ngu van7 tap1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.15 MB, 257 trang )

(1)Ngµy so¹n:19/ 8/ 2012 TiÕt 1: V¨n b¶n Cæng trêng më ra A Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: -Cảm nhận và hiểu đợc những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của bố mẹ đối với con cái và vai trò to lớn của nhà trờng đối với cuộc sống mỗi con ngời. -Hiểu đợc đặc điểm của văn bản nhật dụng này: nh những dòng nhật kí tâm tình, nhỏ nhẹ và sâu lắng. Từ đó có cách đọc phù hợp, diễn cảm, sáng tạo. B ChuÈn bÞ Gi¸o viªn : Néi dung bai d¹y Học sinh: Phần đọc hiểu văn bả. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: * ổn định lớp: GV ổn định nề nếp lớp. * GV giới thiệu bài: gây không khí ngày khai trờng đầu năm để dẫn dắt học sinh vµo bµi míi. Hoạt động 1: -Yc đọc :giọng thủ thỉ , tâm tình. -Gv gọi hs đọc, nx ,đọc mẫu.. i T×m hiÓu chung . 1 §äc. 2 T×m hiÓu chó thÝch -Gọi hs đọc phần chú thích ,giải thÝch c¸c tõ khã. ? Trong v¨n b¶n nµy t¸c gi¶ viÕt vÒ 3 §¹i ý . V¨n b¶n viÕt vÒ t©m tr¹ng ngêi mÑ trong ai, vÒ viÖc g×? ? Em hãy tóm tắt ngắn gọn văn đêm không ngủ trớc ngày khai trờng để đa con vµo líp Mét. b¶n? II,T×m hiÓu chi tiÕt . 1, T©m tr¹ng cña ngêi mÑ . Hoạt động 2: - MÑ thao thøc kh«ng ngñ. Con thanh ? §ªm tríc ngµy khai trêng t©m trạng của ngời mẹ và đứa con có gì thản nhẹ nhàng. Chi tiết: mẹ đắp mền, lợm xe thiết giáp, khác nhau? Điều đó đợc biểu hiện xem l¹i vµi thø, tr»n träc... ë chi tiÕt nµo? ? Theo em, t¹i sao ngêi mÑ l¹i không ngủ trong đêm trớc ngày khai trêng cña con?. V×:+ V× mÑ lo cho con + MÑ n«n nao nghÜ vÒ ngµy khai trêng n¨m xa cña mÑ.. ? Chi tiÕt nµo chøng tá ngµy khai ->Chi tiÕt: ngµy khai trêng ®Çu tiªn trong trờng đã để lại dấu ấn thật sâu đậm đời mÑ lµ nçi ch¬i v¬i hèt ho¶ng khi cæng trong t©m hån ngêi mÑ? trờng đóng lại, bà ngoại đứng ở ngoài. - C©u :cø nh¾m m¾t l¹i lµ vang bªn tai tiÕng đọc bài trầm bổng:”hàng năm cứ vào cuối thu... ? C©u nµo trong v¨n b¶n ë ®o¹n này cho ta thấy sự chuyển đổi tâm - Câu liên kết: “Cái ấn tợng … lòng con”. tr¹ng cña ngêi mÑ mét c¸ch thËt tù nhiªn. §ã chÝnh lµ sù liªn kÕt trong mét v¨n b¶n,  giê TLV h«m sau c¸c em sÏ t×m hiÓu râ h¬n. - Ngêi mÑ nh×n con ngñ, nh t©m sù víi con nhng thùc ra lµ ®ang nãi víi chÝnh ? Trong bµi v¨n cã ph¶i ngêi mÑ.

(2) ®ang nãi trùc tiÕp víi con kh«ng? m×nh, ®ang «n l¹i kØ niÖm thêi c¾p s¸ch tíi Theo em ngêi mÑ ®ang t©m sù víi trêng cña mÑ. ai? -> T¸c dông: Lµm næi bËt t©m tr¹ng, kh¾c họa đợc tâm t tình cảm, những điều sâu C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g×? thẳm khó nói bằng lời trực tiếp đợc. -Vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm trong sáng: ? Qua phân tích ở trên, em thấy ng+ Thơng yêu, chăm chút, quan tâm đến êi mÑ trong bµi v¨n lµ ngêi mÑ nh con c¸i. thÕ nµo? + Con lu«n bÐ nhá trong m¾t mÑ. + Con lu«n lµ niÒm tin yªu cña mÑ. 2,Vai trß cña nhµ trêng ®v csèng con ngêi . - Thế giới kì diệu đó là tình cảm thầy trò, b¹n bÌ. Lµ t×nh yªu quª h¬ng qua nh÷ng trang ? Em nghÜ thÕ nµo vÒ c©u nãi cña mÑ: “ §i ®i con… sÏ më ra”? Em s¸ch. Là tri thức mà em đợc tiếp nhận. hiểu thế giới kì diệu đó là gì? (Häc sinh b×nh.) Ghi nhớ: Sau khi phân tích xong, giáo viên cho học sinh đọc phần ghi nhớ trong SGK. Häc sinh ghi tãm t¾t phÇn ghi nhí vµo vë. Hoạt động 2: III. Tæng kÕt: Gi¸o viªn kÕt bµi b»ng viÖc lu ý néi dung v¨n b¶n (t×nh c¶m, t©m hån cña ngêi mÑ) vµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt (ng«n ng÷, giäng ®iÖu…). Nh÷ng liªn hÖ vÒ t×nh mÑ con, thÇy trß… Hoạt động 3: IV. Luyện tập. Bài tập 1: Cho học sinh trao đổi trực tiếp những dấu ấn của ngày khai trờng vµo líp Mét. Bài tập 2: Cho học sinh viết đoạn văn ngắn về một kỉ niệm đáng nhớ của một ngµy khai trêng. Hoạt động 5: Hớng dẫn học ở nhà. Đọc diễn cảm văn bản. Chuẩn bị bài “Mẹ tôi” (đọc, chú thích, câu hỏi) (Häc sinh ph¸t biÓu c¶m tëng vÒ mÑ cña em). TiÕt 2 V¨n B¶n. Ngµy so¹n:20/ 8/ 2012. mÑ t«i. A, Mục tiêu cần đạt. Giúp học sinh:- Qua bức th ngời bố gửi cho con để thấm thía công lao và tình cảm của mẹ đối với ngời con có lỗi. Từ đó suy nghĩ đến trách nhiệm làm con của mình không để bố mẹ buồn phiền. - §äc v¨n b¶n nhËt dông nµy, häc tËp c¸ch dïng tõ ng÷ ,c¸ch nãi trùc tiÕp, gi¸n tiÕp cña mét bøc th. B:ChuÈn bÞ Gi¸o viªn : Khai thác NT của một bức th mang tính văn học để thấy đợc sự thuyết phục của lời th, tích hợp với Tiếng Việt về từ ghép và TLV ở liên kÕt v¨n b¶n. Học sinh :Phần đọc hiểu văn bản C Tô chức các hoạt động dạy học : ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. Bài cũ: ? Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra đợc từ bài “Cổng trờng mở ra” lµ g×? Hoạt động 1: ? Em biÕt g× vÒ tg A-mi –xi?. I, t×m hiÓu chung . 1, Giíi thiÖu tg –tp. -A-mi-xi (1846-1908)- ngêi Italia ..

(3) ? Vb mÑ t«i trÝch trong tp nµo ? HD đọc :giọng chậm rãi ,tha thiết... -Gv đọc mẫu,gọi hs đọc . -Cho hs đọc lớt phần chú thích,giải nghÜa tõ khã. Hoạt động 2: ? V¨n b¶n lµ mét bøc th cña ngêi bè göi cho con, nhng t¹i sao t¸c gi¶ l¹i lấy nhan đề là “Mẹ tôi”? (Giáo viên gợi ý cho học sinh độc lËp suy nghÜ).. -Tg cña nhiÒu cuèn s¸ch næi tiÕng. -Vb trÝch trong “Nh÷ng tÊm lßng cao c¶ “-cuèn s¸ch næi tiÕng nhÊt cña A-mi-xi viÕt cho thiªu nhi 2, §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch .. II, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Lý gi¶i tªn truyÖn -Tiêu đề là do chính tác giả A-mi-xi đặt cho ®o¹n trÝch. - Qua bøc th cña ngêi bè, h×nh ¶nh ngêi mÑ hiÖn lªn víi nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn sù cao c¶, lín lao, ©m thÇm lÆng lÏ dµnh cho con m×nh. - Tăng tính khách quan, thể hiện đợc tình cảm và thái độ của ngời kể.. 2, T©m tr¹ng vµ suy nghÜ cña ngêi ? Thái độ của ngời bố đối với En-ribố. cô qua bài văn là một thái độ nh thế -Thái độ: Nghiêm khắc và buồn bã. nµo? H·y t×m trong c¸c nguyªn nh©n sau cách trả lời đúng nhất: C¨m tøc Ch¸n n¶n Lo ©u. Nghiªm kh¾c vµ buån b·. Dựa vào đâu mà em biết đợc thái độ đó của ngời bố? -Biểu hiện: “Bố không thể nén đợc cơn (T×m nh÷ng c©u nãi lªn sù xóc tøc giËn” động của ngời bố khi nghe biết con “Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ?”, hçn l¸o víi mÑ?). “Thµ r»ng bè kh«ng cã con cßn h¬n lµ thÊy con béi b¹c víi mÑ”, “trong mét thêi gian con đừng hôn bố”, “bố không thể vui lòng đáp lại cái hôn của con đợc”. -Lí do: En-ri-cô đã phạm lỗi “lúc cô ? Lý do gì đã khiễn ngời bố thể giáo đến thăm, khi nói với mẹ, tôi có nhỡ hiện thái độ ấy? thốt ra một lời thiếu lễ độ”. Bởi ngời mà En-ri-cô phạm lỗi đó là mÑ. ? Ph©n tÝch tõ ghÐp “nh¸t dao” vµ sự so sánh đó đã nói lên nỗi đau của ngêi bè nh thÕ nµo? Gi¸o viªn b×nh 3. H×nh ¶nh ngêi mÑ. ? T¹i sao thÓ hiÖn sù tøc giËn cña mình mà ngời bố lại gợi đến mẹ? - Nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh nãi vÒ ngêi ? Em hãy tìm chi tiết, hình ảnh nói mẹ: Thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc vÒ ngßi mÑ? n«i tr«ng chõng h¬i thë hæn hÓn, qu»n qu¹i cña con…, khãc nøc në v× sî mÊt con. ? Em hiÓu mÑ cña En-ri-c« lµ ngêi -MÑ lµ ngêi ©m thÇm, lÆng lÏ hy sinh thÕ nµo? vì con, đó là tấm lòng cao cả và đẹp đẽ..

(4) ? Ngời bố đã nêu ra nỗi đau gì khi -Từ ghép: yếu đuối, chở che, cay đắng, một đứa con mất mẹ để giáo dục En- đau lòng, thanh thản, lơng tâm,… ri-c«?( Häc sinh th¶o luËn) ? H·y kÓ ra mét sè tõ ghÐp trong đoạn này nói đến nỗi đau của đứa con 4, Nçi lßng cña En-ri-c«. mÊt mÑ? ?Theo em điều gì đã khiến En-ricô “xúc động vô cùng , khi đọc th của - Cả lớp trao đổi chung. Học sinh tự trình bè”? H·y lùa chän c¸c lÝ do nªu trong bµy ý kiÕn cña m×nh SGK? En-ri-cô xúc động vì: a, b, c, d, e. ? Cuối th, bố đã khuyên En-ri-cô xin lçi mÑ nh thÕ nµo? Häc sinh th¶o luËn, ph¸t biÓu ? T¹i sao ngêi bè kh«ng nãi trùc + Ngời bố tế nhị, kín đáo tiÕp víi En-ri-c« mµ l¹i viÕt th? §iÒu + Viết th để mình En-ri-cô biết đó có ý nghĩa gì? + §©y lµ bµi häc vÒ øng xö trong cuéc sèng. Hoạt động 3: III. Tæng kÕt Häc sinh suy nghÜ, th¶o luËn c¸c c©u hái: Câu 1: Tại sao nói bức th là một nỗi đau của ngời bố, một sự tức giận cực độ nhng cũng là những lời thơng yêu vô cùng tha thiết? Nếu em đã từng có lỗi với mẹ, em có thấy bức th này làm em xúc động không? C©u 2: H·y chän 1 ®o¹n v¨n trong th cña bè En-ri-c« cã néi dung thÓ hiÖn ý nghĩa vô cùng lớn lao của cha mẹ đối với con, học thuộc lòng đoạn đó? (PhÇn ghi nhí ë s¸ch gi¸o khoa) Câu 3: Tại sao nói câu: “Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thơng yêu đó” là một câu thể hiện sự liên kết xúc cảm lớn nhất của ngời cha với 1 lời khuyên dịu dàng? Câu chuyển tâm trạng đó có hợp lý không? Hoạt động 5: Luyện tập - Lµm bµi tËp 3 ë phÇn tæng kÕt - KÓ l¹i 1 sù viÖc em lì g©y ra khiÕn bè mÑ buån phiÒn. Hoạt động 6: Hớng dẫn học ở nhà -Thuéc lßng phÇn ghi nhí vµ ®o¹n th¬ “Th göi me” cña Hai-N¬ - ChuÈn bÞ cho tiÕt häc vÒ “Tõ ghÐp” Th«ng tin tiÕt d¹y -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 3:. Ngµy so¹n 22/8/2012.

(5) tõ ghÐp A, Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm đợc cấu tạo của 2 loại từ ghép: từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập - Hiểu đợc cơ chế tạo nghĩa của từ ghép Tiếng Việt (đặc điểm về quan hệ, ý nghÜa cña tõ ghÐp) - BiÕt ph©n biÖt vµ sö dông c¸c lo¹i tõ ghÐp trong nh÷ng ng÷ c¶nh cô thÓ B, Ph¬ng ph¸p d¹y häc : - Vận dụng phơng pháp quy nạp để hình thành tri thức, vận dụng các ví dụ đã đợc học sinh kiếm từ văn bản để làm ngữ liệu quy nạp thực hành tri thức và luyÖn tËp. C Tổ chức các hoạt động dạy học . ổn định lớp, kiểm tra bài cũ - T×nh c¶m cña ngêi mÑ qua 2 v¨n b¶n ‘Cæng trêng më ra’ vµ ‘MÑ t«i’ ? §äc thuéc lßng phÇn ghi nhí Giới thiệu bài mới: Giáo viên cho học sinh ôn lại định nghĩa về từ ghép đã häc ë líp 6 råi dÉn vµo bµi I. C¸c lo¹i tõ ghÐp Hoạt động 1 : 1 Tõ ghÐp chÝnh phô Giáo viên cho học sinh đọc yêu cÇu 1 trong s¸ch gi¸o khoa TiÕng chÝnh TiÕng phô ? T×m c¸c tiÕng chÝnh, phô trong Bµ - Ngo¹i c¸c tõ “Bµ ngo¹i”, “Th¬m phøc”. Th¬m - Phøc ? TiÕng phô bæ sung ý nghÜa Bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh. cho tiÕng chÝnh nh thÕ nµo? ? NhËn xÐt vÒ trËt tù c¸c tiÕng - §øng tríc - §øng sau đó ? Qua ph©n tÝch vÝ dô em h·y nªu kh¸i niÖm vÒ tõ ghÐp chÝnh KÕt luËn: Tõ ghÐp chÝnh phô cã tiÕng phô? chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiếng chính; Tiếng chính thờng đứng trớc và tiếng phụ thờng đứng sau. 2 Từ ghép đẳng lập Giáo viên cho học sinh đọc yêu cÇu 2 s¸ch gi¸o khoa ? C¸c tõ “quÇn ¸o”, “trÇm C¸c tõ “quÇn ¸o”, “trÇm bæng” kh«ng bæng” cã ph©n ra tiÕng chÝnh, phô ph©n ra tiÕng chÝnh, phô kh«ng? ? Vậy em hiểu thế nào là từ - Bình đẳng về mặt ngữ pháp ghép đẳng lập Giáo viên cho học sinh đọc Kết luận: Từ ghép đẳng lập có các tiếng phÇn ghi nhí vµ ghi tãm t¾t lªn b×nh đẳng về mặt ngữ pháp b¶ng  chuyÓn môc II Hoạt động 2: ý nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô II. NghÜa cña tõ ghÐp Giáo viên cho học sinh đọc yêu -Học sinh suy nghĩ độc lập, từng em trình cÇu 1 s¸ch gi¸o khoa vµ nh¾c l¹i bµy ý kiÕn cña m×nh c©u hái Yªu cÇu: Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh Bµ ngo¹i: ngêi sinh ra mÑ tr×nh bµy râ ý kiÕn cña m×nh vµ Bà: ngời đàn bà sinh ra mẹ hoặc bố nhận xét trao đổi. NghÜa chung Th¬m: th¬m cña h¬ng hoa, dÔ chÞu  NghÜa ? Qua ph©n tÝch trªn em rót ra kÕt chung Th¬m phøc: cã mïi th¬m bèc lªn m¹nh luËn g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh vµ hÊp dÉn. phô?.

(6) KÕt luËn: NghÜa cña tõ ghÐp cp hÑp Nghĩa của từ ghép đẳng lập h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh  cã tÝnh chÊt Giáo viên cho học sinh đọc yêu phân nghĩa. cầu 2 (sách giáo khoa), gợi ý để häc sinh ph©n tÝch Cả lớp cùng suy nghĩ, sau đó 1 số em trình bµy ý kiÕn, líp nhËn xÐt. + QuÇn ¸o: chØ quÇn ¸o nãi chung  Kh¸i qu¸t ? Qua ph©n tÝch trªn em rót ra kÕt + TrÇm bæng: chØ ©m thanh lóc trÇm, lóc luận gì về nghĩa của từ ghép đẳng bổng (nghÜa kh¸i qu¸t) lËp so víi c¸c tiÕng t¹o nªn nã? KÕt luËn: Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã  cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. Giáo viên cho học sinh đọc ghi nhớ và ghi tóm tắt vào vở Hoạt động 3 : III. LuyÖn tËp Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh lÇn lît lµm c¸c bµi tËp t¹i líp Bµi tËp 1 : Gi¸o viªn giao viÖc cho tõng häc sinh lµm, tr×nh bµy, nhËn xÐt Yªu cÇu : Từ ghép chính phụ : lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cời nụ Từ ghép đẳng lập : suy nghĩ, chài lới, cây cỏ, ẩm ớt, đầu đuôi. Bài tập 2 : Điền thêm tiếng để tạo từ ghép chính phụ (giao việc cho từng học sinh) Yªu cÇu : Bót bi, thíc kÎ, ma rµo, lµm ruéng, ¨n c¬m, tr¾ng tinh, vui tai, nh¸t gan. Bài tập 3 : Giao việc cho học sinh đứng tại chỗ trả lời, giáo viên nhận xét Yªu cÇu : núi sông, núi đồi ham muèn, ham thÝch xinh đẹp, xinh tơi mÆt mòi, mÆt mµy häc hái, häc hµnh tơi trẻ, tơi đẹp. Bài tập 4: Chia lớp làm 4 nhóm, cử đại diện nhóm trình bày: Yªu cÇu: Kh«ng ph¶i v× hoa hång kh¸c víi hoa mµu hång (hoa hång lµ tõ ghÐp chÝnh phô) Không đúng vì áo dài (từ ghép chính phụ) chỉ loại áo dài của phụ nữ. Kh«ng ph¶i v× cµ chua (tõ ghÐp chÝnh phô) cã nh÷ng gièng kh«ng chua. Nãi “cà chua này ngọt quá” đợc. Kh«ng ph¶i v× c¸ vµng lµ lo¹i c¸ c¶nh. Bài tập 6: Giáo viên hớng dẫn, chia nhóm để làm việc, trình bày Yªu cÇu: M¸t tay: chØ sù may m¾n, yªn t©m, hy väng + M¸t : chØ thêi tiÕt, kh«ng khÝ,.... m¸t mÎ, dÔ chÞu + Tay : mét bé phËn c¬ thÓ Nóng lòng : tâm trạng chờ đợi, trông ngóng, đứng ngồi không yên + Nãng : chØ thêi tiÕt, khÝ hËu,.... nãng nùc (hay tÝnh t×nh con ngêi) + Lßng : bé phËn c¬ thÓ ngêi Gang thép : chỉ ý chí nghị lực của con ngời trong chiến đấu + Gang, thÐp lµ chÊt kim lo¹i Tay chân: chỉ sự thân tín, tin cậy, giúp việc đắc lực.

(7) + Tay, ch©n: lµ bé phËn c¬ thÓ con ngêi. ? Qua viÖc gi¶i bµi tËp nµy em cã nhËn xÐt g× vÒ c¬ chÕ t¹o nghÜa cña c¸c tõ ghép đẳng lập? Đây là câu hỏi khó, giáo viên nên gợi ý để các em suy nghĩ, trả lời, yêu cầu: Các tiếng trong từ ghép đẳng lập hoặc đồng nghĩa, hoặc trái nghĩa, hoặc cïng chØ nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng gÇn gòi nhau (cïng trêng nghÜa). VÝ dô: bµn ghÕ, s¸ch vë, quÇn ¸o Nghĩa của các tiếng dung hợp với nhau để tạo ra nghĩa của từ ghép đẳng lập. VÝ dô: m¸t tay, nãng lßng Nghĩa của từ ghép đẳng lập có khi chuyển trờng nghĩa so với nghĩa của các tiÕng. VÝ dô: tõ gang thÐp, thuéc trêng nghÜa sù vËt nhng tõ ghÐp l¹i thuéc trêng nghÜa tÝnh chÊt. Bài tập 7: Giáo viên phân tích mẫu đã có, sau đó giao cho các nhóm, cử đại diÖn nhãm lªn tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, gi¸o viªn kÕt luËn Yªu cÇu: M¸y. h¬i. níc. Than. tæ. ong B¸nh. ®a. nem. Hoạt động 4: C. Híng dÉn häc ë nhµ Häc thuéc lßng phÇn ghi nhí Tìm các từ ghép chính phụ, đẳng lập trongn bài “Cổng trờng mở ra” ChuÈn bÞ bµi “Liªn kÕt trong v¨n b¶n”. -------------------------------------------------------------------------------------TiÕt 4:. Ngµy so¹n:22/8/2012. Liªn kÕt trong v¨n b¶n A. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: - Hiểu đợc sự cần thiết phải đảm bảo tính liên kết trong văn bản khi giao tiếp (liªn kÕt ë 2 mÆt: h×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa). - Bớc đầu xây dựng đợc những văn bản có tính liên kết B. ChuÈn bÞ Gv:Tận dụng các dữ kiện có sẵn để liên kết với tiết học về văn bản cùng với sù vËn dông s¸ng t¹o c¸c yÕu tè tÝch hîp kh¸c. Học sinh: Nội dung phần đọc hiểu văn bản C. TiÕn tr×nh lªn líp : ổn định lớp, kiểm tra bài cũ Bµi cò : ? Cho các từ : học , vui, ăn, ham. Hãy tạo thành các từ ghép đẳng lập ,chính phô hîp lÝ Giíi thiÖu bµi míi : Gi¸o viªn cho häc sinh nh¾c l¹i: - V¨n b¶n lµ g×? (Lµ c¸c t¸c phÈm v¨n häc vµ v¨n kiÖn ghi b»ng giÊy tê. Cã v¨n b¶n h¼n hoi) TÝnh chÊt cña v¨n b¶n lµ g×? (Lµ mét thÓ thèng nhÊt vµ trän vÑn vÒ néi dung ý nghÜa, hoµn chØnh vÒ h×nh thøc) Hoạt động 1: Giáo viên cho học sinh đọc yêu cÇu c¸c môc a, b, c trong s¸ch gi¸o khoa. I Liªn kÕt vµ ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n 1 TÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n.

(8) ? Đọc mấy câu đó trong th En-riHọc sinh làm việc theo nhóm, sau đó đại cô đã hiểu bố nói gì với mình cha? diÖn nhãm tr¶ lêi, líp nhËn xÐt ? NÕu En-ri-c« cha hiÓu ý bè th× Yªu cÇu: h·y cho biÕt v× lý do nµo trong c¸c - En-ri-cô cha hiểu đợc điều bố nói lý do kÓ díi ®©y (3 ý ë sgk) ? H·y so s¸nh víi nguyªn v¨n v¨n - V× gi÷a c¸c c©u cßn cha cã sù liªn kÕt, bản để thấy đoạn văn thiếu ý gì? nèi kÕt. ? VËy muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ - ThiÕu sù liªn kÕt, thèng nhÊt, g¾n bã vÒ hiểu đợc thì nó phải có tính chất gi? nội dung Gi¸o viªn lÊy chuyÖn “C©y tre - Muốn cho đoạn văn có thể hiểu đợc, trăm đốt” để minh họa thêm tính phải có tính liên kết (nội dung phải thống liªn kÕt trong v¨n b¶n nhÊt g¾n bã) Gi¸o viªn kÕt luËn, chuyÓn ý 2 KÕt luËn : TÝnh chÊt liªn kÕt rÊt quan trọng đối với một văn bản làm cho văn Giáo viên cho học sinh đọc yêu bản trở nên có nghĩa hơn, dễ hiểu hơn. cÇu 2 s¸ch gi¸o khoa, yªu cÇu c¸c 2. Ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n nhãm theo dâi ®o¹n trÝch: ? §o¹n v¨n trªn thiÕu ý g× mµ nã trë nªn khã hiÓu? Yªu cÇu: - §o¹n trÝch thiÕu 1 sù liªn kÕt néi dung bªn trong (sîi d©y t tëng) cho nªn En-ri-c« Học sinh đọc yêu cầu b không hiểu đợc ? ChØ ra sù thiÕu liªn kÕt trong Học sinh làm việc độc lập ®o¹n v¨n Yªu cÇu: So víi v¨n b¶n gèc th× ®o¹n trÝch thiÕu côm tõ “Cßn b©y giê” vµ thay tõ “con” b»ng Gi¸o viªn nhÊn m¹nh : §o¹n v¨n không chỉ có sự liên kết về nội dung “đứa trẻ”. mµ cÇn cã c¶ sù liªn kÕt vÒ ph¬ng ViÖc thiÕu c¸c côm tõ trªn lµm cho ®o¹n diÖn h×nh thøc ng«n ng÷ (tõ, c©u) văn khó hiểu, khó xác định thời gian, đối t? Vậy theo em một văn bản có tÝnh liªn kÕt tríc hÕt ph¶i cã ®iÒu îng  gi÷a c¸c c©u kh«ng cã sù liªn kÕt. Học sinh suy nghĩ độc lập và rút ra nội kiÖn g× ? dung 2 cña môc ghi nhí. ? Cïng víi ®iÒu kiÖn Êy, c¸c c©u Sau đó học sinh đọc lại toàn bộ mục ghi trong v¨n b¶n ph¶i sö dông c¸c ph- nhí. ¬ng tiÖn g× ? Hoạt động 2: II. LuyÖn tËp Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh luyÖn tËp t¹i líp Bµi tËp 1 : Giao viÖc cho tõng häc sinh. Häc sinh tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, gi¸o viªn kÕt luËn Thø tù hîp lý: c©u 1 - 4 - 2 - 5 – 3. Bµi tËp 2: Giao viÖc cho tõng häc sinh. Yªu cÇu: VÒ h×nh thøc c¸c c©u v¨n nµy cã vÎ rÊt liªn kÕt. Nhng gi÷a chóng kh«ng cã sù liªn kÕt vÒ néi dung: c¸c c©u kh«ng nãi vÒ cïng mét néi dung. Bài tập 3: Học sinh làm việc độc lập. Yêu cầu: §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng: bµ, bµ, ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ lµ. Bài tập 4: Học sinh làm việc độc lập. Yêu cầu: Tæng 2 c©u, nÕu t¸ch khái v¨n b¶n th× cã vÎ nh rêi r¹c. Nhng c¸c c©u tiÕp theo trong đoạn văn “Mẹ sẽ đa con đến trờng…” có tác dụng liên kết chúng với nhau, do đó 2 câu văn vẫn liên kết với nhau mà không cần sửa. Hoạt động 3: Híng dÉn häc ë nhµ.

(9) Häc sinh lµm bµi tËp 5. Häc thuéc lßng phÇn ghi nhí Th«ng tin tiÕt d¹y -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy 25 th¸ng 8 n¨m 2012 TiÕt 5 -6 Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (Kh¸nh Hoµi ) A,. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh thấy đợc sự gắn bó tình cảm vô cùng sâu sắc của 2 anh em ruột trong 1 gia đình và nỗi đau chia tay của hai em khi bố mẹ ly dị. Từ đó biết thông cảm với những bạn nào có nỗi đau nh thế và biết đợc hạnh phúc mình đang có trong 1 gia đình đầm ấm để hăng say học tập và rèn luyện nhiều hơn. B, Ph¬ng ph¸p d¹y häc : - Ph©n tÝch ,gi¶ng b×nh. -TÝch hîp víi tËp lµm v¨n ë bè côc m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. C, TiÕn tr×nh lªn líp: ổn định lớp, kiểm tra bài cũ. KiÓm tra bµi cò: ? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ sau khi häc xong hai v¨n b¶n: Cæng trêng më ra vµ MÑ t«i. (Häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. Líp bæ sung). Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm Hoạt động 1: Tổ chức đọc -hiểu văn bản I. T×m hiÓu chung 1, Xuất xứ, chủ đề, thể loại. ? Em h·y cho biÕt xuÊt xø cña truyÖn ‘Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª’ cña t¸c gi¶ Kh¸nh Hoµi ? - Đợc giải nhì, trích ‘Tuyển tập thơ văn đợc giải thởng’ cuộc thi viết về Quyền trÎ em, n¨m 1992. ? Vb đợc viết theo thể loại nào ? - V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i tù sù cã néi dung nhËt dông. ? Chủ đề của truyện là gì ? - Mîn cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª, t¸c gi¶ thÓ hiÖn t×nh th¬ng xãt về nỗi đau buồn của những trẻ thơ trớc bi kịch gia đình: bố mẹ bỏ nhau, anh em mỗi ngời một ngã đồng thời khẳng định những tình cảm tốt đẹp, trong sáng của tuæi th¬. 2, §äc v¨n b¶n, tãm t¾t v¨n b¶n. Gi¸o viªn cho häc sinh tãm t¾t c©u chuyÖn (chó ý nh©n vËt chÝnh, sù viÖc chi tiÕt, më ®Çu, kÕt thóc...) Líp nhËn xÐt, bæ sung . Giáo viên cho 1, 2 em đọc mẫu một đoạn nào đó. 3, T×m hiÓu chó thÝch. Gi¸o viªn giíi thiÖu ý nghÜa cuéc thi viÕt vÒ quyÒn trÎ em vµ thùc hiÖn quyÒn trÎ em - Tõ khã : Vâ trang, « ¨n quan. Hoạt động 2: Thao t¸c 1: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn. ? TruyÖn viÕt vÒ ai? vÒ viÖc g×? Ai lµ nh©n vËt chÝnh?. II. Ph©n tÝch 1, Nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn. * Nh©n vËt: + TruyÖn viÕt vÒ hai anh em Thµnh –.

(10) Thñy. + Khi bè mÑ bá nhau, hai anh em phải chia đồ chơi. ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ + Nh©n vËt chÝnh lµ hai anh em. mÊy? * Ng«i kÓ: thø nhÊt, sè Ýt ? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác  tác dụng: đảm bảo tính khách quan dông g×? đánh giá của ngời kể, sâu sắc, có tính thuyÕt phôc  t¹o nªn tÝnh ch©n thùc, c¶m động của chuyện, diễn tả sâu sắc những ®au khæ, t×nh c¶m trong s¸ng cña hai ? T¹i sao tªn truyÖn l¹i lµ “Cuéc anh em. chia tay cña nh÷ng con bóp bª” ? * Tªn truyÖn: + Những con búp bê là đồ chơi của trÎ nhá, gîi sù trong s¸ng, ng©y th¬, ngé nghÜnh. + Trong truyÖn, chóng trong s¸ng kh«ng cã téi lçi g× nhng còng ph¶i chia ? Tên truyện có liên quan đến ý tay nh 2 em Thµnh – Thñy. nghÜa cña truyÖn kh«ng?  Tên truyện gợi tình huống để ngời * Gîi ý: đọc phải theo dõi, liên quan đến ý nghĩa + ? Nh÷ng con bóp bª gîi cho cña truyÖn (ngêi lín chia tay th× trÎ con em suy nghÜ g×? + ? Trong truyện chúng có chia và đồ chơi của chúng cũng chia tay tay kh«ng ? V× sao chóng ph¶i chia nhau). tay + ? ý nghÜa cña tªn truyÖn? ? Theo em, truyÖn nµy cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn ?. * Bè côc: 3 phÇn -Tõ ®Çu …. mét l¸t : t©m tr¹ng 2 anh em tríc lóc chia ly . -TiÕp theo … chµo tÊt c¶ c¸c b¹n, t«i ®i … Hai anh em chia tay víi c« gi¸o vµ c¸c b¹n cïng líp häc. - PhÇn cßn l¹i: Nh÷ng phót cuèi cïng cña ChuyÓn tiÕp: H¹nh phóc biÕt cuéc chia tay gi÷a hai anh em . bao những đứa trẻ thơ đợc sống yên vui dới mái ấm gia đình, trong t×nh th¬ng cña bè mÑ. §au khổ biết bao đối với những đứa con th¬ khi bè mÑ ph¶i sèng trong cảnh “Xẻ đàn, tan nghé”. Bé Thành đã kể lại một cách xúc động những đau khổ của 2 anh em trớc bi kịch của gia đình. Thao t¸c 2: 2, T×nh c¶m cao c¶ trong s¸ng cña ? Lệnh chia đồ chơi của mẹ đã hai anh em Thµnh – Thñy. dẫn đến tâm trạng của Thành nh thÕ nµo? - NghÜ vÒ nh÷ng kû niÖm tuæi th¬. - Nhìn mắt em, nghĩ đến tiếng khóc ? Tìm các chi tiết trong truyện của em trong đêm và rất thơng em. để thấy tình cảm của 2 anh em Thµnh - Thñy rÊt mùc gÇn gòi, th- Chi tiÕt : ¬ng yªu, chia sÎ vµ quan t©m tíi + Thñy mang kim chØ ra tËn s©n vËn nhau ? động vá áo cho anh..

(11) + Thành nhờng đồ chơi cho em, giúp em häc tËp, d¾t em d¹o ch¬i. ? Qua đó em có nhận xét gì về + Thủy nhờng con “vệ sỹ” để gác t×nh c¶m cña 2 anh em đêm cho anh… §ã lµ t×nh c¶m ch©n thµnh, gÇn gòi, ? ViÖc ®a vµo ®o¹n v¨n miªu t¶ rÊt th¬ng yªu quan t©m víi nhau. buæi s¸ng lóc 2 anh em ®ang buån cã ý nghÜa g× ? ? ở đoạn này lệnh chia đồ chơi - Cảnh đợc mô tả đối lập với nỗi đau cña mÑ l¹i vang lªn gay g¾t h¬n, trong lßng Thµnh vËy t¹i sao 2 anh em kh«ng chÞu chia đồ chơi - Đó là kỷ niệm đẹp về tình anh em và cµng th¬ng em h¬n. ? LÖnh mÑ l¹i vang lªn gay g¾t ? Hai anh em đã chia đồ chơi nh thế nµo ? Cả hai anh em không muốn chia đồ chơi vì mỗi em đều muốn dành lại toàn ? Lời nói và hành động của bộ kỷ niệm cho ngời mình thơng yêu, đó Thñy khi thÊy anh chia 2 con bóp còng lµ thÓ hiÖn sù g¾n bã cña hai anh bê Vệ sỹ và Em nhỏ ra hai bên có em Thành, Thủy. Không chia đồ chơi cßn cã ý nghÜa lµ kh«ng muèn xa nhau. g× m©u thuÉn? - M©u thuÉn ë chç: Thñy võa rÊt giËn d÷ kh«ng muèn chia rÏ 2 con bóp bª, ? Theo em có cách nào để giải lại vừa thơng anh và sợ đêm anh không cã con vÖ sü canh g¸c. quyết đợc mâu thuẫn ấy không? - C¸ch gi¶i quyÕt m©u thuÉn trªn lµ bè mÑ Thñy ®oµn tô, kh«ng ph¶i chia bóp bª, kh«ng ph¶i ®au khæ. ? Kết thúc truyện Thủy đã lựa chän c¸ch gi¶i quyÕt nh thÕ nµo? - Cuối cùng Thủy để con vệ sỹ cạnh ? Chi tiÕt nµy gîi lªn cho em con em nhỏ: gợi cho ngời đọc lòng thnhững suy nghĩ và tình cảm gì? ¬ng c¶m víi Thñy, mét em bÐ giµu lßng vÞ tha (th¬ng anh, th¬ng bóp bª, thµ mình chịu chia lìa chứ không để búp bê xa nhau, không để ngời anh thiếu vắng vÖ sü  Sù chia tay cña 2 anh em lµ v« lý, kh«ng nªn cã. ? Các bạn của Thủy có thái độ - Ngạc nhiên, sau đó thông cảm với nỗi nh thÕ nµo khi c« gi¸o th«ng b¸o ®au bÊt h¹nh cña b¹n. về tình hình gia đình của Thủy và viÖc Thñy ph¶i theo mÑ vÒ quª ngo¹i. ? Chi tiÕt nµo trong cuéc chia - Chi tiÕt bÊt ngê, bµng hoµng nhÊt lµ tay cña Thñy víi líp häc lµm c« chi tiÕt khi Thñy cho biÕt: Em sÏ kh«ng giáo bàng hoàng, và chi tiết nào đợc đi học nữa, do nhà bà ngoại xa trờng khiến em cảm động nhất? Vì sao? học quá, nên mẹ bảo sắm cho em 1 thùng hoa quả để ra chợ ngồi bán. Chi tiết gây cảm động: Cô giáo Tâm tÆng Thñy cuèn vë, bót m¸y n¾p vµng vµ khi nghe Thñy nãi c« vµ c¶ líp thèt lªn “Trêi ¬i”, råi söng sèt, t¸i mÆt, níc m¾t giµn giôa, khãc mét to h¬n... Hậu quả là sự ly dị của cha mẹ dẫn đến Giáo viên sơ kết về tình cảm của sự thất học, phải đi làm để kiếm sống, nhà trờng, bạn bè học sinh đối với mất quyền cơ bản của trẻ em là đợc nuôi.

(12) c¸c em bÐ cã cha mÑ ly h«n, kh«ng chỉ là nỗi đau của gia đình, mà là sù bÊt h¹nh, mÊt cha, mÊt mÑ, cña nhiÒu em bÐ hiÖn nay. ? Em h·y gi¶i thÝch v× sao lóc d¾t em ra khái trêng, t©m tr¹ng cña Thµnh l¹i “kinh ng¹c khi thÊy mäi ngêi vÉn ®i l¹i b×nh thêng vµ n¾ng vÉn vµng ¬m trïm lªn c¶nh vËt”?. nÊng, ch¨m sãc, häc tËp khi cßn nhá.. - Thµnh thÊy kinh ng¹c v×: cuéc sèng của con ngời, thiên nhiên vẫn bình thờng, yên ả, tơi đẹp trong khi Thành Thủy phải chịu cảnh mất mát, đổ vỡ, phải chia tay với đứa em gái bé nhỏ, tâm hån em nh ®ang næi d«ng b·o  ®©y lµ 1 diễn biến tâm lý đợc tác giả mô tả rất chÝnh x¸c, hîp víi c¶nh ngé cña Thµnh, (Nã nh nh¾c khÏ: h·y l¾ng nghe, cµng lµm t¨ng thªm nçi buån s©u th¼m, chó ý nh÷ng g× diÔn ra xung quanh tr¹ng th¸i thÊt väng, b¬ v¬ cña nh©n vËt. ta, để san sẻ nỗi đau cùng đồng lo¹i  kh«ng nªn döng dng, v« t×nh) - Chi tiÕt nµy nãi lªn t×nh anh em cña ? Cử chỉ Thủy để lại con búp bê Thành và Thủy hết sức sâu sắc và dù Em nhá cho anh vµ nh÷ng lêi dÆn trong hoµn c¶nh chia ly nµo t×nh c¶m Êy búp bê có làm em xúc động vẫn tồn tại mãi mãi nh hình ảnh 2 con kh«ng ? T¹i sao? bóp bª vÉn ë l¹i víi nhau. Ghi nhí: s¸ch gi¸o khoa. Qua c©u truyÖn nµy, t¸c gi¶ muốn gửi gắm đến mọi ngời điều g×? Hoạt động 3: III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt ? Tại sao nói bố cục mạch lạc của câu chuyện là có tính sáng tạo và đã làm cho c©u chuyÖn thªm hÊp dÉn ? Em thÊy c¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt nµy gièng víi c¸ch kÓ chuyÖn nào trong các câu chuyện đã học. C¸ch kÓ b»ng sù m« t¶ c¶nh vËt xung quanh vµ c¸ch kÓ b»ng nghÖ thuËt miªu tả tâm lý nhân vật giúp ngời đọc dễ hiểu, phù hợp với tâm lý trẻ em, làm câu chuyện chân thật, cảm động, thể hiện sâu sắc tâm trạng của nhân vật. 2. Néi dung ? Truyện đã phản ánh nội dung gì T×nh c¶m yªu th¬ng s©u s¾c cña 2 anh em Thµnh - Thñy Nỗi đau khổ khi gia đình, bố mẹ chia tay TÊm lßng kh¸t khao h¹nh phóc trän vÑn cña nh÷ng em bÐ. 3. ý nghÜa ? Câu chuyện đã để lại cho em ý nghĩa gì về hạnh phúc gia đình, về nhiệm vụ của cha mẹ đối với con cái Đọc truyện ngắn này ta càng thêm thấm thía: Tổ ấm gia đình, hạnh phúc gia đình là vô cùng quý giá, thiêng liêng, mỗi ngời, mỗi thành viên phải biết vun đắp, giữ gìn những tình cảm trong sáng thân thiết ấy. Học sinh đọc phần ghi nhớ Hoạt động 4 : Híng dÉn häc ë nhµ Đọc lại văn bản : Hình dung ra nhân vật Thành - Thủy ở cuộc đời Xem bài đọc thêm ở sách giáo khoa ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt häc: “Bè côc trong v¨n b¶n”. Th«ng tin tiÕt d¹y -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(13) ------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy 27 th¸ng 8 n¨m 2012 TiÕt 7: Bè côc trong v¨n b¶N A, Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh: - Thấy đợc tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, góp phần khắc phôc t×nh tr¹ng ng¹i x©y dùng bè côc khi t¹o lËp v¨n b¶n cña ®a sè häc sinh hiÖn nay. - HiÓu râ h¬n 1 bè côc rµnh m¹ch, hîp lý vµ tÝnh phæ biÕn cña d¹ng bè côc 3 phần (Mở bài, thân bài, kết bài) để có ý thức xây dựng bố cục khi làm bài. B, Ph¬ng ph¸p d¹y häc -Quy n¹p –Thùc hµnh. C, Ph¬ng tiÖn d¹y häc D, TiÕn tr×nh lªn líp : ổn định lớp - kiểm tra bài cũ Bµi cò : ? Em h·y nªu bè côc cña v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay cña nh÷ng con búp bê’. Em có nhận xét gì về bố cục đó. ? Bµi míi : Hoạt động 1 : I Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n 1 Bè côc trong v¨n b¶n Thao t¸c 1 : Học sinh đọc ví dụ 1a ? Những nội dung trong đơn ấy có cần đợc sắp xếp theo 1 trật tự kh«ng? Cã thÓ tïy thÝch muèn ghi - Ph¶i tr×nh bµy theo 1 tr×nh tù (hä nội dung nào trớc cũng đợc hay tªn, quª qu¸n, líp, lý do xin vµo §éi kh«ng ? TNTP - lời hứa)  trình tự của 1 lá đơn còng lµ bè côc cña 1 v¨n b¶n. ? V¨n b¶n sÏ nh thÕ nµo nÕu c¸c ý trong đó không đợc sắp xếp theo trật tù, thµnh hÖ thèng? - V¨n b¶n sÏ trë nªn lén xén, khã hiÓu. -Văn bản không đợc viết 1 cách tùy ? VËy thÕ nµo lµ bè côc cña v¨n tiÖn mµ ph¶i cã bè côc râ rµng b¶n ? -> Bè côc lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo 1 tr×nh tù, 1 hÖ ? V× sao khi x©y dùng v¨n b¶n thèng rµnh m¹ch vµ hîp lý. phải quan tâm đến bố cục ? - Khi x©y dùng v¨n b¶n ph¶i quan tâm đến bố cục để khi viết không bị lệch hớng, đợc viết theo 1 trình tự hợp lý. Thao t¸c 2: ? Học sinh đọc ví dụ 2 (1) Trang 29. §ång thêi cho häc sinh xem l¹i b¶n kÓ ë SGK Ng÷ v¨n 6 T1.. 2, Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n.

(14) ? Theo em 2 văn bản trên đều có nh÷ng c©u v¨n vÒ c¬ b¶n lµ gièng nhau? VËy v¨n b¶n nµo dÔ tiÕp cËn V¨n b¶n ë VD1 lµ lén xén, khã tiÕp g©y høng thó h¬n? V× sao? cËn ? Em h·y cho biÕt trong vÝ dô - V¨n b¶n ë s¸ch ng÷ v¨n 6 dÔ tiÕp gåm mÊy ®o¹n? nhËn, g©y høng thó h¬n, v× cã bè côc ? C¸c c©u v¨n trong mçi ®o¹n cã râ rµng, m¹ch l¹c. tËp trung quanh mét ý thèng nhÊt kh«ng? ý cña ®o¹n nµy vµ ®o¹n kia có phân biệt đợc với nhau không? ? Theo em câu chuyện trên đã có bè côc cha? - C©u chuyÖn ë b¶n kÓ ng÷ v¨n 7 cha cã bè côc. V× c¸c ý, c¸c c©u v¨n ? Muốn văn bản đợc tiếp nhận dễ không theo một trình tự hợp lí, không dµng ph¶i cã ®iÒu kiÖn g×? tËp trung biÓu hiÖn néi dung. VËy rµnh m¹ch cã ph¶i lµ yªu cÇu duy nhất đối với một bố cục không? KÕt luËn: Ph¶i cã bè côc rµnh m¹ch vµ hîp lÝ: Néi dung c¸c phÇn, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n ph¶i tù nhiªn chÆt chÏ víi nhau. §ång thêi gi÷a chóng l¹i ph¶i cã sù ph©n biÖt r¹ch rßi. Häc sinh t×m hiÓu VD2(2). ‘VB’ đợc nêu trong VD gồm mấy ®o¹n v¨n? Néi dung c¸c ®o¹n v¨n Êy có tơng đối tự nhiên không? ý các đoạn văn có phân biệt nhau tơng đối - Gåm 2 ®o¹n. râ rµng kh«ng? (cã ph¶i ®o¹n ®Çu: nãi viÖc mét anh ®ang khoe, ®ang muèn khoe mµ cha khoe đợc, còn đoạn sau thì anh - Anh có áo mới lại đi khoe trớc anh cã lîn cíi lµm cho truyÖn kh«ng cßn ta đã khoe đợc không? bất ngờ, tiếng cời không bật ra đợc. ? C¸ch kÓ trªn bÊt hîp lÝ ë chç - Bè côc cha râ rµng, hîp lÝ . nµo? V× sao vËy? ? So víi v¨n b¶n ë ng÷ v¨n 6 th× sự sắp đặt các câu, ý ở văn bản này có gì thay đổi? ? Sự thay đổi đó có phải  câu chuyện không bật đợc tiếng cời, kh«ng thÓ tËp trung vµo phª ph¸n nhân vật chính đợc nữa hay không? ? Vậy để bố cục một văn bản rành m¹ch, hîp lÝ cÇn cã ®iÒu kiÖn g×? Học sinh đọc ghi nhớ.. KÕt luËn 2: Tr×nh tù s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n ph¶i gióp cho ngêi viÕt (ngêi nói) dễ dàng đạt đợc mục đích giao tiếp đã đặt ra.. Thao t¸c 3: 3, C¸c phÇn cña bè côc. ? Nªu nhiÖm vô cña ba phÇn: Më Mở bài: không chỉ đơn thuần là sự bµi, th©n bµi, kÕt bµi trong v¨n b¶n th«ng báo đề tài của văn bản mà làm miªu t¶ vµ v¨n b¶n tù sù? cho ngêi đọc có thể tiếp nhận đề tài đó ? Cã cÇn ph©n biÖt râ rµng nhiÖm mét c¸ch dÔ dµng, høng thó… vô cña mçi phÇn kh«ng? V× sao? Th©n bµi Häc sinh suy nghÜ môc c, d. KÕt bµi: kh«ng chØ cã nhiÖm vô nhắc lại đề tài (hứa hẹn, cảm tởng,..).

(15) mà phải làm cho văn bản để lại đợc ấn tợng tốt đẹp ? VËy, cã ph¶i cø chia v¨n b¶n  Bè côc 3 phÇn cã kh¶ n¨ng gióp thµnh 3 phÇn (më bµi, th©n bµi, kÕt v¨n b¶n trë nªn rµnh m¹ch, hîp lÝ bµi) lµ bè côc cña nã sÏ tù nhiªn trë  Cần phải xác định, xây dựng đợc nªn rµnh m¹ch, hîp lÝ kh«ng? bè côc cña mét v¨n b¶n khi t¹o lËp v¨n b¶n. - Học sinh đọc lại toàn bộ phần ghi nhí. - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t  KÕt luËn. Hoạt động 2 : II. LuyÖn tËp Bài tập 2 : Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm, trao đổi, trình bày, nhận xét. Nªu bè côc (tõng phÇn) cña v¨n b¶n ‘Cuéc ... bóp bª’ Nhận xét : đã rành mạch và chặt chẽ Có thẻ sắp xếp theo bố cục khác, miễn là rành mạch, chặt chẽ (có thể đảo các chi tiết chào cô giáo và lớp, chia đồ chơi...) Bài tập 3 : Giáo viên cho nhóm trao đổi, trình bày, tự nhận xét : Bè côc cha thËt hîp lÝ ë phÇn th©n bµi : môc 1, 2, 3 míi lµ häc nh thÕ nµo chø cha ph¶i lµ kinh nghiÖm, môc 4 kh«ng nãi vÒ häc tËp. S¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lÝ lµ : Më bµi : Chµo mõng §H, giíi thiÖu vÒ b¶n th©n. Th©n bµi : Nªu kinh nghiÖm häc tËp (trªn líp, ë nhµ, häc hái b¹n bÌ, thÇy c«) KÕt qu¶ häc tËp tiÕn bé nh thÕ nµo ? Mong muốn hội nghị góp ý kiến trao đổi KÕt bµi : Lêi høa quyÕt t©m. Chóc héi nghÞ thµnh c«ng. Hoạt động 4 : Híng dÉn häc ë nhµ Häc sinh häc thuéc phÇn ghi nhí. Ngµy so¹n 27/ 8/2012 tiÕt 8 :. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n. A, Mục tiêu cần đạt. Gióp häc sinh : - Bớc đầu hiểu về tính mạch lạc trong văn bản (các phần, các đoạn đều nói về một chủ đề, chủ đề xuyên suốt văn bản, có tính hệ thống hợp lí, gây hứng thú cho ngời đọc , ngời nghe . . . ) - Có ý thức làm bài đảm bảo bố cục chặt chẽ và có tính mạch lạc. B, ChuÈn bÞ - Gv : sgk, gi¸o ¸n ,b¶ng phô . - Hs : vë ghi ,vë bt. D, Tæ chøc c¸c h® d¹y häc . : Ôn định lớp – Kiểm tra bài cũ. Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi tËp cña häc sinh vÒ v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª’. I, M¹ch l¹c vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ Hoạt động 1 (T×m hiÓu kh¸i niÖm m¹ch l¹c m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. 1, M¹ch l¹c trong v¨n b¶n. trong v¨n b¶n vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n) - Gåm 3 tÝnh chÊt : Giáo viên cho học sinh đọc mục.

(16) a : Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi néi dung trong SGK ? ? VËy theo em cã t¸n thµnh ý kiÕn b kh«ng ? VËy m¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ g× ? Gi¸o viªn chuyÓn tiÕp  ý 2.. Tr«i ch¶y thµnh dßng , thµnh m¹ch ; tuÇn tự đi qua các phần ; thông suốt và không đứt ®o¹n. KÕt luËn : M¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ sù tiÕp nèi cña c¸c c©u, c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lÝ. 2, Các điều kiện để một văn bản có tÝnh m¹ch l¹c. Học sinh đọc mục a. Bµi tËp : ? Toµn bé sù viÖc trong v¨n b¶n a. C©u chuyÖn kÓ vÒ nhiÒu sù viÖc kh¸c ‘Cuéc chia tay ... bóp bª’ xoay nhau, nhng đều xoay quanh sự việc chính quanh sù viÖc chÝnh nµo ? lµ : bè mÑ chia tay, trÎ em ph¶i chia tay, nh÷ng con bóp bª còng ph¶i chia tay. ? ‘Sù chia tay’ vµ ‘nh÷ng con búp bê’ đóng vai trò gì trong - Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò chủ đạo xuyên suốt toàn bộ câu chuyện. truyÖn ? - Hai anh em Thµnh vµ Thuû cã vai trß lµ ? Hai anh em Thµnh vµ Thuû cã nh©n vËt chÝnh trong truyÖn, c¸c sù viÖc diễn ra đều có hai nhân vật này chứng kiến vai trß g× trong truyÖn ? tác động. Các phần đều nói về sự chia tay, Thành – Thuû buéc ph¶i chia tay. Hai con bóp bª, t×nh anh em th× kh«ng thÓ chia tay, chi tiÕt nào cũng thể hiện chủ đề chia tay : đau đớn ? Vậy điều kiện đầu tiên để một và tha thiết. v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c lµ c¸c phÇn ph¶i nh thÕ nµo ? Các phần, các đoạn ,các câu đều nói về Học sinh đọc yêu cầu b ở SGK ; một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung ? C¸c tõ ng÷ nãi vÒ sù chia tay xuyªn suèt. cïng víi nh÷ng tõ ng÷ nãi vÒ sù không chia tay có phải là chủ đề, là m¹ch l¹c cña v¨n b¶n kh«ng ? - ở đây có sự TN giữa chủ đề và mạch lạc. Gi¸o viªn chèt phÇn ghi nhí. Học sinh đọc mục c : ? Các đoạn ấy đợc nối với nhau theo mèi liªn hÖ nµo trong c¸c mèi - Các đoạn trong truyện đợc nối với nhau liªn hÖ ë SGK ? b»ng nh÷ng liªn hÖ vÒ thêi gian (qu¸ khø, hiÖn t¹i) kh«ng gian (ë nhµ, líp...) vÒ t©m lÝ, ? Nh÷ng mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ý nghÜa. ®o¹n Êy cã tù nhiªn vµ hîp lÝ kh«ng ? - C¸c mèi liªn hÖ Êy tù nhiªn vµ hîp lÝ, theo tr×nh tù, theo diÔn biÕn t©m lÝ ? Vậy theo em để văn bản có tính mạch lạc thì các phần cần đợc - Các phần đợc tiếp nối theo một trình tự thÓ hiÖn nh thÕ nµo ? râ rµng, hîp lÝ. Giáo viên cho học sinh đọc phÇn ghi nhí. Ghi nhí. : sgk Hoạt động 2: II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: TÝnh m¹ch l¹c ë trong v¨n b¶n : a, Mẹ tôi : Lí do nhận đợc th  ngời bố nói về tình mẹ con  ngời bố nói về sù nhËn thøc vÒ mÑ khi ta trëng thµnh  ngêi bè khuyªn con chuéc lçi víi mÑ. b1. ‘Lão nông và các con’ : Lao động là vàng – trình tự hợp lí hấp dẫn (vµng kh«ng thÊy mµ chØ cã mïa béi thu)..

(17) b2 , V¨n b¶n trÝch trong ®o¹n v¨n cña T« Hoµi : S¾c vµng Êm no, h¹nh phuc, đầm ấm của làng quê và ngày đông, giữa ngày mùa.  Chủ đề ấy xuyên suốt toµn bé ®o¹n v¨n nh mét ‘m¹ch ch¶y’. C©u ®Çu : Giíi thiÖu bao qu¸t s¾c vµng thêi gian, kh«ng gian. TiÕp theo : Nh÷ng biÓu hiÖn cña s¾c vµng Êy. C©u cuèi : C¶m xóc vÒ mµu vµng. Bµi tËp 2 : Chủ đề là sự chia tay của 2 đứa trẻ, của những con búp bê (ý chủ đạo). Việc thuật lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến cuộc chia tay của 2 ngời lớn sẽ làm cho ý chủ đạo bị phân tán, không tạo sự thống nhất của chi tiết, do đó sẽ làm mất ®i tÝnh m¹ch l¹c cña c©u chuyÖn. Hoạt động 3: Híng dÉn häc ë nhµ. Ngµy 30th¸ng 8 n¨m 2012.. TiÕt 9 :. Ca dao - d©n ca Những câu hát về tình cảm gia đình A Mục tiêu cần đạt. Gióp häc sinh : - Nắm đợc khái niệm ca dao - dân ca với những đặc điểm nghệ thuật đặc trng cña thÓ lo¹i tr÷ t×nh nµy. - Hiểu đợc nội dung, nghệ thuật của những bài ca dao về tình cảm gia đình đồng thời biết thêm một số bài ca dao thuộc chủ đề này. Bồi dỡng tình cảm gia đình tha thiết, trong sáng. B, ChuÈn bÞ Gv:Néi dung bµi gi¶ng Hs:phần đọc hiểu văn bản C. Tæ chøc c¸c h® d¹y häc : ổn định lớp KTBC:Vấn đề đợc đặt ra trong văn bản :Cuộc chia tay của nhng con Bóp Bª lµ g×? Hoạt động của thầy và trò. H§ 1 : . Giáo viên cho học sinh đọc chú thÝch. ? Em hiÓu g× vÒ ca dao, d©n ca ? ? D©n ca lµ g× ? (Ca dao cßn gåm c¶ nh÷ng bµi th¬, d©n gian mang phong c¸ch nghÖ thuËt chung với lời thơ dân ca), dùng để chỉ mét thÓ th¬ ca dao. Gi¸o viªn giíi thiÖu chïm bµi ca dao về chủ đề tình cảm gia đình và tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời.. Giáo viên cho học sinh đọc, nhận xét, Giáo viên đọc mẫu. Hoạt động 2 : Hớng dẫn học sinh. Nội dung cần đạt. I, T×m hiÓu chung 1, Kh¸i niÖm ca dao - d©n ca - Lµ tªn gäi chung c¸c thÓ lo¹i tr÷ t×nh d©n gian, kÕt hîp lêi vµ nh¹c, diÔn tả đời sống nội tâm của con ngời + D©n ca lµ nh÷ng s¸ng t¸c kÕt hîp lêi vµ nh¹c. + Ca dao lµ lêi th¬ cña d©n ca. Cã tÝnh ch©n thùc gîi c¶m, truyÒn c¶m nªn lu truyÒn trong nh©n d©n. - Thuéc lo¹i tr÷ t×nh ph¶n ¸nh t©m t, t×nh c¶m, thÕ giíi t©m hån cña con ngêi : ngêi mÑ, ngêi vî, ngêi chång, ngêi con. Có đặc điểm nghệ thuật truyền thèng, bÒn v÷ng (sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ, thêng ng¾n, sö dông thÓ th¬ lôc b¸t, lôc b¸t biÕn thÓ) 2 §äc v¨n b¶n.

(18) t×m hiÓu nh÷ng bµi ca dao vÒ t×nh II, Ph©n tÝch cảm gia đình. Thao t¸c 1 : T×m hiÓu bµi ca dao 1 Bµi 1 Giáo viên cho học sinh đọc rồi hỏi. ? Lêi nãi trong bµi ca dao lµ lêi cña - Lµ lêi cña mÑ nãi víi con b»ng lêi ai ? Nãi víi ai ? B»ng h×nh thøc g× ? ru, lµ t×nh c¶m cña cha mÑ víi con c¸i nh¾c nhë c«ng ¬n sinh thµnh dìng dôc. ? Bài ca dao đã sử dụng biện pháp so - So s¸nh : sánh nào ? Cách so sánh đó đã thể hiện + C«ng cha - nh nói c«ng lao cha mÑ to lín nh thÕ nµo ? + Nghĩa mẹ - nh nớc biển đông lÊy c¸i to lín, mªnh m«ng, vÜnh hằng của thiên nhiên để so sánh với c«ng sinh thµnh cña cha mÑ. ? Tõ l¸y ‘mªnh m«ng’ cã thÓ diÔn t¶ - Tõ l¸y : mªnh m«ng  kh«ng thÓ nµo thªm ý g× vÒ c«ng ¬n cha mÑ ? đo đợc, cũng giống nh công cha, nghĩa ? Từ nào trong câu ca dao nói lên lời mẹ đối với con cái. - ‘Cï lao chÝn ch÷’  cô thÓ hãa vÒ khuyªn tha thiÕt cña mÑ ? Em cã nhËn c«ng cha, nghÜa mÑ, t×nh c¶m biÕt ¬n xÐt g× vÒ ©m ®iÖu cña bµi ca dao ? cña con c¸i  ©m ®iÖu t«n kÝnh, nh¾n Thao t¸c 2 : T×m hiÓu bµi ca dao 2. nhñ, t©m t×nh. Bµi 2. ? Lêi trong c©u ca dao lµ lêi cña ai ? Nói với ai ? Về vấn đề gì ? - Lµ lêi cña ngêi con g¸i lÊy chång xa quª, nãi víi mÑ, víi quª mÑ vÒ nçi ? Tõ ng÷ nµo thÓ hiÖn h×nh ¶nh, thêi nhí mÑ, nhí quª. gian, không gian, hành động, nỗi niềm - Thêi gian : ChiÒu chiÒu  gîi buån, cña ngêi phô n÷ lÊy chång xa quª. gîi nhí. - Kh«ng gian : Ngâ sau, v¾ng lÆng, heo hút  cô đơn. - Hành động : Đứng, trông về quê mẹ. ? T¹i sao ngêi phô n÷ Êy l¹i ‘ruét - Nçi niÒm : Ruét ®au chÝn chiÒu : nhiÒu bÒ, 9 cung bËc t×nh c¶m. ®au chÝn chiÒu’ Lêi ca dao méc m¹c, gi¶n dÞ mµ ®au Gi¸o viªn b×nh . khổ, xót xa đến nhức buốt vì những nỗi *Thao t¸c 3: T×m hiÓu bµi ca dao 3 niÒm : nhí quª, nhí mÑ ,th¬ng cha mÑ Học sinh đọc giµ ... ? Lêi trong c©u ca dao lµ lêi cña ai ? Bµi 3 Nói với ai ? về vấn đề gì ? - Lµ lêi cña con ch¸u nãi víi «ng bµ ? Nỗi nhớ và kính yêu đối với ông bà về nỗi nhớ thơng ông bà. đợc diễn tả nh thế nào ? Cái hay của - §îc diÔn t¶ b»ng sù so s¸nh (qua cách diễn tả đó ? đình, qua cầu, bao nhiêu, bấy nhiêu) Gi¸o viªn b×nh . quen thuéc, gi¶n dÞ , gÇn gòi. C¸i hay lµ : + Ngã lªn  thµnh kÝnh + Nuéc l¹t  bÒn chÆt, nèi kÕt. + Bao nhiªu  bÊy nhiªu  da diÕt *Thao t¸c 4 : T×m hiÓu bµi ca dao 4. Học sinh đọc bài ca dao. + ThÓ th¬ lôc b¸t  ©m ®iÖu tr÷ t×nh. ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai ? Nãi víi Bµi 4 ai ? Về vấn đề gì ? - Lµ lêi cã thÓ cña cha mÑ, chó, b¸c ? Tình cảm anh em thân thơng đợc nói với con cháu về tình cảm anh em diÔn t¶ ntn ? trong gia đình..

(19) - §îc diÔn t¶ b»ng c¸c tõ ‘chung, ? T¹i sao anh em l¹i ph¶i th¬ng yªu cïng chung’, ‘hßa thuËn, vui vÇy’ nhau ? So s¸nh : nh thÓ ch©n tay. ? So s¸nh t×nh c¶m anh em víi tay, ch©n nãi lªn t×nh anh em g¾n bã víi nhau đến mức nào ? - C¸i hay : Méc m¹c, gÇn gòi, quen thuéc, dÔ hiÓu khi nãi vÒ sù g¾n bã thiªng liªng cña t×nh c¶m anh em. Hoạt động 3 : III. Híng dÉn tæng kÕt Häc sinh th¶o luËn c¸c c©u hái. ? Bèn bµi ca dao lµ nh÷ng lêi khuyªn lÉn nhau trong ph¹m vi nµo cña cuéc sống. (cuộc sống gia đình). Nội dung của 4 bài ca dao (tình cảm gia đình) ? Nh©n vËt tr÷ t×nh trong c¸c bµi ca dao ? ? Biện pháp nghệ thuật chủ yếu đợc sử dụng ở 4 bài ca dao ? Âm điệu tâm tình, so sánh, cách sử dụng hình ảnh không gian, thời gian, hoạt động, tâm trạng, thÓ lb. ? T×nh c¶m cña em qua 4 bµi ca dao. Hoạt động 4 : IV. LuyÖn tËp Bài tập 1 Là tình cảm gia đình : tha thiết, chân thành, vừa nhắn gửi, biết ơn, kh¬i gîi… Bµi tËp 2 : vÒ nhµ. Híng dÉn häc ë nhµ. Häc thuéc, nhí kh¸i niÖm vÒ ca dao. Làm bài tập 2, đọc thêm Soạn bài, ‘Những câu hát về tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời’. Th«ng tin tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 10 - v¨n b¶n :. Ngµy 30 th¸ng 8 n¨m 2012.. Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh yªu quª h¬ng – đất nớc- con ngời. A. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh : - Qua tìm hiểu 4 bài ca dao để củng cố khái niệm về ca dao - dân ca, hiểu sâu hơn về tình yêu, quê hơng, đất nớc, con ngời và nghệ thuật của ca dao dân ca. - Bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch nh÷ng bµi ca dao tr÷ t×nh. - Bồi dỡng tình cảm với quê hơng, đất nớc, con ngời. B ChuÈn bÞ GV : Gi¸o ¸n ; tôc ng÷ ,ca dao d©n ca VN. HS : Phần đọc hiểu văn bản C, Tæ chøc c¸c h® d¹y häc : ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. ? Đọc thuộc lòng 4 bài ca dao đã học. Phân tích nội dung , nghệ thuật cña bµi ca dao mµ em thÝch..

(20) * Giới thiệu bài mới : Cùng với tình cảm gia đình thì tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời cũng là chủ đề lớn của ca dao, dân ca, xuyên thấm trong nhiều câu hát. Những bài ca thuộc chủ đề này rất đa dạng, có cách diễn tả riêng, nhiều bài thể hiện rất rõ màu sắc đp. Đằng sau những câu hát đối đáp, những lời mời, lêi nh¾n göi vµ nh÷ng bøc tranh phong c¶nh cña c¸c vïng, miÒn, lu«n lµ t×nh yªu chân chất, niềm tự hào sâu sắc, tinh tế đối với quê hơng, đất nớc, con ngời. D¹y bµi míi. Hoạt động của thầy và trò. H§1 :. Nội dung cần đạt. I, T×m hiÓu chung. 1, §äc v¨n b¶n. Gi¸o viªn hd häc sinh ph¬ng ph¸p đọc các bài ca dao. 2, T×m hiÓu chó thÝch Giáo viên nhận xét  đọc mẫu. Thắt cổ bồng, lúa đòng đòng. Học sinh đọc chú thích, giải thích từ khã. Giáo viên tổ chức hoạt động cho lớp nh trß ch¬i hµnh tr×nh v¨n hãa, chän địa danh để thăm quan (trả lời câu hỏi về ca dao nói về địa danh đó - nếu kh«ng biÕt th× em kh¸c cã thÓ bæ sung) Hoạt động 2 : Tìm hiểu bài ca dao II . Phân tích 1 Bµi 1 Nhãm häc sinh chän du lÞch xuyªn đồng bằng bắc bộ. - ý kiến b, c là đúng. ? Học sinh đọc câu hỏi 1 SGK. Hát đối đáp là hình thức để trai gái ? Em hiểu thế nào về hát đối đáp ? đo trí đua tài, qua đó giao duyên bày tá. Mở rộng : Hát xứơng và đối đáp còng lµ mét lo¹i d©n ca cã nhiÒu bµi rÊt hay, rất hóm hỉnh. Những bài hát đối đáp thể hiện trí tuệ và tình cảm dân gian về địa lí, lịch sử văn hóa... biểu hiÖn c¸ch øng xö mÉn tiÖp, s¾c s¶o cña trai g¸i lµng quª ngµy xa, t×nh yªu quª hơng, đất nớc, tình thơng ngời là những tình cảm rất đậm đà của nhân dân ta đợc diễn tả qua những bài hát đối đáp - Néi dung : Hỏi đáp về những địa danh nhiều ? Nội dung của lời hát đối đáp ở đây thời kì, nhiều vùng quê ở Bắc Bộ, lµ g× ? những đặc điểm về địa lí, lịch sử văn hãa næi bËt. - C¸ch hái hãm hØnh, bÝ hiÓm bao ? Em có nhận xét gì về cái hay, cái đẹp nhiêu thì lời đối đáp lại sắc sảo bấy ở lời đối đáp của đôi trai gái ? nhiêu ! Những nét đẹp riêng về thành quách, đền đài, sông núi của mỗi miền quê đều đợc nàng thông tỏ. ? Câu hát đối đáp đã cho ta đi du lÞch qua 1 vïng réng lín cña §BBB nh thÕ nµo ? ThÓ hiÖn t×nh c¶m g× cña ngêi h¸t ?. Bµi 2 : Du lÞch Hµ Néi..  Lời đối đáp đã làm hiện lên một giang san gấm vóc rất đáng yêu mến, tự hào. Dân ca đã mợn hình thức đối đáp để thể hiện tình yêu quê hơng đất nớc, niÒm tù hµo d©n téc. Bµi 2.

(21) Học sinh đọc bài ca dao - Rñ nhau : mèi quan hÖ th©n thiÖn, ? T¹i sao xem c¶nh Hµ Néi l¹i ph¶i gÇn gòi  cïng së thÝch  ThÓ hiÖn c¶nh ‘rñ nhau’ ? §äc mét sè bµi ca dao cã Hµ Néi lµ niÒm say mª chung, muèn b¾t ®Çu b»ng côm tõ ‘rñ nhau’. chia sÎ t×nh c¶m vÒ Hµ Néi víi mäi ngêi, nh÷ng ai yªu mÕn Hµ Néi. - Ca dao : Rủ nhau lên núi đốt than, rñ nhau ®i cÊy ®i cµy, rñ nhau xuèng bÓ mß cua... ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch t¶ ë bµi - Gợi nhiều hơn tả (cầu, hồ, đài, ca dao ? tháp)  địa danh, cảnh trí tiêu biểu nhất của hồ Hoàn Kiếm  địa danh, cảnh trí gợi Hồ Gơm, 1TLong đẹp, giàu truyền thèng lÞch sö vµ v¨n hãa ; TÊt c¶ hîp thµnh 1 kh«ng gian thiªn t¹o vµ nh©n t¹o th¬ méng, thiªng liªng, gîi lªn ©m vang lÞch sö vµ v¨n hãa  t×nh yªu, niÒm tự hào về Hồ Gơm, Thăng Long, đất nớc  mọi ngời háo hức muốn ‘rủ nhau’ ? Những ý tình gợi lên từ câu hỏi đến thăm. cuèi bµi ca dao lµ g× ? = > C©u hái cuèi bµi ca dao : rÊt tù nhiªn, giµu ©m ®iÖu nh¾n nhñ, t©m t×nh  xúc động, sâu lắng  tác động vào tình cảm ngời đọc, ngời nghe  khẳng định, nh¾c nhë, khªu gîi lßng biÕt ¬n «ng cha ta trong viÖc gi÷ níc vµ dùng níc  con ch¸u tiÕp tôc ph¶i biÕt gi÷ g×n, x©y dựng đất nớc xứng với truyền thống Bµi 3 : Du lÞch HuÕ lÞch sö, v¨n hãa d©n téc. Học sinh đọc bài ca dao Bµi 3 ? NhËn xÐt cña em vÒ c¶nh trÝ xø HuÕ vµ c¶ch t¶ ë ®©y ? - Cảnh xứ Huế đẹp (non xanh, nớc khoáng đạt, sơn thuỷ hữu tình, Quanh quanh : gîi t¶ sù uèn lîn, biÕc) qu©y quÇn bao la xung quanh xø HuÕ khóc khuûu, hiÓm trë, gËp ghÒnh. - C¸ch t¶ : gîi nhiÒu h¬n t¶, dïng biện pháp so sánh ‘nh tranh họa đồ’  vẻ đẹp nhiều màu sắc, nh có sự sắp xếp, là nét đẹp lí tởng . ? Đại từ ‘Ai’ đợc hiểu nh thế nào ? - §¹i tõ phiÕm chØ ‘Ai’  cã thÓ lµ sè ? T¹i sao cuèi bµi ca dao l¹i chØ cã nhiÒu hoÆc sè Ýt... mét lêi gîi : ‘Ai v«...’ lµm cho c©u lôc b¸t kh«ng hoµn chØnh ? - C©u cuèi : Èn chøa lêi mêi, lêi nhắn gửi, hẹn hò rất tinh tế, kín đáo, mét mÆt thÓ hiÖn t×nh yªu, lßng tù hµo đối với cảnh đẹp xứ Huế, mặt khác nh muốn chia sẻ với mọi ngời về cảnh đẹp vµ t×nh yªu lßng tù hµo vÒ xø HuÕ. Bµi 4 : ? Hai dòng thơ đầu có những gì đặc biệt về từ ngữ ? Những nét đặc biệt ấy Bµi 4 : cã t¸c dông vµ ý nghÜa g× ? - Từ ngữ : câu thơ dài 12 tiếng, đảo ngữ và phép đối xứng  diễn đạt cái rộng.

(22) dài, khoáng đạt của cánh đồng cũng ? Hãy phân tích hình ảnh cô gái nh vẻ đẹp trù phú đầy sức sống của trong 2 dßng cuèi. cảnh vật trên cánh đồng. - Cô gái đợc so sánh ‘nh chẽn lúa Giáo viên bình, hình ảnh cô gái nổi đồng’ ‘phất phơ dới ngọn nắng hồng bật giữa cánh đồng ban mai. ban mai’  nét tơng đồng, nét trẻ trung ph¬i phíi vµ søc sèng ®ang xu©n. Vẻ đẹp mảnh mai, đầy sức sống của ? Bài 4 là lời của ai ? Ngời ấy muốn cô gái trớc cánh đồng mênh mông  mối biÓu hiÖn t×nh c¶m g× ? Cã c¸ch hiÓu nào khác không ? Em có đồng ý quan hệ cảnh và ngời tạo nên bức tranh hài hòa, mang vẻ đẹp riêng. kh«ng ? V× sao ? - Lµ lêi cña chµng trai..  ca ngîi cánh đồng, vẻ đẹp của cô gái (lời bày tá t×nh c¶m cña m×nh víi c« g¸i) Bµi 1 : NhËn xÐt vÒ thÓ th¬ trong 4 bµi ca dao. Bµi 1 ®o¹n 2 cã mét sè c©u lÖnh lµ lôc b¸t biÕn thÓ. Bµi 3 : C©u 3 cã c©u lôc, kh«ng cã c©u b¸t Bµi 4 : 2 c©u ®Çu lµ thÓ lo¹i th¬ tù do. Bµi 2 : T×nh c¶m chung thÓ hiÖn qua 4 bµi ca dao. Đó là tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời. Hoạt động 3 : III. Tæng kÕt Học sinh đọc phần ghi nhớ ở SGK  * Néi dung. * NghÖ thuËt : c¸ch t¶, ph¬ng ph¸p (so s¸nh, trùc tiÕp, gîi c¶m..), rÊt c¶m xóc, tù hµo. Sö dông thÓ th¬ lôc b¸t vµ lôc b¸t biÕn thÓ §ã lµ sù g¾n bã cña ngêi ViÖt, lµ t©m hån nh¹y c¶m, tinh tÕ cña ngêi ViÖt tríc non sông, đất nớc, con ngời lịch sử. Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà. Häc thuéc lßng 4 bµi ca dao. Su tầm những bài ca dao về chủ đề này. Đọc, phân tích bài ca dao trong phần đọc thêm. ChuÈn bÞ bµi : Tõ l¸y. Th«ng tin tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 11 tõ l¸y A, Mục tiêu cân đạt. Giúp hs nắm đợc : - CÊu t¹o cña tõ l¸y : l¸y toµn bé vµ l¸y bé phËn.. Ngµy so¹n 2/9/2012.

(23) -. C¬ chÕ t¹o nghÜa cña tõ l¸y tiÕng viÖt. - Bíc ®Çu biÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ cÊu t¹o vµ c¬ chÕ t¹o nghÜa cña từ láy để nói, viết cho sinh động, hay hơn. B- ChuÈn BÞ Gv B¶ng phô c©u hái th¶o luËn HS :PhÇn c©u hoi t×m hiÓu C Tæ chøc c¸c h® d¹y häc : ổn định lớp , kiểm tra bài cũ. Giáo viên kiểm tra lại kiến thức ‘từ láy’ đã học lớp 6. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 : I, C¸c lo¹i tõ l¸y. Học sinh đọc kĩ mục I, trả lời các c©u hái. ? Nhận xét về đặc điểm âm thanh cña 3 tõ l¸y : ®¨m ®¨m, mÕu m¸o, liªu - §Æc ®iÓm ©m thanh : xiªu. + TiÕng l¸y lÆp l¹i hoµn toµn tiÕng ? Ph©n lo¹i 3 tõ l¸y trªn ? gèc : ®¨m ®¨m  l¸y toµn bé. + Biến âm để tạo nên sự hài hòa về vÇn, thanh ®iÖu : mÕu m¸o, liªu xiªu  ? T¹i sao kh«ng dïng bËt bËt, th¨m l¸y bé phËn. th¼m. - Không dùng đợc vì đây là những từ láy toàn bộ đã có sự biến đổi về ? Tõ ph©n tÝch trªn em h·y cho biÕt : thanh ®iÖu vµ ph¸t ©m cuèi. Từ láy có mấy loại, đặc điểm của mỗi loại. (Học sinh đọc ghi nhớ) Tõ l¸y toµn bé : c¸c tiÕng lÆp l¹i Bµi tËp nhau hoàn toàn, hoặc có tiếng đứng Cho nhãm tõ l¸y sau : trớc biến đổi thanh điệu hoặc phát âm Bon bon, mê mê, xanh xanh, l¼ng cuèi (t¹o ra sù hßa phèi vÒ ©m thanh) lÆng, cng cøng, tim tÝm, nho nhá, qu»m Tõ l¸y bé phËn : gi÷a c¸c tiÕng cã quÆm, ngong ngãng. sù gièng nhau vÒ ph¸t ©m ®Çu hoÆc ? T×m c¸c tõ l¸y toµn bé kh«ng biÕn phÇn vÇn. ©m. (bon bon, mê mê, xanh xanh) ? C¸c tõ l¸y toµn bé biÕn ©m ? Hoạt động 2 : Tìm hiểu ý nghĩa của II, Nghĩa của từ láy tõ l¸y. Học sinh đọc kĩ mục II. ? NghÜa cña c¸c tõ l¸y : ha h¶, oa oa, tích tắc, gâu gâu, đợc tạo thành do đặc - M« pháng ©m thanh (tõ tîng ®iÓm g× vÒ ©m thanh. thanh). ? C¸c tõ l¸y trong mçi nhãm sau ®©y có đặc điểm gì chung về âm thanh và ý nghÜa ? - Li ti, lÝ nhÝ, ti hÝ  m« t¶ nh÷ng ©m LÝ nhÝ, li ti, ti hÝ. thanh, hình khối, độ mở.. của sự vật có Nh©p nh«, phËp phång, bËp bÒnh. tÝnh chÊt chung lµ nhá bÐ. NhÊp nh«, phËp phång, bËp bÒnh m« t¶. ý nghÜa sù vËt khi phång khi xÑp, ? ý nghÜa cña c¸c tõ l¸y mÒm m¹i, khi næi, khi ch×m. đo đỏ với nghĩa của các tiếng làm cơ sở cho nó : mềm, đỏ MÒm m¹i so víi mÒm Đo đỏ so với đỏ ? Nghĩa của từ láy có đặc điểm gì ?.

(24) Học sinh đọc ghi nhớ . Giáo viên đọc cho học sinh tài liệu NghÜa gi¶m nhÑ h¬n so víi tiÕng tham kh¶o cña §ç H. Ch©u. gèc. Ghi nhí : sgk  TiÓu kÕt : ý nghÜa cña tõ l¸y lµ ý nghĩa biểu trng, tự nó đã là một sự Bµi tËp : Ph¸t triÓn c¸c tiÕng gèc : cắt nghĩa cơ học đều chỉ có tính tơng lặng, chăm, mê .. thành các từ láy. đối. LÆng : l¼ng lÆng, lÆng lÏ, lÆng lê Ch¨m : ch¨m chØ, ch¨m chót... Mê : mê mải, mê man, mê muội, đê mª, mª mô Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Bµi tËp 1 Tõ l¸y : bÇn bËt, th¨m th¼m, nøc në, tøc tëi, rãn rÐn, lÆng lÏ, rùc rì, chiªm chiÕp, rÝu ran, nÆng nÒ L¸y toµn bé : bÇn bËt, th¨m th¼m, chiªm chiÕp. L¸y bé phËn : cßn l¹i. Bµi 2 : T¹o tõ l¸y LÊp lã, lo lã. Nhøc : nhøc nhèi, nhøc nhãi, nhng nhøc.. Nhá : nho nhá, nhá nhÎ, nhá nh¾n.. Kh¸c : khang kh¸c ThÊp : thÊp tho¸ng, th©m thÊp. ChÕch : chªnh chÕch, chÕch cho¸c ¸ch : anh ¸ch. Bµi 3 : §iÓn tõ a. NhÑ nhµng a. XÊu xaXÊu xÝ NhÑ nhâm a. Tan tµnh Tan t¸c. Híng dÉn häc ë nhµ Ngµy so¹n 2/9/2012 TiÕt 12 -. qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n.. A Mục tiêucần đạt. - Nắm đợc các bớc của quá trình tạo lập văn bản để viết văn bản và có ph¬ng ph¸p hiÖu qu¶ h¬n. - Cung cÊp kiÕn thøc vÒ liªn kÕt, bè côc, m¹ch l¹c. B- ChuÈn BÞ Gv : Néi dung bµi gi¶ng HS : Câu hỏi phần đọc hiểu văn bản C. Tæ chøc c¸c h® d¹y häc : ổn định lớp, kiểm tra bài cũ. KiÓm tra bµi cò : ?ThÕ nµo lµ m¹ch l¹c trong vb ? LÊy VD. Giíi thiÖu bµi míi : Giáo viên nêu tình huống 1 : Em đợc nhà trờng khen thởng về thành tích học tập. Tan học, em muốn về nhà thật nhanh, để báo tin vui cho cha mẹ. Em sẽ kể cho mẹ nghe em đã cố gắng nh thế nào để có đợc kết quả học tập tốt nh hôm nay. Em tin rằng mẹ sẽ vui và tự hào về đứa con yêu quí của mẹ lắm ! Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 : I, C¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n . ? Trong t×nh huèng trªn, em sÏ x©y §Þnh híng v¨n b¶n dùng 1 v¨n b¶n nãi hay viÕt ? - X©y dùng v¨n b¶n nãi cã : V¨n b¶n Êy cã néi dung g× ? Nãi cho + Nội dung : giải thích lí do đạt kết ai nghe ? §Ó lµm g× ? qu¶ tèt trong häc tËp..

(25) + §èi tîng : nãi cho mÑ nghe. + Mục đích : để mẹ vui và tự hào về đứa con ngoan ngoãn, giỏi giang của m×nh.. ? Em hãy đặt câu hỏi, trả lời các câu hỏi ấy đối với tình huống ở mục I. ? ViÕt cho ai ? §èi tîng : Göi cho b¹n häc cò ? Viết để làm gì ? Mục đích : để bạn vui vì sự tiến bộ ? ViÕt vÒ c¸i g× ? cña m×nh. ? ViÕt nh thÕ nµo ? Nội dung : Nói về niềm vui đợc khen Gi¸o viªn chèt : Khi cã nhu cÇu giao thëng. tiÕp, ta ph¶i x©y dùng v¨n b¶n nãi hoÆc viÕt. Muèn giao tiÕp cã hiÖu qu¶, tríc hết phải định hớng văn bản về nội dung, đối tợng, mục đích. X©y dùng bè côc cho v¨n b¶n. ? Để giúp mẹ dễ dàng hiểu đợc nh÷ng ®iÒu em muèn nãi th× em cÇn ph¶i lµm g× ?. X©y dùng bè côc cho v¨n b¶n X©y dùng bè côc cho v¨n b¶n : + Më bµi : giíi thiÖu buæi lÔ khen thëng cña nhµ trêng. Gîi ý th©n bµi : + Thân bài : Lí do em đợc khen thTrớc hết em học tốt cha ? ëng. Mỗi khi thấy có bạn đợc khen thởng + KÕt bµi : C¶m nghÜ cña em. em cã suy nghÜ g× ? Từ đó em quan tâm phấn đấu ra sao ? Em đợc khen thởng có xứng đáng hay kh«ng ? X©y dùng bè côc cho v¨n b¶n sÏ gióp Gi¸o viªn chèt : em nãi, viÕt chÆt chÏ, m¹ch l¹c, gióp ngời nghe, ngời đọc, dễ hiểu hơn. Diễn đạt các ý trong bố cục thành lêi v¨n. Diễn đạt các ý trong bố cục thành Sau khi có bố cục ta phải diễn đạt lêi v¨n. thµnh lêi v¨n, bao gåm nhiÒu c©u, ®o¹n ? Trong thùc tÕ, ngêi ta cã thÓ giao tiếp bằng các ý của bố cục đợc không ? văn có liên kết với nhau.  cần phải diễn Vì sao ? Vậy, sau khi có bố cục ta đạt các ý đã ghi trong bố cục thành ph¶i lµm g× ? nh÷ng c©u, ®o¹n v¨n chÝnh x¸c, trong s¸ng, cã m¹ch l¹c, liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau. KiÓm tra v¨n b¶n ? Mét nhµ v¨n sau khi viÕt xong t¸c KiÓm tra v¨n b¶n phẩm, bao giờ cũng đọc lại bản thảo - KiÓm tra l¹i c¸c bíc. cßn chóng ta khi x©y dùng xong v¨n - Söa ch÷a nh÷ng sai sãt, bæ sung b¶n, bao giê còng ph¶i kiÓm tra l¹i. nh÷ng thiÕu hôt . VËy chóng ta ph¶i lµm nh÷ng g× ? Gi¸o viªn chèt : KiÓm tra lµ kh©u rÊt quan träng, v× trong khi x©y dùng v¨n b¶n rÊt khã tr¸nh khái sai sãt  v¨n b¶n lµ s¶n phÈm ng«n ng÷. Bíc NhiÖm vô 1. §Þnh híng v¨n b¶n.. Qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. Cô thÓ Về đối tợng : Nói, viết cho ai. Về mục đích : Để làm gì ?.

(26) VÒ néi dung : VÒ c¸i g× ? VÒ c¸ch thøc : Nh thÕ nµo ? - Yêu cầu : rành mạch, hợp lí, đúng định hớng ở bớc. dùng bè 2. X©y côc. 1. Diễn đạt các H×nh thøc : c©u, ®o¹n v¨n 3. ý đã ghi trong - Yªu cÇu : chÝnh x¸c, trong s¸ng, cã m¹ch l¹c, liªn bè côc. kÕt chÆt chÏ nhau. ViÖc thùc hiÖn c¸c bíc 1, 2, 3. 4. KiÓm tra - Söa ch÷a nh÷ng sai sãt, bæ sung c¸c ý cßn thiÕu. Hoạt động 2 :. II. LuyÖn tËp.. Bµi 1, 2, 3 theo híng dÉn cña Gi¸o viªn Bµi tËp : Bíc 1 : §Þnh híng Néi dung : thanh minh, xin lçi §èi tîng : viÕt cho bè Mục đích : để bố hiểu và tha thứ lỗi lầm. Bíc 2 : X©y dùng bè côc. Më bµi : LÝ do viÕt th Th©n bµi : Thanh minh vµ xin lçi. KÕt bµi : Lêi høa kh«ng bao giê t¸i ph¹m. Bớc 3 : diễn đạt thành lời văn. Bíc 4 : KiÓm tra. Hoạt động 3 :. Híng dÉn häc ë nhµ. ViÕt bµi viÕt sè 1 ë nhµ.. Đề bài : Chiều trên sông quê em thật êm đềm. Hãy tả lại. Th«ng tin tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TIÕT 13 : V¨n b¶n. Ngµy 09 th¸ng 9 n¨m 2012 NH÷NG C¢U H¸T THAN TH¢N..

(27) A Mục tiêu cần đạt. - Nắm đợc nội dung ,ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao về chủ đề than thân. B ChuÈn bÞ. GV :Gi¸o ¸n , sgv ,sgk ... Tôc ng÷ ,ca dao ViÖt Nam HS PhÇn c©u hái chuÈn bÞ . C Tổ chức các hoạt động dạy học : I ổn định lớp - kiểm tra bài cũ. 1, Những câu trả lời sau đây đúng hay sai ? Các địa danh đợc nêu rất nhiều trong ca dao trữ tình về quê hơng đất nớc chỉ đơn thuần để ngời nghe nhớ lâu về những nơi đó. Các địa danh nêu lên rất nhiều trong ca dao trữ tình về quê hơng đất nớc thể hiện niềm tự hào, hãnh diện của con ngời đối với những nơi đó. Ca dao gîi nhiÒu h¬n t¶. Ca dao t¶ nhiÒu h¬n gîi. 2, Câu trả lời nào đúng nhất ? Cách đảo từ láy ‘mênh mông bát ngát’ thành ‘bát ngát mênh mông’ là rất hay. Cách đảo từ ấy là thể hiện sự lặp từ, bí từ. Cách đảo từ ấy thật hay, lí thú vì nó không những làm cho ngời nghe rõ hơn cảm giác rộng lớn của cánh đồng mà còn tạo nên nhịp điệu âm thanh hài hòa, êm ¸i. II Tổ chức đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1 : T×m hiÓu bµi ca dao Học sinh đọc diễn cảm Hoạt động 2. I. T×m hiÓu chung 1, Hớng dẫn đọc : Chầm chậm, nho nhá, buån buån. 2, Chó thÝch : 5, 6. II ph©n tÝch. Bµi 2 ? Em hiÓu côm tõ ‘th¬ng thay’ ë -> Là lời ngời lao động thơng cho thân bµi ca dao nµy nh thÕ nµo ? phËn cña nh÷ng ngêi khèn khæ vµ cña chÝnh m×nh trong x· héi cò. ý nghÜa cña viÖc lÆp tõ nµy ?. ? Hãy phân tích những nỗi thơng thân của ngời lao động qua c¸c h×nh ¶nh Èn dô trong bµi.. Th¬ng thay  lÆp l¹i 4 lÇn  tiÕng than biÓu hiện sự thông cảm, xót xa ở mức độ cao mỗi lần đợc diễn tả là một nỗi thơng, sự cay đắng nhiều bề của ngời dân thờng - Thơng con tằm : ngời lao động ví mình nh th©n phËn con t»m  th¬ng cho th©n phËn suốt đời bị kẻ khác bòn rút sức lực - Th¬ng lò kiÕn li ti kÎ thÊp cæ bÐ häng, kẻ nào cũng có thể đè nén, vùi dập  thơng cho nçi khæ chung cña nh÷ng th©n phËn nhỏ nhoi, suốt đời vất vả làm lụng mà vẫn nghèo đói. - Thơng cho con hạc thơng cho cuộc đời phiªu b¹t, lËn ®Ën vµ nh÷ng cè g¾ng v« vọng của ngời lao động trong xã hội cũ..

(28) - Th¬ng con cuèc  th¬ng cho th©n phËn thÊp cæ bÐ häng, nçi khæ ®au oan tr¸i không đợc lẽ công bằng nào soi tỏ của ngời lao động. Tãm l¹i : bµi 2 biÓu hiÖn cho nçi khæ nhiÒu bÒ cña nhiÒu th©n phËn trong x· héi cò. Bµi 3 ? H·y su tÇm nh÷ng bµi ca dao - Th©n em nh h¹t ma sa ... - Thân em nh cái giếng giữa đàng... b¾t ®Çu b»ng tõ ‘th©n em’ - Thân em nh dải lụa đào ... ? Nh÷ng bµi ca dao Êy thêng nãi Th©n em  th©n phËn, nçi khæ ®au cña ngvÒ ai, vÒ ®iÒu g× ? êi phô n÷ trong x· héi cò  chØ th©n phËn téi nghiệp, đắng cay, gợi sự đồng cảm sâu sắc ? Hình ảnh so sánh ở bài này có  có hình ảnh so sánh để mô tả, cụ thể, chi tiÕt, th©n phËn, nçi khæ cña ngêi phô n÷. gì đặc biệt ? §©y lµ 2 c©u ca dao Nam bé : ngêi phô Qua đây, em thấy cuộc đời ngời phụ nữ trong xã hội phong kiến nữ đợc so sánh với  trái bần  gợi sự liên tnh thế nào ? ởng đến thân phận nghèo khó, số phận chìm nổi, lênh đênh vô định của ngời phụ n÷ trong x· héi phong kiÕn.. III Tæng kÕt Hoạt động 3 : 1.Néi dung : §Òu nãi vÒ th©n phËn con Nh÷ng ®iÓm chung vÒ néi dung ngêi trong x· héi cò. Võa lµ than th©n, võa vµ nghÖ thuËt cña 3 bµi ca dao ? mang ý nghÜa ph¶n kh¸ng. 2. NghÖ thuËt : ThÓ lôc b¸t, ©m ®iÖu buån th¬ng, ®au xãt, sö dông h×nh ¶nh Èn - Thi häc thuéc ngay bµi häc. dô quen thuéc. - Học sinh đọc ghi nhớ. Hoạt động 4: Hớng dẫn học ở nhà. So s¸nh c¸c bµi ca dao vÒ th©n phËn víi c¸c bµi ca dao vÒ t×nh c¶m. Đọc các bài đọc thêm - So¹n bµi : Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm Th«ng tin tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. -------------------------------------------------------------------.

(29) Ngµy so¹n 10 th¸ng 9 n¨m 2012 TiÕt 14 : Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. A.Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh thấy đợc những nét đặc sắc nghệ thuật trào lộng dân gian Việt Nam (ẩn dụ ,tởng tợng, nói ngợc, phóng đại ...) để phơi bày các sự việc mâu thuÉn, phª ph¸n thãi h tËt xÊu trong x· héi. Bíc ®Çu biÕt pt mét bµi ca dao trµo phóng, ch©m biÕm. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o ¸n . - Tôc ng÷ ca dao VN C. Tæ chøc c¸c h® d¹y häc . I ổn định lớp, kiểm tra bài cũ Bµi cò : §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m c¸c bµi ca dao, d©n ca than th©n mµ em đã học, đọc thêm ? Em xúc động nhất trớc bài nào ? Vì sao ? II Tæ chøc c¸c H§ d¹y häc Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : Giáo viên gọi 4 học sinh đọc văn bản  lớp nhận xét  Giáo viên đọc mẫu. - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thi nhí nhanh phÇn chó thÝch. Hoạt động 2 : Gi¸o viªn gäi häc sinh bµi ca dao 1 ? Chú tôi đợc giới thiệu nh thế nào ?. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. §äc v¨n b¶n 2. T×m hiÓu chó thÝch Cô yếm đào, đánh trống quân, cai... II. Híng dÉn t×m hiÓu c¸c bµi ca dao Bµi 1 Chân dung ngời chú đợc giới thiệu để rao cầu hơn trớc thiên hạ : ngời nghiện rợu, chè, lời biếng  cách nói ngợc để giễu cît, mØa mai ‘chó t«i’.

(30) ? ý nghÜa cña 2 c©u ®Çu.. - Hai c©u ®Çu : b¾t vÇn, giíi thiÖu nh©n vËt  quen thuéc trong ca dao.. ? 4 c©u tiÕp theo cã néi dung g× ?. - Bèn c©u tiÕp theo vÏ ch©n dung «ng chó ra tríc m¾t c« g¸i.. ? Bµi ca dao ch©m biÕm h¹ng ngêi nµo ?. Học sinh đọc diễn cảm bài ca dao 2 ? Bµi ca dao nµy ch©m biÕm ai ? «ng ta lµm nghÒ g× ? ? Cách châm biếm, chế giễu có gì đặc s¾c ? Liªn hÖ ?. ? Bµi ca dao phª ph¸n hiÖn têng nµo ? ? Su tÇm nh÷ng bµi ca dao cã cïng néi dung. Học sinh đọc bài ca dao. Hoạt động 3 : Tæng kÕt néi dung vµ nghÖ thuËt ch©m biÕm trong 2 bµi ca dao.. => Ch©m biÕm h¹ng ngêi nghiÖn ngËp, lêi biÕng  thêi nµo còng cã. Bµi 2 => Bµi ca dao ch©m biÕm h¹ng ngêi lµm nghÒ thÇy bãi  ®o¸n mß, lõa ngêi nhÑ d¹, c¶ tin, mª tÝn, Hay : dïng gËy «ng ®Ëp lng «ng  kh¸ch quan : dùng chính lời đoán của thầy để v¹ch trÇn b¶n chÊt lõa bÞp cña y. Thầy đoán cho cô gái nhiều vấn đề hệ träng giµu, nghÌo, cha mÑ, chång con  thầy đoán kiểu nớc đôi : chẳng .. thì  dự ®o¸n nh÷ng ®iÒu b×nh thêng, hiÓn nhiªn  Bµi ca dao phª ph¸n kÎ hµnh nghÒ mª tín, ngu dốt, lừa dối ngời cả tin để kiếm tiÒn, phª ph¸n ngêi mª tÝn, c¶ tin. III. Tæng kÕt. Tæng kÕt chung vÒ 4 tiÕt häc Ca dao d©n ca Qua đó thấy đợc cuộc sống của nhân d©n ta. T×nh c¶m cña nh©n d©n ta. Thái độ của nhân dân đối với thói h tật xÊu. Hoạt động 4 : IV. LuyÖn tËp Bài tập 1 : ý kiến C là đúng Bµi tËp 2 : Néi dung vµ nghÖ thuËt g©y cêi nhng c¸ch thÓ hiÖn trong truyÖn kh¸c ca dao. Hoạt động 5 : Hớng dẫn học ở nhà. Lµm bµi tËp vÒ ca dao trµo phóng, ch©m biÕm. ¤n tËp, hÖ thèng c¸c bµi ca dao- d©n ca. ChuÈn bÞ bµi : §¹i tõ. Th«ng tin tiÕt d¹y ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 10 th¸ng 9 n¨m 2012.

(31) TiÕt 15 :. §¹i tõ. A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - Nắm đợc khái niệm đại từ, các loại đại từ. - Từ đó biết sử dụng đại từ trong hoạt động giao tiếp. B .ChuÈn bÞ G v : - Gi¸o ¸n . - B¶ng phô HS :phÇn c©u hái chuÈn bÞ C. Tæ chøc c¸c h® d¹y häc : I ổn định lớp, kiểm tra bài cũ : Bµi cò : KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi tËp cña häc sinh II. Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 Thế nào là đại từ Giáo viên cho học sinh đọc các mục Yªu cÇu : a, b, c, d ë SGK. Tõ ‘nã’ ë ®o¹n a  chØ ngêi em  lµm Gäi häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái 1, 2, CN. 3, 4. Tõ ‘nã’ ®o¹n b chØ con gµ lµ ®inh ng÷. Tõ ‘thÕ’ trong ®o¹n c  sù viÖc ho¹t động, tính chất  là bổ ngữ. Tõ ‘ai’ trong ®o¹n d  chØ ngêi  dïng Líp nhËn xÐt  kÕt luËn. để hỏi  làm chủ ngữ. Hiểu đợc nhờ văn cảnh cụ thể. ? Vậy theo em thế nào là đại từ. Đại từ : dùng để chỉ (trỏ) ngời, vật, ? Chức vụ ngữ pháp của đại từ ở hành động, tính chất, hoặc dùng để trong c©u ? hái §¹i tõ cã thÓ lµm chñ ng÷, vÞ ng÷, c¸c thµnh phÇn phô ng÷ cho danh tõ, tính từ, động từ. Hoạt động 2: II. Các loại đại từ. Học sinh đọc các câu hỏi a, b, c. 1. Đại từ để trỏ. Häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi. Yªu cÇu : - Các đại từ : tôi, tao... trỏ ngời, vật. - Các đại từ : bấy, bao nhiêu  trỏ số lợng. - Các đại từ : vậy, thế,... trỏ hành động, tính chất, sự việc. Học sinh đọc câu hỏi a, b, c. 2. Đại từ để hỏi. Gäi häc sinh tr¶ lêi. - Các đại từ : ai, gì ?  hỏi về ngời, sự vËt. - Các đại từ : bao nhiêu, mấy ...  hỏi vÒ sè lîng - Các đại từ : sao, thế, ...  hỏi về tính chất, hành động. - Học sinh đọc ghi nhớ.  Ghi nhí : sgk..

(32) Hoạt động 3 : GV híng dÉn cho HS lµm c¸c BT trong SGK - KÎ b¶ng, ®iÒn tõ theo ng«i, sè.. III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 : Gi¸o viªn kÎ b¶ng theo SGK. Ng«i 1 sè Ýt (t«i, tí, m×nh...), sè nhiÒu (chóng t«i, chóng tí...) Ng«i 2 sè Ýt (anh, chÞ, cËu, b¹n ...), sè nhiÒu ( c¸c cËu, c¸c b¹n ...) Ng«i 3 sè Ýt (nã, h¾n, y ..), sè nhiÒu (chóng nã, bän hä ...) – NghÜa tõ ‘m×nh’ trong c©u 1  ng«i thø 1 - NghÜa tõ ‘m×nh’ trong c©u 2  ng«i thø 2. Bµi tËp 2 : VD : ‘Ngêi lµ Cha , lµ B¸c, lµ Anh, ...nhá’ Bµi tËp 3 : ChiÒu nay líp 6, ai còng ph¶i ®i lao động. Sao bây giờ anh mới đến ? Bµi tËp 4, 5 Giáo viên gợi ý để học sinh làm tại líp.. Hoạt động 4. Híng dÉn häc ë nhµ. Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh n¾m ch¾c néi dung bµi : §¹i tõ. ChuÈn bÞ cho tiÕt : LuyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶n. Th«ng tin giê d¹y ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 10 th¸ng 9 n¨m 2012 TiÕt 16 : luyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶N A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - Cñng cè l¹i kiÕn thøc vÒ t¹o lËp v¨n b¶n, lµm quen víi c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n. - Có thể tạo lập đợc một văn bản đơn giản dới sự hớng dẫn của giáo viên. B Tæ chøc c¸c h® d¹y häc . I ổn định lớp – Kiểm tra bài cũ. KiÓm tra : - ViÖc lµm bµi tËp §¹i tõ qua vë bµi tËp. - KiÓm tra kiÕn thøc vÒ qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. II Tæ chøc luyÖn tËp Giáo viên chọn đề bài trong SGK, học sinh đã chuẩn bị ở nhà..

(33) Tổ chức cho học sinh luyện tập tạo lập văn bản (phân tích đề, tìm ý, lập dàn ý, viÕt mét sè ®o¹n hoÆc viÕt c¶ bµi). Gi¸o viªn gîi ý, nhËn xÐt, ®iÒu chØnh ý kiÕn cña häc sinh, híng tíi tÊt c¶ c¸c ® èi tîng häc sinh. Hoạt động 1 : 1. Phân tích đề và tìm ý. Giáo viên ghi đề lên bảng. Giáo viên gợi ý để học sinh tìm hiểu đề, tìm ý. Th cho ngời bạn để bạn hiểu về đất nớc mình. yêu cầu về tìm hiểu đề : LÝ do viÕt th : tham gia cuéc thi viÕt th do liªn minh bu chÝnh quèc tÕ tæ chøc. ViÕt cho ai : cho 1 ngêi b¹n ë níc ngoµi. Mục đích : để bạn hiểu về đất nớc mình. Nội dung : về lịch sử, thiên nhiên, đặc sắc về văn hóa. H×nh thøc : 1 bøc th. yªu cÇu vÒ t×m ý : Nếu giới thiệu về cảnh đẹp thiên nhiên (Động Phong Nha ,vịnh Hạ Long), nội dung ? Nếu giới thiệu về đặc sắc văn hóa phong tục (chọn sự tích trầu cau, hoặc phố cæ Héi An ...) Hoạt động 2 2. LËp dµn ý. Giáo viên cho học sinh chọn một trong các chủ đề trên để lập dàn ý. Mở bài : lí do viết th... để bạn cùng biết, chia vui, tham quan. Thân bài : Nếu chọn giới thiệu cảnh đẹp thiên nhiên thì có những ý gì ? Nét riªng cña danh th¾ng Êy. KÕt bµi : Chµo, chóc, høa – cïng ra søc b¶o vÖ c¶nh quan thiªn nhiªn m«i trêng. C¸c phÇn, c¸c ý ph¶i theo mét tr×nh tù hîp lÝ, hÖ thèng. Hoạt động 3 3. ViÕt ®o¹n v¨n Gi¸o viªn chia nhãm cho häc sinh x©y dùng ®o¹n v¨n (më bµi, th©n bµi, kÕt bài). Nhóm cử ngời đọc, lớp nhận xét. Giáo viên bổ sung yªu cÇu : ng«n ng÷ ph¶i chÝnh x¸c, trong s¸ng, gi¶n dÞ, dÔ hiÓu. Hoạt động4 : Hớng dẫn học ở nhà. ViÕt l¹i hoµn chØnh bøc th. So¹n bµi : S«ng nói níc Nam, Phß gi¸ vÒ kinh. Th«ng tin giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(34) Ngµy so¹n 14 th¸ng 9 n¨m 2012.. TiÕt 17 :. S«ng nói níc NAM. phß gi¸ vÒ kinh A.. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : Cảm nhận đợc tinh thần độc lập, khí phách hào hùng ,khát vọng của dân tộc trong hai bµi th¬ ch÷ H¸n. Bớc đầu hiểu đợc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn tứ tuyệt Đờng luật . B .ChuÈn bÞ GV : Gi¸o ¸n ,sgk. V¨n häc LÝ TrÇn . HS :T×m hiÓu phÇn chó thÝch ,néi dung c©u hái t×m hiÓu bµi C. Tæ chøc c¸c h® d¹y häc : I. ổn định lớp, kiểm tra bài cũ Đọc thuộc chủ đề câu hát than thân .Nêu nội dung của bài II. Tæ chøc t×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung Giíi thiÖu th¬ ch÷ H¸n (v¨n häc 1.T¸c phÈm trung đại) về số câu, chữ, vần - Bµi ‘Nam quèc s¬n hµ’  ThÊt ng«n tø tuyÖt ( 4 c©u, 7 ch÷). - Bµi ‘Tông gi¸ hoµn kinh s’  ngò ng«n tø tuyÖt (4 c©u, 5 ch÷) -VÇn : ch÷ cuèi c©u 1, 2, 4 hîp vÇn nhau hoÆc ch÷ cuèi c©u 2 vµ 4. 2 Th¬ §êng LuËt : Ra đời từ thời Trung đại. Bao gåm nhiÒu thÓ : thÊt ng«n tø tuyÖt, ngò ng«n tø tuyÖt, thÊt ng«n b¸t có, song thÊt lôc b¸t. ViÕt b»ng ch÷ H¸n, ch÷ N«m, ch÷ ViÖt. Hoạt động 2.1: Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu néi. II T×m hiÓu v¨n b¶n..

(35) dung – nghÖ thuËt v¨n b¶n 1. Giáo viên cho học sinh đọc chú thÝch, giíi thiÖu cho häc sinh.. Bµi 1 : S«ng nói níc Nam. 1. T¸c gi¶ : cha r lµ ai. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : cßn gi¶ thuyÕt : ë thêi LÝ Nh©n T«ng trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng ë s«ng Nh Giáo viên đọc văn bản  hớng dẫn học Nguyệt. sinh đọc. 2. §äc vµ gi¶i nghÜa tõ khã. Häc sinh ghi nhí chó thÝch. ? Em hãy xác định thể thơ của văn b¶n . V× sao em biÕt ? 3. ThÓ lo¹i : Thơ thất ngôn tứ tuyệt đờng luật. Cho học sinh đọc phiên âm và dịch 4. Ph©n tÝch : nghÜa 2 c©u th¬ ®Çu. a Hai c©u ®Çu : ? Em hiÓu néi dung 2 c©u th¬ ®Çu lµ g×. Học sinh độc lập suy nghĩ  trả lòi. =>Lßng tù hµo vÒ bê câi s«ng nói, ? Điều đó đợc thể hiện ở từ ngữ nào. vua Nam ở : Nam quốc, đế, c. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ©m ®iÖu vµ ->Điều đó đợc khẳng định rõ ở sách c¸ch gieo vÇn ë 2 c©u ®Çu ? trời. (thiên th, định phận) T¸c dông cña nã ?. Học sinh đọc tiếp 2 câu cuối ? Néi dung mµ 2 c©u cuèi thÓ hiÖn lµ g× ?. - > Ch¾c ch¾n, qu¶ quyÕt. NhÞp 3, 4 gieo vần bằng trắc (quốc, hà , đế) => Khẳng định chủ quyền vua Nam và tính định mệnh của việc đó. b Hai c©u cuèi :. -> Lêi hái téi kÎ thï (gäi kÎ thï lµ nghÞch lç) -> Lêi c¶nh b¸o ®anh thÐp, kiªn quyÕt ‘chóng bay sÏ chuèc lÊy thÊt b¹i. ? Giäng ®iÖu nh thÕ nµo ? Giäng ®iÖu th¸ch thøc vµ qu¶ quyÕt -> ThÓ hiÖn ý chÝ quyÕt chiÕn, quyÕt Häc sinh th¶o luËn chung c©u hái . ? Sông núi nớc Nam là một bài thơ thắng để giữ vững độc lập của tổ quốc. thiªn vÒ sù biÓu ý (bµy tá ý kiÕn). VËy theo em nội dung biểu ý ở đây là gì, đợc thể hiện theo một bố cục nh thế => BiÓu ý : bµi th¬ nªu râ ý tëng b¶o vÖ nµo ? độc lập, kiên quyết chống ngoại xâm. Theo mét bè côc. C©u 1 : Khai (më ra) : Níc Nam lµ mét níc c« chñ quyÒn, cã Vua. Câu 2 : Thừa : Điều đó đợc ghi rõ ở s¸ch trêi. C©u 3 : ChuyÓn : hái téi kÎ thï .. C©u 4 : Hîp (khÐp l¹i) : Chóng bay ? Hãy nhận xét cách biểu đạt và bố cục mµ sang x©m lîc sÏ chuèc lÊy thÊt b¹i Êy ? nh·. ? Bên cạnh mặt biểu ý đó văn bản còn nhục -> Ngắn gọn, mạch lạc, cô đọng, súc thể hiện ý biểu cảm (thể hiện thái độ, ThÓ hiÖn ë nh÷ng tõ ng÷ nµo ?.

(36) t×nh c¶m cña t¸c gi¶) nh thÕ nµo ?. tÝch.. -> Biểu cảm : cảm xúc, thái độ mãnh ? Tại sao nói ‘Nam quốc Sơn hà’ là bản liệt, niềm tin sắt đá vào sự quyết chiến tuyên ngôn độc lập ? quyết thắng của dân tộc ta, để giữ vững (Vậy tuyên ngôn độc lập là gì ? Nội độc lập của dt. => Đây là một bản tuyên ngôn độc dung ë ®©y lµ g× ?) lËp, v× : - Tù hµo vÒ s«ng nói, bê câi, chñ quyÒn đất nớc. Giáo viên cho học sinh đọc ghi nhớ - Không kẻ thù nào có thể xâm phạm đợc, nếu xậm phạm sẽ bị tiêu diệt. vµ kÕt bµi. Hoạt động 2.2 : T×m hiÓu v¨n b¶n : ‘Phß gi¸ vÒ kinh’ ? Em biÕt g× vÒ TrÇn Quang Kh¶i vµ chiÕn th¾ng Ch¬ng D¬ng, Hµm Tö.. Bµi 2 : Phß gi¸ vÒ kinh. 1. T¸c gi¶ : TrÇn Quang Kh¶i (12411294) - Lµ thîng tíng cã c«ng rÊt lín trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng M«ng – Nguyªn. ? Em h·y nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c - Con trai thø 3 cña TrÇn Th¸i T«ng. cña bµi th¬. 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c Thêi TrÇn. Sau chiÕn th¾ng Ch¬ng D¬ng vµ Hµm Tử, giải phóng kinh đô năm 1285 nhà thơ đi đón Thái Thợng Hoàng Trần Th¸nh T«ng vµ vua TrÇn Nh©n T«ng vÒ Hãy đọc diễn cảm văn bản, và cho Thăng Long. 3. ThÓ lo¹i biÕt : ? Bài thơ đợc làm theo thể thơ gì ? ThÓ th¬ ngò ng«n tø tuyÖt §êng luËt, C¸ch gieo vÇn ? gieo vÇn b»ng tr¾c. Giáo viên đọc văn bản. ? Bµi th¬ cã nh÷ng ý c¬ b¶n g× ?. 4. Ph©n tÝch. 4.1 : (hai c©u ®Çu) : - ChiÕn th¾ng hµo hïng cña d©n téc trong cuéc chèng qu©n M«ng – ? C¸c tõ ng÷ vµ nhÞp ®iÖu c©u th¬ cã Nguyªn x©m lîc ë thêi TrÇn (T4 – 1285 ë Hµm Tö, th¸ng 6 - 1285 ë Cht¸c dông nh thÕ nµo ? ¬ng D¬ng) -> C¸c tõ : ®o¹t sãc, cÇm Hå vµ nhÞp ®iÖu nhanh, mạnh giúp câu thơ diễn đạt Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm vÒ hµo khÝ đúng kh«ng khÝ chiÕn th¾ng => Hµo khÝ §«ng A. (hµo khÝ nhµ TrÇn) §«ng A thêi TrÇn. ? Em hiÓu néi dung biÓu c¶m ë 2 c©u sau nh thÕ nµo ? 4.2 : (Hai c©u cuèi) => Là lời đông viên xây dựng, phát triển đất nớc trong hòa bình, niềm tin Giáo viên cho học sinh đọc ghi nhớ sắt đá vào sự bền vững muôn đời của SGK vµ s¬ kÕt. đất nớc -> cách nói rõ ràng, không hoa.

(37) mĩ, cảm xúc đợc kìm nén trong ý tởng. Hoạt động 3 : Híng dÉn tæng kÕt vµ luyÖn tËp. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña 2 bµi th¬ (Th¶o luËn III Tæng kÕt : theo nhãm) Néi dung : - §Òu thÓ hiÖn b¶n lÜnh, khÝ ph¸ch cña d©n téc. + Bµi ‘SNNN’ nªu lªn mét ch©n lÝ : Níc ViÖt Nam lµ cña ngêi ViÖt Nam, kh«ng ai cã quyÒn x©m ph¹m, nÕu x©m phạm sẽ bị đánh tơi bời. + Bµi ‘PGVK’ lµ khÝ thÕ chiÕn th¾ng x©m lîc vµ nguyÖn väng x©y dùng, ph¸t triển đất nớc trong hòa bình với niềm tin đất nớc bền vững lâu đời. NghÖ thuËt : - §Òu lµ thÓ th¬ §êng LuËt. - Cách nói chắc nịch, cô đúc, trong đó cảm xúc, ý tởng hòa làm 1, cảm xúc đợc dồn nén trong ý tởng. ? Cả 2 bài thơ đều thể hiện 1 t tởng, tình cảm thống nhất của dân tộc ta. Đó là t tởng, tình cảm gì ? (ý thức độc lập, chủ quyền ý chí hào hùng, bản lĩnh khát vọng xây dựng đất nớc ? C Híng dÉn häc ë nhµ. Häc thuéc lßng phÇn phiªn ©m, dÞch nghÜa vµ dÞch th¬ c¶ 2 bµi. N¾m néi dung vµ nghÖ thuËt cña 2 bµi th¬. ChuÈn bÞ bµi : Tõ H¸n ViÖt. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 14 th¸ng 9 n¨m 2012. TiÕt 18 :. Tõ h¸n viÖt A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - Hiểu đợc thế nào là yếu tố Hán Việt, cách cấu tạo đặc biệt của từ ghép H¸n ViÖt. - Bíc ®Çu biÕt sö dông tõ H¸n ViÖt trong nh÷ng ng÷ c¶nh cô thÓ B ChuÈn bÞ Gv : Gi¸o ¸n ,b¶ng phô . Hs : Tìm và giải nghĩa các từ Hán Việt đã học C .Tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. KiÓm tra bµi cò : ? Em hãy đọc thuộc lòng và nêu nội dung của 2 bài thơ chữ Hán : NQSH, PGVK. II .Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt.

(38) Hoạt động 1 : Tìm hiểu về đơn vị I. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt cÊu t¹o vµ tõ H¸n ViÖt ? Dùa vµo kiÕn thøc tõ mîn ë líp 6 Tõ H¸n ViÖt lµ tõ mîn tiÕng H¸n. em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ tõ H¸n ViÖt ? Më réng : Không phải mọi từ gốc Hán đều là từ H¸n ViÖt. Trong tiÕng viÖt cã kho¶ng 3000 yÕu Tõ gèc H¸n gåm 3 lo¹i : + Tõ H¸n cæ . tè H¸n ViÖt. + Từ Hán Việt (thời trung đại) là từ gốc Hán - phát âm theo cách đọc Hán ViÖt. + Tõ gèc H¸n mîn (p.ng÷ H¸n) Học sinh đọc bản phiên âm thơ chữ Hán ‘Nam quèc s¬n Hµ’ ? C¸c tiÕng Nam, quèc, s¬n, hµ nghÜa Nam : phơng nam dùng độc lập, phía lµ g× ? nam. Quèc : níc S¬n : nói ? TiÕng nµo cã thÓ dïng 1 m×nh nh 1 Hµ : S«ng từ đơn để đặt câu ? Tiếng nào không ? Không dùng độc lập  học sinh lấy VD minh häa. ? NÕu ghÐp c¸c tiÕng Nam, quèc, s¬n, hµ víi nhau sÏ cho ta c¸c tõ ghÐp H¸n + Nam quèc ViÖt nµo ? + S¬n hµ -> tõ H¸n ViÖt ? Theo em tõ H¸n ViÖt cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? (Đơn vị để cấu tạo từ Hán Việt là -> Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là g× ?) yÕu tè H¸n ViÖt. ? YÕu tè H¸n ViÖt cã thÓ dïng trong nh÷ng trêng hîp nµo ? C¸ch dïng c¸c yÕu tè H¸n ViÖt. + Phần lớn dùng để tạo từ ghép Hán ViÖt. + Một số yếu tố Hán Việt đợc dùng độc lập. + Có thể dùng độc lập, hoặc có thể dùng để tạo từ ghép nh : hoa, quả, bút, b¶ng, häc. Gi¶i nghÜa tiÕng thiªn trong c¸c tõ H¸n ViÖt sau : Thiªn1 niªn kØ, Thiªn2 lÝ m·. Thiªn1, Thiªn2 : mét ngh×n (Lí Công Uẩn) Thiên3 đô về Thăng Thiªn3 : dêi, di, di dêi. Long ? Theo em c¸c yÕu tè H¸n ViÖt Thiên1, Thiên2, Thiên3 nh thế nào với Thiên1, Thiên2 đồng âm khác nghĩa với nhau ? Thiªn3. => Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm Học sinh đọc ghi nhớ 1 : nhng nghÜa kh¸c xa nhau. Lµm bµi tËp 1 Học sinh dựa vào từ điển Hán Việt để Hoa 1 : chØ sù vËt, c¬ quan sinh s¶n phân tích nghĩa các yếu tố đồng âm. h÷u tÝnh cña c©y h¹t kÝn. Hoa 2 : phån hoa, bãng bÈy Gia 1 : nhµ.

(39) Gia 2 : thªm vµo Tham 1 : ham muèn Tham 2 : dù vµo, tham dù vµo. Phi 1 : bay Phi3 : vî thø cña vua, xÕp díi hoµng Bµi 2 : T×m nh÷ng tõ ghÐp H¸n ViÖt cã chøa hËu. yÕu tè H¸n ViÖt : quèc, s¬n, c, b¹i. Quèc : quèc gia, ¸i quèc, quèc ca... S¬n : s¬n hµ, giang s¬n, C : cứ trú, an c, định c,.. B¹i : th¶m b¹i, chiÕn b¹i, b¹i vong.. Hoạt động 2 : ? C¸c tõ S¬n hµ, x©m ph¹m trong bµi ‘Nam quèc S¬n hµ’ vµ ‘giang san’ trong bµi ‘Tông gi¸ hoµn kinh s’ thuéc lo¹i tõ ghép đẳng lập hay chính phụ ? ? C¸c tõ ¸i quèc, thñ m«n, chiÕn th¾ng thuéc lo¹i tõ ghÐp g× ? ? NhËn xÐt vÒ trËt tù cña c¸c yÕu tè trong c¸c tõ nµy cã gièng trËt tù c¸c tiÕng trong tõ ghÐp tiÕng ViÖt cïng lo¹i kh«ng ? ? C¸c tõ thiªn th, th¹ch m·, t¸i ph¹m thuéc lo¹i tõ ghÐp g× ? TrËt tù gi÷a c¸c tiÕng cã g× kh¸c so víi tõ ghÐp tiÕng viÖt cïng lo¹i ? ? Qua ph©n tÝch trªn em h·y cho biÕt : Tõ ghÐp H¸n ViÖt cã mÊy lo¹i chÝnh ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ trËt tù c¸c yÕu tè trong tõ ghÐp chÝnh phô ?. II. Tõ ghÐp H¸n ViÖt S¬n hµ : X©m ph¹m Giang san -> Từ ghép đẳng lập - ¸i quèc, thñ m«n, chiÕn th¾ng-> tõ ghÐp chÝnh phô ( có yếu tố chính đứng trớc, yếu tố phụ đứng sau). Thiªn th, Th¹ch m·, T¸i ph¹m-> tõ ghép chính phụ (có yếu tố phụ đứng trớc, yếu tố chính đứng sau).. Gåm 2 lo¹i chÝnh : Từ ghép đẳng lập Tõ ghÐp chÝnh phô. ? H·y so s¸nhcÊu t¹o vÞ trÝ vµ c¸c yÕu TrËt tù c¸c yÕu tè trong tõ ghÐp tè cña tõ ghÐp chÝnh phô H¸n ViÖt cã g× chÝnh phô. gièng vµ kh¸c so víi c¸c tõ tiÕng viÖt. - Yếu tố chính đứng trớc, yếu tố phụ Häc sinh rót ra ghi nhí. đứng sau - Hoặc yếu tố phụ đứng trớc, yếu tố chính đứng sau. Hoạt đông 3 : III. Hớng dẫn luyện tập Bài tập 3 : Yếu tố chính đứng trớc, yếu tố phụ đứng sau : hữu ích, phát thanh, b¶o mËt, phãng ho¶. Yếu tố phụ đứng trớc, yếu tố chính đứng sau : thi nhân, đại thắng, tân binh, hậu đãi. (Giáo viên có thể cho học sinh giải thích và đặt câu với các từ Hán Việt đó) Bµi tËp 4 : Bµi tËp nµy Gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh lµm ë nhµ. Yªu cÇu : Yếu tố chính đứng trớc : ái quốc, hữu danh, đại diện, u thời, ái quần. Yếu tố phụ đứng trớc : quốc hồn, dân trí, đại thắng, đại sự, bạc mệnh. D Híng dÉn häc ë nhµ. Xem lại tự sự, miêu tả, quá trình tạo lập văn bản để đối chiếu với bài làm số 1 trong tiÕt tr¶ bµi. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y.

(40) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 14 th¸ng 9 n¨m 2012 TiÕt 19 :. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - Củng cố những kiến thức và kĩ năng đã học về văn tự sự và văn miêu tả, về tạo lập văn bản, về các tác phẩm văn học có liên quan đến đề bài (nếu có), về cách sử dụng từ ngữ, đặt câu, diễn đạt. - Tự so sánh đối chiếu giữa yêu cầu đề bài với thực tế bài làm của mình. Từ đó rót kinh nghiÖm cho nh÷ng bµi kiÓm tra sau : B. ChuÈn bÞ: GV: ChuÈn bÞ c¸c lçi vµ ®iÓm sè HS : LËp dµn bµi ë nhµ C. Tổ chức các hoạt động dạy học: I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. II.Tæ chøc tr¶ bµi kiÓm tra. Tổ chức tìm hiểu đề, tìm ý. Giáo viên chép lại đề bài lên bảng. 2 học sinh đọc lại đề Cho học sinh xác định yêu cầu của đề. + Nội dung : tả cảnh buổi chiều trên sông quê êm đềm. + Đối tợng : giúp ngời cha biết về con sông đó có thể đọc và hình dung đợc. + C¸ch viÕt : theo c¸ch viÕt v¨n t¶ c¶nh. Tổ chức cho học sinh tìm các ý cần thiết, chủ yếu cho nội dung của đề ra. LËp dµn ý. Häc sinh nh¾c l¹i yªu cÇu 3 phÇn cña 1 dµn bµi. + Mở bài : giới thiệu đặc tả (chiều trên sông quê êm đềm) + Th©n bµi : t¶ chi tiÕt theo tr×nh tù kh«ng gian. C¶nh 2 bªn bê s«ng. C¶nh dßng níc C¶nh sinh ho¹t trªn s«ng. + Kết bài : cảm xúc của em về cảnh đó. Lu ý : Liªn kÕt, m¹ch l¹c trong v¨n b¶n NhËn xÐt bµi lµm cña häc sinh ¦u ®iÓm -Hầu hết các em đã xác định đúng yêu cầu của đề. -Khi tả đã kết hợp thể hiện cảm xúc : -Nhiều em đã chọn điểm tả phù hợp : Nhîc ®iÓm VÒ néi dung : t¶ cßn s¬ sµi: Diễn đạt dùng từ : còn lúng túng, cha chính xác: -Lạc đề :.

(41) Giáo viên nêu một số lỗi sai của học sinh tìm nguyên nhân và đề xuất cách chữa Trả bài, đọc bài mẫu, lấy điểm vào sổ. Đọc bài mẫu, bài viết đạt điểm cao : Bµi giái: Bµi kh¸: Bµi TB: Bµi yÕu: *C«ng bè tû lÖ ®iÓm SÜ Giái Kh¸ TB YÕu KÐm Líp SL % SL % SL % SL % SL % sè 7. 24. D: Híng dÉn häc ë nhµ. Học sinh đọc lại bài viết của mình và sửa các lỗi ChuÈn bÞ bµi : ‘T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m’ Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 20 :. Ngµy so¹n 14 th¸ng 9 n¨m 2012 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m. A. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh Hiểu đợc văn biểu cảm nảy sinh do nhu cầu biểu cảm của con ngời. BiÕt ph©n biÖt biÓu c¶m trùc tiÕp, biÓu c¶m gi¸n tiÕp vµ ph©n biÖt c¸c yÕu tè đó trong văn bản. B .Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. Gi¸o viªn kiÓm tra bµi tËp cña häc sinh Hoạt động của học sinh. Néi dung bµi häc.

(42) Hoạt động 1 I Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu Giáo viên gọi học sinh đọc câu ca cảm dao vµ c¸c c©u hái môc 1 Nhu cÇu biÓu c¶m Là tình cảm đồng loại, tình cảm của ? T×nh c¶m, c¶m xóc trong c¸c c©u con ngêi con trai muèn béc lé víi ngêi ca dao ? ? Khi nµo ngêi ta cã nhu cÇu biÓu con g¸i. Khi có những tình cảm tốt đẹp, chất c¶m. chøa, muèn biÓu hiÖn cho ngêi kh¸c ? Ngời ta biểu cảm bằng những ph- cảm nhận đợc. Nhu cÇu biÓu c¶m cña con ngêi ¬ng tiÖn nµo. V¨n b¶n biÓu c¶m chØ lµ mét trong trong cuéc sèng lµ rÊt lín. Ph¬ng tiÖn biÓu c¶m : b»ng lêi nãi, v« vµn c¸ch biÓu c¶m cña con ngêi bøc th, bµi th¬, bµi v¨n (v¨n biÓu c¶m), ca hát, vẽ, đánh đàn, thổi sáo, sáng tác phim.... Hoạt động 2 Giáo viên treo 2 đoạn văn đã ghi ở bảng phụ. Học sinh đọc 2 đoạn văn, trả lêi c©u hái. ? Nội dung biểu đạt của 2 đoạn văn ? ? Nội dung ấy có đặc điểm gì khác víi néi dung cña v¨n b¶n tù sù vµ miªu t¶ ? ? Qua đó em hiểu văn biểu cảm là g× ?. Văn biểu cảm và đặc điểm chung cña v¨n biÓu c¶m V¨n biÓu c¶m §o¹n 1 : BiÓu hiÖn nçi nhí vµ nh¾c l¹i nh÷ng kØ niÖm biÓu c¶m trùc tiÕp. §o¹n 2 : BiÓu hiÖn t×nh c¶m g¨n bã với quê hơng, đất nớc  biểu cảm gián tiÕp. V¨n biÓu c¶m lµ v¨n b¶n viÕt ra nh»m biểu đạt tình cảm, cảm xúc của con ngời về thế giới xung quanh nhằm khơi gợi sự đồng cảm của ngời đọc.. Gi¸o viªn cho häc sinh liªn hÖ ? ThÓ lo¹i cña v¨n biÓu c¶m ? ?Tình cảm đợc thể hiện trong văn biÓu c¶m lµ t×nh c¶m nh thÕ nµo ? ? Giáo viên đọc câu hỏi (b) SGK ?. - ThÓ lo¹i : viÕt th, th¬ tr÷ t×nh, ca dao, tuú bót. => V¨n biÓu c¶m cßn gäi v¨n tr÷ t×nh, t×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m lµ t×nh cảm đẹp thấm nhuần tữ nhân văn (tình yêu đồng loại, tình yêu thiên nhiên, yêu ? Phơng thức diễn đạt của 2 đoạn văn tổ quốc...) có khác nhau không ? Hãy diễn đạt sự khác nhau đó. ? Theo em cã mÊy ph¬ng thøc biÓu Cã 2 c¸ch biÓu c¶m c¶m trong v¨n biÓu c¶m ? - BiÓu c¶m trùc tiªp : béc lé nh÷ng ? ThÕ nµo lµ biÓu c¶m trùc tiÕp ? c¶m xóc, ý nghÜa thÇm kÝn b»ng tõ ng÷ trùc tiÕp gäi ra t×nh c¶m Êy. - BiÓu c¶m gi¸n tiÕp : biÓu hiÖn t×nh ? ThÕ nµo lµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp ? c¶m, c¶m xóc th«ng qua mét phong Gi¸o viªn cho häc sinh liªn hÖ lÊy vÝ c¶nh, mét c©u chuyÖn... mµ kh«ng gäi th¼ng tõ c¶m xóc Êy ra. dô vÒ 2 d¹ng v¨n biÓu c¶m. Hoạt động 3 : III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : Gi¸o viªn cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm :.

(43) §o¹n 2 lµ ®o¹n v¨n biÓu c¶m Nội dung : nhà văn đã biến hoa hải đờng thành biểu tợng tình cảm bằng cách thêm cho nó những ẩn dụ, so sánh qua đó khơi gợi, tởng tợng (miêu tả thân, lá, hoa H¶i §êng) Bµi tËp 2 : Néi dung biÓu c¶m qua 2 bµi th¬ Lòng tự hào dân tộc  ý thức độc lập tự chủ và tinh thần quyết thắng giặc ngoại x©m. Lµ kh«ng khÝ chiÕn th¾ng hµo hïng vµ kh¸t väng nÒn th¸i b×nh mu«n thña b»ng sù cè g¾ng søc cña d©n téc. Bµi tËp 3, 4 : Gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh lµm C. Híng dÉn häc ë nhµ. Häc sinh häc thuéc ghi nhí. Nhân diện văn biểu cảm qua mỗi đoạn văn và những văn bản đã học. So¹n bµi ë bµi 6. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 21 :. Ngµy so¹n 21 th¸ng 9 n¨m 2012 Bµi ca c«n s¬n (C«n S¬n Ca) - NguyÔn Tr·i Hớng dẫn đọc thêm. A Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh cảm nhận đợc sự hòa nhập giữa tâm hồn Nguyễn Trãi với cảnh trÝ C«n S¬n trong ®o¹n trÝch . TiÕp tôc hiÓu thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt vµ thÓ th¬ lôc b¸t B .ChuÈn bÞ Gv:Néi dung bµi gi¶ng HS:câu hỏi đọc hiểu văn bản. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp – kiểm tra bài cũ Bài cũ: Giáo viên kiểm tra nội dung – nghệ thuật của 2 tác phẩm chữ Hán đã häc II. Tổ chức đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 I T×m hiÓu chung ? Em h·y giíi thiÖu vµi nÐt s¬ lîc 1 T¸c gi¶: NguyÔn Tr·i (1380 – vÒ NguyÔn Tr·i 1442) hiÖu lµ øc Trai, quª ë ChÝ Linh – Hải Dơng. Sau rời đến Thờng Tín – Hà T©y. Là vị anh hùng dân tộc vĩ đại, văn võ song toµn, cã c«ng lín víi d©n, víi níc, với nhà Lê nhng cuộc đời lại kết thúc 1 c¸ch th¶m khèc trong vô ¸n LÖ Chi Viªn. Để lại cho đời những áng văn chơng bất hủ: Bình ngô đại cáo, Quân trung từ mÖnh tËp, øc Trai thi tËp, Quèc ©m thi tËp..

(44) 2 T¸c phÈm: S¸ng t¸c trong thêi gian NguyÔn Tr·i tõ ? Em h·y nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c quª vÒ sèng Èn dËt ë C«n S¬n bµi th¬ Lµ bµi th¬ ch÷ H¸n, lµm theo thÓ lôc b¸t Chủ đề: Vẻ đẹp hữu tình của thiên ? C¶m nhËn ®Çu tiªn cña em vÒ bµi nhiªn C«n S¬n vµ thÓ hiÖn niÒm yªu thích, say mê của ức Trai đợc giao hòa, th¬? giao cảm với suối, thông, đá, trúc. Bµi ca C«n S¬n lµ bµi ca giao c¶m víi thiªn nhiªn, còng lµ bµi ca t©m tr¹ng thÕ sự, triết lý vầ cuộc đời, nhân sinh. II ph©n tÝch v¨n b¶n Hoạt đông 2 Học sinh đọc bài thơ, giải thích mét sè tõ khã ? Cảnh Côn Sơn đợc miêu tả là Cảnh rừng thông, núi đá Côn Sơn  hiện nh÷ng c¶nh cô thÓ nµo? lªn thËt lÆng lÏ, trong s¸ng vµ thanh khiÕt nh chèn thÇn tiªn. + Suèi ch¶y r× rÇm + Phiến đá rêu phủ xanh phơi mình dới n¾ng. + Rõng th«ng, tróc xanh ng¾t, mäc chen chóc. ? §¹i tõ “ta” trong bµi chØ ai? -> §¹i tõ “ta” chØ NguyÔn Tr·i  lÆp l¹i nhiÒu lÇn  ©m ®iÖu nhÑ nhµng, th¶nh th¬i, ªm tai. -> Qua các hành động cử chỉ: ta nghe, ta ? Ta đã làm gì, nghĩ gì khi ở Côn ngồi, ta tìm, ta lên, ta ngắm, ta ngâm thơ. S¬n? ? T¹i sao l¹i nh vËy?  “Ta” rÊt rçi r·i, nhµn h¹ mét c¸ch bÊt đắc dĩ  cử chỉ ung dung, tự tại, phóng ? C¸ch vÝ von nµy gióp em c¶m kho¸ng, giao hßa víi thiªn nhiªn. nhận đợc điều gì về nhân vật ta? + Tiếng suối chảy  tiếng đàn cầm + Ngồi lên đá phủ rêu xanh – ngồi chiÕu ªm Gi¸o viªn b×nh “nhµn” + Ng©m th¬ nhµn “Nhµn” chÝnh lµ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ lóc nµy  nh©n c¸ch thanh cao, phÈm chÊt Học sinh đọc ghi nhớ thi sü, nghÖ sü lín lao cña «ng. + Tãm l¹i: C¶nh tîng thiªn nhiªn cña C«n S¬n gîi nhiều hơn tả  cảnh khoáng đạt, thanh tĩnh, nªn th¬. §ång thêi thÓ hiÖn sù giao hßa, trän vÑn gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn, b¾t nguån Hoạt động 3: tõ nh©n c¸ch thanh cao, t©m hån thi sü cña chÝnh t¸c gi¶ III. Tæng kÕt Ghi nhí SGK C. Híng dÉn häc ë nhµ. - Häc sinh häc thuéc bµi th¬. - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n …… vÒ h×nh tîng NguyÔn Tr·i ngåi ng©m th¬ tríc c¶nh trÝ Côn Sơn, trong đó có sử dụng từ Hán Việt Rót kinh nghiÖm tiÕt d¹y.

(45) ............................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngµy so¹n 22 th¸ng 9 n¨m2012 TiÕt 22 : buổi chiều đứng ở phủ thiên trờng trông Ra. (Thiªn Trêng v·n väng) TrÇn Nh©n T«ng Hớng dẫn đọc thêm A Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh cảm nhận đợc hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân T«ng - TiÕp tôc hiÓu thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt vµ thÓ th¬ lôc b¸t B .ChuÈn bÞ Gv:Néi dung bµi gi¶ng HS:câu hỏi đọc hiểu văn bản. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp – kiểm tra bài cũ Bài cũ: Giáo viên kiểm tra nội dung – nghệ thuật của 2 tác phẩm chữ Hán đã häc II Tổ chức đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ TrÇn Nh©n T«ng. I. T×m hiÓu chung 1 T¸c gi¶: TrÇn Nh©n T«ng (1258 – 1308). Quª ë Thiªn Trêng (Nam §Þnh) Lµ 1 «ng vua yªu níc – anh hïng, tÊm lßng nh©n ¸i. Tªn tuæi cña «ng g¾n liÒn víi nh÷ng chiÕn c«ng hiÓn h¸ch cña nh©n d©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng giÆc Nguyªn M«ng lÇn 2, 3 Lµ 1 nhµ v¨n hãa, 1 nhµ th¬ tiªu biÓu cña thêi TrÇn 2. T¸c phÈm ? Em h·y nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c Thiªn trêng v·n väng – bµi th¬ ch÷ cña bµi th¬ H¸n viÕt theo thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt. ? Chủ đề của bài thơ là gì? Chủ đề: Bài thơ gợi tả cảnh xóm thôn, đồng quê vào một buổi chiều ở phñ Thiªn Trêng qua c¸i nh×n vµ c¶m xóc cña t¸c gi¶. Hoạt động 2 Học sinh đọc bài thơ: bản phiên âm, dÞch th¬, dÞch nghÜa ? Trong bài thơ, cảnh vật đợc miêu tả vµo thêi ®iÓm nµo trong ngµy?. II Ph©n tÝch 1 Hai c©u ®Çu: Thêi ®iÓm: buæi chiÒu s¾p tèi. C¶nh chung: xãm tríc, th«n sau b¾t ? (C¶nh tîng chung cña phñ Thiªn Tr®Çu ch×m dÇn vµo s¬ng khãi: êng?) §îc thÓ hiÖn qua tõ ng÷ nµo? ? Em hiÓu “nöa nh ……… kh«ng?” cã nghÜa lµ g×? T¸c dông cña viÖc sö + Th«n hËu, th«n tiÒn Sù liªn kÕt c©n + B¸n v«, b¸n h÷u xøng hµi hßa dụng từ đó C¶nh gîi nhiÒu h¬n t¶: + Lµng quª phñ mê s¬ng khãi  ªm.

(46) đềm, bình yên, nên thơ  cảnh tĩnh + Âm thanh: tiếng sáo mục đồng + Cảnh: đàn trâu nối đuôi nhau về th«n, c¸nh cß tr¾ng bay liÖng  dµo d¹t sức sống  lấy động tả tĩnh  1 bức tranh Hai c©u cuèi ? Cảm nhận của về bài thơ và tâm trạng đồng quê hoàn hảo. 2 Hai c©u sau cña t¸c gi¶ ë bµi th¬? T©m tr¹ng cña t¸c gi¶: §©y lµ mét cảnh chiều ở thôn quê đợc phác họa rất đơn sơ nhng đậm đà sắc quê, hồn quê  tác giả là vị vua – có địa vị cao – nhng rất yêu thiên nhiên, yêu quê hơng đất nớc, gắn bó máu thịt với quê hơng d©n d· cña m×nh  B×nh dÞ, d©n d·, hån Hoạt động 3: nhiªn lµ cèt c¸ch hån th¬ cña «ng vua anh hïng, thi sü nµy. III. Tæng kÕt: GV cho HS lµm BT 1 (SGK) Ghi nhí SGK Bài 1: Cả 2 đều là sản phẩm của những t©m hån thi sÜ, nh÷ng t©m hån cã kh¶ n¨ng hßa nhËp víi thiªn nhiªn. C¶ 2 cïng nghe tiÕng suèi mµ nh nghe nh¹c trời. Một bên là đàn cầm, một bên là tiếng hát  nhng đều là âm nhạc.. D. Híng dÉn häc ë nhµ - Häc thuéc lßng v¨n b¶n – So s¸nh c¶m xóc cña 2 t¸c gi¶ NguyÔn Tr·i vµ TrÇn Nh©n T«ng ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 24 th¸ng 9 n¨m 2012 TiÕt 23:. Tõ h¸n viÖt (tiÕp theo). A Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: Hiểu đợc các sắc thái ý nghĩa riêng biệt của từ Hán Việt Có ý thức sử dụng từ Hán Việt đúng ý nghĩa, đúng sắc thái, phù hợp với hoàn c¶nh giao tiÕp. B ChuÈn bÞ Gv:Néi dung bµi gi¶ng.T liÖu ng÷ v¨n Hs: Phần đọc hiểu văn bản C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp, - kiểm tra bài cũ Kiểm tra bài cũ về kiến thức từ Hán Việt đã học Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi II Tổ chức đọc hiểu văn bản.

(47) Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 Giáo viên cho học sinh đọc bài tập a ? Theo em cã thÓ thay c¸c tõ H¸n Việt đó bằng các từ thuần Việt tơng ứng đợc không? Có phù hợp không?. Néi dung bµi häc I Sö dông tõ H¸n ViÖt 1. Sö dông tõ HV dÓ t¹o s¾c th¸i biÓu c¶m: a. XÐt vÝ dô:. VD a. - Sử dụng từ Hán Việt để tạo sắc thái Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu biểu cảm bµi tËp b Phô n÷, tõ trÇn, mai t¸ng, tö thi  t¹o ? Em thö gi¶i nghÜa c¸c tõ H¸n ViÖt s¾c th¸i trang träng, tao nh·, tr¸nh sù ë bµi tËp b th« tôc VD b: - Kinh đô, yết kiến, trẫm, bệ hạ, thần  lµ nh÷ng tõ cæ  t¹o s¾c th¸i cæ Học sinh đọc ghi nhớ 1 b. Ghi nhí1: Học sinh đọc – làm bài tập 1. Häc sinh lµm bµi tËp 2. Bµi tËp 1: NghÜa mÑ  gÇn gòi, th©n mËt Th©n mÉu  trang träng, t«n kÝnh Phu nh©n  trang träng Chång  gÇn gòi ChÕt  dÔ hiÓu, phï hîp, b×nh thêng L©m chung  trang nghiªm, hÖ träng Gi¸o huÊn  trang träng, t«n kÝnh D¹y b¶o  gÇn gòi th©n thuéc. Bµi tËp 2 §Æt tªn theo tõ H¸n ViÖt mang s¾c th¸i trang träng Giáo viên cho học sinh đọc bài tập a, b sgk vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. 2. Kh«ng nªn l¹m dông tõ H¸n ViÖt 2.1. XÐt VD: a. §Ò nghÞ: nãi víi cÊp trªn  trang träng. b. Nhi đồng: sắc thái trang trọng Giáo viên cho học sinh đọc ghi nhớ2  Kh«ng nªn dïng 2 tõ H¸n ViÖt trong 2 trêng hîp nµy. Hoạt động 2 Bµi 3: 2.2: Ghi nhí 2: Học sinh hoạt động độc lập: nêu yêu cÇu bµi tËp  gi¶i: II. LuyÖn tËp Gi¸o viªn chuyÓn ý 2. Bµi 4:. - C¸c tõ H¸n ViÖt t¹o s¾c th¸i cæ xa: gi¶ng hßa, cÇu th©n, hßa hiÕu, nhan s¾c tuyÖt trÇn  T¹o s¾c th¸i cæ cho ®o¹n v¨n B¶o vÖ  nªn thay b»ng tõ gi÷ g×n.

(48) Mü lÖ  trang träng, cao sang – nªn thay thế bằng từ “đẹp đẽ” D. Híng dÉn häc ë nhµ Häc sinh n¾m ch¾c néi dung bµi häc ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông tõ H¸n ViÖt ChuÈn bÞ bµi: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n biÓu c¶m Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 24:. Ngµy so¹n 25 th¸ng 9 n¨m 2012. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n biÓu c¶m §Ò v¨n biÓu c¶m vµ c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m A Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Nắm đợc đặc điểm của văn bản biểu cảm, đặc điểm phơng thức biểu cảm là mợn cảnh vật, đồ vật, con ngời để bày tỏ tình cảm hoặc trực tiếp bày tỏ tình cảm. - Häc tËp c¸ch viÕt bµi v¨n biÓu c¶m - Bớc đầu nắm đợc yêu cầu của một đề văn biểu cảm và biết giới thiệu đợc đề v¨n biÓu c¶m - Hiểu đợc cách làm bài văn biểu cảm và tận dụng vào việc làm 1 đề văn biểu c¶m, 1 bµi v¨n biÓu c¶m cô thÓ. B ChuÈn bÞ GV :- Néi dung bµi d¹y b¶ng phô . - Các đề văn biểu cảm HS: phÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp – kiểm tra bài cũ ?Thế nào là biểu cảm chỉ ra một đoạn văn biểu cảm mà em đã học II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: ? ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶?. ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n biÓu c¶m?. Nội dung cần đạt. I Ph©n biÖt v¨n b¶n miªu t¶ vµ v¨n biÓu c¶m Văn miêu tả: giúp ngời đọc, ngời nghe hình dung những đặc điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc, con ngời, phong cảnh, làm cho những cái đó nh hiện lên trớc mặt ngời đọc, ngời nghe * V¨n biÓu c¶m: lµ v¨n b¶n kh«ng miªu t¶ hay kÓ chuyÖn thuÇn tóy mµ chủ yếu nhằm khơi gợi cảm xúc, đánh gi¸ cña ngêi viÕt, ngêi nãi.

(49) Giáo viên chốt và so sánh sơ đồ V¨n b¶n miªu t¶ Văn bản biểu cảm, đánh giá Miªu t¶ c¶nh vËt, ngêi, sù viÖc ,nhiÖm vô Dựng chân dung của đối tợng Dùng miêu tả làm phơng tiện để thể hiÖn c¶m xóc vµ suy nghÜ Mục đích Nh thấy đối tợng hiển hiện trớc mặt Đồng cảm với suy nghĩ, đánh giá thông qua việc miêu tả đối tợng Hoạt động 2: Học sinh đọc văn bản “Tấm gơng” ở sgk ? Bài văn biểu đạt tình cảm gì?. ? Để biểu đạt tình cảm đó tác giả đã lµm nh thÕ nµo?. II. Xác định đặc điểm của văn bản biÓu c¶m T×nh c¶m trong v¨n b¶n biÓu c¶m T×nh c¶m trong v¨n b¶n: ca ngîi tÝnh chÊt ngay th¼ng, trung thùc cña con ngêi, ghÐt thãi xu nÞnh dèi tr¸.. - Mîn h×nh ¶nh tÊm g¬ng: kh«ng miªu t¶ 1 con ngêi cô thÓ mµ mîn h×nh ¶nh chiÕc g¬ng víi nh÷ng tÝnh chÊt: trung thùc, kh¸ch quan, ghÐt thãi xu nịnh dối trá  giúp con ngời thấy đợc sự thËt. Các cách miêu tả khi soi gơng: đối tợng xấu, đẹp, tốt, nịnh hót  chiếc gơng để tự soi vào lơng tâm mình. + T¸c gi¶ kh«ng miªu t¶ chi tiÕt cô thể về chiếu gơng (bởi vì mục đích của v¨n b¶n kh«ng ph¶i lµ miªu t¶)  mµ miêu tả để bộc lộ suy nghĩ và tình cảm của mình về một thái động sống đúng đắn mà thôi. ? V¨n b¶n gåm cã mÊy phÇn? - Bè côc: 3 phÇn: Më bµi: Nªu th¼ng phÈm chÊt cña g¬ng Thân bài: Nêu lợi ích của gơng đối víi ngêi trung thùc Kết bài: Khẳng định lại chủ đề ? Theo em tình cảm đợc thể hiện trong v¨n b¶n biÓu c¶m lµ t×nh c¶m nh thÕ nµo? -> T×nh c¶m trong v¨n b¶n biÓu c¶m lµ ? Để biểu đạt tình cảm ấy thờng có tình cảm chân thực mÊy c¸ch? => 2 c¸ch biÓu c¶m + BiÓu c¶m trùc tiÕp + BiÓu c¶m gi¸n tiÕp Học sinh đọc là trả lời câu hỏi ở mục 2 Đoạn văn biểu cảm tình cảm của đứa con xa mẹ đau khổ, cô đơn, mong muốn 1 sự giúp đỡ, đồng cảm Béc lé trùc tiÕp: tiÕng kªu, gäi, than Bè côc cña 1 bµi v¨n biÓu c¶m gåm v·n. mÊy phÇn? Bè côc cña bµi v¨n biÓu c¶m: Bè côc 3 phÇn  t×nh c¶m râ rµng,.

(50) Hoạt động3: Tìm hiểu đề văn biểu c¶m Giáo viên chép các đề trong sgk lên giấy trong (dùng đèn chiếu) ? Tính chất biểu cảm đợc thể hiện trong 5 đề văn nh thế nào? ? Tõ ng÷ nµo? Đề: Cảm nghĩ về đêm trung thu ? Hãy xác định đối tợng miêu tả dïng lµm ph¬ng tiÖn miªu t¶ ? Mục đích miêu tả để làm gì.. trong s¸ng, ch©n thùc  míi cã gi¸ trÞ III. §Ò v¨n biÓu c¶m C¸c tõ thÓ hiÖn: c¶m nghÜ, vui buån, em yêu  định hớng cảm xúc, thái độ, t©m tr¹ng.. §èi tîng miªu t¶ = ph¬ng tiÖn biÓu c¶m: §ªm trung thu: kh«ng khÝ, thêi tiết, khí hậu, ánh sáng của đêm trăng Mục đích miêu tả: gây ấn tợng sâu sắc về đêm trăng: kỷ niệm, cảnh sắc, sự vËt con ngêi.. Hoạt động 4: §Ò: C¶m nghÜ vÒ nô cêi cña mÑ ? §Ò yªu cÇu viÖc g×? (§èi tîng biÓu IV. C¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m cảm của đề bài là gì?) ? C¸c ý cña néi dung nh thÕ nµo?. - §èi tîng miªu t¶ dïng lµm ph¬ng tiÖn biÓu c¶m: pbcn vÒ nô cêi cña mÑ - T×m ý gåm: nô cêi yªu th¬ng, khÝch ? Em sÏ viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n theo lÖ cña mÑ tríc mçi viÖc lµm tèt, ch¨m ngoan, tiÕn bé cña con c¸i… Khi v¾ng bè côc nh thÕ nµo? nụ cời của mẹ thì sao? Làm thế nào để luôn thấy đợc nụ cời của mẹ ? Bíc cuèi cïng lµ g×? - LËp dµn ý s¾p xÕp bè côc theo c¸c Giáo viên: để làm một bài văn biểu phần  dự kiến về độ dài, vốn từ ngữ c¶m cÇn ph¶i tiÕn hµnh theo mÊy bíc? - KiÓm tra l¹i v¨n b¶n: Học sinh dựa vào ghi nhớ để trả lời X©y dùng bè côc: Më bµi Giới thiệu đối tợng cần miªu t¶. Th©n bµi §Æc ®iÓm, phÈm chÊt của đối tợng đợc miêu tả. KÕt bµi Vai trò của đối tợng miªu t¶ trong viÖc h×nh thµnh c¶m xóc. Hoạt động 5: LuyÖn tËp Bµi 1: (Trang 87) hoa häc trß Häc sinh lµm viÖc theo nhãm: - Bµi v¨n thÓ hiÖn t×nh c¶m chia li, nçi nhí, nçi buån khi hÌ vÒ cña tuæi häc trß. Việc miêu tả hoa phợng đóng vai trò nh ngời bạn, nh nhân chứng thời gian của tuæi häc trß Gäi lµ hoa häc trß v× nã g¾n víi tuæi th¬, víi nhµ trêng. T×m m¹ch ý cña bµi v¨n Phîng në, hÌ s¾p vÒ, s¾p chia tay Phîng ë l¹i 1 m×nh, thøc lµm vui cho s©n trêng Phîng r¬i, phîng chê n¨m häc míi. Bài văn biểu cảm thờng đợc tổ chức theo mạch tình cảm, suy nghĩ. Bµi v¨n nµy biÓu c¶m trùc tiÕp Bµi tËp2: (Trang 89+90) Giáo viên cho học sinh đọc đoạn văn bản  học sinh làm việc theo nhóm C©u a: - Bài văn biểu đạt tình cảm tha thiết đối với quê hơng An Giang của tác giả. Có thể đặt tên cho bài văn là An Giang của tôi hay Tự hào An Giang.

(51) Ra đề văn: Tình yêu đối với An Giang của tôi C©u b: Dµn ý cña bµi v¨n Më bµi: Giíi thiÖu t×nh yªu quª h¬ng An Giang Th©n bµi: BiÓu hiÖn t×nh yªu mÕn quª h¬ng gåm: + T×nh yªu quan niÖm tõ tuæi Êu th¬ + Tình yêu quê hơng trong chiến đấu và những tấm gơng yêu nớc. KÕt bµi: T×nh yªu quª h¬ng cña ngêi tõng tr¶i, trëng thµnh C©u c: Ph¬ng thøc biÓu c¶m cña bµi v¨n: biÓu c¶m trùc tiÕp: Tuổi thơ tôi đã hằn sâu trong ký ức T«i da diÕt mong gÆp l¹i Tôi thèm đợc… T«i tha thiÕt muèn biÕt….. T«i tha thiÕt muèn t×m l¹i Ôi quê mẹ nơi nào cũng đẹp §iÖp khóc t«i yªu, t«i nhí. D. Híng dÉn häc ë nhµ Nắm đặc điểm của văn biểu cảm – Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về đêm trung thu Häc thuéc ghi nhí – ViÕt ®o¹n më bµi vÒ Nô cêi cña mÑ Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 25 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n 27 th¸ng 9 n¨m2012 B¸nh tr«i níc Hå Xu©n H¬ng. A.Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: Thấy đợc vẻ đẹp hình hài, bản lĩnh sắt son, thân phận chìm nổi của ngời phụ nữ trong bài thơ và thái độ vừa trân trọng vừa cảm thơng sâu sắc của tác giả đối với ngời phụ nữ trong xã hội cũ. Thấy đợc nét đặc sắc trong nghệ thuật sử dụng ngôn từ, giọng điệu hóm hỉnh mµ s©u s¾c thÊm thÝa cña n÷ sÜ Xu©n H¬ng B .chuÈn bÞ Gv :néi dung bµi gi¶ng Hs:phần đọc hiểu văn bản C .Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp – kiểm tra bài cũ Gọi 1 học sinh đọc thuộc lòng đoạn trích “Sau phút chia ly” và nêu nội dung ®o¹n trÝch II Híng dÉn häc sinh tù häc Hoạt động thầy và trò Hoạt động 1 ? §iÓm lu ý ë t¸c gi¶ lµ g×? ? Bài Bánh trôi nớc đợc làm theo thÓ th¬ g×?. Nội dung cần đạt I .T×m hiÓu chung 1 .T¸c gi¶ Hå Xu©n H¬ng lµ bµ chóa th¬ N«m T¸c phÈm: B¸nh tr«i níc.

(52) ? Trong v¨n b¶n nµy cã sù ®an xen ThÓ th¬: thÊt ng«n tø tuyÖt của nhiều phơng thức biểu đạt nh tự Bài thơ đợc làm theo phơng thức biểu sù, miªu t¶, biÓu c¶m. Theo em x¸c c¶m định vị trí nh thế nào là chính xác? Vì sao? Chủ đề: Hồ Xuân Hơng trân trọng vẻ ? Chủ đề của bài thơ là gì? đẹp, phẩm chất trong trắng của ngời phụ nữ đồng thời thông cảm sâu sắc cho thân Giáo viên đọc mẫu: Học sinh đọc phËn ch×m næi cña hä. 2 .§äc 3 .T×m hiÓu chó thÝch II Ph©n tÝch Hoạt động 2: 1 .ThÓ chÊt vµ th©n phËn ng êi phô ? Thể chất của bánh trôi nớc đợc n÷ qua h×nh ¶nh “B¸nh tr«i níc” miªu t¶ trong lêi th¬ nµo? Th©n em… trßn ? Tõ tr¾ng, trßn gîi tÝch chÊt nµo ë trong s¹ch, hoµn h¶o mét sù vËt ? Hình thể đó của bánh trôi nớc gợi vẻ đẹp nào của ngời phụ nữ trong lời ThÓ chÊt hoµn h¶o, kháe m¹nh th¬ nµy ? Với vẻ đẹp ấy, ngời phụ nữ có quyền đợc sống nh thế nào trong 1 xã Quyền đợc nâng niu, trân trọng, hởng héi c«ng b»ng ? Nhng trong xã hội cũ, thân phận hạnh phúc, làm đẹp cho đời ngêi phô n÷ kh¸c nµo th©n phËn cña b¸nh tr«i. Lêi th¬ nµo diÔn t¶ ®iÒu nµy ? T¸c gi¶ sö dông thµnh ng÷ cã t¸c Ba ch×m, b¶y næi  thµnh ng÷ dông g× ? Khi ví mình với bánh trôi nớc ngGợi liên tởng đến thân phận ngời phụ ời phụ nữ nhận thức đợc giá trị cùng nữ trôi nổi bấp bênh víi th©n phËn m×nh. Theo em trong đó có chứa những t×nh c¶m nµo sau ®©y: C¶m xóc tù hµo C¶m xóc th¬ng th©n Theo em có sự đồng điệu nào trong C¶m xóc o¸n ghÐt x· héi c¶m xóc cña t¸c gi¶ víi nh÷ng c©u h¸t than th©n trong ca dao §Òu lµ c¶m xóc bi th¬ng vÒ th©n phËn ? Hai c©u cuèi, h×nh ¶nh b¸nh tr«i hÈm hiu cña m×nh nớc đợc tiếp tục gợi tả bằng chi tiết Lßng tin vµo phÈm gi¸ trong s¹ch ng«n tõ nµo? R¾n n¸t…… tÊm lßng son ? Biện pháp nghệ thuật gì đợc sử dông ë ®©y. T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt Êy ¶nh Èn dô  tîng trng cho phÈm ? Nh÷ng ng«n tõ nµo béc lé t¸c gi¸H×nh cña ngêi phô n÷ dÉu bÞ vïi dËp nhng động tự tin đó của ngời phụ nữ. Em vẫn giữ đợc phẩm chÊt trong s¹ch h·y b×nh luËn ? V¨n b¶n B¸nh tr«i níc cã 2 néi dung: 2 .ý nghÜa bµi th¬ Miªu t¶ b¸nh tr«i níc Ph¶n ¸nh th©n phËn vµ phÈm chÊt cña ngêi phô n÷ trong x· héi cò Theo em nội dung nào quyết định - Ph¶n ¸nh th©n phËn vµ phÈm chÊt gi¸ trÞ bµi th¬? cña ngêi phô n÷. III. Tæng kÕt – luyÖn tËp Bà là ngời từng chịu nhiều cay đắng Hoạt động 3 Häc sinh tæng kÕt vÒ néi dung, trong x· héi phong kiÕn träng nam khinh n÷. nghÖ thuËt, gi¸ trÞ tõ bµi th¬.

(53) Qua bµi B¸nh tr«i níc gîi cho em Bµ kh«ng chØ lµ 1 th©n phËnch×m næi hiÓu g× vÒ nhµ th¬ Hå Xu©n H¬ng mµ cßn lµ 1 ngêi phô n÷ cøng cái, d¸m chÊp nhËn thua thiÖt nhng ®Çy lßng tin vµo phÈm gi¸ m×nh.. TiÕt 26: V¨n b¶n. Ngµy so¹n 05 th¸ng 10 n¨m2012 Sau phót chia ly (TrÝch Chinh phô ng©m khóc) Híng dÉn häc thªm. §Æng TrÇn C«n. A .Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: Cảm nhận đợc nỗi sầu chia ly, giá trị tố cáo chiến tranh phi nghĩa, niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi và giá trị nghệ thuật ngôn từ trong đoạn trÝch “Chinh phô ng©m khóc” Bíc ®Çu hiÓu thÓ th¬ song thÊt lôc b¸t Rèn cách đọc phù hợp với tâm trạng, diễn cảm sáng tạo. B. ChuÈn bÞ Gv: Néi dung bµi gi¶ng Hs: phần đọc hiểu văn bản C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp, kiểm tra bài cũ KiÓm tra bµi cò: Qua ®o¹n trÝch “C«n S¬n ca” em thÊy c¶nh trÝ C«n S¬n hiÖn lªn trong hån th¬ NguyÔn Tr·i nh thÕ nµo? II .Tổ chức đọc hiểu văn bản Giíi thiÖu tËp th¬ “Chinh phô ng©m” vµ cÊu t¹o niªm luËt cña thÓ song thÊt lôc b¸t Giíi thiÖu tËp “Chinh phô ng©m” Lµ khóc ng©m cña ngêi vî cã chång ®i chinh chiÕn ë n¬i xa. T¸c phÈm nguyªn v¨n ch÷ H¸n cña §Æng TrÇn C«n vµ dÞch gi¶ tµi hoa §oµn ThÞ §iÓm. C¶ 2 đều sống ở đầu thế kỷ 18 – Thời Lê, Mạt, chiến tranh Trịnh – Nguyễn và cuéc khëi nghÜa … lan réng. §Æng TrÇn C«n c¶m thêi thÕ mµ viÕt ra khóc ng©m bằng Hán văn. Đoàn Thị Điểm đồng cảm với nỗi cô đơn của ngời chinh phụ mà dÞch ra ch÷ N«m – TiÕng ViÖt. ThÓ th¬ song thÊt lôc b¸t + Ra đời ở nớc ta vào khoảng thế kỷ 16 – 17 – 18 Cø 4 c©u = 1 khæ, nh÷ng khæ kÐo dµi thµnh bµi, thµnh khóc, truyÖn  phï hîp víi khóc ng©m, truyÖn th¬, diÔn ca. + CÊu t¹o: C©u 1:7 tiÕng nhÞp 3/4 hoÆc 3/2/2 kh¸c thÊt ng«n §êng luËt (4/3 hoÆc 2/2/3). TiÕng 7 ph¶i lµ thanh tr¾c vÇn víi tiÕng 5 cña c©u 7 thø 2 C©u 2 (7 tiÕng) nhÞp 3/4 hoÆc 3/2/2. TiÕng 7 ph¶i lµ thanh b»ng vÇn víi tiÕng thø 6 cña c©u 6 thø 3. C©u 3 (6 tiÕng) nhÞp 2/2/2; 3/3; 2/4… tiÕng 6 vÇn víi tiÕng 6 c©u 8 thø 4 C©u 4 (8 tiÕng): 2/2/2/2; 4/4; 2/4/2… tiÕng 8 l¹i vÇn víi tiÕng 5 cña c©u 7 ®Çu tiªn cña khæ tiÕp theo. Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung Giíi thiÖu t¸c gi¶, dÞch gi¶ vµ thÓ lo¹i? 1 T¸c gi¶: §Æng TrÇn C«n – ngêi lµng Nh©n Môc (Thanh Xu©n – Hµ Néi), sèng vµo kho¶ng nöa ®Çu thÕ kû XVIII DÞch gi¶: §oµn ThÞ §iÓm (1705 – 1748) – mét phô n÷ cã tµi s¾c, ngêi lµng Giai Ph¹m – huyÖn V¨n Giang – tØnh H-.

(54) ng Yªn. ThÓ lo¹i: Ng©m khóc, song thÊt lôc b¸t  do ngêi ViÖt Nam s¸ng t¹o, nh»m diÔn t¶ t©m tr¹ng, nçi niÒm … s©u kÝn… Nguyªn v¨n b»ng ch÷ H¸n Gi¸o viªn cho häc sinh gi¶i thÝch c¸c DÞch ra b»ng ch÷ N«m tõ H¸n ViÖt 2 . §äc 3 T×m hiÓu chó thÝch Hoạt động 2 II. Ph©n tÝch ? Văn bản này viết về vấn đề gì? 1 .Bèn c©u ®Çu ViÕt vÒ t©m tr¹ng sÇu th¬ng, nhí nhung ? Nỗi sầu chia ly của ngời vợ đợc của ngời vợ có chồng ra trận diÔn t¶ qua chi tiÕt nµo? Chàng trai thì đi  phép đối Thực ? B»ng chi tiÕt nghÖ thuËt g×? T¸c ThiÕp th× vÒ dông cña líp nghÖ thuËt Êy? trạng chia ly đã diễn ra để chàng thì đi vµo xa x«i, vÊt v¶, thiÕp th× sÏ vÒ víi ? H×nh ¶nh “Tr«ng mµu m©y c¶nhc¶nh vß vâ cô đơn biÕc…. nói xanh” cã t¸c dông g×? Hình ảnh “Mây biếc… núi xanh” gợi độ mªnh m«ng c¸i tÇm vò trô cña nçi sÇu chia ? Nỗi sầu đó đợc gợi tả qua chi tiết ly. nµo? 2 Bèn c©u tiÕp: Chµng cßn ngo¶nh l¹i ThiÕp h·y trong sang ? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ở khæ 2? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ Phép đối chiếu thuËt Êy? - Phép điệp ngữ, đảo vị trí 2 địa danh Hµm D¬ng, Tiªu T¬ng  diÔn t¶ nçi sÇu chia ? ở khổ cuối nỗi sầu đó còn đợc ly theo độ tăng trởng. tiÕp tôc gîi t¶ vµ n©ng lªn nh thÕ nµo? ? Tác giả đã sử dụng biện pháp 3 .Bốn câu cuối nghÖ thuËt g×? T¸c dông cña viÖc sö Cïng, thÊy, ngµn d©u, xanh xanh, xanh dụng biện pháp nghệ thuật đó? ng¾t, cµng tr«ng…. ? Ch÷ “sÇu” ë c©u cuèi cã ý nghÜa g×?. Nghệ thuật  Phép đối điệp ngữ, điệp ý nh»m gîi t¶ nçi sÇu chia ly o¸i ¨m, xa c¸ch, kh«ng cã niÒm hy väng. - “Sầu”  đúc kết trở thành khối sầu của Em hãy phát biểu cảm xúc chủ đạo và đoạn thơ, sầu của ngời chinh phụ trong trạng thái cao độ. giäng ®iÖu cña ®o¹n th¬ ? Nçi sÇu nµy III .Tæng kÕt: cã ý nghÜa g×? NghÖ thuËt: ng«n tõ ®iªu luyÖn, dïng ®iÖp ng÷ tµi t×nh cho ta thÊy nçi sÇu chia ly cña ngêi chinh phô sau khi tiÔn chång ra trËn. Néi dung Hoạt động 4 Qua đó tố cáo chiến tranh phi nghĩa niềm Bµi 1: Gi¸o viªn chia nhãm: khao kh¸t hạnh phúc lứa đôi của ngời phụ M©y biÕc, nói xanh, xanh, xanh ng¾t n÷. xanh cña nói, cña m©y, cña ngµn d©u xanh nhµn nh¹t chung chung, xa xa III. LuyÖn tËp bao trïm cña c¶nh vËt..

(55) M©y biÕc: nói xanh: mµu xanh ë trªn cao, xa mờ chuyển động diễn tả nỗi sÇu còng ®ang d©ng lªn cao, híng vÒ xa – n¬i chµng ®ang d·i dÇu ma giã. Xanh xanh ngµn d©u, ngµn d©u xanh ng¾t. Mµu xanh tõ chung chung mê nh¹t, kh«ng râ, kh«ng ranh giíi nh muốn ôm trùm cả cảnh vật, trời đất bçng l¹i chuyÓn thµnh mµu xanh ng¾t, có phần gay gắt, cụ thể, có lẽ để tả t©m tr¹ng buån buån chît lóc l¹i nhãi lªn khi nh×n th¼ng vµo sù thËt phò phàng, để rồi chung đúc lại thành một khèi sÇu kh«ng tan. D. Híng dÉn häc ë nhµ Häc sinh lµm bµi tËp trong sgk §äc thuéc lßng bµi thê ChuÈn bÞ bµi: B¸nh tr«i níc Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 05 th¸ng 10 n¨m 2012 TiÕt 27 Quan hÖ tõ A Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm đợc thế nào là quan hệ từ ? Nâng cao kỹ năng sử dụng quan hệ từ khi đặt câu B .ChuÈn bÞ Gv :néi dung bµi gi¶ng Hs :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp – kiểm tra bài cũ KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ “B¸nh tr«i níc” cña Hå Xu©n H¬ng Tõ “võa” vµ tõ “víi” thuéc lo¹i tõ nµo? II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 Gi¸o viªn ®a c¸c vÝ dô lªn b¶ng. ? Hãy xác định quan hệ từ trong các vÝ dô trªn. ? C¸c quan hÖ tõ nãi trªn liªn kÕt nh÷ng tõ ng÷ hay nh÷ng c©u nµo víi nhau. Néi dung bµi häc I .ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ Cña  liªn kÕt tõ  quan hÖ së h÷u nh  liªn kÕt tõ  quan hÖ so s¸nh bëi nªn  liªn kÕt vÕ víi vÕ  quan hÖ.

(56) ? Nªu ý nghÜa cña mèi quan hÖ tõ? ? Qua ph©n tÝch vÝ dô em cho biÕt quan hệ từ dùng để làm gì? Hoạt động 2 VD sgk ? Trong trờng hợp trên đờng, trờng hîp nµo b¾t buéc ph¶i cã quan hÖ tõ, trêng hîp nµo b¾t buéc ph¶i cã?. nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶ Ghi nhí sgk (Học sinh đọc ghi nhớ và ghi vào vở) II .Sö dông quan hÖ tõ:. C©u a, c, e, i  kh«ng cÇn dïng quan ? Nh vËy cã nhÊt thiÕt khi nãi, viÕt hÖ tõ ph¶i dïng quan hÖ tõ kh«ng? C©u b, d, g, h cÇn dïng quan hÖ tõ. Gi¸o viªn treo b¶ng phô, cho häc sinh lªn b¶ng ®iÒn. Ghi nhí 2a SGK. (Học sinh đọc ghi nhớ. Ghi vào vở.) §Æt c©u hái cÆp quan hÖ tõ võa t×m đợc. NÕu … th× (häc sinh lµm viÖc theo nhãm) V× … nªn Tuy … nhng HÔ … th× Së dÜ … v× Ghi nhí 2b Hoạt động 3 III .LuyÖn tËp Bµi 1: Quan hÖ tõ: cña, víi, vµ, mµ, nhng, cña , nhng , nh Bµi 2: C©u 1: Víi C©u 2: Vµ C©u 4: víi C©u 7: Víi C©u 8: nÕu th× C©u 9: Vµ Bµi 3: Câu đúng: b, d, g, i, k, l C©u sai: a, c, e, h D. Híng dÉn häc ë nhµ. N¾m v÷ng kh¸i niÖm vµ viÖc sö dông quan hÖ tõ. ChuÈn bÞ bµi tiÕt sau: Lập dàn ý đề văn: loài cây em yêu cây tre. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(57) Ngµy so¹n 06 th¸ng 10 n¨m 2012. TiÕt 28. LuyÖn tËp c¸ch lµm v¨n b¶n biÓu c¶m A. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh : Luyện các thao tác làm văn biểu cảm : Tìm hiểu đề và tìm ý, lËp dµn ý, viÕt bµi. Có thói quen động não, tởng tợng, cảm xúc trớc một bài văn biểu cảm B .ChuÈn bÞ Gv :B¶ng phô Hs Làm trớc các đề C .Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ *KiÓm tra bµi cò Nªu c¸c bíc lµm mét bµi v¨n biÓu c¶m II .Tæ chøc luyÖn tËp Hoạt động của học sinh. Néi dung bµi häc. I .Tìm hiểu đề – tìm ý §Ò bµi : c¶m nghÜ vÒ loµi c©y em yªu. ? §Ò v¨n thuéc thÓ lo¹i g× ThÓ lo¹i : v¨n biÓu c¶m C¶m nghÜ cña em vÒ loµi c©y mµ em ? §Ò yªu cÇu viÕt vÒ ®iÒu g× ? yªu quÝ : c©y tre ? Em yªu c©y g× ? ? V× sao em yªu quÝ c©y tre h¬n Tre lµ ngêi b¹n th©n thiÕt gÇn gòi cña c©y kh¸c. nhân dân Việt Nam trong đời sống hàng Dựa vào các ý vừa tìm đợc hãy lập ngày và trong lao động chiến đấu. Tre mang vẻ đẹp bình dị và những phẩm chất dàn ý cho đề bài trên quí báu, nó trở thành biểu tợng cao đẹp của đất nớc, con ngời Việt Nam. II .LËp dµn ý Më bµi ? PhÇn më bµi cã nh÷ng ý g× Tre lµ ngêi b¹n th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam, b¹ th©n cña nh©n d©n ViÖt Nam Th©n bµi Tre có mặt khắc mọi nơi trên đất nớc ViÖt Nam vµ mang nh÷ng phÈm chÊt đáng quí Tre g¾n bã víi con ngêi trong cuéc sống hàng ngày và trong lao động Tre s¸t c¸nh víi con ngêi trong cuéc sống hàng ngày và trong cđ bảo vệ quê hơng đất nớc. Tre vẫn là ngời bạn đồng hành của dân téc ta trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. PhÇn kÕt bµi em sÏ viÕt g× ? KÕt bµi Yªu c©y tre, luü tre lµng quª, yªu d¸ng đứng bền vững hiên ngang của đất nớc, Gi¸o viªn cho häc sinh viÕt ®o¹n con ngêi ViÖt Nam. văn theo nhóm sau đó đại diện nhóm ? Theo em th©n bµi cã nh÷ng ý g×?.

(58) lªn tr×nh bµy, líp nhËn xÐt.. ViÕt bµi.. ? Theo em muèn lµm mét bµi v¨n b¶n biÓu c¶m ph¶i tu©n theo nh÷ng bíc nµo ?. C¸c bíc trong bµi v¨n biÓu c¶m Tìm hiểu đề, tìm ý LËp dµn ý ViÕt bµi KiÓm tra. .. C. Híng dÉn häc bµi ë nhµ -N¾m c¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m -TËp viÕt c¸c ®o¹n v¨n biÓu c¶m Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. ----------------------------------------. Ngµy so¹n 07 th¸ng 10 n¨m 2012 TiÕt 29 :. qua đèo ngang (Bµ HuyÖn Thanh Quan). A. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh : hình dung đợc và cảm nhận đợc bức tranh Đèo ngang và tâm trạng buồn, cô đơn của tác giả. Bớc đầu nắm đợc một số đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú đờng luật và kĩ n¨ng ph©n tÝch thÓ th¬ nµy. B. ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi gi¶ng HS :Ph©n chuÈn bÞ bµi ë nhµ C. Tổ chức các hoạt động dạy học : I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ ?KiÓm tra viÖc häc thuéc lßng bµi th¬ ‘B¸nh tr«i níc’.

(59) Nªu gi¸ trÞ thÈm mÜ cña bµi th¬ II. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1: ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶.. I T×m hiÓu chung 1 T¸cgi¶ Bµ Huyªn Thanh Quan quª ë Hµ Néi Lµ mét trong 3 nhµ th¬ n÷ næi tiÕng viÕt vÒ thiªn nhiªn. 2T¸c phÈm :. Quan sát chú thích để chỉ ra luật Tìm hiểu thể thơ thất ngôn bát cú Đờng luật cña thÓ th¬ TNBC. Mét bµi gåm cã 8 c©u mçi c©u 7 ch÷. Gi¸o viªn giíi thiÖu luËt TNBC. Phép đối ở câu 3, 4, 5, 6 + §Ò : c©u 1,2 + Thùc : c©u 3, 4 + LuËn : c©u 5,6 + KÕt : c©u 7,8 Tả cảnh để gửi gắm tình cản nhớ thơng da diÕt víi nh÷ng qu¸ khø vµng son mét ®i cha trë l¹i. 3 §äc Giáo viên hớng dẫn học sinh, đọc giäng chËm chËm, buån buån. Ngắt đúng nhịp GV đọc mẫu- học sinh đọc, nhận xÐt 4T×m hiÓu chó thÝch 5 Bè côc Căn cứ vào nội dung của bài em - Sáu câu đầu :Bớc tranh đèo ngang và nỗi nhí tiÕc lÆng lÏ cña t¸c gi¶ hãy xác định bố cục của VB - Hai c©u cuèi : t©m tr¹ng c« d¬n cña t¸c gi¶ Hoạt động 2 ?Cảnh đèo ngang đợc miêu tả vào thêi ®iÓm nµo trong ngµy ? ? Thời điểm đó gợi cảm xúc gì ? ? Cảnh Đèo Ngang đợc gợi tả qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? ? ý nghÜa cña tõ chen gîi t¶ mét c¶nh tîng thiªn nhiªn nh thÕ nµo ? -PhÇn thùc vÉn tiÕp tôc gîi t¶ c¶nh §Ìo Ngang. ThÓ hiÖn qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ý nghÜa c¸c tõ :mÊy, vµi, lom khom , l¸c đác, và mối liên hệ giữa chúng ? ? Hai c©u thùc cña bµi th¬ t¶ c¶nh nhng đã hé mở trạng thái tâm hồn. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1 : 2 câu đề Thời điểm : bóng xế tà  mặt trời đã lặn, ngµy s¾p tµn  gîi c¶m gi¸c buån th¬ng, mong đợc sum họp - Cỏ cây che đá lá chen hoa  trong bóng xế tµ c¶nh vËt nh bõng s¸ng lªn lÇn cuèi =>§éng tõ ‘chen’  um tïm hoang v¾ng  t«n thêm vẻ đẹp hoang dã của cảnh. 2 : 2 c©uthùc =>H×nh ¶nh : tiÒu vµi chó, chî mÊy nhµ  sù sèng Ýt ái, v¾ng vÎ, heo hót, tha thèt cña §Ìo Ngang. - Vµi, mÊy : sè Ýt - Lom khom  gîi t¶ h×nh d¸ng vÊt v¶ nhá nhoi cña ngêi tiÒu phu gi÷a nói rõng. - Lác đác : gợi sự ít ỏi th thớt của những.

(60) cña nhµ th¬ nh thÕ nµo ?. ?Hãy chỉ ra cách biểu hiện đối ý và đối thanh ? ?Nêu tác dụng của phép đối này. qu¸n kh¸c ë nh÷ng qu¸n trë nµo. => Nçi buån man m¸c cña lßng ngêi tríc c¶nh tîng hoang s¬, xa l¹.. 3 : 2 c©u luËn : Néi dung c¶m xóc c©u trªn vµcaua díi đối nhau : Nội dung cảm xúc trên và câu dới đối với nhau. Nhí níc : >< th¬ng nhµ(§èi ý) Con quèc ><c¸i gia gia(§èi thanh ®iÖu) Nhí níc vµ th¬ng nhµ, t¹o nh¹c ®iÖu ở đây còn xuất hiện cách diễn đạt cân đối cho lời thơ. Èn dô. H·y chØ ra vµ ph©n tÝch ý => ẩn dụ : Mợn tiếng chim để tỏ lòng ngời  nghÜa cña Èn dô Êy ? t¸c gi¶ mîn chuyÖn vua Thôc mÊt níc hãa chim cuèc kªu hoµi nhí níc vµ ©m thanh của chim đa đa để bộc lộ tâm trạng mình. §ã lµ nçi nhí níc th¬ng nhµ bån chån trong ? Qua ph©n tÝch 6 c©u th¬ ®Çu em cã d¹. nhËn xÐt g× vÒ bøc tranh §Ìo Ngang. =>Bức tranh Đèo ngang đẹp, hùng vĩ, nhng buồn, hoang vu. ẩn trong cảnh ấy là nỗi niÒm nhí th¬ng nuèi tiÕc lÆng lÏ cña t¸c gi¶ (đó là nỗi nhớ nhà, nhớ quê và nỗi nhớ khôn Gi¸o viªn chuyÓn ý 2 nguôn một triều đại đã qua) Học sinh đọc 2 câu cuối 4: 2 câu kết(Tâm trạng cô đơn của tác giả) ? Toµn c¶nh §Ìo Ngang hiÖn lªn nh thÕ nµo trong Ên tîng thÞ gi¸c cña =>Trời, non, nớc  vũ trụ bao la đối với tác t¸c gi¶. giả (một con ngời nhỏ nhoi, cô đơn. ? §ã lµ mét Ên tîng vÒ 1 kh«ng gian nh thÕ nµo  Mªnh mang, xa l¹, tÜnh v¾ng. Gi÷a kh«ng gian Êy, con ngêi lÆng lÏ một mình đối mặt với nỗi cô đơn nµy. Em hiÓu thÕ nµo lµ t×nh riªng ta => Mét m¶nh t×nh riªng ta víi ta->T©m víi ta ? sù s©u kÝn, mét m×nh m×nh biÕt, mét m×nh m×nh hay. ? T×nh riªng Êy lµ g×  T×nh th¬ng nhµ nçi nhí níc da diÕt, ©m thÇm lÆng lÏ. Hoạt động 3: III. Tæng kÕt ghi nhí. Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ néi dung Néi dung : vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? Cảnh tợng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hót, thÊp tho¸ng cã sù sèng con ngêi nhng cßn hoang s¬. Bộc lộ tâm trạng thầm lặng, cô đơn, nhớ níc, th¬ng nhµ cña t¸c gi¶. Nh÷ng nÐt næi bËt trong nghÖ thuËt thÓ hiÖn bµi th¬ lµ g× ? NghÖ thuËt KÕt hîp miªu t¶ víi biÓu c¶m Qua đó em hiểu gì về Bà Huyện Dùng từ gợi tả, gợi cảm, phép đối, ẩn dụ.. Thanh Quan ? =>Là ngời nặng lòng với gia đình và đất nớc, có tài làm thơ TNBC..

(61) C. Híng dÉn häc ë nhµ N¾m néi dung vµ nghÖ thuËt bµi th¬. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n miªu t¶ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ khi qua §Ìo Ngang. ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 12 th¸ng 10 n¨m 2012. TiÕt 30:. Bạn đến chơi nhà. <NguyÔn KhuyÕn> A Mục tiêu cần đạt. -Giúp học sinh cảm nhận đợc tình bạn chân thành, sâu sắc của Nguyễn Khuyết thông qua lối tiếp đón hóm hỉnh, độc đáo. Từ đó có ý thức hơn về mối quan hệ bạn bè trong sáng giúp nhau độc lập. Bớc đầu nắm đợc một số đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đờng luật và kĩ n¨ng ph©n tÝch thÓ th¬ nµy. B ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi gi¶ng HS Phần đọc hiểu văn bản C Tiến trình tổ chc các hoạt động dạy học I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. §äc thuéc lßng bµi ‘Qua §Ìo Ngang’. Ph©n tÝch 2 c©u cuèi bµi th¬. II Tổ chức đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò. Néi dung bµi häc. Giáo viên cho học sinh đọc chú I T×m hiÓu chung thÝch 1 T¸c gi¶ NguyÔn KhuyÕn (1835-1909) quª ë Hµ ? Giíi thiÖu vµi nÐt tiªu biÓu vÒ t¸c Nam gi¶ NguyÔn KhuyÕn? §ç cao, lµm quan, c¸o quan, ë Èn, sèng gÇn gòi víi d©n, víi b¹n bÌ. Làm thơ đả kích, châm biếm xã hội cũ và làm thơ để thể hiện tình cảm với dân Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc với nớc, với bạn bè. 2 §äc đúng nhịp. 3 T×m hiÓu chó thÝch Bµi th¬ lµ mét v¨n b¶n biÓu c¶m diÔn t¶ c¶m xóc cña t¸c gi¶ khi cã bạn đến thăm. Có thể hình dung diễn biến cảm xúc đó nh sau : Më ®Çu lµ c¶m xóc khi b¹n  ch¬i TiÕp theo : c¶m xóc vÒ gia c¶nh Cuèi cïng : c¶m xóc vÒ t×nh b¹n H·y s¾p xÕp lêi cña bµi th¬ theo l¹i nh không của các sản vật đợc kể và trong v¨n b¶n nµy. Hoạt động 2. 4 Bè côc C©u ®Çu 6 c©u tiÕp - C©u cuèi. II Ph©n tÝch v¨n b¶n.

(62) 1 NiÒm vui gÆp b¹n Lời chào đợc thể hiện ở câu nào? -> Thông báo bạn đến chơi nhà (C©u 1) ?Tác giả đã thông báo điều gì? ?Cã g× thó vÞ qua c¸ch nãi vµ c¸ch Đã bấy lâu nay  tỏ niềm chờ đợi bạn xng h«? đến chơi đã lâu. B¸c  th©n t×nh, gÇn gòi, t«n träng b¹n bÌ. T×nh c¶m b¹n bÌ bÒn chÆt, th©n thiÕt thuû chung 2 Hoàn cảnh tiếp đãi bạn Tác giả đã đứng trớc tình huống Mọi thứ sản vật của gia đình có đấy mà nh thÕ nµo? l¹i nh kh«ng cã c¸, cã gµ nhng v× ao s©u níc c¶, vên rộng, rào tha  không đánh bắt đợc Cã c¶i, cµ, bÇu, míp  rau qu¶ nhng cũng bằng không vì đều là những thứ cha thể thu hái đợc. ? Qua đó (hoản cảnh thật) em hiểu =>Chủ nhân là ngời thật thà, chất phác chñ nh©n lµ ngêi nh thÕ nµo ? ? NÕu lµ c¸ch nãi cho vui.. ta sÏ hiÓu thÕ nµo vÒ : Ho¶n c¶nh sèng cña chñ nh©. TÝnh c¸ch cña «ng T×nh c¶m cña «ng dµnh cho b¹n ->T×nh c¶m víi b¹n bÌ ch©n thùc, kh«ng kh¸ch s¸o. ? Nghi lÔ tiÕp kh¸ch tèi thiÓu còng không có. Điều đó chứng tỏ chủ nhân -> Hóm hỉnh, hài hớc, yêu đời. Yêu bạn ph¶i lµ ngêi nh thÕ nµo ? b»ng t×nh c¶m d©n d·, chÊt ph¸c. TrÇu kh«ng cã  ngêi träng t×nh nghÜa h¬n vËt chÊt, tin vµo sù cao c¶ cña t×nh b¹n ? T×nh b¹n cña hä ra sao ->Tình bạn sâu sắc, trong sáng vì nó đ? Em đọc đợc cảm xúc nào của chủ ợc xây dựng trên các nhu cầu khác. nhân tiếp bạn qua lời lẽ đó =>Vui vÎ, thanh th¶n. ? Trong c©u th¬ cuèi, chi tiÕt ng«n ngữ nào đáng chú ý. *Ta víi ta ? Quan hệ từ với đã liên kết 2 thành + Ta : chñ nh©n (t¸c gi¶) + Ta : kh¸ch (b¹n) phÇn ta. §ã lµ nh÷ng c¸i ‘ta’ nµo ? =>Quan hÖ g¾n bã hßa hîp, 2 mµ lµ 1 ? ‘Ta víi ta’ cã ý nghÜa g× ? so víi g¾n bã tri ©m, tri kØ. bài ‘Qua đèo ngang’ ? Qua đó em thẫy Nguyễn Khuyến có quan niÖm vÒ t×nh b¹n nh thÕ nµo ? => Quan niệm về tình bạn trong sáng đẹp đẽ, chân thành, sâu sắc phải vợt lên mọi lÔ nghi th«ng thêng lµ tri ©m, tri kØ cña 2 tâm hồn  quan niệm đúng vì tác giả tiếp b¹n b»ng c¶ tÊm ch©n t×nh cña m×nh, thanh cao, trong s¸ng, t«n träng, cëi më. Hoạt động 3 III Tæng kÕt ?Nªu néi dung cña bµi th¬ ? Néi dung ? Qua đó em hiểu gì về tác giả và NiÒm h©n hoan, t tëng tù tin phÊn t×nh b¹n cña «ng chÊn. §ã lµ c¶m xóc ch©n thµnh hån.

(63) nhiªn cña t×nh c¶m b¹n bÌ. T¸c gi¶ : lµ mét con ngêi hån nhiªn, d©n d·, trong s¸ng. T×nh b¹n cña «ng lµ 1 t×nh b¹n ch©n ? Bài thơ đã đợc viết bằng ngôn thành ấm áp, bền chặt, dựa trên giá trị tt. ng÷ nh thÕ nµo ? NghÖ thuËt Ng«n ng÷ thuÇn viÖt, b×nh dÞ, d©n d·. IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : Em có nhận xét gì về ngôn ngữ ở bài ‘Bạn đến chơi nhà’ và ‘Sau phút chia li’ Học sinh trao đổi theo nhóm Một bên là ngời bác học, 1 bên là ngôn ngữ đời thờng. Nhng cả hai đều đã đạt đến trình độ điêu luyện, kết tinh, hấp dẫn,. Cụm từ ‘ta với ta’ đã phân tích ở bài học. D. Híng dÉn häc ë nhµ. Hiểu nội dung và nghệ thuật và phong cách ngôn ngữ của bài thơ ‘bạn đến chơi nhµ’ ChuÈn bÞ bµi tiÕt sau. Ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ. Chuẩn bị ôn tập văn biểu cảm để làm bài viết số 2. Rót kinh nghiÖm giê häc -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 31 – 32 :. Ngµy so¹n 12 th¸ng 10 n¨m 2012 ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2. A Mục tiêu cần đạt : - Giúp học sinh vận dụng kiến thức về tạo lập văn bản, về văn biểu cảm để viết đợc bài văn biểu cảm về thiên nhiên (mùa xuân) qua đó thể hiện đợc tình cảm đối với thiên nhiên. -Biết vận dụng từ ngữ, cách diễn đạt đúng và hay để làm bài B ChuÈn bÞ GV :§Ò kiÓm tra HS : ôn tập để kiểm tra C TiÕn tr×nh tæ chøc giê kiÓm tra Ma trận đề Mức độ VËn dông NhËn biÕt Th«ng hiÓu Tæng ThÊp Cao TN TL TN TL TN TL TN TL néi dung.

(64) T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m. Sèc©u Sè®iÓm TØ lÖ %. §Æc ®iÓm v¨n biÓu c¶m vµ c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m Sèc©u Sè®iÓm TØ lÖ %. Nhận ra định nghÜa vÒ v¨n biÓu c¶m , c¸c thÓ lo¹i v¨n biÓu c¶m, t×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m 3 0,75 7,5%. Nhận ra đặc ®iÓm cña bµi v¨n biÓu c¶m , c¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m 2 0,5 5%. HiÓu c¸c c¸ch biÓu c¶m vµ ph¬ng tÞªn biÓu c¶m 1 0,5 5% HiÓu bè côc cña bµi v¨n biÓu c¶m. 1 0,5 5%. Tæng hîp (H×nh thøc tù luËn ) Tængc©u Tæng®iÓm TØ lÖ % Tængc©u Tæng®iÓm TØ lÖ %. 5 1,25 12,5%. 4 1,25 12,5%. 2 1 10%. X¸c định kiÓu v¨n b¶n. 2 0,75 7,5%. 5 1,75 17,5%. ViÕt bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt( mét loµi c©y) 1 7 70%. 1 7 70%. 3 7,75 77,5%. 10 10 100%. đề bài Trả lời câu hỏi 1 đếncâu hỏi 8 bằng cách khoanh tròn vào chữ cái đứng ®Çu c©u tr¶ lêi em chän C©u 1: V¨n biÓu c¶m lµ: A. Văn bản đợc viết ra nhằm xác lập cho ngời đọc,ngời nghe một t tởng, quan điểm nào đó . B. Văn bản đợc viết ra để cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất nguyên nhân cña hiÖn tîng, sù vËt. C.Văn bản đợc viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của ngời viết , khơi gợi sự đồng cảm của ngời đọc. C©u 2: V¨n b¶n biÓu c¶m gåm c¸c thÓ lo¹i: A. Th¬ tr÷ t×nh B. Ca dao tr÷ t×nh C.TruyÖn D. Tïy bót C©u 3: T×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m thêng lµ nh÷ng t×nh c¶m nh thÕ nµo ? A. Yêu Tổ quốc , yêu gia đình B.Yªu thiªn nhiªn C. Nh÷ng t×nh c¶m thÊm nhuÇn t tëng nh©n v¨n D. ghét thói tầm thờng độc ác Câu 4: Những ý kiến nào sau đây đúng ? A. V¨n biÓu c¶m lµ v¨n béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m cña con ngêi . Nã kh«ng chÊp nhËn kÓ sù viÖc vµ miªu t¶ chi tiÕt . B. V¨n biÓu c¶m thêng th«ng qua sù viÖc vµ chi tiÕt gîi c¶m xóc mµ béc lé c¶m xóc cña con ngêi ..

(65) C. V¨n biÓu c¶m chØ cÇn c¶m xóc, kh«ng cÇn lÝ lÏ, nghÞ luËn. D. V¨n biÓu c¶m mµ cã thªm suy nghÜ, nghÞ luËn thÝch hîp th× cµng s©u s¾c . C©u 5: V¨n biÓu c¶m thùc hiÖn nhiÖm vô nµo trong c¸c nhiÖm vô sau: A.Tập trung miêu tả một đặc điểm B. Tập trung bàn luận một vấn đề C, Tập trung biểu đạt một tình cảm chủ yếu D. Tập trung thuyết minh một vấn đề Câu 6: Dòng nào sau đây nêu đúng trình tự các bớc làm một bài văn biểu cảm : A. Tìm hiểu đề - tìm ý – viết thành bài văn- lập dàn ý B. Tìm hiểu đề - lập dàn ý - tìm ý - viết thành bài văn C. Tìm hiểu đề - tìm ý - lập dàn ý – viết thành bài văn A. Tìm hiểu đề – viết thành bài văn - tìm ý - lập dàn ý C©u 7: Bµi ca dao sau ®©y biÓu c¶m theo c¸ch nµo ? G¹ch ch©n díi nh÷ng tõ ngữ thể hiện cách biểu cảm đó . Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng, nhí cµ dÇm t¬ng. Nhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ng, Nhớ ai tát nớc bên đờng hôm nao. A. Trùc tiÕp B. Gi¸n tiÕp C. Võa trùc tiÕp võa gi¸n tiÕp C©u 8: Mét b¹n lËp dµn ý cho bµi Em yªu c©y cau nh sau I. Më bµi : A. Tríc s©n nhµ em cã mét hµng cau th¼ng t¾p . B. §ã lµ hµng cau do «ng em trång C. Mỗi lần đi học về, từ xa em đã nhìn thấy tàu lá cau đung đa vẫy chào thân mËt. II. Th©n bµi : A. Thân cau thẳng đứng, hồn nhiên đón nắng, đón gió. B. Hoa cau đẹp và thơm, đi đâu xa em cũng nhớ hơng cau nồng nàn, ngọt mát . C. Quả cau cần cho ngời ta làm đám cới , đám giỗ, bán lấy tiền, làm thuốc . D. Em thích nhất là vào vụ thu hoạch cau, bà em mời các bà trong xóm đến bổ cau. Kh«ng khÝ trong nh÷ng buæi tèi bæ cau ®Çm Êm, vui vÎ ®Ëm t×nh quª. III. KÕt bµi A. C©y cau cßn cho ta nhiÒu lîi Ých kinh tÕ kh¸c n÷a . V× vËy c©y cau rÊt cÇn cho con ngêi . B. Em yêu cây cau vì nó làm cho làng quê thêm đẹp. C. Em còn yêu, quý cây cau vì nó cho quả để bà em ăn trầu , mà em lại rất yêu bµ . Theo em, trong dµn ý trªn nh÷ng ý naß bè trÝ kh«ng phï hîp ? C©u 9: Nèi néi dung cét B phï hîp víi cét A A B C¸c v¨n b¶n 1. Cæng trêng më ra ( LÝ Lan) thuéc kiÓu 2.MÑ t«i (Ami xi) v¨n b¶n biÓu c¶m 3. S«ng nói níc Nam 4. Phß gÝa vÒ kinh ( TrÇn Quang Kh¶i) 6.S«ng níc Cµ Mau ( §oµn Giái) PhÇn II. Tù luËn (7 ®iÓm ). Loµi c©y em yªu. ( Không dùng đối tợng trong bài mẫu trong SGK Ngữ văn 7 – Tập 1) ---------------------------------------------------------------.

(66) §¸p ¸n , BiÓu ®iÓm I. Tr¾c nghiÖm C¸c c©u : 1,2,3,5,6,9 mçi c©u 0,25 ®iÓm = 1,5 ® C¸c c©u : 4,7,8 mçi c©u 0,5 ®iÓm = 1,5® C©u1: C C©u2: A,B,D C©u3: C C©u4: B,D C©u5: C C©u6: C C©u7: A ; tõ nhí C©u8: I. C; III. A. C©u9: nèi A víi : 2,3,4,5 II. Tù luËn Yªu cÇu: * KiÓu bµi : §óng kiÓu bµi v¨n biÓu c¶m , cã bè côc 3 phÇn hîp lÝ , m¹ch l¹c 1,0 ® * H×nh thøc : - Các lỗi ngữ pháp, dùng từ không đáng kể; chữ viết rõ ràng : 1.0đ * Néi dung ( 4,0 ®iÓm ) MB: Giới thiệu đợc loài cây em yêu và lí do em yêu loài cây đó .(0,5đ) TB: (3,0®) - Kể, tả các đặc điểm gợi cảm của cây - Loµi c©y ..... trong cuéc sèng cña con ngêi - Loµi c©y ..... trong cuéc sèng cña em KB: Tình cảm của em đối với loài cây đó (0,5 đ) * Hành văn trong sáng, mạch lạc , thấm nhuần tình cảm tốt đẹp ( 1,0 đ) Rót kinh ngiÖm sau giê d¹y -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(67) Ngµy 18 th¸ng 11 n¨m 2012 tiÕt 33 :. ch÷a lçI vÒ quan hÖ tõ. A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : Nắm đợc thế nào là quan hệ từ. Nắm đợc các lỗi về quan hệ từ thờng gặp, biết cách sửa, nâng cao kĩ năng sử dụng quan hệ từ khi đặt câu, giao tiếp và tạo lËp v¨n b¶n. B. ChuÈn bÞ : -Gi¸o viªn :b¶ng phô , -Häc sinh :phÇn c©u hái chuÈn bÞ C .Tổ chức các hoạt động dạy học : I ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. bµi cò ?Đọc thuộc lòng bài thơ ‘Bánh trôi nớc’ của Hồ Xuân Hơng’ Hãy xác định quan hÖ tõ trong bµi th¬. II Tæ chøc bµi d¹y Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1: +Hs đọc vd. - Hai câu em vừa đọc đã rõ nghĩa chưa? Vì sao? (chưa rõ nghĩa, vì thiếu quan hệ từ ) - Hai câu trên thiếu quan hệ từ ở chỗ nào? Hãy chữa lại cho đúng? +Hs đọc 2 câu vừa sửa. - So với 2 câu trước, em thấy 2 câu này như thế nào? Vì sao? (2 câu sau rõ nghĩa hơn, vì 2 câu này đã có thêm quan hệ từ ) +Gv: Trong trường hợp này, chúng ta phải dùng quan hệ từ, có như vâỵ thì câu văn mới rõ ràng, mạch lạc và dễ hiểu. ( Cho HS làm BT 1 trong SGK). I- Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: 1- Thiếu quan hệ từ: - Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác. -> Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kẻ khác.. +Hs đọc ví dụ. - Em hãy chỉ ra các quan hệ từ được dùng ở 2 câu này? - Các quan hệ từ và, để trong 2 VD trên có diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không? Vì sao? Nên thay từ và, để ở đây bằng quan hệ từ gì? + Quan hệ từ và: chỉ ý ngang bằng, tương đồng. Còn quan hệ giữa 2 vế câu ở đây lại là quan hệ tương phản cho nên dùng quan hệ từ và ở đây là không phù hợp. vì vậy ta phải thay quan hệ từ nhưng mới diễn đạt đúng ý nghĩa.. - Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng. -> Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa, còn với ngày nay thì không đúng. 2- Dùng quan hệ từ không thích hợp: - Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. -> Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. - Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng. -> Chim sâu rất có ích cho nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng..

(68) + Quan hệ từ để: có ý nghĩa chỉ mục đích của sự việc. Còn quan hệ giữa 2 vế câu ở đây lại là quan hệ nhân - quả. Cho nên dùng quan hệ từ để ở đây là không phù hợp. Trong trường hợp này ta phải thay bằng quan hệ từ vì, có như vậy thì mới diễn đạt được đúng ý nghĩa của câu. - Hs đọc ví dụ. - Em có nhận xét gì về cấu trúc ngữ pháp của 2 câu trên? Vì sao 2 câu trên thiếu CN? (2 câu trên thiếu CN vì các quan hệ từ qua, về đã biến CN thành TN) - Hãy chữa lại để cho câu văn được hoàn chỉnh?. +Hs đoc ví dụ. - Các câu in đậm trên sai ở đâu?Vì sao? - Sai ở chỗ: a- Dùng quan hệ từ không những ở vế thứ 2 không có tác dụng LK. Vì quan hệ từ không những ở vế thứ nhất phải đi kèm với mà còn ở vế thứ 2 để tạo thành cặp sóng đôi mới có tác dụng LK. b- Thiếu quan hệ từ nối 2 vế câu nên 2 vế câu chưa có sự LK. - Hãy chữa lại cho đúng ?. 3- Thừa quan hệ từ : - Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái. ->Thiếu CN->Bỏ quan hệ từ “Qua” - Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung. -> Thiếu CN-> Bỏ quan hệ từ “Về" 4- Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng LK: - Nam là học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn toán, không những giỏi về môn văn. Thầy giáo rất khen Nam…-> Không những... mà còn... - Nó thích tâm sự với mẹ, không thích tâm sự với chị.-> Nó thích... nhưng không.... Hoạt động : - Qua việc sửa lỗi về quan hệ từ, em thấy cần phải tránh những lỗi nào ?. * Ghi nhớ: sgk (107 ).. Hoạt động 2:. II- Luyện tập:. +Hs đọc 3 câu văn. Chú ý các quan hệ từ in đậm. - Em có nhận xét gì về việc dùng các quan hệ từ (in đậm) trong các câu văn trên? (dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa) - Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu trên bằng những quan hệ từ thích hợp?. - Bài 2 (107 ): - Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với (như) cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức... - Tuy (Dù) nước sơn có đẹp đến mấy mà chất... - Không nên chỉ đánh giá con người bằng (qua) hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người.

(69) +Hs đọc 3 câu văn. - Em có nhận xét gì về 3 câu văn trên? (dùng thừa quan hệ từ) - Chữa lại các câu văn sao cho hoàn chỉnh?. bằng (qua) những hành động, cử chỉ... - Bài 3 (108 ): - Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa. - Câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người... - Bài thơ này đã nói lên tình cảm của BH.... C. Híng dÉn häc ë nhµ -N¾m l¹i quan hÖ tõ vµ c¸ch dïng ChuÈn bÞ so¹n bµi : xa ng¾m th¸c nói L Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy 19 th¸ng 10 n¨m 2012. TiÕt 34 :. Xa ng¾m th¸c nói l. <Híng dÉn häc thªm>. <lÝ b¹ch>. A Mục tiêu cần đạt : - Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của thác nớc L Sơn và qua đó thấy đợc tâm hồn, tính cách của nhà thơ Lí Bạch Bớc đầu có ý thức và biết sử dụng phần định nghĩa để phát triển tác phẩm đồng thời có ý thức tích luỹ từ Hán Việt B ChuÈn bÞ GV :HÖ thèng c©u hái híng dÉn häc sinh tù häc HS :Các câu hỏi phần đọc hiểu B Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học.

(70) I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. Gi¸o viªn kiÓm tra vë so¹n bµi cña häc sinh Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Th¬ §êng lµ mét thµnh tùu huy hoµng cña th¬ cæ Trung Hoa. Xa ng¾m th¸c nói L là một trong những bài thơ nổi tiếng của Lí Bạch. Nhà thơ đờng nổi tiếng hàng ®Çu. II Tổ chức đọc hiểu văn bản Hoạt động của Thầy và trò. Hoạt động 1. Nội dung cần đạt. I T×m hiÓu chung 1 Giíi thiÖu vÒ th¬ §êng Học sinh đọc chú thích Th¬ TQ, th¬ §êng. Gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ th¬ §êng ThÓ lo¹i : tø tuyÖt, b¸t có, ngò ng«n Th¬ §êng ¶nh hëng tíi c¸c nhµ th¬ ViÖt Nam. ?Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ 2 T¸c gi¶ cña LÝ B¹ch. LÝ B¹ch thi tiªn lµ nhµ th¬ §êng n«i tiÕng nhÊt. «ng cã nhiÒu bµi th¬ hay vÒ thiªn nhiªn, t×nh yªu, t×nh b¹n, th¬, rîu Giáo viên đọc mẫu gọ 3 học sinh đọc. 3 Đọc văn bản ? Xác định thể thơ của bài ‘Xa ngắm 4Tìm hiểu chú thích ThÓ th¬ TNTT th¸c nói L’ Hoạt động 2 II Ph©n tÝch v¨n b¶n 1 C¶nh th¸c nói L ? Khung c¶nh lµm nÒn cho sù xuÊt hiện của thác núi L đợc mô tả trong C©u th¬ ®Çu lêi th¬ nµo. ? V× sao d©n gian gäi ngän nói cao NhËt chiÕu H¬ng L« sinh tö yªn cña d·y L S¬n lµ H¬ng L« ? H¬ng L« : Nói cao cã m©y mï che phñ tr«ng xa nh chiÕc lß h¬ng nªn gäi lµ H¬ng L« ? VÞ trÝ cña c©u th¬ ®Çu so víi c¶ bµi VÞ trÝ : T¶ c¸i nÒn chugn cña bøc tranh ? Chi tiết ngôn từ nào cần đợc khai toàn cảnh th¸c ë ®©y ? Các chi tiết đó gợi tả một cảnh tợng Động từ : Chiếu, sinh quan hÖ nguyªn nh©n, kÕt qu¶ nh thÕ nµo - Núi Hơng Lô đợc mặt trời chiếu sáng ? Qua đó em có nhận xét gì về cảnh t- làm nảy sinh màu khói tía  cảnh vật đang îng nµy. chuyển động, rất có hồn. => §ã lµ mét c¶nh tîng hïng vÜ, rùc rì, Gi¸o viªn : trªn nÒn c¶nh nói rùc rì léng lÉy, huyÒn ¶o nh thÇn tho¹i. hùng vĩ đó, một thác nớc hiện ra khác nµo mét dßng s«ng treo tríc mÆt. C©u th¬ thø 2 ? Lêi th¬ nµo t¹o h×nh ¶nh nµy. ? Dùa vµo tõ ‘qu¶i’ vµ tõ tiÒn xuyªn, đã đợc định nghĩa ở chú thích hãy xác Dao khan bộc bố quải tiền xuyên định nghĩa của câu thơ này. ? H·y nhËn xÐt c¸ch dÞch cña c¸c t¸c Qu¶i : treo gi¶ TiÒn xuyªn : dßng s«ng phÝa tríc. ? Chữ nào trong lời thơ đã chuyển hình ảnh dùng để so sánh với dòng thác cảnh của bức tranh từ tĩnh sang động ? nhìn từ xa. ? Tác dụng của chi tiết ngôn từ này là cảnh động  tĩnh  đỉnh núi khói tía mù g×? mÞt, ch©n nói dßng s«ng tu«n ch¶y, kho¶ng gi÷a lµ th¸c níc treo cao nh d¶i Lêi nµo trong bµi th¬ diÔn t¶ søc.

(71) m·nh liÖt cña th¸c nói L.. lôa  mét bøc tranh tr¸ng lÖ. C©u thø 3 ? ‘Níc bay th¼ng .. thíc’ lµ 1 c¶nh t- phi : bay  gîi t¶ søc sèng m·nh liÖt cña îng nh thÕ nµo ? Cảnh tợng đó đã kích thích nhà thơ thác nớc. viÕt tiÕp lêi th¬ hÕt søc Ên tîng - C¶nh tîng m·nh liÖt k× diÖu cña thiªn §ã lµ lêi th¬ nµo ? Lêi th¬ nµy gîi tiÕp 1 c¶nh tîng nh nhiªn. C©u cuèi thÕ nµo Nghi thÞ Ng©n Hµ l¹c cöu thiªn ? Chữ dùng táo bạo nhất trong lời thơ  Con thác treo đứng trớc mặt khác nào nh con s«ng Ng©n Hµ tõ trªn trêi r¬i nµy lµ ch÷ nµo ? T×m trong v¨n b¶n c¸c ng«n tõ chØ xuèng. §©y lµ mét c¶nh tîng m·nh liÖt, huyÒn ¶o, k× vÜ cña thiªn nhiªn. sù cã mÆt cña nhµ th¬ n¬i th¸c nói L ? Các hoạt động trên mang ý nghĩa Lạc : rơi xuống (nh×n, nghÜ, thÊy) th«ng thêng hay Nghi : ngì lµ mang ý nghĩa nào trớc vẻ đẹp của tự Hỉnh ảnh : Ngân hà nhiªn. ? Qua đó em thấy tình cảm yêu quí tự táo bạo, gợi cảm, gợi tình, cao mới mẻ tµi quan s¸t, trÝ tëng tîng m·nh liÖt. nhiªn cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo Väng : ng¾m 2 T×nh c¶m cña nhµ th¬ tríc Dao khan : xa nh×n, xa tr«ng th¸c nói L. Nghi (ngê, tëng) ý nghÜa thëng ngo¹i say mª kh¸m ph¸ ?Từ đó em hiểu gì về vẻ đẹp tâm hồn những vẻ đẹp tráng lệ của thiên nhiên  vµ tÝnh c¸ch nhµ th¬ LÝ B¹ch đắm say mãnh liệt. Th¸c nói L : cao réng, m·nh liÖt, hïng vÜ, phi thêng, tr¸ng lÖ, huyÒn ¶o => T©m hån nh¹y c¶m, thiÕt tha víi Hoạt động 3 những vẻ đẹp rực rỡ, tráng lệ, phi thờng ? Xác định nội dung nổi bật đợc phản của thiên nhiên  tính cách mãnh liệt, hào ¸nh trong v¨n b¶n phãng. ? C¸i c¸ch t¶ c¶nh, t¶ t×nh cña t¸c gi¶ III Tæng kÕt có gì đặc sắc để chúng ta học tập khi Nội dung lµm v¨n miªu t¶ vµ biÓu c¶m C¶nh tîng thiªn nhiªn tr¸ng lÖ, huyÒn ¶o. Tình ngời đắm say với thiên nhiên NghÖ thuËt T¶ c¶nh b»ng trÝ tëng tîng, m·nh liÖt, t¸o b¹o, t¹o ra c¸c h×nh ¶nh th¬ phi thêng Thông qua cảnh để tả tình - T×nh khi t¶ c¶nh lµ c¸i t×h d¾m say Hoạt động 4: V. Luyện tập Häc sinh tr¶ lêi c©u hái SGK Häc sinh cã thÓ tr¶ lêi b»ng 3 c¸ch ThÝch c¸ch hiÓu ë b¶n dÞch nghÜa ThÝch c¸ch hiÓu ë trong Chñ ch¬ng phèi hîp ë c¶ hai c¸ch hiÓu. chó thÝch Tõ v¨n b¶n nµy, em hiÓu g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¶nh vµ t×nh trong th¬ cæ T×nh g¾n bã víi c¶nh C. Híng dÉn häc ë nhµ. Häc thuéc lßng bµi th¬ Trong c¶nh cã t×nh, trong t×nh cã c¶nh So¹n bµi tiÕp theo. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y.

(72) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -----------------------------------------------------------TiÕt 35 :. Ngµy so¹n 21 th¸ng 10 n¨m 2012. Từ đồng nghĩa A. Mục tiêu cần đạt : - Giúp học sinh hiểu đợc thế nào là từ đồng nghĩa, nhận biết nhanh chóng từ đồng nghĩa. Hiểu và phân biệt từ đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa không hoµn toµn. -Rèn kĩ năng sử dụng từ đồng nghĩa B. ChuÈn bÞ GV :B¶ng phô ,né dung bµi d¹y HS :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. Gọi 1 học sinh đọc văn bản : Xa ngắm thác núi L’ và cho biết từ ‘trông’ trong bµi th¬ cã ý nghÜa g× ? Cïng víi ‘tr«ng’ cßn cã tõ nµo ? II. Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 Học sinh đọc mục I SGK, trả lời câu hái. Hãy tìm từ đồng nghĩa với từ ‘trông’ mµ em biÕt ?. Nội dung cần đạt. I Các từ đồng nghĩa *räi : chiÕu (soi, tØa..) VD : mÆt trêi räi ¸nh n¾ng xuèng.. Tr«ng : nh×n (ngã, dßm..) VD : nã tr«ng sang bê s«ng bªn kia. Các nhóm từ đồng nghĩa Tr«ng coi, coi sãc, ch¨m sãc. Gi¸o viªn : Nh vËy tõ ‘tr«ng’ cßn cã Tr«ng : nh×n, ngã, liÕc, dßm. nhiÒu nghÜa cho nªn cã thÓ tham gia Tr«ng : mong, hi väng. vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau. Vậy em hãy cho biết từ đồng nghĩa là g× ? Học sinh đọc ghi nhớ ở SGK ? Tìm những từ đồng nghĩa ở bài thơ ‘Xa ngắm thác núi L’ và đêm đỗ Vd Từ đồng nghĩa thuyÒn ë Phong KiÒu. Xuyªn : hµ, giang Häc sinh lµm bµi tËp 1 theo SGK theo 4 nhãm. Bài tập 1 : Tìm từ đồng nghĩa Gan d¹ - dòng c¶m Nhµ th¬ - thi sÜ Mæ xÎ – phÉu thuËt Cña c¶i – tµi s¶n §ßi hái – yªu cÇu N¨m häc – niªn khãa Loµi ngêi - nh©n lo¹i Thay mặt - đại diện Hoạt động 2 : II Phân loại từ đồng nghĩa Học sinh đọc mục II SGK và trả lời VD :SGK.

(73) c©u hái. + Tõ qu¶ vµ tr¸i cã thÓ thay thÕ cho -Tõ ‘qu¶’ vµ ‘tr¸i’ cã thÓ thay thÕ cho nhau. nhau đợc không ? ? Theo em tõ ‘tr¸i’ vµ ‘qu¶’ lµ nh÷ng -Từ ‘trái’, ‘quả’ đồng nghĩa hoàn toàn, là từ đồng nghĩa nh thế nào tõ kh«ng ph©n biÖt nhau vÒ s¾c th¸i nghÜa. * §ång nghÜa hoµn toµn : lµ nh÷ng tõ ? Thế nào là đồng nghĩa hoàn toàn đồng nghĩa không phân biệt nhau về sắc th¸i ý nghÜa. + Tõ ‘bá m¹ng’ vµ tõ ‘hi sinh’ gièng Hi sinh : chÕt v× nghÜa vô, v× lÝ tëng cao c¶, mang s¾c th¸i kÝnh träng t«n nghiªm. vµ kh¸c nhau ë chç nµo ? Giáo viên cho học sinh đặt câu với từ Bỏ mạng : chết vô ích mang sắc thái khinh bØ. ‘bá m¹ng’ vµ ‘hi sinh’ 2. §ång nghÜa kh«ng hoµn toµn. lµ Những từ định nghĩa có sắc thái ý những từ đồng nghĩa có sắc thái nghĩa nghĩa khác nhau  định nghĩa không khác nhau. hoµn toµn. ? Theo em từ đồng nghĩa có mấy loại ThÝch c¸ch hiÓu ë b¶n dÞch ngh Hoạt động 3. III. Sử dụng từ đồng nghĩa Học sinh đọc mục III. SGK và trả lời VD:SGK c©u hái. Qu¶ - tr¸i  cã thÓ thay thÕ cho nhau ®? C¸c tõ qu¶, tr¸i, bá m¹ng, hi sinh îc  s¾c th¸i ý nghÜa trung hßa. -Bá m¹ng – hi sinh : kh«ng thÓ thay có thể thay thế cho nhau đợc hay thÕ cho nhau v× s¾c th¸i ý nghÜa kh¸c kh«ng ? v× sao ? ? T¹i sao kh«ng thÓ thay ‘sau phót nhau. -chia li : chia tay l©u dµi, thËm trÝ lµ chia li’ b»ng ‘sau phót chia tay’ vÜnh biÖt v× kÎ ®i lµ ngêi ra trËn ; cßn chia tay  cã tÝnh chÊt th¹m thêi.. sÏ gÆp ? Theo em khi dùng từ đồng nghĩa lại trong 1 tơng lai gần. - Học sinh đọc ghi nhớ 3 ta cÇn chó ý ®iÒu g× Hoạt động 4: IV. LuyÖn tËp Bµi 3 : heo - lîn, kha- gµ, m× - s¾n, Bµi 2 đội – bát ; cơi – sân, đậu phộng – M¸y thu thanh – ra ®i « l¹c: Xe h¬i - « t« ®a = göi, trao Sinh tè – vi ta min ®a = tiÔn D¬ng cÇm – vi « l«ng nãi = ý kiÕn (gãp ý) ®i = tõ trÇn (chÕt) C. Híng dÉn häc ë nhµ. Häc sinh lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i Häc thuéc lÝ thuyÕt ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo Ngµy so¹n 21 th¸ng 10 n¨m 2012 TiÕt 36 : c¸ch lËp ý cña bµi v¨n biÓu c¶m A Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh tìm những cách lập ý đa dạng của bài văn biểu cảm để có thể më réng ph¹m vi kÜ n¨ng lµm v¨n biÓu c¶m LuyÖn nhËn biÕt c¸ch viÕt cña mçi ®o¹n v¨n. B .ChuÈn bÞ GV : Néi dung bµi gi¶ng HS : PhÇn c©u hái chuÈn bÞ.

(74) C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. ? Tìm các từ đồng nghĩa với từ ‘trông’ Gi¸o viªn nhËn xÐt  chuyÓn giíi thiÖu bµi míi. II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 Giáo viên cho học sinh đọc đoạn v¨n môc I SGK. Vµ tr¶ lêi c©u hái. ? Đoạn văn trình bày vấn đề gì. ? §Ó thÓ hiÖn sù g¾n bã cßn m·i của cây tre đoạn văn đã nhắc đến nh÷ng g× ë t¬ng lai ? Tác giả đã biểu cảm trực tiếp nh thế nµo ? ? Qua ®o¹n v¨n em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ ? ? Tác giả đã lập ý cho đoạn văn văn biÓu c¶m b»ng c¸ch nµo Häc sinh lµm viÖc theo nhãm,. Nội dung cần đạt. I. Nh÷ng lËp ý thêng gÆp cña bµi v¨n biÓu c¶m VD :SGK 1 Liªn hÖ hiÖn t¹i víi t¬ng lai + Sự gắn bó của cây tre đối với đời sống của ngời Việt đợc thể hiện qua các công dông cña tre. + C«ng dông : chia ngät, xÎ bïi, cïng h¹nh phóc, bãng m¸t, cæng chµo, tre lµ khóc nh¹c. T¬ng lai : cßn s¾t, thÐp, xi m¨ng nhng tre vÉn m·i cßn g¾n bã víi con ngêi trên mỗi bớc đờng đời. -> Gîi nh¾c quan hÖ gi÷a tre víi ngêi.. -Tre lµ tîng trng cho d©n téc VN -Tình cảm, cảm xúc của tác giả đối víi c©y tre. =>Liªn hÖ hiÖn t¹i víi t¬ng lai. 2 Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ hiÖn t¹i Giáo viên cho học sinh đọc đoạn VD :SGK v¨n => Håi tëng vÒ tuæi th¬, say mª víi con ? §o¹n v¨n tr×nh bµy nh÷ng g× ? Việc hồi tởng quá khứ gợi lên gà đất. -> Gîi sù suy nghÜ cña t¸c gi¶ vÒ qu¸ c¶m xóc g× cho t¸c gi¶. ? Qua phần văn bản trên tác giả đã tạo khứ và hiện tại => Håi tëng kØ niÖm qu¸ khø vµ suy ý b»ng c¸ch nµo. nghÜ vÒ hiÖn t¹i Th¶o luËn 2 nhãm. 3. Tëng tîng t×nh huèng, høa hÑn, mong íc. VD :SGK Học sinh đọc 2 đoạn văn SGK ? §o¹n 1 gîi nh÷ng kØ niÖm g× vÒ -> Sù quan t©m, lßng tèt, tÝnh dÞu hiÒn. c« gi¸o ? Ngoµi ra néi dung ®o¹n v¨n cßn => Gîi l¹i kØ niÖm, tëng tîng, t×nh thÓ hiÖn ®iÒu g× ? huống để bày tỏ tình cảm và đánh giá đối với cô giáo cũ. Giáo viên cho học sinh đọc đoạn v¨n ? Đoạn văn đã nhắc đến những hình ¶nh g× vÒ u t«i ? ? Hình bóng và nét mặt ‘u tôi’ đợc miªu t¶ nh thÕ nµo? ? NhËn xÐt c¸ch t¹o ý cña t¸c gi¶ ?. 4. Quan s¸t, suy ngÉm VD :SGK -> Khuôn mặt, đôi mắt, cuộc sống khổ cùc .. nô cêi, hµm r¨ng -> Chi tiÕt cô thÓ b»ng sù quan s¸t lÉn nh÷ng suy ngÉm -Kh¾c häa h×nh ¶nh ngêi mÑ, nªu nh÷ng nhËn xÐt tõ nh÷ng quan s¸t vÒ.

(75) ngêi mÑ vµ nh÷ng suy ngÉm vÒ mÑ. -Kh¾c häa h×nh ¶nh con ngêi nªu nhËn xÐt vµ suy ngÉm. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m = >T×nh c¶m ch©n thËt t¹o niÒm tin vµ cña ngêi viÕt qua ®o¹n v¨n sự đồng cảm cho ngời đọc. Học sinh đọc ghi nhớ SGK. ? Qua c¸c bµi tËp trªn em h·y rót ra kÕt luËn vµ c¸ch lËp ý trong bµi v¨n II. LuyÖn tËp biÓu c¶m. Yêu cầu : Mỗi đề bài cần đợc tiến Hoạt động 2 hµnh qua c¸c bíc Bµi tËp 1 : Gi¸o viªn chia líp Bớc 1 : tìm hiểu đề thµnh 4 nhãm mçi nhãm lËp ý cho 1 Bíc 2 : t×m ý cho bµi v¨n đề văn sau đó đại diện nhóm lên trình Bíc 3 : LËp dµn ý bµy. Gi¸o viªn chèt l¹i môc 1, 2, 3, 4. C. Híng dÉn häc ë nhµ ; Viết bài hoàn chỉnh một trong 4 đề trên So¹n bµi 10 Rót kinh nghiÖm giê d¹y. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 22 th¸ng 10 n¨m2012 TiÕt 37: cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (TÜnh d¹ tø) <LÝ B¹ch> A. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh Cảm nhận đợc tình cảm sâu nặng đối với quê hơng của Lí Bạch Thấy đợc 1 số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ, ngôn ngữ tự nhiên, bình dị, hình ảnh cụ thể, tình cảm giao hòa, th pháp đối. B. ChuÈn bÞ -GV Néi dung bµi gi¶ng _HS :Câu hỏi phần đọc hiểu văn bản C. Tổ chức các hoạt động dạy học : I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. KTBC : §äc thuéc lßng vµ nªu gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi Väng L S¬n béc bè. II Tổ chức đọc hiểu văn bản “Vọng nguyệt hoài hơng”- Trông trăng nhớ quê - Là 1 đề tài phổ biến trong thơ cổ TQ. Vầng trăng đã trở thành biểu tợng truyền thống quen thuộc. Xa quê tr¨ng cµng s¸ng, cµng trßn, cµng gîi nçi nhí quª. B¶n th©n h×nh ¶nh vÇng tr¨ng 1 mình trên bầu trời cao thăm thẳm trong đêm khuya thanh tĩnh đã đủ gợi lên nỗi sÇu xa xø. Tr¨ng mïa thu, l¹i cµng cã søc gîi nçi nhí nhµ, nhí quª. Bµi th¬ C¶m nghĩ trong đêm thanh tĩnh đã chọn đề tài ấy nhng vẫn mang lại cho ngời đọc cả ngh×n n¨m nay biÕt bao rung c¶m s©u xa. Hoạt động của thầy - trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động1: I- T×m hiÓu chung: - Chúng ta đã đợc làm quen với nhà thơ 1- Tác giả: Lí Bạch (sgk-111). LÝ B¹ch qua bµi th¬ Xa ng¾m th¸c nói L. VËy em h·y nh¾c l¹i 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ LÝ B¹ch?.

(76) - Vì sao Lí Bạch lại đợc mệnh danh là “Tiªn th¬” (Lµm th¬ rÊt nhanh vµ rÊt hay) Gv: Lí Bạch thờng viết về đề tài: - Bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh thuộc đề tài nào? - §Ò tµi: chiÕn tranh, thiªn nhiªn, t×nh - Gv: nªu xuÊt xø cña bµi th¬: yªu, t×nh b¹n. 2- T¸c phÈm: Bµi th¬ do T¬ng Nh dÞch, in trong th¬ §êng -TËp II - Hd đọc: Giọng chậm, buồn để thể hiện (1987). đợc tình cảm nhớ quê của tác giả, nhịp 3- Đọc - Hiểu văn bản: 2/3. - Gv: Gi¶i nghÜa yÕu tè HV (b¶ng phô). - Giải thích từ khó: Hs đọc chú thích. - Dùa vµo sè c©u, sè tiÕng trong b¶n phiªn ©m vµ b¶n dÞch th¬, em h·y cho biết bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? Bài - Thể thơ: ngũ ngôn tứ tuyệt cổ thể. th¬ cã vÇn kh«ng? VÇn ë ®©u? (c©u 2,4). B©y giê chóng ta ®i t×m hiÓu bµi th¬ theo bè côc 2/2. Hoạt động2: - Hs đọc 2 câu đầu ở bản phiên âm và II. Ph©n tÝch: b¶n dÞch th¬. 1- Hai c©u th¬ ®Çu: - Hai c©u ®Çu t¶ c¶nh g×, ë ®©u? (t¶ c¶nh - Sµng tiÒn minh nguyÖt quang, ¸nh tr¨ng, ë ®Çu giêng: sµng tiÒn , Nghi thị địa thợng sơng. nguyÖt) - Cảnh ánh trăng đợc miêu tả qua những - Đầu giờng ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sơng. tõ ng÷ nµo? (minh, quang, s¬ng) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶? - Những từ đó đã gợi tả ánh trăng nh thế nµo? - Gv: Ch÷ “sµng” cho thÊy tr¨ng s¸ng -> Sö dông 1 lo¹t c¸c tõ ng÷ gîi t¶ ®Çu giêng, nghÜa lµ nhµ th¬ ®ang n»m ¸nh tr¨ng rÊt s¸ng gièng nh s¬ng trªn trên giờng thao thức không ngủ đợc. mặt đất. Chữ “nghi”: ngỡ là, tởng là và chữ “sơng” đã xuất hiện 1 cách tự nhiên, hợp lÝ. V× tr¨ng qu¸ s¸ng trë thµnh mµu tr¾ng gièng nh s¬ng lµ ®iÒu cã thËt. Nãi về điều đó nhà thơ Tiêu Cơng đã viết: Dạ nguyệt tự thu sơng (trăng đêm giống nh sơng). ở Tiêu Cơng là so sánh, đối chiếu, còn với Lí Bạch thì đó lại là kho¶nh kh¾c suy nghÜ cña con ngêi. - Hai câu thơ đầu gợi cho ta thấy vẻ đẹp cña tr¨ng nh thÕ nµo? - Gv: §ªm cµng vÒ khuya cµng trë nªn yªn tÜnh, kh«ng gian bèn bÒ v¾ng lÆng, nhµ th¬ chît tØnh giÊc thÊy m×nh n»m dới ánh trăng. Hình nh trăng đã đánh => Gợi vẻ đẹp dịu êm, mơ màng, yên thức thi nhân dậy. Thật chủ động, trăng tĩnh. đến khơi gợi 1 nguồn thơ và trăng là chÊt liÖu t¹o nªn nguån th¬ dµo d¹t. - Hai c©u th¬ ®Çu chØ thuÇn tuý t¶ c¶nh hay võa t¶ c¶nh, võa t¶ t×nh? - Gv:Tõ “nghi” chØ tr¹ng th¸i cña nh©n vËt tr÷ t×nh, Èn chøa t×nh c¶m cña thi.

(77) nh©n, võa t¶ tr¹ng th¸i b©ng khu©ng, ngì ngµng, võa t¶ cö chØ cña ngêi ®ang n»m trên giờng “cúi đầu” xuống nhìn mặt đất, nhìn vào mông lung, nhớ đất, nhớ ngời. §ã chÝnh lµ t¶ t×nh. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ gi÷a b¶n dÞch th¬ vµ b¶n phiªn ©m (B¶n dịch thơ đã đa thêm 2 từ: rọi và phủ vào, làm cho ngời đọc có cảm giác 2 câu thơ chØ t¶ c¶nh vµ ý vÞ tr÷ t×nh cña chñ thÓ cã phÇn mê nh¹t ®i. - Gv: Hai c©u th¬ ®Çu võa t¶ c¶nh, võa t¶ t×nh, cßn 2 c©u cuèi th× sao? - Hs đọc 2 câu thơ cuối (Bản phiên âm và dÞch th¬). - Hai c©u cuèi t¶ c¶nh hay t¶ t×nh? - Cảnh và tình đợc tả thông qua những từ ng÷ nµo? (c¶nh: minh nguyÖt, t×nh: t cè h¬ng) - Cử đầu và đê đầu là chỉ hành động của ai? (chỉ hành động của nhân vật trữ tình) - Hai hành động này nh thế nào với nhau? (đối nhau) - §èi cã t¸c dông g×? (lµm cho c©u th¬ cân đối, nhịp nhàng) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sd tõ ng÷ cña t¸c gi¶? ViÖc sö dông 1 lo¹t §T nh vËy cã t¸c dông g×? - Gv: NÕu ë 2 c©u th¬ trªn, nhµ th¬ t¶ ngoại cảnh trớc, nội tâm sau, thì đến ®©y c¶nh vµ t×nh, cö chØ vµ t©m tr¹ng hµi hoµ ®an xen kh«ng thÓ t¸ch b¹ch. Hành động ngẩng đầu xuất hiện nh 1 động tác tất yếu để kiểm nghiệm sơng hay tr¨ng? ¸nh m¾t nhµ th¬ chuyÓn tõ trong ra ngoài, từ mặt đất lên bầu trời, từ chỗ chỉ thấy ánh trăng đến chỗ thấy đợc cả vầng trăng xa. Và khi thấy đợc vầng trăng cũng đơn côi lạnh lẽo nh m×nh, lËp tøc nhµ th¬ l¹i cói ®Çu, không phải để nhìn sơng. nhìn ánh trăng 1 lần nữa, mà để nhớ về quê hơng, nghĩ về quê xa. - V× sao t¸c gi¶ nh×n tr¨ng s¸ng l¹i gîi nçi nhí quª? (Dùa vµo chó thÝch - sgk124). - Nhan đề của bài thơ là Tĩnh dạ tứ (Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh), vậy cảm nghĩ mµ t¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn trong bµi th¬ lµ c¶m nghÜ g× ? - Gv: Trong cái đêm thanh tĩnh ấy, trăng rất sáng, rất đẹp nhng lòng ngời không thể vui với trăng đợc mà trái lại dù ngẩng đầu nhìn trăng, hay cúi đầu nhìn đất thì nçi nhí quª vÉn kh¾c kho¶i trong lßng.. 2- Hai c©u th¬ cuèi: - Cö ®Çu väng minh nguyÖt, §ª ®Çu t cè h¬ng. - NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng, Cói ®Çu nhí cè h¬ng.. -> Phép đối,. -> Sử dụng 1 loạt ĐT chỉ hoạt động, tr¹ng th¸i, tÝnh chÊt cña sù vËt - >Gîi t¶ t©m tr¹ng buån, nhí quª h¬ng.. => T×nh yªu vµ nçi nhí quª da diÕt..

(78) Đỗ Phủ đã từng viết: “Lé tßng kim d¹ b¹ch NguyÖt thÞ cè h¬ng minh” (Sơng từ đêm nay trắng xoá Tr¨ng lµ ¸nh s¸ng cña quª nhµ) - C¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ cã g× đáng chú ý? - Bài thơ đợc biểu đạt bằng phơng thức nµo? - Sự kết hợp này đợc thể hiện nh thế nào trong bµi th¬? - Qua 2 bµi th¬ xa ng¾m th¸c nói L vµ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh, em hiểu thªm g× vÒ t©m hån vµ tµi n¨ng cña LÝ B¹ch?. - Tõ ng÷ gi¶n dÞ, tinh luyÖn. - Miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m. - Cảnh trăng sáng trong đêm thanh tÜnh gîi t×nh yªu quª.. - LÝ B¹ch: + Yªu thiªn nhiªn, gÇn gòi víi thiªn nhiªn. - Em hãy chỉ ra các động từ có trong bài + Nặng tình với quê hơng và yêu quê th¬? Vµ chØ ra vai trß liªn kÕt ý th¬ cña h¬ng tha thiÕt. nã? + Cã tµi lµm th¬, th¬ hay, ng¾n gän, Tìm CN cho các ĐT ấy? Chúng bị lợc bỏ cô đúc, lời ít, ý nhiều. nhằm mục đích gì? * LuyÖn tËp: - Động từ: Nghi, cử, vọng, đê, t (ngỡ, ngÈng, nh×n, cói, nhí) - CN lµ nh©n vËt tr÷ t×nh (nhµ th¬) bÞ tØnh lîc. §ã lµ ®iÒu t¹o nªn sù thèng nhÊt, liÒn m¹ch cña c¸c c©u th¬, bµi th¬. D . Híng dÉn häc ë nhµ N¾m néi dung- nghÖ thuËt, häc thuéc lßng bµi th¬So¹n bµi : NgÉu Nhiªn ViÕt Nh©n buæi míi vÒ quª Rót kinh nghiÖm giê d¹y ---------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 24 th¸ng 10 n¨m 2012 TiÕt 38. NgÉu Nhiªn ViÕt Nh©n buæi míi vÒ quª (Håi h¬ng ngÉu th). <H¹ Tri Tr¬ng>. A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : -Thấy đợc tính độc đáo trong việc thể hiện tình cảm quê hơng sâu lặng của nhà thơ, hiểu đợc phép đối và tác dụng của nó. -Rèn luyện kỹ năng phân tích và cảm thụ thơ đờng luật, kỹ năng sử dụng phép đối trong khi viết văn -Båi dìng cho häc sinh t×nh c¶m, t×nh yªu víi quª h¬ng B .ChuÈn bÞ GVNéi dung phÇn bµi gi¶ng HS phần đọc hiểu văn bản C. Tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp- kiểm tra bài cũ -KTBC : ?Đọc thuộc bài thơ cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh.

(79) cách thể hiện tình cảm với quê hơng đất nớc của Lý Bạch II Tæ chøc t×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: - Dùa vµo phÇn chó thÝch, em h·y nªu 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ H¹ Tri Ch¬ng?. - Dùa vµo sè c©u, sè tiÕng trong bµi thơ, em hãy cho biết bài thơ đợc sáng t¸c theo thÓ th¬ nµo ? - Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? - Gv: Hạ Tri Trơng đỗ tiến sĩ năm 36 tuæi vµ lµm quan 50 n¨m díi triÒu vua §êng HuyÒn T«ng. §Õn n¨m 86 tuæi míi c¸o quan nghØ hu, trë vÒ quª hơng. Vừa đặt chân tới làng thì gặp 1 sự việc bất ngờ khiến ông xúc động. - Hd đọc: giọng chậm, buồn, câu 3 đọc giäng h¬i ng¹c nhiªn, c©u 4 giäng hái, cao h¬n vµ h¬i nhÊn m¹nh thªm 1 chót ë c¸c tiÕng: nµo, ch¬i.. Nội dung cần đạt. I- T×m hiÓu chung: 1- T¸c gi¶: H¹ Tri Ch¬ng (659-744). - Lµ 1 trong nh÷ng thi sÜ lín cña thêi §êng. - 965 ông đỗ tiến sĩ và là đại quan của triÒu §êng. - Thơ của ông thanh đạm, nhẹ nhàng, gîi c¶m. biÓu lé 1 tr¸i tim nh©n hËu đáng yêu. 2- T¸c phÈm: - ThÓ th¬: ThÊt ng«n tø tuyÖt. - Bài thơ đợc viết khi ông cáo quan về quª nghØ hu.. 3- §äc v¨n b¶n:. Hoạt động2: - Gv: Ph©n tÝch bµi th¬ theo bè côc 2/2. II. Ph©n tÝch: - Hs đọc 2 câu đầu. - Hai c©u th¬ ®Çu lµ t¶ hay kÓ? KÓ vµ t¶ về ai, về những vấn đề gì? (Kể và tả về b¶n th©n) - Em hiÓu thÕ nµo lµ giäng quª? (lµ chÊt quª, hån quª biÓu hiÖn trong giäng nãi cña con ngêi) - Giọng quê không đổi điều đó có ý nghĩa gì ? (vẫn giữ đợc bản sắc quê hơng, không thay đổi) - Biện pháp nghệ thuật nào đợc sử dông ë ®©y? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghệ thuật đó? (Đối giữa các vế trong câu gọi là tiểu đối - Vừa làm cho câu văn cân đối, nhịp nhàng, vừa khái quát đợc quãng đời xa quê và làm nổi bật sự thay đổi về vóc dáng và tuổi tác, đồng thời bớc đầu hé lộ tình cảm quª h¬ng cña nhµ th¬) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c h×nh ¶nh, chi tiết đợc kể và tả ở đây? Tác dụng cña nã? - Xa quª l©u, ë con ngêi nhµ th¬, c¸i g× thay đổi theo thời gian, cái gì không. 1- Hai c©u th¬ ®Çu (Khai-Thõa): - Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi, H¬ng ©m v« c¶i, mÊn mao tåi. - Khi ®i trÎ, lóc vÒ giµ, Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.. ->Sử dụng từ trái nghĩa và hình ảnh đối Tiểu đối : Thiếu tiểu/li gia>< lão đại/hồi H¬ng ©m/v« c¶i>< mÊn mao/ tåi ->§èi chØnh c¶ ý vµ lêi b»ng tõ tr¸i nghÜa. -> Sö dông h×nh ¶nh chi tiÕt võa ch©n thùc, võa tîng trng -> Lµm næi bËt t×nh.

(80) đổi? (Mái tóc đã thay đổi theo thời c¶m g¾n bã víi quª h¬ng. gian, cßn giäng quª th× kh«ng thay đổi) - Sự đổi và không đổi đó có ý nghĩa gì? - Gv: Câu 1 là tự sự để biểu cảm, còn => Khẳng định sự bền bỉ của tình cảm câu 2 là miêu tả để biểu cảm. Đây là con ngời đối với quê hơng. ph¬ng thøc béc lé t×nh c¶m 1 c¸ch gi¸n tiÕp. Ng«n tõ vµ h×nh ¶nh cø nhÑ nhµng cÊt lªn 1 c¸ch thÊm thÝa biết bao cảm xúc, nghe nh đằng sau cã tiÕng thë dµi. Nhµ th¬ nh×n thÊy quª h¬ng, cÊt tiÕng nãi theo giäng cña quª h¬ng, råi tù ng¾m m×nh, thÊy mình thay đổi nhiều quá trớc quê hơng, làng xóm. - Hs đọc 2 câu cuối.. 2- Hai c©u cuèi (ChuyÓn - Hîp): - Nhi đồng tơng kiến, bất tơng thức, TiÕu vÊn: Kh¸ch tßng hµ xø lai? - TrÎ con nh×n l¹ kh«ng chµo - Hai c©u nµy lµ kÓ hay t¶? KÓ viÖc g×? Hái r»ng: Kh¸ch ë chèn nµo l¹i ch¬i? - Khi vừa về đến làng hình ảnh đầu tiên -> Kể chuyện khi về tới làng quê. mµ t¸c gi¶ gÆp lµ ai? V× sao t¸c gi¶ l¹i kÓ vÒ bän trÎ con? (Bän trÎ lµ ngêi lµng, lµ sù sèng cña lµng, lµ h×nh ¶nh t¬ng lai cña lµng, chóng ch©n thËt, hån nhiªn) - Víi t¸c gi¶, Ên tîng râ nhÊt cña bän trÎ lµ g×? (thÊy l¹ kh«ng chµo mµ l¹i hái) - Tại sao với tác giả đó là ấn tợng rõ nhÊt? -> H×nh ¶nh bän trÎ gîi nhí thêi niªn thiếu và gợi bản sắc tốt đẹp của quê h- Tác giả kể chuyện khi mới về làng để ơng. -> Gợi nỗi buồn vì xa quê quá lâu, nhằm mục đích gì? thµnh ra xa l¹ víi quª. - Tiếng lòng của tác giả đợc thể hiện ở => Biểu hiện tình cảm quê hơng thắm ®©y lµ g× ? thiÕt, bÒn bØ. -> giäng ®iÖu bi hµi thÊp tho¸ng Èn hiÖn sau nh÷ng lêi têng thuËt kh¸ch quan, hãm hØnh. Hoạt động3: - Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND III. Tổng kết: vµ NT cña bµi th¬? 1 Néi dung - Hs đọc ghi nhớ. Vẻ đẹp tâm hồn thuỷ chung với quê - §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ hơng đợc biểu hiện chân thực, sâu sắc, hãm hØnh. 2. Nghệ thuật : sử dụng phép đối linh ho¹t, tõ ng÷ ®iªu luyÖn. D Híng dÉn häc bµi ë nhµ -N¾m néi dung bµi häc -ChuÈn bÞ bµi Tõ tr¸i nghÜa Rót kinh nghiÖm giê d¹y :.

(81) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 39. Ngµy so¹n 24 th¸ng10 n¨m 2012. Tõ tr¸i nghÜa A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : -Cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc vÒ tõ tr¸i nghÜa -Thấy đợc tác dụng của việc sử dụng các cặp từ trái nghĩa B ChuÈn bÞ GV : B¶ng phô ,néi dung bµi gi¶ng HS :PhÇn c©u hái t×m hiÓu bµi C Tổ chức các hoạt động dạy học : I ổnđịnh lớp- Kiểm tra bài cũ KTBC :Thế nào là từ đồng nghĩa ?Cho ví dụ ? II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 GV ghi vd vµo b¶ng phô ‘NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª, vµ nªu c©u hái ? Em h·y t×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong 2 bµi th¬ ? h·y t×m c¬ së chung cña c¸c cÆp tõ tr¸i nghĩa vừa tìm đợc. ? H·y t×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c ? Tõ nh÷ng vÝ dô trªn em hiÓu tõ tr¸i nghÜa lµ g× ? GV. Nãi nh vËy cã nghÜa lµ c¸c tõ trái nghĩa biểu thị những hành động, tÝnh chÊt, sù viÖc tr¸i ngîc nhau, sù tr¸i ngîc vÒ nghÜa lµ dùa trªn mét c¬ së chung, một tiêu chí nhất định, trên cơ sở tiêu chí đó tứ trái nghĩa nằm ở 2 cực đối lập nhau. ? T×m c¸c tõ tr¸i nghÜa víi nh÷ng tõ in ®Ëm trong c¸c côm tõ sau. Nội dung cần đạt. I. ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa 1 vÝ dô * C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa ngÈng- cói TrÎ- giµ §i- trë l¹i - C¬ së chung -§éng t¸c tr¸i ngîc nhau -Tuæi t¸c tr¸i ngîc nhau -Híng di chuyÓn ngîc nhau 2Bµi häc : a.Tõ tr¸i nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ngîc nhau, xÐt trªn mét cơ sở chung nào đó. *Bµi tËp 2 : ->Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm C¸ ¬n, hoa hÐo -¡nkhoÎ, häc lùc giái -Chữ đẹp, đất tốt Rau non, cau non. Qua viÖc gi¶i bµi tËp 2 em h·y cho biÕt : - Muèn t×m tõ tr¸i nghÜa ta ph¶i lu ý ®iÒu -> Dùa vµo c¬ së chung cña c¸c cÆp g× ?.

(82) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nÐt nghÜa cña c¸c tõ : giµ, t¬i, yÕu, xÊu ? ?Qua đó em thấy giữa từ nhiều nghĩa vµ tõ tr¸i nghÜa cã quan hÖ ntn ?. tõ tr¸i nghÜa - C¸c tõ t¬i, yÕu, xÊu, giµ, lµ nh÷ng tõ nhiÒu nghÜa b. Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau.. ?Theo em muốn hiểu đúng về tứ trái nghÜa ta ph¶i lµm thÕ nµo ? Muèn hiÓu đúng về từ trái nghĩa ta phải đặt từ trái nghĩa đó trong một văn cảnh cụ thể Hoạt động 2 II Sö dông tõ tr¸i nghÜa *GV : cho häc sinh quan s¸t 2vb mµ *Bµi tËp : học sinh đã xác định từ trái nghĩa và hỏi. - ở văn bản 1 : Ngẩng –cúi => đã gîi ra râ nÐt h×nh tîng nh©n vËt tr÷ ?ViÖc sö dông tõ tr¸i nghÜa trong 2 bµi t×nh ,2 t thÕ tr¸i ngîc nhau mµ chøa th¬ trªn cã t¸c dông g× ? bao nçi niÒm ,t©m tr¹ng . (Häc sinh lµm viÖc theo nhãm ) -ë v¨n b¶n 2 :CÆp tõ tr¸i GV tæng hîp ,kÕt luËn : nghÜa :trÎ-giµ, lín- bÐ, ®i-trë l¹i => tạo ra cặp tiểu đối, tạo hình tợng tở 2 văn bản thơ trên việc việc dùng ¬ng ph¶n cã ý nghÜa kh¸i qu¸t, kÓ các cặp từ trái nghĩa đã tạo hình tợng tlại cả 1 cuộc đời xa quê của tác giả . ¬ng ph¶n, g©y Ên tîng m¹nh cho ngêi đọc khi cảm nhận sự biến đổi khác nhau cña t©m t t¸c gi¶ . *Bµi tËp 1 : Học sinh đọc BT1 C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa : ? T×m tõ tr¸i nghÜa ? -Bồi –lở ; trong - đục -ChÝn –xanh ;giµu –nghÌo -Ng¾n –dµi ;lµnh r¸ch -§ªm –ngµy ; s¸ng – tèi *NhËn xÐt : Qua viÖc gi¶i bµi tËp em thÊy tõ tr¸i nghĩa thờng đợc sử dụng trong những tr- - Sử dụng trong văn chơng. êng hîp nµo ? ?Td của việc sử dụng từ trái nghĩa -> tạo ra thể đối, tạo ra hình tơng trong v¨n ch¬ng. ph¶n, g©y Ên tîng m¹nh, lµm cho lêi nói sinh động, tăng hiệu quả biểu *Ngoài ra ta còn hay gặp việc sử dụng đạt. tõ tr¸i nghÜa ë c¸c thµnh ng÷ .VËy b©y giê c¸c nhãm h·y thi nhau t×m c¸c thµnh ng÷ cã sö dông cÆp tõ tr¸i nghÜa . ? Em h·y nªu t¸c dông cña viÖc dïng c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa Êy trong thµnh ng÷ . - Dïng tõ tr¸i nghÜa trong thµnh ng÷ để tạo sự hài hoà, cân đối, tăng s hiệu quả diễn đạt . * GV kÕt luËn : ?Nh vậy ngời ta còn dùng từ trái nghĩa - Dùng từ trái nghĩa để giải nghĩa từ để làm gì ? VD : -tù do: lµ kh«ng bÞ rµng buéc . §éc lËp : lµ kh«ng lÖ thuéc vµo HS lµm BT3 bÊt cø ai. - §iÒn tõ tr¸i nghÜa thÝch hîp vµo c¸c Bµi 3 (129 ): thµnh ng÷ sau? - Chân cứng đá mềm. - Cã ®i cã l¹i. - C¸c tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u thµnh - GÇn nhµ xa ngâ. ngữ trên đợc dùng để làm gì? Nó có tác - Mắt nhắm mắt mở. dụng nh thế nào? (Đợc dùng để tạo - Ch¹y sÊp ch¹y ngöa. phÐp t¬ng ph¶n, g©y Ên tîng m¹nh, - V« thëng v« ph¹t. làm cho lời nói thêm sinh động) - Bªn träng bªn khinh..

(83) ? VËy qua ph©n tÝch vÝ dô vµ gi¶i bµi tËp * Ghi nhí SGK em rút ra những nhận xét gì trong việc sử Từ trái nghĩa đợc sử dụng trong thể đối, tạo các hình tợng tơng dông tõ tr¸i nghÜa ? ph¶n, g©y Ên tîng m¹nh, lµm cho lời nói thêm sinh động. *§Ó hiÓu râ h¬n sang bµi ‘ch¬i ch÷ ‘ta sÏ t×m hiÓu kü h¬n -MÆt kh¸c ngêi ta cßn dïng tõ tr¸i nghÜa lµ mét trong nh÷ng ph¬ng thøc cÊu t¹o tõ ghÐp tiÕng viÖt. VD : - Nổi – chìm : Nổi chìm kiếp sống lênh đênh Tè Nh ¬i lÖ ch¶y quanh th©n KiÒu (Tè H÷u) R¾n – n¸t : R¾n n¸t mÆc dÇu tay kÎ nÆn Mµ em vÉn gi÷ tÇm lßng son. C Híng dÉn häc ë nhµ Häc vµ n¾m v÷ng kh¸i niÖm, c¸ch sö dông vµ t¸c dông cña tõ tr¸i nghÜa ChuÈn bÞ bµi tiÕt sau : Rót kinh nghiÖm giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 26 th¸ng 10 n¨m 2012 TiÕt 40 : LuyÖn nãi :V¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt , con ngêi A Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - Rèn luyện kỹ năng nói theo chủ đề biểu cảm . - RÌn luyÖn kü n¨ng lËp dµn bµi cïng víi luyÖn nãi tõng ý , tõng ®o¹n . B ChuÈn bÞ Gv N«i dung bµi gi¶ng HS : PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I.ổn định lớp –kiểm tra bài cũ KTBC C¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m II. Tæ chøc luyÖn tËp Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 H/S đọc "Quà bánh tuổi thơ" ?Ba× v¨n kÓ vÒ kû niÖm g× ? ? Từ những kỉ niệm đó t/g đã nêu lên c¶m nghÜ g× ? T/c Êy cã ch©n thËt kh«ng ? ? T/g’ đã dùng phơng thức diễn đạt g× ? ? Qua đó hãy cho biết bài làm văn. Nội dung cần đạt. 1Tìm hiểu đề *Kû niÖm : ¨n quµ thuë nhá : Khoai, kÑo võng, kÑo bét… Thái độ : yêu mến trân trọng, nâng niu Êp ñ nh÷ng kØ niÖm. Ph¬ng thøc : So s¸nh, liªn tëng, håi øc, tëng tîng, liÖt kª….

(84) biÓu c¶m cÇn chó ý ®iÒu g× ?. Chó ý : Sù vËt, con ngêi. T/c, c¶m xóc, suy nghÜ cña ngêi viÕt ph¶i ch©n thùc, -> dïng ph¬ng thức so sánh, liên tởng để diễn đạt LuyÖn nãi tríc líp :. Hoạt động2 II LËp dµn ý Giáo viên chia nhóm và giao đề thi cho từng nhóm trao đổi §Ò 1 : Híng dÉn h/s lËp dµn ý ? Đối tợng cần đề cập trong đề thứ Đối tợng : thầy cô - ngời dạy dỗ đem đến cho tôi những hiểu biết, vốn văn nhÊt lµ g× ho¸ øng sö trong cuéc sèng. ThÇy c« lµ nh÷ng ngêi cha , mÑ mÉu mực, nh ngời đa đò vô danh. Phơng thức diễn đạt là gì? - Phơng thức diễn đạt : sử dụng, hồi øc, kØ niÖm, liªn tëng … ?Nội dung cần trình bày trong đề thứ 2 là §Ò 2 : g×? - T×nh b¹n lµ thø t×nh c¶m cao quý thiªng liªng n¬i neo ®Ëu t©m hån mçi ngêi. Håi øc l¹i kØ niÖm vÒ t×nh b¹n ?Phơng thức cần diễn đạt là gì? thña nhá, liªn hÖ hiÖn t¹i. - Phơng thức diễn đạt : liên tởng, … Khi nói đề thứ 3 ta cần chú ý điều gì? thÓ hiÖn sù tha thiÕt chan thµnh . §Ò 3 – S¸ch vë lµ n¬i cung cÊp tri thøc đem đến cho ngời đọc sự hiểu biết ?Ph¶i thÓ hiÖn t×nh c¶m ra sao? lòng say mê yêu đời . - T×nh c¶m : Yªu quý, tr©n träng s¸ch ?Xác định phơng thức dùng để diễn đạt vë. - Phơng thức diễn đạt : Nhân hoá, ẩn ?Đề 4 cần xác định đối tợng là gì? dô. ?T×nh c¶m cÇn thÓ hiÖn lµ g×? Hoạt động 3 GV gäi lÇn lît häc sinh tr×nh bµy tríc líp. Hoạt động 4. §Ò 4 : - Món qùa thời thơ ấu : đồ chơi sách vë … - T×nh c¶m : Yªu mÕn , tr©n träng những tg vật … xem đó nh là những kØ niÖm khã phai nh¹t. 2. LuyÖn nãi : - Giáo viên cho đại diện nhóm trình bµy tríc líp. - Gi¸o viªn tæng hîp ý kiÕn, nhËn xét, đánh giá, bổ sung. III. Tæng kÕt : Qua 4 đề cụ thể em hãy rút ra yêu cÇu chung cña bµi v¨n biÓu c¶m. Néi dung :. D Híng dÉn häc ë nhµ : Xem l¹i bµi cò vµ so¹n bµi 11.

(85) Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 26 th¸ng 10 n¨m 2012. TiÕt 41:. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸. (Mao èc vÞ thu phong së ph¸ ca). ( §ç Phñ ). A Mục tiêu cần đạt: -Gióp häc sinh: +Cảm nhận đợc tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả của nhà thơĐỗPhủ +Bớc đầu thấy đợc vị trí vá ý nghĩ của những yếu tố mô tả và tự sự trong thơ trữ tình, thấy đợc đặc điểm bút pháp Đỗ Phủ qua những dòng thơ mô tả và tự sự. B ChuÈn bÞ GV :PhÇn c©u hái t×m hiÓu bµi HS :Phần câu hỏi đọc hiểu văn bản C Tổ chức các hoạt động dạy học: I.¤n dÞnh líp – kiÓm tra bµi cò ?Qua 2 bài thơ: Tĩnh dạ tứ và hồi hơng ngẫu th em cảm nhận đợc tình cảm quª h¬ng cña Lý B¹ch vµ H¹ tri Ch¬ng II Tổ chức đọc hiểu văn bản *Giíi thiÖu bµi míi Đỗ Phủ là một trong ba nhà thơ lớn nhất của Trung Hoa đời đờng.cuộc đời long đong, khốn khổ, chết vì nghèo, bệnh,Đỗ Phủ đã để lại cho đời gần 1500 bài th¬ trÇm ó©t, buån ®au, nuèt tiÕng khãc nhng l¹i s¸ng ngêi lªn t×nh th¬ng nh©n ¸i bao la.Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ lµ nh thÕ. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 Học sinh đọc chú thích SGK. ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ §P ? ?Bót ph¸p chñ yÕu trong th¬ cña «ng lµ g×? ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ ? Học sinh đọc chú thích . GV đọc gọi hoc sinh đọc giọng xót xa ,cay đắng . ? theo em bài thơ đợc trình bày theo bè côc nµo ?. ?Nêu nội dung của từng đọan? ?Nªu c¸c ph¬ng thøc kÕt hîp trong. Nội dung cần đạt. I . T×m hiÓu chung 1 . T¸c gi¶ : - §P (712-770) nghÌo khæ, lµm quan 1 thêi gian ng¾n, bÖnh tËt lo¹n li trong n¹n An Léc S¬n . - Bót ph¸p hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n đạo trong những sáng tác của ông. 2 T¸c phÈm : -Lµ hiÖn thùc gia c¶nh nhµ «ng. -lµ tp næi tiÕng, tiªu biÓu cho gi¸ trị hiện thực và t tởng nhân đạo . 3.§äc v¨n b¶n : 4.Bè côc : 4 ®o¹n *§o¹n 1: T¶ c¶nh giã thu cuèn mÊt Các lớp tranh của nhà văn đỗ phủ miÓu t¶ §o¹n 2: kÓ vÒ viÖc trÎ con c¾p.

(86) tõng ®o¹n?. Hoạt động 2:. tranh, t©m sù+ biÓu c¶m Đoạn 3: cảnh đến ( nỗi khổ của gia đình) đỗ phủ trong đêm ma miêu t¶ + biÓu c¶m §o¹n 4: íc m¬ cao c¶, vÞ tha cña nhµ th¬ biÓu c¶m II Ph©n tÝch v¨n b¶n 1 C¶nh nhµ bÞ giã thu ph¸ Th¸ng t¸m thu cao giã thÐt giµ. ? Nhµ §p bÞ ph¸ trong hoµn c¶nh thêi tiÕt nµo? -Nhà đơn sơ, không chắc chắn của ? Mét c¨n nhµ kh«ng chèng chäi næi với gió thu, thì đó là một căn nhà nh thế một chủ nhân nghèo nµo? Cña mét chñ nh©n nh thÕ nµo? -Mảnh tranh lợp nhà bị gió đánh ? Hình ảnh nhà bị phá đợc miêu tả nh thế nào? Tập trung trong một chi tiết, đó tốc đi: lµ chi tiÕt nµo? Tranh bay sang…. sa. ? Mảnh tranh đợc miểu tả trong những lêi th¬ nµo? -Tan t¸c tiªu ®iÒu ? H×nh ¶nh c¸c m¶nh tranh bÞ nÐm ®i nh thÕ gîi nªn mét c¶nh tîng ntn? -T¸c gi¶: lo tiÕc, bÊt lùc ? H·y h×nh dung t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ - chñ nh©n cña ng«i nhµ ®ang bÞ ph¸ lóc nµy? 2 C¶nh cíp giËt khi nhµ bÞ giã thu ph¸ ? Trong khi c¸c m¶nh tranh bÞ giã tèc Cíp tranh ngay tríc mÆt chñ đi, cảnh cớp giật đã diễn ra nh thếnào? nhânđó là một cuộc sống khốn khổ Cảnh tợng ấy cho thấy cuộc sống XH đáng thơng thêi §P ntn? ? Hình ảnh ông già ĐP đợc miêu tả M«i kh«……lßng Êmgiµ yÕu ntn trong đọan thơ? đáng thơng. Nh÷ng n«Ü Êm øc ®ang diÔn ra trong lßng «ng lóc nµy lµ; 1, Nçi c¬ cùc cña tuæi giµ kh«ng cßn Häc sinh tù béc lé. đua chen đợc với đời 2, Nỗi cay đắng cho thân phận nghèo khæ cña m×nh vµ nh÷ng ngêi nghÌo nh m×nh? 3, Nỗi xót xa cho những cảnh đời Chọn cách 2-3  nỗi ấm ức của nhà nghÌo khã, bÊt lùc trong thiªn h¹? th¬ §P. ? Em hiÓu theo c¸ch nµo? V× sao hiÓu nh thÕ nµo? Ngời có trái tim nhân đạo lớn 3. Cảnh đêm trong nhà bị tốc ? Lời thơ “giây lát… đen đặc” tạo ra m¸i cña §P mét kh«ng gian ntn? ? Các chi tiết đó còn gợi liên tởng nào vÒ hiÖn tr¹ng x· héi lóc bÊy giê ntn? -> Không gian bị bóng tối dày đặc bao phñ vµ l¹nh lÏo. -> G¬i liªn tëng vÒ mét thùc tr¹ng x· hội đen tối, bế tắc, đói khổ ? H×nh dung cô thÓ vÒ lêi th¬” mÒn v¶i…lãt n¸t” -> Tấm chăn cũ không còn giữ đợc h¬i Êm, nay bÞ bän trÎ do ma l¹nh khó ngủ đạp cho rách thêm. ? C¶nh tîng Êy nãi lªn ®iÒu g× ? -> Cuộc sống của gia đình ĐP rất nghÌo khæ..

(87) ? Em hiểucâu thơ “ đêm dài ớt át sao cho chãt” ntn? - §ªm nhµ bÞ dét n¸t kh«ng ngñ -> mong cho đêm nhanh chóng hết Häc sinh th¶o luËn Tác giả tự hỏi đêm nay có phải là ý nghĩa của câu hỏi này có thể đợc nõi khổ cuôi cùng của gia đình mình hiÓu theo nhiÒu c¸ch: kh«ng. 1, Ph¶n ¸nh nçi khæ cùc §P 2, pp thực trạng bế tắc của XH đơng thêi 3, mong cho XH đổi thay Học sinh đọc đoạn cuối ? Ng«i nhµ íc cña §P lµ mét ngéi nhµ ntn? ? mục đích ớc một ngôi nhà nh vậy là g×? ? v× sao ¬c nh vËy. ? từ ớc vọng đó của tác giả, có thể nhËn thÊy thc tr¹ng cuéc sèng x· héi thời đó ntn?. 4. íc mäng cña t¸c gi¶ => Ng«i nhµ íc rÊt réng thËt v÷ng chắc ->để che cho kẻ sĩ nghèo trong thiªn h¹ ®em l¹i niÒm vui cho hä vì kẻ sĩ nghèo có tài đức mà phải chÞu nghÌo khæ «ng tõng lµ kÎ sÜ nghÌo lªn «ng hiu đợc nỗi khổ cực của họ *ph¶n ¸nh thùc tr¹ng xh : + nhiều ngời có tài đức nghèo khổ + xh đói khổ mà không công bằng -Than ôi! bao giờ…cung đợc. ? Lêi th¬ nµo cùc t¶ íc väng cña nhµ Dïng th¸n tõ: than «i! th¬ - Lời nói đựơc biểu cảm, trực tiếp ? Có gì đặc biệt trong cách thể hiện bộc bạch lêi th¬ nµy *Là ngời có tấm lòng nhân đạo cao ? Qua đó em hiểu gì về ĐP c¶, cã thÓ quªn ®i c¬ cùc cña b¶n thân để hớng tới nỗi khổ của đồng lo¹i ? ớc vọng cao cả đẹp đẽ, nhng tại sao - ĐP không tin ớc vọng ấy trở thành tg l¹i më ®Çu b»ng hai tiÕng than «i hiện thực trong xh bế tắc lúc đó -> §ã lµ mét íc väng cao c¶ nhng chua xãt ? ý nghĩa của tiếng than đó + Ph¬ng ph¸p thùc tr¹ng xh pk bÕ t¾c, bÊt c«ng III,Tæng kÕt Hoạt động 3. *Néi dung Ph¶n ¸nh nçi thèng khæ cña kÎ sÜ ? Em c¶m nhËn c¸c nd s©u s¾c nµo ®- nghÌo trong xh cò îc ph¶n ¸nh vµ biÓu hiÖn trong v¨n b¶n biÓu hiÖn kh¸t väng cao cña nhµ nµy th¬ §P lßng vÞ tha, biÓu hiÖn ë tt vît lªn nçi khæ b¶n th©n mµ nghÜ cho h¹nh phóc mu«n ngêi 2, NghÖ thuËt KÕt hîp biÓu c¶m víi miªu t¶- tù sù ?Em học tập đựoc gì từ NT biểu cảm Có thể biểu cảm trên cơ sở miêu tả trong v¨n b¶n nµy?.

(88) D Híng dÉn häc ë nhµ Häc thuéc lßng, n¾m ND – NT Giá trị nhân đạo của bài thơ ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 31 th¸ng 10 n¨m 2012 TiÕt 42 KiÓm tra v¨n A Mục tiêu cần đạt *Giúp học sinh củng cố lại những kiến thức đã học và đọc -Các vấn đề cơ bản về nội dung t tởng và nghệ thuật trong các văn bản nghệ thuật đã học *H×nh thøc kiÓm tra Tr¾c nghiÖm vµ tù luËn B ChuÈn bÞ Gv :§Ò kiÓm tra HS néi dung kiÕn thøc .GiÊy .Bót C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp :Kiểm tra sự chuẩn bị phơng tiện của học sinh II. Ma trËn Mức độ LV néi dung V¨n T¸c gi¶ häc §äc hiÓu nghÖ thuËt So s¸nh c¸c mÆt néi dung nghÖ thuËt. NhËn biÕt TN TL. Th«ng hiÓu TN TL. 1 2. VËn dông ThÊp Cao TN TL TN TL. Tæng.

(89) ViÕt ®o¹n v¨n so s¸nh va ph©n tÝch nét đặc sắc Tæng sè c©u trong sè ®iÓm. 3. 1 0,5. 1 4,5. 1 5,5. 3 10. III §Ò bµi 1 Trong các ý kiến sau ý kiến nào đúng .Khoanh tròn vào chữ cái đầu em cho là đúng A Bµi th¬ b¸nh tr«i níc cña Hå Xu©n H¬ng lµ bµi th¬ vÞnh vËt B . - --------------------------------------------------------------t¶ c¶nh ngô t×nh C -----------------------------------------------------------------t¶ c¶nh D------------------------------------------------------------lÊp l¸nh nhiÒu tÇng nghÜa 2 So sánh 2 bài thơ bạn đến chơi nhà và qua đèo ngang về các mặt sau Ph¬ng diÖn so s¸nh VÒ thÓ th¬ VÒ c¶nh vËt VÒ t©m tr¹ng VÒ c©u ®Çu VÒ c©u kÕt VÒ giäng ®iÖu. Qua §Ìo Ngang. Bạn đến chơi nhà. 3 Có bạn cho rằng :Ta với ta trong bài thơ qua Đèo Ngang và bạn đến chơi nhà hoàn toàn chẳng có gì khác nhau. Em có tán thành ý kiến đó không ?Vì sao ? B»ng 1 ®o¹n v¨n h·y chøng minh IV §¸p ¸n C©u 1 :Khoanh D ( O,5 §) C©u 2( 4,5®) Yêu cầu học sinh trình bày đợc các ý Phơng diện so sánh Qua đèo ngang VÒ thÓ th¬ Thất ngôn bát cú đờng luật VÒ c¶nh vËt VÒ t©m tr¹ng VÒ c©u ®Çu VÒ c©u kÕt VÒ giäng ®iÖu C©u 3 (5®). Bạn đến chơi nhà Thất ngôn bát cú đờng luËt Nói non ,s«ng biÓn bao la Cảnh nông thôn đẹp nhng lÆng lÏ v¾ng vÎ Cô đơn nhớ nớc thơng nhà Vui mõng buån tiÕc Tù nhiªn gi¶n dÞ Tù nhiªn lÊp l¸nh nô cêi đón bạn NÆng lßng hoµi cæ ,kh«ng ai Nô cêi xoµ ,hãm hØnh chia sÎ ,tinh qu¸i mµ th«ng minh Buồn thơng ,xa vắng ,nghiêm Vui tơi,di dỏm,đũa cợt trang nhng s©u s¾c.

(90) -Yªu cÇu häc sinh ph¶i lµm râ c¸c ý -Phª ph¸n c¸i sai cña ý kiÕn trªn(1 ®) -Nªu ý kiÕn cña b¶n th©n ( 3 ®) +ChØ râ sù gièng nhau vÒ néi dung vµ h×nh thøc +ChØ râ sù kh¸c nhau +ChØ râ c¸i hay cña 2 c¸ch kÕt thóc bµi th¬ * Viết đúng bố cục đoạn văn .Gịng văn trôi chảy ,mạch lạc (1 đ) C Híng d©n häc ë nhµ -N¾m v÷ng néi dung phÇn v¨n häc giai ®o¹n nµy -Chuẩn bị tiết :Từ đồng âm Rót kinh nghiÖm giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 43. Ngµy so¹n 31 th¸ng 10 n¨m2012 Từ đồng âm. A Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh - Hiêủ đợc thế nào là từ đồng âm - Biết cách xác định nghĩa của từ đồng âm - Có thái độ cẩn trọng tránh gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu do hoạt động đồng ©m B ChuÈn bÞ.

(91) Gv Néi dung bµi gi¶ng HS PhÇn c©u hái t×m hiÓu C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp kiểm tra bài cũ ?Thế nào là từ đồng nghĩa ?cách dùng từ đồng nghĩa ?Cho ví dụ II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 I Thế nào là từ đồng âm Gi¶i thÝch nghÜa cña mçi tõ Lång” trong c¸c c©u sau Một con ngựa đang đứng bỗng lång lªn Mua con chim b¹n t«i nhèt ngay vµo lång ? Hai từ lồng trong hai ví dụ trên đợc Lång 1: con ngùa vïng lªn ch¹y lung ph¸t ©m nh thÕ nµo? nghÜa cña chóng tung cã liªn quan g× tíi nhau kh«ng Lồng 2 đồ dùng để nhốt chim Ph¸t ©m gièng nhau nghÜa kh¸c xa nhau Qua vÝ dô em hiÓu thÕ nµo lµ tõ Từ đồng âm ghi nhớ 1 SGK đồng âm Em hãy lấy ví dụ từ đồng âm Vd: C¸ thu, thu tiÒn Cai s÷a , cai trÞ Hoạt động 2 II sử dụng từ đồng âm Học sinh đọc yêu cầu 2 sgk nghĩa của hai từ” lồng đợc hiểu vì nó ? nhờ đâu mà em phân biệt đợc đợc xác định qua nghĩa của từ đi với nó nghÜa cña c¸c tõ “ lång” trong hai vÝ trong c©u , ng÷ c¶nh dô trªn ? Cho học sinh lấy ví dụ để phân Vd : bò 1: chỉ hoạt động của con tÝch kiÕn Vd : Con kiến bò đĩa thịt bò Bß 2 : danh tõ chØ thÞt cña con bß NÕu t¸ch khái ng÷ c¶nh tõ kho cã thÓ hiÓu theo hai nghÜa nh sau H·y thªm vµo c©u trªn mét vµi tõ để câu trở thành đơn nghĩa để tránh những hiểu lầm do hiệntợng đồng âm gây ra cần chú ý điều gi khi giao tiÕp Hoạt động 3 ?Tìm từ đồng âm với mỗi từ sau /. Chia nhãm th¶o luËn. - Kho : mét c¸ch chÕ biÕn thøc ¨n - Kho: cái kho để chứa cá ®a c¸ vÒ mµ kho ®a c¸ vÒ nhËp kho *Ghi nhí 2 :SGK. III LuyÖn tËp Bµi tËp 1: cao 1 chiÒu cao Cao 2: cao đẳng Tranh 1: nhµ tranh Tranh 2: tranh c·i Sang 1: sang sµng Sang 2: sang träng Nam 1: híng nam Nam 2: nam ch©m Søc 1: søc vãc Søc 2: søc Ðp Bµi tËp 2: A, cæ- bé phËn c¬ thÓ nèi ®Çu th©n.

(92) Kh¨n quµng cæ, h¬u cao cæ) Bé phËn cña ¸o yÕm: giµy bao quanh cæ hoÆc cæ ch©n ( giÇy cao cæ, cæ ¸o) Chỗ eo lại ở phần đầu của một số đồ vật giống hình cái cổ, thờng là bộ phận nối liền thân với miệng ở một số đồ đơng : cổ chai Mối liên hệ ngữ nghĩa nhất định : có nét nghĩa chung bộ phận nôí đầu , thân B, tìm từ đồng âm với danh từ cổ Cổ đại : thời đại xa nhất trong lịch sử Cổ đông : ngời có cổ phần trong một công ty Cæ häng : phÇn cña khÝ qu¶, thùc qu¶n ë vïng cæ Bµi tËp 4: th¶o luËn nhãm dùng từ đồng âm để lấy lý do không trả lại cái vạc cho hai hàng xóm đa vào ngữ cảnh : vạc của ông hàng xóm là vạc đồng cô mà anh chàng nọ sẽ ph¶i chÞu thua C: Híng dÉn häc ë nhµ -N¾m v÷ng néi dung bµi häc --Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo Rót kinh nghiÖm giê d¹y --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 03 th¸ng 11 n¨m 2012 TiÕt 44: c¸c yÕu tè tõ sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m A Môc tiªu cÇn d¹t -gióp häc sinh -Nắm vững đợc vai trò của các yếu tố từ sự miêu tả trong văn bản biểu cảm -Có ý thức vận dụng hai yếu tố đó trong bài văn biểu cảm B ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi d¹y häc HS :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp kiểm tra bài cũ gi¸o viªn kiÓm tra c¸c kh¸i niÖm vÒ tù sù miªu t¶ biÓu c¶m II. Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 Häc sinh lµm bµi theo nhãm ?Tr×nh bµy c¸c yªu cÇu tù sù, miªu t¶ trong 4 ®o¹n th¬ cña §ç Phñ ?Phơng thức biểu đạt trong đoạn 2 là g×?. Hoạt động của thầy và trß. I. Tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m §o¹n 1: hai c©u ®Çu: t©m sù : 3 c©u sau miªu t¶( t¹o bèi c¶nh chung ) §o¹n 2: tù sù kÕt hîp víi biÓu c¶m: uất ức vì già yếu không làm gì đợc. ?NhËn xÐt ph¬ng thøc trong ®o¹n 3 vµ §o¹n 3: Tù sù m« t¶ 2 c©u cuèi lµ biÓu 4? c¶m cam chÞu §o¹n 4: BiÒu c¶m ( íc më, vÞ tha) Hoạt động 2 Học sinh đọc đoạn trích cña Duy Kh¸n II C¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong.

(93) ®o¹n v¨n ?Chia 3 nhãm t×m hiÓu t©m sù vµ miªu t¶ trong 3 ®o¹n nhá: §o¹n 1: Miªu t¶ bµn ch©n bè ( ngãn khñm, gan bµn ch©n x¸m xÞt vµ lç ?Đoạn 2 kể về vấn đề gì? rç...)  bµn ch©n vÊt v¶ ?Phơng thức đợc thể hiện trong đoạn 3 Đoạn 2: Kể về công việc vất vả của bố lµ g×? ( ®i c©u, c¾t tãc) ?Qua phÇn ph©n tÝch em rót ra kÕt Đoạn 3: Niềm thơng cảm đối với luËn g×? bè( biÎu c¶m) *) NhËn xÐt : tù sù, miªu t¶ cã thÓ tån t¹i trong v¨n biÓu c¶m Hoạt động 3 III. V¹i trß cña yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong biÓu c¶m ?vai trß cña tù sù miªu t¶ trong v¨n + Gợi đối tợng biểu cảm và gửi gắm biÓu c¶mlµ g×? c¶m xóc qua miªu t¶, tù sù ( VD: C«n S¬n ca tông gia hoµn kinh s...) ?Em h·y nªu vÝ dô? + TB, miªu t¶ gãp phÇn lµm tÝnh líp nhËn xÐt, bæ xung ch©n thËt cña biÓu c¶m, tÝnh linh ho¹t ph¬ng ph¸p biÓu c¶m, håi tëng... ?Khi sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù + Tuy nhiªn tù sù vµ miªu t¶ kh«ng cÇn chó ý ®iÒu g×? nhằm mục đích kể chuyện, miêu tả mà do c¶m xóc chi phèi HS đọc ghi nhớ SGK H/ S đọc ghi nhớ và tổng kết Hoạt động 4: II . Luyện tập Bài tập 1+ 2: H/ S làm theo nhóm, đại diện nhóm trình bày trớc lớp, giáo viên nhËn xÐt , bæ xung, gîi ý, giao vÒ nhµ lµm bµi hiÖu chØnh *) Bài tập 1 : H/S vận dụng kiến thức về tự sự và miêu tả để kể lại: Vào trơng tám, gió bão đã làm tan nát gian nhà của ĐP. Bọn trẻ con tranh thủ thêi c¬ x«ng vµo cíp c¸c tÊm tranh cßn l¹i cña gian nhµ. §P tøc giËn, nhng v× sức yếu không làm gì đợc chúng. Tối lại nhà không còn đền, chăn, mà ớt một phần do con đạp nát nền chẳng có gì đắp. Ma cú kéo dài suốt đêm làm nhà thơ không thể nào ngủ đợc. Trong sự đau khổ riên t, nhà thơ nghĩ đến các kẻ sĩ cúng nghèo nh mình và ớc lµm x¸o chã cã “ 1 ng«i nhµ réng mu«n ngµn gian” dµnh cho kÎ sÜ kh¾p thiªn h¹, dï cho nhµ th¬ vÉn cßn ë trong tóp lÒu n¸t *) Bài tâp 2: Diễn đạt theo cách riêng của từng học sinh yêu cầu kết hợp tự sự và miêu tả để biểu cảm Tự sụ: chuyển đổi tóc rối lấy kẹo mềm ngày trớc Miªu t¶ : c¸ch ch¶i tãc cña ngêi mÑ ngµy xa, h×nh ¶nh ngêi mÑ BiÓu c¶m: lßng nhí mÑ kh«ng xiÕt D. Híng dÉn häc ë nhµ Häc thuéc néi dung bµi häc ViÕt l¹i bµi tËp theo híng dÉn so¹n bµi C¶nh khuya, r»m th¸ng riªng rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(94) TiÕt 45:. Ngµy so¹n 2- 11- 2012 C¶nh khuya-R»m th¸ng riªng Hå ChÝ Minh. A Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Cảm nhận và phân tích đợc tất yếu tự nhiên gắn với lòng yêu nớc, phong thái ung dung cña HCM biÓu hiÖn ë 2 bµi th¬ Biết đợc thể thơ và chỉ ra đợc những nét đặc sắc nghệ thuật của 2 bài thơ B ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi gi¶ng HS :Phần đọc hiểu văn bản C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp- kiểm tra bài cũ KTBC :đọc thuộc lòng và diễn cảm bản dịch thơ bài :Bài ca nhà tranh bị gió thu ph¸ vµ nªu néi dung nghÖ thuËt cña bµi II Tổ chức đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 Gọi học sinh đọc chú thích ?Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vª t¸c gi¶? ? Thể thơ, chủ đề. Hoàn cảnh s¸ng t¸c cña 2 bµi th¬ ?Chủ đề của bài thơ là gì? ?Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c?. Hoạt động 2: H/S đọc bài thơ §Þnh híng néi dung bµi th¬: a,b ? Bức tranh cảnh khuya đợc tạo ra b»ng lêi th¬ nµo? ? Có gì độc đáo trong cách tả ?Vẻ đẹp của h/ a “ Trăng lồng cæ thô bãng lång hoa”. GV b×nh. Hoạt động của thầy và trò. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ Hå ChÝ Minh ( 1890- 1969) lµ nhµ yêu nớc vĩ đại,lãnh tụ cách mạng vĩ đại của dân tộc - Lµ mét nhµ c. m vµ lµ 1 nhµ th¬ 2. T¸c phÈm - ThÓ th¬: TNTT - Chủ đề : thể hiện tình yêu TN, tấm lßng yªu níc tha thiÐt, lßng l¹c quan c/m - H/ C s¸ng t¸c: Nh÷ng n¨m ®Çu tiªn cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng ph¸p( 1974) 3. T×m hiÓu chó thÝch - TiÕng suèi trong, lång... -Từ hán việt: Viên, trầm xứ, đàm... II. Ph©n tÝch 1. Bµi C¶nh khuya a, Vẻ đẹp của thiên nhiên - TiÕng suèi víi tiÕng h¸t xa--> gÇn gòi, Êm ¸p - H/ ¶nh: tr¨ng l«ng cæ thô bãng lång hoa -> Đây là vẻ đẹp của cảnh trăng rừng, 1 bøc tranh thiªn nhiªn nhiÒu tÇng líp, đờng nét, hình khối đa dạng( hình dáng cæ thô, ¸nh tr¨ng, bãng l¸, bãng c©y... hoµ quyện ngập tràn ánh trăng, in trên mặt đất th¶m hoa).

(95) TN trong trÎo, t¬i s¸ng, gÇn Gòi gîi niÒm sèng cho con ngßi. --> vẻ đẹp quấn quýt, giao chËp chên cña tr¨ng, c©y rõng b. T©m tr¹ng cña t¸c gi¶. ? Cảnh đẹp làm Bác cha ngủ đợc ở câu 3 có ý nghĩa gì? ? Điều đó cho em hiểu gì về B¸c? ? Qua ph©n tÝch em c¶m nhËn đợc gì về ý nghĩa phản áng vµ biÓu hiÖn cña bµi th¬. H/S đọc bài thơ ? Hai c©u th¬ ®Çu B miªu t¶ TN trong thêi gian, ko gian nµo? ? Tõ “ xu©n” ë c©u 2 cã ý nghÜa ntn? ? C¶m xóc cña t/g gîi lªn tõ c¶nh xu©n Êy? ? Trong đêm rằm ấy B đã lµm g×? vÒ. ? Tâm trạng của Bác trên đờng. ? c©u th¬ cuèi gîi cho em h×nh dung 1 c¶nh tîng ntn? ? Em cã nxÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¶nh vµ ngßi ë lêi th¬ nµy ? Qua đó em hiểu gì về con ngêi HCM níc Hoạt động 3 ? Cả hai bài thơ đã mang các ý nghÜa chung nµo? ? Qua 2 bài thơ em học tập đợc g× trong viÖc sö dông c¸c líp NT? -Søc gîi c¶m cña ng«n tõ, h/a nµo trong phong c¸ch sèng vµ t©m hång cña B¸c Hoạt động 4: IV Luyện tập. - Cha ngủ vì cảnh đẹp nh vẽ--> tình yêu thiªn nhiªn - Cha ngủ vì lo nỗi nớc nhà--> t/y đất níc. --> §iÒn tõ thÓ hiÖn niÒm say mª TN vµ nçi lo viÖc níc hoµ hîp, TN trong con ngêi B¸c, con ngêi nghÖ sÜ, chiÕn sÜ yªu níc trong t©m hån HCM 2. Bµi R»m th¸ng riªng ( Nguyªn tiªu) a. Cảnh đêm rằm tháng riêng - Thêi gian: NguyÖt chÝnh viÒn, tr¨ng trßn - Kh«ng gian: VB¾c trµn ngËp ¸nh tr¨ng - Xu©n: mµu xu©n, søc xu©n, híng xu©n Xuân ngập đất trời... --> Sáng sủa, đầy đặn, trỏng trẻo, bát ng¸t, tÊt c¶ trµn ®Èy søc sèng --> nồng nàn, tha thiết với vẻ đẹp Tn b. T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ - Đêm ấy Bác “ đàm quân sự--> bàn việc qu©n, rÊt hÖ träng - T©m tr¹ng phÊn khëi niÒm tin, phong th¸i ung dung c¶u B¸c tríc c«ng viÖc bé n bÒ vµ tríc TN - C©u cuèi: H/ ¶ con thuyÒn trë c¶ tr¨ng, đờng sông trăng--> cảnh – ngời gắn bó, hoµ hîp *) T©m hån yªu níc cña B lu«n më réng rộng với TN, đó là vẻ đẹp của T. yêu đất 1, Nội dung: Tạo cảnh TN tơi đẹp và ánh tr¨ng léng lÉy - Từ đó biểu hiện tình yêu tha thiÕt cña t¸c gi¶ dµnh cho TN vµ cm - Søc gîi c¶m cña ng«n tõ, h/a - K. hîp m« t¶ víi biÓu c¶m  T©m hån nh¹y c¶m, tr©n träng nh÷ng vÎ đẹp của tạo hoá và phong cách sống lạc quan giµu chÊt thi sÜ cña B¸c.

(96) Cho học sinh đọc thuộc lòng 2 bìa thơ ngay tại lớp Su tÇm nh÷ng c©u th¬ cña B¸c viÕt vÒ TN , tr¨ng C Híng dÉn häc ë nhµ N½m ND- NT cña 2 bµi th¬ ChuÈn bÞ bµi, thµnh ng÷ Rót kinh nghiÑm sau tiÕt d¹y ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----- - - - - - -- -- ****** - - - - - - - -- -. TiÕt46:. Ngµy so¹n 8 /11/2012. KiÓm tra tiÕng viÖt A Mục tiêu cần đạt 1.Ph¹m vi kiÓm tra vµ néi dung kiÓm tra Kiến thức về quan hệ từ, từ hán việt, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm. -C¸ch sö dung, vËn dông c¸c kiÕn thøc tiÕng viÖt trªn trong c©u, ®o¹n v¨n 2.H×nh thøc kiÓm tra bµi viÕt, c©u hái tr¾c nghiÖm vµ tù luËn B ChuÈn bÞ GV §Ò kiÓm tra HS :GiÊy bót C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp -KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh II Ma trËn Mức độ Th«ng VËn dông NhËn biÕt Tæng ThÊp Cao hiÓu TN TL TN TL TN TL TN TL LV néi dung Tõ H¸n ViÖt 1 1 1 Từ đồng nghĩa 3 Từ đồng âm 5 1 Tõ tr¸i nghÜa 4 1 Quan hÖ tõ 2 1 So sánh từ đồng âm và 6 1 nhiÒu nghÜa.

(97) ViÕt ®o¹n v¨n kÕt hîp tõ đồng nghĩa và trai nghĩa Tæng sè c©u trong sè ®iÓm. 2 0,5. 3 1,5. 1 3,0. 7. 1. 1 5.0. 7 10.0. III đề bài C©u1 Hai c©u th¬ sau cã mÊy tõ H¸n viÖt ¤i tæ quèc giang s¬n hïng vÜ §Êt anh hïng cña thÕ kØ hai m¬i A Hai tõ H¸n viÖt B Ba tõ H¸n viÖt C Bèn tõ h¸n viÖt D N¨m tõ h¸n viÖt C©u 2 §iÒn tõ thÝch hîp vµo néi dung sau - Trong khi nãi vµ viÕt cã………….. ph¶i dïng quan hÖ tõ, cã……..hoÆc …… quan hệ từ đều đợc. - Có một số quan hệ: từ đợc dùng ….. C©u 3: Tập hợp từ đồng nghĩa nào dới đây có thể thay thế đợc cho nhau trong mọi hoµn c¶nh A Thiªn, trêi; chÕt b¨ng hµ, hi sinh, B Cha, ba, tÝa: mÑ m¸; nhµ th¬, thi sÜ C Cha ,ba; chÕt, toi, hi sinh; hoa, b«ng D ¨n, x¬i, hèc, chÐn; heo, lîn Câu 4 Cặp từ trái nghiã nào phù hợp để diền vào các câu sau ? Non cao tuæi vÉn cha giµ Non sao…níc, níc mµ…non A xa-gÇn B trªn- díi C nhí- quªn D cao- thÊp Câu 5 Dòng nào nói đúng về khái niệm từ đồng âm A Lµ nh÷ng tõ gièng nhau vÒ ©m thanh B Nh÷ng tõ gièng nhau vÒ nghÜa C Nh÷ng tõ thuéc nhiÒu nhãm tr¸i nghÜa tr¸i ngîc nhau D Những từ giống nhau về âm thanh nhng nghĩa không liên quan gì đến nhau Câu 6 Em hãy phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa Câu7 Viết 1 đoạn văn về chu đề nhà trờng trong đó có sử dụng từ đồng nghĩa vµ tõ tr¸i nghÜa .G¹ch ch©n díi nh÷ng tõ em dïng III §¸p ¸n C©u. 1 2. đáp án. C -Cã trêng hîp, trêng hîp cã thÓ dïng, kh«ng sö dông -Thµnh cÆp B C D. 3 4 5 C©u6 -Học sinh có tgể dùng khái niệm để phân biệt -Từ đồng âm ;Nghĩa của các từ không có mối quan hệ gì với nhau -Tõ nhiÒu nghÜa cã 1 mèi liªn hÖ nhÊt ®inh vÒ nghÜa -Hs lấy ví dụ để phân tích C©u 7. ®iÓm. 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5.

(98) -Học sinh viếđúngbố cục về đoạn văn,đúng chủ đề ,đúng yêu cầu C Híng dÉn häc ë nhµ ¤n tËp l¹i phÇn tiÕng viÖt §¸nh gi¸ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 9/ 11/2012 TiÕt 47 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 – V¨n biÓu c¶m A Mục tiêu cần đạt : -HS tự đánh giá đợc năng lực viết văn biểu cảm của mình, tự sửa lỗi. -Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m, kü n¨ng liªn kÕt v¨n b¶n B ChuÈn bÞ GV :C¸c lçi cña häc sinh vµ ®iÓm sè HS :Phần dàn bài đã chuẩn bị ở nhà C Tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp II TiÕn tr×nh tr¶ bµi B1:Gv yêu cầu học sinh đọc lại yêu cầu của đề -gäi häc sinh lªn lËp dµn bµi -Phần lập dàn bài đã có ở tiết ra đề bài B2 NhËn xÐt u khuyÕt ®iÓm -u ®iÓm +Phần lớn đã xác định đợc đúng kiểu đề, đã bày tỏ đợc tình cảm, cảm xúc víi loµi c©y em yªu - Cã kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù - Sử dụng đợc cách liên tởng trong bài văn biểu cảm - Bè côc râ rµng -Nhîc ®iÓm -Sè Ýt em cßn sa nhiÒu vÒ v¨n tù sù, Ýt béc lé biÓu c¶m -NhiÒu em con m¾c lçi chÝnh t¶ -Cã em viÕt ch÷ rÊt xÊu:VD B3 GV cho học sinh đọc bài -1 bµi kh¸ : -1 bµi trung b×nh : -1 bµi yÕu :To¶n B4 HS trao đổi bài nhau rút kinh nghiệm B5 C«ng bè tû lÖ ®iÓm -Giái : Kh¸ -Trung b×nh YÕu C Híng dÉn häc ë nhµ -N¾m v÷ng c¸ch lµm bµi -ChuÈn bÞ bµi thµnh ng÷ Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 6/11/2012 TiÕt 48: Thµnh ng÷.

(99) A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : -Hiểu đợc đặc điểm cấu tạo và ý nghĩa cảu thành ngữ -Bæ sung vèn thµnh ng÷, cã ý thøc sö dông thµnh ng÷ trong giao tiÕp B. ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi d¹y ,b¶ng phô HS :PhÇn chuÈn bÞ c©u hái t×m hiÓu C. Tổ chức các hoạt động dạy học : I. ổn định lớp-Kiểm tra bài cũ §äc thuéc bµi c¶nh khuya vµ r»m th¸ng giªng Qua 2 bài thơ em có cảm nhận gì về hìng ảnh Bác qua 2 bài thơ đó II. Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 ?H·y t×m c¸c côm tõ cã cÊu t¹o kiÓu “lªn th¸c xuèng ghÒnh” ? Cã thÓ thªm, thay, bít 1 sè tõ trong những cụm từ ấy đợc không? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña c¸c côm tõ Êy?. GV chia HS theo 2 nhãm cho mçi nhãm t×m nghÜa.. Nội dung cần đạt. I. Thµnh ng÷ lµ g×? 1.§Æc ®iÓm cÊu t¹o VD: Non xanh níc biÕc, tham sèng sî chÕt, chËm nh rïa. -Kh«ng thÓ thªm, thay, bít 1 sè tõ trong cụm từ đó. -> Có cấu tạo cố định, chặt chẽ. Tuy nhiên tính cố định chỉ là tơng đối. VD: §øng nói nµy tr«ng nói nä Cã thÓ thay “nä” b»ng “kia” - §Æc ®iÓm vÒ nghÜa ®en vµ nghÜa bãng (nghÜa Èn) cña c¸c thµnh ng÷ VD: Tham sèng sî chÕt, ma to giã lín ->§îc hiÓu theo nghÜa ®en lªn th¸c xuèng ghÒnh, khÈu phËt t©m xµ  nghĩa bóng đợc hiểu thông qua phép ẩn dô.. ? Qua pt nghĩa em hiểu gì về đặc điểm cña nghÜa cña thµnh ng÷ . => NghÜa cña c¸c thµnh ng÷ cã thÓ b¾t nguån trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña c¸c tõ t¹o nªn nã. Còng cã thÓ ph¶i th«ng qua 1 sè phÐp Èn dô, so s¸nh. 2. Ghi nhí: 1 Sgk Hoạt động 2 Gv cho HS đọc VD1: ? Thµnh ng÷ “ Ba ch×m b¶y næi” gi÷ chøc vô ng÷ ph¸p g× trong c©u. ? Cái hay của việc dùng thành ngữ đó Gv cho HS đọc VD2 ?Thành ngữ “Tắt lửa tối đèn” giữ chức vô np g× trong c©u?. II. Sö dông thµnh ng÷. ? Cái hay của việc dùng thành ngữ đó. ->ChØ sù khã kh¨n ho¹n n¹n…cã tÝnh h×nh tîng. Ghi nhí 2 Lu ý: nghĩa của thành ngữ đợc hiểu tuỳ thuéc vµo v¨n c¶nh. GV cho 1 HS đọc ghi nhớ 2. + Lµm VN cña c©u C¸i hay: thµnh ng÷ mang nghÜa hµm Èn, chØ sù vÊt v¶…. cã tÝnh h×nh tîng. + Lµ p. ng÷ cña danh tõ.

(100) Hoạt động 3 HS lµm viÖc theo nhãm. Các nhóm cử đại diện kể các chuyện. HS đứng tại chỗ trả lời. III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: T×m, gi¶i nghÜa thµnh ng÷ S¬n hµo h¶i vÞ, nem c«nghÜa ch¶ phîng  nh÷ng s¶n vËt, thøc ¨n quÝ – cao sang KhoÎ nh voi: rÊt khoÎ Tứ cố vô thân: cô đơn Da måi tãc s¬nghÜa: giµ Bµi tËp 2: Con rång ch¸u tiªn ếch ngồi đáy giếng ThÇy bãi xem voi Bµi tËp 3: Lêi ¨n tiÕng nãi, mét n¾ng hai s¬ng, ngµy lµnh th¸ng tèt, no c¬m Êm ¸o, b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng, sinh c¬ lËp nghiÖp. C. Híng dÉn häc ë nhµ Nắm vững đặc điểm thành ngữ và cách sử dụng thành ngữ Lµm bµi tËp 4: Su tÇm thµnh ng÷ ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm VH Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 9/11/2012 TiÕt 49: Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n vµ tiÕng viÖt A Mục tiêu cần đạt: -«n t©p, cñng cè kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i -ôn tập, củng cố kiến thức về từ đồng nghĩa, trái nghĩa, từ đồng âm luyÖn kü n¨ng ph¸t hiÖn lçi, söa lçi vÒ tõ c©u. B ChuÈn bÞ GV :C¸c lçi hs m¾c ph¶i,®iÓm sè HS :Những thắc mắc cần gv giải đáp C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I æn ®inh líp II TiÕn hµnh tr¶ bµi B 1: Xác định mục đích, yêu cầu của bài kiểm tra Mục đích: ôn tập củng cố kiến thức về văn bản trữ tình Về từ loại: quan hệ từ, từ Hán việt, từ trái nghĩa, từ đồng âm, từ đồng nghĩa. Yêu cầu: Xác định chính xác các đ.vị kiến thức về ND – NT của VB trữ tình và c¸c hiÖn tîng ng«n ng÷ cã trong ®o¹n v¨n vµ trong c¸c ng÷ c¶nh. B 2: NhËn xÐt vµ söa lçi -GV nhận xét chung về u, khuyết điểm của bài ktra, sau đó cho cả lớp cïng sña mét sè lçi phæ biÕn *VÒ u ®iÓm : -Phần lớn các em đã xcs định đúng kiểu bài -Biết tìm ra điểm khác biệt giữ a 2 bài qua đèo ngang và bạn đến chơi nhà.

(101) víi ta. Biết trình bày quan điểm của mình về cách kết thúc 2 bài với 2 đại từ :ta. Phần tiếng việt các em đã nắm tơng đối chắc các kiến thức Tiếng Việt nên chất lợng bài làm đợc nâng lên *VÒ nhîc ®iÓm : Mét sè em cha b¸m s¸t vµo c¸c ph¬ng diÖn so s¸nh trong bµi nªn lµm cßn cha sát đề. - So s¸nh nhiÒu ®iÓm cha chÝnh x¸c VD vÒ c¶nh vËt gi÷a 2 bµi -Phần tiếng việt xác định các đơn vị kiến thức còn nhầm lẫn B3 S÷a 1 sè lçi c¬ b¶n -Học sinh trao đổi bài nhau để đọc nhận xét góp ý D Híng dÉn häc ë nhµ -Trao đổi bài để đọc -Chuẩn bị tiết 50 §¸nh gi¸ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 15/11/2012 TiÕt 50. C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc A Mục tiêu cần đạt: Gióp HS -Nắm đợc khái niệm biểu cảm về tác phẩm văn học, cách làm bài văn biểu c¶m vÒ t¸c phÈn VH -Từ đó bớc đầu biết vận dụng để trình bày cảm tởng của mình về tác phẩm VH B ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi gi¶ng HS :PhÇn chuÈn bÞ c©u hái cuèi bµi C Tổ chức các hoạt động dạy học I . ổn định lớp.Kiểm tra bài cũ -Kiểm tra về văn biểu cảm (đặc điểm, cách làm bài văn biểu cảm) II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động 1 GV cho HS đọc biểu cảm bài văn cña N.Hång ? Bµi v¨n ph¸t biÓu c¶m tëng vÒ bµi ca dao víi nh÷ng néi dung nµo? ?Nªu c¸c biÖn ph¸p? VËy ph¸t biÓu c¶m tëng (biÓu c¶m) vÒ 1 t¸c phÈm VH lµ g×?. Hoạt động 2:. I C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ tp VH Bµi v¨n: Néi dung: Nỗi chờ đợi, ngóng trong về con s«ng Ng©n Hµ chia c¾t nhí th¬ng, vÒ lßng chung thuû vµ s«ng Tµo Khª C¸c p.b: B»ng tëng tîng, liªn tëng, suy ngÉm ND- NT cña bµi ca dao Ghi nhí: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ 1 TPVH lµ tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, tëng tëng, liªn tëng, suy ngÉm cña m×nh vÒ ND – HT cña t¸c phÈm Êy. II C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ TPVH Bµi ca dao.

(102) ?Em cã c¶m nhËn g× vÒ 2 c©u ®Çu?. ?§o¹n 2 tëng tîng ®iÒu g×? ?Cảm xúc trọng đoạn 3 đợc miêu tả nh thÕ nµo ?Qua bài văn đó em hãy nêu cách lµm bµi v¨n biÓu c¶m? ? Khi lµm bµi biÓu c¶m vÒ TPVH ph¶i dùa vµo ®©u? ? Dµn bµi cña 1 bµi v¨n biÓu c¶m vÒ TPVH lµ g×? HS đọc ghi nhớ Sgk. Hoạt động 3. §o¹n 1: C¶m nhËn vÒ 2 c©u ®Çu (gi¶ định, đặt mình vào trong cảnh để bài tá c¶m xóc). §o¹n 2: Tëng tîng c¶nh ngãng tr«ng, tiÕng kªu, tiÕng nÊc. §o¹n 3: C¶m nghÜ vÒ s«ng Ng©n Hµ chia c¸ch nhí th¬ng… §o¹n 4: C¶m nghÜ vÒ 2 c©u cuèi, vÒ s«ng Tµo Khª. Ghi nhí: C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ TPVH Có hiểu biết về tp đó, có cảm xúc ch©n thµnh cã kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vật, từ ngữ,… có năng lực dùng từ, đặt c©u, dùng ®o¹n Bè côc: 3 phÇn + Më bµi: Giíi thiÖu t¸c phÈm vµ hoµn c¶nh tiÕp xóc víi tp + Th©n bµi: Nh÷ng c¶m xóc, suy nghÜ do tp gîi lªn. + KÕt luËn: Nªu Ên tîng chung vÒ tp. III. LuyÖn tËp. *Bài tập 1:Chia 4 nhóm, mỗi nhóm làm 1 đề Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬: TÜnh d¹ tø, håi h¬ng ngÉu th, c¶nh khuya, r»m th¸ng giªng. Bµi tËp 2: LËp dµn ý bµi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª (Giao vÒ nhµ) D Híng dÉn häc ë nhµ -N¾m l¹i ND bµi häc -So¹n bµi: TiÕng gµ tra Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 51 – 52:. Ngµy so¹n 18/11/2012 ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 (t¹i líp). A Mục tiêu cần đạt:.

(103) Vận dụng kiến thức về tạo lập văn bản, về văn biểu cảm để viết đợc bài văn biểu cảm về nguời thân (ông bài, cha mẹ, anh em, thầy cô giáo…), qua đó biểu hiện tình cảm đối với ngời thân. Biết vận dụng các kĩ năng dùng từ, đặt câu, dựng đoạn, kết hợp, miêu tả, tự sự để làm bài biểu cảm. B ChuÈn bÞ GV :đề kiểm tr,đáp án HS :GiÊy ,bót CTổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp II Ma trËn bµi sè 3 Mức độ LV néi dung c¸c yÕu tè tù sù miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m §¨c ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m TËp ý lµm LËp trong bµi v¨n v¨n biÓu c¶m. NhËn biÕt TN TL. Th«ng hiÓu TN TL. VËn dông ThÊp Cao TN TL TN TL 1. 1. 1. 2. 1. 3 4. 1. 5. 1 6. ViÕt bµi v¨n biÓu c¶m Tæng sè c©u trong sè ®iÓm. Tæng. 1. 7. 3 1.25. 2 0.5. 1 1.75. 1. 1 5,5. II §Ò bµi Khoanh tròn vào trớc câu trả lời em cho là đúng C©u 1:(0,25) YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c nµo A Tự sự nhằm mục đích kể chuyện thật đầy đủ B Mªu t¶ ph¶i ch©n thËt ,chi tiÕt tØ mØ C Tù sù vµ miªu t¶ cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau ,hç trî nhau D Tù sù vµ miªu t¶ cÇn kh¬i gîi c¶m xóc C©u 2(0,25) Trong nh÷ng v¨n b¶n sau ®©y ,v¨n b¶n nµo lµ v¨n b¶n biÓu c¶m cã sö dông yÕu tè tù sù vµ yÕu tè miªu t¶ A S«ng nói níc Nam B B¸nh tr«i níc C Cæng trêng më ra.

(104) D C©y tre ViÖt Nam C©u 3(0,25) V¨n biÓu c¶m thùc hiÖn nhiÖm vô nµo trong c¸c nhiÖm vô sau A Tập trung miêu tả một đặc điểm B Tập trung bàn luận một vấn đề C Tập trung biểu đạt một tình cảm chủ yếu D Tập trung thuyết minh một vấn đề C©u 4(0,25) Ngêi viÕt béc lé t×nh c¶m b»ng c¸h nµo? A Béc lé trùc tiÕp B Béc lé gi¸n tiÕp C C¶ A vµ B C©u 5(0,5) §iÒn vµo chç trèng néi dung thÝch hîp Có …để lập ý trong bài văn biểu cảm : đó là liên hệ với tơng lai,……. Câu 6:(1,5)Viết mở bài cho đề văn sau : Cảm xúc về vờn nhà Câu 7 (7,5):Cảm nghĩ về một ngời thân trong gia đình của em III §¸p ¸n C©u 1 2 3 4 5. §¸p ¸n D A C C 3 . Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ hiÖn t¹i ,tëng t¬ng t×nh huèng, høa hÑn, mong íc.. §iÓm 0,25 0,25 0,25 0,25 0,75. C©u 6(1,75) Yêu cầu học sinh làm đợc các ý -§¶m b¶o vÒ mÆt h×nh thøc :lµ 1 ®o¹n v¨n -Nêu đợc đối tợng cần biểu cảm -Khái quát về đối tợng đó C©u 7 MB (0,5)Nêu cảm xúc về ngời thân mà em định viết -Vì sao em viết về ngời thân đó TB 5,5 -Th«ng qua miªu t¶ gîi 1 sè ®iÓm vÒ tÝnh t×nh ngo¹i h×nh gîi ra trong em cảm xúc gì (Chọ 1 số dặc điểm để bộc lộ cảm xúc )3,5 -Ân tợng sâu đậm nhất ngời thân để lại cho em là gì ?2,5 KB (0,5) -C¶m xóc Ên tîng -lêi høa víi ngêi th©n Yªu cÇu bµi viÕt ph¶i kÕt hîp tèt víi c¸c yÕu tè miªu t¶ ,tù sù -V¨n phong trong s¸ng ,u tiªn nh÷ng bµi viÕt s¸ng t¹o C Híng dÉn häc ë nhµ suy nghÜ vÒ vai trß cña miªu t¶, tù sù trong v¨n b¶n biÓu c¶m vµ ngîc l¹i ChuÈn bÞ bµi tiÕt sau §¸nh gi¸ diÒu chØnh kÕ ho¹ch ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(105) Ngµy 19/11/2012. TiÕt 53 TiÕng gµ tra. Xu©n Quúnh A. Mục tiêu cần đạt: gióp HS Cảm nhận đợc vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ và t×nh bµ ch¸u thÓ hiÖn trong bµi th¬. Thấy đợc NT biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả qua những hình ảnh, chi tiÕt tù nhiªn, b×nh dÞ. B. ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi gi¶ng HS :Câu hỏi phần đọc hiểu văn bản C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : I. ổn định lớp – kiểm tra bài cũ KTBC:§äc thuéc bµi c¶nh khuya vµ r»m th¸ng giªng.Qua 2 bµi th¬ em thÊy h×nh ¶nh B¸c hiÖn lªn nh thÕ nµo ? II Tổ chức đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 HS đọc chú thích, giới thiệu sơ lợc vÒ t¸c gi¶. I T×m hiÓu chung 1T¸c gi¶ Xu©n Quúnh: (1942- 1988) Nhµ th¬ n÷ xuÊt s¾c víi hån th¬ s«i næi, m¹nh b¹o, tha thiÕt §Ò tµi quen thuéc, gÇn gòi, b×nh dÞ trong đời sống hàng ngày 2.Bµi th¬: TiÕng gµ tra: - ThÓ th¬: tù do, 5 ch÷ - ViÕt vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ, n»m trong tËp th¬ “Hoa däc chiÕn hµo” cña Xu©n Quúnh. - Tiếng gà tra đợc lặp lại 4 lần ở đầu. ? H·y nhËn xÐt vÒ sè tiÕng, cach gieo vÇn trong c©u th¬? ? Bài thơ đợc ra đời trong hoàn c¶nh nµo? ? C¶m høng s¸ng t¸c cña t¸c gi¶ trong bài thơ đợc khơi gợi từ sự việc g×?.

(106) ? M¹ch c¶m xóc trong bµi th¬ diÔn c¸c khæ th¬ nh mét sîi d©y liªn kÕt biÕn thÕ nµo? c¸c h×nh ¶nh trong kØ niÖm tuæi th¬, l¹i võa nh ®iÓm nhÞp dßng c¶m xóc cña ? Từ đó em hãy tìm bố cục của bài nhân vật trữ tình. th¬? Bè côc: 3phÇn Xác định nội dung của từng phần PhÇn 1: Khæ th¬ ®Çu: tiÕng gµ tra trên đờng hành quân của ngời chiến sĩ PhÇn 2: 5 khæ th¬ tiÕp: TiÕng gµ tra víi nh÷ng kØ niÖm thêi Êu th¬ vµ t×nh c¶m bµ ch¸u cña nh©n vËt tr÷ t×nh. PhÇn 3: Khæ cuèi: TiÕng gµ tra, niÒm h¹nh phóc vµ søc m¹nh chiÕn đấu ? Theo em ND nào đợc phản ánh Néi dung chân thực và xúc động nhất? Bøc tranh vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ, con ? Nhận xét ý nghĩa của bức tranh gà, quả trứng. Các hình ảnh này đã minh häc trong VB? lµm sèng l¹i nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ th©n th¬ng cña t¸c gi¶. II. Ph©n tÝch 1. Tiếng gà tra trên đờng hành qu©n. Nh©n vËt tr÷ t×nh: ngêi lÝnh ®ang ? NvËt tr÷ t×nh lµ ai? §ang lµm g×? hµnh qu©n ? TiÕng gµ väng vµo t©m trÝ t¸c gi¶ Thêi ®iÓm: Buæi tra n¾ng, trong trong thêi ®iÓm cô thÓ nµo? xóm nhỏ, trên đờng hành quân Hoạt động 2 GV cho HS đọc khổ thơ đầu. ? T¹i sao trong v« vµn ©m thanh lµng quª, t©m trÝ con ngêi chØ bÞ ¸m ¶nh bëi tiÕng gµ tra.. - TiÕng gµ: + lµ ©m thanh lµng quª + là tiếng gà nhảy ổ để có những qu¶ trøng hång t¹o thµnh niÒm vui cho ngêi n«ng d©n cÇn cï ch¾t chiu + Lµ ©m thanh dù b¸o ®iÒu tèt lµnh ? Víi ngêi ra trËn, tiÕng gµ tra gîi Cảm thấy nắng tra xao động nh÷ng c¶m gi¸c míi l¹ nµo? Cảm thấy chân đỡ mỏi C¶m thÊy tuæi th¬ hiÖn vÒ ? Tại sao âm thanh đó lại gợi những =>Vì: cảm giác đó của con ngời? + Buæi tra: yªn tÜnh  tiÕng gµ cã thÓ khua động cả không gian + TiÕng gµ quª ®em l¹i niÒm vui cho ë ®©y n.vËt tr÷ t×nh kh«ng chØ con ngêi, cã thÓ gióp con ngêi v¬i ®i nghe tiÕng gµ b»ng thÝnh gi¸c, mµ nçi vÊt v¶  gîi nh÷ng kØ niÖm thuë Êu còn nghe đợc bằng tâm hồn, thì ngời đó phải có tình cảm ntn với làng thơ xãm, quª h¬ng? 2T×nh lµng quª th¾m thiÕt s©u HS đọc 5 khổ thơ tiếp theo nÆng ? Tiếng gà tra đợc lặp lại, đứng đầu -> TiÕng gµ tra víi nh÷ng kØ niÖm thêi c¸c ®o¹n th¬ cã ý nghÜa ntn? Êu th¬ vµ t×nh c¶m bµ ch¸u TiÕng gµ tra  ®iÖp ng÷  nhÊn m¹nh kh¾c s©u h×nh ¶nh b×nh dÞ, gÇn gòi, ? TiÕng gµ tra gîi l¹i trong t©m trÝ quen thuéc vµ v« cïng th©n thiÕt. ngêi chiÕn sÜ nh÷ng h×nh ¶nh vµ kØ Nh÷ng kØ niÖm thêi Êu th¬: niÖm th©n th¬ng cña tuæi th¬ ntn? -Nh÷ng con gµ m¸i m¬, m¸i v»ng vµ.

(107) ? Những sắc màu của gà và trứng đã gợi ta vẻ đẹp riêng nào trong cuộc sèng lµng quª? ? Lời thơ “ Này con gà mái” đợc lÆp l¹i trong ®o¹n th¬ nµy cã søc biÓu hiÖn ntn t×nh c¶m con ngêi víi lµng quª.. ? Trong ©m thanh “ TiÕng gµ tra” nhiÒu kØ niÖm t×nh bµ ch¸u hiÖn vÒ ntn? ?Qua đó em thấy trong kỉ niệm tuổi th¬ cña ch¸u h×nh ¶nh bµ hiÖn lªn víi những đức tính cao quí nào?. ổ trứng hồng đẹp nh trong tranh -H×nh ¶nh ngêi bµ víi nh÷ng lo toan ->Vẻ đẹp tơi sáng, đầm ấm, hiền hoà, b×nh dÞ => BiÓu hiÖn cña t×nh c¶m nång hËu gÉn gòi th©n th¬ng, sù g¾n bã cña con ngời với gia đình và làng quê.. 3 H×nh ¶nh ngêi bµ:. - Bµ t©n t¶o ch¾t chiu trong c¶nh nghÌo khã: tay khum khum, soi tõng quả trứng, lo gà toi, mong đừng sơng muèi… - Bµ dµnh trän t×nh th¬ng cho ch¸u, ch¾t chiu dµnh dôm may ¸o, nh¾c nhë, cã tr¸ch m¾ng còng v× t×nh th¬ng yªu ch¸u. - NghÌo nhng hiÒn th¶o, hÕt lßng v× con cháu, chịu đựng, nhẫn nại và hi ? Nh÷ng ch¾t chiu lo toan cña bµ ®- sinh îc bï l¹i b»ng niÒm vui cña ch¸u. Chi tiết niềm vui đợc quần áo mới gợi cho em c¶m nghÜ g× vÒ tuæi th¬ vµ t×nh bµ -Tuæi th¬ g¾n víi niÒm vui bÐ nhá, ch¸u? trong lành ở gia đình và làng quê. Vui v× cã quÇn ¸o míi, nhng vui h¬n v× t×nh c¶m Êm ¸p bµ dµnh cho…. Niềm vui ấy đợc tạo ra từ bao chắt chiu cÇm kiÖm lo toan cña bµ ? Theo em có gì độc đáo trong các => Những suy t gợi lên từ tiếng gà tra: chi tiết đợc vận dụng ở văn bản? TiÕng gµ tra, nh÷ng æ trøng hång lµ h×nh ¶nh cña cuéc sèng ch©n thËt, b×nh yªn, no Êm. TiÕng gµ tra thøc dËy bao t×nh c¶m bà cháu, gia đình, quê hơng. -> §ã lµ ©m thanh b×nh dÞ cña lµng quª ®em l¹i nh÷ng niÒm yªu th¬ng con ngêi.. §ã lµ t×nh c¶m ch©n thËt nhÊt, Êm áp nhất của tình ruột thịt, đó còn là tình cảm gia đình, tình cảm quê hơng, tình cảm cội nguồn không thể thiÕu trong mçi con ngêi  ch¸u nhí th¬ng kÝnh träng bµ vµ tù hµo vÒ ngêi bµ cña m×nh.. -> Đ.từ vì  nhấn manh, khẳng định ?§éng tõ v× ë cuèi bµi cã t¸c dông nh÷ng niÒm tin ch©n thùc, ch¾c ch¾n g×? của con ngời về mục đích chiến đấu hÕt søc cao c¶ nhng còng hÕt søc b×nh.

(108) thêng. V× tiÕng gµ…. lµ nh÷ng ®iÒu ch©n thËt, th©n th¬ng, quÝ gi¸, lµ biÓu tîng h¹nh phóc ë mçi lµng quª VN  niÒm tù hµo, kiªu h·nh. §ã lµ 1 t×nh yªu réng lín, s©u s¾c, cao c¶. Hoạt động 3:. III Tæng kÕt *HS đọc ghi nhớ. *HS đọc lại ghi mhớ SGK. Hoạt động 4: IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: Häc thuéc 1 bµi th¬ mµ em thÝch Bµi tËp 2: Ph¸t biÓu vÒ t×nh c¶m bµ ch¸u trong bµi th¬ C. Híng dÉn häc ë nhµ Häc thuéc lßng bµi th¬. Suy nghÜ vÒ “ TiÕng gµ tra…”trong bµi th¬ ChuÈn bÞ bµi: §iÖp ng÷ Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 17/11/2012. TiÕt 54: §iÖp ng÷. A Mục tiêu cần đạt: -Hiểu đợc thế nào là điệp ngữ, giá trị biểu cảm của điệp ngữ -Cã ý thøc vËn dông ®iÖp ng÷ trong khi nãi vµ viÕt -KÜ n¨ng ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña ®iÖp ng÷ trong c¸c v¨n c¶nh cô thÓ. B ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi häc HS:PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : I. ổn định lớp – KiÓm tra bµi cò §äc thuéc lßng khæ th¬ mµ em thÝch trong bµi “TiÕng gµ tra”, nãi râ v× sao em thÝch II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 ? H·y so s¸nh 2 c¸ch sö dông phÐp lÆp. Nội dung cần đạt. I.. §iÖp ng÷ vµ t¸c dông cña ®iÖp ng÷ 1.§iÖp ng÷ lµ g×? Bµi tËp.

(109) trong 2 VD sau: Nhí ai, ai nhí b©y giê nhí ai.. Nhí ai  lÆp l¹i  hay, thó vÞ  ®iÖp ng÷. Con bß ®ang gÆm cá. Con bß chît Con bß  lçi lÆp  rêm rµ, nÆng nÒ ngÈng ®Çu lªn con bß rèng ß ß. Gợi ý: + Chỉ ra những từ ngữ đợc lÆp trong 2 VD trªn? +? Cảm xúc của em khi đọc 2 câu ca dao vµ ®o¹n v¨n trªn => §iÖp ng÷ lµ tõ ng÷ (hoÆc c¶ mét ? Em hiÓu ®iÖp ng÷ lµ gi? câu đợc lặp lại nhiều lần trong khi nói Lu ý: Chỉ những từ ngữ nào khi lặp và viết  Điệp ngữ là 1 phơng tiện để lại có giá trị biểu cảm mới đợc coi là biểu cảm ®iÖp ng÷ 2.T¸c dông cña ®iÖp ng÷ ? Phát hiểu các từ ngữ đợc lặp lại ở khæ th¬ ®Çu vµ cuèi cña bµi TiÕng gµ tra? -> Nghe: lÆp l¹i 3 lÇn  nhÊn m¹nh x¶m xúc của tác giả đến 1 cách dồn dập khi nghe tiÕng gµ V×: lÆp l¹i 4 lÇn  nhÊn m¹nh nguyªn nhân chiến đấu của ngời chiến sĩ ? ViÖc lÆp l¹i c¸c tõ ng÷ Êy cã t¸c => §iÖp ng÷ cã t¸c dông lµm næi bËt dông g×? ý, g©y c¶m xóc m¹nh mÏ  cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao. Dïng trong th¬, v¨n ? VËy theo em viÖc sö dông ®iÖp biÓu c¶m. ng÷ cã t¸c dông g×? 3. C¸c d¹ng ®iÖp ng÷ GV nãi môc lu ý trªn ? Em h·y nhËn xÐt c¸c ®iÖp ng÷ ë ®o¹n ®Çu vµ cuèi bµi TiÕng gµ tra vµ gọi đó là điệp ngữ gì? -> Nghe, v×  ®iÖp ng÷ : mçi ®iÖp ng÷ n»m trong mçi c©u th¬  ®iÖp ng÷ c¸ch ? HS đọc VD b, nêu nhận xét các quãng. ®iÖp ng÷ Êy? Gäi tªn ®iÖp ng÷ ë VD b - RÊt l©u, kh¨n xanh, th¬ng em  c¸c ®iÖp ng÷ nèi liÒn nhau, nèi tiÕp nhau gäi lµ ®iÖp ng÷ nèi tiÕp ThÊy, ngµn d©u  cuèi c©u trªn lÆp l¹i ®Çu c©u tiÕp theo  ®iÖp ng÷ vßng ? Qua pt VD em thÊy ®iÖp ng÷ cã (chuyÓn tiÕp) mÊy d¹ng? Lu ý: - ®iÖp ng÷ lµ 1 tõ cßn gäi lµ Ghi nhí: Sgk ®iÖp tõ §iÖp ng÷ lµ 1 côm tõ gäi lµ ®iÖp VD: ng÷ (Hå ChÝ Minh mu«n n¨m!)3 §iÖp ng÷ lµ 1 c©u cßn gäi lµ ®iÖp Phót gi©y thiªng liªng anh gäi B¸c c©u hai lÇn §iÖp ®o¹n cßn gäi lµ ®iÖp khóc Bµi Lîm cã ®o¹n “Chó bÐ… vµng” gv kÕt luËn ND bµi häc đợc lặp lại 2 lần. Hoạt động 2 II LuyÖn tËp HS lµm theo nhãm Bµi tËp 1: Yªu cÇu: ®iÖp ng÷ :- Mét d©n téc.

(110) Bµi tËp 2: Bµi tËp 3:. Bµi tËp 4:. thể hiện quan tâm, chiến đấu vì độc lËp, tù do dân tộc đó phải đợc  mong muốn tự do, độc lập t¹o giäng ®iÖu ®anh thÐp  khiÕn cho lêi v¨n trë nªn s©u s¾c, thÊm thÝa, cã søc thuyÕt phôc §iÖp tõ: tr«ng cã t¸c dôgn diÔn t¶ nçi lo l¾ng nhiÒu ,mÆt, triÒn miªn cña ngêi n«ng d©n thêi xa. §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng: xa nhau §iÖp ng÷ vßng trßn: mét giÊc m¬ ViÖc lÆp 1 sè tõ ng÷ trong ®o¹n v¨n trªn kh«ng cã t¸c dông biÓu c¶m mµ lµm cho ®o¹n v¨n Êy lén xén, rêm ra, kh«ng trong s¸ng Söa l¹i: PhÝa sau nhµ em cã1 m¶nh vờn. Em trồng trên đấy rất nhiều loại hoa, nµo lµ hoa hång, hoa cóc, nµo lµ thợc dợc, đồng tiền, và cả lay ơn nữa. Trong ngµy quèc tÕ phô n÷ em h¸i hoa tÆng mÑ, tÆng chØ… Buæi s¸ng mïa hÌ, s©n trêng trµn ngËy s¾c n¾ng. N¾ng nh¶y nhãt trªn nh÷ng t¸n l¸, n¾ng nhuém vµng nh÷ng s¾c hoa, n¾ng ®Ëu trªn vai ¸o cña c«, cña b¹n. N¾ng lµm bõng s¸ng líp häc, bõng s¸ng nh÷ng g¬ng mÆt häc trß. D. Híng dÉn häc ë nhµ N¾m ch¾c kh¸i niÖm ®iÖp ng÷, cÊu t¹o, gi¸ trÞ, c¸c d¹ng ®iÖp ng÷ HS lµm tiÕp bµi 4 ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn nãi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ TPVH Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(111) TiÕt 55,56:. Ngµy so¹n 22/11/2012 LuyÖn nãi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc. A Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : + cñng cè kiÕn thøc vÒ c¸ch lµm bµi pbcn vÒ TPVH + LuyÖn tËp c¸ch tr×nh bµy miÖng tríc tËp thÓ, thÓ hiÖn c¶m xóc vµ nh÷ng suy nghÜ vÒ TPVH B ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi gi¶ng HS PhÇn chuÈn bÞ luyÖn nãi C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS II Tæ chøc luyÖn nãi Hoạt động của thầy và trò. GV ghi đề lên bảng ? Hãy cho biết đề yêu cầu gì? ? §ã lµ nh÷ng c¶m nghÜ g×?. Nội dung cần đạt. I. Tìm hiểu để và tìm ý Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬ “C¶nh khuya” cña B¸c Yªu cÇu: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬ “C¶nh khuya” c¶m nghÜ vÒ + Thiên nhiên đợc Bác miêu tả + T©m hån cña B¸c tríc thiªn nhiªn + H×nh ¶nh B¸c trong nçi lo cho níc nhµ LËp dµn ý. HS trình bày dàn ý bài văn đã chuẩn bÞ ë nhµ Më bµi: giíi thiÖu bµi th¬ vµ c¶m PhÇn më bµi em cÇn giíi thiÖu nghÜ chung cña em nh÷ng g× ? Th©n bµi: Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ ?PhÇn th©n bµi em sÏ nªu nh÷ng ý c¸ch c¶m nhËn, c¸ch tëng tîng vÒ c¸c g×? h×nh ¶nh th¬, c¶m nghÜ vÒ tõng chi tiÕt, c¶m nghÜ vÒ t¸c gi¶ Kết bài: Tinh cảm của em đối với ? PhÇn kÕt bµi cÇn kÕt l¹i ý g×? bµi th¬ LuyÖn nãi tríc líp Nhãm HS yÕu 1 em HS luyÖn nãi 5 phót/ 1 em Nhãm HS TB 1 em Nhãm HS giái 1 em Yêu cầu về kiến thức đúng, chính x¸c, tõ, dïng trong phong phó, diÔn đạt mạch lạc, giọng điệu cảm xúc tự nhiªn.

(112) IV. Tæng kÕt GV tæng kÕt kiÓu bµi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ TPVH theo tr×nh tù: Tìm hiểu đề, tìm ý LËp dµn ý LuyÖn noi D. Híng dÉn häc ë nhµ N¾m ch¾c v¨n biÓu c¶m vµ biÓu c¶m vÒ TPVH So¹n bµi: Mét thø quµ cña lóa non: cèm §¸nh gi¸ diÒu chØnh kÕ ho¹ch ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 57:. Ngµy so¹n 24/11 /2012 Mét thø quµ cña lóa non: Cèm. A Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : Cảm nhận đợc phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hoá trong 1 thứ quà độc đáo và 2 gi¶n dÞ cña d©n téc. Bíc ®Çu häc tËp lèi viÕt v¨n tuú bót tinh tÕ, nhÑ nhµng mµ s©u s¾c cña Th¹ch Lam B ChuÈn bÞ Gv :Phần đọc hiểu văn bản Hs :PhÇn c©u hái t×m hiÓu bµi C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : I. ổn định lớp – Giới thiệu bài Năm 1942, nhà văn Thạch Lam qua đời ở cái tuổi 32 và trớc đó mấy tháng, tập bút kí “Hà Nội 36 phố phờng của ông đã ra mắt bạn đọc. Có thể nói đây là 1 tác phẩm xuất sắc và độc đáo viết về văn hoá ẩm thực Việt Nam, viết về 1 nét đẹp của Hà Nội “ngàn năm văn vật”. “Một thứ quà của lúa non: Cốm” rút trong tác phẩm “Hà Nội 36 phố phờng” là 1 bài thơ trữ tình bằng văn xuôi tuyệt tác đợc tác giả viết với tất cả tấm lòng trân trọng, thành kính, thiêng liêng II Tổ chức đọc hiểu văn bản.

(113) Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: ?Em h·y giíi thiÖu mét vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Th¹ch Lam ?Néi dung chñ yÕu trong t¸c phÈm cña «ng lµ g×?. ?Dựa vào chú thích giới thiệu đôi nÐt vÒ thÓ lo¹i tuú bót. H·y t×m bè côc cña bµi v¨n xu«i vµ xác định nội dung từng đoạn ? Theo em ®©y lµ v¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i v¨n g×? (BiÓu c¶m) ? §èi tîng biÓu c¶m ë ®©y lµ g×? (cèm) Vậy Thạch Lam đã viết bài tuỳ bút biÓu c¶m vÒ cèm ntn  chuyÓn ý II. Nội dung cần đạt. I T×m hiÓu chung 1 T¸c gi¶: - Th¹ch Lam (1910 – 1942) quª ë Hµ Néi - Cây bút văn xuôi, đặc sắc, tài hoa - T¸c phÈm cña «ng giµu chÊt nh©n v¨n - Thµnh c«ng: truyÖn ng¾n vµ tuú bót - Bài văn đợc rút từ tập tuỳ bút “ Hà Nội 36 phè phêng” 2 Tuú bót: lµ 1 thÓ lo¹i v¨n häc th«ng qua ghi chÐp vÒ sù viÖc con ngêi … t¸c giả bộc lộ cảm xúc suy t, đánh giá Giµu chÊt tr÷ t×nh, ®Ëm chÊt nghÞ luËn, giµu tÝnh biÓu c¶m vµ gÇn víi th¬ (ph¬ng thøc tr÷ t×nh kh«ng chØ cã trong th¬ mµ còn đợc thể hiện bằng văn xuôi, trong đó tuú bót tiªu biÓu) 3 §äc 4 Tõ, ng÷ khã 5 Bè côc: 3 phÇn PhÇn1: C¶m nghÜ vÒ nguån gèc cña Cèm PhÇn2: C¶m nghÜ vÒ gi¸ trÞ cña Cèm PhÇn3: C¶m nghÜ vÒ sù thëng thøc cèm. II Ph©n tÝch Hoạt động 2 1 C¶m nghÜ vÒ nguån gèc cña cèm HS đọc phần 1 Miªu t¶ + tù sù + biÓu c¶m ? Cội nguồn của cốm là lúa đồng quê? Céi nguån của cốm: là lúa đồng quê Điều đó đã đợc gợi tả những câu văn C¸c b¹n cã ngöi thÊy…. kh«ng? nµo? Trong c¸i vá xanh kia…. Ngµn hoa cá Díi ¸nh n¾ng…. trong s¹ch cña trêi ? Những câu văn đó đã đợc gợi tả -> Miªu t¶ b»ng c¶m gi¸c, tëng tîng -> b»ng nh÷ng biÖn ph¸p miªu t¶ nµo? Gîi h×nh, gîi c¶m, sù tinh tÕ trong c¶m Tác dụng của biện pháp miêu tả đó? Cảm hứng đợc gợi lên từ hơng thơm thụ cốm của tác giả. cña l¸ sen trong lµn giã mïa h¹ lít qua võng sen trªn mÆt hå, h¬ng th¬m ấy gợi nhắc đến hơng vị của cốm, thứ quà đặc biệt của non. Tác giả đã huy động nhiêu cảm giác để cảm nhận về đối tợng, đặc biệt là khứu giác để cảm nhËn h¬ng th¬m thanh khiÕt cña c¸nh đồng lúa, lá sen và lúa non. ?NhËn xÐt vÒ lêi v¨n miªu t¶? -> Lời văn giàu hình ảnh đợc tạo bằng Nh vậy mở đầu bài viết tác giả đã miªu t¶ vÒ nguån gèc cña Cèm. Nhng c¶m gi¸c vµ t tëng, ®iÖu v¨n nhÑ nhµng êm ái, thấm đậm cảm xúc của tác giả, đđể có hạt cốm còn cần đến công sức îc ng¾t nhÞp bëi nhiÒu dÊu phÈy. vµ sù khÐo lÐo cña con ngêi. V× vËy tiếp theo tác giả nói đến nghề làm cèm næi tiÕng nhÊt lµ ë Lµng Vßng.Vµ.

(114) h×nh ¶nh næi bËt ë ®©y lµ h×nh ¶nh nµo? ? Chi tiÕt “ §Õn mïa cèm, c¸c ngêi Hµ Néi… c« hµng cèm cã ý nghÜa g×? ? Tõ nh÷ng lêi v¨n trªn, c¶m xóc nµo của tác giả đợc bộc lộ? GV chuyển tiÕp. HS đọc đoạn 2 ? Lêi b×nh luËn ” Cèm lµ thø quµ… An Nam gîi cho em c¸ch hiÓu míi mÎ nµo vÒ Cèm? ? Lêi b×nh luËn 2: “ Hồng cốm là tốt đôi … bền lâu” + ? Tác giả bình luận về vấn đề gì? + ? Sù hoµ hîp t¬ng xøng hång cèm đợc phân tích trên những phơng diện nµo? + ? Em hiÓu thªm gi¸ trÞ nµo cña cốm qua lời bình luận đó?. T¸c gi¶ khuyªn chóng ta cÇn thëng thøc cèm nh thÕ nµo ?. ? Theo em quan ®iÓm cña Th¹ch Lam ¨n cèm ph¶i nh thÕ nµo ? ?Cuối đoạn tác giả đề nghị với ngời mua cèm nh thÕ nµo ?. - H×nh ¶nh c« hµng cèm xinh xinhvíi dụng cụ đồ nghề của ngời làm gốm cần mÉn duyªn d¸ng.. 2 Gi¸ trÞ cña cèm - Là thức quà riêng biệt của đất nớc. - Thức dâng của những cánh đồng lúa hơng vị mộc mạc giản dị thanh khiết của cánh đồng quê Việt Nam. - Dïng lµm quµ tÕt ,sÝnh lÔ trong trang phôc cíi hái. -> Thø lÔ vËt s¸nh cïng víi qu¶ hång: hoà hợp tốt đôi biểu trng cho sự gắn bó hài hoà trong tình duyên đôi lứa. §îc ph©n tÝch trªn ph¬ng diÖn mµu s¾c, hơng vị (thanh -đạm -ngọt -sắc nâng đỡ cho nhau) 3 C¸ch thëng thøc cèm vµ lêi nh¾n göi cña nhµ v¨n - C¸ch thëng thøc :¡n tõng chót Ýt thong th¶ vµ suy ngÉm ->thu l¹i mïi th¬m cña lóa míi, hoa cá d¹i ven bê - > ¡n cèm lµ thëng thøc nhiÒu gi¸ trÞ kết tinh trong đó. -> Lêi nh¾n nhñ víi ngêi mua cèm :h·y nhÑ nhµng tr©n träng tríc s¶n vËt. D Híng dÉn häc ë nhµ N¾m néi dung – nghÖ thuËt cña bµi tuú bót Lµm bµi tËp cßn l¹i ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo §¸nh gi¸ ®iÒu chØnh tiÕt d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(115) Ngµy so¹n 29/11/2012. TiÕt 58 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3. A Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh :Đánh giá đợc sự tiến bộ của bản thân ở bài viết thứ 2 và tự sửa lçi -Còng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m ,kÜ n¨ng liªn kÕt v¨n b¶n B ChuÈn bÞ Gv :Các lỗi đã sửa -điểm số HS :PhÇn lËp dµn bµi ë nhµ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I æn dÞnh líp II Tr¶ bµi B1 Häc sinh lËp l¹i dµn bµi B2 Gi¸o viªn nhËt xÐt *¦u ®iÓm -Nhìn chung trong bài làm này các em đã làm đúng thể loại. Có kết hợp với yÕu tè miªu t¶ trong bµi -Nhiều em đã có cảm xúc chân thật về ngời thân của mình nên bài làm đã có chÊt v¨n. -Chữ viết ở 1 số em đã có sự tiến bộ *Nhîc ®iÓm Mét sè bµi vÉn thiªn vÒ yÕu tè tù sù T×nh c¶m viÕt trong bµi cßn gîng Ðp --Một số em vẫn không sửa đợc lỗi chính tả B3 Học sinh trao đổi bài đọc -§äc 1 bµi diÓm giái : 1 bµi ®iÓm kh¸ 1 bài đỉêm trung bình : 1 bµi yÕu : B5 C«ng bè tØ lÖ ®iÓm Giái : Kh¸ : Trung b×nh YÕu KÐm D Híng dÉn hläc ë nhµ -TiÕp tiÕp tôc söa c¸c lçi cßn l¹i -ChuÈn bÞ tiÕt ch¬i ch÷ §¸nh gi¸ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 30/11/2012 TiÕt 59 Ch¬i ch÷ A Mục tiêu cần đạt gióp häc sinh : Hiểu đợc thế nào là chơi chữ, một số lối chơi chữ thờng gặp cảm thụ đợc cái hay và cái độc đáo của lối chơi chữ trong tiếng việt B ChuÈn bÞ.

(116) Gv :N«i dung bµi gi¶ng Hs :phÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp- Kiểm tra bài cũ KTBC :ThÕ nµo lµ ®iÖp ng÷ ?cã mÊy lo¹i diÞep ng÷ ?Cho vd II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1. Cho ví dụ: nửa đêm giờ tí, canh ba, vợ tôi, con gái, đàn bà, nữ nhi ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña c¸c từ Vợ tôi, con gái , đàn bà, nữ nhi. I Ch¬i ch÷ vµ t¸c dông cña ch¬i ch÷ Bµi tËp: - vợ, con gái, đàn bà, nữ nhi→ từ gần nghĩa, đồng nghĩa → tạo sắc th¸i dÝ dám hµi híc. ? T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c tõ gẫn nghĩa, đồng nghĩa ấy §äc bµi ca dao ë SGK VD Bµi ca dao :SGK Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña c¸c tõ lîi trong bµi ca dao? + Lîi 1: lîi léc, thuËn lîi + Lîi 2: lµ bé phËn bao quanh ch©n r¨ng ? lợi(1) và lợi (2) đợc gọi là từ gì? -> hình tợng đồng âm gây cảm giác ? Việc dùng từ đồng âm có tác dụng bất ngờ, thú vị ( già rồi, răng g× ë bµi ca dao nµy không còn đừng tính chuyện lấy chång ) Gi¸o viªn kÕt luËn viÖc ph©n tÝch VD 1-2 ? Em hiÓu ch¬i ch÷ lµ g×? * ghi nhí: SGK. Hoạt động 2 II C¸c lèi ch¬i ch÷ Trong th¬ v¨n trµo phóng, ca dao chÌo cæ, thêng sñ dông lèi ch¬i ch÷ . Bây giờ các em hãy đọc các ví dụ SGK 1. Bài tập a, Dùng từ đồng âm: Danh tớngsau và cho biết : ? ChØ râ lèi ch¬i ch÷ trong tõng vÝ dô. ranh tíng b, Dïng c¸ch ®iÖp phô ©m ®Çu(m) c, Dïng lèi nãi l¸i. Cá đối → cối đá mÌo c¸i – m¸i KÌo d, dùng từ trái nghĩa, đồng âm, đồng nghĩa. SÇu riªng- vui chung sÇu riªng : mét lo¹i qu¶ sÇu riªng: Nçi thÊt väng vÒ tinh ?Mçi lo¹i h·y lÊy vÝ dô thÇn cña mét con ngêi Ngoµi ra ta cßn gÆp c¸c trêng hîp ch¬i ch÷: - Chơi chữ đồng âm kết hợp với chơi VÝ dô: Chuång gµ kª s¸t chuång chữ đồng nghĩa vÞt (kª: gµ) - Ch¬i ch÷ b»ng c¸ch dïng c¸c tõ cïng trêng nghÜa §i tu phËt b¾t ¨n chay.

(117) Thịt chó ăn đợc thịt cầy thì không VD: Chµng cãc ¬i chµng cãc ¬i ThiÕp bÐn duyªn chµng cã thÕ th«i Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé Ngµn vµng kh«n chuéc dÊu b«i v«i Gi¸o viªn kÕt luËn häc sinh rót ra ghi 2. Ghi nhí2. sgk III: luyÖn tËp nhớ Hoạt động 3: Bµi tËp 1: ch¬i ch÷ liu ®iu, r¾n, hæ löa, mai gÇm, r¸o, l¨n, tr©u lç, hæ mang: ch¬i ch÷ gÇn nghÜa Bµi tËp 2: thÞt – mì – dß – ch¶ nøa- tre – tróc- hãp bt4 - cam – cam lai: chơi chữ đồng âm thành ngữ: khổ tận cam lai, hết đắng cay đến ngọt bùi D: Híng dÉn häc ë nhµ n¾m kü kiÕn thøc vÒ ch¬i ch÷( t¸c dông c¸c lèi ch¬i ch÷) chuÈn bÞ bµi: lµm th¬ lôc b¸t §¸nh gi¸ diÒu chØnh kÕ ho¹ch ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 1/12/2012 TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t A Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh : Bớc đâu hiểu đợc luật thơ lục bát ( số chữ trong câu, cách gieo vần) TËp th¬ lôc b¸t theo luËt B ChuÈn bÞ Gv :Néi dung bµi d¹y Hs PhÇn chuÈn bÞ bµi C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp kiểm tra bài cũ II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 Häc sinh nhËn xÐt hai vÝ dô sau: 1, Con mÌo con chã cã l«ng Bụi tre có mắt, nồi đồng có quai 2, TiÕc thay h¹t g¹o tr¾ng ngÇn Đã vo nơc đục, lại vần than rơm. ? ph©n biÖt v¨n vÇn vµ th¬ lôc b¸t. Nội dung cần đạt. I Ph©n biÖt th¬ lôc b¸t víi v¨n vÇn Bµi tËp: Bµi tËp 1: chØ lµ v¨n vÇn 6/8 gióp trÎ em nhËn biÕt c¸c sù vËt quen thuéc xung quanh, kh«ng cã gi¸ trÞ biÓu c¶m Bµi tËp 2: h¹t g¹o tr¾ng ngÇn: Èn dô chØ ngêi con g¸i tµi s¾c Nớc đục, than rơm là ẩn dụ cho một hoµn c¶nh khã kh¨n Thơ dân gian đợc làm theo thể lục b¸t V¨n vÇn lôc b¸t cã cÊu t¹o gièng th¬ lôc b¸t vÕ sè c©u, tiÕng vÇn nhng.

(118) kh«ng cã gi¸ trÞ biÓu c¶m Th¬ lôc b¸t cã gi¸ trÞ biÓu c¶m Hoạt động 2 Gi¸o viªn chuÈn bÞ m« h×nh vµo b¶ng phô häc sinh lªn b¶ng ®iÒn Học sinh đọc bài ca dao. Xác định sè tiÕng, c¸ch gieo vÇn Häc sinh nhËn xÐt vÒ luËt th¬ lôc b¸t. 1. Hoạt động 3 Bài 1: học sinh đọc yêu cầu bài tập Häc sinh lµm bµi Bµi tËp 2:. II T×m hiÓu luËt th¬ lôc b¸t. -Số câu không hạn định -Sè tiÕng trong mét c©u: cø mét c©u 6 tiÕng l¹i tiÕp 1 dßng 8 tiÕng: 1 cÆp lôc b¸t -VÇn: VÇn b»ng, lng, ch©n -TiÕng thø 6/6 vÇn víi tiÕng 6/8 -TiÕng 8/8 vÇn víi tiÕn 6/6 tiÕp theo -LuËt b»ng tr¾c C¸c tiÕng ch½n theo luËt 2 4 6 8 b t b b t b b NhÞp : 2/2/2; 4/4 III LuyÖn tËp a, kÎo mµ v× mµ vÇn víi xa b, míi nªn con ngêi nªn vÇn víi bÒn TiÕng 6 c©u 8 l¹c vÇn víi tiÕng 6 c©u 6 ( loµi – na) söa l¹i : xoµi. Bµi tËp 3 Trß ch¬i tËp lµm th¬ lôc b¸t Mçi tæ lµm 1 c©u nèi tiÕp nhau trong thêi gian 1 phót Tæ 1 khëi ®Çu C Híng dÉn häc ë nhµ -N¾m luËt th¬ lôc b¸t -TËp lµm thÓ th¬ lôc b¸t đánh giá điều chỉnh kế hoạch ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(119) Ngµy so¹n 4/12/2012. TiÕt 61. ChuÈn mùc sö dông tõ A Muc tiêu cần đạt Gióp häc sinh: Nắm đợc các yêu cầu trong việc sử dụng từ ( đúng âm, đúng chính tả, đúng nghĩa, đúng tính chất ngữ pháp, đúng sắc thái biểu cảm, đúng phong cách….) Từ đó học sinh liên hệ với việc dùng từ của mình, càng có ý thức dùng từ chuÈn mùc, söa nh÷ng sai sãt trong dïng tõ, tr¸nh cÈu th¶ trong dïng tõ B ChuÈn bÞ Gv :Néi dung bµi gi¶ng Hs PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp kiểm tra bài cũ KTBC :ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷ ?cho vd II Tæ chøc h×nh thµnh kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 Häc sinh söa lçi chØ ra nguyªn nh©n m¾c lçi ë môc I SGK. Nội dung cần đạt. I/ Sử dụng từ đúng âm, đúng chÝnh t¶ Söa lçi: Dói ®Çu - vïi ®Çu Lªn ngêi- nªn ngêi TËp tÑ – tËp toÑ Kho¶ng kh¾c – kho¶nh kh¾c Nguyªn nh©n: sai phô ©m ®Çu D –v, l- n, ; sai v× lçi gÇn ©m Hoạt động 2 II Sử dụng từ đúng nghĩa Häc sinh söa lçi chØ ra nguyªn nh©n söa lçi m¾c lçi ë môc II biểu diễn- diễn đạt sáng sủa – tơi đẹp cao c¶ - s©u s¾c biÕt – cã sắt đá- sâu sắc Nguyên nhân: không hiểu đúng nghĩa cña tõ Vd1: - BiÓu diÔn : nhËn biÕt dtg = thÞ gi¸c( xem biÓu diÔn xiÕc) diễn đạt: nhận thức = t du, cảm xúc b»ng liªn tëng VD 3: Cao c¶: lêi nãi hoÆc viÖc lµm cã phẩm chất tuyệt đối sâu sắc : Nhận thức thẩm định bằng t duy, liªn tëng VD3: Biết: Nhận thức đợc, hiểu đợc Cã: tån t¹i VD4: Sắt đá: không thay đổi, trung thành, kiên định, bền vững - S©u s¾c: môc C Hoạt động 3 III Sử dụng đúng sắc thái biểu Söa ra nguyªn nh©n m¾c lçi ë môc c¶m, hîp phong c¸ch IV Söa lçi lãnh đạo = cầm đầu.

(120) bám đít = ăn bám Nguyên nhân: không chú ý đến sắc th¸i biÓu c¶m bám đít: Dùng trong khẩu ngữ hàng ngµy ¨n b¸m: dïng trong v¨n b¶n cã tÝnh chÊt giao tiÕp réng r·i trong x· héi Hoạt động 4 IV Sử dụng từ đúng tính chất ngữ ph¸p cña tõ Yªu cÇu häc sinh söa lçi, chØ ra Hµo quang = hµo nho¸ng ( tÝnh tõ) nguyªn nh©n m¨c lçi ë môc III SGK chÞ ¨n mÆc thËt gi¶n dÞ NhiÒu th¶m h¹i: tÝnh tõ th¶m h¹i kh«ng thÓ lµm bæ ng÷ cho tÝnh tõ nhiÒu Ch÷a: bá víi nhiÒu thªm rÊt - gi¶ t¹o phån vinh = phån vinh gi¶ t¹o Hoạt động 5 V/ Không lạm dùng từ địa phơn, tõ H¸n ViÖt ? Trong trêng hîp nµo th× kh«ng nên dùng từ địa phơng? - Trong c¸c t×nh huèng giao tiÕp trang ? Do hoµn c¶nh lÞch sö, v¨n ho¸ träng vµ trong c¸c v¨n b¶n chuÈn mùc một số lợng từ Hán Việt đã đợc bổ ( hành chính, chính luận) sung vµo vèn tõ vùng tiÕng viÖt, gãp phÇn lµm phong phó tiÕng viÖt nhng Tõ nµo TiÕng ViÖt cã th× kh«ng nªn chóng ta kh«ng lªn l¹m dông tõ h¸n dïng tõ H¸n ViÖt viÖt. V× sao VD: anh em nh thÓ ch©n tay Học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 6 VI: LuyÖn tËp Bµi tËp: Sö dông c¸c tõ gÇn ©m, gÇn nghÜa: an- yªn, b¶i ho¶i – b¹i ho¹i D Híng dÉn häc ë nhµ -Nắm vững các lỗi dùng từ để từ đó không mắc lỗi §¸nh gi¸ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 5/12/2012 TiÕt 62:. ¤n tËp v¨n biÓu c¶m. A Mục tiêu cần đạt - «n l¹i hÖ thèng l¹i nh÷ng ®iÓm quan träng nhÊt vÒ lý thuyÕt lµm v¨n b¶n biÓu c¶m (ph©n biÖt gi÷a v¨n tù sù, v¨n miªu t¶ víi yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ biÓu c¶m, c¸ch lËp dµn ý bµi v¨n biÓu c¶m, ng«n ng÷ trong v¨n biÓu c¶m….) - Tiếp tục rèn luyện một số kỹ năng làm văn biểu cảm( phân tích đề, tìm ý, lập dµn ý) B ChuÈn bÞ Gv :Néi dung bµi d¹y Hs :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 ? ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m?. Nội dung cần đạt. I: «n l¹i kiÕn thøc v¨n biÓu c¶m - Là kiểu văn bản bày tỏ trình độ , tình cảm và sự đánh giá của con ngời đối với thiªn nhiªn vµ cuéc sèng..

(121) ? Muốn bày tỏ trình độ, tình cảm và - C¬ së : tù söa miªu t¶: ph¬ng thøc sự đánh gía của mình trớc hết phải có thể hiện của văn biểu cảm c¸ yÕu tè g× ? T¹i sao? Hoạt động 2 II. Ph©n biÖt biÓu c¶m víi tù sù vµ miªu t¶ * v¨n tù sù : ? Nh¾c laÞ yªu cÇu cña v¨n tù sù -yªu cÇu kÓ l¹i mét sù viÖc,c©u chuÖn cã ®Çu cã ®u«i nh»m t¸i hiÖn nh÷ng sù kiện hoặc kỉ niệm trong kí ức để ngời đọc,ngời nghe có thể hiểu , nhớ và kể lại đợc. ? ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶ *Văn miêu tả: tái hiện đối tợng(ngời, vËt, c¶nh vËt) nh»m dùng mét ch©n dung đầy đủ , chi tiết, sinh động về đối tợng để ngời đọc, ngời nghe có thể hình dung rõ ràng về đối tợng ấy. *Trong v¨n biÓu c¶m: tù sù vµ miªu t¶ ? Mối quan hệ giữa miêu tả và tự sự chỉ là phơng tiện để ngời viết thể hiện víi v¨n biÓu c¶m trình độ tình cảm và sự đánh giá. - Tù sù , miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m cã vai trß nh c¸i cí, c¸i nÒn cho c¶m xóc. Do đó nó thờng không tả, không kể, không thuật đầy đủ nh khi nó có t cách là môt văn bản độc lập. III. §Æc trng cña v¨n biÓu c¶m Hoạt động 3. Con s«ng kia bªn lë bªn båi -Học sinh đọc bài ca dao sau: Bên lở thì đục, bên bồi thì trong Biết rằng bên đục, bên trong, bên nào. -V¨n biÓu c¶m ( th¬ tr÷ t×nh) ? H·y cho biÕt v¨n b¶n trªn thuéc -Néi dung biÓu c¶m : THÓ hiÖn t×nh lo¹i v¨n g×? c¶m víi thiªn nhiªn, t©m hån nh¹y c¶m, ? Néi dung biÓu c¶m lµ g×? lßng yªu níc s©u lÆng, phong th¸i l¹c quan ung dung cña B¸c Hå. ? Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ BiÖn ph¸p tu tõ: so s¸nh nh©n ho¸, g×? ®iÖp ng÷ ? Tác giả đã sử dụng phơng thức diÔn ®at nµo ? Gi¸o viªn rót ra nhËn xÐt Văn biểu cảm miêu tả đối tợng nhằm mợn những đặc điểm phong cách của nó mµ nãi lªn suy nghÜ c¶m xóc cña m×nh. V× vËy v¨n bØªu c¶m thêng mîn lèi nãi tu tõ Èn dô, so s¸nh nh©n ho¸. LÊy vÝ dô vÒ v¨n b¶n v¨n xu«i thuéc thÓ loai v¨n biÓu c¶m. ? VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh - T×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m thêng c¶m trong v¨n biÓu c¶m.? là những tình cảm đẹp, thấm nhuần t tởng nhân văn. Hoạt động 4 IV LuyÖn tËp §Ò c¶m nghÜ mïa xu©n ? em sÏ thùc hiÖn bµi lµm qua I Tìm hiểu đề nh÷ng bíc nµo? KiÓu v¨n b¶n: v¨n biÓu c¶m §èi tîng biÓu c¶m: mïa xu©n yêu cầu: bày tỏ, trình độ tình cảm ?Bíc tiÕp theo lµ g×? đánh giá đối với mùa xuân. II T×m ý( lËp dµn ý) ?Theo đó em sẽ trình bày những ý gì? Mïa xu©n cña thiªn nhiªn + C¶nh s¾c, thêi tiÕt khÝ hËu, c©y…..

(122) Mïa xu©n cña con ngêi + Tuæi t¸c, nghÒ nghiÖp, t©m tr¹ng suy nghÜ Lång c¶m xóc: ThÝch hay kh«ng thÝch mïa xu©n? V× Sao? III ViÕt bµi hoµn chØnh IV §äc söa lçi C, Híng dÉn häc ë nhµ N½m kü vÒ v¨n biÓu c¶m So¹n bµi: Mïa xu©n cña t«i. rót kinh nghiÖm giê d¹y ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… TiÕt 63: V¨n b¶n: Mïa xu©n cña t«i (Vò B»ng) A-Môc tiªu bµi häc: -Cảm nhận đợc nét đặc sắc riêng của cảnh sắc m.xuân HN và MB đợc tái hiện trong bµi tuú bót. -Thấy đợc tình q.hg đ.nc thiết tha, sâu nặng của tác giả đợc thể hiện qua ngòi bút tµi hoa, tinh tÕ, giµu c¶m xóc vµ h×nh ¶nh. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Những điều cần lu ý: Bài MXCT (tên bài là do ngời biên soạn đặt) là đoạn đầu bµi tuú bót “Th¸ng giªng m¬ vÒ tr¨ng non rÐt ngät”, më ®Çu cho nçi nhí th¬ng suèt 12 th¸ng cña t¸c gi¶. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra III-Bµi míi: Chúng ta đã từng biết và cảm thông với tấm lòng của những ngời sống xa quª h¬ng, trÜu nÆng t×nh quª trong th¬ §êng cña LÝ B¹ch, §ç Phñ, H¹ Tri Ch¬ng. ë VN còng cã 1 nghÖ sÜ do h.c¶nh riªng vµ yªu cÇu c«ng t¸c cm ph¶i xa rời q.hg MB vào sống ở MN mấy chục năm trời, đó là nhà văn Vũ Bằng – một nhà văn đã từng nổi tiếng trớc cm/8.1945. Tấm lòng của V.Bằng đối với q.hg đã đợc gửi gắm trong TP “Thơng nhớ mời hai” mà đ.trích MXCT là tiêu biÓu. Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động 1: -Dùa vµo phÇn c.thÝch, em h·y g.thiÖu 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Vò B»ng ?. -Em h·y nªu x.xø vµ h.c s.t¸c cña tp ?. Néi dung kiÕn thøc. I- T×m hiÓu chung: 1-T¸c gi¶: Vò B»ng (1913-1984), quª HN. -Cã së trong vÒ tr.ng¾n, tuú bót, bót kÝ. 2-T¸c phÈm: -TrÝch tõ thiªn tuú bót “Th¸ng giªng m¬ vÒ tr¨ng non rÐt ngät”, trong tËp tuú bót-bót kÝ “Th¬ng nhí mêi hai”..

(123) -Hd đọc: Giọng chậm rãi, sâu lắng, mÒm m¹i, h¬i buån se s¾t. -Gi¶i nghÜa tõ khã. -Văn bản đợc viết theo thể loại nào ? -B.v¨n viÕt vÒ c¶nh s¾c vµ kh2 m.xu©n ë ®©u ? H.c vµ t.tr¹ng cña t¸c gi¶ khi viÕt bµi nµy nh thÕ nµo ?. -Bµi v¨n cã thÓ chia thµnh mÊy ®o¹n ? Mỗi đoạn từ đâu đến đâu, ND của mỗi ®o¹n lµ g× ? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù LK gi÷a c¸c ®o¹n ? (B.v¨n cã sù LK chÆt chÏ theo dßng c¶m xóc håi tëng cña t¸c gi¶) Hoạt động 2:. -TP viÕt trong h.c ®.nc bÞ chia c¾t, t¸c gi¶ sèng trong vïng k.so¸t cña Mĩ-Nguỵ, xa cách q.hg đất Bắc. 3-§äc vµ gi¶i thÝch tõ khã. 4- ThÓ lo¹i: KÝ-tuú bót mang t.c håi kÝ. 5- Chủ đề: B.văn viết về cảnh sắc và kh2 m.xu©n ë HN vµ MB qua nçi nhí thg da diÕt cña 1 ng¬× xa quª ®ang sèng ë SG trong vïng k.so¸t cña MÜ-nguþ, khi ®.nc cßn bÞ chia c¾t. 6- Bè côc: 3 phÇn Tõ ®Çu ->mª luyÕn m.xu©n: C¶m nhËn về q.luật tình cảm của con ngời đối với m.xu©n. TiÕp theo ->liªn hoan: C¶m nhËn vÒ cảnh sắc và kh2 m.xuân đất Bắc-m.xuân HN. - Cßn l¹i:C¶m nhËn vÒ c¶nh s¾c m.xu©n sau r»m th¸ng giªng.. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: -Hs đọc đoạn1(từ đầu->mê luyến m.x) 1- Tình cảm của con ngời đối với -B.p NT nào đã đợc sd ở đoạn này ? T.d m.xu©n: của b.p NT đó ? - Ai bảo đợc non đừng thơng nớc, bớm đừng thơng hoa, trăng đừng thơng gió; ai cấm đợc... ->Sd ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷ vµ ®iÖp kiÓu - Đ.v bình luận trên đã bộc lộ đợc thái câu-> Nhấn mạnh tình cảm của con ngđộ, tình cảm gì của tác giả đối với m.x ời đối với m.xuân. q.hg ? =>ThÓ hiÖn sù n©ng niu, tr©n träng, thg -Gv: Yªu mÕn m.x, yªu mÕn th¸ng nhí, thuû chung víi m.xu©n. giªng, th¸ng ®Çu tiªn cña m.x, mïa đầu của t.yêu, h.p và tuổi trẻ, đất trời và lòng ng. Nhng đó cha phải là lí do c¬ b¶n khiÕn t¸c gi¶ “mª luyÕn m.xu©n”. VËy lÝ do g× s©u kÝn h¬n – 2- Cảnh sắc và kh2 m.xuân đất BắcHs đọc đoạn 2 m.xu©n HN: - Câu văn nào đã gợi tả cảnh sắc và kh2 m.xuân đất Bắc, m.xuân HN ? - M.x cña t«i-M.x B¾c ViÖt, m.x cña HN... cã ma riªu2, giã lµnh l¹nh, cã..., có câu hát huê tình của cô gái đẹp nh -§v cã sd n b.p NT nµo, t.d cña c¸c b.p th¬ méng... NT đó ? ->Sd ®iÖp tõ, phÐp liÖt kª vµ dÊu chÊm - N dấu hiệu điển hình nào đã tạo nên löng ë cuèi c©u –> NhÊn m¹nh c¸c cảnh sắc m.x đất Bắc ? (ma riêu2, gió.

(124) lµnh l¹nh) -N đấu hiệu điển hình nào tạo nên kh2 m.x đất Bắc ? (Tiếng nhạn, tiếng trèng chÌo, c©u h¸t huª t×nh) -Những dấu hiệu đó gợi 1 bức tranh mùa xuân đất Bắc nh thế nào ?. dấu hiệu điển hình của mx đất Bắc-mx HN.. - ở đ.v tiếp theo, tác giả đã gọi m.x đất B¾c- m.x HN lµ “C¸i m.xu©n thÇn thánh của tôi”, điều đó có ý nghĩa gì ? - Câu văn: “Nhựa sống... đứng cạnh.” đã diễn tả sức mạnh nào của m.x ? (M.x cã søc kh¬i gîi sinh lùc cho mu«n loµi) -Sức mạnh nào của m.x đợc diễn tả trong c©u v¨n: “Nhang trÇm...liªn hoan” ? (M.x cã søc m¹nh kh¬i dËy vµ lu gi÷ c¸c n¨ng lùc t.thÇn cao quÝ cña con ngêi) - ở 2 đ.v trên, tác giả đã sd b.p NT nào ? T.d của các b.p NT đó ? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu, dÊu c©u vµ ng«n ng÷ cña ®.v nµy ? (Giäng ®iÖu võa s«i næi võa ªm ¸i, thiết tha, câu dài đợc ngắt nhịp bằng nhiÒu dÊu phÈy, ng2 mÒm m¹i chau chuốt, giàu chất trữ tình đã góp phần quan .träng t¹o nªn søc truyÒn c¶m cña ®.v) -Qua đ.v, tác giả đã cảm nhận đợc nh÷ng ®iÒu k× diÖu nµo cña m.x ?. =>Gîi 1 bøc tranh xu©n víi kh2 vµ c¶nh s¾c hµi hoµ, t¹o nªn 1 sù sèng riêng của mx đất Bắc.. -Đv đã thể hiện đợc cảm xúc, tình cảm g× cña t¸c gi¶ ? -Hs q.s bøc tranh minh ho¹ trong sgk. -Em cảm nhận đợc gì về m.x, từ hình ảnh minh hoạ đó ? -Hs đọc phần 3. -Kh2 vµ c¶nh s¾c TN m.x sau r»m tháng giêng đợc miêu tả qua n chi tiết nµo ?. -Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT miªu t¶ cña. - C¸i m.xu©n thÇn th¸nh cña t«i. =>Tác giả cảm nhận đợc sức mạnh th.liêng kì diệu của m.x đất Bắc. - Nhùa sèng ë trong ngêi c¨ng lªn nh m¸u c¨ng lªn trong léc cña loµi nai, nh... -Nhang trầm, đèn nến... mở hội liên hoan. -> H×nh ¶nh so s¸nh míi mÎ – DiÔn tả sinh động và hấp dẫn sức sống của m.x. =>M.x đã khơi năng năng lực sống cho mu«n loµi, kh¬i dËy n¨ng lùc tinh thÇn cao quÝ cña con ngêi vµ kh¬i dËy t.yªu cuéc sèng, yªu q.hg. =>Thơng nhớ m.x đất Bắc.. 3 -C¶m nhËn vÒ m.x sau r»m th¸ng giªng: - §µo h¬i phai nhng nhôy vÉn cßn phong, cá l¹i nøc 1 mïi h¬ng man m¸c. -Muµ xu©n, trêi xanh t¬i... trªn nÒn trêi trong2, cã nh÷ng lµn s¸ng hång2 rung.

(125) tác giả ở đv này ? Td của các b.p NT đó động nh cánh con ve mới lột. ? ->Sd 1 lo¹t tõ ng÷ gîi t¶ kÕt hîp víi hình ảnh s2 - Miêu tả sự thay đổi - §èi víi TN, t¸c gi¶ lµ ngêi nh thÕ chuyÓn biÕn cña c¶nh s¾c vµ kh2 m.x nµo? =>ThÓ hiÖn sù tinh tÕ, nh¹y c¶m tríc TN cña t¸c gi¶. Hoạt động 3: -B.văn có n nét đặc sắc gì về ND và NT III. Tổng kết: *Ghi nhí: sgk ? -Hs đọc ghi nhớ. *LuyÖn tËp: -ViÕt ®v diÔn t¶ c¶m xóc cña em vÒ mét mïa trong n¨m ë q.hg em ? D- Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí, tiÕp tôc lµm bµi luyÖn tËp trªn. -So¹n bµi: ¤n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh. Rót kinh nghiÖm giê d¹y ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. Ngµy 8/12/2012 TiÕt 64:. Sµi Gßn t«i yªu (híng dÉn häc thªm) A Mục đích yêu cầu: Gióp häc sinh: Cảm nhận đợc nét đẹp riêng của Sài Gòn về thiên nhiên, khí hậu và phong c¸ch cña con ngêi Sµi Gßn Nắm đợc nghệ thuật biểu hiện tình cảm, cảm xúc qua những hiểu biết cụ thể , nhiÒu mÆt cña t¸c gi¶ vÒ Sµi Gßn. B ChuÈn bÞ GV :Nội dung câu hỏi hớng dẫn học sinh đọc thêm HS :PhÇn c©u hái tù häc C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: I. ổn định lớp – KiÓm tra bµi cò ?néi dung ,nghÖ thuËt trong bµi mïa xu©n cña t«i lµ g×? II Híng dÉn häc thªm Hoạt động 1 I T×m hiÓu chung GV đọc mẫu 1 đoạn, 2 HS đọc 2 đọan 1 §äc: giäng hå hëi, vui t¬i, hµm hæ, s«i cßn l¹i GV kiểm tra việc nắm từ khó của HS động 2 Gi¶i thÝch tõ khã 3 Chủ đề: ? Hãy nêu chủ đề của bài/ T×nh c¶m mÕn yªu tha thiÕt vµ ? Theo em có mấy nội dung lớn đợc nång nµn vµ nh÷ng Ên tîng nhiÒu giíi thiÖu trong v¨n b¶n nµy. §ã lµ g×? mÆt cña t¸c gi¶ vÒ t¸c phÈm Sµi Gßn.

(126) ? Em hãy xác định bố cục của văn bản. Hoạt động 2 ? Nh÷ng lêi nµo trong v¨n b¶n biÓu hiÖn trùc tiÕp t×nh yªu cña t¸c gi¶ víi Sµi Gßn?. ? NT gì đã đợc sử dụng? Tác dụng của việc sử dụng từ đó?. ? Yªu Sµi gßn, t¸c gi¶ c¶m thÊy “ th¬ng mÕn bao nhiªu còng thÊy uæng c«ng hoài của… Qua đó em hiểu tình cảm tác gi¶ dµnh cho Sµi gßn ntn?. trªn c¸c ph¬ng diÖn: thiªn nhiªn, thêi tiÕt, khÝ hËu, cuéc sèng sinh ho¹t cña t¸c phÈm, c d©n, phong c¸ch ngêi Sµi Gßn 4 Bè côc Bè côc: 3 phÇn: PhÇn 1: Cuéc sèng Sµi Gßn víi sù hÊp dÉn cña 1 t¸c phÈm trÎ, hoµ hợp, TN khí hậu nhiệt đới (Vẻ đẹp cuéc sèng Sµi Gßn) PhÇn 2: Con ngêi Sµi Gßn víi phÈm chÊt sèng cëi mëi, ch©n thành, lễ độ, tự tin, (vẻ đẹp con ngời Sµi Gßn) Phần 3: Khơi động lại tình yêu của tác giả đối với Sài gòn II Hớng dẫn đọc hiểu 1 Vẻ đẹp của cuộc sống Sài gòn so s¸nh: Sµi gßn trÎ nh c©y to… TÝnh tõ: nân nµ Thành ngữ: thay da đổi thịt  Thể hiÖn 1 c¸ch gîi c¶m søc trÎ cña Sµi gòn tình yêu tác giả đối với Sài Gòn Thiªn nhiªn, khÝ hËu NhiÒu n¾ng: n¾ng còng ngät ngµo Ma bÊt chît giã chiÒu lång léng Khí hậu thay đổi nhanh: Trời ®ang vi vu… trong v¾t l¹i nh pha lª KÕt hîp miªu t¶ + biÓu c¶m  c©u v¨n cã hån, gîi c¶m xóc cho ngêi đọc 2 Cuéc sèng cña c d©n Sµi gßn hoµ hîp T¸c gi¶ sèng g¾n bã l©u n¨m b»ng t×nh yªu tha thiÕt víi Sµi gßn, coi sµi gßn nh quª h¬ng m×nh sµi gßn lµ thµnh phè trÎ, c d©n hoà hợp, khí hậu có nhiều u đãi đối víi mäi ngêi. -Vẻ đẹp của con ngời Sài Gòn ¨n nãi tù nhiªn, dÔ d·i Ch©n thµnh, th¼ng th¾n, tÝnh to¸n  đó là cuộc sống cởi mở, phơng thức, ngay th¼ng tèt bông - C« g¸i Sµi gßn.

(127) ?T¹i sao nãi ë ®©y ngêi Sµi Gßn c¶ trong khi đó lại có rất nhiều ngời Bắc -Trung -Nam v× sao ?. ?Phong c¸ch cña nh÷ng c« g¸i Sµi Gòn đợc thể hịên nh thế nào?. ?Tình yêu với Sài Gòn đợc tác giả thể hiÖn nh thÕ nµo ? ?Biện pháp nghệ thuật gì đợc thể hiện ?. Trang phôc: nãn v¶i…., ¸o bµ ba… quÇn ®en… quèc vu«ng. D¸ng vÎ: khoÎ kho¾n, cÆp mÆt s¸ng, nô cêi t¬i t¾n X· giao: lÞch sù, khiªm nhêng  vÎ đẹp con ngời Sài gòn: giản dị, khoẻ mạnh, lễ độ, tự tin 3 T×nh yªu víi Sµi gßn T«i yªu Sµi gßn da diÕt nh… Vậy đó mà tôi yêu Sài gòn §iÖp ng÷: T«i yªu  Sµi gßn cã nhiều điều đáng yêu + nhấn mạnh t×nh yªu c¶u t¸c gi¶ víi Sµi gßn dåi dµo ch©n thËt T×nh c¶m t¸c gi¶ béc lé tù nhiªn, ch©n thµnh, th¼ng th¾n, yªu Sµi gßn đến độ hết mình, muốn đóng góp søc m×nh cho Sµi gßn  mong mäi ngßi h·y yªu Sµi gßn. D. Híng dÉn häc ë nhµ N¾m l¹i ND – NT cña bµi So¹n bµi tiÕp theo Rót kinh nghiÖm giê d¹y ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n 9/12/2012. TiÕt 65. LuyÖn tËp sö dông tõ A Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh -Qua việc nắm yêu cầu về chuẩn mực sử dụng từ để luyện tập sử dụng từ có hiÖu qu¶ trong häc tËp còng nh trong giao tiÕp -Học sinh liên hệ với bản thân qua các bài văn viết, thấy đợc những tồn tại khuyết điểm khi dùng từ để sửa chữa.

(128) B chuÈn bÞ Gv :Néi dung bµi d¹y HS :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp kiểm tra bài cũ. -KiÓm tra bµi cò + KiÓm tra vë bµi tËp cña häc sinh +KiÓm tra lý thuyÕt vÒ y/c chuÈn mùc sö dông tõ +GV chuyÓn tiÕp vµo bµi míi II Tæ chøc luyÖn tËp 1.Bµi tËp1: GV cho tõng häc sinh t×nh bµy nh÷ng lçi dïng tõ sai qua c¸c b×a kiểm tra, các bài TLV từ đầu năm đến nay (về âm, chính tả, nghĩa, tính chất ngữ ph¸p, s¾c th¸i tu tõ) vµ nªu c¸ch söa ch÷a -Líp nhËn xÐt( nhÊt lµ c¸ch söa lçi dïng tõ cña b¹n GV bæ sung Hoạt động2:Luyện tập 2.Bµi tËp2: -Gọi học sinh viết đoạn văn về cơn ma rào và đọc to( 3 h/s ở 3 mức độ yếukhá-giỏi) Lớp nhận xét về việc dùng từ (đúng- sai, hay..) -GV kÕt luËn vµ nªu c¸ch söa -Söa mét sè lçi chÝnh t¶ sai cña häc sinh -Thi tìm và sửa lỗi chính tả dẫn đến hiểu sai ý nghĩa D C¸ch híng dÉn häc ë nhµ -Nhắc nhở thêm về yêu cầu sử dụng từ ngữ để tạo lập văn bản -Hệ thống hoá kiến thức về văn-TV –TLV đã học từ đầu năm đến nay, chuẩn bÞ cho nh÷ng tiÕt «n tËp ë tuÇn tiÕp theo Rót kinh nghiÖm giê d¹y -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 9/12/2012 TiÕt 66 – 67:. «n tËp c¸c t¸c phÈm tr÷ t×nh. A Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh Qua hệ thống các tác phẩm văn học bớc đầu nắm đợc khái niệm trữ tình và một số đặc điểm nghệ thuât phổ biến của tác phẩm trữ tình, thơ trữ tình Tiếp tục đợc củng cố, rèn luyện một số kỹ năng đơn giản khi tiếp cận một tác phÈm tr÷ t×nh. B ChuÈn bÞ Gv :Néi dung bµi d¹y HS :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định lớp -KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh II. Tæ chøc «n tËp Bài tập 1: - giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu của bài tập. Học sinh đứng tại chç tr¶ lêi Líp nhËn xÐt gi¸o viªn kÕt luËn, bæ sung.

(129) Bµi tËp 2: Học sinh đọc yêu cầu bài tập -Gv chia líp theo nhãm -§¹i lªn tr×nh bµy yªu cÇu: Bài ca nhà tranh ………… tình cảm nhân đạo là vị tha cao cả Qua đèo ngang: Nỗi nhớ thơng quá khứ …….hoang sơ NgÉu nhiªn viÕt ………… t×nh c¶m quª h¬ng ch©n thµnh pha chót xãt xa lóc míi trë vÒ quª. Sông núi nớc Nam ý thứ độc lập tự chủ …..tiêu diệt địch Tiếng gà tra  tình cảm quê hơng gia đình qua những kỷ niệm đẹp của tuổi th¬ Bài ca côn sơn: Nhân cách thanh cao và sự giao hoà đối với thiên nhiên Tính dạ tứ: tình cảm quê hơng sâu lắng trong khoảng khắc đêm vắng C¶nh khuya : T×nh yªu thiªn nhiªn, lßng yªu níc s©u nÆng vµ phong th¸i ung dung, l¹c quan. Bµi tËp 3: häc sinh lµm viÖc theo nhãm, tr¶ lêi, líp nhËn xÐt Yªu cÇu Sau phót chia ly : song thÊt lôc b¸t Qua đèo ngang: thất ngôn bát cú Bµi ca c«n s¬n: lôc b¸t TiÕng gµ tra: th¬ 5 ch÷ ( th¬ míi, tù do) C¶m nghÜ………tÜnh : ngò ng«n tø tuyÖt Bài tập 4: Học sinh làm việc độc lập ý kiÕn sai: a,e,i,k ý kiến đúng : b,c,d ,g,h giáo viên hỏi thêm về đặc điểm tác phẩm chữ tình và văn biểu cảm Bµi tËp 5: häc sinh tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, gi¸o viªn bæ sung a, ca dao tr÷ t×nh lµ c¸c bµi th¬, c©u th¬ cã tÝnh chÊt tËp thÓ, truyÒn miÖng Th¬ tr÷ t×nh lµ t¸c phÈm cña c¸c c¸ nh©n b Thể thơ đợc ca dao trữ tình sử dụng nhiều nhất là lục bát c,Thủ pháp nghệ thuật thờng gặp trong ca dao trữ tình: ẩn dụ, so sánh đối ngữ học sinh đọc ghi nhớ, giáo viên diễn giải ------------------------------------------------------TiÕt 67: Tæ chøc «n tËp tiÕp theo Bµi tËp 1:So s¸nh n«i dung tr÷ t×nh vµ h×nh thøc thÓ hiÖn trong c¸c c©u th¬ cña NguyÔn Tr·i Gv cho häc sinh chuÈn bÞ, tr¶ lêi tríc líp, líp nhËn xÐt gi¸o viªn bæ sung giống nhau: hai cặp câu thơ đều nói lên lỗi lòng, lo nghĩ đối với đất nớc của NguyÔn Tr·i, nçi niÒm Êy lu«n thêng trùc. ë mçi dßng thø nhÊt : biÓu c¶m trùc tiÕp ở dòng thứ 2: biểu cảm gián tiếp cho dòng thứ nhất , dùng để kể và tả. Khác nhau: dòng thứ hai cặp câu thứ 2 có sử dụng nối ẩn dụ để tô đậm sắc th¸i biÓu c¶m. Bài tập 2: học sinh đọc kỹ đề, chia nhóm để trao đổi đại diện nhóm trả lời, líp nhËn xÐt gi¸o viªn kÕt luËn, bæ sung. Bµi c¶m nghÜ …….tÜnh: T×nh c¶m biÓu hiÖn lóc xa quª h ¬ng , trùc tiÕp nhÑ nhµng mµ s©u l¾ng. Ngẫu nhiên…….quê: Tình cảm đợc biểu hiện lúc mới đặt chân về quê gián tiếp, đợm màu sắc hóm hỉnh mà chua chát. Cho học sinh đánh giá về tình cảm quê hơng của hai tác giả. Bµi tËp sè 3: Häc sinh lµm viÖc tr¶ lêi, líp nhËn xÐt gi¸o viªn bæ sung Bài : Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều Cảnh vật có những yếu tố giống nhau ( đêm khuya, dòng sông, con thuyền …….) nhng ë ®©y yªn tÜnh vµ ch×m trong bãng tèi. Lµ nçi lßng cña kÎ l÷ thø, thao thøc kh«ng ngñ v× nçi buån xa xø..

(130) Bµi r»m th¸ng giªng Cảnh sống động có nét huyền ảo trong sáng vì trời sông thuyền đầy trăng. là nçi lßng cña ngêi chiÕn sÜ võa hoµn thµnh viÖc quan träng “ lµm viÖc qu©n “ tõ đó thấy đợc mối quan hệ giữa tình với cảnh rất hoà quyện trong thơ trữ tình. Bµi tËp 4: häc sinh lµm viÖc theo nhãm Câu trả lời đúng là câu b,c,e. D Híng dÉn häc ë nhµ Học sinh đọc kỹ nghi nhớ ChuÈn bÞ «n tËp bµi: «n tËp tiÕng viÖt E §¸nh gi¸ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch …………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n 10 th¸ng 12 n¨m 2012 TiÕt 68. «n tËp tiÕng viÖt. A .Mục tiêu cần đạt:. -Hệ thống hoá những kiến thức tiếng việt đã học ở kỳ I : Từ ghép ,từ láy, đại từ ,quan hÖ tõ -Rèn kỹ năng :Luyện kỹ năng tổng hợp về giải nghĩa từ sử dụng từ để nói , viÕt. B . ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi d¹y HS :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 I . ¤n tËp tõ phøc ? tõ phøc lµ g× ? Cho vÝ dô. ? Cã mÊy lo¹i tõ phøc ? Cho vÝ dô. ? C¸c tiÓu lo¹i cña tõ ghÐp ? Cho vÝ dô. ? C¸c lo¹i tõ l¸y ? Cho vÝ dô. Häc sinh th¶o luËn , tr¶ lêi, gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, chèt: Trong tõ phøc , c¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa th× gäi lµ tõ ghÐp , cã quan hÖ vÒ ©m th× gäi lµ lµ tõ l¸y. Hoạt động 2 II Ôn tập đại từ ? §¹i tõ lµ g× ? Cho vÝ dô ? ? Có mấy loại đại từ ? cho ví dụ ? Häc sinh tr¶ lêi , gi¸o viªn chèt Ngoài chc năng dùng để chỉ ,hỏi, đại từ còn đóng vai trò np nh : cn,vn,đn,bn, … Hoạt động 3 III . ¤n tËp quan hÖ tõ ? Quan hÖ tõ lµ g× ? cho vÝ dô ? ? vai trß cña quan hÖ tõ ? cho vÝ dô ? Hoạt động 4 IV . ¤n tËp tõ H¸n ViÖt -Gi¸o viªn cho häc sinh mét sè tõ H¸n ViÖt : lé , thiªn … -Ph©n biÖt c¸c yÕu tè thuÇn ViÖt víi c¸c yÕu tè h¸n ViÖt . Hoạt động 5 V . Ôn tập từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa , từ đồng âm -Học sinh đã đợc chuẩn bị ở nhà ,những kiến thức lý thuyết đã có . -Hình thức ôn tập : Vấn đáp . -Thùc hµnh : Bài tập 3 :Tìm 1 số từ đồng nghĩa và một số từ trái nghĩa với Ttõ đồng nghĩa Tr¸i nghÜa bÐ nhá To, lín.

(131) Ch¨m chØ Siªng n¨ng Lëi biÕng Th¾ng §îc Thua Hoạt động 6 VI «n tËp thµnh ng÷ ? Thµnh ng÷ lµ g×? nªu vÝ dô ? đặc điểm về nghĩa của thành ngữ? Ví dụ? Bài tập 6: Tìm thành ngữ thuần việt đồng ngữ với từng thành ng hán việt B¸ch chiÕn, b¸ch th¾ng: tr¨m trËn, tr¨m th¾ng B¸n tÝn, b¸n nghi : nöa tin nöa ngê Kim chØ ngäc ®iÖp: Cµnh vµng l¸ ngäc KhÈu phËt t©m xa: MiÖng nam m« bông mét bå giao g¨m Bài tập 7: thay các thành ngữ tơng đơng là: Câu 1: đồng không mông quạnh C©u 2: cßn níc cßn t¸t C©u 3: con d¹i c¸i mang Câu 4: giàu nứt đố đổ vách D Híng dÉn häc ë nhµ -N¾m v÷ng néi dung phÇn «n tËp -Chuẩn bị tiết chơng trình địa phơng Rót kinh nghiÖm giê d¹y -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 69. Ngµy so¹n 10 th¸ng 12n¨m 2012 Chơng trình địa phơng phÇn tiÕng viÖt. A Mục tiêu cần đạt -Giúp học sinh nhận ra những lỗi nói sai viết sai trong đời sống hàng ngày và trong c¸c bµi tËp lµm v¨n cña m×nh B ChuÈn bÞ.

(132) GV : C¸c lçi thêng gÆp vÒ chÝnh t¶ ,ng÷ ph¸p ,nghÜa HS : C¸c bµi kiÓm tra v¨n cña m×nh tõ ®Çu n¨m C Tiến trình tổ chức ác hoạt động dạy học I ổn định lớp -KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh II Tæ chøc luyÖn tËp Bớc 1 gv cho học sinh lần lợt lên bảng đọc các bài tập ( đã chép lên bảng) gäi 1,2 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo giÊy nh¸p gi¸o viªn kiÓm tra tæ chøc cho häc sinh ch÷a, nhËn xÐt. GV bæ sung, kÕt luËn Bớc 2 giáo viên có thể đọc một đoạn văn không phân biệt phụ âm đầu vần, thanh điệu học sinh chép rồi đối chiếu, so sánh sửâ chữa Bíc 3 -T×m trong c¸c bµi kiÓm tra cña m×nh c¸c lçi nãi trªn -Học sinh trao đổi bài cho nhau để đọc Bớc 4 -Rút ra những lỗi thờng gặp và cách sửa chung đó là gì -Gi¸o viªn kÕt luËn -nh¾c nhë häc sinh rót kinh nghiÖm D Híng dÉn häc ë nhµ -N¾m v÷ng néi dung phÇn «n tËp -Chuẩn bị tiết chơng trình địa phơng Rót kinh nghiÖm giê d¹y ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ch¬ng tr×nh häc kú II Ngµy so¹n 8 th¸ng 1n¨m 2013 TiÕt: 73 V¨n b¶n: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất A-Mục tiêu cần đạt: -Häc sinh hiÓu thÕ nµo lµ tôc ng÷. -HiÓu néi dung, ý nghÜa vµ mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt (kÕt cÊu, nhÞp ®iÖu, c¸ch lËp luËn) cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Ph©n biÖt tôc ng÷ víi thµnh ng÷: Thµnh ng÷ lµ n côm tõ cè định còn tục ngữ thờng là câu hoàn chỉnh; tục ngữ với ca dao:.Tục ngữ là câu nói diễn đạt KN còn ca dao là lời thơ biểu hiện TáC GIả nội tâm của con ngời. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: III-Bµi míi:.

(133) Trong kho tµng v¨n häc d©n gian ViÖt Nam, tôc ng÷ chiÕm mét vÞ trÝ quan trọng và có số lợng khá lớn. Nó đợc ví là kho báu kinh nghiệm và trí tuệ dân gian. Tục ngữ Việt Nam có rất nhiều chủ đề. Trong đó nổi bật là những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. Bài hôm nay chúng ta sẽ học về chủ đề này. Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. I-T×m hiÓu chung: -Tục ngữ là gì ?-Hs đọc chú thích* sgk. -Tôc ng÷: sgk (3.4 ). -Hd đọc: giọng điệu chậm rãi, rõ ràng, II-Đọc và tìm hiểu văn bản: chú ý các vần lng, ngắt nhịp ở vế đối trong câu hoặc phép đối giữa 2 câu. -Gi¶i thÝch tõ khã. -Ta cã thÓ chia 8 c©u tôc ng÷ trong bµi thµnh mÊy nhãm ? Mçi nhãm gåm n câu nào ? Gọi tên từng nhóm đó ? (2 nhãm: Nãi vÒ thiªn nhiªn (c©u1->4), nãi vÒ L§SX (c©u 5->8). 1-Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn: c©u 1->4 -Hs đọc 4 câu tục ngữ đầu. Bốn câu a-Câu 1: nµy cã ®iÓm chung g× ? Đêm tháng năm cha nằm đã sáng, Ngày tháng mời cha cời đã tối. -C©u tôc ng÷ cã mÊy vÕ c©u, mçi vÕ nãi g×, vµ c¶ c©u nãi g× ? (§ªm th¸ng n¨m ng¾n vµ ngµy th¸ng mêi còng ->C¸ch nãi thËm xng - NhÊn m¹nh ®2 ng¾n). của đêm tháng năm và ngày tháng mời; -Câu tục ngữ có sd các bp NT nào, tác gây ấn tợng độc đáo khó quên. dụng của các b.p NT đó là gì ? - Sd phép đối xứng giữa 2 vế câu – Lµm næi bËt t.chÊt tr¸i ngîc cña mïa đông và mùa hè; làm cho câu tục ngữ cân đối, nhịp nhàng, dễ thuộc, dễ nhớ. - ë nc ta, th¸ng n¨m thuéc mïa nµo, tháng mời thuộc mùa nào và từ đó suy ra c©u tôc ng÷ nµy cã ý nghÜa g× ? =>Mùa hè đêm ngắn, ngày dài; mùa -Bài học đợc rút ra từ ý nghĩa câu tục đông đêm dài, ngày ngắn. ng÷ nµy lµ g× ? (Sö dông th.gian trong c.s sao cho hîp lÝ). -Bài học đó đợc áp dụng nh thế nào trong thùc tÕ ? (lÞch lµm viÖc mïa hÌ kh¸c mïa đông). -Hs đọc câu 2. b-C©u 2: - C©u tôc ng÷ cã mÊy vÕ, nghÜa cña Mau sao th× n¾ng, v¾ng sao th× ma. mçi vÕ lµ g× vµ nghÜa cña c¶ c©u lµ g× ? (§ªm cã n sao th× ngµy h«m sau sÏ nắng, đêm không có sao thì ngày hôm sau sÏ ma). -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c.t¹o cña 2 vÕ câu ? Tác dụng của cách c.tạo đó là ->Hai vế đối xứng – Nhấn mạnh sự khác biệt về sao sẽ dẫn đến sự khác g× ? biÖt vÒ ma, n¾ng vµ lµm cho c©u tôc -Kinh nghiệm đợc đúc kết từ hiện tợng ngữ cân đối nhịp nhàng, dễ thuộc, dễ nhí. nµy lµ g× ? -Trong thực tế đời sống kinh nghiệm =>Trông sao đoán thời tiết ma, nắng. này đợc áp dụng nh thế nào ? (Biết thời tiết để chủ động bố trí công viÖc ngµy h«m sau). -Hs đọc câu 3..

(134) - C©u 3 cã mÊy vÕ, em h·y gi¶i nghÜa tõng vÕ vµ nghÜa c¶ c©u ? (Khi ch©n trêi x.hiÖn s¾c vµng mµu mì gµ th× phải chống đỡ nhà cửa cẩn thận). -Kinh nghiệm đợc đúc kết từ h.tợng “r¸ng mì gµ” lµ g× ? -D©n gian kh«ng chØ tr«ng r¸ng ®o¸n bão, mà còn xem chuồn chuồn để báo bão. Câu tục ngữ nào đúc kết kinh nghiÖm nµy ? (Th¸ng 7 heo may, chuån chuån bay th× b·o). -Hiện nay kh.học đã cho phép con ng dù b¸o b·o kh¸ c.x¸c. VËy KN “tr«ng r¸ng ®o¸n b·o” cña d©n gian cßn cã t¸c dông kh«ng ? (ë vïng s©u, vïng xa, ph.tiÖn th«ng tin h¹n chÕ th× KN ®o¸n b·o cña d©n gian vÉn cßn cã t¸c dông). -Hs đọc câu 4. -C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa g× ? (KiÕn bß ra n vµo th¸ng 7, th× th¸ng 8 sÏ cßn lôt) -KN nào đợc rút ra từ h.tợng này ? -Dân gian đã trông kiến đoán lụt, điều nµy cho thÊy ®.®iÓm nµo cña KN d©n gian ? (QS tØ mØ nh÷ng biÓu hiÖn nhá nhất trong tự nhiên, từ đó rút ra đợc nh÷ng nhËn xÐt to lín, c.x¸c). -Bµi häc thùc tiÔn tõ KN d©n gian nµy là gì ? (Phải đề phòng lũ lụt sau th¸ng 7 ©m lÞch). -Hs đọc câu 5->câu 8. Bốn câu tục ngữ nµy cã ®iÓm chung lµ g× ?. c-C©u 3: R¸ng mì gµ, cã nhµ th× gi÷.. =>Tr«ng r¸ng ®o¸n b·o.. d-C©u 4: Th¸ng b¶y kiÕn bß, chØ lo l¹i lôt. =>Tr«ng kiÕn ®o¸n lôt.. 2-Tục ngữ về lao động sản xuất:. -C©u 5 cã mÊy vÕ, gi¶i nghÜa tõng vÕ và giải nghĩa cả câu ? (Một mảnh đất a-Câu 5: Tấc đất, tấc vàng. nhá b»ng mét lîng vµng lín). -Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc c.t¹o cña c©u tôc ng÷ nµy ? T¸c dông cña cách c.tạo đó là gì ? ->Sd câu rút gọn, 2 vế đối xứng – -Kinh nghiệm nào đợc đúc kết từ câu Thông tin nhanh, gọn; nêu bật đợc g.trị của đất, làm cho câu tục ngữ cân đối, tôc ng÷ nµy ? nhÞp nhµng, dÔ thuéc, dÔ nhí. -Hs đọc câu 6. - ở đâu thứ tự nhất, nhị, tam, xác định =>Đất quý nh vàng. tÇm q.träng hay lîi Ých cña viÖc nu«i c¸, lµm vên, trång lóa ? (chØ thø tù lîi b-C©u 6: ích của các nghề đó). NhÊt canh tr×, nhÞ canh viªn, tam -Kinh nghiệm s.xuất đợc rút ra từ đây canh điền. lµ kinh nghiÖm g× ? (Nu«i c¸ cã l·i nhất, rồi mới đến làm vờn và trồng lóa). -Bài học từ kinh nghiệm đó là gì ? =>Muèn lµm giµu th× ph¶i p.triÓn thuû -Trong thực tế, bài học này đợc áp sản. dông nh thÕ nµo ? (NghÒ nu«i t«m, c¸ ở nc ta ngày càng đợc đầu t p.triển,.

(135) thu lîi nhuén lín). -Hs đọc câu 7. -NghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g× ? (Thø c-C©u 7: nhÊt lµ níc, thø 2 lµ ph©n, thø 3 lµ NhÊt nc, nh× ph©n, tam cÇn, tø gièng. chuyªn cÇn, thø t lµ gièng). -Câu tục ngữ nói đến n v.đề gì ? (Nói đến các yếu tố của nghề trồng lúa). -C©u tôc ng÷ cã sd b.p NT g×, t¸c dông của b.p NT đó ? ->Sd phÐp liÖt kª - Võa nªu râ thø tù, nhÊn m¹nh vai trß cña tõng yÕu tè -KN trồng trọt đợc đúc kết từ câu tục vừa trong nghÒ trång lóa. ng÷ nµy lµ g× ? =>Nghề trồng lúa cần phải đủ 4 yếu tố: phân, cần, giống trong đó q.trọng -Bµi häc tõ kinh nghiÖm nµy lµ g× ? Níc, hµng ®Çu lµ níc. (Nghề làm ruộng phải đảm bảo đủ 4 yÕu tè trªn cã nh vËy th× lóa míi tèt). -Hs đọc câu 8. d-C©u 8: - ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ nµy lµ g× ? NhÊt th×, nh× thôc. (Thứ nhất là thời vụ, thứ 2 là đất canh t¸c). -Hình thức diễn đạt của câu tục ngữ này có gì đặc biệt, tác dụng của hình thức đó ? ->Sd câu rút gọn và phép đối xứng – NhÊn m¹nh 2 yÕu tè th×, thôc, võa th«ng tin nhanh, gän l¹i võa dÔ thuéc, -C©u tôc ng÷ cho ta kinh nghiÖm g× ? dÔ nhí. =>Trong trồng trọt cần đảm bảo 2 yếu tố thời vụ và đất đai, trong đó yếu tố -KN nµy ®i vµo thùc tÕ n«ng nghiÖp ë thêi vô lµ q.träng hµng ®Çu. nc ta nh thế nào ? (Lịch gieo cấy đúng thời vụ, cải tạo đất sau mỗi thời vụ). -Hs đọc ghi nhớ. -Su tÇm n c©u tôc ng÷ nãi vÒ thiªn *Ghi nhí: sgk (5 ). nhiªn vµ L§SX. *LuyÖn tËp: IV-Híng dÉn häc bµi: -Học thuộc lòng văn bản, nắm đợc ND, NT của từng câu, học thuộc ghi nhớ. -So¹n bµi: Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 8 th¸ng 1n¨m 2013 TiÕt: 74 Chơng trình địa phơng ( PhÇn tiÕng ViÖt vµ tËp lµm v¨n ) A-Môc tiªu bµi häc:.

(136) -Hs nắm đợc yêu cầu và cách thức su tầm ca dao, dân ca, tục ngữ địa phơng theo chủ đề và bớc đầu biết chọn lọc, sắp xếp, tìm hiểu ý nghĩa của chúng. -T¨ng hiÓu biÕt vµ t×nh c¶m g¾n bã víi ®.phg q.hg m×nh. -Rèn kỹ năng trau dồi vốn văn hoá dân gian địa phơng. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Bµi tËp nµy võa cã t.chÊt v¨n võa cã t.chÊt tËp lµm v¨n. VÒ v¨n, c¸c em biÕt ph©n biÖt ca dao, tôc ng÷. VÒ TLV, c¸c em biÕt c¸ch s¾p xÕp, tæ chøc 1 v¨n b¶n su tÇm. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: -Em hãy đọc 1 bài ca dao mà em thích và cho biết thế nào là ca dao, dân ca ? (Dân ca, dân ca là loại thể trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống néi t©m cña con ngêi). -Thế nào là tục ngữ ? Em hãy đọc 1 câu tục ngữ và giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ đó ? (Tục ngữ là n câu nói dân gian ngắn ngọn, ổn định, có vần điệu, hình ảnh, thể hiện n kinh nghiệm của n.dân về các mặt TN, SX, XH, đợc n.dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày). III-Bµi míi: Su tầm ca dao, dân ca, tục ngữ đ.phg có ý nghĩa gì ? (Rèn luyện đức tính kiên trì, rèn thói quen học hỏi, đọc sách, ghi chép, thu lợm, có tri thức hiểu biết về ®.phg vµ cã ý thøc rÌn luyÖn tÝnh khoa häc. Bµi h«m nay chóng ta sÏ su tÇm ca dao. d©n ca, tôc ng÷ cña ®.phg Hoµ B×nh. Hoạt động của thầy-trò. -Gv híng dÉn hs c¸ch su tÇm: +Tìm hỏi ngời địa phơng. +ChÐp l¹i tõ s¸ch b¸o. +T×m ca dao, tôc ng÷ viÕt vÒ ®.phg. -Mçi em tù s¾p xÕp ca dao riªng, tôc ng÷ riªng theo trËt tù A, B, C cña ch÷ c¸i ®Çu c©u ?. Néi dung kiÕn thøc. 1-C¸ch su tÇm:. 2-Chép những câu ca dao, tục ngữ đã su tầm đợc:. a-Ca dao: b-Tôc ng÷: -Hs thµnh lËp nhãm biªn tËp. 3-Thµnh lËp nhãm biªn tËp: -Tục ngữ, ca dao đ.phg em có những 4-Thảo luận về những đặc sắc của đặc sắc gì ? tục ngữ, ca dao địa phơng mình: IV-Cñng cè: -Gv nhËn xÐt, tæng kÕt vµ rót kinh nghiÖm..

(137) V-Híng dÉn häc bµi: -Học thuộc lòng những câu tục ngữ, ca dao vừa su tầm đợc. -TiÕp tôc su tÇm thªm tôc ng÷, ca dao ®.phg. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 8 th¸ng 1n¨m 2013 TiÕt: 75-76. T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn A-Mục tiêu cần đạt: -Bíc ®Çu lµm quen víi kiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn. -Hiểu đợc nhu cầu nghị luận trong đời sống là rất phổ biến và cần thiết. -Nắm đợc đặc điểm chung của văn nghị luận. -RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt v¨n nghÞ luËn. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: V¨N B¶N nghÞ luËn lµ 1 trong n kiÓu v¨n b¶n q.trong trong đời sống XH của con ng. có vai trò rèn luyện t duy, năng lực biểu đạt những q.niệm, t tởng sâu sắc trớc đời sống. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc. Hoạt động 1: I-Nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n Trong đ.s em có thờng gặp các v.đề và nghÞ luËn: c©u hái kiÓu nh díi ®©y kh«ng: 1-Nhu cÇu nghÞ luËn: V× sao em ®i häc ? V× sao con ng cÇn ph¶i cã b¹n ? Theo em nh thÕ nµo lµ sống đẹp ? Trẻ em hút thuốc lá là tốt hay xÊu, lîi hay h¹i ? (Trong ®.s ta.

(138) vẫn thờng gặp n v.đề nh đã nêu ra). -Hãy nêu thêm các câu hỏi về n v.đề t- T.sao học phải đi đôi với hành ? ¬ng tù ? T.sao nãi L§ lµ quÝ nhÊt trong cuéc sèng ? T.sao nãi TN lµ b¹n tèt cña con - Gặp các v.đề và câu hỏi loại đó, em ngêi ? có thể trả lời bằng các kiểu văn bản đã häc nh kÓ chuyÖn, miªu t¶, biÓu c¶m hay kh«ng ? H·y gi¶i thÝch v× sao ? (Kh«ng- V× b¶n th©n c©u hái ph¶i tr¶ lêi b»ng lÝ lÏ,ph¶i sd kh¸i niÖm míi phï hîp). - §Ó tr¶ lêi n c©u hái nh thÕ, hµng ngµy trên báo chí, qua đài phát thanh, truyền h×nh, em thêng gÆp n kiÓu v¨n b¶n nµo ? H·y kÓ tªn 1 vµi kiÓu v¨n b¶n mµ -KiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn nh: em biÕt ? Nªu g¬ng s¸ng trong h.tËp vµ L§. N sự kiện xảy ra có liên quan đến đ.s. T×nh tr¹ng vi ph¹m luËt trong x©y -Trong đời sống ta thg gặp văn nghị dựng, sd đất, nhà. luËn díi n d¹ng nµo ? =>Trong đời sống, ta thg gặp văn nghị luËn díi d¹ng c¸c ý kiÕn nªu ra trong cuéc häp, c¸c bµi x· luËn, b×nh luËn, bµi ph¸t biÓu ý kiÕn trªn b¸o chÝ,... 2-ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn: -Hs đọc văn bản: Chống nạn thất học. *V¨n b¶n: Chèng n¹n thÊt häc. -Bác Hồ viét bài này để nhằm mục đích a-Mục đích: Bác nói với dân về “1 g× ? trong n c«ng viÖc cÇn ph¶i lµm ngay trong lóc nµy lµ n©ng cao d©n trÝ...” -Để thực hiện mục đích ấy, bài viết nêu ra n ý kiến nào ? Những ý kiến ấy đợc -Luận điểm: diễn đạt thành n luận điểm nào ? +Mäi ng VN ph¶i hiÓu biÕt vÒ q.lîi vµ bæn phËn cña m. +Cã k.thøc míi cã thÓ tham gia vµo - §Ó ý kiÕn cã søc thuyÕt phôc, bµi viÕt c«ng viÖc XD nc nhµ. đã nêu lên n lí lẽ nào ? Hãy liệt kê n lí b-Lí lẽ: lÏ Êy ? -T×nh tr¹ng thÊt häc, l¹c hËu tríc CM/8 do §Õ Quèc g©y nªn. -§.kiÖn tríc hÕt cÇn ph¶i cã lµ n.d©n phải biết đọc, biết viết mới thanh toán đợc nạn dốt nát, lạc hậu. -ViÖc “chèng n¹n thÊt häc” cã thÓ thùc hiện đợc vì n.dân ta rất yêu nớc và hiếu häc. -Tác giả có thể thực hiện mục đích của.

(139) m b»ng v¨n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m kh«ng ? V× sao ? (V.đề này không thể thực hiện bằng v¨n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m. V× n kiÓu văn bản này không thể diễn đạt đợc mục đích của ng viết). -Vậy v.đề này cần phải thực hiện bằng kiÓu v¨n b¶n nµo ? -Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn ?. - Kh«ng dïng v¨n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m.. ->Ph¶i dïng v¨n nghÞ luËn. =>Văn nghị luận: là văn đợc viết ra nhằm xác lập cho ng đọc, ng nghe 1 t tởng, q.điểm nào đó. Muốn thế văn nghÞ luËn ph¶i cã luËn ®iÓm râ rµng, -Gv: Nh÷ng t tëng, q.®iÓm trong bµi cã lÝ lÏ, d.chøng thuyÕt phôc.. v¨n nghÞ luËn ph¶i híng tíi gi¶i quyết n v.đề đặt ra trong đ.s thì mới có ý nghÜa. *Ghi nhí: sgk (9 ). -Hs đọc ghi nhớ. II-LuyÖn tËp: 1-Bµi v¨n: CÇn t¹o ra thãi quen tèt -Hs đọc bài văn. trong đời sống xã hội. -§©y cã ph¶i lµ bµi v¨n nghÞ luËn a-§©y lµ bµi v¨n nghÞ luËn. kh«ng ? V× sao ? Vì ngay nhan đề của bài đã có t.chất nghÞ luËn. -Tác giả đề xuất ý kiến gì ? Những dòng câu nào thể hiện ý kiến đó ? b-Tác giả đề xuất ý kiến: Tạo nên thói Hoạt động 2:. -Để thuyết phục ng đọc, tác giả nêu ra n lÝ lÏ vµ dÉn chøng nµo ?. -Em cã nhËn xÐt g× vÒ n lÝ lÏ vµ d.chøng mµ t¸c gi¶ ®a ra ë ®©y ? (LÝ lÏ ®a ra rÊt thuyÕt phôc, d.chøng râ rµng, cô thÓ). -Bµi nghÞ luËn nµy cã nh»m gi¶i quyÕt v.đề có trong thực tế hay không ? -Em h·y t×m hiÓu bè côc cña bµi v¨n. quen tốt nh dậy sớm, luôn đúng hẹn, luôn đọc sách,... bỏ thói quen xấu nh hay c¸u giËn, mÊt trËt tù, vøt r¸c bõa b·i,... -LÝ lÏ: Thãi quen xÊu dÔ nhiÔm, t¹o thãi quen tèt rÊt khã. Nhng mçi ng, mỗi g.đình hãy tự xem xét lại m để tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho XH. - DÉn chøng: thãi quen g¹t tµn bõa b·i ra nhµ, thãi quen vøt r¸c bõa b·i.... c-Bài nghị luận g.quyết v.đề rất thực tế, cho nªn mäi ng rÊt t¸n thµnh. 2-Bè côc: 3 phÇn..

(140) trªn ?. -MB: T¸c gi¶ nªu thãi quen tèt vµ xÊu, nãi qua vµi nÐt vÒ thãi quen tèt. -TB: T¸c gi¶ kÓ ra thãi quen xÊu cÇn lo¹i bá. -KB: NghÞ luËn vÒ t¹o thãi quen tèt rÊt khã, nhiiÔm thãi quen xÊu th× dÔ, cÇn làm gì để tạo nếp sống văn minh. 3-V¨n b¶n: Hai biÓn hå. -Hs đọc văn bản: Hai biển hồ. -Là văn bản tự sự để nghị luận. Hai cái -Văn bản em vừa đọc là văn bản tự sự hồ có ý nghĩa tợng trng, từ đó mà nghĩ hay nghÞ luËn ? đến 2 cách sống của con ngời.. D -Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi 3 (10 ). -§äc bµi: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 10 th¸ng 1 n¨m 2013. TiÕt: 77 V¨n b¶n:. Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. A-Mục tiêu cần đạt: -Hiểu nội dung ý nghĩa và 1 số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ, nghĩa đen, nghÜa bãng) cña n c©u tôc ng÷ trong bµi. -Rèn kĩ năng phân tích nội dung ý nghĩa tục ngữ để rút ra bài học kinh nghiệm vận dụng vào đời sống. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Tri thøc trong tôc ng÷ v× dùa theo kinh nghiÖm nªn kh«ng phải lúc nào c đúng; thậm chí có n kinh nghiệm đã lạc hậu. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất và cho biết bài tục ngữ đã cho ta n kinh nghiệm gì ? III-Bµi míi: Tục ngữ là những lời vàng ý ngọc, kết tinh trí tuệ dân gian qua bao đời nay. Bgoài những kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sản xuất, tục ngữ còn là.

(141) kho b¸u vÒ kinh nghiÖm x· héi. Bµi h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ n KN XH mà cha ông ta để lại qua tục ngữ. Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động 1: -ThÕ nµo lµ tôc ng÷ ?. Néi dung kiÕn thøc. I-T×m hiÓu chung:. II-§äc – Gi¶i thÝch tõ khã: -Hd đọc:Giọng đọc rõ, chậm, ngắt nghỉ đúng dấu câu, chú ý vần, đối -Gi¶i thÝch tõ khã. -Ta cã thÓ chia 9 c©u tôc ng÷ trong bµi thµnh mÊy nhãm ? (3 nhãm: Tôc ng÷ vÒ p.chÊt con ngêi (c©u1->3), Tôc ng÷ vÒ h.tËp tu dìng (c©u4->6), Tôc ng÷ vÒ q.hÖ øng xö (c©u 7->9). -V× sao l¹i xÕp 3 nhãm trªn vµo 1 v¨n bản ? (Vì chúng đều là KN và bài học cña d©n gian vÒ con ngêi vµ XH). III. T×m hiÓu v¨n b¶n: Hoạt động 2: 1-Tôc ng÷ vÒ phÈm chÊt con ngêi -Hs đọc câu 1->3. Ba câu em vừa đọc (c©u 1->3 ): cã chung néi dung g× ? a-C©u 1: Mét mÆt ngêi b»ng mêi mÆt cña. -C©u tôc ng÷ cã sd n b.p tu tõ g× ? T¸c ->Nhân hoá - Tạo điểm nhấn sinh động dụng của các b.p tu từ đó ? -Gv: Mét mÆt ngêi lµ c¸ch nãi ho¸n dô vÒ tõ ng÷ vµ nhÞp ®iÖu. So sánh, đối lập – K.định sự quí giá dùng bộ phận để chỉ toàn thể. của là cña ngêi so víi cña. của cải v.chất, mời mặt của ý nói đến sè cña c¶i rÊt nhiÒu. =>Ngêi quÝ h¬n cña. -C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa g× ? - K.® t tëng coi trong g.trÞ cña con ng. -C©u tôc ng÷ cho ta kinh nghiÖm g× ? -C©u tôc ng÷ nµy cã thÓ øng dông trong n trêng hîp nµo ? (Phª ph¸n n trêng hîp coi cña h¬n ngêi hay an ñi động viên n trờng hợp “của đi thay ngêi”). -Gv: C©u tôc ng÷ nãi vÒ triÕt lÝ sèng của n.dân ta là đặt con ngời lên trên mäi thø cña c¶i. Ngoµi ra nã cßn p.¸nh 1 hiÖn thùc lµ ngêi xa íc mong cã nhiÒu con ch¸u dÓ t¨ng cêng søc L§. b-C©u 2: -Hs đọc câu 2. C¸i r¨ng c¸i tãc lµ gãc con ngêi. -Em h·y gi¶i thÝch “gãc con ngêi” lµ nh thÕ nµo? T.sao “c¸i r¨ng c¸i tãc lµ gãc con ngêi” ? (Gãc tøc lµ 1 phÇn cña vẻ đẹp. So với toàn bộ con ng thì răng vµ tãc chØ lµ n chi tiÕt rÊt nhá, nhng chÝnh n chi tiÕt nhá nhÊt Êy l¹i lµm nªn vẻ đẹp con ngời). =>Khuyªn mäi ngêi h·y gi÷ g×n h×nh -C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa g× ? thøc bªn ngoµi cho gän gµng, s¹ch sÏ, v× h×nh thøc bªn ngoµi thÓ hiÖn phÇn -Câu tục ngữ đợc ứng dụng trong n tr- nào t.cách bên trong. êng hîp nµo ? (khuyªn nhñ, nh¾c nhë con ng ph¶i biÕt gi÷ g×n r¨ng, tãc cho sạch đẹp và thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm con ng của n.dân c-C©u 3: ta). §ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m..

(142) -Các từ: Đói-sạch, rách-thơm đợc dùng víi nghÜa nh thÕ nµo ? (§ãi-r¸ch lµ c¸ch nãi k.qu¸t vÒ cuéc sèng khæ cùc, thiÕu thèn; s¹ch-th¬m lµ chØ phÈm giá trong sáng tốt đẹp mà con ng cần ph¶i gi÷ g×n). -C©u tôc ng÷ cã nghÜa lµ g× ? (NghÜa đen: dù đói vẫn phải ăn uống sạch sẽ, dï r¸ch vÉn ph¶i ¨n mÆc s¹ch sÏ, th¬m tho. NghÜa bãng: dï nghÌo khæ thiÕu thèn vÉn ph¶i sèng trong s¹ch, kh«ng v× nghÌo khæ mµ lµm ®iÒu xÊu xa, téi lçi). -H×nh thøc cña c©u tôc ng÷ cã g× ®.biÖt ? t¸c dông cña h×nh thøc nµy lµ g× ? -C©u tôc ng÷ cho ta bµi häc g× ?. ->Có vần, có đối – làm cho câu tục ngữ cân đối, dễ thuộc, dễ nhớ. =>CÇn gi÷ g×n phÈm gi¸ trong s¹ch, kh«ng v× nghÌo khæ mµ b¸n rÎ l¬ng tâm, đạo đức.. -Trong d©n gian cßn cã n c©u tôc ng÷ nào đồng nghĩa với câu tục ngữ này ? (Chết trong còn hơn sống đục, Giấy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ). 2-Tôc ng÷ vÒ häc tËp, tu dìng (4-6): a-C©u 4: -Hs đọc câu 4,5,6. Ba câu này có chung Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më. néi dung g× ? ->§iÖp tõ – Võa nªu cô thÓ n ®iÒu cÇn -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ thiÕt mµ con ngêi ph¶i häc, võa nhÊn trong c©u 4? T¸c dông cña c¸ch dïng m¹nh tÇm q.trong cña viÖc häc. từ đó ? -C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa g× ? (Nãi vÒ sù tØ mØ c«ng phu trong viÖc häc hµnh). =>Phải học hỏi từ cái nhỏ cho đến cái -Bµi häc rót ra tõ c©u tôc ng÷ nµy lµ g×? lín. b-C©u 5: -Hs đọc câu 5. Không thầy đố mày làm nên. ->Kh«ng cã thÇy d¹y b¶o sÏ kh«ng lµm -C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa g× ? đợc việc gì thành công. =>K.định vai trò và công ơn của thầy. -Nói nh vậy để nhằm mục đích gì ? c-C©u 6: Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n. ->Ph¶i tích cực chủ động học hỏi ở bạn -C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa g× ? bÌ. =>§Ò cao vai trß vµ ý nghÜa cña viÖc -Mục đích của cách nói đó là gì ? -C©u 5,6 m©u thuÉn víi nhau hay bæ häc b¹n. xung cho nhau ? V× sao ? (Hai c©u tôc ngữ trên nói về 2 v.đề khác nhau: 1 c©u nhÊn m¹nh vai trß cña ngêi thÇy, 1 c©u nãi vÒ tÇm q.trong cña viÖc häc b¹n. §Ó c¹nh nhau míi ®Çu tëng m©u thuÉn nhng thùc ra chóng bæ xung ý nghĩa cho nhau để hoàn chỉnh q.niệm đúng đắn của ngời xa: trong h.tập vai trò của thầy và bạn đều hết søc q.trong). 3-Tôc ng÷ vÒ q.hÖ øng xö ( 7 ->9): -Hs đọc câu 7,8,9. a-C©u 7: Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n. -Gi¶i nghÜa tõ : Th¬ng ngêi, th¬ng th©n ? (Thg ngêi: t×nh thg dµnh cho ngêi.

(143) kh¸c; thg th©n: t×nh thg dµnh cho b¶n th©n). -NghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g× ? (Thg m thÕ nµo th× thg ngêi thÕ Êy). -Hai tiếng “thg ngời” đặt trớc “thg thân”, đặt nh vậy để nhằm mục đích g× ? -C©u tôc ng÷ cho ta bµi häc g× ? -Hs đọc câu 8. -Gi¶i nghÜa tõ : qu¶, c©y, kÎ trång c©y ? (Qu¶ lµ hoa qu¶; c©y lµ c©y trång sinh ra hoa qu¶; kÎ trång c©y lµ ngêi trång trọt, chăm sóc cây để cây ra hoa kết tr¸i). -NghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g× ? (NghÜa đen: hoa quả ta dùng đều do công sức ngời trồng mà có, đó là điều nên ghi nhí. NghÜa bãng: ... ).. ->Nhấn mạnh đối tợng cần sự đồng c¶m, thg yªu. =>H·y c xö víi nhau b»ng lßng nh©n ¸i và đức vị tha. b-C©u 8: ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y.. =>Khi đợc hởng thụ thành quả nào thì phải nhớ đến công ơn của ngời đã -Câu tục ngữ đợc sd trong n h.cảnh nào ta g©y dựng nên thành quả đó. ? (ThÓ hiÖn t×nh c¶m cña con ch¸u đối với ông bà, cha mẹ hoặc tình cảm của học trò đối với thầy cô giáo. Cao hơn nữa là lòng biết ơn của n.dân đối với các anh hùng liệt sĩ đã c.đấu hi sinh dÓ b¶o vÖ ®.nc). c-C©u 9: Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. -Nghiã của câu 9 là gì ? (1 cây đơn lẻ kh«ng lµm thµnh rõng nói; nhiÒu c©y gép l¹i thµnh rõng rËm, nói cao). -C©u tôc ng÷ cho ta bµi häc kinh =>Chia rÏ th× yÕu, ®.kÕt th× m¹nh; 1 ngnghiÖm g× ? êi kh«ng thÓ lµm nªn viÖc lín, nhiÒu ngời hợp sức lại sẽ giải quyết đợc n -VÒ h×nh thøc n c©u tôc ng÷ nµy cã g× k.kh¨n trë ng¹i dï lµ to lín. đ.biệt ? Chín câu tục ngữ trong bài đã *Ghi nhớ: sgk (13 ). cho ta hiÓu g× vÒ q.®iÓm cña ngêi xa ? IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc lßng bµi tôc ng÷, häc thuéc ghi nhí. -So¹n bµi: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 10 th¸ng 1 n¨m 2013 TiÕt: 78 TiÕng ViÖt: rót gän C©u A-Môc tiªu bµi häc: -Hs nắm đợc cách rút gọn câu, hiểu đợc tác dụng của câu rút gọn..

(144) -Cã kÜ n¨ng dïng c©u rót gän cho phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C©u rót gän cã thÓ lµm cho v¨n b¶n trë nªn céc lèc, khiÕm nhã. Vì vậy, khi thực hiện thao tác này cần phải tính đến tình huống giao tiếp cụ thể để tránh n t.dụng tiêu cực mà câu rút gọn có thể gây ra. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Đặt một câu đơn bình thờng và phân tích cấu trúc câu ? III-Bµi míi: C©u thêng cã nh÷ng thµnh phÇn chÝnh nµo ? (2 thµnh phÇn chÝnh: CN vµ VN). Cã n c©u chØ cã 1 thµnh phÇn chÝnh hoÆc kh«ng cã thµnh phÇn chÝnh mµ chØ cã thµnh phÇn phô. §ã lµ c©u rót gän – Bµi h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ lo¹i c©u nµy Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc. Hoạt động 1: -Hs đọc vd (Bảng phụ). -C.t¹o cña 2 c©u ë vd1 cã g× kh¸c nhau? (C©u b cã thªm tõ chóng ta). -Từ chúng ta đóng vai trò gì trong câu? (lµm CN) -Nh vËy 2 c©u nµy kh¸c nhau ë chç nµo ? (C©u a v¾ng CN, c©u b cã CN). -T×m nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm CN trong c©u a ? (Chóng ta, chóng em, ngêi ta, ngêi VN). -Theo em, vì sao CN trong câu a đợc lợc bỏ ? Lợc bỏ CN nhằm làm cho câu gọn hơn, nhng vẫn có thể hiểu đợc).. I- ThÕ nµo lµ rót gän c©u: *VÝ dô1: a-Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më. b-Chóng ta häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më C©u a: kh«ng cã chñ ng÷, c©u b: cã chñ ng÷ Chñ ng÷ trong c©u a: Chóng ta, ngêi ViÖt Nam C©u a lµ c©u tôc ng÷ dïng khuyªn chung cho moÞ ngêi. -Hs đọc ví dụ. -Trong n c©u in ®Ëm díi ®©y, thµnh *VÝ dô2: phần nào của câu đợc lợc bỏ ? Vì sao ? a, Hai ba ngời đuổi theo nó. Rồi ba bèn ngêi, s¸u b¶y ngêi. ->lîc VN. ->Råi ba bèn ngêi, s¸u b¶y ngêi / ®uæi -Thªm n tõ ng÷ thÝch hîp vµo c¸c c©u theo nã. b, -Bao giê cËu ®i Hµ Néi ? in đậm để chúng đợc đầy đủ nghĩa ? -Ngµy mai. ->lîc c¶ CN vµ VN. -T¹i sao cã thÓ lîc nh vËy ? (Lµm cho câu gọn hơn, nhng vẫn đảm bảo lợng ->Ngày mai, tớ / đi Hà Nội. thông tin truyền đạt). -ThÕ nµo lµ c©u rót gän ? (C©u rót gọn: là câu đã đợc lợc bỏ 1 số thành phần của câu, nhng ngời đọc, ngời *Ghi nhớ: sgk (15 ). nghe vÉn hiÓu). -Rút gọn câu để nhằm mục đích gì ? (lµm cho c©u gän h¬n, th«ng tin nhanh, tr¸nh lÆp tõ ). -Hs đọc ghi nhớ1. Hoạt động 2: -Hs đọc ví dụ (bảng phụ). II- C¸ch dïng c©u rót gän: -Nh÷ng c©u in ®Ëm thiÕu thµnh phÇn *VÝ dô: nµo ? (thiÕu CN). -Cã nªn rót gän c©u nh vËy kh«ng ? V× 1, S¸ng chñ nhËt, trong em tæ chøc c¾m.

(145) sao ? (Không nên rút gọn nh vậy, vì trại. Sân trong thật đông vui. Chạy rót gän nh vËy sÏ lµm cho c©u khã lo¨ng qu¨ng. Nh¶y d©y. Ch¬i kÐo co. hiÓu ). ->ThiÕu CN – lµm cho c©u khã hiÓu. -Hs đọc ví dụ. -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c©u tr¶ lêi cña ngời con ? (Câu trả lời của ngời con 2, - Mẹ ơi, hôm nay con đợc điểm 10. cha đợc lễ phép) - Con ngoan quá ! Bài nào đợc điểm -Ta cÇn thªm n tõ ng÷ nµo vµo c©u rót 10 thÕ ? gọn dới đây để thể hiện thái độ lễ - Bµi kiÓm tra to¸n. phÐp ? (¹, mÑ ¹). -Khi rót gän c©u cÇn chó ý g× ? -Hs đọc ghi nhớ2. *Ghi nhí2: sgk (16 ). Trong nh÷ng v¨n c¶nh kh«ng cho phÐp ta rót gän c©u v× sÏ lµm cho ngời đọc ngời nghe hiểu sai nội dung c©u nãi. Kh«ng biÕn c©u nãi thµnh mét c©u Hoạt động 3 : céc lèc, khiÕm nh·. -Trong c¸c c©u tôc ng÷ sau, c©u nµo lµ c©u rót gän ? III-LuyÖn tËp: -Những thành phần nào của câu đợc rút 1-Bài 1 (16 ): b-¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y. gọn ? Rút gọn nh vậy để làm gì ? -Em h·y thªm CN vµo 2 c©u tôc ng÷ c-Nu«i lîn ¨n c¬m n»m, nu«i t»m ¨n trªn ? (C©u b: chóng ta, c©u c: ngêi). cơm đứng. ->Rót gän CN – Lµm cho c©u ng¾n -Hs th¶o luËn theo 2 d·y, mçi d·y 1 gän, th«ng tin nhanh. phÇn. -H·y t×m c©u rót gän trong c¸c vÝ dô díi ®©y ? -Kh«i phôc n thµnh phÇn c©u rót gän ? 2-Bµi 2 (16 ): a-T«i bíc tíi... T«i thÊy cá c©y...lom khom...l¸c đác... T«i nh con quèc... con gia gia... T«i dõng ch©n... T«i c¶m thÊy chØ cã mét m¶nh... ->Nh÷ng c©u trªn thiÕu CN, c©u cuèi thiÕu c¶ CN vµ VN chØ cã thµnh phÇn -Cho biÕt v× sao trong th¬, ca dao thêng phô ng÷. cã nhiÒu c©u rót gän nh vËy ? b-Thiếu CN (trừ câu 7 là đủ CV , VN ). -Ngời ta đồn rằng... Quan tớng cỡi ngùa... Ngêi ta ban khen... Ngêi ta ban cho... Quan tớng đánh giặc... Quan tíng x«ng vµo... Quan tíng trë vÒ gäi mÑ... ->Lµm cho c©u th¬ ng¾n gän, xóc tÝch, t¨ng søc biÓu c¶m. IV-Híng dÉn häc bµi:.

(146) -Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi 3,4 (17,18 ). -Đọc bài: Câu đặc biệt. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 26 th¸ng 1 n¨m 2013. TiÕt: 79 TËp lµm v¨n: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn. A-Mục tiêu cần đạt: -Gióp hs nhËn biÕt râ c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi nhau. -RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn trong v¨n b¶n nghÞ luËn. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: ë bµi nµy hs ph¶i t×m hiÓu c¸c yÕu tè néi dung cña v¨n b¶n ghị luận, do đó cần cho hs hiểu luận điểm, luận cứ và lập luận. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn ? (ghi nhí – sgk – 9 ). III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. -Hs đọc văn bản: Chống nạn thất học.. Nội dung cần đạt. I-LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn: 1-LuËn ®iÓm: *V.B¶n: Chèng n¹n thÊt häc -ý chính:Đc trình bày dới dạng nhan đề.. -Theo em ý chÝnh cña bµi viÕt lµ g× ? -ý chính đó đợc thể hiện dới dạng nµo ? - C¸c c©u v¨n cô thÓ ho¸ ý chÝnh: -Các câu văn nào đã cụ thể hoá ý +Mọi ngời VN... chÝnh? +Những ngời đã biết chữ... +Nh÷ng ngêi cha biÕt ch÷... -ý chính đó đóng vai trò gì trong bài v¨n nghÞ luËn ? -Muèn cã søc thuyÕt phôc th× ý chÝnh phải đạt đợc yêu cầu gì ? -Gv: Trong v¨n nghÞ luËn ngêi ta gäi ý. - ý chÝnh thÓ hiÖn t tëng cña bµi v¨n nghÞ luËn. ->Muèn th.phôc ý chÝnh ph¶i râ rµng, s©u sắc, có tính phổ biến (v.đề đợc nhiều ngời quan t©m)..

(147) chÝnh lµ luËn ®iÓm. -VËy em hiÓu thÕ nµo lµ luËn ®iÓm ?. =>LuËn ®iÓm: ghi nhí (sgk-19 ).. 2-LuËn cø: -TriÓn khai luËn ®iÓm b»ng lÝ lÏ, d.chøng -Ngêi viÕt triÓn khai luËn ®iÓm b»ng cô thÓ lµm c¬ së cho luËn ®iÓm, gióp cho luận điểm đạt tới sự sáng rõ, đúng đắn và c¸ch nµo ? cã søc th.phôc. -Em h·y chØ ra c¸c luËn cø trong v¨n - LuËn cø trong v¨n b¶n Chèng n¹n thÊt häc: b¶n Chèng n¹n thÊt häc ? +Do chÝnh s¸ch ngu d©n... -Lí lẽ và dẫn chứng có vai trò nh thế +Nay nc độc lập rồi... nµo trong bµi v¨n nghÞ luËn ? (LuËn ®iÓm thêng mang tÝnh k.qu¸t cao, VD: Chèng n¹n thÊt häc, TiÕng ViÖt giµu vµ đẹp, Non sông gấm vóc. -Gv: Cã thÓ t¹m s2 luËn ®iÓm nh x¬ng sèng, luËn cø nh x¬ng sên, x¬ng c¸c chi, cßn lËp luËn nh da thÞt, m¹ch m¸u cña bµi v¨n nghÞ luËn. -Muốn cho ngời đọc hiểu và tin, cần phải có h.thống luận cứ cụ thể, sinh động, chặt chÏ. -Muèn cã søc th.phôc th× lÝ lÏ vµ d.c cần phải đảm bảo n yêu cầu gì ? -Muèn cã tÝnh th.phôc th× luËn cø ph¶i chân thật, đúng đắn và tiêu biểu. =>LuËn cø: ghi nhí (sgk-19 ). 3-LËp luËn: -Luận điểm và luận cứ thờng đợc diễn đạt -Luận điểm và luận cứ thờng đợc diễn thành n lời văn cụ thể. Những lời văn đó đạt dới những hình thức nào và có tính cần đợc lựa chọn, sắp xếp, trình bày 1 chÊt g× ? cách hợp lí để làm rõ luận điểm. -Em h·y chØ ra tr×nh tù lËp luËn cña v¨n -Tr×nh tù lËp luËn cña v¨n b¶n Chèng n¹n b¶n Chèng n¹n thÊt häc ? thÊt häc: +Nªu lÝ lÏ, dÉn chøng: Ph¸p thùc hiÖn chÝnh s¸ch ngu d©n nªn n.d©n VN bÞ thÊt -Gv:Tóm lại: trớc hết tác giả nêu lí do học. Nay độc lập muốn tiến bộ phải cấp v× sao ph¶i chèng n¹n thÊt häc vµ tèc n©ng cao d©n trÝ. chống nạn thất học để làm gì. Có lí lẽ +Nêu cách chống nạn thất học: Những ng råi míi nªu t tëng chèng n¹n thÊt biÕt ch÷ d¹y cho ng cha biÕt ch÷. häc. Nhng chØ nªu t tëng th× cha trän vÑn. Ngêi ta sÏ hái: VËy chèng n¹n thÊt häc b»ng c¸ch nµo ? PhÇn tiÕp theo của bài viết sẽ giải quyết việc đó. C¸ch s¾p xÕp nh trªn chÝnh lµ lËp luËn. LËp luËn nh vËy lµ chÆt chÏ. -VËy em hiÓu lËp luËn lµ g× ? =>LËp luËn: ghi nhí (sgk-19 ). -Hs đọc ghi nhớ. *Ghi nhí: sgk (19 ). II-LuyÖn tËp: -Đọc lại văn bản Cần tạo thói quen tốt Văn bản: Cần tạo thói quen tốt trong đời sèng x· héi. trong đời sống xã hội (bài 18 )..

(148) -Cho biÕt luËn ®iÓm ?. -Luận điểm: chính là nhan đề.. -LuËn cø: +LuËn cø 1: Cã thãi quen tèt vµ cã thãi quen xÊu. +LuËn cø 2: Cã ng biÕt ph©n biÖt tèt vµ xấu, nhng vì đã thành thói quen nên rất khã bá, khã söa. +Luận cứ 3: Tạo đợc thói quen tốt là rất khã. Nhng nhiÔm thãi quen xÊu th× dÔ. -LËp luËn: +Lu«n dËy sím,... lµ thãi quen tèt. -Vµ c¸ch lËp luËn trong bµi ? +Hót thuèc l¸,... lµ thã quen xÊu. +Mét thãi quen xÊu ta thg gÆp h»ng ngµy... rÊt nguy hiÓm. +Cho nªn mçi ng... cho x· héi. -Bµi v¨n cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ v× -NhËn xÐt vÒ søc thuyÕt phôc cña bµi luËn ®iÓm mµ t¸c gi¶ nªu ra rÊt phï hîp v¨n Êy ? víi cuéc sèng hiÖn t¹i. -LuËn cø ?. IV-Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i kiÕn thøc toµn bµi. V-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp bµi luyÖn tËp. -§äc bµi: §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt: 80. Ngµy so¹n 26 th¸ng 1 n¨m 2013. §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn A-Môc tiªu bµi häc: -Giúp hs làm quen với đề văn nghị luận, biết tìm hiểu đề và biết cách lập ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. -Rèn kĩ năng nhận biết luận điểm, tìm hiểu đề bài, tìm ý, lập ý cho bài nghị luận. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Những điều cần lu ý: Lập ý là x.định ND cho bài văn theo đề bài. Lập ý chỉ bắt đầu sau khi tìm hiểu đề, đó là việc x.đ v.đề, luận điểm, luận cứ và cách lập luận cho bµi lµm. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: -§Æc ®iÓm cña v¨n nghÞ luËn lµ g× ? ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm ? -LuËn cø lµ g× ? LËp luËn lµ g× ?.

(149) III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. -Hs đọc đề bài (bảng phụ ). -Các đề văn nêu trên có thể xem là đề bài, đầu đề đợc không ? Nếu dùng làm đề bài cho bài văn sắp viết có đợc kh«ng? -Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề trên lµ v¨n nghÞ luËn ? (Néi dung: C¨n cø vào mỗi đề đều nêu ra 1 khái niệm, 1 v.đề lí luận). -Tính chất của đề văn có ý nghĩa gì đối với việc làm văn ? (có ý nghĩa định hớng cho bài viết nh lời khuyên, lơì tranh luËn, lêi gi¶i thÝch,... chuÈn bÞ cho ng viết 1 thái độ, 1 giọng điệu). -Gv: Tóm lại đề văn nghị luận là câu hay côm tõ mang t tëng, q.®iÓm hay 1 v.đề cần làm sáng tỏ. Nh vậy tất cả các đề trên đều là đề văn nghị luận, đại bộ phËn lµ Èn yªu cÇu. -§Ò v¨n nghÞ luËn cã ND vµ t.chÊt g× ? -Hs đọc đề bài. -Đề bài nêu lên vấn đề gì ? (Đề nêu lên 1 t tởng, 1 thái độ phê phán đối với bÖnh tù phô). -§èi tîng vµ ph¹m vi nghÞ luËn ë ®©y lµ g× ? (Lµ lêi nãi, h.® cã t.chÊt tù phô cña 1 con ngêi). -Khuynh hớng t tởng của đề là k.định hay phủ định ? (K.định “Chớ nên tự phô”). -Đề này đòi hỏi ngời viết phải làm gì? (Ph¶i t×m luËn cø råi x©y dùng lËp luËn để phê phán bệnh tự phụ). -Yêu cầu của tìm hiểu đề là gì ?. -§Ò bµi Chí nªn tù phô nªu ra 1 ý kiÕn thể hiện 1 t tởng, 1 thái độ đối với thói tự phụ. Em có tán thành với ý kiến đó kh«ng ? -Nếu tán thành thì coi đó là luận điểm cña m×nh vµ lËp luËn cho luËn ®iÓm đó?. Hãy nêu ra các luận điểm gần gũi với luận điểm của đề bài để mở rộng suy nghÜ. Cô thÓ ho¸ luËn ®iÓm chÝnh b»ng c¸c luËn ®iÓm phô.. Néi dung kiÕn thøc. I-Tìm hiểu đề văn nghị luận: 1-Nội dung và tính chất của đề văn nghÞ luËn: *§Ò v¨n: sgk (21 ).. Ví dụ: Đề 1,2 là nhận định n q.điểm, luận điểm; đề 3,7 là lời kêu gọi mang 1 t tëng, 1 ý tëng.. * Ghi nhí1: (sgk -23 ). 2-Tìm hiểu đề văn nghị luận: a-§Ò bµi: Chí nªn tù phô.. b-Yêu cầu của việc tìm hiểu đề: Ghi nhí2 (sgk -23 ). II-LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn: *§Ò bµi: Chí nªn tù phô. 1-X¸c lËp luËn ®iÓm:. -Tù phô lµ 1 c¨n bÖnh, lµ 1 thãi xÊu cña con ngêi mµ hs chóng ta dÔ m¾c ph¶i. -BÖnh tù phô dÔ m¾c ph¶i nhng rÊt khã söa. -Tù phô trong h.tËp th× lµm cho h.tËp kÐm ®i, sai lÖch ®i. -Tù phô trong g.tiÕp víi mäi ngêi, víi b¹n bÌ th× sÏ h¹n chÕ nhiÒu mÆt. 2-T×m luËn cø: -Gv: §Ó lËp luËn cho t tëng chí nªn tù phô, th«ng thêng ng ta nªu c©u -Tự phụ là căn bệnh tự đề cao mình, coi hái: Tù phô lµ g× ? V× sao khuyªn chí thêng ý kiÕn cña ngêi kh¸c. nªn tù phô ? Tù phô cã h¹i nh thÕ -§Ó cho b¶n th©n tiÕn bé, cÇn tr¸nh.

(150) nµo ? Tù phô cã h¹i cho ai ? -H·y liÖt kª nh÷ng ®iÒu cã h¹i do tù phô vµ chän c¸c lÝ lÏ, dÉn chøng q.trong nhất để phục vụ mọi ngời ?. bÖnh tù phô, tù phô sÏ khã tiÕp thu ý kiÕn cña ngêi kh¸c, lµm cho m×nh ngµy càng co mình lại, không tiến bộ đợc. -Bệnh tự phụ thờng đợc biểu hiện ở sự coi thêng ý kiÕn cña ngêi kh¸c, tù cho ý kiến của mình là đúng, là tuyệt dẫn đến thái độ khắt khe với ngời, để dễ dãi đối víi m×nh. 3-X©y dùng lËp luËn: -Nªn b¾t ®Çu lêi khuyªn chí nªn tù phô -Tù phô lµ c¨n bÖnh dÔ m¾c ph¶i vµ khã từ chỗ nào ? Dẫn dắt ng đọc đi từ đâu söa ch÷a c¨n bÖnh nµy thêng xuÊt hiÖn tíi ®©u ? Cã nªn b¾t ®Çu b»ng viÖc ë løa tuæi thanh thiÕu niªn, ë ®.tîng cã miêu tả 1 kẻ tự phụ với thái độ chủ n¨ng khiÕu, häc kh¸, häc giái. quan, tự đánh giá mình rất cao và coi -Ngời mắc bệnh tự phụ thờng có thái độ thêng ng kh¸c kh«ng ? Hay b¾t ®Çu không b.thg hay đề cao ý kiến, t.tởng bằng cách định nghĩa tự phụ là gì, rồi cña m, coi thg xem nhÑ ý kiÕn cña ng suy ra t¸c h¹i cña nã ? kh¸c. -Hãy xây dựng trật tự lập luận để giải -Kh«ng nªn nhÇm lÉn gi÷a lßng tù träng quyết đề này ? và lòng tự phụ. Tự trọng là có thái độ giữ gìn nhân cách đúng đắn của m, không để cho ng khác chê bôi, nhạo báng 1 cách không đúng đắn với m. Tự phụ thì khác hẳn, đó là thái độ tự cho m h¬n h¼n ng kh¸c, tù t¹o ra kho¶ng c¸ch gi÷a m vµ bÌ b¹n. Đến 1 lúc nào đó bệnh tự phụ sẽ bị cô -Em h·y nªu c¸ch lËp ý cho bµi nghÞ lập và mất dần đi sự tiến bộ đã có. luËn ? *Ghi nhí3: sgk (23 ) -Hs đọc ghi nhớ. II-LuyÖn tËp: 1-Xác định luận điểm: -Sách có vai trò to lớn trong đời sống xã -Hãy tìm hiểu đề và lập ý cho đề bài: hội. Sách đáp úng nhu cầu hởng thụ cái S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi ? hay, cái đẹp và nhu cầu p.triển trí tuệ t©n hån. -Ta ph¶i coi “s¸ch lµ ng b¹n lín cña con ngêi” v× trªn lÜnh vùc v¨n ho¸, t.tëng không có gì thay thế đợc sách. 2-T×m luËn cø: -S¸ch më mang trÝ tuÖ-gióp ta kh¸m ph¸ n ®iÒu bÝ Èn cña thÕ giíi x.quanh, ®a ta vµo t×m hiÓu T¸c gi¶ cùc lín lµ thiªn hµ vµ T¸c gi¶ cùc nhá nh h¹t vËt chÊt. -S¸ch ®a ta ngîc thêi gian vÒ víi n biÕn cè LS xa xa vµ híng vÒ ngµy mai. -S¸ch cho ta n phót th gi·n tho¶i m¸i. 3-X©y dùng lËp luËn: Sách là báu vật không thể thiếu đối với mçi ng. Ph¶i biÕt n©ng niu, tr©n träng và chon n cuốn sách hay để đọc. IV-Híng dÉn häc bµi: -§äc bµi:Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm:.

(151) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 26 th¸ng 1 n¨m 2013 TiÕt: 81 V¨n b¶n: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta (Hå ChÝ Minh) A-Mục tiêu cần đạt: -Hiểu đợc tinh thần yêu nớc là 1 truyền thống qúy báu của DT ta. Nắm đợc NT nghÞ luËn chÆt chÏ, s¸ng gän, cã tÝnh mÉu mùc cña bµi v¨n. -Nhớ đợc câu chốt của bài vàn câu có hình ảnh so sánh trong bài. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: §©y lµ bµi ®Çu tiªn trong côm V¨n b¶n nghÞ luËn cña c.tr×nh ng÷ v¨n 7. V× vËy GV cÇn nh¾c l¹i k.niÖm vÒ v¨n nghÞ luËn tríc khi ®i vµo t×m hiÓu V¨n b¶n nµy. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài tục ngữ về con ngời và xã hội ? Nêu n nét đặc sắc về ND, NT cña bµi tôc ng÷ ? III-Bµi míi: Chúng ta đã biết văn nghị luận viết ra nhằm xác lập cho ng đọc, ng nghe 1 t.tởng, q.điểm nào đó. Muốn thế văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, có lí lẽ, d.chøng thuyÕt phôc. Nh÷ng t.tëng, q.®iÓm trong bµi nghÞ luËn ph¶i híng tíi g.quyết n v.đề có thực trong đời sống thì mới có ý nghĩa, có t.dụng. Trong kho tàng văn nghị luận VN, bài TTYNCNDT của c.tịch HCM đã đợc đánh giá là 1 trong những áng văn nghị luận kiểu CM tiêu biểu, mẫu mực nhất. áng văn ấy đã lµm s¸ng tá 1 ch©n lÝ: DT VN nång nµn yªu níc. Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1:. Néi dung kiÕn thøc. I-T×m hiÓu chung: -Em đã đợc biết về tác giả HCM qua 1-Tác giả: bµi th¬ nµo ? Em h·y g.thiÖu 1 vµi nÐt 2-T¸c phÈm: Bµi v¨n trÝch trong B¸o vÒ t¸c gi¶ HCM ? -Dùa vµo c.thÝch *, em h·y nªu xuÊt xø c¸o c.trÞ cña c.tÞch HCM t¹i §¹i héi lÇn thø II, th¸ng 2.1951 cña §¶ng L§ VN. cña V¨n b¶n ? 3-§äc v¨n b¶n: -Hd đọc: Giọng mạch lạc, rõ ràng, dứt kho¸t nhng vÉn thÓ hiÖn t×nh c¶m. Lu ý c¸c §T:lít, nhÊn, qu¸; c¸c q.h tõ: tõ, đến; các hình ảnh s.sánh cần đọc với giäng phï hîp. -Gi¶i thÝch tõ khã: Quyªn: kªu gäi, động viên đóng góp, ủng hộ tiền bạc, của cải, v.chất 1 cách tự nguyện để làm 1 việc gì đó có ý nghĩa. Nồng nàn: tình c¶m, c¶m xóc s«i næi, m.mÏ, d©ng trµo. -Bài văn nghị luận về v.đề gì ? (Lòng yªu níc cña n.d©n ta). -C©u v¨n nµo gi÷ vai trß lµ c©u chèt thâu tóm ND v.đề nghị luận trong bài ?.

(152) (D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc). -T×m bè côc bµi v¨n ? 4-Bè côc: 3 phÇn. và lập dàn ý theo trình tự lập luận trong -MB (Đ1): Nhận định chg về lòng yêu bµi ? níc. -TB (§2,3): CM n b.hiÖn cña lßng yªu níc -KB (§4): NhiÖm vô cña chóng ta. *Dµn ý theo tr×nh tù lËp luËn: -Xác định lập luận: Đoạn 1. -LuËn cø: §o¹n 2,3. -X©y dùng lËp luËn: §o¹n 4. Hoạt động2: -Hs đọc đoạn 1. Đoạn 1 nêu gì ? -Ngay ë phÇn MB, HCM trong c¬ng vÞ c.tịch nc đã thay mặt toàn Đảng toàn dân ta k.định 1 chân lí, đó là chân lí gì? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt c©u v¨n cña t¸c gi¶ ? -Gv: Lêi v¨n ng¾n gän, võa p.¸nh LS, vừa nhìn nhận đánh giá và nêu cảm xúc về LS, về đạo lí của DT. -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nªu luËn ®iÓm cña t¸c gi¶ HCM ? -Lòng yêu nớc của n.dân ta đợc nhấn m¹nh trªn lÜnh vùc nµo ? V× sao ? (V× ®.®iÓm LS cña DT ta lu«n ph¶i chèng ngoại xâm nên cần đến lòng yêu nớc). -Em h·y t×m n h×nh ¶nh næi bËt nhÊt trong ®o¹n nµy ?. II. Ph©n tÝch: 1-Nhận định chung về lòng yêu nc: - D©n ta cã 1 lßng nång nµn yªu níc. §ã lµ truyÒn thèng quÝ b¸u cña ta. ->C©u v¨n ng¾n gän.. - C¸ch nªu luËn ®iÓm ng¾n gän, gi¶n dÞ, mang tÝnh thuyÕt phôc cao. *§.tr chèng ngo¹i x©m:. - Nã kÕt thµnh 1 lµn sèng v« cïng m¹nh mÏ, to lín, nã lít qua mäi sù nguy hiÓm kh.kh¨n, nã nhÊn ch×m tÊt c¶ lò b¸n nc vµ lò cíp nc. -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña ->§iÖp tõ kÕt hîp víi §T, tÝnh tõ t¶ tác giả ? Nêu t.d của cách dùng từ đó ? đúng hình ảnh và sức công phá của 1 lµn sãng-> Gîi t¶ søc m¹nh cña lßng yªu níc, t¹o khÝ thÕ m¹nh mÏ cho c©u - Gv: Văn nghị luận dễ khô khan, nh- văn, thuyết phục ngời đọc. ng v¨n cña B¸c kh«ng kh« khan. Dùng hình ảnh làn sóng để g.thiệu td to lín cña tinh thÇn yªu níc, võa cã td ca ngîi 1 truyÒn thèng quÝ b¸u cña DT, võa ph¸t hiÖn ra 1 ng.nh©n q.trong gióp d©n ta c.th¾ng ng.x©m, võa kÝch thÝch sù suy nghÜ, t×m hiÓu của ng đọc, ng nghe. Cả ND và NT cña phÇn më ®Çu nµy míi hÊp dÉn lµm sao. -Hs đọc đoạn 2,3. Hai đoạn này có n/v 2-Chứng minh những biểu hiện của g× ? lßng yªu nc: -Để làm rõ lòng yêu nớc, tác giả đã đa ra n chøng cí cô thÓ nµo ? (Lßng yªu n- *Lßng yªu níc trong q.khø cña LS DT: íc trong q.khø cña LS DT vµ lßng yªu nớc ngày nay của đồng bào ta). - Lòng yêu nớc trong q.khứ đợc xác nhËn b»ng n chøng cí LS nµo ?.

(153) -Trớc khi đa ra d.c, tác giả đã k.định điều gì ? Vì sao tác giả lại k.định nh vậy ? ( Vì đây là các th.đại gắn liền víi c¸c chiÕn c«ng hiÓn h¸ch trong LS chèng ngo¹i x©m cña DT). - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®a d.c cuat t¸c gi¶ ë ®.v nµy ? -Các d.c đợc đa ra ở đây có ý nghĩa gì ?. -Thời đại Bà Trng, Bà Triệu,..., Q.Trung,... - Chóng ta cã q tù hµo v× n trang LS vÎ vang.. ->D.chứng tiêu biểu, đợc liệt kê theo tr×nh tù th.gian LS. =>Ca ngîi n chiÕn c«ng hiÓn h¸ch trong LS chèng ngo¹i x©m cña DT.. -LS Dt AH mang truyÒn thèng yªu níc từ ngàn xa đợc nối tiếp theo dòng chảy cña th.gian, cña m¹ch nguån søc sèng DT đợc biểu hiện bằng 1 câu chuyển ý, *Lòng yêu nớc ngày nay của đồng bào chuyÓn ®o¹n. §ã lµ c©u nµo ? ta: -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c©u v¨n chuyÓn ý nµy? - §ång bµo ta ngµy nay c rÊt xøng -Để CM lòng yêu nớc của đồng bào ta đáng với tổ tiên ta ngày trớc. ngày nay, tác giả đã đa ra n d.c nào ? ->C©u v¨n chuyÓn ý tù nhiªn vµ chÆt chÏ. -Các d.c đợc đa ra theo cách nào ? -Từ các cụ già ... đến các cháu... -D.chứng đợc trình bày theo kiểu câu -Từ n c.sĩ..., đến n công chức... có mô hình chung nào ? C.trúc d.c ấy -Từ n nam nữ công nhân..., cho đến n... cã q.hÖ víi nhau nh thÕ nµo ? (M« ->LiÖt kª d.c võa cô thÓ, võa toµn diÖn. hình LK: Từ ... đến - Cùng LK để làm sáng tỏ chủ đề đ.v: Lòng yêu nớc của đồng bào ta trong k.chiến chống TD Ph¸p). -Các d.c đợc đa ra ở đây có ý nghĩa gì ?. -Hs đọc đoạn 4. Đoạn em vừa đọc nêu =>Cảm phục, ngỡng mộ lòng yêu nớc g× ? cña ®.bµo ta trong cuéc k.c chèng TD -T×m c©u v¨n cã sd h×nh ¶nh s.s¸nh ? Ph¸p. Hình ảnh s.sánh đó có t.d gì ? -Hình ảnh s.sánh đó có ý nghĩa gì ? -Theo nh lËp luËn cña t¸c gi¶ t× lßng yêu nớc đợc tồn tại dới dạng nào ? -Em hiểu nh thế nào về lòng yêu nớc đợc trng bày và lòng yêu nớc đợc cất giấu kín đáo ? -Trong khi bµn vÒ bæn phËn cña chóng ta, tác giả đã bộc lộ q.điểm yêu nớc nh thế nào ? Câu văn nào nói lên điều đó ? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ? -Gv: KÕt thóc bµi viÕt B¸o c¸o c.trÞ th× ai nấy đều hiểu và đều thầm hứa với ngêi sÏ vËn dông vµo thùc tÕ c.t¸c cña mình. Và chúng ta ngày nay, khi đọc Văn bản này hiểu rõ để suy ngẫm sâu thªm vÒ tÊm lßng, trÝ tuÖ vµ t.n¨ng cña B¸c, lµm theo lêi B¸c d¹y: Ph¸t huy t.thÇn yªu níc trong c«ng viÖc cô thÓ h»ng ngµy, trong viÖc h.tËp,. 3-NhiÖm vô cña chóng ta: -Tinh thÇn yªu níc c nh c¸c thø cña quÝ. ->Hình ảnh s.sánh độc đáo dễ hiểu. =>§Ò cao t.thÇn yªu níc cña n.d©n ta. -Lòng yêu nớc đợc tồn tại dới 2 dạng: +Có khi đợc trng bày... -> nhìn thấy. +Có khi đợc cất giấu kín đáo... ->không nhìn thấy. =>Cả 2 đều đáng quÝ. - Ph¶i ra søc gi¶i thÝch tuyªn tryuÒn... =>§éng viªn tæ chøc khÝch lÖ tiÒm n¨ng yªu níc cña mäi ngêi. ->Đa hình ảnh để diễn đạt lí lẽ – Dễ hiÓu, dÔ ®i vµo lßng ngêi..

(154) l.động và ứng xử với mọi ngời. Hoạt động 3:. -Nêu n nét đặc sắc về ND và NT của V¨N B¶N? -Qua bµi v¨n em hiÓu thªm g× vÒ c.tÞch HCM ? (Chóng ta hiÓu thªm vµ kÝnh trọng tấm lòng của HCM đối với dân, III. Tổng kết: víi nc; hiÓu thªm vÒ tµi n¨ng vµ trÝ tuÖ cña Ngêi trong v¨n ch¬ng kÓ c¶ *Ghi nhí: sgk (27 ). th¬ ca vµ v¨n xu«i). -ViÕt ®.v theo lèi liÖt kª kho¶ng 4,5 c©u có s.d mô hình liên kết “từ...đến” ?. *LuyÖn tËp: IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc lßng ®o¹n 2, häc thuéc ghi nhí. -Soạn bài: Sự giàu đẹp của tiếng Việt. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. --------------------------------------------. TiÕt: 82. Ngµy so¹n 27 th¸ng 1 n¨m 2013 Câu đặc biệt. A-Mục tiêu cần đạt: -Hs nắm đợc khái niệm về câu đặc biệt, hiểu đợc t.dụng của câu đặc biệt. -BiÕt s.dông c©u ®.biÖt trong nh÷ng t×nh huèng nãi vµ viÕt cô thÓ. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Những điều cần lu ý: Cần phân biệt câu đơn đ.biệt với câu rút gọn. Câu đ.biệt kh«ng thÓ cã CN, VN. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Đặt 1 câu rút gọn ? Câu đó đợc rút gọn thành phần nào > Em hãy khôi phục thành phần đợc rút gọn ? III-Bµi míi:.

(155) N¾ng. Giã. §©y cã ph¶i lµ c©u rót gän kh«ng ? V× sao ? §©y kh«ng ph¶i lµ c©u rót gän mµ lµ c©u ®.biÖt. Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1: -Hs đọc VD (bảng phụ). -C©u in ®Ëm cã c.t¹o nh thÕ nµo ? H·y th¶o luËn víi b¹n vµ lùa chän 1 c©u tr¶ lời đúng: a.Đó là 1 câu b.thg, có đủ CN-VN. b.§ã lµ 1 c©u rót gän, lîc bá CN-VN. c.§ã lµ c©u kh«ng cã CN-VN. -Gv: C©u in ®Ëm lµ c©u ®.biÖt. -Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u ®.biÖt ?. Néi dung kiÕn thøc. I-ThÕ nµo lµ c©u ®.biÖt: *VÝ dô: ¤i, em Thuû !. ->.§ã lµ c©u kh«ng cã CN-VN. *C©u ®.biÖt: lµ lo¹i c©u kh«ng c.t¹o theo m« h×nh CN-VN.. Hoạt động2: II-T¸c dông cña c©u ®.biÖt: -Xem b¶ng trong sgk, chÐp vµo vë råi *VÝ dô: đánh dấu X vào ô thích hợp ? -Một đêm mùa xuân. ->xđ th.gian, nơi chèn. -TiÕng reo. TiÕng vç tay. ->liÖt kª, th«ng b¸o vÒ sù tån t¹i cña v.chÊt, h.tîng. -Trêi ¬i ! ->béc lé c¶m xóc. -Sơn ! Em Sơn ! Sơn ơi ! Hỏi-đáp. -ChÞ An ¬i ! -Câu đ.biệt thờng đợc dùng để làm gì ? *T¸c dông: sgk (29 ). -Hs đọc ghi nhớ 1,2. *Ghi nhí 1,2: sgk (28-29 ). Hoạt động3: -Hs đọc các đ.v. -T×m c©u ®.biÖt vµ c©u rót gän ?. -Vì sao em biết đó là câu rút gọn ?. III- LuyÖn tËp: 1-Bµi 1 (29 ): a- C©u ®.biÖt: kh«ng cã. -C©u rót gän: c©u 2,3,5. b-C©u ®.biÖt: c©u 2. -C©u rót gän: kh«ng cã. c-C©u ®.biÖt: c©u 4. -C©u rót gän: kh«ng cã. d-C©u ®.biÖt: L¸ ¬i ! -C©u rót gän: H·y kÓ chuyÖn... ®i !.

(156) B×nh thêng... ®©u. -Mçi c©u ®.biÖt vµ rót gän em võa t×m 2-Bµi 2 (29 ): đợc trong bài tập trên có t.d gì ? b-X® th.gian (3 c©u), béc lé c¶m xóc (c©u 4). c-LiÖt kª, th«ng b¸o sù tån t¹i cña sù -C©u ®.biÖt cã nh÷ng t.d g× ? vËt, h.tîng d-Gọi đáp. -ViÕt ®.v ng¾n kho¶ng 5-7 c©u, t¶ c¶nh 3-Bµi 3 (29 ): q.hg em, trong đó có 1 vài câu đ.biệt ? Quê em ở vùng lòng Hồ. Để đến đợc trong häc, chóng em ph¶i ®i thuyÒn. Vµo n ngµy ma rÐt, chóng em kh«ng thể đến trong đợc vì sóng to, đi trên s«ng rÊt nguy hiÓm. Nh÷ng h«m nh vậy, đứng trên bờ, chúng em thầm gọi: Giã ¬i ! §õng thæi n÷a. Ma ¬i ! H·y t¹nh ®i. IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc lßng ghi nhí, lµm tiÕp bµi tËp 3. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt: 83. Ngµy so¹n 2 th¸ng 2 n¨m 2013. Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. (Tù häc cã híng dÉn) A-Môc tiªu bµi häc: -BiÕt c¸ch lËp bè côc vµ lËp luËn vµ lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. -Nắm đợc mối quan hệ giữa bố cục và p.pháp lập luận của bài văn nghị luận. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Những điều cần lu ý: Khái niệm lập luận là mới, cần đợc gv lu ý. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Em h·y tr×nh bµy c¸ch lËp ý cña bµi v¨n nghÞ luËn ? III-Bµi míi: Không biết lập luận thì không làm đợc bài văn nghị luận. Bài hôm nay sẽ gióp chóng ta biÕt c¸ch lËp bè côc vµ lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn..

(157) Hoạt động của thầy-trò. -Hs đọc bài văn “Tinh thần yêu...”. -Bµi v¨n gåm mÊy phÇn ? ND cña mçi phÇn lµ g× ? -PhÇn MB gåm mÊy c©u ? NhiÖm vô cña tõng c©u lµ g× ?. -PhÇn TB cã n.vô g× ? Gåm mÊy c©u ? Chia lµm mÊy ®o¹n ? Mçi ®o¹n nªu g×? Mèi ®o¹n gåm mÊy c©u ? NhiÖm vô cña tõng c©u trong ®o¹n ?. -PhÇn KB gåm mÊy c©u ? NhiÖm vô cña tõng c©u trong ®o¹n ?. Nội dung cần đạt. I-Mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn: 1-B.v¨n “Tinh thÇn yªu...”:gåm 3 phÇn. a-MB (§V§): 3 c©u. -Câu 1: nêu v.đề tr.tiếp. -Câu 2: k.định g.trị của v.đề. -C©u 3: s.s¸nh më réng vµ x® ph¹m vi biểu hiện nổi bật của v.đề trong các cuéc k.c chèng ngo¹i x©m b¶o vÖ ®.nc. b-TB (GQV§): CM truyÒn thèng yªu nícAH trong LS DT ta (8 c©u). *Trong qu¸ khø: 3 c©u. -C©u 1: g.thiÖu k.q vµ chuyÓn ý. -Câu 2: liệt kê d.c, xđ tình cảm, thái độ. -Câu 3: xđ tình cảm, thái độ và ghi nhớ c«ng ¬n. *Trong cuéc k.c chèng Ph¸p hiÖn t¹i: 5 c©u. -C©u 1: k.q vµ chuyÓn ý. -C©u 2,3,4: liÖt kª d.c theo c¸c b×nh diÖn, c¸c mÆt kh¸c nhau. KÕt nèi d.c bằng cặp qht: từ... đến. -Câu 5: kq nhận định đánh giá. c-KB (KTV§): 5 c©u. -C©u 1: S.s¸nh, kq g.trÞ cña t.thÇn yªu níc. -C©u 2,3: Hai biÓu hiÖn kh¸c nhau cña lßng yªu níc. -C©u 4,5: x® tr¸ch nhiÖm vµ bæn phËn cña chóng ta.. -Gv: B.v¨n gåm 16 c©u. PT 1 c¸ch tæng thể và chặt chẽ, ta thấy: Để xđ đợc n.v mäi ng trªn c¬ së hiÓu s©u s¾c vµ tù nguyện, tác giả đã dùng tới 16 câu: trong đó có 1 câu nêu v.đề và 15 câu là n cách làm rõ v.đề. Đó chính là bố cục vµ lËp luËn. -Bè côc cña b.v¨n nghÞ luËn gåm mÊy =>Bè côc cña b.v¨n nghÞ luËn: sgk (31) phÇn ? 2-C¸c p.ph¸p lËp luËn trong b.v¨n: -Dựa vào sơ đồ sgk, hãy cho biết các -Hàng ngang 1,2: lập luận theo qh nhân qu¶. p.pháp lập luận đợc sd trong b.văn ? -Hàng ngang 3: lập luạn theo qh tổngphân-hợp (đa nhận định chung, rồi d.c b»ng c¸c trêng hîp cô thÓ, cuèi c lµ KL mội ng đều có lòng yêu nớc). -Hàng ngang 4: là suy luận tơng đồng (tõ truyÒn thèng suy ra bæn phËn cña chóng ta lµ ph¸t huy lßng yªu níc. ®©y là mục đích của b.văn nghị luận). -Hàng dọc 1: suy luận tơng đồng theo th.gian (có lòng nồng nàn yêu nớctrong quá khứ-đến hiện tại-bổn phận cña chóng ta)..

(158) -§Ó x® luËn ®iÓm trong tõng phÇn vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn, ng ta thêng =>Ph¬ng ph¸p lËp luËn: sgk (31 ). sd c¸c p.ph¸p lËp luËn nµo ? -Gv: Cã thÓ nãi mèi quan hÖ gi÷a bè cục và lập luận đã tạo thành 1 mạng lới LK trong VăN BảN nghị luận, trong đó p.ph¸p lËp luËn lµ chÊt keo g¾n bã c¸c phÇn, c¸c ý cña bè côc . -Hs đọc ghi nhớ. *Ghi nhí: sgk (31 ). -Hs đọc b.văn”Học cơ bản...”. II-LuyÖn tËp: -Bµi v¨n nªu t.tëng g× ? Bµi v¨n “Häc c¬ b¶n...” a-Bµi v¨n nªu lªn 1 t.tëng: Muèn thµnh thì trong h.tập phải chú ý đến học cơ -T.tởng ấy đợc thể hiện bằng n luận tài b¶n. ®iÓm nµo ? -LuËn ®iÓm: Häc c¬ b¶n mÝ cã thÓ trë -T×m n c©u mang luËn ®iÓm ? thµnh tµi lín. ->LuËn ®iÓm chÝnh. -Nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm (luËn ®iÓm phô): +ở đời có nhiều ng đi học, nhng ít ai biÕt häc thµnh tµi. +NÕu kh«ng cè c«ng luyÖn tËp th× không vẽ đúng đợc đâu. +Chỉ có thầy giỏi mới đào tạo đợc trò -Bµi v¨n cã bè côc mÊy phÇn ? giái. b*Bè côc: 3 phÇn. -MB: ®o¹n 1. ®o¹n 2. -Hãy cho biết cách lập luận đợc sd ở -TB: -KB: ®o¹n 3. trong bµi ? lập luận đợc sd trong bài là: Câu -Câu mở đầu đối lập nhiều ngời và ít ai, *Cách chuyÖn trøng cña §ê vanh xi, tËp lµ dïng phÐp lËp luËn g× ? (suy luËn t- trung vµovÏvµo c©u: Ngêi xa nãi, chØ cã ¬ng ph¶n). thÇy giái míi đào tạo đợc trò giỏi, quả -Câu chuyện Đờ vanh xi vẽ trứng đóng không sai. vai trò gì trong bài ? (là d.c để lập Để lập luận CM cho luận điểm nêu ở luËn). đề và phần MB, tác giả kể ra 1 -H·y chØ ra ®©u lµ ng. nh©n, ®©u lµ nhan c©u chuyÖn, từ đó mà rút ra KL. k.qu¶ ë ®o¹n kÕt ? (thÇy giái lµ ng.nh©n, trß giái lµ k.qu¶). V-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc lßng ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. -§äc bµi: LuyÖn tËp vÒ p.ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(159) Ngµy so¹n 2 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 84 LuyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn A-Mục tiêu cần đạt: -Kh¾c s©u k.thøc vÒ kh¸i niÖm lËp luËn. -RÌn kÜ n¨ng lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: LËp luËn trong ®.s thg mang tÝnh c¶m tÝnh, tÝnh hµm Èn, không tờng minh; còn lập luận trong văn nghị luận đòi hỏi có tính lí luận chặt chÏ vµ têng minh. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: -Bè côc cña b.v¨n nghÞ luËn gåm cã mÊy phÇn, nhiÖm vô cña tõng phÇn lµ g× ? -Trong v¨n nghÞ luËn thg cã nh÷ng p.ph¸p lËp luËn nµo ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. Hoạt đọng1: -Gv: lËp luËn lµ ®a ra luËn cø nh»m dÉn dắt ngời nghe, ngời đọc... -Hs đọc ví dụ (bảng phụ). -Trong nh÷ng c©u trªn, bé phËn nµo lµ luËn cø, bé phËn nµo lµ kÕt luËn, thÓ hiện t tởng (ý định q.điểm) của ngời nãi ? -Mối quan hệ của luận cứ đối với kết luËn nh thÕ nµo ? -V.trí của luận cứ và KL có thể thay đổi cho nhau kh«ng ?. I-Lập luận trong đời sống: 1-VÝ dô: a-H«n nay trêi ma, chóng ta kh«ng ®i ... - LuËn cø - KL (qh nh©n qu¶). b-Em rất thích đọc sách, vì qua sách.... KL -LC (qh nh.qu¶) c-Trêi nãng qu¸, ®i ¨n kem ®i. LuËn cø - KL (qh nh©n qu¶). ->Có thể thay đổi v.trí giữa luận cứ và kÕt luËn.. 2-Bæ sung luËn cø cho kÕt luËn: -H·y bæ sung luËn cø cho c¸c kÕt luËn a-Em rÊt yªu trêng em, v× tõ n¬i ®©y sau ? em đã học đợc nhiều điều bổ ích. b-Nãi dèi cã h¹i, v× nãi dèi sÏ lµm cho ngêi ta kh«ng tin m×nh n÷a. c-MÖt qu¸, nghØ 1 l¸t nghe nh¹c th«i. 3-Bæ sung kÕt luËn cho luËn cø: -Viết tiếp kết luận cho các luận cứ sau a-Ngồi mãi ở nhà chán lắm, đến th viện nh»m thÓ hiÖn t tëng, q.®iÓm cña ngêi ch¬i ®i. nãi ? b-Ngày mai đã đi thi rồi mà bài vở còn nhiÒu qu¸, ph¶i häc th«i (ch¼ng biÕt häc c¸i g× tríc)..

(160) c-NhiÒu b¹n nãi n¨ng thËt khã nghe, ai còng khã chÞu (hä cø tëng nh thÕ lµ hay l¾m). d-Các bạn đã lớn rồi, làm anh làm chị chóng nã ph¶i g¬ng mÉu chø. e-Cậu này ham đá bóng thật, chẳng ngó -Gv: Trong đời sống, hình thức biểu ngàng gì đến việc học hành. hiÖn mèi quan hÖ gi÷a luËn cø vµ luËn ®iÓm (KL) thêng n»m trong 1 c.trúc câu nhất định. Mỗi l.cứ có thể cã 1 hoÆc nhiÒu l.®iÓm (KL) hoÆc ngîc l¹i. Cã thÓ m« h×h ho¸ nh sau: NÕu A th× B (B1, B2...) NÕu A (A1, A2...) th× B LuËn cø + LuËn ®iÓm =1 c©u -Gv: L.®iÓm trong v¨n nghÞ luËn lµ nh÷ng KL cã tÝnh k.q, cã ý nghÜa phæ biến đối với XH. Hoạt động 2: -Hs đọc ví dụ (bảng phụ). -H·y so s¸nh c¸c KL ë môc I.2 víi c¸c l.®iÓm ë môc II ? (Chèng n¹n thÊt häc lµ l.®iÓm cã tÝnh kq cao, cã ý nghÜa phæ biÕn víi XH. Cßn Em rÊt yªu trong em chie lµ KL vÒ 1 sù viÖc, mang ý nghÜa nhá hÑp).. II- LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn: 1-So s¸nh: -Gièng: §Òu lµ nh÷ng KL. -Kh¸c: ë môc I.2 lµ lêi nãi giao tiÕp hµng ngµy thêng mang tÝnh c¸ nh©n vµ cã ý nghÜa nhá hÑp. Cßn ë môc II lµ luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn thêng mang tÝnh kq cao vµ cã ý nghÜa phæ biến đối với XH.. -Trong v¨n nghÞ luËn, l.®iÓm cã t.d g× ? *T¸c dông cña l.®iÓm: -Là cơ sở để triển khai luận cứ. -Gv: VÒ h×nh thøc: LËp luËn trong ®.s -Lµ KL cña l.®iÓm. hằng ngày thg đợc diễn đạt dới hình thøc 1 c©u. Cßn lËp luËn trong v¨n nghị luận thg đợc diễn đạt dới hình thøc 1 tËp hîp c©u. VÒ ND ý nghÜa: Trong ®.s, lËp luËn thg mang tÝnh c¶m tÝnh, tÝnh hµm Èn, kh«ng têng minh. Cßn lËp luËn trong văn nghị luận đòi hỏi có tính lí luận chÆt chÏ vµ têng minh. Do l.®iÓm cã tÇm q.trong nªn ph.ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn đòi hỏi phải có tính kh.học chặt chẽ. Nã ph¶i... -Em h·y lËp luËn cho luËn ®iÓm: S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi ?. 2-LËp luËn cho luËn ®iÓm: S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi. -S¸ch lµ ph.tiÖn më mang trÝ tuÖ, kh¸m ph¸ T¸C GI¶ vµ cuéc sèng. B¹n vµ ngêi th©n cïng nhau h.tËp. Vai trß cña s¸ch gièng nh vai trß cña b¹n..

(161) -LuËn ®iÓm nµy cã c¬ së thùc tÕ v× bÊt cứ ai và ở đâu cũng cần có sách để thoả m·n nhu cÇu cÇn thiÕt trong h.tËp, rÌn luyÖn, gi¶i trÝ. -Tõ c¸c luËn cø trªn cã thÓ KL: S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi. IV-Híng dÉn häc bµi: -Lµm bµi tËp 3 (34 ). -ChuÈn bÞ bµi: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt: 85 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n 7 th¸ng 2 n¨m 2013. Sự giàu đẹp của Tiếng Việt (§äc thªm) A-Môc tiªu bµi häc: -Hiểu đợc trên những nét chung sự giàu đẹp của tiếng Việt qua sự p.tích, chứng minh cña t¸c gi¶i¶. -Nắm đợc những đ.điểm nổi bật trong NT nghị luận của bài văn: lập luận chặt chÏ, chøng cø toµn diÖn, v¨n phong cã tÝnh kh.häc. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Những điều cần lu ý: Đ.trích này tập chung nói về đặc tính đẹp và hay của TV> Bµi v¨n rÊt chÆt chÏ trong lËp luËn vµ cã bè côc râ rµng, hîp lÝ. Bµi v¨n gÇn víi v¨n phong kh.häc h¬n lµ v¨n phong NT. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: §äc thuéc lßng ®o¹n 1,2 V¨N B¶N Tinh thÇn yªu níc cña n.d©n ta. Nªu nh÷ng ®.®iÓm næi bËt vÌ ND, NT cña v¨n b¶n ? III-Bµi míi: Chúng ta là ngời VN, hằng ngày dùng tiếng mẹ đẻ-tiếng nói của toàn dântiếng Việt-để suy nghĩ, nói năng, g.tiếp. Nhng đã mấy ai biết tiếng nói VN có những đ.điểm, những g.trị gì và sức sống của nó ra sao. Muốn hiểu sâu để cảm nhận 1 cách thích thú vẻ đẹp, sự độc đáo của tiếng nói DT VN. Chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu Văn Bản Sự giàu đẹp của TV của Đặng Thai Mai. Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt.

(162) I-T×m hiÓu chung: -Dùa vµo phÇn c.thÝch *, em h·y 1-T¸c gi¶: §Æng Thai Mai (1902g.thiÖu 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ? 1984), qur Thanh Ch¬ng- NghÖ An. -Lµ nhµ v¨n, nhµ nghiªn cøu v¨n häc næi tiÕng, nhµ h.® XH cã uy tÝn. -Em h·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ? 2-T¸c phÈm: TrÝch trong bµi n.cøu -Hd đọc: Giọng rõ ràng, mạch lạc, “TV, 1 biểu hiện hùng hồn của sức nhÊn m¹nh nh÷ng c©u in nghiªng (më- sèng DT”. 3- §äc v¨n b¶n: kÕt). -Gi¶i thÝch tõ khã: Nh©n chøng lµ ngêi lµm chøng, ngêi cã mÆt, tai nghe, m¾t thÊy sù viÖc x¸y ra. -Tác giả đã dùng phình thức nào để tạo lập văn bản ? Vì sao em x.định nh vËy ? (H×nh thøc nghÞ luËn, v× v¨n b¶n -H×nh thøc nghÞ luËn. nµy chñ yÕu lµ dïng lÝ lÏ vµ d.chøng). -Mục đích của văn bản nghị luận này là gì ? (K.đ sự giàu đẹp của TV để mọi ngêi tù hµo vµ tin tëng vµo t¬ng lai cña TV). 4- Bè côc: -Bè côc: 2 phÇn. -Em hãy tìm bố cục của bài và nêu ý -Đoạn 1,2 (MB): Nhận định chung về chÝnh cña mèi ®o¹n ? p.chất giàu đẹp của TV. -§o¹n 3: +TB: CM cái đẹp, cái hay của TV. +KB (câu cuối): Nhấn mạnh và k.định cái đẹp, cái hay của TV. -Hs đọc đoạn 1,2. Hai đoạn này nêu gì? -C©u v¨n nµo nªu ý kq vÒ p.chÊt cña TV ? -Trong nhận xét đó, tác giả đã phát hiÖn ph.chÊt TV trªn nh÷ng ph.diÖn nào ? (1 thứ tiếng đẹp, 1 thứ tiếng hay). -T.chất giải thích của đ.v này đợc thể hiện bằng 1 cụm từ lặp lại đó là cụm từ nµo? -Vẻ đẹp của TV đợc giải thích trên nh÷ng yÕu tè nµo ? -Dựa trên căn cứ nào để tác giả nhận xÐt TV lµ 1 thø tiÕng hay ?. II. Híng dÉn t×m hiÓu chi tiÕt: 1-Nhận định chung về p.chất giàu đẹp của TV: -TV có những đặc sắc của 1 thứ tiếng đẹp, 1 thứ tiếng hay. ->NhËn xÐtÐt k.qu¸t vÒ ph.chÊt cña TV (luận đề-luận điểm chính). -Nãi thÕ cã nghÜa lµ nãi r»ng: ->Côm tõ lÆp l¹i cã tÝnh chÊt gi¶i thÝch. -NhÞp ®iÖu: hµi hoµ vÒ ©m hëng thanh ®iÖu. -Có ph¸p: tÕ nhÞ uyÓn chuyÓn trong cách đặt câu. ->Giải thích cái đẹp của TV. - Đủ kh.năng để diễn đạt t tởng, tình c¶m cña ngêi VN. -Tho¶ m·n cho yªu cÇu cña ®.s v.ho¸ nc nhµ qua c¸c thêi k× LS. ->Gi¶i thÝch c¸i hay cña TV.. -§V nµy LK 3 c©u víi 3 ND: C©u 1 nªu nhËn xÐt kq vÒ p.chÊt cña TV, c©u 2 giải thích cái đẹp của TV và câu 3 giải thích cái hay của TV. Qua đó em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c giả ? Cách lập luận đó có t.dụng gì ? =>C¸ch lËp luËn ng¾n gän, rµnh m¹ch, đi từ ý kq đến ý cụ thể – Làm cho ng-Hs đọc đoạn 3. ý chính của đoạn 3 là ời đọc, ngời nghe dễ theo dõi, dễ hiểu. gì ? Khi CM cái hay, cái đẹp của TV, 2- Chứng minh cái đẹp, cái hay của tác giả đã lập luận bằng những luận TiÕng ViÖt: ®iÓm phô nµo ? a-Tiếng Việt đẹp nh thế nào : -Để CM vẻ đẹp của TV, tác giả đã dựa.

(163) trên những đặc sắc nào trong c.tạo của nã ? -Chất nhạc của TV đợc xác lập trên các chøng cí nµo trong ®.s vµ trong kh.häc ? -ë ®©y t¸c gi¶ cha cã dÞp ®a ra nh÷ng d.c sinh động về sự giàu chất nhạc của TV. Em h·y t×m 1 c©u th¬ hoÆc ca dao giµu chÊt nh¹c ? (Chó bÐ lo¾t cho¾t... nghªnh nghªnh). -TÝnh uyÓn chuyÓn trong c©u kÐo TV đợc tác giả xác nhận trên chứng cớ đ.s nµo ? -Hãy giúp tác giả đa ra 1 d.c để CM cho c©u TV rÊt uyÓn chuyÓn ? (Ngêi sống đống vàng. Đứng bên ni đồng...). -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nghÞ luËn của tác giả về vẻ đẹp của TV ?. *Trong c.t¹o cña nã: - Giµu chÊt nh¹c: +Ngêi ngo¹i quèc nhËn xÐt: TV lµ 1 thø tiÐng giµu chÊt nh¹c. +H.thèng ng.©m vµ phô ©m kh¸ ph.phó... giµu thanh ®iÖu... giµu h×nh tîng ng÷ ©m. ->Nh÷ng chøng cí trong ®.s vµ trong XH. -RÊt uyÓn chuyÓn trong c©u kÐo: Mét gi¸o sÜ nc ngoµi: TV nh 1 thø tiÕng “đẹp” và “rất rành mạch...uyển chuyÓn...ngon lµnh trong nh÷ng c©u tôc ng÷ ” ->Chứng cớ từ đời sống.. =>C¸ch lËp luËn kÕt hîp chøng cí kh.học và đời sống làm cho lí lẽ trở nên s©u s¾c. -Theo dâi ®o¹n tiÕp theo vµ cho biÕt: b-TiÕng ViÖt hay nh thÕ nµo: Tác giả đã quan niệm nh thế nào về 1 -Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm ý thø tiÕng hay ? -Dựa vào chứng cớ nào để tác giả xác nghĩ giữa ngời với ngời. -Tho¶ m·n yªu cÇu cña ®.s v¨n ho¸ nhận các khả năng hay đó của TV ? -Em h·y gióp t¸c gi¶ lµm râ thªm c¸c ngµy cµng phøc t¹p. khả năng đó của TV bằng 1 vài d.c cụ -Dồi dào về c.tạo từ ngữ... về hình thức thể trong ngôn ngữ văn học hoặc đ.s ? diễn đạt. (C¸c mµu xanh kh¸c nhau trong ®.v t¶ -Tõ vùng... t¨ng lªn mçi ngµy 1 nhiÒu. nc biÓn C« T« cña NguyÔn Tu©n. S¾c -Ng÷ ph¸p... uyÓn chuyÓn, c.x¸c h¬n. thái khác nhau của các đại từ ta trong -Không ngừng đặt ra những từ mới... th¬ BHTQ vµ th¬ Ng.KhuyÕn). -NhËn xÐt lËp luËn cña t¸c gi¶ vÒ TV =>C¸ch lËp luËn dïng lÝ lÏ vµ c¸c hay trong ®.v nµy ? chøng cí kh.häc, cã søc thuyÕt phôc -Bài nghị luận này mang lại cho em ngời đọc ở sự c.xác kh.học nhng thiếu d.c cô thÓ. nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c nµo vÒ TV ? -ë V¨n B¶n nµy, NT nghÞ luËn cña t¸c *Ghi nhí: sgk (37 ). gi¶ cã g× næi bËt ? -V¨n B¶n nµy cho thÊy t¸c gi¶ lµ ngêi -T¸c gi¶ lµ nhµ v¨n kh.häc am hiÓu TV, tr©n träng nh÷ng g.trÞ cña TV, yªu tiÕng nh thÕ nµo ? mẹ đẻ, có tinh thần DT, tin tởng vào tơng lai TV. *LuyÖn tËp: Bµi 2. -Tìm d.c thể hiện sự giàu đẹp của TV cho bÓ kia ®Çy vÒ ng÷ ©m vµ tõ vùng trong c¸c bµi ChoAiaolµm c¹n, cho gÇy cß con. văn, thơ đã học hoặc đọc thêm ở các =>2 câukia ca dao lµ lêi thn thë, thÓ hiÖn 1 líp 6,7? nçi lo l¾ng u buån vÒ h.c¶nh sèng. C¸c tõ ®Çy, gÇy lµ nh÷ng ©m b×nh, mang ©m hëng lo ©u, than v·n vÒ 1 h.c¶nh sèng. IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc phÇn ghi nhí. Ngµy so¹n 7 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u.

(164) A-Mục tiêu cần đạt: -Nắm đợc khái niệm trạng ngữ trong câu. -Ôn lại các loại trạng ngữ đã học ở tiểu học. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u cã thÓ xem lµ 1 c¸ch më réng câu. Có thể xem TN theo các ND mà chúng biểu thị. Các câu hỏi thờng đợc dùng để xđịnh và phân loại TN là: ở đâu, khi nào, vì sao, để làm gì, bằng gì, nh thế nµo, víi ®.k g× ? C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Đặt 1 câu đ.biệt và cho biết t.d của câu đ.biệt đó ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc. I-§Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷: 1. VÝ dô: -Câu 1,2: Dới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, ngời dân cày VN / dựng nhà,..., khai hoang. Tre / ăn ở với ngời, đời đời kiÕp kiÕp. ->Bç xung th«ng tin vÒ th.gian, ®.®iÓm. -C©u 6: Cèi xay tre nÆng nÒ quay /, tõ ngàn đời nay, xay nắm thóc.->Th.gian. -Bèp bèp, nã bÞ hai c¸i t¸t.->c¸ch thøc diÔn ra sù viÖc. -Cã thÓ chuyÓn c¸c TN nãi trªn sang -Nã bÞ ®iÓm kÐm, v× lêi häc.->ngnh©n -§Ó kh«ng bÞ ®iÓm kÐm, nã ph¶i ch¨m nh÷ng v.trÝ nµo trong c©u ? -Về ND (ý nghĩa) TN đợc thêm vào câu học.->m.đích. -Nó đến trờng bằng xe đạp.->ph.tiện. để làm gì ? -Hs đọc đ.trích (bảng phụ). -§o¹n v¨n cã mÊy c©u ? -Xác định nòng cốt câu của các câu 1,2,6 ? -C¸c tõ ng÷ cßn l¹i lµ thµnh phÇn g× cña c©u ? C¸c TN nµy bæ xung cho c©u nh÷ng ND g× ?. -Về hình thức TN có thể đứng ở những 2. Ghi nhí: sgk (39 ). v.trÝ nµo trong c©u ? II- LuyÖn tËp: 1-Bµi 1 (39 ): b-Mùa xuân, cây gạo / gọi đến bao... ->TN th.gian. a-Mïa xu©n cña t«i- mïa xu©n B¾c ViÖt, mïa xu©n cña HN-/ lµ ...->CN. c-Tù nhiªn... : Ai còng chuéng mïa xu©n. ->Phô ng÷. d-Mïa xu©n ! Mçi khi... ->C©u ®.biÖt. -Hs đọc đoạn văn. -T×m tr¹ng ng÷ trong c¸c ®.trÝch sau vµ 2-Bµi 12 (40 ): a-Nh b¸o tríc...tinh khiÕt ->TN n¬i cho biết ý nghĩa của các TN đó ? chèn, c¸ch thøc. -Bốn câu sau đều có cụm từ mùa xuân. H·y cho biÕt c©u v¨n nµo côm tõ mïa xu©n lµ TN. Trong nh÷ng c©u cßn l¹i, cụm từ mũa xuân đóng vai trò gì ?.

(165) -C©u 2: Khi ®i qua...xanh, mµ h¹t thãc... t¬i ->TN n¬i chèn. -C©u 3: Trong c¸i vá xanh kia ->TN n¬i chèn. -C©u 4: Díi ¸nh n¾ng ->TN n¬i chèn. b-Víi kh¶ n¨ng thÝch øng... trªn ®©y ->TN c¸ch thøc. IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc lßng ghi nhí, lµm bµi 3 (40 ). -ChuÈn bÞ bµi sau: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (tiÕp theo). Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 08 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 87, 88 T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh A-Mục tiêu cần đạt: -Giúp hs nắm đợc m.đích, t.chất và các yếu tố của phép lập luận chứng minh. -Rèn khả năng nhận diện và p.tích 1 đề bài, 1 VăN BảN nghị luận chứng minh. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Những điều cần lu ý: Trong văn nghị luận, CM là cách sd lí lẽ, d.c để chứng tỏ 1nhận định, luận điểm nào đó là đúng đắn. CM là khái niệm gần nh tơng đồng víi c¸c kh¸i niÖm nh luËn chøng, lËp luËn, chØ c¸i c¸ch vËn dông lÝ lÏ, d.c nh»m k.đ 1 điểm nào đó là đúng đắn. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Trong v¨n nghÞ luËn ngêi ta thêng sö dông nh÷ng ph.ph¸p lËp luËn nµo ? (Suy luận nhân quả, suy luận tơng đồng, tơng phản...). III-Bµi míi:.

(166) Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. I-Mục đích và ph.pháp chứng minh: -Hãy nêu ví dụ và cho biết: Trong đ.s 1-Trong đời sống: Có những trờng hợp khi nµo ngêi ta cÇn CM ? ta cần xác nhận 1 sự thật nào đó. VD: Khi cÇn x¸c nhËn CM vÒ t c¸ch c«ng d©n, ta ®a ra giÊy chøng minh th. Khi -Khi cần CM cho ai đó tin rằng lời nói cần xác định, CM về ngày sinh của cña m×nh lµ thËt, em ph¶i lµm nh thÕ m×nh, ta ®a ra giÊy khai sinh. nµo ? -Đa ra những bằng chứng để thuyết phôc, b»ng chøng Êy cã thÓ lµ ngêi (nh©n chøng), vËt (vËt chøng), sù viÖc, sè liÖu... -Thế nào là CM trong đời sống ? =>Ghi nhí: sgk (42 ). 2-Trong v¨n b¶n nghÞ luËn: -Trong v¨n b¶n nghÞ luËn, ngêi ta chØ s.dông lêi v¨n (kh«ng dïng nh©n chứng, vật chứng) thì làm thế nào để chứng tỏ 1 ý kiến nào đó là đúng sự Ngời ta chỉ dùng lí lẽ, d.c (thay bằng vật chứng, nhân chứng) để k.đ 1 nhận thật và đáng tin cậy ? -Gv: Những d.c trong văn nghị luận định, 1 luận điểm nào đó là đúng đắn. ph¶i hÕt søc ch©n thùc, tiªu biÓu. Khi đa vào bài văn phải đợc lựa chọn, p.tÝch. DÉn chøng trong v¨n ch¬ng cũng rất đa dạng đó là những số liệu cô thÓ, nh÷ng c©u chuyÖn, sù viÖc cã thËt. Vµ d.c chØ cã g.trÞ khi cã xuÊt xø rõ ràng và đợc thừa nhận.. -LuÈn ®iÓm c¬ b¶n cña bµi v¨n nµy lµ g× ? H·y t×m nh÷ng c©u v¨n mang luËn điểm đó ?. -Để khuyên ngời ta “đừng sợ vấp ngã”, Bài văn đã lập luận nh thế nào ?. - Các chứng cớ dẫn ra có đáng tin cậy không ? Vì sao ? (Rất đáng tin cây, vì. 3-Bµi v¨n nghÞ luËn: §õng sî vÊp ng·. -LuËn ®iÓm: §· bao lÇn b¹n vÊp ng· mµ kh«ng hÒ nhí... kh«ng sao ®©u. Vµ khi kÕt bµi, t¸c gi¶ nh¾c l¹i 1 lÇn n÷a luËn ®iÓm: VËy xin b¹n chí lo sî thÊt bại. Điều đáng lo sợ hơn là bạn...hết m×nh. -LËp luËn: Mäi ngêi ai còng tõng vÊp ng·, ngay nh÷ng tªn tuæi lõng lÉy còng từng bị vấp ngã oan trái. Tiếp đó tác giả lÊy d.c 5 danh nh©n tõ Oan-§Ýt-xn©y đến En ri cô, Ca ru xô là những ngời đã tõng vÊp ng·, nh÷ng vÊp ng· kh«ng.

(167) đây đều là những ngời nổi tiếng, đợc gây trở ngại cho họ trở thành nổi tiếng. nhiều ngời biết đến). -Em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp lËp luËn CM =>Ghi nhí: sgk (42 ) trong v¨n nghÞ luËn ? . II-LuyÖn tËp: Bµi v¨n: Kh«ng sî sai lÇm -Hs đọc bài văn. a-LuËn ®iÓm: Kh«ng sî sai lÇm. -Bµi v¨n nªu lªn luËn ®iÓm g× ? - Bạn ơi, nếu bạn muốn sống một đời -H·y t×m nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm mµ kh«ng ph¹m chót sai lÇm nµo... hÌn đó ? nhát trớc cuộc đời. - Mét ngêi mµ lóc nµo còng sî thÊt bại...không bao giờ có thể tự lập đợc. - Mét ngêi mµ kh«ng chÞu mÊt g× th× sÏ không đợc gì ? - Khi tiÕp bíc vµo t¬ng lai, b¹n lµm sao -Để chứng minh luận điểm của mình, tránh đợc sai lầm. ngời viết đã nêu ra những luận cứ nào? b-Luận cứ: nh÷ng luËn cø Êy cã hiÓn nhiªn, cã søc -B¹n sî sÆc nc th× b¹n kh«ng biÕt b¬i, thuyÕt phôc kh«ng ? bạn sợ nói sai thì bạn không nói đợc ngo¹i ng÷. -Mét ngêi kh«ng chÞu mÊt g× th× sÏ không đợc gì. -T¸c gi¶ cßn nªu nhiÒu luËn cø vµ p.tÝch sai lÇm còng cã 2 mÆt, nã ®em lại tổn thất nhng lại đem đến bài học cho đời... Thất bại là mẹ thành công. -C¸ch lËp luËn CM cña bµi nµy cã g× c- C¸ch lËp luËn CM ë bµi nµy kh¸c víi kh¸c so víi bµi §õng vÊp ng· ? bµi §õng sî vÊp ng·: Bµi Kh«ng sî sai lầm ngời viết dùng lí lẽ để CM, còn bài Đừng sợ vấp ngã chủ yếu dùng d.c để CM. IV-Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp phÇn bµi tËp cßn l¹i. -ChuÈn bÞ bµi sau: C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 08 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 89 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp theo).

(168) A-Mục tiêu cần đạt: -Nắm đợc công dụng của TN: bổ xung những thông tin tình huống và liên kết các câu , các đoạn trong bài.-Nắm đợc tác dụng của việc tách TN thành câu riªng: nhÊn m¹nh ý, chuyÓn ý hoÆc béc lé c¶m xóc. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: VÒ c.t¹o TN cã thÓ lµ DT, §T, TT nhng thêng lµ côm DT, côm §T. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: -Về ý nghĩa, TN đợc thêm vào câu để làm gì ? Cho VD ? -Về hình thức, TN có thể đứng ở những v.trí nào trong câu ? Cho VD ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. -Hs đọc VD (bảng phụ). -T×m TN trong ®.v a cña nhµ v¨n Vò B»ng ?. -T×m tr¹ng ng÷ ë ®.v b ? -TN kh«ng ph¶i lµ thµnh phÇn b¾t buéc cña c©u, nhng v× sao trong c¸c c©u v¨n trªn, ta kh«ng nªn hoÆc kh«ng thÓ lîc bít TN ? (V× khi nãi, viÕt nÕu s.d c¸c TN hîp lÝ sẽ làm cho ý tởng câu văn đợc thể hiÖn s©u s¾c, biÓu c¶m h¬n). -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c.t¹o cña c¸c TN trªn ? ( côm DT, côm §t, côm TT). -TN ë trong c¸c ®.v trªn cã c«ng dông g×? a.TN bæ xung thªm th«ng tin cho c©u văn miêu tả đợc đầy đủ hơn, làm cho c©u v¨n cô thÓ h¬n, biÓu c¶m h¬n. b.NÕu kh«ng cã TN th× c©u v¨n sÏ thiÕu cô thÓ vµ khã hiÓu. -Trong v¨n nghÞ luËn, em ph¶i s¾p xÕp luận cứ theo những trình tự nhất định (th.gian, kh.gian, ng.nh©n-k.qu¶...).TN cã vai trß g× trong viÖc thÓ hiÖn tr×nh tù. Nội dung cần đạt. I-C«ng dông cña tr¹ng ng÷: 1-VÝ dô: a-Thờng thờng, vào khoảng đó (Chỉ TG) -S¸ng dËy (ChØ TG) -Trên dàn thiên lí (Chỉ địa điểm) -Chỉ độ 8,9 giờ sáng, (Chỉ TG) -Trên nền trời trong trong(Chỉ địa điểm) b-Về mùa đông(Chỉ TG).

(169) lËp luËn Êy ? (Nèi kÕt c¸c c©u v¨n, ®.v). -TN cã nh÷ng c«ng dông g× ? -Hs đọc ví dụ. -T×m TN ë ®.v ? -C©u g¹ch ch©n cã g× ®.biÖt ? (là TN đợc tách thành câu riêng để nhÊn m¹nh ý). -ViÖc t¸ch TN thµnh c©u riªng nh trªn cã t.d g× ?. *Ghi nhí1: sgk (46 ). II-T¸ch TN thµnh c©u riªng: 1-VÝ dô: Ngêi VN ngµy nay cã lÝ do ®Çy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. Và để tin tởng hơn nữa vào tơng lai của nó. *Ghi nhí 2: sgk (47).. III- LuyÖn tËp: 1-Bµi 1 (47 ): -Hs đọc đ.v. a-ë lo¹i bµi thø nhÊt -T×m TN vµ nªu c«ng dông cña TN vµ -ë lo¹i bµi thø hai nªu c«ng dông cña TN trong ®.trÝch ? b-LÇn ®Çu tiªn chËp ch÷ng bíc ®i, lÇn ®Çu tiªn tËp b¬i, lÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn. ->T.d: bæ xung nh÷ng th«ng tin t×nh huèng, võa cã t.d LK c¸c luËn cø trong m¹ch lËp luËn cña b.v¨n, võa gióp cho b.v¨n râ rµng, dÔ hiÓu. 2-Bµi 2 (47 ): a-N¨m 72. ->T¸ch TN cã t¸c dông nhÊn -ChØ ra c¸c trêng hîp t¸ch TN thµnh m¹nh tíi thêi ®iÓm hi sinh cña NH©n VËt c©u riªng trong c¸c chuçi c©u díi ®©y. đợc nói đến trong câu đứng trớc. Nªu t¸c dông cña nh÷ng c©u do TN t¹o b-Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải thµnh ? vẳng lên những tiếng đờn li biệt, bồn chån. ->Lµm næi bËt th«ng tin ë nßng cèt câu (Bốn ngời lính đều cúi đầu, tóc xoã gèi.).NÕu kh«ng t¸ch TN ra thµnh c©u riªng, th«ng tin ë nßng cèt c©u cã thÓ bÞ th«ng tin ë TN lÊn ¸t (Bëi ë v.trÝ cuèi câu, TN có u thế đợc nhấn mạnh về th«ng tin). Sau n÷a viÖc t¸ch c©u nh vËy còn có tác dụng nhấn mạnh sự tơng đồng cña th«ng tin mµ TN biÓu thÞ, so víi th«ng tin ë nßng cèt c©u. IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi 3 (48). -Đọc bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Rót kinh nghiÖm:.

(170) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 08 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 90 KiÓm tra tiÕng ViÖt A-Mục tiêu cần đạt: -Biết củng cố và hệ thống hoá lại những kiến thức đã học về: Trạng ngữ, câu rút gän, c©u ®.biÖt vµ phÐp so s¸nh. -RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy bµi râ rµng, m¹ch l¹c. B-ChuÈn bÞ: -Đồ dùng: Bảng phụ chép đề bài, -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Chó ý c¸ch lµm bµi râ rµng, m¹ch l¹c, kho häc, kh«ng sai lçi c.t¶. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: III-Bµi míi: A.§Ò bµi: I-Tr¾c nghiÖm: 3 ®iÓm. §äc kÜ ®.v vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái: Thờng thờng, vào khoảng đó trời đã hết nồm, ma xuân bắt đầu thay thế cho ma phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục nh màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm dµi nh×n ra cöa sæ thÊy nh÷ng vÖt xanh t¬i hiÖn ë trªn trêi, m×nh c¶m thÊy r¹o rùc 1 niềm vui sáng sủa. Trên giàn thiên lí, vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sóng hồng hồng rung động nh cánh con ve mới lột. (Mïa xu©n cña t«i – Vò B»ng). 1-§.v cã mÊy c©u: a.Hai c©u. b.Ba c©u. c.Bèn c©u. d.N¨m c©u. 2-Trong ®.v cã mÊy c©u cã tr¹ng ng÷: a.Mét c©u. b.Hai c©u. c.Ba c©u. d.Bèn c©u..

(171) 3-§o¹n v¨n cã mÊy c©u rót gän: a.Kh«ng cã. b.Mét c©u. c.Hai c©u. d.Ba c©u. 4-§o¹n v¨n cã mÊy c©u ®.biÖt: a.Mét c©u. b.Hai c©u. c.Ba c©u. d.Bèn c©u. 5-§o¹n v¨n cã sö dông mÊy phÐp so s¸nh: a.Mét. b.Hai. c.Ba. d.Bèn. 6-Trạng ngữ: Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong (câu 4) là trạng ng÷ g× : a.Tr¹ng ng÷ c¸ch thøc. b.Tr¹ng ng÷ th.gian. c.Tr¹ng ng÷ kh«ng gian. d.C¶ b vµ c II-Tù luËn: 7 ®iÓm. 1-Tr¹ng ng÷ cã nh÷ng c«ng dông g× ? 2-T×m 5 thµnh ng÷ biÓu thÞ ý nghÜa ch¹y rÊt nhanh, rÊt gÊp ? 3-Viết đ.v có sd 1 trong 5 thành ngữ vừa tìm đợc ? B.§¸p ¸n: I-Trắc nghiệm: 3 điểm – Mỗi câu đúng 0,5 điểm. C©u §¸p ¸n. c©u 1 c. c©u 2 d. c©u 3 b. c©u 4 a. c©u 5 b. c©u 6 d. II-Tù luËn: 7 ®iÓm. C©u 1: 2 ®iÓm. Tr¹ng ng÷ cã nh÷ng c«ng dông sau: -Xác định h.cảnh, đ.kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu đợc đầy đủ, chính xác. -Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đ.v, b.văn đợc mạch lạc. C©u 2: 2,5 ®iÓm – Mçi thµnh ng÷ 0,5 ®iÓm. C©u 3: 1,5 ®iÓm. Viết đợc đ.v có 1 trong 5 thành ngữ vừ tìm trên. IV-Cñng cè: Gv nhËn xÐt ý thøc lµm bµi cña hs vµ thu bµi. V-Híng dÉn häc bµi: -Chuẩn bị bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 15 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 91 «n tËp, luyÖn tËp vÒ phÐp lËp luËn chøng minh A-Mục tiêu cần đạt:.

(172) -¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt (vÒ t¹o lËp v¨n b¶n, vÒ v¨n b¶n lËp luËn chøng minh) để việc học cách làm bài có cơ sở chắc chắn hơn. -Bớc đầu nắm đợc cách thức cụ thể trong việc làm bài văn lập luận chứng minh, nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh trong lóc lµm bµi. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng minh ? C¸c lÝ lÏ, b»ng chøng trong phÐp lËp luËn CM cÇn ph¶i nh thÕ nµo ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. I-C¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh: -Hs đọc đề bài. -Em h·y nh¾c l¹i qui tr×nh lµm mét bµi *§Ò bµi: N.d©n ta thêng nãi: “Cã chÝ văn nói chung ? (4 bớc: tìm hiểu đề và thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc và sửa đắn của câu tục ngữ đó. ch÷a). 1-Tìm hiểu đề và tìm ý: -§Ò bµi trªn thuéc kiÓu bµi g× ? -KiÓu bµi: Chøng minh. -Néi dung cÇn chøng minh lµ g× ? -N.dung: Ngêi nµo cã lÝ tëng, cã hoµi bão, có nghị lực vững vàng, ngời đó sẽ thµnh c«ng trong cuéc sèng. -Ta cã thÓ chøng minh c©u tôc ng÷ trªn -P.ph¸p CM: Cã 2 c¸ch lËp luËn b»ng nh÷ng c¸ch nµo ? +Nªu d.chøng x¸c thùc (§õng sî vÊp ng·). +Nªu lÝ lÏ (kh«ng sî sai lÇm). -Hs đọc dàn bài trong sgk. 2-LËp dµn bµi: -Dµn bµi cña bµi lËp luËn chøng minh gồm những phần nào ? Nhiệm vụ của a-MB: Nêu luận điểm cần đợc CM. b-TB: Nêu lí lẽ và d.c để chứng tỏ luận tõng phÇn lµ g× ? điểm là đúng đắn. C-KB: Nªu ý nghÜa cña luËn ®iÓm. 3-ViÕt bµi: ViÕt tõng ®o¹n MB->KB. -Hs đọc 3 cách MB trong sgk. a-Cã thÓ chän 1 trong 3 c¸ch MB trong sgk. b-TB: -ViÕt ®o¹n ph©n tÝch lÝ lÏ. -ViÕt ®o¹n nªu c¸c d.c tiªu biÓu. -Hs đọc 3 cách KB trong sgk. C-KB: Cã thÓ chän 1 trong 3 c¸ch KB trong sgk. 4-§äc vµ söa ch÷a bµi: -Hs đọc ghi nhớ. -Hs đọc 2 đề bài. *Ghi nhí: sgk (50 ). -Em sÏ lµm theo c¸c bíc nh thÕ nµo ? II-LuyÖn tËp: 1-Để thực hiện các đề bài trên đây em sÏ thùc hiÖn c¸c bíc nh sau: a-VÒ qui tr×nh c¸c bøpc lµm bµi: 4 bíc. b-VÒ c¸ch lËp luËn: -HÖ thèng luËn ®iÓm ph¶i s¾p xÕp theo mét trËt tù hîp lÝ. -C¸c luËn ®iÓm cã thÓ s¾p xÕp theo nhiÒu c¸ch: theo tr×nh tù th.gian (tríctheo tr×nh tù kh.gian. - Hai đề này có gì giống và khác so với sau), 2-Hai đề trên có ý nghĩa tơng tự là.

(173) đề văn đã làm mẫu ở trên ?. khuyªn nhñ con ngêi ph¶i bÒn lßng v÷ng chÝ khi lµm viÖc, nhÊt lµ viÖc to lớn có ảnh hởng đến sự nghiệp. Tuy nhiên ở 2 đề này cũng có sự khác nhau: -Khi CM c©u: “Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim” cÇn nhÊn m¹nh vµo chiÒu thuËn: hÔ cã lßng q.t©m th× viÖc khã nh mµi s¾t thµnh kim còng cã thÓ làm đợc. -Nhng CM bµi : “Kh«ng cã viÖc g× khã” ta ph¶i chó ý c¶ 2 chiÒu thuËn nghÞch. NÕu lßng kh«ng bÒn th× kh«ng thể làm nên việc, còn đã q.tâm thì có thÓ “§µo nói lÊp biÓn” vÉn cã thÓ lµm đợc.. IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ßng ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. -ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp lËp luËn chøng minh. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt: 92. Ngµy so¹n 15 th¸ng 2 n¨m 2013. LuyÖn tËp lËp luËn chøng minh. A-Mục tiêu cần đạt: -Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi lËp luËn chøng minh. Vận dụng đợc những hiểu biết đó vào việc làm 1 bài văn CM cho 1 nhận định, 1 ý kiến về 1 v.đề XH gần gũi, quen thuộc. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Những điều cần lu ý: Gv cần tìm cách đặt hs vào tình huống, ở đó các em đóng vai trß 1 ngêi ph¶i thuyÕt phôc ngêi kh¸c tin vµo ®iÒu m×nh ®ang cè g¾ng CM. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: -Nªu c¸c bíc lµm mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh ? -Nªu dµn ý cña bµi v¨n lËp luËn chøng minh ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. -Hs đọc đề bài.. -§Ì bµi trªn thuéc kiÓu bµi nµo ? -Đề bài yêu cầu CM v.đề gì ?. Nội dung cần đạt. *§Ò bµi: CM rằng n.dân VN từ xa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhí kÓ trång c©y”, “Uèng níc nhí nguån”. I-ChuÈn bÞ ë nhµ: 1-Tìm hiểu đề: -KiÓu bµi : Chøng minh..

(174) -Nội dung: Lòng biết ơn những ngời đã tạo ra thành quả để mình đợc hởng. -Em hiểu ăn quả nhớ kẻ trồng cây và Phải nhớ về cội nguồn. Đó là một đạo uèng nc nhí nguån lµ g× ? lí sống đẹp đẽ của ngời VN. -Y.câu lập luận CM ở đây đòi hỏi phải lµm nh thÕ nµo ? (§a ra vµ P.tÝch nh÷ng chứng cớ thích hợp để cho ngời đọc hoạc ngời nghe thấy rõ điều nêu ở đề bài là đúng đắn, là có thật). 2-LËp dµn ý: a-MB: -MB cho bµi CM cÇn lµm g× ? Để tỏ lòng biết ơn những ai đã đem ( +Dẫn dắt vào đề: đến cuộc sống ổn định, yên vui, tục ng÷ xa cã c©u: “¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y”, +ChÐp c©u trÝch: “Uèng níc nhí nguån”. Đạo lí cao đẹp đó đang ngời sáng +ChuyÓn ý: ). trªn bÇu trêi nh©n nghÜa. -PhÇn TB cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng b-TB: tr¸i c©y th× ph¶i ghi nhí c«ng nhiÖm vô g× ? (+Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: laoHÔvµ¨nc«ng ¬n cña ngêi trång c©y... Cũng nh có đợc dòng nc mát phải nhớ ¬n n¬i xuÊt hiÖn dßng nc. Hai câu tục ngữ cùng g.dục ngời đời phải nghĩ đến công lao n ai đã đem lại cho m×nh cuéc sèng yªn vui, h.phóc... *Dùng lí lẽ để diễn giải ND v.đề CM. +Chøng minh theo tr×nh tù th.gian: -Những biểu hiện cụ thể trong đời sèng: +LÔ héi trong lµng. Ngµy xa: +Ngµy giç, ngµy thîng thä,... +Ngµy th¬ng binh l.sÜ, ngµy nhµ gi¸oVN,... +Phong trµo thanh niªn t×nh nguyÖn. -Suy nghĩ về lòng biết ơn, đền ơn: Xây Ngµy nay: nhà tình nghĩa, XD quĩ xoá đói giảm nghÌo, ch¨m sãc mÑ VN anh hïng,... c-KB: -KÕt bµi cÇn lµm g× ? -Nãi chung, nhí ¬n ngêi ddax ®em l¹i (+Tổng kết đánh giá chung: hp, đem lại cuộc sống tôt s đẹp cho ta là đạo lí... Đó là bài học muôn đời... +Rót ra bµi häc: Chóng ta h·y ph¸t huy truyÒn thèng tèt +Nªu suy nghÜ: ). đẹp đó của cha ông... 3-ViÕt thµnh bµi v¨n: -Chia 2 nhãm: Nhãm 1 viÕt phÇn MB vµ phÇn gi¶i thÝch 2 c©u tôc ng÷ ; nhãm 2 viÕt phÇn CM theo tr×nh tù th.gian vµ 4-§äc vµ söa ch÷a bµi: phÇn KB. -LÇn lît c¸c nhãm lªn tr×nh bµy phÇn II-Thùc hµnh trªn líp: đã chuẩn bị của nhóm mình. -Các nhóm nhận xét, đánh giá phần tr×nh bµy cña nhãm m×nh vµ cña nhãm b¹n. -Gv nhË xÐt chung vµ cho ®iÓm theo nhãm. IV-Híng dÉn häc bµi: -VÒ nhµ viÕt hoµn chØnh bµi v¨n trªn..

(175) -ChuÈn bÞ viÕt bµi TLV sè 5 – V¨n lËp luËn chøng minh. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 15 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 93 V¨n b¶n: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå (Ph¹m V¨n §ång) A-Môc tiªu bµi häc: -Cảm nhận đợc 1 trong những p.chất cao đẹp của Bác Hồ là đức tính giản dị: gi¶n dÞ trong lèi ssèng, trong qh víi mäi ngêi, trong viÖc lµm vµ lêi nãi, bµi viÕt. -Nhận ra và hiểu đợc NT nghị luận của tác giả trong bài, đ.biệt là việc nêu d.c cụ thÓ, toµn diÖn, râ rµng, kÕt hîp víi gi¶i thÝch, b×nh luËn ng¾n gän mµ s©u s¾c. -Rèn kĩ năng đọc và p.tích văn bản nghị luận. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: Tranh ¶nh vÒ c.tÞch HCM vµ thñ tíng Ph¹m V¨n §ång. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: §©y lµ bµi viÕt nghÞ luËn CM. Thao t¸c nghÞ luËn chñ yÕu lµ dïng d.c vµ s¾p xÕp c¸c d.c Êy theo 1 h.thèng lËp luËn h¬pk lÝ. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Bài nghị luận Sự giàu đẹp của TV đã đem lại cho em những hiểu biết sâu sắc nµo vÒ TV ? NT nghÞ luËn cña t¸c gi¶ cã g× næi bËt ? III-Bµi míi: Chúng ta nhất là thanh thiếu niên VN đã từng đợc nghe nhiều ngời kể chuyện về c.tịch HCM, về những k.niệm đợc gặp Bác Hồ, đợc làm việc bên Bác, h.tập ở B¸c biÕt bao ®iÒu bæ Ých. V¨N B¶N §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå sÏ gióp chóng ta hiÓu thªm vÒ B¸c kÝnh yªu. Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1: I-T×m hiÓu chung: -Dùa vµ phÇn c.thÝch*, em h·y nªu 1 1-T¸c gi¶: PV§ (1906-2000) vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Ph¹m V¨n §ång ? 2-T¸c phÈm: TrÝch tõ bµi Chñ tÞch -Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ? HCM, tinh hoa và khí phách của DT, lơng tâm của thời đại - Diễn văn trong lÔ kØ niÖm 80 n¨m ngµy sinh c.tÞch HCM (1970). 3-§äc v¨n b¶n: -Hd đọc: Đọc rõ ràng, mạch lạc, sôi næi, lu ý nh÷ng c©u c¶m. -Gi¶i thÝch tõ khã. -Trong văn bản này, tác giả đã kết hợp c¸c kiÓu nghÞ luËn Cm, gi¶i thÝch, b×nh -ThÓ lo¹i: NghÞ luËn chøng minh. luËn. Theo em kiÓu nghÞ luËn nµo lµ chÝnh ? -V.đề mà tác giả nghị luận là gì (Đ.tợng-Đề tài nghị luận-Luận điểm chính) ? -Tác giả đã CM ở những ph.diện nào trong đời sống và con ngời của Bác ? (§c biÓu hiÖn trong c¸ch ¨n ë, s.ho¹t, c¸ch øng xö vµ trong lêi nãi, bµi viÕt)..

(176) -ở bài này tác giả đã lập luận theo trình tự nào ? (Từ nhận xét k.q đến nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ). -Dùa vµo tr×nh tù lËp luËn, em h·y nªu bè côc cña bµi v¨n ? -Gv: V× lµ ®.trÝch nªn v¨n b¶n nµy không đủ 3 phần nh trong bố cục thông thêng cña bµi v¨n nghÞ luËn. Bµi chØ cã 2 phÇn MB vµ TB. Hoạt động 2: -Hs đọc Đ1,2-ý chính của đoạn này là g× ? -ë phÇn më ®Çu, c©u v¨n nµo nªu nhËn xÐt chung ? §©y cã ph¶i lµ c©u v¨n nªu l.®iÓm chÝnh cña bµi kh«ng ? -Tõ “víi” biÓu thÞ qh g× gi÷a 2 vÕ c©u ? Tác dụng của sự đối lập đó là gì ? -C©u v¨n nªu l.®iÓm chÝnh cña bµi cho ta hiÓu g× vÒ B¸c ? -C©u nµo lµ c©u gi¶i thÝch nhËn xÐt chung Êy ? -Đức tính giản dị của Bác đợc tác giả nhận định bằng những từ nào ? -Lêi gi¶i thÝch nµy cã t.d g× ? -Lời nhận định đó đã thể hiện thái độ g× cña t¸c gi¶ ? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ë ®.v nµy ? -Gv: Nh vậy là ph.chất vừa vĩ đại vừa gi¶n dÞ cña HCT lu«n híng vÒ n.d©n, g¾n bã víi h.p cña n.d©n. Sù trong s¸ng, thanh b¹ch cña B¸c võa b¾t nguån tõ n.d©n võa bæ xung n©ng cao cuộc đời và phẩm giá làm ngời trong s¸ng, thanh b¹ch. -Hs đọc Đ3,4,5-ý chính của 3 đoạn này lµ g× ? -§3 CM sù gi¶n dÞ cña B¸c ë mÆt nµo ? -ở Đ3, tác giả đã đề cập tới 2 phơng diÖn trong lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c. §ã lµ nh÷ng ph.diÖn nµo ? (Gi¶n dÞ trong s.ho¹t, lµm viÖc vµ gi¶n dÞ trong qh víi mäi ngêi). -§Ó lµm râ nÕp s.ho¹t gi¶n dÞ cña B¸c, tác giả đã đa ra những chứng cớ nào ? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c d.c mµ t¸c gi¶ ®a ra ë ®©y ?. 3 -Bè côc: 2 phÇn. +MB (§1,2): Nªu nhËn xÐt chung vÒ đức tính giản dị của Bác. +TB (§3,4,5): Tr×nh bµy nh÷ng biÓu hiện cụ thể về đức tính giản dị của Bác (Chøng minh sù gi¶n dÞ cña B¸c). II. Ph©n tÝch : 1-Nhận xét chung về đức tính giản dị cña B¸c: -§iÒu rÊt q.trong... lµ sù nhÊt qu¸n gi÷a đời h.đ c.trị lay trời chuyển đất với đ.s v« cïng gi¶n dÞ vµ khiªm tèn cña HCT. ->Sử dụng qh từ đối lập có t.d bổ xung cho nhau. =>B¸c Hå võa lµ bËc vÜ nh©n lçi l¹c, phi thêng võa lµ ngêi b.thêng, rÊt gÇn gòi th©n th¬ng víi mäi ngêi. -RÊt l¹ lïng... lµ trong 60 n¨m cña cuéc đời đầy sóng gió... trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp. ->Gi¶i thÝch vµ nhÊn m¹nh thªm nÐt đ.trng về “sự nhất quán” trong cuộc đời vµ phong c¸ch sèng cña B¸c. =>Ngợi ca cuộc đời và phong cách sống cao đẹp của Bác. ->C¸ch lËp luËn ng¾n gän, s©u s¾c.. 2-Chøng minh sù gi¶n dÞ cña B¸c: a-Gi¶n dÞ trong lèi sèng: * Trong s.ho¹t, lµm viÖc: -B÷a c¬m chØ cã vµi ba mãn... -C¸i nhµ sµn chØ vÎn vÑn vµi ba phßng... -Bác suốt đời làm việc, suốt ngày làm việc, từ việc lớn... đến việc rất nhỏ.... ->D.c chọn lọc, tiêu biểu, rất đời thờng, gÇn gòi víi mäi ngêi nªn dÔ hiÓu, dÔ -C¸c d.c trªn cho ta hiÓu thªm g× vÒ thuyÕt phôc. =>B¸c lµ ngêi gi¶n dÞ trong s.ho¹t còng B¸c ? nh trong c«ng viÖc. -Ph.diÖn thø 2 trong lèi sèng gi¶n dÞ.

(177) cña B¸c lµ g× ? -Để thuyết phục bạn đọc về sự giản dị cña B¸c trong qh víi mäi ngêi, t¸c gi¶ đã đa ra những d.chứng cụ thể nào ? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nªu d.c ë ®©y ? -Nh÷ng d.c nªu ra ë ®©y cã ý nghÜa g× ?. * Trong quan hÖ víi mäi ngêi: -ViÕt th cho 1 ®.chÝ. -Nãi chuyÖn víi c¸c ch¸u M.Nam. -§i th¨m nhµ tËp thÓ cña c.nh©n. ->LiÖt kª nh÷ng d.c tiªu biÓu. =>ThÓ hiÖn sù quan t©m, tr©n träng vµ yªu quÝ tÊt c¶ mäi ngêi.. -Gv: TiÕp theo, t¸c gi¶ gi¶i thÝch céi nguồn, đối chiếu đức tính giản dị của B¸c b»ng lÝ lÏ dÔ hiÓu mµ s©u s¾c: B¸c sèng gi¶n dÞ kh«ng ph¶i lµ theo lèi sèng kh¾c khæ cña c¸c nhµ tu hµnh, còng kh«ng ph¶i kiÓu cña c¸c nhµ hiÒn triÕt Èn dËt. Sèng gi¶n dÞ vÒ đời sống v.chất bởi vì Bác Hồ có đời sèng tinh thÇn phong phó. §ã lµ cuéc sèng cña ngêi lµm c¸ch m¹ng, v× 1 lÝ tởng cao đẹp. Có thể nói phong cách -Đó là đ.s thực sự văn minh mà Bác Hồ sèng gi¶n dÞ cña B¸c Hå: nªu g¬ng s¸ng trong thÕ giíi ngµy nay. -§©y cã ph¶i lµ c©u v¨n s¬ kÕt ®.v ->C©u v¨n s¬ kÕt ®.v, võa cã g.trÞ kq kh«ng ? T¸c dông cña nã lµ g× ? nhÊn m¹nh l.®iÓm, võa rót ra bµi häc thiÕt thùc. -C©u v¨n s¬ kÕt ®.v cã ý nghÜa g× ? =>Khẳng định lối sống giản dị của Bác và bày tỏ tình cảm quí trọng đối với B¸c. b-Gi¶n dÞ trong c¸ch nãi vµ viÕt: -§Ó lµm s.tá sù gi¶n dÞ trong c¸ch nãi -Kh«ng cã g× quÝ h¬n §L TD. và viết của Bác, tác giả đã dẫn những -Nc VN là 1, DT VN là 1, Sông có thể c©u nãi nµo cña B¸c ? c¹n, nói cã thÓ mßn, song ch©n lÝ Êy không bao giờ thay đổi. -V× sao t¸c gi¶ l¹i dÉn nh÷ng c©u nãi ->§©y lµ nh÷ng c©u nãi næi tiÕng cña nµy ? Bác, mọi ngời dân đều biết. -Khi nãi vµ viÕt cho quÇn chóng n.d©n, Bác đã dùng những câu rất giản dị, vì sao ? (V× muèn cho quÇn chóng hiÓu đợc, nhớ đợc, làm đợc). -Nh÷ng lêi nãi vµ viÕt cña B¸c cã t¸c dông g× ? -Tác giả đã bình luận nh thế nào về t.dông cña lèi nãi gi¶n dÞ mµ s©u s¾c cña B¸c ? -Lêi b×nh luËn nµy cã ý nghÜa g× ? -V¨n B¶n nµy cho em hiÓu biÕt thªm g× vÒ B¸c ? (Cïng víi nhiÒu ph.chÊt cao quí khác, giản dị là đức tính nổi bật ở Bác Hồ. Giản dị trong đời sống, trong qh víi mäi ngêi, B¸c Hå còng gi¶n dÞ trong lời nói và bài viết. ở Bác đời sèng v.chÊt gi¶n dÞ hoµ hîp víi ®.s tinh thÇn ph.phó, víi t tëng vµ t×nh cảm cao đẹp). -Em h.tập đợc gì về cách nghị luận của. =>Cã søc tËp hîp, l«i cuèn, c¶m ho¸ lßng ngêi. -Những chân lí giản dị mà sâu sắc..., đó lµ chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng. ->Lêi b×nh luËn võa ngîi ca søc m¹nh phi thêng cña lèi nãi gi¶n dÞ mµ s©u s¾c cña B¸c, võa s¬ kÕt kq luËn ®iÓm..

(178) t¸c gi¶ ? (NghÞ luËn cña t¸c gi¶ giµu søc th.phôc. V×: L.®iÓm râ rµng, m¹ch l¹c, d.c toµn diÖn, ph.phó, x¸c thùc; xen gi÷a d.c lµ gi¶i thÝch, b×nh luËn nhÑ *Ghi nhí: sgk (55). nhµng, s©u s¾c). -T¸c gi¶: Lµ ngêi kÝnh yªu vµ tr©n -Hs đọc ghi nhớ. träng B¸c. -Qua V¨n B¶n, em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m của tác giả đối với Bác ? IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí. -So¹n bµi: ý nghÜa v¨n ch¬ng. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 94. Ngµy so¹n 17 th¸ng 2 n¨m 2013. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động A-Môc tiªu bµi häc: -Nắm đợc khái niệm câu chủ động, câu bị động. -Nắm đợc mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. -Rèn kĩ năng s.dụng câu chủ động, câu bị động linh hoạt trong nói, viết. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Những điều cần lu ý: Tham gia c.tạo câu bị động trong TV thờng có các từ đợc, bị. Tuy nhiên cần phân biệt câu bị động với câu b.thờng chứa các từ bị, đợc (câu bị động: Nó bị thầy phạt. Nó bị phạt. Nó đợc khen; câu b.thờng:Cơm bị thiu. Nó đợc đi bơi.). C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: II-KiÓm tra: Tr¹ng ng÷ cã nh÷ng c«ng dông g× ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1: -Hs đọc ví dụ (bảng phụ). -Xác định CN của các câu bên ? CN cña c©u a lµ ai ? Thùc hiÖn h.® g× ? Híng vµo ai ? -CN cña c©u b lµ ai ? H.® cña ngêi khác hớng về CN đó là gì ? -Nªu ý nghÜa cña CN trong c¸c c©u trªn, kh¸c nhau nh thÕ nµo ? -Gv: câu a là câu chủ động, câu b là câu bị động.. Nội dung cần đạt. I-Câu chủ động và câu bị động: 1. VÝ dô: a-Mäi ngêi / yªu mÕn em. ->CN biÓu thị ngời thực hiện 1 h.đ hớng đến ngời kh¸c (hay CN biÓu thÞ chñ thÓ cña h.®) b-Em / đợc mọi ngời yêu mến. ->CN biểu thị ngời đợc h.đ của ngời khác hớng đến (hay CN biểu thị đ.tợng của h.®)..

(179) -Em hiểu thế nào là câu chủ động, thế nào là câu bị động ? Hoạt động2: -Hs đọc ví dụ (bảng phụ). -Em sẽ chọn câu a hay câu b để điền vµo chç cã dÊu ba chÊm trong ®.v ? -Gi¶i thÝch v× sao em l¹i chän c¸ch viÕt nh vËy ? (V× nã gióp cho viÖc liªn kÕt các câu trong đoạn đợc tốt hơn. Câu đi trớc đã nói về Thuỷ-thông qua CN em t«i, v× vËy sÏ lµ hîp lÝ vµ dÔ hiÓu h¬n nÕu c©u sau còng tiÕp tôc nãi vÒ Thuûth«ng qua CN em.). -Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngợc lại, nhằm mục đích gì ? Hoạt động3: -Tìm câu bị động trong các đ.trích dới ®©y ?. - Gi¶i thÝch v× sao t¸c gi¶ chän c¸ch viÕt nh vËy ?. 2. Ghi nhí1: sgk (57 ). II- Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động: 1.VÝ dô: -Chọn câu b. Em đợc mọi ngời yêu mÕn.. 2. Ghi nhí 2: sgk (58 ). III-LuyÖn tËp: *Các câu bị động: -Có khi (các thứ của quí) đợc trng bày trong tñ kÝnh, trong b×nh pha lª. -Tác giả “Mấy vần thơ ” liền đợc tôn làm đơng thời đệ nhất. *Trong c¸c VD trªn ®©y, t¸c gi¶ chän câu bị động nhằm tránh lặp lại kiểu câu đã dùng trớc đó, đồng thời tạo liên kết tèt h¬n gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n.. D- Híng dÉn häc bµi: -Học thuộc 2 ghi nhớ; đặt 5 câu chủ động, 5 câu bị động. -Chuẩn bị bài sau: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (Tiếp theo). Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 19 th¸ng 2 n¨m 2013. TiÕt 95- 96:. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5.

(180) (nghÞ luËn chøng minh) A. Mục tiêu cần đạt: -¤n tËp vÒ c¸ch lµm b.v¨n lËp luËn chøng minh, còng nh vÒ c¸c k.thøc v¨n vµ tiếng Việt có liên quan đến bài làm, để có thể vận dụng k.thức đó vào việc làm 1 b.v¨n lËp luËn chøng minh cô thÓ. -Có thể tự đánh giá c.xác hơn trình độ TLV của bản thân để có ph.hớng phấn đấu ph¸t huy u ®iÓm vµ söa ch÷a nhîc ®iÓm. B-ChuÈn bÞ: -Đồ dùng: Bảng phụ chép đề bài. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Gv cÇn th«ng b¸o sím víi hs vÒ c¸c yªu cÇu chÝnh cña b.văn: phạm vi, nội dung của đề tài, kiểu Văn Bản phải tạo lập, những điều hs cần đạt đợc và những điều cần tránh trong bài làm. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: III-Bµi míi: I. §Ò bµi: Hãy chứng minh rằng đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mỗi ngêi kh«ng cã ý thøc b¶o vÖ m«i trêng sèng. II. §¸p ¸n: 1. Më bµi : 2 ®iÓm. (Nêu luận điểm cần chứng minh - dẫn dắt vào đề - chuyển ý). Nếu ngoài đời con ngời sinh hoạt rất thoải mái, bừa bãi... Nói chung họ chẳng cã ý thøc b¶o vÖ m.trêng sèng... V× vËy chÝnh con ngêi ph¶i chuèc lÊy nh÷ng tæn h¹i khèc liÖt. Chóng ta sÏ lµm s¸ng tá viÖc nµy. 2. Th©n bµi : 6 ®iÓm. (Dùng lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh). -Lí lẽ: Thật không sai, hằng ngày mỗi ngời đều lo lắng cho cuộc sống: chỗ ở, miÕng ¨n, sinh ho¹t, giao lu lµm viÖc... Chung quanh ta lµ c¬ së h¹ tÇng: cÇu cống, mơng rạch, sông ngòi, đờng xá... Vì sao cống rãnh bị tắc ? Con mơng nc đọng đen ngòm ? Rác đầy đờng ? Mùi hôi thối xông lên... Bệnh ngoài da, bệnh đờng hô hấp, bệnh đau mắt... Tất cả là do con ngời không có ý thức giữ gìn sạch đẹp m.trờng... -DÉn chøng thùc tÕ: Thùc tÕ cho thÊy, v× con ngêi kh«ng cã ý thøc b¶o vÖ m.trêng sèng, nªn chÝnh hä mang tai ho¹ bi th¶m: +Ma xuống đờng ngập nc vì cống rãnh bị tắc..

(181) +Níc m¬ng r¹ch thèi g©y bÖnh ngoµi da. +Sóc vËt chÕt, nÐm bõa b·i, g©y bÖnh dÞch h¹ch... +Những chỗ nc đọng sinh muỗi, gây bệnh sốt xuất huyết. 3. KÕt bµi : 2 ®iÓm. (Tổng kết đánh giá chung, rút ra bài học, suy nghĩ). Tất cả chỉ tại con ngời không giữ gìn sạch đẹp m.trờng sống. Nói tóm lại muốn tránh những tổn hại đáng tiếc đó, mỗi ngời phải góp công sức b¶o vÖ trong s¹ch m.trêng sèng cña thiªn nhiªn. IV-Cñng cè: -Gi¸o viªn nhËn xÐt ý thøc lµm bµi cña häc sinh. -Thu bµi. V-Híng dÉn häc bµi: -TiÕp tôc «n lÝ thuyÕt vÒ v¨n lËp luËn chøng minh. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 20 th¸ng 2 n¨m 2013. TiÕt: 97 V¨n b¶n:. ý nghÜa v¨n ch¬ng. (Hoµi Thanh) A-Mục tiêu cần đạt: -Hiểu đợc q.niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc cốt yếu, nhiệm vụ và công dụng cña v¨n ch¬ng trong lÞch sö loµi ngêi. -Hiểu đợc phần nào trong cách nghị luận văn chơng của Hoài Thanh. -RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch v¨n nghÞ luËn chøng minh. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: §©y lµ v¨n b¶n nghÞ luËn v¨n ch¬ng cô thÓ lµ b×nh luËn các v.đề về văn chơng nói chung. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, luận đề đợc triển khai thành mấy luận điểm, đó là những luận điểm nào ? (2 luận điểm: Giản dị trong lối ssống và gi¶n dÞ trong nãi, viÕt). III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1: -Dùa vµo chó thÝch*, em h·y nªu hiÓu biÕt cña m×nh vÒ t¸c gi¶ Hoµi Thanh ?. Nội dung cần đạt. I-T×m hiÓu chung: 1-T¸c gi¶: Hoµi Thanh (1909-1982). -Lµ nhµ phª b×nh v¨n häc xuÊt s¾c..

(182) -Em h·y nªu xuÊt xø cña V¨N B¶N ? -GV: Bµi Tinh thÇn yªu níc cña n.d©n ta là vă chính luận bàn về v.đề c.trị XH. Cßn bµi ý nghÜa v¨n ch¬ng lµ thuéc thÓ nghị luận văn chơng, bàn về v.đề thuộc v¨n ch¬ng. V× lµ ®.trÝch trong 1 bµi nghÞ luËn dµi nªn V¨N B¶N chóng ta học không đầy đủ 3 phần hoàn chỉnh. -Hd đọc: Giọng chậm rãi, sâu lắng, rµnh m¹ch, biÓu lé c¶m xóc. -Ta cã thÓ chia bµi v¨n thµnh mÊy phÇn, ý cña tõng phÇn lµ g× ?. 2-T¸c phÈm: ViÕt 1936, in trong s¸ch "Văn chơng và hoạt động".. Hoạt động2: -Hs đọc đoạn 1,2,3,4. - ë ®o¹n 1, t¸c gi¶ ®i t×m ý nghÜa v.ch¬ng b¾t ®Çu tõ c©u chuyÖn g× ? §©y cã ph¶i lµ d.c kh«ng ? -VËy ®©u lµ c©u v¨n nªu lÝ lÏ ? (TiÕng khãc Êy, nhÞp ®au th¬ng Êy chÝnh lµ nguån gèc cña thi ca). - C©u chuyÖn nµy cho thÊy t¸c gi¶ muèn c¾t nghÜa nguån gèc cña v.ch¬ng nh thÕ nµo ? -Từ câu chuyện ấy tác giả đi đến KL g× ? §©y cã ph¶i lµ luËn ®iÓm kh«ng ?. II. Ph©n tÝch: 1-Nguån gèc cña v¨n ch¬ng:. 3-§äc-HiÓu v¨n b¶n: *Bè côc: 2 phÇn. - §1,2,3,4: Nguån gèc cña v¨n ch¬ng. - §5,6,7,8: C«ng dông cña v¨n ch¬ng.. - ChuyÖn con chim bÞ thg-TiÕng khãc cña thi sÜ . ->D.c thùc tÕ. =>V.ch¬ng x.hiÖn khi con ngêi cã c¶m xóc m·nh liÖt. ->Nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch¬ng lµ lßng th¬ng ngêi vµ réng ra th¬ng c¶ -Em cã nhËn xÐt g× vÒ v.trÝ cña luËn mu«n vËt, mu«n loµi. ®iÓm trong ®.v ? V.trÝ Êy cho thÊy ->LuËn ®iÓm ë cuèi ®o¹n->ThÓ hiÖn l.điểm đã đợc trình bày theo cách nào ? cách trình bày theo lối qui nạp từ cụ thể -Em hiÓu luËn ®iÓm nµy nh thÕ nµo ? đến k.quát. -GV: C©u chuyÖn cã lÝ lÏ lµ mét =>Nh©n ¸i lµ ng.gèc chÝnh cña v.chg. chuyện hoang đờng, song không phải lµ kh«ng cã ý nghÜa. §©y chÝnh lµ lÝ lÏ để chuyển tiếp đến luận điểm. -§Ó lµm râ h¬n nguån gèc t×nh c¶m nh©n ¸i cña v.chg, t¸c gi¶ nªu tiÕp 1 nhận định về vai trò tình cảm trong s.tạo v.chg, đó là những câu văn nào ? - V.chg sÏ lµ h×nh dung cña sù sèng mu«n h×nh v¹n tr¹ng. Ch¼ng nh÷ng thÕ v.chg cßn s.t¹o ra sù sèng. VËy th×, hoÆc h×nh dung sù sèng, hoÆc -Em hiểu nhận định này nh thế nào ? s¸ng t¹o ra sù sèng, nguån gèc cña -Hãy tìm 1 số TP v.chg đã học để v.chg đều là tình cảm, là lòng vị tha. chøng minh cho q.niÖm v.chg nh©n ¸i =>V.chg phản ánh và sáng tạo ra đời cña Hoµi Thanh ? (VD: vÒ ca dao cã sống, làm cho đ.s trở nên tốt đẹp hơn. Những câu hát về tình cảm g.đình, về t.yªu q.hg ®.nc...). -Gv: §äc v.chg, ta thÊy cã nh÷ng bµi x.ph¸t tõ t×nh thg ngêi nh : ChiÒu chiÒu ra đứng ngõ sau..., nhng cũng có những bài xuất phát từ tình cảm đả kích châm biÕm nh : Sè c« ch¼ng giµu th×... Th¶o luËn: Từ thực tế đó, em có suy nghĩ gì về q.®iÓm v.chg cña Hoµi Thanh ? V× sao?.

(183) (§óng nhng cha toµn diÖn. V× cã thø v.chg thg ngêi nhng còng cã thø v.chg châm biếm đả kích). -HS đọc đoạn 5,6,7,8. -Hoài Thanh đã bàn về công dụng của v.chg đối với con ngời bằng những câu v¨n nµo ? -ë c©u thø nhÊt, t¸c gi¶ nhÊn m¹nh c«ng dông nµo cña v.chg ? (Kh¬i dËy nh÷ng c¶m xóc cao thîng cña con ngêi). - ở câu thứ 2, tác giả đã cho thấy công dông nµo cña v.chg?(RÌn luyªn, më réng thÕ giíi t×nh c¶m cña con ngêi). -Kết hợp lại, Hoài Thanh đã cho ta thấy công dụng lạ lùng nào của v.chg đối víi con ngêi ? -Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ? -TiÕp theo, Hoµi Thanh giµnh 2 c©u v¨n để nói về công dụng xã hội của v.chg, đó là 2 câu văn nào ? -C©u 1, t¸c gi¶ muèn ta tin vµo søc mạnh nào của v.chg ? (V.chg làm đẹp vµ hay nh÷ng thø b×nh thg). -C©u 2, t¸c gi¶ muèn ta c¶m nhËn søc m¹nh nµo cña v.chg ? (C¸c thi nh©n, v¨n nh©n lµm giµu sang cho lÞch sö nh©n lo¹i). -Hai c©u v¨n trªn, cho ta hiÓu thªm g× vÒ ý nghÜa cña v.chg ? -B.văn đã cho em hiểu biết thêm gì về ý nghĩa của v.chg ? Em h.tập đợc gì về c¸ch nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ? -Qua V¨n B¶n nµy, em hiÓu thªm g× vÒ t¸c gi¶ Hoµi Thanh ?. 2-C«ng dông cña v¨n ch¬ng:. -Mét ngêi h»ng ngµy chØ... hay sao ? -V.chg g©y cho ta... ngh×n lÇn.. =>V.chg lµm giµu t×nh c¶m con ngêi. ->NghÖ thuËt nghÞ luËn giµu c¶m xóc nên có sức lôi cuốn ngời đọc. - Cã kÎ nãi... míi hay. -Nếu pho lịch sử... đến bực nào.. =>V.chg làm đẹp, làm giàu cho cuộc sèng. *Ghi nhí: sgk (63 ). -Hoµi Thanh lµ ngêi am hiÓu v.chg, cã q.điểm rõ ràng, xác đáng về v.chg, trân trọng đề cao v.chg.. D-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. -So¹n bµi: ¤n tËp v¨n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 20 th¸ng 2 n¨m 2013.

(184) TiÕt: 98. KiÓm tra v¨n A-Mục tiêu cần đạt: -Kiểm tra các văn bản đã học trong học kì I, bao gồm các bài tục ngữ và bốn văn b¶n chøng minh. -Rèn kĩ năng trình bày sạch sẽ, rõ ràng, đúng yêu cầu. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: III-Bµi míi: A..§Ò bµi: I. PhÇn tr¾c nghiÖm: 3 ®iÓm. 1.Nèi tªn t¸c phÈm khíp víi tªn t¸c gi¶: T¸c phÈm a.Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. b.Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. c.Sự giàu đẹp của tiếng Việt. d.ý nghÜa v¨n ch¬ng. e.Tôc ng÷ vÒ TN vµ L§SX. g.§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.. T¸c gi¶ D©n gian. §Æng Thai Mai. Hå ChÝ Minh. D©n gian. Ph¹m V¨n §ång. Hoµi Thanh. 2. Nèi tªn t¸c phÈm khíp víi thÓ lo¹i: T¸c phÈm a.Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. b.Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. c.Sự giàu đẹp của tiếng Việt. d.ý nghÜa v¨n ch¬ng. e.Tôc ng÷ vÒ TN vµ L§SX. g.§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.. ThÓ lo¹i Tôc ng÷. NghÞ luËn. NghÞ luËn. Tôc ng÷. NghÞ luËn. NghÞ luËn.. II.PhÇn tù luËn: 7 ®iÓm. 1.ThÕ nµo lµ tôc ng÷ ? ChÐp l¹i 2 c©u tôc ng÷ vÒ TN vµ L§SX, 2 c©u tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi ? 2.Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh ? B.§¸p ¸n: I. PhÇn tr¾c nghiÖm:.

(185) Nối đúng đợc tên tác giả với tác phẩm, thể loại với tác phẩm- Mỗi ý đúng 0,25 ®iÓm. II-PhÇn tù luËn: C©u 1: 4 ®iÓm. -Nêu đúng định nghĩa về tục ngữ : 2 điểm -Chép đúng mỗi câu tục ngữ : 0,5 điểm. C©u 2: 2 ®iÓm. -HCM (1890-1969), quª x· Kim Liªn, huyÖn Nam §µn, tØnh NghÖ An. -Là lãnh tụ vĩ đại của DT VN. -Lµ nhµ v¨n, nhµ th¬ lín cña VN. -Lµ danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. *Tr×nh bµy: 1 ®iÓm. IV-Cñng cè: -Gv nhËn xÐt ý thøc lµm bµi cña hs vµ thu bµi. IV-Híng dÉn häc bµi: So¹n bµi: ¤n tËp v¨n b¶n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 26 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 99 Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (TiÕp theo) A-Mục tiêu cần đạt: -Nắm đợc các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. -Thực hành đợc thao tác chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô. -Những điều cần lu ý: V.đề chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động chỉ đặt ra với những câu có cốt lõi vị ngữ là ngoại ĐT, tức những ĐT đòi hỏi phải có phụ ngữ chỉ đ.tác giả. Trong TV từ 1 câu chủ động có thể chuyển đổi thành 1 hoặc 2 câu bị động tơng ứng. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: -Thế nào là câu chủ động, câu bị động ? Cho ví dụ ? -Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngợc lại nhằm mục đích gì ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1:. Nội dung cần đạt. I- Cách chuyển đổi câu chủ động.

(186) -Hs đọc ví dụ. -Hai c©u a,b gièng nhau ë néi dung hay h×nh thøc ? V× sao ? (Gièng nhau vÒ ND, v× cïng miªu t¶ 1 sù viÖc). -VÒ h×nh thøc 2 c©u nµy gièng nhau hay kh¸c nhau ? Kh¸c ë chç nµo ? (VÒ h×nh thøc 2 c©u nµy kh¸c nhau: c©u a có dùng từ "đợc", câu b không dùng từ "đợc"). -Hai câu này là câu chủ động hay bị động ? (Câu bị động). -C©u c cã cïng néi dung miªu t¶ víi c©u a vµ c©u b kh«ng ? (cã ). -Câu c là câu chủ động hay câu bị động? (câu chủ động). -Em hãy chuyển câu chủ động (câu c) thành câu bị động ?. thành câu bị động: VÝ dô: a- C¸nh mµm ®iÒu treo ë ®Çu bµn thê ông vải đã đợc hạ xuống từ hôm "hoá vµng". b- C¸nh mµm ®iÒu treo ë ®Çu bµn thê ông vải đã hạ xuống từ hôm "hoá vµng".. c-Ngời ta đã hạ cánh màn điều treo ở ®Çu bµn thê «ng v¶i xuèng tõ h«m "ho¸ vµng". d-C¸nh mµm ®iÒu treo ë ®Çu bµn thê ông vải đã đợc ngời ta hạ xuống từ hôm "ho¸ vµng".. -Gv: Nh vậy là từ 1 câu chủ động, ta có thể chuyển đổi thành nhiều câu bị động kh¸c nhau vÇ h×nh thøc nhng vÉn gièng nhau vÒ ND. -Theo em, có mấy cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ? Đó là nh÷ng c¸ch nµo ? Nªu qui t¾c chuyÓn đổi của từng cách ? Ghi nhí 1: sgk (64 ). -Hs đọc ví dụ 2. -Những câu em vừa đọc có phải là câu bị động không ? Vì sao ? Về hình thức nó giống câu bị động ở chỗ nào ? -Gv: 2 câu này tuy có dùng từ bị và đợc nhng không phải là câu bị động. Vì ta không thể chuyển đổi thành: Giải nhất đợc bạn em trong kì thi hs giỏi. §au bÞ tay. - Có phải câu nào có từ bị, đợc cũng là câu bị động không ? Hoạt động2: -Chuyển đổi mỗi câu chủ động dới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu kh¸c nhau ?. VÝ dô: a-Bạn em đợc giải nhất trong kì thi hs giái. b-Tay em bÞ ®au.. Ghi nhí 2: sgk (64 ). II-LuyÖn tËp: 1-Bµi 1 (65 ): a-Một nhà s vô danh đã xây ngôi chùa Êy tõ TK XIII. -Ngôi chùa ấy đợc (một nhà s vô danh) x©y tõ TK XIII. -Ng«i chïa Êy x©y tõ TK XIII. b-Ngêi ta lµm tÊt c¶ c¸nh cöa chïa.

(187) b»ng gç lim. -Tất cả các cánh cửa chùa đợc (ngời ta) lµm b»ng gç lim. -TÊt c¶ c¸c c¸nh cöa chïa lµm b»ng gç lim. c- Chµng kÞ sÜ buéc con ngùa b¹ch bªn -Có mấy cách chuyển đổi câu chủ động gốc đào. thành câu bị động, đó là những cách - Con ngựa bạch đợc (chàng kị sĩ) bên nµo ? gốc đào. - Con ngựa bạch buộc bên gốc đào. d-Ngời ta dựng một lá cờ đại ở giữa s©n. - Một lá cờ đại đợc (ngời ta) dựng ở gi÷a s©n. - Một lá cờ đại dựng ở giữa sân. -Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho dới 2-Bài 2 (65 ): đây thành hai câu bị động- một câu a-ThÇy gi¸o phª b×nh em. dùng từ đợc, một câu dùng từ bị ? -Em bÞ thÇy gi¸o phª b×nh. -Em đợc thầy giáo phê bình. b-Ngời ta đã phá ngôi nhà ấy đi. -Ng«i nhµ Êy bÞ ngêi ta ph¸ ®i. -Ngôi nhà ấy đợc ngời ta phá đi. c-Trào lu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biÖt gi÷a thµnh thÞ víi n«ng th«n. -Sù kh¸c biÖt gi÷a thµnh thÞ víi n«ng thôn đã bị trào lu đô thị hoá. -Sù kh¸c biÖt gi÷a thµnh thÞ víi n«ng -Cho biÕt s¾c th¸i nghÜa cña c©u dïng thôn đã đợc trào lu đô thị hoá. từ đợc với câu dùng từ bị có gì khác -Câu bị động dùng từ đợc có hàm ý nhau ? đánh giá tích cực về sự việc đợc nói đến trong câu. -Câu bị động dùng từ bị có hàm ý đánh giá tiêu cực về sự việc đợc nói đến trong c©u. IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp 3 (65 ). -Chuẩn bị bài sau: Dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 26 th¸ng 2 n¨m 2013.

(188) TiÕt: 100 LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh A-Mục tiêu cần đạt: -Cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh. -Biết vận dụng những hiểu biết đó vào việc viết một đoạn văn chứng minh cụ thể. -RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n chøng minh. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Gv cÇn chó träng tíi viÖc cho hs nh¾c l¹i nh÷ng c¬ së lÝ thuyÕt t¬ng øng tríc khi bíc vµo mçi kh©u luyÖn tËp. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Em h·y nªu dµn ý cña bµi lËp luËn chøng minh ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. -Gv: híng dÉn hs qui tr×nh x©y dùng mét ®v.. Nội dung cần đạt. I- Qui tr×nh x©y dùng mét ®o¹n v¨n chøng minh: -Xác định luận điểm cho đ.v chứng. -Chän lùa c¸ch triÓn khai (qui n¹p hay diÔn dÞch). -Dự định số luận cứ triển khai: +Bao nhiªu luËn cø gi¶i thÝch. +Bao nhiªu luËn cø thùc tÕ. -TriÓn khai ®v thµnh bµi v¨n. -Chó ý LK vÒ ND vµ h×nh thøc. II- Cách viết một đv với một đề bài đã cho: *§Ò 3: Chøng minh r»ng "v¨n ch¬ng luyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã".. -Gv híng dÉn hs c¸ch viÕt mét ®o¹n văn với một đề tài đã cho- Chọn đề 3 sgk (65 ). Hs đọc đề bài. -Để viết đợc đoạn văn này, điều đầu tiªn chóng ta ph¶i lµm g× ? (X® luËn ®iÓm cho ®v). -LuËn ®iÓm: V¨n ch¬ng luyÖn cho ta -VËy luËn ®iÓm cña ®v nµy lµ g× ? -Em dự định sẽ triển khai đv theo cách những tình cảm ta sẵn có. nµo?(TriÓn khai theo c¸ch diÔn dÞch). -ThÕ nµo lµ diÔn dÞch ? (Nªu luËn điểm trớc rồi mới dùng d.c và lí lẽ để chøng minh) -§Ó chøng minh cho luËn ®iÓm trªn, em cÇn bao nhiªu lô©n cø gi¶i thÝch,.

(189) bao nhiªu luËn cø thùc tÕ ? (CÇn 2 luËn cø gi¶i thÝch vµ 4 luËn cø thùc tÕ). -§ã lµ nh÷ng luËn cø nµo ?. -Gv hdÉn hs c¸ch viÕt ®v. -LuËn ®iÓm nªu ë ®Çu ®o¹n. -Hai luËn cø gi¶i thÝch.. -Bèn luËn cø thùc tÕ.. -C©u kÕt luËn cho ®o¹n v¨n chøng minh. -Hs đọc đv đã chuẩn bị ở nhà.. +LuËn cø gi¶i thÝch: V¨n ch¬ng cã néi dung t×nh c¶m. V¨n ch¬ng cã t¸c dông truyÒn c¶m. +Luận cứ thực tế: Ta tìm đợc tình cảm thực tế qua các bài văn đã học: Cæng trêng më ra: Nhí l¹i t×nh c¶m ngµy ®Çu tiªn ®i häc. MÑ t«i: Nhí l¹i nh÷ng lçi lÇm víi mÑ. MTQCLN: Cèm: Nhí l¹i mét lÇn ¨n cèm. MXCT«i: Nhí l¹i mét ngµy tÕ cë q.hg. *ViÕt ®o¹n v¨n: Nói đến ý nghĩa văn chơng, ngời ta hay nói đến: "Văn chơng luyện những t.c ta s½n cã".ND cña v.chg bao giê cũng là t.c của nhà văn đối với c.s. Khi đã thành văn, t.c nhà văn truyền đến ngời đọc, tạo nên sự đồng cảm và làm phong phú thêm các t.c ta đã có. Qua bµi CTMRa, em thÊy y.thg h¬n nh÷ng ngôi trờng đã học, thấy mình cần phải cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong h.tËp vµ cµng biết ơn các thầy cô giáo đã không quản ngày đêm dạy dỗ chúng em nên ngời. Em đã có lần phạm lỗi với mẹ. Bức th cña ngêi bè göi cho E RC trong bµi MÑ tôi đã làm cho em nhớ lại các lần phạm lçi víi mÑ mµ em kh«ng biÕt xin lçi mẹ. Em đã có lần đợc ăn cốm, nhng sau khi häc bµi MTQCLN:Cèm, em míi c¶m thÊy lÇn Êy, em thùc sù cha biết thởng thức cốm. Ai cũng đã sống qua nh÷ng ngµy tÕt trong khung c¶nh t.c g.đình, nhng sao bài MXCTôi làm em íc ao trë l¹i HN mét c¸ch xèn xang, khi em nghĩ rằng từ lâu em đã kh«ng cã 1 t.c q.hg s©u nÆng nh trong bµi v¨n dï em lµ ngêi HN. Tóm lại v.chg có t.động rất lớn đến t.c con ngêi, nã lµm cho c.s cña con ngêi trở nên tốt đẹp hơn..

(190) -C¸c nhãm th¶o luËn vµ nhËn xÐt. -Gv kh¸i qu¸t l¹i qui tr×nh viÕt v¨n. IV-Hớng dẫn học bài: Viết đv chứng minh theo đề 4 (65 ). -ChuÈn bÞ bµi sau: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 26 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 101. ¤n tËp v¨n nghÞ luËn A-Mục tiêu cần đạt: -Nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. -Chỉ ra đợc những nét riêng biệt Đông Dơng.sắc trong NT nghị luận của mỗi bài nghị luận đã học. -Nắm đợc Đông Dơng.trng chung của văn nghị luận qu sự phân biệt với các thể v¨n kh¸c. -Rèn kĩ năng hệ thống hoá, so sánh đối chiếu, nhận diện, tìm hiểu và Pháp.tích v¨n b¶n nghÞ luËn. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: CÇn so s¸nh v¨n nghÞ luËn víi c¸c lo¹i kh¸c thuéc lo¹i h×nh tù sù vµ tr÷ t×nh. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Nêu những nét đặc sắc về ND và NT của văn bản ý nghĩa văn chơng ? III-Bµi míi: Em đã đợc học những Văn bản nghị luận nào ? (Tinh thần yêu nớc của n.dân ta, Sự giàu đẹp của TV, Đức tính giản dị của Bác Hồ, ý nghĩa văn chơng). Hôm nay, chúng ta sẽ củng cố, hệ thống hoá lại những k.thức đã học về 4 Văn bản nghÞ luËn trªn. 1-Hệ thống các Văn Bản nghị luận đã học ở lớp 7 (câu 1,2): Tªn bµi-T¸c gi¶- KiÓu bµi LuËn ®iÓm NghÖ thuËt -D©n ta cã 1 lßng nång -Bè côc ch.chÏ, m¹ch l¹c. nµn yªu níc. §ã lµ 1 -D.c toµn diÖn, chän läc.

(191) TTYNCNDT- HCM- CM. truyÒn thèng quÝ b¸u cña ta. -LS chèng ngo¹i x©m. -K.chiÕn chèng Ph¸p.. tiªu biÓu vµ s¾p xÕp theo tr×nh tù th.gian LS, khoa häc, hîp lÝ.. SG§CTV-§TM- CM+GT. -TV có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, mét thø tiÕng hay.. -Bè côc m¹ch l¹c, kÕt hîp CM víi gi¶i thÝch ng¾n gän. -Luận cứ xác đáng, toàn diÖn, chÆt chÏ.. §T GD Cña B¸c Hå -PV§CM+GThÝch+BLuËn.. -Sù gi¶n dÞ thÓ hiÖn trong mọi ph.diện của đời sống: Bữa ăn, đồ dùng, c¨n nhµ, lèi sèng, trong qh víi mäi ngêi, trong lêi ¨n tiÕng nãi, bµi viÕt. -Thể hiện đời sống t tởng ph. phó.. -KÕt hîp CM víi gi¶i thÝch vµ b×nh luËn ng¾n gän. -D.c cô thÓ, toµn diÖn, ®Çy søc thuyÕt phôc. -Lêi v¨n gi¶n dÞ, trµn ®Çy nhiÖt huyÕt, c¶m xóc.. ý NgHi· cña v¨n ch¬ng - HT-CM+GT+BL. -Nguån gèc cèt yÕu cña -KÕt hîp CM víi gi¶i v¨n ch¬ng lµ lßng th¬ng thÝch vµ b×nh luËn ng¾n ngêi, th¬ng c¶ mu«n vËt, gän. mu«n loµi. -Trình bày những v.đề -V¨n ch¬ng h×nh dung ra phøc t¹p 1 c¸ch ng¾n sù sèng vµ s¸ng t¹o ra sù gän, gi¶n dÞ, dÔ hiÓu. sèng. -Lêi v¨n giµu h×nh ¶nh vµ -V¨n ch¬ng g©y cho ta c¶m xóc. nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã, luyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã. 3-a.Bảng hệ thống, so sánh đối chiếu các yếu tố giữa văn tự sự, văn nghị luận vµ v¨n tr÷ t×nh (c©u 3a): ThÓ lo¹i YÕu tè Tªn bµi TuyÖn kÝ -Cèt truyÖn -Bài học đờng đời đầu tiên. -Nh©n vËt -Buæi häc cuèi cïng. -Nh©n vËt kÓ chuyÖn -C©y tre ViÖt Nam. Tr÷ t×nh -T©m tr¹ng, c¶m xóc -Ca dao-d©n ca. -H×nh ¶nh, vÇn, nhÞp, nh©n -Ma, Lîm, §ªm nay B¸c kh«ng ngñ. vËt tr÷ t×nh -Nam quèc..., Nguyªn tiªu, TÜnh d¹ tø. Nghị luận -Luận đề, luận điểm, luận cứ -Tinh thần yêu nớc..., Sự giàu đẹp..., §øc tÝnh gi¶n dÞ, ý nghÜa v¨n ch¬ng. Gv: Những yếu tố nêu trong câu hỏi này chỉ là 1 phần trong những yếu tố đặc trng của mỗi thể loại. Mặt khác, trong thực tế, mỗi Văn Bản có thể không chứa đựng đầy đủ các yếu tố chung của thể loại. Các thể loại cũng có sự thâm nhập lÉn nhau, thËm chÝ cã nh÷ng thÓ lo¹i ranh giíi gi÷a 2 thÓ lo¹i. Sù ph©n biÖt c¸c loại hình tự sự, trữ tình, nghị luận cũng không thể là tuyệt đối. Trong các thể tự.

(192) sù còng kh«ng hiÕm c¸c yÕu tè tr÷ t×nh vµ c¶ nghÞ luËn n÷a. Ngîc l¹i, trong v¨n nghÞ luËn còng thêng thÊy cã sd h×nh thøc biÓu c¶m vµ cã khi c¶ miªu t¶, k.chuyện. Xác định 1 Văn Bản thuộc loại hình nào là dựa vào phình thức đợc sd trong đó. b. Ph©n biÖt sù kh¸c nhau c¨n b¶n gi÷a v¨n nghÞ luËn vµ c¸c thÓ lo¹i tù sù, tr÷ t×nh: +C¸c thÓ lo¹i tù sù nh truyÖn, kÝ chñ yÕu dïng ph×nh thøc miªu t¶ vµ kÓ, nh»m t¸i hiÖn sù vËt, h.tîng, con ngêi, c©u chuyÖn. +C¸c thÓ lo¹i tr÷ t×nh nh th¬ tr÷ t×nh, tuú bót chñ yÕu dïng ph×nh thøc biÓu c¶m để biểu hiện tình cảm, cảm xúc qua các hình ảnh, nhịp điệu, vần. Các thể tự sự và trữ tình đều tập trung XD các h.tợng NT với nhiều dạng thức khác nhau nh nhân vật, h.tợng thiên nhiên, đồ vật,... +Kh¸c víi c¸c thÓ lo¹i tù sù, tr÷ t×nh, v¨n nghÞ luËn chñ yÕu dïng ph×nh thøc lËp luận bằng lí lẽ, d.c để trình bày ý kiến t tởng nhằm thuyết phục ngời đọc, ngời nghe vÒ mÆt nhËn thøc. V¨n nghÞ luËn còng cã h×nh ¶nh, c¶m xóc, nhng ®iÒu cèt yếu là lập luận với h.thống các luận điểm, luận cứ, xác đáng. c.Tục ngữ có thể coi là 1 văn bản nghị luận đặc biệt. -Qua c¸c bµi tËp trªn, em rót ra bµi häc g× ? *Ghi nhí: sgk (67 ). IV-Híng dÉn häc bµi: Học bài theo nội dung đã ôn tập. -So¹n bµi: Sèng chÕt mÆc bay. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 27 th¸ng 2 n¨m 2013 TiÕt: 102. Dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu A-Mục tiêu cần đạt: -Hiểu đợc thế nào là dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu (tức dùng cụm C-V để lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn cña côm tõ). -Nắm đợc các trờng hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: B¶ng phô..

(193) -Những điều cần lu ý: Khái niệm cụm C-V đợc hiểu là 1 kết cấu ngữ pháp, phân biệt với 2 loại kết cấu khác là cụm chính phụ và cụm đẳng lập. Cụm C-V là cơ sở để XD 1 Câu đơn có c.tạo 2 thành phần CN+VN. Tuy nhiên khái niệm cụm C-V không đồng nhất với KN câu. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ? Cho ví dụ ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. I-Thế nào là dùng cụm C-V để mở réng c©u: -Hs đọc ví dụ (bảng phụ). *VÝ dô1: V¨n ch¬ng / g©y cho ta -T×m c¸c côm danh tõ cã trong c©u trªn nh÷ng t×nh c¶m ta / kh«ng cã, luyÖn ? L.tõ DT C V -Ph©n tÝch c.t¹o cña c¸c côm danh tõ cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta / s½n cã. vừa tìm đợc và c.tạo của phụ ngữ trong mçi côm danh tõ ? *ghi nhí 1: sgk (68 ). -Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng c©u ? II-Các trờng hợp dùng cụm C-V để më réng c©u: -Hs đọc ví dụ (bảng phụ). -T×m kÕt cÊu C-V cña c¸c c©u bªn ? -T×m côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn côm tõ trong c¸c c©u trªn ? -Cho biÕt trong mçi c©u, côm C-V lµm thµnh phÇn g× ?. -Qua Ph¸p.tÝch c¸c VD trªn, em rót ra bµi häc g× ? -T×m côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn côm tõ trong c¸c c©u díi ®©y ? -Cho biÕt trong mçi côm, côm C-V lµm thµnh phÇn g× ?. *VÝ dô 2: a-Chị Ba đến / khiến tôi rất vui và vững t©m. ->Lµm CN, lµm phô ng÷ cho §T. b-Khi b¾t ®Çu KC, nh©n d©n ta / tinh thÇn rÊt h¨ng h¸i. ->Lµm VN c-Chóng ta / cã thÓ nãi r»ng trêi sinh l¸ sen để bao bọc cốm, cũng nh trời sinh cèm n»m ñ trong l¸ sen. ->Lµm phô ng÷ cho côm §T. d-Nói cho đúng thì phẩm giá của TV chỉ mới thật sự đợc xác định và đảm b¶o tõ ngµy CM/8 thµnh c«ng. ->Lµm phô ng÷ trong côm DT. *Ghi nhí 2: sgk (69 ). III-LuyÖn tËp: a-Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những ngời chuyên môn mới định đợc, ngêi ta gÆt mang vÒ. b-Trung đội trởng Bính / Khuôn mặt đầy đặn. ->Làm VN. c-Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở tõng líp l¸ sen, chóng ta thÊy hiÖn ra tõng l¸ cèm, s¹ch sÏ vµ tinh khiÕt, kh«ng cã m¶y may mét chót bôi nµo. d-Bçng mét bµn tay ®Ëp vµo vai / khiÕn.

(194) h¾n giËt m×nh. ->Lµm CN, lµm phô ng÷ cña §T. IV-Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc 2 ghi nhí, lµm tiÕp c¸c phÇn cßn l¹i cña bµi tËp. -Chuẩn bị bài sau: Dùng cụm C-V để mở rộng câu: Luyện tập (tiếp theo). Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 7 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 103 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 KiÓm tra tiÕng viÖt; KiÓm tra v¨n häc A. Mục tiêu cần đạt - Qua viÖc nhËn xÐt, tr¶, ch÷a 3 bµi kiÓm tra trong 3 tiÕt ( 90,95-96,98) thuéc c¶ 3 m«n tiÕng viÖt, tËp lµm v¨n, vµ v¨n häc gióp häc sinh cñng cè nhËn thøc vµ kü năng tổng hợp ngữ văn đã học ở học kỳ I và 5 tuần đầu học kỳ II lớp 7 - Ph©n tÝch lçi sai trong bµi lµm cña b¶n th©n, tù söa trªn líp vµ ë nhµ. B. Phơng tiện: bài kiểm tra đã chấm chữa sãn. C. Phơng pháp: Giáo viên nhận xét hoạc sinh sửa lỗi, đổi bài cho nhau để rút kinh nghiÖm. D. TiÕn tr×nh tæ chøc giê häc Hoạt động 1: Chuẩn bị của thầy trò 1. Gi¸o viªn tr¶ bµi kiÓm tra cho häc sinh tríc tõ 1- 3 ngµy. LÊy ®iÓm vµo sæ c¸ nh©n vµ sæ ®iÓm líp 2. Học sinh tự đọc kỹ và tự sửa theo lời phê và hớng dẫn của giáo viên Hoạt động 2:Nhận xét bài làm của học sinh 1. Gi¸o viªn lÇn lît nhËn xÐt u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm vÒ c¸c mÆt néi dung h×nh thøc làm bài so với đáp án a, Bµi tiÕng viÖt b, Bài tập làm văn: Tìm hiểu đề và lập bố cục của bài văn nghị luận *Đề bài: Hãy chứng minh rằng đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mçi ngêi kh«ng cã ý thøc b¶o vÖ m«i trêng sèng. 1. Më bµi : 2 ®iÓm. (Nêu luận điểm cần chứng minh - dẫn dắt vào đề - chuyển ý). Nếu ngoài đời con ngời sinh hoạt rất thoải mái, bừa bãi... Nói chung họ chẳng cã ý thøc b¶o vÖ m.trong sèng... V× vËy chÝnh con ngêi ph¶i chuèc lÊy nh÷ng tæn h¹i khèc liÖt. Chóng ta sÏ lµm s¸ng tá viÖc nµy..

(195) 2. Th©n bµi : 6 ®iÓm. (Dùng lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh). -Lí lẽ: Thật không sai, hằng ngày mỗi ngời đều lo lắng cho cuộc sống: chỗ ở, miÕng ¨n, sinh ho¹t, giao lu lµm viÖc... Chung quanh ta lµ c¬ së h¹ tÇng: cÇu cống, mơng rạch, sông ngòi, đờng xá... Vì sao cống rãnh bị tắc ? Con mơng nc đọng đen ngòm ? Rác đầy đờng ? Mùi hôi thối xông lên... Bệnh ngoài da, bệnh đờng hô hấp, bệnh đau mắt... Tất cả là do con ngời không có ý thức giữ gìn sạch đẹp m.trong... -DÉn chøng thùc tÕ: Thùc tÕ cho thÊy, v× con ngêi kh«ng cã ý thøc b¶o vÖ m.trong sèng, nªn chÝnh hä mang tai ho¹ bi th¶m: +Ma xuống đờng ngập nc vì cống rãnh bị tắc. +Níc m¬ng r¹ch thèi g©y bÖnh ngoµi da. +Sóc vËt chÕt, nÐm bõa b·i, g©y bÖnh dÞch h¹ch... +Những chỗ nc đọng sinh muỗi, gây bệnh sốt xuất huyết. 3. KÕt bµi : 2 ®iÓm. (Tổng kết đánh giá chung, rút ra bài học, suy nghĩ). Tất cả chỉ tại con ngời không giữ gìn sạch đẹp m.trong sống. Nói tóm lại muốn tránh những tổn hại đáng tiếc đó, mỗi ngời phải góp công sức b¶o vÖ trong s¹ch m.trong sèng cña thiªn nhiªn. c, Bµi kiÓm tra v¨n häc 2, ý kiến bổ sung, đóng góp của học sinh cả lớp Hoạt động 3:Đọc bình giá 1. Gi¸o viªn chän mçi ph©n m«n 1 bµi , 1 ®o¹n kh¸ nhÊt 2. Giao cho chính các hoc sinh đọc bài, đoạn của mình. 3. Nãi lêi b×nh ng¾n gän cña gi¸o viªn vµ cña c¸c b¹n. Hoạt động 4:Chữa lỗi sai 1. Mçi bµi chän hai lçi sai ®iÓn h×nh, phæ biÕn ( h×nh thøc- néi dung) 2. Gi¸o viªn ch÷a lµm mÉu 1,2 lçi 3. Học sinh tiếp tục tự chữa và trao đổi bài cho nhau để bổ sung. Hoạt động 5: Hớng dẫn học ở nhà 1. TiÕp tôc ch÷a nh÷ng lçi cßn l¹i trong bµi lµm 2. §èi víi bµi tù luËn, häc sinh cã thÓ viÕt l¹i thµnh bµi míi. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 7 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 104 T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch A-Mục tiêu cần đạt:.

(196) -Bớc đầu nắm đợc mục đích, tính chất và yếu tố của kiểu bài văn nghị luận giải thÝch. -Nhận diện và phân tích các đề bài nghị luận giải thích, so sánh với các đề nghị luËn chøng minh. B-ChuÈn bÞ: -§å dïng: -Những điều cần lu ý: Giải thích là chỉ ra các nội dung của hiện tợng cần đợc gi¶i thÝch, hay nãi c¸ch kh¸c lµ ph©n tÝch néi dung Êy ra. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y – häc: I-ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: III-Bµi míi: Giải thích là một nhu cầu rất phổ biến trong đời sống XH. Trong nhà trờng, giải thÝch lµ mét kiÓu bµi nghÞ luËn q.trong. VËy nghÞ luËn gi¶i thÝch lµ g× ? Nã liªn quan gì đến kiểu bài nghị luận chứng minh ? Chúng ta đi tìm hiểu ND bài hôm nay. Hoạt động của thầy-trò. -Trong cuéc sèng, khi nµo th× ngêi ta cÇn gi¶i thÝch ? (Khi gÆp 1 h.tîng míi l¹, khã hiÓu, con ngêi cÇn cã 1 lêi gi¶i đáp. Nói đơn giản hơn: khi nào không hiÓu th× ngêi ta cÇn gi¶i thÝch râ). -H·y nªu mét sè c©u hái vÒ nhu cÇu gi¶i thÝch h»ng ngµy ? -V× sao cã lôt ? (Lôt lµ do ma nhiÒu, ngËp óng t¹o nªn). -V× sao l¹i cã nguyÖt thùc ? (MÆt tr¨ng kh«ng tù ph¸t ra ¸nh s¸ng mµ chØ ph¶n quang l¹i ¸nh s¸ng nhËn tõ mÆt trêi. Trong q.trình vận hành, trái đất-mặt trăng-mặt trời có lúc cùng đứng trên một đờng thẳng. Trái đất ở giữa che mÊt nguån ¸nh s¸ng cña mÆt trêi vµ lµm cho mÆt tr¨ng bÞ tèi. -V× sao nc biÓn mÆn ? (Nc s«ng, nc suèi cã hoµ tan nhiÒu lo¹i muèi lÊy tõ các lớp đất đá trong lục địa. Khi ra đến biển, mặt biển có độ thoáng rộng nên nc thêng bèc h¬i, cßn c¸c muèi ë l¹i. L©u ngµy muèi tÝch tô l¹i lµm cho nc biÓn mÆn). -Muốn giải thích các v.đề nêu trên thì ph¶i lµm thÕ nµo ?. Nội dung cần đạt. I-Mục đích và phơng pháp giải thÝch: 1-Giải thích trong đời sống:. -V× sao cã lôt ? -V× sao l¹i cã nguyÖt thùc ?. -V× sao nc biÓn mÆn ?. =>Muốn giải thích đợc sự vật thì phải hiÓu, ph¶i häc hái, ph¶i cã k.thøc vÒ nhiÒu mÆt.. -Em hiểu thế nào là giải thích trong đời sèng ? *Ghi nhí 1: sgk (71 ). -Gv: trong v¨n nghi luËn, ngêi ta thêng.

(197) y.câug giải thích các v.đề t tởng, đạo lí lín nhá, c¸c chuÈn mùc hµnh vi cña con ngêi. VÝ dô nh: ThÕ nµo lµ h¹nh phóc ? Trung thùc lµ g× ? ... -Hs đọc bài văn. -Bài văn giải thích v.đề gì ? (Giải thích vÒ lßng khiªm tèn). -Lòng khiêm tốn đã đợc giải thích bằng c¸ch nµo ? (Gi¶i thÝch b»ng lÝ lÏ). -§Ó hiÓu ph.ph¸p gi¶i thÝch, em h·y chọn và ghi ra vở những câu định nghĩa nh: Lßng khiªm tèn cã thÓ coi lµ mét b¶n tÝnh,... ?. 2-Gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn:. *Bµi v¨n: Lßng khiªm tèn. -Nh÷ng c©u v¨n gi¶i thÝch cã tÝnh chÊt định nghĩa: Khiêm tốn có thể coi là 1 b¶n tÝnh c¨n b¶n,Khiªm tèn lµ chÝnh nã tù n©ng cao g.trÞ c¸ nh©n, Khiªm tèn lµ biểu hiện của con ngời đứng đắn, Khiªm tèn lµ tÝnh nh· nhÆn,... - C¸ch liÖt kª c¸c biÓu hiÖn cña khiªm tốn, cách đối lập ngời khiêm tốn và kẻ kh«ng khiªm tèn lµ 1 c¸ch gi¶i thÝch b»ng h.tîng. -ViÖc chØ ra c¸i lîi cña khiªm tèn, c¸i h¹i cña kh«ng khiªm tèn còng lµ c¸ch gi¶i thÝch vÒ lßng khiªm tèn.. -Theo em c¸ch liÖt kª c¸c biÓu hiÖn cña khiêm tốn, cách đối lập ngời khiêm tốn vµ kÎ kh«ng khiªm tèn cã ph¶i lµ c¸ch gi¶i thÝch kh«ng ? -ViÖc chØ ra c¸i lîi cña khiªm tèn, c¸i h¹i cña kh«ng khiªm tèn cã ph¶i lµ néi dung cña gi¶i thÝch kh«ng ? -Em hiÓu thÕ nµo lµ lËp luËn gi¶i thÝch ? -Ngêi ta thêng gi¶i thÝch b»ng nh÷ng *Ghi nhí: sgk (71 ). c¸ch nµo ? -LÝ lÏ trong v¨n gi¶i thÝch cÇn ph¶i nh thÕ nµo ? -Muốn làm đợc bài văn giải thích cần ph¶i lµm g× ?. -Hs đọc bài văn. II-LuyÖn tËp: -Bài văn giải thích v.đề gì ? *Bài văn: Lòng nhân đạo -Bài văn đợc giải thích theo ph.pháp -Bài văn giải thích v.đề về lòng nhân nµo ? đạo. -Ph.ph¸p gi¶i thÝch: §Þnh nghÜa, dïng thực tế, mở rộng v.đề bằng cách nêu khó khăn và tác dụng của v.đề. D- Híng dÉn häc bµi: -Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. -ChuÈn bÞ bµi sau: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(198) Ngµy so¹n 7 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 105,106 V¨n b¶n:. Sèng chÕt mÆc bay (Ph¹m Duy Tèn). A- Mục tiêu cần đạt: Gióp HS: - Hiểu đợc giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và những thành công NT của truyện ng¾n Sèng chÕt mÆc bay. - Rèn kĩ năng đọc, kể tóm tắt, phân tích nhân vật qua các cảnh đối lập- tơng phản vµ t¨ng cÊp. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động1: I- T×m hiÓu chung: - Dùa vµo chó thÝch*, em h·y nªu 1 vµi 1- T¸c gi¶: Ph¹m Duy Tèn (1883nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? 1924), quª Thêng TÝn, Hµ T©y. - ¤ng lµ 1 c©y bót tiªn phong vµ xuÊt s¾c cña khuynh híng hiÖn thùc ë nh÷ng n¨m ®Çu TK XX. - TruyÖn ng¾n cña «ng chuyªn vÒ ph¶n ¸nh hiÖn thùc XH. 2- T¸c phÈm: S¸ng t¸c 7.1918. - Hớng dẫn đọc: Chú ý phân biệt giọng 3- Thể loại: truyện ngắn hiện đại. kÓ, t¶ cña t¸c gi¶ víi giäng quan phô mẫu hống hách, nạt nộ; giọng thầy đề vµ d©n phu khóm nóm, sî sÖt. - Gi¶i thÝch tõ khã. *Tãm t¾t: - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn theo tr×nh tự của truyện, bỏ hết những lời đối.

(199) tho¹i cña nh©n vËt, chuyÓn thµnh ng«i thø 3. - Chuyện kể về sự kiện gì ? (vỡ đê). Nh©n vËt chÝnh lµ ai? (quan phô mÉu). - Bè côc cña truyÖn cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn ? PhÇn ND nµo lµ chÝnh ? V× sao em xác định nh thế ? (Phần kể chuyện cảnh hộ đê là chính. Vì dung lîng dµi nhÊt vµ tËp trung lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh lµ quan phô mÉu) . Hoạt động2: - Cảnh đê sắp vỡ đợc gợi tả bằng các chi tiÕt nµo vÒ kh«ng gian, thêi gian, địa điểm ? - Các chi tiết đó gợi một cảnh tợng thế nµo? (§ªm tèi, ma to kh«ng ngít, níc s«ng d©ng nhanh cã nguy c¬ lµm vì đê). - Tên sông đợc nói cụ thể, nhng tên làng, tên phủ chỉ đợc ghi bằng kí hiệu. Điều đó thể hiện dụng ý gì của tác giả ?( Tác giả muốn ngời đọc hiểu câu chuyÖn nµy kh«ng chØ x¶y ra ë 1 n¬i mµ cã thÓ lµ phæ biÕn ë nhiÒu n¬i ). - Trong truyÖn nµy, phÇn më ®Çu cã vai trß th¾t nót. VËy ý nghÜa th¾t nót ë ®©y lµ g× ?. *Bè côc: 3 phÇn. - Cảnh đê sắp vỡ (Đ1). - Cảnh hộ đê (tiếp-> ấy là hạnh phúc). - Cảnh đê vỡ (phần còn lại).. II. Ph©n tÝch: 1- Cảnh đê sắp vỡ: - Thời gian: Gần 1 giờ đêm. - Kh«ng gian: Trêi ma tÇm t·, níc s«ng NhÞ Hµ lªn to. - §Þa ®iÓm: Khóc s«ng lµng X, thuéc phủ X, hai ba đoạn đã thẩm lậu.. =>Tạo tình huống có vấn đề (đê sắp - HS đọc Đ2,3. Hai đoạn em vừa đọc tả vỡ) để từ đó các sự việc kế tiếp sẽ xảy ra. c¶nh g×, ë ®©u ? Cảnh hộ đê: - Cảnh đợc tả bằng những chi tiết hình 2a- Cảnh trên đê: ¶nh vµ ©m thanh ®iÓn h×nh nµo ? - H×nh ¶nh: KÎ th× thuæng, ngêi th× cuèc,... b× bâm díi bïn lÇy... ngêi nµo ngêi nÊy ít lít thít nh chuét lét. - Âm thanh: Trống đánh liên thanh. ốc thæi v« håi, tiÕng ngêi xao x¸c gäi - Ngôn ngữ miêu tả có gì đặc sắc ? nhau.. ->Sö dông nhiÒu tõ l¸y tîng h×nh kÕt - Cách miêu tả đó, gợi lên một cảnh t- hợp ngôn ngữ biểu cảm (than ôi, lo îng nh thÕ nµo ? thay, nguy thay). - Tác giả đặt đoạn tả cảnh trên đê trớc =>Gợi cảnh tợng nhốn nháo, hối hả, khi đê vỡ có ý nghĩa gì ? (Dựng cảnh chen chóc, c¨ng th¼ng, c¬ cùc vµ hiÓm dân đang lo chống chọi với nớc đê để nguy. cứu đê. Chuẩn bị cho sự xuất hiện c¶nh tîng tr¸i ngîc kh¸c sÏ diÔn ra ë trong đình). - Theo dõi đoạn kể chuyện trong đình, b- Cảnh trong đình: h·y cho biÕt chuyÖn g× ®ang x¶y ra ë đây? (Chuyện quan phủ đợc hầu hạ,.

(200) chuyÖn quan phñ ch¬i tæ t«m, chuyÖn quan phủ nghe tin đê vỡ). - Trong ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn quan phñ đợc hầu hạ, tác giả đã dùng những chi tiết nào để tả về đồ vật và chân dung quan phñ ?. *Chuyện quan phủ đợc hầu hạ:. - Hình ảnh quan phụ mẫu nhàn nhã hởng lạc trong đình trái ngợc với hình ảnh nào ngoài đê?. - Đồ vật: Bát yến hấp đờng phèn, tráp đồi mồi, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng,... nào ống thuốc bạc, nào đồng hå vµng... - Ch©n dung quan phô mÉu: Uy nghi chÔm chÖn ngåi, tay tr¸i tùa gèi xÕp, chân phải duỗi thẳng ra, để cho tên ngời nhà quỳ ở dới đất mà gãi. =>HiÖn lªn h×nh ¶nh 1 viªn quan bÐo tèt, nhµn nh·, thÝch hëng l¹c vµ rÊt h¸ch dÞch.. - Trong NT viết văn đặt 2 cảnh trái ngợc nhau nh thế gọi là sử dụng biện ph¸p t¬ng ph¶n. Theo em phÐp t¬ng ph¶n trªn cã t¸c dông g× ?. - Ma gió ầm ầm ngoài đê, dân phu rối rÝt... tr¨m hä ®ang vÊt v¶ lÊm l¸p, géi gió tắm ma, nh đàn sâu lũ kiến ở trên đê.... - Qua c¸c chi tiÕt miªu t¶ trªn, ta thÊy hiÖn lªn h×nh ¶nh mét viªn quan nh thÕ nµo ?. ->Sö dông h×nh ¶nh t¬ng ph¶n- Lµm næi râ tÝnh c¸ch hëng l¹c cña quan phñ - Theo dõi tiếp cảnh quan phủ đánh tổ và thảm cảnh của ngời dân. Góp phần thÓ hiÖn ý nghÜa phª ph¸n cña truyÖn. t«m. - Hình ảnh quan phủ nổi lên qua những *Chuyện quan phủ đánh tổ tôm: chi tiÕt ®iÓn h×nh nµo vÒ cö chØ vµ lêi - Cử chỉ: Khi đó, ván bài quan đã chờ nãi ? råi. Ngµi x¬i b¸t yÕn võa xong, ngåi khểnh vuốt râu, rung đùi, mắt đang mải - ở đoạn truyện này có những hình ảnh trông đĩa nọc,... - Lời nói: Tiếng thầy đề hỏi: Bẩm bốc, t¬ng ph¶n nµo xuÊt hiÖn?(T¬ng ph¶n tiÕng quan lín truyÒn: õ. Cã ngêi khÏ gi÷a lêi nãi khÏ cña ngêi hÇu: BÈm có khi đê vỡ với lời gắt của quan: Mặc nói: Bẩm dễ có khi đê vỡ ! Ngài cau mÆt, g¾t r»ng: MÆc kÖ ! kÖ !; t¬ng ph¶n gi÷a tiÕng kªu vang trời dậy đất ngoài đê, với thái độ điềm nhiªn hëng l¹c ¨n ch¬i cña quan). - Trong khi miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn, t¸c giả đã xen những lời bình luận và biểu cảm, đó là những lời nào? (Ngài mà cßn dë v¸n bµi, hoÆc cha hÕt héi th× dầu trời long đất lở, đê vỡ dân trôi, ngµi còng th©y kÖ. ¤i ! Tr¨m hai m¬i lá bài đen đỏ, có cái ma lực gì...không b»ng níc bµi cao thÊp. Than «i !...) - KÕt hîp miªu t¶, kÓ chuyÖn b»ng NT t¬ng ph¶n víi nh÷ng lêi b×nh luËn biÓu cảm đã mang lại hiệu quả gì cho đoạn truyÖn nµy ? -> KÕt hîp miªu t¶, kÓ chuyÖn b»ng NT t¬ng ph¶n víi nh÷ng lêi b×nh luËn biÓu c¶m- Lµm næi râ tÝnh c¸ch bÊt nh©n.

(201) - Theo dâi ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn quan phủ, khi nghe tin đê vỡ. - ë ®o¹n nµy h×nh thøc ng«n ng÷ næi bật là gì ? (Ngôn ngữ đối thoại ). - Hình ảnh và những câu đối thoại nào của quan phụ mẫu đáng giá nhất ?. cña nh©n vËt quan phñ, gi¸n tiÕp ph¶n ¸nh t×nh c¶nh thª th¶m cña d©n vµ béc lộ thái độ mỉa mai phê phán của tác gi¶. *Chuyện quan phủ nghe tin đê vỡ:. - Quan lớn mặt đỏ tía tai quay ra quát r»ng: §ª vì råi !... §ª vì råi, thêi «ng - H×nh ¶nh cña quan phô mÉu t¬ng c¸ch cæ chóng mµy, thêi «ng bá tï ph¶n víi h×nh ¶nh nµo ? chóng mµy ! Cã biÕt kh«ng ? -Mét ngêi nhµ quª, m×nh mÈy lÊm l¸p, - Cách dùng ngôn ngữ đối thoại và hình quần áo ớt đầm, tất tả chạy xông vào thở không ra lời: Bẩm...quan lớn ... đê ¶nh t¬ng ph¶n ë ®©y cã t¸c dông g× ? vì mÊt råi ! ->Sd ngôn ngữ đối thoại và hình ảnh tơng phản- Khắc họa tính cách tàn nhẫn, v« l¬ng t©m cña quan phô mÉu vµ tè cáo quan lại thờ ơ vô trách nhiệm đối - Tác giả đã miêu tả cảnh đê vỡ nh thế với tính mạng của ngời dân. nµo ? 3-Cảnh đê vỡ: - Khắp mọi nơi miền đó, nớc tràn lênh l¸ng, xo¸y thµnh vùc s©u, nhµ cöa tr«i b¨ng, lóa m¸ ngËp hÕt. - KÎ sèng kh«ng chç ë, kÎ chÕt kh«ng - Ngoài miêu tả , tác giả còn biểu cảm nơi chôn, lênh đênh mặt nớc, chiếc g× ? bãng b¬ v¬, t×nh c¶nh th¶m sÇu, kÓ sao - C¸ch miªu t¶ vµ biÓu c¶m trªn cã t¸c cho xiÕt ! dông g× ? ->Miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m- Võa gợi cảnh tợng lụt lội do đê vỡ, vừa tỏ - §o¹n truyÖn nµy cã vai trß vµ ý nghÜa lßng th¬ng c¶m xãt xa cho t×nh c¶nh g× ? khèn cïng cña ngêi d©n. Hoạt động3: - V¨n b¶n Sèng chÕt mÆc bay cã gi¸ trÞ hiện thực và nhân đạo gì ?. ->Vai trß më nót- kÕt thóc truyÖn. ý nghĩa: Thể hiện tình cảm nhân đạo cña t¸c gi¶.. III. Tæng kÕt: - Néi dung: + Gi¸ trÞ hiÖn thùc: Ph¶n ¸nh cuéc sèng ¨n ch¬i hëng l¹c v« tr¸ch nhiÖm cña kÎ cÇm quyÒn vµ c¶nh sèng thª th¶m cña ngêi d©n trong XH cò. + Giá trị nhân đạo: Lên án kẻ cầm - V¨n b¶n cã gi¸ trÞ g× vÒ NT ? quyÒn thê ¬ v« tr¸ch nhiÖm víi tÝnh m¹ng ngêi d©n. - NghÖ thuËt: Dïng biÖn ph¸p t¬ng Những hình thức ngôn ngữ nào đợc vận phản để khắc họa nhân vật làm nổi bật dông trong truyÖn ng¾n Sèng chÕt mÆc t tëng cña t¸c phÈm..

(202) bay ? * LuyÖn tËp: - Ng«n ng÷ tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, ngời dẫn truyện, nhân vật, đối thoại. D -Híng dÉn häc bµi: - KÓ tãm t¾t truyÖn, häc thuéc ghi nhí. - So¹n bµi: Nh÷ng trß lè hay lµ Va ren vµ Phan Béi Ch©u. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 12 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt:107 «n tËp- luyÖn tËp vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch A-Môc tiªu bµi häc: Gióp Hs: - Nắm đợc cách thức cụ thể trong việc làm bài văn lập luận giải thích. - Biết đợc những điều cần lu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài. - Rèn các kĩ năng làm văn: Tìm hiểu đề, lập dàn ý, viết bài, sửa lỗi. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng: B¶ng phô - Những điều cần lu ý: GV phải đa đến cho HS những hiểu biết về cách làm bài đặt trong mối quan hệ với những kiến thức lí thuyết tơng ứng và với mẫu mực trực quan sinh động. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch ? Cã nh÷ng c¸ch gi¶i thÝch nµo ? Muèn lµm đợc bài văn giải thích thì cần phải làm gì ? III- Bµi míi: Qui tr×nh lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch, vÒ c¬ b¶n còng tu¬ng tù nh qui trình làm 1 bài văn nghị luận chứng minh mà chúng ta đã học. Tuy nhiên ở kiểu bài này vẫn có những đặc thù riêng, thể hiện ngay trong từng bớc, từng khâu. Hoạt động của thầy-trò. - HS đọc đề bài. - Em h·y nªu c¸c bíc lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn ? - §Ò trªn thuéc kiÓu bµi nµo ? - Vấn đề cần đợc giải thích là gì ?. Néi dung kiÕn thøc. I- C¸c bíc lµm mét bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch: * §Ò bµi: Nh©n d©n ta cã c©u tôc ng÷: "Đi một ngày đàng học một sàng kh«n". H·y gi¶i thÝch ND c©u tôc ngữ đó. 1-Tìm hiểu đề và tìm ý:.

(203) - HS đọc dàn bài - sgk (84-85).. - HS đọc 3 cách viết mở bài. - Cã mÊy c¸ch më bµi cho bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch? §ã lµ nh÷ng c¸ch nµo ? - PhÇn MB cÇn nªu nh÷ng g× ? - Hs đọc 3 đoạn văn giải thích. - PhÇn TB cña bµi v¨n gi¶i thÝch cÇn ph¶i lµm g× ?. - HS đọc phần KB. - PhÇn KB cña bµi v¨n gi¶i thÝch cÇn nªu nh÷ng g× ?. - KiÓu bµi: Gi¶i thÝch. - ND: Đi ra ngoài, đi đây, đi đó sẽ học đợc nhiều điều hay, mở rộng tầm hiểu biÕt, kh«n ngoan tõng tr¶i. 2- LËp dµn ý: sgk (84-85). 3- ViÕt bµi: a- C¸ch viÕt phÇn MB: - Dẫn dắt vào đề: Đa ngời đọc vào bài v¨n. - Chép câu trích: Giới thiệu vấn đề cần gi¶i thÝch.. b- C¸ch viÕt phÇn TB: - Gi¶i thÝch nghÜa ®en. - Gi¶i thÝch nghÜa bãng. - Gi¶i thÝch nghÜa s©u. - Nªu dÉn chøng minh häa. c- C¸ch viÕt phÇn KB: - Tổng kết ý nghĩa điều đã giải thích. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. - Nêu suy nghĩ, ý nghĩa của vấn đề đã đợc giải thích. 4- §äc vµ söa l¹i bµi:. - Bíc cuèi cïng cña bµi v¨n gi¶i thÝch lµ bíc nµo ? - Muèn lµm mét bµi v¨n lËp luËn gi¶i *Ghi nhí: sgk (86 ). thÝch th× ph¶i thùc hiÖn nh÷ng bíc nµo ? - Em h·y nªu dµn ý chung cña bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch? - Khi viÕt v¨n gi¶i thÝch cÇn chó ý g× ? - Hs đọc phần ghi nhớ. - H·y tù viÕt thªm nh÷ng c¸ch KB kh¸c II-LuyÖn tËp: cho đề bài trên ? IV-Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. - ChuÈn bÞ bµi sau: LuyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch.. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 12 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 108.

(204) LuyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch A- Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch. - Vận dụng những hiểu biết đó vào làm một bài văn giải thích cho 1 nhận định, 1 ý kiến về 1 vấn đề quen thuộc đối với đời sống của các em. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: B¶ng phô - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Tiết luyện tập này có mục đích chủ yếu là giúp cho HS biết cách làm bài. C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: Em h·y nªu dµn ý chung cña bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch ? III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. - HS đọc đề bài.. Néi dung kiÕn thøc. *§Ò bµi: Mét nhµ v¨n cã nãi: "S¸ch là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con ngêi". H·y gi¶i thÝch néi dung câu nói đó. I- Tìm hiểu đề và tìm ý: - Em h·y nh¾c l¹i c¸c bíc lµm mét bµi - KiÓu bµi: Gi¶i thÝch. v¨n gi¶i thÝch ? - ND: giải thích vai trò của sách đối với - §Ò trªn thuéc kiÓu bµi nµo ? trÝ tuÖ con ngêi. - Đề bài yêu cầu giải thích vấn đề gì ? - Làm thế nào để nhận ra yêu cầu đó ? (Căn cứ vào mệnh đề và căn cứ vào các từ ngữ trong đề). - Để đạt đợc yêu cầu giải thích đã nêu, II- LËp dµn bµi: bµi lµm cÇn cã nh÷ng ý g× ? 1- MB: - MB cÇn nªu nh÷ng g× ? - NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ vai trß cña c©u dẫn trong đời sống con ngời. - Ta cã thÓ s¾p xÕp c¸c ý cña phÇn TB - TrÝch dÉn c©u nãi. nh thÕ nµo ? 2-TB: - Gi¶i thÝch s¸ch lµ g× ? a- G.thÝch ý nghÜa c©u nãi: - S¸ch lµ g×: lµ kho tµng tri thøc, lµ s¶n phÈm tinh thÇn, lµ ngêi b¹n t©m t×nh - Giải thích tại sao sách là ngọn đèn bất gần gũi. diÖt cña trÝ tuÖ ? -Tại sao sách là ngọn đèn bất diệt của con ngêi: S¸ch gióp ta hiÓu vÒ mäi lÜnh vùc, s¸ch gióp ta vît mäi kho¶ng c¸ch - Thái độ của em đối với việc đọc sách về thời gian, không gian. nh thÕ nµo ? b- Thái độ đối với việc đọc sách: - Tạo thói quen đọc sách..

(205) - Cần chọn sách để đọc. - KB cÇn ph¶i nªu g× ? - Phª ph¸n vµ lªn ¸n nh÷ng s¸ch cã ND xÊu. 3-KB: - Khẳng định lại tác dụng to lớn của - Hs viÕt ®o¹n MB vµ KB. s¸ch. - Hs đọc đoạn văn cho các bạn trong - Nêu phơng hớng hành động của cá lớp đánh giá, góp ý. nh©n. - Gv nhËn xÐt - söa ch÷a vµ tæng kÕt rót III-ViÕt bµi v¨n: kinh nghiÖm. IV-Híng dÉn häc bµi: - Tiếp tục viết thành bài văn đề bài trên. - ViÕt bµi TLV sè 6- V¨n lËp luËn gi¶i thÝch (ë nhµ). I- §Ò bµi: Em h·y gi¶i thÝch néi dung lêi khuyªn cña Lªnin: Häc, häc n÷a, häc m·i. II-Yªu cÇu: 1-Më bµi: 1,5 ®iÓm. - Thời đại mới, XH mới đòi hỏi mọi ngời phải học tập mới tồn tại đợc. - TrÝch c©u nãi cña Lªnin. 2- Th©n bµi: 6 ®iÓm - Yêu cầu của XH hiện đại, đòi hỏi mọi ngời phải học tập. - Häc tËp nh÷ng g× : Häc mäi ®iÒu cÇn cho cuéc sèng cña m×nh. - Học tập ở đâu: Học ở thầy, ở bạn, ở sách, ở đời. - Học tập nh thế nào: Học tập không ngừng để vơn lên đến đỉnh cao của tri thức, ph¶i tù häc lµ chÝnh. - LÊy dÉn chøng vÒ nh÷ng tÊm g¬ng tù häc thµnh c«ng. 3- KÕt bµi: 1,5 ®iÓm. - Câu nói của Lênin giáo dục tinh thần phấn đấu trong học tập khi ở nhà trờng và khi bớc vào đời. - Liên hệ bản thân đã thực hiện lời khuyên đó nh thế nào ? 4- Tr×nh bµy: 1 ®iÓm. IV- Híng dÉn häc bµi: - Chuẩn bị bài: Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(206) TiÕt: 109,110 V¨n b¶n: Nh÷ng trß lè hay lµ Va ren vµ Phan Béi Ch©u (NguyÔn ¸i Quèc) A- Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Hiểu đợc giá trị của đoạn văn trong việc khắc họa sắc nét 2 nhân vật Va ren và Phan Bội Châu với 2 tính cách, đại diện cho 2 lực lợng XH phi nghĩa và chính nghĩa- Thực dân Pháp và nhân dân Việt Nam, hoàn toàn đối lập nhau trên đất nớc ta thời Pháp thuộc. - Rèn kĩ năng kể chuyện và phân tích nhân vật trong quá trình so sánh đối lập. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: B¶ng phô - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Tìm hiểu về cuộc đời của Phan Bội Châu, đặc biệt là từ khi ngời chí sĩ yêu nớc dấn thân vào cuộc Cách mạng cứu nớc cho đến ngày bị bắt về nớc 1925. C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND, NT của văn bản Sống chết mặc bay ? III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc. Hoạt động1: I- T×m hiÓu chung: - Dùa vµo chó thÝch*, em h·y giíi thiÖu 1- T¸c gi¶: NguyÔn ¸i Quèc (18901 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm ? 1969), quª Kim Liªn- Nam §µn- NghÖ an. - Là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, lµ nhµ v¨n, nhµ th¬, lµ danh nh©n v¨n hãa thÕ giíi. 2- T¸c phÈm: §¨ng trªn b¸o Ngêi - Gv: Đây là truyện ngắn hiện đại đợc cïng khæ sè 36-37, n¨m 1925. viÕt b»ng tiÕng Ph¸p. 3-§äc- HiÓu v¨n b¶n:.

(207) - Hớng dẫn đọc: Đọc với giọng kể chuyÖn võa b×nh th¶n, võa dÝ dám hµi híc. - Gi¶i nghÜa tõ khã. - Đây là truyện ngắn đợc sáng tạo bằng h cÊu: nghÜa lµ tëng tîng tõ c¸i cã thËt. VËy theo em chuyÖn g× cã thËt ? ChuyÖn g× lµ do tëng tîng mµ cã ?. - ChuyÖn cã thËt: nh©n vËt Va ren- toµn quyÒn Ph¸p t¹i §«ng D¬ng, Phan Béi Ch©u - nhµ yªu níc ®ang bÞ b¾t giam tại Hà Nội, phong trào đấu tranh đòi th¶ Phan Béi Ch©u. - ChuyÖn tëng tîng: Cuéc tiÕp kiÕn cña - Em hiÓu nh÷ng trß lè trong truyÖn Va ren vµ Phan Béi Ch©u. nµy lµ nh÷ng trß nhw thÕ nµo ? Ai lµ - Trß lè: lµ trß nhè nh¨ng, bÞp bîm, tác giả của những trò lố đó ? đáng cời của Va ren- ngời hứa sang ViÖt Nam ch¨m sãc Phan Béi Ch©u. - KÓ theo tr×nh tù thêi gian: tõ khi Va ren xuống tàu đến khi tới xà lim giam - GV: TruyÖn hoµn chØnh gåm cã 4 cô Phan Béi Ch©u t¹i HN. đoạn. Đ2,3 kể chuyện Va ren đến Sài 4. Bè côc: 3 phÇn. Gòn sau đó ra Hà Nội và dừng lại ở - Tõ ®Çu->bÞ giam trong tï: Lêi høa HuÕ. §o¹n trÝch trong sgk chØ gi÷ l¹i cña Va ren víi Phan Béi Ch©u. ®o¹n 1,4. - TiÕp->kh«ng hiÓu Phan Béi Ch©u: - Truyện đợc kể theo trình tự nào ? - TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt chÝnh nµo ? Cuéc gÆp gì gi÷a Va ren vµ Phan Béi Ch©u. - Ta cã thÓ chia VB thµnh mÊy phÇn ? - Còn lại: Thái độ của Phan Bội Châu qua lêi c¸c nh©n chøng. Hoạt động2: II. Ph©n tÝch: - HS đọc phần đầu. - GV: Mở đầu truyện, tác giả đã giới 1.Lêi høa cña Va ren víi thiÖu víi chóng ta nh©n vËt Va ren vµ Phan Béi Ch©u: viÖc y sang §«ng D¬ng nhËn chøc toµn quyÒn. §©y lµ phÇn më ®Çu giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn. - Nhân vật Va ren đợc giới thiệu bằng một lời hứa, đó là lời hứa gì ? - T¹i sao l¹i lµ nöa chÝnh thøc høa ? mµ - Ông Va ren đã nửa chính thức hứa sẽ kh«ng ph¶i lµ chÝnh thøc høa ? (Høa ch¨m sãc vô Phan Béi Ch©u. không chính thức để dễ thay đổi ý). - Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi høa cña Va ren ? - Hắn hứa nh vậy để nhằm mđ gì ? (gây uy tÝn). - V× sao h¾n ph¶i høa nh vËy ? (lµ do søc Ðp cña c«ng luËn ë Ph¸p vµ §D. - Va ren høa sÏ ch¨m sãc cô Phan Béi Châu đến khi nào ? - Em hiÓu thÕ nµo lµ yªn vÞ ? (ngåi yªn vµo chç). - Qua viÖc høa nµy ta hiÓu g× vÒ Va ren?. => Lời hứa mập mờ, chứa đựng sự hài híc, lè bÞch.. - Ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã.. - GV: Qua ®o¹n më ®Çu, Va ren hiÖn lªn nh 1 nh©n vËt trµo phóng. Khi ngêi kể chuyện tự đặt câu hỏi: Giả thử cứ =>Coi lêi høa kh«ng quan träng b»ng cho r»ng 1 vÞ toµn quyÒn §D mµ l¹i biết giữ lời hứa đi chăng nữa, thì chúng việc ổn định công việc của mình. ta vẫn đợc phép tự hỏi:.

(208) - §©y lµ lêi kÓ hay lêi b×nh, cña ai ? - C¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ ë lêi b×nh này có gì đáng chú ý ? - Qua lời bình, ta thấy đợc thái độ và tình cảm gì của tác giả đối với Va ren ? - GV: Một lời hứa không đáng tin. Đó lµ 1 khÝa c¹nh cña trß lè bÞch tríc khi gÆp Phan Béi Ch©u B©y giê chóng ta sÏ theo dõi tiếp, theo dõi bằng đôi cánh cña trÝ tëng tîng, nh÷ng trß lè chÝnh thøc cña Va ren. - Hai nh©n vËt Va ren vµ Phan Béi Châu đợc giới thiệu qua những chi tiết nµo ? (Va ren: con ngêi ph¶n béi giai cÊp v« s¶n Ph¸p, con ngêi bÞ ®uæi ra khái tËp ®oµn, con ngêi ruång bá qu¸ khø, lßng tin giai cÊp, kÎ ph¶n béi nhôc nh·. Phan Béi Ch©u: con ngêi đã hi sinh cả gia đình và của cải, con ngêi bÞ kÕt ¸n tö h×nh v¾ng mÆt, con ngời đang bị đầy đọa trong nhà giam, ngày đêm bị bóng dáng máy chém đe däa v× téi yªu níc, vÞ anh hïng x¶ thân vì độc lập). - Khi giíi thiÖu lai lÞch cña 2 nh©n vËt, tác giả đã sử dụng biện pháp NT gì ? - Qua lời giới thiệu 2 nhân vật đợc hiện lªn nh thÕ nµo?. - LiÖu quan toµn quyÒn Va ren sÏ ch¨m sãc vô Êy vµo lóc nµo vµ ra lµm sao. -> Lêi b×nh cña t¸c gi¶, - Sö dông 1 lo¹t tõ nghi vÊn =>Thể hiện thái độ mỉa mai, châm biÕm, giÔu cît vµ khinh bØ. 2- Cuéc gÆp gì gi÷a Va ren vµ Phan Béi Ch©u :. - Giíi thiÖu vÒ 2 nh©n vËt cã sù t¬ng phản đối kháng nhau: + Va ren lµ 1 tªn toµn quyÒn, 1 kÎ bÊt l¬ng, lµ kÎ thèng trÞ. - Từ đó ta thấy đợc thái độ gì của tác + Phan Bội Châu chỉ là 1 ngời tù, 1 nggiả đối với nhân vật ? ời Cách mạng vĩ đại nhng bị thất bại và - Va ren đã tuyên bố và khuyên Phan bị đàn áp. Béi Ch©u nh÷ng g× ? =>Thể hiện thái độ khinh rẻ kẻ phản béi vµ ngîi ca ngêi ngêi yªu níc. *Va ren: - Tôi đem tự do đến cho ông đây, hãy - Sè lîng lêi v¨n dµnh cho viÖc kh¾c t¸c, h·y hîp lùc, ... häa nh©n vËt Va ren nhiÒu hay Ýt ? §iÒu céng §Ó mÆc đấy những ý nghĩ phục thù, đó thể hiện dụng ý gì của tác giả ? vµ t«i n¾m chÆt tay... - Bằng chính lời lẽ của mình, Va ren đã ông ->Sè lîng tõ ng÷ lín, h×nh thøc ng«n béc lé nh©n c¸ch nµo cña y ? ngữ trần thuật độc thoại- Có tác dụng - Cũng bằng lời lẽ đó, Va ren đã bộc lộ khắc họa tính cách nhân vật. thùc chÊt lêi høa ch¨m sãc Phan Béi kẻ thực dụng đê tiện, xảo quyệt, Ch©u nh thÕ nµo ? (Kh«ng ph¶i v× gióp =>Lµ dèi tr¸, bÈn thØu, s½n sµng lµm mäi thø đỡ Phan Bội Châu mà là ép buộc cụ tõ bá lÝ tëng vµ DT m×nh. Kh«ng ph¶i chØ v× quyÒn lîi c¸ nh©n. v× tù do cña Phan Béi Ch©u mµ v× quyÒn lîi cña níc Ph¸p, trùc tiÕp lµ danh dù cña Va ren. Lêi høa ch¨m sãc Phan Béi Ch©u kh«ng chØ lµ lêi høa su«ng mµ cßn lµ trß bÞp bîm, đáng cời). - Tríc nh÷ng lêi lÏ cña Va ren th× Phan.

(209) Béi Ch©u nh thÕ nµo ? - Em có nhận xét gì về thái độ im lặng döng dng cña Phan Béi Ch©u ? - Khi kể và tả về thái độ của 2 nhân vật này, tác giả đã sử dụng phơng thức nµo ? - GV: §©y lµ 1 bót ph¸p, 1 c¸ch viÕt võa t¶ võa gîi, rÊt th©m thóy, sinh động, lí thú. - Qua lêi miªu t¶ ta thÊy Phan Béi Ch©u hiÖn lªn lµ ngêi nh thÕ nµo ? - GV: Víi kÎ thï ngßi bót NguyÔn ¸i Quốc mang tính chiến đấu mạnh mẽ. Cßn víi ngêi anh hïng d©n téc ngßi bót Êy mÒm m¹i, n©ng niu, tr©n träng. Tuy kh«ng miªu t¶ chi tiÕt, song h×nh tîng Phan Béi Ch©u vÉn râ nÐt, lu«n song hành với nhân vật Va ren nh 1 đối xứng của 2 màu sắc đối chọi nhau trong một häa phÈm. - Hs đọc phần 3. - Thái độ của Phan Bội Châu thể hiện qua chi tiÕt nµo ? - Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸i nhÕch mÐp chØ diÔn ra 1 lÇn cña Phan Béi Ch©u vµ lời bình của tác giả cho đó là cái mỉm cời kín đáo, vô hình ? (Sự đối đáp kh«ng b»ng lêi mµ b»ng cö chØ). - §o¹n cuèi cã chi tiÕt: Sù viÖc nµy cã thËt hay do t¸c gi¶ tëng tîng ? Chi tiÕt tëng tîng nµy cã ý nghÜa g× ? (§o¹n cuèi lµ h cÊu tëng tîng mang tÝnh NT cao). - T¹i sao l¹i t¸ch ra thªm 1 phÇn TB ? (Tách nh vậy là để tạo ra cách dẫn truyÖn hãm hØnh, thó vÞ lµm t¨ng thêm ý nghĩa của vấn đề). - Các biểu hiện đó cho thấy Phan Bội Châu đã có thái độ nh thế nào đối với Va ren ? - Thái độ ấy toát lên đặc điểm nào trong nh©n c¸ch cña Phan Béi Ch©u ? Hoạt động3: - Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND, NT cña VB ? - Em có nhận xét gì về đặc điểm văn ch¬ng cña NguyÔn ¸i Quèc - Hå ChÝ Minh? - Gi¶i thÝch côm tõ "Nh÷ng trß lè" trong nhan đề tác phẩm?. * Phan Béi Ch©u: - Im lÆng döng dng. =>Đó là thái độ coi thờng, khinh bỉ.. -> Sử dụng phơng thức đối lập.. =>Là ngời yêu nớc vĩ đại, hiên ngang, bÊt khuÊt.. 3- Thái độ của Phan Bội Châu qua lêi c¸c nh©n chøng: - §«i ngän r©u mÐp cña ngêi tï nhÕch lªn 1 chót råi l¹i h¹ xuèng ngay vµ c¸i đó chỉ diễn ra 1 lần thôi. - Mỉm cời 1 cách kín đáo và vô hình.. - Phan Béi Ch©u nhæ vµo mÆt VR. ->H cÊu tëng tîng. -> Phan Béi Ch©u coi thêng vµ khinh bØ Va ren. =>Nh©n c¸ch cøng cái, kiªu h·nh, kh«ng chÞu khuÊt phôc kÎ thï. III. Táng kÕt: *Ghi nhí: sgk (95 ). -T¸c phÈm cña NguyÔn ¸i Quèc - Hå ChÝ Minh võa mang tÝnh NT cao, võa mang tính t tởng, tính chiến đấu sắc bÐn..

(210) *LuyÖn t©p: IV- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. - So¹n bµi: Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 21 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 111. Dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu : LuyÖn tËp (tiÕp theo) A-Mục tiêu cần đạt: Gióp HS: - Củng cố kiến thức về việc dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu. - Bíc ®Çu biÕt c¸ch më réng c©u b»ng côm chñ- vÞ. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng: B¶ng phô. - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: Thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu ? Cho ví dụ ? III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. - GV: ở tiết trớc chúng ta đã biết thế I- Dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu: nµo lµ: II- C¸c trêng hîp dïng côm chñ- vÞ và biết đợc: để mở rộng câu: III- LuyÖn tËp (tiÕp theo): tiÕt nµy chóng ta sÏ vËn dông nh÷ng kiến thức đó vào làm bài tập. 1- Bµi 1 (69 ): a- KhÝ hËu níc ta Êm ¸p / cho phÐp ta c v c -T×m côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn côm tõ trong c¸c c©u quanh n¨m trång trät, thu ho¹ch 4 díi ®©y. Cho biÕt trong mçi c©u, côm mïa. v C-V lµm thµnh phÇn g× ? b-Cã kÎ nãi tõ khi c¸c ca sÜ ca tông c¶nh nói non, hoa cá, nói non, hoa.

(211) cỏ / trông mới đẹp; từ khi có ngời lÊy tiÕng chim kªu, tiÕng suèi ch¶y lµm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối / nghe míi hay. c- Thật đáng tiếc khi chúng ta / thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quí của đất mình thay dần b»ng nh÷ng thøc bãng b¶y hµo nho¸ng vµ th« kÖch b¾t chíc ngêi ngoµi.. - Mçi c©u trong tõng cÆp c©u díi ®©y tr×nh bµy mét ý riªng. H·y gép c¸c c©u cïng cÆp thµnh mét c©u cã côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phần cụm từ mà không thay đổi nghÜa chÝnh cña chóng ? -GV hớng dẫn HS vẽ sơ đồ hình chậu.. 2- Bµi 2 (97 ): a- Chóng em häc giái / lµm cho cha mÑ vµ thÇy c« vui lßng. b- Nhà văn Hoài thanh / khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích. c- TV giµu thanh ®iÖu / khiÕn lêi nãi cña ngêi VN ta du d¬ng, trÇm bæng nh mét b¶n nh¹c. d- C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng / đã khiến cho TV có một bớc phát triển míi, mét sè phËn míi. 3- Bµi 3 (97 ): a- Anh em hßa thuËn / khiÕn hai th©n vui vÇy. b- §©y / lµ c¶nh rõng th«ng ngµy ngµy biÕt bao ngêi qua l¹i. c- Hàng loạt vở kịch nh "Tay ngời đàn bµ", "Gi¸c ngé", "Bªn kia s«ng §uèng" ra đời / đã sởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nớc.. - Gép mçi cÆp c©u hoÆc vÕ c©u (in ®Ëm) díi ®©y thµnh mét c©u cã côm CV lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn côm tõ. (khi gép cã thÓ thªm hoÆc bít nh÷ng tõ cÇn thiÕt nhng kh«ng lµm thay đổi nghĩa chính của các câu và vế c©u Êy). IV-Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. - ChuÈn bÞ bµi: LiÖt kª. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 21 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 112. LuyÖn nãi.

(212) Bài văn giải thích một vấn đề A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - N¾m v÷ng h¬n vµ vËn dông thµnh th¹o h¬n c¸c kÜ n¨ng lµm bµi v¨n lËp luận giải thích, đồng thời củng cố những kiến thức xã hội và văn học có liên quan đến bài luyện tập. - Biết trình bày miệng về một vấn đề XH hoặc văn học, để thông qua đó, tËp nãi n¨ng mét c¸ch m¹ch l¹c, m¹nh d¹n, tù nhiªn, tr«i ch¶y. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: B¶ng phô - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Mục đích chủ yếu của tiết luyện tập này vẫn là luyện nói. HS cần đợc nói, càng nhiÒu cµng tèt. C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Nội dung cần đạt. - HS đọc đề bài. *§Ò bµi: V× sao nh÷ng tÊn trß mµ Va - Em hãy nêu các bớc làm một bài ren bày ra với Phan Bội Châu lại đợc NguyÔn ¸i Quèc gäi lµ nh÷ng trß lè ? v¨ngi¶i thÝch ? I- Tìm hiểu đề và tìm ý: -Tìm hiểu đề là tìm hiểu những gì ? - KiÓu bµi: Gi¶i thÝch. - ND: Nh÷ng trß lè cña Va ren. II- LËp dµn bµi: - Em hãy nêu dàn ý chung của bài văn a- MB: -Đi thẳng vào vấn đề cần giới giải thích ? (a-MB: Nêu v.đề g.thích h- thiệu. Những trò lố đợc Nguyễn ái Quốc chỉ íng g.thÝch. ra qua hµnh vi, lêi nãi cña Va ren cã ý b- TB: TriÓn khai viÖc gi¶i thÝch. nghÜa nh thÕ nµo ? V× sao NguyÔn ¸i - Gi¶i thÝch nghÜa ®en. Quèc kÕt luËn nh thÕ ? Chóng ta h·y - Gi¶i thÝch nghÜa bãng. tập trung t tởng để tìm hiểu. - Gi¶i thÝch nghÜa s©u. c- KB: Nêu ý nghĩa vấn đề giải thích b-TB: - ThËt thÕ nh÷ng trß lè cña Va ren đối với mọi ngời). - Dùa vµo dµn bµi chung, em h·y lËp chÝnh lµ b¶n chÊt lõa bÞp, gian manh, x¶o quyÖt, lè bÞch... cña mét tªn thùc dàn bài cho đề văn trên ? d©n s¾p nhËn chøc toµn quyÒn ë §«ng D¬ng. - Cái trò lố lăng đó thể hiện qua hành động và lời nói của Va ren : + Những trò lố bịch đó hoàn toàn tơng - HS th¶o luËn theo bµn khi lµm dµn ph¶n víi viÖc lµm cô thÓ cña viªn toµn quyÒn. bµi. - Sau đó các bàn cử đại diện lên trình + Làm cho cụ Phan dửng dng, lạnh nh¹t, ch¼ng quan t©m. bµy. - Hai nh©n vËt thÓ hiÖn hai tÝnh c¸ch - HS trong líp nhËn xÐt, bæ xung. - Gv: khái quát lại dàn bài và nhận xét đối lập nhau: t thế tác phong, lời nói của HS khi trình + Va ren đại diện cho phe phản động, gian tr¸, lè bÞch. bµy..

(213) + Phan Béi Ch©u lµ chiÕn sÜ CM kiªn cêng, bÊt khuÊt, lµ bËc anh hïng x¶ th©n v× níc. - Những trò lố bịch đó thật trơ trẽn vì nó đã tố cáo bản chất xảo quyệt của lũ cíp níc. c- KB: Nói chung khi xác định những trß lè bÞch cña Va ren, NguyÔn ¸i Quèc muèn ®a ra tríc c«ng luËn b¶n chÊt gian tr¸ cña bän thùc d©n. IV- Híng dÉn häc bµi: - Dùa vµ dµn ý võa lËp, em h·y viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh. - ¤n l¹i lÝ thuyÕt vÒ v¨n gi¶i thÝch. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 24 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 113 V¨n b¶n:. Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng (Hµ ¸nh Minh) A- Mục tiêu cần đạt: Gióp HS: - Thấy đợc vẻ đẹp của một sinh hoạt cố đô Huế, một vùng dân ca với ngững con ngời rất đỗi tài hoa. - ThÓ bót kÝ kÕt hîp víi nghÞ luËn, miªu t¶, b.c¶m lµ h.thøc cña VB nhËt dông nµy. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND và nghệ thuật của VB Những trò lố...? III-Bµi míi: NÕu nh nh÷ng v¨n b¶n nhËt dông ë líp 6 nh §éng Phong Nha, CÇu Long BiªnChøng nh©n lÞch sö chñ yÕu muèn giíi thiÖu nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh hoÆc di tích lịch sử thì Ca Huế trên sông Hơng lại giúp ngời đọc hình dung một cách cụ thể một sinh hoạt văn hóa rất đặc trng, nổi bật ở xứ Huế mộng mơ. Hoạt động của thầy-trò. - Em h·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ?. Néi dung kiÕn thøc. I- Giíi thiÖu chung: - V¨n b¶n Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng cña.

(214) t¸c gi¶ Hµ ¸nh Minh, in trªn b¸o Ngêi HN. II- §äc - HiÓu v¨n b¶n:. - Hớng dẫn đọc:Giọng chậm rãi, rõ ràng, mạch lạc, lu ý những câu đặc biÖt, nh÷ng c©u rót gän. - Gi¶i thÝch tõ khã. - Ta cã thÓ chia v¨n b¶n thµnh mÊy *Bè côc: 2 phÇn. phÇn ? G.thiÖu HuÕ- c¸i n«i cña d©n ca. - Gv: §©y lµ v¨n b¶n nhËt dông kÕt hîp -- §1: Cßn lại: Những đặc sắc của ca Huế. nhiÒu ph¬ng thøc nh nghÞ luËn, miªu t¶, biÓu c¶m: PhÇn 1 dïng ph¬ng thøc nghÞ luËn chøng minh, phÇn 2 kÕt hîp miªu t¶ víi biÓu c¶m. II. Ph©n tÝch: Hoạt động2: - Theo dâi phÇn thø nhÊt cña v¨n b¶n. - Xø HuÕ næi tiÕng nhiÒu thø, nhng ë đây tác giả chú ý đến sự nổi tiếng nào cña HuÕ ? - Vì sao tác giả lại quan tâm đến dân ca HuÕ ? - T¸c gi¶ cho thÊy d©n ca HuÕ mang những đặc điểm hình thức và nội dung nµo ?. 1- HuÕ- C¸i n«i cña d©n ca:. - HuÕ lµ mét trong nh÷ng c¸i n«i d©n ca næi tiÕng ë níc ta. - D©n ca HuÕ mang ®Ëm b¶n s¾c t©m hồn và tài hoa của vùng đất Huế. - Rất nhiều điệu hò trong lao động sản xuÊt: Hß trªn s«ng, lóc cÊy cµy, ch¨n t»m, trång c©y, hß ®a linh, hß gi· g¹o, ru em, gi· v«i, gi· ®iÖp, bµi chßi, bµi tiÖm... - NhiÒu ®iÖu lÝ: LÝ con s¸o, lÝ hoµi xu©n, lÝ hoµi nam... - Tất cả đã thể hiện lòng khát khao nỗi mong chê hoµi väng tha thiÕt cña t©m - Em có nhận xét gì về đặc điểm ngôn hồn Huế. ng÷ trong phÇn v¨n b¶n nµy ? ->Dïng phÐp liÖt kª kÕt hîp víi lêi gi¶i - Qua đó, tác giả đã chứng minh đợc thích, bình luận. nh÷ng gi¸ trÞ næi bËt nµo cña d©n ca =>Ca HuÕ phong phó vÒ lµn ®iÖu, s©u HuÕ ? s¾c thÊm thÝa vÒ ND t×nh c¶m vµ mang đậm những nét đặc trng của miền đất vµ t©m hån HuÕ. - Ngoµi ca HuÕ, em cßn biÕt nh÷ng vïng d©n ca næi tiÕng nµo cña níc ta ? (D©n ca quan hä B¾c Ninh, d©n ca đồng bằng Bắc Bộ, dân ca các dân téc miÒn nói phÝa B¾c vµ T©y nguyªn). 2- Những đặc sắc của ca Huế: - Ca HuÕ h×nh thµnh tõ dßng ca nh¹c - Theo dâi phÇn thø 2 cña VB. - Tác giả nhận xét gì về về sự hình dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nh¹c trang träng uy nghi... thµnh cña d©n ca HuÕ ? =>Ca HuÕ cã sù kÕt hîp 2 tÝnh chÊt d©n - Qua đó em thấy tính chất nổi bật nào gian và cung đình, trong đó đặc sắc nhất là nhạc cung đình tao nhã. cña ca HuÕ ? - T¹i sao nãi ca HuÕ lµ mét thø tao nh·? (V× ca HuÕ thanh tao, lÞch sù, nh· nhÆn, trang träng vµ duyªn d¸ng từ ND đến hình thức; từ cách biểu diễn đến cách thởng thức; từ ca công.

(215) đến nhạc công; từ giọng ca đến trang ®iÓm, ¨n mÆc...) - §o¹n v¨n nµo trong bµi cho ta thÊy tµi nghệ chơi đàn của các ca công và âm thanh phong phó cña c¸c nh¹c cô ?. - Kh«ng gian yªn tÜnh bçng bõng lªn nh÷ng ©m thanh cña dµn hßa tÊu... du d¬ng trÇm bæng, rÐo r¾t. Nh¹c c«ng dïng nh÷ng ngãn ®ang chau chuèt... Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn ngời.. - Em có nhận xét gì về đặc điểm ngôn ng÷ trong ®o¹n v¨n nµy ? - Qua đó ta thấy nét đẹp nào của ca Huế đợc nhấn mạnh ? - Ngêi d©n xø HuÕ thëng thøc ca HuÕ b»ng c¸ch nµo ? - Em thấy có gì độc đáo trong cách thởng thức ca Huế ? - Khi viÕt lêi cuèi v¨n b¶n:. ->Liệt kê dẫn chứng để làm rõ sự phong phó cña c¸ch diÔn ca HuÕ =>Ca HuÕ thanh lÞch, tinh tÕ, cã tÝnh d©n téc cao trong biÓu diÔn. - Thëng thøc ca HuÕ trªn thuyÒn, gi÷a sông Hơng, vào đêm trăng gió mát. =>C¸ch thëng thøc võa d©n d·, võa trang träng. - Không gian nh lắng đọng. Th.gian nh ngõng l¹i. Con g¸i HuÕ néi t©m thËt phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu th¼m. Tác giả muốn ngời đọc cảm nhận sự =>Ca Huế làm giàu tâm hồn con ngời, huyền diệu nào của ca Huế trên sông hớng tâm hồn đến những vẻ đẹp của H¬ng ? t×nh ngêi xø HuÕ. III. Tæng kÕt: *Ghi nhí: sgk (104 ).. Hoạt động3: - Sau khi häc xong v¨n b¶n nµy, em hiểu thêm những vẻ đẹp nào của Huế ? - Tác giả đã viết Ca Huế trên sông Hơng với sự hiểu biết sâu sắc, cùng với tình cảm nồng hậu, điều đó đã gợi tình c¶m nµo trong em ? (Yªu quÝ HuÕ, tù hào về Huế, mong đợc đến Huế để đợc thởng thức ca Huế trên sông Hơng). *LuyÖn tËp: - §Þa ph¬ng em ®ang sèng cã nh÷ng - D©n ca Mêng, Th¸i. lµn diÖu d©n ca nµo ? H·y kÓ tªn c¸c lµn ®iÖu Êy ?. IV- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp phÇn luyÖn tËp. - So¹n bµi: Quan ©m ThÞ KÝnh. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 24 th¸ng 3 n¨m 2013. TiÕt: 114. LiÖt kª.

(216) A- Mục tiêu cần đạt: Gióp HS: - Hiểu đợc thế nào là phép liệt kê, tác dụng của phép liệt kê. - Phân biệt đợc các kiểu liệt kê. - BiÕt vËn dông c¸c kiÓu liÖt kª trong nãi, viÕt. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Khi liệt kê về ngời, cần chú trọng đến tôn ti, tuổi tác, thân sơ, nội ngoại,... C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: Viết đoạn văn có dùng cụm C-V để mở rộng câu ? III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1:. Néi dung kiÕn thøc. I- ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª: 1- CÊu t¹o vµ ý nghÜa cña phÐp liÖt kª: *VÝ dô: - Hs đọc ví dụ (bảng phụ). - Cấu tạo và ý nghĩa của các bộ phận - Về cấu tạo: Các bộ phận in đậm đều cã kÕt cÊu t¬ng tù nhau. trong c©u in ®Ëm cã g× gièng nhau ? - Về ý nghĩa: Chúng cùng nói về các đồ vật đợc bày biện chung quanh quan lín. 2-T¸c dông cña phÐp liÖt kª: - ViÖc t¸c gi¶ ®a ra hµng lo¹t sù vËt t- - Lµm næi bËt sù xa hoa cña viªn quan ơng tự bằng những kết cấu tơng tự nh đối lập với tình cảnh của dân phu đang trªn cã t¸c dông g× ? lam lò ngoµi ma giã. - §o¹n v¨n trªn cã sö dông phÐp liÖt *Ghi nhí1: sgk (105 ). kª. VËy thÕ nµo lµ phÐp liÖt kª ? II- C¸c kiÓu liÖt kª: Hoạt động2: - Hs đọc ví dụ. 1- XÐt theo cÊu t¹o: Kh¸c nhau vÒ cÊu - XÐt theo cÊu t¹o c¸c phÐp liÖt kª díi t¹o: ®©y cã g× kh¸c nhau ? *VÝ dô: - C©u a: sö dông liÖt kª kh«ng theo tõng cÆp. - C©u b: sö dông liÖt kª theo tõng cÆp. - Hs đọc ví dụ. 2- XÐt theo ý nghÜa: - Thử đảo thứ tự các bộ phận trong nh÷ng phÐp liÖt kª díi ®©y råi rót ra KL: XÐt theo mÆt ý nghÜa, c¸c phÐp liÖt Khác nhau về mức độ tăng tiến: kª Êy cã g× kh¸c nhau ? *VÝ dô: - Câu a: dễ dàng thay đổi các bộ phận liÖt kª. - Câu b: không thể dễ dàng thay đổi - XÐt theo cÊu t¹o, cã nh÷ng kiÓu liÖt c¸c bé phËn liÖt kª, bëi c¸c hiÖn tîng kª nµo ? liệt kê đợc sắp xếp theo mức độ tăng XÐt theo ý nghÜa, cã nh÷ng kiÓu liÖt kª tiÕn. nµo? *Ghi nhí 2: sgk (105 ). Hoạt động3 : III-LuyÖn tËp: - Trong bµi Tinh thÇn yªu níc cña nh©n 1-Bµi 1 (106 ): dân ta, để chứng minh cho luận điểm Trong bài Tinh thần yêu nớc của nhân "Yêu nớc là một truyền thống quí báu dân ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã 3 lần.

(217) của ta", Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sử dông phÐp liÖt kª nªu ra nhiÒu dÉn chứng sinh động, giàu sức thuyết phục. H·y chØ ra nh÷ng phÐp liÖt kª Êy ?. dùng phép liệt kê để diễn tả đầy đủ, sâu s¾c: - Søc m¹nh cña tinh thÇn yªu níc: Tõ xa đến nay, mỗi khi TQ bị xâm lăng, th× tinh thÇn Êy l¹i s«i næi, nã kÕt thµnh mét lµn sãng v« cïng m¹nh mÏ, to lín, nã lít qua mäi nguy hiÓm, khã kh¨n, nã nhÊn ch×m tÊt c¶ lò b¸n níc vµ cíp níc. - Lßng tù hµo vÒ nh÷ng trang sö vÎ vang qua tÊm g¬ng nh÷ng vÞ anh hïng d©n téc: Chóng ta cã quyÒn tù hµo v× những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trng, Bµ TriÖu, TrÇn Hng §¹o, Lª Lîi, Quang Trung,... - Sự đồng tâm nhất trí của mọi tầng lớp nhân dân đứng lên chống Pháp: Từ các cụ già tóc bạc... đến..., từ nhân dân miền ngợc... đến... Từ những c.sĩ... - Hs đọc đoạn trích. đến..., từ những phụ nữ... đến... - T×m phÐp liÖt kª cã trong ®o¹n trÝch ? 2- Bµi 2 (106 ): a- Và đó cũng là... ĐD, dới lòng đờng, trªn vØa hÌ, trong cöa tiÖm. Nh÷ng cu li xe kéo tay phóng cật lực, đôi bàn ch©n...nãng báng; Nh÷ng qu¶ da hÊu...; nh÷ng x©u l¹p sên..; c¸i rèn mét chó kh¸ch..; mét viªn quan... h×nh ch÷ thËp. ThËt lµ lén xén! ThËt lµ nhèn nh¸o ! b- §iÖn giËt, dïi ®©m, dao c¾t, löa nung TiÕt: 115. Ngµy so¹n 28 th¸ng 3 n¨m 2013 T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh. A- Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Giúp HS có đợc hiểu biết chung về văn bản hành chính: Mục đích, nội dung, yªu cÇu vµ c¸c lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh thêng gÆp. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: T¨ng cêng luyÖn tËp thùc hµnh c¸ch lµm v¨n b¶n hµnh chÝnh trong nh÷ng hoµn c¶nh vµ t×nh huèng kh¸c nhau, nhËn ra lçi vµ c¸ch söa lçi. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò Néi dung kiÕn thøc - Hs đọc các văn bản trong sgk. I- ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh: - Khi nµo th× ngêi ta viÕt v¨n b¶n th«ng.

(218) báo, đề nghị và báo cáo ?. - Gv: CÊp trªn kh«ng bao giê dïng b¸o c¸o víi cÊp díi vµ ngîc l¹i cÊp díi kh«ng dïng th«ng b¸o víi cÊp trªn. §Ò nghÞ còng chØ dïng trong trêng hîp cÊp dới đề nghị lên cấp trên, cấp thấp đề nghÞ lªn cÊp cao. - Mỗi văn bản nhằm mục đích gì ?. - Ba v¨n b¶n Êy cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau ? - H×nh thøc tr×nh bµy cña 3 v¨n b¶n nµy cã g× kh¸c víi c¸c v¨n b¶n truyÖn vµ thơ mà em đã học ?. a- Khi cần truyền đạt 1 v.đề gì đó (thờng là q.trong) xuống cấp thấp hơn hoÆc muèn cho nhiÒu ngêi biÕt, th× ta dïng v¨n b¶n th«ng b¸o. - Khi cần đề đạt 1 nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đối với cơ quan hoặc cá nhân có thẩm quyÒn gi¶i quyÕt th× ngêi ta dïng v¨n bản đề nghị (kiến nghị). - Khi cần phải thông báo 1 v.đề gì đó lªn cÊp cao h¬n th× ngêi ta dïng v¨n b¶n b¸o c¸o. b- Mục đích: - Th«ng b¸o nh»m phæ biÕn mét ND. - Đề nghị (kiến nghị) nhằm đề xuất 1 nguyÖn väng, ý kiÕn. - B¸o c¸o nh»m tæng kÕt, nªu lªn những gì đã làm để cấp trên đợc biết. c- Giống về hình thức trình bày đều theo một số mục nhất định (theo mẫu), nhng chóng kh¸c nhau vÒ m® vµ nh÷ng ND cụ thể đợc tr.bày trong mỗi văn b¶n. - C¸c lo¹i VB trªn kh¸c c¸c TP th¬ v¨n: Th¬ v¨n dïng h cÊu tëng tîng, cßn c¸c v¨n b¶n hµnh chÝnh kh«ng ph¶i h cấu tởng tợng. Ngôn ngữ thơ văn đợc viÕt theo phong c¸ch NT, cßn ng«n ng÷ c¸c v¨n b¶n trªn lµ ng«n ng÷ hµnh chÝnh. d- Biªn b¶n, s¬ yÕu lÝ lÞch, giÊy khai sinh, hợp đồng, giấy chứng nhận. - Em cßn thÊy lo¹i v¨n b¶n nµo t¬ng tù nh 3 v¨n b¶n trªn ? - Gv: Ba văn bản trên đợc gọi là văn b¶n hµnh chÝnh hoÆc v¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô. - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh *Ghi nhí: sgk (110). chính? văn bản hành chính đợc trình bµy nh thÕ nµo? II- LuyÖn tËp: - Trong c¸c t×nh huèng sau ®©y, t×nh 1. Dïng v¨n b¶n th«ng b¸o. huèng nµo ngêi ta sÏ ph¶i viÕt lo¹i v¨n 2. Dïng v¨n b¶n b¸o c¸o. bản hành chính ? Tên mỗi loại văn bản 4. Phải viết đơn xin học. ứng với mỗi loại đó là gì ?(3.Dùng ph- 5. Dùng văn bản đề nghị. ¬ng thøc biÓu c¶m. 6.Dïng ph¬ng thøc kÓ vµ t¶). IV- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc lßng ghi nhí. - Chuẩn bị bài: Văn bản đề nghị..

(219) Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt: 116. Ngµy so¹n 28 th¸ng 3 n¨m 2013 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6. A- Môc tiªu bµi häc: - Củng cố những kiến thức và kĩ năng đã học về cách làm bài văn lập luận giải thích, về tạo lập văn bản, về cách sử dụng từ ngữ đặt câu,... - Tự đánh giá đúng hơn về chất lợng bài làm của mình, nhờ đó có đợc những khái niệm và quyết tâm cần thiết để làm tốt hơn nữa những bài sau. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò Néi dung kiÕn thøc - Hs nhắc lại đề bài. *§Ò bµi: Em h·y gi¶i thÝch néi dung lêi - §Ò bµi trªn thuéc thÓ lo¹i nµo ? khuyªn cña Lª nin: Häc, häc n÷a, häc - ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch? m·i. - Để làm một bài văn giải thích cần I-Tìm hiểu đề và xác định nội dung cña bµi viÕt: ph¶i tiÕn hµnh qua nh÷ng bíc nµo ? - Đề bài yêu cầu giải thích về vấn đề gì ? Để làm đợc đề bài trên cần phải huy động những kiến thức gì ? - Gv híng dÉn HS lËp dµn bµi. II- LËp dµn ý: 1- MB: 1,5 ®iÓm. - PhÇn MB cÇn nªu gï ? - Thời đại mới, XH mới đòi hỏi mọi ngời phải học tập mới tồn tại đợc. - TrÝch c©u nãi cña Lªnin. 2-TB: 6 ®iÓm - PhÇn TB cÇn gi¶i thÝch nh÷ng g× ? - Yêu cầu của XH hiện đại, đòi hỏi mọi ngêi ph¶i häc tËp. - Häc tËp nh÷ng g× : Häc mäi ®iÒu cÇn cho cuéc sèng cña m×nh. - Häc tËp ë ®©u: Häc ë thÇy, ë b¹n, ë sách, ở đời. - Häc tËp nh thÕ nµo: Häc tËp kh«ng ngừng để vơn lên đến đỉnh cao của tri thøc, ph¶i tù häc lµ chÝnh. - LÊy dÉn chøng vÒ nh÷ng tÊm g¬ng tù häc thµnh c«ng. - C©u nãi cña Lª nin cã ý nghÜa nh thÕ 3-KÕt bµi: 1,5 ®iÓm. nµo ? - C©u nãi cña Lªnin gi¸o dôc tinh thÇn phấn đấu trong học tập khi ở nhà trờng.

(220) và khi bớc vào đời. - Liên hệ bản thân đã thực hiện lời khuyên đó nh thế nào ? - Gv hớng dẫn HS nhận xét, đánh giá III- Nhận xét bài làm của hs: 1- VÒ néi dung: bµi viÕt cña m×nh. - Vấn đề đợc giải thích có đúng hớng - Vấn đề cần giải thích: vµ cã søc thuyÕt phôc kh«ng ? - Các luận điểm đa ra đã chính xác cha, - Các luận điểm: đã phù hợp cha ? - Các lí lẽ đa ra có đủ sức thuyết phục - Các lí lẽ: kh«ng ? - C¸c dÉn chøng ®a ra cã phï hîp - C¸c dÉn chøng: - Bµi häc: kh«ng ? - Có liên hệ và rút ra đợc bài học sâu 2- Về nghệ thuật nghị luận và hình s¾c cho b¶n th©n kh«ng ? thøc tr×nh bµy: - Bố cục có cân đối và hợp lí không ? - Bè côc: - Cã bao nhiªu lçi vÒ c©u ? §ã lµ c¸c - Lçi vÒ c©u: lçi g× ? V× sao m¾c lçi ? -Tù nhËn xÐt vÒ ch÷ viÕt trong bµi lµm. - Ch÷ viÕt: - Cã m¾c lçi chÝnh t¶ kh«ng ? - ChÝnh t¶: - Gv nªu nhËn xÐt chung, chó ý biÓu d- 3- NhËn xÐt chung: ¬ng nh÷ng u ®iÓm cña HS vµ chØ ra nh÷ng khuyÕt ®iÓm cô thÓ, ph©n tÝch nguyªn nh©n vµ nªu híng söa ch÷a. - Gv tiÕp tôc híng dÉn hs tù söa bµi cña 4- Hs tù söa lçi: m×nh. - Chọn đọc một bài khá và một bài 5- §äc bµi cña hs: kÐm. - Cho HS nhËn xÐt, GV b×nh ng¾n gän. IV- Híng dÉn häc bµi: - TiÕp tôc söa lçi trong bµi viÕt cña m×nh. - Chuẩn bị bài: Văn bản đề nghị. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n 29 th¸ng 3 n¨m 2013 TiÕt: 117-upload.123doc.net V¨n b¶n: Quan ¢m ThÞ KÝnh ( §äc thªm) A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Hiểu đợc 1 số đặc điểm cơ bản của sân khấu chèo truyền thống. - Tóm tắt đợc nội dung vở chèo Quan Âm Thị Kính, nội dung, ý nghĩa và 1 số đặc điểm nghệ thuật (>< kịch, ngôn ngữ, hành động nhân vật,...) của trích đoạn Nçi oan h¹i chång..

(221) B-ChuÈn bÞ: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: Nçi oan h¹i chång lµ 1 trong 2 nót chÝnh cña vë chÌo. Thân phận, địa vị ngời phụ nữ trong quan hệ gia đình và hôn nhân Phong kiến béc lé ë ®©y. C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản Ca Huế trên sông H¬ng ? III-Bµi míi: Nghệ thuật sân khấu dân gian cổ truyền VN rất phong phú và độc đáo: chèo, tuồng, rối... Trong đó vở chèo cổ Quan Âm Thị Kính lấy sự tích từ chuyện c.tích về đức Quan Thế Âm Bồ Tát, là một trong những vở tiêu biểu nhất, đợc phổ biÕn kh¾p c¶ níc. Nhng trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n hiÖn nay, cta míi chØ cã thÓ b»ng lßng víi viÖc t×m hiÓu tÝnh (kÞch b¶n) chÌo, mµ còng chØ mét ®o¹n ng¾n mµ th«i. Hoạt động của thầy-trò Néi dung kiÕn thøc - V¨n b¶n Quan ¢m ThÞ KÝnh thuéc I- Giíi thiÖu chung: thÓ lo¹i nµo ? - ChÌo: sgk (upload.123doc.net). - Thế nào là chèo ? (Hs đọc chú thÝch*). II- Híng dÉn: §äc- HiÓu v¨n b¶n: - Hs đọc phần tóm tắt nội dung vở chÌo. - Hớng dẫn đọc đoạn trích: Đọc phân vai theo c¸c nh©n vËt. - V¨n b¶n nµy gåm cã mÊy phÇn ? (2 phÇn: phÇn ®Çu tãm t¾t néi dung vë chÌo, phÇn sau lµ trÝch ®o¹n Nçi oan h¹i chång). - PhÇn nµo lµ chÝnh ? (phÇn 2- trÝch ®o¹n Nçi oan h¹i chång). - T¹i sao ®o¹n nµy l¹i cã tªn lµ Nçi oan hại chồng ? (Ngời con dâu không định h¹i chång nhng bÞ mÑ chång buéc cho tội hại chồng, đành chịu nỗi oan nµy). - §o¹n trÝch cã mÊy nh©n vËt ? Nh÷ng - Nh©n vËt chÝnh: ThÞ KÝnh vµ Sïng bµ. nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh thÓ hiÖn xung đột kịch ? - Hai nhân vật này xung đột theo >< 1- Gi¸ trÞ cña vë chÌo Quan ¢m ThÞ nµo ? (mÑ chång >< nµng d©u, kÎ KÝnh: thèng trÞ >< kÎ bÞ trÞ). - TrÝch ®o¹n xoay quanh trôc bÜ cùc- Nh©n vËt cña vë chÌo mang nh÷ng th¸i lai. Nh©n vËt ThÞ KÝnh ®i tõ nçi tÝnh chÊt chung nµo cña c¸c nh©n vËt oan trái đến đợc giải oan thành phật. trong chÌo cæ ? - ThÞ KÝnh lµ ngêi phô n÷ mÉu mùc vÒ đạo đức đợc đề cao trong chèo cổ. Đó lµ vai n÷ chÝnh. - Sïng bµ lµ vai mô ¸c, b¶n chÊt tµn nhẫn, độc địa. - Từ đó, em hiểu gì về g.trị của vở chèo - Là vở chèo tiêu biểu, mẫu mực cho Quan ¢m ThÞ KÝnh? NT chÌo cæ ë níc ta. - Bøc tîng Quan ¢m ThÞ KÝnh ë chïa Tây Phơng đợc chụp in trong sgk cho - Quan ¢m ThÞ KÝnh lµ vë chÌo mang em hiÓu g× vÒ chÌo Quan ¢m ThÞ tÝch phËt (d©n gian gäi lµ tÝch Quan KÝnh? ¢m)..

(222) 2- TrÝch ®o¹n Nçi oan h¹i chång: - Gv: Nçi oan h¹i chång diÔn ra trong 3 thêi ®iÓm: Tríc khi bÞ oan (tõ ®Çu-> mét mùc), trong khi bÞ oan( tiÕp->vÒ cïng cha con ¬i), sau khi bÞ oan (cßn l¹i). - Tríc khi m¾c oan, t×nh c¶m cña ThÞ Kính đối với Thiện Sĩ nh thế nào? Qsát chồng ngủ, Thị Kính đã thấy gì và lµm g×? V× sao ThÞ KÝnh lµm viÖc nµy? (Thị Kính muốn làm đẹp cho chồng, cho mình: Trớc đẹp mặt chồng, sau đẹp mặt ta). Cử chỉ đó cho thấy Thị Kính là ngời nh thÕ nµo ? - Tríc khi m¾c oan ThÞ KÝnh lµ ngêi phụ nữ có những đức tính gì ? - KÎ gieo häa cho ThÞ KÝnh lµ ai ? (Sïng bµ-mÑ chång ThÞ KÝnh). - Sự việc cắt râu chồng của Thị Kính đã bÞ bµ mÑ chång khÐp vµo téi g× ? Chi tiết nào chứng tỏ điều đó ? - Sùng bà thuộc loại nhân vật đặc biệt nµo trong chÌo cæ ? Nh©n vËt nµy g©y c¶m xóc g× cho ngêi xem ? - Theo dâi nh©n vËt ThÞ KÝnh. - Khi bÞ khÐp vµo téi giÕt chång, ThÞ Kính đã có những lời nói, cử chỉ nào ?. a- Tríc khi bÞ m¾c oan: - ThÞ KÝnh ngåi qu¹t cho chång. -> ThÞ KÝnh yªu th¬ng chång b»ng mét tình cảm đằm thắm. - ThÞ KÝnh cÇm dao xÐn r©u cho chång. ->TØ mØ, ch©n thËt trong t×nh yªu. => ThÞ KÝnh lµ ngêi PN Yªu th¬ng chång ch©n thËt vµ mong muèn cã hạnh phúc lứa đôi tốt đẹp. b-Trong khi bÞ oan: *Sïng bµ: - C¸i con mÆt søa gan lim nµy ! Mµy định giết con bà à ? -> ThÞ KÝnh bÞ khÐp vµo téi giÕt chång. ->Nh©n vËt mô ¸c, b¶n chÊt tµn nhÉn, độc địa- Ghê sợ về sự tàn nhẫn. *ThÞ KÝnh: - L¹y cha, l¹y mÑ ! Con xin tr×nh cha mÑ... Giêi ¬i ! MÑ ¬i, oan cho con l¾m mÑ ¬i ! Oan thiÕp l¾m chµng ¬i ! - VËt v· khãc, ngöa mÆt rò rîi, ch¹y theo van xin. ->Lêi nãi hiÒn dÞu, cö chØ yÕu ®uèi, nhÉn nhôc.. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh chÊt cña những lời nói, cử chỉ đó ? - Nh÷ng lêi nãi vµ cö chØ cña ThÞ KÝnh đã đợc nhà chồng đáp lại nh thế nào ? (Chång im lÆng, mÑ chång cù tuyÖt: Th«i im ®i ! ... l¹i cßn oan µ, bè chång th× a dua víi mÑ chång: Th× ra con ThÞ KÝnh nµy nã lµ g¸i giÕt chång thËt µ). vật nữ chính, bản chất đức - Thị Kính thuộc loại nhân vật đặc sắc ->Nhân h¹nh, nÕt na, gÆp nhiÒu oan tr¸i- Xãt nµo trong chÌo cæ ? C¶m xóc cña ngêi th¬ng, c¶m phôc. xem đợc gợi từ nhân vật này là gì ? c-Sau khi bÞ oan: - Sau khi bị oan, Thị Kính đã có cử chỉ - Quay vào nhà nhìn từ cái kỉ đến sách, thóng kh©u, råi cÇm chiÕc ¸o ®ang vµ lêi nãi g× ? kh©u dë, bãp chÆt trong tay. - Th¬ng «i ! bÊy l©u... thÕ t×nh run rñi. - Đi tu để cầu phật tổ chứng minh cho - Con đờng Thị Kính chọn để giải oan sự trong sạch của mình. ->Ph¶n ¸nh sè phËn bÕ t¾c cña ngêi cã ý nghÜa g× ? phô n÷ trong XH cò vµ lªn ¸n thùc trạng XH vô nhân đạo đối với những ngêi l¬ng thiÖn. - Nêu những nét đặc sắc về nội dung,.

(223) nghÖ thuËt cña v¨n b¶n Quan ¢m ThÞ *Ghi nhí: sgk (121). - Thành ngữ "Oan Thị Kính" dùng để KÝnh? nãi vÒ nh÷ng nçi oan øc qu¸ møc chÞu - Em hiÓu thÕ nµo vÒ thµnh ng÷ "Oan đựng, không thể giãi bày đợc. ThÞ KÝnh" ? IV-Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, tãm t¾t trÝch ®o¹n Nçi oan h¹i chång. - So¹n bµi : ¤n tËp v¨n häc. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt: 119. Ngµy so¹n 29 th¸ng 3 n¨m 2013 Ngµy so¹n 29 th¸ng 3 n¨m 2013 DÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy. A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Nắm đợc công dụng của dấu chấm phẩy và dấu chấm lửng. - BiÕt dïng dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy khi viÕt. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: B¶ng phô. - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª ? Cho vÝ dô minh hoa ? - Cã nh÷ng kiÓu liÖt kª nµo ? Mçi lo¹i cho mét vÝ dô ? III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò Néi dung kiÕn thøc I- DÊu chÊm löng: *VÝ dô: - Hs đọc ví dụ (bảng phụ) - Trong c¸c c©u trªn, dÊu chÊm löng ®a- Tá ý cßn nhiÒu vÞ anh hïng DT cha ợc dùng để làm gì ? liÖt kª hÕt. b- BiÓu thÞ sù ng¾t qu·ng trong lêi nãi cña nh©n vËt do qu¸ mÖt vµ ho¶ng sî. c- Lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n, chuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn bÊt ngê cña tõ bu thiÕp (Mét tÊm bu thiÕp th× qu¸ nhá so víi dung lîng cña mét cuèn tiÓu thuyÕt). - Qua c¸c vÝ dô trªn, em thÊy dÊu chÊm *Ghi nhí 1: sgk (122). lửng đợc dùng để làm gì ? II-DÊu chÊm phÈy: - Hs đọc ví dụ (bảng phụ). - Trong c¸c c©u trªn, dÊu chÊm phÈy ®- *VÝ dô: a- §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a 2 vÕ cña ợc dùng để làm gì ?.

(224) mét c©u ghÐp cã c.t¹o phøc t¹p (vÕ thø 2 đã dùng dấu phẩy để ngăn cách các bộ phận đồng chức). b- §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc t¹p, nh»m giúp ngời đọc hiểu đợc các biện pháp, c¸c tÇng bËc ý trong khi liÖt kª. V× trong trờng hợp này, dấu chấm phẩy đợc dùng kết hợp với dấu phẩy: dấu phẩy đợc dùng để ngăn cách các thành phần đồng chức trong từng bộ phận liệt kê, còn dấu chấm phẩy đợc dùng để ph©n ranh giíi c¸c bé phËn liÖt kª Êy - Cã thÓ thay dÊu chÊm phÈy b»ng dÊu trong phÐp liÖt kª chung. phẩy đợc không? Vì sao? (Không thể thay dÊu phÈy b»ng dÊu chÊm phÈy để tránh hiểu sai ý các phần của câu). - Qua c¸c vÝ dô trªn, em thÊy dÊu phÈy cã nh÷ng c«ng dônh g× ? *Ghi nhí 2: sgk (122). III- LuyÖn tËp: - Trong mçi c©u cã dÊu chÊm löng díi 1- Bµi 1 (123): DÊu chÊm phÈy đây, dấu chấm lửng đợc dùng để làm a- Dùng để biểu thị lời nói bị ngắc ngứ, đứt quãng do sợ hãi, lúng túng. g×? b- BiÓu thÞ c©u nãi bÞ bá dë. c- Biểu thị sự liệt kê cha đầy đủ. 2- Bµi 2 (123): - Nêu rõ công dụng của dấu chấm phẩy Dấu chấm phẩy dùng để ngăn cách các trong mçi c©u díi ®©y ? vÕ cña nh÷ng c©u ghÐp cã c.t¹o phøc t¹p. IV-Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp 3 (123). - ChuÈn bÞ bµi: DÊu g¹ch ngang. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 04 th¸ng 4 n¨m 2013 TiÕt:119 Văn bản đề nghị A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Nắm đợc đặc điểm của văn bản đề nghị: mục đích, yêu cầu, nội dung và cách lµm lo¹i v¨n b¶n nµy. - Hiểu các tình huống cần viết văn bản đề nghị: Khi nào viết văn bản đề nghị ? Viết để làm gì ?.

(225) - Biết cách viết một văn bản đề nghị đúng qui cách. - Nhận ra đợc những sai sót thờng gặp khi viết văn bản đề nghị. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II-KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh ? Cho vÝ dô ? - Nªu c¸ch tr×nh bµy mét v¨n b¶n hµnh chÝnh ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc I- Đặc điểm của văn bản đề nghị: - Hs đọc văn bản 1,2. *VÝ dô: - Hai v¨n b¶n trªn gièng nhau ë ®iÓm - Hai văn bản này đều dùng hình thức nµo vÒ h×nh thøc ? giấy đề nghị. - Viết giấy đề nghị nhằm mđ gì ? - Viết giấy đề nghị nhằm mđ đề nghị gi¶i quyÕt mét sù viÖc. +V¨n b¶n 1: §Ò nghÞ víi c« gi¸o chñ nhiÖm cho s¬n l¹i b¶ng. +V¨n b¶n 2: §Ò nghÞ UBND phêng gi¶i quyết việc lấn chiếm đất trái phép của một số gia đình làm ảnh hởng đến vệ sinh m«i trêng. - Giấy đề nghị cần chú ý những yêu - ND vµ hthøc 2 v¨n b¶n trªn nªu vÊn cÇu g× vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh đề rất cụ thể (theo các mục ai đề nghị, bµy ? đề nghị nơi nào giải quyết, đề nghị điều - Trªn ®©y lµ 2 t×nh huèng cÇn ph¶i viÕt g×). văn bản đề nghị. Vậy khi nào thì ta cần dùng văn bản đề nghị ? - H·y nªu mét sè t×nh huèng trong sinh *Ghi nhí 1: sgk (126 ). ho¹t vµ häc tËp ë trêng, líp mµ em thÊy cần viết giấy đề nghị ? (Đề nghị thầy giáo ngoại ngữ giới thiệu cho em đợc theo häc líp båi dìng tiÕng Anh). - Trong các tình huống sau đây (sgk125), tình huống nào phải viết giấy đề nghÞ ? (T×nh huèng: a,c. ph¶i viÕt giÊy đề nghị, b. phải viết giấy tờng trình, d. ph¶i viÕt b¶n kiÓm ®iÓm). Hoạt động2 : II- Cách làm văn bản đề nghị: 1-Tìm hiểu cách làm văn bản đề nghị: - Hai văn bản đề nghị trên đợc trình - Trình bày theo thứ tự: Ai đề nghị, đề bµy theo thø tù nµo ? nghị với ai, đề nghị giải quyết việc gì , đề nghị để làm gì. - C¶ 2 v¨n b¶n b¶n cã nh÷ng ®iÓm g× gièng nhau vµ kh¸c nhau ? - Gièng nhau ë c¸ch tr×nh bµy c¸c môc nhng kh¸c nhau ë néi dung tr×nh bµy sù - Em cã nx g× vÒ c¸ch tr×nh bµy 2 v¨n viÖc cô thÓ. bản đó ? - C¸ch tr×nh bµy: Trang träng, ng¾n - Nh÷ng phÇn nµo lµ q.träng trong 2 gọn, sáng sủa theo các mục qui định. văn bản đề nghị ? - Cả 2 văn bản đều đề nghị điều gì và - Tõ hai v¨n b¶n trªn, em h·y rót ra đề nghị để làm gì..

(226) cách làm một văn bản đề nghị ? - Hs đọc sgk. - Hs đọc lu ý sgk. Hoạt động3: - Hs đọc 2 tình huống trong sgk. - Tõ 2 t×nh huèng trªn, liªn hÖ víi c¸ch làm đơn ở lớp 6, hãy so sánh lí do viết đơn và lí do viết đề nghị giống nhau và kh¸c nhau ë chç nµo ?. *Ghi nhí 2: sgk (126 ). 2- Dàn mục 1 VB đề nghị: sgk (126 ). 3- Lu ý: sgk (126 ). III- LuyÖn tËp: 1- Bµi 1 (127 ): - Giống nhau: Lí do viết đơn (a) và lí do viết văn bản đề nghị (b) đều là nh÷ng nhu cÇu, nguyÖn väng chÝnh đáng. - Kh¸c nhau: (a) theo nhu cÇu cña c¸ nh©n, (b) theo nhu cÇu cña tËp thÓ.. IV- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp 2. - ChuÈn bÞ bµi sau: V¨n b¶n b¸o c¸o. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 05 th¸ng 4 n¨m 2013. TiÕt: 120+121.. ¤n tËp v¨n häc A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Nắm đợc nhan đề tác phẩm trong hệ thống văn bản, nội dung cơ bản của từng cụm bài, những giới thuyết về văn chơng, về đặc trng thể loại của các văn bản, về sự giàu đẹp của tiếng Việt thuộc chơng trình Ngữ văn 7. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc 1- Nhan đề các văn bản đã học:. -Em hãy nhớ và ghi lại tất cả nhan đề các văn bản đã đợc Đọc- Hiểu trong cả năm học. Sau đó, đối chiếu với sgk, tự kiÓm tra vµ bæ sung nh÷ng chç thiÕu, söa ch÷a chç sai råi chÐp l¹i vµo vë một cách đầy đủ, chính xác các văn bản đã học ? - §äc l¹i c¸c chó thÝch* ë bµi 3,5,7,8; lµm th¬ lôc b¸t ë bµi 13; ghi nhí ë bµi 2-§Þnh nghÜa vÒ c¸c thÓ lo¹i: 16 (¤n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh); chó - Ca dao, d©n ca: thÝch * ë bµi 18, c©u 2 ë bµi 26 (phÇn - Tôc ng÷:.

(227) Đọc- Hiểu văn bản) để nắm chắc các định nghĩa.. - Th¬ tr÷ t×nh: - Th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt: - Th¬ thÊt ng«n b¸t có: - Th¬ lôc b¸t: - Th¬ song thÊt lôc b¸t: - PhÐp t¬ng ph¶n vµ phÐp t¨ng cÊp trong NT: - Những tình cảm, những thái độ thể 3- Ca dao, d©n ca: hiện trong các bài ca dao, dân ca đã đ- - Ca dao về tình cảm gia đình: Nhắc îc häc lµ g× ? Häc thuéc lßng nh÷ng nhë vÒ c«ng ¬n sinh thµnh (t×nh mÉu bµi ca dao trong phÇn häc chÝnh ? tö), t×nh anh em ruét thÞt. - Ca dao về tình yêu quê hơng đất nớc , con ngời: Thờng nhắc đến tên núi, tên sông, tên đất với những nét đặc sắc về h×nh thÓ, c¶nh trÝ, lÞch sö, v¨n hãa. Đằng sau những câu hỏi, lời đáp là nh÷ng bøc tranh phong c¶nh, t×nh yªu, lòng tự hào đối với con ngời, quê hơng, đất nớc. - Nh÷ng c©u h¸t than th©n: Béc lé những nỗi lòng tê tái, đắng cay, tủi nhục,... của ngời dân LĐ, đặc biệt là th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi cò. - Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm: Phª ph¸n vµ chÕ giÔu nh÷ng thãi h, tËt xÊu trong đời sống gia đình và cộng đồng bằng NT trµo léng d©n gian gi¶n dÞ mµ s©u s¾c. 4- Tôc ng÷: - Các câu tục ngữ đã đợc học thể hiện - Tục ngữ về thiên nhiên và lao động những kinh nghiệm, thái độ của nhân sản xuất: Phản ánh, truyền đạt những dân đối với thiên nhiên, lao động sản kinh nghiÖm quÝ b¸u cña nh©n d©n xuÊt, con ngêi vµ XH nh thÕ nµo ? trong viÖc quan s¸t c¸c hiÖn tîng tù nhiên và trong lao động sản xuất. - Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ XH: Lu«n t«n vinh gi¸ trÞ con ngêi, ®a ra nhËn xÐt, lêi khuyªn vÒ nh÷ng phÈm chÊt vµ lèi sèng - Nh÷ng gi¸ trÞ lín vÒ t tëng, t×nh c¶m mµ con ngêi cÇn ph¶i cã. thÓ hiÖn trong c¸c bµi th¬, ®o¹n th¬ tr÷ 5- Th¬: - C¸c bµi th¬ tr÷ t×nh VN tËp trung vµo tình của VN và TQuốc (thơ Đờng) đã đợc học là gì ? Học thuộc lòng các bài 2 chủ đề là tinh thần y.nớc và tình cảm thơ, đoạn thơ thuộc phần văn học trung nhân đạo: + Nội dung là tình y.nớc chống xâm lđại của VN, hai bài thơ Đờng (thơ îc, lßng tù hµo DT vµ yªu chuéng cuéc dÞch, tù chän), hai bµi th¬ cña C.tÞch sông thanh bình đợc thể hiện trong các HCM ? bµi th¬ S«ng nói níc Nam, Phß gi¸ vÒ Kinh, Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trờng trông ra,... + Tình cảm nhân đạo còn thể hiện ở tiếng nói chán ghét c.tr phi nghĩa đã tạo nªn c¸c cuéc chia li sÇu hËn (Chinh phô ng©m khóc), ë tiÕng lßng xãt xa cho th©n phËn "b¶y næi ba ch×m" mµ vÉn gi÷ vÑn "tÊm lßng son" cña ngêi phô n÷ (B¸nh tr«i níc), ë t©m tr¹ng ngậm ngùi tởng nhớ về một thời đại.

(228) vµng son nay chØ cßn vang bãng (Qua đèo Ngang) - C¸c bµi th¬ tr÷ t×nh ViÖt Nam thêi k× hiện đại thể hiện tình yêu quê hơng đất níc, yªu cuéc sèng (C¶nh khuya, R»m tháng giêng), tình cảm gia đình qua kỉ niệm đẹp của tuổi thơ (tiếng gà tra). - C¸c bµi th¬ §êng cã néi dung ca ngîi vẻ đẹp và tình yêu thiên nhiên ( Xa ng¾m th¸c nói L), tÊm lßng yªu quª h- Em h·y nªu gi¸ trÞ néi dung, nghÖ ơng tha thiết (Cảm nghĩ trong đêm thuËt chÝnh cña c¸c v¨n b¶n v¨n xu«i thanh tÜnh, .. nh©n buæi míi vÒ quª) vµ (trõ v¨n nghÞ luËn) ? t×nh c¶m nh©n ¸i, vÞ tha (Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸). 6- V¨n xu«i: a- Cæng trêng më ra (LÝ Lan): b-Mẹ tôi (ét môn đô Ami xi): - Tấm lòng thơng yêu của ngời mẹ đối - TÊm lßng th¬ng yªu lo l¾ng, sù hi víi con vµ vai trß to lín cña nhµ trêng. sinh quên mình của ngời mẹ đối với V¨n biÓu c¶m t©m t×nh, nhá nhÑ vµ con vµ t×nh th¬ng yªu kÝnh träng thiªng -s©u l¾ng. liêng của ngời con đối với mẹ. - V¨n biÓu c¶m qua h×nh thøc 1 bøc th cña ngêi bè göi cho con. c- Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (Kh¸nh Hoµi): d-Mét thø quµ cña lóa non - Cèm - Tình cảm gia đình là quí báu và quan (Th¹ch Lam): träng, h·y cè g¾ng gi÷ g×n vµ b¶o vÖ - Một phong vị, một nét đẹp văn hóa h¹nh phóc Êy. trong một thứ quà độc đáo mà giản dị -V¨n tù sù cã bè côc rµnh m¹ch vµ hîp cña d©n téc. lÝ. - Tïy bót tinh tÕ, nhÑ nhµng, s©u s¾c. e-Sµi Gßn t«i yªu(Minh H¬ng): - Nét đẹp riêng của ngời Sài gòn và g-Mïa xu©n cña t«i (Vò B»ng): phong c¸ch cëi më, béc trùc, ch©n t×nh - C¸nh s¾c thiªn nhiªn vµ kh«ng khÝ vµ sèng t×nh nghÜa cña ngêi Sµi gßn mùa xuân ở Hà nội và miền Bắc đợc - NT biÓu hiÖn c¶m xóc cña t¸c gi¶ qua c¶m nhËn, t¸i hiÖn trong nçi nhí th¬ng thÓ v¨n tïy bót. tha thiÕt cña ngêi xa quª h¬ng. - V¨n tïy bót giµu h×nh ¶nh gîi c¶m. h-Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng (Hµ ¸nh Minh): i-Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn): - Vẻ đẹp của ca Huế, một hình thức - Lªn ¸n gay g¾t bän quan l¹i thùc d©n sinh ho¹t v¨n hãa- ©m nh¹c thanh lÞch Phong kiến vô nhân đạo và bày tỏ niềm và tao nhã, một sản phẩm tinh thần cảm thơng vô hạn trớc cảnh cơ cực của đáng quí. ngời dân qua việc cứu đê. - Truyện ngắn hiện đại với NT tơng k-Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan ph¶n t¨ng cÊp vµ lêi kÓ, t¶, b×nh sinh Béi Ch©u (NguyÔn ¸i Quèc): động, hấp dẫn. - V¹ch trÇn bé mÆt gi¶ dèi vµ t c¸ch hèn hạ của bọn Thực Dân Pháp, đồng thêi ca ngîi nh©n c¸ch cao thîng vµ tÊm lßng hi sinh v× d©n, v× níc cña ngêi chÝ sÜ c¸ch m¹ng Phan Béi Ch©u. - Truyện ngắn đợc h cấu tởng tợng qua giäng v¨n ch©m biÕm, hãm hØnh. 7-V¨n nghÞ luËn: a-Sự giàu đẹp của tiếng Việt (Đặng - Dựa vào bài 21 (Sự giàu đẹp của tiếng Thai Mai):.

(229) ViÖt), kÕt hîp víi viÖc häc tËp TP v¨n học bằng Tiếng Việt đã có, hãy phát biểu những ý kiến về sự giàu đẹp của TiÕng ViÖt (cã dÉn chøng kÌm theo) ?. Cái đẹp của Tiếng Việt là sự cân đối, hµi hßa vÒ nhÞp ®iÖu, vÒ ©m hëng, vÒ thanh ®iÖu: "MN lµ m¸u cña VN, thÞt cña VN. S«ng cã thÓ c¹n, nói cã thÓ mòn, song chân lí đó không bao giờ thay đổi" (HCM). Cái hay của Tiếng Việt đợc thể hiện ở sù uyÓn chuyÓn tÕ nhÞ trong c¸ch dïng từ, đặt câu, biểu thị đợc sự phong phú, s©u s¾c t.c¶m cña con ngêi: "Hìi c« t¸t nớc bên đàng, Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi" (ca dao ). Tóm lại, cái hay và cái đẹp của Tiếng ViÖt lµ biÓu thÞ sù hïng hån søc sèng m·nh liÖt cña DT VN. b-ý nghÜa v¨n ch¬ng (Hoµi Thanh): - Dùa vµo bµi 24 (ý nghÜa v¨n ch¬ng), ý nghÜa v¨n ch¬ng lµ "h×nh dung sù kết hợp với việc học tập TP văn học đã sống, hoặc sáng tạo ra sự sống". Nguồn cã, h·y ph¸t biÓu nh÷ng ®iÓm chÝnh vÒ gèc cña v¨n ch¬ng "còng lµ gióp cho ý nghÜa v¨n ch¬ng (cã dÉn chøng kÌm t.c¶m vµ gîi lªn lßng vÞ tha". NghÜa lµ theo ) ? v¨n häc cã chøc n¨ng ph¶n ¸nh hiÖn thùc, n©ng cao nhËn thøc, gióp ngêi đọc "hình dung sự sống muôn hình vạn trạng" đó là điều kì diệu của văn thơ. V¨n ch¬ng "g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã luyÖn cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã ". VÝ nh th¬ng ngêi, yêu q.hơng, say mê học tập, lao động, m¬ íc v¬n tíi ch©n trêi bao la... Nh÷ng tình cảm ấy là do cuộc sống và văn chơng bồi đắp cho tâm hồn. Văn chơng còn làm cho cuộc đời thêm đẹp, thêm phong phú hơn nh tác giả đã viết: "Cuộc đời phù phiếm và chËt hÑp cña c¸ nh©n v× v¨n ch¬ng trë nên thâm trầm và rộng rãi đến trăm ngh×n lÇn". VÝ dô: "T«i yªu non xanh, núi tím, tôi yêu đôi mày ai nh trăng míi in ngÇn vµ t«i còng x©y méng íc m¬, nhng t«i yªu nhÊt mïa xu©n" (Vò B»ng) 9- T¸c dông cña viÖc häc Ng÷ v¨n 7 theo huíng tÝch hîp: - TÝch hîp lµ s¸t nhËp 3 ph©n m«n: v¨ntiÕng ViÖt- TLV vµo mét chØnh thÓ lµ văn. Từ đó mỗi bài học đợc thực - ViÖc häc phÇn tiÕng ViÖt vµ TLV theo Ng÷ hiÖn gän trong mét tuÇn. híng tÝch hîp trong Ch¬ng tr×nh Ng÷ Ch¬ng Ngữ văn 7 đã tạo ra sự văn lớp 7 đã có ích lợi gì cho việc học thuận lợitrình cho viÖc häc phÇn v¨n. phÇn v¨n ? Nªu mét sè vÝ dô ? 10-§äc b¶ng tra cøu c¸c yÕu tè HV: - §äc kÜ nhiÒu lÇn b¶ng tra cøu c¸c yÕu tè HV ë cuèi s¸ch Ng÷ v¨n 7, tËp II. Ghi vµo sæ tay nh÷ng tõ (më réng) khã hiÓu vµ tËp tra nghÜa trong tõ ®iÓn ?.

(230) IV-Híng dÉn häc bµi: - Häc bµi theo néi dung d· «n. - ChuÈn bÞ bµi: KiÓm tra phÇn v¨n. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt:122. Ngµy so¹n 06 th¸ng 4 n¨m 2013 DÊu g¹ch ngang. A- Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Nắm đợc công dụng của dấu gạch ngang. - BiÕt dïng dÊu g¹ch ngang, ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch nèi. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng: b¶ng phô. - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: - Khi nµo th× dïng dÊu chÊm löng ? Cho vÝ dô ? - DÊu chÊm phÈy cã c«ng dông g× ? Cho vÝ dô ? III-Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò Néi dung kiÕn thøc Hoạt động1: I- C«ng dông cña dÊu g¹ch ngang: - Hs đọc ví dụ (bảng phụ). *VÝ dô 1: - Trong mçi c©u trªn, dÊu g¹ch ngang a- §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch. đợc dùng để làm gì ? b- §¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt..

(231) c- Đợc dùng để liệt kê. d- Dùng để nối các bộ phận trong liên danh. - Qua c¸c vÝ dô trªn, em thÊy dÊu g¹ch ngang cã nh÷ng c«ng dông g× ? HS đọc ghi nhớ ( sgk 130) Hoạt động2: - Trong vÝ dô (d) ë môc I, dÊu g¹ch nèi giữa các tiếng trong từ Va-ren đợc dùng đề làm gì ? - C¸ch viÕt dÊu g¹ch nèi cã g× kh¸c víi dÊu g¹ch ngang ? - Qua t×m hiÓu vÝ dô, em thÊy dÊu g¹ch nèi kh¸c víi dÊu g¹ch ngang ë chç nµo? Hoạt động3: - Hs đọc 3 đoạn văn. - H·y nªu râ c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang trong nh÷ng c©u trªn ?. - Hs đọc đoạn văn. - H·y nªu râ c«ng dông cña dÊu g¹ch nèi trong ®v trªn ? - §Æt c©u cã dïng dÊu g¹ch ngang: a. Nãi vÒ mét nh©n vËt trong vë chÌo Quan ©m ThÞ KÝnh ? b. Nói về cuộc gặp mặt của đại diện hs c¶ níc ?. *Ghi nhí 1: sgk (130 ). II- Ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch nèi: *VÝ dô 1: d- Va-ren: Dấu gạch nối đợc dùng để nèi c¸c tiÕng trong tªn riªng níc ngoµi. - Cách viết: Dấu gạch nối đợc viết ngắn h¬n dÊu g¹ch ngang. Ghi nhí 2: sgk (130 ). III-LuyÖn tËp: 1-bµi 1 (130 ): a,b- Dùng để đánh dấu bộ phận giải thÝch, chó thÝch. c- Dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật và đánh dấu bộ phận giải thÝch, chó thÝch. d,e- Dùng để nối các bộ phận trong mét c©u liªn danh. 2- Bµi 2 (131 ): - Dấu gạch nối dùng để nối các tiếng trong tªn riªng níc ngoµi. 3- Bµi 3 (131 ): a.ThÞ KÝnh- con M·ng «ng- lÊy chång lµ ThiÖn SÜ- con Sïng «ng, Sïng bµ. b. Cuộc gặp gỡ đại diện HS cả nớc hôm nay có đầy đủ đại diện các nơi, đặc biệt là đại diện của Bà Rịa- Vũng Tàu.. IV- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp nh÷ng phÇn bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp phÇn tiÕng ViÖt. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(232) Ngµy so¹n 10 th¸ng 4 n¨m 2013. TiÕt: 123. ¤n tËp tiÕng ViÖt A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Hệ thống hóa các kiến thức về các kiểu câu đơn và các dấu câu đã học. - Rèn kĩ năng sử dụng các kiểu câu đơn và đấu câu. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: B¶ng phô. - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1: - Dựa vào mô hình trong sgk, câu đơn đợc phân loại nh thế nào ? - C©u ph©n lo¹i theo m® nãi gåm cã nh÷ng kiÓu c©u nµo ? Cho vÝ dô ? - Câu trần thuật đợc dùng để làm gì ?. Néi dung kiÕn thøc. I- Các kiểu câu đơn: Cã 2 c¸ch ph©n lo¹i c©u.. 1- Phân loại câu theo mục đích nói: cã 4 kiÓu c©u. a- Câu trần thuật: Dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về 1 sự việc, sự vật hay để nªu 1 ý kiÕn. VD: T«i ®i häc. B Câu nghi vấn: là câu dùng để hỏi về ngêi, vÒ viÖc, vÒ vËt. -V× sao em biÕt c©u : "B¹n ®i häc µ ?" là câu nghi vấn ? (vì câu này đợc dùng VD: Bạn đi học à ? để hỏi việc). c- Câu cầu khiến: là câu dùng để yêu - Câu cầu khiến đợc dùng để làm gì ? cầu, đề nghị, sai khiến, chúc mừng,... VD: Bạn đừng nói chuyện nữa ! d- Câu cảm thán: là câu dùng để bộc c¶m xóc. - Dựa vào đâu để khẳng định câu bên là lộ VD: Ôi, bông hoa này đẹp quá ! c©u c¶m th¸n ? (dùa vµo 2 tõ «i, qu¸ lµ 2 tõ béc lé c¶m xóc). 2- Ph©n lo¹i c©u theo cÊu t¹o: cã 2 - C©u ph©n lo¹i theo cÊu t¹o gåm cã lo¹i. nh÷ng kiÓu c©u nµo ? a- C©u b×nh thêng: lµ c©u cã cÊu t¹o - §Æt 1 c©u b×nh thêng, v× sao em biÕt theo m« h×nh C-V. đó là câu đơn bình thờng ? (vì nó có 1 VD: Hôm qua lớp tôi đi lao động. kÕt cÊu C-V). b- Câu đặc biệt: là loại câu không có - Thế nào là câu đặc biệt ? cÊu t¹o theo m« h×nh C-V. VD: Trªn têng cã treo mét bøc tranh. - Đặt một câu đặc biệt ? II-C¸c dÊu c©u : Hoạt động2: 1- DÊu chÊm: - Em đã đợc học những dấu câu nào ? - Dấu chấm thờng đặt ở cuối câu trần - Có những dấu chấm nào ? Những dấu thuật, dấu chấm hỏi đặt cuối câu nghi chấm đó đợc dùng để làm gì ? vấn, dấu chấm than đặt cuối câu cầu khiÕn vµ c©u c¶m th¸n. - Gv: Nhng cã lóc ngêi ta dïng dÊu chấm ở cuối câu cầu khiến, đặt các.

(233) dÊu chÊm hái, dÊu chÊm than trong ngoặc đơn vào sau 1 ý hay 1 từ ngữ nhất định để biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với ý đó hay nội dung của từ ngữ, cụm từ hoặc câu đó. 2- Dấu phẩy: dùng để đánh dấu ranh - Dấu phẩy đợc dùng để làm gì ? giíi gi÷a c¸c bé phËn cña c©u: - Gi÷a c¸c thµnh phÇn phô cña c©u víi CN vµ VN. - Gi÷a c¸c tõ ng÷ cã chøc vô trong c©u - Gi÷a 1 tõ ng÷ víi bé phËn chó thÝch cña c©u. - Gi÷a c¸c vÕ cña mét c©u ghÐp. 3- Dấu chấm phẩy: dùng để đánh dấu - DÊu chÊm phÈy cã c«ng dông g× ? ranh giíi gi÷a c¸c vÕ cña 1 c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p. - Dấu chấm lửng đợc dùng trong những 4- Dấu chấm lửng: dùng để: - ThÓ hiÖn cßn nhiÒu sù vËt, hiÖn tîng trêng hîp nµo ? t¬ng tù cha liÖt kª hÕt. - ThÓ hiÖn chç lêi nãi bá dë hay ngËp ngõng, ng¾t qu·ng. - Lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n, chuÈn bÞ xuÊt hiÖn cña 1 tõ ng÷ biÓu thÞ néi dung bÊt ngê hay hµi híc, ch©m biÕm. - Dấu gạch ngang đợc dùng để làm gì? 5- Dấu gạch ngang: dùng để: - Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chó thÝch, gi¶i thÝch trong c©u. - Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê. - Nèi c¸c tõ n»m trong 1 liªn danh. IV- Híng dÉn häc bµi: - Häc bµi theo néi dung võa «n. - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp phÇn tiÕng ViÖt (tiÕp theo). Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 10 th¸ng 4 n¨m 2013 TiÕt:124 V¨n b¶n b¸o c¸o A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Nắm đợc đặc điểm của văn bản báo cáo: mục đích, yêu cầu, nội dung và cách lµm lo¹i v¨n b¶n nµy. - Biết cách viết một văn bản báo cáo đúng qui cách. - Nhận ra đợc những sai sót thờng gặp khi viết văn bản báo cáo. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: Khi nào thì ta cần dùng văn bản đề nghị ? Nêu cách trình bày một văn bản đề nghÞ ?.

(234) III-Bµi míi: w Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc. Hoạt động1:. I-§Æc ®iÓm cña VB b¸o c¸o: b¶n : - Hs đọc văn bản 1, văn bản 1 báo cáo *Văn V¨n bản 1: báo cáo về hoạt động chào vÒ viÖc g×? mõng ngµy 20.11. - Hs đọc văn bản 2, văn bản 2 báo cáo - Văn bản 2: b¸o c¸o vÒ kÕt qu¶ quyªn vÒ viÖc g×? gãp ñng hé c¸c b¹n hs vïng lò lôt. - Viết báo cáo để làm gì ? - Viết báo cáo để tổng hợp trình bày về tình hình, sự việc và kết quả đạt đợc của một số cá nhân hay một tập thể đã lµm. - Khi viÕt b¸o c¸o cÇn ph¶i chó ý - VÒ h×nh thøc tr×nh bµy: Trang träng, nh÷ng yªu cÇu g× vÒ néi dung vµ h×nh râ rµng, vµ s¸ng sña theo mét sè môc thøc tr×nh bµy ? yªu cÇu cña b¸o c¸o. - VÒ néi dung: Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i trình bày đầy đủ, tất cả. Chỉ cần nêu: B¸o c¸o cña ai ? B¸o c¸o víi ai ? B¸o - Em đã viết báo cáo lần nào cha ? Hãy cáo về việc gì ? Kết quả nh thế nào ? dÉn ra mét sè trêng hîp cÇn viÕt b¸o c¸o trong sinh ho¹t vµ trong häc tËp ë trêng, ë líp em ? (Líp trëng viÕt b¸o cáo kết quả buổi lao động trồng cây sau tÕt cña líp cho thÇy c« chñ nhiÖm, b¸o c¸o kÕt qu¶ tham gia ho¹t động chào mừng ngày 26.3 của lớp cho thÇy c« chñ nhiÖm). - Trong c¸c t×nh huèng (sgk), t×nh huèng nµo cÇn ph¶i viÕt b¸o c¸o ? (Tình huống a: Viết văn bản đề nghị, b: văn bản báo cáo, c: Viết đơn xin nhËp häc). Hoạt động2: II- C¸ch lµm v¨n b¶n b¸o c¸o: 1- T×m hiÓu c¸ch lµm v¨n b¶n b¸o - Các mục trong văn bản báo cáo đợc c¸o: tr×nh bµy theo thø tù nµo ? *Thø tù tr×nh bµy: - Quèc hiÖu. - §Þa ®iÓm, ngµy, th¸ng, n¨m viÕt b¸o c¸o. - Tªn v¨n b¶n: B¸o c¸o vÒ... - Nơi nhận: Kính gửi, đồng kính gửi. - LÝ do, diÔn biÕn, kÕt qu¶. - KÝ tªn, ghi râ hä tªn, chøc vô. *So s¸nh 2 v¨n b¶n trªn: - Hai v¨n b¶n trªn cã nh÷ng ®iÓm g× - Gièng: vÒ c¸ch tr×nh bµy c¸c môc. gièng nhau vµ kh¸c nhau ? - Kh¸c: ë néi dung cô thÓ. - Tõ 2 v¨n b¶n trªn, em h·y rót ra c¸ch *Ghi nhí: sgk (136 ) lµm mét v¨n b¶n b¸o c¸o ? - Hs đọc sgk mục 2,3. - Gv: B¸o c¸o lµ lo¹i v¨n b¶n kh¸ th«ng 2-Dµn môc v¨n b¶n b¸o c¸o: sgk dụng trong đời sống hằng ngày. Có các (135). 3-Lu ý: sgk (135). loại báo cáo định kì (tuần, tháng, quí, nửa năm, một năm,...) và báo cáo đột xuÊt vÒ c¸c vô viÖc, sù kiÖn x¶y ra.

(235) ngoµi ý muèn chñ quan cña con ngêi nh b·o, lôt, ch¸y, tai n¹n giao th«ng,... Hoạt động3: - Su tÇm vµ giíi thiÖu tríc líp mét v¨n bản báo cáo nào đó (chỉ ra các nội III-LuyÖn tËp: dung, hình thức, phần, mục) đợc trình 1- Bài 1 (136 ): bày trong đó ? - Nªu vµ ph©n tÝch nh÷ng lçi cÇn tr¸nh 2- Bµi 2 (sgk136 ): khi viÕt v¨n b¶n ? IV- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, su tÇm mét sè v¨n b¶n b¸o c¸o. - Chuẩn bị bài: Luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo. Rót kinh nghiÖm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n 12 th¸ng 4 n¨m 2013 TiÕt: 125,126 Luyện tập: Làm văn bản đề nghị và báo cáo A- Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Thông qua thực hành, biết ứng dụng các văn bản báo cáo và đề nghị vào các tình huống cụ thể, nắm đợc cách thức làm hai loại văn bản này. - Thông qua các bài tập trong sgk để tự rút ra những lỗi thờng mắc, phơng hớng và cách sửa ch÷a c¸c lçi thêng m¾c ph¶i khi viÕt hai lo¹i v¨n b¶n trªn. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: Em hãy trình bày cách làm một văn bản báo cáo và văn bản đề nghị ? III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Hoạt động1: - Hs xem l¹i bµi 28,29,30.. Néi dung kiÕn thøc. I- Ôn lại lí thuyết về văn bản đề nghị và v¨n b¶n b¸o c¸o: 1- Điểm khác nhau về mục đích viết văn bản - Mục đích viết văn bản đề nghị và văn bản đề nghị và văn bản báo cáo: b¸o c¸o cã g× kh¸c nhau ? - Văn bản đề nghị: chủ yếu là đề đạt một yêu cầu, một nguyện vọng, xin đợc cấp trên xem xÐt, gi¶i quyÕt. - V¨n b¶n b¸o c¸o: Chñ yÕu lµ tr×nh bµy những việc đã làm và cha làm đợc của một cá nh©n hay tËp thÓ cho cÊp trªn biÕt. 2- Điểm khác nhau về nội dung văn bản đề nghÞ vµ v¨n b¶n b¸o c¸o: V¨n b¶n đề nghị: nêu lên những dự tính, - Nội dung văn bản đề nghị và văn bản báo những nguyện väng cña c¸ nh©n hay tËp thÓ c¸o cã g× kh¸c nhau ? cần đợc cấp trên xem xét, giải quyết. Đây là nh÷ng ®iÒu cha thùc hiÖn. - V¨n b¶n b¸o c¸o: nªu lªn nh÷ng sù kiÖn, sù việc đã xảy ra, có diễn biến từ mở đầu đến kết thóc hoÆc cha lµm ®uîc cho cÊp trªn biÕt. §©y là những điều đã xảy ra. 3- §iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau vÒ h×nh thøc tr×nh bµy cña v¨n b¶n đề nghị và văn bản báo cáo: - Gièng: Tr×nh bµy trang träng, râ rµng, theo một số mục qui định sẵn..

(236) - Khác: văn bản đề nghị phải có các mục chủ - Hình thức trình bày của văn bản đề nghị và yếu: Ai đề nghị ? Đề nghị ai ? Đề nghị điều gì v¨n b¶n b¸o c¸o cã g× gièng nhau vµ kh¸c ? nhau ? V¨n b¶n b¸o c¸o ph¶i cã c¸c môc chñ yÕu: b¸o c¸o cña ai, b¸o c¸o víi ai, b¸o c¸o vÒ viÖc g×, kÕt qu¶ nh thÕ nµo ? 4- Nh÷ng sai sãt cÇn tr¸nh: - ThiÕu mét trong nh÷ng môc chñ yÕu cña mçi lo¹i v¨n b¶n. - Tr×nh bµy kh«ng râ, thiÕu s¸ng sña. ThiÕu sè liÖu, chi tiÕt cô thÓ. - C¶ hai lo¹i v¨n b¶n khi viÕt cÇn tr¸nh nh÷ng -IILuyÖn tËp: sai sãt g× ? Nh÷ng môc nµo cÇn chó ý trong 1- Bµi 1 (138 ): mçi lo¹i v¨n b¶n ? - Tình huống phải làm văn bản đề nghị: Lớp trởng viết đề nghị với cô giáo chủ nhiệm đề Hoạt động2: nghÞ cho líp ®i xem vë chÌo Quan ©m ThÞ để bổ trợ kiến thức cho văn bản Quan - H·y nªu mét t×nh huèng thêng gÆp trong KÝnh ©m ThÞ KÝnh. cuộc sống mà em cho là phải làm văn bản đề - Tình huống viÕt b¸o c¸o: Líp trëng nghÞ vµ mét t×nh huèng ph¶i viÕt b¸o c¸o thay mÆt hs lípph¶i 7, viÕt c¸o vÒ trêng hîp (không lặp lại các tình huống đã có trong hai hs có hành động quấybáo ph¸ trong giê häc. sgk) ? 2- Bµi 3 (138 ): a- Viết báo cáo là sai, phải viết đơn trình bày hoàn cảnh khó khăn của gia đình để xin nhà trêng miÔn häc phÝ. b- Viết đề nghị là sai. Một hs có thể thay lớp - ChØ ra nh÷ng chç sai trong viÖc sö dông c¸c viÕt mét b¸o c¸o víi c« gi¸o chñ nhiÖm vÒ v¨n b¶n sau ? những công việc cần giúp đỡ gia đình thơng binh, liÖt sÜ vµ bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng. c- Viết đơn là không đúng. Lớp trởng thay mặt lớp viết bản đề nghị BGH nhà trờng biểu dơng khen thởng bạn H về tinh thần giúp đỡ các gia đình Thơng binh- Liệt sĩ. IV- Huíng dÉn häc bµi: - Lµm bµi tËp 2 (138 ). - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp tËp lµm v¨n. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------.

(237)

(238) Ngµy so¹n 27 th¸ng 4 n¨m 2013 TiÕt 129: ¤n tËp tiÕng ViÖt (TiÕp) A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp HS: +Củng cố kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã học. + Biết vận dụng kiến thức và kĩ năng ngữ văn đã học một cáh tổng hợp , toàn diện theo nội dung và cách đánh giá mới. B. ChuÈn bÞ GV :Néi dung bµi d¹y HS :PhÇn c©u hái chuÈn bÞ C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I ổn định lớp -KTBC KiÓm tra sù chuÈn bÞ néi dung «n tËp cña häc sinh : Hoạt động1: Các pháp biến đổi câu: GV cho HS ®iÒn vµo m« h×nh sau: Các pháp biến đổi câu Thªm bít thµnh phÇn c©u Rót gän c©u. Thªm tr¹ng ng÷. Chuyển đổi kiểu c©u Më réng c©u. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Dïng côm C-V để mở rộng câu.

(239) Hoạt động2: Các phép tu từ đã học:+ Điệp ngữ +LiÖt kª -Tìm trong các văn bản đã hoc các biện pháp tu từ đã học D:Híng dÉn luyÖn tËp ë nhµ 1. Ph©n tÝch phÐp ®iÖp ng÷ trong bµi th¬ ''tiÕng gµ tra'' -ChuÈn bÞ kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m. TiÕt 130. Ngµy so¹n 27 th¸ng 4 n¨m 2013 Híng dÉn lµm bµi kiÓm tra tæng hîp. A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Hệ thống hóa kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã häc. - Híng dÉn häc sinh c¸ch lµm bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× II. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng : - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò Néi dung kiÕn thøc - Dựa vào mô hình trong sgk, em hãy III- Các phép biến đổi câu: cho biết có những phép biến đổi câu 1- Thêm bớt thành phần câu: a- Rót gän c©u: Lµ lîc bá bít mét sè nµo ? - Thªm bít thµnh phÇn c©u b»ng c¸ch thµnh phÇn c©u lµm cho c©u gän h¬n, nào ? (Bằng cách rút gọn câu và mở tránh lặp những từ ngữ đã x.hiện trong câu đứng trớc, thông tin nhanh hơn, réng c©u). ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong - ThÕ nµo lµ rót gän c©u ? Cho vÝ dô ? c©u lµ cña chung mäi ngêi (lîc CN). - VD: -Bạn đi đâu đấy ? Đi học! - Câu em vừa đặt rút gọn thành phần b- Më réng c©u: cã 2 c¸ch. g×? (Rót gän CN). - Có mấy cách mở rộng câu, đó là - Thêm trạng ngữ vào câu: để xác định thêi gian, n¬i chèn, nguyªn nh©n, môc nh÷ng c¸ch nµo ? đích, phơng tiện, cách thức diễn ra sự - Thêm trạng ngữ vào câu để làm gì ? viÖc nªu trong c©u. - Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng - Dùng cụm C-V để mở rộng câu: là dïng nh÷ng côm tõ h.thøc gièng c©u c©u ? đơn có cụm C-V làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu..

(240) - Ta có thể chuyển đổi kiểu câu bằng 2- Chuyển đổi kiểu câu: c¸ch nµo ? Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngợc lại chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động: - Đặt một câu chủ động ? Vì sao em - Câu chủ động: là câu có CN chỉ ngời, biết đó là câu chủ động ? vật thực hiện một hành động hớng vào ngêi, vËt kh¸c (chØ chñ thÓ cña hµnh động). - VD: C¸c b¹n yªu mÕn t«i. - Thế nào là câu bị động ? Cho ví dụ ? - Câu bị động: là câu có CN chỉ ngời, vật đợc hành động của ngời khác, vật khác hớng vào (chỉ đối tợng của hành động). - VD: Tôi đợc các bạn yêu mến. - ở lớp 7, các em đã đợc học những IV- Các phép tu từ cú pháp: phÐp tu tõ nµo ? 1- §iÖp ng÷: lµ biÖn ph¸p lÆp l¹i tõ ng÷ - Em hãy cho một VD trong đó có sử hoặc cả một câu để làm nổi bật ý, gây dụng điệp ngữ ? Vì sao em biết câu văn cảm xúc mạnh mẽ đối với ngời đọc. đó có sử dụng điệp ngữ ? - VD: Häc, häc n÷a, häc m·i ! 2- Chơi chữ: là lợi dụng đặc sắc về âm, - Thế nào là chơi chữ ? Cho VD về chơi về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí ch÷ ? dám, hµi híc, ... lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn, thó vÞ. - VD: Khi ®i ca ngän, khi vÒ còng ca ngän. (Con ngùa). 3- LiÖt kª: lµ s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đợc đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía - Viết một đoạn văn có sử dụng phép cạnh khác nhau của thực tế hay của t tliệt kê ? Vì sao em biết đó là phép liệt ởng, tình cảm. kª ? - VD: §å dïng häc tËp gåm cã: Thíc kẻ, thớc đo độ, ê ke, bút chì, bút mực. V- Híng dÉn häc sinh lµm bµi kiÓm tra tæng hîp: 1-VÒ phÇn v¨n: - V¨n b¶n nghÞ luËn: Tinh thÇn yªu níc - Hs đọc sgk. của nhân dân ta, Sự giàu đẹp của TiÕngViÖt, §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c - Về phần văn, ở học kì II, em đã đợc Hồ, ý nghĩa văn chơng. häc nh÷ng lo¹i v¨n b¶n nµo ? KÓ tªn - V¨n b¶n tù sù: Sèng chÕt mÆc bay, các văn bản đã học ? Nh÷ng trß lè hay lµ Va ren vµ Phan Béi Ch©u. - V¨n b¶n nhËt dông: Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng (bót kÝ kÕt hîp nghÞ luËn, miªu t¶.

(241) víi biÓu c¶m). - V¨n b¶n chÌo: Quan ©m ThÞ KÝnh. - Về phần tiếng Việt, chúng ta đã đợc 2- Về phần tiếng Việt: häc nh÷ng bµi nµo ? - Câu rút gọn, câu chủ động, câu bị động, câu đặc biệt. - PhÐp tu tõ liÖt kª. - Më réng c©u b»ng côm C-V vµ tr¹ng ng÷. - DÊu c©u: dÊu chÊm löng, dÊu chÊm phÈy, dÊu g¹ch ngang. - VÒ phÇn tËp lµm v¨n, cÇn chó ý thÓ 3- VÒ tËp lµm v¨n: lo¹i nµo ? - V¨n nghÞ luËn chøng minh. - V¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch.. IV- Híng dÉn häc bµi: - ¤n tËp vµ häc thuéc nh÷ng néi dung trªn. - Xem lại đề kiểm tra cuối học kì I: sgk (188,190). - ChuÈn bÞ bµi: Thi kiÓm tra häc kú II. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n. th¸ng 4 n¨m 2013. TiÕt: 131, 132 KiÓm tra häc k× II (Kiểm tra theo đề của Phòng giáo dục) A. môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Củng cố, thực hành những kiến thức đã học trong chơng trình Ngữ văn 7. - RÌn kü n¨ng lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm, kü n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn. - Gi¸o dôc HS ý thøc nghiªm tóc, tù gi¸c trong thi cö. B. ChuÈn bÞ: GV: ¤n tËp, híng dÉn HS c¸ch lµm bµi. HS: ¤n toµn bé kiÕn thøc Ng÷ v¨n 7. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:.

(242) I. ổn định tổ chức: II. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS: III. TiÕn hµnh kiÓm tra: Yªu cÇu: - HS tuyệt đối không đợc mang theo tài liệu vào phòng thi. - Lµm bµi thi nghiªm tóc – Kh«ng vi ph¹m quy chÕ thi cö. IV. Híng dÉn häc ë nhµ: - TiÕp tôc «n kiÕn thøc Ng÷ v¨n. - ChuÈn bÞ kiÕn thøc cho nh÷ng tiÕt cßn l¹i. Rót kinh nghiÖm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Chơng trình địa phơng thanh hóa. Ngµy so¹n 4 th¸ng 5 n¨m 2013. TiÕt: 133. V¨n b¶n truyÖn ph¬ng hoa * Mục tiêu cần đạt. Gióp häc sinh: - Thấy đợc vẻ đẹp của Phơng Hoa thuỷ chung, hiếu thảo, tài giỏi, dũng cảm v¹ch mÆt bän gian tham lµm s¸ng tá chÝnh nghÜa. - Lèi kÓ chuyÖn hÊp dÉn, truþªn nhiÒu t×nh huèng l«i cuèn ngêi nghe..

(243) * ChuÈn bÞ GV cho HS đọc và tóm tắt tác phẩm.. * TiÕn tr×nh lªn líp A. Ôn định lớp - Kiểm tra bài cũ.. - GV ổn định nền nếp bình thờng - KiÓm tra + NÐt riªng cña TDG Thanh Ho¸. + ViÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ. - GV chuyÓn tiÕp giíi thiÖu bµi míi. b. tổ chức đọc - hiểu văn bản.

(244) Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: Tổ chức tìm hiểu chung. - GV cho HS đọc văn bản, yêu cÇu HS kÓ tãm t¾t truyÖn HS đứng tại chỗ trình bày. Lớp góp ý, trao đổi. GV bổ sung để phần tãm t¾t truyÖn võa ng¾n gän võa đầy đủ, dễ nhớ.. Nội dung cần đạt. i. t×m hiÓu chung. 1. Tãm t¾t truyÖn Tr¬ng §µi b¹n TrÇn §iÖn, cïng häc, cïng lµm quan. Hai ngêi høa g¶ con cho nhau (Phơng Hoa - con Trần Điện, Cảnh Yên con Trơng Đài) Phơng Hoa xinh đẹp, quan võ Tào Trung Uý cầu hôn không đợc tìm cách giết Trơng Đài và hãm hại gia đình. Ph¬ng Hoa kh«ng ra ngoµi trong suèt 7, 8 năm trời. Phơng Hoa tìm cách giúp đỡ gia đình Cảnh Yên lúc hoạn nạn, lo cho số phËn C¶nh Yªn bÞ oan øc, bÞ tèng giam. Ph¬ng Hoa xin bè mÑ lªn kinh k×, gi¶ trai đi thi, đỗ cao. Nàng đã kiên quyết vạch mặt bän gian tham vµ Tµo Trung Uý cïng Hå Nghi bÞ trõng trÞ, C¶nh Yªn tho¸t ngôc. Vî chồng, anh em đợc xum họp, hạnh phúc. 2. Bè côc: 3 phÇn. - Từ đầu đến làm đám cới (giới thiệu câu chuyÖn). - Tiếp đó đến tai qua nạn khỏi (tai biến và lu l¹c). Hoạt động 2: Tổ chức đọc - hiểu - Còn lại (công lý đợc thực hiện). ii. §äc - hiÓu: v¨n b¶n. - GV có thể định phớng phân tích 1. Về những đức tính của Phơng Hoa. theo bố cục hoặc trao đổi về nhân - Xinh đẹp, thuỷ chung: Gặp tai biến vẫn vËt Ph¬ng Hoa víi c¸c gîi ý sau: gi÷ trän t×nh c¶m víi C¶nh Yªn, t×m mäi Phơng Hoa sinh ra trong một gia cách để minh oan và cứu thoát cho Cảnh đình thế nào? gia đình Cảnh Yên. Yên gặp tai biến Phơng Hoa đã làm - Hiếu thảo, nghĩa tình: Nghe lời cha mẹ, g×? có trách nhiệm với gia đình Cảnh Yên, tìm mọi cách để giúp đỡ gia đình Cảnh Yên. - Th«ng minh, tµi giái, dòng c¶m: Gi¶ trai đi thi, đỗ cao, có dịp để vạch mặt bọn gian thÇn..

(245) Ph¬ng Hoa muèn cøu C¶nh Yªn vµ gia đình, nàng đã làm gì? - GV nªu c©u hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña c©u chuyÖn. HS đứng tại chỗ trả lời. GV bổ sung. - Hoạt động 3: Tổ chức luyện tập (bài tập 3). HS trao đổi, GV bổ sung.. và nàng đã chiến thắng. Bạn gian ác bị trõng trÞ (GV cã thÓ b×nh néi dung nµy). 2. Mét sè nÐt vÒ nghÖ thuËt - Kết cấu rõ ràng, sự việc đợc chọn lọc. - Lèi kÓ chuyÖn hÊp dÉn, dÔ theo dâi. iii. LuyÖn tËp:. Đàn bà không biết Phơng Hoa là đàn bà dèt. - Biết Phơng Hoa để học tập những đức tính đẹp đẽ của Phơng Hoa (Thuỷ chung, t×nh nghÜa, d¸m nghÜ d¸m lµm, dòng c¶m...). - Muèn ca ngîi nh©n vËt Ph¬ng Hoa.. c. Híng dÉn häc ë nhµ. - Tóm tắt truyện. Những đức tính của Phơng Hoa. Những nét nghệ thuật nổi bËt cña truyÖn cæ nµy. - Đọc thêm "Chuyện Lê Lợi đặt tên làng ở Thanh Hóa". (Hoµn c¶nh, t×nh huèng, mèi quan hÖ cña Lª Lîi víi bµ con nh©n d©n c¸c lµng Êy). - ChuÈn bÞ so¹n: Ngêi giµ (NguyÔn Ngäc QuÕ) vµ Lêi c©y buåm (V¨n §¾c).. Ngµy so¹n 4 th¸ng 5 n¨m 2013. TiÕt 134. V¨n b¶n. Ngêi giµ (NguyÔn Ngäc QuÕ). * Mục tiêu cần đạt. Gióp häc sinh: - Thấy đợc tình cảm trân trọng đối với ngời già - những ngời đã từng đi qua những thăng trầm, náo nhiệt, vui buồn... để truyền lại cho con cháu những ®iÒu r¨n d¹y bæ Ých. - Nét độc đáo trong cấu tứ, ngôn từ, hình ảnh thơ.. * ChuÈn bÞ: GV cho HS chuÈn bÞ c¸c c©u hái trong SGK..

(246) * TiÕn tr×nh lªn líp: a. ổn định lớp - kiểm tra bài cũ.. - GV ổn định những nền nếp bình thờng. - KiÓm tra + TruyÖn Ph¬ng Hoa. + ViÖc chuÈn bÞ bµi míi. - GV chuyÓn tiÕp giíi thiÖu bµi míi. b. Tổ chức đọc - hiểu văn bản. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: Tổ chức tìm hiểu chung. - GV cho HS đọc diễn cảm bài thơ, đọc phần giới thiệu về tác giả. - GV gợi ý để HS có thể thấy bố cục cña bµi th¬. HS đứng tại chỗ trình bày. GV nhận xÐt, bæ sung. Hoạt động 2: Tổ chức đọc - hiểu v¨n b¶n. GV cho HS đọc từng phần văn bản. Sau đó tổ chức tìm hiểu văn bản. Có thÓ theo bè côc hoÆc theo néi dung. C¸c c©u hái t×m hiÓu: + Ngời già đợc khắc hoạ nh thế nµo? (bªn ngoµi, t thÕ, t©m tr¹ng...).. Nội dung cần đạt. i. T×m hiÓu chung.. 1. T¸c gi¶ (TL trang 21) 2. Bè côc: 3 phÇn - Khæ ®Çu (2 c©u): Quy luËt tuæi giµ. - Bèn khæ th¬ tiÕp: Kh¾c ho¹ h×nh ¶nh ngêi giµ. - Khæ cuèi: Mong muèn cña t¸c gi¶.. ii. §äc - hiÓu:. 1. Hình ảnh những ngời già đợc khắc ho¹ trong bµi th¬. - H×nh d¸ng bªn ngoµi: Tãc b¹c, da måi, chßm r©u tr¾ng nh cíc. - T thÕ: ngåi lÆng lÏ, m¾t nheo nheo, tai cè l¾ng nghe. - T©m tr¹ng: thanh th¶n víi cá c©y hoa l¸ m©y trêi, lÆng lÏ tríc c¸i ån µo cña cuéc sèng. Hình ảnh: "Hiu hiu gió và mơ mơ nắng" đợc lặp lại và đảo vị trí để khẳng định tâm hån thanh th¶n cña con ngêi khi vÒ giµ, sù lãng đãng và hoà quyện với nắng gió, với thiªn nhiªn. H×nh ¶nh ngêi giµ hiÖn lªn trong bµi th¬ với vẻ đẹp truyền thống, nhân hậu khi đã đi qua những thăng trầm của cuộc đời. 2. T×nh c¶m cña t¸c gi¶. - Hình ảnh mỗi ngời già, mỗi đời ngời (vụt đến vụt đi) cũng đọng lại bao điều nghĩa c¶, thµnh nh÷ng c¸ch ng«n lÏ sèng, thµnh những điều tâm huyết để dặn lại con cháu. H×nh ¶nh lìi g¬m s¾c vµ xanh mÒn l¸ cá diÔn t¶ c¸i gan d¹, anh hïng cña líp líp.

(247) ngời VN đứng lên chống ngoại xâm mà còng rÊt hiÒn hoµ víi cá c©y, hoa l¸, giµu chÊt nh©n v¨n. - Mong tháng ngày đừng trôi mau để các cụ ngåi nh thÕ, tÜnh t©m nh thÕ - ngåi nh ngµn năm đã có trớc đờng đời còn nhiều gian khó, vÊt v¶  lµ niÒm tin, lµ chç dùa tinh thÇn cho con ch¸u.. + Cách miêu tả ngời già có gì đặc s¾c (tõ ng÷, h×nh ¶nh, lèi so s¸nh...) ? + Cã thÓ b×nh h×nh ¶nh ngêi giµ trong bµi th¬?. - GV cã thÓ cho HS rót ra Ghi nhí.. §ã chÝnh lµ t×nh c¶m quý mÕn, tr©n träng của tác giả đối với lớp ngời già sống mẫu mùc, thuû chung, trong s¸ng. 3. Mét vµi nÐt vÒ nghÖ thuËt. - Tõ ng÷ gi¶n dÞ, kÕt hîp víi mét sè tõ H¸n ViÖt... - Lêi th¬ ch©n thµnh tha thiÕt, cã lóc nh mét c©u nãi. - Kết cấu: 2 câu đầu nh một khẳng định, một quy luật đối với ngời già. - Lèi so s¸nh míi mÎ: Ngåi nh ngh×n n¨m tuæi... * Ghi nhớ: Hình ảnh ngời già đợc khắc hoạ với vẻ đẹp trầm tĩnh, trong sáng, mẫu mực, thái độ trân trọng quý mến với nh÷ng ngêi giµ, lµ niÒm tin, lµ chç dùa cho líp trÎ noi theo.. Hoạt động 3: Luyện tập.. iii. LuyÖn tËp:. - GV cho HS tr¶ lêi bµi tËp 4: Ph¸t - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ ngêi giµ: (Yªu cÇu c¶m xóc cña HS ph¶i ch©n thµnh). biÓu c¶m nghÜ vÒ ngêi giµ. Có thể: Ngời già ít nói, mẫu mực, độ lợng, vÞ tha, nhiÒu kinh nghiÖm sèng vµ triÕt lý sèng trong s¸ng... c. Híng dÉn häc ë nhµ. - Thuéc bµi th¬, n¾m phÇn ghi nhí..

(248) Ngµy so¹n 4 th¸ng 5 n¨m 2013. TiÕt: 137, 138,139: Chữa lỗi nói sai, viết sai do tiếng địa phơng. * Mục tiêu cần đạt. Gióp häc sinh: - Thấy đợc nguyên nhân nói sai viết sai do TĐP và sửa chữa những lỗi chính tả mang tính địa phơng (lỗi về phụ âm đầu, phụ âm cuối, nguyên âm, thanh điệu)..

(249) - Có ý thức viết đúng chính tả và phát âm đúng âm chuẩn trong khi nói và viết.. * ChuÈn bÞ GV cho HS ôn lại đặc điểm TĐP Thanh Hoá và chuẩn bị bài tập.. * TiÕn tr×nh lªn líp a. ổn định lớp - kiểm tra bài cũ. - GV ổn định những nền nếp bình thờng - KiÓm tra + §Æc ®iÓm T§P Thanh Ho¸ + Sù chuÈn bÞ bµi cña HS - Gi¸o viªn chuyÓn tiÕp giíi thiÖu bµi míi b. tổ chức các hoạt động dạy - học Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: Tổ chức tìm hiểu các lçi chÝnh t¶ thêng gÆp - GV cho HS lÇn lît lµm c¸c bµi tËp 1, 2, 3, 4 (TL trang 7, 8). Cã thÓ chia cho c¸c nhãm, cã thÓ giao cho tõng HS. HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xÐt, GV bæ sung.. Nội dung cần đạt. i. c¸c lçi chÝnh t¶ thêng gÆp. 1. Viết đúng là: Giảng dạy, ghi chép, sạch sÏ, rén rµng, dËp d×u, gËp ghÒnh, giËp n¸t, hoa lan, nµng B¹ch TuyÕt, n¬ng rÉy. (Cã thÓ t×m thªm c¸c tõ thêng viÕt sai vµ viết lại cho đúng). 2. Viết đúng là: Uống rợu, tiêm phòng, quả tim, nghỉ hu, trừu tợng, đìu hiu, búa liềm, quÐt dän, qu¶ lùu, ngäng nghÞu. (Cã thÓ t×m thªm c¸c tõ thêng nãi sai viÕt sai và viết lại cho đúng) 3. Viết đúng là: Vắn tắt, ăn mặc, lệch lạc, ngay ngắn, bịt mắt, thết đãi, niềm tin..

(250) - GV cho HS trao đổi bài tập 5. GV gợi ý. HS đứng tại chỗ trả lêi. GV bæ sung.. Hoạt động 2: Rút ra Ghi nhớ GV cho HS rót ra phÇn ghi nhí vÒ c¸c lçi chÝnh t¶ thêng gÆp. Hoạt động 3: Tổ chức luyện tập GV cã thÓ tæ chøc cho c¶ líp lÇn lît lµm tõng bµi tËp, hoÆc giao mçi tæ chuÈn bÞ mét bµi (1, 2, 3) HS đứng tại chỗ trình bày. Lớp góp ý. GV bæ sung. (Cã thÓ t×m thªm nh÷ng tõ thêng nãi, viÕt sai và sửa lại cho đúng). 4. Viết đúng là: giúp đỡ, đỡ đầu, kỹ thuật, kỷ luật, mỹ thuật, đẹp đẽ, vớ vẩn, số lẻ, lẽ ph¶i. (Cã thÓ t×m thªm nh÷ng tõ thêng nãi, viÕt sai và sửa lại cho đúng). 5. Nguyªn nh©n cña nh÷ng lçi chÝnh t¶ lµ do cha n¾m v÷ng kiÕn thøc ng÷ ©m vµ ng÷ nghÜa, do thãi quen, do kh«ng thêng xuyªn luyÖn tËp, do ¶nh hëng m«i trêng chung. C¸ch kh¾c phôc: LuyÖn tËp, lËp sæ tay chÝnh t¶ * Ghi nhí (TL trang 8) - C¸c lçi chÝnh t¶ cña HS Thanh Ho¸: Lçi phô ©m ®Çu, vÇn, ©m cuèi, thanh ®iÖu. - Nguyªn nh©n: Do kiÕn thøc, thãi quen, m«i trêng x· héi. - C¸ch kh¾c phôc: Ph¶i luyÖn tËp, cã sæ tay chÝnh t¶ ii. luyÖn tËp. 1. Các từ viết đúng cả 2 tiếng: dạy bảo, bão lôt, d·i dÒ, gi©y phót, giÊy bót, vô chiªm, tÜnh lÆng. Các từ viết lại cho đúng là: Bảo đảm, trộn lÉn, lÈn tr¸nh, gi·i bµy, d©y thõng, xæ sè, dÊy lªn, con chim, xªnh xang, yªn tÜnh, tr¨n trë, x«ng x¸o, con tr¨n. 2. Điền vào chỗ trống, kết quả đúng là: a. Xö lý, sö dông, gi¶ sö, xÐt xö. b. TiÓu sö, tiÔu trõ, tiÓu thuyÕt, tuÇn tiÔu. c. Chung søc, trung thµnh, thuû chung, trung đại, hoà chung, chung cuộc, trung t©m. d. m·nh liÖt, dòng m·nh, m¶nh tr¨ng, m¶nh v¶i, m¶nh mai. e. giao tiÕp, ngo¹i giao, dao c¹o, giao du, dao động. g. cói ®Çu, cuèi s«ng, cói l¹y, luån cói, xÕp thø cuèi cïng. 3. §Æt c©u víi c¸c tõ cho tríc a. - Chúng ta đã giành đợc thắng lợi. - Mẹ để dành phần quà cho con. b. - Anh Êy m¶i lµm ¨n. - T«i nãi m·i nã míi nghe..

(251) - GV cho HS lµm bµi tËp 4 trong kho¶ng 6 phót HS tr×nh bµy - Líp nhËn xÐt, GV gãp ý bæ sung trªn c¬ së bµi lµm cña HS. - GV híng dÉn HS lËp sæ tay chÝnh t¶ theo yªu cÇu cña bµi tËp. HS vÒ lµm ë nhµ.. c. - Con nhÖn ®ang ch¨ng t¬. - §ªm nay tr¨ng rÊt s¸ng. d. - Con đã cúi đầu nhận lỗi. - Nã lµ ngêi ®i cuèi cïng. 4. ViÕt ®o¹n v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬ C¶nh khuya cña Hå ChÝ Minh trong đó có chứa các âm và dấu thanh dễ mắc lỗi. Yªu cÇu: §óng néi dung c¶m nghÜ, cã sö dông c¸c tõ ng÷ (cã ©m, dÊu thanh thêng hay mắc lỗi)... để rèn luyện. 5. LËp sæ tay chÝnh t¶ vÒ c¸c phô ©m ®Çu, ©m chÝnh, ©m cuèi, thanh ®iÖu thêng nãi sai, viết sai ở trờng em (địa phơng em).. C. Híng dÉn häc ë nhµ - N¾m c¸c lçi chÝnh t¶, nguyªn nh©n, c¸ch söa.. Ngµy so¹n 4 th¸ng 5 n¨m 2013. TiÕt:140. Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× II A-Môc tiªu bµi häc: Gióp hs - Tự đánh giá đợc những u điểm và nhợc điểm trong bài viết của mình về các phơng diện: nội dung kiến thức, kĩ năng cơ bản của cả ba phần văn, tiếng Việt, tập lµm v¨n. - Ôn và nắm đợc kĩ năng làm bài kiểm tra tổng hợp theo tinh thần và cách kiểm tra đánh giá mới. B- ChuÈn bÞ: - §å dïng : - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức:.

(252) II- KiÓm tra: III- Bµi míi: 1-Tæ chøc tr¶ bµi: - Gv nhËn xÐt kÕt qu¶ vµ chÊt lîng bµi lµm cña líp theo tõng phÇn: tr¾c nghiÖm vµ tù luËn. - HS từng nhóm cử đại diện hoặc tự do phát biểu bổ xung, trao đổi, đóng góp ý kiÕn. - Tổ chức xây dựng đáp án- dàn ý và chữa bài. - HS so sánh, đối chiếu với bài làm của mình. - GV ph©n tÝch nguyªn nh©n nh÷ng c©u tr¶ lêi sai, nh÷ng lùa chän sai lÇm phæ biÕn. 2- Híng dÉn HS nhËn xÐt vµ söa lçi phÇn tù luËn: - HS phát biểu về những yêu cầu cần đạt của đề tự luận và trình bày dàn ý khái qu¸t cña m×nh. - GV bæ sung hoµn chØnh dµn ý kh¸i qu¸t. - GV nhËn xÐt bµi lµm cña hs vÒ c¸c mÆt: + N¨ng lùc vµ kÕt qu¶ nhËn diÖn kiÓu v¨n b¶n. + N¨ng lùc vµ kÕt qu¶ vËn dông lËp luËn, dÉn chøng, lÝ lÏ híng vµo gi¶i quyÕt vấn đề trong đề bài. + Bố cục có đảm bảo tính cân đối và làm nổi rõ trọng tâm không. + Năng lực và kết quả diễn đạt: Chữ viết, dùng từ, lỗi ngữ pháp thông thờng. - HS ph¸t biÓu bæ sung, ®iÒu chØnh vµ söa ch÷a thªm. - GV chọn một bài khá và một bài kém để đọc cho cả lớp nghe. - HS góp ý kiến nhận xét về các bài vừa đọc. IV- Híng dÉn häc bµi: - ¤n tËp c¸c thÓ lo¹i nghÞ luËn chøng minh, gi¶i thÝch vµ biÓu c¶m. D- Rót kinh nghiÖm: KÕt qu¶ kiÓm tra: §iÓm <3: 3 §iÓm tõ 3,5 -> 4,5: 12 §iÓm 5,6: 20 §iÓm tõ 6,5 -> 7: 8 §iÓm 8,9:.

(253) TiÕt: 95,96 ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 – V¨n lËp luËn chøng minh A-Môc tiªu bµi häc: * Kiến thức: Kiểm tra, đánh giá nhận thức của học sinh về kiểu bài nghị luận chứng minh. Xác định luận đề, triển khai luận điểm, tìm và sắp xếp lý lẽ và dẫn chøng , tr×nh bµy b»ng lêi v¨n cña m×nh qua mét bµi viÕt cô thÓ. * Kĩ năng: Củng cố các kỹ năng tìm hiểu đề., tìm ý, lập bố cục …vận dụng vào kiểu bài chứng minh cụ thể một vấn đề. B. H×nh thøc lµm bµi vµ chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. + ViÕt t¹i líp trong hai tiÕt + Häc sinh chuÈn bÞ giÊy C. Néi dung vµ tiÕn tr×nh kiÓm tra. §Ò bµi Chân lý: “ Đoàn kết là sức mạnh đã đợc nhân dân Việt Nam thể hiện bằng h×nh ¶nh trong c©u ca dao: “ Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao” Chân lý ấy đã đợc thể hiện trong thực tế đời sống nh thế nào?. Gîi ý §¸p ¸n: - Học sinh viết bài theo đúng thể loại chứng minh - Xác định luận đề : Sức mạnh của đoàn kết - Luận điểm và dẫn chứng: Học sinh xác định triển khai bài viết theo hệ thống luËn ®iÓm sau: a, Sức mạnh vô địch của đoàn kết trong chiến đấu chống ngoại xâm ( dẫn chứng các cuộc đấu tranh và chiến thắng chống giặc ngoại xâm trên đất nớc ta) b, Søc m¹nh ®oµn kÕt trong häc tËp : rÌn luyÖn b¶n th©n( dÉn chøng) c, Sức mạnh vô địch của đoàn kết trong lao động ( dẫn chứng: đắp đê, chống lụt, cứu hoả, xây dựng công trình thuỷ lợi sông đà) - Dẫn chứng đa ra phải chính xác, tin cậy đợc chọn lựa phân tích . Lời văn trình bµy cÇn m¹ch l¹c, tr¸nh liÖt kª kh« khan hay l¹c sang miªu t¶ dµi dßng, vôn vÆt hoÆc biÓu c¶m, chñ quan. * Bài học đoàn kết đối với học sinh : Tránh làm mất đoàn kết, đoàn kết một chiÒu xuÒ xßa, kh«ng ®Èy m¹nh phª b×nh, tù phª b×nh, th©n ¸i, nhng nghiªm kh¾c..

(254) * BiÓu ®iÓm: - Bài làm đủ 3 phần : 1 điểm - Mở bài đúng kiểu văn chứng minh : 1 điểm - Bµi viÕt triÓn khai theo 3 luËn ®iÓm trªn, s¾p xÕp hîp lý, dÉn chøng phï hîp lËp luËn chÆt chÏ m¹ch l¹c: Mçi luËn ®iÓm cho 2 ®iÓm; 3 luËn ®iÓm b»ng 6 ®iÓm - KÕt bµi : 1 ®iÓm - Tr×nh bµy s¹ch sÏ râ rµng : 1 ®iÓm. TiÕt: 127,128. Ngµy so¹n 12 th¸ng 4 n¨m 2013. ¤n tËp tËp lµm v¨n A-Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Cñng cè hÖ thèng hãa l¹i nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ v¨n b¶n biÓu c¶m vµ v¨n b¶n nghÞ luËn. - Rèn kĩ năng nhận diện và phân biệt đợc văn bản biểu cảm và văn bản nghị luận. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng: - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra: III- Bµi míi: Hoạt động của thầy-trò. Néi dung kiÕn thøc I- VÒ v¨n b¶n biÓu c¶m: - Em hãy ghi lại tên các bài văn biểu cảm đợc 1- Tên một số văn bản biểu cảm trong Ngữ học và đọc trong Ngữ văn 7- tập I (chỉ ghi các văn 7-tập I: có 17 bài văn biểu cảm: bµi v¨n xu«i) ? 9. Nh÷ng tÊm lßng cao c¶. 10. Mâm lòng Có tét B¾c- Ng.Tu©n. 1.Cæng trêng më ra - LÝ Lan. 11. Cá d¹i- T« Hoµi. 2.Trờng học- ét môn đô đơ A mi xi. 12. Quµ b¸nh tuæi th¬- §Æng Anh §µo. 3. MÑ t«i. 4.Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª - 13. Tuæi th¬ im lÆng- Duy Kh¸n. 14. KÑo mÇm- B¨ng S¬n. Kh¸nh Hoµi. 15. Mét thø quµ cña lóa non: Cèm- Th¹ch 5.TÊm g¬ng- B¨ng S¬n. Lam. 6. Hoa häc trß- Xu©n DiÖu. 16. Sµi Gßn t«i yªu - Minh H¬ng. 7.SÊu hµ Néi- NguyÔn Tu©n. 17. Mïa xu©n cña t«i - Vò B»ng. 8. C©y tre VN- ThÐp Míi..

(255) - Chọn trong các bài văn đó một bài văn mà em thÝch vµ cho biÕt v¨n biÓu c¶m cã nh÷ng đặc điểm gì ?. - YÕu tè miªu t¶ cã vai trß g× trong v¨n biÓu c¶m ?. - YÕu tè tù sù cã ý nghÜa g× trong v¨n biÓu c¶m ?. - Khi muèn bµy tá t×nh yªu lßng ngìng mé, ngợi ca đối với một con ngời, sự vật, hiện tợng, thì em phải nêu lên đợc điều gì của con ngời, sự vật, hiện tợng đó ?. - Ngôn ngữ biểu cảm đòi hỏi phải sử dụng các ph¬ng tiÖn tu tõ nh thÕ nµo ? (LÊy vÝ dô ë bµi Sµi Gßn t«i yªu vµ Mïa xu©n cña t«i ).. 2- Mét bµi v¨n biÓu c¶m mµ em thÝch: - Mét thø quµ cña lóa non: Cèm. - Bµi v¨n cã lèi viÕt dung dÞ, nhÑ nhµng mµ đằm thắm sâu lắng. Cảm xúc tuôn chảy trong tõng c©u, tõng ch÷, tõng lêi nãi tiÕp nhau t¹o nên những trang viết thật xúc động. Đó là sự kÕt tinh cña mét t©m hån nh¹y c¶m tinh tÕ, mét kh¶ n¨ng quan s¸t tØ mØ, kÜ lìng vµ mét ngßi bót tµi hoa cña nhµ v¨n Th¹ch Lam. 3- Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m: Trong v¨n biÓu c¶m, yÕu tè miªu t¶ chñ yÕu là để bộc lộ t tởng, tình cảm. Do đó ngời ta kh«ng miªu t¶ cô thÓ, hoµn chØnh mµ chØ chän nh÷ng chi tiÕt, thuéc tÝnh, sù viÖc nµo cã kh¶ năng gợi cảm để biểu hiện cảm xúc t tởng. 4- ý nghÜa cña yÕu tè tù sù trong v¨n biÓu c¶m: Trong v¨n biÓu c¶m c¸i quan träng lµ ý nghÜa s©u xa cña sù viÖc buéc ngêi ta nhí l©u, suy nghÜ vµ cã c¶m xóc vÒ nã. V× vËy yÕu tè tù sù cã t¸c dông kh¬i dËy nguån c¶m høng đối với ngời đọc về những tình cảm, những hành động cao đẹp. 5- Cách biểu đạt tình cảm trong bài văn biÓu c¶m: §Ó bµy tá t×nh th¬ng yªu, lßng ngìng mé, ngợi ca đối với một con ngời, sự vật, hiện tợng. Ngời ta có thể chọn hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ, tợng trng nổi bật để gửi gắm tình cảm, t tởng hoặc biểu đạt bằng những nỗi niềm, c¶m xóc trong lßng. Nhng sù béc lé thÓ hiÖn t×nh c¶m trong bµi ph¶i râ rµng, trong s¸ng, ch©n thùc 6-Ng«n ng÷ biÓu c¶m: *ë bµi Sµi Gßn t«i yªu, t¸c gi¶ viÕt: - Sài Gòn vẫn trẻ. Tôi thì đơng già. Ba trăm năm so với năm ngàn năm tuổi của đất nớc thì cái đô thị này còn xuân chán. Sài Gòn cứ trẻ hoài nh một cây tơ đơng độ nõn nà, ...ngäc ngµ nµy. ->§V cã sö dông ph¬ng tiÖn tu từ so sánh rất đặc sắc. - Tôi yêu Sài Gòn da diết nh ngời đàn ông vẫn «m Êp bãng d¸ng mèi t×nh ®Çu... T«i yªu... Tôi yêu... ->Điệp từ tôi yêu đợc dùng rất đắt lµm ®o¹n v¨n giµu chÊt tr÷ t×nh vµ biÓu c¶m. *ë bµi Mïa xu©n cña t«i: - T¶ c¶nh s¾c mïa xu©n Hµ Néi vµ miÒn B¾c, t¸c gi¶ kh«ng dõng l©u ë ngoµi c¶nh mµ tËp trung thÓ hiÖn søc sèng cña mïa xu©n trong thiªn nhiªn vµ ë lßng ngêi b»ng so s¸nh thËt gîi c¶m vµ cô thÓ: Nhùa sèng ë trong ngêi c¨ng lªn nh m¸u c¨ng lªn trong léc cña loµi nai, nh mÇm non cña c©y cèi... tråi ra thµnh nh÷ng c¸i l¸ nhá li ti - Có đoạn đã chọn lọc và miêu tả hình ảnh với biện pháp so sánh đầy màu sắc: Nền trời đùng đục nh màu pha lê mờ. 7- KÎ b¶ng vµ ®iÒn vµo c¸c « trèng: - Nội dung văn biểu cảm: Biểu đạt một t tởng t×nh c¶m, c¶m xóc vÒ con ngêi, sù vËt kØ niÖm. - Mục đích biểu cảm: Khêu gợi sự đồng cảm của ngời đọc làm cho ngời đọc cảm nhận đợc c¶m xóc cña ngêi viÕt..

(256) - KÎ b¶ng trong sgk vµo vë vµ ®iÒn vµo c¸c « trèng ?. - KÎ l¹i b¶ng sgk vµo vë vµ ®iÒn vµo « trèng néi dung kh¸i qu¸t trong bè côc bµi v¨n biÓu c¶m ?. - Em hãy ghi lại tên các bài văn nghị luận đã học và đọc trong Ngữ văn 7- tập II ? 1. Chèng n¹n thÊt häc- HCM. 2.CÇn t¹o ra thãi quen tèt trong ®sèng XHB¨ng S¬n. 3. Hai biÓn hå- (Quµ tÆng cña c.sèng). 4. Häc thÇy, häc b¹n- Ng.Thanh Tó. 5.ích lợi của việc đọc sách- Thành Mĩ. 6.Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta - HCM. 7. Häc c¬ b¶n míi cã thÓ thµnh tµi lín- Xu©n Yªn. 8.Sự giàu đẹp của tiếng Việt - ĐTMai. 9.Tiếng Việt giàu và đẹp- PVĐồng.. - Trong đời sống, trên báo chí và trong sgk, em thÊy v¨n b¶n nghÞ luËn xuÊt hiÖn trong nh÷ng trêng hîp nµo, díi d¹ng nh÷ng bµi g× ? Nªu mét sè VD ?. - Ph¬ng tiÖn biÓu c¶m: Ng«n ng÷ vµ h×nh ¶nh thực tế để biểu cảm t tởng tình cảm. Phơng tiÖn ng«n ng÷ bao gåm tõ ng÷, h×nh thøc c©u v¨n, vÇn ®iÖu, ng¾t nhÞp, biÖn ph¸p tu tõ,... 8- KÎ b¶ng vµ ®iÒn vµo « trèng néi dung kh¸i qu¸t trong bè côc bµi v¨n biÓu c¶m: - Më bµi: Giíi thiÖu t tëng, t×nh c¶m, c¶m xóc về đối tợng. - Th©n bµi: Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña t tëng, t×nh c¶m. - Kết bài: Khẳng định tình cảm, cảm xúc. II- VÒ v¨n nghÞ luËn: 1- Tªn c¸c bµi v¨n nghÞ luËn: cã 19 v¨n b¶n: 10. §õng sî vÊp ng·- (Tr¸i tim cã ®iÒu k× diÖu). 11.Kh«ng sî sai lÇm- Hång DiÔm. 12. Có hiểu đời mới hiểu văn- Ng.Hiếu Lê. 13. §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå- PV§ång. 14. HCTÞch, h×nh ¶nh cña DT- PV§ång 15.ý nghÜa v¨n ch¬ng- Hoµi thanh. 16. Lßng khiªm tèn- L©m Ng÷ §êng. 17. Lòng nhẪn ẼỈo- LNưởng. 18.ãc ph¸n ®o¸n vµ thÈm mÜ- Ng.H.Lª. 19.Tù do vµ n« lÖ- Nghiªm To¶n. 2- V¨n nghÞ luËn trªn b¸o chÝ vµ sgk: - Trên báo chí: Văn bản nghị luận xuất hiện dới những dạng bài xã luận, diễn đàn, bàn về các vấn đề trong XH. VD: chơng trình bình luËn thêi sù, thÓ thao - Trong sgk: v¨n b¶n nghÞ luËn xuÊt hiÖn díi nh÷ng d¹ng bµi lµm v¨n nghÞ luËn, héi th¶o, chuyên đề, ... VD: các văn bản nghị luận trong sgk. 3- YÕu tè chñ yÕu trong v¨n nghÞ luËn: Mỗi bài văn nghị luận đều có luận điểm, luận cø vµ lËp luËn. - LuËn ®iÓm: Lµ nh÷ng KL cã tÝnh kh¸i qu¸t, có ý nghĩa phổ biến đối với XH. - LuËn cø: Lµ lÝ lÏ, dÉn chøng ®a ra lµm c¬ së cho luận điểm. Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu thì mới giúp cho luận điểm có søc thuyÕt phôc. - Lập luận: Là cách nêu luận cứ để dẫn đến luËn ®iÓm. LËp luËn ph¶i chÆt chÏ, hîp lÝ th× bµi v¨n míi cã søc thuyÕt phôc. 4- ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm: LuËn ®iÓm lµ ý kiÕn thể hiện t tởng, quan điểm của bài văn đợc nêu ra dới hình thức câu khẳng định (hay phủ định). Luận điểm phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế, mới có sức thuyết phôc.. - Trong bµi v¨n nghÞ luËn ph¶i cã nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo ? YÕu tè nµo lµ chñ yÕu ? (LËp luËn lµ chñ yÕu. Bµi v¨n nghÞ luËn cã søc thuyÕt phôc, cã ®anh thÐp, s©u s¾c, thÊm thÝa, chÆt chÏ hay kh«ng phô thuéc phÇn lín vµo trình độ và hiệu quả nghệ thuật lập luận của 5- Lµm v¨n nghÞ luËn chøng minh nh thÕ ngêi viÕt). nµo: - Nãi r»ng lµm v¨n chøng minh còng dÔ th«i, chØ cÇn nªu luËn ®iÓm vµ dÉn chøng lµ xong.Nói nh vậy là không đúng, ngời nói tỏ ra kh«ng hiÓu vÒ c¸ch lµm v¨n chøng minh. - LuËn ®iÓm lµ g× ? - Trong bµi v¨n chøng minh rÊt cÇn dÉn - H·y cho biÕt nh÷ng c©u trong sgk ®©u lµ chøng, nhng cßn cÇn lÝ lÏ vµ ph¶i biÕt lËp luËn ®iÓm vµ gi¶i thÝch v× sao ? (c©u a,d lµ luËn. luËn ®iÓm, c©u b lµ c©u c¶m th¸n, c©u c lµ - DÉn chøng trong bµi v¨n chøng minh ph¶i một luận đề cha phải là luận điểm. Luận điểm tiêu biểu, chọn lọc, chính xác, phù hợp với.

(257) thêng cã h×nh thøc c©u trÇn thuËt víi tõ lµ hoặc có phẩm chất, tính chất nào đó). - Cã ngêi nãi: Lµm v¨n chøng minh còng dÔ th«i, chØ cÇn nªu luËn ®iÓm vµ dÉn chøng lµ xong. VD sau khi nªu luËn ®iÓm "TiÕng ViÖt ta giàu đẹp" , chỉ cần dẫn ra câu ca dao: "Trong đầm gì đẹp bằng sen, Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng..." là đợc. Theo em, nói nh vậy có đúng không ? Để làm đợc văn chøng minh, ngoµi luËn ®iÓm vµ dÉn chøng, cßn cÇn ph¶i cã thªm ®iÒu g× ? Cã cÇn chó ý tíi chÊt lîng cña luËn ®iÓm vµ dÉn chøng không ? Chúng nh thế nào thì đạt yêu cầu ?. luận điểm, luận đề, đồng thời cần đợc làm rõ, đợc phân tích bằng lí lẽ, lập luận chứ không ph¶i chØ nªu, ®a, thèng kª dÉn chøng hµng lo¹t. - LÝ lÏ, lËp luËn kh«ng chØ lµ chÊt keo kÕt nèi c¸c dÉn chøng mµ cßn lµm s¸ng tá vµ næi bËt dẫn chứng và đó mới là chủ yấu. - Bëi vËy, ®a dÉn chøng bµi ca dao Trong ®Çm gì đẹp bằng sen, cha đủ để chứng minh TViệt ta giàu đẹp, mà ngời viết còn phải đa thêm nh÷ng dÉn chøng kh¸c vµ ph©n tÝch cô thÓ bµi ca dao trên để thấy rõ trong đó TViệt đã thể hiện sự giàu đẹp nh thế nào. - Yªu cÇu cña lÝ lÏ vµ lËp luËn ph¶i phï hîp víi dÉn chøng, gãp phÇn lµm râ b¶n chÊt cña dẫn chứng hớng tới luận điểm, luận đề; phải chÆt chÏ, m¹ch l¹c, l« gÝc. 6- So sánh cách làm hai đề TLV: - Hai đề bài này đều giống nhau là cùng chung một luận đề: ăn quả nhớ kẻ trồng cây cùng phải sử dụng lí lẽ, dẫn chứng và lập luËn. - Hai đề này có cách làm khác nhau: Đề a giải thích, đề b chứng minh. - NhiÖm vô gi¶i thÝch vµ chøng minh kh¸c nhau: + Giải thích là làm cho ngời đọc, ngời nghe hiểu rõ những điều cha biết theo đề bài đã nêu lªn (dïng lÝ lÏ lµ chñ yÕu). + Chøng minh lµ phÐp lËp luËn dïng nh÷ng lÝ lẽ, dẫn chứng chân thực đã đợc thừa nhận để chứng tỏ luận điểm cần chứng minh là đáng - Cho hai đề TLV sau: a.Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: ¡n qu¶ nhí kÎ trång tin cËy (dïng dÉn chøng lµ chñ yÕu). c©y. b.Chøng minh r»ng: ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y là một suy nghĩ đúng đắn. Hãy cho biết cách làm hai đề này có gì giống nhau và khác nhau. Từ đó suy ra nhiệm vụ giải thích và chøng minh kh¸c nhau nh thÕ nµo ?. IV- Híng dÉn häc bµi: - Đọc các đề văn tham khảo, chuẩn bị cho bài kiểm tra cuối năm. D- Rót kinh nghiÖm:.

(258)

ngu van7 tap1

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về