Tiet 47 Axetilen

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUẦN 25 Ngaøy daïy: 22 / 2 / 2013 Tieát 47 – Baøi 38:. Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26 đ.v.C.  MỤC TIÊU. 1.1 Kiến thức: HS biết được:  Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của axetilen.  Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước, tỉ khối so với không khí.  Tính chất hóa học: Phản ứng cộng brom trong dung dịch, phản ứng cháy.  Ứng dụng: làm nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghiệp. HS hiểu được: Cơ chế phản ứng cộng của axetilen xảy ra 2 nấc khác với etilen. 1.2 Kyõ naêng: HS thực hiện được:  Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mô hình rút ra được nhận xét về cấu tạo và tính chất axetilen  Viết các PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn. HS thực hiện thành thạo:  Phân biệt khí axetilen và khí metan bằng phương pháp hóa học  Tính % thể tích khí axetilen trong hỗn hợp khí hoặc thể tích khí đã tham gia phản ứng ở đktc.  Cách điều chế axeilen từ CaC2 và CH4 1.3 Thái độ: Giúp học sinh có thái độ học tập tích cực và yêu thích môn hóa.  NỘI DUNG BÀI HỌC  Tính chất vật lí  Đặc điểm cấu tạo  Tính chất hoá học  Ứng dụng  Đeì6u chế  CHUẨN BI 3.1 GV: mô hình phân tử etilen, sơ đồ thí nghiệm hình 4.11 và H4.12 SGK / 121, bảng phụ 3.2 HS:chuẩn bị bài trước ở nhà, bài 38:”Axetilen” và nắm được CTPT - CTCT của axetilen ; so sánh đặc điểm cấu tạo phân tử và TCHH của axetilen với metan và etilen  TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 4.1 Ổn định tổ chức & kiểm diện: KTSS 4.2 Kieåm tra miệng Caâu hoûi: 1. Vieát CTCT vaø neâu ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa etilen. Trình baøy TCHH ñaëc tröng cuûa etilen (8ñ).

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2. Sửa bài tập 4 SGK / 119. Trả lời: GV: goïi 2 HS laøm baøi.. HS1: CTCT cuûa etilen: Ñaëc ñieåm: H H Trong phân tử etilen có 1 liên kết đôi \ / giữa 2 nguyên tử C , trong liên kết C=C vieát goïn: CH2 = CH2 đôi có 1 liên kết kém bền dễ đứt ra / \ trong phản ứng hóa học H H Tính chất hóa học đặc trưng của etilen là phản ứng cộng. PTHH: C2H4 + Br2  C2H4Br2 HS2: sửa bài tập 4 SGK / 119 Đáp án: a) thể tích khí oxi cần dùng là:13,44 (l) b) theå tích khoâng khí: 67,2 (l) GV: gọi 2 HS khác nhận xét , sửa sai nếu có và GV kết luận chấm điểm 4.3 Tiến trình bài học Giới thiệu bài:Axetilen là motä hidrocacbon có nhiều ứng dụng trong thực tiễn. Vậy axetilen có CTPT, CTCT như thế nào? Có tính chất gì đặc trưng? Dùng để làm gì? Điều chế bằng cách nào? Đó là nội dung bài học hôm nay. GV: ghi baûng teân baøi hoïc. HOẠT ĐỘNG 1: 3’ I. Tính chaát vaät lyù: (1)Mục tiêu:  Kiến thức : tính chất vật lí  Kĩ năng: đọc thông tin sgk tóm tắt thông tin (2)Phương pháp, phương tiện dạy học: Phương pháp: hỏi - đáp Phương tiện dạy học: không (3)Các bước của hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC GV: em hãy giới thiệu về tính chất vật lý của Laø chaát khí, khoâng maøu, khoâng muøi, ít tan axetilen? trong nước, nhẹ hơn không khí HS: laø chaát khí, khoâng maøu, khoâng muøi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí GV: goïi 1 HS khaùc neâu laïi vaø ghi baûng. HOẠT ĐỘNG 2: 5’ II. Cấu tạo phân tử: (1)Mục tiêu:  Kiến thức: công thức cấu tạo và đặc điểm cấu tạo axetilen.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>  Kĩ năng: viết CTCT (2)Phương pháp, phương tiện dạy học:  Phương pháp: hỏi – đáp  Phương tiện dạy học: mô hình phân tử (3)Các bước của hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS GV:goïi 1 HS vieát laïi CTCT cuûa etilen. HS: trình baøy. GV: nếu bỏ đi 2 nguyên tử H thì ta có CTPT là C2H2, nhưng vối cấu tạo C2H2 này là đúng hay sai? Taïi sao? HS:sai, vì mỗi nguyên tử C thiếu 1 đơn vị hóa trị. GV: để đảm bảo đúng hóa trị C là IV ta phải làm gì? HS: phải thêm một nét gạch hóa trị giữa 2 nguyên tử C. GV: em hãy viết CTCT đúng của axetilen. HS: H — C  C— H vieát goïn: HC CH GV: CTCT cuûa axetilen coù ñaêc ñieåm gì? HS:có 2 liên kết đơn C – H và 1 liên kết ba giữa 2 nguyên tử C. Trong liên kết ba có 2 liên kết kém bền lần lượt bị đứt ra trong phản ứng hóa học. GV: giới thiệu khái niệm liên kết ba: có 3 nét gạch hóa trị giữa 2 nguyên tử C gọi là liên kết ba.. NỘI DUNG BÀI HỌC Công thức cấu tạo : H — C  C— H vieát goïn: HC CH Ñaëc ñieåm: coù 2 lieân keát ñôn C – H vaø 1 liên kết ba giữa 2 nguyên tử C. Trong lieân keát ba coù 2 lieân keát keùm beàn laàn lượt bị đứt ra trong phản ứng hóa học.. HOẠT ĐỘNG 3: 15’ III. Tính chaát hoùa hoïc (1)Mục tiêu:  Kiến thức: phản ứng cháy, phản ứng cộng của axetilen- làm mất màu dd brom  Kĩ năng: viết PTHH, giải thích cơ chế phản ứng; phân biệt được với etilen (2)Phương pháp, phương tiện dạy học:  Phương pháp: đặt vấn đề – giải quyết vấn đề; quan sát  Phương tiện dạy học: tranh thí nghiệm khí etilen làm mất màu dd brom (3)Các bước của hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC GV: axetilen có cháy được không? Tại sao? Nếu 1. Phản ứng cháy: chaùy thì saûn phaåm laø gì? PTHH: o HS:Axetilen là một hidrocacbon , tương tự như 2C H + 5O  t 4CO + 2H O 2 2 2 2 2 metan, etilen nên axetilen vẫn cháy được trong (k) (k) (k) (h) không khí sinh ra khí cacbonic và hơi nước. Đồng 2. Phản ứng cộng: thời phản ứng tỏa nhiều nhiệt..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> PTHH: to. 2C2H2 + 5O2   4CO2 + 2H2O (k) (k) (k) (h) GV: do phản ứng sinh ra lương nhiệt cao nên dùng đề làm gì? HS; dùng trong đèn xì oxi – axetilen dùng để hàn cắt kim loại. Chuyển ý: trong liên kết ba của phân tử axetilen có hai liên kết kém bền. Do vậy ta có thể dự đoán axetilen coù tính chaát hoùa hoïc ñaëc tröng nhö etilen được không? Và đó là tính chất nào? GV: ñöa H4.11 leân baûng vaø thuyeát trình thí nghieäm: daãn khí axetilen ñi qua dd brom coù maøu da cam thì hiện tượng xảy ra như thế nào? HS: quan sát và trả lời: màu da cam của dd brom bieán maát. Nhö vaäy axetilen laøm maát maøu dd brom GV:axetilen coù tính chaát hoùa hoïc ñaëc tröng laø gì? HS:tham gia phản ứng cộng . GV: giảng giải cơ chế phản ứng hóa học: trong liên kết ba của phân tử axetilen có 2 liên kết kém bền và dễ đứt lần lượt trong phản ứng. GV: 1 liên kết kém bền cộng được bao nhiêu phân tử brom? (1 phân tử brom). Vậy CTCT của axetilen có 2 liên kết kém bền thì cộng tối đa được bao nhiêu phân tử brom? (2 phân tử brom). Phàn ứng xảy ra từng nấc như sau: PTHH: Br Br   H — C  C— H + Br – Br  H —C = C— H Ñibrom-eten Vieát goïn: C2H2 + Br2  C2H2Br2 (1) Sản phẩm còn chứa liên kết đôi nên còn cộng tiếp 1 phân tử brom. Br Br Br Br     H —C = C— H + Br – Br  H —C— C— H   Br Br Teâtrabrom- eâtan. Axetilen laøm maát maøu dd brom. PTHH: C2H2 + 2Br2  C2H2Br4 (k) (dd) (l) Da cam khoâng maøu Terabrom-etan Löu yù: axetilen coøn tham gia phaûn ứng cộng với hidro và một số chất khác trong điều kiện thích hợp..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Vieát goïn: C2H2Br2 + Br2  C2H2Br4 (2) Từ (1) và (2) suy ra: C2H2 + 2Br2  C2H2Br4 (k) (dd) (l) Da cam khoâng maøu GV: trong điều kiện thích hợp axetilen vẫn tham gia phản ứng cộng với hidro và một số chất khác. Pd Ví duï: C2H2 + H2   C2H4 o. Ni ,t C2H2 + H2    C2H6 GV:axetilen và etilen đều làm mất màu dd brom, vậy làm thế nào để phân biệt 2 chất khí trên? HS: suy nghĩ và cũng có thể trả lời không được. GV:nếu dẫn cùng 1 lượng khí lần lượt qua cùng 1 lượng dd brom, nếu lượng khí làm mất màu dd brom nhiều đó là axetilen. GV: kết luận và nhấn mạnh về phản ứng này. HOẠT ĐỘNG 4: 5’ IV. Ứng dụng: (1)Mục tiêu:  Kiến thức: nêu một số ứng dụng của khí axetilen  Kĩ năng: đọc sách, thu thập thông tin (2)Phương pháp, phương tiện dạy học:  Phương pháp: hỏi - đáp  Phương tiện dạy học: không (3)Các bước của hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC GV: em hãy cho biết khí axetilen dùng để - Làm nhiên liệu cho đèn xì oxi – axetilen để laøm gì? hàn cắt kim loại. HS: -Là nguyên liệu để sản xuất polivinylclorua - Làm nhiên liệu cho đèn xì oxi – axetilen để (PVC), cao su, axit axetic và nhiều chất khác. hàn cắt kim loại. -Là nguyên liệu để sản xuất polivinylclorua (PVC), cao su, axit axetic vaø nhieàu chaát khaùc. Tích hợp GD hướng nghiệp:. HOẠT ĐỘNG 5 V. Ñieàu cheá: (1)Mục tiêu:  Kiến thức: hoá chất điều chế khí axetilen và phuong pháp thu  Kĩ năng: viết PTHH, giải thích một số hiện tượng xảy ra trong quá trình điều chế. (2)Phương pháp, phương tiện dạy học:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>  Phương pháp: sử dụng thí nghiệm, hỏi- đáp.  Phương tiện dạy học: CaC2, H2O, chậu thuỷ tinh, ống dẫn khí, ống nghiệm (3)Các bước của hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC GV: hóa chất điều chế axetilen là gì? Thu 1. Hóa chất: đất đèn – khí đá ( canxi cacbua) baèng phöông phaùp naøo? Taïi sao? và nước. HS: đất đèn – khí đá ( canxi cacbua) và nước. 2. Phương pháp: thu bằng cách đẩy nước Thu bằng phương pháp đẩy nước vì nó ít tan PTHH: trong nước. CaC2 + H2O  C2H2 + Ca(OH)2 GV:đưa H4.12 lên bảng và giới thiệu sơ lượt Hiện nay, axetilen được điều chế bằng cách veà quaù trình ñieàu cheá. nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao. GV: taïi sao phaûi phaûi daãn khí axetilen qua dd NaOH ? HS: thu được khí axetilen tinh khiết vì sản phẩm sinh ra còn một lượng nhỏ các khí H 2S vaø CO2 GV:em haõy vieát PTHH xaûy ra. HS: CaC2 + H2O  C2H2 + Ca(OH)2 GV:tuy nhiên hiện nay, axetilen được điều chế bằng cách nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao. 1500o C PTHH: 2CH4    C2H2 + 3H2  TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 5.1 Tổng kết - GV: tóm tắt kiến thức từng phần bài học o Cấu tạo phân tử o Tích chaát hoùa hoïc (nhaán maïnh veà tính chaát ñaëc tröng) o Ñieàu cheá axetilen - GV: ñöa baøi taäp leân baûng. 1. Haõy cho bieát caùc chaát sau:CH3 — CH3 ; CH4 ; HC CH ; CH C — CH3 a) Chất nào có liên kết ba trong phân tử? b) Chaát naøo laøm maát maøu dd brom ? 2. Dựa vào đặc điểm cấu tạo, tính chất của metan, etilen và axetilen hoàn chỉnh nội dung sau: Metan Etilen Axetilen Ñaëc ñieåm caáu taïo TCHH gioáng nhau Phản ứng đặc trưng  Đáp án: 1 a) chaát coù lieân keát ba laø: HC CH ; CH C — CH3 b) chaát laøm maát maøu dd brom laø: HC CH ; CH C — CH3.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 2. Hoàn chỉnh nội dung trong bảng. Ñaëc ñieåm caáu taïo TCHH gioáng nhau Phản ứng đặc trưng. Metan Coù 4 lieân keát ñôn PỨ cháy PỨ thế. Etilen Coù 1 lieân keát ñoâi PỨ cháy PỨ cộng (1 pt). Axetilen Coù 1 lieân keát ba PỨ cháy PỨ cộng (toái ña 2 pt). V.2Hướng dẫn học tập Đối với bài học ở tiết học này: o Học bài:cấu tạo, tính chất hóa học, ứng dụng và điều chế của axetilen. o Laøm baøi taäp 2,3,4,5 SGK / 122 Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: o OÂn taäp caùc baøi: 29, 30 ,31 , 34 38 o Tieát 48 : kieåm tra 1 tieát.  PHỤ LỤC.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>