Giao an on HSG Lop 8

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.04 MB, 150 trang )

(1)Ngày:. /9/20. TiÕt 1,2,3 Chơng trình địa lý đại cơng: Trái đất- Bản đồ. I.mục tiêu: - Nắm đợc tên các hành tinh trong hệ mặt trời, biết 1 số đặc điểm của hành tinh trái đất nh: Vị trí, hình dạng và kích thớc. - HiÓu 1 sè kh¸i niÖm: Kinh tuyÕn, vÜ tuyÕn, KT gèc, VT gèc. - Xác định đợc đờng xích đạo, KT tây, KT đông, VT bắc, VT nam - HS hiểu tỉ lệ bản đồ là gì ? - Nắm đợc ý nghĩa của 2 loại: Số tỉ lệ và thớc tỉ lệ. - Sự chuyển động tự quay quanh trục tởng tợng của Trái đất.Hớng chuyển động của nó từ Tây sang Đông. II.Néi dung: Hoạt động của thầy và Néi dung trß 1. Vị trí của trái đất trong hệ mặt trời - Cho biết vị trí của trái - Sao thuỷ, sao kim, trái đất, sao hoả, sao mộc, sao đất trong hệ mặt trời? thæ, thiªn v¬ng, h¶i v¬ng, diªm v¬ng. - Kích thớc trái đất Bán kính: 6370km, xích đạo: 40076km, diện tích bề mÆt: 5100000000km2 *KQ1 trong hệ mặt trời, trái đất vị trí nào xa dần mặt trêi -Tìm đáp án đúng? .A.VÞ trÝ thø 3 C.VÞ trÝ thø 7 B. VÞ trÝ thø 5 D.VÞ trÝ thø 9 2. Quả địa cầu là - Quả địa cầu là gì? - Quả địa cầu là mô hình của trái đất đợc thu nhỏ. 3. Trục trái đất là A.Một mặt phẳng cắt mặt trái đất ở 2 điểm cố định -Tìm đáp án đúng? B. Một đờng thẳng xuyên tâm cắt mặt trái đất ở 2 điểm cố định. .C.Một đờng thẳng tởng tợng xuyên tâm cắt mặt trái đất ở 2 điểm cố định D. tất cả đều đúng 4.Trên quả địa cầu, nớc ta nằm ở A.nöa cÇu t©y, vµ nöa cÇu b¾c .B.nửa cầu đông, và nửa cầu bắc C.nöa cÇu t©y, vµ nöa cÇu nam D.nửa cầu nam, và nửa cầu đông 5.Đỡng xích đạo là - xích đạo là vòng tròn lớn nhất trên trái đất chia mặt - Đỡng xích đạo là gì? cÇu thµnh hai nöa cÇu b»ng nhau 6. Kinh tuyÕn,vÜ tuyÕn lµ - kinh tuyến là những đờng nối từ cực bắc đến cực - Kinh tuyến,vĩ tuyến là nam trên bề mặt trái đất .Tất cả các kinh tuyến đều g×? dµi b»ng nhau. + Những đờng vòng tròn - Vĩ tuyến là những đờng tròn trên mặt đất song song trên quả địa cầu vuông với xích đạo .Các vĩ tuyến không dài bằng nhau mà góc với các đờng kinh nhỏ dần từ xích đạo về phía hai cực. tuyến là những đờng gì ? - Là đờng kinh tuyến gốc. Là kinh tuyến 00qua đài + Xác định trên quả địa thiên văn G- rinuýt nớc anh cầu đờng kinh tuyến - Có 360 đờng kinh tuyến. gèc ? - Có 181 đờng vĩ tuyến. (Là kinh tuyến 00qua đài - Vĩ tuyến gốc là đờng xích đạo, đánh số 0o. thiên văn G- rinuýt nớc - Đờng XĐ là đờng VT lớn nhất chia Trái Đất thành 2 anh ) nöa b»ng nhau..

(2) - CH : NÕu cø c¸ch nhau 10 + Có bao nhiêu đờng kinh tuyÕn? + Có bao nhiêu đờng vĩ tuyÕn? + Đờng vĩ tuyến gốc là đờng nào? (Vĩ tuyến gốc là đờng xích đạo, đánh số 0o.) - CH: Em hãy xác định các đờng KT đông và KT tây ;Nửa cầu đông ,nửa cÇu t©y + Xác định đờng VT Bắc vµ VT Nam ; nöa cÇu b¾c ,nöa cÇu b¾c - Các đờng KT,VT Công dông nh thÕ nµo ? . - Bản đồ là gì?. - Những đờng nằm bên phải đờng KT gốc là KT đông. - Những đờng nằm bên trái là KT Tây. - Nửa cầu đông : Nửa cầu nằm bên phải vòng kinh tuyến 20o T và160o Đ trên đó có châu âu ,châu á ,châu phi và châu đại dơng . - Nöa cÇu t©y: Nöa cÇu n»m bªn tr¸i vßng kinh tuyÕn 20o T và160o Đ trên đó có châu mĩ - VT Bắc từ đờng XĐ lên cực bắc. - VT Nam từ đờng XĐ xuống cực Nam. - Nửa cầu bắc : Nửa bề mặt cầu tính từ xích đạo đến cùc b¾c - Nửa cầu nam: Nửa bề mặt cầu tính từ xích đạo đến cùc nam + Công dụng : Các đờng KT,VT dùng để xác định vị trí của mọi địa điểm trên bề mặt trái đất.. 7. Bản đồ là - Bản đồ là hình vẽ thu nhỏ về một khu vực nào đó hay toàn bộ bề mặt trái đất. 8.Để vẽ bản đồ ngời ta phải làm những công việc - Muốn vẽ đợc bản đồ ngời ta phải đo đạc,tính toán,ghi chép các đối tợng để có thông tin và chọn phơng pháp chiếu đồ,tính tỉ lệ,chọn kí hiệu để thể hiện các đối tợng đó trên bản đồ. 9.Tỉ lệ bản đồ + Tỉ lệ bản đồ: Là tỉ số giữa các khoảng cách tơng ứng trên thực địa. - Tỉ lệ bản đồ là gì? + ý nghĩa: Tỉ lệ bản đồ giúp chúng ta có thể tính đợc khoảng cách tơng ứng trên thực địa 1 cách dễ dàng. + BiÓu hiÖn ë 2 d¹ng: - TØ lÖ sè. - Thíc tØ lÖ. 1: 7.500 =1cm trên bản đồ = 7.500cm ngoài thực tế 1: 15000=1cm trên bản đồ =15.000cm ngoài thực tế + Lµm BT2tr (14): 5cm trªn B§ øng kho¶ng c¸ch trªn thực địa là: - C¸ch tÝnh 2 bµi tËp ? B§ cã tØ lÖ 1:200000 Gîi ý:1 cm B§ øng 200000cm thùc tÕ =2km 5 cm B§ x200000 cm thùc tÕ =1000000 cm=10km + BT3tr(14): KCB§ x tØ lÖ =KCTT KCTT:KCB§ = tØ lÖ HN ®i H.Phßng =105km= 10500000 cm:15 =700000. tØ lÖB§ :1:700000 *Bài tập1: Khi đọc hiểu nội dung bản đồ thì trớc tiên -Tìm đáp án đúng? lµ: A. T×m ph¬ng híng C.xem tØ lÖ .B. §äc b¶n chó gi¶i D. Đọc độ cao trên đờng đồng mức *Bài tập 2:Trên bản đồ VN tỉ lệ 1: 900000, một đoạn thẳng AB trên BĐ là 5cm tơng ứng trên thực địa một kho¶ng c¸ch : .A.45km C.4,5km B.54km D.TÊt c¶ sai -Phơng hớng trênBĐ, 10.Phơng hớng trên BĐ,KĐ, VĐ, Toạ độ địa lí KĐ, VĐ, Toạđộ địa lí? - Đầu phía trên của đờng KT là hớng Bắc..

(3) - Đầu phía dới của đờng KT là hớng Nam. - §Çu bªn ph¶i cña vÜ tuyÕn lµ híng §«ng. - §Çu bªn tr¸i cña vÜ tuyÕn lµ híng T©y.) Vậy trên cơ sở xác định phơng hớng trên bản đồ là dùa vµo KT,VT - Trªn B§ cã B§ kh«ng thÓ hiÖn KT&VT dùa vµo mòi tªn chØ híng b¾c - Toạ độ địa lý của một địa điểm bao gồm kinh độ, vĩ độ của địa điểm đó 200 -Hãyxác định Toạ độ địa lÝ ®iÓmA,B,C,D trªn h×nh vÏ? 200 00 Toạ độ điểm A : 30 T Toạ độ điểm C : 100 Đ 0 10 N 100 N 0 Toạ độ điểm B : 10 T Toạ độ điểm D: 200Đ 0 10 B 200B Níc ta thuéc nöa cÇu b¾c vµo th¸ng n¨m ©m lÞch (tháng 6 dơng lịch ) thuộc mùa hạ có đêm ngắn ngày dài cha kịp nằm trời đã sáng ,vào tháng mời âm lịch (tháng 11 dơng lịch ) thuộc mùa đông ngày ngắn đêm dài ,cha kịp vui chơi đã tối 0. III. Cñng cè IV. Hớng dẫn :Về nhà xem lại phần đã ôn tập - vận dụng liên hệ thực tế. Ngày. /9/ 20. TiÕt 4,5,6 Trái đất- Bản đồ. I.môc tiªu - HS hiểu đợc kí hiệu bản đồ là gì? - Biết ba loại kí hiệu bản đồ.trên bđ :kí hiệu điểm ,kí hiệu đờng kí hiệu diện tích . - Biết một số dạng kí hiệu trên bản đồ : kí hiệu hình học ,kí hiệu chữ ,kí hiệu hình tợng . - Cách biểu hiện đô cao địa hình trên bđ : thang màu ,đờng đồng mức . - Sự chuyển động tự quay quanh trục tởng tợng của Trái đất. Hớng chuyển động cña nã tõ T©y sang §«ng. - Sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời . II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò *T×m hiÓu C¸c lo¹i ký hiÖu b¶n đồ - GV: Treo b® TNVN - GV yªu cÇu HS quan s¸t 1 sè kÝ hiÖu ë b¶ng chó gi¶i cña 1 sè b¶n đồ yêu cầu Hs cho biết - CH: T¹i sao muèn hiÓu kÝ hiÖu. Néi dung 1. Các loại ký hiệu bản đồ - Các kí hiệu dùng cho bản đồ rất đa dạng và cã tÝnh quy íc - b¶ng chó gi¶i gi¶i thÝch néi dung vµ ý nghÜa cña kÝ hiÖu.

(4) phải đọc chú giải ? (b¶ng chó gi¶i gi¶i thÝch néi dung vµ ý nghÜa cña kÝ hiÖu ) - CH: Cho biết các dạng kí hiệu đợc phân loại nh thế nào? (Thêng ph©n ra 3 lo¹i: + §iÓm. + §êng. + DiÖn tÝch.) - HS Quan s¸t H15, H16 em cho biÕt: - CH: + Cã mÊy d¹ng kÝ hiÖu trªn bản đồ? ( Ph©n 3 d¹ng: Ký hiÖu h×nh häc. Ký hiÖu ch÷. Ký hiÖu tîng h×nh) + ý nghÜa thÓ hiÖn cña c¸c lo¹i kÝ hiÖu? *Tìm hiểu Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ. - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t b®TNVN vµ H16 (SGK) cho biÕt: - CH: + Mçi l¸t c¾t c¸ch nhau bao nhiªu mÐt? + Dựa vào đâu để ta biết đợc 2 sờn tây - đông sờn nào cao hơn sờn nµo dèc h¬n? - GV giíi thiÖu quy íc dïng thang màu biểu hiện độ cao + Tõ 0m-200m + Tõ 200m-500m + Tõ 500m-1000m. + Tõ 2000m trë lªn * Sự vận động tự quanh quanh trục của trái đất theo hớng nào, c¸c hÖ qu¶?. - Thêng ph©n ra 3 lo¹i: + §iÓm. + §êng. + DiÖn tÝch. - Ph©n 3 d¹ng: + Ký hiÖu h×nh häc. + Ký hiÖu ch÷. + Ký hiÖu tîng h×nh.. 2. Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ - C¸ch nhau 100 mÐt. - Dựa vào thớc màu và tỉ lệ cách đờng đồng møc, n»m gÇn nhau hay c¸ch xa nhau ta cã thể thấy đợc sờn tây dốc hơn sờn đông, sờn đông thoải hơn. - Biểu hiện độ cao địa hình bằng thang màu hay đờng đòng mức. - Quy ớc trong các bản đồ giáo khoa địa h×nh viÖt nam + Tõ 0m-200m mµu xanh l¸ c©y + tõ 200m-500m mµu vµng hay hång nh¹t. + từ 500m -1000m màu đỏ. + tõ 2000m trë lªn mµu n©u.. 3.Sự vận động tự quanh của trái đất và c¸c hÖ qu¶ . Vận động của Trái đất quanh trục a.Sự vận động tự quanh quanh trục của trái đất - Hớng tự quay trái đất Từ Tây sang Đông -Thêi gian tù quay1vßng 24 giê - Chia bề mặt trái đất thành 24khu vực giờ - Mỗi khu vực có 1giờ riêng đó là giờ khu vùc - Giê gèc (GMT)khu vùc cã kt gèc ®i qua - Sự chuyển động của trái đất chính giữa làm khu vực gìơ gốc và đánh số 0(cßn gäi giê quèc tÕ quanh mÆt trêi, c¸c hÖ qu¶? - Phía đông có giờ sớm hơn phía tây - KT1800 là đờng đổi ngày quốc tế.

(5) -Tìm đáp án đúng?. - Dựa kiến thức đã học giải thích c©u ca dao nµy? - Hiện tợng đêm trắng là gì?. -VÏ h×nh vµ ph©n tÝch hiÖn tîng ngày và đêm dài ngắn theo các vĩ độ khác nhau trên trái đất vào ngµy 22- 6 vµ ngµy 22- 12.. -c¸ch tÝnh mïa trong n¨m ë nöa cÇu b¾c theo d¬ng lÞch nh thÕ nµo?. -. Hệ quả sự vận động tự quay quanh trục của Trái đất +.Hiện tợng ngày đêm - khắp mọi nơi trái đất đều lần lợt có ngày đêm - diện tích đợc mặt trời chiếu sáng gọi là ngày còn dt nằm trong bóng tối là đêm +Do sự vận động tự quay quanh trục của Trái đất nên các vật chuyển động trên bề mặt trái đất đều bị lệch hớng. B¸n cÇu B¾c: 0 -> S (bªn ph¶i) B¸n cÇu Nam: P -> N (bªn tr¸i) b. Sự chuyển động của Trái đất quanh Mặt trêi. -Trái đất chuyển động quanh mặt trời theo hớng từ Tây sang Đông trên quỹ đạo có hình elÝp gÇn trßn . - 1 vßng = 365 ngµy vµ 6 giê - HiÖn tîng c¸c mïa Có độ nghiêng không đổi, hớng về 1phía - 2 nöa cÇu lu©n phiªn nhau ng¶ gÇn vµ chÕch xa mÆt trêi sinh ra c¸c mïa - Ngµy 22/6 (h¹ chÝ): Nöa cÇu B¾c ng¶ vÒ phÝa MÆt trêi nhiÒu h¬n. - Ngày 22/12 (đông chí): Nửa cầu Nam ngả vÒ phÝa MÆt trêi nhiÒu h¬n. - Ngµy 21/3 vµ ngµy 23/9 (¸nh s¸ng MÆt trêi chiếu thẳng vào đờng xích đạo.) - Xu©n – H¹ - Thu - §«ng - Mïa Xu©n – Thu ng¾n vµ chØ lµ nh÷ng thêi ®iÓm giao *Bài tập1: Khi trái đất tự quay quanh trục đã t¹o hiÖn têng g× : A. Giê giÊc mçi n¬i mét kh¸c C.Lµm lÖch hớng các chuyển động B. Ngày đêm nối tiếp nhau . D. TÊt c¶ đều đúng *Bµi tËp2: Khi khu vùc giê gèc lµ 5 giê s¸ng thì việt Nam lúc đó là: . A.12giê C.7 giê B.3 giê D.14giê *Bµi tËp3.Thêi gian chiÕu ms¸ng vµo ngµy 22/6ở vĩ độ 66033': A .3giê C. 21giê B . 6giê . D. 24 giê *Bµi tËp 4:Nh©n d©n ta thêng nãi "§ªm tháng năm cha nằm đã sáng, ngày tháng mời cha cời đã tối ".Hãy cho biết câu nói này ? Níc ta thuéc nöa cÇu b¾c vµo th¸ng n¨m ©m lÞch (th¸ng 6 d¬ng lÞch ) thuéc mïa h¹ cã đêm ngắn ngày dài cha kịp nằm trời đã s¸ng ,vµo th¸ng mêi ©m lÞch (th¸ng 11 d¬ng lịch ) thuộc mùa đông ngày ngắn đêm dài ,cha kịp vui chơi đã tối 4.Hiện tợng đêm trắng: - là hiện tợng màn đêm cha buông xuống đã thấy bình minh (đêm cha đầy nửa.

(6) tiếng).trong chuyển động hàng ngày mặt trời xuống không quá17030' trên đờng chân trời. Hiện tợng bắt đầu từ 49cvề cực thì đêm trắng sÏ xuÊt hiÖn nhiÒu h¬n. - Hiện tợng ngày liên tục: xảy ra ở vĩ độ 65042(ngày 24giờ),ở vĩ độ này mặt trời không lặn dới đờng chân trời.mà hàng ngày nó lớt dọc đờng chân trời. 5.VÏ h×nh - yêu cầu vẽ đúng,rõ ràng,đầy đủ các chi tiết cÇn thiÕt. - ph©n tÝch + vµo ngµy ngµy 22- 6 b¸n cÇu b¾c ng¶ vÒ phÝa mÆt trêi nhiÒu nhÊt nöa cÇu b¾c cã ngµy dài đêm ngắn .ở nửa cầu nam có ngày ngắn đêm dài từ vòng cực bắc có ngày dài 24 giờ .từ vòng cực nam đến cực nam có đêm dµi 24 giê. + vµo ngµy ngµy 22- 12b¸n cÇu nam ng¶ vÒ phÝa mÆt trêi nhiÒu nhÊt nöa cÇu nam cã ngày dài đêm ngắn .ở nửa cầu bắc ngày ngắn đêm dài từ vòng cực bắc có đêm dài 24 giờ .Từ vòng cực nam đến cực nam có ngày dµi 24 giê. 6.c¸ch tÝnh mïa trong n¨m ë nöa cÇu b¾c theo d¬ng lÞch: - Mïa xu©n: 21/3->22- 6 - Mïa h¹: 221/6->23- 6 - Mïa thu: 23/9->22- 12 - Mùa đông: 22/12->21- 3 7.Nớc ta nằm trong khu vực nhiệt đới quanh n¨m nãng,sù ph©n hãa mïa kh«ng râ rÖt.ë miÒn b¾c tuy còng cã bèn mïa nhng mïa xu©n ,mïa thu chØ lµ mïa chuyÓn tiÕp ng¾n:ë miÒn nam hÇu nh nãng quanh n¨m ,chØ cã hai mïa lµ mét mïa kh« vµ mét mïa ma. III. Cñng cè IV. Hớng dẫn :Về nhà xem lại phần chuyển động của trái đất - vận dụng liên hệ thùc tÕ. Ngày. /9/ 20. TiÕt 7,8,9 Trái đất- Bản đồ. I.môc tiªu - Sự chuyển động tự quay quanh trục tởng tợng của Trái đất. Hớng chuyển động cña nã tõ T©y sang §«ng. - Sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời ..

(7) II.Néi dung Hoạt động của thầy và Néi dung trß - ë níc ta ph©n chia mïa 1.c¸ch tÝnh mïa trong n¨m ë nöa cÇu b¾c theo d¬ng xuân ,hạ thu, đông có rõ lịch: rÖt kh«ng? V× sao? - Mïa xu©n: 21/3->22- 6 - Mïa h¹: 221/6->23- 6 - Mïa thu: 23/9->22- 12 - Mùa đông: 22/12->21- 3 - Năm thiên văn và năm 2.Nớc ta nằm trong khu vực nhiệt đới quanh năm lÞch kh¸c nhau nh thÕ nµo nãng,sù ph©n hãa mïa kh«ng râ rÖt.ë miÒn b¾c tuy còng ? cã bèn mïa nhng mïa xu©n ,mïa thu chØ lµ mïa chuyÓn tiÕp ng¾n:ë miÒn nam hÇu nh nãng quanh n¨m ,chØ cã hai mïa lµ mét mïa kh« vµ mét mïa ma. - N¨m nhuËn lµ n¨m nh 3. N¨m thiªn v¨n vµ n¨m lÞch: thÕ nµo ? - Năm thiên văn là thời gian trái đất quay trọn một vòng trên quỹ đạo :365 ngày 1/4(365 ngày 6 giờ) - Năm lịch là khi làm lịch để cho thuận lợi ngời ta lấy - các ngày đặc biệt trong chẵn 365 ngày làm một năm.so với năm thiên văn,năm n¨m ë nöa cÇu b¾c lµ lÞch thiÕu 6 giê. ngµy nµo cã tªn lµ g× ?ë 4.N¨m lÞch thiÕu 6 giê mçi n¨m so víi n¨m thiªn v¨n nöa cÇu nam th× sao ? cho nên cứ 4 năm ngời ta thêm 1 ngày vào năm lịch để đúng với năm thiên văn.năm này có 366 ngày gọi là n¨m nhuËn. - Vì sao có hiện tợng các 5. ở nửa cầu bắc các ngày đặc biệt trong năm: mïa nãng ,l¹nh kh¸c - 21/3 Ngµy xu©n ph©n -23/9 Ngµy thu ph©n nhau trªn tr - 22/6 Ngµy h¹ chÝ -22/12 Ngày đông chí - vì sao đờng biểu hiện - ở nửa cầu nam cùng lúc thì ngợc lại: trục trái đất (BN) và đờng - 21/3 Ngày thu phân - 23/9Ngµy xu©n ph©n phân chia (ST) không - 22/6 Ngày đông chí - 22/12Ngµy h¹ chÝ trïng nhau? 6.khi chuyển động trên quỹ đạo trục trái đất có độ - Vì sao hai nửa cầu bắc nghiêng không đổi và luôn về một phía nên hai nửa cầu vµ nam cã hiÖn tîng ngµy b¾c vµ nam lu©n phiªn nhau ng· vÒ phÝa mÆt trêi .thêi và đêm dài ngắn khác gian nửa cầu nào ngả về phía mặt trời nhận đợc nhiều nhau theo vĩ độ ? ánh sáng nhiệt là mùa nóng ,cùng lúc đó nửa cầu còn lại chÕch xa mÆt trêi nhËn Ýt nhiÖt lµ mïa l¹nh 7.Hai đờng BN và ST không trùng hớng với nhau mà cắt nhau ở tâm trái đất một góc 23027' là do đờng St thẳng góc với mặt phẳng quỹ đạo còn đờng BN lại nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo một góc 66033'. III. Cñng cè IV. Hớng dẫn :Về nhà xem lại phần chuyển động của trái đất - vận dụng liên hệ thùc. Ngày. /9/ 20. TiÕt 10,11,12 Trái đất- Bản đồ. I.môc tiªu - Hiện tợng ngày và đêm kế tiếp nhau ở khắp nơi trên Trái đất. - Mọi vật chuyển động trên bề mặt Trái đất đều có sự chênh lệch.

(8) - HS cần nắm đợc hiện tợng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa là hệ quả của sự vận động của Trái đất quanh Mặt trời. - Có khái niệm về các đờng: Chí tuyến Bắc, Nam, vòng cực Bắc, vòng cực Nam - HS cần nắm đợc hiện tợng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa là hệ quả của sự vận động của Trái đất quanh Mặt trời. II.Néi dung Ho¹t động Néi dung cña thÇy vµ trß - Vào ngày 6. Đờng ST và trục BN của trái đất không trùng hớng với nhau nên nào trong năm khi quay quanh mặt trời,trái đất có lúc ngả cầu bắc,có lúc ngả nửa ở khắp mọi nơi cầu nam về phía mặt trời thì đợc chiếu sáng,còn nửa kia tối ,do đó trên trái đất có các địa điểm ở hai nửa cầu bắc và nam có hiện tợng ngày và đêm ngày và đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ . dµi bằng 7.vào ngày 21/3 và ngày 23/9 ở khắp mọi nơi trên trái đất có ngày nhau ,v× sao. và đêm dài bằng nhau.lúc này trục trái đất(BN) nằm trong mặt phẳng sáng tối(ST),ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất - Chí tuyến ở xích đạo nên hai nửa cầu bắc và nam đều đợc chiếu sáng nh b¾c,chÝ tuyÕn nhau. nam lµ nh÷ng 8. ChÝ tuyÕn b¾c,chÝ tuyÕn nam: đờng nh thế - Chí tuyến bắc là đờng vĩ tuyến 23027B, nơi có ánh sánh mặt trời nµo ? chiếu thẳng góc với mặt đất vào ngày 22/6. - Chí tuyến nam là đờng vĩ tuyến 23027N, nơi có ánh sánh mặt trời chiếu thẳng góc với mặt đất vào ngày 22/12. 9. Vòng cực bắc ,nam là các vĩ tuyến66033'B vàN, đờng giới hạn các khu vực có ngày và đêm dài suốt 24 giờ ở nửa cầu bắc và nam. -Vßng cực 6.ở 2 miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo b¾c ,nam lµ mïa: nh÷ng đờng nh thÕ nµo? - T×m hiÓu ë 2 miÒn cùc sè ngµy cã ngµy, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mïa: - GV: Yªu cÇu HS dùa vµo H25 (SGK) cho biÕt: - CH: + Vµo c¸c ngµy 22/6 và 22/12 độ dài ngày, đêm cña c¸c ®uÓm D vµ D’ ë vÜ tuyÕn 66033’ B¾c vµ Nam của 2 nửa địa cÇu sÏ nh thÕ nµo? +VÜ tuyÕn 66033’ B¾c vµ Nam lµ nh÷ng đờng gì? +Vµo c¸c ngµy.

(9) 22/6 vµ 22/12? - HS : Ph¸t biÓu . - GV : §a ra b¶ng chuÈn kt . Ngµy Vĩ độ. Sè ngµy cã Sè ngµy cã Mïa ngµy dµi 24h đêm dài 24h 66độ33phútB 1 1 H¹ 66độ 33phút N §«ng 66độ33phútB 1 1 §«ng 66độ 33phút N H¹. 22/6 22/12 21/3-23/9 23/9-21/3 KÕt luËn. Cùc b¾c Cùc nam Cùc b¾c Cùc nam MïahÌ 1-6 th¸ng. 186 (6Th¸ng) 186 (6Th¸ng Mùa đông 1-6Th¸ng. 186 (6Th¸ng) 186 (6Th¸ng). H¹ §«ng §«ng h¹. III. Cñng cè IV. Hớng dẫn :Về nhà xem lại phần hiện tợng ngày đêm dài ngắn theo mùa.. Ngày. /9/ 20. TiÕt ,13,14,15 Trái đất- Bản đồ. I.môc tiªu - Sự chuyển động tự quay quanh trục tởng tợng của Trái đất. Hớng chuyển động cña nã tõ T©y sang §«ng. - Sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời . II.Néi dung: Hoạt động của thầy và trß -Vẽ sơ đồ về sự chuyển động của trái đất quanh mÆt trêi. - Tr×nh bµy hÖ qu¶ vËn động tự quay quanh trục của trái đất .. Néi dung 1. -Vẽ sơ đồ về sự chuyển động của trái đất quanh mặt trêi.(h×nh vÏ râ rµng ,chÝnh x¸c ) 2. Hiện tợng ngày và đêm: vận động tự quay quanh trục của trái đất và dạng hình cầu của nó đem đến cho chúng ta ngày đêm kế tiếp nhau ,làm cho các giờ ở các kinh tuyÕn trong mét ngµy kh«ng cã n¬i nµo trïng lÆp nhau .Từ đó con ngời chia ra giờ ,phút ,chia ra giờ địa.

(10) - Giả trục trái đấy nghiªng so víi mÆt phẳng quỹ đạo một góc 550 (thay v× nh hiÖn nay lµ 66033’) th× chÝ tuyÕn ,vòng cực và đới khí hậu có thay đổi nh thế nào ?. ph¬ng ,giê khu vùc ,giê quèc tÕ theo kinh tuyÕn - Hiện tợng lệch hớng các chuyển động: Gió thổi ,nớc chảy trên mặt đất theo hớng B- N.đều chịu tác động của vận động tự quay ,do đó đều bị chệch hớng sang phải hoặc trái.ở BCN từ xích đạo lên hoặc từ cực xuống đều lÖch sang ph¶i(so víi n¬i xuÊt ph¸t).BCN giã thæi theeo chiÒu nµo còng tay tr¸i (so víi n¬i xuÊt ph¸t). 3. Chí tuyến = 900- độ nghiêng = 900 - 550 =350B và 350 N + vòng cực = độ nghiêng của trục =550 B và N + Đới khí hậu : nhiệt đới và hàn đới rộng thêm, ôn đới hÑp l¹i .. 4. Nơi có nhiệt độ không khí nóng nhất không phải ở - Vì sao nơi có nhiệt độ xích đạo: kh«ng khÝ nãng nhÊt + Theo sè liÖu thèng kª t×nh h×nh thêi tiÕt thÕ giíi: T¹i không phải ở xích đạo ? xa mạc nhiệt độ ban ngày không quá 350 ,trong khi đó ở sa mạc Xa - ha - ra . ban ngày nhiệt độ lên tới 55 0c ,sa mạc ả rập lên tới 450 c->500c.xa mạc trung á nhiệt độ lªn tíi 480c, sa m¹c g« - bi lªn tíi 450c * Tại các vùng thuộc xích đạo phần lớn là mặt biển mênh mông ,có tính chất khác hẳn lục địa : + Nã cã kh¶ n¨ng truyÒn dÉn nhiÖt cña mÆt trêi xuèng c¸c líp níc s©u.khi bèc h¬i còng tiªu hao n¨ng lîng. - Nớc biển có nhiệt dung rất lớn so với mặt đất,nên nhiệt độ nớc tăng chặm so với đất liền . * ở chí tuyến có nhiều lục địa (nhất là BBC) ở đây có nhiÒu sa m¹c.Vµo mïa h¹ vïng nµy còng cã gãc nhËp xạ lớn ,cờng độ bức xạ của mặt trời cao.do nhiệt dung riªng cña c¸t rÊt nhá ,nã nãng lªn nhanh chãng khi hÊp thụ nhiệt. Lại không truyền nhiệt xuống lớp dới sâu đợc. - Xích đạo mây ma nhiều hơn so với xa mạc vì thế xích đạo không phải là nơi có nhiệt độ không khí nóng nhất của trái đất . 5.Trái đất vẫn có ngày và đêm. - Môt năm chỉ có một ngày và một đêm. + Ngày dài 6 tháng ,đêm dài 6 tháng . - Ban ngày ,mặt đất sẽ tích một lợng nhiệt rất lớn và nãng lªn d÷ déi. - Nêu trái đất chuyển - Ban đêm sẽ rất lạnh. động tịnh tiến x.quanh - Sự chênh lệch nhiệt độ rất lớn giũa ngày và đêm gây mặt trời nhng không tự ra sự chêch lệch ,rát lớn về khí áp giũa 2 nửa cầu .từ đó quay quanh trôc th× sÏ cã h×nh thµnh nh÷ng luång giã cùc m¹nh . hiện tợng gì xảy ra trên - Bề mặt trái đất sẽ không còn sự sống . bề mặt trái đất ? III. Cñng cè IV. Hớng dẫn :Về nhà xem lại phần sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời ..

(11) Ngày. /9/ 20. TiÕt 16,17,18 Trái đất- Bản đồ. I.môc tiªu - BiÕt vµ tr×nh bµy cÊu t¹o bªn trong cña Tr¸i §Êt gåm: 3 líp ( Vá, trung gian, lâi - Đặc điểm riêng của mỗi lớp về độ dày, trạng thái, tính chất về nhiệt độ. - Biết đợc nguồn năng lợng địa nhiệt. - Trình bày đợc cấu tạo và vai trò lớp vỏ Trái Đất đợc do một số địa mảng nằm kề nhau . - HS biếtđợc tỉ lệ lục địa ,đại dơng và Sự phân bố lục địa và đại dơng trên bề mặt Tr¸i §Êt còng nh ë 2 nöa cÇu B¾c vµ Nam. - Biết đợc tên và vị trí của 6 lục địa và 4 đại dơng trên quả địa cầu hoặc trên bản đồ thÕ giíi. II.Néi dung Hoạt động của thầy và trß - CÊu t¹o bªn trong cña trái đất nh thế nào? - GV: Treo tranh CÊu t¹o bên trong của trái đất - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t tranh , H26 vµ b¶ng thèng kª (SGK) cho biÕt: - CH:H·y cho biÕt Tr¸i §Êt gåm mÊy líp ? (3líp ) - CH: Em h·y tr×nh bµy cấu tạo và đặc đỉêm của líp ? Nªu vai trß cña líp vỏ đối với đời sống sản xuÊt cña con ngêi ? (líp vá máng nhÊt, quan träng nhÊt lµ n¬i tån t¹i c¸c thµnh phÇn tù nhiªn, m«i trêng x· héi loµi ngêi) - CH:Tâm động đất là lò m¾c ma ë phÇn nµo cña trái đất, lớp đó có trạng th¸i vËt chÊt nh thÕ nµo,. Néi dung 1. Cấu tạo bên trong của trái đất * Gåm 3 líp - Líp vá - Trung gian - Nh©n a,Líp vá: Líp vá máng nhÊt ,quan träng nhÊt lµ n¬i tån t¹i c¸c thµnh phÇn tù nhiªn ,m«i trêng x· héi loµi ngêi b,Líp trung gian : cã thµnh phÇn vËt chÊt ë tr¹ng th¸i dÎo qu¸nh lµ nguyªn nh©n g©y nªn sù di chuyÓn c¸c lôc địa trên bề mặt trái đất c, Lớp nhân ngoài lỏng, nhân trong rắn đặc. - Dùng. nguồn năng lợng địa nhiệt để thay thế nguồn n¨ng lîng truyÒn thèng (hãa th¹ch ).

(12) nhiệt độ, lớp này có ảnh hởng đến đời sống xã hội loài ngời trên bề mặt đất kh«ng ? . - CH: Với nhiệt độ bên trong của trái đất ngời ta sử dụng năng lợng nào để thay thÕ nguån n¨ng lîng truyÒn thèng?.(Dïng. nguồn năng lợng địa nhiệt để thay thế nguồn n¨ng lîng truyÒn thèng (hãa th¹ch ) - CÊu t¹o cña líp vá tr¸i đất nh thế nào ? - GV: Treo b® TN TG . - HS đọc SGK nêu đợc c¸c vai trß líp vá tr¸i đất ? - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t b® TN TG vµ H27 (SGK) cho biÕt c¸c m¶ng chÝnh cña líp vá tr¸i đất ,đó là địa mảng nào ? - GV kết luận vỏ trái đất kh«ng ph¶i lµ khèi liªn tục ,do 1số địa mảng kề nhau tạo thành, các địa m¶ng cã thÓ di chuyÓn với tốc độ chậm, các m¶ng cã 3 c¸ch tiÕp xóc lµ t¸ch xa nhau .x« vµo nhau, trît bËc nhau. KÕt quả đó hình thành dãy núi ngầm dới đại dơng, đá bị ép nhô lên thành núi, xuất hiện động đất nói löa - CH: Vai trß cña líp vá Trái Đất đối với xã hội loài ngời và các động thùc vËt trªn Tr¸i §Êt ? - HS: Ph¸t biÓu . - GV: chuÈn kiÕn thøc . *Bµi 1 - GV : Treo b® tù nhiªn thÕ giíi . - Yªu cÇu HS quan s¸t b® vµ H28 (SGK) cho biÕt: - CH: + Tỉ lệ S lục địa và đại dơng ở nửa cầu Bắc? ( S lục địa: 39,4%, S đạịdơng: 60,6 %) +Tỉ lệ S lục địa và đại dơng ở nửa cầu Nam?. 2. CÊu t¹o cña líp vá Tr¸i §Êt. - Lớp vỏ trái đất chiếm 1%thể tích và 0.5% khối lợng cña Tr¸i §Êt.. - Vỏ Trái Đất là lớp đá rắn chắc dày 5-70 km (Đá gra nit ,đá ba zan). - Vỏ Trái đất do 1 số địa mảng kề nhau tạo thành, các m¶ng di chuyÓn chËm .Hai m¶ng cã thÓ t¸ch xa nhau hoÆc x« vµo nhau . - Mảng Bắc Mĩ; Mảng Phi, Mảng Âu á; Mảng ấn độ; M¶ng nam cùc; M¶ng Th¸i B×nh D¬ng. - Trên Vỏ Trái đất có núi sông - Là nơi sinh sống của loµi ngêi.. 3. Bµi 1 + Nöa cÇu B¾c: - S lục địa: 39,4% - S đại dơng: 60,6 % + Nöa cÇu Nam: - S lục địa: 19,0% - S đại dơng: 81,0%.

(13) ( S lục địa: 19,0%, S đại d¬ng: 81%) - HS xác định trên bản đồ các lục địa và đại dơng? * Bµi 2 - CH: QS bản đồ thế giới HS quan s¸t b¶ng (SGK)tr34 cho biÕt Cã bao nhiêu lục địa trên thế giới? (6lục địa ) - CH: + Lục địa có diện tích nhỏ nhất? Lục địa cã diÖn tÝch lín nhÊt ? ( Lục địa Ôxtrâylia. á Âu (Cầu Bắc). + Các lục địa nằm ở nửa cÇu B¾c vµ nöa cÇu Nam? ( Lục địa Phi.) + Lục địa có S lớn nhất: ¸ - ¢u (CÇu B¾c). - Lục địa nằm ở cầu Bắc: ¸ - ¢u, B¾c MÜ. - Lục địa nằm cả cầu Bắc và Nam: Lục địa Phi. - Lục địa nằm ở cầu Nam: Nam MÜ, ¤xtr©ylia, Nam Cùc. * Bµi 3: - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t b¶ng (SGK) tr35 nÕu diện tích bề mặt trái đất lµ 510.10mò 6 km2 th× diện tích bề mặt các đại d¬ng chiÕm bao nhiªu % tøc lµ bao nhiªu km2 ? (ChiÕm 71%bÒ mÆt tr¸i đất tức là 361triệu km2 ) + Hoạt động nhóm : 4 nhãm - B1giao nhiÖm vô cho c¸c nhãm - Có mấy đại dơng lớn trªn thÕ giíi? đại dơng nào nào có diện tÝch nhá nhÊt? §¹i d¬ng nµo cã diÖn tÝch lín nhÊt? - B2 th¶o luËn thèng nhÊt ghi vµo phiÕu - B3 th¶o luËn tríc toµn líp . - Treo phiÕu häc tËp - GV đa đáp án, các nhóm nhËn xÐt * Bµi 4 - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t H 29 (SGK) cho biÕt:. 4. Bµi 2 + Có 6 lục địa trên Thế giới. - Lục địa á - Âu - Lục địa Phi - Lục địa Bắc Mĩ - Lục địa Nam Mĩ - Lục địa Nam Cực - Lục địa Ôxtrâylia. + Lục địa có S nhỏ nhất: Lục địa Ôxtrâylia (cầu nam) + Lục địa có S lớn nhất: á - Âu (Cầu Bắc). - Lục địa nằm ở cầu Bắc: á - Âu, Bắc Mĩ. - Lục địa nằm cả cầu Bắc và Nam: Lục địa Phi. - Lục địa nằm ở cầu Nam: Nam Mĩ, Ôxtrâylia, Nam Cùc.. 5 - Bµi 3. + Có 4 đại dơng: - Th¸i B×nh D¬ng - §¹i T©y D¬ng - Ên §é D¬ng - B¾c B¨ng D¬ng - B¾c B¨ng D¬ng cã diÖn tÝch nhá nhÊt: 13,1 triÖu km2 - Th¸i B×nh D¬ng cã diÖn tÝch lín nhÊt: 179,6 tr km2. 6. Bµi 4 - Thềm lục địa: 100m - Sờn lục địa: - 200m.

(14) - Rìa lục địa gồm những bộ phận nào? Nêu độ s©u? III. Cñng cè IV. Hớng dẫn :Về nhà ôn tập kĩ phần cấu tạo bên trong của trái đất .. Ngày. /9/ 20. TiÕt 19,20,21 Các thành phần tự nhiên của trái đất. I.mục tiêu: HS nắm đợc: KN đờng đồng mức. - Có khả năng tính độ cao và khoảng cách thực tế dựa vào bản đồ - Biết đọc đờng đồng mức. - Biết khác niệm núi và sự phân loại núi theo độ cao sự khác nhau giữa núi già và nói trÎ. - HS phân biệt đợc: Độ cao tuyệt đối và độ cao tơng đối của địa hình. - Hiểu đợc thế nào là địa hình Caxtơ. - Biết đọc các hang động ( loại địa hình đặc biệt của núi đá vôi), là những cảnh thiªn nhiªn ,hÊp dÉn kh¸ch du lÞch. HS nắm đợc đặc điểm hình thái của 3 dạng địa hình ( Đồng bằng, cao nguyên, đồi). - ý nghĩa của các dạng địa hình đối với sản xuất nông nghiệp . II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò Néi dung II Các thành phần tự nhiên của trái đất - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm néi lùc 1.Néi lùc vµ ngo¹i lùc vµ ngo¹i lùc lµ g× ? - Là lực sinh ra ở bên trong Trái Đất, có tác động ném ép vào các lớp đá, làm cho chúng uốn nếp, đứt gãy hoặc đẩy vật chất nóng chảy ở dới sâu ngoài mặt đất thành hiện tợng núi lửa hoặc động đất. + Ngo¹i lùc. - Lµ lùc sinh ra tõ bªn ngoµi, trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt, chủ yếu là 2 quá trình: Phong hoá các loại đá và x©m thùc (Níc ch¶y, giã). 2.§Þa h×nh tØ lÖ lín - Đờng đồng mức là những đ- - Đờng đồng mức là những đờng nh thế nào ? ờng nh thế nào ? Dùng để làm Dùng để làm gì ? g× ? - Là đờng đồng nối những điểm có cùng độ cao.

(15) so víi mùc biÓn l¹i víi nhau. - Hình dạng địa hình đợc biết là do các điểm có độ cao sẽ nằm cùng trên 1 đờng đồng mức,biết độ cao tuyệt đối của các điểm và đặc điểm hình dạng địa hình , độ dốc, hớng nghiêng - Tìm đáp án đúng? * KQ 1: Khi các đờng đồng mức nằm xa nhau, có ý nghĩa là bề mặt địa hình mà chúng ta biểu hiện cã d¹ng : A. B»ng ph¼ng C.Thẳng đứng . B. Thoai tho¶i D. Dèc 2.Châu thổ là dạng địa hình đợc hình thành do quá tr×nh: A. Bµo mßn C . X©m thùc B. Phong ho¸ . D. Tất cả đều sai . 3. Núi và độ cao của núi. - CH: + Núi là gì?( Núi là 1 + Núi là 1 dạng địa hình nhô cao rõ rệt trên mặt dạng địa hình nhô cao rõ rệt đất. trên mặt đất.) - §é cao thêng 500 m so víi mùc níc biÓn. + §Æc ®iÓm cña nói lµ? §Ønh (nhän). + Nói: - §Ønh (nhän). - Sên (dèc). - Sên (dèc). - Ch©n nói. (Chç tiÕp - Chân núi. (Chỗ tiếp giáp mặt đất). giáp mặt đất). + Ph©n lo¹i nói? ( Nói thÊp: D- + Ph©n lo¹i nói: íi 1000 m. Nói cao: Tõ 2000 - Nói thÊp: Díi 1000 m. m trë lªn.Nói trung b×nh: Tõ - Nói trung b×nh: Tõ 1000 m -> 2000 m. 1000 m -> 2000 m.) - Nói cao: Tõ 2000 m trë lªn. - GV:Treo BĐTNVN cho HS + Độ cao tơng đối: Đo từ điểm thấp nhất đến dỉnh chØ ngän nói cao nhÊt níc ta ? nói. - QS: H34 cho biết cách tính + Độ cao tuyệt đối: Đo từ mực nớc biển lên đỉnh độ cao tuyệt đối của núi khác núi. cách tính độ cao tơng đối nh thế nào ? ( Độ cao tơng đối: Đo từ điểm thấp nhất đến đỉnh nói. - Độ cao tuyệt đối: Đo từ mực nớc biển lên đỉnh núi.) 3. Nói giµ ,nói trÎ -Yêu cầu HS đọc kiến thức SGK vµ quan s¸t H35 ph©n a) Nói giµ. loại núi già và núi trẻ nêu đặc - Đợc hình thành cách đây hàng trăm triệu năm. ®iÓm cña chóng . - Tr¶i qua c¸c qu¸ tr×nh bµo mßn m¹nh. - Có đỉnh tròn, sờn thoải, thung lũng rộng. b) Nói trÎ. - §îc h×nh thµnh c¸ch ®©y vµi chôc triÖu n¨m. - Hiện nay vẫn tiếp tục đợc nâng cao với tốc độ rất chËm ( vµi cm trong 100 n¨m) . - Có đỉnh nhọn ,sờn dốc ,thung lũng sâu. - GV: Cho HS quan sát tranh 4. Địa hình Cát xtơ và các hang động ảnh về một số hang động. - CH: + Dùa vµo tranh ¶nh vµ sự hiểu biết của mình em hãy - Địa hình Cát xtơ là loại địa hình đặc biệt của cho biết thế nào là địa hình Cát vùng núi đá vôi. Các ngọn núi thờng lởm chởm.

(16) xt¬. + Kể tên một số hang động ở níc ta. - CH:+ Hang động có giá trị nh thÕ nµo? + Quan s¸t H. 38 h·y m« t¶ l¹i nh÷ng g× em nh×n thÊy trong hang động ? + Xác định vị trí của các hang động trên bản đồ tự nhiên Việt Nam. - GV: NhËn xÐt vµ bæ sung kiÕn thøc. - CH: CÇn cã biÖn ph¸p g× b¶o vÖ c¶nh quan thiªn nhiªn . - Nªu gi¸ trÞ kinh tÕ cña miÒn núi đối với xã hội loài ngời? - GV: Cho häc sinh q/s¸t H39 sgk cho biÕt .b×nh nguyªn cã đặc điểm ntn về độ cao? - CH: + nguyªn nh©n nµo ht đ/hình đồng bằng. + đồng bằng cho phép p/triển trång trät nh÷ng lo¹i c©y g×? + T¹i sao b×nh nguyªn tËp trung đông dân c ? - CH:+ Nêu những đặc điểm gièng vµ kh¸c nhau vÒ b×nh nguyªn vµ cao nguyªn. + X/đ và đọc tên các cây CN l©u n¨m. + Cao nguyªn thuËn lîi cho p/triÓn nu«i nh÷ng lo¹t vËt nu«i nµo? .- CH: §Þa ph¬ng em c tró thuộc loại địa hình nào? - GV: Cho học sinh đọc mục 3 sgk. - CH: VËn dông vµo thùc tÕ ,em cho biết đồi có đặc điểm g×? - KÓ tªn c¸c tØnh thuéc miÒn trung du ë níc ta?. s¾c nhän. Níc ma cã thÓ thÊm vµo c¸c kÏ, c¸c khe, khoét mòn đá tạo ra các hang động và dải trong khèi nói. - VÝ dô: + §éng Phong Nha ( Qu¶ng B×nh) + §éng Tam Thanh (L¹ng S¬n). - Hang động thờng là những cảnh đẹp hấp dẫn khách du lịch ( có nhiều khối thạch nhũ với đủ h×nh d¹ng vµ mµu s¾c lãng l¸nh nh kim c¬ng) * BiÖn ph¸p - Mäi ngêi cã ý thøc tuyªn truyÒn, b¶o vÖ c¶nh quan đẹp tự nhiên. - Xử lý nghiêm các hành vi làm giảm vẻ đẹp của c¸c c¶nh quan tù nhiªn. 5.Gi¸ trÞ kinh tÕ cña miÒn nói - MiÒn nói lµ n¬i cã tµi nguyªn rõng v« cïng phong phó - N¬i giµu tµi nguyªn kho¸ng s¶n - Nhiều danh lam thắm cảnh đẹp ,nghỉ dỡng ,du lÞch 6.§ång b»ng (b×nh nguyªn) - Là dạng địa hình thấp ,bề mặt tơng đối bằng ph¼ng. - §é cao < 2oom cã n¬i gÇn 5oo m. * Nguyªn nh©n. - Do b¨ng hµ bµo mßm. - Do phù sa của sông hay biển bồi đắp.Gọi là đồng b»ng båi tô. - ThuËn lîi trång c©y l¬ng thùc vµ c©y thùc phÈm. 7.Cao nguyªn. - §é cao tõ 500 m trë lªn. - Bề mặt tơng đối bằng phẳng hoặc gợn sóng ,sờn dèc v¸ch dùng đứng. - ThuËn lîi: Trång c©y CN l©u n¨m vµ ch¨n nu«i gia sóc lín.. 8.§åi - Là một dạng địa hình nhô cao ,có đỉnh tròn ,sờn thoải ,độ cao không quá 200 m. Đồi thờng tập trung san s¸t.Gäi lµ miÒn trung du..

(17) III. Cñng cè IV. Hớng dẫn : Kết thúc phần địa lý đại cơng chơng của lớp 6.Về nhà ôn tập tiếp phÇn cha hiÓu râ. Ngày. /9/ 20. TiÕt 22,23,24 Các thành phần tự nhiên của trái đất. I.môc tiªu -Thµnh phÇn cña líp vá khÝ biÕt vÞ trÝ cña cña c¸c tÇng trong líp vá khÝ.Vai trß cña líp «d«n trong tÇng b×nh lu. - Gi¶i thÝch nguyªn nh©n vµ tÝch chÊt cña c¸c khèi khÝ. - KhÝ ¸p lµ g×? C¸ch ®o vµ dông cô ®o khÝ ¸p. - C¸c ®ai khÝ ¸p trªn Tr¸i §Êt. - Giã vµ c¸c hoµn lu khÝ quyÓn Tr¸i §Êt. Hiểu đợc các khái niệm: Sông, phụ lu, chỉ lu, hệ thống sông, lu vực sông, lu lơng. - Hiểu đợc khái niệm hồ, nguyên nhân hình thành các hồ. - So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a s«ng vµ hå. - Nêu đợc vai trò của sông, hồ đối với đời sống của con ngời trên trái đất. - Trình bày đợc các nguyên nhân gây ô nhiễm và sự cần thiết để bảo vệ nớc s«ng, hå. - Biết đợc các thành phần của đất cũng nh nhân tố hình thành đất. - Tầm quan trọng, độ phì của đất. - ý thức, vai trò của con ngời trong việc làm tăng độ phì của đất. II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò Néi dung - Nªu tÝnh chÊt c¸c khèi khÝ, 1.Líp vá khÝ n¬i h×nh thµnh ? - C¸c khèi khÝ. + Khối khí nóng: Hình thành trên các vùng vĩ độ thấp, có nhiệt độ tơng đối cao. + Khí lạnh: Hình thành trên các vùng vĩ độ cao, có nhiệt độ tơng đối thấp. + Khối khí đại dơng? hình thành trên các biển và đại dơng, có độ ẩm lớn. + Khối khí lục địa: Hình thành trên các vùng đất liền, có tính chất tơng đối khô. -Khối khí luôn luôn di chuyển làm thay đổi thời tiÕt 2. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ - Nhắc lại khái niệm nhiệt độ không khí không khí và cách đo nhiệt độ + Nhiệt độ không khí. không khí? Sự thay đổi nhiệt - Khi các tia bức xạ Mặt trời đi qua khí quyển, độ của không khí.? chóng cha trùc tiÕp lµm cho kh«ng khÝ nãng lªn. Mặt đất hấp thụ lợng nhiệt của Mặt trời, rồi bức xạ lại vào không khí. Lúc đó. Không khí mới nóng lên. Độ nóng lạnh đó gọi là nhiệt độ không khí. + C¸ch tÝnh to TB : §Ó nhiÖt kÕ trong bãng r©m ,cách mặt đất 2m - to TB ngµy: §o 3 lÇn: 5h, 13h, 21h..

(18) VD: (20 + 23 + 21 ):3 - to TB th¸ng: to c¸c ngµy chia sè ngµy - to TB n¨m: to c¸c th¸ngchia 12 th¸ng .+ Sự thay đổi nhiệt độ của không khí. * Nhiệt độ không khí thay đổi tuỳ theo vị trí xa hay gÇn biÓn: - Do sự tăng giảm to của đất và nớc khác nhau. - Nên to không khí ở trong đất liền khác ở gần biÓn. * Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao: - Cµng lªn vao to kh«ng khÝ cµng gi¶m. - Cø lªn cao 100 m to l¹i gi¶m 0,6 to C. * Nhiệt độ không khí thay đổi theo vĩ độ. - Vùng vĩ độ thấp: to cao. - Vùng vĩ độ cao: to thấp 3. Giã vµ c¸c hoµn lu khÝ quyÓn - Giã vµ c¸c hoµn lu khÝ quyÓn * Giã. (QSH51tr59 SGKlíp6) - Không khí luôn luôn chuyển động từ nơi áp cao về nơi áp thấp. Sự chuyên động của không khí sinh ra giã. - C¸c lo¹i giã chÝnh: + Giã §«ng cùc. + Gió Tây ôn đới + Giã tÝn phong - Hoµn lu khÝ quyÓn. Trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt, sù chuyển động của không khí giữa các đai khí áp cao vµ thÊp t¹o thµnh c¸c hÖ thèng giã thæi vßng trßn. Gäi lµ hoµn lu khÝ quyÓn. - Cã 6 vßng hoµn lu khÝ quyÓn. KQ 1:TÝn phong ë nöa cÇu b¾c thêng xuyªn thæi - Tìm đáp án đúng? theo híng nµo: . A. Đông bắc - tây nam C. Tây bắc - đông nam B. Tây nam - đông bắc D. Đông nam - tây bắc 2.Gió mùa đông bắcở nớc ta thờng hoạt động vào th¸ng d¬ng lÞch nµo sau ®©y :: . A. Th¸ng 11-> 4 C. Th¸ng 7-> 12 B. Th¸ng 5-> 10 D. Th¸ng 1-> 6 3.ë c¸c tØnh phÝa b¾c níc ta thêng cã b·o vµo th¸ng d¬ng lÞch nµo sau ®©y : . B. 7,8 C. 11,12 D. §Òu sai -Sự phân chia bề mặt trái đất A.3,4 4.Sù ph©n chia bÒ mÆt tr¸i đất ra c¸c đới khí ra các đới khí hậu theo vĩ độ theo vĩ độ QSl¹i H58tr67SGK líp 6 cho hËu Cã 5 vµnh ®ai nhiÖt biÕt? - Tơng ứng với 5 đới khí hậu trên trái đất.(1đới nóng, 2đới ôn hoà, 2đới lanh) a) Đới nóng: (Nhiệt đới) - Quanh n¨m nãng - Giã thæi thêng xuyªn: TÝn phong - Lîng ma TB: 1000mm – 2000mm b) Hai đới ôn hòa: (Ôn đới) - Có nhiệt độ trung bình - Gió thổi thờng xuyên: Tây ôn đới - Lîng ma TB: 500 – 1000mm c) Hai đới lạnh: (Hàn đới) - Có nhiệt độ trung bình rất lạnh, băng tuyết quanh n¨m. - Tìm đáp án đúng? - Gió đông cực thổi thờng xuyên. Lợng ma.

(19) -Thành phần và đặc điểm của thæ nhìng? - T×m hiÓu vÒ s«ng vµ lîng níc cña s«ng - CH: B»ng thùc tÕ em h·y m« t¶ l¹i nh÷ng dßng s«ng mµ em đã từng gặp. - HS đọc khái niệm về sông trong SGK - CH: Lu vùc s«ng, phô lu, chi lu vµ hÖ thèng s«ng lµ g×? - Dựa vào sơ đồ hình 59( SGK) em hãy xác định lu vực, các phô lu vµ chi lu cña con s«ng chÝnh. - GV: Yêu cầu HS xác định hệ thèng s«ng Hång vµ s«ng Cöu Long trên bản đồ sông ngòi ViÖt Nam -> HÖ thèng s«ng Hång. + Phụ lu: Sông đà, sông Lô, s«ng Ch¶y. + Chi lu: S«ng §¸y, S«ng §uèng, s«ng Luéc, s«ng Ninh C¬. - CH: + Lu lîng s«ng lµ g×? + Lu lîng cña mét con s«ng lín hay nhá tuú thuéc vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo? + DiÖn tÝch lu vùc. + Nguån cung cÊp níc. - CH: Theo em mïa nµo trong. 500mm. KQ 1. Nớc ta nằm trong đới khí hậu: A.Xích đới nửa cầu bắc .C. Nhiệt đới nửa cầu bắc B.Nhiệt đới nửa cầu nam D.Ôn đới nửa cầu nam 2.Mét n¨m, ¸nh s¸ng mÆt trêi cã 2 lÇn chiÕu th¼ng gãc vµo : A. Mçi chÝ tuyÕn . C.xích đạo B mçi vßng cùc D. TÊt c¶ sai 5. S«ng vµ lîng níc cña s«ng a. S«ng - Kh¸i niÖm: S«ng lµ dßng ch¶y thêng xuyªn t¬ng đối ổn định trên bề mặt lục địa. - Nguån cung cÊp níc cho s«ng: Níc ma, níc ngÇm, b¨ng tuyÕt tan…. - Diện tích đất đai cung cấp nớc thờng xuyên cho s«ng gäi lµ lu vùc s«ng. - S«ng chÝnh cïng víi phô lu, chi lu hîp thµnh hÖ thèng s«ng.. b. Lîng níc cña s«ng - Lu lîng: Lîng níc ch¶y qua mÆt c¾t ngang lßng sông ở một địa điẻm nào đó, trong một giây đồng hå..

(20) n¨m níc s«ng lªn cao, ch¶y xiÕt? + Mïa ma. - CH: Mïa nµo níc s«ng c¹n, chảy êm đềm? + Mïa kh«. - GV: Chèt l¹i kiÕn thøc. + Mïa ma th× lu lîng cña s«ng lín ( Mïa lò). + Mïa kh« th× lu lîng cña s«ng nhá (Mïa c¹n). => Sự thay đổi lu lợng trong năm gọi là chế độ nớc sông hay thuû chÕ cu¶ mét con s«ng. - GV: Gi¶ng thuû chÕ cña s«ng đơn giản hay phức tạp phụ thuéc vµo nguån cung cÊp níc cho sông đó. - Dùa vµo b¶ng sè liÖu trang 71- SGK em h·y so s¸nh lu vùc vµ tæng lîng níc cña s«ng Mª C«ng vµ s«ng Hång. - T×m hiÓu vÒ vai trß cña s«ng ngòi và những tác động tiêu cực của nó đối với con ngời. - CH: Dùa vµo vèn hiÓu biÕt cña m×nh em h·y cho vÝ dô vÒ nh÷ng lîi Ých mµ s«ng mang đến cho con ngời. - CH: ¶nh hëng tiªu cùc cña sông đối với con ngời là do nh÷ng nguyªn nhan nµo? - GV: Cho HS xem b¨ng h×nh để they những tác hại của việc khai th¸c bõa b·i lµm cho hiÖn. - Thuỷ chế: là nhịp điệu thay đổi lu lợng của một con s«ng trong mét n¨m. - §Æc ®iÓm cña mét con s«ng thÓ hiÖn qua lu lîng vµ chÕ dé ch¶y cña nã.. c. Vai trß cña s«ng - TÝch cùc: Cung cÊp níc cho c¸c ngµnh kinh tÕ vµ đời sống con ngời bồi đắp phù xa cho đồng bằng cung cấp thuỷ hải sản, đờng giao thông, … - Tiªu cùc: HiÖn tîng lò lôt g©y thiÖt h¹i vÒ ngêi vµ cña..

(21) tîng lò lôt diÔn ra thêng xuyªn ở mức độ thiệt hại ngày càng lín. Sau đó cho HS nhận xét đoạn b¨ng võa xem. - T×m hiÓu vÒ hå. - CH: + Cho mét sè vÝ dô vÒ hå ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi. + S«ng vµ hå kh¸c nhau nh thÕ nµo? + Hå lµ g×? - CH: + C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña níc, em h·y cho biÕt cã mÊy lo¹i hå? + Xác định các loại hồ có nguån gèc kh¸c nhau. - CH: + Theo em, hå cã vai trß nh thÕ nµo trong cuéc sèng cña chóng ta. + Con ngời đã làm gì ảnh hởng đến nguồn nớc trong hồ? VÝ dô: Hå Hoµn KiÕm bÞ « nhiÔm. + VËy theo em chóng ta cÇn làm gì để giữ cho hồ không bị « nhiÔm?. 2. Hå - Khái niệm: Hồ là những khoảng nớc đọng tơng đôí rộng và sâu trong đất liền. - Cã hai lo¹i hå: Hå níc mÆn vµ hå níc ngät.. - Ph©n lo¹i: + Hå lµ vÕt tÝch cña c¸c kh¸uc s«ng cò: Hå T©y. + Hồ có nguồn gốc từ miệng núi lửa đã tắt: Hồ Tơ Nng. + Hå nh©n t¹o: Hå nói Cèc, hå Hoµ B×nh, Hå Nµ Hang, Hå S¬n La…. - T¸c dông: §iÒu hoµ dßng ch¶y giao th«ng, tíi tiªu, thuû ®iÖn, ph¸t triÓn du lÞch.... III. Cñng cè IV. Híng dÉn :.VÒ nhµ «n tËp tiÕp phÇn cha hiÓu râ.

(22) Ngày. /9/ 20. TiÕt 25,26,27 Các thành phần tự nhiên của trái đất. I.môc tiªu: - HS biết đợc: Độ muối của biển và nguyên nhân làm cho nớc biển, đại dơng có muèi. - Biết các hình thức vận động của nớc biển và đại dơng (Sóng, thủy triều, dßng biÓn) vµ nguyªn nh©n cña chóng. + Vai trò của biển và đại dơng đối với đời sống, sản xuất của con ngời trên trái đất và vì sao phải bảo vệ nớc biển và đại dơng khỏi ô nhiễm. + Biết các nguyên nhân gây ra ô nhiễm nớc biển và đại dơng và hậu quả. - Biết đợc các thành phần của đất cũng nh nhân tố hình thành đất. - Tầm quan trọng, độ phì của đất. - ý thức, vai trò của con ngời trong việc làm tăng độ phì của đất. - Phân tích đợc ảnh hởng của các nhân tố tự nhiên đến sự phân bố động thực vật trên trái đất và mối quan hệ giữa chúng - ý thøc, vai trß cña con ngêi trong viÖcph©n bè §TV II.Néi dung: Hoạt động của thầy và trò - Độ muối của nớc biển và đại d¬ng. - HS: xác định trên bản đồ tự nhiên thế giới 4đại dơng thông nhau - GV: Yêu cầu HS đọc (SGK) cho biÕt: - Độ muối của nớc biển và đại d¬ng lµ do ®©u mµ cã? :( Níc s«ng hßa tan c¸c lo¹i muèi tõ đất, đá trong lục địa đa ra) - §é muèi cña níc biÓn vµ c¸c đại dơng có giống nhau kh«ng? Cho vÝ dô?( §é muèi của biển và các đại dơng kh«ng gièng nhau: Tïy thuéc vµo nuån níc ch¶y vµo biÓn nhiều hay ít và độ bốc hơi lớn hay nhá. VD: - BiÓn VN: 33%0 - BiÓn Ban tÝch: 32%0). Néi dung 1. Độ muối của nớc biển và đại dơng - Nớc biển và đại dơng có độ muối trung bình 35%0. - §é muèi lµ do: Níc s«ng hßa tan c¸c lo¹i muèi từ đất, đá trong lục địa đa ra. - Độ muối của biển và các đại dơng không giống nhau: Tïy thuéc vµo nuån níc ch¶y vµo biÓn nhiều hay ít và độ bốc hơi lớn hay nhỏ. VD: - BiÓn VN: 33%0 - BiÓn Ban tÝch: 32%0. - BiÓn Hång H¶i: 41%0..

(23) - Tìm hiểu về sự vận động của 2. Sự vận động của nớc biển và đại dơng a. Sãng: nớc biển và đại dơng - Sóng biển là hiện tợng dao động tại chỗ của nớc biển chủ yếu do tác động của gió. - CH: B»ng thùc tÕ vµ qua - Giã cµng m¹nh th× sãng cµng lín. quan s¸t H 61 ( SGK) h·y m« t¶ hiÖn tîng sãng. - GV gi¶ng: HiÖn t¬ng sãng tõ ngoµi kh¬i x« vµo bê mµ chóng ta nh×n thÊy chØ lµ ¶o gi¸c, thùc tÕ sãng chØ lµ vËn động tại chỗ của nớc chiều thẳng đứng. - CH: Nguyªn nh©n sinh ra sãng? + Gió, núi lửa, động đất. - GV; Cã thÓ nªu t¸c h¹i cña sãng thÇn ë mét sè n¬i trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc. - GV; Cho HS quan s¸t H.62H.63 (SGK) nhËn xÐt sù thay b. Thuû triÒu đổi của ngấn nớc biển vên bờ? - Thuû triÒu lµ hiÖn tîng níc biÓn lªn xuèng theo + Thời gian diễn ra sự thay đổi chu k×. + Møc níc biÓn t¬ng øng. - Nguyªn nh©n: Søc hót cña MÆt tr¨ng vµ mÆt trêi. - CH: Thuû triÒu lµ g×? - GV: Cho HS đọc phần b. SGK và giảng để HS thấy đợc sù phøc t¹p cña thuû triÒu. + Có 2 chế độ thuỷ triều. + HiÖn tîng triÒu cêng, triÒu kÐm. - CH: Nguyªn nh©n nµo sinh ra hiÖn tîng thuû triÒu? -> Do søc hót cña mÆt tr¨ng vµ một phần của mặt trời đã làm cho nớc ở các biển và đại dơng có sự vận động lên – xuống..

(24) - Dßng biÓnlµ g× ? - HS: Quan sát H.64 SGK để nhËn xÐt vÒ sù ph©n bè c¸c dßng biÓn trªn thÕ giíi? + Nguyªn nh©n nµo sinh ra dßng biÓn? + C¸c dßng biÓn nãng, l¹nh hoạt động theo quy luật nh thế nµo? -> C¸c dßng biÓn nãng ch¶y tõ vĩ độ thấp lên vĩ độ cao. -> C¸c dßng biÓn l¹nh ch¶y tõ vĩ độ cao về vĩ độ thấp. - CH:+ Dßng biÓn cã vai trß nh thế nào đối với khí hậu? + Chóng ta võa nghiªn cøu vÒ đặc điểm cuả biển và đại dơng, thấy đợc vai trò của chúng trong cuéc sèng, song hiÖn nay hiÖn t¬ng « nhiÔm biÓn ®ang ë mức báo động vậy theo em nguyªn nh©n cña hiÖn tîng nµy lµ g×? - HS: Cã thÓ ®a ra mét sè nguyªn nh©n: - CH: + Nªu mét sè hiÖn t¬ng « nhiÔm biÓn vµ gi¶i thÝch. + Muèn b¶o vÖ m«i trêng biÓn chóng ta cÇn ph¶i lµm g×? - CH: ở Việt Nam đã làm gì để bảo vệ các nguồn tài nguyªn m«i trêng biÓn?. c. C¸c dßng biÓn - Là các dòng nớc chảy trong biển và đại dơng, giống nh những dòng sông trên lục địa. - Nguyªn nh©n: Do ¶nh hëng cña c¸c lo¹i giã thæi thờng xuyên trên trái đất. - Cã 2 lo¹i dßng biÓn: Dßng biÓn l¹nh vµ dßng biÓn nãng. - Vai trò: Có ảnh hởng đến khí hậu, đánh bắt hải s¶n, giao th«ng vËn t¶i…. + Chất thải từ các nhà máy đổ ra biển. + Hiện tợng đắm tàu và tràn dầu của tàu trở dầu. + ý thøc cña ngêi d©n cha tèt trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng biÓn…. - Tài nguyên biển và đại dơng vô cùng phong phú, nhng nhu cầu con ngời đối với những tài nguyên đó cũng ngày càng cao. Vấn đề bảo vệ tài nguyên đặt ra là: - Ph¶i sö dông tiÕt kiÖm, hîp lÝ, l©u dµi. - Khai thác đi đôi với việc nuôi trồng, bảo dỡng các thực vật, động vật quý hiếm nh s tử biển, cá voi… - Chống làm ô nhiễm nớc biển và đại dơng. Nhiệm vụ này đòi hỏi phải có sự tham gia, hợp tác của nhiÒu ngêi, nhiÒu tæ chøc vµ nhiÒu nhµ khoa häc -Thành phần và đặc điểm của trên thế giới. 3.Thành phần và đặc điểm của thổ nhỡng thæ nhìng? - Cã 2 thµnh phÇn chÝnh:.

(25) a) Thµnh phÇn kho¸ng. - Chiếm phần lớn trọng lợng của đất. - Gåm: Nh÷ng h¹t kho¸ng cã mµu s¾c loang læ, kÝch thíc to, nhá kh¸c nhau. b) Thµnh phÇn h÷u c¬: - ChiÕm 1 tØ lÖ nhá. - Tồn tại trong tầng trên cùng của lớp đất. - Các nhân tố hình thành đất ? - Tầng này có màu xám thẫm hoặc đen. - ngoài ra trong đất còn có nớc và không khí. - Đất có tính chất quan trọng là độ phì.là khả năng cung cÊp cho TV níc ,c¸c chÊt dinh dìng vµ c¸c yếu tố khác nh nhiệt độ ,không khí ,để TV sinh trởng và PT C) Các nhân tố hình thành đất: + Đá mẹ: Sinh ra thành phần khoáng trong đất. + Sinh vËt: Sinh ra thµnh phÇn h÷u c¬. + KhÝ hËu: G©y thuËn lîi hoÆc khã kh¨n cho qu¸ - Líp vá sinh vËt lµ g× ? - Nêu các nhân tố tự nhiên có trình phân giải chất khoáng và hữu cơ trong đất. ảnh hởng đến sự phân bố thực +ngoài ra sự hình thành đất còn chịu ảnh hởng của địa hình và thời gian vật, động vật ? - CH:+ đới khí hậu nào ,đặc 4. Líp vá sinh vËt ®iÓm thùc vËt ra sao ? + Có nhận xét gì về sự khác - Các SV sống trên bề mặt trái đất tạo thành lớp vỏ biÖt 3 c¶nh quan tù nhiªn sinh vËt trên ? Nguyên nhân của sự - SV xâm nhập trong lớp đất đá, khí quyển, thuỷ quyÓn khác biệt đó ? ( Đặc điểm rừng NĐ xanh tốt 5.Các nhân tố tự nhiên có ảnh hởng đến sự quanh năm nhiều tầng ,rừng ôn phân bố thực vật ,động vật đới rụng lá mùa đông ,hàn đới a.Đối với thực vật TV nghÌo nµn ) - HS: QS: H67.68 cho biÕt sù ph¸t triÓn cña thùc vËt ë 2 n¬i nµy kh¸c nhau nh thÕ nµo ? yÕu tè nµo cña khÝ hËu quyÕt định sự phát triển của cảnh quan thùc vËt ?(Lîng ma vµ nhiệt độ ) - CH: +Nhận xét sự thay đổi loại rừng theo theo độ cao ? Tại sao có sự thay đổi loại rõng nh vËy ?(Cµng lªn cao nhiệt độ càng hạ nên thực vật thay đổi theo ) + §Êt cã ¶nh hëng tíi sù ph©n bè thùc vËt kh«ng ? + §Þa ph¬ng em cã c©y trång đặc sản gì ?(cây chè ) - HS: QS :H69,70 cho biÕt mçi loại động vật trong mỗi miền l¹i cã sù kh¸c nhau ?(khÝ hậu ,địa hình ,mỗi miền ảnh hởng sự sinh trởng PT giống - Khí hậu là yếu tố tự nhiên có ảnh hởng rõ rệt đến loµi) sự phân bố và đặc điểm của thực vật.

(26) - CH: H·y cho VD vÒ mèi. - Trong yếu tố khí hậu lợng ma và nhiệt độ ảnh hởng lớn tới sự PT của thực vật. quan hÖ gi÷a §V v¬Ý TV? (rõng N§PT nhiÒu tÇng th× cã nhiÒu §V sinh sèng ) - GV: Treo bđ h/s q/s chỉ đọc. - ảnh hởng của địa hình tới sự phân bố thực vật +Thùc vËt ch©n nói rõng l¸ réng +Thùc vËt sên nói rõng l¸ hçn hîp +Thực vật sờn cao gần đỉnh lá kim - Đất có ảnh hởng tới sự phân bố TV,các loại đất cã chÊt dinh dìng kh¸c nhau nªn thùc vËt kh¸c nhau. tên thực vật ,động vật ở nớc ta.. tới sự phân bố các loài động. b.§éng vËt - Khí hậu ảnh hởng đến sự phân bố động vật trên trái đất - Động vật chịu ảnh hởng Khí hậu ít hơn vì động vËt cã thÓ di chuyÓn c.Mối quan hệ giữa thực vật với động vật - Sù ph©n bè c¸c loµi thùc vËt cã ¶nh hëng sau sắc tới sự phân bố các loài động vật - Thành phần, mức độ tập trung của TV ảnh hởng. vật , thực vật trên trái đất. tíi sù ph©n bè c¸c loµi §V. - Nªu ¶nh hëng cña con ngêi. - CH: T¹i sao con ngêi ¶nh h-. 3.¶nh hëng cña con ngêi tíi sù ph©n bè c¸c loài động vật , thực vật trên trái đất ëng tÝch cùc ,tiªu cùc tíi sù a.TÝch cùc - Mang giống cây trồng từ nơi khác nhau để mở phân bố thực vật, động vật réng sù ph©n bè - c¶i t¹o nhiÒu gièng c©y träng vËt nu«i cã hiÖu trên trái đất? qu¶ kinh tÕ cao b,Tiªu cùc - Phá rừng bừa bãi -> tiêu cực thực vật, động vật - Em h·y kÓ tªn nh÷ng gièng mÊt n¬i c tró sinh sèng - « nhiÔm m«i trêng do ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, c©y trång ,vËt nu«i mang tõ ph¸t triÓn d©n sè ->thu hÑp m«i trêng sèng sinh nơi khác đến trồng hoặc nuôi ở vật níc ta ? III. Cñng cè: IV. Hớng dẫn : Kết thúc phần địa lý đại cơng chơng của lớp 6.Về nhà ôn tập tiếp phÇn cha hiÓu râ. Ngày. /9/ 20. TiÕt 28,29,30 Chuyên đề địa lí dân cƯ Việt Nam. I.môc tiªu - Học sinh nắm đợc nớc ta có 54 dân tộc. Dân tộc Kinh có số ngời đông nhất..

(27) - Nêu một số đợc một số đặc điểm về dân tộc . - biết đợc các dân tộc có trình độ phát triển kinh tế khác nhau ,chung sống đoàn kÕt ,cïng x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc . -Trình bày đợc sự phân bố các dân tộc ở nớc ta. Biết đợc dân số của nớc ta (2002).Hiểu trình bày đợc tình hình gia tăng dân số, nguyên nhân và hậu quả. Biết đợc sự thay đổi cơ cấu dân số và xu hớng thay đổi cơ cấu dân số của nớc ta, nguyên nhân của sự thay đổi đó. - Hiểu dân số đông và sự gia tăng nhanh đã gây sức ép đối với tài nguyên môi trờng. Thấy đợc sự cần thiết phải phát triển dân số có kế hoạch để tạo sự cân bằng gi÷a d©n sè vµ m«i trêng, tµi nguyªn nh»m ph¸t triÓn bÒn v÷ng. II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò + Níc ta cã bao nhiªu d©n téc? KÓ tªn c¸c d©n téc mµ em biÕt ? + Tr×nh bµy nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ d©n téc kinh vµ mét sè d©n téc kh¸c ? (Ng«n ng÷, trang phôc, tËp. Néi dung I.Cộng đồng các dân tộc Việt Nam 1. C¸c d©n téc ë Vi Öt Nam. qu¸n, s¶n xuÊt....). - Dân tộc việt kinh có số dân đông nhất, chiếm 86,2% d©n sè c¶ níc .cã nhiÒu kinh nghiÖm trong thâm canh lúa nớc có nhiều nghề thủ công đạt mức độ tinh xảo .. - HS : Tr¶ lêi. - Nớc ta có 54 dân tộc, mỗi dân tộc có nét đặc trng vÒ v¨n ho¸ thÓ hiÖn trong ng«n ng÷ ,phong tôc ,tập quán ... Trình độ phát triển kinh tế khác nhau .. - GV: ChuÈn kiÕn thøc - CH: Quan s¸t H1.1 cho biÕt dân tộc nào chiếm đông nhất ? ChiÕm tØ lÖ bao nhiªu ? - Ngêi viÖt cæ cßn cã nh÷ng tªn gäi g× ? (¢u l¹c, t©y ©u, L¹c ViÖt...). - Ngời Việt là lực lợng lao động đông đảo trong c¸c ngµnh kinh tÕ vµ khoa häc kÜ thuËt - Ngời việt định c ở nớc ngoài cũng là một bộ phận của cộng đồng các dân tộc Việt Nam .. - §Æc ®iÓm cu¶ ngêi d©n téc ViÖt vµ c¸c d©n t«c Ýt ngêi ? (Kinh nghiÖm s¶n xuÊt, c¸c nghÒ truyÒn thèng ...) - KÓ mét sè s¶n phÈm thñ c«ng tiªu biÓu cña c¸c d©n téc Ýt ngêi mµ em biÕt ? ( dÖt thæ cÈm, thªu thïa ,(Tµy Th¸i...), lµm gèm , trång b«ng dệt vải (Chăm ) làm đờng thốt nèt ,kh¶m b¹c (Kh¬- me) lµm bµn ghÕ b»ng tróc (Tµy) - Hãy kể tên các vị lãnh đạo cấp cao của đảng và nhà nớc ta? Tªn c¸c vÞ anh hïng ? - Ph©n bè c¸c d©n téc 2. Ph©n bè c¸c d©n téc - GV: Treo B§ ph©n bè d©n a, D©n téc viÖt (kinh) d©n c ViÖt Nam - CH: Quan sát bản đồ phân - Phân bố chủ yếu ở đồng bằng trung du và ven bè d©n c, d©n téc viÖt h©n bè ë biÓn . ®©u ?.

(28) - GV: L·nh thæ cña d©n c ViÖt Nam cæ tríc c«ng nguyªn .... ( PhÝa b¾c... TØnh V©n Nam , Qu¶ng. §«ng,. Qu¶ng. T©y. (Trung quèc) D©n c phÝa Nam tõ Qu¶ng b×nh vµo Dân c ở đồng bằng trung du và băc trung bộ vẫn giữ đợc bản s¾c viÖt cæ tån t¹i qua h¬n 1000 n¨m ... - CH: Quan sát trên bản đồ và vèn hiÓu biÕt, h·y cho biÕt c¸c dt Ýt ngêi ph©n bè chñ yÕu ë ®©u ? (- C¸c d©n téc Ýt ngêi ph©n bè chñ yÕu ë miÒn nói vµ cao nguyªn) - Những khu vực này có đặc điểm địa lí tự nhiên ,kinh tế xã héi nh thÕ nµo ? (đặc trng tiềm năng tài nguyªn lín ,vÞ trÝ quan träng địa hình hiểm trở, giao thông vµ kinh tÕ cha ph¸t triÓn). - GV:KÕt luËn . - CH: Dựa vào SGK và bản đồ ph©n bè d©n téc ViÖt Nam ,h·y cho biÕt địa bàn c trú cụ thể của các d©n téc Ýt ngêi ? - GV: yªu cÇu häc sinh lªn bảng xác định ba địa bàn c trú của đồng bào các dân tộc tiêu biÓu? - GV:KÕt luËn . ( MiÒn nói vµ cao nguyên là các địa bàn c trú chÝnh cña c¸c d©n téc Ýt ngêi - Trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c cã c¸c d©n téc Tµy, Nïng,Th¸i, Mêng, Dao, M«ng ... - Khu vùc Trêng S¬n- T©y nguyên có các dân tộc Ê-đê, Gia-lai, Ba-na Co-ho... - Ngêi ch¨m, Kh¬ me, Hoa sèng ë cùc Nam Trung bé vµ Nam Bé. ) - CH: H·y cho biÕt cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ,sự phân bố và đời sống của đồng bào các dân tộc ít nhất?. b, C¸c d©n téc Ýt ngêi. - Miền núi và cao nguyên là các địa bàn c trú chÝnh cña c¸c d©n téc Ýt ngêi - Trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c cã c¸c d©n téc Tµy, Nïng,Th¸i, Mêng, Dao, M«ng ... - Khu vùc Trêng S¬n- T©y nguyªn cã c¸c d©n téc Ê-đê, Gia-lai, Ba-na Co-ho... - Ngêi ch¨m, Kh¬ me, Hoa sèng ë cùc Nam Trung bé vµ Nam Bé..

(29) ( định canh, định c, xoá đói , gi¶m nghÌo, nhµ níc ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. §êng trêng , tr¹m, c«ng tr×nh thuû ®iÖn khai th¸c tiÒm n¨ng du lÞch...) III. Cñng cè:. C©u hái vµ bµi tËp C©u 1. H·y cho biÕt, t¹i sao níc ta cã nhiÒu d©n téc ? ViÖc cã nhiÒu d©n téc cïng sinh sèng trªn mét l·nh thæ nh vËy cã thuËn lîi vµ khã kh¨n g× ? C©u 2. Theo c¸c b¹n, t¹i sao §¶ng vµ Nhµ níc ta l¹i thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch u tiªn đối với đồng bào các dân tộc ít ngời trong nhiều lĩnh vực ? Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 1: - Níc ta cã nhiÒu d©n téc v×: + Lịch sử phát triển nớc ta lâu đời; + Níc ta n»m ë vÞ trÝ giao lu v¨n ho¸ x· héi thuËn lîi... - ¶nh hëng: + ThuËn lîi: nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng; t×nh h÷u nghÞ... + Khã kh¨n: m©u thuÉn quyÒn lîi, ý thøc hÖ... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 1: Lµ v×: - Thực hiện chính sách đền ơn đáp nghĩa; - Thùc hiÖn xo¸ dÇn kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn vïng miÒn; - ổn định kinh tế - chính trị vùng biên giới, hải đảo... IV. Híng dÉn : VÒ nhµ «n tËp tiÕp phÇn cha hiÓu râ. Ngày. /..../ 20. TiÕt 31,32,33 Chuyên đề địa lí dân cƯ Việt Nam. I.môc tiªu Biết đợc dân số của nớc ta (2002).Hiểu trình bày đợc tình hình gia tăng dân số, nguyên nhân và hậu quả. Biết đợc sự thay đổi cơ cấu dân số và xu hớng thay đổi cơ cấu dân số của nớc ta, nguyên nhân của sự thay đổi đó. - Hiểu dân số đông và sự gia tăng nhanh đã gây sức ép đối với tài nguyên môi trờng. Thấy đợc sự cần thiết phải phát triển dân số có kế hoạch để tạo sự cân bằng gi÷a d©n sè vµ m«i trêng, tµi nguyªn nh»m ph¸t triÓn bÒn v÷ng II.Néi dung.

(30) Hoạt động của thầy và trò * Cñng cè kiÕn thøc vÒ sè d©n - CH: dùa vµo hiÓu biÕt vµ SGK em cho biÕt sè d©n téc. + nớc ta tính đến năm 2002 là bao nhiªu ngêi? + cho nhËn xÐt vÒ thø h¹ng diÖn tÝch vµ d©n sè cña ViÖt Nam so víi c¸c trªn thÕ giíi ? - HS tr¶ lêi. - GV: ChuÈn kiÕn thøc. (- DiÖn tÝch thuéc lo¹i c¸c níc cã l·nh thæ trung b×nh trªn thÕ giíi - d©n sè thuéc lo¹i níc cã d©n đông trên thế giới. Trong Đông Nam á ,Việt Nam đứng thứ 3 sau In- đô- nê- xi- a (234,9 triÖu ngêi ), Phi- lip- Pin (84,6 triÖu) * KÕt luËn: - CH: So với số dân đông nh trªn cã thuËn lîi g× cho sù ph¸t trÓn kinh tÕ ë níc ta? (+ ThuËn lîi: nguån lao động lớn, thị trờng tiêu thụ réng + Khã kh¨n : T¹o søc Ðp lớn đối với việc phát triển kinh tÕ -x· héi ,víi tµi nguyªn m«i trêng vµ viÖc n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n) * Cñng cè kiÕn thøc vÒ sù gia t¨ng d©n - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t H. 21 để nêu nhận xét về tình h×nh d©n sè cña níc ta. - GV: Gợi ý để HS có thể khai thác đợc những ý sau: - GV: ? Nguyªn nh©n nµo dÉn đến sự bùng nổ dân số?. Néi dung II. D© n sè vµ gia t¨ng d©n sè. 3.Sè d©n. - Việt Nam là nớc đông dân dân số nớc ta là 79,7triÖu (2002). 4. gia t¨ng d©n sè. + Nh÷ng giai ®o¹n t¨ng d©n sè nhanh. + Thời gian tăng dân số lên gấp đôi. + Xu híng gi¶m tØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn.. -> Do nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc, y tÕ ph¸t triÓn ,đời sống nhân dân đợc cải thiện đã làm cho tỉ lệ sinh cao ,tØ lÖ tö gi¶m => tØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn cao. - D©n sè giai t¨ng nhanh vµo nh÷ng n¨m 50 cña - GV: ? V× sao hiÖn tîng bïng thÕ kØ XX. HiÖn tîng bïng næ d©n sè vµo nh÷ng nổ dân số nớc ta đợc chấm dứt..

(31) - HS: Ph¸t biÓu: - GV: ChuÈn kiÕn thøc.. n¨m cuèi cña nh÷ng n¨m 50 vµ chÊm døt vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kØ XX.. -> Do nớc ta đã thực hiện chính sách dân số ( mỗi - CH: Dân số đông và tăng gia đình có từ 1- 2 con, giãn cách giữa 2 lần sinh nhanh theo em sÏ g©y ra nh÷ng tõ 3- 5 n¨m. hËu qu¶ g×? - TØ suÊt sinh cã xu híng gi¶m, nhê chÝnh s¸ch -> HiÖn tîng khai th¸c kho¸ng d©n sè. sản bừa bãi, phá rừng làm nơng rẫy -> ô nhiễm môi trờng. * Hậu quả số dân đông: -> Khai thác quá mức nguồn + Nguồn lao động dồi dào. lợi thuỷ sản làm suy thoái môi + Kinh tế không đáp ứng đợc nhu cầu đời sống trêng. cña con ngêi. - CH: + Cần làm gì để bảo vệ + Khó bố trí công ăn việc làm cho ngời lao động m«i trêng ? -> T¨ng tØ lÖ ngêi thÊt nghiÖp. + Nhu cÇu vÒ sö dông n¨ng l- * ¤ nhiÔm m«i trêng. îng nh thÕ nµo?, + Khã kh¨n vÒ qu¶n lÝ an ninh quèc phßng ,trËt tù ->Nhu cÇu vÒ sö dông n¨ng l- x· héi. îng t¨ng cao , cÇn khai th¸c n¨ng lîng mét c¸ch hîp lÝ ,chèng l·ng phÝ . - HS: Ph¸t biÓu . - GV: ChuÈn Kt . - Dùa vµo b¶ng 2.1 h·y x¸c định các vùng có tỉ lệ gia tăng tù nhiªn cña d©n sè cao nhÊt ,thÊp nhÊt; c¸c vïng cã tØ lÖ gia Vïng T©y B¾c cã tØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn d©n sè t¨ng tù nhiªn cao h¬n tØ lÖ -cao nhất (2,19%) thấp nhất là đồng bằng sông Hång (1,11%) trung b×nh cña c¶ níc. + TØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn cña d©n sè cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c vïng, gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ. + Cao nhÊt T©y b¾c, T©y Nguyªn. + ThÊp nhÊt: §«ng b¾c s«ng.

(32) Hồng ,đông bắc. - CH: Nªu nh÷ng lîi Ých cña sù gi¶m tØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn cña d©n sè ë níc ta? ( + Ph¸t triÓn kinh tÕ + tµi nguyªn m«i trêng + chÊt lîng cuéc sèng (x· héi) cña sù gi¶m tØ lÖ gia t¨ng d©n sè ) - CH: + dùa vµo b¶ng 2.1 h·y xác định các vùng có tỉ lệ gia t¨ng d©n sè cao nhÊt ; thÊp nhÊt? - CH:+ C¸c vïng l·nh thæ cã tØ lÖ gia t¨ng tù nhªn cña d©n sè cao h¬n trung b×nh c¶ níc? (T©y B¾c; B¾c Bé; Duyªn h¶i Nam Trung Bé; T©y Nguyªn) * Cñng cè kiÕn thøc vÒ c¬ cÊu d©n sè cña níc ta . - CH: Dùa vµo b¶ng2.2:H·y nhËn xÐt tØ lÖ hai nhãm d©n sè nam vµ n÷ thêi kú 1979-1999(tØ lÖ n÷ ->nam ,thay đổi theo thời gian - sự thay đổi giữa tỉ lệ tổng số nam vµ n÷ gi¶m dÇn tõ 3%2,6%-1,4%) - CH: t¹i sao cÇn ph¶i biÕt kÕt cÊu d©n sè theo giíi tÝnh (tØ lÖ n÷, tØ lÖ nam) ë mèi quèc gia? (Để tổ chức lao động phù hîp víi tõng giíi tÝnh, bæ sung hàng hoá, nhu yếu phẩm đặc tõng giíi ...) - CH: + nhËn xÕt c¬ cÊu d©n sè theo nhãm tuæi níc ta thêi kú 1979-1999? ( Nhãm tuæi tõ 0-14: Nam và nữ đều giảm Nhãm tuæi tõ 15-59 :Nam và nữ đều tăng Nhãm 60 tuèi t¨ng lªn) - GV: KÕt luËn - HS: Đọc mục 3 SGK để hiểu râ h¬n sè giíi tÝnh. III. Cñng cè. 5. c¬ cÊu d©n sè. - Cơ cấu dân số theo độ tuổi của nớc ta đang có sự thay đổi - Tỉ lệ trẻ em giảm xuống,tỉ lệ ngời trong độ tuổi lao động và trên độ tuổi lao động tăng lên.. C©u hái vµ bµi tËp Câu 1. Nêu khái quát các đặc điểm dân số và sự gia tăng dân số ở nớc ta. Và cho biết ảnh hởng của các đặc điểm đó đối với sự phát triển KT-XH. C©u 2. Cho b¶ng sè liÖu sau: TØ suÊt sinh, tØ suÊt tö níc ta giai ®o¹n 1979 - 2006 (§¬n vÞ: %0) N¨m 1979 1989 1999 2006.

(33) TØ suÊt sinh 32,2 31,3 23,6 19,0 TØ suÊt tö 7,2 8,4 7,3 5,0 a) Vẽ biểu đồ thể hiện tỉ suất sinh, tỉ suất tử, tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số nớc ta, giai ®o¹n 1979 - 2006 b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch. C©u 3. Cho b¶ng sè liÖu sau: Dân số và tốc độ gia tăng dân số nớc ta giai đoạn 1970 - 2007 N¨m Sè d©n (triÖu ngêi) TØ lÖ GTDS tù nhiªn (%) 1970. 41,0. 3,2. 1999. 76,3. 1,6. 2005. 83,1. 1,3. 2007 85,2 1,2 a) Vẽ biểu đồ thể hiện số dân và tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên nớc ta giai đoạn 1970 - 2007. b) NhËn xÐt c) V× sao hiÖn nay tØ lÖ gia t¨ng d©n sè tù nhiªn níc ta gi¶m nhng d©n sè vÉn t¨ng nhanh ? C©u 4. Cho b¶ng sè liÖu sau: C¬ cÊu d©n sè theo nhãm tuæi ë níc ta n¨m 1999 vµ 2005 (%) N¨m 1999 2005 §é tuæi Tõ 0 - 14 tuæi Tõ 15 - 59 tuæi Tõ 60 tuæi trë lªn. 33,5 58,4 8,1. 27,0 64,0 9,0. a) Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu dân số nớc ta qua các năm trên. b) Nhận xét và giải thích về cơ cấu và sự thay đổi cơ cấu trên. Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 2: - §Æc ®iÓm: + Dân số nớc ta đông (...); + D©n sè níc ta t¨ng nhanh (...); + C¬ cÊu d©n sè níc ta trÎ (...); + Dân c nớc ta phân bố không đều (...). - ¶nh hëng: + Thuận lợi: nguồn lao động dồi dào, thị trờng rộng lớn... + Khã kh¨n: • Sức ép đối với tài nguyên, môi trờng, với kinh tế, với CLCS • Khã kh¨n trong khai th¸c tµi nguyªn vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 2:.

(34) a) Vẽ biểu đồ đờng - miền đảm bảo 3Đ: Đúng, đủ, đẹp.. Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 2: - §Æc ®iÓm: + Dân số nớc ta đông (...); + D©n sè níc ta t¨ng nhanh (...); + C¬ cÊu d©n sè níc ta trÎ (...); + Dân c nớc ta phân bố không đều (...). - ¶nh hëng: + Thuận lợi: nguồn lao động dồi dào, thị trờng rộng lớn... + Khã kh¨n: • Sức ép đối với tài nguyên, môi trờng; với kinh tế; với CLCS • Khã kh¨n trong khai th¸c tµi nguyªn vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 2: a) Vẽ biểu đồ đờng - miền đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - TØ suÊt sinh gi¶m liªn tôc (sl) - Tỉ suất tử tăng từ 1979 đến 1989 (sl) do khủng hoảng kinh tế trớc Đổi mới. từ 1989 đến 2006 giảm đều do kết quả của công cuộc đổi mới, y tế đảm bảo... - Tỉ lệ gia tăng tự nhiên giảm đều (sl) do tỉ suất sinh và tử đều giảm... Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 2: a) Vẽ biểu đồ kết hợp cột - đờng đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - D©n sè t¨ng liªn tôc (sl); - TØ lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn gi¶m liªn tôc (sl). c) Tỉ lệ tăng dân số tự nhiên đã giảm nhng quy mô dân số vẫn tăng do quy mô dân sè níc ta lín (...). Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 2: a) Vẽ 2 biểu đồ tròn đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - NhËn xÐt: + Có sự khác nhau trong cơ cấu: lớn nhất là nhóm tuổi lao động (sl), thấp nhất là nhóm quá tuổi lao động (sl); + Có sự chuyển dịch: nhóm tăng là trong độ tuổi lao động (sl) và quá tuổi lao động (sl); nhóm dới tuổi lao động giảm (sl) - Nguyªn nh©n: + Do tríc ®©y d©n sè níc ta t¨ng nhanh nªn d©n sè trÎ; + Do hiện nay tốc độ tăng dân số đã giảm và công tác y tế, chăm sóc sức khoẻ cũng nh CLCS đợc nâng cao... IV. Híng dÉn : VÒ nhµ «n tËp tiÕp phÇn cha hiÓu râ.

(35) Ngày. /....../ 20.... TiÕt 34,35,36 Chuyên đề địa lí dân cƯ Việt Nam. I.môc tiªu :- Hiểu đợc mật độ dân số và sự phân bố dân c của nớc ta - Biết phân biệt đợc các loại hình quần c nông thôn , theo chức năng và hình thái quÇn c . - Nhận biết đợc quá trình đô thi hóa ở nớc ta . II.Néi dung: Hoạt động của thầy và trò - Củng cố về mật độ dân số và ph©n bè d©n c - CH: em h·y nh¾c l¹i thø h¹ng diÖn tÝch l·nh thæ vµ d©n sè níc ta so víi c¸c níc trªn thÕ giíi? - CH:+ dùa vµo hiÓu biÕt vµ SGK cho biết đặc điểm mật độ d©n sè níc ta? + So sánh mật độ dân số nớc ta với mật độ dân số thế giới (2003)? (gÊp 5,2 lÇn). Néi dung III.ph©n bè d©n c vµ c¸c lo¹i h×nh quÇn c. 1. Mật độ dân số và phân bố dân c a.mật độ dân số .. + So s¸nh víi ch©u ¸,víi c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸? - GV: Cung cÊp sè liÖu n¨m 2003 *Châu á: mật độ 85%ngời /km2 *khu vùc §«ng Nam ¸ : - Lào mật độ 25 ngời/km - Căm pu Chia mật độ 68 ngời/km2 Ma lai xi a mật độ 75 ngêi/km2 - CH: Qua so s¸nh c¸c sè liªu trên rút ra đặc điểm mật độ d©n sè níc ta? - GV: Cung cÊp sè liÖu: Mật độ dân số Việt Nam 1989 lµ 195 ngêi/km2 2002 lµ 241 ngêi/km2 2003 lµ 246 ngêi/km2. - Nớc ta có mậtt độ dân số cao: 246 ngời/km2(2003). - Mật độ dân số của nớc ta ngày một tăng b. Ph©n bè d©n c. - Dân c tập trung đông ở đồng bằng ,ven biển và các đô thị - MiÒn nói vµ t©y nguyªn d©n c tha thít..

(36) - CH: Qua b¶ng sè liÖu trªn - phÇn lín d©n c níc ta sèng ë n«ng th«n 76%sè em rút ra nhận xét gì về mật độ dân d©n sè qua c¸c n¨m? - GV: Treo B§ d©n c níc ta . - CH: Quan sát trên bản đồ đối chiÕu H2,1 SGK.Cho biÕt d©n c nớc ta tập trung đông đúc ở vùng nào?đông nhất ở đâu? (- §ång b»ng chiÕm 1/4 diÖn tÝch tù nhiªn, tËp trung 3/4sè d©n) - D©n c tha thít ë vïng nµo? tha thít nhÊt ë ®©u? (+MiÒn nói vµ cao nguyªn cã 3/4 dt tù nhiªn ,cã 1/4 sè d©n +T©y B¾c cã 67 ngêi /km2 +T©y nguyªn 82 ngêi/km2) KÕt luËn: - CH:+ Da vµo hiÓu biÕt thùc tÕ vµ SGK cho biÕt sù ph©n bè d©n c gi÷a n«ng th«n vµ thành thị ở nớc ta có đặc điểm g×? + D©n c sèng tËp trung nhiÒu ë n«ng th«n chøng tá nÒn kinh tÕ có trình độ nh thế nào? (thÊp, chËm ph¸t triÓn ...) + H·y nªu nh÷ng nguyªn nh©n của đặc điểm phân bố dân c nãi trªn? (Đồng bằng, ven biển, các đô thÞ cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi ...) + nhµ níc ta cã chÝnh s¸ch ,biện pháp gì để phân bố lại d©n c? (Tổ chức di c đến các vùng kinh tÕ míi ë miÒn nói vµ cao nguyªn ) * Củng cố về Tìm hiểu đặc ®iÓm c¸c lo¹i h×nh quÇn c - GV: Giíi thiÖu tËp ¶nh hoÆc m« h×nh, hoÆc m« t¶ vÒ c¸c. 2.c¸c lo¹i h×nh quÇn c a.QuÇn c n«ng th«n.

(37) kiÓu quÇn c n«ng th«n. - Lµ ®iÓm d©n c ë n«ng th«n víi qui m« d©n sè ,tên gọi khác.hoạt động kinh tế chủ yếu là nông - CH:+ Dùa trªn thùc tÕ vµ vèn nghiÖp hiÓu biÕt h·y cho biÕt sù kh¸c nhau gi÷a kiÓu quÇn c n«ng th«n c¸c vïng? (- Lµng cæ viÖt cã luü tre xanh b. quÇn c thµnh thÞ . bao bọc, đình làng, cây đa bến níc cã trªn 100 hé d©n. trång lóa níc nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng .... - B¶n bu«n (d©n téc Ýt ngêi) n¬i gÇn nguån nớc, có đất canh tác sản xuất n«ng l©m kÕt hîp) - CH: +v× sao c¸c lµng b¶n c¸ch xa nhau? (lµ n¬i ë n¬i s¶n xuÊt, ch¨n nu«i, kho chøa, s©n ph¬i...) + cho biªt sù gièng nhau cña quÇn c n«ng th«n? (hoạt động chính là nông lâm nghiÖp) - GV: kÕt luËn. - CH: hãy nêu những thay đổi hiÖn nay cña quÇn c n«ng th«n mµ em biÕt? ( §êng, trêng, tr¹m, ®iÖn thay - Các đô thị của nớc ta phần lớn có qui mô vừa và đổi diện mạo làng quê ...) nhỏ ,có chức năng chính là hoạt động công nghiÖp ,dÞch vô ,lµ trung t©m kinh tÕ ,chÝnh trÞ v¨n - Dùa vµo vèn hiÓu biÕt vµ ho¸ khoa häc x· héi SGK nêu đặc điểm của quần c - Phân bố chủ yếu ở đồng bằng ven biển thµnh thÞ níc ta? Cho biÕt sù khác nhau về hoạt động kinh tế vµ c¸ch thøc bè trÝ nhµ ë gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n? - H·y nªu nhËn xÐt vÒ sù ph©n bố các đô thị của nớc ta?Giải thÝch? (+ Qui m«... + 2 đồng bằng lớn và ven biển + lîi thÕ vÒ vÞ trÝ, ®iÒu kiÖn tù 3. §« thÞ ho¸ nhiªn ,kinh tÕ ,x· héi ...) * §« thÞ ho¸. - CH:+ Dùa vµo b¶ng 3.1 nhËn xÐt vÒ sè d©n thµnh thÞ vµ tØ lÖ d©n thµnh thÞ cña níc ta ? +Tốc độ tăng, giai đoạn nào tốc độ tăng nhanh . - HS tr¶ lêi.. - Số dân ở thàn thị và tỉ lệ dân đô thị tăng liên tục - Trình độ đô thị hoá.

(38) - GV: ChuÈn kiÕn thøc: (Sè dân ở thành thị và tỉ lệ dân đô thị tăng liên tục, trình độ đô thị ho¸ thÊp....) III. Cñng cè: C©u hái vµ bµi tËp Câu 1. Mật độ dân số là gì ? Từ khái niệm về mật độ nêu công thức tính mật độ dân sè. C©u 2. Cho b¶ng sè liÖu sau: Sè d©n vµ tØ lÖ d©n thµnh thÞ giai ®o¹n 1990 - 2005 N¨m Sè d©n thµnh thÞ (triÖu ngêi) TØ lÖ d©n thµnh thÞ (%) 1990 12,9 19,5 1995 14,9 20,8 2000 18,8 24,2 2005 22,3 26,9 a) Vẽ biểu đồ thể hiện số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị của nớc ta qua các n¨m trªn. b) Nhận xét về sự thay đổi số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị trong dân số cả nớc trong thời gian trên. c) Gi¶i thÝch. C©u 3. Cho b¶ng sè liÖu sau: Mật độ dân số các vùng ở nớc ta. (Đơn vị: ngời/km2) 1989 2006 Năm C¶ níc - Trung du-miÒn nói B¾c Bé - §ång b»ng s«ng Hång - B¾c Trung Bé - Duyªn h¶i Nam Trung Bé - T©y Nguyªn - §«ng Nam Bé - §ång b»ng s«ng Cöu Long. 195 103 1.030 170 167 41 219 364. 254 110 1.225 207 200 89 511 429. a) NhËn xÐt t×nh h×nh d©n c ViÖt Nam ? b) Giải thích tại sao có sự phân bố đủ ? c)Phân tích ảnh hởng của sự phân bố đủ đến sự phát triển kinh tế - xã hội Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 3: - Mật độ dân số là một tiêu chí để đánh giá mức độ tập trung dân c trên một đơn vị diện tích (thờng là km2) trong một thời gian nhất định. - Công thức: Mật độ = Số dân / Diện tích (ngời/km2) Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 3: a) Vẽ biểu đồ kết hợp cột - đờng đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - NhËn xÐt: + D©n sè t¨ng liªn tôc (sl); + TØ lÖ d©n thµnh thÞ t¨ng liªn tôc (sl). - Giải thích: Là kết quả của quá trình CNH và ĐTH đất nớc trong những năm qua... Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 3: a) Nhận xét: Dân c nớc ta phân bố không đều: - Giữa miền núi với đồng bằng (số liệu chứng minh); - Gi÷a miÒn nói víi miÒn nói (sè liÖu chøng minh);.

(39) - Giữa đồng bằng với đồng bằng (số liệu chứng minh). b) Gi¶i thÝch: - Do lÞch sö c tró; - Do ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau. c) ¶nh hëng: - Nơi nhiều tài nguyên thì lại thiếu lao động (miền núi); - Nơi diện tích hẹp thì lại tập trung đông dân c (đồng bằng); --> G©y khã kh¨n cho khai th¸c l·nh thæ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm.. IV. Híng dÉn : VÒ nhµ «n tËp tiÕp phÇn cha hiÓu râ. Ngày. /....../ 20..... TiÕt 37,38,39 Chuyên đề địa lí dân cƯ Việt Nam. I.Môc tiªu 1. kiến thức :- học sinh nắm đợc nguồn lao động ,hiểu và trình bày đợc đặc điểm của nguồn lao động và việc sử dụng lao động nớc ta . - Biết đlợc sức ép của dân số đối với việc giải quyết việc làm . - Trình bày đợc hiện trạng chất lợng cuộc sống ở nớc ta . II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò *Củng có về nguồn lao động và sử dụng lao động - GV: Nêu độ tuổi lao động đợc quy định nớc ta N÷ (16 ->55)tuæi Nam (16>60) - HS: Quan s¸t b¶ng sè liÖu thèng kª th«ng tin SGK + cho biết nguồn lao động nớc ta cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ nµo? + Dùa vµo H4.1 h·y nhËn xÐt cơ cấu lực lợng lao động giữa thµnh thÞ vµ n«ng th«n ? gi¶i thÝch nguyªn nh©n? + Nhận xét chất lợng lao động của nớc ta.Để nâng cao chất lợng lao động cần có những gi¶i ph¸p? 3 nhËn xÐt .- CH: Theo em nh÷ng biÖn pháp để nâng cao chất lợng lao động hiện nay là gì?. Néi dung IV. Lao động và việc làm. Chất lượng cuộc sèng 1. Nguồn lao động và sử dụng lao động a. nguồn lao động. - Nguồn lao động nớc ta dồi dào và tăng nhanh.Đó là điều kiện để phát triển kinh tế -TËp trung nhiÒu ë khu vùc n«ng th«n (75,8%) -Lực lợng lao động hạn chế vì thể lực và chất lợng (78,8%)không qua đào tạo -Biện phát: Có kế hoạch giáo dục đào tạo hợp lí ,có chiến lợng đầu t mở rộng đào tạo,tay nghề.

(40) - CH: Dùa vµo H4.2 h·y nªu nhËn xÐt vÒ c¬ cÊu vµ sù thay đổi cơ cấu lao động theo ngµnh níc ta? (+ Qua biểu đồ cơ cấu lao động có sự chuyển dịch mạnh theo híng c«ng nghiÖp ho¸. + C«ng nghiÖp - dÞch vô t¨ng + Lao động làm việc trong n«ng l©m ng nghiÖp gi¶m ..) * Củng cố vấn đề việc làm - CH: T¹i sao nãi viÖc lµm đang là vấn đề gay gắt ở nớc ta? (T×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n rÊt phæ biÕn.tØ lÖ. b,Sử dụng lao động - Phần lớn lao động còn tập trung trong nhiều ngµnh n«ng- l©m- ng nghiÖp - Cơ cấu sử dụng lao động trong các ngành kinh tế đang thay đổi theo hớng tích cực ,đổi mới của nền kinh tÕ x· héi.. 2. Vấn đề việc làm - N«ng th«n thiÕu viÖc lµm . - Thành thị tỉ lệ thất nghiệp tơng đối cao .. thÊt nghiÖp cña khu vùc thµnh thÞ cao 6%..) - CH: T¹i sao tØ lÖ thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm rÊt cao nhng lại thiếu lao động có tay nghề ë c¸c khu vùc c¬ së kinh doanh,khu dù ¸n c«ng nghÖ cao? (chất lợng lao động thấp thiếu lao động có kỹ năng,trình độ đáp ứng nhu cầu của nền công nghiệp dịch vụ hiện đại...) - CH: để giải quyết việc lµm,theo em ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo? - GV:KÕt luËn * Cñng cè vÒ chÊt lîng cuéc sèng - CH: + Dựa vào thực tế và đọc SGK h·y nªu nh÷ng dÉn chøng nãi lªn chÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n ta ®ang cã sù thay đổi và cải thiện? (- Nhịp độ tăng trởng kinh tế cao trung b×nh GDP mçi n¨m t¨ng 7% - Xoá đói giảm nghèo từ 16,1%(2001)xuèng 14,5%(2002)vµ 12%(2003)...10%(2005) - C¶i thiÖn vÒ: gi¸o dôc y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ, nhµ ë ,níc s¹ch ,®iÖn sinh ho¹t - GV: (Gîi më ) * Chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng -Vïng phÝa b¾c-B¾c trung bé. - phân bố lại lao động và dân c - Đa dạng hoạt động kinh tế ở nông thôn - Phát triển hoạt động công nghiệp dịch vụ ở thành thÞ - Đa dạng hoá các loại hình đào tạo hớng nghiệp vµ d¹y nghÒ. 3.ChÊt lîng cuéc sèng. - ChÊt lîng cuéc sèng cßn chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng ,gi÷a tÇng líp nh©n d©n - Chất lợng cuộc sống đang đợc cải thiện.

(41) duyªn h¶i Nam trung Bé GDP thÊp nhÊt - §«ng Nam Bé cao nhÊt III. Cñng cè: C©u hái vµ bµi tËp Câu 1. Nêu các đặc điểm về số lợng và chất lợng nguồn lao động nớc ta. Để nâng cao chất lợng nguồn lao động cần có những giải pháp gì ? C©u 2. Cho b¶ng sè liÖu sau: Cơ cấu lao động phân theo thành phần kinh tế năm 2000 và 2005 (%) Thµnh phÇn kinh tÕ 2000 2005 Nhµ níc 9,3 9,5 Ngoµi Nhµ níc 90,1 88,9 Cã vèn ®Çu t níc ngoµi 0,6 1,6 a) Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu lao động phân theo thành phần kinh tế nớc ta năm 2000 vµ 2005. b) Nhận xét về cơ cấu và sự chuyển dịch cơ cấu lao động phân theo thành phần kinh tÕ níc ta giai ®o¹n 2000 - 2005. C©u 3. Cho b¶ng sè liÖu sau: T×nh tr¹ng viÖc lµm ph©n theo vïng níc ta n¨m 1996. (§¬n vÞ: ngh×n ngêi) ngêi cha cã Vïng Lực lợng lao động việcSố lµm thêng xuyªn C¶ níc 35 886 965,5 - TD-MN B¾c Bé 6 433 87,9 - §B s«ng Hång 7 383 182,7 - B¾c Trung Bé 4 664 123,0 - DH Nam Trung Bé 3 805 122,1 - T©y Nguyªn 1 442 15,6 - §ång Nam Bé 4 391 204,3 - §B s«ng Cöu Long 7 748 229,9 Hãy vẽ biểu đồ thể hiện tỉ lệ số ngơì cha có việc làm thờng xuyên và rút ra nhận xÐt. Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 4: - §Æc ®iÓm: + Về số lợng: đông (51,2% dân số năm 2005); đợc bổ sung hàng năm > 1 triệu lao động mới. + Về chất lợng: cần cù, chịu khó; số lao động qua đào tạo ngày càng tăng (12,3% năm 1996 lên 25% - năm 2005). - Giải pháp nâng cao chất lợng lao động: + Đa dạng hoá các loại hình đào tạo. + Thùc hiÖn gi¸o dôc nghÒ nghiÖp ngay tõ cÊp phæ th«ng... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 4: a) Vẽ 2 biểu đồ tròn đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt: - Cã sù kh¸c nhau trong c¬ cÊu: cao nhÊt ë KV ngoµi NN (sl), thÊp nhÊt ë KV cã vèn §TNN (sl); - Có sự chuyển dịch: Lao đọng ở KV NN tăng nhẹ (sl), KV ngoài NN giảm nhẹ (sl) vµ KV cã vèn §TNN t¨ng nhanh (sl). Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 4: a) Vẽ biểu đồ thanh ngang: - Bíc 1: TÝnh tØ lÖ sè ngêi cha cã viÖc lµm thêng xuyªn (nh¸p) - Bíc 2: lËp b¶ng sè liÖu tØ lÖ sè ngêi cha cã viÖc lµm thêng xuyªn theo kÕt qu¶ tÝnh ë trªn.

(42) - Bớc 3: Vẽ biểu đồ thanh ngang (cột nằm) thể hiện tỉ lệ trên. b) NhËn xÐt: - Nh÷ng vïng cã tØ lÖ... cao h¬n møc trung b×nh c¶ níc lµ: .... - Nh÷ng vïng cã tØ lÖ... thÊp h¬n møc trung b×nh c¶ níc lµ: .... - Vïng cã tØ lÖ... cao nhÊt c¶ níc lµ: .... - Vïng cã tØ lÖ... thÊp nhÊt c¶ níc lµ: .... --> Cã sù kh¸c nhau vÒ tØ lÖ ... gi÷a c¸c vïng. IV. Híng dÉn : VÒ nhµ «n tËp tiÕp phÇn cha hiÓu râ Ngày. /...../ 20..... TiÕt 40,41,42 Chuyên đề địa lí Các ngành kinh tế. I.Môc tiª: 1. kiÕn thøc :- HS cÇn tr×nh bµy s¬ lîc vÒ qu¸ tr×nh ph¸t tiÓn kinh tÕ ViÖt Nam . - Thấy đợc chuyển dịch cơ cấu kinh tế là nét đặc trng của công cuộc đổi mới. - Hiểu đợc những thành tựu và những khó khăn trong quá trình phát triển. - Học sinh cần nắm đợcvai trò của các nhân tố tự nhiên và kinh tế hội đối với sự phát triển và phân bố nông nhiệp ở nớc ta .Thấy đợc các nhân tố trên đã ảnh hởng đến sự hình thành nền nông nghiệp nớc ta là nền nông nghiệp nhiệt đới, đang phát triÓn theo híng th©m canh vµ chuyªn m«n ho¸. II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Củng cố kiến thức về nền 1.Nền kinh tế nớc ta trớc thời kỳ đổi mới kinh tế nớc ta trớc thời kỳ đổi míi: - CH: Trớc thời kì đổi mới nền kinh tÕ níc ta ®É tr¶i qua nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn nh thÕ nµo? Chøng minh tõ th¸ng 8 n¨m 1945 c¶ níc , +1945->1954/miÒn B¾c. - GÆp nhiÒu khã kh¨n ,nÒn kinh tÕ khñng ho¶ng +1954->1975/MiÒn Nam , kÐo dµi ,t×nh tr¹ng l¹m ph¸t cao ,møc t¨ng +1976->1986. trởng kinh tế thấp ,sản suất đình trệ. - C¸c giai ®o¹n nµy nÒn kinh tÕ có đặc điểm gì ? - GV: (minh ho¹) Vµo nh÷nh n¨m 1986->1989 nÒn kinh tÕ t¨ng trëng thÊp ,t×nh tr¹ng l¹m ph¸t t¨ng vät không kiểm soát đợc 1986 t¨ng trëng kinh tÕ 4% l¹m ph¸t lªn tãi 774,7%1987 t¨ng trëng kinh tÕ 3,9%l¹m ph¸t lªn tíi 223,1%.1988 t¨ng trởng kinh tế lên 5,1%lạm 2. Nền kinh tế trong thời kì đổi mới ph¸t lªn tíi 334,8% a.Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. * Cñng cè kiÕn thøc vÒ nÒn * chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tế trong thời kì đổi mới : - Dùa vµo H6.1cho biÕt sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nớc ta đợc thể hiên rõ ở những mÆt nµo? (c¬ cÊu ngµnh ,c¬ cÊu l·nh thæ lµ träng t©m ) - H·y ph©n tÝch xu híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ,xu híng nµy thÓ hiÖn râ ë.

(43) nh÷ng khu vùc nµo ? (n«ng l©m ,ng nghiÖp ,c«ng nghiÖp -x©y dùng ,dÞch vô ) - Nhận xét xu hớng thay đổi tỉ träng cña tõng khu vùc trong GDP? Nguyªn nh©n chuyÓn dich c¸c khu vùc? * C¸c ngµnh n«ng l©m ng nghiÖp gi¶m - NÒn kinh tÕ chuyÓn tõ bao cÊp sang kinh tÕ thÞ trêng - Níc ta ®ang chuyÓn tõ níc n«ngnghiÖp sang níc c«ng nghiÖp - c«ng nghiÖp x©y dùng t¨ng - Chñ tr¬ng c«ng nghiÖp ho¸ hiện đại hoá đất nớc -TØ träng t¨ng nhanh(91-96) - Do ¶nh hëng cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc cuèi n¨m 1997 - GV:Yêu cầu học sinh đọc thuËt ng÷ "vïng kinh tÕ träng ®iÓm" - CH: Dùa vµo H6.2 Cho biÕt níc ta cã mÊy vïng kinh tÕ ? xác định đọc tên các vùng kinh tế đó trên bản đồ? (-7 vïng ) - CH: Nªu ¶nh hëng cña c¸c vùng kinh tế trọng điểm đến sự ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi? - CH: B»ng vèn hiÓu biÕt vµ qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin. Cho biết nền kinh tế nớc ta đã đạt đợc những thành tựu to lớn nh thế nào?Những khó khăn nớc ta cần vợt qua để phát triển kinh tÕ hiÖn nay - Cñng cè kiÕn thøc vÒ c¸c nh©n tè tù nhiªn - CH:Trớc qua thông tin đại chóng cã nh÷ng nh©n tè tù nhiên nào ảnh hởng đến nông nghiÖp? (§Êt, níc, khÝ hËu, sinh vËt) - CH: V× sao nãi n«ng nghiÖp. - C¸c ngµnh n«ng l©m ng nghiÖp gi¶m . + NÒn kinh tÕ chuyÓn tõ bao cÊp sang kinh tÕ thÞ trêng. + Níc ta ®ang chuyÓn tõ níc n«ng nghiÖp sang níc c«ng nghiÖp . - c«ng nghiÖp x©y dùng t¨ng + Chủ trơng công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nớc. -TØ träng t¨ng nhanh(91-96) + Do ¶nh hëng cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc cuèi n¨m 1997. *. chuyÓn dÞch c¬ cÊu l·nh thæ. - Níc ta cã 7 vïng kinh tÕ , 3 vïng kinh tÕ träng ®iÓm . (B¾c Bé, miÒn trung, phÝa nam b. Nh÷ng thµnh tùu vµ th¸ch thøc + Những thành tựu đã đạt đợc - Tốc độ tăng trởng kinh tế tơng đối vững chắc - C¬ cÊu chuyÓn dÞch sang c«ng nghiÖp ho¸ + Khã kh¨n: M«i trêng « nhiÔm , tµi nguyªn c¹n kiÖt - vấn đề việc làm còn bức xúc - nhiÒu bÊt cËp trong sù ph¸t triÓn v¨n ho¸, gi¸o dôc ,y tÕ. 3. các nhân tố ảnh hởng đến sự phát triÓn vµ ph©n bè n«ng nghiÖp 1.C¸c nh©n tã tù nhiªn.. phụ thuộc rất nhiều vào đất đai a.Tài nguyên đất - Lµ tµi s¶n quÝ gi¸ vµ khÝ hËu? - Là t liệu sản xuất không thể thay thế đợc của ngµnh n«ng nghiÖp (§èi tîng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ c¸c sinh vËt - c¬ thÓ.

(44) sèng cÇn cã 5 yÕu tè c¬ b¶n: NhiÖt, níc, ¸nh, s¸ng, kh«ngkhÝ, chÊt dinh dìng...) - CH: Vai trò của đất đối với ngµnh n«ng nghiÖp? - Dựa vào kiến thức đã học và vèn hiÓu biÕt h·y cho biÕt: - Nớc ta có mấy loại đất chÝnh? tªn diÖn tÝch mçi Nhãm ? - Sù ph©n bè chñ yÕu mçi nhóm đất chính? - Mỗi nhóm đất phù hợp loai c©y trång g×? - GV: Më réng Tài nguyên đất nớc ta rất hạn chÕ .xu híng diÖn tÝch b×nh qu©n trªn ®Çu ngêi ngµy cµng gi¶m ,do gia t¨ng d©n sè .CÇn sö dông hîp l ,duy tr× n©ng cao độ phì cho đất - CH: + Dựa vào kiến thức đã học hãy trình bày đặc điểm khí hËu níc ta? + Sù ph©n ho¸ theo chiÒu B¾c Nam cã thuËn lîi vµ khã kh¨n g×? (-Thuận lợi : phát triển đợc giống cây nhiệt đới và ôn đới -Khã kh¨n: MiÒn b¾c vïng nói cao có mùa đông đậm ,rét hại giã lµo ,b·o lò lôt g©y h¹i h¸n ...) - CH:T¹i sao thuû lîi lµ biÖn ph¸p hµng ®Çu th©m canh n«ng nghiÖp níc ta? (- Chèng óng, lôt mïa b·o - Cung cÊp níc tíi mïa kh« - Cải tạo đất,mở diện tích canh t¸c. Tăng vụ ,thay đổi cơ cấu mùa vô vµ c©y trång ) - CH: Trong m«i trêng nhiÖt đới gió mùa ẩm, tài nguyên sinh vật nớc ta có đặc điểm gì? (§a d¹ng hÖ sinh th¸i giµu cã vÒ thµnh phÇn loµi sinh vËt) - CH: Tµi nguyªn sinh vËt níc ta t¹o nh÷ng c¬ së g× cho sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè n«ng nghiÖp ? (Lµ c¬ së thuÇn dìng c¸c c©y. + Nớc ta có 2 loại đất chính : - Fe ra lÝt: 16 triÖu ha chiÕm 65% diÖn tÝch l·nh thæ ,ph©n bè chñ yÕu T©y nguyªn §«ng Nam Bé thÝch hîp trång c©y c«ng nghiÖp (cao su ,cµ phª. - Phï sa :3triÖu ha chiÕm 24% diÖn tÝch l·nh thæ chủ yếu đồng bằng sông Hồng và ĐB sông Cửu Long.. b,Tµi nguyªn khÝ hËu - Nhiệt đới gió mùa ẩm -ThuËn lîi: C©y trång sinh trëng ph¸t triÓn quan n¨m - Khã kh¨n: NÊm mèc s©u bÖnh.

(45) trång vËt nu«i cã chÊt lîng tèt) * Cñng cè kiÕn thøc vÒ c¸c nh©n tè kinh tÕ x· héi - GV: ph©n tÝch gîi më Kết qủa của nông nghiệp đạt đợc trong những năm qua là biểu hiện sự đúng đắn, sức m¹nh cña nh÷ng chÝnh s¸ch phát triển nông nghiệp đã tác động lên hệ thống các nhân tố kinh tế, đã thúc đẩy sự phát triÓn cña ngµnh kinh tÕ quan träng hµng dÇu c¶ níc - Cho biÕt vai trß cña yÕu tè chính sách đã tác động lên những vấn đề gì trong nông nghiÖp. - Phân hoá rõ theo chiều Bắc Nam ,theo độ cao theo giã mïa - C¸c tai biÕn thiªn tai c,Tµi nguyªn níc Tµi nguyªn níc phong phó - Thuû lîi lµ biÖn ph¸p hµng ®Çu trong th©m canh n«ng nghiÖp d, Tµi nguyªn sinh vËt: - Lµ c¬ së thuÇn dìng c¸c c©y trång vËt nu«i cã chÊt lîng tèt.. 4. C¸c nh©n tè kinh tÕ x· héi - ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng th«n + Tác động mạnh tới dân c và lao động nông thôn + hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt trong n«ng nghiÖp T¹o m« h×nh ph¸t triÓn trong n«ng nghiÖp + Më réng thÞ trêng tiªu thÞ s¶n phÈm. III. Cñng cè: * hớng dẫn bài tập 2:vẽ biểu đồ hình tròn Chia tØ lÖ h×nh trßn lµ 3600 t¬ng øng víi tØ lÖ 100%, vËy 1% t¬ng øng víi 3,60trªn h×nh trßn - Nan qu¹t thÓ hiÖn thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc chiÕm tØ lÖ 38,4 x 3,6 =1380 - Nan qu¹t thÓ hiªn thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ chiÕm tØ lÖ 8 x3,6 = 28,80 - Nan qu¹t thÓ hiªn thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ chiÕm tØ lÖ39,9 x3,6 = 143,880 - Nan qu¹t thÓ hiªn thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi13,7 x3,6 = 49,320 Chú ý:Tổng số độ cúa các thành phần kinh tế phải bằng 3600 *Khoanh vào ý trớc câu trả lời đúng : C¬ cÊu GDP theo thµnh phÇn kinh tÕ níc ta ,thµnh phÇn chiÕm tØ träng lín lµ: a.Kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi c.Kinh tÕ nhµ níc b.Kinh tÕ tËp thÓ d.Kinh tÕ t nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ 5. Híng dÉn vÒ nhµ : (1’) - GV gîi ý bµi tËp 1- chuÈn bÞ bµi sau"Sù ph¸t triÓn ph©n bè n«ng nghiÖp" Ngày. /. / 20.... TiÕt 43,44,45 Chuyên đề địa lí Các ngành kinh tế. I.Môc tiªu - HS cần nắm đợc đặc điểm phát triển và phân bố một số cây trồng,vật nuôi chủ yếu và một số xu hớng trong phát triển sản xuất nông nghiệp hiện nay. Hiểu đợc sự ph©n bè s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ,víi viÖc h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt tËp trung c¸c s¶n phÈm s¶n s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chñ yÕu. - Trình bày đợc thực trạng và phân bố ngành lâm ngiệp của nớc ta vai trò của từng lo¹i rõng . - Trình bày đợc sự phát triển và phân bố ngành thuỷ sản. - Nớc ta có nhiều loại rừng, tác dụng của rừng trong đời sống và sản xuất. - Nguån lîi thuû s¶n cña níc ta phong phó. - Tài nguyên rừng của nớc ta bị khai thác quá mức, tỉ lệ đất có rừng che phủ thấp; xong thời gian gần đây diện tích rừng đã tăng nhờ vào việc đầu t trồng và bảo vệ rõng..

(46) - M«i trêng ë nhiÒu vïng ven biÓn bÞ suy tho¸i, nguån lîi thuû s¶n gi¶m nhanh. II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Cñng cè kiÕn thøc vÒ ngµnh i. Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè n«ng nghiÖp trång trät 1.Ngµnh trång trät - CH: Dùa vµo H8.1 h·y cho nhận xét sự thay đổi tỉ trọng trong c©y lîng thùc vµ c©y c«ng nghiÖp trong c¬ cÊu gi¸. - Ngành trồng trọt đang phát triển đa đạng cây trång trÞ s¶n xuÊt ngµnh trång trät? - ChuyÓn m¹nh sang trång c©y hµng ho¸, lµm nguyªn liªu cho c©y c«ng nghiÖp chÕ biÕn xuÊt (-TØ träng: c©y l¬ng thùc khÈu. a.C©y l¬ng thùc gi¶m 6,3%(90-2002) - C©y c«ng nghiÖp t¨ng 9,2% (90-2002) - CH: Sự thay đổi này nói lên ®iÒu g×? (N«ng nghiÖp : ®ang ph¸ chế độ độc canh cây lúa đang ph¸t huy thÕ mËnh nÒn n«ng nghiệp nhiệt đới ) - CH: Dùa vµo b¶ng 8.2 tr×nh bµy c¸c thµnh tùu trong s¶n - Lóa lµ c©y l¬ng thùc chÝnh. xuÊt lóa thêi k× 1980-2002 + Nhận xét năng xuất lúa cả - Các chỉ tiêu về sản xuất lúa năm 2002 đều tăng n¨m t¹/ha? nhËn xÐt s¶n lîng lªn râ rÖt so víi c¸c n¨m tríc lóa c¶ n¨m? S¶n lîng lóa b×nh qu©n ®Çu ngêi ? + Dùa vµo H8.2 vµ vèn hiÓu - Lúa đợc trồng nhiều ở khắp mọi nơi tập trung biết,hãy cho biết đặc điểm chủ yếu ở hai đồng bằng sông Hồng và sông cửu ph©n bè nghÒ trång lóa ë níc Long ta? - Lóa lµ c©y l¬ng thùc chÝnh. - Xác định trên bản đồ ? - Nêu thành tựu nổi bật của - Các chỉ tiêu về sản xuất lúa năm 2002 đều tăng lªn râ rÖt so víi c¸c n¨m tríc ngµnh trång lóa níc ta Lúa đợc trồng nhiều ở khắp mọi nơi tập trung chủ yếu ở hai đồng bằng sông Hồng và sông cửu Long. - Thành tựu nổi bật của ngành trồng lúa đã đa nớc ta chuyÓn tõ mét níc ph¶i nhËp l¬ng thùc, sang mét trong nh÷ng níc xuÊt khÈu g¹o hµng ®Çu thÕ giíi. 1986 ph¶i nhËp 351 ngh×n tÊn g¹o, rÊt nhanh chóng ( cải cách năm 1988 ) năm 1989 nớc ta đã - CH: Dùa vµo b¶ng 8.3 cho có gạo để xuất khẩu ... biÕt nhãm c©y c«ng nghiÖp b. C©y c«ng nghiÖp hµng n¨m vµ nhãm c©y l©u n¨m ë níc ta bao gåm nh÷ng lo¹i c©y nµo nªu sù ph©n bè - C©y c«ng nghiÖp ph©n bè hÇu hÕt trªn 7 vïng chñ yÕu? sinh th¸i n«ng nghiÖp c¶ níc - Chỉ trên bản đồ các cây công Tập trung nhiều ở Tây Nguyên nghiệp chủ yếu đợc trồng ở CH: Hãy cho biết lợi ích của.

(47) viÖc ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp? T©y nguyªn vµ §«ng Nam Bé? - CH: H·y cho biÕt tiÒm n¨ng cña níc ta cho viÖc ph¸t triÓn vµ ph©n bè c©y ¨n qu¶? (KhÝ hËu, tµi nguyªn, chÊt lîng, thÞ trêng...) - HS kÓ mét sè c©y ¨n qu¶ ®¨c s¶n cña miÒn b¾c, miÒn Trung vµ Bé? (Cam x· ®oµi, hng yªn, v¶i thiÒu lôc ng¹n...) - Tại sao Nam Bộ lại trồng đợc nhiều loại cây ăn quả có giá trÞ? - Ngµnh c©y ¨n qu¶ níc ta cßn hạn chế gì cần giải quyết để ph¸t triÓn thµnh ngµnh cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu? (CÇn chó träng ®Çu t vµ ph¸t triÓn thµnh vïng s¶n xuÊt cã tÝnh hÇn ho¸ lín.) * Cñng cè kiÕn thøc vÒ ngµnh ch¨n nu«i - CH: + ch¨n nu«i níc ta chiÕm tØ träng thÕ nµo trong n«ng nghiÖp? + QS xác trên bản đồ kinh tế vïng ch¨n nu«i? - CH: + tại sao bò sữa đang đợc phát triển ven các thành phè lín? + Cho biÕt hiÖn nay ch¨n nu«i gia cÇm níc ta vµ trong khu vực đang phải đối mặt với nạn dÞch g× ? (H5N1-dÞch cóm gia cÇm) * Cñng cè kiÕn thøc vÒ ho¹t động lâm nghiệp của nớc ta: - CH: §é che phñ cña rõng níc ta lµ bao nhiªu? TØ lÖ lµ cao hay thÊp? V× sao? -> TØ lÖ che phñ rõng thÊp. -> T×nh tr¹ng c¹n kiÖt dÇn tµi nguyªn rõng. - Dùa vµo b¶ng 9.1 cho biÕt níc ta cã nh÷ng lo¹i rõng nµo?. - XuÊt khÈu, nguyªn liÖu chÕ biÕn, tËn dông tµi nguyên đất phá chế độ độc canh, khắc phục mùa mµng, b¶o vÖ m«i trêng. - Do Điều kiện tự nhiên nên trồng đợc nhiều cây ¨n qu¶ cã gi¸ trÞ cao - Đông Nam Bộ, đồng bằng sông cửu long là vïng c©y ¨n qu¶ lín nhÊt níc ta. 2, Ngµnh ch¨n nu«i - Ch¨n nu«i cßn chiÕm mét tØ träng thÊp ~20% trong nông nghiệp, cha phát triển hiện đại. . - Trâu bò đợc chăn nuôi chr yếu ở trung và miền nói chñ yÕu lÊy søc kÐo. - Lợn và gia cầm đợc nuôi nhiều ở đồng bằng. ii. Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè l©m nghiÖp, thñy s¶n. 1. L©m nghiÖp a. Tµi nguyªn rõng: - §é che phñ rõng: 35% (n¨m 2000).

(48) - CH: Em h·y nªu ý nghÜa cña tµi nguyªn rõng níc ta. - GV: NhÊn m¹nh vai trß cña rừng phòng hộ đối với việc bảo vÖ m«i trêng xong thùc tÕ hiÖn nay lo¹i rõng nµy ®ang bÞ tµn phá dẫn đến nhiều hậu quả nghiªm träng vÒ m«i trêng( lò quét, trợt lở đất đá, hạn hán, lũ lôt…) - CH: Dựa vào bản đồ kinh tế ViÖt Nam em h·y cho biÕt ngµnh khai th¸c vµ chÕ biÕn l©m s¶n tËp trung ë ®©u. Tªn c¸c trung t©m chÕ biÕn l©m s¶n.. ? ViÖc ®Çu t trång rõng ®em l¹i lîi Ých g× cho con ngêi? T¹i sao qu¸ tr×nh khai th¸c ph¶i ®i đôi với trồng mới và bảo vệ rõng? - GV: Nhấn mạnh đến vấn đề m«i trêng: NÕu khai th¸c hîp lÝ th× võa cã ý nghÜa kinh tÕ, võa b¶o vÖ m«i trêng tù nhiªn. - CH: T¹i sao chóng ta ph¶i chó träng b¶o vÖ rõng phßng hộ ,rừng đặc chủng? - CH: chóng ta cÇn ph¶i lµm g× để tăng độ che phủ rừng trên c¶ níc. * Cñng cè kiÕn thøc vÒ nguån thuû s¶n: - GV: ? Níc ta cã nh÷ng ®iÒu. - C¬ cÊu rõng: Rõng s¶n xuÊt, rõng phßng hé vµ rừng đặc dụng.. b. Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè ngµnh l©m nghiÖp. - H»ng n¨m khai th¸c 2.5 triÖu m3 gç ë khu vùc s¶n xuÊt. - C«ng nghiÖp chÕ biÕn gç, l©m s¶n ph¸t triÓn ë vïng nguyªn liÖu. - Khai th¸c gç ph¶i g¾n liÒn víi trång míi vµ b¶o vÖ rõng.. - Ph¶i khai th¸c hîp lÝ ,cã kÕ ho¹ch trång míi vµ bảo vệ rừng. Phấn đấu đến năm 2010 trồng mới 5 triệu ha rừng, đạt tỉ lệ độ che phủ 45%.. - Rừng phòng hộ ,rừng đặc chủng ,có ý nghĩa về mÆt sinh th¸i mµ cßn cã vai trß hÕt søc quan träng đối với con ngời. - C¸c chÝnh s¸ch mµ §¶ng vµ Nhµ níc ¸p dông nh»m b¶o vÖ rõng. -> Dự án 327. Phủ xanh đất chống đồi trọc. 2. Ngµnh thuû s¶n a. Nguån lîi thuû s¶n:.

(49) kiện tự nhiên nào thuận lợi để phát triển và nuôi trồng đánh b¾t thuû, h¶i s¶n? - HS: Quan sát H.9.2 và bản đồ kinh tế Việt Nam xác định 4 ng trêng lín cña ViÖt Nam.. - ThuËn lîi: + Níc ta cã ®iÒu kiÖn tù nhiÖn, tµi nguyªn thiªn nhiên để phát triển ngành thuỷ sản. + Cã 4 ng trêng träng ®iÓm. + Ng trêng Cµ Mau – Kiªn Giang + Ng trêng Ninh ThuËn – B×nh ThuËn- Bµ RÞa – Vòng Tµu. + Ng trêng H¶i Phßng – Qu¶ng Ninh. + Ng trờng quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trờng - GV: ? Ngoµi nh÷ng thuËn lîi Sa. vÒ mÆt tù nhiªn, ngµnh thuû sản có gặp khó khăn gì không? + Có nhiều diện tích mặt nớc có thể khai thác để + Tù nhiªn nu«i trång thuû s¶n. + Kinh tÕ -> Nguån lîi thuû s¶n ®ang suy gi¶m: + Khai th¸c cha hîp lÝ ( khai - Khã kh¨n: th¸c trong mïa sinh s¶n cña + Tù nhiÖn : C¸c hiÖn tîng bÊt thêng cña thêi tiÕt ( mét sè loµi c¸…) b·o, s¬ng mï…) + Khai th¸c mang tÝnh huû diÖt + Kinh tÕ- x· héi: Vèn ®Çu t khai th¸c lín cßn h¹n ( dïng m×n, thuèc ho¸ häc…) chÕ, m«i trêng suy tho¸i lµm gi¶m nguån lîi thuû + M«i trêng biÓn bÞ « nhiÔm s¶n. -> thuû s¶n mÊt m«i trêng sinh sèng -> h¹n chÕ vÒ s¶n lîng. - CH: + Dùa vµo b¶ng 9.2, em h·y so s¸nh sè liÖu cña n¨m 1990 và năm 2002 để rút ra b. Sự phát triển và phân bố ngành thuỷ sản: nhËn xÐt vÒ sù ph¸t triÓn cña + Ngµnh thuû s¶n ph¸t triÓn nhanh, do thÞ trêng ngµnh thuû s¶n. më réng. + Thuû s¶n chia thµnh mÊy + S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n cã bíc ph¸t triÓn nhãm ngµnh? vît bËc. §Æc biÖt lµ thuû s¶n nu«i trång. -> Khai th¸c vµ nu«i trång. + Ph©n bè: - HS đọc phần 2 SGK để nhận - Khai thác thuỷ sản chủ yếu khai thác ven bờ; các xÐt vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn vµ tÝnh khai th¸c nhiÒu lµ Kiªn Giang, Cµ Mau, B×nh ph©n bè cña 2 ngµnh trªn. ThuËn… Nuôi trồng thuỷ sản đang đợc chú trọng đầu t - GV: Chèt kiÕn thøc vµ nhÊn -nh»m phô vô vµ cho xuÊt khÈu; Nh÷ng tØnh nu«i.

(50) m¹nh vÞ trÝ cña ngµnh thuû s¶n trong c¬ cÊu xó©t khÈu. - CH: Cần có biện pháp gì để b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n, gióp ngµnh thuû s¶n ph¸t triÓn bÒn v÷ng?. trång thuû s¶n nhiÒu lµ : Cµ Mau, An Giang, BÕn Tre… * BiÖn ph¸p: + Khai thác phải đi đôi với bảo vệ môi trờng. + Tăng cờng đánh bắt xa bờ. + H¹n chÕ ®anh b¾t trong mïa c¸ sinh s¶n…. III. Cñng cè: *ViÖc ®Çu t trång rõng ®em l¹i lîi Ých g×: 1.Bµi tËp1: - GV: Hớng dẫn HS Thực hành vẽ phân tích biểu đồ hình tròn: + Bíc1 :lËp b¶ng sè liÖu - GV:treo bảng phụ đợc kẻ sẵn theo mẫu (bảng trống) - HS quan sát bảng số liệu SGK .Và sử lí số liệu sao cho tổng các thành phần đúng 100% Nhãm 1+2: TÝnh % cña c¸c nhãm c©y n¨m (1990) Tính góc tâm trên biểu đồ tròn/độ? (3600 Nhãm3+4: TÝnh % cña c¸c nhãm c©y n¨m(2002)? Tính góc tâm trên biểu đồ tròn/độ? (3600) =>C¸c nhãm ®a ra kÕt qu¶ vµ nhËn xÐt lÉn nhau(c¸ch tÝnh n¨m 1990 tæng diÖn tÝch gieo trång lµ 9040ngh×n ha =100% ,tÝnh diÖn tÝch gieo trång c©y l¬ng thùc lµ x 9040-100% 6474,6-x=(6474,6.100):9040=71,6% = >GV bæ sung : - HS ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng N¨m Cơ cấu diện tích gieo trồng Góc ở tâm trên bản đồ tròn/độ Lo¹i c©y % 1990 2002 1990 2002 Tæng sè 100% 100% 3600 3600 C©y l¬ng thùc 71,6 64,8 258 233 C©y c«ng nghiÖp 13,3 18,2 48 66 C©y tp, c©y ¨n qu¶ , c©y kh¸c 15,1 16,9 54 61 + Bớc 2:vẽ biểu đồ theo quy tắc - Vẽ từ tia 12 giờ thuận theo chiều kim đồng hồ 1% =3,60 - VÏ c¸c h×nh qu¹t t¬ng øng víi tØ träng tõng thµnh phÇn trong c¬ cÊu . - Ghi trÞ sè %vµo c¸c h×nh qu¹t - T« mµu thiÕt b¶ng chó gi¶i . Biểu đồ cơ cấu diện tích gieo trồng phân theo các loại cây: N¨m1990: B¸n kÝnh 20mm.

(51) N¨m2002: B¸n kÝnh 24mm. C©y l ¬ng thùc C©y c«ng nghiÖp C©y TP. C©y ¨n qu¶, c©y kh¸c. + Bíc3: NhËn xÐt: C©y l¬ng thùc diÖn tÝch gieo trång t¨ng 1845,7 ngh×n/ha nhng tØ träng gi¶m tõ 71,6%xuèng 64,8% - C©y c«ng nghiÖp diÖn tÝch gieo trång t¨ng 1138 ngh×n/ha tØ träng còng t¨ng 13,3%lªn 18,2% 2 Bµi tËp 2: a.GV:Hớng dẫn tính tốc độ phát triển đàn trâu bò,lợn gia cầm,lấy năm1990 =100% - HS:Quan s¸t SGK chó ý c¸c sè liÖu: -Từ năm 1990->2002chú ý đến %của :+Trâu,Bò Lîn , gia cÇm N¨m Tr©u% Bß % Lîn % Gia cÇm % 1990 100 100 100 100,0 1995 103,8 116,7 133 132,3 2000 101,5 132,4 164,7 182,6 2002 98,6 130,4 182,6 217,2.

(52) §µn tr©u §µn Bß §µn lîn §µn gia cÇm. b,Gi¶i thÝch : -§µn lîn vµ gia cÇm t¨ng nhanh nhÊt ®©y lµ nguån cung cÊp lÊy thÞt hñ yÕu do nhu cÇu thÞt chøng t¨ng nhanh. - Đàn trâu không tăng do nhu cầu về sức kéo của trâu bò trong nông nghiệp đã gi¶m xuèng nhê c¬ giíi ho¸ trong n«ng nghiÖp. IV.Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi - hoµn thiÖn bµi tËp sè 2 - Hớng dẫn vẽ biểu đồ (bài tâp 3 tr37) + KÎ trôc tung biÓu thÞ s¶n lîng thuû s¶n (ngh×n tÊn) + trục hoành biểu thị năm 1990-2004 khoảnh cách giữa các năm đều nhau 4 năm .Ba đờng biểu diễn thể hiện sản lợng thuỷ sản có kí hiệu khác nhau - Chuẩn bị trớc bài "các nhân tố ảnh hởng đến sự phát triển và phân bố công NghiÖp" Ngày. /. / 20...... TiÕt 46,47,48 Chuyên đề địa lí Các ngành kinh tế. I.Môc tiªu 1.Kiến thức:- Học sinh cần nắm phân tích đợc các nhân tố tự nhiên ,kinh tế xã hội ảnh hởng đến sự phát triển phân bố công nghiệp nớc ta . 2.Kü n¨ng:- §¸nh gi¸ ý nghÜa kinh tÕ cña c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn häc sinh biÕt vận dụng kiến thức để giải thích một hiện tợng địa lí. 3.Thái độ :- Giáo dục học sinh có ý thức bảo vệ môi trờng II. ChuÈn bÞ : 1.GV:- Bản đồ khoáng sản Việt Nam B ĐL9-5 2. HS:- PhiÕu häc tËp,¸t l¸t . III.tiÕn tr×nh day- häc 1.ổn định tổ chức: (1' ) Líp 9A.HS.…/…….v¾ng ……......lýdo………….

(53) Líp 9B.HS..…/…….v¾ng ………..lý do ............ 2. kiÓm tra: Kh«ng kiÓm tra giê tríc thùc hµnh 3. Bµi míi : Hoạt động Néi dung cña thÇy vµ trß - GV: Tµi nguyªn lµ mét I.c¸c tµi s¸n quÝ gi¸ nh©n tè cña quèc gia lµ tù nhiªn c¬ së quan träng hµng ®Çu để phát triển c«ng nghiÖp .... - c¸c nh©n tè - Tµi nguyªn tù nhiªn thiªn nhiªn ®a - CH: Quan s¸t H11.1 dùa d¹ng cña níc ta lµ c¬ së vµo kiÕn thøc ®É häc cho biÕt nguyªn liÖu, c¸c tµi nguyªn nhiªn liÖu vµ năng lợng ,để chñ yÕu níc ph¸t triÓn c¬ ta? c«ng (Kho¸ng s¶n, cÊu nghiÖp ®a d¹ng thuû s¶n, tµi nguyên đất, nớc ,rừng khí hËu ,nguån lîi sinh vËt biÓn... ) - CH: Dùa vµo bản đồ khoáng s¶n ViÖt Nam. +Em h·y x¸c định công nghiÖp khai th¸c nhiªn liÖu ph©n bè ë ®©u? + c«ng nghiÖp ho¸ chÊt ? + c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©ydùng? - HS: tr×nh bµy - GV: chuÈn kiÕn thøc theo b¶ng : Ph©n trung du miÒn. §«ng. §ång b»ng. §ång b»ng S..

(54) bè CN träng ®iÓm C«ng nghiÖp khai th¸c nguyªn liÖu C«ng nghiÖp luyÖn kim C«ng nghiÖp ho¸ chÊt. nói b¾c bé Than thuû ®iÖn, nhiÖt ®iÖn Kim lo¹i mµu Kim lo¹i ®en S¶n xuÊt ph©n bãn, ho¸ chÊt c¬ b¶n. C«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng. Nam Bé. s«ng Hång. DÇu, khÝ. S¶n xuÊt ph©n bãn ho¸ dÇu §¸ v«i, xi m¨ng. - CH: ý nghÜa cña c¸c nguån tµi nguyêncó trữ lợng lớn đôi với sự ph¸t triÓn vµ ph©n bè c«ng nghiÖp nµo? - GV: (nhÊn m¹nh) - Gi¸ trÞ c¸c nguån tµi nguyªn lµ rÊt quan träng nhng kh«ng ph¶i lµ nhân tố quyết định sự phát triển và ph©n bè c«ng nghiÖp Đánh giá không đúng các tài nguyªn thÕ m¹nh cña c¶ níc hay tõng vïng cã thÓ dÉn tíi c¸c sai lầm đáng tiếc trong lựa chọn cơ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp - CH: VËy sù ph¸t triÓn ph©n bè c«ng nghiÖp phô thuéc m¹nh mÏ vµo nh÷ng nh©n tè nµo …. Cöu Long. SÐt, xi m¨ng. - C¸c nguån tµi nguyªn cã tr÷ lîng lín lµ c¬ së ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm . - sù ph©n bè c¸c lo¹i tµi nguyªn kh¸c nhau t¹o ra c¸c thÕ m¹mh kh¸c nhau cña tõng vïng. 4. Cñng cè : (3' ) Bµi tËp 1: - H·y cho biÕt c¸c yÕu tè ®Çu vµo ë bµi tËp 1(tr43) lµ c¸c nh©n tè tù nhiªn vµ kinh tÕ- x· héi nµo? (nguyên liệu, nhiên liệu, năng lợng, lao động cơ sở vật chất kĩ thuật - C¸c yÕu tè ®Çu ra lµ c¸c nh©n tè g×? (thÞ trêng trong vµ ngoµi níc) - Cho biết tầm quan trọng của yếu tố chính sách đối với sự phát triển và phân bố công nghiệp? (tác động đều cả đầu cào và đầu ra-> ảnhhởng rất lớn ) 5. Híng dÉn vÒ nhµ : (2' ) - ChuÈn bÞ tríc bµi : sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè c«ng nghiÖp. Ngµy:......./......../20..... TiÕt 49,50,51. Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam.

(55) I.môc tiªu - Học sinh cần nắm đợc vai trò của các nhân tố kinh tế xã hội đối với sự phát triển vµ ph©n bè c«ng nghiÖp níc ta. - HiÓu viÖc lùa chän c¬ cÊu ngµnh vµ c¬ cÊu l·nh thæ c«ng nghiÖp phï hîp ph¶i xuất phát từ việc đánh giá đúng tác động của các nhân tố này . Học sinh cần nắm đợc tên của một số ngành công nghiệp chủ yếu (công nghiệp trọng điểm)ở nứơc ta và một số trung tâm công nghiệp chính của các ngành .Biết đợc hai khu vực tập trung công nghiệp lớn nhất nớc ta là đồng bằng sông Hồng và vùng phụ cận (ở phía Bắc), Đông Nam Bộ (ở phía Nam). Thấy đợc hai trung tâm công nghiệp lớn nhất cả níc lµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi ,c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu tËp trung chñ yÕu tËp trung ë hai trung t©m nµy. II.Néi dung Hoạt động của thầy và trò. Néi dung III. địa lý kinh tế việt nam: 3.C«ng nghiÖp - C¸c nh©n tè kinh tÕ – x· héi ¶nh * C¸c nh©n tè kinh tÕ – x· héi hëng sù PT c«ng nghiÖp? - Dân c và lao động -ThÞ trêng trong níc réng lín vµ quan träng - ThuËn lîi cho ngµnh c«ng nghiÖp cÇn lao động nhiều rẻ và thu hút vốn đầu t nớc ngoài. - C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt vµ h¹ tÇng ë c¬ së -Trình độ công nghệ còn thấp - Cơ sở hạ tầng đợc cải thiên ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp - ChÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®Çu t ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn và đổi mới các chính sách khác .ThÞtrêng - Søc c¹nh tranh hµng ngo¹i nhËp - Søc Ðp c¹nh tranh nªn trêng xuÊt khÈu * KÕt luËn:Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè - C«ng nhiÖp phô thuéc m¹nh mÏ vµo c¸c nh©n tè -.C¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ trong níc vµ khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµ.i - C«ng nghiÖp níc ta cã c¬ cÊu ®a d¹ng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm dùa trªn thÕ m¹nh tµi nguyªn thiªn nhiªn - C¸c ngµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm c«ng nghiÖp khai th¸c nhiªn liÖu. - Níc ta cã nhiÒu lo¹i than. NhiÒu nhÊt lµ than gÇy, tr÷ lîng lín tËp trung chñ yÕu ë qu¶ng ninh 90% tr÷ lîng c¶ níc. 2.C«ng nghiÖp ®iÖn. - Ngµnh ®iÖn lùc ë níc ta ph¸t triÓn dùa vµo nguån thuû n¨ng dåi dµo, tµi nguyªn than phong phú và gần đây là khí đốt ở vùng thềm lực địa phía Nam . - Sản lợng mỗi năm một tăng đáp ứng đủ nhu cầu SX và đời sống * Mét sè ngµnh c«ng nghiÖp nÆng kh¸c - Trung t©m c¬ khÝ ®iÖn tö lín nhÊt lµ thµnh phè Hå ChÝ Minh - Hµ Néi -§µ N½ng.

(56) - Trung t©m c«ng nghiÖp ho¸ chÊt thµnh phè HCM- HN- ViÖt Tr×. * C«ng nghiÖp chÕ biÕn l¬ng thùc thùc phÈm (CBLTTP) - TØ träng cao nhÊt trong c¬ cÊu SX c«ng nghiÖp ph©n bè réng kh¾p c¶ níc C«ng nghiÖp dÖt - Nguồn lao động là thế mạnh, công nghiệp may ph¸t triÓn - C¸c trung t©m c«ng nghiÖp lín - Trung t©m c«ng nghiÖp lín nhÊt lµ thµnh phè Hå ChÝ Minh + C¸c yÕu tè ®Çu vµo : - Nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng lîng ( cã thÓ lµ - C¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra ¶nh c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn, nguyªn liÖu tõ hởng đến sự PT và phân bố công nông, lâm , ng nghiệp hay bán thành phầm, nghiÖp ? c¸c chi tiÕt s¶n phÈm , tõ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, c¸c c¬ së c«ng nghiÖp kh¸c ) - Lao động. - C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt . + C¸c yÕu tè ®Çu ra : -ThÞ trêng trong níc ( Tiªu dïng cña nh©n d©n, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, c¸c c¬ së c«ng nghiÖp cã liªn quan ). -ThÞ trêng ngoµi níc . Nh vậy yếu tố chính sách tác động đến cả ®Çu vµo vµ ®Çu ra, v× vËy cã ¶nh hëng rÊt lín đến sự PT và phân bố công nghiệp . 4.Cñng cè 5.Híng dÉn. Ngµy:......./......../20...... TiÕt 52,53,54 Chuyên Đề địa lý kinh tế việtNam. I.môc tiªu - Học sinh cần nắm đợc ngành dịch vụ của nớc ta có cơ cấu phức tạp ngày càng đa dạng. Biết đợc các trung tâm dịch vụ lớn của nớc ta . - Ngành dịch vụ có ý nghĩa ngày càng tăng trong việc đảm bảo sự phát triển của các ngành kinh tế khác, trong hoạt động của đời sống xã hội và tạo việc làm cho nh©n d©n. - Hiểu đợc sự phân bố của ngành dịch vụ nớc ta phụ thuộc vào sự phân bố dân c và sù ph©n bè c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c. II.Néi dung: Hoạt động của thầy và trò Néi dung IV. địa lý kinh tế việt nam: -Vai trò ,đặc điểm PT & phân bố 4.Vai trò ,đặc điểm PT & phân bố của dịch cña dÞch vô vô - C¬ cÊu vµ vai trß cña dÞch vô - C¬ cÊu vµ vai trß cña dÞch vô trong nÒn kinh trong nÒn kinh tÕ tÕ *C¬ cÊu ngµnh dÞch vô: - Dich vụ kà các hoạt động đáp ứng nhu cầu s¶n xuÊt cµ sinh ho¹t cña con ngêi - C¬ cÊu ngµnh gåm:.

(57) DÞch vô. - Tiªu dïng - S¶n xuÊt -C«ng céng. - Kinh tÕ cµng ph¸t triÓn dÞch vô cµng ®a d¹ng Vai trò của dịch vụ trong sản xuất và đời sống - Cung cÊp nguyªn liÖu vËt t s¶n xuÊt cho c¸cc ngµnh kinh tÕ - Tiªu thô s¶n phÈm, t¹o ra mãi liªn hÖ gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong níc vµ ngoµi níc - Tạo ra nhiều việc làm, nâng cao đời sông nh©n d©n, tao nguån thu nhËp lín . - §Æc ®iÓm vµ ph©n bè c¸c ngµnh dÞch vô ë níc ta . ®¨c ®iÓm ph¸t triÓn - HiÖn nay c¸c ngµnh dÞch vô ph¸t triÓnkh¸ nhanh và càng có nhiều cơ hội để vơn ngang tÇm khu vùc vµ quèc tÕ - Khu vực dịch vụ mới thu hút 25%lao động nhng l¹i chiÕm tØ träng lín trong c¬ cÊu GDP đặc điểm phân bố - Hoạt động dịch vụ tập trung ở những nơi đông d©n c vµ kinh tÕ ph¸t triÓn C©u hái1: Vai trò của dịch vụ đối với sản xuất và đời sống nh©n d©n : - Hoạt động dịch vụ có vai trò rất lớn trong sản xuất và đời sống :Nhờ có hoạt động vận tải, th- Vai trò của dịch vụ đối với sản ơng mại mà các ngành nông, lâm, ng nghiệp và xuất và đời sống nhân dân công nghiệp đợc cung cấp nguyên vật liệu để sản xuất và đa đi tiêu thụ các sản phẩm đã sản xuất đợc. - Các hoạt động này cũng tạo ra các mối liên hệ gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong níc vµ gi÷a níc ta víi níc ngoµi. - C¸c ngµnh dÞch vô nãi chung thu hót ngµy càng nhiều lao động, tạo nhiều việc làm, góp phần quan trọng trong việc nâng cao đì sống nh©n d©n ®em l¹i nguån thu nhËp lín cho kinh tÕ níc nhµ. C©u 2: ngµnh dÞch vô níc ta phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo, sù ph©n bè nh thÕ nµo? sù ph©n bè ngµnh dÞch vô níc ta vô thuéc nhiÒu yÕu tè nhng tríc hÕt lµ sù ph©n bè d©n c. - Ngành dịch vụ nớc ta vụ thuộc Vì vậy ở các thành phố lớn, thị xã và các đồng những yếu tố nào, sự phân bố nh bằng nơi đông dân c và có nhiều ngành SX ThÕ nµo thÕ nµo? cùng là nơi tập trung nhiều hoạt động dịch vụ. Ngîc l¹i ë c¸c vïng nói , d©n c tha thít, KT tù cung tù cÊp th× dÞch vô còng nghÌo nµn.. 4.Cñng cè: - Bài tập 1: Dựa vào nội dung bài học, em hãy lập sơ đồ các ngành dịch vụ theo mÉu díi ®©y C¸c ngµnh DÞch vô DÞch vô SX. DÞch vô tiªu. DÞch vô c«ng.

(58) 5 Híng dÉn: - ChuÈn bÞ tríc bµi giao th«ng vËt t¶i vµ bu chÝnh viÔn th«ng Yêu cầu chuẩn bị : Tìm hiểu những tuyến đờng của đất nớc ta . loại đờng Nào chở đợc nhiều hành khách nhất C¸c th«ng tin vÒ ngµnh bu chÝnh viÔn th«ng. Ngµy:......./......../20...... TiÕt 55,56,57 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam. I.môc tiªu - Học sinh cần nắm đợc đặc điểm phân bố các mạng lới và các đầu mối giao thông vận tải chính của nớc ta cũng nh các bớc tiến mới trong hoạt động giao thông vận t¶i. - Nắm đợc các thành tựu to lớn của ngành bu chính viễn thông và tác động của những bớc tiến này đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nớc. - Học sinh cần nắm đợc đặc điểm phát triển và phân bố các ngành thơng mại và du lÞch ë níc ta . Chøng minh vµ gi¶i thÝch t¹i sao Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ c¸c trung t©m th¬ng m¹i, du lÞch lín nhÊt c¶ níc. - Nh÷ng tiÒm n¨ng du lÞch vµ ngµnh du lÞch ®ang trë thµnh ngµnh nghÒ kinh tÕ quan träng . II.Néi dung:.

(59) Hoạt động của thầy và trò. Néi dung IV. địa lý kinh tế việt nam 5. Giao th«ng vËn t¶i - Giao th«ng vËn t¶i níc ta ph¸t 1. ý nghÜa triÓn nh thÕ nµo? - thùc hiÖn cac mèi quan hÖ trong vµ ngoµi níc 2. giao th«ng vËn t¶i níc ta ®ang ph¸t triÓn ®Çy đủ các loại hình - Vận tải đờng bộ có tỉ trọng lớn nhất trong cơ cấu hàng hoá vận chuyển, đảm đơng chủ yếu nhu cÇu vËn t¶i trong níc - Đờng sắt thống nhất, đờng liên vận sang Trung Quèc - đờng sông : lu vực sông Hồng, sông Cửu Long - Các tuyến đờng đầu t nâng cấp các cầu mới đang đợc thay cho phà trên sông lớn - §êng biÓn : cã vËn t¶i ven biÓn, vËn t¶i quèc tÕ - Đờng hằng không đã hiện đại hoá mở rộng mạng lới quốc tế và nội địa - §êng èng - Ph¸t triÓn víi ngµnh dÇu khÝ Câu hỏi1 : Những đk thuận lợivà khó khăn đối víi ngµnh giao th«ng vËn t¶i níc ta? a. ThuËn lîi :Níc ta n»m trong vïng §N¸vµ tiÕp giáp biển thuận lợi về giao thông đờng biển trong níc vµ c¸c níc trªn thÕ giíi -ở đất liền địa thế nớc ta kéo dài theo hớng B-N , có dải đồng bằng ven biển và bờ biển dài trên - Nh÷ng ®k thuËn lîivµ khã 3200km nªn viÖc giao th«ng gi÷a c¸c miÒn b¾c, khăn đối với ngành giao thông trung, nam khá dễ ràng b. Khã kh¨n : h×nh thÓ níc ta hÑp ë miÒn trung vËn t¶i níc ta và có nhiều đồi núi, cao nguyên chạy theo hớng TB-§N lµm cho viÖc giao th«ng theo híng §-T cã phÇn trë ng¹i . Sông ngòi nớc ta dày đặc, khí hậu nhiều ma bão, lũ lụt nên việc xây dựngvà bảo vệ đờng xá , cầu cống đòi hái tèn kÐm nhiÒu c«ng søc vµ tiÒn cña - C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cßn thÊp, vèn ®Çu t Ýt, ph¬ng tiÖn m¸y mãc ph¶i nhËp tõ níc ngoµi tèn nhiÒu ngo¹i tÖ 6.Bu chÝnh viÔn th«ng - Là phơng tiện quan trọng để tiếp thu các tiến bé KHKT - Cung cấp kịp thời các thông tin đại chúng cho viÖc ®iÒu hµnh c¸c hoạt động kinh tế xã hội -Phôc vô vui ch¬i gi¶i trÝ - Gãp phÇn ®a níc ta nhanh chãng hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. C©u hái 1: viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ®iÖn tho¹i, Intenet có tác động đến đời sống kinh tế - xã hội níc ta? - viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ®iÖn - MÆt tÝch cùc : dÞch vô ®iÖn tho¹i vµ Intenet thoại, Intenet có tác động đến giúp cho việc thông tin liên lạc trong nớc và đời sống kinh tế - xã hội nớc ta? quốc tế đợc tiện lợi và nhanh chóng nhất, đi đôi víi viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô chÊt lîng cao nh.

(60) chuyÓn ph¸t nhanh, chuyÓn tiÒn nhanh, ®iÖn hoa, d¹y häc trªn m¹ng, bu«n b¸n trªn m¹ng -MÆt tiªu cùc : Bªn c¹nh mÆt tÝch cùc trªn còng kh«ng Ýt sù tiªu cùc nh qua Intenetcã nh÷ng thông tin, hình ảnh bạo lực, đồi truỵ, nguy hại nhất là đối với học sinh và lứa tuổi thanh thiếu niªn, do kÎ xÊu cµi vµo. C©u 2: Dùa vµo ¸t l¸t trang 18kÕt hîp víi kiÕn thức đã học hãy a, §äc tªn c¸c thÞ x·, thµnh phè quèc lé 1A ®i qua . b, Nêu vai trò của tuyến giao thông này đối với sù PTKT - XH cña níc ta? Tr¶ lêi: a, §äc tªn c¸c thÞ x·, thµnh phè quèc lé 1A ®i qua . - Quèc lé 1A lµ tuyÕn quèc lé dµi nhÊt níc ta theo chiều Bắc Nam từ lạng sơn đến cà mau, đi qua 6/7 vïng kinh tÕ cña c¶ níc - C¸c thÞ x·, thµnh phè cã quèc lé 1A ®i qua : L¹ng s¬n, B¾c Giang, Hµ Néi, Phñ lÝ, Ninh B×nh, Thanh Ho¸, Vinh, Hång LÜnh, Hµ TÜnh, §ång Híi, §«ng Hµ, HuÕ, §µ N½ng, Tam K×, Qu¶ng Ng·i, Tuy Hoµ, Nha Trang, Phan RangTh¸p Chµm, Phan ThiÕt, Biªn Hoµ, TPHCM, MÜ Tho, CÇn th¬, Sãc tr¨ng, B¹c liªu, Cµ Mau. b, vai trò của tuyến giao thông này đối với sự PTKT - XH cña níc ta - Nèi c¸c vïngträng ®iÓm n«ng -c«ng nghiÖp : Trung du - miền núi bắc bộ, đồng bằng sông Hån, B¾c trung bé, duyªn h¶i nam trung bé, đông nam bộ, đồng bằng sông cửu long - Đi qua hầu hết các điểm tập trung đông dân (C¸c thÞ x·, thµnh phè) -VËn chuyÓn khèi lîng hµng ho¸ lín vµ hµnh kh¸chtõ B-N tõ N-B - Góp phần thúc đẩy sự phân công lao động theo l·nh thæ, t¹o ®iÒu khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña c¸c vïng kinh tÕ trong c¶ níc. 4.Cñng cè 5.Híng dÉn: - ChuÈn bÞ tríc bµi Th¬ng m¹i vµ du lÞch Yêu cầu chuẩn bị : tìm hiểu các chợ lớn ở địa phơng em Lợng hàng hoá nhiều hay ít, phong phú hay đơn giản HiÖn nay níc ta cã nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu g× Su tầm các tranh ảnh về các địa điểm du lịch nổi tiếng ở nớc ta ..

(61) Ngµy:......./......../20.... TiÕt 58,59,60 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam. I.Môc tiªu - Học sinh cần nắm đợc đặc điểm phát triển và phân bố các ngành thơng mại và du lÞch ë níc ta - Chøng minh vµ gi¶i thÝch t¹i sao Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ c¸c trung t©m th¬ng m¹i, du lÞch lín nhÊt c¶ níc. - Nh÷ng tiÒm n¨ng du lÞch vµ ngµnh du lÞch ®ang trë thµnh ngµnh nghÒ kinh tÕ quan träng. Hoạt động của thầy và trò Néi dung *Tìm hiểu đặc điểm của I. Th¬ng m¹i Ngµnh th¬ng m¹i 1. néi th¬ng - HS: Dùa vµo SGK vµ vèn hiÓu biÕt cña m×nh cho biÕt. - CH: + Hiện nay các hoạt động néi th¬ng cã sù chuyÓn biÕn nh thÕ nµo? (Thay đổi căn bản thị trờng thèng nhÊt, lîng hµng nhiÒu ....) + Thµnh phÇn kinh tÕ gióp néi th¬ng ph¸t triÓn m¹nh nhÊt? BiÓu hiÖn? (Kinh tÕ t nh©n, kinh tÕ tËp thÓ chiÕm 81%trong c¬ cÊu tõng mức bán lẻ hàng hoá đã doanh thu dÞch vô 2002). - CH: + Quan sát biểu đồ H15.1cho nhËn xÐt sù ph©n bè theo vïng cña ngµnh néi th¬ng. (rÊt chªnh lÖch , cô thÓ ...) - Néi th¬ng ph¸t triÓn víi hµng ho¸ phong phó, + T¹i sao néi th¬ng T©y Nguyªn ®a d¹ng kÐm ph¸t triÓn ? - mạng lới giao lu hàng hoá có khắp các địa ph(dân rất tha, kinh tế cha phát ¬ng triÓn ....) - Hµ Néi vµ thµnh phè Hå cChÝ Minh lµ hai + Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ trung t©m th¬ng m¹i, dÞch vô lín ®a d¹ng nhÊt Minh cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thu©n níc ta lợi nào để trở thành các trung 2. Ngo¹i th¬ng t©m th¬ng m¹i, dÞch vô lín nhÊt c¶ níc? - GV: Chèt l¹i Ngày nay sản xuất đã đợc quốc tÕ ho¸ kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ tån taÞ vµ ph¸t triÓnmµ kh«ng tham gia vµo ph©n c«ng - Là hoạt động kinh tế đối ngoại quan trọng nhất lao động quốc tế và trao đổi níc ta hµng ho¸ víi bªn ngoµi . Ta cïng t×m hiÓu.... - Nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu lµ hµng n«ng l©m - CH: Cho biÕt vai trß quan thuû s¶n hµng c«ng nghiÖp nhÑ, tiÓu thñ c«ng trọng nhất của hoạt động ngoại nghiÖp kho¸nh s¶n thơng đối với nền kinh tế mở réng thÞ trêng ë níc ta? - Níc ta ®ang nh¹p khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ nhiªn (+Gi¶i quyÕt ®Çu t ra cho s¶n liÖu, nguyªn liÖu vµ mét sè mÆt hµng tiªu dïng.

(62) phÈm +§èi víi c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt +Cải thiện đời sống ....) - CH: Quan s¸t H15.6 kÕt hîp biểu đồ thực tế hãy cho biết nhận xét biểu đồ và kể tên các mặt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña níc ta mµ em biÕt? (+G¹o, c¸ tra, ba sa t«m +Hµng may mÆc giÇy da thªu, m©y tre, ®an l¸t, gèm.. +Than đá dầu thô ) - CH: + H·y cho biÕt c¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu cña níc ta hiÖn nay? + Em cho biÕt níc ta hiÖn nay quan hÖ bu«n b¸n nhiÒu nhÊt víi thÞ trêng nµo? + T¹i sao níc ta l¹i bu«n b¸n nhiÒu nhÊt víi thÞ trêng khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng? (+ VÞ trÝ thu©n lîi cho viÖc vËn chuyÓn, giao nhËn hµng ho¸ + C¸c mèi quan hÖ cã tÝnh chuyÒn thèng +ThÞ hiÕu tiªu dïng cãnhiÒu điểm tơng đồng nên dễ xâm nhËp thÞ trêng +Tiªu chuÈn hµng ho¸ kh«ng cao phù hựp với trìng độ sản xuÊt cßn thÊp cña ViÖt Nam ....) * Tìm hiểu đặc điểm của Ngµnh du lÞch - CH: Häc sinh quan s¸t môc II SGK cïng sù hiÓu biÕt cña m×nh - Cho mét sè vÝ dô vÒ tµi nguyªn du lÞch ? tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n ? - Liªn hÖ t×m hiÓu c¸c tµi nguyên du lịch ở địa phơng. - HiÖn nay níc ta quan hÖ bu«n b¸n chñ yÕu víi thÞ trêng khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng. II. 2.Du lÞch. - Du lÞch cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn phong phó ®a d¹ng hÊp dÉn. 4. Cñng cè : (3') KÓ tªn mét sè tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n , mét sè tµi nguyªn du lÞch tù Nhiªn ? (+tµi nguyªn nh©n v¨n : C¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc : Chïa T©y Ph¬ng, Th¸p trµm, phè cæ Hµ Néi ..... +Tài nguyên du lịch tự nhiên : Phong cảnh đẹp :Phong Nha-Kẻ Bàng, Sa Pa) 5. Híng dÉn vÒ nhµ : (1' ) - Häc bµi - Chuẩn bị trớc bài thực hành vẽ biểu đồ về sự thay đổi cơ cấu kinh tế - Yªu cÇu chuÈn bÞ :Bót mµu (ch× hoÆc bót d¹ mµu ) - Thớc kể ôn lại các vễ biểu đồ tròn , biểu đồ cột chồng.

(63) Ngµy:......./......../20....... TiÕt 61,62,63 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam I.mục tiêu: Học sinh cần củng cố lại các kiến thức đã học về cơ cấu kinh tế theo ngµnh cña c¶ níc II.Néi dung Hoạt động của thầy và Néi dung trß - Gv: Các em đã làm 1. Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu GDP thời kì 1991quen với phơng pháp vẽ 2002 theo b¶ng 16.1 SGK các biểu đồ thể hiện cơ cấu, đó là biểu đồ hình tròn, biẻu đồ hình cột .. Bµi tËp 1 - Bíc1: - GV: Yªu cÇu häc sinh quan s¸t c¸c sè liÖu trong b¶ng16.1 - GV trong trêng hîp sè a)Hớng dẫn cách vẽ biểu đồ miền liÖu cña Ýt n¨m th× thêng biểu đồ hình tròn, trong trêng hîp khi chuçi sè liÖu lµ nhiÒu n¨m, dùng biểu đồ miền Bíc 2: - Cách vễ biểu đồ miền h×nh ch÷ nhËt b¶ng sè liệu đã cho trớc là tỉ lệ % - Biểu đồ là hình chữ nhật trôc tung cã trÞ sè lµ b) Vẽ biêủ đồ 100%(tæng sè) - Trôc hoµnh lµ c¸c n¨m , kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®iÓm thÓ hiÖn c¸c thêi ®iÓm (n¨m) dµi hay ng¾n t¬ng øng víi kho¶n c¸ch n¨m -VÏ lÇn lît theo chØ tiªu chø kh«ng ph¶i theo c¸c n¨m - Vẽ đến đâu tô màu đến đó. đồng thời thiết lập b¶ng chó gi¶i - Cho biÕt sù gi¶m m¹nh cña tØ träng . N«ng l©m ng nghiÖp tõ 40,5%>23% Nãi lªn ®iÒu g×? - TØ träng cña khu vùc kinh tÕ nµo t¨ng Nhanh? -Thùc tÕ nµy ph¶n ¸nh ®iÒu g×? * GV: ChuÈn kiÕn thøc. C) Nhận xét biểu đồ. -TØ träng n«ng l©m ng nghiÖp 40,5%->23% nãi lªn níc ta tõ mét níc n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu sang níc c«ng nghiệp, cùng sự phát triển của đất nớc nền nông nghiệp giảm có sự thây đổi theo hớng công nghiệp hoá hiện đại hoá phù hợp su hớng thời đại..

(64) - TØ träng kinh tÕ c«ng nghiÖp - x©y dùng vµ dÞch vô t¨ng ®iÒu nµy ph¶n ¸nh níc ta cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nhanh m¹nh theo híng c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn đại hoá 4. Cñng cè - Hãy điền vào chỗ trống sau những kiến thức đúngđể nói lên sự thay đổi cơ cÊu GDP cña níc ta thêi k× 1991- 2002: TØ träng cña ....Kh«ng ngõng gi¶m thÊp h¬n khu vùc ........(tõ nam 1993) rồi thấp hơn .........(từ năm 1994và đến đầu năm 2002chỉ còn hơn .....% Chøng tá níc ta ®ang chuyÓn dÇn tõ níc..... sang níc ..... HS ®iÒn: ( n«ng nghiÖp, dÞch vô, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng, 20%n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp ) 5. Híng dÉn - ¤n tËp. Ngµy:......./......../20...... TiÕt 64,65,66 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam. I.Môc tiªu I. Cách vẽ từng loại biểu đồ a. yêu cầu : Thể hiện quy mô khối lợng, động thái phát triển của một đại lợng nào đó hoặc so sánh tơng quan về độ lớn giữa một số đại lợng khác nhau. b. C¸c d¹ng: - Biểu đồ có một dãy cột đơn. - Biểu đồ có từ 2 - 3 cột gộp nhóm có cùng một đơn vị hoặc khác đơn vị. - Biểu đồ cột chồng. - Biểu đồ có nhiều đối tợng thể hiện trong cùng một thời điểm ( thời gian). - Biểu đồ thanh ngang. c. C¸ch vÏ: - Bớc 1: Chọn dạng biểu đồ thích hợp. - Bớc 2: Vẽ hệ chục toạ độ, lu ý khoảng cách năm, chọn tỉ lệ trên trục tung, ghi đơn vị trên cả 2 trục tung và trục hoành. - Bớc 3: Vẽ biểu đồ cột, cột năm đầu tiên vẽ cách trục đơn vị từ 0,5 - 1 cm. (Lu ý chiÒu réng c¸c cét ph¶i b»ng nhau) - Bớc 4: Ghi các số liệu trên biểu đồ, có kí hiệu để phân biệt, có tên biểu đồ, bảng chó gi¶i. - Bíc 5: Hoµn chØnh nhËn xÐt, ph©n tÝch. II.Néi dung: * Bµi tËp ¸p dông: Bµi tËp 1: Cho b¶ng sè liÖu T×nh h×nh khai th¸c thuû s¶n ë níc ta, giai ®o¹n 1995 - 2005 (§¬n vÞ: nghÌn tÊn) ChØ tiªu 1990 1995 2000 2002 2005 Tæng s¶n lîng 890.6 1584.4 2250.5 2647.4 3465.9 -Khai th¸c. 728.5. 1195.3. 1660.9. 1802.6. 1987.9.

(65) -Nu«i trång. 162.1. 389.1. 589.6. 844.8. 1478.0. 1. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện tình hình phát triển ngành thuỷ sản ở nớc ta giai ®o¹n 1990 - 2005? 2. NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch nguyªn nh©n sù ph¸t triÓn cña ngµnh thuû s¶n trong thêi gian qua?. 1. Vẽ biểu đồ Biểu đồ tình hình phát triển ngành thuỷ sản ở nớc ta, giai ®o¹n 1990 - 2005. 4000 3465.9 3500. 3000. 2647.4 2250.5. 2500 2000. 1584.4. 1500 1000. 890.6. 500. 1990. 1995 Khai th¸c. 2000. 2002 Nu«i trång. Tìm những nội dung còn thiếu điền vào biểu đồ trên? Biểu đồ tình hình phát triển ngành thuỷ sản ở nớc ta, giai ®o¹n 1990 - 2005.. 2005.

(66) . Ngh×n tÊn. 4000. 3465.9. 3500 3000. 2647.4 2250.5. 2500 2000. 1584.4. 1500 890. 6. 1000 500. 0 1990. 1995 Khai th¸c. 2000. 2002. 2005. N¨ Mm m. Nu«i trång. Nªu nhËn xÐt vµ gi¶i thÝch? 2. NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: a NhËn xÐt: - Tổng sản lợng thuỷ sản tăng 2575,3 nghìn tấn (3,75 lần), trong đó : + Thuû s¶n khai th¸c t¨ng 1259,4 ngh×n tÊn ( 2,74 lÇn) + Thuû s¶n nu«i trång t¨ng 1315.9 ngh×n tÊn ( 9,1 lÇn) + Sản lợng thuỷ sản nuôi trồng có tốc độ tăng nhanh hơn đánh bắt. b. Gi¶i thÝch: Do níc ta cã §KTN vµ ®iÒu kiÖn KTXH thuËn lîi, cô thÓ: + Vïng biÓn réng, lîng h¶i s¶n lín. + NhiÒu ng trêng träng ®iÓm. + M¹ng líi s«ng ngßi, ao, hå lín, rõng ngËp mÆn... + Cơ sở vật chất của ngành thuỷ sản đợc tăng cờng. + Nguồn lao động đông đảo, có kinh nghiệm đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản. + ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n cña c¶ níc. + Tác động của thị trờng trong và ngoài nớc. + Sản lợng thuỷ sản nuôi trồng tăng nhanh là do đáp ứng đợc thị trờng đồng thời cũng góp phần hạn chế đánh bắt không phù hợp./. III.Cñng cè : IV.Híng dÉn:. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 67, 68, 69 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam. I.Môc tiªu Biểu đồ đờng biểu diễn : ( đồ thị) :.

(67) a. yêu cầu : Thể hiện tiến trènh động thái phát triển của các hiện tợng theo chuçi thêi gian b. C¸c d¹ng: - Biểu đồ có một đờng biểu diễn. ( ví dụ tỉ lệ gia tăng dân số nhiều năm) - Biểu đồ có từ 2 đờng biểu diễn trở lên và có cùng một đơn vị. ( ví dụ sản lợng: Triệu tấn, kg) hoặc khác đơn vị ( có 2 hệ trục toạ độ ) - Biểu đồ đờng chỉ số phát triển ( phải tính %, 3 - 5 đờng biểu diễn) c. C¸ch vÏ: - Bớc 1: Chọn dạng biểu đồ thích hợp. - Bớc 2: Vẽ hệ chục toạ độ, lu ý khoảng cách năm, chọn tỉ lệ trên trục tung, ghi đơn vÞ trªn c¶ trôc tung vµ trôc hoµnh. - Bớc 3: Vẽ đờng biểu diễn, mốc năm đầu tiên biểu hiện trên trục tung. - Bớc 4: Ghi các số liệu trên biểu đồ, có kí hiệu để phân biệt, có tên biểu đồ, bảng chó gi¶i. - Bíc 5: Hoµn chØnh nhËn xÐt, ph©n tÝch ( nÕu cã) II.Néi dung: *. Bµi tËp ¸p dông: Bµi tËp 1: Cho BSL sau: Tình hình sản xuất ccủa một số sản phẩm CN của nước ta, giai đoạn năm 1998 - 2006 N¨m. §iÖn ( tØ kw/h). 1998. 21,7. 11,7. 978. 2000 2002 2004. 26,7 35,9 46,2. 11,6 16,4 27,3. 1.210 1.158 1.714. 2006. 59,1. 38,9. 2.176. Than ( triÖu tÊn) Ph©n bãn ho¸ häc ( nghÌn tÊn). 1. Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện tốc độ tăng trưởng các sản phẩm CN nớc ta dùa vµo BSL trªn? 2. NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch tình hình s¶n xuÊt 1 sè s¶n phÈm nªu trªn trong giai ®o¹n 1998 - 2006 1. Vẽ biểu đồ: a. Xö lÝ sè liÖu: Tốc độ tăng trởng của một số sản phẩm CN của nớc ta ( %) N¨m §iÖn Than Ph©n bãn ho¸ häc 1998. 100. 100. 100. 2000. 123,0. 99,1. 123,7. 2002. 165,4. 140,2. upload.123doc.net,4. 2004. 212,9. 233,3. 175,3. 2006. 272,4. 332,5. 222,5. b. Vẽ biểu đồ.

(68) Biểu đồ thể hiện tốc độ tăng tr ởng các sản phÈm CN n íc ta. %. 350. 332,5. 300. 272,4. 233,3. 250 200. 222,5. 212,9. 165,4. 175,3. 150 100. 140,2 118,4. 123,7 99,1. 100. 50 0 1998. N¨ m. 2000. §iÖn. 2002. Than. 2004. 2006. Ph©n bãn ho¸ häc. Tèm những nội dung còn thiếu điền vào biểu đồ trên?.

(69) b. Vẽ biểu đồ. 2. NhËn xÐt: - Trong thêi gian 1998 – 2006, mét sè s¶n phÈm CN nhÌn chung lµ t¨ng, nhng møc. C.NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch + Than tăng 232,5 lần %, nguyên nhân do có những đổi mới trong việc tổ chức quản lí sản xuất của ngành than đồng thời do nhu cầu trong nớc thị trờng xuất khẩu t¨ng nhanh. + Điện có tốc độ tăng trởng nhanh và tăng liên tục qua các năm 172,4 lần nguyên nhân do vai trò quan trọng của ngành điện trong công cuộc CNH, HĐH đất nớc,.

(70) chủ trơng của nhà nớc, điện phải đi trớc một bớc để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của sản xuất và đời sống. Sản lợng điện tăng còn gắn liền với việc chúng ta đa một số nhà máy có công suất lớn vào hoạt động nh Phú Mĩ, Phả Lại II, và một số nhµ m¸y thuû ®iÖn kh¸c. + Phân bón tăng 122,5%, tuy có giảm từ năm 2000 – 2002, sau đó tăng khá nhanh. Nguyên nhân là để phục vụ nhu cầu của sản xuất nông nghiệp và hạn chế nhËp khÈu ph©n bãn tõ bªn ngoµi./. III.Cñng cè : IV.Híng dÉn:. Ngµy:......./......../20..... TiÕt 70,71,72 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam. I.Môc tiªu Biểu đồ tròn: a. yªu cÇu : ThÓ hiÖn c¬ cÊu thµnh phÇn trong mét tæng thÓ cña 3 n¨m hoÆc 3 vùng, đồng thời cũng thể hiện quy mô của đối tợng cần trình bày. b. C¸c d¹ng: - Biểu đồ có một hènh tròn - Biểu đồ có từ 2 -3 hình tròn có bán kính bằng nhau hoặc khác nhau. - Biểu đồ cặp 2 nửa hình tròn ( thờng thể hiện 2 đối tợng đối lập nhau nh xuấu nhập khÈu) c. C¸ch vÏ: - Bớc 1: Xử lí số liệu ( nếu bảng số liệu là giá trị tuyệt đối), quy đổi tỉ lệ % ra độ gãc cña h×nh qu¹t - Bớc 2: Tính bán kính biểu đồ khi có giá trị tuyệt đối khác nhau ( bán kính biểu đồ chÝnh lµ thÓ hiÖn quy m«) - Bớc 3: Vẽ lần lợt từng số liệu theo đúng thứ tự số liệu xuất hiện trong bảng số liệu theo chiều kim đồng hồ. - Bớc 4: Ghi các số liệu vào biểu đồ có kèm theo đơn vị %, có kí hiệu để phân biệt, có tên biểu đồ, bảng chú giải. Lu ý dới mỗi biểu đồ tròn cần ghi năm hoặc vùng miền, nếu vẽ 2 – 3 biều đồ tròn thì tâm các vòng tròn thẳng hàng) - Bíc 5: Hoµn chØnh nhËn xÐt, ph©n tÝch ( nÕu cã) II.Néi dung: Bµi tËp ¸p dông: Bµi tËp: Cho BSL sau: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh trång trät theo gi¸ so s¸nh 1994 ph©n theo nhãm c©y trång cña níc ta (Đơn vị: tỉ đồng) N¨m Tæng sè Trong đó C©y LT. C©y CN. Rau ®Ëu C©u kh¸c. 1995. 66183.4. 42110.4. 12149.4. 4983.6. 6940.0. 2005. 107897.6. 63852.5. 25585.7. 8928.2. 9531.2. 1. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện qui mô và cơ cấu giá trị sản xuất của ngµnh trång trät theo b¶ng sè liÖu trªn? 2. NhËn xÐt?.

(71) 1. Vẽ biểu đồ: a. Xö lÝ sè liÖu: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh trång trät ph©n theo nhãm c©y trång ( §¬n vÞ %) N¨m. Tæng sè. Trong đó C©y LT C©y CN Rau ®Ëu C©u kh¸c. 1995. 100. 63.6. 18.4. 7.5. 10.5. 2005. 100. 59.2. 23.7. 8.3. 8.8. So sánh quy mô và bán kính biểu đồ So s¸nh quy m« gi¸ trÞ So s¸nh b¸n kÝnh biÓu đồ 1.0 1.0 1.6 1.3. 1995 2005 b. Vẽ biểu đồ. biểu đồ thể hiện qui mô và cơ cấu giá trị sản xuất cña ngµnh trång trät. 8.8% 8.3% 23.7%. C©y LT. C©y CN. Rau ®Ëu. Tên những nội dung còn thiếu điền vào biểu đồ trên ?. b. Vẽ biểu đồ. 59.2%. C©y kh¸c.

(72) biểu đồ thể hiện qui mô và cơ cấu giá trị sản xuất cña ngµnh trång trät. 8.8% 8.3% 23.7%. 59.2%. N¨m 2005 C©y LT. Nªu nhËn xÐt?. C©y CN. Rau ®Ëu. C©y kh¸c. 2. NhËn xÐt - Cơ cấu giá trị sản xuất của ngành trồng trọt năm 2005 có sự thay đổi so với năm 1995. + TØ träng cña nhãm c©y CN vµ rau ®Ëu t¨ng ( dÉn chøng) + TØ träng cña nhãm c©y LT vµ c¸c lo¹i c©y kh¸c gi¶m ( dÉn chøng) + Tuy nhiªn nhãm c©y LT vÉn chiÕm tØ träng cao nhÊt ( dÉn chøng)./. III.Cñng cè : IV.Híng dÉn:. Ngµy:......./......../20... TiÕt 73,74,75 Chuyên Đề trình địa lý kinh tế việt nam. I.Môc tiªu Biểu đồ miền: a. yêu cầu : Biểu đồ miền thực chất là biểu đồ cột chồng khi chiều rộng các cột đợc thu nhỏ thành đờng thẳng. Biểu đồ miền thể hiện đồng thời cả hai mặt cơ cấu và động thái phát triển của đối tợng qua nhiều thời điểm ( từ 4 năm trở lên) b. C¸c d¹ng:.

(73) - Biểu đồ miền theo giá trị tuyệt đối. ( ít sử dụng) - Biểu đồ miền theo giá trị tơng đối ( %) c. C¸ch vÏ: - Bớc 1: Xử lí số liệu ( nếu bảng số liệu là giá trị tuyệt đối) - Bớc 2: Kẻ khung hệ toạ độ, ở trục tung biểu thị từ 0 – 100%, trục hoành biểu thị thời gian năm đầu tiên nằm ở gốc toạ độ và đóng khung thành hình chữ nhật ( lu ý kho¶ng c¸ch n¨m trªn trôc hoµnh) - Bớc 3: Vẽ đờng ranh giới theo số liệu đã tính lần lợt từ dới lên trên ( đờng ranh giới sẽ chia biểu đồ thành các miền khác nhau, mỗi miền thể hiện một đối tợng địa lÝ) - Bớc 4: Ghi các số liệu vào đúng vị trí từng miền trong biểu đồ đã vẽ. Có kí hiệu để phân biệt mỗi miền, có tên biểu đồ, bảng chú giải. - Bíc 5: Hoµn chØnh nhËn xÐt, ph©n tÝch ( nÕu cã) II.Néi Dung Bµi tËp ¸p dông: Bµi tËp: Cho BSL sau C¬ cÊu vËn chuyÓn hµng ho¸ ph©n theo ngµnh vËn t¶i ë níc ta. Giai ®o¹n 1985 - 2005 ( đơn vị: %) N¨m §êng s¾t §êng bé §êng s«ng §êng biÓn 1985 7.6 58.3 29.2 4.9 1990. 4.4. 58.9. 30.2. 6.5. 1995. 5.2. 64.2. 23.0. 7.6. 2000 2005. 4.6 2.8. 63.8 66.9. 22.2 19.9. 9.4 10.4. 1. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện sự thay đổi cơ cấu hàng hoá vận chuyển ph©n theo lo¹i h×nh vËn t¶i giai ®o¹n 1985- 2005? 2. NhËn xÐt? 1. Vẽ biểu đồ. BIÓU §å C¥ CÊU HµNG HO¸ VËN CHUYÓN PH¢N THEO LO¹I HÌNH VËN T¶I N¦íC TA GIAI §O¹N 1985- 2005.

(74) 100. 4.9. 6.5. 29.2. 30.2. 7.6. 9.4. 10.4. 23. 22.2. 19.9. 64.2. 63.8. 66.9. 4.4. 5.2. 4.6. 1990. 1995. 2000. 90 80 70 60 50 40. 58.3. 30. 58.9. 20 10 0. 7.6 1985. §êNG §êNG §êNG Bé S¾T Tèm những nội dung còn thiếu điền vào biểu đồSễNG trªn?. 2.8 2005. §êNG BIÓN. BIÓU §å C¥ CÊU HµNG HO¸ VËN CHUYÓN PH¢N THEO LO¹I H×NH VËN T¶I N¦íC TA GIAI §O¹N 1985- 2005. %. 100. 4.9. 6.5. 29.2. 30.2. 7.6. 9.4. 10.4. 23. 22.2. 19.9. 64.2. 63.8. 66.9. 4.4. 5.2. 4.6. 1990. 1995. 2000. 90 80 70 60 50 40. 58.3. 30. 58.9. 20 10 0. 7.6 1985. 2.8. N¨m. 2005. §êNG §êNG §êNG Bé §êNG S¾T SÔNG BIÓN 2. NhËn xÐt: - Cơ cấu vận tải hàng hoá của các loại hình GTVT ở nớc ta luôn có sự biến động qua c¸c giai ®o¹n. Nhng nh×n chung giai ®o¹n tõ 1985 - 2005, c¬ cÊu vËn t¶i thay đổi theo chiều hớng sau:.

(75) Lo¹i h×nh vËn t¶i §êng s¾t §êng bé §êng s«ng §êng biÓn. Thay đổi tỉ trọng Gi¶m 4.8% T¨ng 8.6% Gi¶m 9.3% T¨ng 5.5%. III.Cñng cè IV.Híng dÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 76,77,78 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam. I.Môc tiªu Biểu đồ kết hợp: a. yêu cầu : Thể hiện động thái phát triển và tơng quan độ lớn giữa các đại lợng qua c¸c thêi ®iÓm b. C¸c d¹ng: - Biểu đồ kết hợp giữa cột và đờng (một đờng một cột hoặc một đờng hai cột) - Biểu đồ kết hợp giữa cột và tròn. c. C¸ch vÏ: - Biểu đồ cột đờng: + Bớc 1: Kẻ khung hệ toạ độ, hai trục tung với 2 trục đơn vị khác nhau, trục hoành biÓu thÞ thêi gian + Bíc 2: VÏ tõng cét lÇn lît theo thø tù b¶ng sè liÖu. + Bớc 3: Vẽ đờng biểu diễn, các điểm để nối đờng biểu diễn đặt ở giữa cột ( nếu biểu đồ chỉ có một cột) đặt ở giữa hai cột (nếu biểu đồ có hai cột) + Bớc 4: Ghi các số liệu vào biểu đồ đã vẽ. Có kí hiệu để phân biệt, có tên biểu đồ, b¶ng chó gi¶i. + Bíc 5: Hoµn chØnh nhËn xÐt, ph©n tÝch ( nÕu cã) II Néi Dung A.Bµi tËp ¸p dông: Bµi tËp: Cho BSL sau T×nh h×nh ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam giai ®o¹n 1990 - 2005 N¨m Kh¸ch du lÞch Doanh thu ( tỉ đồng) (ngh×n lît) 1990 1.250 65 1995 6.858 8.000 2000 13.430 17.400 2005 19.577 30.000 1. Vẽ biểu đồ kết hợp thể hiện tình hình phát triển du lịch giai ®o¹n 1990 - 2005?.

(76) 2. NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch nguyªn nh©n?. 1. Vẽ biểu đồ Biểu đồ thể hiện tình hình phát triển du lịch ở n íc ta giai ®o¹n 1990 - 2005. Ngh×n l ît. 25. 35000 30000 30000. 20. 19.577 25000. 15. 13.43. 20000. 17400 15000. 10 6.858 5. 10000. 8000 5000 1.25. 0. 65 1990. 0 1995. Kh¸ch du lÞch (ngh×n l ît). 2000. 2005. Doanh thu ( tỉ đồng).

(77) Tèn những nội dung còn thiếu điền vào biểu đồ trên?. Biểu đồ thể hiện tình hình phát triển du lịch ở n ớc ta giai ®o¹n 1990 - 2005. Tỉ đồng. Ngh×n l ît 25. 30000 19.577. 20. 35000 30000 25000. 15. 13.43. 20000. 17400 15000. 10 6.858. 10000. 8000. 5. 5000. 1.25 0. 65 1990. 0 1995. Kh¸ch du lÞch (ngh×n l ît). 2000. 2005. Doanh thu ( tỉ đồng). N¨m.

(78) NhËn xÐt: xem tµi liÖu - Biểu đồ cột tròn: + Bớc 1: Xử lí số liệu, thờng tổng của cột bằng 100%. Không có hệ trục toạ độ + Bớc 2: Vẽ biểu đồ cột trớc sau đó vẽ biểu đồ tròn. + Bớc 3: Ghi các số liệu vào biểu đồ đã vẽ. Có kí hiệu để phân biệt, có tên biểu đồ, b¶ng chó gi¶i. + Bíc 4: Hoµn chØnh nhËn xÐt, ph©n tÝch ( nÕu cã) Bµi tËp ¸p dông: ( xem tµi liÖu) B. Hớng dẫn học và khai thác atlat địa lí việt nam 1. Cỏch đọc Atlat địa lí - Nắm đợc nội dung yêu cầu cần đọc. - Nắm đợc mục đích, yêu cầu khi đọc Atlat để tìm kiếm và rút ra đợc những th«ng tin cÇn thiÕt. - Cần kết hợp với những kiến thức đó học để giải thích các hiện tợng địa lý đợc thể hiện trong bản đồ. - Đọc Atlat theo trình tự từ khái quát đến chi tiết . 2. Cỏc mức độ đọc Atlat địa lý - Mức độ 1 (đơn giản): HS chỉ cần đọc kĩ chú giải, tìm và xác định đối tợng trên bản đồ. - Mức độ 2: HS cần dựa vào màu sắc, kí hiệu, ớc hiệu để tìm ra những đặc điểm khụng thể hiện trực tiếp trên bản đồ - Mức độ 3: Cần phải kết hợp nhiều bản đồ và những kiến thức đó học để tìm ra kiến thức liên quan, đồng thời giải thích các hiện tợng địa lý đợc thể hiện trên Atlat. * C¸c bíc sö dông Atlat §Þa lý 1. T×m hiÓu cÊu trusc cña Atl¸t (Gåm nh÷ng trang nµo, môc nµo, s¾p xÕp ra sao) 2. Xem chú giải ở trang 1: để biết kí hiệu thể hiện trên bản đồ và cố gắng ghi nhớ các kí hiệu đú để tránh phải lật đi lật lại nhiều lần. Ví dụ: Nắm vững các kí hiệu, ớc hiệu của từng loại mỏ khi đọc bản đồ khoáng sản..

(79) - Biết sử dụng màu sắc khi đọc bản đồ khí hậu, địa hình,... - Biết sử dụng ớc hiệu khi đọc bản đồ nông nghiệp, ng nghiệp, công nghiệp... 3. Khai thác kiến thức từ các bản đồ - Thờng mỗi bản đồ kinh tế cứ từ 1- 3 biểu đồ thể hiện sự tăng giảm về giá trÞ tæng s¶n lîng, c¬ cÊu cña c¸c ngµnh kinh tÕ. V× vËy GV cÇn «n luyÖn cho HS kÜ năng dựa vào kí hiệu, ớc hiệu của bản đồ để tìm ra qui mô sản lợng, cơ cấu của các ngành(căn cứ chiều cao cỏc cột, độ lớn các hình trên, biểu đồ trên bản đồ, VD các trang 14, 15, 16, 17, 19, 20...).. 4. Chú ý khi trả lời câu hỏi khai thác Atlat địa lý: - Nội dung, mục đích của câu hỏi. - Trªn c¬ së néi dung cña c©u hái cÇn ph¶i xem ph¶i tr¶ lêi mét hay nhiÒu vấn đề từ đú xác định những trang bản đồ cần thiết trong Atlat. a. Dạng câu hỏi chỉ cần sử dụng một bản đồ: VÝ dô 1: Dùa vµo Atlat §Þa lý ViÖt Nam, h·y tr×nh bµy sù ph©n bè nguån tµi nguyªn kho¸ng s¶n cña níc ta?.

(80) VÝ dô 2: Dùa vµo Atlat §Þa lý ViÖt Nam: a. H·y kÓ tªn c¸c vïng cã diÖn tÝch trång c©y c«ng nghiÖp so víi tæng diÖn tích gieo trồng đó sử dụng ở các mc: trên 40%; từ 15% - 40% b. Nªu sù ph©n bè c¸c c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m..

(81) b. Dạng câu hỏi dạng nhiều bản đồ trong Atlat. * Những câu hỏi đánh giá tiềm năng (thế mạnh) để phát triển một ngành Ví dụ 1: Đánh giá tiềm năng để phát triển công nghiệp: Cần sử dụng nhiều bản đồ để khai thác nh: + Bản đồ địa hình để phân tích ảnh hởng của địa hình đến sự phân bố các cơ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp; + Sử dụng bản đồ khoáng sản để thấy đợc cơ sở nguyên liệu để phát triển c«ng nghiÖp nÆng; + Sử dụng bản đồ nông nghiệp để thấy đợc cơ sở nguyên liệu để phát triển c«ng nghiÖp chÕ biÕn. + Sử dụng bản đồ dân c để thấy đợc nguồn nhân lực và nguồn tiêu thụ để ph¸t triÓn c«ng nghiÖp... III. Bài tập địa lí Bµi tËp 1: Cho BSL sau:. DiÖn tÝch, s¶n lîng chÌ ë níc ta, giai ®o¹n 1990-2005 ChÌ N¨m.

(82) DiÖn tÝch( ngh×n ha). S¶n lîng ( ngh×n tÊn). 1990 60 ,0 145,1 1994 67,3 189,2 1997 78,6 235,0 2000 87,7 314,7 2003 116,3 448,6 2005 upload.123doc.net,4 534,2 1. Vẽ biểu đồ kết hợp thể hiện tình hình phát triển cây chè giai ®o¹n 1990 – 2005? 2. NhËn xÐt? 1. Vẽ biểu đồ - Vẽ biểu đồ kết hợp cột đờng. + Trục đơn vị y 0..20...140 nghìn ha, trục y’ 0..100...600 nghìn tấn. + Trôc x lµ n¨m. Chó ý kho¶ng c¸ch. 2. NhËn xÐt: - Trong giai đoạn 1990 – 2005 diện tích và sản lợngchè đều tăng, nhng tốc độ tăng không đều. + DiÖn tÝch t¨ng thªm 58 ngh×n ha ( 1,97 lÇn) + S¶n lîng t¨ng 398,1 ngh×n tÊn ( 2,44 lÇn) Bµi tËp 2: Cho BSL sau: c¬ cÊu GDP ph©n theo c¸c ngµnh kinh tÕ ë níc ta, giai ®o¹n 1986 - 2005 Ngµnh. ( TÝnh theo gi¸ trÞ thùc tÕ n¨m 1994) 1986 1988 1991 1996 2000. 2002. 2005. N«ng-l©m- 38.0 ng nghiÖp. 46.3. 40.5. 27.8. 24.5. 23.0. 21.0. C«ng 28.9 nghiÖp - x©y dùng DÞch vô 33.1. 24.0. 23.8. 29.7. 36.7. 38.5. 41.0. 29.7. 35.7. 42.5. 38.8. 38.5. 38.0. 1. Vẽ biểu đồ thể hiện sự thay đổi cơ cấu GDP phân theo các ngành kinh tế ë níc ta giai ®o¹n 1986-2005? 2. Nhận xét sự thay đổi đó? 1. Vẽ biểu đồ: - Biểu đồ miền, chú ý khoảng cách năm. 2. NhËn xÐt: - C¬ cÊu GDP ph©n theo c¸c ngµnh kinh tÕ ë níc ta cã sù chuyÓn biÕn theo chiÒu híng gi¶m dÇn tØ träng cña ngµnh n«ng-l©m-ng nghiÖp, t¨ng dÇn tØ träng cña ngµnh c«ng nghiÖp – x©y dùng vµ dÞch vô. - Tỉ trọng của ngành nông-lâm-ng nghiệp tăng dần cho đến năm 1988 do có những đổi mới của nhà nớc coi nông nghiệp là mặt trận hàng đầu và có những đổi mới vi mô trong sản xuất nông nghiệp ( khoán 10), sau đó giảm liên tục đến năm 2005. - Tỉ trọng của ngành công nghiệp - xây dựng giảm cho đến năm 1991, do cha kịp thích ứng khi chuyển sang cơ chế thị trờng và do những xáo động trong việc chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp, sau đó tăng liên tục. Năm 2005 đã vợt cả khu vùc dÞch vô. - Tỉ trọng của khu vực dịch vụ tăng trởng rất thất thờng giảm đến năm 1988, rồi tăng lên đến năm 1996 sau đó giảm liên tục đến năm 2005..

(83) III.Cñng cè : IV.Híng dÉn:. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 79,80,81 Chuyên Đề địa lý kinh tế việt nam. I.Môc tiªu - Học sinh vận dụng kĩ năng vẽ biểu đồ trong một số bài tập II.N«i dung Bµi tËp 1: Cho BSL sau: S¶n lîng thÞt c¸c lo¹i ë níc ta n¨m 1996 vµ n¨m 2005 (§¬n vÞ: ngh×n tÊn) Tæng sè Tr©u Bß Lîn Gia cÇm N¨m 1996 1412.3 49.3 70.1 1080.0 212.9 2005 2912.2 59.8 142.2 2288.3 321.9 1. Vẽ biểu đồ cơ cấu sản lợng thịt các loại ở nớc ta năm 1996 và 2005? 2. Nhận xét về sự thay đổi quy mô và cơ cấu sản lợng thịt các loại ở nớc ta trong 2 n¨m trªn? 1. Vẽ biểu đồ: a. Xö lÝ sè liÖu: C¬ cÊu c¸c lo¹i thÞt ë níc ta n¨m 1996 - 2005 ( §¬n vÞ %).

(84) N¨m. Tæng sè. Tr©u. Bß. Lîn. Gia cÇm. 1996. 100. 3.5. 5.0. 76.4. 15.1. 2005. 100. 2.1. 5.1. 81.4. 14.4. So sánh quy mô và bán kính biểu đồ So s¸nh quy m« gi¸ trÞ So s¸nh b¸n kÝnh biÓu đồ 1.0 1.0 2.06 1.43. 1996 2005 b. Vẽ biểu đồ: - Vẽ biểu đồ tròn: 2 biểu đồ có bán kính khác nhau.( đảm bảo yêu cầu) 2. NhËn xÐt: a. VÒ quy m«: - Sản lợng thịt các loại đều tăng: thịt trâu tăng 1,21 lần, thịt bò tăng 2,03 lần, thịt lîn t¨ng 2,12 lÇn, thÞt gia cÇm t¨ng 1,51 lÇn b. VÒ c¬ cÊu: - Tỉ trọng thịt các loại cũng có sự thay đổi: + ThÞt tr©u chiÕm tØ träng thÊp nhÊt vµ gi¶m 1,4 %. + ThÞt bß t¨ng 0,1% - ThÞt lîn chiÕm tØ träng lín nhÊt vµ t¨ng 5,0% + ThÞt gia cÇm gi¶m 0,7% c. S¶n lîng thÞt t¨ng lµ do: + Sù ph¸t triÓn cña ngµnh ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm. + Sù p.triÓn cña CNCB. + Møc sèng t¨ng nhu cÇu thÞt còng t¨ng nhanh + Tuy nhiÖn møc t¨ng s¶n lîng thÞt cßn chËm. + Sự thay đổi cơ cấu là do tốc độ tăng trởng không đều của sản lợng thịt các loại. Bµi tËp 2: Cho b¶ng sè liÖu sau ®©y: DiÖn tÝch rõng qua 1 sè n¨m: Tæng diÖn tÝch DiÖn tÝch rõng DiÖn tÝch rõng TØ lÖ che N¨m cã rõng ( triÖu tù nhiªn ( triÖu trång ( triÖu phñ ( %) ha) ha) ha) 1943 14.3 14.3 0 43.8 1976 11.1 11.0 0.1 3.8 1983 7.2 6.8 0.4 22.0 1990 9.2 8.4 0.8 27.8 2000 10.9 9.4 1.5 33.1 2005 12.4 9.5 2.9 37.7 1. Từ bảng số liệu trên hãy vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện tổng diện tích rừng, diÖn tÝch rõng tù nhiªn,diÖn tÝch rõng trång vµ tØ lÖ che phñ rõng ë níc ta tõ n¨m 1943-2003? 2. Nêu nhận xét về sự biến động diện tích các loại rừng ở nớc ta qua các năm. Bµi tËp 3: Cho b¶ng sè liÖu sau: Tốc độ tăng trởng diện tích, năng suất, sản lợng lúa bình qu©n ®Çu ngêi ë §ång b»ng s«ng Cöu Long ( đơn vị % - lấy năm 1985 = 100%).

(85) N¨m. 1985. 1990. 1995. 2000. 2005. DiÖn tÝch. 100. 114,6. 141,8. 175,3. 170. N¨ng suÊt. 100. 120,3. 131,8. 138,7. 164,9. S¶n lîng. 100. 138,2. 187,1. 243,5. 280,4. a. Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện tốc độ tăng trởng diện tích, năng suÊt, s¶n lîng lóa b×nh qu©n ®Çu ngêi ë §ång b»ng s«ng Cöu Long? b. NhËn xÐt? Bµi tËp 4. Dựa vào Atlat địa lý Việt Nam em hãy nêu các tuyến đờng bộ quan trọng, các cảng biÓn lín vµ c¸c s©n bay quèc tÕ?. Bµi tËp 5:.

(86) Dùa vµo Atlat §Þa lý ViÖt Nam h·y tr×nh bµy quy m« vµ c¬ cÊu nghiÖp ë 2 trung t©m c«ng nghiÖp Hµ Néi vµ Tp. HCM.. Bµi tËp 6 Dùa vµoAtlat §Þa lý VN, h·y kÓ tªn c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp quan träng, c¸c c¶ng biÓn vµ c¸c cöa khÈu quèc tÕ cña vïng BTB..

(87) III.Cñng cè IV.Híng dÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 82,83,84 C¸c nguån lùc ph¸t triÓn kinh tÕ. I.Môc tiªu.

(88) - Học sinh nắm đợc Vị trí, giới hạn và hình dạng lãnh thổ Việt Nam - Đánh giá những ảnh hởng của vị trí địa lí đối với tự nhiên, KT-XH và ANQP nớc ta - Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ,khã kh¨n ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ . II.Néi dung II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và trò Néi dung - Câu 1. Từ B --> N phần đất liền 1. Vị trí địa lí nớc ta kéo dài bao nhiêu độ ? Bao - Tọa độ địa lí: Lãnh thổ nớc ta kéo dài. nhiêu phút ? Từ đó suy ra nớc ta 23023’B – 8034’B = 14049’ (1650km). nằm trong đới khí hậu gì của bán --> Vậy nớc ta nằm trong đới khí hậu nhiệt đới cÇu nµo ? B¾c b¸n cÇu. Câu 2. Từ T --> Đ phần đất liền n- - Lãnh thổ nớc ta mở rộng: 109024’Đ – ớc ta mở rộng bao nhiêu độ ? Bao 102010’Đ = 7014’ . nhiêu phút ? Từ đó suy ra nớc ta --> Kinh tuyÕn 1050§ ®i qua gi÷a l·nh thæ --> n»m trong mói giê thø mÊy (theo Níc ta n»m trong mói giê sè 7 theo giê GMT. giê GMT) Câu 3. Hãy đánh giá những ảnh 2.Những ảnh hởng của vị trí địa lí đối với tự hởng của vị trí địa lí đối với tự nhiªn, KT-XH vµ ANQP níc ta nhiªn, KT-XH vµ ANQP níc ta. *ThuËn lîi - §èi víi tù nhiªn: + Với khí hậu: Quy định tính chất nhiệt đới ẩm giã mïa... + Víi sinh vËt: Phong phó, ®a d¹ng; xanh tèt quanh n¨m... + Víi kho¸ng s¶n: Mang l¹i sù giµu cã vÒ tµi nguyªn kho¸ng s¶n nh.. + Víi c¶nh quan: T¹o nªn sù ph©n ho¸ ®a d¹ng gi÷a (...)... - §èi víi KT-XH: + Với xã hội: Nhiều dân tộc; tơng đồng về văn ho¸; giao lu thuËn lîi. + Với kinh tế: Nằm trong vùng kinh tế sôi động (...); nằm trên đờng hàng hải quốc tế --> Thuận lîi giao th¬ng... - §èi víi QPAN: Do cã vÞ trÝ kinh tÕ quan träng vµ vïng biÓn réng lín nªn níc ta cã mét vị trí địa lý chính trị và quân sự đặc biệt quan träng... * Khã kh¨n + Thiªn tai: Níc ta n»m trong vïng cã nhiÒu thiªn tai nh (lò lôt, giã b·o, h¹n h¸n...) - L·nh thæ kÐo dµi theo chiÒu b¾c- Nam nªn giao th«ng xuyªn viÖt khã kh¨n. - §êng biªn giíi dµi,viÖc b¶o vÖ chñ quyÒn phải đề cao. C©u 4. H×nh d¹ng l·nh thæ níc ta 3. H×nh d¹ng l·nh thæ níc ta cã ¶nh hëng có ảnh hởng nh thế nào đối với tự đối với tự nhiên và GTVT nhiªn vµ GTVT ? - H×nh d¹ng kÐo dµi - hÑp ngang --> ¶nh hëng - Với tự nhiên: Mang đến sự phân hoá đa dạng (...). Trong đó có nhiều cảnh quan độc đáo... - Víi GTVT: H×nh d¹ng l·nh thæ kÕt hîp víi địa hình gây ra nhiều khó khăn cho GTVT. Ví dô... 4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ,khã kh¨n ¶nh C©u 5. Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi hëng tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ,khã kh¨n ¶nh hëng tíi sù ph¸t a .Tài nguyên đất.

(89) triÓn kinh tÕ .. - Cần có biện pháp gì để sử dông ,khai th¸c hîp lÝ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn?. C©u 5. Cho h×nh 24.1 (Trang 87), tÝnh kho¶ng c¸ch (km) tõ Hµ Néi đến Ma-ni-la, Ban-đa Xê-ri Bê-. - 8 triệu ha đất nông nghiệp - đất phù sa ở đồng bằng màu mỡ thích hợp trång lóa c©y thùc phÈm ,c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy. - §Êt fe ra lÝt ë trung du miÒn nói thÝch hîp trång c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy ,ng¾n ngµy.c©y ăn quả đồng cỏ chăn nuôi ,trồng rừng. b.Tµi nguyªn khÝ hËu * ThuËn lîi - Nhiệt đới gió mùa ẩm - Nhiệt độ trung bình 220c- 270c - Tổng nhiệt độ trung bình 8000- 100000c - Lîng ma trung b×nh 1.500 mm/N - §é Èn 80% - Sè giê n¾ng 1.200 giê/N¨m => Chế độ nhiệt ma thuận lợi để phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đói quanh năm khả năng xen canh ,tăng vụ lớn ,trồng đợc các loại cây công nhiệt đới có giá trị kinh tế cao . - KhÝ hËu ph©n hãa theo chiÒu b¾c nam. - Khí hậu phân hóa theo độ cao. * khã kh¨n - Thiªn tai ,b·o lôt - H¹n h¸n ,nÊm mèc dÞch bÖnh lµm ¶nh hëng đến sản xuất nông nghiệp - khai th¸c h¶i s¶n gÆp khã kh¨n trong mïa ma b·o. C.Tµi nguyªn níc - Mật độ sông ngòi dày đặc(0.6 Km/km2) cứ 2km cã mét cöa s«ng - Tæng lîng níc phong phó =>Nguån thñy n¨ng phong phó 30 triÖu KWh ®iÖn - M¹ch níc ngÇm dåi dµo. *H¹n chÕ : - Ma ph©n hãa theo mïa -.>thiÕu níc ,thõa níc - Thñy chÕ thÊt thêng- >khã kh¨n cho giao th«ng,thñy ®iÖn ,thñy lîi. - Nguån níc « nhiÔm . d.Tµi nguyªn sinh vËt - Phong phó : - 7000 loµi thùc vËt bËc cao 800 loµi thÊp 275 loµi thó ,200loµi c©y trång - h¬n 2000 loµi c¸(70 loµi t«m ,50 loµi c¸ 617 loµi rong biÓn * H¹n chÕ: - DiÖn tÝch rõng thu hÑp do khai th¸c bõa b·i - §éng vËt quý hiÕm cã nguy c¬ tuyÖt chñng. ® Tµi nguyªn kho¸ng s¶n - Kho¸ng s¶n ®a d¹ng víi80 lo¹ivµ h¬n3.500 má - Có đủ các khoáng sản ( ví dụ minh họa) 5.Sö dông ,khai th¸c hîp lÝ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn + Cã chiÕn lîc sö dông nguån TNTN + ChÊp hµnh nghiªm luËt ph¸p cña nhµ níc vÒ tµi nguyªn ,m«i trêng + phát triển kinh tế ,thu hút lao động giải quyết.

(90) ga-oan, Xin-ga-po vµ B¨ng Cèc. Bµi nµy cã thÓ yªu cÇu sö dông Atlat Địa lí Việt Nam để tính.. viÖc lµm. 6 . Theo H24.1SGK: 1cm bản đồ = 300 km thực địa --> Theo đờng thẳng: -Hµ Néi --> Ma-ni-la = 5,4cm x 300 = 1620km - Hµ Néi --> Ban-®a Xª-ri Bª-ga-oan = 6,4cm x 300 = 1920km - Hµ Néi --> Xi-ga-po = 6,9cm x 300 = 2070km - Hµ Néi --> B¨ng Cèc = 3,2cm x 300 = 960km (GVHD c¸ch tÝnh cô thÓ. T¬ng tù nh vËy khi tÝnh trong Atlal. III.Cñng cè IV. Híng dÉn. Ngµy:......./......../20...... TiÕt 85,86,87, §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I. Môc tiªu: - Học sinh cần hiểu đợc ý nghiã vị trí địa lí .Một số thế mạnh và khó khăn củađiều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đặc điểm dân c xã hội của vùng, hiểu sâu hơn sự khác biệt giữa hai tiểu vùng Tây Bắc và Đông Bắc đánh giá trình độ phát triÓn gi÷a hai tiÓu vïng vµ tÇm qua träng cña c¸c gi¶i ph¸p, b¶o vÖ m«i trêng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Vïng KT trung du vµ miÒn nói I. Vïng KT trung du vµ miÒn nói b¾c bé b¾c bé 1VÞ trÝ -VÞ trÝ. - D©n c. - DiÖn tÝch:100965 km2 - D©n sè 11,5triÖu ngêi =>VÞ trÝ cña vïng trung du vïng nói B¾c Bé cã điều kiện giao lu kinh tế xã hội với đồng b¾ng«ng Hång,B¾c trung Bé víi c¸c tØnh phÝa Nam Trung Quèc vµ thîng lµo 2.D©n c - Vùng là địa bàn c trú của nhiều dân tộc ít ngời chính:thái mờng dao... - §êi sèng lµ mét bé phËn d©n c vÉn cßn nhiÒu khó khăn, nhng đang đợc cải thiện 3. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ a. c«ng nghiÖp - NhiÖt ®iÖn u«ng bÝ -Thuû ®iÖn. - Hoµ B×nh s«ng -S¬n La §µ Na Hang / s«ng g©m. -Ph¸t triÓn. - C«ng nghiÖp nhÑ - C«ng nghiÖp chÕ biÕn. - T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.

(91) - Thñ c«ng mü nghÖ b. N«ng nghiÖp - Lóa lµ c©y l¬ng thùc chÝnh trång chñ yÕu ë một số cánh đồng giữa núi - Khí hậu nhiệt đới ẩm có mùa đông lạnh thích hîp trång c©y c«ng nghiÖp cËn nhiÖn vµ c©y «n đới phát triển - NghÒ rõng ph¸t triÓn - ch¨n nu«i ; tr©u chiÕm tØ träng lín nhÊt c¶ níc ta (7,3%). Trung du vµ miÒn nói b¾c bé cã tµi nguyªn nµo quan träng cho sù PTKT -XH ? T¹i sao trung du lµ địa bàn đông dăn và KTPT cao h¬n miÒn nói b¾c bé?. c. DÞch vô - C¸c cöa khÈu quèc tÕ quan träng: Mãng C¸i, H÷u NghÞ, Lµo Cai,T©y Trang . - Hoạt động du lịch là thế mạnh kinh tế của vïng. §¨c biÖt lµ vÞnh H¹ Long . 4.C¸c trung t©m kinh tÕ - C¸c thµnh phè cã vÞ trÝ quan träng: - Th¸i Nguyªn - ViÖt Tr× - L¹ng S¬n - H¹ Long C©u hái1: Trung du vµ miÒn nói b¾c bé cã tµi nguyªn nµo quan träng cho sù PTKT -XH ? T¹i sao trung du là địa bàn đông dăn và KTPT cao hơn miền nói b¾c bé? Trung du vµ miÒn nói b¾c bé cã tµi nguyªn nµo quan träng cho sù PTKT -XH . - Khoáng sản : Than đá,sắt, chì, kẽm, thiếc, bô xít, A pa tít (đông bắc), đồng, niken (tây bắc) - Thuû ®iÖn: Th¸c Bµ, tuyªn Quang, Hoµ B×nh, S¬n la, - §Êt: ThÝch hîp víi lo¹i c©y c«ng nghiÖp, dîc liệu, rau quả ôn đới(đông Bắc) , Trồng cây công nghiệp lâu năm, đồng cỏ chăn nuôi gia sóc lín (t©y B¾c). - Du lÞch sinh th¸i ( Sa Pa, hå Ba BÓ), du lÞch biÓn(H¹ Long) Tại sao trung du là địa bàn đông dăn và KTPT cao h¬n miÒn nói b¾c bé? Trung du có dân c đông và KTPT cao hơn miền nói b¾c bé lµ nhê §KTN thuËn lîi h¬n nh: -Nhiều đất trồng fe ralit thích hợp cho cây công nghiÖp l©u n¨m, trång cá ch¨n nu«i gia sóc lớn khi đó đất miờn núi có độ dốc lớn, ít màu mỡ - Thời tiết có mùa đông lạnh nhng ít sơng giá h¬n miÒn nói thuËn lîi cho viÖc PT c©y rau cËn nhiệt đới và ôn đới - NhiÒu kho¸ng s¶n PTCN khai kho¸ng, luyÖn kim : Nhµ m¸y luyÖn kim Th¸i nguyªn vïng khai th¸c than ph¶ l¹i, u«ng bÝ - Nguån thuû n¨ng lín víi c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn hoµ b×nh ,th¸cbµ.

(92) III.Cñng cè IV. Híng dÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 88,89,90 §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I. Môc tiªu: Học sinh hiểu đợc tình hình phát triển kinh tế ở đồng bằng sông Hång trong c¬ cÊu GDP, n«ng nghiÖp vÉn cßn chiÕm tØ träng cao, nhng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®ang chuyÓn biÕn tÝch cùc Thấy đợc vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc đang có tác động mạnh đến sản xuất và đời sống nhân dân. thành phố Hà Nội, Hải Phòng là hai trung tâm kinh tế lớn và quan trong của vùng đồng b»ng s«ng Hång . II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và Néi dung trß - Vùng đồng bằng sông II Vùng đồng bằng sông Hồng Hång 1. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ - Vị trí địa lí và giới hạn - Đồng bằng sông Hồng gồm đồng bằng châu thổ, dải đất rìa trung du và vịnh Bắc Bộ - Cã vÞ trÝ thuËn lîi trong giao lu kinh tÕ- x· héi víi c¸c vïng trong níc 2.§iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. - §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ *§iÒu kiÖn tù nhiªn tµi nguyªn thiªn nhiªn. + ThuËn lîi : - Sông Hồng bồi đắp phù sa màu mỡ,cung cấp nớc tới tiªu - Khí hậu nhiệt đới ẩm có mùa đông lạnh thuận lợi cho PT vụ đông thành vụ sản xuất chính - Có nhiều loại đất . Đất phù sa có giá trị cao PT nông nghiÖp - Khoáng sản có giá trị: mỏ đá xét cao lanh, than nâu, khÝ tù nhiªn - Có tiềm năng lớn về du lịch biển $ và đánh bắt nuôi trång thuû s¶n + Khã kh¨n: - Diện tích đất lầy thụt, mặn,phèn - Đất ngoài đê bị bạc màu. 3.§Æc ®iÓm d©n c vµ x· héi - §Æc ®iÓm d©n c vµ x· - là vùng đông dân c nhất nớc ta héi - mật độ dân số cao nhất - Hoạt động du lịch là thế mạnh của vùng - Trình độ PT dân c khá cao - Kết cấu hoàn thiện nông thôn đang đợc hoàn thiện , một số đo thị văn hoá hình thành lâu đời 4. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - T×nh h×nh ph¸t triÓn a. C«ng nghiÖp kinh tÕ * tØ träng c«ng nghiÖp - Khu vùc c«ng nghiÖp t¨ng m¹nh vÒ gi¸ trÞ vµ tØ träng trong c¬ cÊu GDP cña vïng - PhÇn lín gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp tËp trung ë Hµ Néi vµ H¶i Phßng ..

(93) b. N«ng nghiÖp - Năng xuất lúa đạt cao nhất cả nớc do trình độ thâm canh t¨ng n¨ng xuÊt t¨ng vô -Vụ đông trở thành vụ sản xuất chính có cơ cấu cây trång ®a d¹ng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao - Ch¨n nu«i ph¸t triÓn: nu«i trång thuû s¶n, lîn, bß s÷a c. DÞch vô - Giao thông vận tải phát triển đờng sắt, bộ, sông, biển - Du lÞch cã tiÒm n¨ng lín vÒ sinh th¸i, v¨n ho¸ - lÞch sö Hµ Néi, H¶i Phßng lµ hai trung t©m du lÞch 5. C¸c trung t©m kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ träng ®iÓm b¾c bé C¸c trung t©m kinh tÕ vµ a. C¸c trung t©m kinh tÕ vïng kinh tÕ träng ®iÓm Hµ Néi H¶i Phßng lµ hai trung t©m kinh tÕ lín nhÊt b¾c bé b. vïng kinh tÕ träng ®iÓm - gåm 8 tØnh vµ thµnh phè C©u hái1: đất nông nghiệp = Bq đất nông nghiệp (ha/ngời) Sè d©n t¬ng øng (C¶ níc 0,12ha/ngêi §ång b»ng s«ng Hång : 0,05ha/ngêi) c¸ch vÏ:. * Nhận xét:Bình quân đất nông nghiệp thấp sovới cả níc điều đó chứng minh mật độ dân số đông, tha, quỹ đất nhiÒu, Ýt sù ¶nh hëng tíi lÜnh vùc ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi - Häc bµi hoµn thµnh bµi tËp sè 3(tr75) 2. (4®iÓm)Dùa vµo b¶ng sè liÖu díi ®©y: a,vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện tốc độ tăng trởng dân số, - Dùa vµo b¶ng sè liÖu vÏ s¶n lîng l¬ng thùc vµ b×nh qu©n l¬ng thùc theo ®Çu ngêi biểu đồ thích hợp thể của đồng bằng ? hiện tốc độ tăng trởng d©n sè, s¶n lîng l¬ng TiªuchÝ 1995 1998 2000 2002 thùc vµ b×nh qu©n l¬ng DS 100 103.5 105.6 108.2 thùc theo ®Çu ngêi cña SLLT 100 117.7 128.6 131.1 đồng bằng BQLT/Ngêi 100 113.8 121.8 121.2 b,NhËn xÐt vÒ sù gia t¨ng d©n sè vµ s¶n lîng l¬ng thùc ë đồng bằng sông Hồng.

(94) NhËn xÐt : -Sù gia t¨ng d©n sè so n¨m 1995(100% )qua c¸c n¨m 1998,2000,2002, mçi n¨m t¨ng thªm b×nh qu©n kho¶ng 1,2%trong khi đó sản lợng lơng thực cũng qua các năm trªn b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng thªm 4,4% vµ b×nh qu©n l¬nhg thùc ®Çu ngêi t¨ng 3% -Sản lợng lơng thực so với dân số đã tăng thêm gấp 3,8 lần trong cùng một thời gian . Điều này đã khẳng định nh÷ng thµnh tùu to lín cña c«ng t¸c d©n sè , kÕ ho¹ch hoá gia đình và chính sách kinh tế nớc ta ở đồng bằng sông hồng trong thời kì đổi mới . iii.Cñng cè iV. Híng dÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 91,92,93 §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I.Môc tiªu - Học sinh nắm vững và đánh giá vị trí, hình dậng lãnh thổ đắc điểm những điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, đặc điểm dân c xã hội vùng bắc trung bộ. - Học sinh cần hiểu rõ đợc so với các vũng kinh tế trong nớc ,Bắc Trung Bộ (BTB) tuy còn nhiều khó khăn nhng có triển vọng lớn để phát triển kinh tế- xã hội II. Nội Dung: Hoạt động của thầy và Néi dung trß IiI. Vïng B¾c trung bé - GV: Treo bản đồ tự 1. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ nhiªn cña vïng (BTB) a. đặc điểm + Em quan s¸t h×nh - Giíi h¹n l·nh thæ tõ d·y tam ®iÖp ->B¹ch M· . 23.1đối chiếu trên bản đồ xác định giới hạn vïng BTB? - PhÝa B¾c, §«ng,T©y, b. ý NghÜa: Nam gi¸p...? - Lµ cÇu nèi gi÷a b¾c bé víi c¸c vïng phÝa Nam - Cho biÕt ý nghÜa vÞ trÝ - Cöa ngâ víi c¸c níc tiÓu vïng s«ng mª c«ng ra biÓn cña vïng? (Ngã t đờng Bắc- Nam; §«ng- T©y ) - Gv: (më réng) + C¸c níc tiÓu vïng s«ng Mª C«ng :Lµo,.

(95) Th¸i vµ Mi an ma. + Vị trí ngã t đờng của vïng më ra triÓn väng vµ kh¶ n¨ng hîp t¸c, giao lu kinh tÕ v¨n ho¸ gi÷a c¸c níc . + Đờng số 9 đợc trọn là một trong con đờng xuyªn ASEAN: + Lao b¶o trë thµnh khu vùc träng ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th¬ng m¹i. 2. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn - §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ a. §iÒu kiÖn tù nhiªn : tµi nguyªn thiªn nhiªn. - D¶i trêng S¬n B¾c ¶nh hởng nh thế nào đến khí hËu B¾c Trung Bé? - §Þa h×nh cña vïng cã g× nổi bật Đặc điểm đó mang l¹i thuËn lîi vµ khã kh¨n nh thÕ nµo? - H·y nªu c¸c lo¹i.Thiªn tai thêng x¶y ra ë B¾c Trung bé ? - Dùa vµo H23.1-H23.2 h·y so s¸nh tiÒm Tµi nguyªn kho¸ng s¶n phÝa B¾c vµ phÝa Nam d·y hoµnh s¬n ? => Gv: ChuÈn kiÕn thøc * Tìm hiểu đặc điểm dân c x· héi. - D¶i trêng s¬n B¾c cã ¶nh hëng s©u s¾c tíi khÝ hËu cña vùng . sờn đón gió mùa đông Bắc gây ma lớn, đón bão gây hiệu ứng phơn tây Nam gây nhiệt độ cao, khô nóng kÐo dµi mïa hÌ . - §Þa h×nh thÓ hiÖn râ sù ph©n ho¸ tõ §«ng -> T©y (+Tây miền núi, đồi, gò . đồng bằng hẹp ở giữa . Đông lµ ®i¹ h×nh ven biÓn +ThuËn lîi: PT ®a d¹ng nghÒ rõng , ch¨n nu«i, s¶n xuÊt + Khó Khăn: Lơng thực kinh tế biển , đồng bằng hẹp, ít mµu mì .. - Vùng là địa bàn xảy ra thiên tai rất nặng nề. + B·o lôt, giã lµo, lò quÐt, c¸t lÊn, c¸t bay, h¹n..... + G©y khã kh¨n giao th«ng cung cÊp níc nguy c¬ ch¸y rõng cao . b.Tµi nguyªn: Rõng ,kho¸ng s¶n tËp trung ë phÝa B¾c d·y Hoµnh S¬n. - Tµi nguyªn du lÞch ph¸t triÓn.. 3. §Æc ®iÓm d©n c x· héi - §Þa bµn c tró 25 d©n téc - Dân c dân tộc và hoạt đông kinh tế có sự khác biệt phÝa §«ng vµ phÝa T©y cña vïng. - §êi sèng nh©n d©n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. 4 t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - T×m hiÓu t×nh h×nh ph¸t a. n«ng nghiÖp triÓn kinh tÕ. - S¶n xuÊt l¬ng thùc kÐm ph¸t triÓn ,hiÖn ®ang t¨ng c¬ng ®Çu t th©m canh t¨ng n¨ng suÊt . - Ph¸t triÓn ch¨n nu«i Tr©u , Bß nu«i trång khai th¸c thuû s¶n - ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy , nghÒ rõng (theo híng n«ng l©m kÕt hîp). b. c«ng nghiÖp - Giá trị sản xuất công nghiệp từ 1995 đến 2004 tăng rõ rÖt - C«ng nghiÖp khai th¸c kho¸ng s¶n vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng lµ ngµnh cã thÕ m¹nh ë BTB c. DÞch vô - HÖ thèng giao th«ng vËn t¶i cã ý nghÜa kinh tÕ vµ quèc phòng đối với toàn vùng và cả nớc . - Có nhiều thế mạnh để phát triển du lịch - C¸c trung t©m kinh tÕ 5. C¸c trung t©m kinh tÕ.

(96) cña vïng - Thanh Ho¸ ,Vinh ,HuÕ lµ c¸c trung t©m kinh tÕ quan - Xác định trên bản đồ träng cña vïng. KT nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu cña c¸c thµnh phè trung t©m kinh tÕ quan träng. III. Cñng cè IV.Híng dÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 94,95,96 §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I.Môc tiªu - Häc sinh kh¾c s©u sù hiÓu biÕt qua c¸c bµi häc vÒ vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé (DHNTB) lµ nhÞp cÇu nèi gi÷a b¾c trung bé víi §«ng Nam Bé. Gi÷a T©y Nguyªn với biển đông, là vùng có quần đảoTrờng Sa và Hoàng Sa thuộc chủ quyền của đất níc. - HiÓu râ sù ®a d¹ng vµ phong phó cña c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiên, tạo ra thế mạnh để phát triển kinh tế đặc biệt là kinh tế biển. - Cần nắm vững đợc các tiềm năng lớn về kinh tế qua cơ cấu kinh tế của vùng duyªn h¶i Nam trung Bé.NhËn thøc râ vÒ sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trong kinh tÕ vµ x· héi cña vïng .ThÊy râ vai trß cña vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn trung ®ang t¸c động tới sự tăng trởng và phát triển kinh tế ở Duyên Hải Nam Trung Bộ (DHNTB) II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và Néi dung trß - Tìm hiểu vị trí địa lí và IV. Vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ giíi h¹n l·nh thæ . 1. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ + Víi vÞ trÝ trung gian - Một giải đất nhỏ hẹp b¶n lÒ vïng cã ý nghÜa - Là cầu nối giữa Bắc Trung Bộ với đông Nam Bộ, giữ nh thế nào đối với kinh Tây nguyên với biển đông. tÕ vµ an ninh quèc - Cã ý nghÜa chiÕn lîc vÒ giao lu kinh tÕ gi÷a B¾cphßng? Nam ; Đông - Tây .đắc biệt vè an ninh quốc phòng (có 2 - T×m hiÓu ®iÒu kiÖn tù quần đảo Trờng Sa- Hoàng Sa) nhiªn vµ tµi nguyªn 2. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tai nguyªn thiªn nhiªn thiªn nhiªn. - §Þa h×nh : §«ng: §B hÑp bÞ nhiÒu d·y nói ®©m ngang ra biÓn . Tây : núi, đồi gò Bê biÓn : khóc khöu - CH: Tại sao vấn đề bảo NhiÒu vòng vÞnh. vÖ vµ ph¸t triÓn rõng cã - KhÝ hËu kh« h¹n nhÊt c¶ níc. tầm quan trọng đặc biệt đối với tỉnh Nam Trung Bé? (đặc biệt đối với khí - Vùng có thế mạnh đặc biệt về kinh tế biển và du lịch. hËu, hiÖn tîng sa m¹c - Thiªn nhiªn g©y thiÖt h¹i lín . ho¸....) - GV: HiÖn tîng sa m¹c ho¸ ven biÓn ninh thuËn - HiÖn tîng sa m¹c ho¸ ®ang cã su híng më réng c¸t, níc mÆn do t¸c dông cña thuû triÒu vµ giã b·o x©m lÊn.

(97) - Tìm hiểu đặc điểm dân c vµ x· héi . 3. §Æc ®iÓm d©n c vµ x· héi - Dân c: hoạt động kinh tế có sự khác biệt giữa phía Tây vµ PhÝa §«ng . - §êi sèng cÊc d©n téc c tró vïng nói phÝa T©y cßn nghÌo khã kh¨n - Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n: Phè cæ héi An vµ di tÝch - Tìm hiểu đặc điểm tình Mỹ Sơn. h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. 4. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ a.N«ng nghiÖp - Ng nghiÖp vµ ch¨n nu«i bß lµ thÕ m¹nh cña vïng. + Ng nghiệp gồm nuôi trồng đánh bắt thuỷ sản, chiếm 27,4% gi¸ trÞ thuû s¶n khai th¸c c¶ níc. + ch¨n nu«i bß ph¸t triÓn vïng nói phÝa T©y. - S¶n xuÊt l¬ng thùc kÕm , b×nh qu©n ®Çu ngêi thÊp h¬n c¶ níc - Thiªn tai lµ khã kh¨n lín trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - NghÒ lµm muèi chÕ biÕn thuû s¶n ph¸t triÓn. b. C«ng nghiÖp: - S¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn chiÕm mét tØ träng nhá. - Tốc độ tăng trởng khá cao. - C«ng nghiÖp c¬ khÝ chÕ biÕn n«ng thùc phÈm khai th¸c kh¸ ph¸t triÓn . c.DÞch vô. - Du lÞch lµ thÕ m¹nh cña vïng cã nhiÒu b·i biÓn næ - C¸c trung t©m kinh tÕ tiÕng vµ cã c¸c quÇn thÓ di s¶n v¨n ho¸. vµ vïng kinh tÕ träng 5. C¸c trung t©m kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ träng ®iÓm ®iÓm - Vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn trung cã tÇm quan träng kh«ng chØ víi vïng Duyªn H¶i NTB mµ c¶ víi B¾c Trung Bé vµ T©y Nguyªn. III. Cñng cè Bµi tËp 2 a. Học sinh đọc yêu cầu của bài b. GV: Híng dÉn häc sinh tÝnh tØ träng %vÒ s¶n lîng vµ gi¸ trÞ s¶n xuÊt thuû s¶n cña tõng vïngvµ toµn vïng DHNTB VD: c¸ch tÝnh % sè liÖu mét vïng x 100 Toµn vïng 38,8 x 100 * Thuû s¶n nu«i trång B¾c trung bé = = 58,43 (38,8 + 27,6) * lËp b¶ng sè liÖu: S¶n lîng thuû s¶n ë B¾c Trung Bé vµ Duyªn H¶i Nam Trung Bé. Thuû s¶n nu«i trång Thuû s¶n khai th¸c. Toµn vïng DHNTB 100% 100%. B¾c Trung Bé 58,43. Duyªn H¶i Nam Trung Bé 41,57. 23,75. 76,25. c. So s¸nh s¶n lîng thuû s¶n nu«i trång vµ khai th¸c cña 2 vïng BTB vµ NTB ( +B¾c Trung Bé Nu«i trång thuû s¶n nhiÒu h¬n DHNTB +Nam Trung Bé khai th¸c nhiÒu h¬n h¼n B¾c Trung Bé ) d. Gi¶i thÝch sù kh¸c biÖt gi÷a hai vïng ( +TiÒm n¨ng kinh tÕ DHNTB > BTB.

(98) + DHNTB có một truyền thống nuôi trồng và đánh bắt thuỷ sản có lợi thế: Vïng níc tråi trªn biÓn vïng cùc nam Trung Bé cã n¨ng xuÊt sinh häc -> nhiÒu c¸) IV.Híng dÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 97,98,99 §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I.Môc tiªu Häc sinh hiÓu T©y Nguyªn cã vÞ trÝ quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· hội, an ninh quốc phòng của nớc ta.Thấy đợc vùng có tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên và nhân văn để phát triển kinh tế-xã hội. - HiÓu râ T©y nguyªn lµ vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ xuÊt khÈu lín nhÊt cña c¶ níc.T©y Nguyªn ph¸t triÓn kh¸ toµn diÖn vÒ kinh tÕ nhê thµnh tùu vµo c«ng cuéc đổi mới . cơ cấu kinh tế đang chuyển dịch theo hớng công nghiệp hoá. Nông, lâm nghiÖp cã sù chuyÓn biÕn theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸. TØ träng c«ng nghiÖp ho¸ vµ dÞch vô t¨ng dÇn. - Nắm vững đợc vai trò trung tâm kinh tế của vùng của một số thành phố nh: Pl©y Ku, Bu«n Ma Thu«t, §µ L¹t II. Nội dung Hoạt động của thầy và Néi dung trß - Tìm hiểu vị trí địa lí V. Vïng T©y Nguyªn giíi h¹n l·nh thæ . 1. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ - CH: VËy vïng cã - Lµ vïng duy nhÊt kh«ng gi¸p biÓn thuËn lîi vµ khã kh¨n g× - VÞ trÝ chiÕn lîc quan träng vÒ kinh tÕ an ninh quèc đối với sự phát triển kinh phòng tÕ -x· héi ,quèc phßng? - VÞ trÝ cÇu nèi gi÷a ViÖt Nam víi lµo vµ c¨m pu chia - GV: më réng ( Một nhà quận sự đã nói " Làm chủ đợc Tây Nguyên là làm chủ đợc bán đảo đông dơng " với vÞ trÝ ng· ba biªn giíi gi÷a ba níc ®em l¹i cho tây Nguyên lợi thế về độ cao phía nam bán đảo Đông Dơng kiểm soát đợc toàn vùng lân cận . - ë ViÖt Nam, t©y nguyên là một địa bàn vô cùng quan trọng đặc biệt lµ n¬i më mµn cho chiÕn dịch Hồ Chí Minh đại th¾ng 4/1975 kÕt thóc th¾ng lîi gi¶i phãng hoµn toµn miÒn Nam ...) - T×m hiÓu ®iÒu kiÖn tù thiªn nhiªn vµ tµi nguyªn 2. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn thiªn nhiªn. - §Þa h×nh c¸c cao nguyªn ba dan xÕp tÇng, ®Çu nguån - Trong x©y dùng kinh.

(99) tÕ T©y Nguyªn cã nh÷ng khã kh¨n g×. biÖn ph¸p kh¾c phôc? C¸c nhãm ®a ra kÕt qu¶ nhËn xÐt lÉn nhau - GV: chuÈn kiÕn thøc. c¸c dßng s«ng - Khí hậu nhiệt đới cận xích đạo có mùa khô dài khác biÖt .Cao nguyªn khÝ hËu ®iÒu hoµ m¸t mÎ *ThuËn lîi -Diện tích đất ba dan rất lớn Rõng chiÕm DT lín - Nguån thuû n¨ng dåi dµo - Kho¸ng s¶n tr÷ lîng lín - Du lÞch sinh th¸i cã tiÒm n¨ng * Khã kh¨n mïa kh« thiÕu níc hay x¶y ra ch¸y rõng + Chặt phả rừng gây xói mòn thoái hoá đất - Tìm hiểu đặc điểm dân + Săn bắn bừa bãi => môi trờng rừng suy thoái * BiÖn ph¸p:- B¶o vÖ rõng ®Çu nguån - Khai thÊc tµi c , x· héi + Nhận xét về đặc điểm nguyên hợp lí -Thuỷ điện chủ động nớc mùa khô 3. §Æc ®iÓm d©n c , x· héi ph©n bè d©n c + ThuËn lîi vµ khã kh¨n - §Þa bµn c tró cña nhiÒu d©n téc đối với sự phát triển kinh - Vùng tha dân thấp nhất nớc ta - §êi sèng d©n c cßn nhiÒu khã kh¨n tÕ x· héi cña vïng? nghÌo qu¸ lín ) + Nªu mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao møc -BiÖn ph¸p: sèng ngêi d©n ? + ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ + Xoá đói giảm nghèo , cải thiện đời sống ngời dân - T×nh h×nh ph¸t triÓn -Ngăn chặn phá rừng bảo vệ đất rừng kinh tÕ 4. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - CH: +Dùa vµo H29.2 a. N«ng nghiÖp: H·y nhËn xÐt tØ lÖ diÖn - DiÖn tÝch vµ s¶n lîng cµ phª ë níc ta tËp trung chñ yÕu tÝch vµ s¶n lîng cµ phª ë T©y Nguyªn cña T©y Nguyªn so víi - S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë hai tØnh §¾c L¾c vµ l©m §ång c¶ níc? +Vì sao cà phê đợc trồng có giá trị cao nhất vùng . nhiÒu nhÊt ë vïng nµy ? ( - L©m nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh kÕt hîp khai th¸c víi Khí hậu đất ba dan, kinh trồng và giao khoán bảo vệ rừng tÕ më thÞ trêng xuÊt nhËp - §é che phñ rõng cao h¬n trung b×nh c¶ níc KÕt luËn: N«ng nghiÖp gi÷ vai trß quan träng hµng ®Çu khÈu cµ phª lín...) trong c¬ cÊu kinh tÕ - CH: Thùc tÕ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë T©y Nguyªn gÆp nh÷ng khã kh¨n lín nµo? (ThiÕu níc, sù biÕn động giá nông sản ...) - CH: + Dùa vµo b¶ng 29.2 tính tốc độ phát triÓn c«ng nghiÖp cña t©y b. C«ng nghiÖp nguyªn vµ c¶ níc (lÊy 1995=100%). +NhËn xÐt t×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë T©y - ChiÕm tØ träng thÊp trong c¬ cÊu kinh tÕ. S¶n xuÊt Nguyªn ? công nghiệp đang có chuyển biến tốc độ tăng trởng cao + Xác định trên lợc đồ kinh tÕ T©y Nguyªn nhµ m¸y thuû ®iÖn Y-a -Ly trªn s«ng Xª Xan + Nªu ý nghÜa cña sù ph¸t triÓn thuû ®iÖn ë t©y Nguyªn ?.

(100) ( +Khai th¸c thÕ m¹nh thuû n¨ng phôc vô s¶n xuÊt chÕ biÕn s¶n phÈm c©y c«ng nghiÖp l¬ng thùc vµ sinh ho¹t +Thúc đấy việc bảo vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ) - KÓ tªn c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn sö dông nguån níc c¸c s«ng cña T©y Nguyªn Gv: chèt kiÕn thøc * Hoạt động nhóm : 4nhãm Nhãm 1: Sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë T©y Nguyên đã ảnh hởng gì tới các hoạt động du lÞch ? - MÆt hµng xuÊt kh¶u chñ lùc cña T©y Nguyªn? - C¸c trung t©m kinh tÕ Dựa vào lợc đồ KT Tây Nguyên xác định trung t©m kinh tÕ ? - Nh÷ng quèc lé nèi c¸c thµnh phè víi c¸c thµnh phè Hå ChÝ Minh, c¸c c¶ng biÓn cña vïng duyªn h¶i NTB ? (§êng 24;19; 25; 26; nèi 3 thµnh phè víi c¶ng biÓn duyªn h¶i Nam Trung Bé đờng 20 nối Đà lạt -> thµnh phè Hå ChÝ Minh ) Cho biÕt sù kh¸c nhau vÒ chøc n¨ng cña ba trung t©m kinh tÕ vïng ? III. Cñng cè IV. Híng DÉn. Ngµy:......./......../20.... - C¸c ngµnh thuû ®iÖn, khai th¸c vµ chÕ biÕn gç , chÕ biÕn cµ phª xuÊt nhËp khÈu ph¸t triÓn. c. DÞch vô - T©y Nguyªn lµ vïng xuÊt khÈu n«ng s¶n lín thø 2, cµ phª lµ mÆt hµng chñ lùc - Du lÞch sinh th¸i vµ du lÞch v¨n ho¸ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn m¹nh - §µ L¹t lµ thµnh phè du lÞch næi tiÕng. 5. C¸c trung t©m kinh tÕ - C¸c thµnh phè: Pl©y Ku, Bu«n Ma Thuét, §µ L¹t lµ ba trung t©m kinh tÕ ë T©y Nguyªn. TiÕt 100,101,102 §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I.Môc tiªu - Hiểu đợc đông nam bộ là vùng PT KT rất năng động Đó là kết quả khai thác tổng hơp lợi thế vị trí địa lí ,các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên trên đất liền ,trên biển ,cũng nh những đặc điểm dân c xã hội.

(101) - §«ng nam bé lµ vïng cã c¬ cÊu KT tiÕn bé nhÊt so víi c¸c vïng trong c¶ níc. C«ng nghiÖp vµ dÞch vô chiÕm tû lÖ nhá nhng gi÷ vai trß quan träng . - Nắm đợc những khó khăn ,hạn chế trong PT KT. - Nắm đợc các khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp nh khu công nghệ cao ,khu chÕ xuÊt . II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và Néi dung trß * Vị trí địa lí và giới hạn VI.Vùng Đông Nam Bộ l·nh thæ 1. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ - CH:+ Dùa vµo - Lµ cÇu nèi gi÷a t©y nguyªn vµ duyªn h¶i nam trung bé H31.1xác định ranh giới với đồng bằng sông cửu long ,giữa đất liền với biển vùng đông nam bộ trên đông giàu tiềm năng , bản đồ ? - Lµ ®Çu mèi giao lu KT -XH cña c¸c tØnh phÝa nam víi + Nêu ý nghĩa vị trí địa lí cả nớc và quốc tế qua mạng lới các loại hình giao thông cñavïng? *: §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ 2.§iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn tµi nguyªn thiªn nhiªn - CH:+ Dùa vµo B31.1vµ H31.1hãy nêu đặc điểm -Vùng có Địa hình thoải tiềm năng lớn về đất có 2 loại tù nhiªn vµ tiÒm n¨ng chủ yếu là đất ba ran và đất xám rất thích hợp với cây kinh tế trên đất liền của công nhgiệp có giá trị xuất khẩu cao vùng đông nam bộ +Vì sao vùng đông nam - Vùng biển ,thềm lục địa có nguồn dầu khí lớn đang đbộ có điều kiện phát îc khai th¸c ,nguån thuû s¶n phong phó ,giao th«ng vËn triÓn m¹nh kinh tÕ biÓn? t¶i vµ du lÞch biÓn PT - QS:H31.1xác định các s«ng §ång nai ,s«ng Sµi gßn ,s«ng BÐ .V× sao ph¶i b¶o vÖ vµ PT rõng ®Çu nguån? (Rõng cßn Ýt ,b¶o vÖ nguån thuû sinh) - H·y ph©n tÝch nh÷ng khó khăn của vùng đông nam bé trong viÖc PT,KT-XH vµ nªu biÖn ph¸p kh¾c phôc ?(Ýt rõng ,Ýt kho¸ng s¶n , « nhiÔm môi trờng đất ,biển lớn ) * §Æc ®iÓm d©n c - CH: +Dùa vµo SGK 3.§Æc ®iÓm d©n c –x· héi H31.1nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh §« thÞ ho¸ cña vïng và tác động tiêu cực của tốc độ đô thị hoá và PT CN tíi m«i trêng ?(Tèc đô thị hoá nhanh 55,5%tỉ - Dân c đông ,nguồn lao động dồi dào ,lành nghề và lÖ d©n thµnh thÞ ,CNPT năng động ,sáng tạo trong nền kinh tế thị trờng m¹nh –nguy c¬ « - §µ l¹t lµ thµnh phè du lÞch næi tiÕng. nhiÔm m«i trêng nÆng nÒ ) + C¨n cø vµo B31.2 nhËn xÐt t×nh h×nh d©n c ,x· héi cña vïng so víi c¶ níc ? + C¸c tiªu chÝ cao h¬n c¶ níc cã ý nghÜa g× ?(Tèc.

(102) độ tăng trởng KT cao ,thu hót m¹nh lao động ,chất lợng cuộc sống đợc cải thiện nâng cao ) + C¸c tiªu chÝ thÊp h¬n c¶ níc cã ý nghÜa g× ? (giải quyết tốt vấn đề viÖc lµm cña ngêi lao động ,nền kinh tế PT n¨ng lùc s¶n xuÊt cña vïng cao ) + T×m hiÓu vµ tr×nh bµy tãm t¾t nh÷ng di tÝch tù nhiªn ,lÞch sö v¨n ho¸ cã giá trị lớn để PT du lịch ? (khu dù tr÷ sinh quyÓn cña thÕ giíi –Rõng s¸c –huyện cần giờ ,địa đạo củ chi ,nhà tù côn đảo ,bÕn nhµ rång ) *T×nh h×nh PTCN - GV giíi thiÖu c«ng nghiÖp - CH: + Dùa vµo SGK vµ B32.1cho biết đặc điểm c¬ cÊu SX CN tríc vµ sau gi¶i phãng 1975 cña vùng có gì thay đổi ? (-TRíc 1975 CN phô thuộc ,cơ cấu đơn giản ,ph©n bè nhá hÑp -Sau 1975 C¬ cÊu SX CN cân đối ,đa dạng ,tiến bộ bao gåm c¸c ngµnh quan träng nh khai th¸c dÇu ,ho¸ dÇu .c¬ khÝ ,®iÖn tö ,c«ng nghÖ cao ,chÕ biÕn l¬ng thùc thùc phÈm xuÊt khÈu ,) + C¨n cø vµo B32.1nhËn xÐt tØ träng CN-Xd trong c¬ cÊu KT cña vïng §NB vµ c¶ níc ?(CNXD chiÕm tØ träng lín (59%)trong c¬ cÊu KT cña vïng vµ c¶ níc - CH: + Dùa vµo H32.2 nhËn xÐt sù ph©n bè SXCN?(CNchñ yÕu tËp trung ë thµnh phè Hå ChÝ Minh (50%).Biªn Hoµ ,Bµ rÞa–Vòng Tµu ) + V× Sao SXCN tËp trung ë thµnh phè Hå ChÝ Minh ?(Lîi thÕ vÒ vÞ trí ,nguồn lao động dồi. 4. T×nh h×nh PTKT a.C«ng nghiÖp: - Là thế mạnh của vùng cơ cấu SX CN cân đối ,đa d¹ng ,tiÕn bé bao gåm c¸c ngµnh quan träng nh khai th¸c dÇu ,ho¸ dÇu .c¬ khÝ ,®iÖn tö ,c«ng nghÖ cao ,chÕ biÕn l¬ng thùc thùc phÈm xuÊt khÈu . - CN-XD chiÕm tØ träng lín (59%)trong c¬ cÊu KT cña vïng vµ c¶ níc - CNchñ yÕu tËp trung ë thµnh phè Hå ChÝ Minh (50%).Biªn Hoµ ,Bµ rÞa–Vòng Tµu.

(103) dµo ,tay nghÒ cao ,c¬ së h¹ tÇng PT chÝnh s¸ch PT lu«n ®i ®Çu ) + Cho biÕt khã kh¨n trong PTCN cña vïng ? (Cơ sở hạ tầng cha đáp øng nhu cÇu PT vµ sù năng động của vùng ,lực lợng lao động tại chỗ cha PT vÒ lîng vµ chÊt ,c«ng nghệ chậm đổi mới ,nguy c¬ « nhiÔm m«i trêng cao * N«ng nghiÖp - Dùa Vµo H32.2nhËn xÐt t×nh h×nh ph©n bè c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m ë vïng ? - Vì sao cây CN đợc trång nhiÒu ë vïng - C©y CN l©u n¨m nµo chiÕm diÖn tÝch lín nhÊt ?V× sao - GV ®a kÕt qu¶ chuÈn kiÕn thøc. b.N«ng nghiÖp :. - Lµ vïng träng ®iÓm trång SX c©y CN ,ph©n bè réng r·i ,®a d¹ng chiÕm diÖn tÝch kh¸ lín - Cây CN lâu năm và hàng năm PT manh đặc biệt là cây cao su ,hå tiªu, ®iÒu, ®Ëu t¬ng, thuèc l¸, c©y ¨n qu¶ - Vùng có thế mạnh PT là thổ nhỡng ,đất ba zan ,xám ,khí hậu cận xích đạo ,tập quán và kinh nghiệm SX ,cơ së CN chÕ biÕn ,thÞ trêng xuÊt khÈu . - §Æc ®iÓm sinh th¸i lµ a khÝ hËu nãng Èm ,thÞ trêng ,hiÖu qu¶ KT cao …) - Ch¨n nu«i gia sóc gia cÇm theo híng ch¨n nu«i CN. - CH: + Cho biÕt sù PT ch¨n nu«i? - QS:H32.2xác định hồ DÇu tiÕng ,hå trÞ an ?Nªu vai trò của 2 hồ đối với sù PT n«ng nghiÖp ? III. Cñng cè - §iÒu kiÖn tù nhiªn cña vïng cã thuËn lîi khã kh¨n g× PTKT Cña vïng - Vì sao cây CN đợc trồng nhiều ở vùng IV. Híng DÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 103,104,105 §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I.Môc tiªu - §«ng nam bé lµ vïng cã c¬ cÊu KT tiÕn bé nhÊt so víi c¸c vïng trong c¶ níc -Thµnh phè Hå ChÝ Minh ,Biªn Hoµ ,Vòng tµu c¸c vïng KT träng ®iÓm - Củng cố kiến thức đã học về những điều kiện thuận lợi và khó khăn trong quá tr×nh PTKTXH cña vïng ,lµm phong phó h¬n kh¸i niÖm vÒ vai trß cña vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa nam ..

(104) II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và trß * DÞch vô - GV giíi thiÖu kh¸i qu¸t những vấn đề đặc trng của dịch vụ vùng đông nam bé trong néi dung cña bµi -TØ träng 1sè lo¹i h×nh dÞch vô so víi c¶ níc - Hoạt động xuất nhập khÈu qua c¶ng sµi gßn . - Gi¸ trÞ sx cña khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi - Khái quát về hoạt động du lÞch - Dùa vµo B33.1nhËn xÐt 1sè chØ tiªu dÞch vô cña vùng đông nam bộ so với c¶ níc ?(TØ träng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cã chiÒu híng gi¶m VD nh sự biến động các tiêu chí dÞch vô tõ 1995-2002,gi¸ trị tuyệt đối của các loại h×nh dÞch vô cÇn t¨ng – DÞch vô rÊt ®a d¹ng gåm các hoạt động thơng m¹i ,du lÞch ,vËn t¶i ,tØ träng c¸c lo¹i dÞch vô cã biến động ) - CH:+ Dùa vµo H14.1cho biÕt tõ thµnh phè Hå ChÝ Minh cã thÓ đi đến các thành phố kh¸c trong níc b»ng c¸c lo¹i h×nh giao th«ng ? (NhiÒu lo¹i h×nh giao th«ng :«t«,s¾t ,biÓn ,hµng kh«ng ) +Ph©n tÝch vai trß ®Çu mèi giao th«ng vËn t¶i cña thµnh phè Hå ChÝ Minh ?(Các tuyến đờng giao cña vïng t¹o thµnh m¹ng líi quy tô t¹i TP Hồ Chí Minh là tiêu đề t¹o nªn sù giao lu trong vïng ,liªn vïng vµ quèc tÕ ) - CH: + C¨n cø vµo H33.1và kiến thức đã học chobiết vì sao đông nam bé cã søc hót m¹nh ®Çu t níc ngoµi ?(VÞ trÝ địa lí kinh tế thuận lợi. Néi dung c.DÞch vô:. - Dịch vụ rất đa dạng gồm các hoạt động thơng mại ,du lÞch ,vËn t¶i , - Tỉ trọng các loại dịch vụ có biến động. - Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ ®Çu mèi giao th«ng vËn quan träng hµng ®Çu cña §«ng nam bé vµ c¶ níc. - §«ng nam bé lµ n¬i cã søc hót m¹nh nhÊt nguån vèn ®Çu t níc ngoµi chiÕm 50,1% vèn ®Çu t níc ngoµi cña toµn quèc ..

(105) ,cã tiÒm lùc kinh tÕ h¬n c¸c vïng kh¸c ,cã tr×nh độ PTKTcao hơn các vùng khác ,Số lao động cã kü thuËn ,nh¹y bÐn víi tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt) + Hoạt động xuất khẩu cña thµnh phè Hå ChÝ Minh cã nh÷ng thuËn lîi g× ?(VÞ trÝ thuËn lîi lµ c¶ng sµi gßn ,c¬ së h¹ tầng tơng đối hoàn thiện và hiện đại ,nhiều ngành KT PT t¹o ra nhiÒu hµng xuÊt khÈu ,lµ n¬i thu hót nhiÒu ®Çu t níc ngoµi nhÊt ) - CH:+ T¹i sao tuyÕn du lÞch tõ thµnh phè Hå ChÝ Minh đến Đà lạt ,Nha Trang ,Vòng Tµu quanh n¨m nhén nhÞp? - GV: §a kÕt qu¶ chuÈn kiÕn thøc. * C¸c trung t©m kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa N - GV: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t 3 trung t©m KT ë đông nam bộ - Xác định vị trí các tØnh ,thµnh phè trong vïng KT träng ®iÓm phÝa nam trªn B§ ? - Dùa vµo B33.2 nhËn xÐt vai trß cña vïng KT trọng điểm phía nam đối víi c¶ níc . * Bµi tËp 1 - GV yêu cầu HS đọc B34.1c¸c sè liÖu trong b¶ng (chó ý sè liÖu cã tính tơng đối ,tính phần tr¨m - NhËn xÐt ngµnh nµo cã tØ träng løn nhÊt ngµnh nµo cã tØ träng nhá nhÊt? (Lín nhÊt khai th¸c nhiªn liÖu dÇu th« ,nhá nhÊt vËt liÖu x©y dùng -VÏ: cho biÕt víi yªu cÇu đề bài nên chọn kiểu. - TPHCM lµ trung t©m vïng du lÞch phÝa nam, kh¸ch du lịch đông, đông nam bộ có số dân đông thu nhập cao nhÊt níc, c¸c ®iÓm du lÞch trªn cã c¬ sö h¹ tÇng du lÞch PT lµ kh¸ch s¹n, khu vui ch¬i, khÝ hËu quanh n¨m tèt cho sức khoẻ, phong cảnh đẹp 5. C¸c trung t©m kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa nam - Vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa nam cã vai trß quan trọng đối với đông nam bộ và với các tỉnh phía nam và c¶ níc. - Có tốc độ tăng trởng KT cao nhất nớc ,tỉ trọng GDP cña vïng chiÕm 35,1%so víi c¶ níc . - Có tốc độ tăng trởng KT cao nhất nớc ,tỉ trọng GDP cña vïng chiÕm 35,1%so víi c¶ níc 6. Bµi tËp a Bµi tËp 1.

(106) D ie n kh id ie n tu ho a ch at Va tl ie u XD de tm ay C B LT TP C. o. D. au. th o. biểu đồ nào thể hiện rõ 120 yêu cầu đề ra. ( Hình cét) 100 *ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh - Gäi 1HS cã kÜ n¨ng vÏ 80 kh¸ lªn b¶ng - GV híng dÉn c¶ líp 60 l¹m viÖc - Vẽ hệ toạ độ tâm o 40 - Trôc tung chia 10 ®o¹n lµ 100% ®Çu nót ghi % 20 -Trục hoành độ dài hợp lí chia 8 đoạn đều nhau 0 đánh dấu các ngành - §é cao tõng cét cã sè phÇn tr¨m trong b¶ng 34.1tơng ứng đúng vị trí trªn trôc tung - HS nhËn xÐt * Bµi tËp 2. Qua bản đồ cho thấy các ngành CN trọng điểm vùng - HS nhËn xÐt §NB thÓ hiÖn thÕ m¹nh SXCN cña vïng vµ chiÕm gÇn 60% gi¸ trÞ SLCNcña c¶ níc . - C¸c ngµnh cã tØ träng u thÕ rÊt cao so víi c¸c vïng nh nhiªn liÖu dÇu th« 100% ,c¬ khÝ ®iÖn tö ,ho¸ chÊt. b Bµi tËp 2. a.Khai th¸c nhiªn liÖu ,®iÖn ,chÕ biÕn l¬ng thùc phÈm b.Ngµnh CN chÕ biÕn l¬ng thùc thùc phÈm ,CN dÖt may c.C¸c ngµnh CN khai th¸c nhiªn liÖu ,®iÖn ,c¬ khÝ ,®iÖn tö ,Cn ho¸ chÊt ,vËt lÖu XD d. ĐNB là vùng có tốc độ tăng trởng KT cao ,tỉ trọng GDPcña vïng so víi c¶ níc 351%n¨m 2002,gi¸ trÞ gia tăng bình quân đầu ngời năm 2002đạt 17,84triệu đồng gÊp 2,6lÇn møc b×nh qu©n c¶ níc CNlµ thÕ m¹nh cña vïng SXCN ë §NBchiÕm 56,6%gi¸ trÞ SLCN c¶ níc n¨m 2002,TPHCM lµ trung t©m CN lín nhÊt chiÕm 50,4%gi¸ trÞ SL toµn vïng 2002.Vïng KT träng ®iÓm phÝa nam cã 3 trung t©m KT lín t¹o nen 3 cực tam giác PTCN đã đạt trình độ cao vềPTKT III. Cñng cè - Ph©n tÝch vai trß ®Çu mèi giao th«ng vËn t¶i cña thµnh phè Hå ChÝ Minh ?(C¸c tuyến đờng giao của vùng tạo thành mạng lới quy tụ tại TP Hồ Chí Minh là tiêu đề t¹o nªn sù giao lu trong vïng ,liªn vïng vµ quèc tÕ ) IV. Híng DÉn.

(107) Ngµy:......./......../20.... TiÕt 106,107,108 §ÞA LÝ C¸c vïng kinh tÕ. I.Môc tiªu - Vùng đồng sông cửu long là vùng trọng điểm sản xuất lơng thực, thực phẩm lớn nhất cả nớc ,vị trí thuận lợi ,tài nguyên đất khí hậu ,nguồn nớc phong phú ,đa dạng ,ngời dân cần cù ,năng động thích ứng linh hoạt với sản xuất hàng hoá ,kinh tế thị trờng .đó là điều kiện quan trọng xây dựng ĐBSCL thành vùng KT động lực -Vùng đồng sông cửu longlà vùng trọng điểm sản xuất lơng thực –thực phẩm lớn nhất cả nớc ,đồng thời là vùng xuất khẩu nông sản đứng đầu cả nớc –CN-DV bắt ®Çu PT. - Hiểu đầy đủ hơn ngoài thế mạnh lơng thực vùng còn co thế mạnh về thuỷ ,hải sản ,biÕt ph©n tÝch t×nh h×nh PT ngµnh thuû s¶n ,h¶i s¶n ë vïng. II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và Néi dung trß Vị trí địa lí giới hạn lãnh VII.Vùng đồng sông cửu long thæ 1. Vị trí địa lí giới hạn lãnh thổ -Dùa vµo H35.1 vµ b¶n Bắc giáp căm pu chia ,tây nam giáp vịnh Thái Lan ,đông đồ cho biết ĐBSCL gồm nam giáp biển đông ,đông bắc giáp vùng ĐNB mÊy tØnh ,diÖn tÝch .d©n sè -VÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho PTKT ,lµ vïng xuÊt khÈu g¹o -Xác định ranh giới của lớn nhất nớc ta vùng đất liền các đảo -Vùng biển ,đảo giàu tài nguyên bậc nhất nớc ta về dầu ,quần đảo khÝ ,h¶i s¶n . - Nªu ý nghi· vÞ trÝ cña - Më réng quan hÖ hîp t¸c ,giao lu KT –VH víi c¸c nvïng ?(LiÒn kÒ vïng íc trong khu vùc §N¸ kinh tÕ träng ®iÓm phÝa nam ,gi÷a vïng KT n¨ng động nhất nớc ta ,vùng nằm gần tuyến đờng giao th«ng khu vùc vµ quèc tÕ ,cöa gâ tiÓu vïng s«ng mª c«ng ,vïng cã nhiÒu đảo ,quần đảo ,có đồng b»ng réng lín …) * §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ 2.§iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn tµi nguyªn thiªn nhiªn - Địa hình tơng đối bằng phẳng ,diện tích :39,734km2 - QSH35.1vµ kiÕn thøc - Khí hậu cận xích đạo nóng ẩm quanh năm ,nguồn nớc đã học cho biết địa hình phong phú vùng có đặc điểm gì? - Sinh vËt trªn c¹n ,díi níc rÊt phong phó ,®a d¹ng (§é cao TB 3m-5m so mặt nớc biển ,độ dốc TB 1cm/km ) -Víi vÞ trÝ cña vïng ,khÝ hậu có đặc điểm gì ?sinh vật có đặc điểm gì ? -Dựa vào H35.1cho biết - Có 3 loại chính đều có giá trị KT lớn ,đất phù sa ngọt các loại đất chính ở đồng diện tích 1,2 triệu ha ,đất phèn ,đất nặm 2,5 triệu ha b»ng s«ng cöu long vµ sù ph©n bè ? - Dùa vµo H35.2 nhËn *Kết luận : thế mạnh về tài nguyên ở ĐBSCL để PT xÐt thÕ m¹nh vÒ tµi nông nghiệp ,đặc biệt vai trò sông mê công rất to lớn là nguyên ở ĐBSCL để sản có 4 lợi thế nh nguồn nớc tự nhiên dồi dào ,nguồn cá và xuÊt l¬ng thùc ? thuỷ sản phong phú ,bồi đắp phù sa hàng năm ,trọng yếu.

(108) -B»ng hiÓu biÕt thùc tÕ nªu mét sè khã kh¨n chÝnh vÒ mÆt tù nhiªn ë §BSCL ?(§Êt phÌn ,nÆm chiÕm diÖn tÝch lín ,mïa kh« kÐo dµi níc biÓn x©m nhËp s©u ,mïa lò g©y ngËp óng diÖn réng ) -VËycã biÖn ph¸p kh¾c phục ?(Cải tạo đất ,thoát lò ,chung sèng víi lò vµ khai th¸c lîi thÕ do lò g©y ra ,chuyÓn h×nh thøc sang nu«i trång thuû s¶n …) * §Æc ®iÓm d©n c x· héi - B»ng vèn hiÓu biÕt vµ kiÕn thøc SGK cho biÕt sù ph©n bè d©n c §BSCL cã g× gièng ,kh¸c víi §BSH?(§BSH chØ cã ngêi kinh ..) - Dùa vµo B35.1nhËn xÐt t×nh h×nh d©n c ,x· héi ë §BSCL so víi c¶ níc ,chØ tiªu nµo thÊp h¬n .Điều đó có ý nghĩa gì ? (NÒn KT chñ yÕu lµ n«ng nghiệp ,trình độ dân chí và tốc độ đô thị hoá thÊp ..) - ChØ tiªu nµo cao h¬n c¶ níc ? ý nghÜa g× ?(vïng đông dân ,ngời dân năng động thích ứng với sản xuÊt hµng ho¸ ) -Tại sao phải đặt vấn đề PTKT đi đôi với nâng cao mÆt b»ng d©n chÝ vµ phát triển đô thị ?(Chỉ tiªu tØ lÖ ngêi lín biÕt ch÷ vµ d©n sè thµnh thÞ thÊp so víi c¶ níc –nã là động lực PTKT ) * T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ . - N«ng nghiÖp - GV: yêu cầu HS đọc môc 1 vµ QS b§ ,c¨n cø vµo B36.1 h·y tÝnh DTvµ SL lóa cña §BSCL ? (DTlµ51,1%,SL lóa lµ 51,4% Sl lóa c¶ níc ) - Cho biÕt c¸c tØnh trång nhiÒu lóa nhÊt ?(Ven s«ng tiÒn ,hËu ). đờng giao thông quan trọng trong ngoài nớc -Thiên nhiên còn gây nhiều khó khăn cho đời sống và sản xuất của đồng bằng sông cửu long. 3.§Æc ®iÓm d©n c x· héi - Là vùng dân c đông ,có nhiều dân tộc sinh sống nh ngời Chăm ,kinh ,Khơ me, Hoa - Ngời dân cần cù ,năng động thích ứng linh hoạt với s¶n xuÊt hµng ho¸ . - MÆt bÆng d©n chÝ cha cao. 4. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ . a N«ng nghiÖp *.S¶n xuÊt l¬ng thùc . - DTSX lóa lµ51,1% DT trång lóa c¶ níc, SL lóa lµ 51,4% Sl lóa c¶ níc. -Vïng träng ®iÓm SXLT lín nhÊt toµn quèc, gi÷ vai trß hàng đầu trong việc đảm bảo an toàn lơng thực cho cả níc - Lúa đợc trồng nhiều ven sông tiền ,hậu ..

(109) - Nªu ý nghÜa cña viÖc SX l¬ng thùc? (Vïng träng ®iÓm SXLT lín nhÊt toµn quèc, gi÷ vai trß hµng ®Çu trong viÖc đảm bảo an toàn lơng thùc cho c¶ níc ) - GV trong c¬ cÊu c©y l¬ng thùc c©y lóa lµ c©y chủ đạo và đóng góp 7275% giá trị gia tăng ngµnh trång trät víi 3,81triÖu ha gieo trång vµ s¶n lîng kho¶ng 17,4triÖu tÊn ,n¨ng suÊt ngµy cµng cao ,cao nhÊt cả nớc đạt 45,8tạ/ha n¨m 2002 -Tại sao đồng bằng sông cöu long cã thÕ m¹nh PT nghề nuôi trồng đánh bắt thuû s¶n ?(Vïng biÓn réng ,Êm ¸p quanh n¨m, hµng n¨m s«ng mª c«ng ®em nguån thuû s¶n ,lîng phï sa lín) - Ngoµi c©y lóa vµ thuû s¶n cßn cã tiÒm n¨ng PT ngµnh nµo ? ph©n bè chñ yÕu ë ®©u ?(§BSCL lµ vïng trång c©y ¨n qu¶ lín nhÊt níc ta ,nghÒ nu«i vÞt PT m¹nh ,nghÒ trång rõng cã vÞ trÝ rÊt quan träng ,nhÊt lµ rõng ngËp mÆn ) C«ng nghiÖp - §äc B36.2gi¶i thÝch v× sao trong c¬ cÊu SXCN ngµnh chÕ biÕn n«ng s¶n cã tØ träng lín h¬n c¶ ? (SP n«ng nghiÖp dåi dµo ,phong phó lµ nguån cung cÊp nguyªn liÖu cho CN chÕ biÕn ,TØ träng c«ng nghiÖp cßn thÊp cã 20% GDP toµn vïng ,ngµnh chÕ biªn l¬ng thùc phÈm chiÕm tØ träng cao ) - QS: H36.2xác định các thµnh phè cã c¬ së CN chÕ biÕn ?(TP cÇn th¬ cã nhiÒu c¬ së SX CN ) - Gi¶i thÝch t×nh h×nh hoạt động dịch vụ chủ yÕu xuÊt khÈu n«ng s¶n. *.Khai t¸c nu«i trång thuû s¶n - ChiÕm 50% tæng SL c¶ níc .§Æc biÖt nghÒ nu«i t«m ,c¸ xuÊt khÈu - §BSCL lµ vïng trång c©y ¨n qu¶ lín nhÊt níc ta - NghÒ nu«i vÞt PT m¹nh - NghÒ trång rõng cã vÞ trÝ rÊt quan träng ,nhÊt lµ rõng ngËp mÆn. b.C«ng nghiÖp : - TØ träng c«ng nghiÖp cßn thÊp cã 20% GDP toµn vïng - Ngµnh chÕ biªn l¬ng thùc phÈm chiÕm tØ träng cao -TP cÇn th¬ cã nhiÒu c¬ së SX CN. c.DÞch vô - Chủ yếu xuất khẩu nông sản gạo, tôm ,cá đông lạnh - Giao thông đờng thuỷ có vai trò quan trọng trong SX và đời sống.

(110) nào ?(gạo ,tôm ,cá đông l¹nh ) - ý nghÜa cña vËn t¶i thuû trong SX và đời sống dân c §BSCL ? *C¸c trung t©m kinh tÕ - Xác định các thành phố CÇn Th ,Mü Tho ,Long Xuyªn ,Cµ Mau trªn b¶n đồ ? * Bµi tËp 1 - GV yªu cÇu HS N/C B 37.1 - NhËn xÐt c¸c sè liÖu vÒ SL thuû s¶n cña 2 §B ? (§BSCLchiÕm trªn 50%dt §B cña c¶ níc ,§BSCL vît xa §BSH vÒ SL vµ nu«i trång thuû h¶i s¶n ) - Vẽ biểu đồ : xử lí bảng sè liÖu ,lËp b¶ng Slthuû s¶n ë §BSCL vµ §BSH so víi c¶ níc n¨m 2002(c¶ níc 100%) - GV:Híng dÉn HS c¸ch tÝnh to¸n c¸c sè liÖu råi ®iÒn kÕt qu¶ vµo - Gäi HS lªn b¶ng vÏ - Híng dÉn HS chän biÓu đồ ( hình cột dọc hoặc thanh ngang) Chó gi¶i NhËn xÐt ?(tØ träng SL c¸ biÓn khai th¸c ,c¸ ,nu«i tôm ở đồng bằng sông cöu long vît xa ë §BSH .ChiÕm trªn 50% SL cả nớc ,đặc biệt là t«m nu«i tØ träng SL 70,7%) * Bµi tËp 2 - HS đọc đề bài - Căn cứ vào biểu đồ đã vÏ vµ bµi 35,3 tr¶ lêi 3 c©u hái SGK ?. 5. C¸c trung t©m kinh tÕ - C¸c thµnh phè CÇn Th ,Mü Tho ,Long Xuyªn ,Cµ Mau CÇn th¬ lµ trung t©m kinh tÕ lín nhÊt vïng 6.Bµi tËp 1: a.Bµi tËp 1:. SL C¸biÓn KTh¸c C¸ nu«i T«m nu«i. §BSCL §BSH C¶ níc 41,5 4,6 100% 58,4. 22,6. 100%. 76,7. 3,9. 100%. 100 80. cabien khai thac. 60. ca nuoi. 40 tom nuoi. 20 0 B D. SC. L. B D. SH. b.Bµi tËp 2 a.§BSCL cã nh÷ng thÕ m¹nh.®ktn lµ dtvïng níc trªn biÓn ,níc trªn c¹n nguån c¸ t«m dåi dµo níc ngät níc mÆn ,níc lî ,b·i t«m ,c¸ trªn biÓn réng lín .Nguån L§ có khả năng tay nghề nuôi trồng đánh bắt thuỷ sản đông ,thích ứng linh hoạt với nền KT thị trờng năng động ,nh¹y c¶m víi tiÕn bé trong SX kinh doanh .Cã nhiªu c¬ sở chế biến thuỷ sản ,SP chủ yếu để xuất khẩu ,thuỷ sản cã thÞ trêng tiªu thô réng khu vùc EU,NhËt ,b¾c MÜ . b.ThÕ m¹nh trong tay nghÒ nu«i t«m xuÊt khÈu lµ §KTN lµ DT níc réng lín nhÊt ë §B cµ mau do nu«i t«m ®em l¹i nguån thu nhËp lín nªn ®Çu t lín s½n sµng tiÕp thu kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ míi nghÒ nu«i t«m xuÊt khÈu ThÞ trêng tiªu thô : ThÞ trêng nhËp khÈu t«m EU,NhËt ,b¾c MÜ lµ nh©n tè qu¸ tr×nh kÝch thÝch nghÒ nu«i t«m ,thuû s¶n xuÊt khÈu.

(111) c.Khó khăn trong thuỷ sản là đầu t cho đánh bắt xa bờ hạn chế ,hệ thống CN chế biến chất lợng cao cha đợc đầu t nhiều .Chủ động nguồn giống an toàn và chất lợng cao ,chủ động thị trờng .) III. Cñng cè - Tại sao phải đặt vấn đề PTKT đi đôi với nâng cao mặt bằng dân chí và phát triển đô thị ?(Chỉ tiêu tỉ lệ ngời lớn biết chữ và dân số thành thị thấp so với cả nớc –nó là động lực PTKT ) - Tại sao đồng bằng sông cửu long có thế mạnh PT nghề nuôi trồng đánh bắt thuỷ? IV. Híng DÉn. Ngµy:......./......../20.... TiÕt 109,110,111 ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN VIỆT NAM. I.Môc tiªu -VÞ trÝ, giíi h¹n vµ h×nh d¹ng l·nh thæ ViÖt Nam. -Vïng biÓn ViÖt Nam. - §Æc ®iÓm tµi nguyªn kho¸ng s¶n ViÖt Nam. - Đặc điểm địa hình Việt Nam và đặc điểm các khu vực địa hình. II. Néi Dung: Hoạt động của thầy và Néi dung trß - Vị trí địa lí giới hạn I.Vị trí địa lí giới hạn lãnh thổ l·nh thæ C©u 1 - Bµi 23 C©u hái vµ bµi tËp - L·nh thæ níc ta kÐo dµi: 23023’B – 8034’B = 14049’ C©u 1. Tõ B --> N phÇn (1650km). đất liền nớc ta kéo dài --> Vậy nớc ta nằm trong đới khí hậu nhiệt đới Bắc bán bao nhiêu độ ? Bao nhiêu cầu. phút ? Từ đó suy ra nớc (GVHD c¸ch tÝnh nh¸p vµ dïng m¸y tÝnh...) ta nằm trong đới khí hậu Câu 2 - Bài 23 g× - cña b¸n cÇu nµo ? - L·nh thæ níc ta më réng: 109024’§ – 102010’§ = C©u 2. Tõ T --> § phÇn 7014’ . đất liền nớc ta mở rộng --> Kinh tuyÕn 1050§ ®i qua gi÷a l·nh thæ --> Níc ta bao nhiêu độ ? Bao nhiêu nằm trong múi giờ số 7 theo giờ GMT. phút ? Từ đó suy ra nớc (GVHD c¸ch tÝnh nh¸p vµ dïng m¸y tÝnh...) ta n»m trong mói giê thø C©u 3 - Bµi 23 mÊy (theo giê GMT) ? - §èi víi tù nhiªn: Câu 3. Hãy đánh giá + Với khí hậu: Quy định tính chất nhiệt đới ẩm gió nh÷ng ¶nh hëng cña vÞ mïa... trí địa lí đối với tự nhiên, + Với sinh vật: Phong phú, đa dạng; xanh tốt quanh KT-XH vµ ANQP níc ta. n¨m... + Víi kho¸ng s¶n: Mang l¹i sù giµu cã vÒ tµi nguyªn kho¸ng s¶n nh.. + Víi c¶nh quan: T¹o nªn sù ph©n ho¸ ®a d¹ng gi÷a (...)... + Thiªn tai: Níc ta n»m trong vïng cã nhiÒu thiªn tai nh (lò lôt, giã b·o, h¹n h¸n...) - §èi víi KT-XH: + Với xã hội: Nhiều dân tộc; tơng đồng về văn hoá; giao lu thuËn lîi. + Với kinh tế: Nằm trong vùng kinh tế sôi động (...); nằm trên đờng hàng hải quốc tế --> Thuận lợi giao th-.

(112) ¬ng... - §èi víi QPAN: Do cã vÞ trÝ kinh tÕ quan träng vµ vïng biển rộng lớn nên nớc ta có một vị trí địa lý chính trị và quân sự đặc biệt quan trọng... C©u 4 - Bµi 23 C©u 4. H×nh d¹ng l·nh H×nh d¹ng kÐo dµi - hÑp ngang --> ¶nh hëng: thæ níc ta cã ¶nh hëng - Với tự nhiên: Mang đến sự phân hoá đa dạng (...). nh thế nào đối với tự Trong đó có nhiều cảnh quan độc đáo... nhiªn vµ GTVT ? - Với GTVT: Hình dạng lãnh thổ kết hợp với địa hình g©y ra nhiÒu khã kh¨n cho GTVT. VÝ dô... C©u 5 - Bµi 23 - Theo SGK: 1cm bản đồ = 300 km thực địa --> Theo đờng thẳng Hµ Néi --> Ma-ni-la = 5,4cm x 300 = 1620km C©u 5. Cho h×nh 24.1 Hµ Néi --> Ban-®a Xª-ri Bª-ga-oan = 6,4cm x 300 = (Trang 87), tÝnh kho¶ng 1920km cách (km) từ Hà Nội đến Hà Nội --> Xi-ga-po = 6,9cm x 300 = 2070km Ma-ni-la, Ban-®a Xª-ri Hµ Néi --> B¨ng Cèc = 3,2cm x 300 = 960km Bª-ga-oan, Xin-ga-po vµ (GVHD c¸ch tÝnh cô thÓ. T¬ng tù nh vËy khi tÝnh trong B¨ng Cèc. Atlal Bµi nµy cã thÓ yªu cÇu sö dông Atlat §Þa lÝ ViÖt Nam để tính. -Vïng biÓn ViÖt Nam C©u hái vµ bµi tËp II.Vïng biÓn ViÖt Nam C©u 1. PhÇn biÓn ViÖt C©u 1- Bµi 24 Häc sinh tù tr¶ lêi Nam n»m trong BiÓn - BiÓn ViÖt Nam trong BiÓn §«ng tiÕp gi¸p víi vïng §«ng tiÕp gi¸p víi vïng biÓn 8 quèc gia: biÓn cña nh÷ng quèc gia Trung Quèc, Campuchia, Th¸i Lan, Malaixia, nµo ? ViÖc tiÕp gi¸p nh Inđônêxia, Xingapo, Brunây, Philíppin. vËy cã thuËn lîi vµ khã - ¶nh hëng: kh¨n g× ? + ThuËn lîi: Giao th«ng ph¸t triÓn KT-XH... + Khó khăn: Nảy sinh nhiều mâu thuẫn, bất đồng về quyÒn lîi, chñ quyÒn Câu 2. Biển đã đem lại C©u 2 - Bµi 24 nh÷ng thuËn lîi vµ khã - ThuËn lîi cña biÓn: khăn gì đối với các + Thuận lợi cho đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản; ngµnh kinh tÕ cña níc + ThuËn lîi cho GTVT biÓn; ta ? + ThuËn lîi cho khai th¸c kho¸ng s¶n biÓn; + Thuận lợi cho hoạt động du lịch biển... + Một số thuận lợi khác (điều hoà khí hậu, cơ sở để tiến ra biÓn...) - Khã kh¨n cña biÓn: + Mét sè thiªn tai (b·o, sãng thÇn, hiÖn tîng s¹t lë, c¸t bay, c¸t ch¶y...) C©u 3. Chøng minh BiÓn C©u 3 - Bµi 24 §«ng cã ý nghÜa chiÕn l- - VÒ kinh tÕ: ợc đối với nớc ta cả về + Với đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản: biển rộng, ấm, mặt phát triển kinh tế lẫn nhiều tôm cá; đờng bờ biển dài, nhiều vũng vịnh... ANQP. + Với GTVT biển: nằm trên đờng hàng hải quốc tế... + Với khai thác khoáng sản biển: thềm lục địa có nhiều dÇu khÝ, ven biÓn cã nhiÒu c¸t tr¾ng, titan, muèi... + Với hoạt động du lịch biển: nhiều bãi tắm đẹp, nhiều cảnh quan đẹp... + TiÕp gi¸p víi biÓn cña 8 quèc gia, n»m trong vïng cã vÞ trÝ kinh tÕ chiÕn lîc cña thÕ giíi... C©u 4. T¹i sao viÖc gi÷ C©u 4 - Bµi 24.

(113) v÷ng chñ quyÒn mét hßn * Lµ v×: đảo, dù nhỏ, nhng lại có - Các đảo là hệ thống tiền tiêu bảo vệ đất liền...; ý nghÜa rÊt lín. - Các đảo là cơ sở để nớc ta tiến ra biển trong tơng lai...; - Các đảo là cơ sở để khẳng định chủ quyền của ta đối với vùng biển và thềm lục địa quanh đảo...; - Các đảo là địa bàn để phân bố dân c... IV.Đặc điểm địa hình Việt Nam và đặc điểm các khu vực địa hình. - Đặc điểm địa hình Việt Nam và đặc điểm C©u 1 - Bµi 28-29 các khu vực địa hình Câu 1. Nêu các đặc điểm - Đặc điểm chung: (4 đặc điểm) chung nhất của địa hình + Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhng chủ Việt Nam. Cho biết ảnh yếu là đồi núi thấp; + Cấu trúc địa hình khá đa dạng (hai hớng núi chính, hhởng của nó đối với tự nhiên và KT-XH nớc ta. ớng nghiêng TB-ĐN, địa hình đợc Tân kiến tạo làm trẻ l¹i); + Địa hình nớc ta là địa hình của vùng nhiệt đới ẩm gió mïa; + Địa hình nớc ta chịu tác động mạnh của con ngời. - ¶nh hëng: + ThuËn lîi: t¹o ra sù ®a d¹ng vÒ tù nhiªn; thÕ m¹nh vÒ rõng, kho¸ng s¶n, c¶nh quan... + Khã kh¨n: trong GTVT, t¨ng cêng ¶nh hëng cña giã mïa §B, g©y hiÖu øng ph¬n... C©u 2 - Bµi 28-29 Câu 2. Địa hình nớc ta đ- - Các nhân tố hình thành và biến đổi địa hình: ợc hình thành và biến đổi + Nội lực: gồm các vận động kiến tạo. Xu hớng làm bëi nh÷ng nh©n tè nµo ? t¨ng sù gå ghÒ... + Ngo¹i lùc: gåm c¸c yÕu tè khÝ hËu, s«ng ngßi... Xu hPh©n tÝch ¶nh hëng cña nh©n tè con ng- íng san ph¼ng... + Nhân tố con ngời: Làm biến đổi mạnh mẽ... êi. - ¶nh hëng cña nh©n tè con ngêi: Làm biến đổi mạnh mẽ các dạng địa hình thông qua các hoạt động lao động sản xuất và đấu tranh của mình --> nhiều dạng địa hình nhân tạo nh: hang động, hầm mỏ, đê điều, hồ đập... C©u 3 - Bµi 28-29 Câu 3. Nêu khái quát đặc - Đặc điểm địa hình khu vực đồi núi: điểm địa hình khu vực + ChiÕm 3/4 diÖn tÝch l·nh thæ; đồi núi nớc ta và cho biết + Chủ yếu là đồi núi thấp (<1000m chiếm 85%; nh÷ng ¶nh hëng cña khu >2000m chØ 1%); vực này đối với đời sống + Hớng núi: TB-ĐN và hớng vòng cung là 2 hớng chính. vµ s¶n xuÊt cña nh©n + Gåm 4 vïng nói chÝnh: §«ng B¾c, T©y B¾c, Trêng d©n. S¬n B¾c vµ Trêng S¬n Nam. - ảnh hởng của địa hình khu vực đồi núi: + ThuËn lîi: rõng, thuû ®iÖn, kho¸ng s¶n, c¶nh quan đẹp... + Khó khăn: giao thông, lũ quét, xói mòn đất, sơng muèi,... C©u 4 - Bµi 28-29 - Đặc điểm địa hình khu vực đồng bằng: Câu 4. Nêu khái quát đặc + Chiếm 1/4 diện tích lãnh thổ; điểm địa hình khu vực + Gồm 2 loại đồng bằng: đồng bằng nớc ta và cho • §ång b»ng ch©u thæ s«ng: §BSH, §BSCL. biÕt nh÷ng ¶nh hëng cña • Đồng bằng ven biển: Thanh - Nghệ - Tĩnh; Nam khu vực này đối với đời Ngãi - Định, Phú - Khánh... sèng vµ s¶n xuÊt cña - ảnh hởng của địa hình khu vực đồng bằng:.

(114) nh©n d©n.. + ThuËn lîi: ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû s¶n; thuËn lîi c tró, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, giao th«ng... + Khã kh¨n: lôt, x©m nhËp mÆn, b·o... C©u 5 - Bµi 28-29 - Đặc điểm địa hình bờ biển và thềm lục địa: C©u 5. §Þa h×nh bê biÓn + Bê biÓn dµi 3 260km (28/63 tØnh thµnh phè gi¸p biÓn); và thêm lục địa nớc ta có + Gồm 2 loại bờ biển: đặc điểm gì ? ảnh hởng • Bê biÓn bå tô: ch©u thæ s«ng Hång, ch©u thæ s«ng của nó đối với đời sống Cöu Long. vµ s¶n xuÊt. • Bờ biển mài mòn: Từ Đà Nẵng đến Bà Rịa - Vũng Tµu. + Bê biÓn khóc khuû, nhiÒu vòng vÞnh s©u vµ kÝn giã; + Thềm lục địa nông và rộng lớn. - ảnh hởng của địa hình bờ biển và thềm lục địa: + Thuận lợi: nhiều bãi tắm đẹp, nơi xây dựng hải cảng vµ nu«i trång thuû s¶n; nhiÒu kho¸ng s¶n... + Khã kh¨n: s¹t lë bê biÓn, b·o, x©m nhËp mÆn... C©u 6 - Bµi 28-29 - Là vì: Sự tác động tổng hợp của các nhân tố sau: + C¸c s«ng trong vïng nµy chñ yÕu lµ nhá, ng¾n vµ dèc; Câu 6. Vì sao các đồng + Sù chia c¾t cña c¸c d·y nói ®©m ngang ra biÓn...; b»ng duyªn h¶i Trung Bé nhá hÑp vµ kÐm ph× nhiêu hơn hai đồng bằng Câu 7 - Bài 28-29 sông Hồng và sông Cửu - Giống nhau: Đều là địa hình châu thổ có thềm lục địa Long ? më réng... C©u 7. §Þa h×nh ch©u thæ - Kh¸c nhau: s«ng Hång gièng vµ + Châu thổ sông Hồng bị chia cắt bởi hệ thống đê điều. khác với địa hình châu Từ đó chia làm 2 khu vực địa hình là trong đê (thấp, là thæ s«ng Cöu Long ë các ô trũng và không đợc bồi đắp phù sa) và ngoài đê ®iÓm nµo ? (cao hơn, thờng xuyên đợc bồi đắp phù sa)… + Ch©u thæ s«ng Cöu Long bÞ chia c¾t bë hÖ thèng s«ng ngòi, kênh rạch chằng chịt; vào mùa lũ nhiều vùng đất tròng bÞ ngËp níc… III. Cñng cè Bµi tËp C©u 1. Kho¸ng s¶n lµ g× ? Chøng minh níc ta cã nguån tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó. C©u 2. T¹i sao níc ta cã nguån tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó ? C©u 3. Nªu mét sè nguyªn nh©n lµm c¹n kiÖt nhanh chãng mét sè tµi nguyªn kho¸ng s¶n ë níc ta. Thö ®a ra mét sè gi¶i ph¸p sö dông hîp lÝ vµ tiÕt kiÖm tµi nguyªn kho¸ng s¶n IV. Híng DÉn Ngµy:......./......../20... TiÕt 112,113,114 ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN VIỆT NAM I.Môc tiªu - §Æc ®iÓm khÝ hËu ViÖt Nam - §Æc ®iÓm s«ng ngßi ViÖt Nam - Đặc điểm đất Việt Nam - §Æc ®iÓm sinh vËt vµ b¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt ViÖt Nam C©u hái vµ bµi tËp II. Néi Dung.

(115) Hoạt động của thầy và trß - §Æc ®iÓm khÝ hËu ViÖt Nam C©u 1. Nªu kh¸i qu¸t những đặc điểm chung cña khÝ hËu níc ta. NÐt độc đáo của khí hậu nớc ta thÓ hiÖn ë chç nµo ?. C©u 2. Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ tÝnh ®a d¹ng vµ thÊt thêng cña khÝ hËu níc ta (biÓu hiÖn, nguyªn nh©n). C©u 3. H·y nªu Ýt nhÊt 5 c©u ca dao hay tôc ng÷ phản ánh đặc điểm khí hËu - thêi tiÕt ë níc ta hoặc địa phơng bạn sinh sèng.. - §Æc ®iÓm s«ng ngßi ViÖt Nam C©u 1. Nªu vµ gi¶i thÝch các đặc điểm sông ngòi ViÖt Nam.. Néi dung I §Æc ®iÓm khÝ hËu ViÖt Nam C©u 1 - Bµi 31 - §Æc ®iÓm chung cña khÝ hËu ViÖt Nam: + Tính chất nhiệt đới, ẩm, gió mùa: • Tính nhiệt đới: nhiệt độ TB 20 - 220C, số giờ nắng 1 400 - 3 000... • TÝnh Èm: tæng lîng ma 1 500 - 2 000 mm, c©n b»ng Èm d¬ng... • Gió mùa: Có 2 loại gió hoạt động theo mùa và mang đến những đặc điểm khí hậu khác nhau. + TÝnh chÊt ®a d¹ng vµ thÊt thêng: • §a d¹ng: ph©n ho¸ theo B-N, §-T - chia lµm 4 miÒn khÝ hËu (phÝa B¾c, §«ng Trêng S¬n, phÝa Nam, BiÓn Đông); phân hoá theo độ cao... (HS có thể sử dụng Atlat). • ThÊt thêng: n¨m rÐt sím, n¨m rÐt muén; n¨m ma lín, n¨m kh« h¹n; n¨m Ýt b·o, n¨m nhiÒu b·o... - Nét độc đáo thể hiện ở chỗ: nớc ta có cùng vĩ độ với khu vùc T©y ¸ vµ B¾c Phi nhng chóng ta l¹i kh«ng bÞ kh« h¹n nh vËy. C©u 2 - Bµi 31 - BiÓu hiÖn: Nh trªn c©u 1 (...) - Nguyªn nh©n: + Do vÞ trÝ níc ta n»m kÒ mét vïng biÓn réng lín...; + Do đặc điểm địa hình nớc ta...;. C©u 3 - Bµi 31 1. Cơn đằng Đông vừa trông vừa chạy/ Cơn đằng Nam võa lµm võa ch¬i. 2. Chuån chuån bay thÊp th× ma; Bay cao th× n¾ng; Bay võa th× r©m. 3. R¸ng mì gµ, ai cã nhµ th× chèng. 4. Chíp §«ng nhay nh¸y, gµ g¸y th× ma. 5. Tr¨ng quÇng trêi h¹n, tr¨ng t¸n trêi ma… II.§Æc ®iÓm s«ng ngßi ViÖt Nam C©u 1 - Bµi 33 - Nớc ta có mạng lới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nớc (...). Do địa hình nớc ta 3/4 là đồi núi, bÞ chia c¾t m¹nh, lîng ma hµng n¨m lín... - S«ng ngßi níc ta ch¶y theo 2 híng chÝnh lµ TB-§N vµ vòng cung. Do đó cũng chính là 2 hớng chính của địa h×nh ViÖt Nam. - S«ng ngßi níc ta nhiÒu níc, giµu phï sa (...). Do níc ta cã mét sè s«ng lín b¾t nguån tõ vïng nói cao, ch¶y qua vùng đất dễ xói mòn... - S«ng ngßi níc ta cã 2 mïa níc (lò - c¹n) râ rÖt. Do s«ng ngßi níc ta cã nguån cung cÊp níc tõ ma lµ chñ Câu 2. Tại sao nớc ta có yếu mà chế độ ma của nớc ta theo mùa... nhiÒu s«ng suèi, song C©u 2 - Bµi 33 chñ yÕu l¹i lµ c¸c s«ng - Nớc ta có nhiều sông suối là do địa hình nớc ta 3/4 là nhá, ng¾n vµ dèc ? đồi núi, bị chia cắt mạnh, lợng ma hàng năm lớn... - C¸c s«ng chñ yÕu ng¾n vµ dèc do h×nh d¹ng l·nh thæ nớc ta (hẹp ngang); do địa hình nớc ta (một số dãy núi Câu 3. Hãy kể các nguồn có sờn bất đối xứng)... lîi mµ s«ng ngßi ViÖt C©u 3 - Bµi 33.

(116) Nam mang lại cho đời sèng vµ s¶n xuÊt cña nh©n d©n ta.. C©u 4. Cã ý kiÕn cho rằng: “Lũ ở đồng bằng s«ng Cöu Long hµng n¨m g©y nhiÒu thiÖt h¹i nhng cũng mang đến một số nguồn lợi cho đồng b»ng nµy”. Dùa vµo kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña b¶n th©n b¹n h·y lµm râ ý kiÕn trªn. C©u 5. Sù kh¸c nhau gi÷a đặc điểm lũ ở đồng bằng sông Hồng với lũ ở đồng b»ng s«ng Cöu Long lµ g× ? T¹i sao cã sù kh¸c nhau đó ? C©u 6. §Ó phßng chèng lũ ở đồng bằng sông Hồng, nhân dân ta đã làm gì ? Việc làm đó có thể áp dụng cho đồng b»ng s«ng Cöu Long kh«ng ? T¹i sao ? C©u 7. Lò quÐt thêng x¶y ra ë khu vùc nµo ë níc ta vµ trong ®iÒu kiÖn nµo? Cần phải làm gì để hạn chÕ lò quÐt? C©u 8. ViÖc x©y dùng c¸c hå thuû ®iÖn cã ¶nh hởng nh thế nào đến chế độ nớc sông ? Cho ví dụ cô thÓ.. - Đặc điểm đất Việt Nam C©u 1. §Êt ë miÒn nói cña níc ta ®ang bÞ xãi mßn nghiªm träng. Em h·y cho biÕt nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc.. - Thuỷ nông: đảm bảo tới - tiêu cho nông nghiệp... - Thuû n¨ng: cã tiÒm n¨ng thuû ®iÖn lín, nhÊt lµ ë thîng lu s«ng... - Thuỷ sản: là địa bàn để đánh bắt và nuôi trồng thuỷ s¶n... - Kho¸ng s¶n: lµ n¬i khai th¸c c¸t, sái, vµng... - Víi c«ng nghiÖp: lµ n¬i cung cÊp níc cho nhiÒu nhµ m¸y c«ng nghiÖp... - Với GTVT: là các tuyến đờng thuỷ quan trọng trong nội địa... - Mét sè nguån lîi kh¸c:... C©u 4 - Bµi 33 * Đó là ý kiến đúng. Vì: - ThiÖt h¹i cña lò: + Với nông nghiệp: ngập các đồng lúa cha thu hoạch... + Víi thuû s¶n: vì bÌ, trµn ao... + Với đời sống: đi lại, sinh hoạt khó khăn; dịch bệnh ph¸t triÓn... - Nguån lîi do lò mang l¹i: + Lîng phï sa mµu mì; + Nớc ngọt để thau chua, rửa mặn; + Nguån t«m c¸ theo lò... C©u 5 - Bµi 33 - Lũ ở ĐBSH lên nhanh, rút nhanh do tác động của hệ thống đê điều. - Lũ ở ĐBSCL lên chậm, rút chậm do tác động của Biển Hồ, do diện tích rộng, địa hình phẳng và không có hệ thống đê điều. C©u 6 - Bµi 33: - Để phòng chống lũ ở ĐBSH, nhân dân ta đã xây dựng hệ thống đê điều. - ViÖc lµm trªn kh«ng thÓ ¸p dông cho §BSCL v× ë ®©y địa hình thấp, diện tích rộng, nền địa chất yếu và vì lũ còn mang đến một số nguồn lợi... C©u 7 - Bµi 33 - Lũ quét thờng xảy ra ở khu vực đồi núi trong điều kiện mÊt líp phñ thùc vËt (rõng) vµ ma lín trong mét thêi gian ng¾n... - §Ó h¹n chÕ lò quÐt cÇn: + Trång vµ b¶o vÖ rõng ®Çu nguån; + Quy ho¹ch c¸c ®iÓm quÇn c d©n miÒn nói; + Dù b¸o chÝnh x¸c vÒ ma lò; + C¸c biÖn ph¸p kh¸c nh tuyªn truyÒn, gi¸o dôc... C©u 8 - Bµi 33 - ViÖc x©y dùng c¸c hå thuû ®iÖn cã t¸c dông ®iÒu hoµ chế độ nớc sông. - VÝ dô: ViÖc x©y dùng hå thuû ®iÖn Tuyªn Quang lµm cho ThÞ x· TQ vµ c¸c vïng h¹ lu s«ng L« kh«ng cßn bÞ lũ hàng năm nữa do khi nớc dồn về thì đã có hồ điều hoµ... III.Đặc điểm đất Việt Nam C©u 1 - Bµi 36 - Nguyªn nh©n: + MÊt líp phñ rõng; + Canh t¸c kh«ng hîp lÝ; + N¹n du canh du c... - BiÖn ph¸p:.

(117) + Trång vµ b¶o vÖ rõng; + Canh tác hợp lí: trồng cây theo băng, đào hố vảy cá; + Giao đất, giao rừng cho ngời dân; Câu 2. Diện tích đất phù + Hạn chế tiến đến chấm rứt nạn du canh du c... sa ở đồng bằng sông Cửu Câu 2 - Bài 36 Long nhiÔm phÌn vµ - Nguyªn nh©n: nhiÔm mÆn rÊt lín. Em + §Þa h×nh thÊp; h·y cho biÕt nguyªn + D¹ng cöa s«ng h×nh phÔu; nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c + Thuû triÒu; phôc. + Mïa kh« kÐo dµi… - BiÖn ph¸p: + Trång vµ b¶o vÖ rõng ven biÓn; + Xây dựng công trình thuỷ lợi để dẫn và giữ nớc ngọt phôc vô cho viÖc thau chua, röa mÆn; - §Æc ®iÓm sinh vËt vµ + Tạo ra các giống cây trồng chịu đợc phèn, mặn... b¶o vÖ tµi nguyªn sinh IV. §Æc ®iÓm sinh vËt vµ b¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt vËt ViÖt Nam ViÖt Nam C©u 1. H·y cho biÕt những nhân tố đã tạo nên Câu 1 - Bài 37-38 sù phong phó vÒ thµnh * C¸c nh©n tè t¹o nªn sù phong phó ... níc ta: phÇn loµi sinh vËt ë níc - §Æc ®iÓm vÞ trÝ giao thoa cña c¸c luång sinh vËt (...); ta. - Lãnh thổ gồm 3 bộ phận (vùng đất, vùng biển, vùng trêi); - Khí hậu và địa hình phân hoá đa dạng; Câu 2. Bằng kiến thức và - Hoạt động sản xuất của con ngời... hiÓu biÕt thùc tÕ, em h·y C©u 2 - Bµi 37-38 kÓ c¸c vai trß cña rõng. - Vai trß kinh tÕ: cung cÊp gç cñi, l©m thæ s¶n; c¶nh quan đẹp... - Vai trß sinh th¸i: c©n b»ng sinh th¸i, t¨ng mùc níc C©u 3. Em h·y cho biÕt ngÇm, h¹n chÕ xãi mßn, b¶o vÖ §DSH... nguyªn nh©n cña sù suy C©u 3 - Bµi 37-38 gi¶m tµi nguyªn rõng ë - Nguyên nhân chủ quan: do sự gia tăng dân số, đốt níc ta vµ tr×nh bµy hËu rõng lµm n¬ng rÉy, du canh du c... qu¶ cña viÖc mÊt rõng. - Nguyªn nh©n kh¸ch quan: do thiªn tai, do chiÕn C©u 4. Rõng phßng hé tranh... thờng đợc trồng ở những Câu 4 - Bài 37-38 khu vực nào ? Rừng này - Rừng phòng hộ thờng đợc trồng ở thợng nguồn các sẽ giúp “phòng hộ” đợc dòng sông hoặc ven biển. nh÷ng g× ? - Trồng ở đầu nguồn để hạn chế lũ quét; trồng ở ven biển để hạn chế tác hại của bão cát... III. Cñng cè Bµi tËp Câu 1. Lập bảng so sánh giữa gió mùa mùa đông với gió mùa mùa hạ ở nớc ta theo c¸c tiªu chÝ: nguån gèc, tªn gäi, híng, thêi gian, kh«ng gian, ¶nh hëng. Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 31 Gió mùa mùa đông Giã mïa mïa h¹ Híng giã chñ yÕu – §«ng b¾c Nguån gèc Ph¹m vi hoat đ«ng. – Áp cao Xibia. – T©y nam Nöa cuèi mïa h¹ – Nöa ®Çu mïa h¹ – ¸p cao cËn chÝ tuyÕn ¸p cao b¾c ©u nam b¸n cÇu. – MiÒn B¾c (đÕn– C¶ níc 160B).

(118) Thêi gian Ho¹t đ«ng. – Từ th¸ng XI đÕn – Từ th¸ng V đÕn– Từ th¸ng VI đến th¸ng IV th¸ng VII th¸ng X – Lạnh kh« nöa đÇu mùa đông, lạnh ẩm,– Nóng ẩm TÝnh chất cuèi ma phïn nöa cuối mùa đông – Ma cho Nam Bé đ«ng lạnh ởvà T©y Nguyªn,– Ma cho cả níc ảnh hëng khÝ hËu Mïa kh« nãng cho miÒn B¾c Trung Bé Tõ Đà N½ng trë vào, MiÒn B¾c: giã này di chuyÓn vào B¾c Bé giã TÝn phong BBC theo híng đ«ng nam (do ¶nh hëng ¸p thÊp thæi theo híng ĐB B¾c Bé) t¹o nªn "giã mïa Đ«ng Nam". Ngo¹i lÖ g©y ma vïng ven biÓn miÒn Trung, cßn Nam Bé và T©y Nguyªn là mïa kh«. Câu 2. Dựa vào bảng số liệu dới đây, hãy nhận xét và giải thích chế độ nhiệt của hai địa điểm. Bảng: Nhiệt độ (0C) của Hà Nội và TP Hồ Chí Minh Th¸ng I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII N¨m Hµ Néi 16,4 17,0 20,2 23,7 27,3 28,8 28,9 28,2 27,2 24,6 21,4 18,2 23,5 TP 25,8 26,7 27,9 28,9 28,3 27,5 27,1 27,1 26,8 26,7 26,4 25,7 27,1 HCM Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 31 - NhËn xÐt: + HN có 3 tháng (I, II, XII) nhiệt độ dới 200C, còn TP HCM thì không có tháng nào nhiệt độ dới 200C. + Nhiệt độ TB năm ở TP HCM cao hơn ở HN 3,60C. + Biên độ nhiệt năm ở HN (12,50C) cao hơn ở TP HCM (3,20C). + Tháng có nhiệt độ cực đại của TPHCM là tháng IV còn của HN là tháng VII, nhng đều có nhiệt độ là 28,90C - Gi¶i thÝch: + Do vị trí: TP HCM có vĩ độ thấp hơn... + Do ¶nh hëng cña giã mïa: HN chÞu ¶nh hëng cña giã mïa §«ng B¾c l¹nh cßn TP HCM th× kh«ng... C©u3: Cho h×nh sau.

(119) a) §Æt tªn cho h×nh vÏ. b) M« t¶ vµ gi¶i thÝch hiÖn tîng x¶y ra trong h×nh. c) Tính độ cao trung bình tại nơi có nhiệt độ 70C. (Nêu rõ cách tính). d) HiÖn tîng nµy x¶y ra ë vïng nµo cña ViÖt Nam vµ vµo thêi gian nµo ? (ý d này có thể hỏi khác đi là: Hãy nêu giới hạn hoạt động về không gian và thời gian cña hiÖn tîng nµy ë níc ta.). Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 31 a) §Æt tªn: HiÖn tîng giã ph¬n b) M« t¶ vµ gi¶i thÝch hiÖn tîng ph¬n: Gió ẩm thổi đến sờn đón gió (sờn Tây) trờn lên cao, nhiệt độ giảm theo đoạn nhiệt ẩm 0,60C/100m, hơi nớc ngng tụ cho ma ở sờn này. Sang đến sờn khuất gió (sờn Đông), nhiệt độ tăng theo đoạn nhiệt khô 10C/100m nên không khí rất khô và nóng. c) Tính độ cao: Độ cao tại nơi có nhiệt độ 70C là: 2 500m. Vì: - Tại 0m nhiệt độ là 220C (nhiệt độ giảm theo tiêu chuẩn không khí ẩm - trung bình 0,60C/100m. - Tại 2.000m, nhiệt độ là 100C - chênh 30C so với 70C --> Chênh 500m độ cao. Vậy độ cao tại nơi có nhiệt độ 70C là: 2 000m + 500m = 2 500m. d) Liªn hÖ: HiÖn tîng giã ph¬n x¶y ra ë níc ta t¹i khu vùc B¾c Trung Bé (tõ Thanh á đến Thừa Thiên - Huế, mạnh nhất tại Nghệ An, Hà Tĩnh), tại Tây Bắc và diễn ra vµo mïa hÌ. C©u 4: Cho b¶ng sè liÖu sau: Cơ cấu sử dụng đất nớc ta năm 1993 và 2005 (Đơn vị: %) Loại đất 1993 2005 §Êt n«ng nghiÖp 22,2 28,4 §Êt l©m nghiÖp cã rõng §Êt chuyªn dïng vµ thæ c Đất cha sử dụng, sông suối, núi đá C¶ níc. 30 5,6 42,2 100,0. 43,6 6,0 22,0 100,0. a) Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu sử dụng đất nớc ta năm 1993 và 2005. b) Nhận xét cơ cấu và sự chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất nớc ta năm 1993 và 2005..

(120) c) Gi¶i thÝch. Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 36 a) Vẽ 2 biểu đồ tròn bán kính bằng nhau đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp.. N¨m 1993. N¨m 2005. b) NhËn xÐt: - Có sự khác nhau trong cơ cấu: tỉ lệ đất lâm nghiệp nhiều nhất (số liệu), tỉ lệ đất thæ c Ýt nhÊt (sl). - Có sự chuyển dịch trong cơ cấu: nhóm tăng tỉ lệ: đất nông nghiệp tăng (sl), đất lâm nghiệp (sl), đất thổ c (sl); còn lại đất sông suối... giảm (sl). c) Gi¶i thÝch: - Cã sù kh¸c nhau lµ do nhu cÇu sö dông trong tõng thêi k×… - Có sự chuyển dịch là do các chơng trình khai khẩn đất hoang, cải tạo đất C©u 5: Cho b¶ng sè liÖu sau: Cơ cấu sử dụng đất của hai đồng bằng ở nớc ta năm 2005 (%) Loại đất Tæng diÖn tÝch (ngh×n km2) §Êt n«ng nghiÖp. §B s«ng Hång 15,0 51,2. §B s«ng Cöu Long 40,0 63,4.

(121) §Êt ë 7,8 2,7 §Êt l©m nghiÖp 8,3 8,8 §Êt chuyªn dïng 15,5 5,4 §Êt cha sö dông 17,2 19,7 a) Vẽ biểu đồ thể hiện quy mô và cơ cấu sử dụng đất của 2 đồng bằng ở nớc ta năm 2005. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch. Tr¶ lêi: C©u 5 - Bµi 36 a) Vẽ 2 biểu đồ tròn: - Bíc 1: TÝnh b¸n kÝnh: Cho R§BSH = 1,5cm --> R§BSCL = 1,5 x 1,6 = 2,5cm (GVHD c¸ch tÝnh cô thÓ; chøng minh c«ng thøc). - Bíc 2: LËp b¶ng so s¸nh quy m« vµ b¸n kÝnh. - Bớc 3: Vẽ 2 biểu đồ theo bán kính vừa tính đợc đảm bảo 3Đ.. §ång b»ng s«ng Hång. §ång b»ng s«ng cöu Long b) NhËn xÐt: - Có sự khác nhau trong cơ cấu sử dụng đất của 2 vùng (số liệu so sánh 2 vùng…). c) Gi¶i thÝch: - Do diÖn tÝch kh¸c nhau; - Do quy m« d©n sè kh¸c nhau; - Do lÞch sö ph¸t triÓn kh¸c nhau... C©u 6. Cho b¶ng sè liÖu sau: Sự biến động diện tích rừng từ năm 1943 đến 2005 (Đ.vị: triệu ha).

(122) N¨m. Tæng diÖn tÝch rõng. DiÖn tÝch rõng tù nhiªn. DiÖn tÝch rõng trång. 1943 14,3 14,3 0 2005 12,7 10,2 2,5 a) Vẽ biểu đồ thể hiện quy mô và cơ cấu diện tích rừng nớc ta năm 1943 và 2005. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch vÒ c¬ cÊu vµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu diÖn tÝch rõng níc ta. Tr¶ lêi: C©u 6 - Bµi 37-38 a) Vẽ biểu đồ cột chồng đảm bảo 3Đ: đúng , đủ, đẹp. Sự biến động diện tích rừng từ năm 1943 đến 2005 (%) N¨m. Tæng diÖn tÝch rõng. DiÖn tÝch rõng tù nhiªn. DiÖn tÝch rõng trång. 1943 2005. 100 100. 100 80. 20. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - Tæng diÖn tÝch rõng vµ diÖn tÝch rõng tù nhiªn gi¶m (sl). Do sù gia t¨ng d©n sè... - DiÖn tÝch rõng trång t¨ng (sl). Do kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh trång 5 triÖu ha rõng, giao đất giao rừng, định canh định c… IV. Híng DÉn.

(123) Ngày…../......./...... Tiết 115,116,117 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA LÝ CÁC CHÂU CHÂU A I.Mục tiêu: Học sinh hiểu rõ đặc điểm vị trí địa lý, kích thước, địa hình và khoáng sản của Châu Á. - Được tính phức tạp của khí hậu châu á, - Giải thích được nguyên nhân chính là do vị trí,kích thước,địa hình bị chia cắt mạnh - Hiểu rõ đặc điểm các kiểu khí hậu chính của châu á Hiểu được sự phân hoá đa dạng của các cảnh quan tự nhiên và mối quan hệ giữa khí hậu với cảnh quan . - Hiểu được những thuân lợi và khó khăn của đk tự nhiên châu á đối với việc phát triển kinh tê xã hội. - Thấy được đặc điểm phát triển kinh tế xã hội các nước châu á II.Nội dung: 1.Tổ chức : 2.Kiểm tra bài cũ : - Sự phân chia bề mặt trái đất ra các đứi khí hậu theo vĩ độ ? Hoạt động của thầy và trò. Nội dung I.Ch©u ¸ 1 Vị trí ,địa hình khí hậu,cảnh quan châu á *Vị trí: Trải dài từ vùng cực bắc đến vùng xích đạo(77044'B 1016'B) * địa hình rất đa dạng phức tạp -nhiều hệ thống núi sơn nguyên đồ sộ nhất thế giới - Vị trí, địa hình, khí hậu,cảnh .- c¸c d·y nói ch¹y theo 2 híng chÝnhT-§,TB-§N -nhiều đồng bằng lớn bậc nhất thế giới quan châu á ? - ch©u ¸ rÊt giµu kho¸ng s¶n quan träng nhÊt dÇu mỏ, khí đốt, than, sắt, crôm và kim loại màu * khÝ hËu ch©u ¸ ph©n ho¸ rÊt ®a d¹ng: khí hậu châu á phân hoá thành nhiều đới khác nhau - đới khí hậu cực và cận cực - đới khí hậu ôn đới - đới khí hậu cận nhiệt - đới khí hậu nhiệt đới - đới khí hậu xích đạo.

(124) - Qua QS phân tích H3.1 SGK lớp8 có nhận xét gì về cảnh quan tự nhiên châu Á? ( Cảnh quan tự nhiên châu Á phân hoấ rất đa dạng) - Đến nay cảnh quan tự nhiên châu á còn phong phú và đa dạng không? -Liªn hÖ ë VN viÖc b¶o vÖ c¶nh quan tù nhiªn nh thÕ nµo? -Tìm đáp án đúng ?. +các đới khí hậu châu á thờng phân hoá thành nhiÒu kiÓu khÝ hËu kh¸c nhau. + Hai kiÓu khÝ hËu phæ biÕn ë ch©u ¸ : khÝ hËu giã mïa - vị trí:nam á,đông nam á đông á. - đặcđiểm: mùađônglạnh khô. mïa hÌ nãng Èm ma nhiÒu . khí hậu lục địa. -vị trí: vùng nội địa, tây nam á. - đặc điểm: mùa đông: lạnh khô mïa hÌ: nãng kh«. - c¶nh quan tù nhiªn ch©u ¸ ph©n hoÊ rÊt ®a d¹ng nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña thiªn nhiªn ch©u ¸: - cã nguån tµi nguyªn tù nhiªn rÊt ®a d¹ng phung phó. -thiªn nhiªn ch©u ¸ cßn g©y nhiÒu khã kh¨n cho con ngêi. * KQ1. KHÝ hËu ch©u ¸ phæ biÕn lµ c¸c kiÓu khÝ hËu : A.ôn đới lục địa và ôn đới gió mùa B. Cậnnhiệt gió mùa và cận nhiệtlục địa C.nhiệt đới khô và nhiệt đới gió mùa . D. lục địa và gió mùa 2. S«ng dµi nhÊt ch©u ¸ (6300km) lµ: A.Sông Mê Công ở đông nam á . B. S«ng trêng giang ë trung quèc C. S«ng « bi ë liªn bang Nga D. Sông Hằng ở ấn độ 3. Nối các kiểu khí hậu với các đới cảnh quan ở ch©u ¸ cho phï hîp A.Cáckiểu KH B.Các đới cảnh quan NèiA.B 1.Ôn đới LĐ a.Rõng N§ Èm 1-d 2.ÔnđớigióM b.Rừng cận NĐẩm 2-c 3.N§GM c.Rõng Hhîp,l¸ réng 3-a d.Rõng l¸ kim 4.Cho biết dầu mỏ và khí đốt tập trung nhiều nhất ở khu vùc nµo ? . A.Tây á, đông nam á. C. Nam ¸ . B. B¾c ¸. D. §«ng b¾c ¸ 5.Hãy chứng minh châu á đa dạng về các đới khí hËu vµ c¸c kiÓu khÝ hËu , gi¶i thÝch t¹i sao cã sù ph©n ho¸ khÝ hËu nh vËy ? khí hậu châu á phân hoá thành nhiều đới khác nhau - đới khí hậu cực và cận cực - đới khí hậu ôn đới - đới khí hậu cận nhiệt - đới khí hậu nhiệt đới - đới khí hậu xích đạo Trong 1 đới khí hậu có nhiều kiểu khí hậu khác nhau nh đới ôn đớicó kiểu ôn đới lục địa ,ôn đới gió mùa , ôn đới hải dơng . Gi¶i thÝch : Do l·nh thæ ch©u ¸ tr¶i dµi tõ vßng cùc bắc đến xích đạo, lãnh thổ rất rộng, hình khối, nhiÒu nói vµ s¬n nguyªn cao ng¨n ¶nh hëng cña.

(125) -H·y chøng minh ch©u ¸ ®a dạng về các đới khí hậu và c¸c kiÓu khÝ hËu , gi¶i thÝch t¹i sao cã sù ph©n ho¸ khÝ hËu nh vËy. - Nêu tóm tắt đặc điểm dân c x· héi ch©u ¸ ? D©n c thuéc nhiều chủng tộc? Nơi ra đơì cña c¸c t«n gi¸o lín?. - Phân tích vì sao châu á đông d©n ?. - .§Æc ®iÓm PTKT ch©u ¸? T¹i sao NhËt b¶n l¹i trë thµnh quèc gia PT sím nhÊt ch©u. biển nhập sâu vào nội địa 2.§Æc ®iÓm d©n c x· héi *. Một châu lục đông dân nhất thế giới: - Châu á có số dân đông nhất thế giới: 3766 triệu ngêi(n¨m 2002) - Từ năm 1950 đến năm 2002 mức gia tăng dân số châu á nhanh nhng đứng thứ 2 sau châu phi. - hiện nay tốc độ gia tăng đã giảm(tỷ lệ gia tăng tự nhiªn 1,3 %) * D©n c thuéc nhiÒu chñng téc. - Hai chñng téc chñ yÕu: Chñng téc ¥ r« pª« Ýt( cã ë trung ¸, T©y nam ¸, Nam ¸); Chñng téc M«n g« l« Ýt(cã ë Trung ¸, B¾c ¸, §«ng nam ¸, §«ng ¸). * Nơi ra đơì của các tôn giáo lớn. - Châu á là nơi ra đời của nhiều tôn giáo lớn: Phật giáo, Hồi giáo, Ky tô giáo, ấn độ giáo. *KQ 1.D©n c ch©u ¸ tËp chung chñ yÕu ë: A.Tây á, bắc á, đông bắc á. B. Trung ¸' C. t©y ¸, t©y nam ¸. . D.Nam á, đông nam á, đông á. 2. Phân tích vì sao châu á đông dân ? Ch©u ¸ lµ ch©u lôc réng lín nhÊt thÕ giíi, cã phÇn lớn diện tích đất đai ở ôn đí, nhiệt đới. Do đó khí hËu Ýt kh¾c nghiÖt, kh¸ thuËn lîi cho PTKT nhÊt lµ n«ng nghiÖp . Châu á có các đồng bằng rộng lớn màu mỡ thuận lîi cho sù quÇn c cña con ngêi sèng vÒ trång lóa níc, nghÒ truyÒn thèng cña nhiÒu c d©n 3.§Æc ®iÓm PTKT ch©u ¸ - Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2,nÒn kt c¸c níc ch©u ¸ cã nhiÒu chuyÓn biÕn m¹nh mÏ - Trình độ phát triển rất không đều - Ch©u ¸ cã nhiÒu quèc gia cã thu nhËp thÊp * T¹i sao NhËt b¶n l¹i trë thµnh quèc gia PT sím nhÊt ch©u ¸:V× s©u chiÕn tranh TGT2, NhËt lµ níc b¹i trËn, kinh tÕ bÞ suy sôp nÆng ,nh÷ng nhµ tæ chøc l¹i KT,PT mét sè ngµnh CN phôc vô xuÊt khÈu ...KT Nhật Bản đã PT vợt bậc. Hiện nay nền KT Nhật bản đứng hàng thứ trên thế giới sau Hoa Kỳ. +.N«ng nghiÖp Trång trät : C©y l¬ng thùc +Lóa g¹o c©y quan träng nhÊt trång chñ yÕu ë c¸c đồng bằng phù sa chiếm gần 93%sllúa thế giới +Lóa m× ,ng« trång nhiÒu ë vïng cao n¬i cã khÝ hËu kh« chiÕm 39%sllóa m× thÕ giíi . - C©y c«ng nghiÖp :.chÌ, cµ phª, cao su, dõa b«ng Ch¨n nu«i -Tr©u bß , dª , cõu, gia cÇm , tuÇn léc + C«ng nghiÖp - Phát triển cha đều , Có nhiều ngành - Khai kho¸ng vµ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng pt ë nhiÒu níc - LuyÖn kim , c¬ khÝ chÕ t¹o,.®iÖn tö pt m¹nh ë nhËt b¶n, trung quèc, hµn quèc nh÷ng níc cn pt: nhËt b¶n, xin ga po.

(126) *KQ1.Níc cã s¶n lîng lóa nhiÒu nhÊt nh× thÕ giíi lµ: A.Th¸i Lan, ViÖt Nam B. Trung Quèc, Th¸i Lan C. ấn độ ,Việt Nam . D. Trung Quốc, ấn độ 2. Quèc gia cã s¶n lîng dÇu má nhiÒu nhÊt ch©u ¸ và đứng hàng thứ 2 trên thế giới là: A. I Ran, B.A RËp Xª ót , . C. C« OÐt , D.I R¾c 3.Các nớc và lãnh thổ công nghiệp hốác mức độ c«ng ho¸ cao vµ nhanh : A.Bru N©y, C« oÐt, A RËp Xª ót . B.Xin ga p, Hµn quèc, §µi loan C. Trung Quèc,Th¸i Lan, ViÖt Nam D. B¨ng La LÐt, Nª pan, Ma Lai Xi a. -Tìm đáp án đúng ?. III.Củng cố IV. Hướng dẫn. Ngày......./....../........ Tiết upload.123doc.net,119,120 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA LÝ CÁC CHÂU: CHÂU A I.Mục tiêu: H/S xác định dược trên bản đồ vị trí khu vực tây nam á các quốc gia trong khu vực -Hiểu trình bày được những nét nổi bật về tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên .địa hình chủ yếu là núi và cao nguyên ,quanh năm chịu ảnh hưởng của khối khí chí tuyến lục địa ,sự thay đổi bộ mặt kinh tế văn hoá xã hội của tây nam á so với trước đây.

(127) Thấy được nam á là khu vực tập trung dân cư đông đúc ,có mật độ dân số cao nhất thế giới , dân cư chủ yếu theo đạo hồi giáo, ấn độ giáo , tôn giáo có ảnh hưởng rất lớn đến ptkt xh ở nam á - Nắm được nam á có kinh tế đang pt, trong đó ấn độ có nền ktpt nhất Biết được sự ra đời và phát triển về số lượng các thành viên của hiệp hội -Nắm được nhữnh thành tích đáng kể trong kinh tế ngoài sự nỗ lực của các quốc gia ,một phần do có sự hợp tác của các nước asean. -Hiểu được một số thuận lợi và một số thách thức đối với việt nam khi gia nhập asean. II.Nội dung: 1.Tổ chức : 2. kiểm tra bài cũ: - .Đặc điểm PTKT châu á? Tại sao Nhật bản lại trở thành quốc gia PT sớm nhất châu Hoạt động của thầy và trò. Nội dung II.C¸c khu vùc ch©u ¸: 1.Khu vùc t©y nam ¸ *.Vị trớ địa lý Tõy Nam Á cú vị *.Vị trí địa lý :Tây nam á có vị trí chiến lợc quan träng trí chiến lược quan trọng ? *§Æc ®iÓm tù nhiªn -T©y nam ¸ cã nhiÒu nói vµ cao nguyªn -Ýt s«ng ngßi, lín nhÊt 2 s«ng Ti g r¬ ,¬p r¸t - Khoáng sản quan trọng nhất là dầu m, khí đốt với trữ lợng lớn tập trung đồng bằng lỡng hà - khÝ hËu kh« h¹n * §Æc ®iÓm d©n c ,kinh tÕ chÝnh trÞ -Tây nam á là cái nôi của nền văn minh cổ đại thÕ giíi - Dân c chủ yếu là ngời A Rập theo đạo hồi sống tập trung ở các vùng ven biển nơi có đủ nguồn níc ngät -TØ lÖ d©n thµnh thÞ cao -Kinh tÕ chñ yÕu khai th¸c dÇu má -1/3sldÇu thÕ giíi, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu dÇu má - C¸c quèc gia khai th¸c nhiÒu dÇu má :¶ RËp xª ót, i Ran, i R¾c , c« oÐt - Chính trị không ổn định *KQ1.Nguån tµi nguyªn kho¸ng quan träng nhÊt cña khu vùc T©y Nam ¸ lµ: A. Than . C. DÇu má B. S¾t D. Vµng 2. khu vùc T©y Nam ¸ xuÊt khÈu dÇu má chñ yếu đến các nớc và khu vựclà: A. Hoa K× C.NhËt B¶n,Hµn Quèc B.Các nớc tây âu . D.Tất cả đều đúng 3.VÞ trÝ T©y Nam ¸ cã chiÕn lîc quan träng nh thÕ nµo: -Khu vực Tây Nam á nằm án ngữ con đờng biển ngắn nhất từ biển đen ra địa trung hải, từ châu âu sang châu á qua kênh đào xuy-êvà biển đỏ.

(128) - Khu vùc T©y Nam ¸tuy n»m gÇn biÓn nhng nh×n chung cã khÝ hËu kh« h¹n vµ nãng nhÊt cña vùng Tây nam á lục địa á -âu 2.Khu vùc Nam ¸ *Vị trí địa lý ,địa hình -Nam á nằm trong khoảng 9độ 13phút B-37độ 13phót B *§Þa h×nh cã 3miÒn +PhÝa b¾c lµ d·y hy ma lay a +Giữa là đồng bằng ấn hằng rộng lớn +Phía nam là sơn nguyên đê can 2rìa là dãy gát đông ,gát tây *KhÝ hËu - s«ng ngßi, c¶nh quan tù nhiªn -Khí hậu : đại bộ phận có khí hậu nhiệt đới gió mïa lµ 1trong nh÷ng n¬i ma nhiÒu nhÊt thÕ giíi +Trªn c¸c vïng nói cao khÝ hËu cã sù ph©n ho¸ theo độ cao và rất phức tạp +Địa hình có ảnh hởng rất lớn đến sự phân bố Tóm tắt điều kiện tự nhiên khu ma ë nam ¸ - Cã nhiÒu s«ng ngßi lín .s«ng Ên .h»ng ,Bra ma vực Nam á? pót - C¶nh quan tù nhiªn ®a d¹ng chñ yÕu lµ rõng nhiệt đới và xa van Nam á là 1 trong 2 khu vực đông dân nhất châu á,mật độ dân số cao nhất khu vực. -Dân c tập trung đông nhất tại các đồng bằng và c¸c khu vùc cã lîng ma lín -Dân c chủ yếu theo ấn độ giáo,hồi giáo. * §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi . -C¸c níc nam ¸ cã nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn chñ yÕu lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - ấn độ có nền kinh tế phát triển nhất nam á - Công nghiệp nhiều ngành đặc biệt là công nghÖ cao - N«ng nghiÖp:lóa m× ,ng« ,b«ng,bß ,cõu. - DÞch vô kh¸ ph¸t triÓn. * Cuéc "c¸ch m¹ng xanh" vµ "c¸ch m¹ng trắng"ở ấn độ là gì: - c¸ch m¹ng xanhlµ cuéc c¶i c¸ch tiÕn hµnh trong ngµnh trång trät nh chän gièng míi, c¶i tiÕn kÜ thuËt c©y trång, PT c«ng tr×nh thuû lợi ...đã làm tăng sản lợng lơng thực đáng kể . - c¸ch mang tr¾nglµ sù tËp trung vµo ngµnh ch¨n nu«i lµm t¨ng s¶n lîng s÷a, mãn ¨n a thÝch cña nhân dân ấn độ nhng lại kiêng ăn thịt bò *KQ1.Năm 1947các nớc Nam á giành đợc độc lËp vµ x©y dùng nÒn KT tù chñ . Tuy nhiªn trë ngại lớn nhất đối với sự PTKT vốn đã nghèo nµn, l¹c hËu cña c¸c níc nam ¸ lµ: A.M«i trêng tù nhiªn .B. Hoµn c¶nh chÝnh trÞ x· héi C.T×nh h×nh d©n c D. Cả 3 đều đúng 2 Nh÷ng trung t©m chÝnh vÒ c«ng nghiÖp dÖt của ấn độ : A.Mum Bai, Ma- ®rat C.C«n -ca-ta, Mum Bai B.Niu §ª-li, C«n -ca-ta . D.Ma- ®rat, Niu §ª-li -Tìm đáp án đúng?.

(129) 3.Khu vực có mật độ dân số cao nhất châu á A. §«ng ¸ C. §NA . B.Nam ¸ D. B¾c ¸,t©y nam ¸ 4 .Khu vực có số dân đông nhất châu á. C. §NA - Cuộc "cách mạng xanh" và . A. §«ng ¸ B. Nam ¸ D. B¾c ¸,t©y nam ¸ "cách mạng trắng"ở ấn độ là gì ? 3. khu vực đông á. -VÞ trÝ Khu vực đông á gồm 2 bộ phận :phần đất liền và phần hải đảo gồm 4 quốc gia: trung quốc, nhËt b¶n, céng hoµ d©n chñ nh©n d©n triÒu tiên, hàn quốcvà 1 vùng lãnh thổ đài loan. - §Þa h×nh s«ng ngßi. *Phần đất liền -§Þa h×nh: +PhÝa t©y:nói,cao nguyªn cao hiÓm trë vµ c¸c -Tìm đáp án đúng? địa rộng. +phía đông: đồi núi thấp xen kẽ các đồng bằng réng lín . -S«ng ngßi :3 s«ng lín :hoµng hµ,trêng giang, chế độ nớc theo mùa ,lũ lụt vào cuối hạ đầu thu . *Phần hải đảo : thờng xuyên có động đất ,núi löa,s«ng ng¾n ,dèc. - KhÝ hËu c¶nh quan: +Phía đông: khí hậu gió mùa ấm với cảnh quan rõng lµ chñ yÕu +PhÝa t©y :kh« h¹n víi c¶nh quan lµ th¶o nguyªn kh«, hoang m¹c - Khái quát về dân c và đặc điểm phát triển kinh tế khu vực đông á . Khu vực đông á rất đông dân c tập trung chủ yếu ở phía đông. - Ngày nay kinh tế đông á phát triển nhanh và duy trì tốc độ tăng trởng cao. -.Đặc điểm phát triển của một số quốc gia đông ¸. + NhËt B¶n - Cêng quèc kinh tÕ thø 2 thÕ giíi - Nhiều ngành công nghiệp đứng đầu thế giới đặc biệt là công nghệ cao. + Trung Quèc - Tốc độ tăng trởng nhanh (7% năm) -Khỏi quỏt đặc điểm tự nhiờn -Nông nghiệp:sản xuất nông nghiịêp đứng đầu thế giới, giải quyết vấn đề lơng thực cho hơn 1,2 cảu khu vực đông á ? tØ d©n .- C«ng nghiÖp: ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh .đặc biệt là công nghiệp hiện đại . - Thành tựu về nông nghiệp : giải quyết vấn đề l¬ng thùc cho h¬n 1,2 tØ d©n . - VÒ c«ng nghiÖp: x©y dùng nÒn c«ng nghiÖp hoàn chỉnh đặc biệt có công nghiệp hiện đại các phơng tiện kĩ thuật để đa con ngời vào vũ trụ. KQ1.VÒ l·nh thæ trung quèc lµ 1 trong c¸c quèc gia lín nhÊt trªn thÕ giíi so liªn bang nga, ca na đa, Hoa kì, TQ có diện tích đứng hàng A.Thø nhÊt B .Thø 2 . C.Thø 3 D.Thø 4 2 Những đạc điểm khác nhau về địa hình giữa.

(130) -Khái quát về dân cư và đặc điểm phát triển kinh tế khu vực Đông Á ?. -Tìm đáp án đúng ? - Những đạc điểm khác nhau về địa hình giữa nửa phía tây và. nửa phía tây và nửa phía đông của phần đất liền thuộc đông á . -Nöa phÝa t©y lµ miÒn nói vµ s¬n nguyªn cao, hiÓm trë nh c«n lu©n, t©y t¹ng, thiªn s¬n ... - Nửa phía đông gồm các núi trung bình, núi thấp xen với các đồng bằng rộng, bằng phẳng nh đồng bằng Hoa trung, Hoa bắc 4.Khu vực đông nam á : .+ vÞ trÝ gi¬Ý h¹n - ĐNA gồm 2 phần :đất liền và bán đảo trung ấn, hải đảo và quần đảo mã lai . - cầu nối giữa châu á và châu đại dơng, giữa ấn độ dơng và thái bình dơng . +§Þa h×nh khÝ hËu - §Þa h×nh - Bán đảo trung ấn :chủ yếu là núi và cao nguyên, hớng núi phức tạp, đồng bằng phù xa ở h¹ lu c¸c s«ng lín vµ ven biÓn. - NhiÒu s«ng lín : mª C«ng, xa lu en, s«ng hång . - Quần đảo mã lai thờng xuyên có động đất núi löa, s«ng ngßi, s«ng nhá ng¾n, nhiÒu kho¸ng sản quan trọng: thiếc , kẽm , đồng , sắt…. + khÝ hËu vµ c¶nh quan tù nhiªn. - ĐNA có khí hậu xích đạo và nhiệt đới gió mùa. - Cảnh quan chủ yếu rừng nhiệt đới ẩm thờng xanh +.§Æc®iÓm d©n c Dân số đông: có 536triệu ngời (2002) -TØ lÖ t¨ng d©n sè nhanh 1,5% -Dân c tập trung đông đúc ở các đồng bằng và ven biÓn +.§Æc ®iÓm x· héi - Các nớc trong khu vực có những nét tơng đồng trong lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc -Trong s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t võa cã sù ®a d¹ng trong v¨n ho¸ d©n téc - thuËn lîi cho sù hîp t¸c toµn diÖn gi÷a c¸c níc +Nền kinh tế của các nớc đông nam á -Thời gian qua kt đông nam á có mức tăng trởng cao nhng cha v÷ng ch¾c -Việc bảo vệ môi trờng cha đợc quan tâm đúng møc + Cơ cấu kinh tế đang có những thay đổi - Các nớc đômg nam á đang có sự chuyển dịch c¬ cÊu KT theo híng ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - N«ng nghiÖp trång nhiÒu lóa g¹o ,c©y c«ng nghiệp nhiệt đới - C«ng nghiÖp khai th¸c kho¸ng s¶n ,luyÖn kim ,chÕ t¹o m¸y ,thùc phÈm - C¸c ngµnh kinh tÕ tËp trung chñ yÕu t¹i c¸c vùng đồng bằng ,ven biển - Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, sù t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ nhanh Nguyên nhân: nguồn lao động dồi doà ,tài nguyªn phong phó tranh thñ vèn ®Çu t níc ngoµi.

(131) nửa phía đông của phần đất liền -Bµi tËp 2sgk57 Gîi ý : HS tÝnh tØ lÖ SL lóa §N¸ víi thÕ giíi ,sau thuộc đông á ? đó vẽ 4biểu đồ hình tròn lúa ,cà phê 1. biểu đồ lúa ĐNá so với thế giới (lúa ĐNA : (157.100):599=26,2% 2. biểu đồ lúa châu á so với thế giới.(lúa châu á : (427.100):599=71% 3. biểuđồcàphêĐNAsovớithế giới (cà phê ĐNa: -Khái quát đặc điểm tự nhiên (1400.100):7300=19,2% 4 . biểu đồ cà phê châu á so với TG (cà phê châu của khu vực đông nam á ? ¸: (1800.100):7300=24,6. Khái quát về dân cư và đặc điểm phát triển kinh tế khu vực Đông Á?.

(132) -Bµi tËp 2sgk57 Gîi ý : HS tÝnh tØ lÖ SL lóa §N¸ với thế giới, sau đó vẽ 4biểu đồ h×nh trßn lóa ,cµ phª. 1.Ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n mµ VN gÆp ph¶i khi gia nhËp ASAN + ThuËn lîi : -Về quan hệ mậu dịch là tác động tăng trởng trong buôn bán với các nớc ASANđạt khá cao. tỉ träng gi¸ trÞ hµng ho¸ bu«n b¸n so víi c¸c níc trong hiÖp héi lín ( 1/3 tæng gi¸ trÞ bu«n b¸n quèc tÕ cña viÖt nam ).MÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cña ta sang c¸c níc lµ g¹o, mÆt hµng nhËp khÈu chÝnh tõ c¸c níc lµ x¨ng dÇu, ph©n bãn, hµng ®iÖn tö .. -Về hợp tác PTKT là dự án PT hành lang đông t©y t¹i khu vùc s«ng mª c«ng t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c tµi nguyªn vµ nh©n c«ng t¹i nh÷ng vïng cßn khã kh¨n cña níc ta guÝp ngêi d©n ph¸t triển KT - xã hội, xoá đợc đói nghèo . + khã kh¨n - Do sự chênh lệch trình độ PTKT nên năng xuất lao động của ta thờng thấp, chất lợng hạng hoá s¶n xuÊt cha cao, gi¸ b¸n hµng ho¸ cao khã c¹nh tranh l¹i víi hµng c¸c níc kh¸c s¶n xuÊt . - C¸c níc §N¸ cã nhiÒu m¹t hµng gièng nhau dÔ x¶y ra c¹nh tranh trong xuÊt khÈu . -Sù kh¸c biÖt trong thÓ chÕ chÝnh trÞ víi nh÷ng thủ tục hành chính khác nhau nhiều khi dẫn đến những trở ngại trong việc khí các hợp đồng KT, các giấy phép hoạt động ..

(133) Ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n mµ VN gÆp ph¶i khi gia nhËp ASAN ? III.Củng cố IV.Hướng dẫn: Học bài và xem lại phần địa lý tự nhiên VN. Ngày:......./......../........ Tiết 121,122,123 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN VIỆT NAM I.Mục tiêu: HS nắm được các đặc điểm cơ bản của địa hình Việt Nam - Phân tích được mối quan hệ giữa việc hình thànhđịa hình với lịch sử phát triển lãnh thổ và các yếu tố tự nhiên khác, kể cả con người. -Hiểu và trình bày các đặc điểm cơ bản của khí hậu VN tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm ,tính chất đa dạng ,thất thường phân hoá theo không gian và thời gian. - Phân tích được nguyên nhân hình thànhnêu đặc điểm khí hậu VN chủ yếu do vị trí địa lí ,hình dạng lãnh thổ ,hoàn lưu gió mùa địa hình.

(134) Nắmđược vị trí tên gọi hệ thống sông lớn của nước ta - Hiểu được đặc điểm 3 vùng thuỷ văn - Nắm được những cơ bản của sông ngòi - Phân tích được mối quan hệ giữa sông ngòi nước ta với yếu tố kinh tế xã hội tự nhiên - Hiểu được những nguồn lợi từ sông ngòi mang lại cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. II.Nội dung: 1.Tổ chức : 2. Kiểm tra bài cũ : Phân tích những thuận lợi và khó khăn mà VN gặp phải khi gia nhập ASAN ? Hoạt động của thầy và trò Nội dung III.Chơng trình địa lý tự nhiên việt nam 1.VÞ trÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. a.PhÇn đất liÒn Vị trí và giới hạn lãnh thổ ? + Cùc B : 23o23'B->105o20'§ + Cùc N : 8o34'B ->104o40'§ + Cùc T : 22o22'B ->102o10'§ + cùc § : 12o40'B ->109o24'§ + kéo dài 15 vĩ độ + Mở rộng trên 7 kinh độ +N»m mói giê thø 7 theo giê GMT + DiÖn tÝch:329247km2 b.PhÇn biÓn : DiÖn tÝch trªn 1 triÖu km2 Có 2 quần đảo trờng xa và hoàng xa. c. Đặc điểm của vị trí địa lí Việt Nam về mặt tự nhiªn -Níc ta n»m hoµn toµn trong vßng ®ai néi trÝ tuyÕn BCB -Trung t©m khu vùc giã mïa §NA. cầu nối giữa đất liền và hải đảo. + Đặc điểm lãnh a. Phần đất liền ta có hình dạng rất đặc biệt cong hình chữ S Đặc điểm của vị trí địa lí Việt -Níc b. phÇn biÓn . Nam về mặt tự nhiên ? -Mở rộng về phía đông và đông nam -Trên biển có nhiều đảo và quần đảo 2. ViÖt Nam lµ níc giµu tµi nguyªn kho¸ng s¶n. -níc ta cã nguån khoang s¶n phong phó ®a d¹ng -phÇn lín c¸c má cã ch÷ lîng võa vµ nhá -mét sè má cã ch÷ lîng lín:nh than,dÇu má ,khÝ đốt ,sắt ,thiếc ,đá vôi… + sù h×nh thµnh c¸c má chÝnh cña ë níc ta -mçi giai ®o¹n kiÕn t¹o h×nh thµnh nªn c¸c hÖ khoáng sản đặc trng +.vấn đề khai thác và bảo vệ tài nguyên khoáng s¶n. - khai th¸c vµ sö dông nhiÒu má kho¸ng s¶n. - cần thực hiện tốt luật khoáng sản để khai thác hîp lÝ, sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ nguån tµi - Việt Nam là nước giàu tài nguyªn kho¸ng s¶n.. 3.đồi núi là 1 bộ phận quan trọng nhất của cấu nguyên khoáng sản ? trúc địa hình Việt Nam. -địa hình nớc ta đa dạng.

(135) - Đi dọc quốc lộ 1A từ Lạng sơn đến Cà mau phải vượt qua các đèo lớn nào? Các sông lớn nào qua bao nhiêu tỉnh ? qua các thành phố nào?. -Đồi núi chiếm 3/4 dt lãnh thổ chủ yếu đồi núi thÊp. -đồng bằng lớn :ĐB sông hồng ,ĐB sông cửu long -các đảo, quần đảo. +.địa hình nớc ta đợc tân kiến tạo nâng lên và t¹o thµnh nhiÒu bËc kÕ tiÕp nhau? +địa hình nớc ta do kiến cổ kiến tạo và tân tiến cæ t¹o dùng lªn . cao dần phía tây bắc thấp dần phía đông nam. + .địa hình có chịu tác độngcủa thiên nhiên nhiệt đới gió mùa và chịu tác động mạnh mẽ cña con ngêi. -địa hình làm biến dổi do tác động mạnh mẽ của môi trờng nhiệt đới gió mùa ẩm và do sự khai ph¸ cña con ngêi. C©u hái: 1. Đi dọc quốc lộ 1A từ Lạng sơn đến Cà mau phải vợt qua các đèo lớn nào? Các sông lớn nào qua bao nhiªu tØnh ? qua c¸c thµnh phè nµo? - Các đèo lớn : Đèo Sài hồ (Lạng Sơn), đèo Tam điệp (Ninh Bình), đèo ngang(Hà Tỹnh), đèo Hải Vân(Huế-Đà Nẵng), đèo cù Mông (Bình Định), đèo Cả (Phú yên). - C¸c s«ng lín : Kú Cïng, Th¸i B×nh, Hång, C¶, Thu Bån, §µ R»ng, §ång Nai, Cöu Long. - qua 28 tØnh vµ 12 thµnh phè 2.Khoảng cách từ Lạng sơn về Hà Nội đo đợc trên bản đồ là 5.5cm , tỉ lệ 1/3000000. Vậy ngoài thực địa khoảng cách ấy là bao nhiêu ? KCTT=KCB§.TLB§ 5,5. 3000000 =16500000 cm=165km 4. tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm. -nhiệt độ trung bình năm cao trên 21 độ C -1 n¨m cã 2 mïa giã +gió mùa đông lạnh khô +giã mïa h¹ nãng Èm -lîng ma trung b×nh n¨m trªn 1600mm/N - độ ẩm không khí trên 80 % so với các nớc cùng vĩ độ nớc ta có mùag đông mạnh hơn và mùa hạ m¸t h¬n. +tÝnh chÊt ph©n ho¸ ®a d¹ng vµ thÊt thêng. -khÝ hËu níc ta ph©n ho¸ tõ b¾c vµo nam tõ t©y sang đông từ thấp đến cao. -ph©n ho¸ theo mïa. -tÝnh chÊt thÊt thêng cña khÝ hËu níc ta thÓ hiÖn rõ ở chế độ nhiệt và chế độ ma. +.mùa gió đông bắc từ tháng 11 đến T 4 +miÒn b¾c:l¹nh kh« cã thÓ ma phïn. +miÒn nam :nãng kh« kÐo dµi. +gió mùa từ thang 5 đến thang 10 - nãng Èm cã ma to d«ng b·o diÔn ra phæ biÕn trªn c¶ níc. + nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cho khÝ hËu mang l¹i - sinh vật nhiệt đới phát triển quanh năm -th©m canh ,xen canh ,t¨ng vô..

(136) +khã kh¨n:s©u ph¸t triÓn -thiªn tai x¶y ra thêng xuyªn(b·o lò ,h¹n h¸n ,xãi mßn ,x©m thùc . 5. đặc điểm chung sông ngòi VN: -mạng lới : dày đặc, rộng khắp chủ yếu là dòng - Tính chất nhiệt đới gió mùa ng¾n vµ dèc - hớng chủ yếu là tây bắc đông nam vòng cung. ẩm ? - chế độ ma theo mùa lũ, cạn - hµm lîng phï xa lín. + khai th¸c kinh tÕ vµ b¶o vÖ: a.gi¸ trÞ cña s«ng ngßi +thuû ®iÖn +thuû lîi +bồi đắp nên đồng bằng màu mỡ để trồng cây lơng thực +thuû s¶n +giao th«ng du lÞch b.s«ng ngßi níc ta ®ang bÞ « nhiÔm c.biÖn ph¸p: -tÝch cùc phßng chèng lò lôt. -b¶o vÖ vµ khai th¸c hîp lÝ c¸c nguån lîi tõ s«ng ngßi -kh«ng th¶i c¸c chÊt bÈn xuèng s«ng hå. Làm bài tập 2 ?. - ĐÆc ®iÓm chung s«ng ngßi VN ?.

(137) Bắc bộ Các hệ thống sông -sông hồng, thái bình,bắcgiang-kì cung, sông mã -s«ng cã d¹ng nam ĐÆc ®iÓm qu¹t -chế đọ nớc thất thờng -lò kÐo dµi 5 th¸ng(T6 -10) cao nhÊt T8 -lò lôt nhanh vµ kÐo dµi. Trung bộ. Nam bộ. Sông cả, sông thu Sông đồng nai bồn, sông đà nẵng ,sông cửa ông -lîng níc lín lßng -Ngắn dốc réng vµ s©u -Lũ lụt nhanh và s«ng ¶nh hëng thuû đột ngột triÒu -Lũ tập trung từ -chế độ nớc điều hoµ h¬n, lò T7th¸ng 9 –T12. T11.. IIICñng cè: IV. Híng dÉn: Häc kü bµi vµ xem l¹i c¸c miÒn tù nhiªn VN. Ngµy:......./......../……. Tiết 124,125,126 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN VIỆT NAM I.Mục tiêu - Xác định trên BĐ vị trí và phạm vi lãnh thổ của miền là miền địa đầu tổ quốc Nắm được đặc điểm nổi bật của vị trí, có mùa đông lạnh kéo dài nhất, địa hình đồi núi thấp với các cánh cung, tài nguyên phong phú đa dạng đang được khai thác mạnh - Nắm được những đặc điểm tự nhiên nổi bật ,địa hình cao nhất nước tavới nhiều dãy núi cao ,sông sâu ,núi chủ yếu hướng TB-ĐN - Tài nguyên đa dạng nhưng khai thác chưa được nhiều - Khí hậu NĐGM bị biến tính mạnh do ảnh hưởng của độ cao Kỹ năng: Phân tích trên BĐ, lát cắt, bảng thống kê, - Xác định trên bản đồ vị trí và phạm vi lãnh thổ của miền Nam Trung Bộ và nam bộ, bao gồm toàn bộ lãnh thổ phía nam nước ta từ Đà Nẵng tới cà Mau và phần hải đảo từ Hoàng Sa –Phú Quốc - Đặc điểm nổi bật về tự nhiên của miền là địa hình chia làm 3 khu vực, khí hậu NĐGM điển hình, nóng quanh năm, tài nguyên phong phú, tập trung II.Nội dung: 1.Tổ chức.

(138) 2. Kiểm tra Đặc điểm chung sông ngòi VN ? So sánh đặc điểm hệ thống sông của 3 miềm ? Hoạt động của thầy và trò. Nội dung III.Chương trình địa lý tự nhiên việt nam 6. Đặc Điểm chung của đất việt nam. Đặc Điểm chung của đất việt nam ? - Đất việt nam rất phức tạp và đa dạng - Ba nhóm đất chính +Đất pe ra lít đồi núi thấp +Đất mùn núi cao +Đất phù sa +Vấn đề sử dụng và cải tạo đất ở việt nam - Đất là tài nguyên quí giá - Phải sử dụng đất hợp lý - miền đồi núi chống sói mòn rửa trôi, ĐB,ven biển cải tạo các loại đất mặn, phèn7 .Đặc điểm chung sinh vật VN - Sinh vật rất phong phú đa dạng - Đadạng về thành phần loài và gen - Đadạng về công dụng sản phẩm - Đặc điểm chung sinh vật - Đadạng vềkiểu hệ sinh thái VN ? +.Sự giàu có về thành phần loài sinh vật -Nước ta có gần 3000loài SV bảnđịa . Độngvật 11200loài ,thực vật 14600loài -Số loài quý hiếm (TV:350loài, ĐV :365loài ) +Sự đa dạng về hệ sinh thái - Các hệ sinh thái tiêu biểu là HST ngập nước, đặc biệt rừng ngập mặn . -HST rừng nhiệt đới gió mùa gồm rừng kín thường xanh, rừng thưa rụng lá, rừng tre nứa, rừng ôn đới núi cao - Các HST nông nghiệp ngày càng mở rộng + Bảo vệ tài nguyên rừng - Tài nguyên rừng nước ta bị suy giảm nhanh chóng - Cần thực nghiêm túc các chính sách và luật về bảo vệ, phát triển tài nguyên rừng của nhà nước + Bảo vệ tài nguyên động vật và nguồn hải sản - Do phá rừng, nhiều động vật quý hiếm có nguy cư bị tuyệt chủng - Nguồn lợi thuỷ hải sản bị giảm sút nhanh chóng -.

(139) Tính chất nhiệt đới gió mùa thể - Để phát triển bền vững không được phá hiện ở mọi thành phần tự nhiên rừng bắt diệt chim thú, phá hoại môi trường việt nam nhưng rõ nhất là khí sống hậu ? 8.Việt nam là một nước nhiệt đới gió mùa ẩm -Tính chất nhiệt đới gió mùa thể hiện ở mọi thành phần tự nhiên việt nam nhưng rõ nhất là khí hậu - Là tính chất nền tảng của thiên nhiên việt nam - ở miền bắc vào mùa đông tính chất nóng ẩm bị giảm sút mạnh + Việt nam là một nước ven biển - Biển đông ảnh hưởng tới toàn bộ thiên nhiên nước ta - biển đông duy trì ,tăng cường tính chất nóng ẩm, gió mùa . + Việt nam là xứ sở của cảnh quan đồi núi Đồi núi chiếm 3/4diện tích lãnh thổ phần đất liền thiên nhiên việt nam phân hoá đa dạng,phức tạp -Thiên nhiên nước ta phân hoá theo không gian :Bắc – nam, đông – tây, đai cao, phân hoá theo thời gian -Tạo điều kiện giúp cho nước ta phát triển 1nền kinh tế toàn diện và đa dạng Các miền tự nhiênVN gồm mấy 9.Các miền tự nhiênVN: miền ? a.Miền bắc và đông bắc bắc bộ .-Miền bắc và đông bắc bắc bộ +.Vị trí phạm vi lãnh thổ của miền -Vị trí phạm vi lãnh thổ của - Miền bắc và đông bắc bắc bộ gồm: khu vực miền? đồi núi tả ngạn sông hồng và khu đồng bằng bắc bộ -Địa hình phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung núi mở rộng về phía bắc và quy tụ ở tam đảo . - 4cánh cung lớn :Sông gâm, ngân sơn, bắc sơn, đông triều - Đồng bằng sông Hồng -Đảo và quần đảo ngoài vịnh bắc bộ. - Có 2hệ thống sông lớn :sông Hồng ,sông thái bình ,hay xẩy ra lũ lụt +Tính chất nhiệt đới bị giẩm sút mạnh mẽ ,mùa đông lạnh nhất cả nước -Mùa đông nhiệt độ thấp nhất sovới cả nước(dưới 170c)mùa đông kéo dài từ 3-5 tháng +Tài nguyên phong phú đa dạng và nhiều cảnh quan đẹp nổi tiếng.

(140) Miền tây bắc và trung bộ thuộc hữu ngạn sông Hồng, từ Lai châu tới thừa thiên huế nêu các đặc điểm tự nhiêncủa miền ?. miền nam trung bộ và nam bộ nằm ở phía nam đất nước từ Đà nẵng tới cà. - Giàu khoáng sản nhất so với cả: Than, sắt, thiếc, apatít … - Nhiều cảnh đẹp nổi tiếng thu hút khách du lịch : vịnh hạ long, hồ ba bể b. Miền tây bắc và Trung bộ thuộc hữu ngạn sông Hồng, từ Lai châu tới Thừa Thiên Huế + Địa hình cao nhất - Nhiều núi cao, thung lung sâu, cao nhất là dãy hoàng liên sơn với nhiều đỉnh cao trên dưới 3000m - Các dãy núi và sông lớn đều có hướng TB-ĐN - Núi cao ăn sát ra biển, đồng bằng nhỏ hẹp + Khí hậu đặc biệt do tác động của địa hình - Do ảnh hưởng của địa hình miền tây bắc và bắc trung bộ có mùa đông đến muộn và kết thúc sớm , nhiệt độ cao hơn miền bắc -đông bắc bắc bộ (ở cùng vĩ độ ) - Mùa hè có gió tây khô nóng - Mùa mưa chậm dần từ bắc vào nam -Thường xuyên có bão ,lũ lụt + Tài nguyên phong phú đang được khai thác -Tài nguyên phong phú đa dạng ,đạc biệt tiềm năng thuỷ điện - Các tài nguyên của miền khai thác còn chậm, quá ít + Bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai Khôi phục ,phát triển rừng là khâu thên chốt - Tích cực bảo vệ và PTcác hệ sinh thái ven biển - Sẵn sàng chủ động phòng chống thiên tai c. miền nam trung bộ và nam bộ nằm ở phía nam đất nước từ Đà nẵng tới cà mau, chiếm 1/2diện tích cả nước +.Trường sơn nam hùng vĩ và đồng bằng nam bộ rộng lớn - Khu vực trường sơn nam :Hệ thống núi và cao nguyên xếp tầng - Phía nam :Đồng bằng nam bộ chiếm 1/2diện tích đất phù sa của cả nước +Một miền nhiệt đới gió mùa nóng quanh năm ,có mùa khô -Nhiệt độ cao quanh năm . -Mưa có sự khác nhau giữa 2 mùa , giữa duyên hải nam trung bộ với tây nguyên và nam bộ +Tài nguyên phong phú và tập trung dễ khai.

(141) -Những tài nguyên chính của miền NTB-NB ?. thác - Nhiều tài nguyên có quy mô lớn .chiếm tỉ lệ cao so với cả nước (Rừng đất, biển, dầu khí ..) là nguồn lực lớn giúp cho miền cũng như cả nước PTKT -Bảo vệ môi trường rừng, biển, đất và các hệ sinh thái tự nhiên khác Câu hỏi : 1.Những tài nguyên chính của miền NTB-NB -Tài nguyên đất (đất ba ran, phù sa ) lớn nhất nước ta . -Tài nguyên rừng rất phong phú có nhiều kiểu, loại sinh thái - Tài nguyên biển ( Hải sản rất đa dạng như tôm cá, tổ yếu ) -Tài nguyên khoáng sản như mỏ dầu khí, bô xít 2.Hãy phân tích bối cảnh quốc tế trong những năm đầu đổi mới và ảnh hưởng của nó đối với công cuộc đổi mới ở nước ta ? a. Xu hướng toàn cầu hoá và khu vực hoá nền KTTG diễn ra với quy mô ngày càng lớn và nhịp độ cao. Việc mở cửa nền KT là một tất yếu -Thuận lợi cho phép nước ta tận dụng các nguồn lực bên ngoài ( vốn, công nghệ, thị trường...)để PTKTXH -Thách thức là sự cạnh tranh quyết liệt của các nền KT mạnh hơn trên TG và trong khu vực . b. VN trở thành thành viên chính thức của ASAN (1995) sự trở thành ASANđầy đủ 10 thành viên (1999), ASAN trở thànhkhu vực hoà bình, hữu nghị và hợp tác. c. VNvà Hoa kì bình thường hoá quan hệ ngoại giao từ năm 1995 và hiệp định thương mại VN -HKì được kí kết cuối năm 2000 -Thuận lợi là nước ta càng có nhiều cơ hội trong việc mở rộng buôn bán và thu hút đầu tư nước ngoài,tranh thủ công nghệ tiên tiến trên TG. VN sẽ tiến nhanh trên lộ trình gia nhập wTO ( tổ chức thương mại TG ) -Thách thức : Phải đẩy nhanh hơn công cuộc cải cách KT - XH. Các biến động trên TG đối với nước ta sẽ tác động mạnh hơn đến nền KT của nước ta. d. Cuộc CMKHKT hiện đại làm thay đổi lớn bộ mặt của TG ..

(142) -Cho phép nước ta vận dụng các nguồn lực bên ngoài, tiếp thu các thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến để tiến hành đồng thời 2 bước chuyển dịch cơ cấu KT, đẩy mạnh CN hoá và hiện đại hoá - Làm bộc lộ những hạn chế lớn của nước ta là thiếu vốn, thiếu công nghệ tiên tiến và thiếu lao động lành nghề đ. Tình hình chịnh trị thế giới có nhiều biến chuyển quan trọng trong thập kỉ qua. III.Củng cố IV Hướng dẫn. C©u 1 - Bµi 24: - BiÓn ViÖt Nam trong BiÓn §«ng tiÕp gi¸p víi vïng biÓn 8 quèc gia: Trung Quốc, Campuchia, Thái Lan, Malaixia, Inđônêxia, Xingapo, Brunây, PhilÝppin. - ¶nh hëng: + ThuËn lîi: Giao th«ng ph¸t triÓn KT-XH... + Khó khăn: Nảy sinh nhiều mâu thuẫn, bất đồng về quyền lợi, chủ quyền... Tr¶ lêi C©u 2 - Bµi 24: - ThuËn lîi cña biÓn: + Thuận lợi cho đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản; + ThuËn lîi cho GTVT biÓn; + ThuËn lîi cho khai th¸c kho¸ng s¶n biÓn; + Thuận lợi cho hoạt động du lịch biển... + Một số thuận lợi khác (điều hoà khí hậu, cơ sở để tiến ra biển...) - Khã kh¨n cña biÓn: + Mét sè thiªn tai (b·o, sãng thÇn, hiÖn tîng s¹t lë, c¸t bay, c¸t ch¶y...) Tr¶ lêi C©u 3 - Bµi 24: - VÒ kinh tÕ: + Với đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản: biển rộng, ấm, nhiều tôm cá; đờng bờ biển dµi, nhiÒu vòng vÞnh... + Với GTVT biển: nằm trên đờng hàng hải quốc tế... + Với khai thác khoáng sản biển: thềm lục địa có nhiều dầu khí, ven biển có nhiều c¸t tr¾ng, titan, muèi....

(143) + Với hoạt động du lịch biển: nhiều bãi tắm đẹp, nhiều cảnh quan đẹp... - Víi QPAN: + TiÕp gi¸p víi biÓn cña 8 quèc gia, n»m trong vïng cã vÞ trÝ kinh tÕ chiÕn lîc cña thÕ giíi... Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 24: * Lµ v×: - Các đảo là hệ thống tiền tiêu bảo vệ đất liền...; - Các đảo là cơ sở để nớc ta tiến ra biển trong tơng lai...; - Các đảo là cơ sở để khẳng định chủ quyền của ta đối với vùng biển và thềm lục địa quanh đảo...; - Các đảo là địa bàn để phân bố dân c... Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 26: - Kho¸ng s¶n lµ mét lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn. Bao gåm c¸c lo¹i kho¸ng vËt cã ích mà ở một trình độ nhất định nó đợc sử dụng trong đời sống và sản xuất của con ngưêi. - Phong phú bởi vì nớc ta có đủ các loại: + Khoáng sản năng lợng: than đá, dầu mỏ, khí đốt... + Khoáng sản kim loại: sắt, nhôm, đồng, chì, kẽm, vàng... + Kho¸ng s¶n phi kim lo¹i: apatÝt, pyrÝt, phètpho... + Khoáng sản vật liệu xây dựng: đá vôi, đất sét, cát sỏi... Tr¶ lêi C©u 2 - Bµi 26: * Lµ v×: - Níc ta cã lÞch sö ph¸t triÓn l·nh thæ l©u dµi (...) - Nớc ta nằm ở vị trí tiếp giáp giữa lục địa với đại dơng... - Níc ta n»m liÒn kÒ víi vµnh ®ai sinh kho¸ng TBD vµ §TH. Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 26: - Nguyªn nh©n: + Khai th¸c nhiÒu; + KÜ thuËt khai th¸c l¹c hËu; + Sö dông kh«ng tiÕt kiÖm... - BiÖn ph¸p: + T×m nguyªn, nhiªn liÖu thay thÕ... + §Çu t c«ng nghÖ trong khai th¸c vµ sö dông... + Tuyªn truyÒn gi¸o dôc… Tr¶ lêi C©u 1 - Bµi 27-28: - Đặc điểm chung: (4 đặc điểm) + Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhng chủ yếu là đồi núi thấp; + Cấu trúc địa hình khá đa dạng (hai hớng núi chính, hớng nghiêng TB-ĐN, địa hình đợc Tân kiến tạo làm trẻ lại); + Địa hình nớc ta là địa hình của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa; + Địa hìnhnớc ta chịu tác động mạnh của con ngời. - ¶nh hëng: + ThuËn lîi: t¹o ra sù ®a d¹ng vÒ tù nhiªn; thÕ m¹nh vÒ rõng, kho¸ng s¶n, c¶nh quan... + Khã kh¨n: trong GTVT, t¨ng cêng ¶nh hëng cña giã mïa §B, g©y hiÖu øng ph¬n... Tr¶ lêi C©u 2 - Bµi 27-28: - Các nhân tố hình thành và biến đổi địa hình: + Nội lực: gồm các vận động kiến tạo. Xu hớng làm tăng sự gồ ghề... + Ngo¹i lùc: gåm c¸c yÕu tè khÝ hËu, s«ng ngßi... Xu híng san ph¼ng... + Nhân tố con ngời: Làm biến đổi mạnh mẽ... - ¶nh hëng cña nh©n tè con ngêi:.

(144) Làm biến đổi mạnh mẽ các dạng địa hình thông qua các hoạt động lao động sản xuất và đấu tranh của mình --> nhiều dạng địa hình nhân tạo nh: hang động, hầm mỏ, đê điều, hồ đập... Tr¶ lêi C©u 3 - Bµi 27-28: - Đặc điểm địa hình khu vực đồi núi: + ChiÕm 3/4 diÖn tÝch l·nh thæ; + Chủ yếu là đồi núi thấp (<1000m chiếm 85%; >2000m chỉ 1%); + Híng nói: TB-§N vµ híng vßng cung lµ 2 híng chÝnh. + Gåm 4 vïng nói chÝnh: §«ng B¾c, T©y B¾c, Trêng S¬n B¾c vµ Trêng S¬n Nam. - ảnh hởng của địa hình khu vực đồi núi: + Thuận lợi: rừng, thuỷ điện, khoáng sản, cảnh quan đẹp... + Khó khăn: giao thông, lũ quét, xói mòn đất, sơng muối,... Tr¶ lêi C©u 4 - Bµi 27-28: - Đặc điểm địa hình khu vực đồng bằng: + ChiÕm 1/4 diÖn tÝch l·nh thæ; + Gồm 2 loại đồng bằng: • §ång b»ng ch©u thæ s«ng: §BSH, §BSCL. • §ång b»ng ven biÓn: Thanh - NghÖ - TÜnh; Nam - Ng·i - §Þnh, Phó - Kh¸nh... - ảnh hởng của địa hình khu vực đồng bằng: + ThuËn lîi: ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû s¶n; thuËn lîi c tró, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, giao th«ng... + Khã kh¨n: lôt, x©m nhËp mÆn, b·o... Tr¶ lêi C©u 5 - Bµi 27-28: - Đặc điểm địa hình bờ biển và thềm lục địa: + Bê biÓn dµi 3 260km (28/63 tØnh thµnh phè gi¸p biÓn); + Gåm 2 lo¹i bê biÓn: • Bê biÓn bå tô: ch©u thæ s«ng Hång, ch©u thæ s«ng Cöu Long. • Bờ biển mài mòn: Từ Đà Nẵng đến Bà Rịa - Vũng Tàu. + Bê biÓn khóc khuû, nhiÒu vòng vÞnh s©u vµ kÝn giã; + Thềm lục địa nông và rộng lớn. - ảnh hởng của địa hình bờ biển và thềm lục địa: + Thuận lợi: nhiều bãi tắm đẹp, nơi xây dựng hải cảng và nuôi trồng thuỷ sản; nhiÒu kho¸ng s¶n... + Khã kh¨n: s¹t lë bê biÓn, b·o, x©m nhËp mÆn... Tr¶ lêi C©u 6 - Bµi 27-28: - Là vì: Sự tác động tổng hợp của các nhân tố sau: + C¸c s«ng trong vïng nµy chñ yÕu lµ nhá, ng¾n vµ dèc; + Sù chia c¾t cña c¸c d·y nói ®©m ngang ra biÓn...; Tr¶ lêi C©u 7 - Bµi 27-28: - Giống nhau: Đều là địa hình châu thổ có thềm lục địa mở rộng... - Kh¸c nhau: + Châu thổ sông Hồng bị chia cắt bởi hệ thống đê điều. Từ đó chia làm 2 khu vực địa hình là trong đê (thấp, là các ô trũng và không đợc bồi đắp phù sa) và ngoài đê (cao hơn, thờng xuyên đợc bồi đắp phù sa)… + Ch©u thæ s«ng Cöu Long bÞ chia c¾t bë hÖ thèng s«ng ngßi, kªnh r¹ch ch»ng chÞt; vào mùa lũ nhiều vùng đất trũng bị ngập nớc… Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 31: - §Æc ®iÓm chung cña khÝ hËu ViÖt Nam: + Tính chất nhiệt đới, ẩm, gió mùa: • Tính nhiệt đới: nhiệt độ TB 20 - 220C, số giờ nắng 1 400 - 3 000... • TÝnh Èm: tæng lîng ma 1 500 - 2 000 mm, c©n b»ng Èm d¬ng....

(145) • Gió mùa: Có 2 loại gió hoạt động theo mùa và mang đến những đặc điểm khí hậu kh¸c nhau. + TÝnh chÊt ®a d¹ng vµ thÊt thêng: • Đa dạng: phân hoá theo B-N, Đ-T - chia làm 4 miền khí hậu (phía Bắc, Đông Trờng Sơn, phía Nam, Biển Đông); phân hoá theo độ cao... (HS có thể sử dụng Atlat). • ThÊt thêng: n¨m rÐt sím, n¨m rÐt muén; n¨m ma lín, n¨m kh« h¹n; n¨m Ýt b·o, n¨m nhiÒu b·o... - Nét độc đáo thể hiện ở chỗ: nớc ta có cùng vĩ độ với khu vực Tây á và Bắc Phi nhng chóng ta l¹i kh«ng bÞ kh« h¹n nh vËy. Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 31: - BiÓu hiÖn: Nh trªn c©u 1 (...) - Nguyªn nh©n: + Do vÞ trÝ níc ta n»m kÒ mét vïng biÓn réng lín...; + Do đặc điểm địa hình nớc ta...; Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 31: 1. Cơn đằng Đông vừa trông vừa chạy/ Cơn đằng Nam vừa làm vừa chơi. 2. Chuån chuån bay thÊp th× ma; Bay cao th× n¾ng; Bay võa th× r©m. 3. R¸ng mì gµ, ai cã nhµ th× chèng. 4. Chíp §«ng nhay nh¸y, gµ g¸y th× ma. 5. Tr¨ng quÇng trêi h¹n, tr¨ng t¸n trêi ma… Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 31: Giã mïa mïa Giã mïa mïa h¹ đông Híng giã chñ yÕu– §«ng b¾c Nguồn gốc. – Áp cao Xibia. – T©y nam – Nöa cuèi – Nöa ®Çu mïa h¹ mïa h¹ ¸p cao cËn chÝ ¸p cao b¾c ©u tuyÕn nam b¸n cÇu. – Miền Bắc (đến – Cả nước 160B) Thời gian – Từ th¸ng XI đến – Từ th¸ng V– Từ th¸ng đến th¸ng VII VI đến th¸ng hoạt động th¸ng IV X – Lạnh kh« nửa đầu mùa đông, Tính chất lạnh ẩm, cuèi ma– Nãng Èm phïn nöa cuèi mùa đông – Mưa cho Mïa đ«ng lạnh ở miềnNam Bộ và– Mưa cho cả ảnh hëng khÝ hËu T©y Nguyªn, Bắc kh« nãng chonước Trung Bộ Ngoại lệ Từ Đà Nẵng trở Miền Bắc: giã này di chuyển vào vào, giã TÝn Bắc Bộ theo hướng đ«ng nam (do phong BBC thổi ảnh hưởng ¸p thấp Bắc Bộ) tạo nªn theo hướng ĐB "giã mïa Đ«ng Nam". g©y mưa vïng ven biển miền Phạm vi hoạt động.

(146) Trung, cßn Nam Bộ và T©y Nguyªn là mïa kh«. Tr¶ lêi: C©u 5 - Bµi 31: - NhËn xÐt: + HN có 3 tháng (I, II, XII) nhiệt độ dới 200C, còn TP HCM thì không có tháng nào nhiệt độ dới 200C. + Nhiệt độ TB năm ở TP HCM cao hơn ở HN 3,60C. + Biên độ nhiệt năm ở HN (12,50C) cao hơn ở TP HCM (3,20C). + Tháng có nhiệt đọ cực đại của TPHCM là tháng IV còn của HN là tháng VII, nhng đều có nhiệt độ là 28,90C - Gi¶i thÝch: + Do vị trí: TP HCM có vĩ độ thấp hơn... + Do ¶nh hëng cña giã mïa: HN chÞu ¶nh hëng cña giã mïa §«ng B¾c l¹nh cßn TP HCM th× kh«ng... Tr¶ lêi: C©u 6 - Bµi 31: a) §Æt tªn: HiÖn tîng giã ph¬n b) M« t¶ vµ gi¶i thÝch hiÖn tîng ph¬n: Gió ẩm thổi đến sờn đón gió (sờn Tây) trờn lên cao, nhiệt độ giảm theo đoạn nhiệt ẩm 0,60C/100m, hơi nớc ngng tụ cho ma ở sờn này. Sang đến sờn khuất gió (sờn Đông), nhiệt độ tăng theo đoạn nhiệt khô 10C/100m nên không khí rất khô và nãng. c) Tính độ cao: Độ cao tại nơi có nhiệt độ 70C là: 2 500m. Vì: - Tại 0m nhiệt độ là 220C (nhiệt độ giảm theo tiêu chuẩn không khí ẩm - trung b×nh 0,60C/100m. - Tại 2.000m, nhiệt độ là 100C - chênh 30C so với 70C --> Chênh 500m độ cao. Vậy độ cao tại nơi có nhiệt độ 70C là: 2 000m + 500m = 2 500m. d) Liªn hÖ: HiÖn tîng giã ph¬n x¶y ra ë níc ta t¹i khu vùc B¾c Trung Bé (tõ Thanh Hoá đến Thừa Thiên - Huế, mạnh nhất tại Nghệ An, Hà Tĩnh), tại Tây Bắc và diễn ra vµo mïa hÌ. Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 33: - Nớc ta có mạng lới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nớc (...). Do địa hình nớc ta 3/4 là đồi núi, bị chia cắt mạnh, lợng ma hàng năm lớn... - Sông ngòi nớc ta chảy theo 2 hớng chính là TB-ĐN và vòng cung. Do đó cũng chính là 2 hớng chính của địa hình Việt Nam. - S«ng ngßi níc ta nhiÒu níc, giµu phï sa (...). Do níc ta cã mét sè s«ng lín b¾t nguồn từ vùng núi cao, chảy qua vùng đất dễ xói mòn... - S«ng ngßi níc ta cã 2 mïa níc (lò - c¹n) râ rÖt. Do s«ng ngßi níc ta cã nguån cung cấp nớc từ ma là chủ yếu mà chế độ ma của nớc ta theo mùa... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 33: - Nớc ta có nhiều sông suối là do địa hình nớc ta 3/4 là đồi núi, bị chia cắt mạnh, lợng ma hàng năm lớn... - Các sông chủ yếu ngắn và dốc do hình dạng lãnh thổ nớc ta (hẹp ngang); do địa hình nớc ta (một số dãy núi có sờn bất đối xứng)... Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 33: - Thuỷ nông: đảm bảo tới - tiêu cho nông nghiệp... - Thuû n¨ng: cã tiÒm n¨ng thuû ®iÖn lín, nhÊt lµ ë thîng lu s«ng... - Thuỷ sản: là địa bàn để đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản....

(147) - Kho¸ng s¶n: lµ n¬i khai th¸c c¸t, sái, vµng... - Víi c«ng nghiÖp: lµ n¬i cung cÊp níc cho nhiÒu nhµ m¸y c«ng nghiÖp... - Với GTVT: là các tuyến đờng thuỷ quan trọng trong nội địa... - Mét sè nguån lîi kh¸c:... Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 33: * Đó là ý kiến đúng. Vì: - ThiÖt h¹i cña lò: + Với nông nghiệp: ngập các đồng lúa cha thu hoạch... + Víi thuû s¶n: vì bÌ, trµn ao... + Với đời sống: đi lại, sinh hoạt khó khăn; dịch bệnh phát triển... - Nguån lîi do lò mang l¹i: + Lîng phï sa mµu mì; + Nớc ngọt để thau chua, rửa mặn; + Nguån t«m c¸ theo lò... Tr¶ lêi: C©u 5 - Bµi 33: - Lũ ở ĐBSH lên nhanh, rút nhanh do tác động của hệ thống đê điều. - Lũ ở ĐBSCL lên chậm, rút chậm do tác động của Biển Hồ, do diện tích rộng, địa hình phẳng và không có hệ thống đê điều. Tr¶ lêi: C©u 6 - Bµi 33: - Để phòng chống lũ ở ĐBSH, nhân dân ta đã xây dựng hệ thống đê điều. - Việc làm trên không thể áp dụng cho ĐBSCL vì ở đây địa hình thấp, diện tích rộng, nền địa chất yếu và vì lũ còn mang đến một số nguồn lợi... Tr¶ lêi: C©u 7 - Bµi 33: - Lũ quét thờng xảy ra ở khu vực đồi núi trong điều kiện mất lớp phủ thực vật (rõng) vµ ma lín trong mét thêi gian ng¾n... - §Ó h¹n chÕ lò quÐt cÇn: + Trång vµ b¶o vÖ rõng ®Çu nguån; + Quy ho¹ch c¸c ®iÓm quÇn c d©n miÒn nói; + Dù b¸o chÝnh x¸c vÒ ma lò; + C¸c biÖn ph¸p kh¸c nh tuyªn truyÒn, gi¸o dôc... Tr¶ lêi: C©u 8 - Bµi 33: - Việc xây dựng các hồ thuỷ điện có tác dụng điều hoà chế độ nớc sông. - VÝ dô: ViÖc x©y dùng hå thuû ®iÖn Tuyªn Quang lµm cho ThÞ x· TQ vµ c¸c vïng hạ lu sông Lô không còn bị lũ hàng năm nữa do khi nớc dồn về thì đã có hồ điều hoµ... Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 36: - Nguyªn nh©n: + MÊt líp phñ rõng; + Canh t¸c kh«ng hîp lÝ; + N¹n du canh du c... - BiÖn ph¸p: + Trång vµ b¶o vÖ rõng; + Canh tác hợp lí: trồng cây theo băng, đào hố vảy cá; + Giao đất, giao rừng cho ngời dân; + Hạn chế tiến đến chấm rứt nạn du canh du c... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 36: - Nguyªn nh©n: + §Þa h×nh thÊp; + D¹ng cöa s«ng h×nh phÔu; + Thuû triÒu; + Mïa kh« kÐo dµi… - BiÖn ph¸p: + Trång vµ b¶o vÖ rõng ven biÓn; + Xây dựng công trình thuỷ lợi để dẫn và giữ nớc ngọt phục vụ cho việc thau chua, röa mÆn; + Tạo ra các giống cây trồng chịu đợc phèn, mặn....

(148) Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 36: a) Vẽ 2 biểu đồ tròn bán kính bằng nhau đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt: - Có sự khác nhau trong cơ cấu: tỉ lệ đất lâm nghiệp nhiều nhất (số liệu), tỉ lệ đất thæ c Ýt nhÊt (sl). - Có sự chuyển dịch trong cơ cấu: nhóm tăng tỉ lệ: đất nông nghiệp tăng (sl), đất lâm nghiệp (sl), đất thổ c (sl); còn lại đất sông suối... giảm (sl). c) Gi¶i thÝch: - Cã sù kh¸c nhau lµ do nhu cÇu sö dông trong tõng thêi k×… - Có sự chuyển dịch là do các chơnmg trình khai khẩn đất hoang, cải tạo đất.... Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 36: a) Vẽ 2 biểu đồ tròn: - Bíc 1: TÝnh b¸n kÝnh: Cho R§BSH = 1,5cm --> R§BSCL = 1,5 x 1,6 = 2,5cm (GVHD c¸ch tÝnh cô thÓ; chøng minh c«ng thøc). - Bíc 2: LËp b¶ng so s¸nh quy m« vµ b¸n kÝnh. - Bớc 3: Vẽ 2 biểu đồ theo bán kính vừa tính đợc đảm bảo 3Đ. b) NhËn xÐt: - Có sự khác nhau trong cơ cấu sử dụng đất của 2 vùng (số liệu so sánh). c) Gi¶i thÝch: - Do diÖn tÝch kh¸c nhau; - Do quy m« d©n sè kh¸c nhau; - Do lÞch sö ph¸t triÓn kh¸c nhau... Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 37-38: * C¸c nh©n tè t¹o nªn sù phong phó ... níc ta: - §Æc ®iÓm vÞ trÝ giao thoa cña c¸c luång sinh vËt (...); - Lãnh thổ gồm 3 bộ phận (vùng đất, vùng biển, vùng trời); - Khí hậu và địa hình phân hoá đa dạng; - Hoạt động sản xuất của con ngời... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 37-38: a) Vẽ biểu đồ cột chồng đảm bảo 3Đ: đúng , đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - Tæng diÖn tÝch rõng vµ diÖn tÝch rõng tù nhiªn gi¶m (sl). Do sù gia t¨ng d©n sè... - DiÖn tÝch rõng trång t¨ng (sl). Do kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh trång 5 triÖu ha rõng, giao đất giao rừng, định canh định c… Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 37-38: - Vai trò kinh tế: cung cấp gỗ củi, lâm thổ sản; cảnh quan đẹp... - Vai trß sinh th¸i: c©n b»ng sinh th¸i, t¨ng mùc níc ngÇm, h¹n chÕ xãi mßn, b¶o vÖ §DSH... Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 37-38: - Nguyên nhân chủ quan: do sự gia tăng dân số, đốt rừng làm nơng rẫy, du canh du c... - Nguyªn nh©n kh¸ch quan: do thiªn tai, do chiÕn tranh... Tr¶ lêi: C©u 5 - Bµi 37-38: - Rừng phòng hộ thờng đợc trồng ở thợng nguồn các dòng sông hoặc ven biển. - Trồng ở đầu nguồn để hạn chế lũ quét; trồng ở ven biển để hạn chế tác hại của b·o c¸t... Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 1: - Níc ta cã nhiÒu d©n téc v×: + Lịch sử phát triển nớc ta lâu đời; + Níc ta n»m ë vÞ trÝ giao lu v¨n ho¸ x· héi thuËn lîi... - ¶nh hëng: + ThuËn lîi: nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng; t×nh h÷u nghÞ... + Khã kh¨n: m©u thuÉn quyÒn lîi, ý thøc hÖ... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 1: Lµ v×: - Thực hiện chính sách đền ơn đáp nghĩa;.

(149) - Thùc hiÖn xo¸ dÇn kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn vïng miÒn; - ổn định kinh tế - chính trị vùng biên giới, hải đảo... Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 2: - §Æc ®iÓm: + Dân số nớc ta đông (...); + D©n sè níc ta t¨ng nhanh (...); + C¬ cÊu d©n sè níc ta trÎ (...); + Dân c nớc ta phân bố không đều (...). - ¶nh hëng: + Thuận lợi: nguồn lao động dồi dào, thị trờng rộng lớn... + Khã kh¨n: • Sức ép đối với tài nguyên, môi trờng; với kinh tế; với CLCS • Khã kh¨n trong khai th¸c tµi nguyªn vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 2: a) Vẽ biểu đồ đờng - miền đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - TØ suÊt sinh gi¶m liªn tôc (sl) - Tỉ suất tử tăng từ 1979 đến 1989 (sl) do khủng hoảng kinh tế trớc Đổi mới. từ 1989 đến 2006 giảm đều do kết quả của công cuộc đổi mới, y tế đảm bảo... - Tỉ lệ gia tăng tự nhiên giảm đều (sl) do tỉ suất sinh và tử đều giảm... Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 2: a) Vẽ biểu đồ kết hợp cột - đờng đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - D©n sè t¨ng liªn tôc (sl); - TØ lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn gi¶m liªn tôc (sl). c) Tỉ lệ tăng dân số tự nhiên đã giảm nhng quy mô dân số vẫn tăng do quy mô dân sè níc ta lín (...). Tr¶ lêi: C©u 4 - Bµi 2: a) Vẽ 2 biểu đồ tròn đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - NhËn xÐt: + Có sự khác nhau trong cơ cấu: lớn nhất là nhóm tuổi lao động (sl), thấp nhất là nhóm quá tuổi lao động (sl); + Có sự chuyển dịch: nhóm tăng là trong độ tuổi lao động (sl) và quá tuổi lao động (sl); nhóm dới tuổi lao động giảm (sl) - Nguyªn nh©n: + Do tríc ®©y d©n sè níc ta t¨ng nhanh nªn d©n sè trÎ; + Do hiện nay tốc độ tăng dân số đã giảm và công tác y tế, chăm sóc sức khoẻ cũng nh CLCS đợc nâng cao... Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 3: - Mật độ dân số là một tiêu chí để đánh giá mức độ tập trung dân c trên một đơn vị diện tích (thờng là km2) trong một thời gian nhất định. - Công thức: Mật độ = Số dân / Diện tích (ngời/km2) Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 3: a) Vẽ biểu đồ kết hợp cột - đờng đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch: - NhËn xÐt: + D©n sè t¨ng liªn tôc (sl); + TØ lÖ d©n thµnh thÞ t¨ng liªn tôc (sl). - Giải thích: Là kết quả của quá trình CNH và ĐTH đất nớc trong những năm qua... Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 3: a) Nhận xét: Dân c nớc ta phân bố không đều: - Giữa miền núi với đồng bằng (số liệu chứng minh); - Gi÷a miÒn nói víi miÒn nói (sè liÖu chøng minh); - Giữa đồng bằng với đồng bằng (số liệu chứng minh). b) Gi¶i thÝch:.

(150) - Do lÞch sö c tró; - Do ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau. c) ¶nh hëng: - Nơi nhiều tài nguyên thì lại thiếu lao động (miền núi); - Nơi diện tích hẹp thì lại tập trung đông dân c (đồng bằng); --> G©y khã kh¨n cho khai th¸c l·nh thæ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm... Tr¶ lêi: C©u 1 - Bµi 4: - §Æc ®iÓm: + Về số lợng: đông (51,2% dân số năm 2005); đợc bổ sung hàng năm > 1 triệu lao động mới. + Về chất lợng: cần cù, chịu khó; số lao động qua đào tạo ngày càng tăng (12,3% năm 1996 lên 25% - năm 2005). - Giải pháp nâng cao chất lợng lao động: + Đa dạng hoá các loại hình đào tạo. + Thùc hiÖn gi¸o dôc nghÒ nghiÖp ngay tõ cÊp phæ th«ng... Tr¶ lêi: C©u 2 - Bµi 4: a) Vẽ 2 biểu đồ tròn đảm bảo 3Đ: đúng, đủ, đẹp. b) NhËn xÐt: - Cã sù kh¸c nhau trong c¬ cÊu: cao nhÊt ë KV ngoµi NN (sl), thÊp nhÊt ë KV cã vèn §TNN (sl); - Có sự chuyển dịch: Lao đọng ở KV NN tăng nhẹ (sl), KV ngoài NN giảm nhẹ (sl) vµ KV cã vèn §TNN t¨ng nhanh (sl). Tr¶ lêi: C©u 3 - Bµi 4: a) Vẽ biểu đồ thanh ngang: - Bíc 1: TÝnh tØ lÖ sè ngêi cha cã viÖc lµm thêng xuyªn (nh¸p) - Bíc 2: lËp b¶ng sè liÖu tØ lÖ sè ngêi cha cã viÖc lµm thêng xuyªn theo kÕt qu¶ tÝnh ë trªn - Bớc 3: Vẽ biểu đồ thanh ngang (cột nằm) thể hiện tỉ lệ trên. b) NhËn xÐt: - Nh÷ng vïng cã tØ lÖ... cao h¬n møc trung b×nh c¶ níc lµ: .... - Nh÷ng vïng cã tØ lÖ... thÊp h¬n møc trung b×nh c¶ níc lµ: .... - Vïng cã tØ lÖ... cao nhÊt c¶ níc lµ: .... - Vïng cã tØ lÖ... thÊp nhÊt c¶ níc lµ: .... --> Cã sù kh¸c nhau vÒ tØ lÖ ... gi÷a c¸c vïng..

(151)

Giao an on HSG Lop 8

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về