc và điều trị cụ thể? Thuốc nam điều trị ghẻ?
6. Câu hỏi trắc nghiệm
7. Biện luận chẩn đoán tổ đỉa
8. Các thể lâm sàng của tổ đỉa
9. Chẩn đóan phân biệt tổ đỉa với những bệnh nào? Biện luận?
10. Điều trị tổ đỉa
11. Các hình ảnh ghẻ và tổ đỉa

Câu 1. Biện luận chẩn đoán
Các thể lâm sàng:
- Ghẻ giản đơn
- Ghẻ nhiễm khuẩn
- Ghẻ viêm da eczema hóa
- Ghe Nauy( thể vẩy ):ghẻ sẩn cục ( tăng sừng ) : ở bệnh nhân nhân HIV / AIDS ,mảng đỏ dầy
vẩy da, sẩn vẩy , sẩn cục
1. Chẩn đoán ghẻ giản đơn:
* Có tổn thơng đặc hiệu ở vị trí đặc biệt:
- Vị trí: kẽ tay, cổ tay, cùi tay, bờ trớc nách, quanh rốn, mông, chân, sinh dục ngoài
- Tổn thơng cơ bản: mụn nớc, đờng hang
Đờng hang ngoằn ngoèo hình chữ chi màu trắng xám dài vài mm, đầu đờng hang là mụn nớc
1-2mm, KST ghe thờng c trú ở đây
* Tổn thơng phụ(thứ phát do giã ngứa tạo thành): vết xớc da, vế trợt vẩy tiết, sẹo thẫm màu,

bạc màu
* Cơ năng: ngứa nhiều về đêm
* Dịch tế: có yếu yếu tố lây lan trong tập thể và gia đình
* Chẩn đoán xác định: nhể hoặc khêu bắt đợc KST ghẻ. Hoặc dùng thìa nạo, nạo luống ghẻ,
mụn nớc cho vào lam kính soi, kính hiển vi thất KST ghẻ hay trứng ghẻ
2. Chẩn đoán ghẻ nhiễm khuẩn:
Bs Nguyễn Quang Toàn- Khoá DHY34- Học viện Quân Y - 1 -
ĐC Da Liễu Ghẻ & Tổ đỉa


Ghẻ nhiễm khuẩn là ghẻ giản đơn bị bội nhiễm nên có thêm mụn mủ
Vậy chẩn đóan ghẻ nhiễm khuẩn= ghẻ giản đơn+ mụn mủ nhiễm khuẩn
3. Chẩn đóan ghẻ viêm da hóa:
- Chẩn đóan ghẻ giản đơn(5 yếu tố)
- Có đám viêm da hóa thờng ở vùng da mỏng(mặt trong 2 đùi) do cào gãi chà xát bằng dao,
que, móng tay, đám viêm da đỏ đờng kính 5-10-15cm, trên nền đỏ rải rác có mụn nớc, vết trợt
khô hoặc vẩn dịch, ngứa
Đám viêm da không đợc xử trí tốt lâu ngày dẫn đến eczema hóa trên nền đỏ viem có chi chít
mụn nớc đùn từ dới leen, đám tổn thơng chảy dịch trong nhiều ngày



Hình ảnh đờng hang dới hính hiển vi: có nhiều trứng trong đờng hang và cái ghẻ nằm ở
cuối đờng hang
Bs Nguyễn Quang Toàn- Khoá DHY34- Học viện Quân Y - 2 -
ĐC Da Liễu Ghẻ & Tổ đỉa



Các vị trí tổn thơng trong bệnh ghẻ

Câu 2. Chẩn đoán phân biệt
- Tổ đỉa
- Rận mu: chỉ thấy ở vùng mu , tìm thấy ký sinh trùng rận
- Sẩn ngứa do côn trùng
- Sẩn ngứa nội giới ở bệnh nhân thai nghén , rối loạn nội tiết chuyển hoá
- Viêm da dị ứng với cây cỏ
1. Tổ đỉa: khác với ghẻ:
- Vị trí: 2 lòng bàn tay, lòng bàn chân(đầu ngón, mặt dới ngón, rìa ngón, vòm lòng bàn tay, ô
mô cái, ô mô út, vòm lòng bàn chân)
- Tổn thơng cơ bản: mụn nớc sâu chìm dới da, nh khảm vào da, không có đờng hang
- Cơ năng: ngứa mọi lúc còn ghẻ ngứa về đêm
- Không có cái ghẻ
- Không có tính chất lây lan


Bs Nguyễn Quang Toàn- Khoá DHY34- Học viện Quân Y - 3 -
ĐC Da Liễu Ghẻ & Tổ đỉa



Tổ đỉa
2. Sẩn ngứa do côn trùng: không có tổn thơng ở lòng bàn tay, quy đầu, chỉ có sẩn vảy ở cẳng
tay, cẳng chân, quanh thắt lng
3. Viêm da cỏ ngứa, lá ngứa: chỉ có từng đám sẩn lan toả phần lớn ở lng, da bụng, các chi..
không có tổn thơng ở lòng bàn tay, kẽ tay
Câu 3. Biến chứng:
- Bội nhiễm: do gãi tạo thành các vết xớc, vết trợt, khi nhiễm khuẩn có thể gây viêm da, lâu
ngày gãi nhiều tạo thành eczema, có thể tạo thành mụn mủ, chốc hoá. Đặc biệt nhiễm vi
khuẩn gây viêm da nhất là nhiễm Streptococcus gây viêm cầu thận cấp
- Bội Nhiễm có thể gây nhiễm khuẩn huyết

Câu 4. Đặc điểm sinh học KST ghẻ
KST ghẻ ( Sarcoptes Scabiei hominis ) sống ký sinh ở lớp thợng bì da ngời, ra ngoài sống 2- 4
ngày .
+ Cấu tạo : Giống rùa , 8 chân , vòi đào hầm hút thức ăn .
+ Sinh sản :
. Đẻ 1-5 trứng / ngày -> 3-5 ngày trứng nở -> sau 20-25 ngày ghẻ trởng thành
. Ghẻ đực chết sau giao hợp .
. Một cái ghẻ -> sau 3 tháng -> 150 triệu con .
+ Hoạt động và lây truyền :
. Ban đêm đào hang, bò lên mặt da tìm con đực -> gây ngứa -> gãi -> vung vãi .
Bs Nguyễn Quang Toàn- Khoá DHY34- Học viện Quân Y - 4 -
ĐC Da Liễu Ghẻ & Tổ đỉa


. Lây do nằm chung , giặt quần áo chung .
. Quan hệ trực tiếp qua da da -> STD
+ Cách lây truyền :
Lây do nằm chung , mặc quần áo chung
Lây qua tiếp xúc trực tiếp da da , khi quan hệ tình dục ( STD )
Bệnh xuất hiện trong gia đình , tập thể , ổ gái điếm , thành dịch trong chiến tranh ,thảm hoạ môi
trờng

Câu 5. Điều trị:
1. Nguyên tắc điều trị ghẻ:
- Phát hiện sớm , điều trị sớm
- Điều trị cùng lúc tất cả những ngời bị ghẻ trong gia đình , tập thể
- Điều trị liên tục 10 15 ngày, theo dõi sau 10 15 ngày để có thể có đợt trứng mới nở .
- Bôi thuốc đúng phơng pháp và bôi bào buổi tối trớc khi đi ngủ: bôi rộng quanh vùng tổn
thơng(bôi theo kiểu quang dầubôi), bôi 1 lớp mỏng từ cổ tới chân; bôi 2 3 đêm liên tục mới
tắm

- Tránh kì cọ, cạo gãi vì gây viêm da, nhiễm khuẩn. Không bôi thuốc độc hại nh thuốc trừ
sâu, thuốc diệt cỏ
- Điều trị kết hợp với phòng chống lây lan: vệ sinh(cách ly, luộc quần áo và chăn màn)
2. Điều trị cụ thể: Phác đồ
2.1 Ghẻ giản đơn :
* Thuốc bôi ngoài da : Dùng một trong các thuốc trị ghẻ sau:
- Dung dịch DEP ( Diethyl phtalate ) .
- Crem , dầu Permethrin 1 5 % .
- Mỡ lu huỳnh( mỡ diêm sinh) 10% cho trẻ em , 30 % cho ngời lớn .
- Dầu Benzyl benzoate 33 %
- Dung dịch hoặc kem Kwell rất tốt chỉ cần bôi sau 3 phút bôi tiếp
- Lidan 1% ( crem và dung dịch ) .
- Kết hợp tắm xà phòng Sastid , Betsomol .
Các pp hiện nay ít dùng:
- PP Demianovich:
Bôi dd Hyposulfir natri 10% sau 3 phút bôi tiếp
dd acid Chlohydric 6% xảy ra phản ứng hóa học làm giải phóng diêm sinh mới có tác dụng trị
ghẻ
- PP Diakova: xà phòng giặt 50g; bột diêm sinh 125g; nớc cất 350ml
Bs Nguyễn Quang Toàn- Khoá DHY34- Học viện Quân Y - 5 -
§C Da LiƠu GhỴ & Tỉ ®Øa


B«i ngµy 2 lÇn
- Lic¬ Wenming: v«i t«i, diªm sinh nÊu trong n−íc s«i: thc nµy dƠ g©y viªm da
- §«ng y :
+ T¾m c©y l¸ ®¾ng : ba g¹c , xoan , xµ cõ , cóc tÇn .
+ DÇu h¹t m¸u chã .
* Toµn th©n :
- ng thc chèng ngøa kh¸ng Histamin

2.2 GhỴ viªm da, béi nhiƠm, chµm ho¸ :
* Nguyªn t¾c :
- §iỊu trÞ ghỴ béi nhiƠm, ghỴ viªm da eczema ho¸ tr−íc, sau ®ã míi b«i c¸c thc ghỴ
* Thc ng toµn th©n :
- NÕu lµ ghỴ nhiƠm khn cho thªm 1 ®ỵt kh¸ng sinh nh− Ampixilin 500mg* 3v/ngµy * 7
ngµy
- Kh¸ng Histamin nh− chlopheniramin 4mg * 2viªn/ngµy tr−a 1 viªn, tèi 1 viªn; sinh tè B1 , C
.
* T¹i chç:
- Víi ghỴ eczema hãa c¸c vïng da bÞ eczema hãa b«i hå n−íc giai ®o¹n ®Çu, mì corticoid giai
do¹n sau vµ vÉn ph¶i ®iỊu trÞ ghỴ(nguyªn nh©n viªm da)
- Víi c¸c vïng da bÞ viªm b«i thªm thc mµu chèng béi nhiƠm: dung dÞch Milian, tÝm Methyl
1 %, hå n−íc hc mì oxyd kÏm vµo c¸c mơn mđ vµ vµo c¸c vÕt trỵt
- Kh«ng b«i thc ®iỊu trÞ ghỴ vµo tỉn th−¬ng chỵt, viªm, mơn mđ v× dƠ g©y ph¶n øng t¹i chç

* EURAX
- Thµnh phÇn: Crotamiton
- T¸c dơng: Eurax có tác dụng lên nhiều dạng ngứa khác nhau. Thuốc có tác dụng chống
ngứa nhanh và duy trì trong khoảng 6 giờ. Nhờ sử dụng Eurax, sẽ tránh được các sang thương
gây ngứa và do đó giảm nguy cơ bò nhiễm trùng thứ phát. Eurax có tác dụng diệt cái ghẻ và tác
dụng kìm khuẩn đối với liên cầu khuẩn và tụ cầu khuẩn, do đó rất tốt khi được dùng để điều trò
bệnh ghẻ ngứa bò bội nhiễm có mủ. Eurax cũng được chứng minh rất có hiệu quả chống lại tác
nhân gây bệnh chấy rận (Pediculus capitis).
Eurax thấm tốt qua da sau khi được thoa nhẹ ; thuốc không có chất mỡ và không để lại vết bẩn
sau khi sử dụng. Dạng thuốc nước thích hợp cho các sang thương ở vùng có lông hoặc hở, hoặc
sang thương có rỉ dòch.
Bs Ngun Quang Toµn- Kho¸ DHY34- Häc viƯn Qu©n Y - 6 -
§C Da LiƠu GhỴ & Tỉ ®Øa

- D¹ng thc:
+ kem bôi ngoài da 10 % : ống 10 g và 20 g.
+ thuốc nước dạng xức 10 % : chai 50 ml.
C©u 6. C©u hái tr¾c nghiƯm: h·y ®¸nh dÊu vµo lùa chän
C©u 1: VÞ trÝ ®Ỉc biƯt cđa bƯnh ghỴ :
1. Vïng kÝn ( n¸ch , bĐn , quanh th¾t lng )
2. KÏ ngãn tay , lßng bµn tay vµ vïng sinh dơc ngoµi …
3. Vïng t× ®Ì ( khủu tay , kÏ m«ng , ®Çu gèi )
4. TÊt c¶ c¸c vÞ trÝ trªn .
C©u 2: Ph©n biƯt tỉn th¬ng ®Ỉc hiƯu vµ tỉn th¬ng thø ph¸t cđa bƯnh ghỴ :
A- Ký hiƯu tỉn th¬ng ®Ỉc hiƯu .
B- Ký hiƯu tỉn th¬ng thø ph¸t .
1. Mơn n−íc r¶i r¸c toµn th©n .
2. SÈn chỵt vµ mơn n−íc thµnh ®¸m .
3. VÕt x−íc, vÕt chỵt, ®−êng hang vµ mơn n−íc .
4. Mơn n−íc vµ ®−êng hang r¶i r¸c kÏ tay, sinh dơc ngoµi …
C©u 3: TriƯu chøng c¬ n¨ng cđa bƯnh ghỴ :
1. Ngøa khi ra må h«i, vËn ®éng .
2. Ngøa ban ngµy vµ ban ®ªm .
3. Ngøa nhiỊu vỊ ®ªm .
4. Ngøa mäi lóc mäi n¬i
C©u 4: ChÈn ®o¸n bƯnh ghỴ dùa vµo c¸c tiªu chn sau :
1. Mơn n−íc r¶i r¸c toµn th©n .
2. Tỉn th−¬ng ®Ỉc hiƯu ë vÞ trÝ ®Ỉc biƯt .
3. Ngøa nhiỊu nhÊt lµ vỊ ®ªm .
4. B¾t ®−ỵc c¸i ghỴ .
5. TÊt c¶ c¸c ý trªn ®Ịu ®óng .
C©u 5: Nguyªn t¾c ®iỊu trÞ bƯnh ghỴ :
1. Nªn cµo g·i chµ x¸t tr−íc khi b«i ®Ĩ thc dƠ ngÊm vµ chãng khái
2. B«i thc tr−íc khi ®i ngđ vµ b«i vµo n¬i cã tỉn th−¬ng ghỴ

3. B«i thc ®óng ph−¬ng ph¸p vµ b«i vµo bi tèi
4. Ph¸t hiƯn sím ®iỊu trÞ sím khi bƯnh ch−a l©y lan .
5. §¸p ¸n 3, 4 ®óng
C©u 6: Thc sư dơng ®iỊu trÞ bƯnh ghỴ gi¶n ®¬n :
Bs Ngun Quang Toµn- Kho¸ DHY34- Häc viƯn Qu©n Y - 7 -