Choi chu

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TỔ KHXH TRƯỜNG THCS KIM HOA MÊ LINH – HÀ NỘI. CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN 7. Người viết chuyên đề: Nguyễn Mai Hằng Người dạy chuyên đề : Vũ Minh Hải.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> * Kiểm tra bài cũ: Thế nào là điệp ngữ? Cho ví dụ? Cho biết đó là dạng điệp ngữ gì?.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tiết 58. I. Thế nào là chơi chữ ? Đọc bài ca dao sau : Bà già đi chợ Cầu Đông, Bói xem một quẻ lấy chồng lợi1chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi2thì có lợi3 nhưng răng không còn. 1.Từ ngữ nào được lặp lại trong bài ca dao trên? 2. Em có nhận xét gì về nghĩa của từ lợi trong bài ca dao? Lợi 1: thuận lợi, lợi lộc,lợi ích ................................................................................................................... Lợi 2, 3: bộ phận chứa răng ................................................................................................................... 3.Việc sử dụng từ lợi ở câu cuối của bài ca dao là dựa vào hiện tượng gì của từ ngữ? Hiện tượng: Đồng âm .............................................................................. 4.Việc sử dụng từ lợi như trên có tác dụng gì? Tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,...làm cho câu văn hấp dẫn, thú vị ..................................................................................................................... 5. Thế nào là chơi chữ ?.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm hài hước ..... Làm câu văn hấp dẫn và thú vị. Ví dụ:. “Truøng truïc nhö con boø thui Chín maét,chín muõi,chín ñuoâi,chín đầu” Câu này chơi chữ chỗ nào ?Dựa trên hiện tượng gì ?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> “ Truøng truïc nhö con boø thui Chín mắt,chín mũi,chín đuôi,chín đầu”. - Chín :khoâng phaûi con soá 9 maø laø thui chín - Hiện tượng đồng âm.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> II.Các lối chơi chữ: Đọc các bài ca dao, thơ sau : “ranh tướng” trại âm (gần âm) (1).Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương . M m m m m m (Tú m mỡ) điệp âm M m m m m m m (2).Mênh mông muôn mẫu một màu mưa đối man mãi cối nói lái Mỏi mắtcá miên mịt đá mờ. mái kèo mèo cái ( Tú mỡ) (3).Con cá đối bỏ trong cối đá, Con mèo cái nằm trên mái kèo, Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. Đồng âm và trái nghĩa (Ca dao) Sầu vuilớp chung (4). riêng Ngọt thơm sau vỏ gai, Qủa ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô mnàoời bác ăn cùng, Em hãy chỉ rõ lối chơi chữ trong những câu trên?.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> III. LUYỆN TẬP: 1.Đọc bài thơ dưới đây và cho biết tác giả đã dùng những từ ngữ nào để chơi chữ. Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà, Rắn đầu biếng học chẳng ai tha. Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ, Nay thét mai gầm thét cổ cha. Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối, Lằn lưng cam chịu dấu roi tra. Từ nay Trâu Lỗ chăm nghề học, Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia. (Lê Quí Đôn) 2. Mỗi câu sau đây có những tiếng nào chỉ các sự vật gần gũi nhau? Cách nói này có phải là chơi chữ không? -Trời mưa đất thịt trơn như mỡ,dò đến hàng nem chả muốn ăn. -Bà đồ Nứa,đi võng đòn tre,đến khóm trúc,thở dài hi hóp..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 3.Sưu tầm một số cách chơi chữ trong sách báo (Hoa học trò,Thiếu niên tiền phong,văn nghệ,...) 4.Năm 1946,bà Hằng Phương biếu Bác Hồ một gói cam,Bác Hồ đã làm một bài thơ cảm ơn như sau: Cảm ơn bà biếu gói cam cam, Nhận thì không đúng, từ làm sao đây? Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Phải chăng khổ tận đến ngày cam lai? Trong bài thơ này, Bác Hồ đã dùng lối chơi chữ như thế nào? Chơi chữ bằng các từ đồng âm Khổ(đắng),tận(hết),cam(ngọt),lai(đến):hết khổ sở đến lúc sung sướng..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> BÀI TẬP BỔ SUNG 2.Tìm các từ được dùng theo lối chơi chữ trong bài thơ sau và cho biết đó là lối chơi chữ nào? Chàng Chàng Cóc Cóc ơi! Chàng Chàng Cóc Cóc ơi! Thiếp bén bén duyên chàng có thế thôi. Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé Ngàn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi. (Hồ Xuân Hương).

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Baøi taäp boå sung. Thử giải câu đố sau đây:. Có con mà chẳng có cha Có lưỡi, không miệng, đó là vật chi? Phân tích lối chơi chữ trong câu đó trên? Con dao. chơi chữ đồng âm:con (cái),con (dao).

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Củng cố : 1. Thế nào là chơi chữ 2. Thấy được cái hay của lối chơi chữ Về nhà: -Tìm hiểu trên các trang sách báo mà em được đọc những cách chơi chữ - Chuẩn bị trước bài làm thơ lục bát.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ CÁC EM HỌC TIẾN BỘ TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>