Dong chi 3

<span class='text_page_counter'>(1)</span>§ång chÝ. - ChÝnh H÷u -. Giúp học sinh: - Cảm nhận được vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh của người lính cách mạng được thể hiện trong bài thơ. - Nắm được nghệ thuật đặc sắc của bài thơ: chi tiết chân thực, hình ảnh gợi cảm và cô đúc, giàu ý nghĩa biểu trưng. - Rèn luyện năng lực cảm thụ và phân tích các chi tiết nghệ thuật, các hình ảnh trong tác phẩm thơ giàu cảm hứng hiện thực mà không thiếu sức bay bổng. A.MỤC TIÊU BÀI DẠY:. B.CHUẨN BỊ:. - GV: - H/s: tìm đọc thêm tài liệu tham khảo CtiÕn tr×nh BÀI DẠY:. *Hoạt động 1: Khởi động 1.Tổ chức: 2.Kiểm tra: - Câu hỏi: Đọc thuộc lòng và diễn cảm VB trích "Lục Vân Tiên gặp nạn". Nêu nội dung chính của VB này. - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s 3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Từ sau CM tháng 8, trong việc hiện đại VN xuất hiện một đề tài mới: Tình đồng chí, tình đồng đội của người chiến sĩ cách mạng - anh bộ đội Cụ Hồ. Chính Hữu là một trong những nhà thơ đầu tiên đóng góp thành công vào đề tài ấy bằng bài thơ đặc sắc: "Đồng chí". * Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. I.Tiếp xúc VB. - Hướng dẫn H/s đọc: chậm rãi, tình 1. Đọc cảm… GV đọc mẫu -> H/s đọc 2.Tìm hiểu chú thích: (SGK/129, 130) ?Dựa vào phần chú thích, giới thiệu * Chính Hữu (Trần Đình Đắc) những nét chính về T/g? - Sinh năm: 1926 - Quê: Can Lộc – Hµ Tĩnh - Từ người lính trung đoàn thủ đô trở thành nhà thơ quân đội - Thơ ông chủ yếu viết về người lính và hai cuộc kháng chiến, đặc biệt là tình cảm cao đẹp của người lính. - Tác phẩm chính: Tập "Đầu…treo" ?Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh - Nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về V¨n häc nghÖ nào? thuËt năm 2000 * Tác phẩm: - Chính Hữu cùng đơn vị tham gia chiến dịch Việt Bắc - Viết bài thơ vào đầu năm 1948 (tại nơi ông phải nằm ?Bài thơ được làm theo thể thơ gì? điều trị bệnh) đặc điểm? 3.Bố cục: - Thể loại: thơ tự do (các câu với số tiếng khác nhau, ?Tìm bố cục của bài thơ? Nêu nội chủ yếu là vần chân, nhịp thơ không cố định theo dòng dung chính của bài thơ? mạch cảm xúc).

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - 1 H/s đọc 7 câu thơ đầu ?Theo T/g tình đồng chí (giữa tôi và anh) bắt nguồn trên những cơ sở nào? Họ có đặc điểm gì chung về hoàn cảnh xuất thân?. ?Vì sao từ mọi phương trời xa lạ, họ lại có được tình đồng chí? ?Em hiểu câu thơ "Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ" ntn? ?Từ các câu thơ trên, đến câu thơ thứ 7 tác giả viết: "Đồng chí!", em thấy có đặc điểm gì đặc biệt ở đây? ( như một cái lưng ong. Nửa trên là một mảng quy nạp (như thế này là đồng chí), mảng dưới là 1 mảng diễn dịch (đồng chí còn là như thế này nữa) - 1 cấu trúc chính luận cho một bài thơ trữ tình - Nguyễn Đức Quyền - 1 H/s đọc 10 câu thơ tiếp ?3 câu thơ đầu cho em biết tình đồng chí ở đây biểu hiện ntn?. - Bố cục: 3 phần 1) 6 câu đầu: những cơ sở của tình đồng chí 2) 11 câu tiếp: những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí 3) Còn lại: Hình ảnh người lính trong bài thơ. II.Phận tích v¨n b¶n: 1 Cơ sở hình thành tình đồng chí: - "Quê hương anh Làng tôi nghèo" ->NT: đối, thành ngữ => Hoàn cảnh xuất thân có điểm tương đồng: đều là người nông dân lao động nghèo khổ, cùng giai cấp - "Tôi với anh đôi người xa lạ …chẳng hẹn quen nhau, Súng bên súng, đầu sát bên đầu" -> hình ảnh song đôi - Từ mọi phương trời xa lạ, cùng chung mục đích, lí tưởng đã tập hợp lại trong hang ngũ quân đội c¸ch m¹ng và trở nên thân quen nhau. Tình đồng chí còn được nảy sinh từ sự cùng chung nhiệm vụ sát cánh bên nhau trong chiến đấu - "Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ" -> Tình đồng chí, đồng đội nảy nở và trở nên bền chặt trong sự chan hoà, chia sẻ mọi gian lao cũng như niềm vui trong cuộc sống thiếu thốn, gian khổ. - "Đồng chí!" -> 2 tiếng - 1từ - dấu chấm than - một nốt nhấn => như một phát hiện, 1 lời khẳng định, lời kết lại có ý ở những câu thơ trên, đồng thời lại có vai trò như một cái bản lề gắn kết đoạn đầu và đoạn thứ 2 của bài thơ với nội dung: biểu hiện cụ thể và cảm động của tình đồng chí giữa những người lính (nhà thơ Tố Hữu từng viết: Rét Thái Nguyên rét về Yên Thế Gió qua rừng đèo Khế gió sang). ?Em hiểu từ "mặc kệ" ở đây ntn? ?Hiểu câu thơ "Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính" ntn cho đúng? 2 Những biểu hiện của tình đồng chí: - "Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính" -> Cảm thụ sâu xa những tâm tư nỗi lòng của nhau: nỗi nhớ nhà, tình cảm lúc lên dờng ra trận ?Câu thơ "thương nhau tay nắm lấy "…mặc kệ gió lung lay" ?7 dòng thơ cuối cho em biết thêm được gì ở tình đồng chí? (nhận xét gì về NT của T/g qua những câu thơ này? PT tác dụng).

<span class='text_page_counter'>(3)</span> bàn tay" gợi cho em suy nghĩ gì? ?Qua các câu thơ trên hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ buổi đầu kháng chiến hiện lên ntn? 1 H/s đọc đoạn kết bài thơ ?Em có suy nghĩ gì về hình ảnh thơ trong các câu thơ này?. ?Nêu cảm nhận của em về hình ảnh thơ ở cuối VB "Đầu súng trăng treo". ?Cảm nhận của em về hình ảnh người lính qua bài thơ này?. -> Câu thơ ngang tµng, đượm chất lãngmạn, như muốn nâng đỡ con người vît lên cái bất đắc dĩ của hoàn cảnh. - "Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính" (ẩn dụ tu tõ) -> không nói là mình nhớ, chỉ nói ai khác nhớ => cách tự vựơt lên mình, nén tình riêng vì sự nghiệp chung - "Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi …chân không giày" -> Các câu thơ song đôi, đối ứng, tả thực => cùng nhau chia sẻ những gian lao, thiếu thốn. Đó là sự đồng cảm sâu sắc giữa những người đồng đội. - "Thương nhau tay nắm lấy bàn tay" -> Tình cảm gắn bó sâu sắc giữa những người lính => Sức mạnh của tình cảm keo sơn gắn bó: giúp người lính vượt qua mọi gian khổ * Chân dung anh bộ đội Cụ Hồ buổi đầu kháng chiến gian khổ, thiếu thốn nhưng tình đồng chí sưởi ấm lòng họ. 3.Đoạn kết bài thơ: "Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo" - Rừng hoang sương muối là hình ảnh tả thực: cảnh rừng đêm giá rét - trong thời gian và không gian nói lên 3 hình ảnh: + người lính + Khẩu súng +Vầng trăng -> Gắn kết với nhau: sức mạnh của tình đồng đội giúp họ vượt lên những khắc nghiệt của thời tiết và mọi gian khổ thiếu thốn, đã sưởi ấm lòng họ. - "Đầu súng trăng treo" "suốt đêm vầng trăng ở bầu trời cao xuống thấp dần và có lúc như treo lơ lửng ở trên đầu mũi súng" (suy nghĩ của t¸c gi¶. -> hình ảnh được nhận ra từ những đêm hành quân phục kích của t¸c gi¶. + Súng và trăng: gần và xa thực tại và mơ mộng chất chiến đấu và chất trữ tình chiến sĩ và thi sĩ -> Các mặt này bổ sung cho nhau, hài hoà với nhau của cuộc đời người lính c¸ch m¹ng (biểu tượng của thơ kháng chiến: kết hợp chất hiện.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> thực và cảm hứng lãng mạn) * Hình ảnh người lính: - Xuất thân từ nông dân: tự vượt lên chính mình, nén tình riêng vì sự nghiệp chung - Họ phải trải qua bao gian lao, thiếu thốn - Đẹp nhất là tình đồng chí, đông dội gắn bó keo sơn *Hoạt động 3:Tổng kết, ghi nhớ ?Nhận xét về NT của VB này?. 1.Nghệ thuật: - Thể thơ tự do, lời thơ giản dị, mộc mạc, cô đọng ?Nêu nội dung chính của VB - Các câu thơ song đôi, đối ứng tả thực này? 2 Nội dung: Bài thơ thể hiện hình tượng người lính c¸ch m¹ng. và sự gắn bó keo sơn của họ qua những chi tiết hình ảnh, ngôn ngữ giản dị 1 H/s đọc ghi nhớ *Ghi nhớ b *Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò b Hệ thống nội dung bài - Hướng dẫn H/s làm bài tập - Vì sao t¸c gi¶ lại đặt tên cho bài thơ là Đồng chí? (SGK) -> Đồng chí: cùng chung chí hướng, lí tưởng -> cách xưng hô của những người cùng trong 1 đoàn thể c¸ch m¹ng. => Đồng chí là bản chất c¸ch m¹ng của tình đồng đội và thể hiện sâu sắc tình đồng đội - Hướng dẫn H/s về nhà - Học bài + đọc thuộc lòng, diễn cảm bài thơ - Soạn: Bµi th¬ vÒ tiểu đội xe không kính".

<span class='text_page_counter'>(5)</span>