Tieng viet va Moi truong

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GIÁO GIÁO D DỤ ỤCC B BẢ ẢO OV VỆ Ệ MÔI MÔI TR TRƯỜ ƯỜNG NG.

<span class='text_page_counter'>(2)</span>

<span class='text_page_counter'>(3)</span> PhÇn mét Những vấn đề chung B. Mét sè kiÕn thøc vÒ m«i trêng vµ gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng. • Mục tiêu cần đạt..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> A. Mục tiêu cần đạt 1. Häc viªn cÇn biÕt vµ hiÓu: - Môc tiªu, néi dung gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng (BVMT) trong m«n häc. - Ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc d¹y häc lång ghÐp, tÝch hîp gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng (BVMT) trong m«n häc. - Cách khai thác nội dung và soạn bài để dạy học lồng ghÐp, tÝch hîp gi¸o dôc BVMT trong m«n häc..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 2. Häc viªn cã kh¶ n¨ng: - Phân tích nội dung, chơng trình môn học, từ đó xác định đợc các bài có khả năng lồng ghép, tích hợp nội dung gi¸o dôc BVMT trong m«n häc. - So¹n bµi vµ d¹y häc (m«n häc) theo híng lång ghÐp, tÝch hîp gi¸o dôc BVMT. - TÝch cùc thùc hiÖn d¹y häc lång ghÐp, tÝch hîp gi¸o dôc BVMT vµo m«n häc..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> B. Mét sè kiÕn thøc vÒ m«i tr êng vµ gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr êng. 1.Kh¸i niÖm vÒ m«i trêng: Môi trờng và bảo vệ môi trờng đã và đang là một vấn đề đợc cả thế giới nói chung, Việt Nam nãi riªng dÆc biÖt quan t©m. ChÊt lîng m«i trêng cã ý nghÜa to lín trong sù ph¸t triển bền vững đối với cuộc sống con ngời. M«i trêng lµ mét kh¸i niÖm quen thuéc vµ tån t¹i xung quanh chóng ta..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Cã nhiÒu quan niÖm vÒ m«i trêng: - M«i trêng lµ mét tËp hîp bao gåm tÊt c¶ c¸c yÕu tè xung quanh sinh th¸i, cã t¸c déng trùc tiÕp, gi¸n tiếp, tác động qua lại tới sự tồn tại và phát triển của sinh vËt. - M«i trêng lµ tËp hîp c¸c ®iÒu kiÖn bªn ngoµi mµ sinh vật tồn tại trong đó. - M«i trêng bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ vËt chÊt nhân tạo bao quanh con ngời, có ảnh hởng đến đời sèng, s¶n xuÊt, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ngêi vµ sinh vËt (®iÒu 3, LuËt B¶o vÖ m«i trêng, 2005)..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - M«i trêng sèng cña con ngêi bao gåm tÊt c¶ c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ x· héi. C¸c yÕu tè tù nhiªn vµ x· héi chi phèi sù sèng, s¶n xuÊt cña con ngời nh tài nguyên thiên nhiên, đất, nớc và kh«ng khÝ; ¸nh s¸ng; c«ng nghÖ, kinh tÕ, chÝnh trị, đạo đức, văn hoá, lịch sử và mĩ học..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> M«i trêng sèng cña con ngêi bao gåm m«i trêng tù nhiªn vµ m«i tr êng x· héi. + M«i trêng tù nhiªn bao gåm c¸c yÕu tè thiªn nhiªn nh vËt lÝ, ho¸ häc, sinh häc tån t¹i ngoµi ý muèn cña con ngêi. + M«i trêng x· héi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi. §ã lµ c¸c luËt lÖ, thÓ chế, quy định nhằm hớng các hoạt động của con ngời theo một khuôn khổ nhất định, tạo thuận lợi cho sù ph¸t triÓn cuéc sèng cña con ngêi..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Cho con c¸ch sèng NÕu sèng trong la m¾ng Con sÏ häc lêi h Vµ rÊt hay c·i l¹i con b¾t chíc th«i mµ. NÕu sèng trong b¹o lùc Con ngîc ng¹o theo ngay Míi hay mÇm thï nghÞch §· gieo lßng th¬ ng©y.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> NÕu hay bÞ chª cêi Con tù ti nhót nh¸t Ngµy mai lín lªn råi Sao tự tin thành đạt NÕu nÆng lêi nhôc m¹ Con mÆc c¶m lçi lÇm §iÒu hay dë khã ph©n Dễ sa đờng lầm lạc.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> H·y cho con khoan dung Con häc hµnh kiªn nhÉn Cho con lêi khÝch lÖ Con thªm phÇn tù tin Một lời khen đúng lúc Con thÊy m×nh lín h¬n Lu«n nãi ®iÒu ngay th¼ng Con häc sù liªm trinh..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Che chë bëi yªu th¬ng Gióp con lßng nh©n hËu TËp cho con khu«n phÐp Con tù chñ b¶n th©n. Lßng tin vµ th¬ng mÕn SÏ cho con mäi ®iÒu....

<span class='text_page_counter'>(14)</span> * Hồ Chí Minh cũng đã từng viÕt: “ Ngñ th× ai còng nh l¬ng thiÖn TØnh dËy ph©n ra kÎ d÷, hiÒn HiÒn, d÷ ph¶i ®©u lµ tÝnh s½n PhÇn nhiÒu do gi¸o dôc mµ nªn”.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 2. Chøc n¨ng chñ yÕu cña m«i trêng: M«i trêng cã 4 chøc n¨ng. a. Cung cÊp kh«ng gian sinh sèng cho con ngêi.. b. Cung cÊp c¸c nguån tµi nguyªn cÇn thiÕt phôc vụ cho đời sống và sản xuất của con ngời. c. Là nơi chứa đựng và phân huỷ các phế thải do con ngêi t¹o ra. d. Lµ n¬i lu tr÷ vµ cung cÊp th«ng tin..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Chứa đựng các nguồn tài nguyªn thiªn nhiªn. Kh«ng gian sèng cña con ngêi. Môi trường. Lưu trữ và cung cấp Các nguồn thông tin. Chứa đựng các phế thải do con người tạo ra.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 3. ¤ nhiÔm m«i trêng: HiÓu mét cách đơn giản là: - Lµm bÈn, lµm tho¸i ho¸ m«i trêng sèng..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Làm biến đổi môi trờng theo hớng tiêu cực toµn thÓ hay mét phÇn b»ng nh÷ng chÊt g©y t¸c hại (chất ô nhiễm). Sự biến đổi môi trờng nh vậy làm ảnh hởng trực tiếp hay gián tiếp tới đời sèng con ngêi vµ sinh vËt, g©y t¸c h¹i cho n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ lµm gi¶m chÊt lîng cuéc sèng cña con ngêi..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Nguyªn nh©n cña n¹n « nhiÔm m«i trêng lµ c¸c sinh hoạt hàng ngày và hoạt động kinh tế của con ng ời, từ trồng trọt, chăn nuôi đến các hoạt động công nghiÖp, chiÕn tranh vµ c«ng nghÖ quèc phßng..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> PhÇn hai TÝch hîp gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng trong m«n tiÕng viÖt.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> 1.Môc tiªu gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng qua m«n TiÕng ViÖt lµ g×? Gi¸o dôc BVMT qua m«n TiÕng ViÖt ë cÊp TiÓu häc nh»m gióp häc sinh:. - HiÓu biÕt vÒ mét sè c¶nh quan thiªn nhiªn, vÒ cuộc sống gia đình, nhà trờng và xã hội gẫn gũi với học sinh qua ngữ liệu dùng để dạy các kỹ năng: đọc (Học vần, Tập đọc), viết ( Chính tả, TËp viÕt, TËp lµm v¨n), Nghe-nãi (KÓ chuyÖn)..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> - Hình thành những thói quen, thái độ ứng xử đúng đắn và thân thiện với môi trờng xung quanh. - Gi¸o dôc lßng yªu quý, ý thøc b¶o vÖ m«i tr êng Xanh-S¹ch-§Ñp qua c¸c hµnh vi øng xö cô thÓ: b¶o vÖ c©y xanh, gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng và danh lam tháng cảnh của quê hơng, đất nớc; bíc ®Çu biÕt nh¾c nhë mäi ngêi b¶o vÖ m«i tr ờng để làm cho cuộc sống tốt đẹp.- Hình thành những thói quen, thái độ ứng xử đúng đắn và th©n thiÖn víi m«i trêng xung quanh..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> 2. M«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc cã thÓ tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng theo c¸c ph¬ng thøc nµo? C¨n cø vµo néi dung ch¬ng tr×nh, SGK và đặc thù giảng dạy môn Tiếng Việt ở tiểu häc, cã thÓ tÝch hîp gi¸o dôc BVMT theo hai ph¬ng thøc sau:.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Ph¬ng thøc 1: Khai th¸c trùc tiÕp: §èi víi nh÷ng bµi cã néi dung trùc tiÕp vÒ gi¸o dôc BVMT (các bài tập đọc nói về chủ điểm thiên nhiên, đất nớc,...), GV giúp HS hiểu, cảm nhận đợc đầy đủ và s©u s¾c néi dung bµi häc chÝnh lµ gãp phÇn gi¸o dôc trÎ mét c¸ch tù nhiªn vÒ ý thøc BVMT. Nh÷ng hiÓu biết về môi trờng đợc HS tiếp nhận qua các bài văn, bài thơ sẽ in sâu vào tâm trí các em. Từ đó các em có nh÷ng biÕn chuyÓn vÒ t tëng, t×nh c¶m vµ cã nh÷ng hành động tự giác bảo vệ môi trờng. Đây là điều kiện tốt nhất để nội dung giáo dục BVMT phát huy tác dụng đối với HS thông qua đặc thù môn Tiếng Việt..

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Ph¬ng thøc 2: Khai th¸c gi¸n tiÕp:. §èi víi nh÷ng bµi häc kh«ng nãi trùc tiÕp vÒ gi¸o dôc BVMT nhng néi dung cã yÕu tè gÇn gòi, cã thÓ liªn hÖ víi viÖc BVMT nh»m n©ng cao ý thøc cho HS, khi so¹n gi¸o ¸n, GV cần có ý thức “tích hợp”, “lồng ghép” bằng cách gợi mở vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trờng nhằm giáo dục HS theo định h ớng về giáo dục BVMT. Phơng thức này đòi hỏi GV phải nắm v÷ng nh÷ng kiÕn thøc vÒ gi¸o dôc BVMT, cã ý thøc t×m tßi suy nghĩ và sáng tạo để có cách liên hệ thích hợp. GV cũng cần xác định rõ: đây là yêu cầu “tích hợp” theo hớng liên tởng và mở rộng, do vậy phải thật tự nhiên, hài hoà và có mức độ; tránh khuynh hớng liên hệ lan man, “sa đà” hoặc gợng ép, khiên cỡng, không phù hợp với đặc thù môn học..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> * Lu ý vÒ yªu cÇu tÝch hîp gi¸o dôc BVMT trong m«n TiÕng ViÖt líp 1:.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> 1. Những vấn đề chung về môi tr êng toµn cÇu: Vẻ đẹp thiên nhiên đợc nói đến trong c¸c bµi häc ë SGK TiÕng ViÖt 1 (chó träng các bài luyện đọc ứng dụng ở phần Học vần, bài Tập đọc-Chính tả ở chủ điểm Thiên nhiªn-§Êt níc ë phÇn LuyÖn tËp tæng hîp)..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> 2. Nguån thùc phÈm: C¸c lo¹i c©y, con dïng lµm thùc phÈm ® ợc nói đến trong các bài Học vần (từ khoá, tõ ng÷ øng dông, bµi øng dông), c¸c bµi Tập đọc-Chính tả trong phần Luyện tập tæng hîp (tËp trung ë c¸c chñ ®iÓm Gia đình, Thiên nhiên-Đất nớc)..

<span class='text_page_counter'>(29)</span> 4. Duy tr× bÒn v÷ng c¸c loµi vËt hoang d·: Yªu thÝch c¸c loµi vËt hoang d· (mét sè loài vật đợc nói đến trong bài ứng dụng ở phần Học vần; trong bài Tập đọc,Kể chuyÖn ë phÇn LuyÖn tËp tæng hîp)..

<span class='text_page_counter'>(30)</span> * Lu ý vÒ yªu cÇu tÝch hîp gi¸o dôc BVMT trong m«n TiÕng ViÖt líp 2:.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> 1. Những vấn đề chung về môi tr êng toµn cÇu: Vẻ đẹp thiên nhiên, loài vật quanh ta... đ ợc nói đến trong các bài học ở SGK Tiếng Việt 2 (chú trọng các bài Tập đọc, Kể chuyÖn thuéc chñ ®iÓm B¹n trong nhµ, Bèn mïa, Chim chãc, Mu«ng thó, S«ng biÕn, c©y cèi)..

<span class='text_page_counter'>(32)</span> 2.Kh«ng khÝ vµ « nhiÔm kh«ng khÝ: Không khí đối với đời sống động vật và víi cuéc sèng con ngêi (tËp trung ë c¸c chñ ®iÓm Bèn mïa, Chim chãc, mu«ng thó)..

<span class='text_page_counter'>(33)</span> 3. Nguån thùc phÈm: C¸c lo¹i c©y, con dïng lµm thùc phÈm (chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Chim chãc, Mu«ng thó, S«ng biÓn, C©y cèi)..

<span class='text_page_counter'>(34)</span> 4.Duy tr× bÒn v÷ng hÖ sinh th¸i: Các vùng lãnh thổ đất nớc, công viên, b¶o vÖ vµ ch¨m sãc c©y trång ( chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Bèn mïa, c©y cèi)..

<span class='text_page_counter'>(35)</span> 5. Duy tr× bÒn v÷ng c¸c loµi hoang d·: Yªu thÝch c¸c loµi vËt hoang d· (chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Chim chãc, Mu«ng thó)..

<span class='text_page_counter'>(36)</span> 6.M«i trêng vµ x· héi Trái đất là ngôi nhà chung; giữ gìn trật tù vÖ sinh n¬i c«ng céng lµ gãp phµn x©y dùng lèi sèng v¨n minh (chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Trêng häc, B¹n trong nhµ, Nh©n d©n)..

<span class='text_page_counter'>(37)</span> * Lu ý vÒ yªu cÇu tÝch hîp gi¸o dôc BVMT trong m«n TiÕng ViÖt líp 3:.

<span class='text_page_counter'>(38)</span> 1.D©n sè, tµi nguyªn, m«i tr êng: Dân số tăng nhanh dẫn đến khai thác quá mức tài nguyên đất, rừng, dẫn đến cạn kiÖt tµi nguyªn vµ suy thãi m«i trêng (chó ý khai th¸c ë mét sè bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm Thµnh thÞ vµ n«ng th«n, Ng«i nhµ chung)..

<span class='text_page_counter'>(39)</span> 2. Những vấn đề chung về môi tr êng toµn cÇu: Vẻ đẹp thiên nhiên, loài vật quanh ta... (chó ý khai th¸c ë mét sè bµi häc thuéc c¸c chủ điểm Cộng đồng, Quê hơng, BắcTrung-Nam, Ngôi nhà chung)..

<span class='text_page_counter'>(40)</span> 3. Rñi ro,søc khoÎ, c¸c nguån tµi nguyªn vµ « nhiÔm: C¸c thiªn tai thêng gÆp; lîi Ých vµ sù cã h¹n cña tµi nguyªn tù nhiªn; kh¸i niÖm Xanh-S¹ch-§Ñp n¬i häc, n¬i ë, n¬i ®i l¹i ( cã thÓ khai th¸c ë mét sè bµi thuéc nhiÒu chñ ®iÓm trong SGK TiÕng ViÖt 3, hai tËp)..

<span class='text_page_counter'>(41)</span> 4. C¸c nguån níc: C¸c nguån níc níc, thÓ níc, vßng tuÇn hoµn cña níc ( chó ý khai th¸c ë mét sè bµi học thuộc các chủ điểm Cộng đồng, Quê h ¬ng, Thµnh thÞ vµ n«ng th«n, B¶o vÖ Tæ quốc, Bầu trời và mặt đất)..

<span class='text_page_counter'>(42)</span> 5. §Êt ®ai vµ kho¸ng s¶n: Bảo vệ đất đai (chú ý khai thác ở một số bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm Quª h¬ng, Thµnh thÞ vµ n«ng th«n, B¶o vÖ Tæ quèc, Bầu trời vadf mặt đất)..

<span class='text_page_counter'>(43)</span> 6. Nguån thùc phÈm: C¸c lo¹i c©y, con dïng lµm thùc phÈm (chó träng bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm Quª h¬ng, Thµnh thÞ vµ n«ng th«n)..

<span class='text_page_counter'>(44)</span> 7. Duy tr× bÒn v÷ng hÖ sinh th¸i: Các vùng lãnh thổ đất nớc, công viên, b¶o vÖ vµ ch¨m sãc c©y trång (chó ý khai th¸c ë mét sè bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm Tíi trêng, B¾c-Trung-Nam, Thµnh thÞ vµ n«ng th«n, B¶o vÖ Tæ quèc)..

<span class='text_page_counter'>(45)</span> 8. Duy tr× bÒn v÷ng c¸c loµi vËt hoang d·: Yªu thÝch c¸c loµi vËt hoang d· (chó ý khai th¸c ë mét sè bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm ThÓ thao, Ng«i nhµ chung, BÇu trêi vµ mặt đất)..

<span class='text_page_counter'>(46)</span> 9. M«i trêng vµ x· héi: Trái đất là ngôi nhà chung; giữ gìn trật tù vÖ sinh n¬i c«ng céng lµ gãp phÇn x©y dùng lèi sèng v¨n minh (chó träng bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm Anh em mét nhµ, Ng«i nhà chung, Bầu trời và mặt đất)..

<span class='text_page_counter'>(47)</span> * Lu ý vÒ yªu cÇu tÝch hîp gi¸o dôc BVMT trong m«n TiÕng ViÖt líp 4:.

<span class='text_page_counter'>(48)</span> 1. Những vấn đề chung về môi tr êng toµn cÇu: Vẻ đẹp thiên nhiên, loài vật quanh ta... (chó ý khai th¸c ë mét sè bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n, Tiếng sáo diều, Vẻ đẹp muôn màu)..

<span class='text_page_counter'>(49)</span> 2. Rñi ro, søc khoÎ, c¸c nguån tµi nguyªn vµ « nhiÔm: C¸c thiªn tai thêng gÆp; Lîi Ých vµ sù cã h¹n cña tµi nguyªn tù nhiªn; Kh¸i niÖm Xanh-S¹ch-§Ñp n¬i häc, n¬i ë, n¬i ®i l¹i ( cã thÓ khai th¸c ë mét sè bµi thuéc c¸ chñ điểm Những ngời quả cảm, Vẻ đẹp muôn mµu)..

<span class='text_page_counter'>(50)</span> 4. C¸c nguån níc: C¸c nguån níc, thÓ níc, vßng tuÇn hoµn cña níc ( cã thÓ khai th¸c ë mét sè bµi häc thuéc chñ ®iÓm Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng thân, Ngời ta là hoa đất, những ngời quả c¶m)..

<span class='text_page_counter'>(51)</span> 5. Duy tr× bÒn v÷ng c¸c loµi vËt hoang d·: B¶o vÖ, ch¨m sãc vËt nu«i; yªu thÝch c¸c loµi vËt hoang d· (cã thÓ khai th¸c ë một số bài học thuộc các chủ điểm Vẻ đẹp mu«n mµu, Kh¸m ph¸ thÕ giíi, T×nh yªu cuéc sèng)..

<span class='text_page_counter'>(52)</span> * Lu ý vÒ yªu cÇu tÝch hîp gi¸o dôc BVMT trong m«n TiÕng ViÖt líp 5:.

<span class='text_page_counter'>(53)</span> 1. Những vấn đề chung về môi tr êng toµn cÇu: Vẻ đẹp thiên nhiên, loài vật quanh ta... (chó ý khai thacs ë mét sè bµi häc thuéc c¸c chñ ®iÓm ViÖt Nam –tæ quèc em, C¸nh chim hoµ b×nh, Con ngêi víi thiªn nhiªn, Gi÷ lÊy mµu xanh, V× h¹nh phóc con ngêi, Nhí nguån)..

<span class='text_page_counter'>(54)</span> 2. Rñi ro, søc khoÎ, c¸c nguån tµi nguyªn vµ « nhiÔm: C¸c thiªn tai thêng gÆp; lîi Ých vµ sù cã h¹n cña tµi nguyªn tù nhiªn; Kh¸i niÖm Xanh-Sạch-đẹp nơi học, nơi ở, nơi đi lại (có thÓ khai th¸c ë mét sè bµi thuéc c¸c chñ ®iÓm Con ngêi víi thiªn nhiªn, Gi÷ lÊy mµu xanh, V× h¹nh phóc con ngêi)..

<span class='text_page_counter'>(55)</span> 3. C¸c nguån níc: C¸c nguån níc, thÓ níc, vßng tuÇn hoµn cña níc (cã thÓ khai th¸c ë mét sè bµi thuéc c¸c chñ ®iÓm Con ngêi víi thiªn nhiªn, gi÷ l¸y mµu xanh)..

<span class='text_page_counter'>(56)</span>

<span class='text_page_counter'>(57)</span> Xin chân thành cảm ơn!.

<span class='text_page_counter'>(58)</span>